Алесь Белы - Хроника Белай Руси

Post on 28-Dec-2015

101 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

ChroniconRussiaeAlbae

2000

bely@infonet.by

.

“)

ISBN 985–6599–12–1

ISBN 985-6599-12-1

.

1

6

-

2.

-

3,

-

4

5, 6

7

7:

8.

2)

(9).

8

10.

11.

12.

13

, i

14.

15.16

.

17.

9

18

:

)19.

,20

21.

1 0

Orbis

Latinus.

22

1 1

breas i ail

,

.

23.

(Ultima Thule

1 2

i

1 3

Lego

-

1 4

:

-

2)

,

1 5

24.

25;

26.

27

28

29.

1.

1 6

30,

:31 :

32

33.

( )

34

35

1 7

36

37

38.

39

XI—XIV

Vladimiria i Russia Alba

40.

1.

1 8

41

( ).

42

;

.

, ,

1 9

53—1656

43

,

44.

45.

46

47 ,

48.

1.

2 0

49.

50

p i p

8 i : p « p i i

i i i

i»51

i i i p i

p

« »

« »

52

53.

2 1

1.

2 2

2. Incipiunt Russiae Albae

Incipiunt descriptiones terrarum),

Trinity College

,

54

55

2 3

,

Armagh

56

:

57

:

Pruscia

Carilos

Vaislanum

in Alba Ruscia

58.

Incipiunt descriptiones terrarum

2. Incipiunt Russiae Albae

2 4

59.

in Ruthenia

fideles

per Russiam constituti

Russiae60.

61

in partibus infidelium

62.

Descriptiones terrarum

Opus Majus

De proprietatibus rerum

Descriptiones terrarum

2 5

.

63

De proprietatibus rerum

64.

doctor mirabilis),

Opus

Majus

65

2. Incipiunt Russiae Albae

2 6

«

Albania

Superior),

(Ruscia

66;

-

67;

Russia Magna

(Leucovia 68;

Estonia Livonia (Semi–

Gallia Curonia

Russia Magna)»69.

Opus Majus

Leucovia, Leucovii70

Leucovia

.

2 7

Leucovia

Lectonia Lectauie

(Descriptiones terrarum

leucos —

Leucovia Albania.

Leucovii

71

Albania

Plescovia).

leucosciti

leucorussus, Leucorussia.

2. Incipiunt Russiae Albae

2 8

72

73.

,

74

De imagine mundi

2 9

75.

76.

°

,

(ultima terra

77.

Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum

Alani vel Albani

Wizzi

78

Nortmanni Sconia),

ad Bircam

2. Incipiunt Russiae Albae

3 0

terra

feminarum

Wizzi Mirri Lami Scuti

(Turci)79 usque ad Ruzziam

Sclavi

(Suedi)»80.

–wizzi —

« » wiz/weiss albus

— « »)81

3 1

82

visinnus

83

Descriptiones terrarum

Alba Ruscia

»,

84

85

2. Incipiunt Russiae Albae

3 2

86

.

i i

p i i

in Ruzzia, i

i i i

i i i

i i —

i i

i i i i

i i

i

i albani i i

— Albania

wizzi i wiz /

weiss.

gris

grecs)87.

wizzi

Albani — Wizzi albus

88

3 3

Hroerekr 89

:

90

Rostofa i Surdalar Sudrdalariki

(

91.

« »

« »

ruotsi

2. Incipiunt Russiae Albae

3 4

92.

93

Weizzen–Reuzzen Wizzi

Hwita

träsk

94.

(Hwita Rytzland?),

95.

96 Suitiod

hin micla

97

Quenland

3 5

98

99.

,

.

kainu 100

suomi

queen

XV—

XVI

.

Aldeigjuborg Alaborg

101

102

2. Incipiunt Russiae Albae

3 6

Alaborg

Alaborg

Alaborg, i alani

alanko 103.

pars pro toto —

Rossia Bianca

(Volchen)104.

3 7

105

IX—X

,

Descriptiones terrarum

Liber secretorum fidelium

crucis Albania —

106.

2. Incipiunt Russiae Albae

3 8

Albania Magna107.

Albania

Albania Magna

Terra feminarum

Quenland Amaçoniaalbani-wizzi, albani i Rossia

biancha?

3 9

108

Orbis Latinus

—IV

109

)

110

2. Incipiunt Russiae Albae

4 0

.

Orbis Latinus111

Thule i Riphaei, Albania i Russia

Russia Alba

Caledonia

Hibernia Lusitania

Helvetia

Belgica i Britannia

Bohemia

alba

Russia

.

,

4 1

3. Weizzen Reuzzen

, , ,

112

Eysenburk

4 2

113

114

4 3

115.

116

,

,

117.

118.

3. Weizzen Reuzzen

4 4

119.

4 5

(den weisen

Rewsen)»120. i i i p

( p 1413 ),

: « i i i i i

i i i i i i i...

(mit den Wissen Russen)»121.

,

122

123.124,

,

, i

i Albae Russiae

i i i i i

«

3. Weizzen Reuzzen

4 6

125

« ...»

,

castro Albae Russiae, Poloczk dicto.

126

4 7

127

128, —

129

Russia Alba

130.

131.

3. Weizzen Reuzzen

4 8

132.133

134

135

136.

Les russes de la grant Russie137.

mit den

grossen Reussen»138 i

4 9

i

«

»

139

« »

« ».

« », «

»

=

La grant Russie Noegarde la grand140.

Imperion Rosie Magna 141.

3. Weizzen Reuzzen

5 0

142

sic!143.

5 1

zu wißen Rüßen,

zu Schmolentzgi)»144

145

146.

147

148

3. Weizzen Reuzzen

5 2

149

zu wißen Rüßen, zu

Schmolentzgi

Russia Alba150

Wißen Rüßen151

152.

153

5 3

154.

i

155

156

valschen Ruzen157

.

Hinderreissen

(Schmelenczgi Grosznouagrot

Aurea vetula)»158

XV—

XVI

3. Weizzen Reuzzen

5 4

159

160

161.

5 5

162

163

164.

In Magna

Nowagroda ac Plescow civitatibus ac in dominus earumque)165.

3. Weizzen Reuzzen

5 6

hertzogthumb

Plesskouern Novogrodien), i

Smolnen)»166

167.

« »

168.

5 7

« »),

« ».

«

169

170

«

«171

5 8

«

«172.

173

174.

175

176

5 9

177

-

-

178.

179

180

181

182

183

4.

6 0

184.

185

186

187.

188

189.

6 1

190.

cardinalis Ruthenus

191 .192

193

194

4.

6 2

195

196

197

6 3

198.

199

Russia Alba. , ,

, ’ .

[III. — ]

200.

201

»202

»

»203.

4.

6 4

204

205

206.

Russia Alba Sive Moskovia207.

nobilis vir Iohannes

Wlodomiriae, Muscovie, Novagorodie, Plescovie etc. 208.

209

Ioannes dux Albae Russiae210.

6 5

oratores Ioannis

ducis Albae Russiae

«

in lingua ruthenica):

211.

212

«213.

214

4.

6 6

215

216

217

nobilis vir Iohannes

Volodomiriae, Muscovie, Novogorodie, Pascovie, Permie etc. —218

6 7

Johannes... dominus totius

Rhossiae, videlicet Volodimirae, Moscoviae, Novogradie,

Plescovie, Othverie, Ungarie, Vetebe, Permie, Volgovie etc., —219

220

221.

il duca Zuanne signor della Gran Rossia Bianca)222.

4.

6 8

Moscovia, citta della Rossia bianca

in paludes Leucoscytharum 223.

224

225

226

Russia Alba

Leucovia

(Orlando innamorato

6 9

Passato ha i Maganzesi e dopo loro

La Magna la Rossia, la Transillvana

La Rossia bianca, ed e giunto alla Tana227.

228

229

4.

7 0

.

^ »230

231.

232

7 1

233.

234.

235.

4.

7 2

236.

237

238

»239.

Russia

7 3

Alba

.

240

241

242

243

244.

245.

5.

7 4

Weisskunig,246

Der Weiss

Kunig

7 5

Weisskunig247

248

249

Rerum Moscoviticarum

Commentarii

Albus rex)250

(Moscovia

weisse Reyssen) i

5.

7 6

-

-251.

-

-

(keysser der Weysen und

Roten Reussen)252

-253.

