afghan constitution daud

83
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻧﯧ ﺧﭙﺮﻳﺪﻭ ﻛﯥ ﺟﺮﻳﺪﻩ ﺭﺳﻤﻲ ﭘﻪ : ۱۳۸۲ ﻫـ. ﻣﻴﺎﺷﺘﯥ ﺳﻠﻮﺍﻏﯥ ﻛﺎﻝ) ۸ ( ﭘﺴﯥ ﭘﺮﻟﻪ) ۸۱۸ (

Upload: haqmald

Post on 07-Apr-2017

420 views

Category:

Government & Nonprofit


4 download

TRANSCRIPT

د افغانستان اساسي قانون

قانون اساسی افغانستان

)۸(ش كال د سلواغې د مياشتې . هـ ۱۳۸۲د : هپه رسمي جريده كې د خپريدو نې )۸۱۸(پرله پسې گه

رسمي جريده

الف

د افغانستان د اساسي قانون د توشېح د انتقالي اسالمي په باب د افغانستان

يســدولت د رئ فرمان

فرمان

یس دولت انتقالی اسالمی رئدر مورد توشیح قانون افغانستان

اساسی افغانستان

)١٠٣: (شماره )) :۱۰۳ه

۶/١١/١٣٨٢: تاریخ ١١/١٣٨٢/ :۶ه ېن

انستان ـغـ ـه او د افـامـ ـپـه ن یخدا ید لود نجيبو خلكـو د نيكمرغـ پـه هيلـه ،

۱۳۸۲نـــــوى اساســـــي قـــــانون چـــــې د ۲۲ د لينـــد لـــه ـאلــــــکهجـــري لمريـــز

ورې ـې پـــــــېـن ۱۴خــه د مرغــومې تــر ه كابل كې د جوي شوي لويې جرگې ــپمـادو كـې د ۱۶۲فصلونو ۱۲خوا په ـل

، توشـيح او ـه اتفـاق تصـويب شـو و پـرأي .المومـې اعـانفاذي

ــه آرزوی ـــداوند بــــزرگ و بــ ـــام خــــ بنـــــت ـح دوسـ ـب و صلـ ـیـجــسعادت مردم ن

ســی جدیــد ون اساـــــانـان، قـتـــسـانـغـافـــرا كــه توســط ل ی ـخـــاریــۀ تـرگــــویه جــ

١٣٨٢جــــــدی ١٤قــــــوس الــــــی ٢٢نعقدۀ شــهر كابــل ــــــهجــری شمســی، م

ـــاده بــه اتفــاق ١٦٢فصــل و ١٢در مـــــآرا تص ویب گردیــد، توشــیح و انفــاذ ـــ

.آنرا اعالم می دارم

د متعا ل خداى له دربار خه هيله كوم م د تــر ــــــو دغــه اساســي قــانون د اســال

ــه رعايــت ســره ــو پ مبــين ديــن د حكموندملـــــــــي يـــــــــووالي د ينـــــــــت ، د ــق د ـــونو د تحقــ دموكراســــ د هدفــــــــمدني ولنې د جـــــــو ولو ، د ـولنيزې

ــادي ، ا ــي او اقتصــ ــاعي ، سياســ جتمــي سوکـالد دولت او دهېواد فرهن ،

ـــعال اســتدعا ــد مت ـــاه خداون از بـــارگــــن ـــا ایـ ــا دارم تـــــــــ ــی بـ ـــانون اساسـ قـــ

ــام دیـــــــن مبـــین اســـالم، رعایـــت احكــــی، ـــدت ملـــــــ ــیم وحـــــ ـــحقق تحكــ تــــ

اهــداف دمــــوكراســـــی، اعمــار جامعــۀ مدنی، رفــــــــــــــاه همگانی اقتصـادی، اجتماعی، ســــیاســـــی و فــــرهنگـــــی، مــــشعل راه دولــــت و مـــــردم كــــشور

رسمي جريده

ب

الرې يــــوه شــــي ، ســــوله ، د خلكــــو دبرابري او ورورولي د افغانستان د ملت

.ترمن تأمين كي

ـــلح، ـــردیده، صــــــــ ـــری و گـــــــ بــــرابــــــــتان ــت افغانســ ـــین ملــ ــرادری را بـــــ بــ

.تأمین نماید

و من اهللا توفیق و من اهللا توفيق

حامد كرزی حامد كرزى

د افغانستان د انتقالي اسالمي دولت رئيس

رئیس دولت انتقالی اسالمی افغانستان

هجري شمسي ۱۳۸۲ /سلواغه/ ۶ ارد كابل

هـــجری شمســی/ ١٣٨٢دلو / ٦ شهر كابل

دهرسمي جري

ج

فهرست قانون اساسی افغانستان د افغانستان د اساسي قانون فهرست

د مادو عنوان داتعد عنوان مخ شمېر

صفحه ماده ها

١ مقدمه ١ سريزهفصل یلوم: :فصل اول ٣ )مادې٢١( دولت

٣ )ماده ٢١( دولت

:دويم فصلد اتباعو اساسي حقـوق او

وجايب

)٣٨ ١٠ )مادې

ــل دوم ــوق : فصــ حقــاساســــی و وجایــــب

اتباع ١٠ )ماده ٣٨(

ــدر ــلېـــ ــور : يم فصـــ جمهـــ رئيس

)١١ رئــیس : فصــل ســوم ٢٦ )مادې

٢٦ )ماده ١١( جمهور

:لورم فصل حكومت

)١٠ :فصل چهارم ٣٦ )مادې

٣٦ )ماده ١٠( حکومت

:پنم فصل ملي شورى

)٢٩ :فصل پنجم ٤٠ )مادې

٤٠ )ماده ٢٩( شورای ملی

:شپم فصل :فصل ششم ٥٥ )مادې ٦( لويه جره

٥٥ )ماده ٦( لویه جرگه

:اووم فصل قضاء

)٢٠ :فصل هفتم ٥۷ )مادې

۵۷ )ماده ٢٠( قضاء

:اتم فصل :فصل هشتم ٦٦ )مادې ٧( اداره

٦٦ )ماده ٧( اداره

:هم فصلن :فصل نهم ٦٩ )مادې ٦( اضطراري حالت

٦٩ )ماده ٦( حالت اضطرار

٧١ )ماده ٢( تعدیل: فصل دهم ٧١ )مادې ٢( تعديل: لسم فصل :يوولسم فصل

:فصل یازدهم ۷۲ )مادې ٧( متفرقه حكمونه ۷۲ )ماده ٧( احکام متفرقه

:دولسم فصل :فصل دوازدهم ۷۴ )مادې ٥( انتقالي حكمونه

۷۴ )ماده ٥( نتقالیاحکام ا

رسمي جريده

١

# لين ـــعالمين و الصلوة و السالم علــي سيد االنبياء و الــمرســـــمد هللا رب الـــــالح

.آله و اصحابه اجمعين ىو عل) s(محمد

مقدمه سريزه

:ما مردم افغانستان :مو د افغانستان خلكو

پرسـپيلي ذات ) u( یداــخ یوــد ل ■ــه ينــ ايمــان ، د ح ــــپ ـــعـق تـ ـــال ه ـي پ

شيت پر توكل او د اسالم په سپيلي ـم ن پر اعتقاد؛دي

خ بـــه ذات پـــاك ــــــبـــا ایــــــــمان راس ■ـــداونــــخ ـــو ت) u(د ـــــــ ـــوكل بـــــــــ ه ــــــــاد ــــــقــتـــی و اعـــــالـعــق تــت حــیــشــم الم؛ـدس اسـقـن مــه دیـب

د تيرو بې عدالتـــيو او ناخــوالــــو پـه ■ــې در ــو ب ــواد راغلي ــر هې ـــو پ ك او زمــــ

شميـره مصيبتونو ته په پـــــاملرنه؛

با درك بی عدالتی ها و نابسـامانی ■های گذشته و مصایب بـی شـماری كـه

بر كشور ما وارد آمده است؛

د افغانســـــــتان د ولـــــــو خلكـــــــو د ■ــارزو، جهــاد او ــاريخي مب سرــندنو، تبــر حــق مقاومــت د ســتايلو او د وطــن د

ــه آز ــام ت ــو مق اد د الرې د شــهيدانو ل په ارزت وركولو؛

دیر از فـــــداكاری هـــــا، ــــــــــــقـا تـــــــب ■ــ ــــاریـارزات تــــــــمب ــ ی، جـخـــ هاد و ــــــــ

ـــردم ــام مـــــــ ــر حــــــق تمــــ مقاومــــــت بــــان و ارج گـــذاری بـــه مقـــام ـتــــسـانـغــاف

شور؛ـهدای راه آزادی كـــواالی ش

ــو ■ ــره چـــې واحـــد او يـ ــه دې درك سـ پـغانســتان ددې خــاورې پــه ولــو مــوى اف

قومونو او خلكو اه لري؛

بــا درك ایــن كــه افغانســتان واحــد و ■یكپارچـــه بـــه همـــه اقـــوام و مـــردم ایـــن

سرزمین تعلق دارد؛

ــــد م ■ ـــلــگرو مـلـــ ــور پـــــ ـتـــ ه ـو د منشــــــايـرع ــوالې ـشــــت او د بــ ر دحقوقـــو نيـ

ل ـلــــــر موـــــشــــــنـت مـــــــایـــبــــــــا رع ■ترام بــــه اعالمیـۀ ـــــــــــحد و بـــا احــتـم

رسمي جريده

٢

وق بشر؛ـقـجهانی ح اوي؛ـاعالميې ته په درن

د ملي وحدت د ينت او د هېواد ■مكنــ داســتقالل، ملــي حاكميــت او بشپتيا د ساتنې په منظور؛

بــــه منظــــــور تحكیم وحـــــدت ملـی ■حاكمیت ملــی و حـراســت از استقالل،

ـی كشور؛و تـمامیـت ارض

■ وال د خلكو پـر اراده او د موكراسـ نظام د تأسيس لپاره؛

ــر ■ بــه منظــور تأســیس نظــام متكــی ب اراده مردم و دموكراسی؛

لـــــه ظلـــــم، اســـــتبداد، تبعـــــيض او ■تــــــاوتريخوالي پــــــاكې، پرقانونيــــــت، اجتماعي عدالت، د انسـاني حقوقـو او

ــه وال ــا ب ــدي ت ــر خون مــدني ېكرامــت پاو دخلكــو د اساســي ــولنې د جوولــو

حقوقو او آزاديو د تأمين په منظور؛

بـــه منظــــــــور ایجـــاد جامعـــۀ مـــدنی ■اسـتبداد، تبعـــــیض عـــاری از ظلـــــم،

مبتنی بـر قــانـــونمــندی، شـونت وـو خحفــــــظ كرامــت و اعی،ـمـــتـعــدالت اج

آزادی هـــا و تــأمین سانی و ـوق انــ ـقــ ـح ی مردم؛ـاسـحقوق اس

د هېـــــواد د سياســـــي، اجتمـــــاعي، ■عي بنسونو د پياوي اقتصادي او دفا

كولو لپاره؛

ــ ه مـــــــب ■ نظور تقویــــت بنیادهــــای ـــــــــتــــسیاســی، اج ادی و ـصـــتـاعی، اقـم

دفاعی كشور؛

ددې خاورې ولو او سـيدونكيو تـه د ■ــالم ــد د سـ ــه او د ژونـ ــا ژوندانـ ــو هوسـ يـ

چاپيريال د تأمين په منظور؛

زنــــدگی مــرفــــه و تأمینـور بـه منظ ■ـــمه ـــرای هـــــ ـــط زیســت ســالم بـــ محیـــ

ساكنان این سرزمین؛

ې ـ كـ ــورنـه كــيوالــه نــره پـاالخـاو ب ■ـــسـانـغـد اف ـــان لـتـــ اره د و ـــــاى د ـپـــ

تثبيت په منظور؛

ـــرانــو س ■ ـــجـ ـــنـه مـام، بـ ور تثبیـــت ـظــــــج ـــگاه شـایـــ ــتان د تۀـایســـ ر افغانســـ

بین المللی؛ خانوادۀ

ــــد ه ــاريخي، فـېــــ ـــنـرهــواد تــــ ي او ـگـــــــنـول ـــونــتــيـعــزو واقـي ــه ـ ــان ل و او د زم

غوتنو سره سم مو دغه اساسي قـانون

ایــــن قــــانون اساســــی را مطــــابق بــــه فرهنگــــی و واقعیــــت هــــای تــــاریخی،

اجتمــاعی كشــور و مقتضــیات عصــر،

رسمي جريده

٣

ـــو زرو ــه الرې د يــــ ـــو ل د خپلــو استازيـــدري ســــــــــوه دوه اتيــا يــم لمريــز هجــري

د مرغـــــــومي د مياشـــــــتې پـــــــه کــــــــאلـ ـيـه نـمـسـوارلـــار ــــــ ه د كابـــــل پـه

كې تصويب ك.

ــود ــب خــ ــدگان منتخــ ــق نماینــ از طریــمـــؤرخ چهـــاردهم جـــدی درلویــه جرگـــۀ

ـــس ـــאل یــــ ـــك هـــــ ـــزار و ســـــ ــه ــــ د و ـصــی شمســی در شــهر هشــتاد و دو هجــر

.صویب كردیمكابل ت

لومى فصل دولت

فصل اول دولت

:لوم مادهـــغانــاف ه ـستان ، خپلــواك، واحــد، او نــ ـمهوري ـــــــي جـالمــــــى اسـكــــــدونـيـلـيــب

.ت دىــدول

:مادۀ اولـــسـانـغـــاف ـــدول ان،ـتــــ ــوری ـــــ ت جمهــــ

د و غیر قابل ـل، واحـقـتـسـاسالمی، م .تجزیه می باشد

:دوه يمه مادهن د اسالمي جمهوري دولت د افغانستا

.دين، د اسالم سپېلى دين دى

:مادۀ دومدیـــــــن دولـــــــت جمهـــــــوری اســـــــالمی

.افغانـستان، دین مقدس اسالم است

روان د خپــل ديــن پــه ـيـــو پـانـــد نــورو اديه ـو پـ ـمـ ـراسـي مـنــرو او د خپلو ديـيـــپ

كـــــې د قـــــانون د حكمونـــــو پـــــه أاجـــــر .ې آزاد ديـحدودوك

روی از ـیـ ـان در پـســـــــایر ادیـ روان ـــــیـپــــــــی ـنــــــم دیــراســــــــرای مـدیـــــــن و اجـ

ــــــــــان در حـشـ ون ـــــانــــــام قـكـــــدود احـ .دـنــاشـی بـآزاد م

:درېيمه مادهپـــه افغانســـتان كـــې هـــې قـــانون نشـــي ــن د كــوالى چــې د اســالم دســپېلي دي

.معتقداتو او احكامو مخالف وي

:مادۀ سومدر افغــــــــانستان هــــــیچ قــانــــون نمــــی تــوانـد مخــالف معـــــتقدات و احـــكام

. دیـــــن مــــقدس اسالم باشد

:لورمه مادهـــپ ــه ـ ه افغانســتان كــې ملــي حاكميــت پ

ملت پورې اه لري چې په مسـتقيم ول

:مادۀ چهارمان بــه ـتـــســانـغــی در افـلــــمیت ماكـــــحور ـه طــــــــــه بـق دارد كـــــلـــــعـت تـلــــــم

رسمي جريده

٤

يــې پــه خپلــه يــايې د خپلــو اســتازيو لــه .الرې عملي كوي

ا تــوســـط نمایندگان خـود ـیم یـقـتـسـم .آن را اعمـאل می كند

لــه هغــو ید افغانســتان ملــت عبــارت دــتان ــه چـــې د افغانسـ ــرادو خـ ــو افـ ولـ

.تابعيت ولري

ارت اســت از ـبـــان عـتـــسـانـغـت افـلـــــمان ـتـ ـسـانـغـكـه تابعیـت اف مام افرادی ـت

.را دارا باشند

د افغانســتان ملــت لــه پــتون، تاجــك، هزاره، ازبك، تـركمن، بلـوچ، پشـه يـې، نورســــتاني، ايمــــاق، عــــرب، قرغيــــز، قزلبـــــاش، گـــــوجر، براهـــــوي او نـــــورو

.قومونو خه جو دى

ملــــت افغانســــتان متشــــكل از اقــــوام هزاره، ازبك، تـركمن، پشتون، تاجك،

ــــشه یـی، نــورستانی، ایمـاق، پ بلوچ،عـــــرب، قرغیـــــز، قزلبـــــاش، گـــــوجر،

.بـراهـــوی وسایـر اقـوام می باشد

د افغــان كلمــه د افغانســتان د ملــت پــر .هر فرد اطالق كيي

ــتان ــراد ملـــت افغانسـ برهـــر فـــرد از افـ .افغان اطالق می شود ۀكلم

د ملــت هــي يــو فــرد د افغانســتان لــه .تابعيت خه نه محروميي

ــت ــت از تابعیـ ــراد ملـ ــرد از افـ ــیچ فـ هـ . افغانستان محروم نمی گردد

پــــه تابعيــــت او پنـــــاه وركولــــو پـــــورې ـــوطــربــم ـــانـــــارې د قـــــــــې چـــ ـــــ ه ـون لــ .يـيـمـيـظـنـارې تـيـل

ابعیت وــوط بــــــه تــــــــــــــــــربـور مـــــــــامـــنـاهـنــپ ـــــوســـــی تـــــدگـ ـــانـــــط قـــ ون ــــ .رددـی گـم مـیـظـنـت

:پنمه مادهــ ــدې اس د ورو ــــــــــون او نـانـــــــــي قـاســـــنو د حكمونــــــو تطبيــــــق، لــــــه ـيـــــــوانـق

ــتقالل، مـــ لي واكمنـــ او مكنـــ ـاسـاع او د هېــــواد د ـبشــــپتيا خــــه دفــــ

امنيـــت او دفـــاعي قابليـــت تـــأمين، د .دولت له اساسي وظايفو خه دي

:مادۀ پنجمـــطبـــت ـــق احـیــــ ـــكام ایــــــ ـــانـن قـــــ ون ـــــ

ـــاســاس ـــو سای یـ ــــر قوانــ ن، دفــاع از ـیــتقالل، ح ـــاكمـــاســــــ ــــــــــ لی و ـیت مــــــ

ت ـیـ ــــنـام نــیــأمـــتی و ـت ارضـیـامـمـتور از ـاعی كــــشــــــــت دفــــــــیــــــــلـابــو ق

.ی باشدـت مــــوظایف اساسی دول

رسمي جريده

٥

:شپمه ماده

دولــت ، د انســاني كرامــت پــه ســاتلو، بشري حقوقو د مالتـ، د دموكراسـ د

ــو تحقــق، ملــي ــأمين، د ول وحــدت د تقومونــو او قبــايلو تــرمن د برابــر او د هېـــواد پـــه ولـــو ســـيموكې د متـــوازنې ــر بنســـ ــدالت پـ ــولنيز عـ ــا او ـ پراختيـــه ــولنې پـ ــا او پرمختللـــې ـ ديـــوې هوسـ

.جوولو مكلف دى

:مادۀ ششم

ه و ـرفـ ـه مـعـامـك جـاد یـجـه ایــت بـدولاس عــــــدالت ــــــــــــــــر اســــرقـــــــــی بــتـم

مــــاعی، حفــــظ كرامــــت انســــانی، اجتـــمــح ـــت حـایــ ــــشـوق بـقــ ـــحـر، تـــــ ق ـقــــ ـوكـدم ــ ـأمـتی، ـراســـ ــ وح نـیـــ دت ــــــــــــــلـم ـــی، بــــ ـــری بـــین هـرابـ ـــمـ وام و ـه اقــــبـق ـــایـ كشاف متـــوازن در همـــه ـل و انـ

.ور مكلف می باشدــــمناطق كش

:اوومه ماده

دولت د ملگرو ملتونو د منشور، د بـين ــاقونو الـــدول معاهـــدو، ــو ميثـ د نيوالـ

چې افغانستان له هغو سره تاو لـري او ــري حقو ــې د بشـ ــوالې اعالميـ ــو د نيـ قـ .رعايت كوي

:مادۀ هفتم

ت منشور ملـل متحـد، معاهـدات ــدولی ـللـمـین الـثاق های بـیـدول، مــبین ال

ـــتـــسـانـغـه افـكــ ق شــده ـحـــلـه آن مـان باسـت و اعـــالمــــیۀ جهـانی حقـوق بشـر

.رعایت می كندرا

ـــدول ـــت د هــــــــ ـــسـروريـر راز تـــــــ ي ـتــــــو، د مخـــدره مـــوادو د كرلـــو او ـالــــمـاع

ــكراتو ــاق او د مســــ ــد او قاچــــ د توليــــ .استعمال مخنيوى كوي

ـــدول ـאل ــــــــمـوع اعـر نـــــــــــــــــــت از هـــــــــواد ــــاق مـــــاچـی، زرع و قـتـسـروریــتـــمـ ـــولـدر و تـــخـــــ ـــتـد و اسـیـــــ אل ـعمـــــ .ری می كندـیـوگـلـرات جـكـسـم

:اتمه ماده

دولــــــت د هېــــــواد خــــــارجي سياســــــت ــو او مكنــــ ــي گــ ــواك، ملــ دخپلــ

ــه ،بشــپتيا پــه ســاتلو، نــه مــداخلې ــرام او د ــل احتـــ ــيتوب ، متقابـــ گاونـــ

.حقوقو د برابر پر بنس تنظيموي

:مادۀ هشتم

دولــت ســــــیاست خــارجی كشــور را بــر مبنای حفــــظ اســــــتقالل، منـافع ملـی و تمامـــیت ارضــی و عـدم مـــداخــــله، ــل و ــرام متقابـ ــواری، احتـ ــن همجـ حسـ

.تـــــساوی حقـــــوق تنظـــیم می نماید

رسمي جريده

٦

:نهمه مادهدې ـې النـ ـكـ ـمـر ـورې تـ ـــ ـه او نـونـــــكانت ـآثــــار د دولــــ يـونـــــرغـې او لـرمـــــزي

.ملكيت دي

:مادۀ نهمـــادن و سـعـم ـــایـــــــــ ـــابـنـر مـــ ـــر ع زیـــــ ـــ

ــ زمینـــی و آث ی ملكیـــــت ـانـ ـاســــتـار بـ .دولــــت می باشند

ــو ســاتنه او اداره او د دولــت د ملكيتونــه لـــــه طبيعـــــي زيرمـــــو او نـــــورو عامـــ

ول ېاســتفاد ېملكيتونــو خــه د ســميد قانون له ليارې تنظيمې.

ــ ـاظـــــفــح ــ الك دولـت و اداره امــ ت و ــــــ ـــتـرز اسـطــ ـــفــ عـابـــــنـت از مـاده درســـــیـبـط ـــی و سـعــ ـــایــ ـــامـالك عـر امــ ه ــــ .ون تنظیم می گرددـانـط قـوسـت

:لسمه مادهــونې او ــانې اچـ ــي پـ ــت ، خصوصـ دولـخصوصي تشبثات د بازار د اقتصـاد د نظام پربنسـ دقـانون لـه حكمونـو سـره

نيت ؤسم هوي ، مالتيې كوي او مص .يې تضمينوي

:مادۀ دهمــت، ــبثات دولـ ــا و تشـ ــرمایه گزاریهـ سـ

خصوصــی را مبتنــی بــر نظــام اقتصــاد ـــانون، ــام قـــ ــه احكـ ـــابق بـ بـــازار، مطــــ

نیـــت آنهـا ؤتشویق، حــــمایــت و مصــــ .را تضمین می نماید

:يوولسمه مادهــه كــورن او بهرنــ ســوداگر پــورې پــادي ــه اقتصـ ــواد لـ ــارې، د هېـ ــې چـ تلـغوتنو او دخلكو له گـو سـره سـمې د

.يقانون له ليارې تنظيمې

:مادۀ یازدهمامـور مــربـــوط بـــه تجــــارت داخلــــی و خــــــــارجی، مطـــــــابق بـــــــه ایجابـــــــات ــردم ، ــالح مـ ــور و مصـ ــادی كشـ اقتصـ

.تــوســط قـانــون تنظیــم میگـــردد

:دولسمه مادهد دولـت مركـزي او د افغانستان بانـك، .مستقل بانك دى

:مادۀ دوازدهمدافغانستان بانك، بانك مركزی دولـت

.و مستقل می باشد

د پيســـــو نشـــــرول، د هېـــــواد د پـــــولي سياســـت طـــرح او تطبيـــق، د قـــانون لـــه ــك ــزي بانــ ــم د مركــ ــره ســ ــو ســ حكمونــ

.صالحيت دى

ت ـاسـیـق سـیـبـطـرح و تـول و طـر پـشـــنــ شــــــی ك ـولـپ ــ ابـطـور، مــ كام ـه احـــق بـ ـــ ـــــــــــت ب ـیــون، از صــــالحــــــانـــق ك ـانــ

.دی باشـــمركزی م

رسمي جريده

٧

مركــزي بانــك د پيســو د چــاپ پــه برخــه ــه ــادي كــــې د ولســــي جرگــــې لــ اقتصــ .كميسيون سره مشوره كوي

بانــك مركــزی در مــورد چــاپ پــول بــا كمیســــیون اقتصــــادی ولســــی جرگــــه

.مشوره می نماید

ددې بانـــــك تشـــــكيل او د كـــــار ول د .قانون له ليارې تنظيمېي

ــرز ــكیل و طـ ـــعالتشـ ــك فـ ــن بانـ یت ایـ .یم می شودتوسط قانون تنظ

:ديارلسمه مادهت د صنايعو د پراختيا، د توليـد د ــدول

ــو د ژونــــد د ســــطحې د ودې او د خلكــــبگرو د ــا او د كســ ـــعاللوتيــ يتونو د فــ

ــاره اغ ــ لپـ ـــيــمالتـ ـــونـرامـروگـن پـزمـ ه ــ .رح او تطبيقويـط

:مادۀ سیزدهمع، ـایــــنــاف صـشـــــكــرای انــــت بــــدولی ـدگـح زنـطـای سـقـد، ارتـیــولــد تـرشای پیشـه ـهـ ـتـیفعالت از ـمایـردم و حـم

روگرامهای مـــــؤثر طـــــرح و ــــــــوران، پ .دـمایـتطبیق می ن

وار لسمه ماده: دولت د كرنې او مالدار د پراختيا، د بزگرانــــــو او مالــــــدارانو د اقتصــــــادي ولنيزو او د ژوند د شرايطو د ه كولـو

ــانو د ميشـــتولو او د د د ىواو د كوچيـژونـــد د ســـمون لپـــاره د دولـــت د مـــالي توان په حـدودوكې اغېـزمن پروگرامونـه

.طرح او تطبيقوي

:مادۀ چهاردهمدولـــــت بــــــرای انكشــــــاف زراعــــــت و

ــ ــود شــرایط اقتصــادی، ـمال داری، بهباعی و معیشـــــتی دهقانـــــان و ـمــــــتـاج

مالـــدارن و اســـكان و بهبـــود زنــــدگی ی ـــــالـه مـیــــنـدود بـــــان، در حـیــــوچـكـــهای مــؤثر طــرح و ـلــدو ت، پــــروگــرامــ

.تطبیق می نماید

دولــــــــت مســــــــتحقو اتبــــــــاعو تــــــــه د اى د برابرولــو پــه منظــور او ــــستوگنا

ـــيـلكـدعامــه م ـــتون اره، د ـپـــش لـو د وېو ســـره ســـم او د ـــــونــكمـــه حـون لــــــــانـق

ــې الزم ــدود كــ ــه حــ ــاتو پــ ــالي امكانــ مــ .تدبيرونه نيسي

ن ـكـ ـسـم ۀـیـ ــهــور تـــ ظـــــنـه مـــت بــدولهــــای عــــامه بـرای ـتـیـكـلـع مـــوزیــو تـــبــــات ـــتـــــــســاع مــ ـــحق، مطــ ـــــ ه ـابق بـ

ــ ـــون و در حـــــانــكام قــاحـــــ ـــــــــ دود ـــــــدابــــــــیر الزم ـــت ـی، ــــــالـــامـــــكانات مـ

.خاذ می نمایدــات

رسمي جريده

٨

:پنلسمه مادهــو او د ىدولــت مكلــف د چــې د نگلون

پيريـــאل د خونــدي كولــواو ــه والــي چا .لپاره الزم تدبيرونه ونيسي

:پانزدهم مادۀدولــت مكلــف اســت در مــورد حفــظ و بهبود جنگالت و محیط زیست تـدابیر

.الزم اتخاذ نماید

:شپاسمه مادهد پــــــتو، دري، ازبكــــــي، تركمنــــــي، بلــوي، پشــه يــې، نورســتاني، پــاميري

لــه او پــه هېــواد كــې د نــورو مروجــو ژبــوــتو او دري د دولــــت ــه پــ ــي خــ جملــ

.رسمي ژبې دي

:مادۀ شانزدهمــتو، دری، ــای پشـــــ ــه زبانهـــــ از جملـــــــی، ازبكــی، تركمنــی، بلــوچی، پشــه ینورستانی، پامـــیری و سـایر زبـــانهای

پشـتو و دری زبانهـای , رایج در كشـور .رسمی دولت می باشند

په هغو سيمو كې چـې د خلكـو اكثريـت بلـوي، پشـه يـې، له ازبكي، تركمني،اميري ژبــو خــه پــر ـــــنورســتاني او يــا پ

يــــوې خبــــرې كــــوي لــــه پــــتو او دري ـــســربېره هغــه ژبــه دريمــه رس مي ژبــه ـــــــ

ـــده، د تطبيـــق ول يـــې د قـــانون ل ه ـــــــــ .ليارې تنظيميي

در مـــناطقیكه اكثریـت مـردم بـه یكـی از زبانهای ازبكی، تركمنی، پشه یـی،

لوچی و یا پامیری تكلـم نورســــتانی، بمی نمایـــند آن زبـان عـالوه بـــــر پشـتو و دری به حیــــث زبان سوم رسـمی مـی

تطبیـق آن توسـط قـانون باشد و نحـــوۀ .تنظیم می گردد

ــو د ــو ژبـــ ــتان د ولـــ دولـــــت د افغانســـــزمن ــاره اغيــ ــا لپــ ــا او پراختيــ پياوتيــ

.پروگرامونه طرح او تطبيقوي

نكشـــاف همـــه دولـــت بـــرای تقویـــت و ازبانهای افغانستان پروگرامهـای مـؤثر

.طرح و تطبیق می نماید

پــه هېــواد كــې د مطبوعــاتو، رايــو او ــې د هېـــ ــون خپرونـ ــو تلويزيـ ــر ولـ واد پـ

.مروجو ژبو آزادې دي

ات و رســـــانه هـــــای ـوعــــــبـطـر مـشـــــــنــام زب ــه تمـ ــی بـ ـــانـگروهـ ــج در ـهـ ای رایـ

.دـاشـی بـور آزاد مـشـك

ــه هېــواد كــې موجــ ود ملــي، علمــي او پ .اداري مصطلحات ساتل كيي

مصــــــطلحات علمــــــی و اداری ملــــــی .موجود در كشور حفظ می گردد

رسمي جريده

٩

:اوه لسمه مادهدولت په بيالبيلو سطحو كـې د معـارف

كـو د پراختيـا، د د ودې او د ديني زدهجوماتونو، مدرسـو او دينـي مركزونـو د وضــعې د ــه والــي او تنظــيم لپــاره الزم

