ศาสตร์พระราชา ด้านทรัพยากรดิน น ้า...

ศาสตรพระราชา “ดานทรพยากรดน น า ปาไม”

ศ.ดร. นพนธ ตงธรรมทปรกษา: ศนยวจยปาไม คณะวนศาสตร

และภาควชาวทยาศาสตรส งแวดลอม คณะสงแวดลอม

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

การบรรยายพเศษ วชา ๐๑๒๐๑๕๙๗ สมมนาระดบบณฑตศกษา คณะวนศาสตร

วนท ๒๐ ธนวาคม ๒๕๕๙ เวลา ๐๙:๐๐-๑๐:๓๐ น.

ณ `หองประชมสงาสรรพศร’ ตก ๖๐ ป คณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

จากค าปาฐกถาพเศษ ของ ศาสตราจารยนายแพทยเกษม วฒนชย องคมนตร ซงด ารงต าแหนงประธานมลนธยวสถรคณในการแสดงปาฐกถาเมอเดอนพฤศจกายน 2557 ทานนกรณาพดถงเรองนวา..

“ศาสตรพระราชา คอ โครงการตามพระราชด ารสพนกวาโครงการ.. มหมด การจดการดน การจดการน า การเกษตรแปรรป พลงงานทางเลอก สงแวดลอมชมชน การปลกปา ปลกตนไม ปลกพชผกสวนครว มหมดนะครบ”แลวทานกพดใหเขาใจงาย ๆ วา

โครงการตามพระราชด ารกคอ โครงการทเกยวกบการท ามาหากนของคนจน คอชาวไรชาวนา มโครงการเยอะ ตอนนม ส านกงาน

กปร.ดแลอยในทกภมภาค

ศาสตรพระราชา

http://chaoprayanews.com/blog/thaiflag/2016/08/22/%E2%80%9C%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E2%80%9D-

%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87/

http://www.ebooks.in.th/4145/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A3%

E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2/

http://chaoprayanews.com/blog/thaiflag/2016/08/22/%E2%80%9C%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E2%80%9D-%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87/

http://www.ebooks.in.th/4145/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2/


ศาสตราจารยนายแพทยเกษม วฒนชย


ดานทรพยากรดน

““….ฝายกรม กองตางๆ กบอกวาแถวนดนมนไมด ใชไมได ไมควรจะท าโครงการ ไมคม แตวากไดพดวา ดนไมดน นเอง มเยอะแยะในประเทศไทย ถาหากวาบอกวาทน ดนไมด ไมชวยกนท า ลงทายประเทศไทยท งประเทศกจะกลายเปนทะเลทรายหมด เจาหนาทกเขาใจ กเลยพยายามหาวธท

จะฟนฟดนใหเปนดนทใชการได ....”

พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหว(หนงสอสถาปนากรมพฒนาทดน ครบรอบปท ๔๔ ดวยพระบารม ฟนฟปฐพไทย : กรมพฒนาทดน)

พระราชด ารสและพระบรมราโชวาท พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

ดานทรพยากรน า

“...หลกส าคญวาตองมน าบรโภค น าใช น าเพอการเพาะปลก เพราะวาชวตน นอยท น า ถามน าคนอยได ถาไมมน าคนอยไมได...”

พระบรมราโชวาท พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ พระราชทานแกคณะผอ านวยการส านกงาน กปร.ณ พระต าหนกจตรลดารโหฐาน เมอวนท 17 มนาคม 2529

ดานทรพยากรปาไม

“...เราจะท าใหประเทศไทยกลบมความอดมสมบรณ มความชมชนได ขออยาไปรงแกปาเทาน นเอง…”

พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ พระราชทานแกคณะบคคลทเขาเฝาฯณ ศาลาดสดาลย เมอวนท 4 ธนวาคม 2537

ศาสตรพระราชา “ดานทรพยากรดน”

แนวพระราชด ารสการพฒนา : สรางดนใหมชวต

• “….ฝายกรม กองตางๆ กบอกวาแถวนดนมนไมด ใชไมได ไมควรจะท าโครงการ ไมคม แตวากไดพดวา ดนไมดนนเอง มเยอะแยะในประเทศไทย ถาหากวาบอกวาทนดนไมด ไมชวยกนท า ลงทายประเทศไทยทงประเทศกจะกลายเปนทะเลทรายหมด เจาหนาทกเขาใจ กเลยพยายามหาวธทจะฟนฟดนใหเปนดนทใชการได ....”

– พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหว– (หนงสอสถาปนากรมพฒนาทดน ครบรอบปท ๔๔ ดวยพระบารม ฟนฟปฐพไทย : กรม

พฒนาทดน)




• แนวพระราชด ารในการแกไขปญหาทรพยากรดนในประเทศไทย

๑) ดนทราย : ตองเพมกนชนใหดน

๒) ดนเปนหน กรวด ทราย และแหงแลง : ตองยดดนและชวยใหชน

๓) ดนดาน ดนแขง และดนลกรง : ตองสรางของดซอนบนของเลว

“…เราสรางของด ซอนบนของเลวนนตองสรางผวดนใหมขนมา...”

พระราชด ารส เมอวนท ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๔๕ ณ ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอน

เนองมาจากพระราชด าร๔) ดนถกชะลาง (Soil erosion) : ชวยเหลอดวยก าแพงทมชวต

๕) ดนเปรยว หรอ ดนพร : ท าใหดนโกรธ โดยแกลงดน

– หญาแฝก : ก าแพงธรรมชาตทมชวต : การฟนฟดนเสอมโทรมดวยธรรมชาต

– หวยทราย : จดเร มตนหญาแฝก


แนวพระราชด ารสการพฒนา :

สรางดนใหมชวต

๑) ดนทราย : ตองเพมกนชนใหดน

http://www.manpattanalibrary.com/ebook.php?id=178




๒) ดนเปนหน กรวด ทราย และแหงแลง : ตองยดดนและชวยใหชน




แนวพระราชด ารสการพฒนา : สรางดนใหมชวต๓) ดนดาน ดนแขง และดนลกรง : ตองสรางของดซอนบนของเลว

“…หากปลอยทงไวจะกลายเปนทะเลทรายในทสด..”“…เราสรางของด ซอนบนของเลวนนตองสรางผวดนใหมขนมา...”

พระราชด ารส เมอวนท ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๔๕ ณ ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอน เนองมาจากพระราชด าร

ศนยศกษาการพฒนาหวยทรายอนเนองมาจากพระราชด าร อ.ชะอ า จ.เพชรบร




แนวพระราชด ารสการพฒนา : สรางดนใหมชวต๔) ดนถกชะลาง (Soil erosion) : ชวยเหลอดวยก าแพงทมชวต




แนวพระราชด ารสการพฒนา : สรางดนใหมชวต๕) ดนเปรยว หรอ ดนพร : ท าใหดนโกรธ โดยแกลงดน

โครงการศนยศกษาการพฒนาพกลทองอนเนองมาจากพระราชด าร จ.นาราธวาส จดตงป พ.ศ. ๒๕๒๔




“...หญาแฝกนไดศกษามาเปนเวลาถงสบเจดป อยางททานองคมนตรได

กลาวเมอตะก ซ งกนบวาเปนเวลาชานานแตเปนเวลาทเปนประโยชนมาก

และไดผลอยางยง. เปนส งทนามหศจรรยทหญาชนดเดยวไดรบ

การศกษานานถงขนาดสบเจดป แตตองเขาใจวาหญาแฝกมหลายชนด

และถาไมไดศกษากไมไดประโยชนข นมาอยางทไดเกดข น สบเจดปน

เกดประโยชนอยางยง เพราะวาเวลาทดลองตางๆ ไดปรากฏวาหญาแฝก

หรอหญาทคลายๆ หญาแฝก ไดท าประโยชนในดานตางๆ ซงนา

มหศจรรยทหญาเพยงบางชนด ไดประโยชนในทตางๆ หญาแฝกบาง

ชนดไดเกดประโยชนในทลกษณะเปนทราบ บางแหงกไดประโยชนในท

ตางกน เชน บนภเขาดนลกกม ดนตนกม เร องดนลกน นไดปรากฏวา ราก

ไดหย งลงไปถงหาหกเมตร แลวกลงไปได ซงแตกอนนไมไดนกวาหญา

จะลงไปลก ขอส าคญ หญานไดหย งลงไปหาหกเมตร และไมไดแผ

ออกไปขางๆ แสดงวาไมไปรงควานรากของพชทเปนประโยชน...”

