abereen eskola - bizkaialehoia, behia, ahuntza eta ardia bizenta mogel. ipuin onak. ipui iv esopo...
TRANSCRIPT
1
2
Abereen eskolaAspaldi-aspaldi, animaliek ere bazekiten berba egiten. Azeriak ume txikien modura, zer edo zer bereganatzeko. Lehoiak harro-harro, denen nagusi zela agertzeko. Behiak, apal eta mantso, esnea ez garrazteko. Ahuntzak eta ardiak duora, beeeeheaan ala goiaaan, non zeuden adierazteko...
Aldi hartan, animalia guztiak bizi ziren elkarrekin eta gehienetan ondo konpontzen ziren. Hala ere, tarteka, iskanbilaren bat edo beste sortzen zen beraien artean, batik bat, jana lortzeko orduan.
Handiek indarra erabiltzen zuten irabazteko. Txikiek, indarrik ezean, argudioa, trebezia, jokoa, jolasa...
Izan ere, animaliek kontu ugari sortu izan baitute beti, bizirauteko.
Kontu horiei alegia deitzen zaie.
Alegiak, animalien ipuinak.
Alegiak, abereen eskola.
3
I zena :
Ab i zenak:
He lb idea :
He r r ia :
Te lefonoak: E t xekoa :
Sake la koa :
I kastetxea:
Ma i la :
4
nire datuak
moztu
Moztu i r ud i z o raga r r i hau p unt u txoeta t i k .
5
Alde bietatik plastifikatu eta goiko aldean egiozu zulotxo bat. Hari bat sartu zulotik eta lotu agendarekin. Markatzaile aparta izango duzu!
6
ordutegia
7
B A Z K A L O R D U A
BARIKUAEGUENAORDUA ASTELEHENA MARTITZENA EGUAZTENA
egutegia 2013
8
04 apiri la1 2 3 4 5 6 78 9 10 1 1 12 13 14
1 5 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30
07 garagarrila/uztaila1 2 3 4 5 6 78 9 10 1 1 12 13 14
1 5 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30 31
jaiak: Elorrio (4), Sopuerta (26)
1 0 urria1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 1 1 12 1314 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31
06 bagila/ekaina1 2
3 4 5 6 7 8 910 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 30
jaiak: Muzkiz (24), Mundaka (29), Munitibar (29)
09 iraila1
2 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223/30 24 25 26 27 28 29
jaiak: Artzentales (2), Galdames (2), Bermeo (16), Karrantza Harana (18), Gordexola (26)
1 2 abendua1
2 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223/30
24/31 2 5 26 27 28 29
0 1 urtarrila1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 1 1 12 1314 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31
03 martia/martxoa1 2 3
4 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 31
02 zezeila/otsaila1 2 3
4 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28
05 maiatza1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 1 1 1213 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31
jaiak: Ortuella (17), Erandio (30)
08 abuztua1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 1 112 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31
jaiak: Lanestosa (5), Gueñes (10), Turtzioz (16)
1 1 zemendia/azaroa1 2 3
4 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30
Etxebarria eta Sukarrietako jaiak
jaiak: Zalla (7), Zierbana (15), Balmaseda (23), Muxika (28)
egutegia 2014
9
04 apiri la1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 1 1 12 1314 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30
07 garagarrila/uztaila1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 1 1 12 1314 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31
Elorrioko jaiak
1 0 urria1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 1 1 1213 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31
06 bagila/ekaina1
2 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 516 17 18 19 20 21 22
23/30 24 25 26 27 28 29
jaiak: Muzkiz (24), Mundaka (29), Munitibar (29), Gueñes (29)
09 iraila1 2 3 4 5 6 78 9 10 1 1 12 13 141 5 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30
jaiak: Artzentales (2), Galdames (2), Bermeo (8), Sopuerta (8), Karrantza Harana (18), Gordexola (26)
1 2 abendua1 2 3 4 5 6 78 9 10 1 1 12 13 141 5 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30 31
0 1 urtarrila1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 1 1 1213 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31
03 martia/martxoa1 2
3 4 5 6 7 8 910 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 23
24/3 1 2 5 26 27 28 29 30
02 zezeila/otsaila1 2
3 4 5 6 7 8 910 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28
05 maiatza1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 1 112 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31
Ortuellako jaiak
08 abuztua1 2 3
4 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 31
jaiak: Lanestosa (5), Erandio (28)
1 1 zemendia/azaroa1 2
3 4 5 6 7 8 910 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 30
Etxebarria eta Sukarrietako jaiak
jaiak: Zalla (6), Zierbana (15), Balmaseda (23), Muxika (27)
Irailean, hilari izena ematen dion iratze landareaz gain, maha-tsa ere puri-purian egoten da eta horrexegatik aukeratu dugu Bizenta Mogelen Ipuin onak liburuko alegia hau.
Mahatsarekin batera, alegia edo fabula honetako protagonis-ta nagusia azeria da. Eta azeriak berbetan daki, eta amorratu egiten da ezin duelako mahatsik harrapatu eta, azkenean, egoeraz hausnartu on-doren, erabaki bat hartzen du: mahatsak heldu arte itxarotea. Azeriak pertsona bat balitz bezala jokatzen du, alegiak edo fabulak pertsonaia-tzat animaliak dituen ipuin laburrak direlako.
Zergatik ez duzu komiki bat egiten Azeria eta mahatsak alegiako egoera-rekin? Geuk lagunduko dizugu:
• Aurkezpena. Mahats-landare bat mahats mordo batekin. Ondoan, azeria, begira.
• Korapiloa. Azeriak mahatsa hartu nahi.• Nahia lortzeko bideak. Azeria landarera igo eta jauzi.• Ezinak sortarazten duen emozioa. Azeria amorratuta.• Hausnarketa eta ondorioa. Mahatsak heltzen utzi eta azeriak
alde, buztana harro, burua tente.
Azeria eta mahatsakBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI XXXIV
Heldu zen azeria mahats-landare bat horman itsatsita zeukan horma baten ondora. Ikusi zituenean ale mordo ederki helduak, haiek jateko gogo bizia etorri zitzaion. Hasi zen ba aztertzen nondik igo zitekeen mahats mordoak zeuden tokiraino. Ezin, ordea, igobide onik aurkitu:
-Landaratik igoko naiz.
Mahatsaren adartxoak hain ziren argalak eta sendotasun gabeak, zerbait igo orduko, erortzen zen lurrera.
Hura zen amorrua, mordo ederrak begien aurrean, eta ezin hartu!
Azkenean, baina, zera esan zuen bere ezinaren estalgarritzat:
-Mordo horiek ez dira oraindik ondo heldu. Kalte egingo lidake jango banitu. Beraz, hobe hortxe uztea.
iraila09
12
Beharrak ontzen ditu mahatsak.
4EGUAZTENA
Sasoiak helduko ditu mahatsak.
3MARTITZENA
Udaberrian makatza (madaria), udagoienean mahatsa.
2
26 27 28 29 30 31 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 1 2 3 4 5 6
ASTELEHENA
iraila 09
Artzentalesko eta Galdamesko jAIAK
13
5
6
7
8
Ale bat, ale bi, hiru ale,ale mordoa,eta, zapalduz gero,ardoa.
BARIKUA
Mahatsondo onakmahats ona.
ZApATUA
I largi berriz ez pika belarrik.
EGUENA
Behin azeria, plaust, jausi zensasi gainetik salto egitean. Ai ene!
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
14
Azeria, bere ziloan nagusi.
11EGUAZTENA
Azeri zaharrari ilea joan eta buztana soildu,
baina larrua gelditu.
10MARTITZENA
Azeri zaharragoizean goiz lanean.
ASTELEHENA
9
iraila 0926 27 28 29 30 31 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 1 2 3 4 5 6
15
12
13
14
15
Azeria dotore agertugatik, beti azeri.
BARIKUA
Azeria eta otsoa, auzo batekoak.
ZApATUA
Eguzkia eskuan eta ilargia nahi.
EGUENA
Azeriakjaiotzatik buztana harro.
DOMEKA
ILGORA
16
Azeriak buztana berekin.
18EGUAZTENA
Azeriaren umea azerikume.
17MARTITZENA
Azeriakkastatik buztana gorri.
ASTELEHENA
16
iraila 0926 27 28 29 30 31 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 1 2 3 4 5 6
BermeokojAIAK
Karrantza HaranakojAIAK
17
19
20
22
Txurruku murruku ,azeriak gazta harrapatu!
BARIKUA
Azeri(a)kisatsa luze.
ZApATUA
I largia gazta handi bat da zeruan,
azeria berari begira ari da, adi.
EGUENA
Bi eta bi, hogeita bi.Azeriak be badaki!
DOMEKA
Udazkena 21
IRETARGI BETEA
18
Zakurrik ez den tokian, azeria nagusi.
25EGUAZTENA
Azeri zaharrak tranpan txiza.
24MARTITZENA
Azeriak artea hedatu eta bere buztana hartu.
ASTELEHENA
23
iraila 0926 27 28 29 30 31 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 1 2 3 4 5 6
19
26
27
28
29
Udazken goizeanIlargia keinuka niri.
BARIKUA
Ardo mardo, kin, kin, kin,
gauza bakoitza bere denborarako.
ZApATUA
Azeri-ezkontza: eguzkia eta euria
batera.
