akaki tsereteli state universitydspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154154/1/akaki... ·...

აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

AKAKI TSERETELI STATE UNIVERSITY

პედაგოგიური ფაკულტეტი

FACULTY OF PEDAGOGICS

VI საერთაშორისო სამეცნიერო-მეთოდური

კ ო ნ ფ ე რ ე ნ ც ი ა

C O N F E R E N C E

სწავლებისა და აღზრდის აქტუალური პრობლემები

შ რ ო მ ე ბ ი CONFERENCE PROCEEDING

ISSN: 2298-0539

ქ უ თ ა ი ს ი

K U T A I S I

2015

აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

AKAKI TSERETELI STATE UNIVERSITY

პედაგოგიური ფაკულტეტი

FACULTY OF PEDAGOGICS

VI საერთაშორისო სამეცნიერო-მეთოდური

კ ო ნ ფ ე რ ე ნ ც ი ა

C O N F E R E N C E

სწავლებისა და აღზრდის აქტუალური პრობლემები

შ რ ო მ ე ბ ი CONFERENCE PROCEEDING

ქუთაისი

KUTAISI

2015

კონფერენციის საორგანიზაციო კომიტეტი

CONFERENCE ORGANIZING COMMITTEE

1. გიორგი ღავთაძე - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორი, პროფესორი, საორგანიზაციო

კომიტეტის თავმჯდომარე / George Gavtadze - Akaki Tsereteli State University, Rector, Professor, Head of

conference organizing committee

2. ვლადიმერ ადეიშვილი - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიური ფაკულტეტის დეკანი,

ასოცირებული პროფესორი, საორგანიზაციო კომიტეტის თანათავმჯდომარე / Vladimer Adeishvili - Akaki

Tsereteli State University, Dean of the Faculty of Pedagogics, Associate Professor, Co-Head of conference organizing

committee

3. იმერი ბასილაძე - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სასწავლო პროცესის მართვის სამსახურის

უფროსი, პროფესორი, საორგანიზაციო კომიტეტის თანათავმჯდომარე / Imeri Basiladze - Akaki Tsereteli State

University, Head of the University Educational Process Management Service, Professor, Co-Head of conference

organizing committee

4. შალვა კირთაძე - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორის მოადგილე, ასოცირებული

პროფესორი / Shalva Kirtadze - Akaki Tsereteli State University Deputy Rector, Associate Professor

5. მანანა დეისაძე - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიური ფაკულტეტის დეკანის

მოადგილე, ასოცირებული პროფესორი, / Manana Deisadze - Akaki Tsereteli State University, Deputy Dean of the

Faculty of Pedagogics, Associate Professor

6. მამული ბუჭუხიშვილი - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიური ფაკულტეტის

ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურის ხელმძღვანელი, ასოცირებული პროფესორი / Mamuli Buchukhishvili -

Akaki Tsereteli State University, Head of the Faculty of Pedagogics Quality Assurance Office, Associate Professor

7. მაია ახვლედიანი - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიკის დეპარტამენტის

კოორდინატორი, ასოცირებული პროფესორი / Maia Akhvlediani - Akaki Tsereteli State University, Coordinator of

the Department of Pedagogics, Associate Professor

8. თამარ მამარდაშვილი - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სწავლების მეთოდიკათა

დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი / Tamar Mamardashvili - Akaki Tsereteli State University, Department

of Methods of Teaching, Associate Professor

სარედაქციო კოლეგია და მთავარი სამეცნიერო რედაქტორები დარგების მიხედვით

EDITORIAL BOARD

პედაგოგიკა

Pedagogics იმერი ბასილაძე - პროფესორი / Imeri Basiladze – Professor

მაია ახვლედიანი - ასოცირებული პროფესორი / Maia Akhvlediani - Associate Professor

მათემატიკისა და ტექნიკური დისციპლინების სწავლების მეთოდიკა Methodology of Teaching Mathematics and Technical Sciences

თეიმურაზ ვეფხვაძე - პროფესორი / Teimuraz Vephkvadze – Professor

ვლადიმერ ადეიშვილი - ასოცირებული პროფესორი / Vladimer Adeishvili -Associate Professor

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების მეთოდიკა

Methodology of Teaching Georgian Language and Literature ლეილა აბზიანიძე - პროფესორი / Leila Abzianidze – Professor

თამარ მამარდაშვილი - ასოცირებული პროფესორი / Tamar Mamardashvili - Associate Professor

უცხო ენისა და ლიტერატურის სწავლების მეთოდიკა

Methodology of Teaching Foreign Language and Literature სოფიო მორალიშვილი - ასოცირებული პროფესორი / Sophio Moralishvili - Associate Professor ინგა კიკვიძე - პროფესორი / Inga Kikvidze – Professor

საბუნებისმეტყველო დისციპლინების სწავლების მეთოდიკა

Methodology of Teaching Naturals Sciences მზია კუბეცია -ასოცირებული პროფესორი / Mzia Kubetsia - Associate Professor

ბაკურ ონიანი - -ასოცირებული პროფესორი / Bakur Oniani - Associate Professor

განათლების ფილოსოფია და ფსიქოლოგია

Philosophy and Psychology of Education რობერტ გოლეთიანი - პროფესორი / Robert Goletiani – Professor

მერაბ მაღრაძე - ასოცირებული პროფესორი / Merab Maghradze - Associate Professor

განათლების მენეჯმენტი

Education Manajment გიორგი ღავთაძე - პროფესორი / George Gavtadze – Professor

ნუნუ ქიქოძე - ასოცირებული პროფესორი / Nunu Kikodze - Associate Professor

© აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა

3

ს ა ძ ი ე ბ ე ლ ი

C O N T E N T S

პედაგოგიკა PEDAGOGICS

ლალი (ბარბარე) აბდალაძე - XIX საუკუნეში სასულიერო სასწავლებლის გახსნის მცდელობა სოხუმში Lali (Barbare) Abdaladze - An Attempt to Opening a Religious School in XIX c. in Sokhumi

9

მაია ახვლედიანი, იმერი ბასილაძე - მშობელთა აღზრდა თანამედროვე სოციალური პოლიტიკის ნაწილი Maia Akhvlediani, Imeri Basiladze - Parent Education as a Matter of Modern Social Policy

13

იაგორ ბალანჩივაძე - შემეცნებითი ინტერესების განვითარება უმცროს სასკოლო ასაკში Iagor Balanchivadze - Cognitive Interests Development in Primary School Age

18

იმერი ბასილაძე - განათლების ზოგიერთი პრობლემური საკითხის შესახებ საქართველოში Imeri Basiladze - Some of the Issues of Education

22

იმერი ბასილაძე, სოფიო ფანჩულიძე - დიმიტრი უზნაძე ექსპერიმენტული პედაგოგიკის მკვლევარი და ქართული პედაგოგიური მეცნიერების ფუძემდებელი Imeri Basiladze, Sophio Panchulidze - Dimitri Uznadze the Researcher of Experimental Pedagogy and the Founder of Georgian Pedagogical Science

32

ნათია ბლიაძე - კრეატიულობის გენები ბახების მუსიკალურ დინასტიაში Natia Bliadze - Genes of Creativity in Bach’s Musical Dynasty

