978

9006

6430

53

Ajo

dakt

Topo

grafi

e

Wer

eld

Aar

drijk

skun

de

Gro

ep 8

Ant

woo

rden

Zelfs

tand

ig w

erke

n

Dit

antw

oord

enbo

ekje

hoo

rt b

ij he

t gel

ijkna

mig

e w

erkb

oek

van

de s

erie

To

pogr

afi e

van

Ajo

dakt

. Dit

mer

k be

staa

t uit

een

verz

amel

ing

gebr

uiks

-vr

iend

elijk

e en

voo

rdel

ige

oefe

nboe

kjes

voo

r gro

ep 3

t/m

8 w

aarm

ee d

e le

erlin

gen

alle

rlei v

aard

ighe

den

effi c

iënt

inoe

fene

n. M

et d

it an

twoo

rden

boek

ka

n de

leer

ling

zelf

zijn

ant

woo

rden

in h

et w

erkb

oek

naki

jken

.

Ajod

akt m

aakt

dee

l uit

van

Thie

meM

eule

nhoff

Zel

fsta

ndig

wer

ken

(Z).

Dit

best

aat u

it ee

n gr

oot a

ssor

men

t lee

rmid

dele

n vo

or a

lle le

erja

ren.

O

p on

ze Z

-site

vin

dt u

al o

nze

uitg

aven

: ww

w.z

elfs

tand

ig-w

erke

n.nl

AardrijkskundeTopografie

Wereld

Colofon

Auteur

Mariska Jeuring

Redactie

Mariska Vonk, tekst en redactie

Vormgeving

Lasso CS, Eindhoven – omslag

Van Wermeskerken, Apeldoorn –

binnenwerk

Opmaak

PrePressMediaPartners, Wolvega

Illustraties

Lasso CS, Eindhoven – omslag

ThiemeMeulenhoff ontwikkelt leermiddelen voor Primair Onderwijs,

Voortgezet Onderwijs, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie en Hoger

Onderwijs

Meer informatie over ThiemeMeulenhoff en een overzicht van onze

leermiddelen: www.thiememeulenhoff.nl of via onze klantenservice

(088) 800 20 17

ISBN 978 90 06 64305 3

Eerste druk, eerste oplage, 2010

© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2010

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar

gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,

door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond

van artikel 16 Auteurswet j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl., dient men

de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting

Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB

Hoofddorp (www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze

uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16

Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie

over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs

zie www.auteursrechtenonderwijs.nl.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de

wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te

kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Deze uitgave is voorzien van het

FSC-keurmerk. Dit betekent dat de

bosbouw voor het gebruikte papier

op een verantwoorde manier heeft

plaatsgevonden.

2

Taak 1 De wereld is groot

4

Rusland, Turkije en Indonesië

Europa en Oceanië

5

Azië

Oceanië

Europa

Afrika

Zuid-Amerika

Noord-Amerika

Antarctica

Ecuador

Zuid-Amerika

3

Taak 2 Wereldlanden

1

Eigen antwoord

3

Eigen antwoord

Langgerekt: Chili, Togo, Benin, Vietnam

Kaarsrechte grenzen: Algerije, Libië, Egypte, Sudan, Mauritanië, Mali, Niger,

Tsjaad, Verenigde Staten

Veel losse eilanden: Indonesië, Filipijnen, Micronesia

4

India – Azië

Argentinië – Zuid-Amerika

Frankrijk – Europa

Mexico – Noord-Amerika

Nieuw-Zeeland – Oceanië

Tanzania – Afrika

Antarctica

5

Bijvoorbeeld:

