กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง...

18
1 Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat University Vol.7 No. 2 (July - December 2012) * บริหารธุรกิจดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยรามค�าแหง (2550) ปัจจุบันเป็ น รองศาสตราจารย์ ประจ�าคณะวิทยาการ จัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏล�าปาง ** Ed.D. in Business Teaching, University of Northern Colorado (1976) ปัจจุบันเป็น อาจารย์ประจ�าคณะ วิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏล�าปาง กลยุทธ์น่านน�้าสีรุ ้ง: เส้นทางสู ่ความยั่งยืนของธุรกิจ Rainbow Oceans Strategy: Path Way to Business Sustainability บุญฑวรรณ วิงวอน* ชัยยุทธ เลิศพาชิน** บทคัดย่อ บทความวิชาการนี ้มีวัตถุประสงค์เพื่อน�าเสนอกลยุทธ์น่านน� ้าสีรุ ้งได้พัฒนาจาก การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องและเกณฑ์ขององค์กรแห่งความเป็นเลิศ เพื่อใช้เป็น แนวทางสู ่ความยั ่งยืนของธุรกิจผ่านบริบทของผู้ประกอบการยุคใหม่ในการจัดการธุรกิจ ให้สอดรับกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง ในอดีตผู้ประกอบการไม่มีการจัดการ ความเสี่ยง ไม่มีการน�านวัตกรรมมาประยุกต์ใช้และการด�าเนินงานไม่ค�านึงถึง สภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงและพัฒนาอย่างรวดเร็ว ดังนั ้น กลยุทธ์น่านน� ้าสีรุ ้งจึงเป็น หนทางในการพัฒนาธุรกิจไปสู ่ความยั่งยืนด้วยองค์ประกอบ 7 มิติคือ (1) น่านน� ้าสีแดง มุ่งเน้นความได้เปรียบในเชิงการแข่งขัน (2) น่านน� ้าสีคราม มุ่งเน้นการพัฒนานวัตกรรม (3) น่านน� ้าสีขาว มุ่งเน้นความรับผิดชอบต่อสังคม (4) น่านน� ้าสีชมพู มุ่งเน้นความสมดุล ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (5) น่านน� ้าสีเหลือง มุ่งเน้นกระบวนการสารสนเทศและมาตรวัด หรือวิเคราะห์ผลการด�าเนินการ (6) น่านน� ้าสีเขียว มุ่งเน้นการจัดการองค์ความรู้และ การเรียนรู้ และ (7) น่านน� ้าสีแสด มุ่งเน้นจัดการความเสี่ยงองค์กร เพื่อเป็นแนวทางให้ ผู้ประกอบการยุคใหม่ขับเคลื่อนธุรกิจไปสู ่ความยั ่งยืน ค�าส�าคัญ : กลยุทธ์น่านน� ้าสีรุ ้ง / การเป็นผู้ประกอบการยุคใหม่ / ความยั่งยืนของธุรกิจ

Upload: others

Post on 26-Aug-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

1Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

* บรหารธรกจดษฎบณฑต มหาวทยาลยรามค�าแหง (2550) ปจจบนเปน รองศาสตราจารย ประจ�าคณะวทยาการ

จดการ มหาวทยาลยราชภฏล�าปาง

** Ed.D. in Business Teaching, University of Northern Colorado (1976) ปจจบนเปน อาจารยประจ�าคณะ

วทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏล�าปาง

กลยทธนานน�าสรง: เสนทางสความยงยนของธรกจ

Rainbow Oceans Strategy: Path Way to Business Sustainability

บญฑวรรณ วงวอน*

ชยยทธ เลศพาชน**

บทคดยอ

บทความวชาการนมวตถประสงคเพอน�าเสนอกลยทธนานน�าสรงไดพฒนาจาก

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและเกณฑขององคกรแหงความเปนเลศ เพอใชเปน

แนวทางสความยงยนของธรกจผานบรบทของผประกอบการยคใหมในการจดการธรกจ

ใหสอดรบกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง ในอดตผประกอบการไมมการจดการ

ความเสยง ไมมการน�านวตกรรมมาประยกตใชและการด�าเนนงานไมค�านงถง

สภาพแวดลอมทเปลยนแปลงและพฒนาอยางรวดเรว ดงนน กลยทธนานน� าสรงจงเปน

หนทางในการพฒนาธรกจไปสความยงยนดวยองคประกอบ 7 มตคอ (1) นานน�าสแดง

มงเนนความไดเปรยบในเชงการแขงขน (2) นานน�าสคราม มงเนนการพฒนานวตกรรม

(3) นานน�าสขาว มงเนนความรบผดชอบตอสงคม (4) นานน�าสชมพ มงเนนความสมดล

ของผมสวนไดสวนเสย (5) นานน�าสเหลอง มงเนนกระบวนการสารสนเทศและมาตรวด

หรอวเคราะหผลการด�าเนนการ (6) นานน� าสเขยว มงเนนการจดการองคความรและ

การเรยนร และ (7) นานน� าสแสด มงเนนจดการความเสยงองคกร เพอเปนแนวทางให

ผประกอบการยคใหมขบเคลอนธรกจไปสความยงยน

ค�าส�าคญ : กลยทธนานน�าสรง / การเปนผประกอบการยคใหม / ความย งยนของธรกจ

Page 2: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

2 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

Abstract

The purpose of the article was to present rainbow oceans strategy which was

developed from relevant literature reviews and TQA criteria on organizational excellence

as a path way toward business sustainability through modern entrepreneurs’ context in

managing business amid environmental changes. Traditional entrepreneurs were lack of

risk management, lack of innovation application and lack of understanding on rapid

environmental changes. Hence, this rainbow oceans strategy was the path way to

sustainability of business which comprised of 7 dimensions, i.e. (1) red ocean on

competitive advantages, (2) blue ocean on innovation environment, (3) white ocean on

good governance and social responsibility, (4) pink ocean on stabilizing stakeholder

requirements, (5) yellow ocean on working process, information and performance

measurements, (6) green ocean on learning and knowledge management and (7) orange

ocean on enterprise risks management for modern entrepreneurs to drive their business

toward sustainability.

Keywords : Rainbow Oceans Strategy / Modern Entrepreneurs / Business Sustainability

บทน�า

ววฒนาการทางดานการคาของมนษยไดพฒนามากวา 4,500 ปหลงจากมนษยได

เรยนรดานการเกษตร (agricultural village society period) แทนการลาสตว (hunting

gathering society period) ตอมาไดมการปรบเปลยนเปนการคาขายและแลกเปลยนสนคา

ระหวางชมชนหนงไปอกชมชนหนง อนน�าไปสก�าเนดของการคาขายระหวางชนชาต

ตามต�านานการคาขายอนเลองลอของเสนทางสายไหม (silk road trade trail) ระหวาง

ชาวจนและชาวอาหรบทไดกอก�าเนดใหมการแลกเปลยนผลตภณฑสนคาและการบรการ

ตางๆกวา 2,500 ป (Boulnois and Loveday, 2004) สงผลใหผประกอบการไดพฒนาไปส

การคาขายแลกเปลยนสนคาทงภายในและภายนอกชมชน (Schumpeter, 1994) และได

แปรสภาพกลายเปนสงคมเมองไปในทสด (สณฐตา กาญจนพนธ, 2555, หนา 1-5)

