Slayt 1

ALE ETM

FATMA BERBERCANZEL ETM UZMANI Metninizi Yazn

HOLLANDAYA HO GELDNZEmily Perl Kingsley, 1987 ylndaki bir yazsnda 'farkl' ocuk' yetitirmek zorunda olan ailelerin yaadklarn yle anlatyor...Bebeiniz olacan rendiinizde, harika bir deneyim yaarsnz... Bu una benzer.... Tm tandklarnz gibi harika bir tatil iin kendinizi hazrlarsnz - tatil yeriniz talya'dr. Yolculua kmadan talya hakknda her eyi renirsiniz, kitaplar alp okur, talyanca renir, harika bir tatilin hayalini kurarsnz. Heyecanlsnzdr...Sonra uaa binersiniz, birka saatlik uuun sonunda uanz iner ve hostes yannza gelip 'Hollanda'ya ho geldiniz' der...'Hollanda m? Ben Hollanda iin deil talya iin bilet aldm, talya'ya gitmeliyim, tm arkadalarm talya'ya gitti... ' dersiniz...Hollanda kt ya da iren olduu iin deil... sadece Hollanda'ya gitmeye hazr olmadnz iin byk bir hayal krkl duyarsnz...

imdi yeni bir lisan renmeli, yeni kitaplar almal, yeni arkadalklar kurmal ve bu yeni lkeyi tanmalsnz.Buras sadece, daha farkl bir yerdir. talya'ya gre daha yava, daha az ihtiamldr. Ama orada biraz zaman geirince panii brakp etrafnz incelemeye balarsnz. Hollanda'da harika yel deirmenleri olduunu fark edersiniz... ve muhteem laleler...Ama yine de tandnz herkes, srekli talya'ya gidip gelmektedir ve orada ne kadar harika zaman geirdiklerini anlatmaktadr. Her eye ramen hayatnz boyunca 'Evet, benim gitmem gereken yer orasyd, planlarm yleydi' der durursunuz...Bunun acs asla kalbinizden gitmez nk bir hayalin yok olmas ok ac verir.Ama... tm hayatnz boyunca talya'ya gidemediiniz iin yas tutarsanz, Hollanda'nn harika ve esiz gzelliklerinin keyfini de asla karamazsnz

NELER RENECEZ ?Aile

Ailelerin Uyum Srecinde Geirdii Aamalar

Aile Tepkilerini Etkileyen Deikenler

Aile Eitimi,

zel Eitimde Aile Eitimin Amalar

Anne Baba retmen birlii

Anne Baba-retmen letiimi

Anne Baba Katlm

Ailelere Ynelik Hizmetler

Engelli ocuklara Ynelik Hazrlanan Aile Eitimi Programlar

Her aile bir bebek beklerken o bebee ilikin hayaller kurar ve engelli bir ocuun dnyaya gelmesi ihtimali hi dnlmez.

Yaplan tm hazrlklar normal bir bebek iindir. Ana-baba dnda ailenin tm fertlerinin de beklentisi ayn ekildedir.Doumdan nce bir ok ailenin engellilik ile ilgili bilgileri olduka azdr.Doum ncesi dnem boyunca bir ok ailenin en byk korkularndan biri de engelli bir ocuk dnyaya getirme ihtimalidir. Bu nedenle aileler kz erkek fark etmez eli aya dzgn olsun gibi szlerle beklentilerini ifade ederler.Bir ocuun doumu aileyi, gerek geliimsel,gerekse ilevsel olarak etkiler.

ocuun doumuyla duyulan mutluluk ve sevin bu deiimlerin olumsuz etkilerinden aileleri korur.

ocuun ENGELL olmas durumunda ise sevin ve mutluluun yerini youn bir yas duygusu alabilir.

Aile byle bir ocuun doumuyla ok karmak bir psikolojik durum iine girmektedir.

ALELERN UYUM SRECNDE GERD AAMALARI. Aama:ok: Anne-baba inanszlk ve aresizlik iinde olay bir trl kabul edemez.

zellikle anne alama krizleri iinde gerek bir trajedi yaar. Bu ok evresi ok ksa ya da uzun srebilir. Bu evrede ebeveyn yakn evresi ile etkileimini tamamen kesmi durumdadr.