a: Albanië, Algerije,

b: België, Brazilië,

c: China, Canada,

d: Duitsland,

Denemarken,

e: Ecuador, Ethiopië,

Egypte,

f: Filipijnen, Finland,

g: Gambia,

Griekenland,

h: Honduras, Hongarije,

i: Ierland, Iran,

j: Japan, Jamaica,

k: Kenia, Kroatië,

l: Letland, Laos,

m: Marokko, Mexico,

n: Nederland, Nepal,

o: Oostenrijk,

p: Polen, Pakistan,

r: Rusland, Roemenië,

s: Suriname, Spanje,

t: Tanzania, Turkije,

u: Uruguay, Uganda,

v: Verenigde Staten,

Vietnam,

w: Wit-Rusland,

z: Zuid-Afrika, Zweden

4

De aardbolTaak 3

1

b

Zuid-Amerika, Afrika en Azië

c

Noordelijk halfrond: Europa, Noord-Amerika

Zuidelijk halfrond: Oceanië, Antarctica

2

a

Zuid-Amerika: Ecuador, Colombia, Brazilië

Afrika: Gabon, Kongo, Democratische Republiek Kongo, Uganda, Kenia,

Somalia

Azië: Indonesië

b

Colombia − Ecuador − Indonesië

Colombia − Ecuador − Polynesië

Gabon − Democratische Republiek Kongo − Uganda

Gabon − Kongo − Democratische Republiek Kongo

3

noordelijk halfrond

zuidelijk halfrond

noordelijk halfrond

4

João

5

blauw: China, Nederland, Vietnam, India, Spanje, Canada, IJsland, Thailand,

Afghanistan, Mexico, Venezuela

rood: Zuid-Afrika, Chili, Australië, Argentinië, Peru, Uruguay

Colombia, Kenia, Indonesië, Uganda en Brazilië

Ze liggen op de evenaar en hebben zowel een deel op het noordelijk halfrond

als een deel op het zuidelijk halfrond.

5

LeertaakTaak 4

Leertip 2

Oceanië, Azië, Europa, Noord-Amerika, Zuid-Amerika

Afrika

Leertip 5

Noord-Amerika noordelijk halfrond

Antarctica zuidelijk halfrond

Grote Oceaan beide

Noordelijke IJszee noordelijk halfrond

Azië beide

Oceanië zuidelijk halfrond

Atlantische Oceaan beide

Afrika beide

Europa noordelijk halfrond

Zuid-Amerika beide

Indische Oceaan beide

6

De wereld vanuit een satellietTaak 5

1

Voorbeeldantwoorden

Werelddelen Oceanen Landen LandschappenEuropa

Azië

Afrika

Noord-Amerika

Zuid-Amerika

Oceanië

Antarctica

Atlantische Oceaan

Grote Oceaan

Indische Oceaan

Australië

India

Indonesië

IJsland

meer mogelijkheden,

ter beoordeling van

de leerkracht

woestijn

tropisch regenwoud

landijs

hooggebergte

2

satellietfoto luchtfotoa Amsterdam ×

b Zwarte Zee × ×

c Alpen × ×

d Noord-Amerika en Afrika ×

e Eiffeltoren ×

f heel Australië ×

g Sardinië × ×

h de Rijn ×

3

Omcirkelen: telefoon, televisie, spionage, bekijken van milieuverontreiniging,

weersvoorspellingen, maken van landkaarten, internet

4

Eigen antwoord

5

Antarctica Europa Noord-Amerika

fout fout Zuid-Amerika

7

Hoog en laagTaak 6

1

westkust Noord- en Zuid-Amerika, Indonesië, Himalaya, Japan, Filipijnen,

Nieuw-Zeeland, Italië, IJsland, midden van de Atlantische Oceaan

2

1 Himalaya

2 Andesgebergte

3 Rocky Mountains

4 Alpen

5 Atlasgebergte

3

Er zijn grote/kleine hoogteverschillen op de aarde.

Het grootste deel van het landoppervlak ligt boven/onder de 100 m boven

zeeniveau.

De Himalaya, het hoogste gebergte van de wereld, ligt in het werelddeel

Zuid-Amerika/Azië.

Een deel van/heel Nederland ligt onder zeeniveau.

Nederland is het enige/niet het enige land dat voor een deel onder zeeniveau

ligt.