36

ნინო გელოვანი, ნინო ბასილაშვილი - ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში მოსწავლეთა აზროვნების განვითარება Nino Gelovani, Nino Basilashvili - The development of thinking of pupils in secondary schools

41

ირინე გოგიბერიძე - მოსწავლეთა მშობლების ჩართულობა სასკოლო ცხოვრებაში Irine Gogiberdze - Teachers 'and parents' involvement in school life

45

ნატო დვალი - ზნეობრივი ღირებულებების ჩამოყალიბება სააღმზრდელო პროცესში Nato Dvali - The format of Moral values in educational poocess

50

თამარ დოგრაშვილი - მოძრავი სკოლების იდეა XIX საუკუნის ბოლოს ქართულ პედაგოგიურ აზროვნებაში Tamar Dograshvili - XIX century Georgian pedagogical thinking of the idea of moving schools

53

გივი ეჟიშვილი - გლობალიზაცია და აღზრდის ეროვნული პრიორიტეტები Givi Ezhishvili - Globalization and education of national priorities

58

ნინო კოსტავა - სწავლების თვალსაჩინო მეთოდების დაწყებით კლასებში გამოყენების ფსიქოლოგიურ–პედაგოგიური საფუძვლები Nino Kostava - The Methods of education in elementary step and its pedagogical and psychologic basis

61

ნინო მამრიკიშვილი - დანაშაულის პრევენცია და ზოგადი განათლების სფეროში მოქმედი კანონმდებლობა Nino Mamrikishvili - Crime prevention and legislation in the field of education

64

დავით მახაშვილი - სტუდენტისა და ლექტორის ურთიერთობის ძირითადი განმსაზღვრელი ფაქტორები უმაღლეს სკოლაში David Makhashvili - The relationship between main determining factors between student and lecturer in in higher education

68

ლია მენთეშაშვილი, თამარ ჯანგულაშვილი - კომუნიკაციის მნიშვნელობა სკოლისა და ოჯახის ერთობლივ მუშაობაში Lia Menteshashvili, Tamar Jangulashvili - Significance of Communication in the Joint Working between a School and a Family

71

თეონა მურღულია - პირველი ეროვნული სკოლის პედაგოგიკური სისტემის შუქ-ჩრდილები Teona Murgulia - Features of the pedagogical system of the first national school

75

ნინო ორჯონიკიძე - ზნეობრივ-სოციალური ღირებულებების ჩამოყალიბება სკოლებში Nino Orjonikidze - The Problem of Forming Moral and social Values in Schools

81

ჰამლეტ რაზმაძე - დამწყებ სპორტსმენთა წვრთნის პროცესის თავისებურებათა შესახებ Hamlet Razmadze - Peculiarities of the Beginner Athletes Training Process

85

ნინო სოხაძე - იაკობ გოგებაშვილი, როგორც ახალი აზროვნების ფუძემდებელი Nino Sokhadze - Jacob Gogebashvili, the founder of new thinking

89

ნინო სოხაძე - დიმიტრი უზნაძე – ქართული პედაგოგიური ფსიქოლოგიის ფუძემდებელი Nino Sokhadze - Dimitri Uznadze as a Founder of Georgian Pedagogical Psychology

93

ქრისტინა ფირცხალაიშვილი - ლიდერი საკლასო ოთახში Christina Pirtskhalaishvili – Leader in the Classroom

98

4

ნატო ქობულაძე - ადრეული და სკოლამდელი განათლების ხელშეწყობა საქართველოში Nato Kobuladze - Early and pre-school education in Georgia

103

დავით შავიანიძე, ინეზა გაბელაია - საოჯახო და არაფორმალური აღზრდა - ეთნიკური თვითშეგნების შენარჩუნების საფუძველი (ეთნოგრაფიული მასალების მიხედვით) Davit Shavianidze, Ineza Gabelaia - Family and non-formal education - the basis for the preservation of ethnic consciousness

106

ნატო შეროზია, კონსტანტინე ცხვარაძე - არასრულწლოვანთა დანაშაულებრივი ქცევის პედაგოგიურ-ფსიქოლოგიური საკითხები Nato Sherozia, Konstantine Tskhvaradze - Pedagogical and phsychological issues of juveniles ‘ criminal behavior

110

შორენა ძამუკაშვილი - მშობლისა და მასწავლებლის როლი ბავშვის თვითშეფასების ფორმირებაში Shorena Dzamukashvili - The role of parent and teacher in the formation of the child's self-esteem

115

ქეთევან ძოწენიძე - აღმზრდელობითი მუშაობის შინაარსი და მიმართულებანი მსოფლიო სასკოლო პრაქტიკაში Ketevan Dzotsenidze - The Content of Educational Work and Directions in Global School Practice

118

ქეთევან ძოწენიძე - კონფლიქტების მოგვარება სკოლაში Ketevan Dzotsenidze - Conflict Resolution at School

123

ნინო ჭოხონელიძე - მ. მონტესორის პედაგოგიური სისტემის ძირითადი პრინციპები Nino Chokhonelidze - Basic Principles of the Montessori Pedagogical System

130

ნინო ჭოხონელიძე - მ. მონტესორი -ჰუმანისტი და პედაგოგი Nino Chokhonelidze - Maria Montessori - e Teacher and Humanist 134

სწავლების მეთოდიკა METHODOLOGY OF TEACHING

მათემატიკისა და ტექნიკურ დისციპლინათა სწავლების მეთოდიკა METHODOLOGY OF TEACHING MATHEMATICS AND TECHNICAL SCIENCES

ვლადიმერ ადეიშვილი - სამეცნიერო დარგის - მათემატიკის სწავლების მეთოდიკის შესახებ Vladimer Adeishvili - About the Methodology of Teaching Math as Scientific Discipline

137

ნათია ბრეგაძე - დაწყებითი კლასების ზოგიერთ ამოცანის ამოხსნა სხვადასხვა ხერხით Natia Bregadze - Some ways of the solution of the task in

142

მამული ბუჭუხიშვილი - მონაცემთა ანალიზის სწავლება პირველ საფეხურზე Mamuli Buchukhishvili – Study of data analysis at the first step

148

თეიმურაზ გიორგაძე - ზოგიერთი მოსაზრება ალბათობის გეომეტრიული განსაზღვრების შესახებ

Teimuraz Giorgadze - Some reflection on determination of geometrie probability 151

გურამ გოგიშვილი - ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაში ლოგიკის ელემენტების სწავლების ზოგიერთი აქტუალური საკითხის შესახებ Guram Gogishvili - On some actual problems in teaching of elements of logic in secondary schools

161

მანანა დეისაძე, შალვა კირთაძე - ტესტური დავალებების სახეები და მათი გამოყენება მათემატიკის სწავლებისას Manana Deisadze, Shalva Kirtadze - Test exersices, their types and using while teaching mathematics

163

თეიმურაზ ვეფხვაძე - მათემატიკის სასკოლო კურსის შინაარსის შერჩევის ძირითადი პრინციპების შესახებ Teimuraz Vephkvadze - The Basic Principles of Selection of the Content of School Mathematics