วนจนทรท ๓๑ สงหาคม ๒๕๕๒ นายอ าพล เสนาณรงค องคมนตร และ

ประธานกรรมการพฒนาและรณรงคการใชหญาแฝกอนเนองมาจาก

พระราชด าร น าคณะผปฏบตงานโครงการพฒนาและรณรงคการใชหญา

แฝกอนเนองมาจากพระราชด าร เขาเฝาฯ ณ พระต าหนกเปยมสข วงไกล

กงวล ดงพระราชด าร บางตอน ความวา

•


• หญาแฝก : ก าแพงธรรมชาตทมชวต : การฟนฟดนเสอมโทรมดวยธรรมชาต



• หญาแฝก : ก าแพงธรรมชาตทมชวต : การฟนฟดนเสอมโทรมดวยธรรมชาต

• “…ใหใชหญาแฝกในการพฒนา ปรบปรงบ ารงดน ฟนฟดนใหมความอดมสมบรณ

และแกปญหาดนเสอมโทรม ด าเนนการขยายพนธ ท าใหมกลาหญาแฝกเพยงพอดวย

ทส าคญตองไมลมหนาทของหญาแฝก ในการอนรกษดนและน า และเพอการรกษา

ดน ใหทกหนวยงานและหนวยงานราชการทมศกยภาพในการขยายพนธ ใหความ

รวมมอกบ

• กรมพฒนาทดน ในการผลตกลาหญาแฝก และแจกจายกลมเปาหมายทตองการให

เพยงพอ...”

– พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ ศาลาเรง วงไกลกงวล อ าเภอหวหน จงหวด

ประจวบครขนธ เมอวนท ๒๑ กมภาพนธ ๒๕๔๖

ศาสตรพระราชา “ดานทรพยากรดน”แนวพระราชด ารสการพฒนา : สรางดนใหมชวต

• หญาแฝก : ก าแพงธรรมชาตทมชวต : การฟนฟดนเสอม

โทรมดวยธรรมชาต

• น าแนวพระราชด าร สการขยายผล

• นบต งแตปพ.ศ. ๒๕๓๕ จนถงปจจบน ไดมการผลตตนพนธหญาแฝกท งส นกวา

๓,๐๐๐ ลานตน โดยมกรมพฒนาทดนเปนหนวยงานหลกรบผดชอบ

• การจดต งเครอขายหญาแฝก จ านวน ๒ เครอขาย ดงน

– ๑. เครอขายหญาแฝกบรเวณมหาสมทรแปซฟก

(Pacific Rim Vetiver Network)

– ๒. เครอขายหญาแฝกประเทศไทย

(Thailand Vetiver Network)

ศาสตรพระราชา “ดานทรพยากรดน”แนวพระ

• หญาแฝก : ก าแพงธรรมชาตทมพ

• นบต งแตปพ.ศ. ๒๕๓๕ จนถงปจจบน ไดมการผลต

– น

• สหภาพวทยาศาสตรทางดนนานาชาตหรอ IUSS (International Union of Soil Science)

ไดรวมกบกรมพฒนาทดนเปนเจาภาพจดการประชมดนโลกเมอป ๒๕๔๕ ทกรงเทพมหานคร ซง IUSS

เกดความประทบใจในพระปรชาสามารถในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ท ทรงศกษาคนควาวธการ

จดการดนและแกไขปญหาทรพยากรดนเพอใหเกษตรกรไดอยดกนด จงเสนอใหวนท ๕ ธนวาคม

ของทกปเปน “วนดนโลก” และเมอวนท ๒๐ ธนวาคม ๒๕๕๖ ณ ทประชมสมชชา

สหประชาชาต สมยสามญท ๖๘ ไดมมตรบรองใหวนดนโลก (World Soil Day) ตรงกบวนท ๕

ธนวาคมของทกป และใหป ๒๕๕๘ เปนปดนสากล (International Year of Soil in 2015)

นกวทยาศาสตรดนเพอ

มนยยธรรม



ศาสตรพระราชาดานทรพยากรน า

• นบตงแตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดเสดจขนครองราชย เมอพ.ศ. ๒๔๘๙ พระองคไดเสดจพระราชด าเนนไปทรงเยยมและพระราชทานความชวยเหลอราษฎรในพนทตางๆในทกภมภาคของประเทศไทย ทรงพบวา น า เปนปญหาและอปสรรคส าคญในการด ารงชวตของราษฎร ดงกระแสพระราชด ารสทไดพระราชทานแกคณะบคคล ทมาเฝาทลละอองธลพระบาท ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา พระราชวงดสต เมอวนท ๒๙ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ ความตอนหนงวา

• “...เร องน านกเปนปจจยหลกของมวลมนษย ไมใชมนษยเทาน น แมสงมชวตท งหลายท งสตวท งพชกตองมน า ถาไมมกอยไมได เพราะวาน าเปนสอหรอเปนปจจยส าคญของการเปนสงมชวต... ทกลาวถงขอนกจะไดใหทราบถงวาท าไมการพฒนาข นแรกหรอส งแรกทนกถงกคอท าโครงการชลประทานแลวกโครงการสงแวดลอมท าใหน าด สองอยางน อ นๆ กจะไปได...”


ทมา: ส านกงานคระกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอเนองมาจาก พระราชด าร. ๒๕๕๖. ดน น า ลม ไฟ สมดลสงแวดลอมอนเนองมาจากพระราชด าร




• กระแสพระราชด ารสทไดพระราชทานแกคณะบคคล ทมาเฝาทลละอองธลพระบาท ณ ศาลาดสดาลย

สวนจตรลดา พระราชวงดสต เมอวนท ๒๙ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ ความตอนหนงวา

• “...เร องน านกเปนปจจยหลกของมวลมนษย ไมใชมนษยเทาน น แมส งมชวตท งหลายท งสตวท งพชก

ตองมน า ถาไมมกอยไมได เพราะวาน าเปนสอหรอเปนปจจยส าคญของการเปนส งมชวต... ทกลาวถง

ขอนกจะไดใหทราบถงวาท าไมการพฒนาข นแรกหรอส งแรกทนกถงกคอท าโครงการชลประทานแลว

กโครงการส งแวดลอมท าใหน าด สองอยางน อ นๆ กจะไปได...”

• ตวอยางตนแบบสบเนองจากโครงกาในพระราชด าร :

– เขอนปาสกชลสทธ (วนท ๑๙ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๓๒ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทาน

พระราชด าร ใหกรมชลประทานศกษาความเหมาะสมของ โครงการฯอยางจรงจง และเรงดวน เรม

ด าเนนงานตงแตวนท ๒ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๓๗ แลวเสรจใน พ.ศ. ๒๕๔๒ )

– เขอนขนดานปราการชล (๔ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทาน

พระราชด ารใหกรมชลประทานพจารณาวางโครงการ และกอสรางเขอนคลองทาดานทบานทาดาน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานนามเขอนคลองทาดานวา “เขอนขนดานปราการชล” อนม

ความหมายวา เขอนขนดาน ซงเปนก าแพงน า เมอวนท ๕ มถนายน พ.ศ. ๒๕๔๙)

– พระอจฉรยภาพดานฝนหลวง (โครงการฝนหลวงเรมมาตงแต พ.ศ. ๒๕๑๗)

Free PowerPoint Template from www.brainybetty.comFree PowerPoint Template from www.brainybetty.com 19

โปรดทจะเสดจฯ ไปทอดพระเนตรบรเวณสรางอางเกบน าหรอฝาย จงมกเสดจฯทอดพระเนตรสภาพล าน าอยางถถวน

1 ธนวาคม พ.ศ. 2525 ...........