.نيسي تدبيرونه

:مادۀ هفدهمــ قــت برای ارتـدول ارف در همـه ـعـ ـای مـمات دینی، ـیـلـعـاف تـشـكـوح، انـطــس

دارس ـد، مـتنظیم و بهبود وضع مساجـــراكـــو م ـــز دیـــــــ ـــدابـــی تـنـــــ ر الزم ـیـــــ .دـمایـی نـاذ مـــخــات

:اتلسمه مادهـــد هې ـــواد د تقـــــ ــر ــــــ ــدأ د پيغمب ويم مب .هجرت وال دى پر) s(اكرم

:مادۀ هجدهممبــدأ تقــویم كشــور بــر هجــرت پیغمبــر

.توار استsاس) s(اكرم

د دولتـــي ادارو د كـــار بنســـ هجـــري .دى کـאللمريز

مبنای كار ادارات دولتی تقویم هجری .شمسی می باشد

٨او د ثـور ٢٨د جمعې ورې، د اسد دي، نـورې رخصـت عمومي رخصـت

.مېيد قانون له ليارې تنظي

ثــــور ٨اســــد و ٢٨روزهــــای جمعــــه، سایر رخصتـــی ،تعطیل عمـومی است

.هـا توسط قانون تنظیم می گردد

:نولسمه مادهو تـور، سـور ـدريـ : د افغانستان بيرغ لـه

. و خــه جــو دى ـوـــه ـگـــاو زرغــون رن هــدرې واول لـــه ـــــو ې پـــه مســـاوي

ه عمودي ول سـره ـه پـكي نه ي لور ته د ـغـــر رنــگ ســور د هـوي او د هــپرتــې كـې ـــنــه مــې پـــي دى چـايـمـيـاودو ن

ــ ـــې د افـيـ ــاى ــ ــان ـ ــي نـ غانستان ملـ .پراى شوى دى

:مادۀ نزدهمــت از ـــركب اسـ ـــستان مـ ـــرق افغانـ : بیـــ

ســــه قطعــــه با رنگهـای سـیاه، سـرخ و ـــه ـــودی، بـ ــه صـــورت عمــــ ــه بـ ـــبز كـ سـ

ــــــپ بــــه انـــــدازه هــــای مســــاوی، از چــــم واقـــــــع شـــده، راســـت، در كنـــار هــــعــرض هــر رنــگ برابــر نصــف طــول آن اســــــت و در وســــــط آن نشــــــان ملــــــی

.افغانستان قرار دارد

ــه ــان لـ ــي نـ ــت ملـ ــتان د دولـ دافغانسـ خـه جـو سپين رنگي محـراب او منبـردى چــــې پــــه دوو نــــو كــــې يــــې دوه

نشــــان ملــــی افغانســــتان عبــــارت از ــگ ســفید مــ ــه رن ـــبر ب ی محـــراب و منــ

بـــاشـد كه در دو گـوشـــه آن دو بیـرق و

رسمي جريده

١٠

بيرغونه او د من په برن برخه كې يـې اهللا محمــد رســول اهللا مباركــه د ال الــه اال

كلمــه او اهللا اكبــر او د راختــونكي لمــر ــې د ــدن برخــه كــې ي ــه الن وانگــې او پ

هجـــــري شمســـــي تـــــاريخ او د ١٢٩٨افغانســـتان كلمـــه راغلـــې چـــې لـــه دوو

ي پــــــري ـمـــــــنـه دغـخـــــــخــــــواووو و .راگرول شوي دي

ـــی، در وســـــط آن در قســـــمت فـوقــانـــــد ـــه اال اهللا محمــ ــارك ال الــــ ـــه مبــ كلمــرســــــــول اهللا و اهللا اكبـــــــــــر و اشـــــــعۀ ـــوع و در ـــאل طلــــــ ـــد در حــــــ خـــورشیــــ

ــاریخ ــانی آن تـــ ـــسمت تحتـــ ١٢٩٨قـــهجـــری شمســــی و كلمــه افغانــــستان،

و طرف با خوشه هـای جــا داشته و از د .گندم احاطه شده است

له بيرغ او ملي نـان خـه د اسـتفادې .تنظيميي ېد قانون له ليار ىرنگوال

ـــرز اســـتفاده از بیــــرق و نشــان ملــی طـ .تـوســط قـانـون تنظـیم مـی گردد

:شلمه مادهد افغانســتان ملــي ســرود پــه پــتو ژبــه

ونـو دى، اهللا اكبر او دافغانسـتان د قوم .نومونه به پكې راي

:مادۀ بیستمان ـه زبــــان بــــتــــسـانـغـلی افـرود مـــــــــسو و بــا ذكــر اهللا اكبــر و نــام اقــوام ـتـــشـپ

.ان می باشدـتـسـافغان

:يوويشتمه مادهــــسـانـغـــد اف ــــتـايـــتان پــ ـــخت د كابــ ل ـ

.ار دى

:مادۀ بیست و یكمــــخــتـــایــپ ـــسـانــغــت افــــ ـــان شـتـــ ر ـهـــ

.دـاشـی بـل مـكاب

دوه يم فصل داتباعو اساسي حقوق او وجايب

فصل دوم حقوق اساسی و وجایب اتباع

:دوه ويشتمه مادهــر راز ــرمن هـ ــاعو تـ ــتان د اتبـ د افغانسـ

.تبعيض او امتياز منع دى

:مادۀ بیست و دومــاع ــین اتب ــاز ب ــوع تبعــیض و امتی ــر ن ه

.افغانستان ممنوع است

ــتان ات ــه د دافغانسـ ــاع ـــې او نارينـ بـــوق او ــاوي حقـ ــدې مسـ ــه وانـ ــانون پـ قـ

.وجايب لري

اتبــاع افغانســتان اعــم از زن و مــرد در برابـــر قـــانون دارای حقـــوق و وجایـــب

.مساوی می باشند

رسمي جريده

١١

:در ويشتمه مادهانسـان بخـنه او د ) u( ىد د خـدا ـژونـــيـبــط ـــعـــ وك لـــــه ــــــــيـق دى، هـي حـــبـــې وني مجــوزه پرتـــه لــه دې حقــه ـانــ ـق

.برخې كېداى نشي

:مادۀ بیست و سومــ بت الـوهــی مــزندگ هی و حـق طبیعـی ـ

ــت ـــسان اسـ ــدون ،انــــ ــخص بـ ــیچ شـ هـانونی از ایــن حــق محــروم ـــــــــمجــوز ق

.نمی گــردد

:ليرويشتمه مادهدا حـق . آزادي د انسان طبيعـي حـق دى

د نــورو لــه آزاد او لــه عامــه مصــالحو تنظيمېــي ن لــه ليــارې پرتــه چــې د قــانو

.حدودنه لري

:مادۀ بیست و چهارمــن . آزادی حـــق طبیعــی انســان اســت ای

حق جـز آزادی دیگـران و مصـالح عامـه كـــه توســـط قـــانون تنظـــیم مـــی گـــردد،

.حدودی ندارد

ــري ــه تېــ ــت لــ ــان آزادي او كرامــ د انســ .خوندي دى

آزادی و كرامــــــت انســــــان از تعــــــرض .مصؤن است

پـــه دولـــت د انســـان د آزاد او كرامـــت .ساتنه او درناوي مكلف دى

دولـــت بـــه احتـــرام و حمایـــت آزادی و .كرامت انسان مكلف می باشد

:پنه ويشتمه ماده .د ذمې برائت اصلي حالت دى

:مادۀ بیست و پنجم .برائت ذمه حالت اصلی است

رهغې چـې د باصـالحيته محكمـې پـه ــتت ـقطعي حكـم مـتهم محكـوم عليـه ثابـ

.كېينه شي، بې گناه گل

مـــتهم تـــا وقتـــی كـــه بـــه حكـــم قطعـــی محكمـــه بـــا صـــالحیت محكـــوم علیـــه .قرار نگیرد، بی گناه شناخته می شود

:شپ ويشتمه ماده .جرم يو شخصي عمل دى

:مادۀ بیست و ششم .جرم یك عمل شخصی است

د مــتهم تعقيبــول، نيــول يــا توقيفــول او پر هغه باندې د جزاء تطبيق بل هيچاتـه

.سرايت نه كوي

تعقیــب، گرفتــاری یــا توقیــف مــتهم و تطبیـــق جـــزا بـــر او بـــه شـــخص دیگـــری

.سرایت نمی كند

رسمي جريده

١٢

:اوه ويشتمه مادههــي يــو عمــل جــرم نــه گــل كېــي خــو دهغــه قــانون لــه مخــې چــې د جــرم تـــر

.ارتكاب د مخه نافذ شوى وي

:مادۀ بیست و هفتمهیچ عملی جرم شمرده نمـی شـود مگـر

تكـاب آن به حكم قـانونی كـه قبـل از ار .نافذ گردیده باشد

هيــــوك د قــــانون لــــه حكمونــــه پرتــــه ــا ــول كيــــــداى او يــــ تعقيبيــــــداى، نيــــ

.داى نه شيېتوقيف

ــب، ــوان تعقیـ ــی تـ ــخص را نمـ ــیچ شـ هـگرفتار و یا توقیف نمـود مگـر بـر طبـق

.احكام قانون

هيچاته سزا نشـي وركـول كيـداى مگـر، ــه حكــم او د ــا صــالحيته محكمــې پ د ب

ـــــه قـغــــه ـــلون ـان ـــكامـه احــ ره ســم ـو ســـل تـــر ارتكابـــه ـعــــام و فـهــــې د اتــــــچ

.وى ويـمخكې نافذ ش

ــیچ شــخص را نــ ـــه جازات ـوان مـــمی تـــن ـــ ــــ كم محكمــــۀ بــــا ـمود مگــــر بــــه حـ

ق بــــــه احكــــــام ـطابـــــــم ت وـیـــــــصالحونی كه قبل از ارتكاب فعل مـورد ـانــق

.اتهام نافذ گردیده باشد

:اته ويشتمه مادهــ ــ غانستانـد اف ـــعـــبـو تـهــي ي رم ـه جـــه پ

ــــب ـــم كـهــــدې د متـانـ ه، ـلــــه امـــــدو لـيـي، مگـر ـېـ ـت ته نه سـپارل ك ـبهرني دولن الـدول ـيـ ـو بـغـ ــعاملي او د هـد ورته م

ــو لـــ ـــه مـتونونـ ـــخـ ـــې افـې چـ انستان ـغـ .ورسره تاو لري

:مادۀ بیست و هشتمه ـان بـــتـــسـانـغـاع افـبـــك از اتــــچ یـیــــهه دولـــت ــرم، بـــــــه جـام بــــهــــتت اـلــــع

ـــرده نمـــی شـــود مگـــر بـــر خـــارجی سپــــــامـعـاســاس م ـــثـمـالــه بـل ـــیـل و پـ ان ـم

ه ـان بـ ـتـ ـسـانـغـه افـدول كــن الـیـای بـه .دـاشـه بـتـوسـیـآن پ

هـي افغــان د تابعيــت پــه ســلبېدو او پــه افغانســتان كــې دننــه يــا بهــر پــه شــل

.كېدو نه محكومېي

ا ـت و یـ ـیـ ـعـابـب تـلـ ـه سـان بـغـچ افـیــهارج ـل یــــــــا خـــــــــد در داخـــــــــیـــــــــعـبـت .وم نمی شودـكـحـان مـتـسـانـغـاف

:نهه ويشتمه ماده .د انسان تعذيب منع دى

:مادۀ بیست و نهم .تعذیب انسان ممنوع است

ــل ــه بـ ــوالى چـــې لـ ــه شـــي كـ هیــــــچ شــــــخص نمــــــی تـــوانـــــد حتــی هيـــوك نـ

رسمي جريده

١٣

خص خــه حتــى د حقــايقو د ترالســه ـشــتـــر تعقيـــب، ولو لپـــاره كـــه ـــه هـــم ــــــكه ــا پــدې وي او يـف النـيـوقـا تـې يـونـيـنب ـذيـــعـه د تـغـــوم وي، د هـكـــحـزا مــــجــ ي يـدام وكـ ـاره اقـپـل ب ـذيـ ـعـې د تـا يـ ـ .يـــر وركــام

ـــب ـــه مــــ ـــشـــقصد كـــ ـــق از ـف حــــ قــایــــــشــخ ـــر، اگــــص دیـــ ـــگـ ــــــ ــت ـر چـ ه تحـ

ـا ــــــــــــــــــاری ی ـتــــــــــــب، گــــرف ـیــقــــعـتـــتـــوقـــــیف و یـــــا محكـــــــوم بـــــه ج زا ــــ

دام ــــــــــــب او اقــــذیـعـه تـــــــب د،ــــــاشـــب .دــدهـــر بـــا امـــد یــنـك

زاء ـفې جــــخالــــت مـرامـــــي كــــــسانـــد ان .اكل منع دي

تعیـــین جزایــــی كـــه مخــــالف كرامــــت .د، ممنوع استانسانی باش

:دېرشمه مادهله مـتهم يـا بـل شـخص خـه پـه زور تـر السه شوې رگندونې، اقرار يا شهادت

.اعتبار نه لري

:مادۀ سی اماظهار، اقرار و شهادتی كه از متهم یـا شخص دیگری به وسیله اكراه به دسـت

.آورده شود، اعتبار ندارد

پــه جــرم اقــرار د مــتهم هغــه اعتــراف تــه پــه بشــپه خوــه او د عقلــي وايــي چــې

روغتيا په حالت كې يې د بـا صـالحيته .محكمې په واندې كى وي

ـت از ـــــــرار بـــــه جــــــرم عبـــــارت اســــــاقامل و در ـا رضایت كـــراف متهم بــاعت

ــ ــل، در ـحالـــ ــحت عقـــ ــ ت صـــ ور ـحضـــ .با صالحیت ۀمحكم

:يودېرشمه مادهــ ه وك كـــوالى شـــي چـــې لـــه نيـــول ـــــر ــ

ام ـهــــه د اتـــــانــه ـكېـــدو ســـره ســـم لـــ ـــدل ــابتولو ـيـ ــق د ثـ ــا د حـ ــو او يـ رې كولـ

.لپاره مدافع وكيل و اكي

:مادۀ سی و یكمـــه ــرای دفــع ــ ــد ب ـــی توان ـــخص مـــ ر شــــــات ـــهام بــــ ــا ـــ ــاری و یـ ـــجرد گرفتـ ه مـــــ

ق خـــود، وكیـل مــــدافع ــبرای اثبات ح .تعیین كند

متهم حق لري چې له نيولـو سـره سـم لـه اتهامه ان خبر كي او د هغې منسوب

مـــودې دننـــه چـــې قـــانون يـــې ـــاكي، .محكمه كې حاضر شي

متهم حـق دارد بـه مجـرد گرفتـاری، از اتهام منسـوب اطـالع یابـد و در داخـل میعادی كـه قـانون تعیـین مـی كنـد در

.محكمه حاضر گردد

رسمي جريده

١٤

دولــــــــت پـــــــه جنـــــــــايي پيــــو كــــې د ع ـــــــــافدـاره مـپـــــــي مــــــتهم لـــــــــوزلـــبې .اكيـل ـــيـــوك

ـــدول ـــضایـت در قـــ ـــنـای جــ ــرای ـایـ ی بـم بــــی بضــــاعت وكیــــل مــــدافع ـهـــــتـم

.تعیین می نماید

ــن ــر مــ ــل تــ ــه د وكيــ ــتهم او د هغــ د مــــه کـــالم مات، مراســالت او مخــابرات ل

.هر ول تعرض خه خوندي دي

مات، مراســـــالت و کــــــالمحرمیـــــت ممخابرات بین متهم و وكیـل آن، از هـر

.ع تعرض مصؤن می باشدنو

ــه د د مــدافع وكيالنــو وظــايف او واكون .قانون له ليارې تنظيمېي

وظایف و صالحیت های وكالى مدافع .توسط قانون تنظیم می گردد

:دوه دېرشمه مادهپـــور د پـــوروي د آزاد د ســـلبيدو يـــا

.محدودېدو سبب كيداى نشي

:مادۀ سی و دوممــدیون بــودن شــخص موجــب ســلب یــا

.حدود شدن آزادی وی نمی شودم

ــه اخيســتلو الرې چــارې او ــور د بيرت د پ .وسايل د قانون له ليارې تنظيمېي

ـــط ــن توسـ طــرز و وســـایل تحصــیل دی .قــانــون تنظیــم میگردد

:دري دېر شمه مادهد افغانســـتان اتبـــاع د انتخـــابولو او د

.انتخابېدلو حق لري

:مادۀ سی و سومحـق انتخـاب كـردن و اتباع افغانسـتان

.انتخاب شدن را دارا می باشند

له دې حق خه د گي اخيستو شـرايط .اوالرې د قانون له ليارې تنظيمېي

ــ ـتفاده از ایـن ح ـرز اســط و طــرایــش ـق ـ .ـگرددــط قانون تنظیم میــوسـت

:لور دېرشمه ماده .د بيان آزادي له تيري خه خوندي ده

:مادۀ سی و چهارم .ن استؤآزادی بیــان از تعـرض مص

هــر افغــان حــق لــري چــې خپــل فكــر د ورو ـا نــــنا، ليكنـــې، انـــور او يـــ ــــــويي ـاســــــه دې اسـه الرې، پــــــلو لــــــيــــــوسون كـــــې د راغلـــــو حكمونـــــو پـــــه ـانــــــق

ه ـــود را بـر خـكـق دارد فـــان حـغـــهر افــ ویـصـه، تـتـ ـوشــار، نــ تـفـه گـــلـیـــوس ر ـت ــــــایـا رعـر، بـــــگـــــل دیـایـــــا وسـو یــــكام منـــدرج ایـــن قـــانون اساســـی ـاحـــ

رسمي جريده

١٥

.اظهار نماید .رعايت، رگند كي

هر افغان حق لـري د قـانون لـه حكمونـو ســره ســم مطالــب، بــې لــه دې چــې هغــه مخكــې لــه مخكــې دولتــي مقــامونو تــه

. ويي، خپاره او نشر كي

ام ـق به احكـ ــابـق دارد مطـر افـغان حـهـب، ـــالــشر مطــع و نــــــه طبــــب ـون،ــــانــقه مقامـــات ــــــی آن بـــــه قبلـــــدون ارائـــــب

.دولتی ، بپردازد

د مطبعـــــــو، رايـــــــو او تلويزيـــــــون، د مطبوعاتو دخپرولو او د جمعـي ارتبـاط په نورو وسايلو پورې مربوط حكمونه د

.قانون له ليارې تنظيمېي

ــو و ــابع، رادیـ ــه مطـ ــوط بـ ــام مربـ احكـنشر مطبــــوعات و ســایر تلــویــزیــون،

وسـایل ارتبـــاط جمعــی تــوسط قـانون .تنظیم میگردد

:پنه دېرشمه مادهد افغانستان اتباع حق لري چې د خپلـو ــأمين ــوي غوــتنو د ت ــا معن مــادي او يلپــاره، د قــانون لــه حكمونــو ســره ســم،

.ولنې جوې كي

:مادۀ سی و پنجم اتباع افغانسـتان حـق دارنـد بـه منظـور

مقاصـــد مـــادی و یـــا معنـــوی، تـــأمینــام قـــانون، جم ــا عيمطـــابق بـــه احكـ تهـ

.تأسیس نمایند

د افغانستان اتباع حق لـري د قـانون لـه گوندونـــه حكمونـــو ســـره ســـم، سياســـي :جو كې، په دې شرط چې

اتباع افغانستان حق دارند، مطـابق بـه احزاب سیاسـی تشـكیل احكام قانون،

:دهند، مشروط بر اینكه

د گونـــد مرامنامـــه او اساســـنامه د -١اسالم د سـپېلي ديـن د احكـامو او پـه دي اساسي قانون كې د راغلو نصوصـو

او ارزتونو مخالف نه وي؛

حــــــزب، ۀمرامنامــــــه و اساســــــنام -١ــن مقــدس اســالم و ــاقض احكــام دی مننصوص و ارزشهای مندرج ایـن قـانون

اساسی نباشد؛

وند تشــكيالت او مــالي منــابعــــد گ -٢ رگند وي؛

ــزب -۲ ــالی حـ ــابع مـ ــكیالت و منـ تشـ علنی باشد؛

اهداف و تشكیالت نظـامی و شـبه -٣نظــامي او نظــامي ولــه تشــكيالت -٣

رسمي جريده

١٦

نظامی نداشته باشد؛ او هدفونه ونه لري؛

رو له بهرنيو سياسي گوندونو يا نـو -٤ ؛بهرنيو منابعو سره تلي نه وي

وابسته به حزب سیاسی و یا دیگـر -٤ خارجی نباشد؛منابع

د قوم، سيمې، ژبې او فقهي مـذهب پـر يت كـول، فـعالبنس د گوند جوول او

.جواز نه لري

ـــعالتأســــیس و ــای فــ ــزب برمبنــ یت حــقومیــت، ســمت، زبــان و مــذهب فقهــی

.جواز ندارد

هغــه جمعيــت او گونــد چــې د قــانون لــه حكمونـــو ســـره ســـم جـــوېې د قـــانوني ــه موجبـــاتو او باصـــالحيتې محكمـــې لـ

.حكمه پرته نه منحل كېي

جمعیــت و حزبــی كــه مطــابق بــه احكــام ــدون ــود ، بــ ــی شــ ــكیل مــ ــانون تشــ قــموجبــات قـــانونی و حكـــم محكمـــۀ بـــا

.صالحیت منحل نمی شود

:شپ دېرشمه مادهد افغانســتان اتبــاع حــق لــري چــې د روا او سوله ييزو غوتنو د تأمين لپاره لـه قــانون ســره ســم بــې وســلې غونــې او

.وكي مظاهرې

:مادۀ سی و ششمان حــق دارنــد بــرای ـتـــسـانـغـاع افـبـــــات

ــأمین ــز، تـ ــلح آمیـ ــایز و صـ ــد جـ مقاصـبدون حمل سالح، طبـق قـانون اجتمـاع

.و تظاهرات نمایند

:اوه دېرشمه مادهــــد اش اصو د مخـــــابرې او ليكونـــــو ـخـــ

ـــرمـحـآزادي او م ـــيـ ـــيـه لـه پــــت كـ ي ـكلـتلگــراف يــا ون او ـفـــيـلـيـا د تــــول وي يه ـخـ ـرى ـېـ ـه تـه الرې، لـو لـلــيـنورو وس

.دي ديـونـخ

:مادۀ سی و هفتمآزادی و محرمیـــــــــــت مراســـــــــــالت و مخـــابرات اشـــخاص چـــه بـــه صـــورت

ــ مكتــــوب ب ۀاشد و چــــه بــــه وســــیل ــــــــتیلفــون، ت لگراف و وســایل دیگــر، از ــ

.تعرض مصؤن است

دولت د اشخاصـو د مخـابرو او ليكونـو ي، مگــر د قــانون لــه لــرنــي حــق نــه د پل

.حكمونو سره سم

دولــــــت حــــــق تفتــــــیش مراســــــالت و مخــــابرات اشــــخاص را نــــدارد، مگــــر

.مطابق به احكام قانون

رسمي جريده

١٧

:اته دېرشمه مادهخـــه يد شـــخص اســـتوگنى لـــه تېـــر

هېوك د دولـت پـه گـون . ىخوندي ديــا د ېنشــي كــوالى د اســتوگن لــه اجــاز

ې لـه قـرار پرتـه او بـې ـمـ ـكـحــواكمنې مون ـانـه قـې پـــو او الرو چـاالتــو حــغــه هل

وزي ـنـكې وول شوي، د چا كور ته ورن .يـلـې وپـا يـي

:مادۀ سی و هشتم. مسكن شخص از تعرض مصؤن اسـت

ــت، نمــی هــیچ شــخص، ــه شــمول دول بــاز ــدون اجـ ـــواند بـ ــرار ۀتـ ــا قـ ــاكن یـ سـ

بــــا صــــالحیت و بــــه غیــــر از ۀمحكمــــــانون تصــر یح حــاالت و طــرزی كــه در ق

شــده اســـت، بــه مســكن شــخص داخــل .شود یا آن را تفتیش نماید

ـــنــرگـــد ـــد جـــ ـــرم پـــ ـــه مـــ ـــورد كـــ ې ـــي د محكمې ـوالى شـور كـامـول مـئـسـم

ه د شـــخص ـرتـــــلـــه مخكينـــ اجـــازې پ. يــــــلـكورتــــه ورننــــوزي يــــا هغــــه وپ

كــور تــه لــه ىمــامور مكلــف د ىنومــوهغـــه ته، پـــه ــــــــــننوتـــو يـــا پلنـــې وروس

مــــوده كــــې چــــې قــــانون يــــې ــــاكي د .محكمې قرار ترالسه كي

ورد جرم مشهود، مامور مسئول ـــدر مقبلـی محكمـه، ۀواند بـدون اجـاز ـمی تا آن ـود یـ ـل شـ ـص داخـ ـخـن شـكـسـبه مـــتـفـرا ت ـــش كـیــ ــذكور . دـنــ ــامور مــ مــ

مكلـــف اســـت بعـــد ازداخـــل شـــدن یـــا مـــدتی كـــه خــــاللاجـــرای تفتـــیش، در

می كنـد قـرار محكمـه را قانون تعیین .حاصل نماید

:مه مادهنهه دېرشـــه ـــر افــ ــري د ه ـــ ـــق ل ـــېــغان حــ ــر ـ واد ه

وگن ـتـــــي او اســـــفر وكـــــــه ســـــگـــو تمو پرته چې قـانون ـــغو سيـــشي خو له ه .منع كې وي

:مادۀ سی ونهم ۀـطـــقــر نــــه هــــق دارد بــــغان حــــر افــــهتیار ـن اخـــكـ ـسـشور سـفر نمایــد و م ـكـ ی كــه قــانون ـقـــاطـنـر در مـگـــد، مـنـــك

.ممنوع قرار داده است

هر افغان حق لـري د قـانون لـه حكمونـو ســره ســم لــه افغانســتان خــه بهــر ســفر

.وكي او بيرته راستون شي

هــر افغــان حــق دارد مطــابق بــه احكــام قانون به خارج افغانسـتان سـفر نمایـد

.و به آن عودت كند

هېـواد خـه بهـر د افغانسـتان دولت له .د اتباعو د حقوقو ساتنه كوي

دولـــت از حقــوق اتبــاع افغانسـتان در .خـارج از كشور حمایت می نماید

رسمي جريده

١٨

:لويتمه ماده .ملكيت له تيري خه خوندى دى

:مادۀ چهلم .ملكیت از تعرض مصؤن است

و او ـولـــه كـرالســــهېــوك د ملكيــت د تو خــه نــه ــــولــپــه هغــه كــې لــه تصــرف ك

مگـر د قـانون د احكـامو پـه منع كېـي، .حدودوكې

ت ـیــلكــب مـسـص از كـــخــــچ شــــیــــهـــو تــــص ـــرف در آن مـــــنــــــ ـــی ـع نـــــ مـــــ

ـــر در حـــــــــــــــــدود ـــود، مگـــــــــــــش ــــــــــ .احــــــــكام قـــانون

د هيچــا ملكيــت د قــانون د حكــم او د له پرېكې پرته نـه باصالحيته محكمې

.مصادره كېي

ملكیـــت هـــیچ شـــخص، بـــدون حكـــم محكمــۀ بــا صــالحیت ۀقــانون و فیصــل

.مصادره نمی شود

د شخص د ملكيت اسـتمالك يـوازې د ــو د تــــ ــه گــ ــد، د أعامــ ــه مقصــ مين پــ

مخكيني او عادالنه بـدل پـه وركولـو، د .قانون له مخې مجاز دى

اســـتمالك ملكیـــت شـــخص، تنهـــا بـــه منـــافع عامـــه، در بـــدل تـــأمینمقصـــد

تعـــویض قبلـــی و عادالنـــه، بـــه موجـــب .قانون مجاز می باشد

د شــــخص د شــــتمن پلنــــه او اعــــالن .يوازې د قانون په حكم كېداي شي

تفتیش و اعـالن دارایـی شـخص، تنهـا .به حكم قانون صورت می گیرد

:يولو يتمه مادهبهرنــي اشــخاص پــه افغانســتان كــې د

.ت حق نه لريعقاري مالونو د ملكي

:مادۀ چهل و یكماشـــخاص خـــارجی در افغانســـتان حـــق

.ملكیت اموאل عقاری را ندارند

د عقار اجاره د پانې اچونې په منظـور . د قانون له حكمونو سره سم جـواز لـري

يو ملكونو پر سياسي نمايندگيو ـد بهرنللي مؤسســو چــې ـمـــو بــين الـغـــاو پــر ه

وب لــري د ـتـــيـان پكــې غـتـــســانـغــافــ ــه ـعــ ــانون لــ ــورل د قــ ــالونو پلــ قاري مــ

.يحكمونو سره سم جواز لر

ــ ــ ۀارـاجــ ـــعــ ـــقار بــ ــرمایه ـه مــ نظور ســــذاری، م ــطابــگـ ــــ ــانون ــق بـ ــام قـ ه احكـ

ـــاز مـــی ب ـــمجـ ــه . دـاشـ ــار بـ فـــروش عقـنمایـندگـی های سـیاسـی دول خـارجـی و بـــــه مؤسســـــات بـــــین المللـــــی كــــــه ـــستان عضــو آن باشــد، مطـــابق افــغانـ

.ـه احكـام قانون، مجاز می باشدبـ

رسمي جريده

١٩

:ادهتمه ملويدوه هــــر افغــــان مكلــــف دى د قــــانون لــــه حكمونـــو ســـره ســـم دولـــت تـــه ماليـــه او

.محصول وركي

:مادۀ چهل و دومه ــــق بـطابـــت مـف اســـكلـــغان مـر افــــــه

ون بــــه دولــــت مالیــــه و ـكام قانـــــاحــــ .محصول تأدیه كند

لـه هي راز ماليه او محصـول، د قـانون .حكمه پرته نه وضع كېي

هیچ نوع مالیه و محصول، بدون حكـم .و ضع نمی شود قانون،

د ماليې او محصول اندازه او د وركـې ول يــې د ــولنيز عــدالت پــه رعايــت د

.قانون په وسيله وول كېي

ۀـالیه و محصـول و طـرز تادیـ ـم ۀدازــانــاعی، آن، ــدالت اجتمــ ــا رعایــــت عــ بــ

.ن میگرددتوسط قانون تعیی

دا حكم د بهــرنيو كسـانو او موســــــسو .په برخه كې هم تطبيقېي

ــخاص و ــورد اشــــ ــم در مــــ ــن حكــــ ایــــ .خارجی نیز تطبیق میشود مؤسسات

ــ ر ول وركــــــــه ــ وي مـــــــه شــــــ اليه، ـــــمحصــــول او عايــــدات، دولتــــي واحــــد

.حساب ته تحويلېي

ـــه ــه، محصـــول و عوایـــد ـــ ر نـــوع مالیـــ ت ــ ب ده،ـــــــادیه شــــ ساب واحــــد ـه حـــــــــ

.دولتی تحویل داده می شود

:ري لو يتمه مادهدان د ولـــــــو ـتــــــــسـانـغـه د افــــــــــك زده

س ـسانــــيــې د لـــــــاتباعـــــــــو حـــق دى چـــت ــا د دولــت ل ــ ــورې وي ـــې پ ـــر درجـــ ه ـــ