EGUENA
Don don kikil ikon,bran brutx pon!Azeriak mahatsondori hor konpon!
DOMEKA
ILBEHERA
GordexolakojAIAK
Hilabete honetan amaitzen da baserritarrentzako nekazal ur-tea. Beraz, batzuen ustez, urri hila izango da, hau da, hilabete eskasa.
Demagun animaliak ere, inguruetako eskasiari erreparaturik, janari bila hasi direla, goiko alegian bezala.
Ausartzen zarete bertako egoera antzezten? Ea:
1. ekitaldia. 1. eszena: behia, ahuntza eta ardia, batzartuta, negurako jana ze-
lan lortu pentsatzen.
2. eszena: lehoia ertz batetik dena ikusten eta dena entzuten.
3. eszena: lehoiak hiru lagunei proposatu elkarrekin ehizan egi-tea eta besteek, hobe beharrez, onartu.
2. ekitaldia.eszena: basahuntza ehizatu denen artean.
3. ekitaldia. 1. eszena: lehoiak ehiza banatu eta besteak isilik, lehoiaren beldur.2. eszena: ZEUOK ASMATU AMAIERA
Lehoia, behia, ahuntza eta ardiaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI IV ESOpO FAB IV
Behia, ahuntza eta ardia lehoi batekin elkartu ziren behin, ehizan lortzen zena elkarren artean banatzeko eta, basoan zebiltzala, harrapatu zuten basahuntz bat. Lehoiak dio, astiro-astiro:
-Abere guztien buru eta nagusi naizen aldetik, laurden bat zor zait. Bi-garren laurdena ere neuri dagokit, sendoena naizelako. Hirugarrena ere ezingo dit inork kendu, zuek baino arinago ibil i naizelako; nigatik izan ez balitz, ihes egingo zizuen basahuntz honek. Laugarrenari ukitzen dionak, berriz, jakin beharko du bere etsai izango nauela.
Beldurrak isildu zituen beste hirurak.
Hurrengoan ez zuten bat egingo lehoi sendo eta harroarekin.
urria10
22
Beldurtiak bidean lehoia aurkitu zuen.
2EGUAZTENA
Beldurra, lagun makurra.
1MARTITZENA
Azeriaren buztanarihaizeak eragin.Klin!
30ASTELEHENA
30 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 1 2 3
10urria
23
3
4
5
6
Batzuetan ardi eta bertzetan bildots.
BARIKUA
I lunpean begiak diz-diz.
ZApATUA
Lanik errazena, agintzea.
EGUENA
Sei, korta bete behi.
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
24
Artzain onak ardiak maite.
9EGUAZTENA
Behi zaharrak pausu segurua.
8MARTITZENA
Behi beltzak esne zuria.
7ASTELEHENA
30 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 1 2 3
ZallakojAIAK
10urria
25
10
11
12
13
Amaraunetik zintzilikilgora;igitaiz moztu du denbora.
(X. Olaso)
BARIKUA
Hamabi, gure behiak nabari.
ZApATUA
Artzain asko, ardiak gose.
EGUENA
Elorri beltza lil i, ardia bizi; elorri zuria lil i, behia bizi.
DOMEKA
ILGORA
26
Ardi beltzik gabeko artalderik ez.
16EGUAZTENA
Belarrak ardiari, «Goian goxo»; ardiak belarrari, «Bertan goxo».
15MARTITZENA
Inor ez da ikasia jaiotzen,arraxinolet, marraxinolet,kirun, karun, pek!
14ASTELEHENA
30 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 1 2 3
ZierbenaEGUNA
10urria
27
17
18
19
20
Amaraunetik zintzilikilbetea:ilbetea, ordu zurien ordulariaala ordu ulergaitzena?
(X. Olaso)
BARIKUA
Lehoia ez da, gero,
leihoa!
ZApATUA
Harla-marla,kin-kuan-kin,portan zela,
porta min!
EGUENA
Lehoiak marru,behia muuutu.Ahuntzak ardiari beeeekokia zimurtu!
DOMEKA
IRETARGI BETEA
28
Ardia ahuntzari ile eske:bekereke!
23EGUAZTENA
Ardi batek ez du artalderik egiten.
22MARTITZENA
Ahuntzak beti larrera.
21ASTELEHENA
30 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 1 2 3
Balmasedako jAIAK
10urria
29
24
25
26
27
Kito, ahuntza larrean ito.
BARIKUA
Amaraunetik zintzilikilbehera:
orduak badoaz aurrera.
(X. Olaso)
ZApATUA
Ardi bat doan bidetik,denak.Beeee!
EGUENA
Adiskideak errazago konta daitezkeardiak baino.
DOMEKA
Euskadiko eguna
ILBEHERA
30
Ardiak balaka,ahuntzak bekereke,animalia guztiakukuiluan jo eta ke.
(X. Olaso)
30EGUAZTENA
Ardi galdua atzeman daiteke; aldi galdua ez.
Ez, horixe!
29MARTITZENA
Aldeko arkumea hobea da urrutiko ardia baino.Binbili, bonbolo!
28ASTELEHENA
1030 1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 1 1 12 1314 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 31 1 2 3
MuxikakojAI LOKALA
urria
31
31
1
2
3
Txirrita kantatzen, inurria garraiatzen.
BARIKUA
Txitxarra txirrikari,tzirri, tzirri, kitzirri.
(Oxobi)
ZApATUA
Ardi bakarrak nonahi belarra,
nonahi jana,belarra badabarra-barra!
EGUENA
Aldi berriak eta iretargi berriak berdin:argirik ez, oraindik, baina erabat bizirik.
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
Inurria eta txitxarraNeguko egunetan inurriak gari ale lurpean gordeak ateratzen zituen eguz-kitara, barrunbean gehiegi ezkutaturik ustel ez zitezen. Ikusi zuen honetan txitxarra soinulariak eta jana eskatu zion. Inurriak, ostera, erantzuten dio:
-Laztana, zer egin duzu udan negurako jangarria bildu gabe?
Eta txitxarrak, berriz:
-Udan ez dut astirik izan beharra egiteko. Herririk herri eta bazterrik bazter ibil i naiz soinua jotzen.
-Ederki -esaten dio, orduan, inurriak- . Soinuarekin uda zabala olgetan igaro baduzu, igaro orain negua dantzan.
Hilabete hau haziarekin lotuta dago. Horregatik deitzen zaio aza-roa (hazi aroa) edota hazila. Garia ere hilabete honetan ereiten da. Orri-erorte, gari ereite esaten da.
Ipuin edo alegia honetako inurriak gari aleak gorde zituen lurpean bere garaian eta bi gauza lortu ditu: bat, negurako jana eta bi, ale batzuk lur-pean utzita edo ereinda, udarako garia. Txitxarrak, berriz, soinua jotzen igaro zuen uda osoa eta orain ez du zer janik.
Imajinatu, ordea, inurriak proposamen hau egiten diola:
“Gariari buruzko asmakizun bat kantatu eta bi ale emango dizkizut: bata oraintxe jateko eta bestea lurpean ereiteko”.
Imajinatu, orain, zeu zarela txitxarra hori. Sortu asmakizuna eta kantatu inurriari, bikoteka jarrita:
KANTATZEKO MODUKO ASMAKIZUNA (erantzuna: garia)
Errepika: Dakienak badaki, ez dakienak baleki…
Lehen bertsoa: koloreari buruzko datu batBigarren bertsoa: tamainari buruzko pista batHirugarren bertsoa: noiz erein, noiz batu Laugarren bertsoa: zertarako balio duen, zer egin dezakegun be-
rarekin
Errepika: Dakienak badaki, ez dakienak baleki…
1 1
AZAROA-HAZILAzemendia
34
Gari gaineko txoriak goserik ez.
6EGUAZTENA
Ezkur urte, gari urte
5MARTITZENA
Atxia mutxia, kolori pan, nire semea errotan.
4ASTELEHENA
AZAROA-HAZILA
28 29 30 31 1 2 34 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 1
1 1zemendia
35
7
8
9
10
Garia da irinarinola haria soinekoari.
BARIKUA
Batzuk garia, beste batzuk
errota-harria.
ZApATUA
Inurria be kontra baino, alde hobe.
EGUENA
Nahiz gari nahiz galtzu,emana bada isil ik hartu.
DOMEKA
ILGORA
36
Garia da belarrik gozoena.
13EGUAZTENA
Garia ez da gero garoa.
12MARTITZENA
Garia lokatzan eta artoa hautsetan.
11ASTELEHENA
28 29 30 31 1 2 34 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 1
AZAROA-HAZILA
1 1zemendia
37
14
15
16
17
Izotz urte, gari urte.
BARIKUA
Lastorik gabe,garirik ez.
ZApATUA
Ez eman irinikgaririk ez duenari.
EGUENA
Zemendiko ilargia da argiena.
DOMEKA
IRETARGI BETEA
38
Hazila hotz, negua motz; hazila bero, negua gero.
20EGUAZTENA
Hosto-irtete, arto ereite; hosto-erortze, gari-ereite.
19MARTITZENA
Hazileko ortzia, neguko eguzkia.
18ASTELEHENA
28 29 30 31 1 2 34 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 1
AZAROA-HAZILA
1 1zemendia
39
21
22
23
24
Ereiteko, abenduko hautsak baino azaroko lohiak hobe.