พระองคมพระราชด าร ...ฟนฟแหลงน า

และปาธรรมชาตใหกลบคนมา... ดวยทรง

ตระหนกดวา 'น าคอชวต' เปนปจจย

ส าคญในการพฒนาเกษตรกรรมและ

อตสาหกรรม .....................จงเร มตน

ศกษา คนควา แนวทางการพฒนาพนท

ตนน าล าธารในรปแบบทเหมาะสมของ

พนท โดยมการอนรกษตนน าและพฒนา

ปาไปพรอมๆ กน ............ยงพระราชทาน

พระราชด ารใชพนทลมน าส าหรบศกษา...

การพฒนารปแบบตางๆ โดยใชระบบน า

ชลประทานเปนแกนน า ........

'น ำคอชวต'60 ป

รอยเทาพอ


ทมา: ส านกงาน กปร., ๒๕๕๖. “๔,๓๕๐ การทรงงาน เพอประโยชนสขแหงมหาชน .ส านกงานคระกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจาก พระราชด าร.

http://61.91.22.74/UploadNew/4,350%20%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%20%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%99.pdf

ทรงไดรบการยอมรบอยางกวางขวางวา พระองคทรงเปนปราชญในเรองน าของแผนดนอยางแทจรง ตลอดระยะเวลา ๖๗ ปของ

การครองราชย ไดพระราชทานแนวพระราชด ารในการพฒนาแหลงน าซงกอใหเกดโครงการพฒนาแหลงน าทวประเทศกวา ๒,๙๐๐ โครงการ เพอแกไขปญหาการขาดแคลนน า ปญห าทวม และปญหาน าเสย ซงลวนแตสงผลกระทบตอการประกอบอาชพของราษฎร

๑. ฝนหลวง : ลดภยแลง แกสมดล ๒. ปาไม : แหลงสะสมน า สรางสมดล ๓. ฝายชะลอความชมชน : สรางน าใหผนปา ๔. อางเกบน า: แหลงส ารองน าสรางชวต ๕. หญาแฝก : ลดการพงทลายของดน ๖. เขอน : แหลงกกเกบน า สรางสมดลชวต ๗. ทฤษฎใหม : การจดการดนและน าอยางยงยน ๘. แกมลง : การบรหารจดการน าเพอชมชน ๙. คนกนน า: บรรเทาน าหลากอยางเหมาะสม ๑๐. ทางน าผาน : ลดน าหลากและชวย

ภยแลง ๑๑. กงหนน าชยพฒนา : แกน าเสยเปนน าใส ๑๒. คลองลดโพธ : ลดทางน า เรงระบายน าทวม๑๓. ปาชายเลน : สมดลธรรมชาต เพมสมบรณสทองทะเล

โครงการพฒนาแหลงน าอนเนองมาจากพระราชด าร …เพราะน าคอชวต...

http://61.91.22.74/UploadNew/4,350 %E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99 %E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%99.pdf

https://sites.google.com/site/vetherporpeanglife/home/sastr-phra-racha

ศาสตรพระราชาจากภผาสมหานท


ศาสตรการจดการและการอนรกษน าของพระราชา…จากฟากฟาลงภผา ผานทงนาสมหานท…

โครงการฝนหลวง

• วธท าฝนหลวงมอย๓ข นตอนคอ

ข นตอนท๑ กอกวน คอการดดแปรสภาพ

อากาศหรอกอนเมฆในขณะนนเพอกระตนให

มวลอากาศ ชนไหลพาขนสเบองบนอนเปน

การชกน าไอน าหรออากาศชนเขาสกระบวน การเกดเมฆ

ข นตอนท๒ เลยงใหอวน คอการดดแปรสภาพอากาศเพอท าใหเมฆเจรญขน จนมขนาดใหญหนาแนนและพรอมทจะตกลงมาเปนฝน

• ข นตอนท๓ โจมต คอการดดแปรสภาพอากาศทจะกระตนใหเมดละอองเมฆปะทะชนกนแลวรวมตว เขาดวยกน จนมขนาดใหญขน ขณะเดยวกนกเปนการลดแรงไหลพาขนเบองบน เพอใหเมดน า มขนาดใหญตกลงสเบองลางแลวเกดเปนฝนตกลงมาสเปาหมาย



My King In My Heart "โครงการฝนหลวง"


https://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0ahUKEwiyltqWu_HQAhVCs48KHZ_0CP0QjhwIBQ&url=https://www.youtube.com/watch?v=CqhsyiA6CGw&psig=AFQjCNGhh6WD6vQZXHdxSRnFIj5rVznNmA&ust=1481728548535527


• ฝายชะลอความชมชน(CheckDam)ใชวสดธรรมชาตทหางายในทองถนเชนกอนหนและไมเพอกอเปนฝายขวางรองน าหรอหวยเลกๆท าหนาทกกกระแสน าไวใหไหลชาลงและใหน าสามารถซม ลงใตผวดนสรางความชมชนในบรเวณนน อกทงยงชวย ดกตะกอนดนและทรายไมใหไหลลงสแหลงน าเบองลาง

• แฝกการปลกหญาแฝกตามแนวระดบเพอชวยชะลอความ

ชมชนไวในดน โดยรากของหญา แฝกจะขยายออก

ดานขางเปนวงเสนผาศนยกลางไมเกน๕๐เซนตเมตร

และจะแทงลงไป เปนแนวลกใตดน๑-๓เมตรแลวสาน

กนเปนแนวก าแพงดดซบความชมชนใหแกผว ดน






• ทฤษฎใหม

เปนการสรางแหลงน าขนาดเลกบนผวดนใน

พนทการเกษตรของเกษตรกรโดยแบง ทดนส าหรบใช

ขดเปนสระเกบน าใหสามารถใชท าการเกษตรไดตลอด

ปและสามรถ เลยงปลาไปพรอมๆกนนอกจากนบรเวณ

ขอบสระยงสามารถใชปลกพชผกสวนครว ไดอกดวย

• โครงการแกมลง

หลกการ: เมอเกดน าทวมกขดคลองชกน า

ใหไหลมารวมกนเกบไว ในแหลงพกน าแลวจงคอยท าการระบายลงสทะเลผานทางประตระบายน าในชวงท ปรมาณน าทะเลลดลง ขณะเดยวกนกสามารถสบน าออกจากคลองทเปนแกมลงลงส ทะเลตลอดเวลาเพอทน าจากตอนบนจะไดไหลลงมาไดเรอยๆและเมอใดกตามท ระดบน าทะเลขนสงกวาระดบน าในคลองทเปนแกมลงกให ปดประตระบายน ากนไมใหน าทะเลไหลยอนกลบเขามา




• การใชน าดไลน าเสยเปนการน าน าคณภาพดจากแมน าเจาพระยาสงเขาไปไล

น าเสยตามคลองใน เขตกรงเทพฯและปรมณฑลไดแก

คลองบางเขนคลองบางซอคลองแสนแสบคลองเทเวศร

และ คลองบางล าพเพอชวยลดปญหา ความเนาเสยของ

น าในคลองตางๆคลายกบ การ“ชกโครก”คอปดและเปดน าใหไดจงหวะตามเวลาน า

ขน-น าลงหากน าขน สงกเปดประตน าใหน าดเขาไปไลน าเสยครนน าทะเลลงกเปด

ประตถาย น าเสยออกจากคลองไปดวย

• กงหนน าชยพฒนาใชบ าบดน าเสยทเกดจากชมชนและอตสาหกรรม

ลกษณะเปนเครองกลหมนชาแบบทนลอย

เพอชวยเตมออกซเจนทผวน า



https://nutchicha.wordpress.com/%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2-%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%99/

http://www.thaigoodview.com/node/201366


https://nutchicha.wordpress.com/%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2-%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%99/

http://www.thaigoodview.com/node/201366


• การบ าบดน าเสยโดยใชจลนทรย วธท ๑ การใชน าหมกชวภาพโดยการใชน าหมกชวภาพปรมาณ ๑ ตอ ๕๐๐ สวนราดลงทงในน าทงจากครวเรอน ตลาดสดฟารมปศสตวหรอ