168

მანანა ზივზივაძე-ნიკოლეიშვილი - სასწავლო შემეცნებითი სისტემების როლი დაწყებით კლასებში მათემატიკის სწავლებისას Manana Zivzivadze-Nikoleishvili - The Role of the Cognitive Learning System in the Primary Mathematics Classroom

172

მანანა დეისაძე, მანანა ზივზივაძე-ნიკოლეიშვილი - დე მორგანის კანონების გამოყენება ლოგიკური ამოცანების ამოხსნისას Manana Deisadze, Manana Zivzivadze-Nikoleishvili - The using of De Morgan's laws in logical sums research

175

შორენა ლომთაძე - რამდენიმე მეთოდიკური რჩევა, როგორ მოვახდინოთ მოსწავლეთა დიფერენცირება მზაობის გათვალისწინებით Shorena Lomtadze - Several methodological advice how to differentiate the students according to their readiness

179

ინგა კახიანი - სოციალური ქსელები განათლებაში Inga Kakhiani - Social Networks in Education

183

ნანა კენჭოშვილი - ფუნქციის ფუნქცია Nana Kenchoshvili - The Functioning of Function

186

თინათინ მათნაძე - პროცენტის სწავლებისათვის საშუალო სკოლაში Tinatin matnadze - Teacher presents in the secondary school Summary

189

5

თინათინ მათნაძე - დებულებათა დამტკიცების მნიშვნელობისა და პითაგორას თეორემის დამტკიცების კიდევ ერთი ვარიანტის შესახებ Tinatin matnadze - The importance of theorem proofs and another version of Pythagorean theorem proof

194

მზია მამასახლისი - მუშაობის აქტიური ფორმები მათემატიკის გაკვეთილებზე Mzia Mamasakhlisi - THE ACTIVE FORMS OF WORK AT MATHEMATIC LESSONS

196

ია მებონია - ცნების სწავლების ზოგიერთი მეთოდი Ia Mebonia - Several methods of concept teaching

199

ნანა ონიანი-საღინაძე - ამოცანების სწავლება პროგრამირების გამოყენებით დაწყებით საფეხურზე Nana Oniani-Saghinadze - Teaching sums by using programming at the elementary level

203

ნანა ონიანი-საღინაძე, მაკა გოგაძე - ხდომილობის ცნების სწავლების მეთოდიკური თავისებურებები დაწყებითი კლასების მათემატიკის სასკოლო კურსში Nana Oniani-Saghinadze, Maka Gogadze - Methodological concept of learning outcomes Features in Elementary school classes mathematics courses

207

ქეთევან რუხაძე - დიდაქტიკური თამაშები მათემატიკაში Ketevan Rukhadze - Didactic Games in Mathematics

212

ნინო საღარაძე - ამოცანების ამოხსნის სწავლების მეთოდიკა Nino Sagaradze - The Methodology of Teaching Solving Sums

215

თეიმურაზ სურგულაძე, მაკა ლომთაძე - ანალოგია წილადური რიგის წარმოებულის განსაზღვრისას და ამ დროს მიღებული წინააღმდეგობა Teimuraz Surguladze, Maka Lomtadze - The Analogy while Defining Fractional Order Derivative and its Contradiction

218

ლამარა ქურჩიშვილი, ირმა ჭელიძე - ალბათობის თეორიის ელემენტების სწავლების შესახებ

Lamara Qurchishvili, Irma Chelidze - Teaching Elements of the Probability Theory and Statistics 224

ირინე ყურაშვილი - ინტეგრირებული გაკვეთილი მათემატიკისა და ბიოლოგიაში - „მათემატიკა და ჰარმონია“ Irine Kurashvili - Combined lesson in Maths and Biology:,,Maths and Harmony”

227

ნოდარ ცაგარეიშვილი - სასწავლო პროცესის ეფექტურობის გაზრდა საინფორმაციო ტექნოლოგიების გამოყენებით Nodar Tsagareishvili - Increase the efficiency of the educational process Information technologies

230

ანა ძიმისტარიშვილი - საგანმანათლებლო პორტალის არსი და სტრუქტურა Ana Dzimistarishvili - Education portal essence and structure

234

ნინო ჭელიძე - ფუნქციის წარმოებულის გამოყენების ზოგიერთი ასპექტი

Nino Chelidze - Some aspects of application of the derivative of a function 239

ჯემალ ჯინჯიხაძე - მშვენიერი მათემატიკისა და მათემატიკური მშვენიერების ადგილი სწავლებაში Jemal Jinjikhadze - Beautiful Mathematics and Mathematical role in teaching

242

ქართული ენისა და ლიტერატურის სწავლების მეთოდიკა METHODOLOGY OF TEACHING GEORGIAN LANGUAGE AND LITERATURE

ლეილა აბზიანიძე - შერეული სახის რთული წინადადების სწავლების მეთოდოლოგიური ასპექტები Leila Abzianidze - The aspect’s of learning methodology in mix up sentences

249

ჯამბუ ავალიანი - ზეპირმეტყველების პედაგოგიურ-მეთოდიკური ასპექტები დაწყებითი სწავლების საფეხურზე Jambu Avaliani - Pedagogical - Methodological Aspects of Oral Speech at the Elementary Teaching Level

257

მაია ახვლედიანი, ლელა ეძგვერაძე - მელიტონ კელენჯერიძე – ქართული პრაქტიკული გრამატიკის შესახებ Maia Akhvlediani, Lela edzgveradze - M. Kelenjeridze – Georgian Practical Grammar

262

ბელა დურგლიშვილი - ილია ჭავჭავაძის პოემა „აჩრდილის “ მხატვრული სახის გაგების სტრატეგია ჰერმენევტიკული მეთოდოლოგიით Bela Durglishvili - “Bible vineyard” the allegorical artistic transformation in the poem “Achrdili” (“Shadow”) by Ilia Chavchavadze

267

ლელა ეძგვერაძე - სახელდებითი წინადადება და მისი სწავლების საკითხები Lela Edzgveradze - On the question of teaching one kind of defective sentence

276

მაგდა თხილავა - თეატრის მუსიკალური ენის როლი მოსწავლეთა აღზრდის პროცესში Magda Tkhilava - The Role of Musical Language of a Theatre in Students’ Upbringing

280

თამარ მამარდაშვილი - სასუბიექტო მიმღეობის პარალელურ მ-ელ//მა-ელ და მ-//მ-ელ აფიქსიან ფორმათა შესახებ ქართულში Tamar Mamardashvili - On the Paraller Forms of the Subjective Participle in Georgian

283

6

თამარ მამარდაშვილი - ნაცარქექიას ტიპის სახელთა წარმოება და მათი კვალიფიკაცია Tamar Mamardashvili - The formation of the Natsarkekia (lazybones) type names and their qualification

288

ელენე მაღლაკელიძე - წერა-კითხვის სწავლების ლინგვისტურ-დიდაქტიკური საფუძვლებისათვის Elene Maglakelidze - iteracy teaching approach

292

ნათელა მაღლაკელიძე - პრაქტიკული გრამატიკის სწავლებისათვის სასკოლო განათლების დაწყებით საფეხურზე

Natela Maglakelidze - Some Problems of Teaching Practical Grammar at Primary School 296

