Ias XORNADAS CONCELLOS SAUDABLES

Actividades de Fomento daActividades de Fomento da Actividade Física ComunitariaActividade Física Comunitaria

Orlando Blanco Iglesias

Servizo de Estilos de Vida Saudables e Educación para a Saúde

Incremento sostido de enfermidades crónicas relacionadasi d E til d Vid S d blcoa ausencia de Estilos de Vida Saudables

Cambio nos patróns de movemento:• Reducción do tempo da Actividade Física = reducción

gasto calórico e baixa Cond. Física.

• Aumento do tempo sedentario.

MILLÓNS DE ANOS DÉCADAS

Condición física alta - 6.000 kcal/s Condición física moi baixa - 1.800 kcal/s

BAIXA

Ó ÍCONDICIÓN FÍSICASEDENTARISMO

ENFERMEDADES ENFERMIDADES HIPERLIPIDEMIAS

CARDIACAS MUSCULOESQUELÉTICAS

HIPERLIPIDEMIAS

HIPERTENSIÓN EMBOLIAS/ICTUSDIABETE TIPO IIOBESIDADE

G t it i• Gasto sanitario:• 800 millóns € /ano para unha poboación de 10 millóns na que

o 50% da poboación é inactiva.

• 115-300 € PERSOA / ANO (OMS)

Dada a situación, a promoción dos E.V.S faise imprescindibleimprescindible

Pil f d t i d E til d VidPilares fundamentais dun Estilo de Vida Saudable

Estilo de Vida SaudableEstilo de Vida Saudable

Vida sen TabacoVida sen Tabacoe

outras drogas

ACTIVIDADEALIMENTACIÓN

ACTIVIDADE FÍSICA

O i i fí i é l tO exercicio físico é un elementoimprescindible para o mantemento e amellora da saúde e a prevención dasenfermidades, para todas as persoas e paraenfermidades, para todas as persoas e paratodas as idades.

¿Por qué?

A falta de actividade dunha función orgánica, podeprovocar a perda parcial ou total desa capacidade oup p p pfunción. Incluso, a baixa actividade dun sistema ouórgano corporal, pode producir unha disfunción queffinalmente termina nunha alteración ou patoloxía.

O exercicio físico é unha actividade que representa un estímulo para todos os sistemas corporais

A CONDICIÓN FÍSICA

Estado dinámico de enerxía que permite as persoaslevar a cabo as tarefas diarias habituais, disfrutar dotempo de ocio e afrontar as emerxencias imprevistassen unha fatiga excesiva, á vez que axuda a evitar asenfermidades hipocinéticas, a desenvolver o máximoda capacidade intelectual e a experimentar

l t l í d i iplenamente a alegría de vivir.

“A Condición Física só se pode mellorar co Exercicio físico”

BENEFICIOS DABENEFICIOS DA

ACTIVIDADE FÍSICAACTIVIDADE FÍSICA

SOCIALES PSICOLÓGICOSSOCIALES PSICOLÓGICOS

FISICOS

“somos o que comemos e o que nossomos o que comemos e o que nos movemos”

A enfermidade e a súa prevención sonA enfermidade e a súa prevención soncompetencia dos servizos médicos, pero apromoción da saúde é responsabilidade detodos.todos.

Proxectos Proxectos

“Concellos Saudables”“Concellos Saudables”

Áreas preferentes de actuación:

Actividade Alimentación Vida

Fisica Alimentación

Saudable

Vida sen

tabacoOutras

áreastabaco áreas

Análise da situación local I Fase

1as. Xornadas

Formulación de

I. FaseDeseño e presentación

obxectivosdo proxectoTécnicos do Concello Elaboración do Proxecto

Deseño das actividades

Técnicos do Concello

Proxecto seleccionado

Execución do ProxectoII. FaseExecución das actividadesDesenvolvemento do proxecto

Técnico A. F. - DXSP

Avaliación e MemoriaIII. Fase

Avaliación do proxecto Avaliación e MemoriaAvaliación do proxectoTécnico A. F. - DXSP

1. Análise da situación local

Recollida e

1. Análise da situación local

Recollida e

interpretación da información

Poboación e

d id dTexido asociativo:Enfermidades

grupos de idade Ampas, Asociacións.prevalentes

Instalacións e materiais

dispoñibles. Actividades

Recursos do entorno existentes

2. Formulación de obxectivos

(resultados esperados)

Claros

e precisosRealistas Medibles

Ad d á C id dAdecuados á Comunidade

3 Elaboración do proxecto3. Elaboración do proxectoDeseño das actividades

Definir Realizar o

as actividades segundo os grupos

cronogramade

Estimar os recursoshumáns

segundo os gruposde poboación

deactividades

e materiais

Baseado nos obxectivos

Ob tiObxectivos

RecomendaciónsRecomendacións

Infancia e adolescenciaMínimo de 60m diarios

dede

Actividades físicas e deportivas

V i d lúdiVariadas e lúdicas

Actividades en horario escolar:

• Activar os tempos mortos escolares: Recreos• Activar os tempos mortos escolares: Recreos movidiños. (Apoio con materiais, etc.)

• Actividades físicas e deportivas• Actividades físicas e deportivas complementarias en momentos puntuais.

“Coordinación co centro escolar”Infanc.

Coordinación co centro escolar

Actividades extraescolares:E l d tie

Adolesc.

• Escolas deportivas.•Escola de xogos, de xogos tradicionais, •Olimpiadas deportivas, de xogos, etc.

“Coordinación co centro escolar e cas Asociacións”

Actividades de fin de semana cas familias:• Sendeirismo Orientación Ginkanas OlimpiadasSendeirismo, Orientación, Ginkanas, Olimpiadas, xogos tradicionais, etc.

Coordinación co centro escolar e Asociacións

Idade AdultaA) Mínimo de 45m diarios de A F utilitaria ouA) Mínimo de 45m diarios de A.F. utilitaria ou recreativa (continua ou intermitente)

Obxectivo: Minimizar sedentarismo, gastar calorías, reducir perda Cond. Física, etc.

b) 3-5 sesiones semanais (45-60´) de Exerc. Físico.

( Contínua e de Intensidade moderada)Obxectivo: Mellorar ou manteñer a condición física = Saúde

Mínimo de 45m diarios de A.F. utilitaria e recreativa (contínua ou intermitente)

• Actividades informativas: aumentar o coñecemento da poboación sobre os beneficios da A.F., riscos do sedentarismo formas de conseguir eses 45´ etcsedentarismo, formas de conseguir eses 45 , etc.

• Préstamo de bicicletas, patíns, podómetros...

Idade 3-5 Sesións semanais de Exercicio físico.Adulta •Rutas Saludables.

•Actividades acuáticasActividades acuáticas.•Actividades de Ximnasio: Aeróbic, Pilates, educación postural, etc.p ,•Actvs. Deportivas: Ofertar horarios e instalacións•Pasiño a Pasiño (10 000 pasos): podómetrosPasiño a Pasiño (10.000 pasos): podómetros.

Nota: Adaptado e según intereses e motivacións da cidadanía.

Terceira idade30 - 45 m A.F. diaria

Ob tiObxectivos:

Retrasar o proceso involutivo fisiolóxicoRetrasar o proceso involutivo fisiolóxico.

Manteñeer, desarrollar e potenciar as , pcapacidades físicas existentes.

Compensar as funcións deficitarias.

E ti l ti t d id dEstimular os sentimentos de seguridade, independencia e autorrealización.

CALIDADE DE VIDA

45 m A F diaria45 m A.F. diaria.Actividade físicas e recreativas:

• Ximnasias suaves.B il

Terceira

• Bailes.• Actividades acuáticas.

idade • Xogos tradicionais.• Actividades de forza de coordinación de• Actividades de forza, de coordinación, de marcha.