โรง-งานอตสาหกรรมเพอใหจลนทรยชวยยอยสลาย

อนทรยสารในแหลง น านอกจากนน าหมกชวภาพยงสามารถน า

ไปใชไดดในการ ปรบสภาพน าในบอประมงทงบอเลยงกงและปลาไดเปนอยางดวธท ๒ ลกระเบดจลนทรย เปนการบ าบดและฟนฟแหลงน าใหดข นดวยจลนทยเชนเดยวกบการใชน า หมกประกอบดวยโคลนจากทองน า ๕๐กโลกรม,ร า๑๐กโลกรม,ป ยอนทรยเมดหรอ ผง๕๐กโลกรมและน าหมกชวภาพทหมกจนไดทแลว ๓ เดอนขนไปโดยน าทกอยาง

มาผสมเขาดวยกนจนสามารถปนเปนกอนขนาดเทาลกเปตอง

น าไปผงไวในทรม จนแหงสามารถน าไปบ าบดน าได

โดยใชในอตราสวน๕กโลกรมตอน า๑ลานลตร

หรอ๒๕กโลกรมตอพนทไรทงนข นอยกบสภาพน า

ทเนาเสย




http://www.homenayoo.com/read-me-424/

ขอขอบคณขอมลและภาพประกอบจาก : mo nmai.com

“โคกหนองนา โมเดล” “ศาสตรพระราชา” ดานการกกเกบน า


http://www.monmai.com/

ทมา หนงสอพมพมตชน

http://www.matichon.co.th/news/3399

“พระองครบส งเร องหลมขนมครกมา 20-30 ปแลว เคยใหผมไปซอทดนขางๆ วดมงคล จงหวดสระบร ทดลองท าดวยพระองคเองจนเกดผลมาแลว เพยงแตทผานมาไมมใครน าไปท าจรงจง จนป 2554 ทมมหาอทกภย พระองค

พระราชทานค าแนะน าเร องหลมขนมครกกบนายกรฐมนตรท เขาเฝาฯ ณ โรงพยาบาลศรราช ท งยงตรสวาหากหายจากพระอาการประชวรจะออกมาชวย” ดร.ววฒน ศลยก าธร (หรออาจารยยกษ ประธานสถาบนเศรษฐกจพอเพยง และ

มลนธกสกรรมธรรมชาต)เลา และวา ตงแตนนมามการรณรงคสรางหลมขนมครกอยางจรงจง 5 ฝาย ไดแก ภาครฐภาควชาการ ภาคประชาชน ภาคเอกชน และภาคสอสารมวลชน ผนกก าลงเปนก าปนชวยพระเจาแผนดน ภายใตโครงการ

“พลงคนสรางสรรคโลก รวมพลงตามรอยพอของแผนดน”



• หลมขนมครก คอ การน าศาสตรพระราชา รวมกบภมปญญาทองถน น ามาส

การออกแบบพนท 1 พนท จ านวนกไรกได ใหสามารถเกบน าฝนในพนทนนๆ ไวใหไดทง 100% โดยตองมการค านวณปรมาณน าฝนทตกลงมา น าส าหรบการบรโภค และปลกขาวซงเปนหลกการส าคญของเกษตรทฤษฎใหม

นอกจากนนยงน าศาสตรพระราชาดานการจดการ ดน น า ปา มาใชเพอฟนฟระบบนเวศในภาพรวม ทงการกนฝายชะลอน า ฝายชมชน การบ าบดน าเสย การปลกแฝก และปา 3 อยางประโยชน 4 อยาง

• สวนภมปญญาทองถนนนไดแก การน าดนทขดจากหนองมาท าโคก การขดหนองคดโคงเพอเพมพนทรอบหนอง และเพอใหเปนทอยอาศยของปลา การขดคลองไสไกเพอเพมความชมชนในพนท การยกหวคนนาสงเพอกกเกบน าฝน การท านาน าลกโดยใชระดบน าในทองนาควบคมวชพช และศตรพช

• หลมขนมครก เมอน ามาปฏบต จะแตกตางตามพนทลม และพนทสง แบงไดเปน 2 รปแบบ คอ ในพนทลมใชรปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” ในพนทสงใชการ “เปลยนเขาหวโลน เปนเขาหวจก





• หลมขนมครก เมอน ามาปฏบต จะแตกตางตามพนทลม และพนทสง แบงไดเปน 2 รปแบบ คอ ในพนทลมใชรปแบบ “โคก หนอง นา โมเดล” ในพนทสงใชการ “เปลยนเขาหวโลน เปนเขาหวจก

ขอขอบคณขอมลและภาพประกอบจากจาก : monmai.com




พนทลม : โคกหนองนา โมเดล คอ รปธรรมของหลมขนมครก

ขอขอบคณขอมลและภาพประกอบจาก : monmai.com





พนทสง : เปลยน “เขาหวโลน” เปน

“เขาหวจก”

ขอขอบคณขอมลและภาพประกอบจาก : monmai.com






แหลงทมา : http://www.kasetporpeangclub.com

น าดไลน าเสย


แหลงทมา : http:/www.kasetporpeangclub.com

โครงการพระราชด าร ในพนทกรมอทยานแหงชาต

http://www.tsdf.or.th/th/royally-initiated-projects/10628-%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%94%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B4-%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4/

ทมา: ส านกงานคระกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอเนองมาจากพระราชด าร. ๒๕๕๖. ดน น า ลม ไฟ สมดลสงแวดลอมอนเนองมาจากพระราชด าร

ศาสตรพระราชาดานปาไม

http://chm-thai.onep.go.th/chm/protected/protected_thai.htm

ภเขา ตองมปาไม

“…จ าไดวาเมออาย ๑๐ ขวบ ทโรงเรยนมครคนหนง ซ ง

เดยวนตายไปแลว สอนเรองวทยาศาสตร เร องการ

อนรกษดน แลวใหเขยนวา ภเขาตองมปาไม ไม อยาง

น น เมดฝนลงมาแลวจะชะดนลงมาเรวท าใหไหลตาม

น าไป ไปท าใหเสยหาย ดนหมดจากภเขา เพราะไหล

ตามสายน าไป กเปนหลกของปาไมเรองการอนรกษ

ดน…”

พระราชด ารส ๒๕ กนยายน ๒๕๑๒

• พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงสนพระทยเรองของการ

อนรกษและพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมา

ตงแตยงทรงพระเยาว ทงนจะเหนไดจากพระราชด ารสท

พระราชทานแกคณะกรรมการสโมสรไลออนสสากล ภาค

๓๑๐ ณ พระต าหนกจตรลดารโหฐานเมอวนท ๒๕ กนยายน

๒๕๑๒ ซงไดอญเชญมาไวในทน


http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://home.dsd.go.th/yala/images/king 2.jpg&imgrefurl=http://home.dsd.go.th/yala/&h=1635&w=1040&sz=81&tbnid=G9Shh0NhGn7gTM:&tbnh=150&tbnw=95&hl=th&start=7&prev=/images?q=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7&svnum=10&hl=th&lr=&sa=N

โครงการพระราชด าร ในพนทกรมอทยานแหงชาต

• พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงสนพระทยงานดานการพฒนาในทกมตทมผลกระทบตอประชาชน ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ สงคม ส งแวดลอม หรอ วฒนธรรม พระราชทานแนวพระราชด ารสใหแกกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ซงมหนาทรบผดชอบดแลพนทปา