254

255

7 7

256.

rex Albus Andreas et Catholicus

Lesko Albus 257

Bela

258

5.

7 8

7 9

Geographia

.

6.

8 0

ii i i i i i i

i i 259

i i Donnus Nicolaus Germanus

i i

8 1

i i

i i i i

i i i i

i i i.

i i i

ii i i i

Novae Tabulae i Modernae Tabulae. i

i i i,

ii i

i i

i i

i i i

i i i

i i i

i

i i i i

i i i i

i i i

i i

i i p

p i i p

p

i

i i

i i i i i i

i 260. i

i i i

i

261.

i

6.

8 2

262

263

Nogardum Russia 264

.

Albania Tanai

265.

»

i

266)

Candidi Lacus,

8 3

Laghi bianchi

(Hwita träsk)267

(

Albania

Tanai

Globe of Lenox268 Russhia

Tanais269 Albania

Tanai Albania Tanai—

Russhia Tanais—Russia Alba Albania

Superior

270

271

6.

8 4

Orbis

Terrarum

.

272

273

–wizzi274

275.

8 5

Iugra276

.

.

Mappamondo

Bibliotheca Nazionale Marciana

cosmographus incomparabilis

Mappamondo

(Amaçonia)277.

Rossia biancha

(El mar Bianco

6.

8 6

8 7

Rossia Biancha Amaçonia).

6.

8 8

278

Rossia biancha,

Nograt

279

Rossia Biancha

Sibir.

8 9

Rossia biancha

Rossia negra),

Rossia rossa).

Hactenus

Carasu Cozusu»280

281

282

De Figura

Mundi283

284.

6.

9 0

Russiae Albae pars

285

Russia Alba Sive Moskovia286

-

Russia Alba

Novogardia i287

Semogitia

Plescovia Rubea

Plescovia

.

Typus Uni-

versalis Terrae Iuxta Mo-

dernorum

Marga-

ritha philosophica nova

9 1

Margaritha philosophica nova

Russia Rubra, a Russia Alba

6.

Russia Alba288 ,

Russia Alba289

Orbis Universalis Descriptio

Russia

Alba290.

9 2

.

Rossia bianca

British Library

(Henricus Martellus Germanus

Russia Alba

291.

Bibliotheca

Nazionale Russia

inferior sive Alba292.

,

Universalior cogniti Orbis

Margaritha

philosophica nova.

9 36.

Tabula

Russia Alba293 Hidrographia sive

carta marina

Russia Alba294.

p p Geographia 1513

i.

i Orbis Typus

Universalis Iuxta Hydrographorum Traditionem

i

i i i Hylacomilus. Russia Alba295 Tabula Moderna

Sarmatie Evr.,

(

296.

Tabula Moderna Sarmatie Evr.

i

(1507),

« i»

ii . Russia Alba

Sive Moskovia i 297

Rissei Montes). i Tabula Moderna

i ( , 1548),

i ( , 1562) .298.

’ ,

i i

i i

i 299. i, ,

, i i

9 4

i ( «

» ), i

. i i – i ,

i i i i i i.

1454 . i

– .

300

Orbis Typus Universalis Russia

Alba

9 5

Russia Alba

Tabula Moderna Sarmatie Evr

Russia Alba

6.

Tabula Moderna Sarmatie Evr

9 6

Russia Alba Sive Moskovia

9 76.

, Carta Marina Navi-

gatoria Portugallen Navigationes... (1516),

i i ,

i i i .

, i

i i i,

, Russia Alba i

9 8

Carta Marina Navigatoria Portugallen Navigationes..

9 9

1513 . i

i i i

,301 , ,

, 1525 .302.

i i

i , , ’

(Lacus Albus).

303 Lacus Albus

Russia Alba

Pilapeland ,

Ugritschen , Peremitschen , Yland (?).

6.

1 0 0

Terra Alborum Rutenorum

Tractatus de duabus

Sarmatiis

304

305

1 0 1

306

307.

7.

1 0 2

308

309

310

.

«

» (Annales Boiorum, 1521)

»311.

Rerum Ungaricarum Decades,

—312.

.

»

1 0 3

,

313

»314.

7.

1 0 4

Gesta Hungarorum

Bessorum et Cumanorum alborum terras

Susdaliam, Rutheniam

et nigrorum Comanorum terras ingressi)»315.

316

317.

318.

319.

320.

.

,

1 0 5

Bessorum et Cumanorum alborum terras,

Susdaliam, Rutheniam et nigrorum Comanorum terras ingressi

albas terras Susdaliam, Rutheniam

Chronicon Henrici de MügelnGermanice Conscriptum)

(Chronicon Rhytmicum Henrici de Mügeln)321.

Summunt per Bessos

Albos et Rutenos.322.

daz land der Swarczen Reussen)

vnd dy weyssen Reussen)»323

Swarczen Reussen

7.

1 0 6

weyssen

Reussen

Hertzog–August–Biblio-

thek

Gu2324

Gu2

325

Gu2

1 0 77.

Chronicon Dubnicense326.

(Chronicon Dubnicense)327

Chronicon

Pictum),

1 0 8

328.

Chronicon Dubnicense Chronicon Pictum

AnMin),

329.

AnMin

per terram Alborum Rutenorum)330

.

Chronicon Dubnicense

Jahrbücher

1 0 97.

der Literatur

Historiae Hungaricae Fontes Domestici

per terram Alborum Rutenorum331

332

AnMin

AnMin333.

Ladimeria Magna

Laudameria334

,

XVI—

Vladimiria

1 1 0

335.336)

(rex Ruthenorum Alborum)337

rex Galiciae

.

338

rex Ruthenorum Alborum

339

Colomano... cum Salomea

1 1 17.

coniuge sua, filia Lestkonis albi Polonis Ducis 340

Lestkonis albi Polonis Ducis

341

342

rex Ruthenorum Alborum

1 1 2

343

Chronica Hungaro–Polonica),

344

Chronica Hungaro–

Polonica.

terra Alborum

Rutenorum345

1 1 37.

1 1 4

8. „

346

347.

348.

1 1 5

— 349

350.

—351

Russia Alba Sive Moskovia

(Introductio in Ptolomei Cosmographiam

8.

1 1 6

352

«

1 1 7

353

354.

8.

1 1 8

355.

Russia Alba

Orbis Typus Universalis

Russia Alba

356

357

Russia Alba

1 1 9

358.

359

.

»360

necnon letifero Russos pugnune paratos arcu 361;

agmine quos alio Russi comitantur atroces 362;

Est mihi nympha Ruthenorum speciosa sub orbe…363.

8.

1 2 0

Quae modo lata Ruthenorum colit arva potentum 364.

365

366.

Baltiaci, spumosis irrequieta procellis

Ac albos belli celebres virtute Ruthenos (II — 21,22)367.

p p i – : «[

]...

368

Thule, Riphaei 369.

.

1 2 1

Cuius habent triplices vastissima culta Rutheni, —

370.

triplices albi,

rubri, nigri

371.

°00‘372

Taurus

8.

1 2 2

373

.374

375

.

1 2 3

376

377.378,

Alba Russia

Moscovia quae

et Alba Russia [nominatur — ] non contenta

Europeae Sarmatiae parte sed et magnum Asiaticae supergressa).

i i

p p i

p ip ii»379

i i i

i p i

i i p p

p i

p p i

i Moscovia, quae et

Russia Alba nominatur, terra est amplissima i

c 380.

nominatur

Moscovia, quae et Russia Alba nominatur

8.

1 2 4

1 2 5

381

382.

8.

1 2 6

383

pars pro toto.

384

385

386 387

388 i389

390

391

392

Russia Alba

393.

1 2 7

Ducatus Moscobia, Rusia Alba sive

Moscovia 394

395

Suetiae Maioris Russia alba

pars Novgardiae396

Russia Alba — Die weissen Reussen,

Novogardia ducatus

Suetia

Maior Suitiod

hin micla397

Orbis Imagine

Russia

Alba398.

399

Carta Marina Scan-

dinavia

9.

Russia Alba

1 2 8

i

(Russia alba i Russia regalis

nigra

Russia alba

Peibas lacus),

Russia regalis nigra

Russia alba

terra incognita

russi

albi 400.

1 2 9

401

9.

Carta Marina Scandinavia

(1539).

1 3 0

402.

403.

Russia Alba

Diuidna

fl.), Colmogora regio404

1 3 19.