5

1 Himalaya

2 Rocky Mountains

3 vulkaan

4 Jakarta

lava

Lava is vloeibaar gesteente dat uit een vulkaan stroomt of spuit (ín de vulkaan

heet het nog magma).

8

LandschappenTaak 7

1

Een groot deel van het aardoppervlak bestaat uit water. Dat water geeft de

blauwe kleur aan de aarde.

3/10 water en 7/10 land

5/10 water en 5/10 land

7/10 water en 3/10 land

9/10 water en 1/10 land

2

Egypte – woestijn

China – hooggebergte

Indonesië (Ind) – tropisch regenwoud

Groenland (Gr) – landijs

Canada (Ca) – toendra

Duitsland (Du) – loofwoud

3

De belangrijkste reden van deze verschillen is de stand ten opzichte van de

zon. De zonnestralen zijn rond de evenaar veel sterker dan op bijvoorbeeld

de Noordpool of de Zuidpool. Hierdoor ontstaan verschillen in het klimaat en

dus ook in het landschap.

4

In Australië ligt ook een woestijn. waar niet waar

Als het in Nederland zomer is, dan is het in Argentinië

winter. waar niet waar

Rond de evenaar groeien geen planten en bomen. waar niet waar

Koeien en schapen grazen alleen op vlak land. waar niet waar

Hoe verder van de evenaar, hoe kouder. waar niet waar

5

C

A

E

D

B

9

LeertaakTaak 8

Leertip 2

a

Alpen: Europa, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk, Italië

Rocky Mountains: Noord-Amerika, Verenigde Staten, Canada

Himalaya: Azië, China, India, Nepal, Pakistan, Butan

Pyreneeën: Europa, Frankrijk, Spanje

Atlasgebergte: Afrika, Marokko, Algerije

Andesgebergte: Zuid-Amerika, Chili, Argentinië, Bolivia, Peru, Ecuador,

Colombia

b

Azië / China: Himalaya

Europa / Zwitserland / Oostenrijk /

Frankrijk / Spanje / Italië: Alpen

Zuid-Amerika / Ecuador /

Peru / Bolivia / Chili: Andesgebergte

Afrika / Marokko / Algerije: Atlasgebergte

Noord-Amerika / Verenigde Staten: Rocky Mountains

Leertip 4

2 keer

10

KlimaatTaak 9

1

Onderstrepen: zon, zeeën, bergen

2

minder -10−0 °C 0−10 °C 10−20 °C 20−28 °C 28 °C of

dan -10 °C meer

Nederland

Indonesië

Verenigde Staten

Sudan

Italië

Rusland

3

46,3 °C

57,7 °C

68,1 °C

-33,7 °C

-58,6 °C

-89,2 °C

4

Zuid-Amerika, Afrika en Azië

Zuid-Amerika: Brazilië, Colombia, Peru, Suriname

Afrika: Liberia, Sierra Leone, Nigeria, Kameroen

Azië: Indonesië, Maleisië, Thailand, Myanmar, Vietnam

5

rood: Jakarta, India, Lagos, Brazilië

geel: Egypte, Saudi-Arabië, Libië, Somalia, Afghanistan

blauw: Noorwegen, Vancouver, Verenigd Koninkrijk

paars: Rusland, Groenland, Canada

klimaatverandering

× ×

×× ×

×

×

× × × ×

11

Bevolking en religiesTaak 10

1

2,3 per seconde

Nee

China

Europa

Verenigde Staten

Indonesië

India

2

China: Beijing, Tianjin, Shanghai, Hongkong, Shenyang

Verenigde Staten: New York, Los Angeles, San Francisco, Chicago

India: Mumbai, Kolkata, Delhi, Hyderabad, Bangalore, Chennai

Europa: Londen, Parijs, Moskou, Sint Petersburg

Zuid-Amerika: Rio de Janeiro, São Paulo, Buenos Aires, Santiago, Lima,

Bogotá, Caracas

4

waar niet waarDe islam is groter dan het christendom.

Natuurgodsdiensten komen alleen in Afrika en

Zuid-Amerika voor.