อนรกษท วประเทศ กอใหเกดโครงการพระราชด ารในพนทอทยานแหงชาต ขนในป พ.ศ. 2498 โดยไดเสดจฯ ทอดพระเนตรความเปนอยดแลทกขสขของราษฎรซงในบางพนทท เปนทองถนทรกนดารหรออยในพนทปาเขา ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ให

– ศกษาและทดลองหาวธใหคนอยกบปาโดยไมคดท าลายปา

– ทรงแนะน าสงเสรมราษฎรชาวเขาปลกพชเกษตรและพชเมองหนาวทดแทนพชเสพตดและฟนฟทรพยากรธรรมชาตโดยรอบใหสมบรณ

– ใหท าการกกน าเพอใชในการทดน าส าหรบเพาะปลก

– ในบางพนทพระองคทรงทอดพระเนตรแหลงตนน าล าธารและมพระราชด ารใหอนรกษพนทท เปนแหลงก าเนดตนน าล าธารในรปแบบอทยานแหงชาต


• เปาหมายหลก ในการด าเนนงานสนองงานพระราชด าร คอ การแกไขปญหาความยากจนและพฒนาคณภาพชวตชมชนในพนท

ขอบคณขอมล จาก นสพ ไทยรฐ ฉบบวนองคารท 1 พฤศจกายน 2559




ปา...หลกการองคความรมตท 5 แหงศาสตรของพระราชา• พระบาทสมเดจพระเจาอยหวมความสนพระราชหฤทยและทรงตระหนกถงความส าคญของ

ทรพยากรธรรมชาตเปนอยางมาก เนองจากเปนตนทนพนฐานของวถการด ารงชวตของประชาชน

โดยตรง

– จากการเสดจพระราชด าเนนไปเยยมราษฎรในพนทตางๆ ทรงพบวาปญหาปาเส อม

โทรมไดทวความรนแรงจนนาวตกและสงผลกระทบใหเกดปญหาดานอนๆ ตามมา

เปนลกโซไมเฉพาะแตปญหาเรองดนและน าเทาน น หากโยงใยถงปญหาทางสงคม

เศรษฐกจ การเมอง คณธรรม และระบบนเวศของพนทโดยรวมอกดวย

• ดวยเหตนพระองคจงไดพระราชทานแนวพระราชด ารในการแกไขปญหาปาเสอมโทรม ซงมได

เปนแนวทางปฏบตทด าเนนไปอยางโดดๆ อยางเปนเอกเทศ หากแตทรงบรณาการงานพฒนาท

เกยวเนองทงหมดเขาไปท างานในพนทอยางประสานสมพนธกนแนวพระราชด ารดานปาไม เพอ

ลดการตดไมท าลายปาและสงเสรมใหมการปลกปาในรปแบบตางๆ

– โดยการปลกฝงจตส านกใหชมชนเหนความส าคญของปาไม ชวยกนอนรกษ ดแล

รกษาและใชประโยชนจากปาอยางถกวธ เพอใหมนษยกบธรรมชาตอยรวมกนได

อยางมความสขและย งยน โดยแนวพระราชด ารในการแกไขปญหาปาไมจ าแนกเปน

หมวดหมไดดงน

• http://www.manpattanalibrary.com/newsdetail.php?id=30

http://www.manpattanalibrary.com/newsdetail.php?id=30


ปา...หลกการองคความรมตท 5 แหงศาสตรของพระราชา

• แนวพระราชด ารในการแกไขปญหาปาไมจ าแนกเปนหมวดหมไดดงน


การปลกฝงจตส านก

ใหชมชนเหน

ความส าคญของปาไม

ชวยกนอนรกษ ดแล

รกษาและใชประโยชน

จากปาอยางถกวธ

เพอใหมนษยกบ

ธรรมชาตอยรวมกน

ไดอยางมความสขและ

ย งยน




แนวพระราชด ารในการแกไขปญหาปาไม

• 1. การอนรกษปาและสงแวดลอม

ดวยทรงเลงเหนถงปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมซงสงผลกระทบตอความสมดลทางธรรมชาต จงพระราชทานแนวพระราชด ารในการจดการอนรกษปาและสงแวดลอมไดแก

- การรกษาปาตนน า ตามหลกการขนพนฐานคอ เมอมปากจะมน า มดนอนอดมสมบรณ มความชมชนของอากาศ และเกอกลตอการด ารงชวต

โดยพระองคไดพระราชทานพระราชด าร “ทฤษฎปาเปยก” โดย

ทรงใหหาวธใหน าจากปาไหลผานลกลงในใตดนเพอรกษาหนาดนใหม

ความชน ซงเปนกลยทธในการสรางแนวปองกนไฟในระยะยาวไดอกดวย

- การจดการเรองน าและการสรางความชมชนในบรเวณพนทอนรกษโดยการกกเกบน าไวบนทสงใหมากทสด แลวจายปนลดหลนลงมาดวยการ

ควบคมและจดการสภาวะการไหลของน าใหสม าเสมอ ดวยการสราง

ฝายชะลอความชมชน หรอ Check Dam ปดกนรองน าในเขตตนน า

ล าธารเพอแผกระจายความชมชนออกไปใหกวางขวาง อนจะชวยฟนฟสภาพปาในบรเวณทสงใหสมบรณขนเปนภเขาของปาและน าในอนาคต


http://www.monmai.com/%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81/

https://nesyaahoo.wordpress.com/



https://nesyaahoo.wordpress.com/


ศาสตรพระราชาดานปาไมปา...หลกการองคความรมตท 5 แหงศาสตรของพระราชา


• 1. การอนรกษปาและสงแวดลอม

...............................................................................................

- การจายปนน า เพอแผขยายความชมชนแกส งแวดลอมในพนท เพอการอปโภคบรโภคและเพอการเพาะปลกของประชาชนในพนทใกลเคยง โดยการท าทอสงและล าเหมองในการกระจายน าไปยงพนทการเกษตร ซงพระองคทรงเนนการใช

วสดในพนททหางายและ ประหยดเปนหลก

- การอนรกษทรพยากรปาไม (สตวปาและอทยาน) โดยจดใหมการเพาะเลยงขยายพนธสตวปาใหแพรหลาย รวมทงสงเสรมใหราษฎร

เลยงสตวปาเปนอาชพ และหากพนทโครงการมสภาพภมประเทศสวยงาม

อดมสมบรณ มความเหมาะสมกใหด าเนนการจดตงเปนวนอทยานหรอ

อทยานแหงชาตตอไป

- การรกษาปาชายเลน การรกษาปาชายเลน โดยสงเสรมการปลก

ปาไมชายเลนดวยการอาศยระบบน าขนน าลงในการเตบโต อนเปนแนวปอง

กนลมและปองกนการกดเซาะชายฝงรวมทงเปนแหลงอาศยของสตวน า

ซงเปนการชวยสรางความสมดลใหแกธรรมชาตใหกลบคนสความอดม

สมบรณดงเดม

https://www.youtube.com/watch?v=aF4Q2_w2zbk

http://pirun.ku.ac.th/~b5411051649/page6.html


https://www.youtube.com/watch?v=aF4Q2_w2zbk

http://pirun.ku.ac.th/~b5411051649/page6.html




• 2. การฟนฟสภาพปาและการปลกปา

พระองคมแนวพระราชด ารในการฟนฟสภาพปาและการปลกปาไดแก

– “ปลกปาในใจคน” โดยการท าความเขาใจกบราษฎรใหรถง

ประโยชนของปาและการอยรวมกบปาอยางพงพาอาศยกน ใหราษฎรไดเขามามสวนรวมในการปลกปา ตลอดจนรจกน าพชพรรณมาใชสอยอยางถกตอง ดงเชนโครงการพฒนาพนทลมน าหวยบางทรายตอนบนอนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดมกดาหาร และโครงการพฒนาพนทลมน าแมอาวอนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดล าพน