405.

i

406

Landtafel

Polonia et Ungaria Nova Tabula (1540),

1 3 2

Podolia

ac Russia407

Ruthenia et Podolia),

Polonia

et Ungaria Nova Tabula

Russia Alba408.

Nuova descrizzione

della Polonia & dell’ Ungaria

Poloniae et Ungariae

Tabula 409

Landtafel410

Weyssen Reussenland

Reu

Ponticum

Die weyssen Reussen

(Masouia

411

1 3 39.

412

413 Opus

Majus

Moschovia Nvova Tavola (1561).

1 3 4

.

Moschovia Nova Tabula

Rossia bianca

414

Moschovia Nvova

Tavola)415.

Rossia bianca

416

417

Rossia bianca

1 3 59.

418.

Novogardia),

Russia

Russia Alba419

.

Theatrum Orbis Terrarum

i

1 3 6

420.

Discorso della Moscovia)

421

422

423

ulteriore)

424

425.

Delle cose di

1 3 79.

Moscouia

Rossia bianca),

Russia Rossa Neper426

427.

1 3 8

428

429

: Russia

Alba

1 3 9

Russia

Alba

430;

431;

]»432.

433.

10

1 4 0

Russia

Alba

434

435

1 4 1

436

10

Russia Alba

Lacus Candidus

1 4 2

437

Russia

Alba438.

-

439

440

441

1 4 3

.

442

,

.

443

i i

i i i444.

i XVI—

XVII i i

i i i i

i ii

p i p

10

1 4 4

p La Grande

Blanche Rosse ou Moscovie p

i i i i p p

H p p i p i i i

p i p p i i

i ip i

i i 445. i

i

i

: p p i i p i

p p i p H p i i p

i i i i p p i i

p i i p 446

i i i i

i i i

i i

i

i i i i

i

i 447.

i i

Sarmatiae Europeae Descriptio448

449

1 4 5

Moschoviae

confini 450

Rutheni Albi Moscho-

vitaeque)451. —

452,

:

453.

—454

.

.

455

456

10

1 4 6

457

Bella Russia

Russia the white),

-

.

1 4 7

Ioannes Moschorum dux subacto Novogrado

Magno)458.

Pleskau

ain

Festunge Polotzki oder Pleski genannt...»459

Ploschkow460.

461.

10

1 4 8

,

462

«…

1 4 9

463.

, «

Boris Twerski i Rezanski i Odojewscy

kniaziowie Bialej Rusi)464 …465, —

, — i

…466

467

468

469

»470

— 471

10

1 5 0

.

472;

473

474

475.

1)

2)

3)

Bielorussacy Litewscy —

476.

1 5 1

477

478

479.

10

1 5 2

480

481

482.

483

484.

485

Dzisna della

Russia)486

1 5 3

487).

Solomo Pantherus

Leucorussus488

489

Leucovia

10

1 5 4

490

»491 492

493

Atlas Novus

Alba Russia

494 .

495

Russie

blanche ou Moscovie

496.

1 5 5

Atlas Novus

11.

1 5 6

Regestr miast i miasteczek w Koronney, Litewskiey, y

Bialoruskiey Rusi

Mohilow, Dzisna, Witepsk.

497.

498

499

500.

Russia Alba

501

1 5 7

502

503

subjacet adjacetque

11.

1 5 8

504

i

505

506

507

,

i

i

1 5 9

508

509

510

11.

1 6 0

511

— 512

,

513

Polonia Russa

Dominii

Moscovitici, e Bianca Russa514

Bianca Russa

1 6 1

515

516

517

518

519,

520

521

522

523

11.

1 6 2

Weissreussland) i524

525

526

527

Wissen Russen Weissreussland

1 6 3

528

529

530

531;

532

533

11.

1 6 4

,

534

535.

536

1 6 5

537

538

539

540

541

11.

1 6 6

542

543.

Polonia

Russia Alba 544

Magnus

Ducat Lituaniae & Russia Alba

1687).545.

1 6 7

Reipublicae et Status Generalis Poloniae...

1689—1709) Russia Alba Lithuanica

546 Carta Topografica del

Regno di Polonia Russia Bianca

Lituania547

11.

Russia Alba

1 6 8

1 6 9

i

, i

XIV—

548

549

Kirsnovia550

551.

1 7 0

.

552

553

Russia inferior

Russia

superior)554

Russia inferior, Rossia Bassa555 Russia superior

Russia inferior

.

-

556.

1 7 1

Kiovia Vladimiria

557.

558

559

Vladimiria

-

-

12.

1 7 2

Rossia Negra

560

561 Orbis Imagine

(Russia Nigra

562

Ruteni nigri 563

(Russie Noire564

Russia Rubra565

566

Russia inferior sive Alba567.

.

1 7 3

568

,

.

569

570

(rot Russen571

Lituana)

12.

1 7 4

Rossia biancha Rossia Rossa

572

573

Plescovia

Rubea 574

Rote Reussen575

Rubea Russia

576

(Rotrussland

577.

,

,

, i

—578

1 7 5

579

Lexykon geograficzny dla

gruntownego pojecia gazet i historii z roznych autorow zebrany,

580.

581

12.

1 7 6

.

582

583

Polonia

sive status regni Poloniae descriptio

»584

»585

1 7 7

Xalanoccho»

586

13.

1 7 8

587

.

588.

1 7 9

589

590

591.

.

592

593

Calamo Aromatico)594

13.

1 8 0

Acorus Calamus

595

Reu Ponticum

1 8 1

.

1 8 2

.

Diplomatarium Suecanum

(Hwita Rytzland

1 8 3

.

c

i

,

1 8 4

Russia Alba

»

»596

Russia Alba

,

1 8 5

Russia Alba

Albani — Wizzi)

Russia Alba

Russia Alba

Russia Alba

Albania Tanai — Russhia Tanai.

Albania Superior,

.

1 8 6

-

,

post factum

Russia Alba

Russia Alba

,

1 8 7

Russia

Alba

Russia

Alba

.

1 8 8

»

quae Magno Ducatui Lituaniae adjacet

subjacetque

Ioannes Moschorum dux subacto

Novogrado Magno

«

, i

1 8 9.

.

.

1 9 0

Incipiunt Descriptiones terrarum

Alba Russia

(daz land der Swarczen Reussen)

1382

(rot Russen)

1459 (Rossia Biancha

Mappamondo

1461

1463

Albus Imperator

1472

1487—1489

Orlando

innamorato

1501 Alba Russia

1507 Russia Alba

1515 Russia Alba

1542 Alba Russia

1 9 1

1555

1557

1562

1582 Bielorussacy

Litewscy

1586

— Solomo Pantherus Leucorussus)

Bella Russia)

1621

1627

1655

1708

1918

1991

1 9 2

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Zaprudnik J. Belarus at a Crossroads in History. Boulder—San Francisco—

Oxford, 1993. P. 2—3.12

P. The name «White Russia». The American Slavic and East European Review.

13

1 9 3

14 // International journal of Slavic

linguistics and poetics. Vol. 19, 1975. P. 38—39.15

117—136.16

Slavia VI. Praha, 1927. S. 391—393.17

60—61.18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

1 9 4

33

34

.

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

C. 68.48 T. I.

Warszawa, 1846. S. 378.49

50

51 Dicitur modo haec villa esse Borthniky in Russia Alba que dicitur occupata

per dominum palatinum Polocensem. Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezyi

1948. S. 73.52

53

1 9 5

2. Incipiunt Russiae Albae

54 Descriptiones terrarum

Colker M. L. America rediscovered in thirteenth century? // Speculum. A

journal of medieval studies. Cambridge. Vol. 54. No. 4. October 1979. P.

712—726;

Prus w XIII wieku // Zapiski historyczne. T. XLVI, z. 1. 1981. S. 7—16;

55 Górski K. Descriptiones terrarum. S. 12.56

57

Vinlandia ,

58 [Pruscia]… sic progreditur ad occidentem ad Carilos paganos, qui sunt regno

contermini Nortmannorum. Dicti Carili sunt siluestres homines multum rudes…Ex

hiis unus, audiens fratrem Vaislanum socium meum in Alba Ruscia predicamem,

sollicitabat cum ut cum ipso intraret ad prefatos Carilos, asserens quod absque

dubio deo uero eosdem acquireret per baptismum et pro uoto ibidem ecclesias

fabricaret.