.يـيـنـيـأمـخـــــــوا ت

:مادۀ چهل وسوم تعلیم حـــق تمام اتباع افغانستان اسـت

كـــه تـــا درجـــه لیســـانس در مؤسســـات ــه صــورت رایگــان از تعلیمــی دولتــی ب

.می گردد تأمینطرف دولت

دولت مكلف دى چې په ول افغانستان كــې د متــوازن معــارف د عـــامولو او د

مين لپـاره أمننيو اجباري زده كو د تـ اغېزمن پروگرام طرح او تطبيـق كـي او د مورنيــو ژبــو د تــدريس لپــاره پــه هغــو

يموكي چـــې پـــرې خبـــرې كېـــي الره ســـ

دولــت مكلــف اســت بــه منظــور تعمــیم متــوازن معــارف در تمــام افغانســتان،

ــأمین ــط تـ ــات متوسـ ــاری، ۀتعلیمـ اجبـپروگــرام مــؤثر طــرح و تطبیــق نمایــد و زمینه تدریس زبـان هـای مـادری را در مناطقــــــی كــه بــه آنهــا تكلــم مــی كننــد

رسمي جريده

٢٠

.فراهم كند .هواره كي

:مادهويتمه لور لــ ـــت مـدول كــو د د ــود زده ىكلف دـه ـاد پــــــجــــــوازن د ايـا او تــــــيــــــتــپراخكـــو د ـــه ظور، دكوچيـــانو د زدهـــــمن

ه هيوادكې د بې سواد د له ـــپ والي اومنــه ولــو لپــاره اغېــزمن پروگرامونــه

.طرح او تطبيق كي

:مادۀ چهل و چهارمف اســـت بـــه منـــــــظور ـــــــدولـــــــــت مكل

ـــای ــیم ــ ـــشاف تعلـ ـــوازن و انكــــــ جاد تـــود تعلیم كوچیان ــــــــبـهـان، بـــرای زنــب

حای بـــــی ســـــوادی در كشـــــور، ـو امــــــــــپ ـــــؤثـــرامهای مـروگــــ ـــر طـــــــ رح و ــــــ .دـایـمـق نـیـبـطـت

:پنه لويتمه ماده دولــــــت داســــــالم دســــــپېلي ديــــــن د حكمونو او ملي فرهنگ پـر بنسـ او لـه

لو ســره ســم، واحــد تعليمــي علمــي اصــونصاب طرح او تطبيقـوي او دـوونيو ــه د دينـــــــي مضـــــــمونونو نصـــــــاب پـــــافغانســــــتان كــــــې د شــــــتو اســــــالمي

.پر بنس تدوينوي نومذهبو

:مادۀ چهل و پنجمـــی را، بــر دولــت نـــصاب واحــــد تعلیمـــالم و ــام دیـــن مقـــدس اسـ ــای احكـ مبنـفرهنـگ ملی و مطابق با اصول علمـی،

ــرح و تطبیــــق مــــ ی كنــــد و نصــــاب طــمضــامین دینـــی مكاتــب را، بــر مبنــای مــــــــــذاهب اسالمـــــــــــی موجــــــــــود در

.افغــانــستان، تــــدوین می نماید

:شپ لويتمه ماده ي او اختصاصـــــــيـومــــــــمـوو عـــــــــد لـــك زده ـــؤسسـم و دـــ ــــ ه وول او ادارـو جـ .ت وظيفه دهـول، د دولــك

:مادۀ چهل و ششمعلیمــات أسیس و ادارۀ مؤسســات ت ــــتی و اختصاصی وظیفـه ـومـمـی، عـالـع

.تـت اسـدول

دافغانســتان اتبــاع كــوالى شــي د دولــت وو، عمـــــــومي، ـــــــــــپـــــــه اجـــــــازه د ل

و ــــــــــــــك اختصاصــــــي او د ســــــواد زده .ؤسسې جوې كيـــم

ۀاتبــاع افغانســتان مــی تواننــد بــه اجــازدولت بـه تأسـیس مؤسسـات تعلیمـات

واد عمــومی، اختصاصــی و ســ عــالی، .آموزی اقدام نمایند

دولت كوالى شي بهرنيو كسانو ته هم د ــوو، ــره ســـم دلـ ــه حكمونـــو سـ ــانون لـ قـ

مؤسســـاتدولـــت مـــی توانـــد تأســـیس عمومی و اختصاصی تعلیمات عالی،

رسمي جريده

٢١

ــي زده ــومي او اختصاصــــ ــو د عمــــ كــــ .مؤسسو د جوولو اجازه وركي

را بــه اشــخاص خــارجی نیــز مطــابق بــه .احكام قانون اجازه دهد

ـــل د ـــوو زده كــ ــــ ه دولتــي مؤسســو ـو پـــونـــكــې دشــاملېدو شرط ــه هـ و ـغـــه او ل

چـارې، دقـانون لـه ره نـورې مربـوطې ـس .ليارې تنظيمېي

شــــرایط شمول در مؤسسات تعلیمات ـــالی دولتــــــــــــع ی و ســـــایر امـــــور ـــــــــط قــــانون ـوســـــــه آن، تــــــــــــــوط بــربـــم

.تنظیم میگردد

:تمه مادهاوه لويــ دول گ، ادب او ـنــــرهـــم ، فـلـــــــع ت دـــــ

ــر د ـــخـرمـــپ هنـ ـــگ لـتـ ـــپـ يز مـــن ـاره اغـ .روگرامونه طرح كويـپ

:مادۀ چهل و هفتمـــدول ـــت بـــــ ـــشـیـرای پــــ ـــت عـرفـــ م،ـلـــروگرامهای ـر پـــــنـــــگ، ادب و هـنـــــرهـف

.مؤثر طرح می نماید

مؤلــــف، مختــــرع او كاشــــف ت دــــــدولـــنـــيـمـضـحقــوق ت و ـرخـــو بـولـــه ـوي او پ

ـالتـ ـم وي اوــ ـې هـنـ ـيـي ـمـلـې عـك خه د ــــــيــې كــوي او د هغــو لــه نتيجــو

ــه اغيزمنـــې گـــي اخيســـتل ــانون لـ د قـ .حكمونو سره سم عاموي

دولت حقوق مؤلـف، مختـرع و كاشـف ــات ــد و تحقیقــ ــمین مــــی نمایــ را تضــعلمــی را در تمــام عرصــه هــا تشــویق و

مـــؤثر از ۀاســـتفادحمایـــت مـــی كنـــد و نتایج آن را، مطـابق بـه احكـام قـانون،

.تعمیم می بخشد

:اته لويتمه ماده .كار، د هر افغان حق دي

:مادۀ چهل و هشتم .كار حق هر افغان است

ــا معاشــه دكــار د ســاعتونو اكــل، او برخصــتي، د كــار او كــارگر حقــوق او لــه

چـارې د قـانون هغو سره نورې مربوطې .تنظيمېيله ليارې

یین ســـاعات كـــار، رخصـــتی بـــا ـــــــــتعر و ـــــــارگـار و كــــــوق كـــــــقــزد، حــــــمایر امور مربـوط بـه آن توسـط قـانون ـس

.تنظیم میگردد

كې د كار د قانون د حكمونو په حدودو .او كسب انتخاب آزاد دى

ــاب شــــغل و حرفــــه، در حــــدود انتخــ .احكام قانون، آزاد می باشد

رسمي جريده

٢٢

:ه ماده نهه لويتم .د جبري كار تحميل منع دى

:مادۀ چهل و نهم .تحمیل كار اجباری ممنوع است

د جې، آفتونو او نـورو داسـې حـاالتو كې چې عامـه ژونـد او هوسـاينه تهديـد

خـه اخيسـتنه د هـر افغـان ه برفـعالكي .ده ملي وجيبه

ــری ف ــهم گیـ ــا ل در سـ ــگ، عـ حالـــت جنـآفــــات و ســــایر حــــاالتی كــــه حیــــات و

ــا ــه را تهدیـــــد كنـــــد، از آســـ یش عامـــ .وجایب ملی هر افغان می باشد

ـــپ ـــل اـر مـــــ ـــار تـحـمـيــ ـــو د كــ شــومــانـــ .جـــواز نـه لـري

ــیــــــمـــــــحـــــت ـــل كـــــ ـــار بــــ ــفــر اطــ אل ـــ .داردــــواز نــج

:پنوسمه مادهــت مكلــف دى چــې د يــوې ســالم ېدول

كـې ادارې او د هېواد په اداري سيسـتم ــدو لپــاره، الزم د ســمون د رامنتــه ك ي

.تدبيرونه ونيسي

:مادۀ پنجاهمـــنـه مـــــت بـــــف اسـكلـــــت مــــــدول ور ـظـق ـقــــــــــحـم و تـالـــــــــس ۀاد ادارـجـــــــــای

ــ ــور ـاصـ ــتم اداری كشـ الحات در سیسـ .ر الزم اتخاذ نمایدـیـدابـت

ــــــــپل اجـــــاداره خ ه بـــې ـپــــشـه بـراآت پـحكمونــو ســره ون لــهــــانـــ او د قـــــطرف

.سم عملي كوي

ـــاداره اج ــا بیطرفــــی ــــ ــود را بــ راآت خــــابق ب ــل و مطـ ـــكامـ ـــــ ـــه احـ انون ـكام قـ .عملی می سازد

د افغانســتان اتبــاع حــق لــري د قــانون د حكمونو په حدودو كې لـه دولتـى ادارو

دا حــق د . خــه اطالعــات ترالســه كــي نورو حقوقو او عامه امنيـت تـه لـه زيـان

. حدود نه لريرسولو پرته،

ــه ــی بـ ــق دسترسـ ــتان حـ ــاع افغانسـ اتبـاطالعـــــــات از ادارات دولتـــــــی را در

ــانون دارا مــی باشــند . حــدود احكــام قاین حق جـز صـدمه بـه حقـوق دیگـران و

.امنیت عامه حدودی ندارد

ې ـخـــد افغانســتان اتبــاع د اهليــت لــه م ه دــــــرتـه پـخــــر ـيـــــوپــاو لـــه هـــر ول ت

ره ســـم د دولـــت ســـ انون لـــه حكمونـــوـقـــ .خدمت ته منل كيي

اتبـــاع افغــــانستان بر اساس اهلیـت و بـــــدون هیچگونــه تبعــیض و بــه موجــب ــدمت دولــــت ــه خــ ـــانون بــ ــام قــــــ احكــ

.پذیرفته می شوند

رسمي جريده

٢٣

:يوپنوسمه مادهـــه ـــر ـــ ــه ادار ــ ــې لـ ــې ېوك چـ ــه بـ خـ

ــاوان اخيســتلو ــانمن شــي د ت ــه زي موجبن د مســـتحق دى او كـــوالى شـــي د تـــاوا

ــې ـــمه كـ ــه محكـ ــاره پـ ــو لپـ ــه كولـ ترالسـ .دعـــوا اقامه كي

:مادۀ پنجاه و یكمـــه ـــر شـــــ ــدون ـخــــ ــه از اداره بــــ ص كــــ

ـــود مســـتحق ـــضرر شــــ مـــوجــــــب متــــــ ــی ب ـجــ ــاره مــ ــــبران خســ ـــی ـاشــ د و مــ

حكمـــــــه ـتــوانــــد بــرای حصــول آن در م .دعــــوا اقامه كند

، لــه هغوحــاالتو پرتــه چــې قــانون ــووليدولــــت نشــــي كــــوالى د بــــا صــــالحيته محكمې له حكمه پرتـه د خپلـــو حقوقـو

. د ترالسه كولو لپاره اقدام وكي

ــانون ــه در قــ ــاالتی كــ ــتثنای حــ ــه اســ بــــت، ــده اسـ ــریح گردیـ ــی تصـ ــت نمـ دولـ

تواند بدون حكم محكمـۀ بـا صـالحیت .به تحصیل حقوق خود اقدام كند

:دوه پنوسمه ماده ولو اتباعو لپـاره دولت د افغانستان د

د نــاروغيو د مخنيــوي او د ويــا عــالج وسيلې او روغتايي آسانتياوي د قانون

.مينويأله حكمونو سره سم ت

:مادۀ پنجاه و دومراض ـالج امـه و عـایـل وقـایـت وســدولرای ـگان را بـ ـی رایـ ـحـالت صـیـهـسـو تمه اتبـــاع مطـــابق بـــه احكـــام قـــانون ـهـــ

.می نماید تأمین

ــ ه قــت لــلدو انون سـره سـم د خصوصـي ـــي خدمتون ـــطبـــــ ـــايـيـتـو او روغــــــ ي ــــــ

ركزونو جـوول او پراختيـا هـوي او ـــم .مالت يې كوي

ت تأسیس و توسعه خدمات طبـی ـــدولـــو مــــراك ــحی خــــــ ـــز صــــ صوصی را ـــــــ مطابق ب ــ ه احــ ــ انــكام قــ ون تشـویق و ــ

.حمایت می كند

پياوتيـا دولت د سالمې بدني روزنې دييـــزو ورزشـــونو د او د ملـــي او ســـيمه

.پراختيا لپاره الزم تدبيرونه نيسي

دولــت بــه منظــور تقویــت تربیــت بــدنی ســـالم و انكشــــاف ورزشـــهای ملــــی و

.محلـی تــدابیر الزم اتخاذ می نماید

:دري پنوسمه ماده دولت د شـهيدانو او مفقودينـو لـه پـاتې

د بيـا كسانو، د معلولينـو او معيوبينـو ــه كــې د هغــو ــواكمن او پــه ولن د ى

:مادۀ پنجاه و سومـور تنظـیم خـدمات طبـی ـت به منظـدولدگـــان ـانــازمـساعدت مالی برای بـو م

ــهدأ و م ـــن و بـقـفـشــ ــــــودیــــ ــاز ـــ رای بــ

رسمي جريده

٢٤

ـــعال ــاطر د فـ ــه خـ ــتنې پـ ــې اخيسـ ې ونـمالي مرسـتو او روغتيـايي خـدمتونو د تنظــيم لپــاره د قــانون لــه حكمونــو ســره

.سم الزم تدبيرونه نيسي

ـــت ـــلـعـی مـوانــ ــوبـــــــین و ـیـعـن و مـولیــ آنـان در جــامــــعه، فــعال ســهم گـــیری

مطــابـــق به احكـام قـانون، تـدابیر الزم .اتخاذ می نماید

دولت د متقاعدينو حقوق تضمينوي او ــه زو كســانو، بــې ســر پرســته ــو، ل

ــې ــو او بــ ــو او معلولينــ وســــه معيوبينــيتيمــانو ســره د قــانون لــه حكمونــو ســره

.سم الزمي مرستې كوي

ــمین ــدین را تضـ ــوق متقاعـ ــت حقـ دولـــان بــی ـــرای كـــهن ســـاالن، زن نمــوده، بسرپرســـــت، معیــــــوبین و معلـــــولین و

ی بضــاعت مطــابق بــه احكــام ــام بـــــایت .ه عمـل می آوردــمك الزم بـقانون ك

:لور پنوسمه ماده

د اسي ـــــــــې اســــــــنـــولـــــكـــــورنــــــــــركــــن دى او د دولــــــت تـــــــــر پامــلرنې

.دې دهــالن

:مادۀ پنجاه و چهارم

خـــــانواده ركـــــن اساســـــی جامعـــــه را ت ـایـ ـمـورد حـد و مـ ـی دهـ ـیل مــكـشــت

.رار داردـدولت ق

دولــت د كــورن او پــه ــانې توگــه د مــــور او ماشــــوم د جســــمي او روحــــي

مين، د ماشومانو د روزنـې أت روغتيا داو د اسالم د سـپېلي ديـن لـه احكـامو ــه منــه وو ســره د مغــايرو رســومو د ل

.لپاره الزم تدبيرونه نيسي

ســــالمت تــــأمین دولــــت بــــه منظــــور ــ ســـمـــج ی و روحـی خـانواده، بـاالخص ـ

אل و ـــــــفــت اطـیـــــربــادر، تــــــطفــــل و مــ ن بـیـرای از بــب ــ ردن رســ ر ـــــایـ ـغــوم مــ

ر ـیـدس اســــــالم تدابـقـبا احكام دین م .الزم اتخاذ می كند

:پنه پنوسمه ماده

لـــه هېـــواد خـــه دفـــاع د افغانســـتان د .ولو اتباعو وجيبه ده

:مادۀ پنجاه و پنجم

تمــــام اتبــــاع ۀدفــــاع از وطــــن وجیبــــ .افغانستان است

د عســكري مكلفيــت د دورې د تېرولــو .ليارې تنظيمېيرطونه دقانون له ش

مكلفیت عسـكری ۀشـرایط اجرای دور .توسط قانون تنظیم میـــگردد

رسمي جريده

٢٥

:شپ پنوسمه مادهــ د اس ــ اسي قانـ مونو پيـروي، ـكـ ــون د حــــد قوان ــم او ــ ــه نظـ ينو اطاعـــت او دعامـ

ايت دافغانســــتان د ولــــو ـامنيــــت رعــــ .خلكو وجيبه ده

:مادۀ پنجاه و ششمـــــــــپ اســــی، كام قــــانون اسـیروی از احــ

ت ـایــــــن و رعــــــــــیــوانــــــاطاعـــــت از قردم ـام مـ ـمـه تـبـیـه وجـامـن عـم و امـظـن .ان استـتـسـانـغـاف

د قــانون لــه حكمونـــو خــه بــې خبـــري .عذر نه گل كېي

ـــب ـــــ ــذر ـی خــ ــانون عــ ــام قــ بری از احكــ .دانسته نمی شود

:اوه پنوسمه ماده ــارجي ــې د خـ ــتان كـ ــه افغانسـ ــت پـ دولـ

ــاعو ــانون ســره اتب ــه ق ــوق او آزاد ل حقدا كسـان د بـين المللـي . سم تضـمينوي

حقوقـــــو د قواعـــــدو پـــــه حـــــدودوكې د افغانستان د دولت د قوانينو په رعايت

.مكلف دي

:مادۀ پنچاه و هفتمدولـــــت حقـــــوق و آزادی هـــــای اتبـــــاع خارجی را در افغانسـتان، طبـق قـانون

ـــتضــمین مــی ك ــن اشــخاص در . ندـــ ایقــوق بــین المللــی بــه حــدود قواعــد ح

ــتان ــت افغانســ ــوانین دولــ ــت قــ رعایــ .مكلف می باشند

:اته پنوسمه ماده ر د ـــــشــې د بــــدولــت پــه افغانســتان ك

ت د ـــارنې، ـــه ــــــايــو د رعـــــقوقـــحــ وال اره، د ـــــــــــــپــالت لـــــــــــــي او مــــــــــــتان د بشــــــــر د حقوقــــــــو ـســـــــــانــغــاف

.خپـــــلواك كمېــــــسيون جووي

:جاه و هشتممادۀ پنـــدول ـــنـــه مـــــــت بــــ ـــور نـظــ ــر ـظــ ارت بــغانستان و ـر در افـ ـشـ ـوق بـقـت حـایـرع

ــیون ــود و حمایـــــت از آن، كمیســـ بهبـــــتان را ــر افغانســ ــتقل حقــــوق بشــ مســ

.تأسیس می نماید

هــر ــوك كــوالى شــي د خپلــو بشــري حقوقــــو د نقــــض پــــه صــــورت كــــې دې

.كمېسيون ته شكايت وكي

صـورت نقـض هر شخص می توانـد در حقــوق بشــری خــود، بــه ایــن كمیســیون

.شكایت نماید

كميسيون كوالى شي د افـرادو د بشـري حقوقو د نقض مـوارد، مربوطـو قـانوني ـــانگو تـــه راجـــع كـــي او د هغـــوى لـــه

كمیســـیون مـــی توانـــد مـــوارد نقـــض ــحق ــــوق بشــ ـــری افــ ــع ــ ــه مراجـ راد را بـ

ـــقانون ــجــع سی راــ ـــازد و در دفــ ـاع از ـــ

رسمي جريده

٢٦

.ـاعدت نمایدـــــها مســقوق آنـــح .حقوقو خه په دفاع كې مرسته وكي

ددې كمېســيون جوــت او د كــار ول .تنظيمېييې د قانون له ليارې

یت ایـن كمیسـیون فعالتشكیل و طرز .توسط قانون تنظیم میگردد

:نهه پنوسمه ماده ه دي ــــــــوالى پـي كـــــــشـــــــوك نــــــــېــهو ـو آزاديـ ـلـ ـه راغـې لـون كـانـي قـــاسـاس

ادې ـفـ ـتـــاوه اسـه نـ ـه پـخـو ـوقـقــاو ح مكنــــــــ ،ــواكى ــواد د خپلــــــ د هېــــــبشپتيا، ملي واكمنـ او ملـي وحـدت

.پر ضد عمل وكي

:مادۀ پنجاه و نهمــ ا سـد بـ ـــوانـی تـمـــص نـــچ شخـــهی وء ــ

ـــتفاده از ح ـــــاســـــ ـــهــــوق و آزادیـقـ ای ــــانـــــون اســــاســــــی، ـقـ ـــــنـنـــــدرج ایـ ـم

ــ ـد استـــــــــــبـــــر ض ت ـیـــــــامـمـالل، تـقـــــــــاـی، حـارضـــــ ت و وحــــــــــدت كميــــــــ

.ندـــــملــــی عمل ك

دريم فصل جمهور رئيس

فصل سوم رئیس جمهور

:شپيتمه ماده

غانستان د ـــــــــهور رئــــــيس د افــــــــمــجر كې ــه ســت پـــمهــــوري دولـاسالمي جــې خ ـــدى چـ ــه اج ـپـ ــه پـ ـــل واكونـ رائيه، ـــــــمقننـــه او قــ ـــائيه برخـــو كـضـ ې ددې ــــــــمونو ســـره سـم ون لــه حكــاساسي قــان

.عـملي كــــوي

:مادۀ شصتم

ــــرئ ـــیـــــ ــت أمهور در رـس جـــــ س دولـــــجمهـــوری اســـالمی افغانســـتان قـــرار

ــ داشـــته، یت هـــای خــــود را در ـصالحـه و ـیــ ـنـیـنـقـه، تـیـــرائــه هــای اج ـرصـــعضائیه، مطابق بـه احكـام ایـن قـانون ـق

.مال می كندـاساسی، اع

او دويــــم ىجمهــــور رئــــيس دوه، لــــوم .مرستياالن لري

دارای دو معـاون اول رئیــــس جمهـــور .و دوم، می باشد

رياســـت كانديـــد د خپلـــو يد جمهـــورمرستياالنو نومونه د ان له كانديـدولو

.سره يو اى ملت ته اعالموي

ـوری نام هــــر ـت جمهـــاسـد ریـــدیــانـكدو معاون را همزمان با كانـــدید شـدن

.خود به ملت اعالم میدارد

رسمي جريده

٢٧

د جمهــــور رئــــيس لــــومى مرســــتيال د جمهــور رئــيس د غيــاب، اســتعفأ او يــا مينې په حاالتوكې ددې اساسـي قـانون .له مندرجو حكمونو سره سم، كار كوي

ــت ــور در حالـ ــیس جمهـ ــاون اول رئـ معـــاب، ــیس غیـ ــات رئـ ــا وفـ ــتعفأ و یـ اسـ

جمهـــور، مطـــابق بـــه احكـــام منـــــــدرج .ایـــن قانون اساسی، عمل می كند

ــيس د ل ــور رئــــــــ ـــومــد جمهــــــــ ي ـــــــــــــــتـرســـم ــم ـيــ ــې، دويــ ــه غيــــاب كــ אل پــ

ــه منــدرجو ــانون ل مرســتيال د اساســي ق .احكامو سره سم، عمل كوي

ـــیـــدر غ ـــاب مــــــ ــیس ــــــ عاون اول رئــــــــابــــــق بـــه جمهـــور، معــــــاون دوم مطـ

احكام منـــــدرج ایـــــن قــــانون اساسـی .ندــــعمل می ك

:يوشپيتمه ماده جمهــــور رئــــيس د راي وركوونكيــــو د آزادو، عمومي، پـو او مسـتقيمو رايـو لــــه الرې په سلـــوكې تر پنــوسو زيـاتو

.رايو په ترالسه كـــولو انتخابېي

:مادۀ شصت و یكمب اكثریـت بـیش رئیس جمهـور بـا كسـ

از پنجــاه فــی صــد آرای رای دهنــدگان از طریــــق رأی گیــــری آزاد، عمــــومی،

.سری و مستقیم انتخاب می گردد

د جمهــور رئــيس وظيفــه تــر انتخابــاتو وروســـته د پـــنم كـــا ل د غبرـــولي پـــه

.يته رسې ىلوم نيه پا

ـــیــوظ ـــیـرئ ۀـفــــ مهور در اول ــــــــس جـــــنتخابـات جوزای ســـאل پنــــجم بعـد از ا

.دــــابــپایان می ی

ته رسېدو د جمهور رئيس د كار تر پاىــور رئــيس د ــاكلو د مخــه د نــوي جمهــه ديرشــو ترشــپيتو ــات، ل ــاره انتخاب لپ

و پورې، موده كې كېيور.

ــیس ــین رئـ ــور تعیـ ــه منظـ ــات بـ انتخابـمـــــدت ســی خـــاللجمـــهور جــــــدید در

ــار ــان كـ ــل از پایـ ـــصت روز قبـ ــی شـ الـ .یس جمهـــور برگزار میگرددرئـــــ

كــــه چېــــرې پــــه لــــومي پــــاو كــــې لــــه كانديــدانو خــه يــو هــم ونــه كــاى شــي چې په سلوكې تـر پنوسـو زيـاتې رايـې ترالســـه كـــي، انتخابـــات د دوهـــم ـــل

ـي تـر ېلپاره د انتخابـاتو د نتـايجو د ن اعـــالن وروســـته د دوو اونيـــو پـــه اودو

ـــرگـه ـاه در دور اول هـــــــیچ یـــــــك از ــــــــ ـدان نتــدیــانـك ـیش از ــ واند اكثریـت ب ـ

ــپنج ـــی صـــ ــ ـــت ــاه فــــ ــه دســــ د آرا را بـآورد، انتــــــــــخابات بــــرای دور دوم در

ته از تــــاریخ اعــــالم ــــــــرف دو هفــــ ظـــــی ـــرگزار مــ ـــخابات بــ ـــایج انتــــــ نتـــــــ

رسمي جريده

٢٨

دا ـل يـوازي هغـه . كې تـر سـره كېـى دوه تنه كانديدان په انتخاباتو كې برخه ــر ــاو كــې يــې ت ــومي پ ــه ل اخلــي چــې پ

.ولـــو زياتي رايي ترالسه كــــي وي

ن دور تنهــا دو نفــر از ـگــــــردد و در ایــ كـــــانــــــدیدانی كــه بیــــــــشترین آرا را

ـــه دســ ت آورده انــــــــد، ـدر دور اول بـــــ .شـــــركت مــــــی نــــــمایند

ـوك د انتخاباتو په دويم پاو كې هغه ــي، ــه كــ ــو اكثريــــت ترالســ چــــې د رايــ

ل كې يجمهور رئيس.

در دور دوم انتخابــات، كاندیــدی كــه ــیس ــد، رئــ اكثریــــت آرا را كســــب كنــ

.جمهور شناخته می شود

كه چېرې د جمهوري رياست يو كانديد د راى گيـر د لـومي يـا دويـم پـاو پـه جريان او يا تر انتخابـاتو وروسـته او يـا

ــاتو د ــه اعــالن خــه د انتخاب ــايجو ل نتپخوا مـ شـي، نـوي انتخابـات د قـانون

يله حكمونو سره سم كي.