– “ปลกปา 3 อยาง ใหประโยชน 4 อยาง” เปนแนวคด

ของการผสมผสานการอนรกษดน น า และการฟนฟ

ทรพยากรปาไม ควบคกบความตองการดานเศรษฐกจ

ดวยการจ าแนกปา 3 อยาง คอ ปาไมใชสอย ปาไมกน

และปาไมเศรษฐกจ ซงชวยอนรกษดนและตนน าล าธารดวย


http://contentcenter.prd.go.th/contentviewfullpage.aspx?folder=942&subfolder=&contents=66027

http://library.stou.ac.th/odi/kor-kon/love-forest/page01-1.html

http://www.kasedtakon.com/113

ปลกปาในใจคน”


http://contentcenter.prd.go.th/contentviewfullpage.aspx?folder=942&subfolder=&contents=66027

http://library.stou.ac.th/odi/kor-kon/love-forest/page01-1.html

http://www.kasedtakon.com/113

ปา...หลกการองคความรมตท 5 แหงศาสตรของพระราชาแนวพระราชด ารในการแกไขปญหาปาไม

• 2. การฟนฟสภาพปาและการปลกปา

พระองคมแนวพระราชด ารในการฟนฟสภาพปาและการปลกปาไดแก

– “ปลกปาในใจคน”

– “ปลกปา 3 อยาง ใหประโยชน 4 อยาง”

– “การปลกปาทดแทน” โดยการการปลกปาทดแทนปาทถกท าลายตามไหลเขาและในพนทปาเสอมโทรม(Reforestation)

นอกจากน ทรงชแนะแนวทางโดยถอหลกใหธรรมชาตฟนตวเอง เชน “การปลกปาโดยไมตองปลก” โดยการปรบสภาพแวดลอมใหเออตอการเตบโต

ของตนไม และควบคมไมใหคนเขาไปตดตนไมหรอรบกวน

เหยยบย าตนไมเลกๆ เมอทงไวชวงระยะหนง พช ลกไม

พนธไมตางๆ จะคอยๆ เจรญเตบโตและขยายพนธฟนตวขน

เชน โครงการศกษาวธการฟนฟทดนเสอมโทรมเขาชะงม

อนเนองมาจากพระราชด าร ต าบลเขาชะงม อ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร.




หลกการองคความรมตท 5 แหงศาสตรของพระราชาแนวพระราชด ารในการแกไขปญหาปาไม

• จากปญหาปรมาณปาไมทลดลงเปนอยางมาก จงทรงพยายามคนหาวธนานาประการทจะ

เพมปรมาณของปาไมในประเทศไทยใหเพมมากขนอยางม นคงและถาวรโดยมวธการท

เรยบงายและประหยด ตลอดจนเปนการสงเสรมระบบวงจรปาไมในลกษณะอนเปน

ธรรมชาตด งเดม ซงไดพระราชทานแนวพระราชด ารหลายวธ อาท

– แนวพระราชด ารในดานการพฒนาทรพยากรปาไม• ๑) ปลกปาโดยไมตองปลก

• ๒) ปลกปา ๓ อยาง ประโยชน ๔ อยาง

• ๓) ฝายชะลอความชมชน

– แนวพระราชด ารในดานอนรกษสตวปา

– แนวพระราชด ารในดานการวจยดานปาไม• การศกษาเกยวกบการปองกนไฟปาโดยใชความชน หรอทเรยกวา “ปาเปยก”

– แนวพระราชด ารในดานการปลกปาทดแทน

– ปลกปาในใจคน

– พระราชด ารสพระราชทานแกเจาหนาทปาไมในวนท ๕ เมษายน ๒๕๒๖ มใจความวา “...เจาหนาทปาไมควรจะปลกตนไมลงในใจคนเสยกอน แลวคนเหลานนกจะพากนปลกตนไมลงบนแผนดน และรกษาตนไมดวยตนเอง...” อนเปนปรชญาและทฤษฎการพฒนาปาไมทมความยงยนอยางแทจรง

http://www.monmai.com/%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8

%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81/


ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชด าร:ศาสตรพระราชา ทบรณาการ“ทรพยากร ดน น า ปาไม”

ก าเนดศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชด าร

• เมอวนท ๑๑ ธนวาคม ๒๕๒๕ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระบรมราชวโรกาสใหพระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาจกรพนธเพญศร (พระอสรยยศในขณะนน คอ หมอม

เจาจกรพนธเพญศร จกรพนธ องคมนตร) อธบดกรมชลประธาน และเลขาธการส านกงาน

คณะกรรมการพเศษเพอประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร พรอมดวยเจาหนาท

เขาเฝาทลละอองธลพระบาท ณ กรมราชองครกษ สวนจตรลดา ในการนไดพระราชทาน

พระราชด ารใหกรมชลประทานพจารณาวางโครงการและด าเนนการจดหาน า

สนบสนนศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชด าร

อ าเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม โดยเรงดวน มใจความดงน

• “.. .ควรพจารณาวางโครงการและกอสรางอางเกบน าบรเวณตนน า

หวยฮองไครเหนออางเกบน าหวยฮองไคร ทเรงรดพฒนาชนบทได

กอสรางไวแลว เพอใชเปนแหลงน าส าหรบการพฒนาพนทต นน า

หวยฮองไครตอไป ...”

การด าเนนการตามแนวพระราชด ารท หวยฮองไคร:

• เมอวนท ๓ กมภาพนธ ๒๕๒๗ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเสดจพระราช

ด าเนนทอดพระเนตรศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชด าร ได

พระราชทานพระราชด ารเพมเตมเกยวกบแนวทางในการวางแผนการด าเนนงานของ

ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไคร ดงน

• “...ท าการศกษาการพฒนาปาไมพนทตนน าล าธารใหไดผลอยางสมบรณเปน

หลก เปนตนทางและปลายทางเปนการศกษาการประมงตามอางเกบน าตางๆ

ทจะกอใหเกดประโยชนตอราษฎรอยางแทจรงผสมกบการศกษาดานสหกรณ

ดานเกษตรกรรม ดานปศสตว (รวมโคนม) และดานเกษตรอตสาหกรรม

รวมท งดานตลาดอกดวย เพอใหศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครแหงนเปน

ศนยทสมบรณแบบกอใหเกดประโยชนตอราษฎรทจะเขามาศกษากจกรรม

ตางๆ ภายในศนยแลวน าไปใชปฏบตอยางไดผลตอไป...”


• การพฒนาทรพยากรปาไมตามแนวพระราชด าร:

พระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทท าใหโครงการนเปน

ทยอมรบในระดบนานาชาต ไดแก พระราชด ารสเมอวนท ๓ กมภาพนธ

๒๕๒๗ ณ ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจาก

พระราชด าร มใจความดงน

“...การฟนฟและอนรกษบรเวณ ตนน าซ งมสภาพแหงแลงโดยเรงดวน โดย

ทดลองใชวธใหม เชน การผนน าจากอางเกบน า ในระดบบนลงไปตาม

แนวรองน าตางๆ เพอชวยใหความชมชน คอยๆ แผขยายออกไป ส าหรบ

น าสวนทเหลอกจะไหลลงอางเกบน าในระดบต าลงไป เพอน าไปใช

ประโยชนทางดานงานเกษตรกรรม ควรปลกปาทดแทนตามแนวรองน า

ซ งมความชมชนมากกวาบรเวณ สนเขาจงจะท าใหเหนผลเรว เปนการ

ประหยดกลาไม และปลอดภยจากไฟปาเมอรองน ามความชมชนข น

ล าดบตอไปกควรสรางฝายตนน าเปนระยะๆ เพอคอยๆ กกน าไวแลวตอ

ทอไมไผสงออกท งสองฝงรองน าอนเปนการชวยแผขยายความชมชน

ออกไปตลอดแนวรองน า...”