Bijna alle hindoes wonen in India.

In Europa wonen de meeste katholieken in het zuiden.

Boeddhisme vind je vooral in Oceanië.

5

1 boeddhisme

2 Los Angeles

3 islam

4 Moskou

5 Indonesië

6 Israël

moskee

een gebedshuis van de islam

×

×

×

×

×

12

Arm en rijkTaak 11

1

rijk

arm minder arm minder rijk rijkNigeria Marokko Thailand Saudi-Arabië

Tanzania Oekraïne Argentinië Zwitserland

Bangladesh Irak Nieuw-Zeeland

Turkije

2

Doordat er veel (burger)oorlogen en bijvoorbeeld hongersnoden zijn (als de

oogst mislukt), zijn de landen en veel inwoners ervan arm.

3

1 Wieke

2 Carina

3 Wieke

4 Leonie

4

Suriname is een rijk land niet waar → dr

Je kunt niet op vakantie gaan naar arme landen niet waar → in

Nederland geeft ontwikkelingshulp aan landen

in Afrika waar → kw

In rijke landen bestaat geen armoede niet waar → at

De landen in Europa zijn niet allemaal rijk waar → er

drinkwater

Inwoners van rijke landen krijgen drinkwater meestal gewoon uit de kraan.

In arme landen is lang niet al het water schoon genoeg om te drinken. Soms

moeten mensen kilometers lopen om aan drinkwater te komen.

5

2

3

1

13

Klimaat, bevolking, religies, arm en rijk

Taak 12

1

Marokko

Afrika

minder arm

20−28 °C

islam

2

Zuid-AmerikaBrazilië

Chili

Colombia

Suriname

AfrikaKongo

Nigeria

Marokko

Ethiopië

AziëIndia

Israël

Japan

Turkije

rood: Nigeria en Ethiopië

groen: Israël en Japan

omcirkeld: Colombia, Kongo, Nigeria, Ethiopië

3

Nigeria en Ethiopië

Ja, als het bijvoorbeeld heel lang droog blijft en er geen neerslag valt. De grond

is dan niet vruchtbaar of de oogst mislukt. Daardoor is er niet genoeg voedsel.

4

Dichtbevolkte gebieden zijn rijk.

Dichtbevolkte gebieden hebben een heet klimaat.

Indonesië is voor een groot deel islamitisch.

In Nederland wonen alleen moslims (aanhangers van de islam) en

christenen.

5

1 Pakistan − 20-28 °C − islam − minder arm

2 Argentinië − 0-20 °C − christendom/natuurgodsdienst − minder rijk

3 Zweden − 0-10 °C − christendom − rijk

4 Australië − 10-28 °C − christendom − rijk

5 China − 0-25 °C − boeddhisme − minder arm

China

Eigen antwoord

14

VerkeerTaak 13

2

Bloemen: vliegtuig, omdat het snel gaat en de bloemen dan goed blijven.

Auto’s: schip, omdat er veel auto’s tegelijk op het schip meekunnen.

Dat maakt het vervoer uiteindelijk goedkoper.

Gas: pijpleiding, omdat dat het snelst en veiligst is.

Boeken: vrachtauto, omdat die vaak in een winkel of bij scholen moeten

worden afgeleverd. Dan is een vrachtauto het makkelijkst.

3

1 De wegen zijn slecht, er zitten veel gaten en scheuren in.

2 Het is er erg druk. Ook fietsers en wandelaars maken gebruik van de weg.

Het zou gevaarlijk zijn om zo hard te rijden.

5

4 Kolkata – 6 Jakarta – 3 Bagdad – 1 Montreal –

5 Bangkok – 7 Sydney – 2 Rome

15

EnergieTaak 14

1

aardolie: Verenigde Staten, Saudi-Arabië en Rusland

aardgas: Verenigde Staten en Rusland

steenkool: Verenigde Staten en China

2

a

Verenigde Staten, Europa, Japan en China

b

China en Japan

Er wonen veel mensen en veel mensen hebben bijvoorbeeld ook een auto.