ელისო მაწკეპლაძე - სასწავლო პროცესში ჩართული სსსმ მოსწავლე

Eliso Matskepladze - Pupils with special needs and Teaching Proccess 300

ცირა მელაძე - მხატვრული ლიტერატურის კითხვის სწავლების არსი აზროვნების განვითარებაში Tsira Meladze - The Concept of Fictional Reading in the development of Thinking

304

მანანა მიქაძე - მეტყველების კულტურის გაუმჯობესებისათვის სკოლაში Manana Mikadze - Improvement speech culture in school

308

გიგა ქამუშაძე - ,,ნარევი“ დიალექტის ჩამოყალიბებისათვის Giga Kamushadze - The Mixture” for the Dialect Creation

313

თამარ ღვინიანიძე - მხატვრულ ტექსტზე მუშაობა V კლასში ნოდარ დუმბაძის მოთხრობის „ხაზარულას“ სწავლების მაგალითზე Tamar Gvinianidze - Working on Fiction - Grade 5 on the example of Nodar Dumbadze Story “Khazarula”

317

ინგა შამილიშვილი, ნანა მაკარაძე, ნანა ფუტკარაძე - ლიტერატურული ტექსტის ანალიზის სწავლების მნიშვნელობა დაწყებითი სასკოლო ასაკის მოსწავლეებისათვის Inga Shamilishvili, Nana Makaradze, Nana Futkaradze - The Importance of Teaching Text Analysis at Primary School Stage

321

მალვინა შანიძე - მოსწავლეთა ლექსიკური მარაგის გამდიდრებაზე მუშაობის მეთოდები და აქტივობები

Malvina Shanidze - Working on methods of enrichment of pupil’s vocabulary 325

ქეთევან შოთაძე - მხატვრული ტექსტის სწავლების ზოგიერთი სტრატეგია გ. ლეონიძის “მარიტას“ მიხედვით Ketevan Shotadze - STRATEGIES OF TEACHING FICTION ACCORDING G. LEONIDZE’S “MARITA”

334

სოფიო ხვადაგიანი - კლასგარეშე ლიტერატურა, როგორც წიგნიერების ამაღლების დამხმარე მეთოდი Sophio Khvadagiani - Extracurricular reading , the method to enrise the education

340

ლევან ჯინჯიხაძე - კომუნიკაციურ-თანამშრომლობითი სწავლება და პედაგოგიური ურთიერთობის სახეები Levan Jinjikhadze - Communicative-Collaborative Teaching and Types of Pedagogical Relationship

343

უცხო ენისა და ლიტერატურის სწავლების მეთოდიკა METHODOLOGY OF TEACHING FOREIGN LANGUAGE AND LITERATURE

Акперов Гашим Лалахан оглы - Определение синтагмы в азербайджанском и английском языках Akperov Gashim Lalakhan Ogli - The article deals with the definition of syntagma in the Azerbaijani and English languages

348

ნატო აბესაძე - “Aller Anfang ist (nicht) schwer” “ყველაფრის დასაწყისი (არ) არის ძნელი“ Nato Abesadze - Aller Anfang ist (nicht) schwer All beginnings are (not) difficult

353

ეკატერინე გაჩეჩილაძე - ფრანგული ენის სწავლების ლინგვოქვეყანათმცოდნეობითი ასპეტი Ekaterine Gachechiladze - Linguocultural Aspect in French Teaching

357

დარეჯან გელაძე, ზეინაბ გორგაძე - თანამედროვე საინფორმაციო საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების გამოყენება ინგლისური ენის სწავლებისას Darejan Geladze, Zeinab Gorgadze - The use of modern information and communication technologies in teaching English language

361

Tamar Grigalashvili, Maia Nachkepia - Language Testing and One Methodological Technique of Assessment თამარ გრიგალაშვილი, მაია ნაჭყეპია - ტესტირება და შეფასების ერთი მეთოდოლოგიური ხერხი

366

Asmati Datiashvili - Role play in Language teaching process ასმათ დათიაშვილი - როლური თამაშები ენის სწავლების პროცესში

370

ეკატერინე ვაწაძე - ფატიკური კომუნიკაციის მნიშვნელობა ინგლისური ენის სწავლების პროცესში Ekaterine Vatsadze - Importance of Phatic Communication during English Language Teaching

373

Малик Джамалутдинович Ваджибов - О РИТОРИЧЕСКОМ ВОЗДЕЙСТВИИ ТЕКСТОВ НА ДАГЕСТАНСКУЮ СТУДЕНЧЕСКУЮ АУДИТОРИЮ

მალიკ ვაჯიბოვი - ტექსტების რიტორიკული ზემოქმედების შესახებ დაღესტნურ სტუდენტურ აუდიტორიაზე

377

7

Зумбулидзе Ия Гурамовна - Формирование новых подходов в практике преподавания современной русской литературы ია ზუმბულიძე - ახალი მიდგომების ფორმირება თანამედროვე რუსული ლიტერატურის სწავლების პრაქტიკაში

381

Нино Квирикадзе - К вопросу обучения анализу “словесного ряда” как одного из компонентов художественного текста (по роману Томаса Манна “Будденброки”) ნინო კვირიკაძე - “სიტყვათა რიგის”, როგორც მხატვრული ტექსტის ერთ-ერთი კომპონენტის, ანალიზის სწავლებისათვის (თომას მანის “ბუდენბროკების” მიხედვით)

385

ინგა კიკვიძე - კულტურათშორისი კომუნიკაცია როგორც ლინგვისტური კვლევის საგანი და სასწავლო დისციპლინა Inga Kikvidze - Cross-cultural Communication as an Object of linguistic Research and as educational Discipline

392

Э. Э. МАНСУРОВА - ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СЛОВАРЕЙ НА ЗАНЯТИЯХ ПО РУССКОМУ ЯЗЫКУ E. E. MANSUROVA - USE OF DICTIONARIES IN RUSSIAN CLASSES

395

Sophio Moralishvili - Case Studies in Business English Teaching სოფიო მორალიშვილი - ქეისების გამოყენება საქმიანი ინგლისურის სწავლებისას

399

Maka Murvanidze - English Grammar through Jazz Chants for YL მაკა მურვანიძე - ინგლისური ენის გრამატიკა მოზარდებისათვის ჯაზური რითმების გამოყენებით

404

ნინო სანაია, ლაურა გურული - მიკროტექსტის როლი უცხო ენის სწავლების საწყის ეტაპზე Nino Sanaia, Laura Guruli - The role of humorous texts at the first stage of teaching foreign languages

408

Андрей Иванович Ростошинский - Эвристическая методика интеллектуального и нравственного развития «Живое слово» как основание для межкультурной коммуникации ანდრეი როსტოშინსკი - ინტელექტუალური და ზნეობრივი განვითარების ევრისტული მეთოდიკა „ცოცხალი სიტყვა“, როგორც კულტურათაშორისი კომუნიკაციის საფუძველი

412

Нелли Сичинава - Личностно-ориентированные образовательные технологии ნელი სიჭინავა - პიროვნებაზე ორიენტირებული საგანმანათლებლო ტექნოლოგიები

417

მაია ტაკიძე - მუსიკის როლი ინგლისური ენის ფონეტიკის გაკვეთილებზე Maia Takidze - The role of music in the practical course of English Phonetics