ผลส าเรจของการด าเนนการตามแนวพระราชด ารท หวยฮองไคร:

• รปแบบของการฟนฟตนน าตามแนวพระราชด าร โดยมแนวคดรวบยอด กลาวคอ

“ตนทางเปนปาไม ปลายทางเปนประมง ระหวางทางเปนเกษตรกรรม”

– เปนแนวพระราชด ารทผสมผสานสอดคลองกบหลกปฏบตในการจดการลมน าทนอกเหนอจากแนวทางการฟนฟทรพยากรปาไมใหอดมสมบรณแลว ยงทรงหมายถงความย งยนของการด ารงชวตของชมชนทอาศยอยในพนทตนน าอกดวย ผลการด าเนนงานจงปรากฏใหเหนอยางเปนรปธรรม

– สามารถน าไปประยกตใชในพนทตางๆ ได ทงการฟนฟทรพยากรปาไมโดยชมชนมสวนรวมโดยอาศยหลกการดงกลาว และการทเกษตรกรทไดเขาไปเรยนรแนวทางการด ารงชวตตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในพนทศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครแลวน าไปปฏบตดวยตนเอง

– เปนแหลงเรยนรส าหรบเกษตรกรรายอนทอยใกลเคยง ผลส าเรจดงกลาวนบไดวาเปนตนแบบแหงความส าเรจ (model of success) ของการจดการตนน าทย งยน


๔. งานศกษาและทดสอบการปลกพช

๕. งานศกษาและพฒนาเกษตรกรรม

แบบประณต

๖. งานศกษาและพฒนาปศสตวและ

โคนม

๗. งานศกษาและพฒนาการประมง

๘. งานอนรกษและการพฒนาอาชพการ

เพาะเลยงกบ

๙. การด าเนนงานหมบานรอบบรเวณ

ศนยฯ หวยฮองไคร

http://www.xn--12co9drbac8a9as5aiidh8isei1npa.com/content/index.php?page=content&type=view&cat=16&id=187

• พระราชด า ร ว า ใหศ นยศ กษาการพ ฒนาหวยฮอ ง ไคร ท าหนาท

เสมอน " " หรอ อกนยหนงเปน " " ทประชาชนจะเขาไปเรยนรและน าไปปฎบตได

๑. เพอศกษาพฒนาแหลงน า

๒. งานศกษาและพฒนาปาไม

๒.๑ งานปองกนพนทและงาน

ปองกนไฟปา

๒.๒ งานปลกและบ ารงปา

๒.๔ งานวจยตนน า

๒.๕ งานเพาะเลยงขยายพนธสตว

ปา

๓. งานศกษาและพฒนาทดน


http://www.เรารกพระเจาอยหว.com/content/index.php?page=content&type=view&cat=16&id=187

ความอดมสมบรณของ (ก) ระบบนเวศปาผสมผลดใบและ (ข) ความหลากหลายทางชวภาพดานปาไม

สถานภาพของระบบนเวศปาเตงรงทวไปในอดต (ก) เปรยบเทยบกบ ปจจบน (ข)

ผลส าเรจของการด าเนนการตามแนวพระราชด ารท หวยฮองไคร

(ก)

(ก)

(ข)

(ข)


Free PowerPoint Template from www.brainybetty.comFree PowerPoint Template from www.brainybetty.com 52

โปรดทจะเสดจฯ ไปทอดพระเนตรบรเวณสรางอางเกบน าหรอฝาย จงมกเสดจฯทอดพระเนตร

สภาพล าน าอยางถถวน

"..ตนทางเปนปาไม ปลายทางเปนประมง ระหวางทางเปนเกษตรกรรม"

1 ธนวาคม พ.ศ. 2525 ...........

พระองคมพระราชด าร ...ฟนฟแหลงน าและปาธรรมชาต

ใหกลบคนมา... ดวยทรงตระหนกดวา 'น าคอชวต' เปน

ปจจยส าคญในการพฒนาเกษตรกรรมและอตสาหกรรม

.....................จงเร มตนศกษา คนควา แนวทางการ

พฒนาพนทตนน าล าธารในรปแบบทเหมาะสมของพนท

โดยมการอนรกษตนน าและพฒนาปาไปพรอมๆ กน

............ยงพระราชทานพระราชด ารใชพ นท ลมน า

ส าหรบศกษา...การพฒนารปแบบตางๆ โดยใชระบบน า

ชลประทานเปนแกนน า ........

"..ตนทางเปนปาไม ปลายทางเปนประมง ระหวาง

ทางเปนเกษตรกรรม" .......

คอหลกพฒนาการภายในศนยฯ ‘หวยฮองไคร’........ทมการเชอมโยงการบรหารจดการเร องปา ดน น า และ

เกษตรกรรม ไดอยางเหมาะสม ผสมกลมกลน

'น ำคอชวต'60 ป

รอยเทาพอ

ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชด าร:ศาสตรพระราชา ทบรณาการ “ทรพยากร ดน น า ปาไม”

ศาสตรพระราชา ดาน “ทรพยากร ดน น า ปาไม และ สงแวดลอม”

http://www.manpattanalibrary.com/ebook.php?id=178 http://www.manpattanalibrary.com/admin/pdf/352/pdffile.pdf

๔,๓๕๐ การทรงงาน เพอประโยชนสขแหงมหาชน - หองสมดมนพฒนา


http://www.manpattanalibrary.com/admin/pdf/352/pdffile.pdf

https://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwiW-IPhzoDRAhUMQI8KHZmXCrUQFggYMAA&url=http://www.manpattanalibrary.com/countDownload.php?id=352&url=admin/pdf/352/pdffile.pdf&usg=AFQjCNFH_fBwiKnMudtxF_EwJz3H7gW8Ug

“ศาสตรพระราชา” ในเวทโลก "ดอยตงโมเดล" ตนแบบการพฒนาทยงยน

http://prayutthink.com/detail-article.php?id=111

ศาสตรพระราชาทส าคญกคอ เขาใจ เขาถง พฒนา มาประยกตใชรวมกบศาสตรอนๆ ใหเหมาะสมกบบรบทของประชาชน ทองถน สถานการณ และสภาพของปญหา ดวยการระเบดจากขางใน จากตวประชาชนเอง เกษตรกรเอง ไมยด

เยยด เนนสรางความเขมแขงใหทองถน" นายกรฐมนตรกลาว

http://www.saiseenews.com/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81/

• แตเดมพนทดอยตงยงเปนสภาพปาหวโลน เมอป 2530 สมเดจยาไดเสดจพระราชด าเนนไปเยอนดอยตงเปนคร งแรก ทรงทอดพระเนตรเหนชาวเขาตดไมท าลายปา ท าไรเลอนลอย และปลกฝนเพอยงชพ มการคาอาวธสงคราม กองก าลงชนกลมนอยตามชายแดน

• จากความเชอของสมเดจยาทวา “ไมมใครเกดมาเปนคนไมด แตทเขาไมด เพราะขาดโอกาสและทางเลอก” จงกลายมาเปนพระราชปณธานทจะพฒนาพนทดอยตงใหมความสมบรณดงเดม พรอมกนไปกบการด าเนนการพฒนายกระดบความเปนอยของราษฎรใหดข น ในชอโครงการพฒนาดอยตง (พนททรงงาน) อนเนองมาจากพระราชด ารเมอป 2531 ครอบคลมพนทประมาณ 93,515 ไร ใหประโยชนแกชาวบาน 29 หมบาน ประมาณ 11,000 คน

• กนไดอยางย งยน

ดอยตงยงเปนสภาพปาหวโลน เมอป พ.ศ. 2530

“ศาสตรพระราชา” ในเวทโลก “ ดอยตงโมเดล " ตนแบบการพฒนาทยงยน “ศาสตรพระราชา” ในเวทโลก

"ดอยตงโมเดล" ตนแบบการพฒนาทยงยน



• โครงการพฒนาดอยตงหรอ “ดอยตงโมเดล” คอการพลกฟน “ดอยตง” จากพนททรกนดารใหเปนพนทท ากนของชาวไทยภเขาและชนกลมนอย 6 เผา ซงในอดตนนมสภาพความเปนอยทแรนแคนไมมสาธารณปโภคขนพนฐาน ท าใหคนในพนทอาศยการท าไรหมนเวยน ไรเลอนลอย ปลกฝน คายาเสพตดกลายเปนแหลงผลตยาเสพตดขนาดใหญทสด