ตอมาไดมการก�าเนดนวตกรรมการผลตอนน�าไปสการวว ฒนาการทาง

อตสาหกรรม (industrial revolution) ในศตวรรษทผานมา ไดมการขยายตวและพฒนาส

Page 3: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

3Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

ธรกจขนาดใหญโดยการจดการธรกจไดมงเนนทการผลตจ�านวนมาก (mass production)

ดวยกระบวนการผลตแบบสายการผลต (assemble line) เพอใหการผลตไดปรมาณมาก

พรอมสนองตอความตองการของตลาดทเพมขนและมการเปลยนจากการผลตในระบบ

ชางฝมอมาเปนการผลตดวยเครองจกร (Ashton, 1997, pp. 18-68) ดงตวอยาง อตสาหกรรม

ทอผาในประเทศองกฤษประมาณ ครสตศตวรรษท18 ระหวางยคทองแหงอตสาหกรรมน

ประชากรของแตละชมชนในประเทศตางไดขยายตวเพมขนอยางรวดเรว กอปรกบสงคม

ชนบทตางไดแปรเปลยนเปนสงคมเมอง (urban society period) สงผลใหประชาชน

ตางหลงไหลเขาสชมชนเมอง เพราะความตองการแรงงานภาคการเกษตรนอยลง อนเปนผล

เนองจากการน�าเครองจกรเขามาแทนทแรงงาน (Divine, et. al, 2010, pp. 190-202)

หลงจากนนธรกจกไดพฒนาและขยายกจการใหเจรญเตบโตไปพรอมกบการ

ขยายตวของประชากรและสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงไป (Hill, 2010, p. 170)

โดยมงเนนการเพมความไดเปรยบในการแขงขน (competitive advantage) อนน�าไปสการเกด

ของกลยทธทหนง คอ กลยทธนานน�าสแดงขนมา (red ocean strategy) ซงเปนกลยทธหลก

ส�าคญทเคยชวยสงเสรมใหหลายๆ ธรกจประสบความส�าเรจและเจรญเตบโตมากขน

จนทายทสดกลายเปนธรกจขามชาตในทศวรรษทผานมา กลยทธเปนทกอใหเกดความรนแรง

ในแวดวงธรกจ ดวยการชงไหวชงพรบกนของผประกอบการ การแขงขนเพอใหไดมาซง

ยอดขายทมากขน (Porter, 1980, p. 57) โดยใชกลยทธทางการตลาดน�าหนาเพอชนะคแขง

ยงผลใหไดมาซงผลตอบแทนและก�าไรทเกดขน (Weerawardena, 2003, P126) ยงความ

ลมสลายของคแขงเปนจ�านวนมาก อนถอไดวาเปนจดประสงคหลกของกลยทธน แตการ

ทผประกอบการมงเนนเอาชนะคแขงเพอแยงชงสวนแบงการตลาดเพยงอยางเดยว โดยไม

ค�านงถงปจจยอนใดๆ หรอผทมสวนไดสวนเสยอนๆนน นอกจากการกอใหการแขงขน

ทดเดอดและโหดรายแลว ยงมโอกาสกอใหเกดการสญเสยทางธรกจกบทกฝายทเกยวของ

ดงนน จงไดมการน�านวตกรรมเขามาประยกตใชเพอตอยอดธรกจโดยอาศยองคความร

(วจารณ พานช, 2550) เพอสรางความแตกตางหรอมลคาเพม จงเกดกลยทธใหมวากลยทธ

นานน�าสคราม (blue ocean strategy) ซงเปนกลยทธทสอง เปนแนวทางการด�าเนนธรกจ

ทพฒนาขนจากเดม ดวยแนวคดหลกการของการหลกเลยงการแขงขนทางธรกจทรนแรง

แบบดงเดม กลยทธนานน�าสครามหลกเลยงการแขงขนผลตภณฑสนคารปแบบเดยวกน

เพอปอนสตลาด ไมมงเนนทการตดราคากนหรอผลตสนคาลอกเลยนแบบ แตกลบมงเนน

พฒนาผลตภณฑใหแหวกแนวไปจากทมอยในตลาด โดยมงเนนการออกแบบผลตภณฑ

ดวยการใชนวตกรรมใหมลาสด (Denning and Dunham, 2010 pp. 3-49) เพอใหผลตภณฑ

Page 4: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

4 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

แตกตางและไมเคยมมากอนในตลาดเดม เปนปจจยหลกในการดงดดความตองการของ

ลกคา กลยทธนเคยใชไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลในหลากหลายธรกจและกอ

ใหเกดความส�าเรจยงความเจรญเตบโตกบธรกจอยางตอเนองตราบเทาทองคกรสามารถ

ประดษฐคดคนผลตภณฑสนคาใหมๆมาปอนตลาดอยตลอดเวลา (Kim and Mauborgne,

2005, pp. 19-21)

ภายใตสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงไป สงผลใหผบรโภคมพฤตกรรม

เปลยนแปลงตามสภาพแวดลอมดวยเชนกน (Peter and Olson, 2010, pp. 2-25) สงอทธพล

ตอผคดคนหรอพฒนากลยทธตอยอดใหมวา “กลยทธนานน�าสขาว” (white ocean strategy)

ซงเปนกลยทธทสาม ไดเกดขนตามความคดในการดงใหผประกอบการธรกจมงเนนดาน

คณธรรมและจรยธรรม เปนตวชวยหนนเสรมในการบรหารธรกจ โดยค�านงถงความส�าคญ

กบทกภาคสวน (stakeholders) รวมทงสภาพแวดลอมโดยรอบองคกร ดวยการน�ารายได

จากผลการประกอบการมาตอบแทนกลบคนสองคกรทองถนและสงคมในรปแบบตางๆ

เพอสรางความศรทธาและความเชอมนไววางใจจากชมชนและสงคม ซงเปนปจจยทกอให

เกดความยงยนขององคกร (ดนย จนทรเจาฉาย, 2553, หนา 21-28) ตอมายงไดมนกวชาการ

ดานการจดการธรกจพฒนาแนวคดใหมภายใตชอวา “กลยทธนานน�าแหงความรก (love

ocean strategy) เปนขอคดดานการมงเนนภาพรวมโดยค�านงถงผเกยวของทตองได

ประโยชนรวมกนภายใตสถานการณทชนะดวยกนทงสองฝาย (win-win situation)

โดยเลอกใชหวใจและจตวญญาณ บนพนฐานแหงความรก ความผกพนและความเอออาทร

อนเปนหลกการทปถชนทวไปรจกกนด มาประยกตใชในการด�าเนนธรกจกบผทมสวนได

สวนเสยทกกลม โดยพจารณาลกคาเปนผซอหรอบตรหลานของตนเอง คคาเปนเพอนบาน

หรอ พนองรวมทางเดน คแขงขนเปนเพอนคคดหรอพนองรวมชะตาชวต และลกนองเปน

เพอนรวมงานหรอพนองรวมสรางชวต (ประเสรฐ เพชรชนสกล, 2553, หนา 2-15)