Grupos específicos

Exercicio físico adaptado

ProblemasProblemas Musculoesqueléticos.

Osteoporosis.

Problemas

cardiovasculares

Obesidade

sobrepeso

Exercicio físico adaptado•Exercicio físico especialmente planificado e

Grupos

Patolox

•Exercicio físico especialmente planificado e supervisado.

I i dibl l b ió t dPatolox.

Específ.•Imprescindible a colaboración co centro de saúde médico.

EXEMPLOS: Rutas do corazón, Escola da espalda, etc.

II. FaseDesenvolvemento do proxecto

Técnico A. F. - DXSP

1 32

Información áid d í

1

DiagnósticoC d Fí i

3Curso

de formación

2

cidadanía das actividades

Cond. Física.(kit)

de formaciónaos técnicos

(DXSP)

5

Execución

4Verificacióndo proceso

5

das actividadesdo proceso

DXSP

Curso de formación aos técnicos

DESTINATARIOS:

• Técnicos das “Unidades Concello Saudable”

OBXECTIVOS PRINCIPAIS:OBXECTIVOS PRINCIPAIS:

• Axuste técnico do proxecto.

• Impartir formación específica na área de ACTIVIDADE FÍSICA (e nas outras áreas).

• Formación no Protocolo e nos instrumentos do diagnóstico da Condición física.

• Unificar criterios e información.

• Informar do método de asesoramento e apoio técnico• Informar do método de asesoramento e apoio técnico continuado da DXSP: páx. WEB, etc.

Diagnóstico da Condición FísicaNOTA: 1ª actividade práctica da “Unidade Concello Saudable”

IMPORTANCIA: Condición Física ten unha relación directa coaIMPORTANCIA: Condición Física ten unha relación directa coa saúde e prevención de moitas enfermidades = Ind. de saúde.

DESTINATARIOS:

• Cidadáns que queiran coñecer a Cond. Fís.

Escolares: coa coordinación cos centros escolares ( b i• Escolares: coa coordinación cos centros escolares. (observatorio da condición física escolar)

OBXECTIVOS:OBXECTIVOS:

• Ter unha mostra da CONDICIÓN FÍSICA municipal.

C ñ it ió d tid fi l li ió I i i l /• Coñecer a situación de partida e final: avaliación Inicial / continua / final.

Ad t i t ti id d l ifi d• Adaptar e reorientar as actividades planificadas.

• Motivar a participación e aumentar a adherencia as actividades.

KIT evaluación da Condición Física

RESULTADO:

• Estado das diferentes capacidades físicas relacionadas coa saúde: resistencia aeróbica – flexibilidade – forza – equilibrio - I.M.C. -

porcentaxe texidos corporais: graxo, muscular, p p g , ,

COMPONENTES:

M t i l b t í E fit b t d i d i l• Material batería Eurofit: pruebas estandarizadas a nivel mundial.

• Bioimpedanciómetro: % tejidos corporales

• Tallímetro: I.M.C.

•Pack cardiovascular: pulsómetros, Etc.

Fase IIIRemate e avaliación do proxectoRemate e avaliación do proxecto

Técnico A. F. - DXSP

Elaboración e entraga

d M i

Avaliación do proxecto•Avaliación Cond. Física. da Memoria•Cuestionarios E.V.S.

Elementos clave para o éxito dun

programa de actividade físicaprograma de actividade física

• Soporte e apoio político (neste caso a nivel municipal)

• Información basada en evidencias científicas.

• Mensaxes claras e sinxelas.

• Alianzas e coalicións fortes (municipios, saúde, educación, deportes, profesores educación física, comunicadores, empresa privada, etc.)

Colaboración técnica e científica.

Outros elementos a considerar:Outros elementos a considerar:

• Escenarios apropiados

• Satisfacción dos participantes

• Difusión de información para a poboación obxectivo con mensaxes específicas.

Moitas Gracias pola súa patención, e…PASEA

P G l d A ti id dPrograma Galego de Actividades Saudables, Exercicio e Alimentación