Voor benzine is olie nodig.

3

a

zon, wind en water

Zonne-energie, windenergie, waterkracht.

Samen noem je dat duurzame energie.

b

1 fiets − Je produceert geen uitlaatgassen. Je zorgt zelf voor de energie die

nodig is.

2 trein − De trein vervoert veel mensen tegelijk. Daardoor is de vervuiling

per persoon minder groot.

3 auto − Een auto gebruikt benzine en stoot uitlaatgassen uit.

4 vliegtuig − Een vliegtuig de lucht in krijgen en daar houden kost heel

veel energie. De uitlaatgassen (een vliegtuig gebruikt kerosine) zijn heel

vervuilend.

5

1 pijpleiding

2 kerosine

3 aardolie

4 Mexico

5 China

6 Polen

7 Australië

diamant

16

ToerismeTaak 15

1

Eigen antwoord.

Eigen antwoord.

Eigen antwoord.

1 auto, trein, vliegtuig

2 auto, boot, fiets

3 auto, trein

4 vliegtuig

5 auto, trein

6 vliegtuig

2

Indonesië, Maleisië, Thailand, Myanmar, Bangladesh, India, Sri Lanka en zelfs

landen in Afrika

3

1 Colloseum, Pantheon, Sint-Pieterskerk

2 Acropolis, verschillende tempels, strand

3 piramides, Abu Simbel, strand

4 Jama Masjid-moskee, Rode Fort van Lal Qila

5 Chinese muur, Plein van de Hemelse Vrede

6 Borobudur, strand

7 Sydney Opera House, Sydney Aquarium, strand

8 strand, tropisch regenwoud, Christus de Verlosser (standbeeld in

Rio de Janeiro)

9 Witte Huis (woning president), Capitool (regeringsgebouw)

10 Marrakesh (mooie stad), strand

11 Camp Nou (voetbalstadion FC Barcelona), Sagrada Família (beroemde

kerk), strand

12 tulpen, molens, Deltawerken, musea, strand

4

Europa, Azië en Noord-Amerika

tussen 800.000 en 1 miljoen

tussen 10 en 20 miljoen

tussen 60 en 70 miljoen

5

Taj Mahal: India − Azië

Piramide van Cheops: Egypte − Afrika

Machu Picchu: Peru − Zuid-Amerika

Eiffeltoren: Frankrijk − Europa

Golden Gate Bridge: Verenigde Staten − Noord-Amerika

17

Op reis of aan het werk?Taak 16

1

Onderstreept: Chicago, Mexico-Stad, Los Angeles, Montréal.

2

China en Rusland

Saudi-Arabië en Australië

China en Australië

Rusland en Saudi-Arabië

3

San Francisco ligt in de staat Californië waar → RO

San Francisco ligt aan de Atlantische Oceaan waar → SEN

Het gebergte vlak bij San Francisco heet het

Andesgebergte niet waar → VE

Vanaf Nederland is het langer vliegen naar

San Francisco dan naar New York waar → LT

Roosevelt

Er zijn twee presidenten van de Verenigde Staten geweest met de naam

Roosevelt: Theodore Roosevelt en Franklin Delano Roosevelt

4

India, Indonesië, Iran, Irak, Israël

Zuid-Afrika, Peru, Australië, China, de Verenigde Staten, Rusland, Indonesië,

Canada

China

Rusland

België

Egypte

Australië

5

Marokko, Zuid-Afrika, Suriname, Nederland

Nederland

18

Herhalingstaak ATaak 17

1

1 Noord-Amerika

2 Afrika

3 Noordelijk IJszee

4 Oceanië

5 Indische Oceaan

6 Zuid-Amerika

7 Europa

8 Atlantische Oceaan

9 Azië

10 Grote Oceaan

11 Antarctica

2

a Himalaya

b Andesgebergte

c Rocky Mountains

d Alpen

e Atlasgebergte

3

evenaar

4

groen: China, Mexico, India

rood: Chili, Australië, Zuid-Afrika

geel: Brazilië, Kenia, Indonesië

5

1 Noord-Amerika

2 euro

3 Indische Oceaan

4 Indonesië

5 China

6 Antarctica

7 Andesgebergte

8 satelliet

mondiaal

Over de hele wereld genomen, wereldomvattend.