แตในอดตทผานมา กลยทธนานน� าสตางๆ เหลานไดน�าเสนอขอคดหรอมต

ในลกษณะแยกสวนซงยงไมมการผสมผสานหลอหลอมเขาดวยกนในเชงบรณาการ อกทงยง

ขาดปจจยดานส�าคญทจ�าเปนในการน�าพาองคกรสการเจรญเตบโตอยางย งยน ดงนน

คณะผเขยนขอน�าเสนอกลยทธใหม อก 3 กลยทธ รวมเปน 7 กลยทธทเรยกวา กลยทธนาน

น�าสรง (rainbow oceans strategy) โดยมงเนนการน�ากลยทธทง 7 นมาประยกตใชในองคกร

เชงบรณาการผานกระบวนการจดการเชงรก เพอวเคราะห และปรบปรงผลการด�าเนนการ

ขององคกรยคใหมไดอยางมประสทธภาพ เนนการวเคราะห คดเลอกและประยกตใชขอมล

และสารสนเทศส�าหรบการวดผลการด�าเนนงานของธรกจ การวเคราะหและการทบทวน

Page 5: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

5Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

ผลการด�าเนนงานทมความส�าคญมาก คณะผเขยนไดน�าเสนอกลยทธเพมเตมอก 3 กลยทธ

โดยบทความนไดก�าหนดกลยทธนวา “นานน�าสเหลอง” (yellow ocean strategy) ซงเปน

กลยทธท 5 ท�าหนาทเปนแหลงขอมลสารสนเทศ เพอสนบสนนการวางแผนและการ

ปรบปรงผลการด�าเนนการขององคกร หากผประกอบการขาดซงขอมลสารสนเทศทเปน

ปจจบน มความเชอถอไดและเปนประโยชนในการประเมน ตรวจสอบและควบคมองคกร

ผานการพจารณาหรอตดสนใจตามแผนเชงกลยทธขององคกร ก เสมอนหนง

ผประกอบการนนน�าพาองคกรไปแบบเรอทไมมหางเสอ ขาดซงเขมทศในการชน�าองคกร

ทายทสดอาจกาวเขาไปสความลมสลายไมชากเรว ดงนนกลยทธนมงเนนใหมศนยกลาง

ของการรวบรวมและวเคราะหขอมลสารสนเทศในการวดผลการด�าเนนการและระบบการ

จดการทมการบรณการ โดยอาศยขอมลสารสนเทศดานการเงนและดานอนๆมาประกอบ

การวเคราะหพจารณา (ส�านกงานคณภาพแหงชาต, 2555)

การวดผลการด�าเนนการ การวเคราะห การทบทวน และการปรบปรง เพอเปนการ

ชน�าการจดการกระบวนการขององคกรใหบรรลผลลพธตามวตถประสงคเชงกลยทธ

รวมทงเพอคาดการณและตอบสนองตอการเปลยนแปลงทรวดเรวหรอไมไดคาดคดภายใน

หรอภายนอกองคกร (ส�านกงานคณภาพแหงชาต, 2552, หนา 60-79) อกทงเพอระบวธ

ปฏบต ทเปนเลศ ทอาจน�ามาแบงปน ความสอดคลองไปในแนวทางเดยวกนและการ

บรณาการอนเปนหลกการทส�าคญในการน�าระบบการวดผลการด�าเนนการไปปฏบตและ

การน�าไปใชอยางประสบความส�าเรจ การวดผลการด�าเนนการนตองพจารณาทงขอบเขต

และประสทธผลของการใชงาน เพอใหตรงกนกบความตองการของผมสวนไดสวนเสย

ขององคกร ผานการบรณาการทมความครอบคลมถงวธการท�าใหตววดสอดคลอง

ไปในแนวทางเดยวกนทวทงองคกร นอกจากนวธการทผน�าระดบสงถายทอดสารสนเทศ

ไปสการปฏบตกมความส�าคญมากตอประสทธผลการด�าเนนธรกจขององคกร (ส�านกงาน

คณภาพแหงชาต, 2555, หนา 128-131)

ฉะนน การใชขอมลและสารสนเทศทสมบรณนนกเพอน�ามาท�าการเปรยบเทยบ

กบตวชวดหรอเปาหมายทองคกรไดก�าหนดขน ความจ�าเปนและประโยชนจากการใช

ขอมลเชงเปรยบเทยบในการประเมนองคกร ดงรายละเอยดตอไปน (ส�านกงานคณภาพ

แหงชาต, 2555, หนา 129)

(1) องคกรจ�าเปนตองรระดบของตนเองเมอเปรยบเทยบกบคแขงและวธการ

ปฏบตการทเปนเลศ

(2) สารสนเทศเชงเปรยบเทยบมกผลกดนสงผลใหเกดการปรบปรงหรอ

Page 6: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

6 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

เปลยนแปลงอยางกาวกระโดด (Breakthrough)

(3) การเปรยบเทยบสารสนเทศดานผลการด�าเนนการมกน�าไปสความเขาใจ

ทดขนตอกระบวนการและผลการด�าเนนการของกระบวนการดงกลาว

(4) การคาดการณผลการด�าเนนการเชงเปรยบเทยบและผลการด�าเนนการของ

คแขงอาจเผยใหองคกรเหนถงความทาทายและประเดนนวตกรรมทจ�าเปน นอกจากน

สารสนเทศเชงเปรยบเทยบยงอาจสนบสนนการวเคราะหและการตดสนใจทางธรกจ หรอ

กจการทเกยวของกบสมรรถนะหลกขององคกร (core competencies) การเปนพนธมตร

และการวาจางใหองคกรภายนอกด�าเนนการแทน

อยางไรกตามองคกรตองมมาตรฐานในการเลอกและการใชขอมลเชงเปรยบเทยบ

และสารสนเทศอยางมประสทธภาพ คอ (1) ก�าหนดความจ�าเปนและล�าดบความส�าคญ

(2) ก�าหนดเกณฑในการเสาะหาแหลงเปรยบเทยบทเหมาะสม ทงจากภายในและภายนอก

ธรกจและตลาด และ (3) ใชขอมลและสารสนเทศเพอก�าหนดเปาประสงคททาทาย และ

เพอสงเสรมการปรบปรงแบบกาวกระโดดในเรองทส�าคญอยางยงตอกลยทธในเชงแขงขน

ขององคกร (มารวย สงทานนทร, 2555, หนา 9-14)

ดงนน สารสนเทศหรอขอมลเพยงอยางเดยวมกจะไมเพยงพอตอการสนบสนน

องคกรในการพจารณาและตดสนใจทางธรกจ อกท งขอมลสารสนเทศตองมความ

สอดคลองไปในแนวทางเดยวกนระหวางการวเคราะหกบการทบทวนผลการด�าเนนการ

และระหวางการวเคราะหกบการวางแผนขององคกร ตองท�าใหมนใจวาการวเคราะหนน

สมพนธกบการตดสนใจ และการตดสนใจนนอยบนพนฐานของขอมลและสารสนเทศ

ทตรงประเดน องคกรสวนใหญในปจจบนจงไดน�าการวดดวยระบบเชงดลยภาพ (Balance

Scorecard) ในการก�าหนดและวดผลการด�าเนนการขององคกร กระบวนการนไดถกพฒนา

ขนโดย แคปแลน และนอรตน (Kaplan and Norton, 1996) ดวยวตถประสงคเรมแรกเพอ

สรางระบบในการวดผลการด�าเนนงานขององคกรโดยมการพจารณาหลายมมมอง

ทนอกเหนอจากเกณฑทางดานการเงน ซงเปนเครองมอหลกในการประเมนผลองคกร

ในชวงระยะเวลากอนหนาน ปจจบนการบรหารธรกจนนมไดวดจากผลลพธดานก�าไรหรอ

เงนปนผลใหแกผถอหนขององคกรแคดานเดยวเทานน องคกรสามารถวดความส�าเรจ

4 ดาน ดงตอไปน (Kaplan and Norton, 1996)