422

Надежда Каджая - Организационно-методические указания к преподаванию курса "Лексикология современного русского языка" в национальной аудитории ნადეჟდა ქაჯაია - კურსის „თანამედროვე რუსული ენის ლექსიკოლოგია“ ეროვნულ აუდიტორიაში სწავლების ორგანიზაციულ-მეთოდოლოგიური მითითებები

426

თამარ შანიძე - საგაკვეთილო პროცესში მოსწავლეთა მოტივაციის ამაღლების ხელშეწყობა Tamar Shanidze - Lessons are in the process of raising students' motivation

432

იზოლდა ჩხობაძე - იუმორის როლი ინგლისური ენის სწავლებისას Izolda Chkhobadze - Humour in English Language Teaching 436

ქრისტინე ჭოხონელიძე - ინგლისურის, როგორც მეორე ენის შესწავლასთან დაკავშირებული რამდენიმე პრობლემა Christine Chokhonelidze - Some Problems of Studying English as a Second Language

441

ბელა ხაბეიშვილი - უცხო ენის სწავლების თანამედროვე მეთოდიკა- შედეგზე ორიენტირებული სწავლების მოდელი Bela Khabeishvili - Foreign language teaching methods – result-oriented model

444

იამზე ხასაია - როგორ შევუქმნათ მოსწავლეებს კოგნიტური განვითარებისთვის შესაბამისი გარემო Iamze Khasaia - How can we create students’ cognitive development environment

448

საბუნებისმეტყველო დისციპლინების სწავლების მეთოდიკა METHODOLOGY OF TEACHING NATURAL SCIENCES

ციცინო დავითულიანი - კვლევის მეთოდები გეოგრაფიის სწავლებაში Tsitsino Davituliani - Research Methods in Geography Teaching

452

თათია დოღონაძე - კონტინენტების ფიზიკური გეოგრაფიის სწავლების და ბუნებათსარგებლობის ზოგიერთი საკითხი აფრიკის მაგალითზე Tatia Doghonadze - Teaching Physical Geography of Continents and Some Aspects of Natural World on the Example of Africa

456

ხათუნა კაპანაძე - პროექტებით სწავლების პრობლემები მცირეკონტიგენტიან კლასებში

Khatuna Kapanadze – The problems of project learing in small groups 460

მზია კუბეცია, შორენა ტყემალაძე - სკოლებისა და უნივერსიტეტების ინტეგრაცია ბუნებისმეტყველების სწავლების მეთოდიკაში Mzia Kubetsia, Shorena Tkemaladze - Schools and universities to integrate science teaching methods

464

8

ნინო მანგალაძე, ნანა კილაძე - თემის „ფოტოსინთეზი და ტრანსპორტი მცენარეებში“ სწავლება თანამედროვე მეთოდების გამოყენებით X კლასში Nino Mangaladze, Nana Kiladze - The study of Photosynthesis and transport in plant with the rep of modern in the X th grade

470

ბაკურ ონიანი - ექსკურსია, როგორც ნატურალისტური ინტელექტის განვითარების ხელშემწყობი სტრატეგია და მისი დაგეგმვის დროს გასათვალისწინებელი ზოგიერთი საკითხი

Bakur Oniani - Excursion, as a Naturalist Intelligence Development Strategy and Some of the Issues to be Considered During its Planning

474

ბაკურ ონიანი - ლაბორატორიული მუშაობა და მისი მნიშვნელობა ბუნებისმცოდნეობის სწავლებაში

Bakur Oniani - Laboratory Work and its Significance for Teaching Natural Science 478

ფიქრია ჯინჯიხაძე - სასწავლო ექსკურსიების როლი რელიეფის ტიპების შესწავლაში Pikria Jinjikhadze - Learning excursions role in relief types study

481

განათლების ფილოსოფია და ფსიქოლოგია PHILOSOPHY AND PSYCHOLOGY OF EDUCATION

მანანა ბანძელაძე, გვანცა მიქაუტაძე - ეკონომიკური და ეთიკური განათლების როლი აღზრდაში Manana Bandzeladze, Gvanca Mikautadze - The importance of ecological and ethical education

484

ნინო გელენიძე - აკაკი წერეთელი – ერის მოძღვარი (დაბადებიდან 175-ე და გარდაცვალებიდან მე-100 წელი) Nino Gelenidze - Akaki Tsereteli – The Teacher of the Nation and the Man of Public Education (After 175 years of his birth and 100 years since his death)

488

რობერტ გოლეთიანი - კონფლიქტები, არსი და რეალობა Robert Goletiani - Conflicts, Essence and Reality

493

სალომე ლომთაძე - სოციალურად დაუცველი და მშობლის მზურნველობას მოკლებული მოზარდების ქცევით და ემოციურ პრობლემებზე მუშაობის სირთულეები Salome lomtadze - Behavioral and emotional problems and working difficulty adolescents social vulnerability and Deprived of parental care

498

მერაბ მაღრაძე - პროდუქტიული აზროვნება და სწავლა Merab Maghradze - Productive Thinking and Learning

501

მარინე სირბილაძე - ინდივიდუალური განსხვავების კვლევა მეორე ენის დაუფლების მოდელებში Marine Sirbiladze - Investigation of individual differences in SLA models

506

თეა ფანჩულიძე - კანონთან კონფლიქტში მყოფი მოზარდების საჭიროებები და კონტექსტუალური მიდგომა Tea Panchulidze - Needs of adolescents in conflict with law and contextual approach

510

გული შერვაშიძე, ნანი მამულაძე, მარინე გურგენიძე - ქართული ოჯახის პედაგოგიური კულტურა და ტრადიციები Guli Shervashdze, Nani Mamuladze, Marine Gurgenidze - Georgian family pedagogical culture and traditions

514

რამაზ ხაჭაპურიძე - სამკურნალო შელოცვებისა და ”ბატონების” შელოცვა-გამოლოცვის ტრადიციები, რიტუალები და ”ბავშვთა აზროვნებითი სამყარო“ (აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ქართველური მიმართულების ეთნოგრაფიული მასალების მიხედვით) Ramaz Khachapuridze - Healing spells, for “Batonebi” prayer- ritual traditions and "children's thinking world" (According to the Georgian ethnographic materials of Research Center of Akaki Tsereteli State University)

520

განათლების მენეჯმენტი EDUCATION MANAJMENT

გიორგი ღავთაძე, აზა იფშირაძე - თანამედროვე უნივერსიტეტის მართვის პრინციპები: გამოწვევები და ნოვაციები George Gavtadze, Aza Ipshiradze - The Principles of Modern University Management: Challengies and Innovations

525

ნუნუ ქიქოძე - ხელმძღვანელის სტილისა და კულტურის როლი განათლების სისტემაში Nunu Kikodze - Head of the style and culture in the education system

531

ნანა შონია, ნანა შარაბიძე - ტუტორიალი – შედეგზე ორიენტირებული სწავლების აუცილებელი პირობა Nana Shonia, Nana Sharabidze - The Tutorial - An Essential Part of Outcome-Based Education

535

აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. პედაგოგიური ფაკულტეტი.