Górski K. Descriptiones terrarum. S.

59

60

61

62

1 9 6

63

64 Albania Asiae minori est provincia a colore populi nuncupata eo quod albo

crine nascantur De

proprietatibus rerum

Albani pupillam glaucam

habent et plus nocte vident 75.65

66

67

68

69

70

71

72 Graesse J. G. Th. Orbis Latinus oder Verzeichniss der lateinischen

Benennungen. Dresden, 1861. S. 7.73

1973. C. 136—137.74 Pritsak O. The Origin of Rus’. Vol. I. Old Scandinavian sources then the

sagas. Cambridge, Mass., 1981. P. 523, 798.75 Schedel H. Liber Chronicarum. Nurembergiae, 1493. Secunda etas mundi.

Folium XIV. Albania a colore populi sic nominata eo quod albo crine nascant

homines 64.76

31.77

78

Wizzi dicuntur, crudelissimi ambrones, cum canitie nascuntur; de quibus Solinus

meminit. Scriptores Rerum Germanicarum in usum scholarum. Magistri Adam

1 9 7

Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 248 (Lib. IV, cap.

Collectanea rerum memorabilium

De situ

orbis.

79 Turci

ski B. Linguistic

Interrelations in Early Rus’. Northmenn, Finns, and East Slavs (Ninth to Eleventh

80 At vero a parte aquilonari revertentibus ad ostium Baltici freti, primi occurunt

Nortmanni, deinde Sconia prominet regio Danorum, et supra eam tenso limite

Gothi habitant usque ad Bircam. Postea longis terrarum spatiis regnant

Sueones usque ad terram feminarum. Supra illas Wizzi, Mirri, Lami, Scuti et

Turci habitare feruntur usque ad Ruzziam. In qua denuo finem habet ille

sinus. Itaque latera illius ponti ab austro Sclavi, ab aquilone Suedi possederunt.

Scriptores Rerum Germanicarum in usum scholarum. Magistri Adam

Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 242 (Lib. IV,

cap. XIV).81

Wilzi Sclavi vel Leuticii

Wilzi, Leuticii, Pomerani, Polani, Wizzi

usque ad Ruzzia

Bremensis Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 75, 77, 79, 81,

Wilzi Wizzi82

83

84

85

86

1 9 8

87

88

89

sine

hus thru varing90

91

92

93

94 tith haffdo the huxat ok vildo them sla

hwita träsk er som eth haafswa som bokin sigher herr aff

rytzland ligger östan sunnan tilok karela nordhan swa at sion them skiil

Klemming G. E. Gamla eller Eriks–kronikan // Svenska medeltidens rim–

valkea

95

96

97

98

99

100

101

102

103 Alaborg

1 9 9

104 The north–sheets of the map of Europe by Fr. Camocio, 1579 // Imago

Mundi. VIII. Stockholm, 1951.105

Wizzi.106 Nordenskjold A. E. Periplus. An essay on the early history of charts and

of Russia up to 1600. V. 1. Wolfe Island, 1975. Fig. 8.107

Bibliotheca Apostolica

Vaticana).108

(phantasmata

109

110

1706. P. 370—374.111 Graesse J. G. Th. Orbis Latinus. S. 7, 171.

3. Weizzen Reuzzen

112

Dar nach gen Weizzen ReuzzenFur Eysenburk für der gehewerDa ein grozze schumphfetewerGeschach...Von hern Friedreichen dem Chreuzzpekch // Peter Suchenwirt’s Werke aus

dem vierzehnten Jahrhundert. Hrsg. von Alois Primisser. Wien, 1827. S. 46;

113 Peter Suchenwirt’s Werke aus dem vierzehnten Jahrhundert.. Anmerk. XIV.

S. 254.114

2 0 0

115

Nowogrodzie Wielkim do

Albrechts Ritterschaft // Peter Suchenwirt’s Werke aus dem vierzehnten

Jahrhundert. S. 11—13.116

117 Eysenwurch di guten stat in Weizzen Reuzzen . Peter Suchenwirt. Von hern

Hansen dem Trawner // Peter Suchenwirt’s Werke aus dem vierzehnten

Jahrhundert. S. 59; Scriptores Rerum Prussicarum. Leipzig, 1863. II, s. 152;

118 Di Weizzen Reuzzen heten mut

Tze reisen auf di christen

Peter Suchenwirt. Von hern Hansen dem Trawner. S. 59; Keller M. Perspektiven:

Vorstellungen von «Riuzen» in der deutschen Literatur des Mittelalters //

Russen und Russland aus deutscher Sicht 9.—17. Jahrhundert. Hrsg. von M.

Keller. München, 1988. S. 104.119

in einer Deutschen Chronik des 15. Jahrhunderts // Forschungen zur

120 Item so haben der von Polan und herczog Wytawt mit den von Pleschkow und

den weisen Rewsen sich voreinet. Prochaska A. Codex epistolaris Vitoldi.

121 wi sich herczog Witawt mit den Pleskouwern und den Grossen Nougardern

und der ganzen Russchen czungen voreineget hat... her welle mit den Wissen

Russen krigen

122

2 0 1

123 Anno itaque eodem videlicet MCCCLXXXII Jagiello filius olim Olgerdi major

princeps Litwanorum, qui aute annum et citra per Keystutum patruum suum

cum matre fuerat captivitus, et in quodam castro Albae Russiae, Poloczk dicto,

vinculis mancipatus, circa festum Pentecostes captivitatem evadens cepit castrum

cum favore procerum Litwaniae Wilno dictum. — Kronika Jana z Czarnkowa

MPH. T. II. 1872. P. 719.124

125

S. 21—59; Dziejopisarstwo wielkopolskie XIII i XIV w. Warszawa, 1959.

S. 20—42.126

127

128

129

130

131

132

The ancient names and early cartography of Byelorussia. London, 1971. P. 11.133

134

135

136

137

138

139

140

141 Die ältesten ausländischen Karten von Russland. St. Pet., 1840.

cartography of Russia up to 1600. V. 1. Fig. 9.142

2 0 2

143Och zugend in, bottschaft von hertzog Wytolden von Lütow, von herr Dyspottenhertzogen zu Ratzen, von dem Damenmür uß der großen und klainen Walachy,von den zwain küngen uß Türggen, von dem hertzogen uß wißen Russen, dieall zugend in, mit CLXXX pfärden, in Hansen Richen [hus] an sant Paulsgassen. Ulrichs von Richental Chronik des Constanzer Concils 1414 bis 1418.Herausgegeben von M. R. Buck. Tübingen, 1882. S. 47; Begunov Ju. Weisse

Zürich

144 Darnach am samsstag, der was an dem xviiii tag des monats February, do raitin der hochwirdig herr, herr Jerg ertzbischoff zu Kyvionensis, usser dem landzu wißen Rußen, zu Schmolentzgi. Ulrichs von Richental Chronik. S. 136.

145

146 Europa ist das land, da wir inn sind und vahet an, an den wißen Rüßen zuSchmolentzgi und heruß an die rechten Türggy ze Lannouw, das hertzogtum zeLittow, Poland, Schlavoni, Unger, Moravi, Bohemi, das römsch rich. Ulrichs vonRichental Chronik. S. 159; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303.

147

148 Item magnus dominus Georgius Archiepiscopus Cunionensis. Et conjacet

domino duci Witoldo de Littow. Et respicit ad Thurcos. Ibi ipsi habet tres

episcopos et ab altera parte tendit ad Russiam Albam. — Ulrichs von Richental

Chronik. S. 171; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303.149

Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303.150

151 Der hertzog uß Schmolentzgi, der hertzog uß roten Russen und sust meredann iii hundert irs glouben. Ulrichs von Richental Chronik. S. 139.

152 Der hertzog Fedur von Schmolentzgi in roten Reussen. Ulrichs von Richental

Chronik. S. 207; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S. 303—304.153 Hertzog Fedür von wißen Rüßen und herr zu Schmolenzgi. Ulrichs von RichentalChronik. S. 191; Ulrich Richental. Das Konzil zu Konstanz. Faksimileausgabe.

Starnberg—Konstanz—Stuttgart, 1964.154Germanici. Das sind tütsche lüt, darinn gehöret das römisch rich, das köngrichBehan, das köngrich von Unger, das köngrich von Bolan, Lütower land, dasruschiss land, recht Russen, rot Russen, wiss Russen; das land und statt grossNoffagrott, was da cristan ist. Ulrichs von Richental Chronik. S. 50—51; Begunov

2 0 3

155 Hertzog Paulus von rechten Rußen, ist under hertzog Witolten. Ulrichs vonRichental Chronik. S. 207; Begunov Ju. Weisse Rus und Weissrussen... S.

303—304.156 // Rozprawy Akademii

1899. S. 136.157 Keller M. Perspektiven: Vorstellungen von «Riuzen» in der deutschen Literatur

des Mittelalters. S. 100—101.158

159 Ulrichs von Richental Chronik. S. 209; Begunov Ju. Weisse Rus und

Weissrussen... S. 304.160

161 Von Polan manig herzog vest

Von Littaw herzog Schwitrigal

Was auch da an der fürsten zal,von wissen Russen ain herzog,

Mehr ain furst herzog von Ostrog

Prisschuch Th. Des conzilis grundveste // Die historischen Volkslieder der

896—900); Thomas Prischuch von Augsburg Ticht von Kostenz // Fontes

rerum Austriacarum (Österreichische Geschichts–Quellen. Bd. VI.

Geschichtschreiber der husitischen Bewegung in Böhmen. Th. 2. Wien, 1865

162

a Rzeczpospolita Polska. Warszawa, 1934. S.

163 Prisschuch // Allgemeine Deutsche Biographie. Bd. 26. Berlin, 1970. S.

600—601.164

2 0 4

165

166 Cosmographey oder beschreibung aller Laender, Herrschaften, fü rnemstenStetten... Beschriben durch Sebastianum Munsterum... Basel, 1550. Das vierdt

Buch. P. xxvii.167

168

463).

169

170

171

172

173

174

175

176

177

178

2 0 5

179

180

181

182

183

184

185

186

187

188

189 297

Russia Alba sive Moscovia

Margaritha philosophica,

Russia Alba Sunt cristiani scismatici289

Russia Alba

190

191 Kresten O. Eine Sammlung von Konzilsakten aus dem Besitze des Kardinals

Isidoros von Kiev // Österreichische Akademie der Wissenschaften.

Philosophisch–historische Klasse. Denkschriften, 123. Band. Wien, 1976.192

193

194

195

196

2 0 6

197

198

199

200

201

202

203

204

205

206

207

208 Theiner A. Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae. T. 2. P. 167.209

210

211 magno Sixto Pontifici Romano institutori Ioannes dux Albae Russiae percussa

manu fronte reverentium exhidet

2 0 7

212

213 ein mechtiger herzog in weissen Reussen hinter Negarten

Fränki schen Städte.Nürnberg. Bd. IV. Leipzig, 1872. S. 330—331; ein herzog in weissen Reussen

214

215

216

217

218 MHSM. P. 310—311.219

220

221

222

223 Hypanis in palude Leucoscytharum ortus, miscetur Boristheni

224

225

226

227

2 0 8

228

229

230

231

232 353.233

234

235

236

237

238

239

240

241

207.242 Illustrissimus dominus Albus Imperator. Lettera di Francesco Sforza a Giacomo

zecchiere generale di tutto il regno del Bianco imperatore // Barbieri G.

2 0 9

243

244

245 Alii quoque Principem Moscoviae album Cesarem, praecipue vero subditi sui

appelant, id est, Regem vel Imperatorum Russiae albae. Russia etenim ut

supra dictum est, Moscorum duci subjecta. Alba dicitur, ea vero cui Polonorum

Rex praetest (quamuis et Albae partem possideat) nigra appellat Russia. Vel

etiam ideo dictum esse Regem Album Moscorum Principem existimo, quod

incolae omnium Regionum ipsius imperio subjectarum, vestibus albis et pileis

plerumque utantur. Alexandri Gvagnini Veronensis. Moscoviae descriptio //

Alexandra Gwagnina. Warszawa, 1768. S. 323.246

247

284.248 Das Bündnis des Weisskunigs mit den Weissrussen im Jahre 1515. Der WeissKunig. Eine Erzählung von den Thaten Kaiser Maximilian der Ersten. Wien,1775. Abb. 198.

249

250

weisser

Khunig).251

252

. MCLIV. Prace Historyczne. Zeszyt

115. Kraków, 1995. S. 253.253

Russae albae rubraeque

544.

2 1 0

254

255

256

passim

257

258 The surname of the imperial house of Russia is called Bela. It took the

original (as is supposed) from the kings of Hungary

Commonwealth // Rude & barbarous kingdom. Russia in the accounts of

sixteenth–century English voyagers. Ed. by Lloyd E. Berry and Robert O.

!“

259

Strzelecka B. Ze studiów

S. 291.260

261

262

263

2 1 1

264

265 Nordenskjold A. E. Periplus. P. 61.266

äl testen Karten von Russland. Ein Beitrag zur historischen Geographie.

267

268 Lenox

269 Nordenskjold A. E. Facsimile–atlas to the early history of cartography with

reproductions of the most important maps, printed in the XV and XVI centuries.

270

271

Orbis Terrarum

272

273 Kronika Sarmacyey Europskiey. S. 323.274 Qui lingua eorum Wilzi dicuntur, crudelissimi ambrones, quos poeta Gelanos

vocat vel Meoticas, sive deserta Getharum aut litus Scithicum quod Martianus

ait confertum esse multiplici diversitate barbarorum. Magistri Adam Bremensis

Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum. P. 248—249 (Lib. IV, schol. 124

Wilzi Wizzi81.

275

2 1 2

276

277 Il Mappamondo di Fra Mauro. A cura di Tullio Gasparini Leporace.

Karten von Russland. S. 15;

278

279

arabskiego z XII w. al–Idrisiego. Cz. 2. Warszawa, 1954. S. 188.280 Parte de Rossia che e de qua dal mar Biancho se chiama biancha. Quela che

de la dal fiume Negro se chiama Negra. E quela che e de la dal fiume Rosso

se chiama Rossa. E tartari chiamano mar Bianco Hactenus fl. Negro Carasu fl.

Rosso Cozusu

33.

Carasu Cozusu

Hactenus

281

282 Campbell T. The earliest printed maps. 1472—1500. London, 1987. P. 37.283

284

285 Buczek K. The history of Polish cartography from the 15th to the 18th

Russia up to 1600. V. 1. Fig. 15; Ostrowski W. About the origin of the name

«White Russia». London, 1975.286

287

82, plate 64.288 Nordenskjold A. E. Facsimile–atlas... Tab. XXXVIII; Ostrowski W. The ancient

,

plate 42.289

Margaritha philosophica

Margaritha philosophica

2 1 3

Russia Alba Sunt cristiani scismatici

290

291

Byelorussia. P. 7.292 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 6.293

the World. P. 26, plate 29.294

295 Die Weltkarte aus der Reihe der modernen Karten im Strassburger Ptolemaeus

1513 // Karten alter Meister. Gotha, 1990.296

V. 1. Fig. 17; Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej w kolekcji Emeryka

mapa 4; Shirley R. W. The mapping of the World. P. 41, plate 38; Mojski P. M.

Cartographia Rappersviliana Polonorum. Rapperswil, 1995. P. 36, 609.297 Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 21—23, mapa 3;

Bagrow L. A history of the cartography of Russia up to 1600. V. 1. Fig. 16;

Ostrowski W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P. 12;

3

298 Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 31—32.299

300

301

Weitere Beiträge zur ältesten KartographieRusslands // Mitteilungen der Geographischen Gesellschaft in Hamburg. B.

2 1 4

XXII. Hamburg, 1907. S. 135—136; Bagrow L. At the sources of the cartography

of Russia // Imago Mundi. XVI. Amsterdam, 1962. P. 34—36; Idem. A history

of the cartography of Russia up to 1600. V. 1. Fig. 18; Katalog dawnych map

Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 76—77; Shirley R. W. The mapping of the

World. P. 46—49, plate 43.302 Shirley R. W. The mapping of the World. P. 68, plate 53.303 2.

304

Descriptio Sarmatiarum

Asianae et Europianae et eorum quae in eis continentur.305 Refferet quidam historicus vetustissimus, scriptor adventus Hungarorum, quod

Iuhri seu Hungari referebant se vidissem idolum glaciale in finibus Albae

Russiae transeuntes de Iuhra ad Paludes Meotidas

Maciej z Miechowa. Opis Sarmacji Azjatyckiej

306

Urheimat der Ungarn im Mittelalter und bei den Humanisten // Ungarische

Jahrbücher. Bd. VII. Berlin—Leipzig, 1927. S. 442—449.307

308

309 I(u)goria

310

311 Sub imperio principis magni Moschorum atque Roxolanorum, quos nos

Massogetas atque albos Russos appelamus. Gombos A. F. Catalogus fontium

312 Totus ille tractus Aquilonaris e Germania ad portas usque Caspias campester

est et planus; hanc planitiem Rusciam nunc vocant in Albam Nigramque

distinctam. Antonius de Bonfinis. Rerum Ungaricarum Decades. Ed. I. Fogel

et B. Iványi et L. Juhász. T. I. Lipsiae, 1936. P. 17.313

314 turbo vehementissimus omnia evertentes Bessos ac Chumanos albos, tandem

Susdalos, dehinc Ruthenos crudeli sub dominatione pertranseuntes in nigram

Chumaniam. Johannes de Thurocz. Chronica Hungarorum. Ediderunt E.

2 1 5

315

Rerum Hungaricarum. T. 1. Vindobonae, 1746. P. 148; Chronici Hungarici

compositio saeculi XIV // Scriptores Rerum Hungaricarum tempore ducum

regumque stirpis Arpadianae gestarum. Vol. I. Budapest, 1937. P. 257.316

317 Gombos F. A. Catalogus fontium historiae Hungaricae. Vol. I. P. 16, 430 etc.318

85, 302.319

320

Sz., 1924. 534, 537 o.321 Chronicon Rhytmicum Henrici de Mügeln // Scriptores Rerum Hungaricarum

tempore ducum regumque stirpis Arpadianae gestarum. Vol. II. Budapest,

1938. P. 232.322 Chronicon Rhytmicum Henrici de Mü

323 zugen von erst in ein land, do sassen lewte, die hiessen Bessy, darnach unter

die Heiden, darnach in daz land der Swarczen Reussen... (Gu2 add.): vnd dy

weyssen Reussen . Chronicon Henrici de Mügeln Germanice conscriptum //

Scriptores Rerum Hungaricarum tempore ducum regumque stirpis Arpadianae

ügeln.

324 Gu2

325 Chronicon Henrici de Mügeln Germanice conscriptum. P. 111.326

327

328 Kalti M. Die Ungarische Bilderchronik. Budapest, 1961. S. 61.329 Florianus M. Chronicon Dubnicense // Historiae Hungaricae Fontes

Domestici. V. III, Lipsiae, 1884. P. 161—162; Lewicki A. Kilka przyczynkówdo dziejó

2 1 6

AnMin

Kükkü lei Janos Kronikaja //Kükkülei Janos es a Nevtelen Minorita Kronikaia. Budapest, 1960. P. 64.

330 transivit, ponens se ad fortunium, per terram Alborum Rutenorum, et dia

sequenti Lodomeriam appropinquavit. Lewicki A. Kilka przyczynków do dziejów

Kazimierza Wielkiego. S. 211.331 Florianus M. Chronicon Dubnicense. P. 164.332 Lewicki A. Kilka przyczynków do dziejów Kazimierza Wielkiego. S. 205.333

Cod. Lat. Med. Aevi

165

330

Liber de rebus Lvdovici R. H. // Analecta Monumentorum Hungariae

historicum literarorium maximum inedita. Budapestini, 1986. P. 109.334

335

336

337

Rex autem Colomanus regis Bele germanus fuit rex Ruthenorum

Alborum. Vita Sanctae Kingae // MPH. T. IV. P. 685; Gombos A. F. Catalogus

Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis // Roczniki

Humanistyczne. T. X, z. 2. Lublin, 1961. S. 119.338 Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis. S. 54;

Budkowa Z. Kunegunda // PSB. T. XVI, s. 188.339 Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis. S. 119.340 Vita beatae Kunegundis // Joannii Dlugossii senioris canonici Cracoviensis

opera omnia. Vol. I. Cracoviae, 1887. P. 191.341

342

343 Witkowska M. H. S. Vita sanctae Kyngae ducissae Cracoviensis. S. 53.344

2 1 7

3—4. S. 23—35.345

,

daz land der weyssen

Reussen — terra Alborum Rutenorum

346 PSB. T. XI, 1964. S. 496.347 erectis animis ad feliciora in leuam et dextramque se effudit et illinc quidem

ad Euxinem usque Podoliam Russiamque Albam, hinc uero utramque ripam

Histulae Mazouiaque ac reliquas Polonici simul et Boemici regni terras

multitudine sua impleuit. Philippi Callimachi. Ad Innocentium VIII de Bello

348 .349 Etenim ferventissimus illius Poloniae nationis zelus et affectio singularis ced

commune christianitatis bonum et ad suam filiorum que salutem sitem regni

illius locarat, et habitat in finibus immo in parte magna in campis Sciticis,

quorum longitudinem latitudinemque immensum, a finibus regni Poloniae usque

ad regnum Persiae et Albam Russiam Tartari natio occupavit.. Akta Aleksandra,

(1501—1506). Wyd. F.

350 Turcis aut Tartaris, immo etiam Albis Ruthenis, quibus permixti sunt Tartari,

resistere posset... Akta Aleksandra. Nr. 271, p. 444.351 imperatoribus Fossato, Transtanaitano (Zawolhensi) et allis vicinioribus, ac

etiam Mosco Albae Russiae duce. Akta Aleksandra. Nr. 271, p. 448.352 Ioannes Stobnicensis. Introductio in Ptolomei Cosmographiam. Cracoviae,

1512. Shirley R. W. The mapping of the World. P. 37.353 Post hac tercia pars que alba Russia vocatur, extendit late in septemtrione

usque ad Livones, & in oriente usque ad Tanai fluvium confinem Europe &

Asie... Hinc etiam platitur ille celebris fluvius Boristhenes quem accole Neper

vocant, iuxta quem civitas est nomine Smolensko, in qua sedes est metropolitani

rutenorum, in hac etiam est illa magna civitas, ad quam ex longissimes partibus

illuc mercatum advenientes mercatores Nogardiam vocant... Joannis

2 1 8

354 Rutheni Albi quondam Colchitae dicti, modo vero Moscovitae, habent proprium

dominum seu Principem, qui titulatur Magnus Dux, vicinus in terra regi Poloniae

in Magno Ducatu Lithuaniae, item aliis dominiis Livoniae et Gothiae. — De

Ruthenorum nationibus earumque erroribus scriptum Johannis de Lasco //

355 Sarmaticas gentes intra Meotis & Rha fluvium diffusas ab Austro Caucasiis

iugis fiuiri, citra autem in Caspium & Pontum inclinates, hinc Albanos, illinc

Colchos... Sua nomina etiam terris imposita sunt: & Albania inde, et Hiberia, &

Colchis dicta est. Vadianus Joach (Watt). Epitome Asiae, Africae et Europae…

Tiguri (Zürich), 1534. P. 370—371.356

357

358 Rutheni Rubei habebant quondam proprios Reges, et proprios etiam Magnos

Duces. Omnes istos Reges Poloniae debellarunt. Sunt subditi fidelis Regis, in

corporeque Regni Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae. Inter quos Rubeos

Ruthenos Reges Poloniae unam fundarunt Metropolim, et septem Ecclesias

Ruthenorum, quorum terra Sarmatica procedit a Polonia minori ex parte

Occidentis versus Orientem per fluvium Borysthenem magnum ac per totam

Sarmatiam Europeum inclusive ad Tanaim... Item procedunt Rubeorum terrae

ex parte tanquam meridionali a fluvio Tyras, versus Semtemtrionem, usque ad

Moscoviae fines Lithuaniae contiguos, per Longitudinem verisimilem ducentorum

milliarium magnorum seu Germanicorum. De Ruthenorum nationibus earumque

erroribus scriptum Johannis de Lasco. P. 124.359 347.360

361

1933. P. 70 (II—136,137).362

170; Bellum Prutenum. P. 72 (II—201).

2 1 9

363

364

365

366 Andreae Cricii Carmina. Ed. C. Morawski. Cracoviae, 1888. P. 37 etc.367

368

169.369 Thule profundo cincta ponto

Riphaei plebs — Bellum

370

371 402 i 403.372

373

374

375

376

377 krypcj

1968.378

379 ä ltesten Karten von

Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej. T. 1. S.