(1) ดานการเงนเปนการวดการใชเงนทนหรอผลการปฏบตงานทางดานการเงน

ขององคกรวามประสทธภาพและประสทธผลสวนเพมจากทนเดมอยางไร เพอกอใหเกด

มลคาเพมทางเศรษฐกจรวมถงศกยภาพการท�าก�าไรขององคกรและอตราการเจรญเตบโต

Page 7: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

7Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

ขององคกร นอกจากนยงตองวเคราะหถงการประเมนความเสยงทางการเงนดวย

(2) ดานลกคาและการตลาด เปนการวดทางผมาใชบรการ โดยใชวธการ

ตอบสนองลกคาใหเกดความพงพอใจและรวดเรวในดานการบรการ รวมถงดานการสราง

ความแตกตางของผลตภณฑหรอบรการ และการน�าเสนอผลตภณฑตนทนต�าในราคาถก

แกลกคาในตลาด

(3) ดานการด�าเนนงานในองคกร เปนการวดทางดานผลการปฏบตงานทม

ประสทธภาพและประสทธผลการท�างานทเปนระบบและรวดเรว อนจะสงผลใหผทม

สวนไดสวนเสยขององคกรทกฝายรวมถงลกคาเกดความพงพอใจทไดรบเพมขน

(4) ดานการเรยนรขององคกร เปนการวดทางดานความสามารถขององคกรใน

การเปลยนแปลงปรบตวใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทไดเปลยนไป รวมถง ภาวะผน�า

ทศทางขององคกร พนกงานในองคกร ระบบการท�างานแบบบรณาการเปนทม การพฒนา

องคกรใหเปนแหลงการเรยนร วฒนธรรมองคกรซงปจจยเหลานเปนองคประกอบทส�าคญ

ของการด�าเนนการภายในองคกรเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร

การน�าการวดดวยระบบเชงดลยภาพ (balanced scorecard) ไปใชในองคกรนน

บางครงอาจจะกอใหเกดปญหาอปสรรคในการด�าเนนงานไดเชนกน เนองจากบคลากรยง

ขาดความรความเขาใจ ตองใชเวลาในการฝกอบรม เพอใหมนใจวา ตวชวดแตละประเดน

นนสอดคลองกบเปาหมายกลยทธขององคกรอยางไร ซงน�าบคลากรไปสการมองแนวการ

ด�าเนนธรกจในทศทางเดยวกน ลดขอสงสยของบคลากรวา ตวชวดเหลานไดถกก�าหนด

ขนเพอท�าการจบผดการท�างาน โดยการด�าเนนการแบบ “คอยเปนคอยไป” คอยๆเพม

ตวชวดทางธรกจ 5 ดาน อาท (1) ดานการตลาด คอ ยอดขายทเพมขน รอยละสวนแบงของ

การตลาด (2) ดานการเงน คอ ผลตอบแทนจากการลงทนและความสามารถในการท�าก�าไร

ใหกบกจการ (3) ดานการผลต คอ คณภาพมาตรฐานของผลตภณฑและประสทธผลของ

ผลผลต (4) ดานทรพยากรมนษย คอ มงเนนความพงพอใจและความคาดหวงของพนกงาน

รวมถงขวญและก�าลงใจของพนกงาน และ (5) ดานการจดการเชงกลยทธ คอ การสราง

ความแตกตางเหนอคแขงและการลดตนทนของกจการ เปนตน ฉะนน การเพมความเขม

ของตวชวดทไดกลาวมาขางตน เพอใหเกดความครอบคลมมากขน และเพมความทาทาย

เพอกระตนบคลากร และยงเออใหการจดแผนงานและแผนกลยทธเปนไปไดอยางด

มประสทธภาพและประสทธผล (ส�านกงานคณภาพแหงชาต, 2549, หนา 32-33)