• กระท งมการพฒนาอยางมระบบแบบแผนและมยทธศาสตร ท าให “ภเขาหวโลน”กลายเปนพนทปา การท าไรหมนเวยนหมดไป มปาอนรกษ ปาใชสอยและปาเศรษฐกจมาแทนท ทกคนไดรบสญชาตไทยไดเขาถงระบบการศกษา ซงเปนการ“สรางคนดวยความรและการศกษา” ในดานวชาการและวชาชพใหมรายไดเลยงดตวเองไดเขมแขง ยนบนล าแขงของตนเองไดในทสด

• การด าเนนโครงการดงกลาว เปนไปเพออนรกษและฟนฟระบบนเวศปาไม รวมท งใหมการพฒนาคณภาพชวตของประชาชน และสงเสรมใหชมชนอยรวมกนกบปาไดอยางย งยน ผลการด าเนนการในขณะน ท าใหสามารถเพมพนทปาอนรกษข น จาก 40 % เปน 60 % และเปลยนพนทการปลกขาวโพดบนพนทสง ใหเปนปาเศรษฐกจได และมผลตอบแทนสงกวาการปลกขาวโพด รวมท งชวยลดการเกดไฟปา จาก 76,000 กวาไร เหลอเพยง 89 ไร ในป

จาก “ต าราแมฟาหลวง ” ส “ศาสตรพระราชา”



http://oknation.nationtv.tv/blog/surasakc/2011/10/05/entry-1

จาก “ต าราแมฟาหลวง ” ส “ศาสตรพระราชา”


http://oknation.nationtv.tv/blog/surasakc/2011/10/05/entry-1


• กวา 24 ป ทมลนธแมฟาหลวงเขามารบหนาทบรหารจดการโครงการ เรมตงแตแกปญหาดานสาธารณสขใหชาวบานไดมน าดมน าใชทสะอาด มถนนหนทาง มไฟฟา และมโรงเรยนในชมชนส าหรบลกหลานชาวเขา พอถงชวงป 2537 ทางมลนธเรมสงเสรมการพฒนาเพอยกระดบคณภาพชวต ดวยการหาวธเพมมลคาผลตภณฑ

จากพระราชปรชญาในการทรงงานของสมเดจยา เพอพฒนาคณภาพชวต และสงเสรมใหคนอยรวมกบธรรมชาตไดอยางมส านกและพงพาอาศยกน จงเปนโจทยทเจาหนาทตองมาสานตอวา ท าอยางไรคนกบปาถงจะพงพาอาศยกนไดอยางย งยน

จาก “ต าราแมฟาหลวง ” ส “ศาสตรพระราชา” ในเวทโลก

“ ดอยตงโมเดล " ตนแบบการพฒนาทยงยน





• ขณะเดยวกนรฐบาลโดยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดน าแนวทางการบรหารจดการพนทตาม “ดอยตงโมเดล”ไปด าเนนการตามยทธศาสตรบรณาการ ส าหรบการจดการปาเสอมสภาพ บนพนทสงชน ทงนเพอเพมพนทปา ใน 13 จงหวดภาคเหนออยางตอเนอง อกทงในปนนน รฐบาลไดนอมน าแนวคดการพฒนาทยงยนนไปใชใน 3 จงหวดชายแดนใต โดยการบรณาการหนวยงานของรฐ อยางมยทธศาสตร เสรมดวยกลไก “ประชารฐ” ในพนท

• ปจจบนน น “ศาสตรพระราชา” ภายใต “ดอยตง โมเดล” ไดรบการยกยองและยอมรบ จากประชาคมโลก ใหเปนแบบอยางของแนวทางการพฒนาทน าไปสการแกปญหาอยางย งยน หลายประเทศน าไปขยายผล อาทเชนโครงการสงเสรมปศสตวและพฒนาวสาหกจชมชน ธนาคารแกะ ครอบคลม 500 ครวเรอน ใน 15 หมบาน จงหวดบลห สาธารณรฐอสลามอฟกานสถาน และโครงการพฒนาทางเลอกในการด ารงชวตทย งยน จงหวดอาเจะห สาธารณรฐอนโดนเซย ในการฟนฟคณภาพชวตของชาวอาเจะห และเศรษฐกจโดยรวมของจงหวด หลงตองเผชญกบภยพบต “สนาม” และประสบความขดแยงภายในประเทศมานานกวา 30 ป

• เชนเดยวกนกบทประชมสมชชาใหญแหงสหประชาชาต (UNGA) ไดใหการรบรอง “ศาสตรพระราชา” เปน “หลกปฏบตสหประชาชาตวาดวยการพฒนาทางเลอก (UNGPs)”


http://www.ryt9.com/s/tpd/2553538

• โลกช'ดอยตงโมเดล'พฒนาย งยนท าเนยบฯ *

ประชาคมโลกเชดชศาสตรพระราชา "ดอยตงโมเดล" พฒนายงยน นายกรฐมนตรเผยนอมน าหลก "เขาใจ เขาถง พฒนา" สรางความเขมแขงทองถนพรอมประยกตใชวางยทธศาสตรประเทศ 20 ป

• เมอวนศกร พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมน ตรและหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) กลาวในรายการศาสตรพระราชาสการปฏบต อยางย งยนวา อยากใหพวกเราทกคนไดร าลกถงพระมหากรณาธคณอยางหาทสดมได แหงองคพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช โดยศาสตรพระราชาของพระองคนนประกอบดวย ต าราแมฟาหลวงแหงองคสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน สมเดจยาของปวงชนชาวไทย ไดสรางความส าเรจภายใตโครงการพฒนาดอยตง อ.แมฟาหลวง จ.เชยงราย ใชเวลากวา 30 ป

• อานตอไดท : http://www.ryt9.com/s/tpd/2553538


http://www.ryt9.com/s/tpd/2553538

“ทรงเปนท งนกวทยาศาสตร นกปรชญา นกเผยแพรแนวคดและนกปฏบตท เปนตวอยางทดท สดทรงเปนตวอยางทโดดเดนของผน าทอาจไมเหมอนใครในโลก แตส งท โลกสามารถเรยนรไดจากพระองคคอ ความรกและแรงบนดาลใจอนยงใหญในการท างานทกอยางเพอความอยดมสขของพสกนกรของพระองค”

และสมกบทไดทรงมพระราชปณธานตามพระปฐมบรมราชโองการในวนพระบรมราชาภเษกทวา

“...เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม...”

ป ๒๔๙๕โครงการอนเนองมาจากพระราชด ารแหงแรก

พ.ศ. ๒๔๙๕ รถพระทนงตดหลม และเปนทมา ถนนสายหวยมงคล

โครงการอนเนองมาจากพระราชด ารแหงแรก



พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงหวงใยในปญหาปรมาณปาไมลดลงเปนอยางมาก จงทรงพยายามคนหาวธนานาประการทจะเพมปรมาณของปาไมในประเทศไทยใหเพมมากขนอยางมนคงและถาวร โดยมวธการทเรยบงายและประหยดในการด าเนนงานตลอดจนเปนการสงเสรมระบบวงจรปาไมในลกษณะอนเปน

ธรรมชาตดงเดม ซงไดพระราชทานพระราชด ารหลายวธการ

https://sites.google.com/site/jakarinbua/b

.จงใชเวลานบจากน เรยนร เขาใจ เขาถง ซงพระราชด ารท พระองคทานทรงคนหามา นานบประการเรงพฒนาด าเนนงานบรหารจดการ ดน น า ปาไม และ ส งแวดลอมของประเทศใหอยไดอยางย งยน นะครบ

ขอบคณทใหความสนใจ ครบ

https://sites.google.com/site/jakarinbua/b

ศาสตร์พระราชา ด้านทรัพยากรดิน น ้า...

Documents