VI საერთაშორისო სამეცნიერო-მეთოდური კონფერენცია „სწავლებისა და აღზრდის აქტუალური პრობლემები“. შრომები. ქუთაისი, 2015

Akaki Tsereteli State University. Faculty of Pedagogics.

VI International Scientific-Methodological Conference “Urgent Problems of Teaching and Upbringing”. Conference proceedings. Kutaisi, 2015

პედაგოგიკა/Pedagogics

9

ლალი (ბარბარე) აბდალაძე - გელათის სასულიერო აკადემიის და სემინარიის ქრისტიანული

ხელოვნებათმცოდნეობის ფაკულტეტის დეკანი, განათლების დოქტორი, პროფესორი

XIX საუკუნეში სასულიერო სასწავლებლის გახსნის მცდელობა სოხუმში

XIX საუკუნის დასაწყისში რუსეთის ეკლესიის უწმინდესმა სინოდმა მიიღო გადაწყვეტილება

აფხაზეთის სასულიერო სასწავლებლის გახსნის შესახებ.

1851 წლის 21 სექტემბერს, ახლადდაარსებული სასწავლებლის ზედამხედველად დაინიშნა

ქართველი მღვდელმონაზონი, შემდგომში ეპისკოპოსი, გამოჩენილი სასულიერო მოღვაწე, ყაზანის

სასულიერო აკადემიის კურსდამთავრებული, ღვთისმეტყველების კანდიდატი, თბილისის

სასულიერო სემინარიის პედაგოგი ალექსანდრე ოქროპირიძე. მან დიდი წვლილი შეიტანა აფხაზთა

შორის ქრისტიანობის აღდგენისა და სასულიერო განათლების ორგანიზების საქმეში.

„ყოვლადუსამღვდელო ალექსანდრე უმთავრეს საქმედ თავის ირგვლივ მყოფთა ქრისტიანულ

სარწმუნოებაზე მოქცევა - განმტკიცებასა და მათთვის სასწავლებელთა დაარსებას მიიჩნევდა,

აფხაზეთში ჩასვლისთანავე მან დიდი გულმოდგინება გამოიჩინა აფხაზთათვის სასწავლებლების

წარმატებული მუშაობის ხელშესაწყობად.“(7: 299) იგი ყოფილა სოფელ ილორში აფხაზი

ბავშვებისათვის სკოლის გახსნის ინიციატორი და ამ სკოლის ხელმძღვანელიც, რისთვისაც 1852

წლის 8 მაისს საქართველოს ეგზარქოსმა ისიდორემ საგვერდულით დააჯილდოვა.

ამავე წელს ალექსანდრე ოქროპირიძე ზემოთ დასახელებული ოთხკლასიანი სასულიერო

სასწავლებლის გახსნას განახლებულ ბიჭვინთის ტაძართან გეგმავდა, სადაც ეპისკოპოსის

კათედრაც იქნებოდა. ვინაიდან ტაძრის აღდგენა ჭიანურდებოდა, სასწავლებელი ლიხნში

დააფუძნეს 1852 წლის 25 სექტემბერს და წლიური დაფინანსება 1525 მანეთი დაუნიშნეს.

ალექსანდრე ოქროპირიძის მიერ შედგენილი სასწავლო პროგრამის მიხედვით ამ

სასწავლებელში შემდეგ საგნებს ასწავლიდნენ: საღვთო სჯული, რუსული ენა, ქართული ენა

(ხუცური და მხედრული წერა), სუფთა წერა რუსულსა და ქართულ ენებში, არითმეტიკა, რუსული

და ქართული ენების გრამატიკა, საეკლესიო გალობა, გეოგრაფია, პრაქტიკული ვარჯიში აფხაზურ

ენაში. ეს იყო ისტორიაში პირველი შემთხვევა აფხაზური ენის სწავლების შემოღებისა.

აფხაზეთის სასულიერო სასწავლებლის ზედამხედველის ალექსანდრე ოქროპირიძესა და

სამურზაყანოს ბლაღოჩინის დავით მაჭავარიანის სახელზე 1853 წლის 4 მარტს თბილისიდან

გამოგზავნილი წერილი გარკვეულ წარმოდგენას გვიქმნის იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა

ესწავლებინათ აფხაზური ენა. მასში ნათქვამია, რომ ეგზარქოსმა, მიიღო რა მხედველობაში

აფხაზური დამწერლობის არარსებობა, სიტყვიერი მარაგის შედარებითი სიმცირე, შეარჩია

რამდენიმე სიტყვა, „Близких понятиям грубого народа“ და ითხოვა ამ სიტყვის ქართულად თარგმნა,

აგრეთვე ცხრილის შედგენა, სადაც „Против каждого слова написать абхазское слово русскими и

грузинскими буквами.“ (ჭიჭინაძე ზ. 6 : 77).

1854 წლის გაზაფხულზე რუსეთი იძულებული გახდა საკუთარი ჯარის ნაწილები

აფხაზეთიდან გამოეყვანა. ეს ოპერაცია ბრწყინვალედ განახორციელა მიხეილ შერვაშიძემ.

აფხაზეთის თურქულმა ოკუპაციამ მისიონერებიც აიძულა ეს ტერიტორია დაეტოვებინათ.

ეპისკოპოსი გერმანე გოგოლაშვილი დროებით ხონში გადავიდა. ალექსანდრე ოქროპირიძე 1854-

1855 წლებში შეთავსებით ქუთაისის სასულიერო სასწავლებლის ზედამხედველიც იყო, ასევე –

გელათის მონასტრის წინამძღვარიც; 1854 წლის ბოლოს იგი ეპისკოპოს გერმანესთან ერთად

ცდილობდა ლიხნის სასულიერო სასწავლებლის ხონში გახსნას, მაგრამ მიხეილ შერვაშიძემ

ჭკადუაშში მიიწვია. მთავარმა საკუთარი შვილი, 9 წლის გიორგი (1846-1918 წწ), რომელიც,

ტრადიციისამებრ, კესარია დადიან - შერვაშიძესთან იზრდებოდა, მას, როგორც გამოცდილ

პედაგოგს, უაღრესად განათლებულ პიროვნებას, მიაბარა აღსაზრდელად. მალე ალექსანდრეს

აფხაზეთის საეპისკოპოსო ტაძრის იღუმენობა ებოძა.






10

ალექსანდრე ოქროპირიძემ ჭკადუაშში გახსნა აფხაზეთის (ლიხნის) სასულიერო სასწავლებელი,

რომელიც 1855 წლის ოქტომბერში, როცა თურქებმა ომარ ფაშას სარდლობით სამეგრელო დაიკავეს,

დაიხურა.