สรปไดวาการประเมนตามระบบกระบวนการทง 4 ดานน ท�าใหผประกอบการ

สามารถเชอมโยงกลยทธไปสวสยทศนไดอยางครอบคลม โดยทองคกรสามารถพนจ

Page 8: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

8 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

วเคราะหผลการด�าเนนการทไดปฏบตมาในอดต การเปรยบเทยบขอมลกบคแขงส�าคญของ

องคกร และเปนขอมลในการก�าหนดเปาประสงคความส�าเรจในอนาคตได ทงดานการเงน

และดานส�าคญอนๆดวยการจดแบงกลมของสารสนเทศ (segmentation) อยางม

ประสทธภาพตอการน�าไปใชประกอบการบรหารจดการองคกร

ล�าดบตอมาคณะผเขยนขอน�าเสนอกลยทธทส�าคญอกดาน ทมงเนนการบรหาร

จดการองคความรขององคกร ดวยสภาพสงคมทเปลยนแปลงไปจนปจจบนเรยกไดวาเปน

ยคสงคมฐานความร (knowledge-based society) จากแรงผลกดนตาง ๆ อนไดแก กระแส

โลกาภวตน เทคโนโลย อทธพลของลกคา และความส�าคญของทรพยสนทจบตองไมได

ท�าใหปจจบนหลายประเทศไดประกาศวาประเทศของตนเองก�าลงมงพฒนาไปสยค

เศรษฐกจฐานความร (knowledge-based economy) ทถอวาความรเปนหวใจส�าคญทจะ

สรางมลคาเพมใหเกดขนในองคกร (วจารณ พานช, 2550) จากปจจยตาง ๆ เหลานท�าให

องคกรทเคยมงคงในอดตไมสามารถอยรอดได หากไมมการปรบตวใหพรอมทจะเรยนร

และทนตอการเปลยนแปลงทรวดเรวอกทงหลายองคกรตางดนรนแสวงหาหนทางเพอ

พฒนาองคกรไปสความเปนเลศ (อ�านาจ วดจนดา, 2550, หนา 17-23) องคกรทประสบ

ความส�าเรจในอดต มคานยมทหลากหลายดวยกนและหนงในคานยมนน คอ การเรยนร

ขององคกรและการมสวนรวมของเอกบคคล อนหมายถงการทองคกรใหความส�าคญและ

สงเสรมใหมการแลกเปลยนขอมล สารสนเทศ ขอสงเกตและการเรยนรภายในองคกร จง

ถอเปนกลยทธส�าคญทเสรมสรางความไดเปรยบทางการแขงขนและความแขงแกรงใหกบ

องคกรอยางย งยน

คณะผเขยนขอเรยกกลยทธทจะใหความส�าคญดานองคความรขององคกรวา

“กลยทธนานน�าสเขยว” (green ocean strategy) เพราะสเขยว หมายถง สของความเจรญ

งอกงามดวยทรพยากรทางปญญา องคความรทมการสงสมภายในองคกร โดยเปนความร

ททงองคกรและบคลากรทไดถายทอดและเกบรวบรวมไวในรปแบบของประสบการณ

บทเรยน รายงาน สารสนเทศ ความคดผานการเรยนร ความเขาใจอยางถองแท ทกษะเทคนค

ดานการปฏบต การบรหารจดการและสมรรถนะองคกร รปแบบของสนทรพยความรเหลาน

รวมถง ซอฟตแวร สทธบตร ลขสทธ ฐานขอมล เอกสาร ขอเขยน แนวการปฏบต นโยบาย

รวมถงแผนภาพทางเทคนคตางๆ (blue prints) ขององคกรแหลงการเรยนรเหลานเปนผล

มาจากความคดของพนกงาน ผลการวจยและพฒนา ขอมลจากลกคา เครอขายสายสมพนธ

การแบงปนวธการปฏบตทเปนเลศ (best practices) และกระบวนการเทยบเคยง

(benchmarking) ทไมเพยงแตมอยภายในองคกรเทานน แตยงอาจจะอยทลกคา ผสงมอบ

Page 9: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

9Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

และพนธมตรกได เชนเดยวกน

การทองคกรจะบรรลผลการด�าเนนงาน จ�าเปนตองมแนวทางทกอใหเกดการ

เรยนร ทงในระดบองคกรและระดบบคลากรในองคกร โดยมการแลกเปลยนเรยนรอยาง

เปนระบบอนประกอบดวยการปรบปรงแนวทางทมอยแลวอยางตอเนอง การพฒนาหรอ

การเปลยนแปลงในรปนวตกรรมทงตอผลตภณฑและกระบวนการตางๆทส�าคญ การเรยนร

ตองถกปลกฝงลงไปในวถการปฏบตงานขององคกรโดยสามารถด�าเนนการได คอ

(1) เปนสวนหนงของการปฏบตการงานประจ�าวนทท�าจนเปนกจวตร (2) เปนสงทปฏบต

ในทกระดบตงแตบคคล หนวยงาน และองคกร (3) เปนสงทสงผลตอการแกไขปญหา

ทตนเหตโดยตรง (4) เนนการสรางองคความรและแบงปนองคความรทวทงองคกร และ

(5) เปนสงทเกดจากการเลงเหนโอกาสในการเปลยนแปลงทส�าคญและมประโยชนตอองคกร

รวมทงการสรางนวตกรรมใหเกดขนในองคกร

การเรยนรภายในองคกรสามารถสงผลประโยชนตอองคกรในการเพมมลคาให

แกลกคาผานผลตภณฑใหมหรอ มการปรบปรงใหดขน การบรการลกคา การสรางโอกาส

ใหมๆทางธรกจ การสรางและปรบปรงกระบวนการใหมหรอรปแบบทางธรกจ อกทงยง

ชวยในการลดความผดพลาดของงาน ของเสย ความสญเสยและลดตนทนทเกยวของ

อนเปนการเพมผลตภาพและประสทธผลในการใชทรพยากรขององคกร และมความรบผดชอบตอ

สงคมโดยรวม อกทงการเรยนรในระดบบคคลยงสงผลใหบคลากรในองคกรมความผกพน

มความพงพอใจ มทกษะทหลากหลายมากขน กอใหเกดการเรยนรระหวางหนวยงาน

ในองคกร อนเปนการสรางสนทรพยทางความรขององคกร และสรางสภาพแวดลอมทเออให

เกดนวตกรรมในองคกรมากยงขน

ดงนน ทรพยสนทางความรเหลานเปนความรในเชงปฏบต (know-how) ทองคกร

สามารถน�าไปเพอใชประโยชน เพอการลงทนและเพอการเจรญเตบโต การสรางและการ

จดการสนทรพยทางความรซงเปนสวนประกอบส�าคญส�าหรบองคกรในการสรางคณคา

ใหแกผทมสวนไดสวนเสยขององคกร อกทงยงสงเสรมใหองคกรสามารถรกษาซงความ

ไดเปรยบเชงการแขงขนอยางย งยน ฉะนน การเรยนรจงไมควรมงเพยงแตการใหได

ผลตภณฑทดขนเทานน แตควรมงถงความสามารถทดขนในการตอบสนองลกคา ปรบตว

สรางนวตกรรมและมประสทธภาพรวมดวย เพอใหองคกรสามารถยนหยดอยในตลาดได

อยางย งยนและมความไดเปรยบในผลการด�าเนนงาน การเรยนรยงชวยชน�าใหบคลากรม

ความพงพอใจและมแรงจงใจในการมงสความเปนเลศ

ล�าดบตอมาคณะผเขยนขอน�าเสนอกลยทธท 7 ซงเปนกลยทธสดทายทมงเนน

Page 10: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

10 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

การจดการความเสยงองคกร (Enterprise Risk Management: ERM) คณะผเขยนขอก�าหนด

กลยทธดานนวา “กลยทธนานน�าสแสด” (orange ocean strategy) เพราะเปนการผสมผสาน

ระหวางการบรหารจดการความไดเปรยบจากการแขงขนของธรกจ เปนกลยทธนานน� า

สแดง ผนวกกบการจดการขอมล สารสนเทศ การวเคราะหและการประเมนผลการ

ด�าเนนงาน ซงเปนกลยทธนานน�าสเหลอง

การจดการความเสยงองคกรเปนการจดการทยงยากและเปนอปสรรคตอทกธรกจ

ยคใหมของปศตวรรษท 21 ทตองถวงดลระหวางความเสยงและผลตอบแทน โดยการ

มงเนนในการไดรบผลประโยชนตอบแทนสงสดภายใตความเสยง ทควบคมได (intelligent

risks) ในชวงทศวรรษท 1970 ธรกจสวนใหญจะพยายามหลกเลยงความเสยงตางๆ ทตอง

เผชญ ดวยการหลกเลยงไมท�าธรกรรมบนฐานความเสยงนนหรอผลกภาระความรบผดชอบ

ของความเสยงนนแกองคกรอนๆ ทรบประกนภยความเสยงนน ตอมาในชวงทศวรรษ

ท 1990 องคกรไดหนมาพจารณาศกษาความเสยงทองคกรเผชญและมประสบการณ รวม

ทงหาวธในการจดการความไมแนนอนของความเสยงนน จนกระทงในปจจบนองคกรได

พฒนาเทคนค E.R.M. ขนมาเพอจดการกบความเสยงขององคกร E.R.M. คอ การถวงดล

ระหวางกระบวนการและบคลากรโดยก�าหนดใหบคลากรทมศกยภาพตรงตามทตองการ

เพราะเปนผด �าเนนการควบคมดแลกระบวนการ E.R.M. ใหเกดการบรณาการกบวฒนธรรม

องคกร (Fraser and Simkins, 2010) องคประกอบหลกของ E.R.M. แบงออกเปน 2 สวน

ดงน

2.1 แนวคดขององคกรตอความเสยง (risk concepts) ปจจยแรกของเทคนค

E.R.M. นน องคกรและผบรหารตองมความร ความเขาใจและสามารถก�าหนดแนวคดจดยน

ขององคกรตอความเสยงตางๆ รวมถงความกงวลของสาธารณะทมตอกจการกอน โดยม

ขนตอนดงน (1) ความเสยงทอาจจะเกดตอองคกร (exposure) (2) โอกาสความเปนไปได

ของความเสยงทจะเกด (probability) (3) ความรนแรงของความเสยงหากเกดขน (severity)

(4) การเปลยนแปลงของความเสยงในอนาคต (volatility) (5) ชวงระยะเวลาทตองเฝาระวง

ความเสยง (time horizon) (6) ความสมพนธระหวางความเสยงทมในองคกร (correlation)

และ (7) ปรมาณงบประมาณทตองตงไวเพอรองรบการเกดขนของความเสยง (capital)