هرگــــاه یكــــی از كاندیــــدان ریاســــت ــا دوم ــان دور اول یــ جمهــــوری در جریــ

ـــا بعــد از انتخابــات و أر ـــری و ی ی گیــقبل از اعالم نتـایـــج انتخابـات وفـات نمایــد، انتـــخابات مجــدد مطــابق بــه

.میگردد احكام قانون برگزار

:دوه شپيتمه ماده ــه ــت تـــ ــوري رياســـ ــې جمهـــ ــوك چـــ ـــ

ـــدېــديــكان ـــايــي، بــــــ ــدنيو ـــــــ د دالنـــــ :شرطونو لرونكى وي

:مادۀ شصت و دومـــشخص ــوری ــــ ــه ریاســـت جمهـ ــه بـ ی كـ

ـــدیـــكان ـــد مــ ـــ ود، واجــد شــرایط ـی ش :دــاشــی بــل مـذی

د افغانســـتان تبعـــه، مســـلمان، لـــه -١ افغان مور او پالرلى وي او يـد خه زې

د بـل هېواد تـــابعيت ونه لري؛

ــلمان و -١ ــتان، مســــ ــۀ افغانســــ تبعــــمتولد از والدین افغان بوده و تابعیـت

كشور دیگری را نداشته باشد؛

ــر -٢ ــر ت ــې عم ــه ور ي ــدو پ د كانديدي لويتو كلونو ل نه وي؛

ــن وی از -٢ ــدن سـ ــد شـ در روز كاندیـ چهل سال كمتر نباشد؛

ې لـــه خـــوا د بشـــري ضـــد د محكمـــ -٣جرمونو، او جنايت په ارتكـاب او يـا لـه مدني حقوقو خه په محروم محكوم

حكمه بـــه ارتكـــاب ـــــرف مــــــاز ط -٣جنایــــت و یــــا جــــرایم ضــــــــد بشــــری،

ــ حرمان از حقــــوق مـــــــــــدنی مح كوم ــ

رسمي جريده

٢٩

نشده باشد؛ نه وي؛ ىشو

ـــهې ـــوالى لـي كـــــــشـص نـخــــ شــ ه دوو ـور رئــــيس پــــه ــــــــهـمـات د جـــــــيدورو ز

.حيث واكل شي

ــ وانـــچ شــــخص نمـی ت ـــهی ــ د بــ یش از ــــدو دوره ب ـــیـــه حـــ ــــ هور ـمـــس جـث رئی

.انتخاب گردد

ـــپ ـــه دې مــــ ــم د ــــ اده كــــې راغلــــى حكــــيس د م ـــجمهــور رئ ــه برخــه ـ رستياالنو پ .كې هم تطبيقېي

ورد ـاده در مـــن مـــدرج ایـــــــــكم منــــحـــــاونـــعــم ـــیــن رئـیــ ــز ـــ ــور نیــ س جمهــ

.رددـی گــتطبیق م

:دري شپيتمه ماده ه، ـخـل د مـيـس د كار تر پـيـور رئـهـمــج

ې د ـم، چـــره ســـالرې ســــــد ــانې كنون لــه ليــارې تنظيمېــي، دا النــدې ـانـــق

:لوه يادوي

:مادۀ شصت و سومرئـــــــیس جمهــــــــور قبـــــل از تصـــــدی

طـرز العمـل خـاص وظیفه، مطـابــق بـه كه توسط قانون تنظیم میــگردد، حلف

:آتی را به جا می آورد

بسم اهللا الرحمن الرحیم بسم اهللا الرحمن الرحيم

پــه نامــه لــوه كــوم ) u( ىخــدا ىد لــو"چې د اسـالم د سـپېلي ديـن پيـروي او

ــم ــاتنه وكـ ـــاســــــد اس. سـ ــانون او ــــ ي قــــيــوانـــورو قــــــــــن ت او د ــــــــــايــو رعـنـــــ .طبيق ارنه وكمــــت

سوگند یـاد ) u(به نام خداوند بزرگ "ــالم را ــدس اسـ ــن مقـ ــه دیـ ــنم كـ ــی كـ مـ

ــنم ــت كـ ــت و از آن حمایـ ــانون .اطاعـ قـاساسی و سـایر قـوانین را رعایـت و از

.تطبیق آن مواظبت نمایم

ــواك ــتان د خپلـــــ ــي د افغانســـــ ، ملـــــه ـنـــاتـا سـيـــ بشپتـنـــكـمـ، واكمنــوق او ـقـــو حـكـــلـان د خـتــــسـناـغـاو د اف

) ج( ىم او د لــوى خــداـگــې خونــدي كــلو ـتـ ـوـه غـې پـ ـتـ ـرسـله دربار خه د م

ــتان د ــ د افغانســ ــه مالتــ ــت پــ او د ملــخلكـــو د پرمختـــگ او هوســـاي پـــه الره

میت ملـــــــی و ـــــــــاز اســـــــــــتقالل، حاكـــی اف ـــت ارضــــــ ـــتــمامیـــــــ غانستان ــــــ

ـــقــراســت و حح ـــافع مــردم ــوق و مــــــ نــــــا ــافغانســتان را ح ـــنم و بـــ ـــاظت كـــ فـــ

ـــاه پ ــتعانت از بارگــــــ ـــاســـ روردگار ـــــــــــو پشــتیبانی مل متـــعال ت، مســاعی ـــ

ی مـردم ــرقــــخود را در راه سعادت و ت

رسمي جريده

٣٠

."افغانستان بكار برم ."كې خپلې هې جارې وساتم

:لور شپيتمه مادهـــمــج ـــور رئـهــ ـــيــ ـــكدې واـس النــ ه او ـونــ :ريـل ېـفـيـوظ

:مادۀ شصت و چهارمرئـــــیس جمهـــــور دارای صـــــالحیتها و

:وظایف ذیل می باشد

مراقبت از اجرای قانون اساسی؛ -١ ارل؛ أد اساسي قانون د اجر -١

د ملي شورى په تصويب د هېـواد د -٢ سياست د اساسي كرو اكل؛

ــوط اساســـی سیاســـت -٢ ــین خطـ تعیـ ی ملی؛كشور به تصویب شورا

د افغانســـــــتان د وســــــــــله والـــــــو -٣ واكونو ستر مشرتوب؛

ــلح -٣ ــوای مســـ ــالی قـــ ــادت اعـــ قیـــ افغانستان؛

د ملــي شــورى پــه تاييــد دجگــې او -٤ متاركې اعالنول؛

اعـــالن حـــرب و متاركـــه بـــه تائیـــد -٤ ی ملی؛راشو

٥- تيا او د خپلــواكبشــپ مكنــ دد ســاتنې د دفــاع پــه حالــت كــې د الزم

نيول؛ تصميم

ــ الــیم الزم در حـــــمـصـخــــاذ تـات -٥ ت ـی و ـــــــت ارضـیـــــامــمــــــــــاع از تـــــــدف

حفظ استقالل؛

د ملــــــي شــــــورى پــــــه تاييــــــد لــــــه -٦ــو ــه د وســله وال افغانســتان خــه بهــر ت

واكونو د ولگيو لېل؛

ح ـلـسـوای مـات قـعـطـادن قـتـرســف -٦ــ ـــبـ ـــسـانـغــارج افـه خـ ـــتـ ـــئاـت هـان بـ د ـیـ ورای ملی؛ـش

نهــــــه (ددې اساســــــي قــــــانون پــــــه -٧مـــاده كـــې لـــه راغلـــي حالـــت ) شـــپيتمه

پرته، دلويې جرگې راغوتل؛

دایر نمودن لویه جرگه به اسـتثنای -٧مــادۀ شصــت و نهــم ایــن حالــت منــدرج قانون اساسی؛

د ملي شورى په تاييـد د اضـطراري -٨ حالت اعالن او دهغه پاى ته رسول؛

ــه تا اعـــال -٨ ــطرار بـ ــد ئن حالـــت اضـ یـ مه دادن به آن؛ـی و خـــاتـورای ملـش

رسمي جريده

٣١

د ملـــي شــــورى او لــــويې جرگــــې د -٩ غونو پرانيستل؛

الس شـــورای ملـــی و ـاح اجــــتــــتـاف -٩ رگه؛ـه جـویـل

ياست د مرسـتياالنو مهوري رــد ج -١٠ د استعفى منل؛

ـــــق –١٠ ــاونین ـبــــ ــتعفای معــــ ول اســــ ریاست جمهوری؛

ــي -١١ ــد د د ولســـ ــه تاييـــ ــې پـــ جرگـــــزى ــارنوا ل، د مركــ ــو، لــــوى ــ وزيرانــبانك، د ملى امنيت او سرې مياشتې د رئيســانو اكــل او د هغــوى عزلــول او د

فى منل؛عاست

ــ ارنـوی ـن وزرا، لـیــیـــعــت -١١ وאل، ـت ـیـ ـنـس امـیـزی، رئــركـك مـانـرئیس ب

ـــم ــیس ســـ ـــلی و رئـ ـــره میــــــ ــه ـــ اشت بـول ـبـ ـزل و قـــه و عـ ـــرگـــسی جــید ولئتا

ها؛ـاستعفای آن

د ولسي جرگې په تاييـد د سـترې -١٢ محكمې د رئيس او غيو اكل؛

ـــضای -١٢ ـــیس و اعـــــ ـــین رئـــــ تعیــــ ســــتره محكمـه به تائید ولسی جرگه؛

د قــانون لــه حكمونــو ســره ســم د -١٣ــيانو، د وســــله والــــو واكونــــو، قاضــ

منصــبدارانو پوليســو، د ملــى امنيــت دــامورينو اكــل، تقاعــد ــه م ــو رتب او دل

وركول، د استعفى منل او عزلول؛

ـــیـعـــت -١٣ ــد، قـیـــــ ـــن، تقاعـــــ ول ـبــــــــا و عـفـــعـتـاس ـــضـزل قـــ ب ـاحـــات، صـ

ــلح، پ ــوای مسـ ــبان قـ ـــولــــمنصـ س و ـیـــه ــالی رتبـ ــامورین عـ امنیـــت ملـــی و مـ

مطابق به احكام قانون؛

يوالـــو وادونـــو او نېپـــه بهرنيـــو ه -١٤موسســـو كـــې د افغانســـتان د سياســـي

نماينده گيو د مشرانو اكل؛

تعیــــین ســــران نماینــــدگی هــــای -١٤سیاسی افغانستان نـزد دول خـارجی و

مؤسسات بین المللی؛

ــ -١٥ ـــــسـانـغـه افـپـــــ ـــان كـتـــــ ې د ــــــــــــرنـهـب ـــاسـيـو سـي ـــايـمــــي نــ ــانو د دهـن گ

باورليكونو منل؛

ـــبـــــق -١٥ ـــمــتـــول اعــــــــ ـــامــاد نــــ ه ـــــــه ـــــنــایـــمــــای نــــ ـــاســـیــــان سـدگــ ی ـــ ی در افغانستان؛ـــارجـــخ

نو او تقنينـــي فرمـــانونو وانيـــــد ق -١٦ توشېح كول؛

ن و ـیــــــــــــوانــــح قــــــــــــیــــــوشــــت -١٦ ی؛ـنــیـنـقــن تـــیـفرام

رسمي جريده

٣٢

د قــانون لــه حكمونــو ســره ســم د -١٧معاهـدو د عقـد لپـاره دولتونو ترمن د

د باورليكونو وركول؛

اعطــای اعتبــار نامـــه بــه غـــرض -١٧عقــد معاهــدات بــین الــدول مطــابق بــه

احكام قانون؛

د قــانون لــه حكمونــو ســره ســم د -١٨ جزاگانو تخفيف او بخل؛

تخفیــف و عفــو مجــازات مطــابق -١٨ به احكام قانون؛

د قــانون لــه حكمونــو ســره ســم د -١٩ـــونـانــمـــــالونو، ن ـــتـو او افــــ اري ـخـــ

ول؛ـو وركـونـبـقـل

ـــاع -١٩ ـــدالها،ـطای مــ ـــن ـــ شانها و ـــه ــــــق بــــــابـطـاری مـخـــــتـاب افـــــــقـــال ون؛ـانـام قـكــاح

ســـــــمون پـــــــه يد هېـــــــواد د ادار -٢٠ــې، د ــه مخـــــ ــانون لـــــ ــور، د قـــــ منظـــــ

كمېسيونونو جوول؛

ـــأســت -٢٠ ـــسـیـمـس كـیـ ـــیـ ـــون هـ ه ـا بـق ـابـ ـطـور مـشـ ـود ادارۀ كـبـ ـهـور بـظـنـم ون؛ـانـكام قـه احـب

ــور -٢١ ــانون كـــې نـ ــه دې اساســـي قـ پـ ؛راغلي واكونه او وظايف

ســــــایر صــــــالحیتها و وظــــــایف -٢١ مندرج این قانون اساسی؛

:پنه شپيتمه مادهـــمــج ــوالى ش ـهــ ــيس كــ ـــور رئــ ـــي پــــ ه ــــزو ـيـنـولـي، ــاسـيــي، ســـــلـو مـــمـــهـــم

ــا ـــــتـــاقاو يـــ ـــادي چـصـــ ـــارو كــــ ې د ــــولپوتنې ـــــــلـــــكو ـان د خـتــــسـانـغــاف

.ــيـه وكـــــــعـراجـــته م

:مادۀ شصت و پنجمرئـــــــیس جمهـــــــور مـــــــی توانـــــــد در

ــ لــم مـهـات مــوعــوضــــم سیاسـی، ،یـه آرای ــــادی بــصـــتــا اقـــاجتماعی و ی

ن اـتـــــــســانـغـــردم افـــــــــی مـــــــــومـمــع .دـایـمـه نـعـراجـم

ولپوــتنه بايــد د دې اساســي قــانون د ــديل ــه د تعـ ــه او د هغـ ــو مخالفـ حكمونـ

.مستلزم نه وي

مراجعه به آرای عمومی نبایـد منـاقض اساسـی ویـا مسـتلزم احكام این قـانون .تعدیل آن باشد

:شپ شپيتمه مادهجمهور رئيس په دې اساسي قـانون كـې

:مادۀ شصت و ششممهور در اعمــــــــــا ل ـس جـــــــــــیــــــــــــرئ

رسمي جريده

٣٣

ولـو پـه برخـه د راغلو واكونو د عملـي ك كــــــې د افغانســـــــتان د خلكــــــو لـــــــو

.مصلحتونه په پام كې نيسي

ــالحیتهای م ـــصــ ـــنــ ـــن قـدرج ایــ ون ـانــــردم ــای مــــ ــالح علیــــ ــی، مصــــ اساســــ

.افغانستان را رعایت می كند

جمهور رئيس نشي كوالى چـې د قـانون ــي ملكيتونـــه او ــه پرتـــه دولتـ ــه حكمـ لـ

يشتمنوپلوري او يا يې وبخ.

ــ وانــی تــور نمـــیس جمهــرئ د بـــــــدون ـحكــــــم قــــانون ملكیـت هـای دولتــــــی

.را بـــــــفروشــــد یـــا اهدا كند

جمهور رئـيس نشـي كـوالى د خپـل كـار پــه دوران كــې لــه خپــل مقــام خــه پــه

ييــزو، قــومي، مــذهبي او ژبنيــو، ســيمه .واخليگوندي ملحوظاتو گه

ــان ــد در زمـ ــی توانـ ــور نمـ ــیس جمهـ رئـتصـــــدی وظیفـــــه از مقـــــام خـــــود بـــــه ملحوظـــات لســـانی، ســـمتی، قـــومی،

.مذهبی و حزبی استفاده نماید

:ه شپيتمه مادهاود جمهــــور رئــــيس د اســــتعفى، عــــزل، ينې او يا په صعب العالجـه نـاروغمد اختــه كېــدلو پــه صــورت كــې چــې د وظيفــې د اجــرا مخــه نيســي د جمهــور رئيس لومى مرستيال د جمهور رئـيس

.واكونه او وظايف په غاه اخلي

:مادۀ شصت و هفتمات ـتعفا، عــــزل یـا وفـ ـدر صـــورت اسـ

ــرئــیس جمهــور و یــا مریض ـــعب ــی صـ ـالعــالج كــه مــانع اجــراء وظیفـــــه شــود، معــــــــــاون اول رئــــــــــیس جمهـــــــــــــور

ــ الحیـــتها و وظایف رئیس جمـص ـهور ـ .ردرا به عهده می گی

ـــيس خ ـهـمـج ـــور رئـــــــــــ ـــه ـلـپـــــــــــــ ــــــــــــــى پـــفـعـتـاس ـــى ـــــــــ ـــه ملـــــ ـــه خپلـــــــ ــــــ

.شـــورى ته اعالموي

ـــرئی ـــای خـفـــعـتـور اسـهـــمـس جـ ود را ــالم ــــــی اعـلــــورای مـــــه شــــــاً بـصــــخـش .دـایـمـی نـــم

ــ الجــب العـــــــــعــد ص ه نـــــــــــاروغ ـــــــــــــــى هيـــــــــئت تثبــــــــيت د هغـــــــــه طبـ

ـــه خــــوا كېــــــــــــــــي چــــې ست ـــلـــــــ ره ــــــ .محكمه يې اكي

ـــبـثــت ـــریــت مـیـ ـــی صـضـ ـــب الـعـ الج ـعــــبـــت طـئـــیـط هـوســـت ت ـیــــالحـا صـی ب

ــ ـــكـ ــین ـه از طـ ــه تعیـ ــتره محكمـ رف سـ .میگردد صورت میگیرد

ـــدر ایپـــه داســـې حـــاالتو كـــې د نـــوي جمهـــور ـــاالت در ـن حـ مــدت ســه خـــاللـــ

رسمي جريده

٣٤

ــه درې مي ــاكلو لپــاره پ ــيس د اشــتو رئــانون د ــي قــــ ــه ددې اساســــ ــې دننــــ كــــيوشـــپيتمې مـــادي لـــه حكـــم ســـره ســـم

.انتخابات كېي

ن ـیـــیــور تعـظـــنـخـــــــابات بــه مـتـمــاه انــ ـرئ ــ دیــــــــــور ج ـهــمــس جـیـ د طبـــــــق ـــ

مادۀ شـــصت و یكم این قانون اساسـی .برگزار میگردد

ومى مرسـتيال د لنـ د جمهور رئيس لـ مهاله جمهور رئيس په توگه، د وظيفـي د ترســـره كولـــو پـــه مـــوده كـــې النـــدين

:چارې نشي ترسره كوالى

ــ ور در زمـهـمـس جـیـاون اول رئـعــم ان ـــــتـــــــــــصدی ب ـــیـــه حــــــ ـــیــث رئــــــ س ـــــ

ام ـــجــل را انـــور ذیـــوقت امـــجمهور م :دـوانـی تـمـداده ن

تعدیل قانون اساسی؛ -١ ساسي قانون تعديل؛د ا -١

عزل وزرا؛ -٢ وزيرانو عزل؛ د -٢

مراجعه به آرای عامه؛ -٣ ول پوتنه؛ -٣

ــــد ج ـــمــ ـــتـرسـس مـهور رئيــ االن ددې ـيــم ــره سـو ســونـمـكــون له حـانـي قـاســاسوري رياسـت تـه ـهـ ـمـان جـوالى شي ـــك

.كانديد كي

ی ـور مــــــهــــــمـس جـیــــــن رئـیــــــاونـعــمن ـكام ایـــــه احــــــــــق بـابـــــطـد مـنـــــوانــتـــق ـــانـ ــت ـون اسـ ــه ریاسـ ــود را بـ اسی خـ

.دید نمایندـجمهوری كان

د جمهور رئيس په غياب كـې د لـومي مرســتيال وظــايف د جمهــور رئــيس پــه

.واسطه اكل كېي

ــور، ــورت غیــــاب رئــــیس جمهــ در صــوظــــایف معــــاون اول توســــط رئــــیس

.ددجمهور تعیین می گر

:اته شپيتمه ماده رې د جمهـــــور رئـــــيس يـــــو ـــــــېــه چـــــــك

ا مــ ـي او يــــــى وكـفـــعــمرســتيال استي د هغه پراى بل شخص د جمهور ـــشجرگــې پــه ىس لــه خــوا او د ولســ ـيـــرئ .د اكل كېيـيـائـــت

:مادۀ شصت و هشتمكی از معــــاونین رئــــیس ـــــــرگاه یــــــه

د ـایـ ـمـات نـا وفـ ـاء و یـ ـفـعـتـجمهور اسص دیگـــــری توســط ـوض وی شـــخـــعــ

یـد ولســــی جرگـه ائرئیس جمهـور بـه ت .تعیین میـــگردد

رسمي جريده

٣٥

د جمهــــور رئــــيس او د هغــــه د لــــومي مرســتيال د يوــايي مينــې پــه صــورت ــم مرســتيال، د ــه ترتيــب ســره دوي كــې پمشــرانو جرگــې رئــيس د ولســي جرگــې رئــيس د او د بهرنيــو چــارو وزيــر يــو پــه

اوه (اســـاسي قـــانــــــون د بل پسي ددې مـــادې لـــه حكـــم ســـره ســـم د ) شـــپيتمې

.جمهور رئيس وظيفې په غاه اخلي

در صـــــــورت وفــــات همزمــــان رئــــیس جمهـــور و معـــاون اول وی، بالترتیـــب معــــــاون دوم، رئـــیس مشـــرانو جرگـــه، ــر ـــه و وزیـــ ـــسی جـــــرگــــ ـــیس ولـــــ رئــــخـــارجـــه یكــی بعــد دیگـــری مطــــابق بــه حكـــم مندرج مـادۀ شــصت و هفـتم ـــیس ـــایف رئـ ــی وظـ ــانون اساسـ ــن قـ ایـ

.ده میگیردهور را به عهجم

:نهه شپيتمه ماده يس د ملــــت او ولســــ ـيـــــور رئـهـــــمــج

ــه وانـــــ ــې پـــ ادې د ـــــــدې ددې مجرگـــ .ل دىاحكامو مطابق مسؤ

:مادۀ شصت و نهملســی رئــیس جمهــور در برابــر ملــت و و

ایـــن مـــاده جرگـــه مطـــابق بـــه احكـــام .مسئول می باشد

هور رئــــيس د بشــــري ضــــد ـمـــــر جــــــپجرمونــــو، ملــــى خيانــــت يــــا جنايــــت د ارتكـــاب تـــور لگـــول د ولســـي جرگـــې د ولـــو غيـــو د درېيمـــې برخـــې لـــه خـــوا

كـــــه چېـــــرې . غوـــــتل كېـــــداى شـــــي داغوتنه د ولسي جرگـې د ولـو غيـو له دريو خه د دوو برخو د رايو له خـوا

د يـــــوې ييـــــد شـــــي، ولســـــي جرگـــــهات .مياشتې دننه لويه جرگه دايروي

ه رئـیس جمهـور بـه ارتكـاب ـام علیـاتهجــرایم ضـــد بشـــری، خیانــت ملـــی یــــا

ل ـرف یــــك ثلــــث كــــ ــایت، از طـــــــــجنـــا شــ ــه تـقـاضــ ده ـاعضــای ولســی جرگ

در صـــورتیـــــــكه ایــــــــن . مـــــی توانـــــدــل آرای ــث كـ ــرف دو ثلـ ـــا از طـ تـقـاضـــ

لســی و رگـــــه تــــائید گــردد، ـولســی جمـــدت یـــك مـــاه لویـــه خــــاللجرگـــه در

.جرگه را دایر می نماید

وى ـوب شـــــســـــنـه مـــــــرگـه جـــــــويـكــــه له دريــو خــه د ـو لـــيـــو غـولـــام د ـهـــات

ــت تصــويب ــه اكثري ــو پ دوو برخــو د رايكــي، جمهــور رئــيس لــه وظيفــې خــه گوــه او موضــوع ــانگې محكمــې تــه

ىانگې محكمه د ولس. سپارل كيي

ه جـــرگـــه اتهـام منسـوب ـهـــرگـــاه لــویـــرا ب ـــریـثـه اكـــ ـــثت دو ـــ ــل ـلـ ث آرای كـ

ـــاعضــــــا تصــــــویب نمایــــــد، رئ س ـیــــه منفصل و موضوع ــــور از وظیفـهـمـج

. ـرددــــحكمۀ خـــاص محـــول میگـــــبـــه مـــت از ــكل اســــ ــاص متشــ ــۀ خــ محكمــ

رسمي جريده

٣٦

رگې له دريو غيو، دسـترې محكمـې جله دريو غيو چې لويـه جرگـه يـې ـاكي ــيس خـــه ــې لـــه رئـ ــرانو جرگـ او د مشـ

ـــدع ،جــويې ه ـص لـــخـــه شـغــــه وي دـاكل ـوا ـ ـه خـ ـې لـ ـرگـ ـوې جـې د لـوا چـخ .ېـېـه كـامـې، اقـېـك

ـــرانــشـس مـرئیــ ـــر از ـو جـــ رگه، ســه نفــرگه و ســـه نفـــر از ـــــای ولســـی جـاعضـــ

تره محكمـه بـه تعیـین لویـه ـاعضای سط شخصــی جــــرگه، اقامۀ دعـوی توسـ

كـــه از طـــرف لویـــه جرگـــه تعیـــین مـــی .گــردد صورت میگیرد

پــه دې حالــت كــې د دې اساســي قــانون ــه ــپيتمه(پــ ــاده كــــې راغلــــي ) اوه شــ مــ

.حكمونه تطبيقېى

در ایـــن حالـــت احكـــام منـــدرج مـــادۀ شصـــت و هفـــتم ایـــن قـــانون اساســـی

.تطبیق می گردد

:اويا يمه ماده د جمهــور رئــيس تنخــوا او لگــتونه د

.تنظيمېيقانون له ليارې

:مادۀ هفتادممعـــــاش و مصـــــارف رئـــــیس جمهـــــور

.تـوسط قانون تنظیم می گردد

جمهــــور رئــــيس د خــــدمت د دورې تــــر ختمېدو وروسته د عزل له حالته پرتـه د خپل ژوند په پاتې موده كې د جمهـوري رياست د دورې له مالي حقوقـو خـه د

.قانون له حكمونو سره سم، گه اخلي

ــــــتم دوره ـئــــیس جمهــــور بعــــد از خ رالت عـــزل، ـــــدمت، بـــه اســـتثنای حـــــخ

ــدت حیات از حقوق مالی ـبرای بقیه مــدوره ریاســــت جم ــه ـــ ــابق بــ ـهوری مطــ

. ــكام قانون مستفید می شودـاح

لورم فصل حكومت

فصل چهارم حكومت

:يواويايمه مادهـــكــح ـــت لـوم ـــرانــــــه وزيــــ ه ــــخـــــو ـــــــــج ـــو دى چـــ ــمــــې د جــــ س ـيــــهور رئـــــــر ريـتــــ ـــاســ ـــت النــ ـــار كـدې كــ د . ويـــف د قــــانون ــــر او وظايـيـــمـو شــــرانــوزي

.لـه ليارې تنظيمېي

:مادۀ هفتاد و یكمــ ت از وزرا كـكل اسـشـتـت مــكومــح ه ـــ ـت ور ـهـــــمــس جــــــیــت رئـاســــــــت ریـحـداد ـعـ ـت. دـنـ ـایـمـی نـه مـفـیــرای وظــاج

ون ـانــــط قـوســــان تـف شــــوزرا و وظایـــ .رددـی گـم مـیـظـنـت

رسمي جريده

٣٧

:دوه اويايمه ماده وك چـې د وزيـر پـه توگـه اكـل كيـي

:بايد النديني شرطونه ولري

:مادۀ هفتاد و دومشخصی كـه بـه حیـث وزیـر تعیـین مـی

:شود واجد شرایط ذیل می باشد

ــتان د تابعيـــــت -١ ــوازي د افغانســـ يـــ .كى ويلرون

ـــنـــت -١ ـــامـا حـهـــــــ ـــعـابـل تــــــــ ت ـیـــــــ .افغانستان باشد

ــ ديــوم وزارت كانــــرې د كـيــه چــك د د ـــــعـابــواد تـېـــــل هـبــــ ـــم ولـت هـيــ ـــري ــــ ـــيــد يــا ائغه د تـــــــــه د هـــرگـــي جــســـول

الحيت لري؛ــرد، ص

ـــه ـــدیــرگاه كانــــ ـــعـابـد وزرات تـــ ت ـیـــــــك ـــور دیـشـــ ـــری را نـگـــ ـــز داشـیـــ ه ـتــــــب ـــد، ولـاشـ ـــرگـــی جـسـ ـــالحـه صــ ت ـیـ را دارد؛ــا رد آنـد و یـیـائــت

لو تحصيالت، كاري تجربه او ـه -٢ شهرت ولري؛

ــالی، -٢ ــیالت عـ ــ دارای تحصـ ۀتجربـ كاری و شهرت نیك باشد؛

و ـونـ ـلـرش كـه دېـ ــنـر پـې تـر يـمــع -٣ ل نه وي؛

ج ســـال ــــــنــی و پــــــن وی از ســـــس -٣ ر نباشد؛ـتـمـك

د ـري ضـشـوا د بـه خـې لـمـكـحــد م -٤ــ كاب او يـه ارتـ ـت پـايـنـو او جـونـرمـج ا ـدني حقوقــو خــه پــه محرومــ ـه مـــلــ

.نه وي ىمحكوم شو

ــ كــحــــرف مـاز طـ -٤ ــ مه بــ ه ارتكـاب ــــرایــج ت و ــــایـــنـــــج م ضــــــد بشــری، ـــــی ـــرمــــا حــــــ ـــان از حـــــ ـــقـــ دنی ـوق مـــ

.محكوم نشده باشد

:دري اويايمه ماده ورى ـــــي شـلـــران د مــــي وزيـشــ ىداـېـــكــ و او يـيــ ــه غــــل دې ـانــ ـو د بـغــ ـه هـا لــــ .يـاكل شـو

:مادۀ هفتاد و سومـــضای ـــند از اعـــــــ ـــی تــوانــــــ وزرا مــــــ

ارج از آن ـــــــــا خــــــــی یـلـــــــــشــــــورای م .دـونـن شـیـیـعــت

ي شـورى غـى د وزيـر پـه كله چـې د ملـ توگــه واكــل شــي، پــه شــورى كــې خپــل ـــه ـــوي او د هغــ ــه الســه وركـــ غيتــوب ل

هــرگـــاه عضو شــورای ملـــی به حیـــث وزیر تعیین شود، عضویت خـود را در شــورى از دســــت میدهــد و در عـــــوض

رسمي جريده

٣٨

پراي بل شــــخص د قـــانون له حكــــــم .سره ســـــم اكل كيى

ــم وی ــه حكـ ــابق بـ شـــخص دیگـــری مطـ .قانون تعـــیین میـــگردد

:لور اويايمه ماده د ېكـخـ ـله مـيـ ـه پـفې لــيــران د وظــوزيس پــه وانــدې، النــدين ـيــــور رئــــهـمـج

:ويــلوه ك

:مادۀ هفتاد و چهارمـــــــل از تصـــدی وظیفـــه حلـــف ـبــوزرا ق

آتی را بـه حضــــــور رئـیس جمهـور، بـه :آورندجا می

بسم اهللا الرحمن الرحیم بسم اهللا الرحمن الرحيم

پــه نامــه لــوه كــوم ) u( ىد لــوى خــدا"چې د اسالم د سپېلي دين د حكمونو ــانون او د حمايـــــــــت، داساســـــــــي قـــــــافغانســتان د نــورو قوانينــو رعايــت، د اتباعو د حقوقو حفاظت د افغانستان د

، مكنـــــ بشـــــپتيا او د خپلـــــواكدت سـاتنه وكـم او پـه خلكو د ملـي وحـ

ــداى ــې خـ ــالو كـ ــو اعمـ ــو ولـ ) u(خپلـــوې ــپارل شـ ــم او خپلـــې راسـ ــر گـ حاضـ

."وظيفې په رتينول سرته رسوم

ســوگند ) u(بـــــــه نــام خداونــد بــزرگ "یــــاد مـــــی كنم كـه دیـن مقـدس اسـالم را حمـــــایــــت، قانون اساسی و ســــایر قــوانین افغانســتان را رعایــت، حقــوق

ــتقالل، ا ـــت و از اســـ ــاع را حفاظـــــــ تبـــتمامیـــــت ارضـی و وحـدت ملـی مـردم ـــه ـــت كــنم و در همــ افغانســتان حراســـ

را حــــاضـر ) u(اعمـــــאل خـود خداوند ــــولـــــــــه را دانســــــــته، وظــــــــایف محــ

".صادقانه انجام دهـم

:پنه اويايمه ماده :ريـــومـــت النـــــدينـــ وظيفـــــې لــحك

:مادۀ هفتاد و پنجم :حكومت دارای وظایف ذیل می باشد

ون او نـــــــورو ـانــــــــددې اساســـــــي ق -١ــ و او دـكامـــــــقوانينــــو د اح حكمو د ـمــ

قطعي پرېكو عملي كول؛

ــ ـیـــــمـعــت -١ ــ ـل احــ ــ ـن قـكام ایــ ون ـانـــــاسـاس ـــایــی و ســ ــله ــ ر قـــوانین و فیصـ

های قطعی محاكم؛

ــ د خپ -٢ واك ســـاتل، لـــه مكنــــ لـواله ـيـــه نـاع او پـــه دفـــخـــا ـيـــتـپـشــبولنه كـــې د افغانســـتان د حيثيـــت او ــــ

ـــتقالل، دف -٢ ـــحفـــــــــظ اســـــــ اع از ـــــــــمامیت ارضـــی و صـــیانت منافـتـــ ع و ــه ـعــــــامـــان در جـتــــسـانـغـت افـیــــثـیـح

رسمي جريده

٣٩

بین المللی؛ گو ساتل؛

د عامه نظم او امن ينگـول او د هـر -٣ ه منه ول؛راز اداري فساد ل

ــأمین -٣ نظــم و امــن عامــه و از بــین ت بردن هر نوع فساد اداری؛

ې ترتيبــــول، د دولــــت د ـودجـــــــد ب -٤ــه ــول او دعامـــ ــالي وضـــــعې تنظيمـــ مـــ

شتمن ساتل؛

ـــب ب -٤ ـــودجـــتــــرتیـــــ ـــظـنـــه، تــــــ م ـیــاظــــــت ـــفـــــــــت و حـی دولــــالــوضــع م

دارایی عامه؛

دـــولنيزو، فرهنگـــي، اقتصـــادي او -٥ــالوژيكي پرمختيـــايي پروگرامونـــو تكنـ

طرح او تطبيق؛

ــای -٥ ــرام هـــ ــق پروگـــ ــرح و تطبیـــ طـــانكشـــــــافی اجتمـــــــاعی، فرهنگـــــــی،

اقتصادی و تكنالوژیكی؛

ىאل پـه پـا ـملي شورى تـه د مـالي كـ -٦كــــې د ســــرته رســــيدلوچارو او د نــــوي مالي كا ل د مهمـو پروگرامونـو پـه بـاب

ش وركول؛زار

ورای ملــی ــــه شـــــزارش بـــــه گــــارائ -٦ــــدر خ ـــم سـتـ ــالی دربـــاره امـــور ــــــ אل مـ

ــ انجــام شــده و پروگ رام هــای عمــدۀ ــــــ مالی جدید؛ سال

ول ـره كـ ـرسـو تـفـيـورو وظــو نـغــد ه -٧ــ ــورو ـچـــ ــانون او نـــ ــي قـــ ې ددې اساســـ

خي د حكومـت لـه وظيفـو ـقوانينو لـه مـ .خه گل شويدي

ی كــه بــه ـفــــایـر وظــــایــــجــــــام سـنا -٧انون اساســــی و ـــــــــــن قــــــب ایــــــوجـم

ــوانین دیـــ ــت ـقـ ـــایف حكومـ گر از وظــــ .تـده اســدانسته ش

:شپ اويايمه ماده ت د هېـــــــواد د سياســـــــت د ـــــــــومـكــح

اساســـــي كرـــــو د تطبيـــــق او دخپلـــــو و لپـــاره مقـــررات ـولــــمـيـظـنـوظيفـــو د ت

د ـايـ ـررات بـقـ ـا مد. ويـبـ ـوضع او تصويـــد ه ه نــص يــا روح ســره ـون لـــــــانـ قـي

.ه ويـمناقض ن

:مادۀ هفتاد و ششمكــــومــــــــت بـــــرای تطبیـــــق خطـــــوط ـحــــاس ــور و ت ـاسـ ــت كشـ ـــظـنـی سیاسـ م ـیـ

ـــوظــــای ــود مــــ ـــف خــ ـــقــ ع و ـررات وضــررات ـقـــن مـــــای. دـنـــی كـب مـــویـــصـت چـیـــا روح هــــص یـض نــــــــاقـنـد مـــــایـب .دـاشـبـون نـانـق

رسمي جريده

٤٠

:اوه اويايمه ماده وزيــران خپــل وظــايف د اداري واحــدونو د آمرينو په توگه په هغو حدودوكې چـې ــوانين يـــې ــور قـ ــانون او نـ دا اساســـي قـ

.اكي، سرته رسوي

:مادۀ هفتاد و هفتمــه حیــث آمــرین وزرا وظــایف خــود را بواحــدهای اداری در داخــل حــدودی كــه

ــانون اساســـی و ســـ ــن قـ ایر قـــوانین ایـ .تعیین می كند، اجرا می نمایند

وزيــران لــه خپلــو ــاكلو وظــايفو خــه د جمهــــور رئــــيس او ولســــي جرگــــې پــــه

.واندې مسئوليت لري

ـــوزرا از وظ ــزد ـایـ ــود نـ ــۀ خـ ف مشخصـمهور و ولســــــی جرگــــــه ـرئــــــیس جــــــ

.مسئولیت دارند

:اته اويايمه مادهكه چېرې وزير پـه بشـري ضـد جرمونـو،

رمونو ــــــيـــا پـــه نـــورو جملـــي خيانـــت او اسي ـــــــتهم شـــي، موضـــوع ددې اســــــم

ــانون د ـــي(قـ ــور دېرشـــمې ــ ) و ســـلو لـادې په رعايـت ـانگې محكمـې تـه ـــم

.سپارل كېي

:مادۀ هفتاد و هشتمد ــر بـه ارتكـاب جـرایم ضـ ــ ـاه وزیـرگـهـر ــایـــــت ملــــی و یــــا سـانـــــشری، خیـبـــــــم متهــــ ـج ـــرایـــ ــ ردد،ـم گــ ـــقضیــ ا ـه بــارم ـی و چهـ ـصد و سـ ـت مادۀ یكـ ـایـرعانون اساسـی بـه محكمـۀ خـاص ــن قـ ـای

.محول میگردد

:نهه اويايمه ماده كــــومـــــــــت كــــوالى شــــي د ولســــي ــح

ت كــې لــه ـالـــه حـل پـــيـــطـعـې د تـجرگــرته، د ـــــــارو پـــــــــالي چـــــــــبـــودجې او م

ـــبينــــ اتيــــا پ ـــيـنـقـر اســــاس تــــ ي ـنــ .يب كيرمانونه ترتــــف

:مادۀ هفتاد و نهمت می توانـد در حالـت تعطیـل ـومـكــح

ــورت ضــــرورت ــه در صــ ــی جرگــ ولســــه ــه اســتثنای امــور مربــوط ب عاجــل، ببودجه و امور مالی، فرامین تقنینی را

.ترتیب كند

تقنينـــي فرمانونـــه د جمهـــور رئـــيس تـــر ــدا ــم پيـ ــانون حكـ ــته د قـ ــېح وروسـ توشـ

ــوي ــه بايـــد د ملـــي . كـ تقنينـــي فرمانونـشــــورى د لــــوم غونــــې ترجويــــدو ــه اودو كــې وروســته د دېرشــو ورــو پ

ین تقنینــی بعــد از توشــیح رئــیس ـفرامــ. جمهور حكم قانــون را حـایز مـی شـود

ـــی بایــد در خــال ل ســی فـرامیـــن تقنینـــاد نخســتین جلســ ــاریخ انعق ۀروز از ت

شــورای ملـــی بــه آن تقــدیم شــود و در

رسمي جريده

٤١

ــي ــه د ملـ ــي او كـ ــې شـ ــه ورانـ ــې تـ هغـ .شورى له خوا رد شي، اعتبار نه لري

صــورتی كــه از طــرف شــورای ملــی رد .شود، از اعتبار ساقط میگردد

:اتيايمه مادهــه ــار پـ ــل كـ ــوالى د خپـ ــي كـ ــران نشـ وزيـدوران كې له خپل مقام خـه پـه ژبنيـو، سيمه ييزو، قـومي، مـذهبي او گونـدي

.ه واخليملحوظاتو گ

:مادۀ هشتادمــا ــد در زمــ ــی تواننــ ــدی وزرا نمــ ن تصــ

ــات ــه ملحوظـ ــود بـ ــام خـ ــه از مقـ وظیفـقـــومی، مـــذهبی و لســـانی، ســـمتی،

.حزبی استفاده نمایند

پنم فصل ملي شورى

فصل پنجم شورای ملی

:يواتيايمه ماده انستان د اســـــالمي جمهـــــوري ـغـــــــد اف

ي شــــورى د ســــتر تقنينــــي ـلـــــدولــــت مان د ـتــــــسـانـغـاورگـــــان پـــــه توگـــــه د اف

ويه ده او د ول كو د ارادې كارندـلـخ .ملت نمايندگي كوي

:مادۀ هشتاد ویكمــوری ــت جمهـــ ـــی دولـــ ـــورای ملــــــ شـــــ

ـــاســالمی افغانس تان بــه حیــث عــالی ــــ ۀتـــرین ارگـــــــان تقنیـــــــنی مظهـــر اراد

ــمــــــردم آن اســــــت ملــــــت ۀو از قاطبــــ .نمایندگی می كند

د شــورى هــر غــي درايــې د رگنــدونې ــې، د افغانســتان د خلــــ ــه وخــت ك كو پ

عمـــومي مصــلحتونه او ســترې گــې د .خپل قـضاوت محـور اكي

هـــر عضـو شـــورى در مــوقــــع اظهـــار مــصالــــــح عـــمومـــــی و منـــــافع رای،

ــدار ـــانستان را م ـــردم افغــ ـــای مــ علیــ .قضاوت قرار می دهد

:دوه اتيايمه ماده : سونوـلـــــجـه دوو مــــــورى لـلي شــــــــــم

ې ـرگــــو جـــــرانـاو مـــش ېـــــرگـــولســـي جه دهخه جو.

:مادۀ هشتاد و دوم :كل از دو مجلسـشـتـی مـلــورای مــشـــرگـــی جـســــول ـــرانـشـه و مـــ ه ـرگـــــو جــ .دـاشـی بـم

هيوك نشي كوالى په يوه وخـت كـې د .دواو مجلسونو غى وي

هــیچ شــخص نمــی توانــد در یــك وقــت .عضو هر دو مجلس باشد

رسمي جريده

٤٢

:اتيايمه ماده دريد ولسـي جرگــې غــي د خلكــو د آزادو،

پو او مستقيمو انتخاباتو لـه ،عمومي .الرې انتخابېي

:مادۀ هشتاد سوماعضــای ولســی جرگــه توســط مــردم از طریـق انتخابــات آزاد، عمـومی، ســری

.و مستقیم انتخاب می گردند

م ــ ــې د كـار دوره د پن ـرگـ ــي جـســد وللــــوم نېــــه د د چنگــــا پــــه کـــــאل

و د نتيجـــو د اعـــالن خـــه ـاتــــابـخـتـانوروسته پـاى تـه رسـېي او نـوې شـورى

.په كار پيل كوي

ـــدوره كــار ول ــاریخ اول ـ ــه ت سی جرگــه بـــرطـــس ـــان ســــ ـــجـــنـאل پـــ ــــم، بـــ د از ـعـــــاع ــان ــ ــه پایـ ـــایج انتخابـــات بـ الن نتــــ

د بــه كــار ـدیـــورای جـد و شـــــــمــــــی رس .آغاز می نماید

ــدو د ــې د دورې ترختمېـ ــي جرگـ د ولســـو خــه ترشــپيتو ور ــه دېرشــو مخــه لپورې موده كې د ولسـي جرگـې د غيـو

.انتخابات كېي

ـــخـتــان ـــی جـســـای ولـضـــات اعـاب ه ـرگت روز ـصـ ـی شـی الـ ـدت سـ ـم ـاللـخدر ایان دوره ولســــی جرگــــه ـل از پـــــبــــــق

.برگزار می گردد

ير دـمــــو شـيــــې د غـــــرگـي جـســــد وله ـر پـــېـــمـو د شـوســـفـوزې د نـحــ ېرــــه) ٢٥٠(اسب زيــــات نــــه زيــــات تــــر ـنـــــت

.كسانو پورې دى

ـــای ولـضـــداد اعـعـــت ـــرگـسی جـ ـــه ـه بـ ــوزه ـــــــــر حـــــــــوس هـفـــــــــــــــب نــــاسـنـــتـــثــــداكـــح ــــــ ـــنـدو پـر دو صـ ــــاه نـجـ ر ـفـ .دــاشـی بـــم

ي حـــــوزې او ورســـــره نـــــور ـــــــاتــانتخابون ـانـه قـو پـاتـابـخـتـربوط مسايل د انم

.كې اكل كېي

حــوزه هــای انتخابــاتی و ســایر مســایل ــات ــانون انتخابــ ــه آن در قــ ــوط بــ مربــ

.تعیین می گردد

ېد انتخابــاتو پــه قــانون كــې بايــد داســ تدبيرونـــه ونيـــول شـــي چـــې انتخابـــاتي نظــام د افغانســتان د ولــو خلكــو لپــاره

وب تــأمين عمــومي او عادالنــه اســتازيت لــه هــر ېكــي او د نفوســو پــه تناســب د

واليت خه په اوسط ول لـ تـر لـه دوه

ـــدر قان ــدابیری ــ ــد تـ ــات بایـ ون انتخابـــاذ گـــ ــام انتخابـــاتی، ـاتخـ ــه نظـ ردد كـ

نمـــــاینــــدگــــی عمومی و عـــــادالنه را ـــام مــ ـــرای تمـــ ـــردم كبـــ ــأمینور ـشـــــ ت

ـــد و ب ـــنمـــــایـــ ـــه تـــ ـــوس از ـنـ اسب نفـــــــر والیـــــــــــت طــــــــــور اوســـــــــــط هــــــــ

رسمي جريده

٤٣

ـــينه وكيلـــې پـــه ولســـي جرگـــه كـــې .غيتوب ترالسه كي

ـــسی حـــــداقـــــــل دو وكیـــل زن در ولـــــ .جـــرگه عضویت یابد

:لور اتيايمه ماده د مشـــرانو جرگـــې غـــي پـــه النـــدې ول

اكل كې يانتخاب او:

:مادۀ هشتاد و چهارمضــای مشــرانو جرگــه بــه ترتیــب ذیــل اع

:انتخاب و تعیین می شوند

د هرې واليتي جرگې لـه غيـو خـه -١يــوتن د مربــوطې جرگــې پــه انتخــاب، د

لورو كلونو لپاره ؛

ــر -١ ــورای هـــ ــای شـــ ــه اعضـــ از جملــــــت، ــاب والیـــــ ــه انتخــ ـــر بــ ـــك نفـــــ یـــــ

شـورای مربوط برای مدت چهار سال؛

د ولسواليو د جرگـو تـــــد هـــر والي -٢ن، د ـــــــو تـــــــــــــــــــخه يــو ـــــــيـه غــــــــلـــــو وطو جرگو په انتــــخاب، د دريــربــم

؛كلونو لپاره

ــ -٢ ــای ۀاز جملـــ ــورا هـــ ــای شـــ اعضـــه ـر بـفـك نـت، یـر والیـای هـهـیـوالـســولـــتـان ــــاب شـخـ ـــربــــای مـوراهـ رای ـوط بـ אل؛ــه سـدت سـم

٣- ي دمعلولينــو پــاتې دريمــه برخــه غــــانو د ــو او كوچيـ ــو د دوو تنـ او معيوبينـدوو تنــو اســتازيو پــه گــون د هېــواد لــه خبيرو او تجربـه لرونكـو كسـانو خـه د پنــو كلونــو لپــاره د جمهــور رئــيس لــه

.خوا اكل كېي

ۀیــــك ثلــــث بــــاقی مانــــده از جملــــ -٣ــ ــه بــه ـش ــر و بــا تجرب خصیت هــای خبین ول دو نفــر از نماینــدگان معلــولیـمـــش

ـــوبـیـعـو م ن و دو نفـــــر نماینـــــدگان ـیـــــه ت ن رئــیس جمهــور ـیـــیـعـكــوچی هــا ب

.برای مدت پنج سال

ـــــــــهور رئــــــيس لـمــج ـــه دې اشـــ خاصو ـوس ــــــــــــنـوكــــــــي پـــه ســـــلـــــــخــــه پ

ـېـ يـاكـ.

ــیـرئ ـــمــس جــــ ـــهـــ ـــنــعداد پـور تـــ اه ـجــــــیـف ـــد از ایـصـ ــین ــ ــخاص را از بـ ن اشـ

.تعیین می نماید زنان

هغـــه شـــخص چـــې د مشـــرانو جرگـــې د ــه مربوطــه ــه انتخــابېي پ غــي پــه توگجرگه كې خپل غيتوب له السه وركـوي او د ده پراى د قانون له حكمونـو سـره

شخصــی كــه بــه حیــث عضــو مشــرانو جرگه انتخاب می شود، عضویت خود را در شـــورای مربوطـــه از دســـت داده،

ه عـوض او شـخص دیگـری مطـابق بـه ب

رسمي جريده

٤٤

.احكام قانون تعیین میگردد .سم بل شخص اكل كېي

:پنه اتيايمه ماده هغه ـوك چـې د ملـي شـورى غيتـوب

د يـــــا اكـــــل كيـــــي، د ــــــــديـه كانــــــــتــر شرطون ــاكونكو پــ ـــــ ـــربـو ســـ ره، دا ـيــ

:ريـم ولـه هـونـتـفـدې صـالن

:مادۀ هشتاد و پنجمشخصــی كــه بــه عضــویت شــورای ملــی

تعیـین مـی شـود، عـالوه بـر كاندید یا تكمیل شرایط انتخاب كنندگان واجد

:اوصاف ذیل می باشد

د افغانستان تبعه وي يا ل تر لـه د -١ه کــال ې لس ېكانديديدو يا تعيين تر ن

پخوا يې د افغانسـتان د دولـت تابعيـت ترالسه كى وي؛

تبعۀ افغانستان بوده یـا حـداقل ده -١یــا تعیــین ســال قبــل از تــاریخ كاندیــد

شــــدن تابعیــــت دولــــت افغانســــتان را كسب كرده باشد؛

د محكمـــې لـــه خـــوا د بشـــري ضـــد -٢جرمونو، او جنايت په ارتكـاب او يـا لـه مدني حقوقو خه په محروم محكوم

شوى نه وي؛

ه ارتكـــاب ـــــــاز طـــــــرف محكمـــه ب -٢ـــجــرایم ضــــــد ب ایت و ــــــــشری، جنــــــــــ

ــوق ــان از حقـ ــا حرمـ ــوم یـ ــدنی محكـ مـ نشده باشد؛

د ولسي جرگې غيـو د كانديديـدو -٣ه او د کـــالپــه ور د عمــر پنــه ويشــت

ــا مشــرانو جرگــې غيــو د كانديديــدو يه کــال رش ېـ اكني په ور د عمر پنـه د

.بشپ كي وي

اعضـای ولسی جرگه سن بیسـت و -٣پنج سالگــی را در روز كاندیـد شـدن و

سن سی و پـنج اعضای مـشرانو جـرگــه سالگــــی را در روز كاندیـــد یـــا تعیـــین

.شدن تكمیل كرده باشند

:شپ اتيايمه ماده ــاتي ــو انتخابـــ ــورى د غيـــ ــي شـــ د ملـــــارنې د ــاتو د ـــــ ــې، د انتخابـــــ وثيقـــــخپلــواك كمېســيون لــه خــوا د قــانون لــه

.حكمونو سره سم يل كېي

:مادۀ هشتاد و ششمورای ـای شـضـی اعـاتـابـخـتـق انـــایـــوث

ملــــــی توســــــط كمیســــــیون مســــــتقل ــانون ــام قـ ــه احكـ ــابق بـ ــات مطـ انتخابـ

.تدقیق می گردد

رسمي جريده

٤٥

:اوه اتيايمه ماده د ملي شورى لـه دواو جرگـو خـه هـره يوه دكـار د دورې پـه پيـل كـې لـه خپلـو غيــو خــه يــو تــن د رئــيس پــه توگــه د ــه د ــاره، دوه تنـ ــې دورې لپـ ــوې تقنينـ يـ

تنـه د لومي نايب او دويم نايـب او دوه منشــي او د منشــي د نايــب پــه توگــه، د

.لپاره انتخابوي کـאليو

:مادۀ هشتاد و هفتم هر یـك از دو مجلـس شـورای ملـی، در

كـــار، یـــك نفـــر از اعضـــای ۀآغـــاز دورخود را بـه حیـث رئـیس بـرای یـك دوره تقنینیه و دو نفـر را بـه حیـث نایـب اول و نایب دوم و دو نفر را به حیث منشـی

ــال و نایـــب م ــدت یكسـ ــرای مـ ــی بـ نشـ .انتخاب می كند

دا اشخاص د ولسي جرگې او مشــــرانو .جـــرگې اداري هيئت جووي

این اشخاص هیئت اداری ولسی جرگه .و مشرانو جرگه را تشكیل می دهند

ـــيــد اداري ه ـــفـيـت وظـئـــ ــــــ رې ـې د هـــو ـولـــه اصـو پـــفـــي وظايـلـــې د داخـرگـــج .يـېـي كـاكلـې ـك

ــ ئت اداری در اصـــــول ــــــــــایف هیوظــــــــایـــوظ ــــف داخــــ ـــی هـلــ ـــلـجـر مــــ س ــــ .ودـی شـن مـیـیـعـت

:اته اتيايمه مادهد ملي شورى له، دواو جرگو خه هـره يــــوه د بحــــث و موضــــوعاتو د كتنــــې ــه ــولو لـ ــايفو د اصـ ــاره د داخلـــي وظـ لپـ

.مخي كمېسيونونه جووي

:مادۀ هشتاد و هشتممجلـــس شـورای ملــی هر یكــــی از دو

بـــــرای مطالعـــه موضـــوعات مــــــــورد بحـــث، بر طبق اصول وظایف داخلـی،

.كمیسیون ها تشكیل می دهد

:نهه اتيايمه ماده ولسي جرگه واك لري د غيو د دريمـې برخې په پيشنهاد، د حكومت د اعمالو

ــې ل ــې او كتن ــانگى د ين ــو ــاره، ي پ .كمېسيون و اكي

:و نهم مادۀ هشتادــه ــالحیت د ارد بـــ ــه صـــ ــی جرگـــ ولســـــا، جهــــت ـــاد یــــك ثلــــث اعضــ پیشنهــ بررســــی و مطالعــۀ اعمــــאل حكومــت،

.كمیسیون خاص تعیین نماید

ددې كمېســـيون جوـــت او كـــنالره د ولســــي جرگــــې د داخلــــي وظــــايفو پــــه

.اصولو كې تنظيمېي

تركیب و طرز العمل این كمیسـیون در اصـــول وظـــایف داخلـــی ولســـی جرگـــه

.تنظیم می گردد

رسمي جريده

٤٦

:نوي يمه ماده دې ــــــــــــــــــــــــــورى دا النــــي شــــــــــــلــــــم

:ريـــه لــــونــواكـ

:مادۀ نودم ایـهــــتـیـصالح دارای یـلـــــم ورایــــــش :دـاشـبـیـم لـــذی

د قوانينـــــو او تقنينـــــي فرمـــــانونو -١ تصويب، تعديل يا لغو كول؛

تصویب، تعـدیل یـا لغـو قـوانین و -١ ا فرامین تقنینی؛ی

٢- صادي ـتـي، اقـگـنـرهـزو، فـيـنـولـدـــــوژيــــالـنـــكــاو ت ــايي ـكــــــ ي پرمختيــــــ

پروگرامونو تصويب؛

ای ـهـــــــــــــرامـروگــب پـویـــــــــــــصــت -٢ كشافی اجتمــــــاعی، فرهنگــــــی، ـانــــــ

اقتصادی وتكنالوژیكی؛

د دولتــي بــودجې تصــويب او د پــور -٣ اخيستو يا وركولو اجازه؛

بودجۀ دولتی و اجازه اخذ تصویب -٣ یا اعطای قرضه؛

د اداري واحـــــدونو منتـــــه راول، -٤ تعديل او يا لغو كول؛

جاد واحـدهای اداری، تعـدیل و ـای -٤ یا الغای آن؛

تونو تــــرمن د تونونــــو او ـــــــــد دول -٥لـه بين المللـي ميثـاقونو تصـديق او يـا

؛هغو خه د افغانستان بيلول

ـــصدیـت -٥ ـــاهـعـق مـــــــــــــ دات و ـــــــــــــای بــــین المللــــی یــــا فســــخ ـهـــــاقـثـیـم

الحاق افغانستان به آن؛

پــــه دي اساســــي قــــانون كــــې نــــور -٦ .مندرج واكونه

ســـایر صـــالحیتهای منـــدرج ایـــن -٦ .قانون اساسی

:يونوي يمه ماده ــــول ـــرگــي جـســ ـــه النـــ ـــانـدې ــــ ي ـــــ

:واكونه لري

:مادۀ نود و یكمتهای ولســــــی جرگــــــه دارای صــــــالحی

:اختصاصی ذیل می باشد

ـــلــــــه ه -١ ـــــــ ـــر ـوه وزيـــــــر يــــ ه د ـخــــضاح پــه برخــه كــې ددې اساســي ـيـــتـاس

يمــې مــادې لــه حكــم قــانون د دوه نــوي سره سم تصميم نيول؛

ـاذ تصـــــــــمیم در مـــــــــورد ــــــــــخــات -١ر یــك از وزرا مطــابق ـــــــاستیضــاح از ه

ــم م ــه حكـ ـــبـ ـــادۀ نـــــــ ـــود و دوم ایـــ ن ــــ قانون اساسی؛

رسمي جريده

٤٧

ــو او -٢ ــايي پروگرامونـــــــ د پرمختيـــــــدولتــــــي بــودجـــــــې پـــه بـــاب تصـــميم

نيول؛

ــــات -٢ ـــمـصـاذ تـخــــ ــع بــــــ ـیــــ ه ـم راجــــرامهای انكشــــــافی و بودجــــــۀ ـروگـــــــپ

دولتی؛

ددې اساسي قانون له حكمونو سـره -٣ سم د مقرريو تاييد يا ردول؛

تائیـــد یـــا رد مقرریهـــا مطـــابق بـــه -٣ احكام این قانون اساسی؛

:وه نوي يمه ماده دــلو ــو د شــ ــو غيــ ــه د ولــ ــي جرگــ ولســفيصدو په پيشنهاد كـوالى شـي، لـه هـر

.يوه وزير خه استيضاح وكي

:مادۀ نود و دومولسی جرگه به پیشنهاد بیست فیصـد كل اعضا، می تواند از هر یـك از وزرا

.استیضاح به عمل آورد

انــدې شــوې توضــېح د قناعــت وكــه وــه وي، ولســي جرگــ ــاور د راى ن ــه ب ه د ن

.موضوع ېي

هرگاه توضیح ارائه شده قناعت بخـش نباشد، ولسی جرگه موضوع رای عـدم

.اعتماد را بررسی می كند

د ـايـ ـه بـاور رايـه بـدې د نــانـر بـه وزيــــپو ـخـــــر پـه او پـــــمـــــيـقـتـسـه، مـحـــــريـصسي ـه د ولـــو واله وي، دغــه رايــــــلـــدالي

ــې د ولــــ ـــيـو غـجرگــ ه ـو پـــــو د رايــــــــ .ت صادرېيـريـثـاك

ــد ــر بایـــ ــاد از وزیـــ ـــدم اعتمـــ رای عـــــــر اســـاس دالیـــل صـــریح، مســـتقیم و بـ

ایــــــن رای بــه اكثریــت . دـاشـــه بــــؤجــمــای ول ــل اعضــ ـــارای كــ ـــرگــی جـســ ه ـــ

.رددـگـیـادر مـص

:دري نوي يمه ماده ــــد م ــو هــر يــو ـي شـــل ورى د دواو جرگ

وه ـــــر يـــــه هـــــي لـوالى شــــكمېســـيون كـــــ ــاكلو موضــوعاتو كــې ـر ـــوزي ــه خه پ

.پوتنې وكي

:مادۀ نود و سومیسیونهای هـــــر دو ـمــــــك از كـــــــهـــــر ی

لی می تواند از هر ـــــــمجلس شورای میـــــك از وزرا در موضـــــوعا ت معـــــین

.سوאل نماید

وې ـرې شـه تـنـتـوـې پـــــوك چـــه ـغـهكلى ـيـــــا لـي يـــــاهـــــفـي شـــــــش ىوالـكــــيـواب وركــ.

ـــــــصــشخ ـــه از او ســـوאل بـــه عـی كـ ل ـمـی یــا ـاهـــواب شفـد جـــوانــــی تـــآمــده، م

.تحریری بدهد

رسمي جريده

٤٨

:لور نوي يمه ماده

قانون هغه مصوبه ده چې د ملي شـورى د دواو جرگــــو لــــه خــــوا تصــــويب او د جمهور رئيس له خوا توشيح شـوې وي، مگر دا چې په دې اساسي قانون كې بـل

رگنده شوې وي ول.

:مادۀ نود و چهارم

ـبارت است از مصـوبه هـر دو ـون عـانـقـــورای ملـمجلــس ش ـــ ـی كــه بــه توشــیح ـ

ـیده باشـــد، مگـــر ــــیس جمهـــور رسـرئـــاینكــــه در ایــــن قــــانون اساســــی طــــور

.دیگری تصریح گردیده باشد

ــه ــور رئـــيس د ملـــي شـــورى لـ ــه جمهـ كـلري كوالى شي مصوبي سره موافقه ونه

وانــدې كېــدو تــر نېــي وروســته چــې ديــې پــه پنلســو ورــو كــې د داليلــو لــه ـــوولو ســـره ملـــي شـــورى تـــه مســـترده

ددې وخت په تېرېدو او يا دا چـې . كيــو ــا هغــه د ول ــو ــل بي ــه ي ولســي جرگغيو له دريوو برخو خـه پـه دوو برخـو ــوبه توشـــېح رايـــو تصـــويب كـــي، مصـ

.شوې گله كېي او نافذېي

رئیس جمهور با مصـوبۀ ورتیكهـدر صـــش ــته ــــــــــ ــه نداشـــ ــی موافقـــ ورای ملـــ

بـــاشـــــــد مـــــــی توانــــد آنــــرا در ظــــرف پانزده روز از تاریخ تقدیم با ذكر دالیل

بــا . ی جـــــرگه مســترد نمایــد ـبــه ولســ ــ ـــسپـ ــن مـری شـ ـــدن ایـ ــا در ــــــ دت و یـ

ــورتی كــــ ـــصــ ـــرا ـسی جـه ولــ ـــه آنـــ رگــــ اـدداً بـــا دو ثلـــث آرای كـــل اعضـــ ـمجـــ

صویب نمایــــد، مصــــوبه توشــــیح ــــــــــت .گرددـده محسوب و نافذ میــــش

:پنه نوي يمه ماده

رحې پيشـــــــنهاد د ـون د طــــــــــــــــانـــد قحكومت يا دشورى د غيو او دقضايي چـــارو د تنظـــيم پـــه برخـــه كـــې د ســـترې محكمــې لــه خــوا د حكومــت لــه ليــارې

.واندې كېداى شي

:مادۀ نود وپنجم

ـــنـشـیــپ ح قـــــانون از طـــــرف اد طـــــرـهـــــای ش ــا اعضــ ــت یــ ـــحكومــ ورى و در ـــ

ور قضایی از طـرف ـم امـیـظـنـه تـاحـــست ـومــــــكـط حـوســــــســـــتره محكمـــــه ت

.دـوانـی تـه مـتـرفـورت گـص

د بودجې او مـالي چـارو پـه برخـه كـې د قــــانون د طرحــــي پيشــــنهاد يــــوازې د

.حكومت له خواكېي

پیشنهاد طرح قانون در مورد بودجـه و مــالی صــرف از طــرف حكومــت امــور

.صورت میگیرد

رسمي جريده

٤٩

:شپ نوي يمه ماده كه د قانون د طرحې پيشـنهاد پـر دولـت د نــوي تكليــف يــا د عايــداتو د لولــو ــه ــار پـ ــه دې شـــرط د كـ لرونكـــى وي، پـفهرست كې نيول كېي چې د پيشـنهاد پــــــه مــتن كــې د جبرانولــو مــدرك هــم

.پيشبينى شوى وي

:مادۀ نود و ششم ــــــــاه پیـــــــــشنهاد طـــــرح قـــــانون هــــرگ

حـــــاوی تكلیـــف جـــدید یــا تنقــیص در عـــایـــدات دولـــت باشد، به شـــرطــــی در فهــرســت كــار داخـل مــی شـود كـه

مــدرك جبـــران نیــز در متن پیشنهاد، .پــــیش بینی شده باشد

:اوه نوي يمه ماده د حكومـــت لـــه خـــوا د قـــانون د طرحـــي

ــنهاد ــه پيشــ ــومى ولســــي جرگــــې تــ لــ .واندې كېي

:مادۀ نود و هفتماد طـــــرح قـــــانون از طـــــرف ـهــــــنـشـیـــپ

ـــسـخـحكومـــت ن ت بـــه ولســـی جرگـــه ـــ .تقدیم می گردد

ي ـالـــــې او مـودجـــــه د بـرگـــــي جـســــــولــې ــانون د طرحــ ــمول د قــ ــه شــ ــارو پــ چــ

شنهاد او د پـــــور اخيســـــتو او يـــــا ـيــــــپوركولو پيشنهاد لـه بحـث وروسـته ديـو

.ل په توگه تصويب يا ردويك

ولسی جرگـه پیشـنهاد طـرح قـانون را، بــــه شــــمول بودجــــه و امــــور مــــالی و پیشــنهاد اخــذ و یــا اعطــای قرضــه را، بعــــد از بحــــث بــــه صــــورت یــــك كــــل

.تصویب یا رد می كند

والى ـي كـــــــشـــــــه نــــــــــرگــــــــــــي جـسـولـــــــــوان ـــــــــــوې طـدې شـــ ـــر يـرح تـــ وې ــــ .ويـنـات وـې زيـتـاشـيـم

ــ ـرگـــــی جـســـــول می توانــــد طــــرح ـه نــاه بــه ـك مـــش از یـــپیشــنهاد شــده را بیــ

.تاخیر اندازد

ـــول ـــي جـســ ـــنـشـيـه د پـرگــ ـــهــ وي ـاد شــانون طرح تر تصويب وروسته مشـرانو ـق

.جرگې ته سپاري

اد ـهـنـشـیـون پـانـرح قـه طـرگـی جـســولده را بعـــد از تصـــویب بـــه مشـــرانو ـشـــ .رگه می سپاردـج

ه ـو پـ ـو ورـ ـسـلــنـه د پــرگـو جـرانـشـمـــغــــــې د هـاودو كـــــ ـــه پـــ ـــه بـــ ې ـاره كـــ

.يسيـم نـيـمـصــت

رف ـــــــــظ ـــــــــه درـــرگــــــــــــو جــرانـمــــشورد آن تصـــــمیم ــــــــزده روز در مــــــــانــپ

.اتخاذ می كند

رسمي جريده

٥٠

ــت د هغــو قوانينــو، ــي شــورى د دول ملمعاهــدو او پرمختيــايي پروگرامونــو پــه

ولو ته لوميتوب ـــــــــني باره كې تصميموركــوي چــې د حكومــت د وانــديز پــه

.بنس د عاجل غور غوتنه كوي

شورای ملی به اتخاذ تصـمیم در مـورد طرح قوانین، معاهدات و پروگرامهای انكشافی دولت كه به اساس پیشـنهاد حكومـــت ایجـــاب رســـیدگی عاجـــل را

.نماید اولویت می دهد

پيشـنهاد لـه كه چيرې د قانون د طرحې دواو جرگو خه ديوې د لسو غيو لـه خوا وشي، پيشنهاد د نوموې جرگې د

يـــد ائيـــو پـــر پنمـــې برخـــې غيـــو تـــر تــې د كـــار پـــه ــته د همـــاغې جرگـ وروسـ

.فهرست كې نيول كېي

ــاه پیشـنهاد طـرح قـانون از طـرف ـرگـهده نفــر از اعضــای یكــی از دو مجلــس

یـد یـك پـنجم ائصورت گیرد، بعـد از ت ه آن ــشنهاد بـــــاعضــای مجلســی كــه پی

ار آن ـت كـ ـرسـ ـ، در فه ه شـده اسـت ـارائ .مجلس داخل میگردد

:اته نوي يمه ماده ــت ــه او د حكومـــــــ ــت بودجـــــــ د دولـــــــ

و ـرانـــــشـرام د مـروگـــــې پـايـــــيـتـخــپرمــ ـج ې لـــــه ليـــــارې ددې جرگـــــې لـــــه ـرگــ

ي ســره يوــاى ولســي ـريـــظـي نـمشورتــ .جرگې ته سپارل كېي

:و هشتم مادۀ نودـــبـــودج ـــرام ــــــــــ ـــت و پروگـــــــــ ۀ دولــــــــ

ـــی ح ـــكـانكـــشافـــــــ ت از طریــــــق ـومــــــو ـــه تــ ـــرانو جرگـــــ ــا نأمشــــ ـــظـم بــ ۀـریــ

ی جرگــــه ـســـــه ولـــــــی آن بـــــــــــورتـشــم .تقدیم می شود

د ولسي جرگې تصميم د جمهور رئـيس تــر توشــېح وروســته، مشــرانو جرگــې تــه

ل كېاندي كېدو پرته، نافذ گيتر و.

ـه ــ ـدون ارائه بــه بـرگــی جــصمیم ولسـتـــح رئـیس ــشرانو جرگـه بعـد از توشی ـم

.جمهور نافذ شمرده می شود

ــه چ ــــكـ ـــنــيــرې د ـېـ ـــوامــو عــ ـــو لـلـ ه ــــ ې د مالي كـخـم ــ كـخـل مـيـ ـر پـאل تـ ـــ ې ـوې ـي، د نـــــشـــــب نـويـــــصــه تــــــودجــبـــويـصـر تـــــې تـودجـــب ــــ ر ـېـــورې، د تـب پ .يـېـقـيـبـطـه تـــودجـــאل بـــك

ــ ویـصـی تـلـ ــوامـه عـر بـ ـظـ ــــرگاه نــه ب ــــودجـــب ــبـه قـــ ــالی ــ ــال مـ ــاز سـ ـل از آغـ

ــ ودجـب بـویـ ـصـا تـرد، تـیـگـورت نـص ه ـه ـتــــذشـــאل گــــــۀ ســــــودجــد، بــــــدیــج

.تطبیق میگردد

رسمي جريده

٥١

حكومت د مالي كا ل د لـورمې ربعـې بودجـه د کــאل اتلـونكي په اودو كې د ر

روان كا ل د بودجې لـه اجمـالي حسـاب د تېر . كوي ېسره ملي شورى ته واند

مــالي كــا ل د بــودجې قطعــي حســاب د راتلونكي كا ل د شپو مياشتو په موده كـې د قــانون لـه حكمونــو سـره ســم ملــي

.شورى ته واندې كېي

حكومـــت در خـــال ل ربـــع چهـــارم ســـال ـــودج ـــی، بــــ ــ ۀمالــــ ــا ســ ــده را بــ ال آینــ

حســـــاب اجمالــــــی بودجــه ســال جــاری ــد ــی نمایـ ــدیم مـ ــی تقـ ــورای ملـ ــه شـ . بـ

حســـاب قطعـــی بـــودجــــــه ســـال مـــالی قبـــــل، در خـــال ل مـــدت شـــــــش مـــــــاه ســـאل آینــــده، مطابق به احكام قـانون،

.به شــــورای ملی تقدیم میگردد

ــودجې ــوالى د بـ ــي كـ ــه نشـ ــي جرگـ ولسـمياشتې خـه زيـات او تصويب له يوې

د هغه پـور د اخيسـتو او وركولـو اجـازه ه وي، تــر چــې پــه بودجــه كــې شــامل نــ

.و زيات ونويپنلس ور

ــولس ــــی جــ ــویب ـرگـ ــد تصـ ــی توانـ ه نمــــه را بــودجـب ـــ ــــاه و اجــــیش از یكمـ ازه ـــاخ ـــذ و یــ ــه را ك ــا اعطــ ـــای قرضـ ـــه ـــ ــــــامـش ــودجـل بــ ـــد، بیــ ـــه نبــاشــ ـش از ــ .ـانـزده روز به تأخیر اندازدپـ

كه چېرې ولسي جرگه په دغه موده كـې د پور د اخيسـتو او وركولـو د پيشـنهاد ــه اه تصــميم ونــه نيســي، پيشـــــنهاد پ

.تصـــويب شوى گــل كــېي

ـــه ـــاه ولســی جــرگ ــه در ایــرگ ـن مــدت ـراجــع بــه پیشــنهاد اخــذ و یــا اعطــای قرضــه تصــمیم اتخــاذ نكنــد، پیشــنهاد

.تصویب شده محسوب میگردد

:نهه نوي يمه ماده

كه چېرې د ملـي شـورى پـه اجـالس كـې كلن بودجه يا پرمختيـايي پروگـرام يـا له عامه امنيت، دهېواد له خپلواك او مكن بشپتيا سره مربوطـه موضـوع تر خبـرو النـدې وي، د شـورى د اجـالس موده د هغې تر تصويب مخكي پـاي تـه

.نشي رسېدالى

:ادۀ نود و نهمم

ــورای ــه در اجــــالس شــ ــورتی كــ در صــملـــــی، بودجـــــه ســـــاالنه یـــــا پروگـــــرام

ــــانكش ــی یـاف ــوط بــ ـوضــا مـ ـــوع مرب ه ــــــه، تمــــامنیــــت عــام ی و ــامیــــت ارضـ

ــ اســتقالل كشـور مط دت ــد مـ ــ رح باشــویـــــب آن ــورى قبـــل از تصــــاجــــالس ش

.خـاتمه یافته نمی تواند

رسمي جريده

٥٢

:سلمه مادهــ ـــه چـك ــوې ج رېـې ـــد ې ـــصـې مـرگ ه د ـوبي، د اخـتالف ـوا رد شـه خـې جرگې لـلـب

د له منـه ولـو لپـاره د دواو جرگـو د غيو لـه خـوا پـه برابـر شـمير ـ هيئـت

.اكل كېي

:مادۀ صدمــوبۀ یـــك مجلـــس از طـــرف ــاه مصـ هرگـ

ــر رد شــــود، ــرای حــــل مجلــــس دیگــ بــاخــــتالف هیئــــت مخلــــتط بــــه تعــــداد

ــر دو م ــاوی از اعضــــای هــ جلــــس مســ .تشكیل می گردد

ــر ــور رئـــيس تـ ــه د جمهـ د هيئـــت پريكـكــه . توشــېح وروســته نافــذه گــل كېــي

گ هيئت ونه كاى شي د نظر اخـتالف له منه يوسي، تصـويب رد شـوي گـل

پــه دې حالــت كــې ولســي جرگــه . كېــيكوالى شي په خپلـه ورپسـې غونـه كـې هغه د خپلو ولو غيـو لـه دريـو خـه د

ــت تصــويب دوو برخــو د را ــه اكثري ــو پ يدا تصويب بې له دې چې مشـرانو . كي

جرگې ته واندې شي، د جمهور رئـيس .تر توشېح وروسته نافذ گل كېي

فیصــله هیئــت بعــد از توشــیح رئــیس ــور، ــود جمهــ ــمرده میشــ ــذ شــ در . نافــ

د ــوانــــت مخـــتلط نتـكه هیئـــــورتیــــصــه ـوبـصــد، مــنـع كـر را رفـظــاختالف ن

ـــرد ش در ایــن . ه بــه حســاب مــی رود ـدــد ــــوانـــی تــــه مـــــرگـــی جــــســحالــت ول

ـــــث ـۀ بعـــدی آنـــرا بـــا دو ثلــســــــلــدر جــد ــویب كنـ ــا تصـ ــل اعضـ ــن . آرای كـ ایـ

ـــب بـــ ـت ـــه بـــه م ـصویـ شرانـــــو ـدون ارائــهور ــ ــس جمــه بعد از توشیح رئیــرگـج .ودــــــــافذ شمرده می شـــــن

:يو سلو يوومه ماده غ د هغې رايې يـا ىد ملي شورى هي

نظريې له امله چـې د وظيفـې د اجـرا پـه وخـــت كـــې يـــې رگنـــدوي، تـــر عـــدلي

.تعقيب الندې نه نيول كېي

:مادۀ یكصد و یكمهیـچ عضـو شـورای ملی بـــه علـت رای ــرای ـــام اجـ ــه در هنگـ ـــه ای كـ ــا نظـریـ یــــورد تعقیـــب ــراز مــی دارد مـ وظیفــه اب

.گیرد عدلی قرار نمی

:يوسلو دوه يمه ماده كه د ملي شورى غى په يوه جـرم مـتهم شــي، مســئول مــامور لــه موضــوع خــه

دى، ىهغې جرگې ته چې متهم يـې غـخبــر وركــوي او مــتهم تــر عــدلى تعقيــب

:مادۀ یكصد و دومـــرمی هرگــاه عضــو شـــورای ملــی بــه جـ

مامور مسئول از موضـوع متهم شـود،مجلســی كــه مــتهم عضــو آن اســـت بــه

اطالع مـی دهـد و مـتهم تحــت تعقیـب

رسمي جريده

٥٣

.عدلی قرار گرفته می تواند .الندې راتالى شي

رم پــه مــورد كــې، مســئول ـد مشــهود جـــــامـــم ـــــ ــې ـور كـ ــتهم د هغـ ــي مـ والى شـ

ې ـې دى يـــه چـــــــرتـــازې پــــجرگــې لــه اجـــغ دې ـب النـــيـــقـعـر عــدلي تــــى دى تـ

.راولي او وي نيسي

ـــدر م ــرم ــــــ ــامور ورد جـــ ــهود، مـــ مشـــــی ت ــئول مـ ـــــمسـ ــدون ـوانـ ــتهم را بـ د مـ

ــی ــو آن مـ ــه او عضـ ــی كـ ــازه مجلسـ اجـباشد تحت تعقیـب عـدلی قـرار دهـد و

.گرفتار نماید

ــ ــــــپ ي ـدلـــــه عـه دواو حــــاالتو كــــې كــوقيف ـون لــه مخــې د تــ ـانـــب د قـيـــقـعـت

ور مكلـف ـي، مسـئول مامـ ـايجاب وكـ ې لـه نـه ـه بـ ـخـوع ـوضـدى چې له م

ــ ــي او نومــ ــر وركــ ــه خبــ ــې تــ وې جرگــ .تصويب يې ترالسه كي

ـــدر ه ــاه تعقیــــب ـــــــ ر دو حالــــت، هرگــ توقیف را ایجاب كند، عدلی قانـــونــاً

مــامور مســئول مكلــــف اســت موضــوع ــال فـــاص ـــرا بـ ــالع مجلـــس ــــ له بـــه اطـ

د وتصـــویب آنـــرا ــــــانـــرســــــمربـــوط ب .دــمایــــــــحاصل ن

ى د رخصـت پـه وخـت كه اتهـام د شـور كــې رامــن تــه شــي، د نيولــو او توقيــف اجازه د مربوطي جرگې له اداري هيئـت خـــــه ترالســـــه كېـــــي او موضـــــوع د ــه د ــې ت ــومن غون نومــوې جرگــې ل

.تصميم نيولو لپاره واندې كېي

ــورى ــل شـ ــام تعطیـ ــام در هنگـ ــر اتهـ اگـــازۀ ــرد، اجـ ــورت بگیـ ــا صـ ــاری یـ گرفتـ

توقیـــــــف از هیئـــــــت اداری مجلـــــــس مربــــوط حاصل مـی گــردد و مــوضوع

ــتین جلســـ ــه نخسـ ــذ ۀبـ كور مجلـــس مـ .جهت اخذ تصمیم ارائه می شود

:يوسلو درېيمه ماده وزيران كوالى شي د ملي شورى لـه دوو

و ـونـــه غـوې پـــرې يـــه د هـــخـــو ـرگـــج .كې گون وكي

:یكصد وسوم ۀماد رـات هـــســـلـد در جـنــــوانــی تـــــوزرا م

ـــی ـــجلـدو م ك ازـــ ــی ـــــ ــورای ملــ س شــ .اشتراك ورزند

د ملـــي شـــورى هـــره جرگـــه كـــوالى شـــي خپلي غونې ته د وزيرانو د حاضـريدو

.غوتنه وكي

ــ وانـی تـی مـ ـلـ ـورای مـس شـلـجـر مـه د ـــــح ـــلـــج ور وزرا را درـضـــ ـــســـ ود ـۀ خـــ .ندــــــــه كـبـالـطـم

رسمي جريده

٥٤

:يوسلو لورمه ماده ه ـې پــــــــرگــې جورى دواــــــــــــي ش ـلــد مـــعي ـــــــ ـــت كـن وخـــ ــېـې، بــــــ ــــل بــــ ل ـېـــ

.مجلسونه كوي

:یكصدو چهارم مادۀلی در وقت ـورای مــس شــجلـــم ر دوـه

ـــواح ـــد بــــ ـــه صــــــ ـــداگانـــورت جـــــ ه ـــــ .دـنـنـی كـه مـسـلـج

د دواو جرگــو گــې غونــې پــه النــدې :حاالتو كې جويدالى شي

ذیــل جلســات هــردو مجلــس در مــوارد :می تواند به طور مشترك دایر شود

١- ــ ــا كلنـ ــه دوره يـ ــې تقنينيـ ــه چـ كلـــوا ــه خـــ ــيس لـــ ــور رئـــ ــه د جمهـــ غونـــ

پرانيستل كېي؛

در مــــوقعی كــــه دورۀ تقنینیــــه یــــا -١طــرف رئــیس جمهــور اجــالس ســاالنه از افتتاح می گردد؛

پــه هغــه صــورت كــې چــې جمهــور -٢ رئيس يې ضروري تشخيص كي؛

ــورتیكه رئــــــ -٢ ــور در صــــ یس جمهــــ ضروری تشخیص دهد؛

ـــي ج ـــرگـــــد ولســــــــ ـــې رئيــــــــ س د ــــــــــــلـــم ـــورى د گــــــ ـــي شـــــ ـــونو ـــ و غــــــ .شري كويـــم

ات ـسـلـاز ج ه، ـــرگـــی جـــســس ولـــرئیـــتـشـم ـــرك شـ ـــلـــورای مــ ت ـاســـــی ریــ

.مایدـــــــمی ن

:يوسلو پنمه ماده علنــي دي، مگــر د ملــي شــورى غونــې

دا چــې د مجلــس رئــيس يــا لــ تــر لــه د ملــي شــورى لــس تنــه غــي يــې د ســري ــه دا ــي او جرگـــ ــنهاد وكـــ ــوب پيشـــ تـــ

.پيشنهاد ومني

:یكصدوپنجم ۀمادجلسات شـورای ملـی علنـی مـی باشـد مگر اینكه رئیس مجلس یا حد اقـل ده ــورای ملـــی، ســـری ــر از اعضـــای شـ نفـبودن آنـرا درخواسـت نماینـد و مجلـس

.این درخوست را بپذیرد

هېوك نشي كوالى چې پـه زور د ملـي .شورى ودان ته ننوزي

هیچ شخصی نمـی توانـد عنفـاً بـه مقـر .شورای ملی داخل شود

:يوسلو شپمه ماده د ملــي شــورى د هــر مجلــس نصــاب د

:مادۀ یكصد و ششمصاب هـــر یــك از دو مجلــس شـــورای ـنــ

رسمي جريده

٥٥

رايــو د اخيســتو پــه وخــت كــې د هــرې ــور ــه حضـ ــو د اكثريـــت پـ ــې د غيـ جرگـ

ې د حاضــرو بشــپيي او تصــميمونه يــ غيــو د رايــو پــه اكثريــت نيــول كېــي، مگر په هغو مواردو كې چې دې اساسي

.قانون بل ول تصريح كې وي

ــام رای گی ــی، هنگـ ــملـ ــور ــ ــا حضـ ـری بــــاكثریــت اعضــا تكمیــ ـــل م ردد و ـی گ

ریــــــــت آرای ـــا اكثـم آن بــــــــــــــــتـصـامیــا ــاذ مــــی حاضاعضـ ــــر اتخـ ــــ ود، ـی شـ

ـر در مواردی كه این قانون اساسـی ـمگ .طور دیگری تصریح نموده باشد

:يوسلو اوومه ماده كـــې دوې عـــادي کــــאلملـــي شـــورى پـــه .غونې دايروي

:مادۀ یكصد و هفتمشـــورای ملـــی در هـــر ســـال دو اجـــالس

.عادی دایر می كند

د ملي شورى د دواو جرگو د غونـو د . ه كـا ل كـې نهـه مياشـتې ده كار موده پ

د اتيا په وخـت كـې شـورى كـوالى شـي .دا موده اوده كي

، ملـى مدت كار هر دو اجالس شـورای در .در هـــر ســــال نــــه مــــاه مــــی باشــــد

صورت ایجاب، شورى مـی توانـد ایـن .مدت را تمدید كند

د رخصتيو په ورـو كـې د ملـي شـورى فوق العاده غونې د جمهـور رئـيس پـه

.يرېداي شيامر دا

در ملــى جلســات فــوق العــاده شــورای ایام تعطیل به امر رئـیس جمهـور دایـر

.شده می تواند

:يوسلو اتمه ماده د ملــــــي شــــــورى د غــــــي د مينــــــې، استعفى، عزل او يا د داسـي معلولېـدو او معيوبېـــدو پـــه صـــورت كـــې چـــې پـــه ــ ــراء خنـ ــه د وظيفـــي د اجـ دايمـــي توگـ

ه د نـوي شي، د پاتې تقنينيه دورې لپاراستازي تعيين د قانون له حكمونو سره

.سم ترسره كېي

:مادۀ یكصد و هشتمدر حــــــــاالت وفــــات، اســــتعفا و عــــزل عضو شــــورای ملـی و یـا معلولیـت یـا ــانع ــم مـ ـــور دایـ ــه طـ ــه بـ ـــی كـ معیوبیتـاجــرای وظیفــه گــردد، تعیــین نمـایـــنده ـــده ــرای مــدت باقـــی مــــان ـــد ب جــــدیــــ

ــ ـــكام ـه،دورۀ تقنینــ ـــه احــ ـــق بـــ مطـابـــ .قانون صورت میگیرد

د ملي شورى د غيو د حاضرېدو يا نـه ــي ــارې د داخلـ ــوطې چـ ــره مربـ ــو سـ راتلـ

ــاب ــور و غیــ ــه حضــ ــوط بــ ــور مربــ امــاعضای شورای ملی در اصول وظـایف

رسمي جريده

٥٦

.داخلی تنظیم می گردد .وظايفو په اصولو كې تنظيمېي

:يوسلو نهمه ماده كې کـאلستني يود تقنينيه دورې په ورو

د انتخاباتو د قانون د بدلېدو پيشنهاد د ملــي شــورى د كــار پــه فهرســت كــې

.نشي نيول كېدالي

:مادۀ یكصد ونهمل قانون انتخابات، ـدیـعـاد تـــهـنـشـیــپ

ه در ـیـ ـنـیـنـقـــر دورۀ تـیـــدر یك سال اخــ ی داخـلــورای مــــت كار شـــرسـهـــف ل ــ .دـوانـی تـمـده نـش

شپم فصل لويه جرگه

فصل ششم لویه جرگه

:يوسلو لسمه ماده لويــــه جرگــــه د افغانســــتان د خلكــــو د

.ارادې تر ولو ستر مظهر دى

:مادۀ یكصد و دهمــر اراده ــرین مظهـ ــالی تـ ــه عـ ــه جرگـ لویـ

.مردم افغانستان می باشد

:لویه جرگه متشكل است از :لويه جرگه

ضای شورای ملی؛اع -١ د ملي شورى له غيو؛ -١

د واليتونـو او ولســواليو د جرگـو لــه -٢ رئيسانو جوېي؛

ـــرؤس -٢ ـــوراهــــــای شــ ـــای والیــــــ ات ــ ا؛ـهـیـوالـسـو ول

س ـيـې رئـمـكـحــرې مـــتـــران، د ســـوزيـــاو غ ـــي او لـــ ـــارنــــوي ـــ ــوالى ــ وאل كرگې په غونو كې بې ــي جــويــي د لـــشــه ــري ل ــو حــق ول دې چــې د رايــې وركول

.گون وكي

ـــوزرا، رئـ ــتره ـــــــ ــای ســـــ یس و اعضـــــی ــــــوאل مــــــارنـــــوی ــــــــمحكمـــــه و ل

ــ ویـــــــــسات ل ـلـــــــــــد در جـــنـــوانـــت ه ــــــــــــــــــــــه بـــرگــــج ق رای ـــــــــــــدون حــــــــــ .دـــراك ورزنــــتــــاش

:يو سلو يوولسمه ماده

و ـاالتــ ــو حـيـــنـديـه النـه پـــرگـــــه جــــويـــل :يـرېـې دايـــك

:مادۀ یكصد و یازدهم

ل ــــــــاالت ذیــــــه در حــــــــرگـــه جـــــــویـــل :رددـگـیـر مــــدای

رسمي جريده

٥٧

ــواك -١ ــواد دخپلــــــ ــي د هېــــــ ، ملــــــــ بشــپتيا او ســترو ــت، مكن حاكميــه ــورې د مربوطــو چــارو پ مصــلحتونو پ

باب تصميم نيول؛

مــورد مســایل اذ تصــمیم درـخـــــات -١ـــمربـــوط ب ـــقـتــه اســـ ـــمـاكـالل، حـــ ت ـیـ

ـــــم ـــامـمـتی، ـلـ ــالح ـیـ ــی و مصـ ت ارضـ علیای كشور؛

ون د ــــــــــــــــانـي قــــــــــــــــاســـددې اس -٢ ؛و تعديلـــونـمـكـح

ن ـــــــكام ایـــــــــــــل احـــــــــــدیـــــعــــت -٢ ی؛ـاسـون اسـانـــق

ــانون د -٣ ــي قــــــ ــه (ددې اساســــــ نهــــــــپيتمې ــه ) شـ ــادې لـ ــور مـ ــي د جمهـ مخـ

رئيس محاكمه كول؛

رئــیس جمهــور مطــابق بــه ۀمحاكمــ -٣حكــم منــدرج مــادۀ شصــت و نهــم ایــن

قانون اساسی؛

:يوسلو دولسمه مادهـــرگــه جـلـــويــ ـــه لـه پــ ـــومــــ ـــونــ غــ ه ـ

ــ ـــــــه منـو لـــــيـې، د غـك ــ ه يــــو ت ـــ ن ـــــيال او دوه د رئــيس، يــو تــن د مــــرستـــ

ـــت ــه ـــــ ــي پــ ــب منشــ ــي او نايــ نه د منشــ .تــــــوگــــــه اكــــي

:مادۀ یكصدو دوازدهمسه، از ـلـــن جـیـــه در اولـرگــــه جـــــویـــل

س ـیـ ـمیان اعضا یك نفر را به حیـث رئ ـــر را بـفـــك نـو یــ ـــه حـ ث معــاون و دو ـیث منشـی و نایـب منشـی ـیـر را به حـفـن

.ندـانتخاب می ك

:سمه ماده يو سلو ديار لې نصــــــاب د رايــــــې ـرگـــــــې جـويــــــــد ل

و پــــه ـيـــــاخيســـتو پــــه وخــــت كــــې د غ .اكثريت سره بشپېي

:مادۀ یكصد و سیزدهمــ ویـاب لـصــن ــ رگـــــــه جـ ــ گـنـه هــ ام رای ـ

ـــی، بـدهــ ـــریـثـور اكـضـــا حـ ا ـضـــت اعـ .ل میـــگرددـیـمـكـت

ــو ــه هغـ ــميمونه، لـ ــې تصـ ــويې جرگـ د لـپــه دې اساســي قــانون مــواردو پرتــه چــې

كې صريحاً ذكـر شـوي، د ولـو غيـو د .رايو په اكثريت، نيول كېي

تـــــصامیـــم لــویـــــه جـــرگـــــه، جـــــز در مـواردی كــــه در این قانون اســــاســـــی

ـــده، ـــحاً ذكــر گردیــ ـــا اكثریــت صریـ بــ .آرای كل اعضا اتخاذ میگردد

:ه يوسلو وار لسمه مادد لويې جرگـې بحثونـه علنـي دي، مگـر

:مادۀ یكصد و چهاردهممباحثــات لویــه جرگــه علنــی مــی باشــد

رسمي جريده

٥٨

دا چـــې د غيـــو لورمــــه برخـــه يــــې د ســريتوب غوــتنه وكــي او لويــه جرگــه

.دا غوتنه ومني

مگر اینكـه یـك ربـع اعضـا سـری بـودن ــه جرگــه ــد و لوی ــرا در خواســت نماین آن

.این درخواست را بپذیرد

:سلو پنلسمه ماده يوــه وخــت كــې ــان پ ــويې جرگــې د جري د ل

او ) ديوســلويوومې(ددې اساســي قــانون مــادې منــدرج احكــام د ) يوســلودويمې(

.هغې د غيو په باب تطبيقېي

:ماه یكصد و پانزدهمــه جرگـــه، ــر بـــودن لویـ ـــام دایـ در هنگـــاحكــــام منـــــدرج مــواد یكصد و یكـم

اساسـی، در و یكصد و دوم این قانون .مورد اعضای آن تطبیق میگردد

اووم فصل قضاء

فصل هفتم قضاء

:يوسلو شپاسمه مادهــ تــســــوه د افغانـــــه قـ ـــــيــائـــــقــــض ان ـــ

ت ـــــــــــوري دولـهــــــــــمـد اســــــــــــالمي ج .واك ركن دىـــلـپـخ

:مادۀ یكصد و شانزدهمت ـل دولـــقـــتـسـن مـه ركـــیـــائـضــقــوۀ ق

ان ـتــــــسـانـغـی افـــــــالمـوری اسـهــــــمـج .دـــاشـی بـــم

ـــائـضــق ـــيـــ ـــه قـــ ـــه يـوه لـــ ــترې ــــ وې ســـو او ـمـــكـحـمحكمــې، د اســتيناف لــه م

ابتدائيـــه محكمـــو خـــه جـــوه ده چـــې تشـــكيالت او واكونـــه يـــې د قـــانون لـــه

.ليارې تنظيمېي

ك ـت از یـــب اســــــركـه مـیـــائـضـوۀ قــــقـــاف ــنـیـتـم اســاكـحـم ه،ـمـكـحـره مـتـس

الت ـیـ ـكـشـه تـه كـ ـیـ ـدائـتـم ابـاكـحـو مــــا تـهــــت آنــــــیــالحـو ص ون ـانــــط قـوسـ

.رددـگـیـم مـیـظـنـت

ي ـايـــــضـر قـتـــــه د سـمـــــكـحـره مـتـــــــســه ت ــان پـــ ـــاورگـــ ــتان د ـــــ وگه د افغانســـ

اســالمي جمهوريــت د قضــائيه قــوې پــه .سركې اى لري

ــ ـره محكمه بـتـس ن ـریـ ـتـیـلاـث عـیـ ـه حـــان ق ـــایـضـارگـــــ وۀ ـــــــــــی در راس قــــــ

ـــائـضـق ــالمی ـیـــــــ ــوری اســـــــ ه جمهـــــــ .افغانستان قرار دارد

:يوسلو اوه لسمه مادهــ ي لـه غـ ـنـ ـه تـهـ ــه نـمــكـحـره مـتــس ري ـ

:مادۀ یكصد و هفدهمه ـت از نـــب اســـركـــه مـمـــكـحـره مـــــتـس

رسمي جريده

٥٩

ــ ــ ـور رئـهـــــمـې د جـچـ وا د ـــــــه خـس لـــــيـسي جرگې پـه تاييـد او ددې اساسـي ـولمـادې د وروسـت ) پنوسمې(ون د ـقانمـــادې د ) اتلســـمې يوســـلو (او د ېقرـفـــ

حكمونو په رعايت، پـه پيـل كـې پـه دې :ترتيب اكل كېي

ه از طــــرف رئـیس جمهـور بـا ــو كـضـعد ولســی جـــرگـــــــه و بـــــا رعایــت ـیـــائـت

درج فقـــــرۀ آخـــــر مـــــادۀ ـــــــــاحكـــــام منــــم و مــادۀ یكصپنجـــاهــــ د و هجــدهم ـــ

ایــن قــانون اساســی در آغــاز بــه ترتیــب :ذیل تعیین میگردند

كلونو لپاره، درې تنـه ودرې تنه د لورره او درې تنـــه د لســـو د اوو كلونـــو لپـــا

.كلونو لپاره

ســـــه نفــر بــرای مــدت چهــار ســال، ســه ــرای مــدت هفــت ســال و ســه نفــر نفــر ب

.برای مدت ده سال

ـــــــو كلـســــې د لـنــــاكـــ ـتــــوروس و ـونـ .لپاره دي

ــــیـیـعــت ـــات بـنـ ـــعـ ـــدی بـ دت ده ـرای مـ .دـاشـی بـאل مـس

ـــم ـاكل د دوهـــــــو ــــــيـــد غ اره ـپـــل لـ .ريـه لـواز نـج

ــــــیـیـعــت ـــضــــن اعـــ ـــا بـــ ـــرای بــ ار دوم ـ .داردــــواز نـج

ـــهـمـج ور رئــيس د ســترې محكمــې يــو ـه ـــس پـيـې د رئــكمـحـرې مـتــغى د س

.يـاكـه ــوگـت

ــ یس جمهـــور یكـــی از اعضـــا را بـــه ـرئـــــح ـــث رئـیــ ـــتره مـیــ ـــه ـمـكـحـس ســـــ ــــ

.تعیین می كند

د ســـترې محكمـــې غـــي ددې اساســـي ــه مــادې ) يوســلو اوه ويشــتمې (قــانون پ

كــې لــه راغلــي حالــت پرتــه، د خــدمت د ـــدورې ت ـــايــر پــ ـــه لـ ـــپـه خـ ـــــيـو وظـل و ـف

يـېـزلـه عـه نـخـ.

ــــاع ـــای سـضــــ ـــكـحـره مـتــــ ـــه بـمــــ ه ـــــت مندرج مـادۀ یكصـد ـالـای حـنـثـتـاس

اسی، ـون اسـانـن قـم ایـتـفـو بیست و هــتم دورۀ خــدمت از وظــایف شــان ــا خ ت

.عزل نمی شوند

:يوسلو اتلسمه ماده

ــديني ــد الن د ســترې محكمــې غــى باي :شرايط ولري

:هممادۀ یكصد و هجد

ط ـرایـ ـد شـه واجـ ـكمـحـره مـتـو ســـعض :دـاشـی بـل مــذی

رسمي جريده

٦٠

د ــاكلو پــه وخــت كــې د رئـــيس او -١ غيو عمر تر لويتو كلو ل نه وي؛

ــین -١ ــا در حــ ــیس و اعضــ ـــن رئــ ســـــ متر نباشد؛تعییـــــن از چهـــل ســــאل ك

افغانستان باشد؛ ۀتبع -٢ د افغانستان تبعه وي؛ -٢

ـــپ -٣ و ـومـــلـي عـهــــــقـا فـي يـــوقـــقـه حـــ ـــې لـك ـــك وې زدهـ ـــ غانستان ـې او د اف

ي نظام كې تخصص او كـافي ـايـضـپه ق تجربه ولري؛

لوم حقـــــوقی و یـــــا فقهـــــی ـــــــدر ع -٣ــ ضایـظام قـالی و در نــتحصیالت ع ی ـ

ـــسـانـغـاف ـــخـــان تـتــ ــــص و تـصــ ربۀ ـجــ كافی داشته باشد؛

٤- ـــد ــهرت ــــ ــيرت او نيـــــك شـــ ه ســـ كى وي؛ـلرون

رت ـرت و شهــــیــــن ســـــسـدارای ح -٤ اشد؛ــك بـیـن

د محكمـــې لـــه خـــوا د بشـــري ضـــد -٥جرمونــو او جنايــت پــه ارتكــاب او يــا لــه مدني حقوقو خه په محروم محكوم

نه وي؛ ىشو

از طــــــــرف محكمــــه بــــه ارتكــــاب -٥ــ جرایم ض ــ د بــــــشری، ج ــ نایت و یـا ـــــــ

ــان از ح ـــحرمـ ـــمقوق ــــــ ــوم ــــ دنی محكـ نشده باشد؛

ت ـه وخــــــــد پـصــــې د تـــــفـيــد وظ -٦ـــې پـكــــ ــې ـــ ــد كــ ــي گونــ ــي سياســ ه هــ

.ريـغيتوب ونه ل

ـــאل تــــــــصدی وظیـــــــفه در ـــدر حـ -٦ ــــ اسی عـیــــــهــــیچ حــــزب س ضویت ـــــــــ .نداشته باشد

:يوسلو نولسمه ماده ي د وظيفـي تـر ـې غـمـكـحـرې مـتــس د

ــې، د ــل مخكــ ــيس پيــ ــور رئــ ــه جمهــ پــ :واندې دا لوه كوي

:مادۀ یكصد و نزدهماعضــای ســتره محكمــه قبــل از اشــغال وظیفه، حلف آتـی را در حضـور رئـیس

:جمهور به جا می آورند

بسم اهللا الرحمن الرحیم بسم اهللا الرحمن الرحيم

پــه نامــه لــوه كــوم ) u( ىخــدا ىوــــد ل"چـــــې د اســـــالم د ســـــپېلي ديـــــن لـــــه

ـــاحكام ــي ق و،ــ ــه دې اساسـ ـــانـپـ ون او ــ

سـوگند ) u(زرگ ـد بـ ـداونـ ـام خــه نـــب"ت را بــر ـدالــــیــاد مــی كــنم كــه حــق و ع

ــالم، ــدس اســ ــن مقــ ــام دیــ ــق احكــ طبــ

رسمي جريده

٦١

و ـوصـــصـې لــه راغلــو نـنــورو قوانينــو كــــدالت تأم ــق او عـ ــم حـ ــره سـ ـــسـ ن او د ـيـ

ت، ـانـــــ امـپـــــشــفه پـــه ب ـــــــقضـــاء وظي ".رف اجراء كمـــصداقت او بې ط

ـــنصــوص ایــن قان ی و ســایر ـاســـون اســــقــــوانین افغانســــتان نمــــوده، نـتأمیــ

ــا ك ــاء را بـ ــه قضـ ــــوظیفـ ـــאل امـمـ ،تـانـ ."صداقت و بی طرفی اجرا نمایم

:يوسلو شلمه ماده د قضائيه قوى په صالحيت كې په ولو هغو دعوو غور شامل دى، چې د دولت په شمول د حقيقي يـا حكمـي اشخاصـو

عي يا مدعي عليه په حيث له خوا د مدد قانون له حكمونو سره سم د محكمـې

.په واندې اقامه شي

:مادۀ یكصد و بیستمصـــــــالحیت قـــــــوه قضـــــــائیه شـــــــامل

ه تمام دعاویی است كه از ـی بــدگـرسیطـرف اشـخاص حقیقـی یـا حكمـی، بــه ــا ــدعی یـ ــث مـ ــه حیـ ــت، بـ ــمول دولـ شـمـــــدعی علیـــــه در پیشـــــگاه محكمـــــه

.قامه شودمطابق به احكام قانون ا

:يوسلو يو ويشتمه ماده ــو، ــره د قوانينــ ــانون ســ ــه اساســــي قــ لــتقنينــي فرمــانونو، بــين الــدول معاهــدو او بـــين المللـــي ميثـــاقونو د مطابقـــت ــه ــاكمو پــ ــا محــ ــل، د حكومــــت يــ ېــغوــتنه او د هغــو تفســير د قــانون لــه حكمونـــو ســـره ســـم د ســـترې محكمـــې

.صالحيت دى

:مادۀ یكصد و بیست و یكمـــررســـب ــــطابـی مـــــــ ـــوانــت قـقـــــ ن، ـیـــــــــرامـف ـــنـقـن تـیـ ــین ـیـ ــدات بـ نی، معاهـ

الــدول و میثــاق هــای بــین المللــی بــا قانون اساسی و تفسـیر آنهـا بـر اسـاس

مطـابق تقاضای حكومت و یا محاكم، ــتره بـــه احكـــام قـــانون از صـــالحیت سـ

.محكمه می باشد

:يوسلو دوه ويشتمه ماده هــې حــا ل هــې قــانون نشــي كــوالى پــه

كـې، كومـه قضــيه يـا ســاحه پـه ــه ول ــه دې فصــل كــې تحديــد شــوې د چــې پقضائيه قوې له صالحيت خه و باسـي

.او بل مقام ته يې وسپاري

:مادۀ یكصد و بیست و دومهیــــــچ قـــــانون نمـــــی توانـــــد در هـــــیچ ــی را از ــاحه یـ ــا سـ ــیه یـ ـــت، قضـ حالـــــ

صـــالحیت قوۀ قضائیه به نحـوی ۀدایرخــارج فصــل تحدیــد شــده،كــه در ایــن

.بسازد و به مقام دیگر تفویض كند

ــــایې ـو چـ ـمـ ـكـحـم د هغـو خاصـو م ـكــدا ح ـــكـن حـــ ــانع تــ ــاكم ـم مـ ــكیل محـ شـ

رسمي جريده

٦٢

ـــاسـددې اس ـــانــي قـــــ ــه ــــــ ــه (ون پــــ نهـــــــشـــپيتمې، اتـــه اوياي ې او يوســـلواوه ـمـ

ــتمې ــه ) ويشــ ــې او پــ ــې راغلــ ــادو كــ مــمربوطو قضيو كې د نظامي محكمـو د

.تشكيل مانع نه گري

ـــم، ــــواد شصـت و نه ــدرج مــاص منـخـــاد وـهفت ـــشـــــه ـــــ ـــصد و ـم و یكـتــــ ـــــــ تم این قــست و هفــبی ـــی ـاسـانون اســــ

ــایــــــای ـو محـــــاكم عســـــكری در قض .ــه آن نمیگرددــربـوط بـم

ــكيل او ــو تشــــــــــ د دې ول محكمــــــــــ .صالحيت د قانون له ليارې تنظيمېي

م ــاكـ ـن نـوع مح الحیت ایـ ـتشكیل و ص .انــون تنظیم میگرددـط قـتوس

:يوسلو در ويشتمه ماده ددې اساســـــي قـــــانون د حكمونـــــو پـــــه رعايـــــت، د محكمـــــو پـــــه تشـــــكيل، ــوط ــورې مربــ ــو پــ ــالحيت او اجراآتــ صــــوطې ــورى مرب ــه قاضــيانو پ قواعــد او پ

.چارې د قانون له ليارې تنظيمېي

:مادۀ یكصد و بیست و سومــا رع ـــبــ ـــــایت احكـــــ ــانون ـــــ ــن قــ ام ایــ

ــی، ــه اساســــ ـــربوط بــــ ـــواعد مـــــــ قـــــــــالحیت و اج ــكیل، صــــ ـــتشــــ راآت ـــــــــ

محـــاكم و امـــور مـــربـــــوط بـــه قضـــات .توسط قانون تنظیم میگردد

:يشتمه مادهويوسلو لير

ــورو ــامورينو او نـ ــوې د مـ ــائيه قـ د قضـاداري كـــاركوونكيو پـــه برخـــه كـــې، د ــار ــورو اداري ك ــامورينو او ن ــت د م دولــه ــو حكمون ــو د مربوطــو قوانين كوونكيــذ دي خــو تقــرر، انفكــاك، ترفيــع، نافتقاعـــــد، مجـــــازات او مكافـــــات يـــــې دسترې محكمې لـه خـوا لـه قـانون سـره

.سم تر سره كېي

:مادۀ یكصد و بیست و چهارم

ــان ــایر كاركنـ ــامورین و سـ ــورد مـ در مـــ ــوانین ـاداری قـ ــام قـ ــائیه، احكـ وۀ قضـ

ــوط ب ـــمربـــ ـــــامـــه مـــــ ــایر ن وـوریـــ ســـــت ن ــان اداری دولــ ـــافـكاركنــ ـــذ مـــ ی ـــ

رر، انفكــاك، ترفیــع، ـقـــد ولــی تـاشــــبــ تقاعـــد، ـــجازات و مـمـ ـــكافـ ان ـات شـ

ق بــه ـابــــــطـه مـمـــكـحـره مـتـــط سـوســـت .احكام قانون صورت میگیرد

:يوسلو پنه ويشتمه مادهد قضــائيه قــوې بودجــه د حكومــت پــه مشــــوره دســــترې محكمــــې لــــه خــــوا

ــ ــوې ترتيبې ــودجې د ي ــت د ب ي او د دول

:مادۀ یكصد و بیست و پنجمبودجۀ قوۀ قضائیه به مشـورۀ حكومـت

رف ســــــتره محكمــــــه ترتیــــــب ـــــــــاز طــ زءـــــــث جـیـــــه حـــــــگردیــــده، ب ودجۀ ـبــ

رسمي جريده

٦٣

برخــې پــه توگــه د حكومــت لــه خــوا ملــي .شورى ته واندې كېي

ــت، توســط حكومــت ب ـــدول ه شــورای ـــ .ملی تقدیم می شود

ــائيه ــق د د قضــ ــودجې تطبيــ ــوې د بــ قــ .سترې محكمې صالحيت دى

تطبیق بودجۀ قوۀ قضائیه از صـالحیت .ستره محكمه می باشد

:يوسلو شپ ويشتمه ماده د ســـترې محكمـــې غـــي، د خـــدمت د دورې تـــر پـــاي تـــه رســـېدو وروســـته، د پـــاتي ژونـــد پـــه مـــوده كـــې د خـــدمت د ــرخمن ــه بـ ــو خـ ــالي حقوقـ ــه مـ دورې لـ

پــه دولتــي او كېــي، پــه دې شــرط چــې .سياسي چارو بوخت نشي

:مادۀ یكصد و بیست و ششماعضـــای ســـتره محكمـــه بعـــد از خـــتم ــدت ــه مــ ـــرای بقیــ ـــت بــــ دورۀ خــــدمــــحیـــات از حقـــوق مـــالی دورۀ خـــدمت ــه ـــی شـــوند مشـــروط بـ مستفیـــــــد مــــاینكـــه بـــه مشـــاغل دولتـــی و سیاســـی

.اشتغال نورزند

:ه ويشتمه مادهيو سلو اود ولســي جرگــې تــر درېيمــې كــه چېــرې

برخې زيات غـي، د سـترې محكمـې د ــوي ــه، د وظيف ــو محاكم ــا غي ــيس ي رئجــرم يــا د جنايــت د ارتكــاب د اتهــام پــر

ه دا ـرگــــــاســـاس وغــــواي او ولســـي ج ــــتـوـــغ ـــولــه د ـن ـــيــو غـ ـــ ـــو ل و ـه دريت ـريـثـه اكــو پــرخــه د دوو بـخـو ــرخـبې ـفــ ـيـه وظـم لـــهــ ـتـي، مـب كـــويـــصـت

موضـوع خاصـې محكمـې خه عـزل او .ته سپارل كيي

:مادۀ یكصد و بیست و هفتمهــــرگـــــــاه بــیش از یــك ثلــث اعضــای

ـــرگه، ــا ولســـی جـــــ ــه رئـــیس یـ محاكمـعضـــو ستـــــــــره محكمـــه را بـــر اســـاس

ه جــــــــرم ناشـــــــی از اجـــرای ـــــاتهـــام بــه ی ـــوظیفـ ــا ـــ ــاب جنایـــت تقاضـ ا ارتكـ

ه ایـــــن ـــــــــسی جــــرگــــــــد و ولـنــــــــینماـــل ـاضـــقــت ــث كـــ ــت دو ثل ــا اكثری ا را ب

ــا ت ـــصــاعضــ ـــب كـویــ ـــتـم د،ـنــ م از ـهــه عـــزل و موضـــوع بـــه محكمـــۀ ـفــــیـوظ

.رددـگـیـول مـحـخاص م

ل او د ـيــــــــــــــكـشــــې تـمــــــــــــــكـحـــد مل د قــــــانـــون پـه ـمـعــې طرز الـمـاكـحـم

.يله تنظيمېيــــوس

ل ـمــــعـرز الـه و طــ ـمــ ـكـحـل مـیــ ــكـشـتـــظـنـون تـــــانـط قـوســــه، تـمــــاكـحـم م ـیـ .رددـی گــم

رسمي جريده

٦٤

:يو سلو اته ويشتمه ماده د افغانســتان پــه محكمــو كــې محاكمــه په علنـي ول دايرېـي او هـر ـوك حـق ــه ــو ســره ســم پ ــه حكمون ــانون ل ــري د ق ل

.هغې كې ون وكي

:مادۀ یكصد و بیست و هشتمــه در م ــه بـ ــتان، محاكمـ ــاكم افغانسـ حـ

صـــورت علنـــی دایـــر مـــی گـــردد و هـــر ــام ــا رعایـــت احكـ ــق دارد بـ شـــخص حـ

.قانون در آن حضور یابد

محكمــه كــوالى شــي، پــه داســي حــاالتو يـا د ىكې چې په قانون كې رگند شـو

ــري ــروري وگـــل محـــاكمي سـ تـــوب ضـشــي، ســري غونــې دايــرې كــي خــو د

.حكم اعالن بايد علني وي

ی توانــد در حــاالتی كــه در محكمــه مــ قانـون تصریح گردیـده، یـا سـری بـودن محاكمـــه ضـــروری تشـــخیص گـــردد، ــی اعــالم ــد ول ــر كن جلســات ســـری دای

.حكم باید به هــر حا ل علنی باشد

:يو سلو نهه ويشتمه مادهادر ـل صـپـه ده د خــــــفــكلــه مـمـكـحــمــ م اسـكـ ـــي حــك باب پـه فيصـله كـې ــــــ

.ـر كــيـذكـ

:مادۀ یكصد و بیست و نهماب ـف اســـــت اسبــــــكلــــــه مـمــــــكـحـــمــد، در ـمـــكـح ی را كــه صــادر مــی نمای

.فیصله ذكر كند

د محكمو د ولو قطعـي فيصـلو عملـي كول واجـب دي خـو د شـخص د مـر د حكـــم پـــه حالـــت كـــې د جمهـــور رئـــيس

.منظوري شرط ده

تمام فیصله های قطعی محـاكم واجـب ســت مگــر در حالــت حكــم بــه التعمیــل ا

مرگ شـخص كـه مشـروط بـه منظـوری .رئیس جمهور می باشد

:يوسلو دېرشمه مادهمحكمې ترغور الندې قضــــــــاياوو كـې

ورو قـــــوانينو ددې اساســي قــانون او نــ .حكـمونه تطبيقوي

:مادۀ یكصد و سی اممحــاكم در قضــایای مــورد رســیدگی، احكــــام ایــــن قــــانون اساســــی و ســــایر

.انین را تطبیق می كنندقو

كــه د غــور النــدې قضــاياوو لــه جملــي خه د كـومې قضـيې لپـاره پـه اساسـي قانون او نورو قوانينو كې حكم موجـود نـــــه وي، محكمـــــه د حنفـــــي فقهـــــې د

ـــه ـــرگاه بــــ ـــضیـــرای قــــــ ـــه یـــــ ی از ــــــی، در ـدگــــــیـورد رســــــــای مـایــــــضـــقی و سایر قوانین حكمـی ـاسـون اســانـق

د محــاكم بــه پیــروی از ـاشـــبـموجــود ن

رسمي جريده

٦٥

ـــاح دودو ـكامو لــه مخــي او پــه هغــو حــ ــون ـې دې اساســـي قانـــ ــــــه چـنــــكـــې دن

ـــــاكلي، قضــيه پ ل او ـي ول حـــه داســــره ــه ـه ېـــت پـــدالــــچــې ع فصــل كــوي

.توگه تأمين كي

احكــام فقــه حنفــی و در داخــل حــدودی ــانون اساســی وضــع نمــوده، ــن ق ــه ای ك

نحــوی حــل و فصــل مــی قضــیه را بــه نماینــد كــه عــدالت را بــه بهتــرین وجــه

.نماید تأمین

:يوسلو يو دېرشمه ماده محكمې د اهل تشيع لپاره په شخصـيه احوالـــو پـــورې مربوطـــو قضـــاياووكې د تشـــيع د مـــذهب حكمونـــه د قـــانون لـــه

.احكامو سره سم تطبيقوي

:مادۀ یكصدو سی و یكمای ـم برای اهل تشیع، در قضـای ــاكـمحاحكــام وط بــه احــوا ل شخصــیه، ـــربـــم

مذهب تشیع را مطابق به احكام قانون .تطبیق می نمایند

ورو دعـــوو كـــې هـــم كـــه پـــه دې ــــــه نـــــپو ـنـــيـوانـــورو قــــــــي قــانون يــا نـــــاســاس

ه وي، محكمــې ـــــود نـــــوجـــكــې حكــم مقضيه د دې مذهب له حكمونو سره سـم

.حل او فصل كوي

ـــایـــدر س ــر در ایـــن ـــ ــز اگـ ــاوی نیـ ر دعـوانین دیگــر حكمــی ـقــانون اساســی و قــ

موجـــــود نباشـــــد، محـــــاكم قضـــــیه را مطـــابق بـــه احكـــام ایـــن مـــذهب حـــل و

.فصل می نمایند

:يوسلو دوه دېرشمه ماده ـــاضــق ســــــترې محكمــــــې پــــــه ان دـيــــ

ــه ــور رئــــــيس پــــ ــنهاد او د جمهــــ پيشــــ .نظور اكل كېيــم

:مادۀ یكصد و سی و دومــ ـاد سـهــــــنـشـیـه پـــــــات بـضــــــــق ره ـتـــه و منظـــوری رئـــیس جمهـــور ـمــــكـحـم

.تعیین می گردند

ــديلي، ترفيـــع ــيانو مقـــرري، تبـ د قاضـمواخذه او د تقاعد پيشنهاد د قانون له حكمونـــو ســـره ســـم د ســـترې محكمـــې

.صالحيت دى

ـــدل، ـــرر، تبـــــ ــذه و تقـــ ـــرفیع، مؤاخـ تـــــه ــابق بـ ــات مطـ ــد قضـ ــنهاد تقاعـ پیشـ

ــام ــتره احكـــ ــالحیت ســـ ــانون از صـــ قـــ .محكمه می باشد

ســــتره محكمــــه د اجرايــــى او قضــــايى چارو د ه تنظـيم او د الزمـو اصـالحاتو

ــائيه ــاره، د قضـــ ــأمين لپـــ ــوې، د تـــ قـــ

سـتره محكمـه بـه منظـــور تنظـیم بهتـر تــــأمینامــــور اجرایــــی و قضایــــــی و

آمریـت عمـومی اداری اصالحات الزم،

رسمي جريده

٦٦

.قوۀ قضائیه را تأسیس می نماید .عمومي اداري آمريت تأسيسوي

:يوسلو دري دېرشمه ماده كاب ـه ارتــــت پــــــــايـنـي د جـــــاضـه قـــــك

ي، سـتره محكمـه د قـانون لـه ـم شـ ــمتهحكمونو سره سم د قاضي پر حالت غور كوي، كه سـتره محكمـه دده د دفـاع تـر اوريـــدو وروســــته اتهـــام وارد وبــــولي، جمهــور رئــيس تــه يــې د عــزل پيشــنهاد

وي د جمهــــور رئــــيس لــــه منظــــور كــــــته مــــتهم قاضــــي لــــه وظيفــــې وروســ

ــ خه عـــزل او د قـــانون لـــه حكمونـــو ـــــــ .سره سم جزا وركول كيي

:مادۀ یكصد و سی و سومهرگاه قاضی به ارتكـاب جنایـت مـتهم شود، ستره محكمـه مطـابق بـه احكـام قــــانون بــــه حالــــت قاضــــی رســــیدگی

در نمـــوده، پـــس از اســـتماع دفـــاع او،ورتیكه ستره محكمـه اتهـام را وارد ص

بدانـــد پیشـــنهاد عـــزلش را بـــه رئـــیس جمهور تقدیم و با منظوری آن از طرف

قاضی مـتهم از وظیفـه رئیس جمهور،معــــزول و مطــــابق بــــه احكــــام قــــانون

.مجازات می شود

:يوسلو لور دېرشمه مادهـــونـــرمــدج ـــو كــــ ـــولــپ ف دـشــ ــه ـيــ س پــ

او پـــــه وســـــيله او دجرمونـــــو تحقيـــــق ــه كــې پــر مــتهم بانــدې د دعــوا محكماقامــه دــارنوال لــه خــوا، د قــانون لــه

.احكامو سره سم كېى

:مادۀ یكصد و سی چهارمــرایم،ـــك توســــط پــــولیس و شــــــــف جـــــقـحــت ـــق جـــرایـیـ ـــامــــم و اقـــ ــوا ۀـــ دعــــلـــع ـــه متـیــــ ـــمــكـحـم در مـهــــ ه، از ــــــــط ــام ـــ ــه احكـ ــابق بـ ــارنوالی مطـ رف ـ

.قانون صورت میگیرد

ارنوالي د اجرائيه قـوې برخـه ده او پـه .خپلو اجراآتو كې استقالل لري

ــه و در ــوۀ اجرائیـــ ــزء قـــ ــارنوالی جـــ ـــ .ـی باشدـــود مســتقل مـراآت خــاج

ــالحيت او د د ــكيل، صـ ــارنوال تشـ ـه ـون لــــــــقان ى دــــــوالــــرنـــو ــــــاجراآت

.يـېـمـيـظـنـتارې ــيــل

ـــكـشــت ـــل، صــــــــالحیت و طـیــــــ رز ــــــــط ــــــوســـی تـــــــوالـــیت ـــــارنـالـــــــعـف .انون تنظیم میگرددــق

د وسله والو واكونو، پوليسو او دملى امنيت كاركوونكيو د وظيفوي جرمونو ــانون لـــه ــاص قـ ــق د خـ ــف او تحقيـ كشـ

ــوی ــرایم وظیفـــ ــق جـــ كشـــــف و تحقیـــــلح، ــوای مســ ــوبین قــ ــولیس و منســ پــ

ــ وظفین امنیــت ملــی، توســط قــانون م

رسمي جريده

٦٧

.خاص تنظیم می گردد .تنظيمېيليارې

:يوسلو پنه دېرشمه مادهــه د دع ـــك ـــوي لـ ــه چــې ـ ــه ژب ــه هغ ورى پ

ــ ن ي وـېــمحاكمه پرې ك ــ ېـوهـــه پـ ي، ـــــضـد ق ـــې پـيــ ـــر مـــ ــنادو د ـــ وادو او اســ

ــې پـــ ــه كـ ــه محكمـ ــالع او پـ ــه ـاطـ ه خپلـمورن ژبه د خبروكولو حق دترجمان پـه

.تأمينېي وسيله ورته

:مادۀ یكصد و سی و پنجمــ ر طـــــــاگ رف دعــــوا زبــــانی را كــــه ــــــ

ـــط آن ص ــه توســـــ ـــمحاكمــ ــی ـــ ورت مــــ ه مـگیرد، نداند، حــــق اطـالع بـ واد و ـ

ـــحبت در محكمــه اســناد قضــیه و صـــمان ــــــبـــه زبـــان مـــادری، توســــــــط ترج

.میگردد تأمینبرایش

اتم فصل اداره

فصل هشتم اداره

:شپ دېرشمه ماده يوسلو

غانستان د اســــالمي جمهوريــــت ـــــــاف دادارې او محلـي ادارو يزـــركـــاداره د م

ــدونو پ ـــد واحـ ـــر اســــ ـــاس لـــ ـــانـه قــ ون ــ .مېيـيـظـنـتم ـره ســس

:مادۀ یكصدوسی وششم

ی افغانسـتان ــالمــوری اســـهـمـادارۀ جـــراســـب ـــدهـــاس واحــــــــــــ ۀای ادارــــــــــــــركــــم ــی،ــــــ ــق زی و ادارات محلـــ طبـــ

.تنظیم میگردد قانون،

مركـــزي اداره پرينـــو اداري واحـــدونو ويشل كېي چې د هرې يـوې پـه سـركې

.يو وزير وي

ادارۀ مركـــزی بـــه یـــك عـــده واحـــدهای س هــر أاداری منقســم میگــردد كــه در ر

.كدام یك نفر وزیر قرار دارد

د . واحــــــد واليــــــت دى ېدمحلــــــي ادارــو او م ــمير، واليتونــــ ــه ادارو شــــ ربوطــــ

ســـاحه، برخـــي او تشـــكيالت د نفوســـو دشــمير، ــولنيزې او اقتصــادي وضــعې او جغرافيـــــايي موقعيـــــت پـــــر اســـــاس

.تنظيمېيدقانون له ليارې

. والیـــــت اســـــت واحـــــد ادارۀ محلـــــی،ــكیالت ــزا و تشــ ــاحه، اجــ ــداد، ســ تعــوالیـــات و ادارات مربـــوط، بـــر اســـاس تعـــــداد نفـــــوس، وضـــــع اجتمـــــاعی و

ــادی و ــایی اقتصـــ ــت جغرافیـــ موقعیـــ .توسط قانون تنظیم میگردد

رسمي جريده

٦٨

:يوسلو اوه دېرشمه مادهــه ســاتلو حكومــت د مركزيــت د اصــل پــولنيزو او فرهنگــي ،ســره د اقتصــاديــي او د ــو او ــه وال ــدي كول چــارو دگنملي ژوند په پرمختـگ كـې د خلكـو د ال ــه منظــور، الزم زيــاتې ونــې اخيســتو پ

ــه حكمونــ ــانون ل و ســره صــالحيتونه د ق .سم محلي ادارې ته سپاري

:مادۀ یكصد و سی و هفتمــه ــا حفــظ اصــل مركزیــت ب ـــت ب حكومـــور ــود امـــــ ــریع و بهبـــــ ــور تســـــ منظـــــ

ــاقتصــــادی، اجتمــــاعی و ف ـرهنگی و ــــــهم گیــری هــر چــه بیشــتر مــردم در ـس ـ

انكشـــاف حیـــات ملـــی، صـــالحیتهای ــــون، بــه ـالزم را مطــابق بــه احكــام قان

.دمحلی تفویض می نمای ۀادار

:يوسلو اته دېرشمه مادهـــپ ـــه هــ ـــر واليـــ ـــوه واليــــــې يــــــت كـــ ي ـتـ .يــوېـرگه جـــج

:مادۀ یكصد و سی وهشتمت یــــك شــــورای والیتــــی ـر والیــــــــــدر ه

.تشكیل می شود

د واليتى جرگې غي له قـانون سـره سـم د نفوســو پــه تناســب، د آزادو، عمــومى

يت پو او مستقيمو اكنو له مخې د والــو ــورو كلون ــه خــوا د ل د اوســېدونكو ل

.لپاره اكل كېى

اعضـای شــورای والیتـی، طبــق قــانون، بــه تناســب نفــوس، از طریــق انتخابــات ــتقیم از آزاد، عمـــــومی، ســـــری ومســـطــــرف ســــاكنین والیــــت بــــرای مــــدت

.چهارسال انتخاب میگردند

واليتي جرگه له خپلو غيو خـه يـو تـن .د رئيس په توگه اكي

ی والیتی یك نفر از اعضای خـود شورا .را به حیث رئیس انتخاب می نماید

:يوسلو نهه دېرشمه مادهــايي ــت د پرمختيـ ــه د دولـ ــي جرگـ واليتـهدفونو په تأمين او د واليـت د چـارو پـه ــــه كولــــو كــــې لكــــه نــــه چــــې پــــه قوانينــوكې رگنــده شــوې، برخــه اخلــي

ــورې د ــت پ ــه والي ــه اوپ ــارو پ مربوطــو چ .كويباب مشوره ور

:مادۀ یكصد و سی ونهماهـــداف تـــأمینی در ـتـــــورای والیـــــشور ــــود امـبـــهـت و بـــــی دولـــــشافـكــان