NKAR: Baz anne-babalar ocuklarndaki bu farkll kabul etmeyerek uzmandan uzmana dolar, areler arayarak ocuklarnn iyi olabilecei umudunu tarlar.

Bir koruma biimi olan inkar, bilinmeyen korkusundan ve ocuun gelecekte neler yapabileceinin belirsizliinden kaynaklanmaktadr.

Anne-baba bu devrede kendilerini ifade etmekte de ok zorluk ekmektedir.

Keder ve knt (Depresyon):

Yaanmas gerekli olan bu tepki, gerein farkna varmaya doru bir gidii oluturur.Ancak ar yas ve depresyon baz ailelerde hayat boyu srebilir.

Bu dnemde aileler, evresiyle ilikilerini minimum dzeye indirir ve normal ocuk zlemi duyarlar.

Aile, tm abalarna ramen, ocuklarnn engellilik durumunun ortadan kalkmadn fark etmekte;

II. Aama

Kark duygular:

Sevgi ve kzgnlk

duygularnn bir arada yaanmasdr.

Aileler bu duygu ile ya kendilerini engelli ocuklarna tam adarlar ya da reddederler. Engelli ocuk gereini kabul etmeyerek ondan yapabileceinin fazlasn isterler. Ya da sadece ocuun fiziksel ihtiyalarn karlayp, duygusal ihtiyalarn grmezden gelirler.

Sululuk:

Ailenin yaad duygular arasnda stesindengelinmesi en zor olan belki de sululuk duygusudur.Aileler u ya da bu ekilde ocuun engeline neden olduklarn ve gemiteki hatalar iin cezalandrldklarn dnrler. Gereki olmakszn sadece bu niye bizim bamza geldi diyeyaknrlar.Aileler ocuklarnn engelli olmasna ilikin gereki olmayan dncelere kaplabilirler.Kzgnlk: Kzgnlk, ailelerin engelli ocuklarn kabule giden yolda nemli bir engeldir. Aile

,niye bana oldu? Neden bizim bamza geldi?

Sorularna cevap aramaktadr. Ayrca, kzgnlkduygularn uzmanlara, retmenlere, terapistlere yanstarak onlar sulamaya balar.

Utanma:

Aileler ocuklarndaki engeli, kendilerinin bir engeli olarak alglamaktadrlar.Bu nedenle baz anne-babalar ocukla birlikte darya kmak istemezler ve ounlukla eve kapanmay tercih ederler.

ou zaman toplumun ocuklarna gsterdii, ret, acma ve garipseme duygularyla ba etmeye alrlar.

III. Aama

Kap kap dolama ve Anlama: Bu dnemde aile, ocuunun engelini ortadan kaldrmann yollarn arar.Aile iin nemli olan ocuun normal hale gelmesidir. Aile bunu gerekletirebileceini umduu herkesle anlamaya girebilir. Bu kii tp doktoru, uzman, sihirli gleri olduu sanlan biri, hatta Tanr olabilir. Anlama ou kez eer ocuumu iyiletirirsen,ben de.... eklinde olmaktadr.Kap kap dolama sululuk ve aresizlik duygularnn bir yansmas olmaktadrUyma ve Yeniden Dzenleme

Aile artk farkl zellie sahip bir ocuu olduunu ve neler yapabileceinin gereki bir biimde dnmeye ve ocuklaryla daha etkili, verimli bir iliki dzeyi oluturmaya alr.

Tabi bu da aile bireylerinin olumlu yaklam ve iletiimiyle yakndan ilgilidir. Baz aileler birbirine destek olurken, bazlar da birbirinden uzaklaabilirler.

Kabul ve Uyum:Aileler bu duygular yaadka, kendileri veocuklar hakknda ok eyler renirler.

Bylece yalnz ocuklarn deil, kendilerinin de zayf ve kuvvetli taraflarn kabul etmeye balarlar.

Engelli ocuu olan anne-babalarn geirdikleri aamalar bir noktaya kadar benzerlik gstermekle birlikte anne-babalar zaman zaman bu aamalar arasnda gidip gelebilirler ya da bir aamaya taklp kalabilirler.

Aile Tepkilerini Etkileyen Deikenler

Ayn zamanda toplumun ve devletin bu ocuklara ve ailelerine verebildii hizmetlerle servislerin nitelii ve nicelii de nemli olmaktadr.

