Didactisch Atelier Aardrijkskunde: Opdracht 3: Actualiteit in de Aardrijskunde

-Demoles: Reliëf in de eigen leefruimte, in België en in EuropaOost-Vlaming bedwingt 'seven summits'

21/05/10 om 11:07 - Bijgewerkt om 11:07

Bjorn Vandewege stond vorige zaterdag op de top van de Carstensz Pyramid, met 4.884 meter de hoogste berg van Oceanië. De 38-jarige Oost-Vlaming, die eerder al op de andere zes continenten de hoogste berg beklom, is de derde Belg ooit die de 'seven summits' bedwong.

Dat meldt Het Nieuwsblad vrijdag.

Vandewege maakte als enige Vlaming deel uit van een Nederlandse expeditie. Hij bereikte zaterdag de top, maar doordat de Carstensz Pyramid in Papoea zo afgelegen ligt, raakte het nieuws donderdag pas bekend.

Seven summits

De man uit Beervelde heeft nu alle zogenaamde 'seven summits' bedwongen, de hoogste bergtoppen op elk continent.

Dat zijn de Kilimanjaro (5.895 m., Afrika), de Aconcagua (6.962 m., Zuid-Amerika), de Mount Vinson (4.892 m., Antarctica), de Mount McKinley (6.194 m., Noord-Amerika), de Elbroes (5.642 m., Europa), de Mount Everest (8.848 m., Azië) en nu de Carstensz Pyramid.

Slechts twee Belgen hebben hem dat voorgedaan: Rudy Van Snick uit Appelterre (laatste top in 1995) en Robert Huygh uit Ternat (laatste top in 2008), aldus Het Nieuwsblad.

Uit: www.knack.be

-Microteaching: SchaalberekeningWordt deze kaart uw nieuwe wereldbeeld?

Nederlandse kaartenmakers moeten er niet aan denken, maar scholen in de regio Boston zijn deze maand overgestapt op een nieuwe wereldkaart. Die laat in de zogeheten Gall-Petersprojectie volgens de fans beter zien hoe groot de werelddelen in werkelijkheid zijn. Afrika bijvoorbeeld, blijkt daarbij beduidend groter dan Noord-Amerika.

Door: Martijn van Calmthout 20 maart 2017, 14:38

De kaarten vervangen de aloude Mercatorprojecties, waarop Groenland evengroot overkomt als heel Afrika, en Europa net zo groot is als Zuid-Amerika. In werkelijkheid is Afrika veertien keer zo groot, maar Groenland wordt opgeblazen om in het hoge noorden de rechthoekige kaart even vol te maken als rond de evenaar.

'Dit is de start van een driejarig project om het lesprogramma van de openbare scholen te dekoloniseren', zei schoolinspecteur Colin Rose van Boston zondag in The Guardian. Volgens de krant vielen de monden van veel leerlingen open bij de introductie vorige week van de nieuwe kaarten, vooral vanwege de enorme omvang van Afrika. De VS en Europa zijn veel kleiner dan de meeste schoolatlassen en wandkaarten tot nog toe suggereerden.

Bij de Gall-Petersprojectie wordt het aardoppervlak verdeeld in rechthoeken met gelijke oppervlakken. De Duitse filmer en historicus Arno Peters introduceerde het systeem in 1974, gemaakt naar een voorbeeld uit de 19de eeuw, om politieke redenen. De Mercatorkaarten maakten Europa en Amerika ten onrechte prominenter dan de rest van de

wereld, vond hij. Een vorm van westers imperialisme.

Tot op de dag van vandaag wordt de Peters-atlas uitgebracht en onder meer door de VN-organisatie voor kennis en cultuur Unesco aanbevolen. Maar veelgebruikt is hij niet, zegt conservator cartografie Reinder Storm van de Universiteit van Amsterdam. 'Ik denk dat 80 tot 90 procent van alle kaarten nog gewoon de Mercatorprojectie volgt.' Daarbij noemt hij het idee van Peters naïef, omdat het de nadruk op oppervlakte legt. 'Alsof formaat ertoe doet.'

In feite, zegt Storm, is iedere projectie op een kaart problematisch. 'Je kunt een boloppervlak nooit zonder vertekeningen op een plat vlak overzetten. Alles is dus een keuze.' De oude Mercatorprojectie, in 1569 gepubliceerd door de Vlaamse kaartenmaker Gerard Mercator, was erop ingericht om zeeroutes naar de koloniën als rechte lijnen te kunnen tekenen.