ჩვენამდე მოღწეულია ალექსანდრე ოქროპირიძის ხელით შედგენილი ლიხნის

სასულიერო სასწავლებლის მოსწავლეთა ნუსხა, რომელიც 1853 წლის 27 იანვრით თარიღდება. ამ

დოკუმენტიდან ირკვევა, რომ იმ დროს სასწავლებელში სულ 11 მოსწავლე ჰყოლიათ. ჩვენი

ვარაუდით, მათგან ეროვნებით აფხაზი უნდა ყოფილიყო 6 მოსწავლე: სპირიდონ ბჟანია ილორიდან,

თევდორე ლაკობა სოუქსუდან (ლიხნიდან), დავით მარშანია გუფიდან, მოსე ეშბა ჯირხვიდან,

დავით სოსრანის ძე მარღანია (მისი სადაურობა მითითებული არ არის, მაგრამ აღნიშნულია, რომ

იგი „თათარი", ე.ი. მაჰმადიანია, აფხაზეთში კი მაჰმადიანი ქართველები არ ცხოვრობდნენ), ფილიპე

ლაკერბაია ოთჰარიდან. ამ ბავშვთა შორის ალექსანდრე ოქროპირიძე საკუთარი ხარჯით ინახავდა

ს. ბჟანიას.

არსებობს 1867 წლის 29 მაისის ცნობა იმ 8 მოსწავლის შესახებ, რომლებმაც განათლება

პირადად ალექსანდრე ოქროპირიძის დაფინანსებით მიიღეს. ესენი ყოფილან: გიორგი მარშანია,

გიორგი ეშბა, პეტრე იასკუა, პეტრე ფილია, პეტრე ანთია, ნესტორ გრიგოლია, დავით გვილია,

გრიგოლ ტებლია.

ეპისკოპოს ალექსანდრე ოქროპირიძის ზრუნვით აღიზარდნენ შემდგომში სახელგანთქმული

პირველი აფხაზი ქრისტიანი სასულიერო პირები: ივანე (იოანე) გეგია, იოანე არგუნი, პეტრე ფილია

და სხვანი. მათგან ი. გეგია 1862 წელს მონაწილეობდა იმ კომისიის მუშაობაში, რომელსაც გენერალი

ი. ბარტოლომეი ხელმძღვანელობდა და რომელმაც შეადგინა პირველი აფხაზური საანბანო

სახელმძღვანელო.

სასულიერო და პედაგოგიურ კადრებს აფხაზეთისათვის ძირითადად მეუფე გაბრიელის

(ქიქოძის) მიერ ქუთაისში 1894 წ. დაფუძნებული სასულიერო სემინარია ამზადებდა. მისი

არსებობის ერთ-ერთ ძირითად წყაროს სასემინარიო ოლქში შემავალი დასავლეთ საქართველოს

ეპარქიების ყოველწლიური შენატანები შეადგენდა, „სოხუმის ეპარქიას ყველაზე მცირე თანხა – 1000

მანეთი შეჰქონდა. სამეგრელოს სასულიერო სასწავლებელში, სადაც ასევე სწავლობდნენ აფხაზეთის

მკვიდრნი, ეპარქია ყოველწლიურად 689 მანეთს რიცხავდა“ (Кирион, 3 : 194-195).

XIX საუკუნის 80-იანი წლების ბოლოდან საერო და სასულიერო ხელისუფლება ზემდგომი

ორგანოების წინაშე მუდმივად სვამდა საკითხს აფხაზეთში პედაგოგიური და სასულიერო

სასწავლებლის გახსნის შესახებ. მართლმადიდებლობის აღმდგენი საზოგადოების საბჭო წლების

მანძილზე იხილავდა აფხაზეთში სასულიერო სასწავლებლის დაფუძნების საკითხს. ამის შესახებ

საუბარი იყო საზოგადოების 1887 წლის ანგარიშში. მაშინ გადაწყვეტილება არ მიუღიათ. შემდგომ

წლებში გაჩნდა ახალი იდეა – აფხაზებისათვის, სამურზაყანოელებისა და აგრეთვე სოხუმის ოლქში

ჩამოსახლებული რუსებისათვის სასულიერო სასწავლებელი გაეხსნათ არა აფხაზეთში, არამედ

ნოვოროსიისკში. „ამ პროექტის ავტორთა მთავარ მიზანს მოსწავლეთა გარუსება წარმოადგენდა. იგი

აფხაზურ და ქართულ ენებზე სწავლებას არ ითვალისწინებდა მაშინ, როცა პროგრამებში ბერძნული

ენის სწავლება სავსებით სამართლიანად იყო შეტანილი“ (სსცა. 5 : ფ.493. აღწ.1. ს.851 ფ #17-30).

სოხუმში სასულიერო სასწავლებლის დაფუძნებას სხვადასხვა მოსაზრებებით ხელისუფლება არ

ჩქარობდა. გ. როგავას მონაცემებით, „1898 წლიდან მთელი თხუთმეტი წლის განმავლობაში

სასულიერო სასწავლებლის გახსნის საკითხი 10-ჯერ იყო დაყენებული უწმინდესი სინოდის

სასწავლო საბჭოს წინაშე, მაგრამ უშედეგოდ“ ( როგავა გ. 4 : 132).

აფხაზეთში სასულიერო პირებისა და პედაგოგების დიდ უმრავლესობას, „მიუხედავად

რუსეთის ხელისუფლების მხრიდან ყოველივე ქართულის დევნისა და შევიწროებისა, მაინც

ქართველები შეადგენდნენ. ეს ამუხრუჭებდა, აფერხებდა მოსახლეობის, მათ შორის, აფხაზების

ასიმილაციის, გარუსების იმპერიული გეგმის განხორციელებას“ (გამახარია ჯ. 1 : 582).

ეპისკოპოსმა ალექსანდრემ მკაცრად გაილაშქრა დეკანოზ ი. ვოსტორგოვის ვერაგული გეგმის

წინააღმდეგ, რომლის მიზანი იყო სკოლებიდან ქართული ენის გამოდევნა და ჩაშალა

ხელისუფლების ზრახვები, რის გამოც მას რუსეთის იმპერატორთან აბეზღებდა რენეგატი






11

ქართველი ეპისკოპოსი დიმიტრი (აბაშიძე). მან ერთ-ერთმა პირველმა გაილაშქრა სამეგრელოს

სამრევლო სკოლებში ქართული ენის სწავლების დასაცავად. ამის შემდეგ მცხოვანი ეპისკოპოსი

დიდი ხანი აღარ დარჩენილა გურია-სამეგრელოს ეპარქიაში. ეგზარქოსისა და უწმიდესი სინოდის

განკარგულებით, "საკუთარი თხოვნის" საფუძველზე განთავისუფლდა ეპარქიის

ხელმძღვანელობიდან და "მოსასვენებლად" თავისსავე აღდგენილ შიომღვიმის მონასტერში

გაიგზავნა.

მონასტრიდან მხოლოდ ერთხელ, 1907 წელს, წმიდა ილია მართლის დასაფლავებისას

გამოვიდა და დაიტირა თავისი სულიერი შვილი. ოთხმოცდასამი წლის მხცოვანმა

მღვდელმთავარმა, ყოვლადსამღვდელო ალექსანდრემ თვითონაც იმავე წელს, 9 ნოემბერს მიიძინა

საუკუნო ძილით შიომღვიმის სავანეში. იგი 16 ნოემბერს დაკრძალეს იმავე მონასტერში, საფლავის

ქვაზე ასეთი წარწერა აქვს: "განუსვენე უფალო, მონასა შენსა, საქართველოს ჭეშმარიტს შვილს და

მოღვაწე ბერს, შიომღვიმის დიდებული ლავრის აღმდგენელს, შენს სადიდებლად მას შინა სამუდამო

კრებულის დამაარსებელს და მის ნივთიერად უზრუნველმყოფელს. საკუთარის საფასით ორსავე

ტაძრის განმაახლებელს და ყოველის სამკაულით აღმავსებელს, წინამძღვრისა და კრებულისათვის

სახელების ამგებელს და ლავრის გამამდიდრებელს ვენახებით, ბაღებით, სახნავის მიწებით,

წისქვილით, სამუშაო იარაღით და საქონლით. ყოვლად-უსამღვდელოესს ალექსანდრეს 1822-1907 წ."

როგორც არქიმანდრიტი ამბროსი (შემდგომში სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი)

გამოსათხოვარ სიტყვაში აღნიშნავდა: "განსვენებულმა ყოვლადსამღვდელომ გვასწავლა ჩვენ,

რამდენად შეიძლება ამ უკუღმართ დროშიც ვიყოთ ნამდვილი ქრისტიანენი, ქრისტიანული

იდეალების მატარებელნი. როგორც მატარებელი ჭეშმარიტი ქრისტიანული სიყვარულისა, იმ

სიყვარულის, რომელიც ყველას ერთ რიგად უნდა ეფინებოდეს, არ არჩევდეს არა ახლობელისაგან,

რომელიც უნდა ავიწყებინებდეს პირად ინტერესებს და აბედვინებდეს სიცოცხლის შეწირვას

მოყვასისათვის, როგორც მატარებელი ამნაირ სიყვარულისა, ის თვისის ცხოვრებით გვიმტკიცებს,

რომ ეს ქრისტესგან მის მიმდევართათვის დახატული იდეალი ამ ქვეყნად შესაძლებელია

განხორციელდეს..." (2 : 42).

„მისი მოღვაწეობა, ჯერ როგორც პედაგოგისა, შემდეგ კი არქიმანდრიტისა და ეპისკოპოსისა,

როგორც ადგილობრივმა მოსახლეობამ, ასევე სრულიად საქართველომ დამსახურებულად დააფასა

და ყოველგვარი გადამეტების გარეშე, მას აფხაზეთის მეორე მოციქული უწოდა. სამწყსოსა და მას

შორის არსებობდა მამაშვილური კავშირი, დაფუძნებული ჭეშმარიტ ქრისტიანულ სიყვარულზე.“ (6 :

299).

ბოლშევიკური მმართველობის ხანაში ეპისკოპოს ალექსანდრეს ღირსეული დაფასება ვერ

მოხერხდა... 1995 წლის 19 ოქტომბერს მცხეთაში საქართველოს მართლმადიდებლი ეკლესიის

გაფართოებულმა კრებამ უწმიდესისა და უნეტარესის, სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-

პატრიარქის ილია II-ის ლოცვა-კურთხევით ეპისკოპოსი ალექსანდრე წმინდანად შერაცხა და მისი

ხსენების დღედ დააწესა 26(8.11) ოქტომბერი.

ჩვენ მიერ წარმოდგენილი კონკრეტული მასალა ცხადყოფს ჭაშმარიტებას: ყოველგვარი

გადაჭარბების გარეშე შეიძლება ითქვას, რომ სწავლა-განათლების საქმეს აფხაზთა შორის სწორედ

ეპისკოპოსმა ალექსანდრემ ჩაუყარა საფუძველი. სამწუხაროდ, ამ მოღვაწის დამსახურება აფხაზთა

წინაშე დღეს მივიწყებულია.






12

ლიტერატურა:

1. გამახარია ჯ., აფხაზეთი და მართლმადიდებლობა , თბილისი. 2015 წელი.

2. ვარდოსანიძე სერგო "ქართველი მღვდელმთავრები" (XX-XXI საუკუნეები), თბილისი, 2010 წ. 3. Кирион, Краткий очерк истории Грузинской церкви и Экзархата за XIX столетие, Тиф. 1901 г.

4. როგავა გ., „რელიგია და ეკლესია აფხაზეთში“. თბილისი. 1997 წელი.

5. საქართველოს საისტორიო ცენტრალური არქივი. ფ. 493 .

6. ჭიჭინაძე ზ. სიტყვები და წერილები ყოვლადსამღვდელო ალექსანდრეზე. თბილისი. 1907 წელი.

7. ქართველ წმინდანთა ცხოვრება., შედგენილი: დეკანოზ ზაქარია მაჩიტაძის, მანანა ბუკიას, კაკა ბულიას მიერ.,თბილისი. 2000 წელი.

8. აბდალაძე ლალი (ბარბარე). სასულიერო განათლება და პედაგოგიკური აზროვნება XIX საუკუნის გურია-სამეგრელოს ეპარქიაში., დისერტაცია- ხელნაწერის უფლებით.

რეზიუმე

XIX საუკუნეში სასულიერო სასწავლებლის გახსნის მცდელობა სოხუმში

სტატიაში განხილულია XIX საუკუნეში სოხუმში სასულიერო სასწავლებლის დაარსების

წინაპირობები. დადგენილია, რომ სოხუმში სასულიერო სასწავლებლის დაფუძნებას სხვადასხვა

მოსაზრებებით ხელისუფლება არ ჩქარობდა. აღნიშნულია ალექსანდრე ოქროპირიძის დიდი

წვლილი აფხაზთა შორის ქრისტიანობის აღდგენისა და სასულიერო განათლების ორგანიზების

საქმეში, სასულიერო სასწავლებლების დაარსებაში.

Лали(Барбаре)Абдаладзе –Декан факультета христианского искусствоведения Гелатской духовной

академии, доктор образования, профессор

Резюме

Попытка открытия духовного училища в Сухуми в XIX веке

В статье рассматриваются предпосылки учреждения в Сухуми духовного училища. Выявляется,

что по разным соображениям, правительство не торопилось с учреждением духовного училища в

Сухуми. Отмечается о большой заслуге Александра Окропиридзе в деле возрождения христианства и

организации духовного образования среди абхазцев, а также учреждения духовных училищ.

Lali (Barbare) Abdaladze –Gelati Spiritual Academy and Seminary. Dean of Faculty of Christian Art.

PHD in Education, Professor

An Attempt to Opening a Religious School in XIX c. in Sokhumi

Resume

This paper discusses the prerequisites for the establishment of the XIX c. religious school in Sokhumi.

It is estimated that the government was in no hurry to run a religious school to different viewpoints.

AlexandreOkropiridze initially indicated a great contribution to the restoration of Christianity between

Abkhazians and organizing the spiritual education, the establishment of religious schools.






13

მაია ახვლედიანი - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ასოცირებული პროფესორი

იმერ ბასილაძე - აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, პროფესორი

მშობელთა აღზრდა თანამედროვე სოციალური პოლიტიკის ნაწილი

მოზარდთა აღზრდის სწავლებისა და განათლების ამოცანა ოდითგანვე იპყრობდა

საზოგადოების ყურადღებას. საგანმანათლებლო საქმიანობის, ოჯახის და სწავლების პროცესის

ურთიერთოbის განმტკიცებას არაერთი საგანმანათლებლო კერა ემსახ�

akaki tsereteli state universitydspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/154154/1/akaki... ·...

Documents