Aldklar destek hizmetler

Alnan ilk danmanlk, ilk bilgiler

Toplumdaki bireylerin tepkileri ve hazr bulunuluk dzeyleri.

Aile Eitimi, ocuun doduu andan itibaren ilk sosyal evresi ailesidir.

ocuu en iyi tanyan ve ocukla en ok beraber olan ve geliimsel sreci boyunca ocuu en ok destekleyen yine ailesidir.

ALE ETMNN AMALARI

1. Ailelerin ocuun doum ncesi doum sonras geliimi ve eitim konusunda bilgilenmelerini salamak

2. Her yan geliim zelliine gre ocuklarn tanmalarna yardmc olmak

3. ocuun her alandaki geliimin desteklemelerine ve hzlandrmalarna dorudan katlmlarn salamak

4. Aileleri ocuklar ile neden-sonu ilikisine dayal szel iletiim kurmann nemi konusunda bilinlendirmek

5. Aileleri ocuk Yetitirme tutumlar konusunda bilgilendirmek ve ocuklarna kar hatal tutum ve davranlarnn deitirilmesini salamak

6. ocuklarn kazanlm davran ve alkanlklarn deitirme yollarn retmek

7. Ailelere, ocuk sal, beslenmesi ve cinsel eitim konusunda yardmc olmak

8. Aile bireylerinin, rendikleri bilgileri davrana dntrmelerine yardmc olmak.

9. Evlat edinen ailelere stlendikleri anne baba rollerini benimsetmek

10. Aile bireylerini kendi haklaryla ilgili olarak bilinlendirmek

11. Ailelere ocuunu kendi kendine kararlar alabilen ve ald bu kararlar tayabilecek, zdenetim ve zgven sahibi, giriimci, yaratc, hem kendi hem de bakalarnn haklarna saygl duygu ve dncelerini rahatlkla syleyebilen, yeteneklerini kullanabilen kltr deerlerine sahip ruh ve bedenen salkl birer kii olmalar iin gerekli bilgileri vermek

ZEL ETMDE ALE ETMN AMALARI

Ailenin engelli ocuunu kabuln salamak ocuu objektif olarak deerlendirme, potansiyelini ve snrllklarn anlama;

Ailenin haklarn ve sorumluluklarn anlamasn salamak (Aile eitimine Programna katlabilir mi? Nasl ve ne lde?, Ailenin yapmas gerekenler nelerdir?)Aile ile ibirlii yapmak.

Eitim programnn zelliklerini anlatmak ve programn amalarn gerekletirmede yardmlamak.

Ailenin belli programlar uygulamasn salamak, evi daha verimli bir eitim ortam haline getirmek;

Aileyi dier kaynaklar hakknda bilgilendirmek

ocuun geliimi ve eitiminde doal eitimci roln stlenen anne- babalarn nemi uzun yllar gz ard edilmi, eitimde uygulayc olmaktan ok bilgi alc rol oynamlardr.

ENGELL OCUKLARIN HMAL VE STSMARI

ENGELL ocua sahip olan bir aile bununla baa kmada desteklenmediinde ve yalnz brakldnda ocuklarn ihmal ve istismar edebilirler.

Yaplan bir aratrmada, zeka gerilii olan ocua sahip anne babalarn ocuklarn istismar etme potansiyellerinin normal ocuklarn anne babalarndan daha fazla olduu bulunmutur.

Anne babalarn ila ve alkol bamll, isizlik, yoksulluk ve evlilikle ilgili sorunlar ihmal ve istismarn nedenleri olarak sralanabilir.ocuk istismarn nlemenin yollarna ilikin yaplan birok alma sonucunda, anne babalarn eitli konularda eitilmelerinin ocuklarn ihmal ve istismar etmelerini nlemede etkili olabilecei ifade edilmektedir.ocuklarn ihmali ve istismarn nlemede temel becerilerin retimi nem kazanmaktadr. Bu uygulamada anne babalara: Aile Eitim de Yasal Dayanaklar

573 sayl KHK ve zel Eitim Hizmetleri Ynetmeliinde yer alan zel eitimin temel ilkelerinde

zel eitim hizmetleri, zel eitime ihtiyac olan bireyleri sosyal ve fiziksel evrelerinden mmkn olduu kadar ayrmadan planlanr ve yrtlr

Ailenin zel eitim srecinin her boyutunda etkin katlmlarnn salanmas esastr

ifadeleri anne baba katlmnn salanmasna yneliknlemlerin alnmasnn gereini iaret etmektedir.