2.2 กระบวนการจดการความเสยง (risk management process) ขนตอน

กระบวนการจดการความเสยงขององคกรนสามารถแบงออกเปน 3 ระดบ ดงน

2.2.1 การตระหนกถงความเสยง (risk awareness) โดยการเพมการสอสาร

และตองไดรบการสนบสนนโดยตรงจากผบรหารระดบสงขององคกร อกทงตองด�าเนน

Page 11: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

11Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

การสอสารความรดานความเสยงและการบรหารความเสยงขององคกรแกบคลากรทกฝาย

ใหทนการ เพอใหเกดความเขาใจและน�าไปวเคราะหได ตองด�าเนนการฝกอบรมแก

บคลากรและระบบงชองคความรเกยวกบความเสยงขององคกรจากทประชมสมมนา

ความเสยงทถกบงชนตองถกบนทกและรายงานเพอการรวบรวมและจดเปนประเภท

หมวดหมตามโครงสรางความเสยงทก�าหนดตงขน รายละเอยดแตละความเสยงตอง

เชอมโยงกบผลประโยชนอนพงไดจากความเสยงนนๆ

2.2.2 มาตรวดความเสยง (risk measurement) องคกรตองมระบบการ

ก�าหนดตวชวด เปาหมาย และมาตราวดในแตละสวนของความเสยงทด�าเนนการอย

เพอบนทกความสญเสยและเสยหายทเกดขนในแตละสวนตองด�าเนนการประเมนลวงหนา

ในกลมความเสยงทมโอกาสเกดขนและรายงานผลลพธตอผบรหารเปนระยะๆ เพอการเฝา

ระวงและสนบสนนในการปองกนแตละเหตการณของความเสยงส�าคญทอบตขนตองถก

บนทกและรายงานโดยทนทโดยไมค�านงถงความสญเสยดานการเงน การรายงานผลลพธ

ดานความเสยงตองรวมถงตวชวด เปาหมายและแนวโนมทส�าคญรวมดวย

2.2.3 การควบคมความเสยง (risk control) องคกรตองด�าเนนการเฝาระวง

และควบคมดแลในกลมความเสยง ทเลอกสรรวาเปนกลมทมผลตอความเจรญกาวหนา

ขององคกร รวมทงกลมทสนบสนนมผลตอการเกดผลก�าไรขององคกร และกลมทจะยง

ความเสยหายอยางใหญหลวงตอองคกร ตองก�าหนดกจกรรมการควบคมอยางเปนระบบ

และมการตดตามผลพรอมรายงานเปนระยะๆ

ทายทสดระบบการจดการความเสยงองคกร จงเปนกระบวนการพจารณา

วเคราะหความเสยงนานาประการขององคกร เพอระบบงชความเสยงทสามารถยงผลก�าไร

ทส�าคญองคกรและสามารถควบคมความเสยงนนๆ ได หลกเกณฑกลยทธหลกขององคกร

กคอ การยกเลกหรอโอนความเสยงทไมพงประสงคออกไปและด�าเนนการมงเนนเฉพาะ

ในกลมความเสยงทเหมาะสม อนไดแก ความเสยงทยงผลก�าไรสงและอยในวสย

ทผประกอบการสามารถควบคมดแลได

สรปผล กลยทธนานน�าสรงทคณะผเขยนไดน�าเสนอมาขางตน ไดพฒนามาจากกลยทธ

ของนกวชาการทมการน�าเสนอในเวทสาธารณะทผานมา แตมงเนนและใหความส�าคญกบ

กลยทธเฉพาะดานหรอปจจยดานใดดานหนงของธรกจโดยรวม อาท (1) กลยทธนานน�า

สแดง มงเนนทการตลาด (2) กลยทธนานน�าสคราม มงเนนทนวตกรรมหรอการสรางความ

Page 12: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

12 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

แตกตาง และ (3) กลยทธนานน� าสขาว มงเนนทจรรยาบรรณ จรยธรรมและสงคม

(4) กลยทธนานน�าแหงความรก (สชมพ) มงเนนความเอออาทรตอผทมสวนไดสวนเสย

ทกกลมขององคกร โดยกลยทธทง 4 ประเภทน ทผานมาไดมการน�าเสนอกลยทธแบบแยก

สวน ส�าหรบกลยทธทคณะผเขยนทไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ พบวา กลยทธทด

ตองมความสอดคลองและมความเชอมโยงกบสภาพแวดลอมผานกลไกการบรณาการใน

ภาพรวมโดยนยของผประกอบการเชงกลยทธ ดงนน คณะผเขยนจงไดน�าเสนอกลยทธเพม

เตมอก 3 มต คอ (1) กลยทธนานน�าสเหลอง มงเนนทการจดการขอมลสารสนเทศและการ

ก�าหนดทศทางการด�าเนนการของธรกจ มงเนนทการวด วเคราะหและปรบปรงผลการ

ด�าเนนการขององคกรเพอพฒนาไปสความยงยน ดวยตวชวดเชงรปธรรมและนามธรรม

(2) กลยทธนานน� าสเขยว มงเนนทางดานการจดการองคความรและการมสวนรวมของ

บคลากรในองคกร เพอวเคราะหและแกปญหาขององคกรอยางเปนระบบ และ (3) กลยทธ

นานน�าสแสด มงเนนการวเคราะหและควบคมความเสยงองคกร ซงเมอรวมทง 7 กลยทธ

ทไดน�าเสนอมา โดยทคณะผเขยนเรยกวา “กลยทธนานน�าสรง” โดยทกลยทธแตละประเภท

นสามารถพฒนาหรอเสรมสรางใหธรกจมความไดเปรยบการแขงขน เสรมสรางการเจรญ

เตบโต สรางความอยรอดและผประกอบการสามารถด�าเนนธรกจไดอยางย งยนในอนาคต

แททจรงแลวทกกลยทธทไดกลาวมาขางตนนมสวนถกตองและเปนกลยทธส�าคญตอความ

ส�าเรจขององคกร แตยงขาดการบรณาการในภาพรวม การมงเนนเชงสมรรถนะและให

ความส�าคญตอกลยทธทง 7 ประเภทผานการเชอมโยงทกปจจยขององคกรทมความสมพนธ

และเชอมโยงซงกนและกนในการพฒนาธรกจใหเจรญเตบโตอยางตอเนอง

ดงนน ผประกอบการหรอผน�าของแตละองคกรตางตองมแนวความคดแสวงหา

และพยายามพฒนากลยทธ ททาทายและเหมาะสม สามารถตอบค�าถามวา องคกรทเขมแขง

และมผลการด�าเนนการทด มก�าไรสงนนควรมคณลกษณะและภาพลกษณองคกรอยางไร

มความสามารถในการสรางเสรมความไดเปรยบในการแขงขน (competitive advantage)

สรางธรกจใหเจรญเตบโต (growth) และมความยงยน (sustainability) ผานขามศตวรรษ

ท 21 นไดอยางไร ในอดตไดมนกวชาการและบทความตางๆ ไดสรปวา องคกรท

ประสบความส�าเรจตองมนวตกรรมผลตภณฑแบบตอยอดของตนเอง ธรกจตองม

คณลกษณะทโดดเดนหรอคณลกษณะเฉพาะ มงเนนการตลาดทรวดเรวและตอบรบความ

ตองการของลกคาทออนไหวและมพฤตกรรมองคกรทปรบเปลยนตลอดเวลา ตองมการ

ตอบรบสงคม ชมชนรอบขางดวยการเปนสมาชกหรอประชาคมทด ท�าประโยชนและ

เกอกลใหชมชนหรอผมสวนเกยวของ มความพรอมในการอนรกษสงแวดลอมธรรมชาต

Page 13: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

13Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

มคณธรรมจรยธรรม เคารพซงกฎหมายและหนาทพลเมองด เปนตน

ฉะนน คณะผเขยนสรปวา องคกรทจะประสบความส�าเรจในโลกธรกจยค

โลกาภวตน ตองค�านงถงทกปจจยหลกและทส�าคญทกองคประกอบของกลยทธนานน� า

สรงมความครอบคลมผทมสวนไดสวนเสยทกกลม บนพนฐานความซบซอนขององคกร

ทตองเผชญกบสภาพแวดลอมทมความผนผวน การประสบความส�าเรจของธรกจในระดบ

โลกทกวนน บนสภาวะของการแขงขนทรนแรงและมความไมแนนอน ดงนน ผประกอบการ

หรอผน�าองคกรตองมความชดเจนในการประกอบการธรกจเพอสรางความไดเปรยบ

เชงกลยทธ องคกรตองมสารสนเทศทส�าคญ มความถกตอง แมนย �าเพอท�าการวเคราะห

และการตดสนใจบนพนฐานการจดการกบความสลบซบซอนของบรบททมการ

เปลยนแปลง หรอตองอาศยความคลองตวและความสามารถน�าไปสการปฏบต ดงนน

คณะผเขยนจงไดพฒนากลยทธเพมขนอก 3 ประเภท จากเดมมกลยทธ 4 ประเภท คอ

(1) กลยทธนานน� าสแดง (2) กลยทธนานน� าสคราม (3) กลยทธนานน� าสขาว และ (4)