BARIKUA
-Zer moduz Maria? -Kutxan garia.
ZApATUA
Azaro, azaro, erein eta itxaro.
EGUENA
Pittin pittinka, aleak kutxatik hanka.
DOMEKA
40
Hazi gaiztoa, bera jaiotzen.
27EGUAZTENA
Atzoko hazia ez da biharko uzta.
26MARTITZENA
I lberriko alea lastotsu, ilbeherakoa burutsu.
25ASTELEHENA
28 29 30 31 1 2 34 5 6 7 8 9 101 1 12 13 14 1 5 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 1
ILBEHERA
AZAROA-HAZILA
1 1zemendia
41
28
29
30
1
Azaroa hotz, negua motz.
BARIKUA
San Andres, erdian trabes,
goizean zemendia baina iluntzean ez.
ZApATUA
Zu etxerako, garirik ez den
urterako.
EGUENA
Adiskide onekin orduak labur.
DOMEKA
Etxebarria eta SukarrietakojAIAK
Hilabete hau hotzaro lez ezagutu izan da, hotzaren hilabetea dela-ko, eta baita lotazila modura ere, hazia lo dagoelako. Gaur egun,
ordea, abendu izena da gehien erabiltzen dena urteko azken hilabete hau izendatzeko.
Abenduaren aurreko hilabeteetan esan dugunez, alegia fikziozko kontakizun bat da, irakaspen bat gorderik duena eta animaliak protagonista dituena.
Halaber, zaindu beharreko betekizun bat egozten zaie alegiei: irakastea, baina atsegin emanez.
Lehoia eta sagua izeneko alegia honek zer irakasten digu?1. erantzuna. Lehoiaren ustez:2. erantzuna. Saguaren ustez:3. erantzuna. Zure ustez:
Lehoia eta saguaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI XII
Lehoia lotan zegoela, mendi baten erriberan, hurreratu zitzaizkion sagu aldra bat eta horietako ausartena bizkarrera igo zitzaion. Sagua ohartu zenean noren gainean zegoen eta nolako arriskua zegoen, barkazioa es-katu zion lehoiari, arren gaitzik ez egiteko, ez zitzaiola igo asmo txarrez.
Lehoiak bazekien berari buruz txarto esaka ariko zirela bere atzapar bortitzak sagu bat apurtzen erabiltzen bazituen. Laga zion, bada, joaten saguari. Saguak esan zion:
-Lehoi prestua, esker handiak ematen dizkizut gaitzik gabe bidaltzen nau-zulako; hemen eta nonahi egongo naiz zuri on egiteko, ezertan ahal badut.
Egun batzuen ondoen, erori zen lehoia prestatu zioten lakio baten. Iku-si zuenean bere burua katigu, orroka hasi zen. Aipatu dugun sagutxoak entzun zituen orroak eta baita ezagutu ere: berari on egin zion lehoia estutasunean zegoen. Hurreratu zitzaion ikusteko zer zen eta esan zion:
-Nire ongile prestua, ez larritu. Neuk aterako zaitut arrisku honetatik. Ez daukat ahaztuta zer hitz eman nizun.
Sagutxoa lokarri sendoetara igo zen. Eta, tiki-tiki, hortzekin sokak urratu zituen. Lehoiak, aske, esaten dio:
-Zorioneko ordua, zeinean entzun nituen zure eskariak eta laga nizun joaten gaitzik egin gabe. Zein prestu eta hitz onekoa zaren, txikia izan arren!
12
abendua
44
Asko balio du indarrak,gehiago buru azkarrak.
4EGUAZTENA
Gauerdian ilargi bila?Euskarak emango dizu gaur argia!
3MARTITZENA
Hara bi: bata zu eta bestea ni.
2ASTELEHENA
abendua 12
IRETARGI BARRIA
25 26 27 28 29 30 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 31 1 2 3 4 5
Euskararen eguna
45
5
6
7
8
Abendua jai huts eta gau huts.
BARIKUA
Bakoitzari berea,eta beti adiskide.
ZApATUA
Adiskidea egin,ez behar duzunean,
bai behar duzunerako.
EGUENA
Emaile ona bazara, adiskide faltarik ez duzu izango.
DOMEKA
46
Ondasunik handiena: adiskide ona.
11EGUAZTENA
Anitz daki saguak, baina haboro katuak.
10MARTITZENA
Ez dago ilargia betibere betean.
9ASTELEHENA
abendua 1225 26 27 28 29 30 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 31 1 2 3 4 5
ILGORA
47
12
13
14
15
Santa Luzi:gaua moztu etaeguna hazi.
BARIKUA
Sagu bakoitzak bere zuloaren berri badaki.
ZApATUA
Ezkur urtea, sagu urtea.
EGUENA
Solaskide ona,adiskide ona.
DOMEKA
48
Egiazko laguna betiko.
18EGUAZTENA
Eguerdian ase eta arratsaldean bete.
17MARTITZENA
Lagun asko baino, adiskide on bat hobe.
16ASTELEHENA
abendua 1225 26 27 28 29 30 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 31 1 2 3 4 5
IRETARGI BETEA
49
19
20
22
Ongileaklagun asko.
BARIKUA
Abendu txuri (elurtsua),ez ardi eta ez axuri.
ZApATUA
Ematen baduzu, lagunik ez duzu faltako.
EGUENA
Ez txantxetan, ez zinez, lagunaren lepotik barrerik ez.
DOMEKA
Negua 21
50
Eguberri berri, saguak katuari zirri-mirri.
25EGUAZTENA
Adiskide handi hori:nahi duzunean,
gure etxera etorri!
24MARTITZENA
Adiskide ona aurkitzea baino, astoa adarrekin aurkitzea errazago.
23ASTELEHENA
abendua 1225 26 27 28 29 30 12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930 31 1 2 3 4 5
ILBEHERA
Olentzero
Eguberri
51
26
27
28
29
Eguberri ondorengo lehenbi-ziko sei egunak nolako, hurrengo urteko lehenbiziko sei hilabeteak halako.
BARIKUA
Osasuna eta bakea, zorion betea.
ZApATUA
Eguberritan ilbehera, inauteriz ilberri.
EGUENA
Adiskide ona premia orduan ezagutzen da.
DOMEKA
Inuxente eguna
Hilabete honen esanahia “urte” eta “hil” berbetan daukagu, hau da, “urtarrila = urteko hila”, urteak dakarren lehenengo hilabetea.
Dena dela, izotzila edo ilbeltza ere deitzen zaio, izotza lagun, urtarrila be-netan hilabete beltza dugulako: lurra beltz dago, fruiturik eta landarerik ez dagoelako, eta eguna ere nahiko beltza izaten da gauak oraindik oso luzeak direlako.
Egunak hotzak eta ilunak izan arren, demagun igelak eta idiak bat egin dute-la, gaur eguerdian, zelai batean.
Alegiako igela idiaren inbidiaz, haizez puztu da, leher egiteraino.
Baina, atzera eginez, demagun, guk idia izateko aukera eman diogula igelari. Eta, halaber, igela izateko aukera, idiari.
Idatzi zerrenda banatan, zer ohitura aldatu beharko lukeen pertsonaia bakoitzak izaera berriaz jabetzeko:
Igela eta idiaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI XXII I
Igelak ikusi zuen behin idi bat guzia loditu eta gizen eginda zebilela zelaiko larrean, eta begitandu zitzaion bera ere hazi eta gizendu zitekeela idi hura bezala bere azal eta larru zimurra betetzen bazuen nolabait. Hasi zen bada puztu eta haizez harrotzen bere larrua, eta jarri zitzaion buruan hazi zela asko, eta galdetu zien bere umeei ea idia beste ote zen. Erantzuten diote ezetz, gutxiagoaz ere. Puztuagoa egin zen berriz, puxika bat balitz bezala. Puzka eta indarka zebilela, horra non eztanda edo leher egin zuen larrua etenda.
Janariari dagokionezLo egiteko lekuari dagokionezLagunei dagokienezIbiltzeko moduari dagokionezLanari dagokionezAisialdiari dagokionezLarruazalari dagokionezBerba egiteko moduazGorputzaz…
Idia izan nahi duen igelak
Igela izan nahi duen idiak
01
urtarrilaIZOTZILA, ILBELTZA
54
Urtarril eta abendu,idiak idia aurkitu.
1EGUAZTENA
Urte zaharra bukatzean, sagu-zaharra burruntzian.
31MARTITZENA
Auzo onaadiskide ona.
30ASTELEHENA
urtarrila 01
IRETARGI BARRIA
30 3 1 1 2 3 4 56 7 8 9 10 1 1 12
13 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31 1 2
IZOTZILA, ILBELTZA
Urte berri
55
2
3
4
5
Ehun idik lanean baino, igelak kroaka zarata handiago.
BARIKUA
Igela haserreturik ere, urmaelari ez zaio axola.
ZApATUA
Txurrut bat, txurrut bi; konturatzeke zilipurdi.
EGUENA
Idirik gabe ere, gurdia aldapan beherantz.
DOMEKA
56
I largiak ere gorabeherak.
8EGUAZTENA
Gaztetan idi bat adarrez aurre jan.
7MARTITZENA
Idi txikiak adar handi, gizon txikiak marru handi.
6ASTELEHENA
urtarrila 0130 3 1 1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 1 1 1213 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31 1 2
IZOTZILA, ILBELTZA
ILGORA
Errege eguna
57
9
10
11
12
Zuzen doan idiari, akuilurik ez.