Farkl konu ve srelerle zel eitime ihtiyac olan bireyler iin temel yaam becerileri kazandrmada ailelerin ve yakn evrelerinin etkin rol almalar gerei belirtilmektedir.

ANNE BABA RETMEN BRL

Anne baba retmen ibirlii, anne babalar ve retmenlerin retim amalarna ulamada birlikte aba gstermesi olarak tanmlanabilir.

Anne Baba retmen birliinin Yararlarretken Bir Anne Baba retmen birliinin Uzmanlara Ve retmenlere Salad Yararlar yle Sralanabilir:

Anne babann ve ocuun beklentilerinin, ihtiyalarnn daha iyi anlalmasn salar.

ocuun okul dndaki yaants iin nemli olan birok davrann belirlenmesinde daha anlaml veriler elde edilmesine yardmc olur.

Uygun davranlarn hem ev hem de okul ortamlarndapekitirilmesi iin daha fazla olanak salar.

retmenin ocuklara kazandrd becerilerin genellenmesinde ok nemli olan doal ortamlarn daha etkili duruma getirilmesine katkda bulunmaktadr.

Bylece retmenin retim amalarna ulamas kolaylamaktadr.retken Bir Anne Baba Ve retmen birliinin, Anne BabalaraSalad Yararlar yle Sralanabilir:

retmenin amalarnn ve ocuun ihtiyalarnn daha iyi anlalmasn salar.

Yasal hak ve sorumluluklar bilmesini salar.

Anne babaya ocuun okul program ve bu programa nasl katlabilecei konusunda bilgi salar.

Okul programlarnn olumlu etkilerinin evde de srdrlmesinin yollarn arar.

ocuun ev yaam iin uygun olacak ilevsel davranlar renmelerine yardmc olacak becerileri gelitirir.

Anne babalara salayaca tm bu yararlar ocuklarnn eitimi iin daha fazla katlmc olmalarn da beraberinde getirecektir.RETKEN BR ANNE BABA RETMEN BRLNN OCUA SALADII YARARLAR SE YLE SIRALANABLRocuun en nemli iki evresi arasnda tutarllk salanr.

ocuun geliimi ve renmesi iin daha ok frsat salanr.

ocuk iin daha ilevsel olacak becerilerin kazandrlmasna da yardmc olur.

retmenlerin, anne babalarla etkili bir ibirlii kurmasn engelleyen tutum ve davranlar genellikle yle sralanabilir:

Anne babalar aresiz kiiler olarak grme,Uzak ve mesafeli davranma,Anne babalar psikolojik sorunlar olan insanlar olarak grme,ocuun bu durumlarndan anne babalar sorumlu tutma,Anne babalar yetersiz grme,

Anne babalara ilikin olumsuz beklentiler iinde olma,

Anne babalar eitli terimlerle etiketleme eiliminde olma

retmenlerin bu tr tutum ve davranlarnn yan sra benzer biimde anne babalar da etkili retmen anne baba ibirliinin kurulmasn engelleyen tutum ve davranlara sahip olabilirler.

Anne babalarn ekonomik yetersizlikleri,

retmenle ibirlii yapmadaki isteksizlii,

Evdeki dier aile bireylerinin sorumluunun fazla olmas,

Evdekilerin gerektii kadar sorumlu davranmamalar.

ANNE BABA-RETMEN LETM

Anne babalarla karlkl iletiim kurabilme etkili anne baba retmen ibirliinin salanmasnda olduka nemlidir.

Ak, samimi ve drst iletiim anne baba ve retmen arasndaki ilikinin olumlu gelimesine katkda bulunur.

retmenlerin anne babalarla iletiimi salamada yaygn olarak kullandklar yntemden sz edilebilir.

Aile letiimi ve Eitimi iin Kullanlacak Yntemler

Anne Baba retmen GrmeleriOkullarda anne babalarla iletiim kurmak ve eitli amalara dnk grmeleri gerekletirmek iin en yaygn kullanlan uygulama biimi, anne babalarla yaplan toplantlardr.

ounlukla veli toplantlar olarak bilinen bu toplantlar anne babalarla retmenlerin grup ya da bireysel olarak yz yze yaptklar grmelerdir. Okullarda bireyselletirilmi eitim programlarnn (BEP) gelitirilmesi uygulamalarna gei ve BEPin gerei olarak toplantlarn dzenlenmesi anne babalara yeni roller sunmakta, anne baba retmen toplantlar, anne baba retmen grmelerine dnerek yeni bir boyut kazanmaktadr.Yazl Mesajlar

Anne baba retmen iletiiminin srekliliini salamann ve arttrmann yollarndan biri de yazl mesajlar kullanmaktr.

Yazl mesajlar ev iinde, yani ocuun doal ortamnda pekitirelerin belirlenmesi ve uygulanmas iin de kullanlabilir.

Yazl mesajlarn bir dier eidi de snf gazeteleridir.

retmenler, zellikle aile toplantlarna katlamayan anne babalara iki sayfadan oluan aylk snf gazeteleri hazrlayarak verebilirler.retmenler srekli, sklkla ve dzenli olarak rencilerinin anne babalarna iyi haber pusulalar gndermelidirler.

Bu amala anne baba ve retmenin ok fazla zamann almayan, okunmas ve kullanlmas kolay olan formlar hazrlanmaldrTelefon Grmeleri

Ksa ve samimi bir telefon grmesi anne babalarla iletiim kurmada mkemmel bir yol olarak kullanlabilir.

Dzenli telefon grmeleri; retmen ve anne babann ocuun baarlarn paylamalarna hizmet ettii gibi, ocuun eitimine evdeki dier bireylerin de katlmn salamada etkili olmaktadr.

ANNE BABA KATILIMI

Engelli ocuklarn Eitimlerine Ailenin Katlm

Aile eitimi almalarnda anne-babalarn ocuklarna beceri retebilmeleri, var olan problem davranlarla baa kabilmelerinin salanmas gerekmektedir.

ocukla ilikilerinin olumlu ynde gelitirebilmeleri hedeflenir.

Aile eitimi almalarnda odak noktas ocuk ve ocukla olan ilikilerdir.

Ailenin kendini rahat ve iyi hissetmesi ok nemlidir. Bu nedenle ocuun eitiminin direkt sorumluluunun aileye verilmesinin de eitli sakncalar olabilir. Aile bu konuda da destek almaldr.

Bazen anne babalarn ocuklarn eitiminde eitici ve retici olmas ailede stres yaratabilir.Eitimin yan sra ocukla sosyal paylamlarn artrlmas ok nemlidir.

Gnmzde anne babalarn eitime katlmalar grn destekleyen nedenler yle belirtilebilir

(1) Aileler ocuklarnn gerek durumunu herkesten daha iyi bilirler ve onlar daha iyi tanrlar.

(2) ocuklarnn renmeleri ile daha ilgilidirler.

(3) ocuun eitime balad andan itibaren, onun eitim programna dorudan katlan ilk yetikin grubu ailelerdir.(4)Aileler toplum tarafndan kendilerine ve ocuklarna salanan eitim hizmetlerinin niteliini arttrmada etkili olabilirler.

(5) Aileler, gn boyunca ocuklarna eitim hizmeti veren ekip tarafndan alnan kararlar izleyebilir ve uygulayabilirler.Rehberlik: Bireyin en verimli bir ekilde gelimesine, gerekli olan tercihleri ve planlar yapmasna ve kararlar vermesine yarayacak bilgi ve becerileri kazanmas ve bu tercih ve kararlar yrtmesi iin bireye yaplan sistemli ve profesyonel yardmdr.

zel Eitime htiyac Olan Bireylere ve Ailelerine Ynelik Rehberlik:

Engelli ocuklara ve ailelerine sunulan rehberlik ve danma hizmetleri ncelikli olarak, engelli ocuunAile Rehberlii:

Aile geliimine katkda bulunabilmeleri amacylaailelere yaplan sistemli ve dzenli almalardr.

Bu almalar iki ynldr.

Birincisi, ailelere psikolojik yardm yapp onlar rahatlatmak ve engelli ocuklarnn kabulne yardmc olmaktr.

kincisi ise , okul ve yuvada ocuklarna verilen eitim programlar konusunda bilgilendirerek, ocuklarnn eitimine katkda bulunmalarn salamaktr

KABUL BLGLENDRME Engelli Bireylerin Ailelerine Ynelik Rehberlik:

zel eitime muhta ocuklarn ailelerinin psikolojik danma hizmetine ihtiyac normallere gre daha belirgindir.

Engelin tr ve derecesine gre bu durum belirgin farkllk gsterir. Psikolojik danmada yntemler ayn olmakla birlikte ocuk ve aile ile yaplacak grmede ve danmada normallerden farkl bilgiler yer alacaktr.Neden Aile Rehberlii?

1. Engelli ocuklarn zelliklerinin iyi bilindii ve kabul edildii bir ev ortamnda ilikiler daha salkl ve ocuun geliimine ynelik olacaktr.

2. ocuklarn okul ortamnda rendikleri bilgi ve becerileri ev ortamnda da uygulayabilmeleri iin okul ve ev aile eitiminin birbirine paralellik gstermesine ihtiya vardr.

3. Engelli ocuun okulda kazand becerilerin ev ortamnda aile ile ibirlii yaplarak pekitirilmesi, eitimin.( gereklidir)

4. Ailelerin belli aralklarla bir araya gelmeleri, kendilerine ve ocuklarna ilikin duygu, dnce ve uygulamalarn paylamasn amalayan anne-baba gruplar ailelerin psikolojik olarak rahatlamalarna yardmc olmaktadr.

Aile Danmanl

Danma, bu alanda bilgili ve deneyimli bir uzmanla engelli ocuun anne-babas arasnda yer alan, anne-babann sorunlarn zmek iin gerekli tutum ve becerileri gelitirmeleri zerinde odaklaan bir renme srecidir.

Danma srecinde anne-babalara ifade etmekten kandklar fke, sululuk, dmanlk gibi duygularn zgrce ifade edebilmeleri iin frsatlar verilir.

Ailelere, kendileri ve ocuklar iin gereki planlar yapabilmeleri konusunda yardm edilir.

Anne-babalarn kendi becerilerine inanmaya balama ve sosyal evre ile daha fazla iletiime girmelerine yardmc olma psikolojik danmann hedefleri arasndadr.Aile danmanl eitleri

Bilgi Verici DanmanlkBelli bir engel hakknda,

Psikoterapi

Psikoterapi yoluyla, duygusal glklere bal olarak anne-babann yaadklar atmalar anlamalarna ve zmlemelerine yardm edilir.

Aile-Uzman birlii

Anne babann ocuklaryla iletiimlerinde etkili olmalarn salayan teknikleri ve becerileri renmeleri salanr.

Her yaklam, birbirini tamamlayan zincirin halkalar gibidir. Ailenin var olan durumuna, problemlerine ve ihtiyalarna bal olarak bu yardm yntemlerinden birisine veya hepsine bavurulabilirAile Eitimi

Genel anlamyla, aile kurumunun devamn, bireylerin salkl geliimini, toplumun uyumlu, sorumlu yesi olmalarn salamak amacyla yaplan her tr ve dzeydeki eitim srecidir

ENGELL OCUKLARA YNELK HAZIRLANAN ALE ETM PROGRAMLARI

I. Ev Merkezli Aile Eitimi Programlar

II. Okul Merkezli Aile Eitimi Programlar

III. Ev-Okul Merkezli Eitim ProgramlaI. Ev Merkezli Aile Eitimi Programlar

Ailenin evde eitilmesi, evin verimli bir eitim ortam haline getirilmesinde avantajl bir desenleme olarak grlmektedir.

Evde uygulanan programlar, bir uzman ya da danman tarafndan, ailelerin ve ocuun ev ortamndaki ihtiyalarnn belirlenmesinden sonra desenlenmektedir.

Portage Aile Eitim Program

Aileyi evde eitmek amacyla desenlenmi ve yaygn olarak kullanlan programlardan biri Portage Aile Eitimi Programdr. Bu program 1970li yllarn banda, engelli ocuklarn okul ncesi eitimine yardmc olmak amacyla gelitirilmitir.

Bu program dil, kavram, z- bakm, motor ve sosyal geliim alanlarna ynelik 450 becerinin kazandrlmasn hedeflemektedir.

Kk Admlar Aile Eitim Program

Trkiyede yaygn olarak kullanlan program ise Kk Admlar Geliimsel Yetersizlii Olan ocuklara Ynelik Erken Eitim Program dr.

Bu program Avustralyada geliimsel gerilik gsteren ocuklarn aileleri tarafndan kullanlmak zere gelitirilmi ve Anadolu niversitesi Eitim Fakltesi zel Eitim Program retim yelerinin ortak almas olarak Trke ye uyarlanmtr.II .Okul Merkezli Aile Eitimi Programlar

Anne babalar okulda ya da merkezde rendikleri bilgileri evde uygulamasn gerektiren bu tr programlar, genellikle ailelerin grup olarak eitimine olanak tanmas ynyle ekonomiktir.

Okulda ya da merkezde dzenlenen programlar konferanslar, alma toplantlar, ev devleri ve evdeki uygulamalarn gruba aktarlmas biimlerinde yrtlmektedir.III.Ev-Okul Merkezli Eitim Programlar

Ev-Okul programlarnn, ailelerin okuldaki etkinliklerini izlemelerine olanak vermesi, ailenin retmen eitiminden gemelerini salamas, ocuklaryla yaptklar almalarn uzmanlar tarafndan evde izlenmesi ve danmanlk hizmeti almlarn salamas gibi nedenlerle, gerek ocuk gerekse aile asndan daha avantajl olduu ileri srlmektedir.retici Olarak Anne - Babalar

Tm anne babalar doumdan itibaren ocuklarnn birok beceriyi renmesinden sorumludurlar.

Dier ocuklar bu becerileri anne babalarndan kolaylkla renebilirken, zel eitime ihtiyac olan ocuklar sistematik retim uygulamalar olmakszn renememektedirler.

Bu nedenle anne babalarn retici olarak yetitirilmesi gndeme gelmektedir.Baz zel eitime ihtiyac olan ocuklar iin evlerinde her gn rutin olarak yerine getirmek durumunda olduklar nemli becerilerin retiminde, yeterli uygulama olana ve uygun dnt salanamayabilir.

Birok anne baba, ocuklarnn ihtiyac olan zbakm ve gnlk yaam becerisi retmek ya da ocuklarn okulda rendii akademik becerileri destekleyici almalar yaparlar.

Ancak yine de anne babalarn ocuklarna reticilik rol alp almayacaklarna ilikin farkl grler bulunmaktadr.

Baz uzmanlar ve retmenler anne babalar ocuklarna retici olmamal fikrini savunmakta;

Bazlar ise, anne babalar ocuklar iin etkili retmenler olarak hizmet verebilirler grn savunmaktadrlar.

Eitime anne baba katlmna ilikin birok aratrma anne babalarn evde ocuklarna baarl olarak retebildiklerini gstermektedir.ocuklarna retici olmak isteyen anne babalara ise izleyen drt neri sunulmaktadr:

(1) retim oturumlar iin her gn bir miktar zaman ayrn,

(2) Oturumlar 5-10 dklk oturumlar biiminde dzenleyin, bu 30- 40 dklk oturumlardan daha etkili olabilir,

(3) ocua tutarl davrann,(4) ocukla yaptnz almalar mutlaka kaydedin.Bu almalar, hem anne baba hem de evin zel eitime katlm anlamna geleceinden olduka olumlu grnmektedir.

Btn bunlara ramen her anne baba, ocuk iin ok gerekli olan beceriler dnda ocuklarna retici olmak istemeyebilir.

Eer isteksizlik ve sralanan durumlar sz konusuysa anne babalarn, ev retimi uygulamasna ve evde ocuklarna retici olmalarna ilikin almalara katlmlar konusunda zorlamak doru olmayacaktr:Temelde ve yaygn olarak amaca dnk anne baba gruplar oluturulabilmektedir:

1. zel eitime ihtiyac olan ocuun artan ihtiyalaryla baa kmasnda anne babalara yardmc olacak nerilerin ve bilgilerin sunulmas2. Anne babalarn birbirleriyle paylamalar iin tartma gruplar oluturulmas.3. ocuun eitim programnda ortaya kacak deiiklikler konusunda anne babalarn bilgilendirilmesi.Anne Baba ve Aileleriyle Yaplacak almalar in neriler

zel eitime ihtiyac olan ocuklarn anne babalar ve aileleriyle en uygun almann nasl yaplacan aklayan ve anne babalarla almada gerekten etkili olabilecek tek bir yaklam ya da tek bir teknikten sz etmek mmkn deildir.