Russia». P. 13).380 Clementis Adami. Anglorum navigatio ad Moscovitas // HRS. V. I. 1841. P.

Muscovy, which has the name

also of Russia the white, is a very large and spacious country — Chancellor R.

The first voyage to Russia // Rude & barbarous kingdom. Russia in the

accounts of sixteenth–century English voyagers. P. 21.

2 2 0

381

382 nam Lithuaniae partem, Russiam appellat inferiorem: cum ipsa Mosckovia,

Russia alba nuncupetur

Pauli Jovii Novocomensis. De legatione Moscovitica // HRM. V. I. P. 6;

Michow H. Die ä

383

Novocomensis. De legatione Moscovitica. P. 8.384

(Kronika

Russia Alba?385

386

Sanok, 1856. S. 29.387 Kronika Sarmacyey Europskiey. S. 314.388

389 Ostrowski W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P.

11.390

391 Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». P. 5.392

393 Alani i Roxolani

Russia Alba. (Ostrowski W. The ancient names and early

2 2 1

394

395

380.396 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 4.397 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 9.; Bagrow L. A history of

Carta Marina Navigatoria Portugallen

Navigationes... 301).398

399

magnus

400

401

Geographia Universalis, vetus et nova, compecteus Claudii

Ptolemaei

2 2 2

402 Rusia, que etiam Ruthenia dicitur & Podolia, Alba superior & inferior, pars

Polonici regni quae et Roxolania, habet ad Orientem Moscum

Lithuanie, — Samogetie, — Russie et Moscovie. Paris, 1872. P. 122.403 Rusia, que etiam Ruthenia dicitur & Podolia, tripartito nominatur. Alba,

superior & inferior, pars Sarmatiae Poloniae praetenta, Peuce fluvio ad

Septentrionem includitur, ad Orientem solem Moscus, occidua illi Livonia

atque Prussia extremae Germaniae partes .

Nations. Collected out of the best writers by Ioannes Boemus Aubanus, a

Omnium

Gentium Mores.404 Nordenskjold A. E. Periplus. P. 139.405

ältesten Karten

406

dziejów

407 Thartarica, qui vicinate contigua terris meis Russie ac Podolie. MMAHP. V. 14.

Cracoviae, 1894. s. 137.408 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 10, p. 33; Peliwo St.

Warszawa, 1991. S. 58—68; Bzinkowska J. Mapy ziem dawnej Polski —

4, c. 23; Mojski

P. M. Cartographia Rappersviliana Polonorum. P. 44, 611

409 Ostrowski W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P. ix;

Bzinkowska J. ... S. 18—21, mapy 2, 3; Mojski P.

M. Cartographia Rappersviliana Polonorum. P. 49—50.

2 2 3

410 Landtafel des Ungerlands / Polands / Prussen / Littaw / Walachey

Peliwo St. Drzeworytowe mapy ziem polskich... S. 88, rys. 14; Katalog dawnych

map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 30.411 Weyssen Reussenland das über den Neper hat vil Kalmus gegen dem Don(das ist der Tanais) hat auch vil Reu Ponticum daselbst und in der Littaw undfunft vil andere Kreuter und Wurzeln die man anderstwo nit findt… Die weyssenReussen seind under dem fürsten von Masouia. Es ist auch under im die großstatt Neügardia oder Nouigrod von der biefornen in beschrezbung der Littawvil gesagt ist. Von diser statt ist ein folchsprichwort erstanden: Wer mag widerGott und wider die groß Neügardiam. Cosmographey oder beschreibung allerLänder, Herrschaften, furnemsten Stetten... Beschriben durch SebastianumMunsterum... Das vierdt Buch. P. xxix.

412

Versus Tanaim uero & Meotim ubi Alba est Russia

sub Moscovitarum principis dominio

et tirant vers le fleuve Tanais au

lieu ou est la blanche Russie sous la jurisdiction du prince des Moscovites,

la terre aporte des cannes aromatiques, et espiceries, et plusieurs herbes et

racines qu’on ne trouve point ailleurs. (Munster S. Brieve description de la

413

71.414

415

416

417

Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». London, 1975.418 Shirley R. W. The mapping of the world. P. 110—111, plate 84.419

ägezur ä ltesten Kartographie Russlands. S. 141.

420

Mojski P. M. Cartographia Rappersviliana Polonorum. P. 88—90, 97

Theatrum

Orbis Terrarum

2 2 4

421

422

423 onde crederei essere disceso il nome della Russia, imperoche chiameno una

parte di Lithuania Russia bassa et l’altra la bianca ulteriore soggetta a Moscovii.

Discorso della Moscovia di Marco Foscarino, almeno attribute a lui // HRM.

382).424 ...la Russia ulteriore detta bianca e soggetta a Moscoviti, e l’altra e parte de

Moscoviti, e parte de Poloni. Discorso della Moscovia di Marco Foscarino. P.

425

426 Il quale levati i stati ad’ alcuni dei suoi feudatarii, et alcune altre Provincie

a sua obbedienza ridotte, lasciato il titolo di Russia, riprese il primo di Moscouia,

percio tutta quella parte della Russia Bianca da lui, e da Basilio suo figliuolo

posseduta, divisa della Russia Rossa per il gran fiume Neper, prese il nome di

Moscovia.

427 nondimeno confidati nelle proprie forze ardirono muover guerra a detti Tartari.

Ne percio poterono i Russiani liberarsi in tutto dal Tributo finche Gio[vanni],

avo di questo Duca, veduta tutta la Russia Rossa, e parte della bianca, dal

giogo di tal servitu col bracchio de Polachi, e Lituani liberata... Narratio historica

2 2 5

428 Nam Ioannes Moschorum dux subacto Novogrodo magno, & compluribus

arcibus atque castellis finitimae Russiae, quae Alba dicitur, magnoque

Lituanorum duci parebat, in potestatem suam redactis, reliquae Russiae &

Lituaniae vehementer imminelat. Martini Cromeri. De origine et rebus gestis

Polonorum libri XXX. Basileae, 1558. P. 647; Basileae, 1568. P. 422.429 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. Olsztyn, 1984; Kromer M. Polska.

Prz. W. Syrokomli. Wilno, 1853; Cromer M. Polonia sive de situ, populis,

moribus, magistratibus et republica regni Poloni libri duo. Cracoviae, 1901.

430 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 36; Kromer M. Polska. Prz. W.

Syrokomli. S. 19; Cromer M. Polonia.. P. 26.431 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 28; Kromer M. Polska. Prz. W.

Syrokomli. S. 12; Cromer M. Polonia... P. 20.432 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 40; Kromer M. Polska. Prz. W.

Syrokomli. S. 24; Cromer M. Polonia.. P. 30.433 223.434 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 20—21; Kromer M. Polska. Prz.

W. Syrokomli. S. 6; Cromer M. Polonia... P. 15.435

436

437

Russia Alba

57° Aleksandrowicz

polskich... S. 40, 41, 48, 49; mapy 9, 11;

493) .438

Weitere Beiträge zur ältesten Kartographie Russlands. S. 169—170, Karte IV.

Russia Alba

Litewskiego. Mapa 10

Alani

78, 384, 393.439

440 maximi Regni Poloniae, Magni Ducatus Lithuaniae, Russiae Albae et Livoniae,

tuto et absque ullius impedimento morave cum eorum sarcinis familiaribusque,

qui decem nimerum non excedent... I. A. Caligarii, nuntii apostolici in Polonia,

epistolae et acta. 1578—1581. Momumenta Poloniae Vaticana. T. IV. Cracoviae,

2 2 6

441

442 Alba Russia habet primem urbum Polotzum ad Dunam fluvii positum

443

444

445 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 29.446

447

178—179448

449

450 Arandi, seminandique modus in Russia Alba Moschoviae confini, & in Magno

Ducatu Lituanie. Sarmatiae Europeae descriptio. Ab Alexandro Guagnino

Veronensi // Poloniae Historiae Corpus. Ex bibliotheca Ioan. Pistorii Nidani.