กลยทธนานน� าแหงความรก ดงนน เพอท�าการตอยอดกลยทธใหมความครอบคลมใน

ภาพรวม คณะผเขยนจงน�าเสนอเพม คอ (5) กลยทธนานน�าสเหลอง (6) กลยทธนานน�า สเขยว และ (7) กลยทธสแสด โดยมการน�าเสนอกลยทธรปแบบใหม คอ กลยทธนานน�า

สรง (Rainbow Oceans Strategy) ดงภาพท 1

ภาพท 1 กลยทธนานน�าสรง (Rainbow Oceans Strategy)

Page 14: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

14 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

อภปรายผล องคกรยคใหมมลกษณะคลายสงมชวตทมการเปลยนแปลงไปอยางตอเนองตาม

ขนตอนของการพฒนาและตามยคสมยของสงคม สภาพแวดลอม เทคโนโลยและชมชน

โดยรอบขององคกร ความส�าเรจเกดขนจากความมงมนในการน�าพาองคกรใหมคณภาพ

ไปสความยงยนในทสด เพราะการน�าองคกรไปสความยงยน คอ การสรางองคกรใหม

สมรรถนะทสงขน มการบรณาการกลยทธธรกจทเหมาะสม มความสามารถในการแขงขน

และการด�าเนนธรกจอยางตอเนองบนพนฐานของความรบผดชอบตอผมสวนเกยวของทง

ภายในและภายนอกองคกร โดยเนนผลลพธการด�าเนนการทโดดเดนใน 3 ดาน คอ

(1) การสงมอบคณคาทดใหแกลกคาและผมสวนได-สวนเสย ตลอดจนรกษาฐานลกคาเดม

และดแลผมสวนได-สวนเสยดวยคณภาพบรการเพราะจะสงผลใหเกดความยงยน

ขององคกรในระยะยาว (2) เนนการปรบปรงประสทธผลและขดความสามารถขององคกร

โดยรวม (3) เนนการเรยนรขององคกรและของเอกบคคล เพราะองคประกอบเหลาน

จะมอทธพลตอความยงยนของธรกจ (Kuckertz and Wagner, 2010)

องคกรทมความยงยนนนตองมการบรณาการกลยทธทหลากหลาย โดยม

วตถประสงคเพอใหผลการด�าเนนงานบรรลเปาหมาย (Wang, 2008) ดงเชน กลยทธนาน

น�าสรง ทง 7 ส คอ (1) ดานการแขงขนของธรกจ คอ กลยทธนานน�าสแดง ดงแนวคดของ

Porter (1980) (2) ดานนวตกรรมหรอการสรางความแตกตาง คอ กลยทธนานน�าสคราม

ดงแนวคดของ Kim and Mauborgne (2005) (3) ดานคณธรรม จรยธรรมและความรบผดชอบ

ตอสงคม คอ กลยทธนานน� าสขาว ดงแนวคดของ ดนย จนทรฉาย (2553) (4) ดาน

ความรบผดชอบของของผมสวนได-สวนเสยทกกลมขององคกร คอ กลยทธนานน�าสชมพ

ดงแนวคดของประเสรฐ เพชรชนสกล (2553) (5) ดานเทคโนโลย ขอมลสารสนเทศ

เพอใชเปนขอมล เชงประจกษในการวางแผนและตดสนใจเชงกลยทธ คอ กลยทธนานน�า

สเหลอง ดงแนวคดของ Papazoglou and Ribbers (2006) (6) ดานความรองคกร คอ กลยทธ

นานน�าสเขยว (Malhotra, 2005; วจารณ พานช, 2550) และ (7) ดานการจดการความเสยง

คอ กลยทธนานน� า สแสด และในบางสถานการณกลยทธนานน� าสแสด อาจมความ

สอดคลองกบกลยทธนานน�าสครามทเนนการพฒนานวตกรรม ดวยองคความรทงภายใน

และภายนอกองคกร ความคดสรางสรรค ผานการเปนผประกอบการเชงกลยทธ (Bessant

and Tidd, 2011, pp. 27-28) เพอก �าหนดทศทางการด�าเนนงาน วสยทศน พนธกจและกลยทธ

การด�าเนนงานบนพนฐานความแตกตางจากคแขงขน ดวยการน�าเสนอผลตภณฑและ

บรการใหมๆ วธการใหมๆ (Schendel and Hofer, 1979) เนนความใกลชดลกคา พยายาม

Page 15: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

15Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

แสวงหาโอกาสใหมๆ โดยทธรกจเนนการเตบโตดวยการแสวงหาความรหรอขอมลใหมๆ

และความพยายามปรบตวใหเทาทนกบสภาพแวดลอมภายนอกทเปลยนแปลงไปอยาง

รวดเรว ดงเชนทกลาวไวในกลยทธนานน�าสเขยวและกลยทธนานน�าสเหลองตางมอทธพล

หรอความสมพนธอยางใกลชดตอกลยทธนานน�าสแสด เนองจากการพฒนากลยทธทเนน

นวตกรรมและการแสวงหาโอกาสในการเตบโตในตลาดใหม ๆ มกเกยวของกบเรองของ

ความเสยงและการจดการความเสยง ทเกดขนของธรกจเสมอ ดงแนวคดของ Larker (2011)

ทไดสรปวา องคกรตองมการจดการความเสยงบนพนฐานของสภาพแวดลอมและ

ความตองการของผบรโภคทมการเปลยนแปลงอยางตอเนอง

ฉะนน กลยทธท 5, 6 และ 7 เปนแนวคดของคณะผเขยนทไดบรณาการจาก

แนวคด ทฤษฎ ประสบการณและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ โดยใชชอวา “กลยทธ

นานน�าสรง” โดยทผบรหารหรอผประกอบการตองมความเชอมโยงกลยทธทหลากหลาย

ในแตละดาน ดวยการบรณาการใหเปนหนงเดยว (Green, Covin and Slevin, 2006)

เปรยบเสมอนมหาสมทรแตละแหง ถงแมจะแยกแยะออกจากกนโดยสนเชง แตน� ากยง

สามารถไหลเวยนไปมาถงกนแบบไรตะเขบ ฉะนน เสมอนหนง กลยทธนานน� าสรง

หลากสนเชนเดยวกน ตางมความส�าคญและมจดเดนในตนเอง สามารถสนบสนนให

การด�าเนนการภายในองคกรมประสทธภาพและประสทธผล อนจะน�าองคกรไปส

ความเจรญรงเรองอยางตอเนองตลอดไป สดทายพฒนาไปสความยงยนในทสด ดงทผน�า

ระดบสงของโมโตโรลา ซงเปนองคกรขนาดใหญและเปนผน�าดานเทคโนโลยของประเทศ

อเมรกา (Robert W. Galvin, Motorola Commercial, Government and Industrial Solutions

Sector) ไดกลาวไววา “ในขณะทองคกรอนมงเนนแตประเดนพฒนาในดานใดดานหนง

แตโมโตโรลาไดด�าเนนการตามเกณฑมาตรฐานของบาลดรจ (Baldrige) ดวยการมงเนนท

โครงสรางการบรหารแบบบรณาการ โดยผนวกรวมทกปจจยเขาพรอมกนในการด�าเนนการ

อยางหวงผลตามเปาหมายและกลยทธทไดก �าหนดไว กระบวนการนเปรยบเทยบเทากบ

การหลอมรวมของกลยทธทมความหลากหลายเขาดวยกน ดงเชนกลยทธนานน�าสรงทได

กลาวถงในบทความวชาการนเชนเดยวกน

ขอเสนอแนะ การน�าองคกรใหเจรญเตบโตและมความยงยนอยางตอเนองนนเปนสงทยาก

ล�าบากพอสมควรส�าหรบผประกอบการบางทาน เพราะปจจบนสภาพแวดลอมในอนาคต

ทมความผนผวน ผบรหารองคกรตองสรางคานยม ความเชอองคกรดานคณภาพจาก

Page 16: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

16 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

จตส�านกของพนกงานและผมสวนเกยวของ เนนการพฒนาบคลากรสระบบงานทมทศทาง

และตวชวดในการน�าองคกรทเปนรปธรรม เนนความเขาใจทเรยบงาย ครบทกเครองมอ

ดานการจดการผานการประยกตใชกลยทธทหลากหลาย เชนเดยวกบกลยทธนานน�าสรง

ภายใตการหลอมรวมเปนหนงเดยวกนในแตละสถานการณนน ๆ

ผสนใจทางดานวชาการควรมการพฒนาทงวชาการและวชาชพ พรอมทงสราง

วฒนธรรมดานการจดการความรขององคกร ตองมความตระหนกหรอซาบซงกบเสนหใน

การตงค �าถามและไขวควาในการหาค�าตอบเชงสรางสรรค เพอน�าไปสนวตกรรมเชงรกบน

พนฐานความยงยนขององคกรสบตอไป

รายการอางอง

ภาษาไทยดนย จนทรเจาฉาย. (2553). กลยทธนานน�าสขาว. กรงเทพมหานคร: ดเอมจ

บดนทร วจารณ. (2550). HR กบองคกรทเปนเลศตามแนวทางรางวลคณภาพแหงชาต

(Thailand Quality Award: TQA) “วารสารการบรหารตน”, 28(4): 58-61.

ประเสรฐ เพชรชนสกล และคณะ. (2553). นานน�าแหงความรก. กรงเทพมหานคร:

เพยรสนเอดดเคชน อนโดไชนา

วจารณ พานช. (2550). การบรหารงานวจย : แนวคดจากประสบการณ. (พมพครงท 2)

กรงเทพมหานคร.ดวงกมล.

ส�านกงานรางวลคณภาพแหงชาต. (2555). เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต ป 2555-2556.

กรงเทพมหานคร: พงษวรนการพมพ

ส�านกงานรางวลคณภาพแหงชาต. (2552). เรยนจากแชมปเพอเปนแชมป. กรงเทพมหานคร:

พงษวรนการพมพ

ส�านกงานรางวลคณภาพแหงชาต. (2549). Best Practices: TQA Winner 2006.

กรงเทพมหานคร: อนโนกราฟฟกส

ส�านกงานรางวลคณภาพแหงชาต. (2548). Behind the Scenes” TQC Winner 2005.

กรงเทพมหานคร: พงษวรนการพมพ

สณฐตา กาญจนพนธ. (2555). ชวตนาคร. [Online] Available: http://www.human.cmu.

ac.th/Huge/huge104/data/104-19.pdf. คนเมอ 9 มถนายน 2555.

อ�านาจ วดจนดา. (2550). การพฒนาทรพยากรมนษย. “วารสารด�ารงราชานภาพ”, 6(22):

17-23.

Page 17: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

17Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat UniversityVol.7 No. 2 (July - December 2012)

ภาษาองกฤษAshton, T.S. (1997). The Industrial Revolution (1760-1830). Oxford: Oxford University

Press.

Bessant, J., & Tidd, J. (2011). Innovation and Entrepreneurship, (2rd ed.). New Jersey:

John Wiley and Sons.

Boulnois, L., & Loveday, H. (2004). Silk road: Monks, Warriors & Merchants on the

Silk Road, Hong Kong: Odyssey Publication.

Boyett, J.H., & Boyelt, J.T. (2001). The guru guide to the knowledge economy: The

best ideas for operating profitably in a hyper-competitive world. New York

: John Wiley & Sons.

Denning, P., & Dunham, R. (2010) The Innovator’s Way: Essential Practices for

Successful Innovation, Boston: Toppen Best-set Premedia.

Divine, R. A., & Others. (2010). American Past & Present, (7th Ed.). New York: Pearson

Education.

Fraser, J., & Simkins, B. J. (2010). Enterprise Risk Management. New Jersey: John

Wiley and Sons.

Hill, C.W. (2010). International Business: Competing in the Global Marketplace,

(8th ed.) New York: McGraw-Hill.

Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (1996) The Balanced Scorecard: Translating strategy

into action, Boston: Harvard Business School Press

Kim, W.C., & Mauborgne, R. (2005). Blue Ocean Strategy: How to Create Uncontested

Market Space and Make the Competition Irrelevant, Boston: Harvard

Business School Publishing Corporation.

Kim, W.C., & Mauborgne, R. (2012) Conversation with W. Chan Kim and Renee

Mauborgne, INSEAD, Paris. [Online] Available: http://www.insead.edu/

alumni/newsletter/February2005/Interview.pdf. คนเมอ 13 พฤษภาคม 2555.

Larcker, D.F. (2011). Organizational Strategy, Business Models, and Risk

Management. Stanford Graduate School of Business. Corporate Governance

Research Program, [Online] Available http://www.gsb.stanford.edu/cgrp

คนเมอ 14 พฤษภาคม 2555.

Page 18: กลยุทธ์น่านน ้ าสีร้ง: เส้นทาง ...jms.crru.ac.th/datas/MJ_30_2_2555_42_ExJournal.pdf · 2016. 6. 15. · การเรียนรู้

18 วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎเชยงรายปท 7 ฉบบท 2 (กรกฎาคม - ธนวาคม 2555)

Malhotra, Y. (2005). Integrating knowledge management technologies in organizational

business processes: getting real time enterprises to deliver real business

performance, Journal of Knowledge Management, 9(1):7-28.

Kuckertz, A., & Wagner, M. (2010). The influence of sustainability orientation on

entrepreneurial intentions investigating the role of business experience, Journal

of Business Venturing, 25 (2010) 524–539.

Papazoglou, M. P., & Ribbers, P. M. (2006). e-Business: Organization and Technical

Foundations. New Jersey: John Wiley and Sons.

Peter, J.P., & Olson J.C. (2010). Consumer Behavior and Marketing Strategy,

(9th ed.), New York: McGraw-Hill.

Porter, M.E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and

Competitions, New York: Free Press.

Schendel, D., & Hofer, C. (1979). Strategic Management: A New View of Business

Policy and Planning. Boston, Massachusetts: Little, