adriaanaarnoudse strobalen paviljoen itgwo
DESCRIPTION
Een strobalen paviljoen voor ITGWO Het schetsontwerp voor het strobalen-paviljoen bestaat uit een groot basisblok waaruit ruimten als het ware zijn uitgehold. Naar analogie met de 15e eeuwse Schotse kastelen waarbij in het volume van het materiaal ruimten worden gemaakt. Het paviljoen zal net als de kastelen zijn opgebouwd uit enkel op drukbelaste elementen. In werkelijkheid is het grote blok een samenstelling van constructieve bouwstenen die in zich relatief stabiel en uniform gedragen (in dit geval zowel de strobalen als de losse onderdelen zoals de koepels, de kom en de tunneldelen).TRANSCRIPT
Ctesiphon
een strobalen paviljoen voor Vlielandfebruari 2014 Adriaan (Arjen) Aarnoudse
Architect
Vlieland
Vlieland is het kleinste bewoonde waddeneiland in Nederland. Het is het enige eiland waar de duinen aan de Waddenzee grenzen, zonder polder ertussen. Terwijl op de overige eilanden het zwaartepunt van de eilanden aan de westkant ligt en de uitgestrekte woeste gronden oostwaarts, is dat bij Vlieland andersom. Het dorp ligt in het oosten en de Vliehors, de enorme, kale zandvlakte ligt aan de westkant. De Vliehors is een groot getijde-natuurgebied en regelmatig in gebruik als militair oefenterrein. De zandvoorraad op de Vliehors en de overheersende westenwinden zorgden voor de vorming van het hoogste duin op de Waddeneilanden: het veertig meter hoge Vuurboetsduin, waarop logischerwijs de vuurtoren prijkt.
Vlieland kende lange tijd een tweede dorp: West-Vlieland, dat door de zee
nog steeds aan de Noordzeekust van het eiland, veel sterker dan aan de overige eilanden. De grootste vijand van Oost-Vlieland was echter het zand, dat met name ‘s winters het dorp binnenstoof. Rond 1900 werd de toestand onhoudbaar. Na enig experimenteren met de juiste boomsoort, voor het tot dan toe boomloze eiland, werd rond 1930 een brede bosgordel aangelegd om het dorp. Er is geen landbouw meer op Vlieland, maar van oudsher houden de Vlielanders graag geiten. Nagenoeg alle grond buiten de dorpskom is eigendom van Staatsbosbeheer.
“Nu weet ik: nergens vind ik vree,Op aarde niet en niet op zee,Pas aan die laatste smalle reeVan hout in zand.”
Jan Jacob Slauerhoff
AA
Landschap en gebouw
De relatie tussen het landschap en de gebouwde omgeving is belangrijk voor mij. Twee uitersten fascineren me: het grote lege landschap en de dichtbevolkte stad. Ik droom van de natuur in de stad en het leven in de woestenij. In mijn werk zit continue een verlangen om de manier waarop we bouwen en de vraag hoe om te gaan met onze gebouwde omgeving te heroverwegen en te onderzoeken.
Op dit moment werk ik naast een aantal kleine opdrachten aan vier conceptuele projecten. Vorig jaar ontving ik hiervoor de starterssubsidie talentontwikkeling van het ‘Stimuleringsfonds creatieve industrie’, mede naar aanleiding van mijn afstudeerwerk. In mijn afstudeerproject voor de landtong van Rozenburg zet ik cement-gestabiliseerd afval in als bouwmateriaal voor zeven interventies in het landschap van de landtong middenin de Rotterdamse haven. De interventies zijn bijvoorbeeld een picknick-plek, uitkijktoren en openlucht-theater. Door de relatief kleine ingrepen wordt het gebied inzichtelijk, bruikbaar en toegankelijk.
Architectuur kun je mijns inziens inzetten als instrument; om verhalen te vertellen, een landschap te ontdekken of een gebied te ontwikkelen. Het doel is het creëren van nieuwe omgevingen, nieuwe atmosferen, een nieuw landschap. De kunstmatige ruimte die we daarmee maken, wordt op die manier een nieuwe natuur van zichzelf.
bos: Oost-Vlieland
stad: Tokyo Japan
Samenzijn
Samenzijn vinden we allemaal heel belangrijk. De meeste mensen die veel tijd besteden met hun vrienden en familie zijn ook heel gelukkig. Samenzijn vinden we belangrijk om de gezelligheid, het deel uitmaken van een vriendengroep, zinvolle tijdsbesteding en het omgaan met problemen en het delen van geluk. Wanneer we samenkomen doen we dat graag in een intieme, knusse omgeving; op plekken
Into the great wide open
Into The Great Wide Open (ITGWO) is een samenzijn op Vlieland: muziek,
Waddeneiland in al z’n grootsheid ervaart. De bijzondere relatie met de elementen van de natuur maakt van ITGWO één van de mooiste festivals van Nederland, zo worden de grenzen van het festival beschreven door de waterlijn, zijn weer en wind geen bepalende factor en is het kampvuur in de avond nog mooier door het uitzicht ‘into the great wide open’.
Het tijdelijke karakter brengt iedere festivalbezoeker in een vakantiestemming. De sfeer is relaxed, ongedwongen en vrolijk. Veel optredens vinden plaats rond relatief kleinschalige podiums in de open lucht, sommige krijgen door de bosrijke omgeving een intieme huiskamersfeer. Naast het samenzijn en de fantastische optredens vindt de cultuurliefhebber op dit festival ook meer diepgang, rust, natuur en diversiteit. Juist die ruimte die er is voor kunst en natuur zorgt voor een ongekende balans.
Ctesiphon
Ctesiphon was een stad in Mesopotamië. Daterend uit de 3e eeuw zijn hier restanten te vinden van wat ooit een indrukwekkend paleis was in de toenmalige stad Ctesiphon. Opvallend aan het paleis is de overdekte hal, die meer dan 25 meter breed is en ongeveer 50 meter lang. De vorm van de boog is een perfecte kettinglijn, wat meteen een verklaring kan zijn voor het feit dat hij nog steeds overeind staat en daarmee één van de oudste constructies volgens dit principe is.
De kettinglijntheorie stelt dat een boog het stevigst is, wanneer hij gebouwd wordt als een omgekeerde ‘hangende ketting’. Het idee hierachter is de volgende: in een hangend touwtje bestaan alleen trekkrachten, in de richting van het touw. Keert men die kromme om, dan zullen in de boog alleen drukkrachten bestaan. Bij bogen die niet de kettinglijn als vorm hebben, bestaan er naast die drukkrachten ook buitenwaarts gerichte krachten, die ervoor kunnen zorgen dat de boog naar buiten plooit en mettertijd scheurt.
Boogconstructies, koepelconstructies en complexere dakconstructies volgens ditzelfde principe zijn in alle stromen en tijden terug te vinden in de architectuur. De gebogen dakvormen refereren aan klassieke gebouwen en creëren een sacrale sfeer of krijgen zelfs een natuurlijke uitstraling.
Stro
Materiaal en ambacht is zeer interessant voor mij als het gaat om architectuur. Ik kan mezelf voortdurend afvragen: “wat is er allemaal mogelijk met een materiaal?” Stro is zo’n materiaal dat mij fascineert. Maar waarom zijn er zo weinig interessante voorbeelden van gebouwen die gemaakt zijn met stro? Bouwen met stro is tot nu toe relatief beperkt. Omdat er geen goede constructieve rekenwaarden zijn, kunnen strobalen niet zelfstandig constructief worden toegepast en wordt stro enkel toegepast binnen een houtskeletbouwprincipe.
Strobalen hebben een grote ecologische en economische potentie. Als onderdeel van mijn ontwerpend onderzoek ondersteund door het ‘Stimuleringsfonds creatieve industrie’, doe ik samen met een constructeur en de vakgroep ‘Strobouw’ onderzoek naar stro en de mogelijkheden om dat constructief toe te passen. Door vanaf een groot volume van een strobalen blok op zoek te gaan naar het maken van interessante uithollingen in die massa. Net als bij de dikke kasteelmuren van de 15e eeuwse kastelen in Schotland, liggen in de dikte van het materiaal kansen om binnenruimte, gangen of zelfs een atrium te maken. In combinatie met de koepelconstructies gebaseerd op de kettinglijntheorie levert dat vanzelf nieuwe mogelijkheden om spannende architectuur te creëren met dit ongebruikelijke bouwmateriaal.
Een strobalen paviljoen voor ITGWO
Het schetsontwerp voor het strobalen-paviljoen bestaat uit een groot basisblok waaruit ruimten als het ware zijn uitgehold. Naar analogie met de 15e eeuwse Schotse kastelen waarbij in het volume van het materiaal ruimten worden gemaakt. Het paviljoen zal net als de kastelen zijn opgebouwd uit enkel op drukbelaste elementen. In werkelijkheid is het grote blok een samenstelling van constructieve bouwstenen die in zich relatief stabiel en uniform gedragen (in dit geval zowel de strobalen als de losse onderdelen zoals de koepels, de kom en de tunneldelen). Het plan is dat ik de komende maanden samen met de stichting Strobouw Nederland en een meewerkend constructeur (Nico Plukkel) voldoende proeven kan doen om een strobalen-paviljoen te kunnen maken dat als tijdelijk gebouw volgens de regels kan en mag fungeren. Vervolgens kan het paviljoen, afhankelijk van de toegstane belastingen verschillend worden geprogrammeerd. De volgende pagina’s geven een eerste indruk van het schetsontwerp.
koepels als binnenruimten kom als openlucht-theater
verbindende tunnelbasisblok
Strobalen koepel door Gernot Minke in aanbouw.
Doorsnede van het schetsontwerp van het strobalen paviljoen voor ITGWO.
impressie strobalen-paviljoen in de duinen (beeldbewerking foto RWS)
