Dr. Coşkun ŞEREFOĞLUUzman

1. Kalkınma ve Kırsal Kalkınma2. AB’de Kırsal Kalkınmanın Tarihi

1. Roma Anlaşması2. Mansholt Planı3. Bölgesel Kalkınma ve Yapısal Fonların

Desteklenmesi4. Tarım-Çevre tedbirleri5. Mac Sharry Reformu6. AB Tarım Strateji Dokümanı7. 1994-1999 Dönemi Politikalar ve

Gündem 20008. 1257/1999 ve 1689/2005 nolu

Tüzükler9. Kırsal Kalkınma ve AB’nin Genişlemesi10. 2007-2013 Dönemi Kırsal Kalkınma11. 2013 Sonrası Dönemde Kırsal

Kalkınma3. Türkiye’de AB Kırsal Kalkınma

Politikaları4. Sonuçlar

Kalkınma

Kırsal Kalkınma

Kalkınma -ekonominin büyümesi, -yapısının değişmesi ve -gelir dağılımının düzeltilmesi ile siyasal ve kültürel alanda iyileştirmeler yapılmasıdır.Kırsal Kalkınma- kırsal alanda yaşayanların, ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel açıdan daha iyi koşullara ulaşmasını sağlamaktır.

Roma Antlaşması Madde 39:

‘In working out the Common Agricultural Policy...account shall be taken of the particular nature of agricultural activity, which results from the social structure of agriculture and from structural and natural disparities between the various agricultural regions.’

‘Tarımın sosyal yapısından ve farklı tarımsal bölgeler arasındaki yapısal ve doğal farklılıklardan kaynaklanan tarımsal aktivitenin belirli doğası dikkate alınarak OTP vasıtasıyla çözülecektir’

1964 yılı, EEC 17/64 nolu tüzük ile EAGGF’nin oluşturulması

EAGGF’nin Yönlendirme Bölümü ile:- Tarım işletmelerinin üretim yapısı ve- Tarımsal ürünlerin işlenmesi ve

pazarlanması için şartların iyileştirilmesi

destekleme kapsamına alınmıştır.

1.Tarımsal işletmelerin modernizasyonu (159/72/EEC),

2.Tarımsal yatırımlara destek, üretici örgütlerinin kurulması,

3.Çiftçiliği bırakmanın teşvik edilmesi (erken emeklilik yardımı) (160/72/EEC)

4.Mesleki eğitim, çiftçilere sosyo ekonomik tavsiyelerde bulunma (161/72/EEC)

5.Tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanmasını iyileştirmek için tasarlanmış 355/77 nolu tüzük

6.1981 yılında 40 yaş altı genç çiftçilerin desteklenmesine yönelik 81/528 nolu tüzük

- 1970’lerdeki Bölgeler arasındaki ekonomik gelişme düzeyleri arasındaki farklar,

- 1975 yılında ortak bölgesel politikaların merkezi bileşeni olarak Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonunun kurulması

- 1987 yılında çıkarılan Tek Avrupa Senedinde Uyum fonunun ortaya çıkışı,

- Roma Antlaşması ile kurulan Avrupa Sosyal Fonu ve Avrupa Yatırım Bankası

- 1988 yılında yapısal fonlar reformunun takdimi ve 1989-1993 yılları arasında üye ülkelerde uygulanması

1988 yılında Komisyon İletişim dokümanında;Kırsal Kalkınma;‘must ... be geared to local requirements and initiatives, particularly at the level of small and medium-sized enterprises, and must place particular emphasis on making the most of local potential’.

Bu dönemlerde;Tarımsal ürünlerin üretimini artırmaktan ziyade daha kaliteli ürün üretimi ve tarımsal ürünler için yeni pazarlar kurulumuna yönelmiştir.

- 1760/87 nolu tüzük ve 797/85 nolu tüzüklerdeki hükümler ile Üye ülkelere çevreyle dost üretim yapmaları getirilmiştir. EAGGF yönlendirme kısmı tarafından desteklenmiştir.

- 1992 yılında AB üye ülkelerine yönelik Tarımsal-çevre tedbirlerinin takdim edilmesi.