BARIKUA
Idi zaharrak pausu (urrats) segurua.
ZApATUA
Idi berari adar ondora,hakio!
EGUENA
Idiak igandean lanik ez.
DOMEKA
58
Igela kerra kerra, eguraldi ederra.
15EGUAZTENA
Inbidi hutsa, zakurraren putza.
14MARTITZENA
Idiak eta mandoak lanean ari ziren garaian, txiza geldirik egiteko den-bora eskatu zuten.
13ASTELEHENA
30 3 1 1 2 3 4 56 7 8 9 10 1 1 12
13 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31 1 2
urtarrila 01
IZOTZILA, ILBELTZA
59
16
17
18
19
Ehun idik garraioan bainoigelak saltoka iskanbila gehiago.
BARIKUA
Idiak nora, gurdia hara.
ZApATUA
-Ilargi amandrea, zeruan ze berri?
-Zeruan berri onak orain eta beti.
EGUENA
Idi mantsoa helmugari so.
DOMEKA
IRETARGI BETEA
60
Igelak idiari:-Nola duk tripa hori?
22EGUAZTENA
Idia, lodia,tripa jori joria,jakin bazka on
ez zen beldur meha.
(Otsobi)
21MARTITZENA
Igela,ergela,tripa zabal zabala,putzutik zegoenidi bati beha.
(Otsobi)
20ASTELEHENA
30 3 1 1 2 3 4 56 7 8 9 10 1 1 12
13 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31 1 2
urtarrila 01
IZOTZILA, ILBELTZA
61
23
24
25
26
Igela kroaka ilargi erdiari,idiaren inbidi.
BARIKUA
Idiak behar eta zintzarriak erosi?
Hi haiz hi!
ZApATUA
Idiak igelari:-Asma ezak hik!
EGUENA
Idi zaharrak ere, ondo janda deskantsuan egon ezkero,saltoka hasten dituk/n, gero!
DOMEKA
ILBEHERA
62
Nagusiaren begiak gizentzen ditu idiak.
29EGUAZTENA
Hala balitz edo ez balitz,igelak idiaren azpitik
kili-kil i !
28MARTITZENA
Hala balitz edo ez balitz,idiak igelaren gainetiktxilipurdi!
27ASTELEHENA
30 3 1 1 2 3 4 56 7 8 9 10 1 1 12
13 14 1 5 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 2627 28 29 30 31 1 2
urtarrila 01
IZOTZILA, ILBELTZA
63
30
31
1
2
Klin-klon igelaerrekan kantari.
(X. Olaso)
BARIKUA
Tratuak adiskidetzen ditu txakurrak eta katuak.
ZApATUA
Gordeketan dabil ilargia izarrekin.
EGUENA
Bene-benetan, txakurra berbetan.
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
Hotzaren eraginez otsoak herrietara jaisten zirelako, hortik har-tuko luke izena urteko bigarren hilabete honek. Baina, leku as-
kotan, kataila ere deitu izan zaio otsailari, katuen hilabetea delako, eta katuak eta txakurrak elkarren inguruan ibiltzen direlako aukeratu dugu guk goiko alegia hau.
Alegietako pertsonaiek bata bestearengandik bereizten dituzten ezau-garri finko samarrak dituzte, pertsonaien indarrak eta adimenak muga-tutakoak. Adibidez, lehoia indartsua da, idia saiatua, katua iheskorra… Hala ere, ezaugarriak ezaugarri, pertsonaia bakoitzak egoera baten au-rrean nola jokatzen duen, horixe da aztertu behar duguna.
Esate baterako, katua eta txakurra etsaitzat hartu izan dira beti, baina, alegia honetan adiskide modura agertzen dira. Zer esan nahi du horrek? Ohituratzat hartzen diren gauza asko ez direla beti egia hutsa izaten.
Irudimena erabiliko dugu hori erakusteko. Ea:
1. Egin zerrenda bat etsaitzat hartzen diren animaliekin: txakurra eta katua, sagua eta katua, arranoa eta oiloa…
2. Marraztu bikote bakoitza egoera adiskidetsu eta baketsuan.
3. Zintzilikatu marrazkiok eskolako hormetan.
Zakurra eta katuaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. HITZ NEURTUAN, V
Zakur-katuak, nork sinetsi,zeuden behin erretilu batean,elkarrekin jaten bakeaneta ez ziren batere tximistu.Etxeko jaunak bertatikauzokoei, erakusteko zergatik,deiturik, abiatzen zaie esaten:-Nola ez dituzue ikustenetsai gogor bi baketurik
eta mahai batean elkarturik?Zakurra eta katua adiskide,balira bezala senide?Zer egin lezake ekanduaketa gauza batera ohiturak?Behazuna bera eztitu,gizon sutsua hoztu,haserre erraza bigundu,okerrena ere zuzendu.
02
zezeilaOTSAILA
66
Eguzkia, katuen zerua.
5EGUAZTENA
Lau, zakur zaharrak jango al hau!
4MARTITZENA
Txakurtxoa nora, katutxoa hara.
3ASTELEHENA
zezeila 0227 28 29 30 31 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 1 2
OTSAILA
Agate Deuna bezpera
67
6
7
8
9
Txalo pin txalo, katutxoa mizpira gainean dago.
BARIKUA
Lekuan lekuan, txakurrak ortozik.
ZApATUA
Zoriona eta ilargia aldatuz doaz.
EGUENA
Beratzi, katuei narrua erazi.
DOMEKA
ILGORA
68
Hamabi, zakurraren buztanak kana bi.
12EGUAZTENA
Otsailean katuak harro.
11MARTITZENA
Hamar, katu zaharra su bazterrean marmar.
10ASTELEHENA
zezeila 0227 28 29 30 31 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 1 2
OTSAILA
69
13
14
15
16
I largia argi da, baina eguna beti egun.
BARIKUA
Xapi! esan zuenakatu barik geratu zen.
ZApATUA
Otsaila, zakur eta katuen hilabetea.
EGUENA
Domekan katuak bakarrik egiten du lan.
DOMEKA
IRETARGI BETEA
70
Gizonak klink eta andreak klonk, etxe hartan katua ere lo konkor.
19EGUAZTENA
Katuak maite du etxea, zakurrak etxeko jabea.
18MARTITZENA
Geroko gordea, katuak jan.
17ASTELEHENA
zezeila 0227 28 29 30 31 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 1 2
OTSAILA
71
20
21
22
23
Zakurra akabatuta, katuak zaunka.
BARIKUA
Maitasuna eta ilargia ez badira handitzen,
gutxitzen.
ZApATUA
Jaten duen lekuan egiten du zaunka txakurrak.
EGUENA
Otsondoko katua Parolan ehiztari, erne begiratzen dio leihoko gaztari.
DOMEKA
ILBEHERA
72
Katuak mihiaz zauriak osatu.
26EGUAZTENA
Zakurrak ez du txakurkirik jaten.
25MARTITZENA
Zakurrak ez du katakumerik egiten.
24ASTELEHENA
zezeila 0227 28 29 30 31 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 1 2
OTSAILA
73
27
28
1
2
Katua saguarentzat tigre, tigrearentzat sagu.
BARIKUA
Bai, ilargia zara zu, ilargi bete argitsu!
ZApATUA
Katuak mahai azpitik miau, zakurrak bortatik guau.
EGUENA
Baina erreketan harrapatzen,gaitz dira arranook!
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
Erromatarrek hilabete hau Marte gerraren jaungoikoari es-kaintzen zioten. Hortik bere izena.
Baina dena ez da gerra. Irakurri dugunez, otsaileko hotzaren ondoren hasten ei dira arranoak maitemintzen. Zeruan txiribuelta olgetariak egi-nez, zuzenean lurrerantz botatzen dira, kiao, kiao! oihuka. Horrela adi-tzera ematen dute lagun bila ari direla, eta harra eta emea elkartu ondo-ren, habia egiten dute.
Goiko alegian, arranoaren kumeak jaio dira, dagoeneko, eta azeriarenak ere bai, antza denez. Alegian ondo ikusten da oihaneko legea: handiak txikia jatearena.
Baina alegiak ipuinak direnez, demagun, hiru kume desberdin elkartu zaretela habia berberean, hau da, txita bat, arranokumea eta azeriku-mea, eta norbaitek lau arto garau eman dizkizuetela. Zelan banatuko zenituzkete?
Idatzi ehun berbako ipuin labur bana eta irakurri lagunen aurrean.
Arranoa eta azeriaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI VII I
Arranoak harrapatu zizkion behin azeriari leize baten zeuzkan kumeak. Ikusirik azeri azkarrak ezin ziola ezer egin arranoari, negarrez esan zion:
-Hegazti guztien errege zaren hori, nitaz erruki zaitez eta itzuli nire ku-meak. Zertarako eman guraso bati halako atsekabea?
Arranoak erantzun zion:
-Hago isilik, lapur zital hori! Zenbat aldiz harrapatu dizkiok hik oilo loka-tuari bere txitatxoak?
Arranoak bere habiara eraman zituen azeri kumeak, arrano kumeei jaten emateko. Azeriak, orduan, arranoaren kumeak zeuden arbolari su eman zion. Arranoak, orduan, ikusirik kumeak erre behar zizkiola, habia eta guzti, esaten dio azeriari:
-Azeri oker asmakaria, hire azkartasunari esker garaitu nauk. To hire kumeak.
03
martiaMARTXOA
76
Eta laugarren animalia hegalda dabilen arranoa bezalakoa zen.
5EGUAZTENA
Urtean behin da inauteri.
4MARTITZENA
Ezen nonahi baitira sarraskiak, hara bilduren dira arranoak.
3ASTELEHENA
martia 0324 25 26 27 28 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 3031 1 2 3 4 5 6MARTXOA
Inauteri
77
6
7
8
9
Arranoak, usoak, enarak, maiz, laster eta gora hegaldatzen dira.
BARIKUA
I largipean emakume ahotsa entzungarri egin zen.
ZApATUA
Esperantza baitut arranoak, airean doanean,
bere umetara bezala, zuk ere enegana begia edukiko duzula.
EGUENA
Arrano aldra batek beren hegotzarren hotsarekin sartzen zieten izua behekoei.
DOMEKA
ILGORA
Emakume langilearen
eguna
78
Hegaztietan hauek dira jan behar ez dituzuenak: arranoa, grifoina eta itsaso-arranoa.
12EGUAZTENA
Paganoek arranoa zeukaten
Jupiterren hegazti gogoko bezala.
11MARTITZENA
Arrano batek zuen erbi bat atzeman...
10ASTELEHENA
martia 0324 25 26 27 28 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 3031 1 2 3 4 5 6
MARTXOA
79
13
14
15
16
Pago arbola bateko kopan zen aurkitzenarrano guztiz beldurgarri bat, harro benetan.
BARIKUA
Hegazti eta basapizti mota guziak maiz ondotik zituzten,
arranoak artaldearen ondotik bezala, inguruka.
ZApATUA
. . .Estutasun hartan, jaitsi zen arrano handi bat
eta honek miruaren arriskutik libro zituen...
EGUENA
I largi beteko ohorez,egun on zuri!
DOMEKA
IRETARGI BETEA
80
-Bolu-bolutxu, zer duzu? -Hegaz dabil arranoa etabeldurrez nauzu.
19EGUAZTENA
Industriako arranoak, bankuetako saiak,
negozioko apalatzak, politikako miruak,
zer aztaparrak dituzten orok!
18MARTITZENA
Sorgintzarrak ez logale,mendi-buruko harkaitz gainean habia daukan arranoaren antzera.
17ASTELEHENA
martia 0324 25 26 27 28 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 3031 1 2 3 4 5 6
MARTXOA
81
20
23
Urtean bi udaberri ezin.
BARIKUA
Arrano eta beleak goian, beti ikaran bizi behar du
artaldearen jabeak.
ZApATUA
Ez al da hori bere izaera ukatzea,
hego luzedun arranoa kaiola estuan eduki nahi izatea?
EGUENA
Arranoa! Zer deabru duk hori!
DOMEKA
Udaberria
22
21
82
Itxoiteko? Arrano demonio!
26EGUAZTENA
Arranoa! Hego handiak dira horiek, gero.. .
25MARTITZENA
Belarra ebakitzeko, Ilbehera.
24ASTELEHENA
martia 0324 25 26 27 28 1 23 4 5 6 7 8 9
10 1 1 12 13 14 1 5 1617 18 19 20 21 22 2324 25 26 27 28 29 3031 1 2 3 4 5 6
MARTXOA
ILBEHERA
83
27
28
29
30
Lanaren gainez jarri dirua?Zer arrano! Ez dut Salamancara joan behar horretarako!
BARIKUA
Arrano astoa! Nirekin ibil iaz
maltzurkeriak ikasi dituk hik ere!
ZApATUA
Nola arrano, hainbeste diru, txotxolo hark?
EGUENA
Arranoa!Soineko beltza jantzi du gaurilargiak ere!
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
Belea eta azeriaBele batek ostu zuen behin leiho batetik gazta bat eta eraman zuen arbola gainera. Azeriak ikusi eta gazta hura jateko gogoa sartu zitzaion. Esan zion arbo-lapetik beleari: -O, hegazti ederra! Ez dago zu lakorik hegodunen artean. Zure belztasu-nak argi egiten du. Zenbat eta zaharrago, hainbat ederrago. Nor, zu baino eginagorik, gorputz itxura horretan? Ai, beste txori soinulariak bezalakoak bazina, kantatuko bazenu birigarro batek beste, guztiak garaituko zenituzke.Harroturik bele eroa, berak ere birigarroak adina soinu jotzen bazekiela erakutsi nahirik, ireki zuen mokoa kantatzeko asmoz eta, horra, non eror-tzen zaion lurrera, arbolara eramandako gazta.Ozta-ozta jo zuen gaztak lurra, berehalakoan harrapatu baitzuen etorki-zunaren zain zegoen azeriak. Eta ospa egin zuen bere leizera.Jarraitu zion beleak atzetik, gazta eske. Baina azeriak, oinak arinka, erantzun zion:-Ez da astoentzat eztia, ezta tontoentzat gazta.
Apiril izenak zabaltzearen esanahia dauka, hilabete honetan baso eta landak berriro ere bizirik agertzen direlako, baina apirilari jo-rraila ere deitzen zaio, soroak jorratzeko garaia delako.
Imajinatu apiril honetan, baserritarrak lurra jorratzen ari diren bitartean, belea eta azeria gazta lapurretan ari direla, goiko alegian ageri den bezala. Album ilustratu batean ager dezakegu gertaera. Zelan? Azpian duzue dena antolatzen lagunduko dizuen story-board-a. Egin leihatila bakoitzean marrazkiaren zirriborroa eta idatzi testua. Gero, leihatila bakoitza orri handi batera pasa, orriak elkar josi, azala eta kon-trazala marraztu eta orriei erantsi, eta hor duzue album ilustratua!
Editorea, urtea:Egileak:
(belea gazta lapurretan)
(belea, zuhaitz adarrean, gazta mokoan, azeria belea limurtzen, arbolapean)
(azeriak airean harrapatu gazta)
(belea azeriaren atzetik gazta eske)
(orria zuri)
(azeriak ikusi: inbidia)
(belea harrotuta, kantari hasi eta gazta jausi)
(azeriak ospa bere leizera, arin, gazta ahoan duela)
(azeriak, korrika, atzera begira, gazta hanketan, erantzun)
(orria zuri)
BELEA ETA AZERIAIdazlea: Irudigilea:
BIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI IX
04
apirilajORRAILA
86
-Egun on, bele jauna,oi zure soina!
(Oxobi)
2EGUAZTENA
Zurzuri baten punttan,punttaren punttan,gure belea zegoen,
nola gasna jan!
(Oxobi)
1MARTITZENA
Arranoak halakoak!bisiguak beheko errekara ihes egin dit.Arranoak halakoak!
31ASTELEHENA
apirila 0431 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 1 2 3 4
jORRAILA
87
3
4
5
6
Azeriak ttapattan,ttapa, ttapattan,berea ez du hetsi (itxi)gasna irentsi!
(Oxobi)
BARIKUA
Beleak ez du belakirik jaten.
ZApATUA
Bele jaunak, orduan,ordu berean,
mokoa du ireki. . . gasna erori!
(Oxobi)
EGUENA
Beltz guztiak ez dira beleak.
DOMEKA
Haur liburuaren
eguna
88
Ez dakit dakizun bainabasoko aititak egunero bidaltzen dio ogi erdi gozo bat,bela baten bitartez,hiriko iloba txikiari.Ez dakit dakizun baina halaxe da.
9EGUAZTENA
Ez dakit dakizun bainabehin batean bela batek ostu zuen
leiho batetik gazta bateta eraman zuen arbola gainera.
Ez dakit dakizun baina halaxe da.
8MARTITZENA
Dilin-dalan,ilgora gauean,belea gazta erdianzabuan.
7ASTELEHENA
apirila 0431 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 1 2 3 4
jORRAILA
ILGORA
89
10
11
12
13
Arrano erregea jausten da menditik, haragia beleak usnatu ordutik.
BARIKUA
Noek, kutxaren leiho bat irekita, belea bidali zuen,
eta ez zitzaion itzuli .
ZApATUA
Sentitu du beleak, behin edo behin,
txiruli-mirulikantatu nahia.
EGUENA
Erreka-zepo zuloetan bizi bada belea, oki goretan arranoak egiten ohatzea.
DOMEKA
90
Beleen karrankak, errekatxoen marmarrak eta haize finaren purrustadak!
16EGUAZTENA
Bete betean, Ilargi-gazta ederraerrekaren ispiluan.
15MARTITZENA
Bele beltzak,haragi puska bat mokoan, jan gogoa zaukan haitz baten kaskoan.
14ASTELEHENA
apirila 0431 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 1 2 3 4
jORRAILA
IRETARGI BETEA
91
17
18
19
20
Usoa eta belea mendian kantatzen: Iruñeko neskatxak ederki dantzatzen.
BARIKUA
Zozoak beleari ipurbeltz!
ZApATUA
Zuk daukazun sasoiazbelearen urteak harrapatu behar dituzu!
EGUENA
Belearen ipurtaldea baino beltzago zituen buruko ileak.
DOMEKA
92
Baga, biga, higa, laga, boga, sega, zahi, zohi, bele, arma, zamuka, zamari, begira liburuari!