“In feite is iedere projectie op een kaart problematisch”-Reinder Storm

In de Nederlandse Bosatlas wordt in de inleidende hoofdstukken al decennia een pagina gewijd aan de uiteenlopende kaartprojecties. Volgens de makers is daarbij de Petersprojectie 'eigenlijk geen verbetering' omdat 'juist de ontwikkelingslanden verschrikkelijk vervormd' worden. De veelgebruikte atlas hanteert zelf de zogeheten Winkelprojectie, waarbij de grootste overdrijvingen van Mercator zijn vermeden met afgeronde wereldkaarten.

In het Nederlandse aardrijkskundeonderwijs speelt geen serieuze discussie over de gebruikte wereldkaarten, denkt Storm. 'Onze aanbeveling is vooral om in de klas vooral ook globes te gebruiken. Alleen daarop zie je hoe het werkelijk zit.'

Mercatorprojectie. ©

De wereld in zeven kaarten

De Mercator en de Gall-Peters zijn bij lange na niet de enige twee smaken in de kaartenwereld. Het probleem zit 'm in de ronde vorm van de aarde, die nooit zonder vertekeningen op een plat vlak vertegenwoordigd kan worden. Het is dus een kwestie van kiezen wélke vertekeningen.

Uit: www.volkskrant.nl

-Initiatiestage 2: De mens in de bebouwde ruimteGeregistreerde criminaliteit in Antwerpen daalt met 4 procent

15/04/17 om 10:58 - Bijgewerkt om 10:58

Bron: Belga

De stad Antwerpen heeft vorig jaar zo'n 45.057 criminele feiten geregistreerd, 4 procent minder dan een jaar eerder en goed voor een vierde daling op rij.

© belga

Het aantal vastgestelde woninginbraken daalde met 28 procent Tegelijk steeg het aantal registraties van onder meer intrafamiliaal geweld en fietsdiefstallen. Een status quo was er onder andere voor drugsfeiten.

Toename fietsdiefstallen

Vorig jaar werden 3.031 woninginbraken geregistreerd, 1.177 minder dan in 2015. Volgens de politie gaat het om het laagste aantal sinds 2005. Op straat daalde het aantal geregistreerde

gauwdiefstallen met 15 procent, goed voor 290 feiten minder. Voor diefstallen uit voertuigen werden 1.069 feiten minder geteld (-24 pct) en het aantal geregistreerde autodiefstallen daalde 8 procent.

Dat staat in contrast met het aantal getelde fietsdiefstallen, dat vorig jaar met 9 procent (+ 325 feiten) steeg. "De stijging is onder meer te wijten aan het gegeven dat er meer studenten kiezen voor Antwerpen en dat meer mensen hun fiets gebruiken in de stad. Bovendien is er de hogere aangiftebereidheid omdat de mensen hun fiets beter verzekeren", klinkt het.

Ook het aantal geregistreerde gevallen van intrafamiliaal geweld steeg met 9 procent. "De reden van de stijging met 413 feiten op een totaal van 4.965 is moeilijk objectief te verklaren", zegt de politie. "Mogelijk is er bij de slachtoffers een verhoogde aangiftebereidheid, net zoals we dat zien bij haatmisdrijven dankzij de 'Meld het!-campagne'."

Drugsgerelateerde feiten

Voor drugsgerelateerde feiten ziet de politie een status quo. De politie telde nog maar weinig "storend zoekgedrag" (26 feiten). Het geregistreerde drugsbezit steeg met 6 procent, ofwel 111 meer feiten. "Dat is onder meer te verklaren door de acties die we gericht voeren in voetbalstadia."

De politie stelde 8 procent minder feiten van drugshandel vast. "We zien dat de kleine drugshandelaars steeds meer uit het straatbeeld verdwijnen, wat goed is, want het zijn zij die de overlast veroorzaken. De grotere handelaars worden nu aangepakt, maar die werken als goed georganiseerde bendes waardoor die onderzoeken complexer en moeilijker af te ronden zijn", klinkt het.

"Wanneer we 2016 vergelijken met 2012, kunnen we vaststellen dat er een daling van de totale criminaliteit is van 61.353 feiten in 2012 naar 45.057 in 2016. Dat is een daling van 27 procent of 16.296 feiten", zegt de politie.

Uit: www.knack.be

-Initiatiestage 1: Factoren die weer en klimaat beïnvloedenExtreem, ongewoon weer is het nieuwe normaal

21/03/2017 om 14:14 door gina

Door droogte gebarsten grond. Foto: Getty Images/iStockphoto

Volgens het laatste rapport van de World Meteorological Organisation (VN) leidt klimaatopwarming tot onvoorspelbare nieuwe weerpatronen. ‘We bevinden ons op onbekend terrein.’

De Poolregio werd deze winter drie keer getroffen door een hittegolf van vochtige, warme lucht uit de Atlantische Oceaan. Daardoor is er minder ijs. Dat zorgt dan weer voor verandering in de zeestromen en (paradoxaal genoeg) een koude winter in het Midden-Oosten. Op andere plaatsen, zoals Afrika, viel er duidelijk veel minder regen. Het jaar 2016 was tegelijk het warmste jaar ooit gemeten, met temperaturen van gemiddeld een graad hoger dan in het pre-industriële tijdperk. En het CO2-gehalte in de lucht bereikte ook een record.

Dat zijn de belangrijkste bevindingen van de meteorologische afdeling van de Verenigde Naties. Ze bevestigen een stroom van eerdere rapporten door onder andere NASA. ‘Onze planeet komt stilaan op onbekend terrein’, stelt het rapport. De World Meteorological Organisation roept daarom op tot meer wetenschappelijk onderzoek en de naleving van het klimaatakkoord van Parijs. Volgens dat verdrag mag de temperatuurstijging niet hoger gaan dan 1,5 graden Celsius.

Het VN-rapport, dat verschillende datasets van onafhankelijke onderzoeksinstellingen combineert, benadrukt de menselijke verantwoordelijkheid voor deze veranderingen. Professor Phil Williamson, klimaatexpert bij de Universiteit van East Anglia: ‘Het is nu een vastgesteld feit dat de klimaatopwarming door mensen is veroorzaakt. Diegenen die dat ontkennen zijn geen sceptici, maar klimaatontkenners die tegen de wetenschap zijn.’

Uit: www.standaard.be

Analyse: “Extreem, ongewoon weer is het nieuwe normaal” Welk leerplandoel past bij het artikel? Geef ook een mogelijke leervraag of

probleemstelling.4.6 Klimaat en vegetatie: Leerplandoel 5 (ET18): Voor enkele factoren eenvoudig uitleggen hoe ze het weer en het klimaat beïnvloeden. (VVKSO eerste graad ASO, eerste leerjaar)

Mogelijke probleemstelling: Wat kan ons weer en klimaat nog beïnvloeden?

Situering: -Noordpool (Arctica), Atlas pagina 174 kaart A (Plantyn Algemene Wereldatlas) -Het Midden-Oosten, Azië, Atlas pagina 88 -Afrika, Atlas pagina 106-107

Zoek naar de hoofdgedachten, verklaar de moeilijke woorden. Bewerkt de tekst. Geef een samenvatting in 5 lijnen.

-Klimaatopwarming: Het opwarmen van het klimaat ten gevolge van menselijke en natuurlijke factoren.

-Zeestromen: Grote verplaatsing van water in de oceanen. Er zijn warme en koude zeestromen die invloed hebben op het klimaat van de nabijgelegen gebieden.

-Het pre-industriële tijdperk: De tijd in de geschiedenis voor de opkomst van de industrie (voor 1750).

-CO2-gehalte: Het aandeel CO2 dat in een bepaald gebied in de lucht hangt.

-Sceptici: Mensen die aan een bepaald iets twijfelen.

De hoofdgedachten zijn onderlijnd in het artikel.

In het artikel vertelt men over een nieuw rapport dat de World Meteorological Organisation van de Verenigde Naties heeft opgesteld over de klimaatverandering en hoe deze klimaatverandering leidt tot nieuwe weerfenomenen die moeilijk te voorspellen zijn. Er wordt in het rapport ook een nadruk gelegd op de betrokkenheid van de mens bij deze veranderingen.

Maak en structuurschema van de tekst.

Klimaatverandering : -Oorzaak: (Grotendeels) activiteiten van de mens (CO2-gehalte in de lucht bereikt een record in 2016)

-Gevolg: Onvoorspelbare nieuwe weerpatronen: +hittegolven Poolgebieden > minder ijs > verandering zeestromen > koude winter Midden-Oosten

+veel minder regen in Afrika

+2016 warmste jaar ooit

-Hoe tegengaan: meer wetenschappelijk onderzoek en naleving klimaatakkoord van Parijs

Antwoord op de leervraag en kritische analyse: Omschrijf het verband van de tekst met het leerplandoel. Waarom is het artikel een aanvulling? Is het in tegenspraak met de verklaring in een leerboek? Beoordeel de tekst, zoek naar interne tegenspraken of onvolledigheden, geef eerst positieve, dan pas negatieve kritiek. Integreer je algemene geografische kennis ivm dit thema.

Dit artikel is een aanvulling voor een les rond factoren die weer en klimaat beïnvloeden aangezien men een duidelijk verband legt tussen onder andere zeestromen en hoe die een invloed hebben op het weer en het klimaat (koude winter in het Midden-Oosten door verandering van de zeestromen). Dit maakt deel uit van de factor ‘nabijheid van de zee’, één van de factoren die weer en klimaat beïnvloeden. In de leerboeken is hier duidelijk geen tegenspraak op aangezien men in het artikel spreekt over wat er ook in de boeken gezegd wordt.

Voor mij is dit een goed artikel omdat het duidelijke en concrete voorbeelden geeft van wat klimaatverandering allemaal kan teweegbrengen. De auteur maakt ook gebruik van erg betrouwbare bronnen, namelijk de World Meteorological Oranisation van de Verenigde Naties en een professor en klimaatexpert bij de Universiteit van East Anglia (Professor Phil Williamson). Wat ik echter minder goed vind is dat men in het artikel spreekt van ‘klimaatopwarming’ terwijl ‘klimaatverandering’ een veel betere benaming zou zijn. Het wordt niet overal warmer, er zijn ook plaatsen waar het over het algemeen afkoelt, zoals België (enkel de provincie Luxemburg warmt op). Voor de rest heb ik geen opmerkingen. Het is over het algemeen dus een goed artikel.

Didactische integratie van de actualiteit in de les aardrijkskunde: formuleer 5 opdrachten bij het artikel. Waar past volgens jou het gekozen artikel in het leertraject? Motiveer: motivatiefase, lesfase in de les, einde van de les, voortaak, nataak…

Dit artikel lijkt me een goed artikel om als nataak te gebruiken aangezien het vooral over klimaatverandering gaat. Dit onderwerp wordt niet echt besproken in de eerste graad, maar ik vind het wel zeer belangrijk dat er toch iets over gezegd wordt, want het is een erg belangrijk en actueel iets. Wanneer je een extra iets wil vermelden doe je dit volgens mij het best op het einde van je les of buiten de les aan de hand van een opdracht want ze gaan thuis bij het maken van de nataak meer tijd hebben om na te denken over de inhoud van het artikel en dus krijgen ze meer tijd om na te denken over klimaatverandering. Ook vind ik het geschikt als nataak omdat er nog eens een duidelijk onderscheid te maken is tussen weer en klimaat, en er gesproken wordt over de zeestromen die het weer en het klimaat beïnvloeden in bijvoorbeeld het Midden-Oosten en het vormt dus een duidelijk voorbeeld van de factor nabijheid van de zee. Het artikel valt

dus te gebruiken als herhaling van enkele elementen van de les die aan de hand van een taak herhaald kunnen worden.

Mogelijke opdrachten:

1.Zoek de kaart van de zeestromen in je atlas.-Wat voor zeestromen bestaan er?-Wat valt je op?-Waar zijn er veel koude zeestromen? Waar zijn er veel warme?-Wat voor zeestroom komt er bij ons terecht?-Waar komen deze vandaan?-Waar komen koude zeestromen vooral vandaan?-Gaan landen die volledig omringd zijn door andere landen, zoals bijvoorbeeld Oostenrijk, ook veel hebben aan die zeestromen? Waarom wel/niet?-Over welke factor die weer en klimaat beïnvloed gaat het hier dus?

2.De lln krijgen een grafiek van de gemiddelde temperatuur op aarde van 1916 tot en met 2016.-Wat staat er op de y-as?-Wat staat er op de x-as?-Waarvoor staat de grafiek dan?-Stijgt of daalt de grafiek?-Wat betekent dit?-Hoe komt dit? Wat staat er in het artikel hierover?-Wat zegt men in het artikel over een mogelijke oplossing?-Denk je dat dit haalbaar is?

3.In het artikel geeft men enkele voorbeelden van veranderingen ten gevolge van klimaatverandering.-Wat zegt men in het artikel over de Poolregio? Wat is er daar recent gebeurd?-Wat voor gevolgen had dit?-Zoek in de atlas naar de kaart van de zeestromen. Wat voor zeestromen komen er normaal gezien van de polen?

-Wat zou er gebeurd kunnen zijn met de zeestromen met de recente veranderingen?-Wat voor effect heeft dit op Europa?-In het artikel wordt het Midden-Oosten vermeld. Wat is er daar gebeurd door de verandering van de zeestromen?-Hoe zou dit kunnen komen?

4.In het artikel heeft men het over zeestromen, en dus de nabijheid van de zee, maar dit zijn niet de enige factoren die het weer en het klimaat kunnen beïnvloeden.-Welke factoren zijn er nog? Verduidelijk elke factor met 5 sleutelwoorden.-Welke factoren zouden er in België de grootste invloed hebben? Leg kort uit.

5.Een mogelijke oplossing voor de klimaatproblematiek die men in het artikel vermeldt is het befaamde klimaatverdrag van Parijs. Stel nu, jij bent de eerste minister of de president van één van de landen die het akkoord ondertekend heeft. Welke drie dingen zou jij als eerste doen om de klimaatverandering tegen te houden? Geef drie duidelijke maatregelen en leg kort uit waarom je dit zou doen.