- 2328/91 nolu tüzük: Tarımsal yapıların etkinliğini iyileştirme (çiftlik yatırımları, genç çiftçiler, hesapların girilmesi, çiftlik yönetimi, daha az destekli alanlar ve dağlık alanlar, tarımsal çevre tedbirleri, ormancılık tedbirleri, mesleki eğitim projeleri)

- 1096/88 nolu tüzük: çiftçiliğin bırakılmasını teşvik etmek,

- 866/90 nolu tüzük: tarımsal ürünlerin işlenmesi ve pazarlanmasını iyileştirme

1. Tarımsal Çevre Tedbirleri

2. Çiftçiler İçin Erken Emeklilik

3. Tarım arazilerinin ağaçlandırılması

1. 2078/92 nolu tüzük-Tarımsal Çevre Tedbirleri

- Tarımsal alanları kirletici uygulamalarını azaltılmasını amaçlayan tarım uygulamaları (gübre miktarı ve ilaçların azaltılması)

- Uzun dönemli çevreyi koruma amaçları altında bir kenara bırakılmış üretim yapılmayan tarımsal alanların sürdürülmesi

- Kırsal alanların bakımı ve çevreyi koruma gereksinmeleri ile uyumlu çiftçilik türleri üzerine eğitimlerin verilmesi

2. 2079/92 nolu tüzük Çiftçiler İçin Erken Emeklilik-Erken emeklilik uygulamasının bir sonucu olarak çiftçiliği bırakmak zorunda kalan yaşlılar ve yaşlı aile üyelerine yönelik bir gelir sağlanması,-Tarımsal arazilerin tarımsal olmayan arazilere dönüşümünün sağlanması ve tarım işletmelerin büyümesi ve kırsal alanların oranlı kullanımının sağlanması

3. 2080/92 nolu tüzük ile tarım arazilerinin ağaçlandırılması-Tarımsal arazinin alternatif kullanım olarak ağaçlandırılması,-Çiftliklerde ormancılık faaliyetlerinin yaygınlaştırılması

- OTP, Yapısal fonlar ve uyum fonunda reform,

- Kırsal Kalkınma konusunda 9 yasal doküman 1257/99 nolu tüzük altında birleştirilmesi,

- ISPA ve SAPARD Katılım öncesi fonları,- Kırsal kalkınma ve tarım-çevrenin OTP’nin

entegre bir parçası olduğu,- AB-15 için 2000-2006 dönemi için 53

milyar € tahsis edilmiştir- 10 yeni üye için 7.8 milyar €- OTP iki sütuna ayrılmış- 1. sütun: geleneksel pazar tedbirleri ve

fiyat desteği- 2. sütun: kırsal kalkınma, tarım-çevre

tedbirleri

1994-1999 dönemi politikalar Gündem 2000Hedef 1 bölgeleri: kişi başına düşen GSYİH’sı AB ortalamasının % 75’inin altında olan geri kalmış bölgeler Hedef 1 bölgeleri: kalkınmada

geri kalmış bölgeler ve kişi başı GSYİH’sı topluluk ortalamasının % 75’inin altındaki bölgeler(EAGGF Yön verme bölümü, ERDF, ESF, FIFG)

Hedef 2 bölgeleri: işsizliğin ve sanayi alanındaki istihdamın Birlik ortalamasının üzerinde olduğu ve sanayiye yönelik iş kollarında yapısal bir azalmanın gözlendiği bölgeler

Hedef 3 bölgeleri: genç işsiz, uzun süreli işsiz, ve işgücü piyasasından çıkarılma tehditi altında olan nüfus

Hedef 2 bölgeleri: yapısal zorluklarla karşı karşıya olan bölgelerin ekonomik ve sosyal değişiminin desteklenmesi(ERDF ve ESF)

Hedef 4 bölgeleri: sanayi ve üretim süreçlerindeki değişikliklerin istihdamı tehdit ettiği nüfusHedef 5a bölgeleri: çiftçiler, balıkçılar ve üretim yapısında değişikliğe maruz kalan diğer sektörlerde çalışan nüfus Hedef 3 bölgeleri: eğitim, işgücü

sistemleri ve politikaların uyumlaştırılması(ESF)

Hedef 5b: Sosyo-ekonomik bakımdan az gelişmiş kırsal bölgelerHedef 6 bölgeleri: nüfus yoğunluğunun çok düşük olduğu bölgeler (1 km2 ye 8 kişiden az)

- 2001 yılında Sürdürülebilir kalkınma için AB stratejisi kabul edilmiştir.

- Strateji ile;- Sağlıklı, yüksek kaliteli ürünleri teşvik

etme,- OTP, organik üretim, yenilenebilir ham

materyaller ve biyoçeşitliliğin korunmasını içeren çevresel olarak sürdürülebilir üretim metotlara katkı sağlamalıdır ifadeleri yer almıştır.

Kırsal Kalkınma ile ilgili yapılan reformlarKırsal kalkınmaya ayrılan fonlarda artışYeni kırsal kalkınma tedbirlerinin takdimi (yeni teknolojilerin kullanılmasına ilaveten standartları karşılama, hayvan refahı, gıda kalitesi)Hedef 1 bölgelerinde tarımsal çevre ve hayvan refahı uygulamaları için AB fon oranınının % 75’den % 85’e çıkarılması ve diğer alanlarda % 50’den % 60’a çıkarılmasıDaha az tercih edilen alanlarda genç çiftçiler ve zorunlu ödemeler ve devlet tarafından yönetilen ormanlara ormancılık destekleri için yatırım desteğinde artış

- 2007 yılından itibaren kırsal kalkınma tedbirlerinin tek bir fon altında birleştirilmesi,

- Üye ülkelere fonların ilgili tedbirlere tahsis edilmesinde esneklik getirilmiştir,

- Kırsal ekonomiye daha fazla önem (kırsal ekonomik çeşitlilik) verilmeştir.

- 2004-2006 dönemi için yeni üye ülkelere yönelik EAGGF fonunun Garanti Bölümünden fon sağlanması,

AB 15’ler için desteklenen tedbirlere ilaveten bu ülkelerde;

- Yeniden yapılandırmaya maruz kalan yarı geçimlilik işletmelere yönelik gelir desteği,

- Üretici gruplarının kurulmasına destek,- AB standartlarını karşılama, deregasyonlar

tanınması,- Teknik destek, Doğrudan ödemeler, Leader+ ve

Tarımsal danışmanlık ve yayım

2007-2013 Dönemi Kırsal Kalkınma Politikası:eksenler ve tedbirler

« LEADER ekseni » (min. 5%): entegre, tabandan-tavana, yenilikçi

Eksen 1: Rekabet edilebilirlik (min. 10%):

Eksen 2: Çevre ve arazi yönetimi (min.25%):

Eksen 3: Çeşitlendirme ve yaşam kalitesi

(min.10%):

EAFRD: Kırsal Kalkınma İçin Avrupa Tarım Fonu

- Çiftliklerin modernizasyonu

- İşleme

- Altyapı

- Doğal felaket yardımı

- Eğitim

- Az tercih edilen bölgeler

- Natura 2000

- Tarım-çevre

- Ormancılık tedbirleri

- Çeşitlendirme, turizm

- Mikro işletmeler

- Köylerin yenilenmesi

- Temel hizmetler

22

OTP Tartışmalarının Kurumsal İçeriği

Lizbon Antlaşması: tarım ve kırsal kalkınma hakkında ortak karar

2013 sonrası yeni AB finansal perspektifleri

Avrupa 2020 stratejisi

Avrupa 2020 stratejisi ile bağlantılı önceliklerAkıllı büyüme- bilgi ve yeniliğe dayalı bir ekonomi:

Ar-Ge ve yenilik Eğitim, öğretim ve yaşam boyu öğrenme Dijital toplum

Sürdürülebilir gelişme- daha fazla kaynak etkinliği, daha yeşil ve daha rekabetçi bir ekonomiyi teşvik etmek:

Rekabetçilik İklim değişikliği ile mücadele etme Temiz ve etkin enerji

Bütünsel gelişim- ekonomik, sosyal ve alansal uyumu hedefleyen yüksek işgücü ekonomisi:

İşgücü Beceri Fakirlikle mücadele etme

Kırsal Kalkınmanın Avrupa 2020 stratejisine katkısı:Yeşil ve yenilikçi teknolojileri teşvik etme;Beceri geliştirme, eğitim ve girişimciliğe yatırım;Doğal kaynakları sürdürülebilir bir şekilde yönetmeye yardımcı olma;Kaynakların daha etkin kullanılarak çiftçiliğin rekabet gücünü iyileştirme;Çevresel kamu malları sağlama;Düşük karbonlu kırsal ekonomi geliştirme;Çiftçilikten kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltma;Kırsal alanların daha geniş kapsamlı olarak potansiyelini kullanma.

Rekabetçi bir tarım sektörünü teşvik etmek

Kaynak etkinliğini iyileştirmek:

•Yeşil teknolojilere odaklanma •İklim değişikliğine uyum ve yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi

•Modernizasyon/yeniden yapılandırma

Araçlar: Yenilik, teknoloji transferi ve beceri kazanımı, “yeşil” yatırımlar

Doğal kaynakları korumak

•İklim değişikliğine uyum ve azaltım

•Sürdürülebilir arazi yönetimi ve eko sistemi korumak

•Doğal kaynakların yönetimi

Biyoçeşitlilik, su, toprak

Araçlar: Kamu malları, eğitim ve danışma hizmetleri için arazi sahiplerine yapılan ödemeler

Kırsal alanları geliştirmek

Yerel potansiyeli açığa çıkarma, sosyal içermeyiteşvik etme:

•Kırsal ekonomiyi çeşitlendirmek

•Yerel altyapıyı •geliştirmek

•Kamu-özel ortaklığını içeren yerel aktörleri harekete geçirme birbiriyle iletişimlerini güçlendirme

Araçlar: Sosyal sermayenin harekete geçirilmesi (işbirliği, ağ kurma, stratejiye dayalı yer seçimi)

Teşekkür Ederim!cserefoglu@ankaraka.org.tr