Anne baba ve ailelerle yaplacak almalarda retmenlere baz nerilerde bulunulabilir:

ocuun ihtiyalarn ailesinden daha iyi bildiinizi sanmaynz.

Gnlk dille ve planl konuunuz.

zel eitime ihtiyac olan ocuk anne babalar hakknda yaplan genellemelere izin vermeyiniz.

Anne babalara kar korkutucu ya da savunmac olmaynz.Gnmzde ve Gelecekte Aile ve Anne Babalarla almalarzel eitimciler ve zel eitime ihtiyac olan ocuk aileleri, birlikte almalarnn daha etkili yollarnn neler olabilecei konusunda aray iindedirler.

Gnmzde tm Dnyada kabul edilen anne babalarn ocuklarnn ilk ve srekli retmenleri olduu grnden hareketle zerinde durulan konular, anne babalarn ocuklarnn eitimlerine etkin katlmlarnn salanmasnda younlamaktadr.ocuk iin ncelikli konulara yer veriniz.

Anne babalarn iyimser olabilme abalarnda onlara yardmc olunuz.

Bir an nce bir eylerle balaynz. Ne kadar erken balanrsa o kadar yol alnacaktr.

Bilmiyorum demekten korkmaynz.

Anne baba katlmn etkileyen birok nedenden szedilmektedir.

Bunlardan en nemlisi toplumun demografik zelliklerinde oluan deiimlerdir.

zellikle hem annenin hem de babann i yaamnakatlmas ve tm gn almak durumunda olmalar,boanm olmalar, ayr yayor olmalar, ailelerin farklkltrel ve etnik gruplardan gelmeleri farkl katlm biimlerini ortaya karmaktadr.Aile Eitimine Balamadan nce Neleri Bilmeliyim?

Eitimi Kimlere Vereceim?

Anne-Babaya

Tm Aile Bireylerine

Annelerden Oluan Gruba

Babalardan Oluan Gruba

Kardelerden Oluan GrubaEitimi Srecini Nasl Planlyorum ?

Sresi;

*Belirli bir zaman diliminde bitecek mi, srecek mi?

Skl;

*Ne kadar bir zaman diliminde tekrarlayacam?

Nerede Yaplaca;

*Ne zaman merkezde, ne zaman evlerde veya baka ortamlarda?

Ak ya da Kapall

Ayn kiilerle mi srdreceim, yeni katlmc alacak mym?

Hangi Programn ve Kimin Tarafndan Uygulanaca;

Aile eitiminin tm aamalarn uygulayacak mym, tm katlmclar bu aamalara katlacak m ve hangi aamalar ben yrteceim, hangi aamada program bakalar yrtecek?

Program Ad : Aile Eitim Program

Hazrlayan Ve Uygulayan :

Program Seviyesi:Bu program 18-40 ya aras engelli ocuk anneleri iin hazrlanmtr. Uygulama Yeri:Okul Toplant SalonuSre: Her oturum iin 60 dakika

Programn Amalar

1.Aileyi aktif olarak ocuun bireysel eitim programna katmak.2.Engelli birey ve ailesinin yaadklar problemler ve yardma ihtiya duyduklar zamanlarda sorun zc ilevlerini gelitirmek.

Programn Aamalar

1.Aile eitim oturumlarna katlacak ailelerin belirlenmesi.2.Aile eitim oturumlarn planlanmasDeerlendirme : Aile eitimi program uygulanrkenyaplacak deerlendirme kriterleri her oturum sonunda uygulamac tarafndan yaplacaktr.

Yntem ve Teknikler: Sunu,Demonstrasyon ve tartma, Uygulamal etkinliklerdev verme ve kontrol etmeAra-Gere Bilgisayar, projeksiyon aleti, ders kitab,kaynak kii

Program Konu:Davran kontrol ilkelerin retilesi(Uygulamal Davran Analiz lkeleri)1.Oturum:Aileler bir davran gzlenebilir,llebilir terimlerle tanmlamay ve davrannasl gzleyeceklerini renirler.2.Oturum:Aileler olumlu davranlar artrmakiin olumlu pekitirmeleri belirlemeyi veuygulamay renirler.3.Oturum:Yardmlar (Fiziksel , szel, model olma, szelipucu yardm)

TEEKKRLER