Per Sebastiani Henric Petri. V. I. Basileae, 1588. P. 47; Kronika Sarmacyey

451

452 245.453 Moscovia, Moscva vulgo dicta, Urbs amplissima, caput et metropolis totius Russiae

albae, Magno Moscorum duci subjectae. Kronika Sarmacyey Europskiey. S. 474;

357.454

455 Polotia deditione recuperata, Socolia, Czussa, Turovla et aliis Albae Russiae

oppidis ferro et flamma funditus eversis. Pauli Oderborni. De Russorum

Religione et Ritibus Narratio // HRS. V. II. 1842. P. 1.456 Op. cit. P. 41.457 He got from the king of Poland the famous cities of Polotsk, Smolensk,

Dorogobuzh, Viaz’ma and many other towns; Belorussia and Lithuania, goodly

towns of traffic, and countries yielding great commodities... Horsey J. Travels

// Rude & barbarous kingdom. Russia in the accounts of sixteenth–century

Belorussia

2 2 7

Bella Russia.

458 428.459 Kappeler A. Die deutschen Flugschriften über die Moskowiter und Iwan denSchrecklichen im Rahmen der Russlandliteratur des 16. Jahrhunderts // Russenund Russland aus deutscher Sicht 9. — 17. Jahrhundert. S. 162—163

Plosceke —Ploschkow

460 lannde Ploschkow, Smalenszke, Vitenbecke etc. und andere Reussche lande,

dy under dem groszforstenthum czu Littouwen seyn gesessen. MMAHP. V. 14.

Cracoviae, 1894. S. 289.461

462

463

464 Stryikowski M. Kronika Polska, Litewska, Zmódzka i wszystkiej Rusi. T. II.

W., 1846. S. 168.465

466

467

468

469

470

471

472

2 2 8

473

474

475

476

477

478

82.

479 473.480 il negotio di quella incursione fatta dal Mosco nell’ Alba Russia in tempo

della tregua . Di Mgr Bolognetti al Cardinal di Como. Varsavia 27 di Luglio

1581 // HRM. V. I. P. 320.481

482 At et cum essem in Alba Russia, relatum est mihi, in ea quae Rubra dicitur,

quaque item, ut Alba, Poloniae regi subdita est, Drohobicii puteum esse aquae

salsae... Antonius Possevinus. De Moscovia // HRM. V. II. Petropoli, 1842. P.

483

484 —556.

485

486

487

etc., 1992. S. 553.

2 2 9

488

489

490 Moscovia urbs metropolis totius Russiae Albae

491 Stadtebuch von Georg Braun und Franz Hogenberg. Bd. VI. Kö ln, 1618.

492

493 La Russie Blanche ou Moscovie. Mojski P. M. Cartographia Rappersviliana

494 Karte um das Nordpolargebiet, 1701 // Haack geographisch–kartographischer

Kalender 1984. Gotha, 1983.495

496 Carte generale de toutes les costes du monde (chez Jean Covens et Corneille

Mortier). Nordenskjold A. E. Periplus. Tab. LIX.497

498

Polskiego. Kraków

499 Kromer M. Polska. Prz. S. Kozikowskiego. S. 27; Kromer M. Polska. Prz. W.

Syrokomli. S. 12; Cromer M. Polonia... P. 20.500 Starowolski Sz. Polska... S. 97.501

502

503

504

505

506

2 3 0

507

508

509

510

511 .

512

513

514

515

1911. S. 226; . 210.516 Starowolski Sz. Polska... S. 85.517

the origin of the name «White Russia»

Theodorus Skuminowicz Episcopus

Gratiapolitanus Suffraganus Vilnensis per Albam Russiam

518

519

520

521

522

523

524

2 3 1

525

526

527

528

529

530

531

532

533

534

535

536

537

538

539

540

541

542

543

544

Polonorum. P. 141.545 Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». P. 5; Ostrowski

W. The ancient names and early cartography of Byelorussia. P. ix, plate III;

2 3 2

Russia Alba253.

546 Ostrowski W. About the origin of the name «White Russia». P. 13;

547

548

549

550

551

552

553

554 Documenta pontificum romanorum historiam Ucrainae illustrantia. Ed. Velykij

555

382, 402 403.556 The country of Russia was sometimes called Sarmatia... When it bare the

name of Sarmatia, it was divided into two chief parts, the white and the black.

The white Sarmatia was all that part that lieth towards the north and on the

side of Livonia — as the provinces now called Dvina, Vaga, Ustiug, Vologda,

Kargopol, Novgorod, etc. — whereof Novgorod Velikii was the metropolis or

chief city

484).557 [Russia] Divisa fuit in Russiam Albam & Russiam Nigram. Duo praecipui

Russiae ducatis fuerunt Kiovia & Vladimiria, quibus qui potiebantur illi veluti

Monarchae Russorum erant. Kiovia fedes erat Russiae nigrae, Vladimiria Russiae

albae. Horn G. Orbis imperans... Leiden, 1668. P. 248.558 Welke M. Deutsche Zeitungsberichte über den Moskauer Staat im 17.Jahrhundert // Russen und Russland aus deutscher Sicht 9.—17. Jahrhundert.S. 268.

559

= Vladimiria

2 3 3

560

561 Alexandrowicz S. Rozwój kartografii Wielkiego Ksi stwa Litewskiego. Mapa 7.562

563

564 Russland. Bücher—Porträts—Ansichten—Karten usw. Lagerkatalog 556 von Joseph Baer & Co.Frankfurt, 1908. S. 165; Mojski P. M. Cartographia Rappersviliana Polonorum.P. 451—452.

565 437.566

regionum juri Polonico Subjectorum novissima descriptio. Amstelodami, 1659.

P. 299.567 292.568

569

570

571 151, 152 i 154.572 280.573 358.574 287.575 Katalog dawnych map Rzeczypospolitej Polskiej... T. 1. S. 116, mapa 23.576 Buczek K. The history of Polish cartography. Fig. 3.577 Helmold von Bosau. Slawenchronik // Ausgewählte Quellen zur deutschenGeschichte des Mittelalters. Band XIX. Darmstadt, 1963. S. 80, 81; HelmoldaKronika S owian. Warszawa, 1974. S. 127—128; Keller M. Konturen: DieDarstellung der Ostslawen in Chroniken und Annalen des 9.—13. Jahrhunderts// Russen und Russland aus deutscher Sicht 9.—17. Jahrhundert. S. 6.

578 Starowolski Sz. Polska... S. 89.579

2 3 4

580

581

582 217

583. Ex hac tercia parte Russiae pelles precisiores ad varias gentes mittuntur.

Joannis Stobnicensis. Introductio in Ptolomei cosmographiam. Cracoviae, 1519.

Fol. 21.584 Quae Magno Ducatui Lituaniae adjacet subjacetque, Russia vulgo dicitur Alba.

585 Alba dicitur vel ob album incolarum colorem, vel ob campos diutius nivibus

opertos, et omnia alba exhibentes; unde et lupi, ursi, lepores, vulpes, et reliqua

animalia, tam domestica quam sylvestria, quae in aliis locis alium colorem

habent, alba decorata sunt. Albam Russiam non a nivibus, aut ab incolarum

colore, sed ad albis galeris, quibus incolae utuntur, dici putat Brietius in suis

Paralelis Geographicis

Paralelis Geographicis,

Poloniae, Magnique Ducatus Lituaniae… novissima descriptio. P. 408—409;

586

587

588 leucosciti… non tondent lanam quae est in pectoribus agnorum et novellarum

ovium sed vellunt ex qua conficiunt tegmina capitum Satis preciosa

589

590

591

2 3 5

592

593

594

595

596

1846—1853.

HRM — Historica Russiae monumenta ex antiquis exterarum gentium arcivis

et bibliothecis deprompta ab A. I. Turgenevio. V. I — II. Petropoli, 1841—42.

HRS — Historiae Ruthenicae Scriptores exteri saeculi XVI. V. I—II. Berolini et

Petropoli, 1841—42.

KH — Kwartalnik historyczny

MMAHP — Monumenta medii aevi historica, res gestas Poloniae illustrantia.

MHSM — Monumenta historica Slavorum meridionalium vicinorumque

populorum e tabulariis et bibliothecis Italicis deprompta, collecta atque illustrata

MPH — Monumenta Poloniae Historica. Wyd. A. Bielowski. T. II. Lwów, 1872.T. IV. Lwów, 1884.

SRH — Scriptores Rerum Hungaricarum. T. 1—3. Vindobonae, 1746—1748.

2. Incipiunt Russiae Albae ....................................................... 22

3. Weizzen-Reuzzen

7.

8. «

............................................. 181

........................ 183

×84 1/16.

top related