23EGUAZTENA
Oizko belea beti Oizera,ilargi betearen ondoren
beti ilbehera.
22MARTITZENA
Alostorrean nengoenean goruetan,bela beltzak kua, kua, kua, kua leihoetan.
21ASTELEHENA
apirila 0431 1 2 3 4 5 67 8 9 10 1 1 12 13
14 1 5 16 17 18 19 2021 22 23 24 25 26 2728 29 30 1 2 3 4
jORRAILA
Liburuaren eguna
ILBEHERA
93
24
25
26
27
Belearena egiteaihes egitea bezalakoxea da.
BARIKUA
Eleak eta beleakelkarren ondoan,
olerki bat asmatu nahian,apiril amaieran.
ZApATUA
Haitz bitarte baten ageri ziren belearen habiak ziren
ohatzeak.
EGUENA
Larre-soroetatik lerro-lerro urrunduz, hegan dator bele-oste ikaragarria.. .
DOMEKA
Zakurra eta haragi zatiaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI I I I
Zakur batek bere ahoan haragi zati bat zeukala igaro nahi izan zuen ibaia, alde batetik bestera. Igerian zihoala, ahoan zeraman oke-la zatiaren geriza ikusi zuen uretan, eta benetakoa zela begitandu zitzaion. Pena ematen zion ezin harrapatzeak, eta ahoan zeramala ahazturik, uretan dzanga egin eta harrapatzen dendatu zen. Hala bada, ireki zuen ahoa eta, geriza hutsari kolpe eginda, erori zitzaion benetako haragia. Eta, halaxe, ezer hartu gabe, galdu zuen berea.
Amorruz abiatu zen bere buruari esanez:
-“Zerk bultzatu ote nau gehiagoren bila? Zorigaiztoan galdu dut neurea”.
Lurra berpiztu da, kolorez bete dira bazterrak: loraila iritsi da.
Zalantzarik gabe, maiatza edo loraila sasoi aproposa da txaku-rrarekin mendira joateko.
Ziur gaude zuen txakurrak ondo zainduta daudela baina badira asko eta asko, jaberik gabe, bazterrik bazter janari bila ibiltzen direnak.
Demagun horietako bat dela gaurko alegiako protagonista ere. Dema-gun, lortu berri duen haragi zatia kenduko dioten beldur ihesi doala errekaren bestaldera. Demagun haragiaren isla errekan ikusi duenean, egiazkoa delakoan, hura ere hartzea erabaki duela, ez dakielako bihar edo etzi besterik izango ote duen.
Ausartzen zarete kontatzen ahoz, idatziz edo marrazki baten bidez, zer gertatu zaion txakur horri, ahoan daroan haragi zatia hartu behar izate-ko? Eta non, zelan, zer eginez, hartu duen?
05
maiatzaLORAILA
96
Apirilaren azkenean, hostoa haritz gaineanbelea heganeta azeria arineketan.
30EGUAZTENA
Bele beltza bezain ilun egoten da gauairetargi berria daukagunean.
29MARTITZENA
Ogi bezainbat gasna nahi luke bele beltzak ere.Ai ene!
28ASTELEHENA
maiatza 0528 29 30 1 2 3 45 6 7 8 9 10 1 1
12 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31 1
LORAILA
IRETARGI BARRIA
97
1
2
3
4
Kariku, kariku,aste bakoitzak bere bariku!
BARIKUA
Txakur bat ibil i ohi zen goseak hilik.. .
ZApATUA
Txakur handiagatik esaten da zakurra, txikiagatik txakurra.
EGUENA
Zeren etxetik botatzen banauzu zakur bat banitza bezala,zer egin behar dut nik kale gorrian,hozturik arnasa eta azala?
DOMEKA
98
Txakur-zaunka urrinetik entzun ordukoigo da hodeietan gora ilargia galduta dabilen ororierdizka behintzat argitzeko bidea.
7EGUAZTENA
Txakur txiki batzukzikinduak lohitan,
mozorroturik zeudennola haurrak inauterietan.
6MARTITZENA
Zakur bi jolasean jauzika baratzean.Jauzika, e? Ez, jausita.
5ASTELEHENA
28 29 30 1 2 3 45 6 7 8 9 10 1 1
12 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31 1
ILGORA
maiatza 05
LORAILA
99
8
9
10
11
Elkarrekin badute zenbait mintzo zuhur;bata azeria bada, bestea da zakur.
BARIKUA
Txakur gazte zaunkari eta jauzkaria bezalaxe zebilen pozaldia gainditu ezinik,
ene eta ene!
ZApATUA
Beste zakur bati hezur hori, Patxi!
EGUENA
Txakur gabeko artzaintza penosoa izaten da, oso.Nekeza, oso.
DOMEKA
100
Txakurra zaunkaka ilargiarieta, bide batez,deika zakur amari.
14EGUAZTENA
Txakur jagolerik ez zen artean agertueta ardiak eta bildotsak elkarren artera bildu ziren
otsoen beldur.
13MARTITZENA
Zatitzen dut ogi biguna, eta, lehenengo koskorra sendotzeko da amorraturik dagoentxakur adurra.
12ASTELEHENA
28 29 30 1 2 3 45 6 7 8 9 10 1 1
12 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31 1
IRETARGI BETEA
maiatza 05
LORAILA
101
15
16
17
18
Zakur zaunkalaria ezta haginkaria.
BARIKUA
Txakurraren buztanaren moduan beti atzean.
Horixe da, bai, beti atzean gelditzen direnei
esaten zaiena.
ZApATUA
Erbiak arin doaz zakur haginen ihesi.
EGUENA
Bai zera!Txakurraren biolina.. . !
DOMEKA
102
Zakurra uluka ilargi txikiari,osaba otsoa gogoan.
21EGUAZTENA
Hoa txakurrari arkaku-soak akabatzera!
20MARTITZENA
Txakurrari ipurdian muin egiok!Beste era batera esanda:hoa pikutara!
19ASTELEHENA
28 29 30 1 2 3 45 6 7 8 9 10 1 1
12 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31 1
ILBEHERA
OrtuellakojAIAK
maiatza 05
LORAILA
103
22
23
24
25
Zakurren gisa amorratzeari deitzen zaiozakurtzea.
BARIKUA
Txakur txikiak adausi txikia.Zakur handiak zaunka handia.
ZApATUA
Atzo goibel eta gaur kazkabarra, goiza zakur eta arratsaldea basakatu.
EGUENA
Martxoaren hogeita bosteko, behia larrean aseko.Txakurra eguzkitara etzango.
DOMEKA
104
Gauak berrituko du zeruko amandre argia.
28EGUAZTENA
Itsasoan badira borroka ederrak, lehorrean bakarrik ez ditugu gerrak,
zakur goseak inoiz dakartza okerrak, joera bera dabil gure inguru okerrak.
27MARTITZENA
Nazkatuta nago!Doala dena zakurraren salara!
26ASTELEHENA
28 29 30 1 2 3 45 6 7 8 9 10 1 1
12 13 14 1 5 16 17 1819 20 21 22 23 24 2526 27 28 29 30 31 1
maiatza 05
LORAILA
IRETARGI BARRIA
105
29
30
31
1
Gose ase ezina?Zakur-gosea.
BARIKUA
Adio haren esne, arrautza eta txitak,
adio txerri, txahal eta dote guztiak.
Askotan dirudite gure esperantzak osoro zakurraren
gauerdiko ametsak.
ZApATUA
Txakur gosetiak ogia amets.
EGUENA
Ekina eta ekaina elkartzen direneanjai dauka ezinak.
DOMEKA
Mika egarrituaBIZENTA MOGEL. IpUIN ONAK. IpUI MLVII I
Egarritu zen mika bat eta irten zen ur bila. Iturrira heldu zenean, ura sakonduta zegoela ikusi zuen, berak antxitu ezin zezakeen bezala. Estutu zen, baina, bat batean, neskatxa batek ura eramateko ekarritako ontzi bat ikusi zuen zeina erdiraino baizik ez zegoen urez beterik.
-Hau da hau! -dio-. Egarriak ito behar ote nau uraren ondoan, itu-rri sakondutik eta ontzi erdi betetik urik hartu ezinik? Zer egin dezaket?
Buruari eragin ondoren, asmatu zuen zerbait. Harriak ekarri eta banan-banan bota zituen ur ontzira. Zenbat eta harri koskor gehiago bota, hainbat gorago igotzen zen ur ontziko ura eta, azkenik, berak nahi bezala edan zezakeen neurriraino igoarazi zuen.
Asko dezake eskuak,baino gehiago buruak.Garaituko duzu ezin egina,baldin bazara asko jakina.
Hilabete honi deitzeko izenik zaharrena bagila dugu, hau da, ba-ba-hila.
Baina gaur egun, ekaina da izendapen ezagunena. Ekaina, opor luzeak hartzeko garaia. Ekaina, udaren hasiera dakarkigun garaia. Ekai-na, eguzki epeletan bizikletan, korrika edo igerian ibiltzen hasteko ga-raia. Ekaina, iturrietatik ur freskoa sarriago edateko garaia…
Ez dakigu bagila ala ekaina izango zen, goiko alegiako mika ere, egarritu-ta, iturrira joan zenean ura edatera…
Baliteke uda hasieran gertatzea, ezta? Eta baliteke zu zeu izatea ontzi batekin iturrira ur bila joan zena, berdin dio neska ala mutila zaren.