ت بـــــــــــه نحـــــــــــوی كــــــــــــه در ــــــــــوالیردد ســهم ـــــــح مــی گـریـــصــقــوانیـــــــن ت

گرفتــــه و در مــــسایـــــــــل مربــــوط بــــه .والیت مشوره می دهد

شـــورای والیتـــی وظـــایف خـــود را بـــا محلــي واليتــي جرگــه خپلــې وظيفــې د

رسمي جريده

٦٩

.همــكاری ادارۀ محلی اجرا می نماید .ادارې په مرسته سرته رسوي

:يوسلو لو يتمه مادهــي ادار ــارو د ســمون او پــه ېد محل د چ

ې ونــــې فـــــعالهغــــې كــــې د خلكــــو د اخيســـــتو د تـــــأمين پـــــه مقصـــــد، پـــــه ولســــواليو او كليــــو كــــې د قــــانون لــــه

.جوېى حكمونو سره سم جرگې

:مادۀ یكصد و چهلم نـیــــــأمـــتـــــــور و ـم امـیــــــظـنـرای تــــــــب

ــ ـاش אل مـــــــردم در ادارۀ ـــــــــعــــراك فـتـــــــدر ولســوالی ه محلــی، ا و قریــه هــا، ــ

شــــوراها مطــــابق بــــه احكــــام قــــانون، .تشكیل می گردند

، پـو يددې جرگو غي د آزادو، عموماو مســتقيمو ــاكنو لــه مخــې دســيمې د

له خوا د دريو كلونـو لپـاره اوسېدونكو .اكل كېى

ــای ایــــــن شــــــوراها از طریــــــق اعضــــــری و ــومی، ســـ ــات آزاد، عمـــ انتخابـــمســتقیم از طــرف ســاكنین محــل بــرای

.مدت سه سال انتخاب می شوند

ې د كوچيــانو ــــو كــــرگـــي جـــــلـحـه مــــــپو ــــــــكمونــــه حـــــــون لـــــــانــون د قــــــــگ .ره سم تنظيمېيـــس

ــه ــوراهای ســ ــان در شــ ــری كوچیــ م گیــــ ق بــابـطــلی مـــحــم ــ ه احــ ــ كام قــ انون ـ

.تنظیم می گردد

:يوسلو يو لويتمه مادهلپــاره ـــاروالي ېد ــاري چــارو د ادار

.تشكيلېي

:مادۀ یكصد و چهل و یكمبــــرای ادارۀ امــــور شــــهری، شــــاروالی

.تشكیل می شود

ــاروאل او د ــاري مجلســونو غــي د دو، عمـــــومي، پـــــو او مســــــتقيمو آزا

.انتخاباتو له الرې انتخابېي

شــاروאل و اعضــای مجــالس شــاروالی، ــومی، ــات آزاد، عمــ ــق انتخابــ از طریــ

.سری و مستقیم انتخاب می شوند

پـــه ـــارواليو پـــورې مربـــوطې چـــارې د .قانون له ليارې تنظيمېي

امـــــــور مربوط به شـاروالی هـا توسـط .دقانون تنظیم میگردن

:يوسلو دوه لويتمه مادهي قـــــــانون د ـــــــــاســـت ددې اســــــــــدول

:مادۀ یكصد و چهل و دومــ ل احــیـمـعــد تـــصـقـه مــت بــــدول كام ـ

رسمي جريده

٧٠

ــو د تع ـــحكمونــــ ــدرجو ــــــ ميل او د منـــــــأميــــــارزــتونو د ت ـــن لپـــ اره الزمــې ــــ .ادارې جووي

ــ ـأمــــتو درج ایــــن ـنـــــای مـهـــــارزش نـیــــــق ـــون اسـانــــــ اسی، ادارات الزم را ـــــــ

.تشكیل می نماید

نهم فصل اضطراري حالت

فصل نهم حالت اضطرار

:يوسلو دري لويتمه مادهكـــه د جگـــې، د جگـــې دخطـــر، وخـــيم ــه ــا ورت ــاتو او ي اغتشــاش او طبيعــي آف

ملـي ژونـد حالت له امله د خپلـواك او ــه اساســي ــه چــې پ ــه هغــه طريق ســاتنه پ

ې، ناشـونې وگرـي قانون كې اكل شود جمهور رئيس له خوا د ملي شورى پـه تائيد د هېواد په ولو او يا ينـې برخـو

.كې اضطراري حالت اعالنېي

:مادۀ یكصد و چهل و سومــر جنـــگ، ــه علـــت جنـــگ، خطـ ــاه بـ هرگـاغتشــاش وخــیم، آفــات طبیعــی و یــا

ـات ــ حفظ استقالل و حی حالت مماثل، اسـی ون اسـملی از مجرایـی كـه در قانـ

ت ــالـ ــردد، حــ ـن گـناممك تعیین شده،ـــیس جمهـاضــطرار از طــ ـــرف رئ ــا ـ ور ب

ام یـا بعضـی ـورای ملـی در تمـ ـتائید ش .ور اعالن می شودـــاحـات كشـاز س

كـــه اضـــطراري حالـــت تـــر دوو مياشـــتو زيـــات دوام ومـــومي، د اودولـــو لپـــاره

.يې د ملي شورى موافقه شرط ده

ز دو مــاه هرگــاه حالــت اضــطرار بــیش ا موافقـت بـرای تمدیـد آن، دوام نماید،

.شورای ملی شرط است

:يوسلو لورلويتمه مادهپه اضـطراري حالـت كـې جمهـور رئـيس ــي شــورى او د ســترې ــوالى شــي د مل كمحكمې له رئيسانو سـره پـه مشـوره، د ملي شورى ينې صـالحيتونه حكومـت

.ته انتقال كي

:مادۀ یكصد و چهل و چهارمـــــحدر ـــمـت اضـــطرار رئـــیس جـالـ ور ـهـ

ورای ـای شــورۀ رؤســشـه مــمی تواند ببعضــــی از ه،ـمـــــكـحـملــــی و ســــتره م

ــای ش ـــصـــالحیت هـ ــه ـــ ورای ملـــی را بـ .قال دهدــحكومت انت

:يوسلو پنه لويتمه مادهپه اضـطراري حالـت كـې جمهـور رئـيس كوالى شي چې د ملي شورى او دسترې

:مادۀ یكصد و چهل و پنجمدر حــــالت اضطرار، رئیس جمهور می

ید روسای شـــــورای ائتـــــواند بعد از ت

رسمي جريده

٧١

يد وروسـته د ائت محكمې د رئيسانو تراساســــــي قــــــانون النــــــدينى حكمونــــــه

:ونوي او يا قيود پرې ولگوي

ملــــــــی و ســــتره محكمــــه، تنفیــــــــــذ ـــا ــل را معطــل بســازد و یـــــ احكــام ذی

:قیودی وضع نماید بــــــر آنهــــا

فقـــرۀ دوم مادۀ بیــست وهـفتـم؛ -١ د اوه ويشتمې مادې دويمه فقـــره؛ -١

مادۀ سی و ششم؛ -٢ شـــپ دېرشمه ماده؛ -٢

فقره دوم مادۀ سی و هفتم؛ -٣ داوه دېرشمي مادې دويمه فقره؛ -٣

فقره دوم مادۀ سی و هشتم؛ -٤ داته دېرشمي مادې دويمه فقره؛ -٤

:يوسلو شپ لويتمه مادهالت كې اساسي قانون نـه داضطرار په ح

.تعديلېي

:مادۀ یكصدو چهل و ششمدر حالــــت اضــــطرار، قــــانون اساســــی

.تعدیل نمی شود

:يوسلو اوه لويتمه مادهكه چېرې دجمهوري رياسـت دوره او يـا د ملــي شــورى تقنينــي دوره د اضــطرار

و په حالـت كـې پـاى تـه ورسـېي، د نويـ يـېـ ـنـدل ـيـره كـــر سـو تــاتــابـخـتــان

ورى د ـي شـ ـلـ ـس او مـيـ ـور رئـهـمـاو د جـــيـــغ ــورو ــــ ــر لــ و د خــــدمت مــــوده تــ

.ورې تمديديىـمياشتو پ

:مادۀ یكصد و چهل و هفتمـــرگاه دورۀ ری ـــاســـهــــ ـــمـت جــ وری و ـهـ

ـــی ـــقنــا دوره تــ ــورای ملـــی در ـــ ینیه شـاجــــرای ود،حالــــت اضــــطرار خــــتم شــــ

انتخابات جدید ملتوی گذاشته شده،س جمهـــــور و ــــــــمـــــدت خـــــدمت رئی

ــاه ــار مـ ــا چهـ اعضـــای شـــورای ملـــی تـ .تمدید می شود

كه اضطراري حالـت تـر لـورو مياشـتو زيــات اود شــي، لويــه جرگــه د جمهــور

.رئيس له خوا راغو تله كېي

هــــرگــــــــاه حـــــــالت اضــــطرار بــــیش از ـــماید لویــه جرگــه از چهــار مــاه دوام نـ ــ

.طــرف رئـیس جمهور دعوت می شود

اي تـه رسـېدو ــر پـت تــالــد اضطراري حه، د دوومياشــــــــتو دننــــــــه ـــــــــــتــوروس

.انتخابات كيى

رار، در ــــطـت اضـــــالــم حـتـــد از خــــعـــبـــخ ـــالل مــــ ــاه، انتخابــــات ـــــ دت دو مــ

.برگزار میگردد

رسمي جريده

٧٢

:يوسلو اته لويتمه مادهه رسـېدو ـتـ ىاـه پـ ــت پــطراري حالد اض

ـــس ـــه اقدامــــ ـــره هغــــــ ـــات چــــ ې ددې ـــــــانــاساســـــي ق ـــور (ون د ــــ يوســـــلو لـــــ

و پنـــــــــــه ـلــــــــوســـلــــــــــويتمې او يوي، ــــې شـ ـخـمادې لـه م ) لــــويتمې

.ىـوېـبې له ــــــنه له اعتباره ل

:مادۀ یكصد و چهل و هشتم، اقـــداماتی تم حــــــالت اضـــطرارـدر خـــ

اس مواد یكصد و چــــــهل ـر اســـــه بــكــ هــــو چ ــ ـارم و یكصــــــد و چ ـــــــ ل و ـهــــ

ی بــــه ـاســـــون اســـــــپنجـــــــــــم ایــــن قــانبـــال فــــاصلـــــــــه از عمـــــــــــل آمــــــده،

.اعتبار ساقط میــــگردند

لسم فصل تعديل

فصل دهم تعدیل

:يوسلو نهه لويتمه مادهســـپېلي ديـــن لـــه حكمونـــو د اســـالم د

خــــــه د پيــــــرو اصــــــل او اســــــالمي .جمهوري نظام نه تعديلېي

:مادۀ یكصد و چهل و نهمدس ـقــــاصــل پیـــروی از احكــام دیـــن م

ـــاس ـــالم و نــ ـــمــام جـظـ وری اســـالمی ـهـ .عدیل نمی شوندـت

د اتبــــاعو د اساســــي حقوقــــو تعــــديل يــوازي د هغــوى د حقوقــو د ــيگې پــه

.يمنظور جواز لر

ـــعدیــت ـــل حــــ ـــاســوق اسـقــ اع ـبـــــی اتـــرف به منظـــــور بهبــــود حقـوق آنـان ـص

.مجاز می باشد

ددې اساســــي قــــانون د نــــورو مــــوادو تعــديل د زمــان د غوــتنو او تجربــو لــه مخـــــــې، ددې اساســـــــي قـــــــانون د اوه ــتمې ــپ لويـ ــلو شـ ــپيتمې او يوسـ شـ

ره، د ـــــــــمــادې د احكــامو پــه رعايــت ســا ــور رئــــيس يــ ــورى د جمهــ د ملــــي شــ

.ثريت په پيشنهاد كېىـــاك

ــانون ــن قـ ــات ایـ ــر محتویـ ــدیل دیگـ تعـنظـر بـه تجـارب و مقتضـیات اساسی،

عصر، بـا رعایـت احكـام منـدرج مـواد شصــــت و هفــــتم و یكصــــد و چهــــل و ششم ایـن قـانون اساسـی، بـا پیشـنهاد ــای ــت اعضـ ــا اكثریـ ــور یـ ــیس جمهـ رئـ

.شورای ملی صورت می گیرد

:مادهيوسلو پنوسمه اد لپــــــاره د ـهـــــــنـشـيــل د پـــــــــعديـــتد

ت، ـومـــكـجمهــور رئــيس پــه فرمــان د ح

:مادۀ یكصد و پنجاهمبـــه منظـــور اجـــرای پیشـــنهاد تعـــدیل، ــت، ــای حكومــ ــین اعضــ ــی از بــ هیئتــ

رسمي جريده

٧٣

ملي شـورى او سـترې محكمـې د غيـو لـــه منـــه، يـــو هيئـــت جـــــــــوېى او د

.تعـــــديل طـــــــرح تياروي

و ستره محكمـه بـه فــرمان یشورای ملـرئیس جمهـور تشـكیل گــردیده، طـرح

.تعدیل را تهیه می كند

ـــد ت ـــويـــصـعديل د تـ پاره د جمهــور ـب لې ــــــــويـــان او د لـــــــرمـــه فــــــــس پـيــــــرئـــج ــره ســم ـرگ ــه حكمونــو س ې د فصــل ل

.لويه جرگه دايرېى

ه ـویــــل، لـــــدیـعـب تــــــویـصـــرای تـــــــبــ اسر ـه بــــــــرگــج ان رئـــیس ـرمــــاس فــــ

ــ جمهور و مطابق به احكام ف صل لویـه ـ .جرگه دایر میگردد

ــو ــه دري ــو ل ــو غي ــه د ول ــه جر ــه لوي كبرخــو خـــه د دوو برخـــو پـــه اكثريـــت د تعــديل طــرح تصــويب كــي، د جمهــور

.رئيس تر توشېح وروسته نافذېى

هرگــاه لویــه جرگــه بــا اكثریــت دو ثلــث ــوی ــدیل را تصـ ــرح تعـ ــا طـ ــل اعضـ ب كـ

كنـــد، بعـــد از توشـــیح رئـــیس جمهـــور .نافذ می گردد

يوولسم فصل متفرقه حكمونه

فصل یازدهم احكام متفرقه

:يوسلو يو پنوسمه مادهجمهـــــور رئـــــيس، د جمهـــــور رئـــــيس

ې ، وزيــــــــران او دســــــــتر.مرســــــــتياالنمحكمــــــې رئــــــيس او غــــــي، لـــــــــوى

ـــوא ــزي بانــــك او ملــــي ـارنــــ ل، د مركــارواالن د امنيــت رئيســان، واليــان او ــ

ـــفـيـــخپلــي وظ ـــ ــ ـتـــه وخـې پ ي ـشـــې نـكه دولت سره هې ول انتفـاعي ـوالى لـك

.يـره كـر سـمعامله ت

:مادۀ یكصد و پنجاه و یكمـــعاونـــم رئــــیس جمهــــور، ن رئــــیس ـیــ

ـــهـمــج ــای ور، وزرا،ــــ ــیس و اعضــ رئــــوی ــــارن ــه، لــ ــتره محكمــ ـــســ وאل،ــــ

ــ روس امنیـــــــت ای بانـــــــك مـــــــركزی و ـــــم ـــــلی، والـــــ ـــاروالها در ـیــ ان و شــــــــ

د ـنـ ـوانـی تـمـ ـه نـفـیــمدت تصـــــدی وظا ـــــــاعــــــــی را بـفـتـه انـلـــــامـعـچ مـیـــــه

.دولت انجام دهند

:يوسلو دوه پنوسمه مادهجمهـــــور رئـــــيس، د جمهـــــور رئـــــيس

االن، وزيران، د ملي شـورى او ـيـتـرســماو غـي، لـوى حكمى رئيسـان ـسترې م

:مادۀ یكصد و پنجاه دومــیس ــاونین رئـــ ــور، معـــ ــیس جمهـــ رئـــ

رؤسا و اعضای شورای جمهور، وزرا،ـــم ـــــس لی وـــــ ــه،ـــــ ـــوی ل تره محكمـــ ــــ

رسمي جريده

٧٤

ـــارنــ ــوالى د ــ ــيان نشـــي كـ وאل او قاضـــور ــوده كـــې نـ ــه مـ وظيفـــې د تصـــد پـ

.مشاغل ولري

ـــوא ــات نـــ ارنـــ ــد در ـل و قضـ می تواننــــیـمــدت تصــدی وظ ـــه بـف ـــاغـشـمه ـ ل ـ

.دیگری اشتغال ورزند

:يوسلو دري پنوسمه مادهــله ــارنواالن، د وســ ــيان، ــ والــــو قاضــ

ــبداران او د ــو منصـ ــو او پوليسـ واكونـملي امنيت كـاركوونكى نشـى كـولى د وظيفې دتصد په موده كې په سياسي

.گوندونو كې غيتوب ولري

:مادۀ یكصد و پنجاه و سومصــبان قضــات، ــارنواالن، صــاحب من

قــــوای مســــلح و پــــولیس و منســــوبین امنیـت ملـی، در مدت تصدی وظیـــفه نمــــــی تواننــــــد در احــــــزاب سیاســــــی

.عضویت داشته باشند

:يوسلو لور پنوسمه ماده مهور رئـــيس، د جمهـــور رئـــيس دـــــد جـــتـرســم ــترې ـيـــــ ــو اوســـــ االنو، وزيرانـــــ

ــوى ـــــ ــو او لـــ ارنوאل ـمحكمـــــې د غـــنـدې او دمت تر دورې واــشتمني، د خه ــــلـــه وسيـــان پـه اورگـغـــوروسته، د ه

بت، ېــل ـــــون يــې ــاكې ث ـانــــې قــــچ .ىـرېـپـكېى او خ

:مادۀ یكصد و پنجاه و چهارمدارایـــــی رئــــیس جمهــــور، معــــاونین

ـــرئ ــــمـــیس جـــ ـــور، وزرا، اعـهــ ای ـضــه و لـــوی ارنــــوאل ـــــــــمـكـحـره مـــــتـــس دمت،ـــــــــــدورۀ خ عد ازـل و بـــــــــــــــبـــقـــوســــت ـــط ارگانــــ ـــی كــــ ــــــ ون ـه در قانــردد، ثبـت، رسـیدگی و ـگـ ـیـن مـیـیـعـــت

.نشر می شود

:يوسلو پنه پنوسمه مادهد جمهــور رئــيس مرســتياالنو، وزيرانــو، د ملــــي شــــورى رئيســــانو او غيــــو، د

او لوى ، قاضيانوسترې محكمې غيوو ســره ــارنوا ل تــه د قــانون لــه حكمونــ .سم، مناسب معاش اكل كېى

:مادۀ یكصد و پنجاه و پنجمـــب ـــعاونـرای مــــ ـــین رئـــ ــور، ـــ یس جمهــ

ورای ملـی و ــا و اعضای شــوزرا، رؤسل ـوی ارنـوאقضات و ل ستره محكمه،

طابق به احكام قانون معاش مناسب ــم .عیین میگرددــت

:يوسلو شپ پنوسمه مادهو د ـــــارنې او ـاتــــــابـخـتـر ول انـــــــد ه

كو عمومي ـلـادارې او په هېواد كې د خ

:مادۀ یكصد و پنجاه و ششمـــمـــك ــرای ـ یسیون مســتقل انتخابــات ب

ابات ـخـ ـتـظارت بر هر نوع انــــاداره و ن

رسمي جريده

٧٥

و ـاتـ ـابـخـتـرايو ته د مراجعـې لپـاره د ان مستقل كمېسيون د قانون لـه حكمونـو

.سره سم جوېي

ی مـــردم در ـــــومو مراجعــه بـــه آرای عم ـــكشــــور مطاب ـــق بـــ ــانون ــــ ــام قــ ه احكــ

.تشكیل میگردد

:يوسلو اوه پنوسمه مادهــارنې ــر تطبيـــق د ـ ــانون پـ د اساســـي قـخپلـــواك كمېســـيون د قـــانون لـــه حكـــم

.سره سم تشكيلېى

:مادۀ یكصد و پنجاه و هفتمكمیســیون مســتقل نظــارت بــر تطبیــق قانون اساسی مطـابق بـه احكـام قـانون

.می گرددتشكیل

ور ـهــــــمـي د جـون غــــــيــــــسـېـمـددې كى پـــه ــــــــــرئـــيس لـــه خـــوا د ولســـي جرگ

.ىـېـنـيـعـد تـيـائـت

ــــاع ــرف ـضــ ــیون از طــ ــن كمیســ ای ایـــــهـمــرئـــیس ج ـــــ ـــائـه تـور بـ ــی ـیـ د ولسـ

.جرگه تعیین میگردند

دولسم فصل حكمونه يانتقال

فصل دوازدهم احكام انتقالی

:دهيوسلو اته پنوسمه ماد ملــت د بابــا لقــب او هغــه امتيازونــه

هجـــري شمســـي كـــا ل د ١٣٨١چـــې د ــطراري لــــويې جرگــــې لــــه خــــوا د اضــافغانســتان پخــواني پاچــا اعليحضــرت محمد ظـاهر شـاه تـه وركـل شـوي دي، ددې اساســـــي قـــــانون د حكمونـــــو لـــــه رعايـت ســره ســم د ژونــد تــر پايــه د دوى

.لپاره محفوظ دي

:مادۀ یكصد و پنجاه و هشتملقب بابای ملت و امتیازاتی كه توسط لویــه جرگــه اضــطراری ســال یكهــزار و سه صد و هشتاد و یك هجری شمسـی ــاه، ــاهر شـ ــد ظـ ــه اعلیحضـــرت محمـ بـ

ــ پادشاه س اعطـا شـده ابق افغانسـتان، ـایت احكـــام ایـــن قـــانون ـاســـت بـــا رعـــ

اساســـی مـــادام الحیـــات بـــرای ایشـــان .محفوظ می باشد

:هيوسلو نهه پنوسمه مادد دغه اساسي قانون له نافذيدو خه د

ــر ن ــاح ت ــى شــورى د افتت ــورې ېمل ــې پ .قال دوره گل كېىـموده د انت

:مادۀ یكصد و پنجاه و نهممــدت بعــد از نفــاذ ایــن قــانون اساســی

دورۀ تــا تــاریخ افتتــاح شــورای ملــی، .قال شمرده می شودـانت

رسمي جريده

٧٦

ي اســـــالمي ـالــــــقـتـان انـتــــــســانـغــد افانتـــقال پــه دوره كــې النــدين دولــت د

:وظيفې سرته رسوي

ی اسالمی افغانستان، ــالـقـتـت انـــدولــ ـــایـــوظ قال،ـدر دورۀ انتــ ــل را ـــ ف ذیــ

:انجام می دهد

ــوري -١ ــه جمهــ ــتو دننــ ــپو مياشــ دشــورى او محلى جرگـو ــــي شـلــرياست، م

ــه اه د ت ــاتو پــــــ ـــيـنـقــد انتخابــــــ ي ـنــــــ و صادرول؛ـونـرمانـف

دار فرامین تقنینـی مربـوط بـه ــاص -۱ـــابـخـتــان ــــات ریــــ هوری، ـمــــــت جـاســــــش ـــورای مــ ـــوراهــــی و شـل ای محلــی ــ

اه؛ــدت شش مـدر م

له يوه كا ل خه په كمه موده كې د -٢محكمو د صـالحيتونو او تشـكيالتو او ــدې ــانون بان ــر ق د اساســى تشــكيالتو پ

ول؛دكار د پيل په اه د فرمانونو صادر

اصدار فرامین در مورد تشكیالت -۲و صــالحیت محــاكم و آغــاز كــار روی ــال ل ــی در خـ ــكیالت اساسـ ــانون تشـ قـ

مدت كمتر از یكسال؛

ــــخــتــد ان -٣ ــواك ـابــــــــــ اتو د خپلــــــــــ كمېسيون جوول؛

ــ قــتــســون مـیـسـیـمـل كـیـكـشـت -۳ ل ـ ات؛ـابـخـتـان

ـــرايــد اج -٤ ـــضـي او قـــ ــارو د ـايــ ي چــــوره ــو غـــ ــور د الزمـــ ــه منظـــ ــيم پـــ تنظـــ

اصالحاتو سرته رسول؛

ـــان -۴ ه ـــــــــات الزم بـــــــــالحــجام اصــــــــــنـم ــــیـظـنــور تـظــ تر امــــور ـــــــــهـم بــــــــ

اجرایی و قضایی؛

د دې اساســـي قـــانون د حكمونـــو د -٥تطبيق په برخه كـې د زمينـې د برابرولـو

لپاره الزم تدبيرونه نيول؛

هآمــــادخاذ تــــدابیر الزم جهــــت ـاتــــ -۵بیق احكــام ـرای تطـــــــنه بـیـــــســاختن زم

این قانون اساسی؛

:يوسلو شپيتمه مادهــور رئـــــيس د ــومنى منتخـــــب جمهـــ لـــانتخابــاتو د نتــايجو تــر اعــالن دېــرش ورې وروسته د دغه اساسـي قـانون لـه

.حكمونو سره سم په كار پيل كوي

:مادۀ یكصد و شصتمســی س جمهــور منتخــب،ـیـــن رئـیــــاولالم نتــایج انتخابــات، ـبعــد از اعــ روز

ی ـاسـون اســانـن قــكام ایــمطابق به اح .دـنـی كـاز مـه كار آغـب

رسمي جريده

٧٧

ــ ېـــــــې كـــر اخـــيزې هــه ــ ي چــ ې د ـــــــــــي شـــــورا ـلـمهور رئـــــيس او مـــــــــجــــابـــخـتـــان ـــات پــ ــــه يــ ـــوه وخـــ ـــت كــ ې ـ .يــره شـــر ســت

ـــبــــانـه جـمــــوشش هــــــك ورت مـــی ـه صـس ـیـــــگیــــرد تــــا اولــــین انتخابــــات رئ

ك ــم در یـا هـی بـلـورای مـور و شـهـمـج .وقت صورت بگیرد

ـــد م ــه د هغـــــې د ـــــ لي شـــــورى واكونـــورې پــــدې ـــــــودې پــــــر مــــــتس ـیـــــأســـت

حكومـت تـه سـپارل اسي قـانون كـې ــاسى او مؤقتـــــه ســـــتره محكمـــــه د ـېــــــك .ىور رئيس په فرمان جوېـهـمـج

صالحیت های شورای ملـی منـدرج در این قانون اساسی تا زمان تأسیس ایـن شورى به حكومت تفـویض مـی شـود و سـتره محكمـۀ مؤقــت بـه فرمـان رئــیس

.جمهور تشكیل می گردد

:يوسلو يوشپيتمه مادهورى لــه تأســيس ســره ســم ــــــــــــلي شــــــمايف ددې ـــــــــل واكــــــــــونه او وظــــــــپـــخ

و ــــــــــونــكــمـــون د حـــــــــــانــاساســـــــي ق .ق عملي كـــويـطابــم

:مادۀ یكصد و شصت و یكم ـــش ــی،ـــ ــالحیت ورای ملـ ــایف و صـ وظـ

أسیس، ـود را بــــه مجــــرد تـــــــــــهــــای خن قـــــانون ــــــــكام ایـــــــه احــــــــمطـــــابق ب

.ندــــــاساسی، اعما ل می ك

ـــــد م ــي ـلـ ــومن غونـ ــه لـ ــورى لـ ى شـــ ه مـــپو ـــو ورـــرشـــه د دېـتــوروس وده ــ

ــ ك تره محكمـــه ــــــــــت او ســـــومـكـــې حـــره ــــه حكـــمونو سـانون لـــددې اساســي قــ .سم تشكيلېي

ـــب ــر شـــ ـــعد از دای ـــیـدن اولـ ه ـســـلــن جـالل مـــدت ســـی ـورای ملـــی، در خـــــــــش

ره محكمــــــه ـتـــــــت و سـومـــــــكـروز، حون اساســی ـانـــن قـمطــابق بــه احكــام ایــ .تشكیل می گردند

انسـتان د انتقـالى اسـالمى دولـت د افغرئيس تر هغه وختـه پـورې وظيفـه سـرته ــه رســوي چــې منتخــب جمهــور رئــيس پ

.كار پيل نه وي كى

ــالمی ــالی اســــ ــت انتقــــ ــیس دولــــ رئـــــــســانـغـــاف ــیس ـتــ ــه رئــ ــا زمانیكــ ان تــ

ــور منتخـــب بـــ ــاز كنـــد ـجمهـ ــار آغـ ه كـ .اجرای وظیفه می نماید

ــه ــلو نهـــ ــانون د يوســـ ددې اساســـــي قـــــورمې فقـــرې د پنوســـمې ــادې د لـ مـ

حكـــم پـــه رعايـــت، د دولـــت اجرايـــي او

ی و قضـــــایی ــــــــرایـــای اجــــــــهـــارگانم فقـرۀ چهـارم ــــــــكـــدولت با رعایت ح

هـــــم ایـــن ـــمـــادۀ یكصـــد و پنجـــاه و ن

رسمي جريده

٧٨

قضــايي ارگانونــه د حكومــت او ســترې محكمې تر تشكيل پورې خپلو وظايفو

.ته ادامه وركوي

الـــــــی تشـــــــكیل قـــــــــانون اساســـــــی،ت و ستره محـــكمه به وظایف ـكـــومـح

.خود ادامه میدهند

ــــه ـــيـنـقــه تـغـــ ـــونـانـرمـي فـنـــ ــــــ ې ـه چـــدمــؤقتې دورې لــه پيــل خــه وروســته ننافــذ شــوي دي د ملــي شــورى لــوم

.غونې ته راجع كېى

ین تقنینـــی كـــه از آغـــاز دورۀ ـــــــــفرامــ ت بـــؤقـــم ــ افـــد نـعـ ـــه بــ ــ ــردیذ گــ ده ــه شورای ملـــی ـسـلـن جــیـه اولــت بـــاس .ــاع می گردندـارج

ه پـورې چـې ـتـ ـه وخـغــه رـن تـيــرامــدا ف يد ملى شورى له خـوا لغـوه شـوي نـه و

.نافذ ل كېى

ــ ـــیـرامـن فـایـ ــه از طـــرف ــ ــا زمانیكـ ن تـد ــــنـاشــده بـــــگردیـــشــورای ملــی لغــو ن

.دـنـاشـی بـذ مـــافـــن

:يوسلو دوه شپيتمه مادهدا اساســـي قـــانون د لـــويې جرگـــې لـــه ــذ او د ــته نافـــ ــه وروســـ ــويب خـــ تصـــافغانسـتان د انتقـالي اسـالمى دولـت د

.رئيس له خوا توشېح او اعالمېى

:مادۀ یكصد و شصت و دومــاریخ تصــویب ــانون اساســی از ت ــن ق ایلویـــه جرگـــه نافـــذ و از طـــرف رئـــیس

نســـتان دولـــت انتقـــالی اســـالمی افغا .توشیح و اعالم میگردد

په نافذېدو سره يې ددې اساسـي قـانون لــه حكمونــو مغـــاير قــوانين او تقنينـــي

.فرمانونه لغوه كېى

ون اساسـی، قـوانین ـانـ ــن قـاذ ایـفـا نــبــایر احكــــام آن و فــــرامین تقنینــــی مغــ

.ملغی می باشد