19

Herhalingstaak BTaak 18

1

1 China

2 Indonesië

3 India

4 Brazilië

5 Rusland

6 Verenigde Staten

7 Saudi-Arabië

8 Marokko

9 Canada

10 Zuid-Afrika

2

a Turkije: rijk − islam

b Vietnam: arm − boeddhisme

c Australië: rijk − christendom

d Egypte: arm − islam

e Portugal: rijk − christendom

3

E India

C Noorwegen

A Frankrijk

D Nigeria

B Rusland

4

Voorbeeldantwoorden

Aardolie: Rusland, Saudi-Arabië, Verenigde Staten, Mexico, China, Iran.

Aardgas: Rusland, Verenigde Staten, Iran, Canada.

Steenkool: Verenigde Staten, China, Australië, India.

Windenergie: Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken.

Zonne-energie: Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken.

5

1 Java 5 Tokyo

2 Australië 6 Polen

3 Kaapstad 7 Antarctica

4 India

Jupiter

Een van de planeten (de grootste) uit ons zonnestelsel. De aarde is ook een

van die planeten.

20

Toets 1

2

1 Azië/Mongolië

2 Noord-Amerika/

Verenigde Staten

3 Zuid Amerika/Brazilië

4 Oceanië

5 Azië/China

6 Antarctica

4

a Indische Oceaan

b Atlantische Oceaan

5

Europa − Atlantische Oceaan −

Zuid-Amerika − Grote Oceaan −

Oceanië − Indische Oceaan −

Afrika − Atlantische Oceaan −

Zuid-Amerika − Europa

(Zuid-Amerika bezocht hij dus 2 keer!)

Brazilië

Chili

Australië

Zuid-Afrika

21

Toets 2

2

1 Egypte

2 Canada

3 Zuid-Afrika

4 Indonesië

5 IJsland

6 India

4

a Caribische Zee

b Zwarte Zee

5

Bord 1: Afrika, op het meest westelijke puntje

Bord 2: Australië, aan de westkant in het midden

Bord 3: Europa, ongeveer ter hoogte van Moskou

22

Toets 3

2

1 China

2 Nieuw-Zeeland

3 Tanzania

4 Mexico

5 Finland

6 Turkije

3

bruin: China, India en Europa

rood: het midden van Noord-Afrika, en eventueel het oosten van India en een

deel van Saudi-Arabië en Jemen

4

Egypte − islam

Verenigde Staten − christendom

India − hindoeïsme

China − boeddhisme

5

China, Vietnam, Thailand, Laos, Cambodja, Japan

Ethiopië, India, Nigeria, Tanzania

Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland, Polen, Rusland, Estland, Letland,

Litouwen, Oekraïne, Wit-Rusland, Canada

23

Toets 4

2

1 Saudi-Arabië

2 Suriname

3 Australië

4 Chili

5 Polen

6 Rusland

3

rood: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, China, Japan en Frankrijk

blauw: Nederland, Rusland, Verenigde Staten

4

Indonesië: Borobudur − Java

China: Chinese muur − Beijing

Italië: Sint-Pieterskerk − Rome

Verenigde Staten: Witte Huis − Washington

5

Zilver: Mexico, Peru, Indonesië, China en Australië

Strandvakantie: diverse mogelijkheden.

Schiphol: diverse mogelijkheden.

24

EindtoetsToets

1

b Frankrijk

2

a Atlantische Oceaan

3

d Noord-Amerika

4

a Canada (Ca)

5

c Brazilië

6

b Indonesië

7

c India

8

a China

9

d Egypte

10

c Marokko

11

b Spanje

12

c België

Nee

Oceanië en Antarctica