Imajinatu, ontzia iturri ondoan apropos utzita, zuhaitz baten ostean ez-kutatu zarela mikak zer egiten duen behatzeko. Imajinatu bere mugi-mendu guztiak apuntatzen dituzula libreta batean.
Imajinatutako hori errazago “ikusteko”, jarri bikoteka eta batek mikare-na egiten duen bitartean, besteak behatzailearena egin dezala.
Gero, jasotako datuok lagunen aurrean irakurri.
Ea nola imajinatu duen egoera bikote bakoitzak!
06
bagilaEKAINA
108
Iturrian ur garbiaekainaren hasieran.
4EGUAZTENA
Ekina,patu onaren erregaia.
3MARTITZENA
Ezina,ekina,egina.
2ASTELEHENA
bagila 061
2 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930EKAINA
109
5
6
7
8
Bagila seigarrena jorratu soloan, artoa aitzurraz eguzki beroan.
BARIKUA
Ezin denean, ahal dena.
ZApATUA
Maiatz iluna eta bagil argia, urte guztiko ogia.
EGUENA
Ustez ezina, saiatuz egina.
DOMEKA
ILGORA
110
Goseak ez du nehor hiltzen, ezin janak bai.
11EGUAZTENA
Hamar hariko soka, ezin eten.
Etenik gabeko ekina,ez da beti ustel.
10MARTITZENA
Ezinik ez dagoekinik baldin badago.
9ASTELEHENA
bagila 061
2 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930
EKAINA
111
12
13
14
15
Tantaka-tantaka upela bete.
BARIKUA
Hiru gauza gorde ezin direnak:leloen lelokeria,
aberatsen aberastasuna eta jakitunen jakituria.
ZApATUA
Herrenak ibilgura,itsuak ikusgura,
ezin duenak egin gura.
EGUENA
Nahi dena ezin denean, ahal dena egin behar.
DOMEKA
IRETARGI BETEA
112
Ezin denean,pazientzia.
18EGUAZTENA
Ez dugu nahi ahal duguna, baizik ezin duguna.
17MARTITZENA
Nahi duenak ahal du, nahi ez duenak guzia galdu. Nahi bada, egin ezinik ez zagok/n.
16ASTELEHENA
12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930
bagila 06
EKAINA
113
19
20
22
Ustez egin ezin zena, bultza eta bultza egin da dena.
BARIKUA
Iturriko ur garbia, hutsa delarik,
handia.
ZApATUA
Hartu gogo egin-egina eguna goitik behera
eramateko.
EGUENA
Ekinaldi gehientsuenen hasierek ilunak eta hutsaren hurrengoak ohi dirudite.
DOMEKA
ILBEHERA
Uda 21
114
Eginak egin eta etxera bakean.
25EGUAZTENA
Artoak eta gariak gorde, gorde. Gora San Juan Bagilean!
24MARTITZENA
Ekinaldi ona?Ekin handia!
23ASTELEHENA
12 3 4 5 6 7 89 10 1 1 12 13 14 1 5
16 17 18 19 20 21 2223 24 25 26 27 28 2930
MuskizkojAIAK
bagila 06
EKAINA
115
26
27
28
29
Mika iturri ondoan dago lotan,noiz bihurtu ilargi berria argigau ilunean.
BARIKUA
Zut egon,ezin geldirik egon!
ZApATUA
Nagikeriaren kontra, ekina,
eta, lasterrera,lana egina.
EGUENA
Aizu,horrenbeste ezin eginikez duzu!
DOMEKA
IRETARGI BARRIA
Mundakako, Munitibarko eta GueñeskojAIAK
116
bibliografiaALEG IAKIpu i onak . B izenta Anton i a Mogel
E lgezaba l . AUSPOA . To losa , 1963
(3 . arg i ta l pena)
Ipu i n onak . B izenta Anton i a Mogel ;
ed . Ma i te Ir i bar. EUSKAL EDITOREEN
ELKARTEA, Donost i a , 1991
Ipu i n onak . B izenta A . Mogel . HIRIA
LIBURUAK, 2000
Eusko a leg i ak . Zaba la’tar Mata i .
EUSKALTZALEAK . Donost i a , 1934
Hama i ka abere- i pu i n : B izka i ko herr i -a leg i ak . Arej i ta , Ado l fo, Hernández,
Lo l i , Arreg i , Nerea, Ast i garraga, As ier.
Labayru Ikasteg ia , Ikasto len E l kar tea .
B i l bo, 1997
Aleg iak . Fé l i x Mar ía de Saman iego . Ed iz i o
e leb id una . Itzu l : Ko ldo B i g u r i . ARABAKO
FORU ALDUNDIA, 2003
Aleg iak sudur ondoan beg iak / J. de la Fonta i ne . Jesusmar i Mend izaba l . I l ustr :
Joaqu í n Resano . EREIN, 1985
Aleg iak . Agust i n Paskua l Itu rr i aga .
MENSAJERO, 1990
Aleg iak . Esopo . J.M . Or t iz . I . Mend i g u ren .
ELKARLANEAN, 1999
Aleg iak . Agust i n Itu rr i aga . HIRIA
LIBURUAK, 2008
Aleg iak . Sekuentz ia d i dakt i koak .
IBAIZABAL, 2012 :
ht tp ://www. i ba izaba l .com/testuak/a leg i ak/
Zenbat l u r behar d i tu g izon batek? Al bum i l ustratua . L . To l sto i . Itzu l : M i ke l V i l ches . I l ustr : E . Odr i ozo la . DENONARTEAN, 2011
Aleg ia k las i koak euskaraz : Isopeteko, La Fonta i neren eta Saman iegoren a leg ien berr i dazketen azterketa . Josune Beldarra i n Ag i r re . TESIA, 2011 : ht tp ://www.ehu .es/arg i ta l penak/images/stor ies/tes i s/Human idades/BELDARRAIN%20AGUIRRE . pdf
EGUNEZ EGUNEKO TESTUAK AUKERATZEKO EDOTA MOLDATZEKO:ESAERAK Atsot i tzak . Gotzon Garate : ht tp ://www.ametza .com/bbk/htdocs/garate . htm
Intza Pro iektua . Euska l l okuz i oak sarean : ht tp :// i ntza .arm iarma .com/
Orotar i ko euska l h izteg ia . Euska l tza i nd i a : ht tp ://www.euska l tza i nd i a .net/i ndex . php?opt i on =com_oeh&v iew=frontpage&Item id =413&lang =eu
117
web helbideakH i labeteen iz enak http ://www. b izka iera . b iz/ i ndex . php? i d =108
esaerak http ://www.euska l tza i nd i a . net/dok/i ker_ ja-gon_teg iak/auspoa/10985 . pdf
http ://www. b izka iera . b iz/ i ndex
atsot itzak urtean zeHar http :// i barrasanbar to l ome .com/documen -tospdf/Atsot i tzakUr teanZehar. pdf
HERR I L IT ERATURA Herr i L iteratura . Igone Etxebarr ia, Jabier Kalzakorta . LABAYRU IKASTEGIA, EUSKO JAURLARITZA, 2009:
Bu larret i k m i ntzora . Kantak, poemak, i pu i nak . GALTZAGORRI ELKARTEA, 2007
Sas i g uzt ien ga i net i k . Ipu i nak , j o l asak , kantak . GALTZAGORRI ELKARTEA, 2010
Aizak eta a izan , e l karrek i n dantzan . A . Ler txund i . I l ustr : Anton O lar i aga . ELKAR, 2002
Atx i k i sekretua - sorg i naren esku l i bu rua - . Patx i Zub izarreta . I l ustr : E . Odr i ozo la . ELKAR, 2004
Beg i ra beg i ra . Trad iz i oaren le i hot i k . Zenba i t autore . I l ustr : E . Odr i ozo la . ELKAR, 2006
ASMAK IZUNAKAxa m ixa z i l arra . J .M . O la izo la “Tx i l i ku”. I l ustr : E . Odr i ozo la . ELKARLANEAN, 2000
M i ntzo na iz i s i l i k . . . J . K . Igerab ide . I l ustr : Lorena Mart i nez . ELKARLANEAN, 2001
Auska lo . Xab ier O laso . I l ustr : Agur tzane V i l l ate . PAMIELA, 2001
pOES IA (i kus , 2012-2013ko agendaren atzeko b i b l i og raf i a)
118
oharrak
119
120
Etxekoak Sakelakoaktelefonoak
121
urtegunak
122
irakasleentzako oharrak zelan idatzi? ¿CÓMO ESCRIBIR NOTAS A LOS/LAS pROFESORES/AS? Hona hemen zenbait eredu lagungarri A continuación os mostramos algunos modelos para facilitar vuestra labor:
Umea eskolara ez joatea • No acudir a clase
Ikaslea berandu heldu edo helduko bada Cuando el/la alumno/a va a llegar o ha llegado tarde
Egun on Amaia,
umea gaixorik egon da eta horregatik ezin izan da eskolara joan. El niño ha estado enfermo por lo que no ha podido ir a clase.
Eskerrik asko. Jon Garai, Aiert Garairen aita
Andereño Josune,
bihar goizean, eguaztenean, medikuarenera eraman behar dugu umea eta arratsaldera arte ez da eskolara joango. Mañana por la mañana, miércoles, tenemos que llevar al niño /niña al médi-co por lo que no podrá ir a la escuela hasta la tarde.
Mila esker. Eyad Salec, Jaidumaren ama
Egun on,
Lur gaur berandu heldu da gau txarra izan duelako. Lur ha llegado tarde porque ha pasado una mala noche.
Gero arte. Asier Egurrola, Lur Egurrolaren aita
123
Umearen bila joatea • Ir a buscar al niño/a
Irakasle Asier,
gaur Ane Otxoak medikuarengana joan behar du eta horregatik 11:00etan bere bila joango naiz. Arratsaldera arte ez da bueltatuko. Hoy Ane Otxoa tiene que ir al médico y por eso iré a buscarla a las 11:00. No volverá hasta la tarde.
Hurrengora arte. Aitor Otxoa
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
124
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
irakasleentzako oharrak zelan idatzi? ¿CÓMO ESCRIBIR NOTAS A LOS/LAS pROFESORES/AS?
125
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Irakaslearentzako oharraEguna • Fecha ...........................................................................................................................................
Eskolara ez joatea Berandu heltzea Lehenago ateratzea Bestelakoa no acudir retraso salir antes otro
Azalpena • razón ......................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
126
Elkarrizketa eskatzea • Pedir cita para hablarHona hemen zenbait eredu lagungarri A continuación os mostramos algunos modelos para facilitar vuestra labor:
Andereño Mari Karmen,
zugaz batzartu gurako neuke Ander García Isuskitza ikaslearen ganean berba egiteko. Mesedez, adierazi noz geratu gaitekezan. Me gustaría reunirme contigo para hablar del alumno Ander García Isuski-tza. Dime, por favor, cuándo podemos quedar.
Mila esker. Esther Isuskitza
Egun on Belen,
Datorren astean ezin izango da umea eskolara joan eta zurekin bildu nahiko horri buruz hitz egiteko. La semana que viene la niña no podrá ir a clase por lo que me gustaría reu-nirme contigo para hablar del tema.
Mila esker. Izaskun Pertika, Noaren ama
Eguna • Fecha ................................................................................... Ordua • Hora ..........................
Gaia/Asunto: ............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Irakaslearen erantzuna/ respuesta profesor: ...................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
irakasleentzako oharrak zelan idatzi? ¿CÓMO ESCRIBIR NOTAS A LOS/LAS pROFESORES/AS?
127
Eguna • Fecha ................................................................................... Ordua • Hora ..........................
Gaia/Asunto: ............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Irakaslearen erantzuna/ respuesta profesor: ...................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Eguna • Fecha ................................................................................... Ordua • Hora ..........................
Gaia/Asunto: ............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Irakaslearen erantzuna/ respuesta profesor: ...................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
Eguna • Fecha ................................................................................... Ordua • Hora ..........................
Gaia/Asunto: ............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Irakaslearen erantzuna/ respuesta profesor: ...................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Gurasoen sinadura
128
BALMASEDA Mendia HLHI
En kar ter r i eto rb i dea , 2 48800 Ba l maseda Te l : 94 680 02 76 cepmend i a@euska l n et . n et
Zubi Zaharra Ikastola
A l da pa , 56 48800 Ba l maseda Te l . : 94 610 30 95 ba l maseda@zub iza ha r ra . com
BERMEO San Frantzisko Herri Ikastetxea
Ata l de , z /g 48370 Bermeo Te l . : 94 602 99 25 (Idazka r i tza) Te l . : 94 688 04 77 (Zuzendar i tza) Faxa : 94 602 99 26 014923aa@hezku ntza . n et http://sanfrantziskobermeo. ikastetxea.net
Eleizalde Ikastola
Arane auzoa , 6 48370 Bermeo Te l . : 94 618 75 93 Faxa : 94 618 77 25 bermeo@ i kas to l a . n et www.e l e i za l de i kas to l a . n et
129
ikastetxeakSagrado Corazon Ikastetxea
Matx i t xa ko b i dea , 4 48370 Bermeo Te l . : 94 688 02 22 Faxa : 94 688 1 5 81 i . s . co razo n@euska l n et . n et www. i sco razon . n et
ELORRIOTxintxirri Ikastola
San P i o , 3 48230 E l o r r i o Te l . : 94 658 27 13 e l o r r i o@ i kas to l a . n et
Lourdesko Ama Ikastetxea
Lo u rdes eto rb i dea , 8 48230 E l o r r i o Te l . : 94 682 00 56 l o u rdeskoama@hotma i l . com
Elorrio Herri Ikastetxea
San Roke , 12 48230 E l o r r i o Te l . : 94 658 20 12 014258aa@ hezku ntza . n et
ENKARTERRI Angel Larena LHI
Lehendaka r i Ag i r re , z /g 48879 Ar tzenta l e s Te l . : 94 680 92 52 014026aa@hezku ntza . n et
Eduardo Eskartzaga LHI
Jose Anto n i o Garay Eg u i a , 3 48192 Gordexo l a Te l . : 94 679 98 47 014285aa@hezku ntza . n et
Concha LHI
Concha , 49 48891 Ka r ra ntza Harana Te l . : 94 610 71 47 014232aa@hezku ntza . n et
Avellaneda HLBHIP
Ga l l a r raga , 24 48830 Sod u pe Te l . : 94 669 23 28 zuzendar i@ave l l a neda . o rg
Eretza LHI
Pad u ra , z /g 48830 Sod u pe Te l . : 94 669 20 74 014303aa@hezku ntza . n et
San Viator LBHIP
San Cr i s toba l , 2 48190 Sop uer ta Te l . : 94 610 48 00 secreta r i a@sanv i ato r. com
Jose Sierra LHI
Lehendakar i Ag i r re , 43 48880 Tu r tz i oz Te l . : 94 680 92 37 014447aa@hezku ntza . n et
130
ikastetxeakMaristas-San Miguel HLBHIP
J . A . Ag i r re Lehendakar i a , 12-14 48860 Za l l a Te l . : 94 639 00 29 za l l a . secre@mar i s tas i ber i ca . e s
Mimetiz LHI
Euskad i P l aza , 3 48860 Za l l a Te l . : 94 667 04 3 1 014459aa@hezku ntza . n et
ERANDIOGoikolanda Ikastetxea
Avanzada er rep i dea , 14 48950 Erand i o Te l . : 94 453 30 39 014470aa@gma i l . com
Ignazio Aldekoa Ikastetxea
Meso, 37 48950 Erand i o Te l . : 94 417 50 99 014471aa@ hezku ntza . n et
Altzaga Ikastola
Ku ku l a r rab i dea , 8 48950 Erand i o Te l . : 94 467 17 05 014560aa@ hezku ntza . n et
Jado-Compasión Ikastetxea
Tar ta n ga , 13 48950 Erand i o Te l . : 94 467 25 58 j ad ocom pas i o n@p l a n a l fa . e s
ETXEBARRIA Manuela Zubizarreta Ikastetxea
Erbera , 25 48277 Et xebar r i a Te l . : 94 616 81 59 Faxa : 94 616 74 77 014256aa@ hezku ntza . n et
MUNDAKAMundakako Eskola Publikoa
Ag i r re l ehendaka r i a en pa rantza , 1 48360 Mu ndaka Te l . : 94 687 65 65 Faxa : 94 687 65 65 014361aa@hezku ntza . n et
MUNITIBAR-ARBATZEGI-GERRIKAITZMunitibarko Herri Eskola
Her r i ko P l aza , 7 48381 Mu n i t i ba r Te l . : 94 616 53 00 014025aa@ hezku ntza . n et
131
MUSKIZMuskizko Ikastola
Er rota za ha r, 1 48550 Musk i z Te l . : 94 670 78 73
Cantarrana Herri Eskola
Memerea , 12 48550 Musk i z Te l . : 94 670 60 59
MUXIKAUrretxindorra Herri Eskola
Ku r tzero, 41 48392 Mux i ka Te l . eta faxa : 94 625 12 81 014356aa@hezku ntza . n et
ORTUELLASan Felix Ikastetxea
Lasagabaster Eto rb i dea , 1 48530 O r tue l l a Te l . : 94 664 02 30 sa n fe l i x i ka s tet xea@san fe l i x . o rg
Sustatzaileak:
Testuak aukeratu eta jokoak asmatu: Yolanda Arrieta / Ilustrazioak: Enrique Morente / Diseinua: biko komunikazioa
Babesleak:
Euskara Zerbitzuawww.balmaseda.net
www.bermeo.org Euskara Zerbitzuawww.elorrio.net
Euskara Zerbitzuawww.erandio.net
Munitibar-Arbatzegi-Gerrikaizko Udala
Euskara Zerbitzuawww.munitibar.org
Mundakako Udala
Euskara Zerbitzuawww.mundaka.org
Enkarterriko Udal Mankomunitatea
Euskara Zerbitzuawww.enkarterri.org
Etxebarriko Udala
Euskara Zerbitzuawww.etxebarria.biz
Muxikako UdalaEuskara Zerbitzua
www.muxikakoudala.com
Ortuellako UdalaEuskara Zerbitzuawww.ortuella.biz
Sukarrietako Udala
Euskara Zerbitzua
Muskizko UdalaEuskara Zerbitzuawww.muskiz.org
Euskara Zerbitzuawww.zierbena.net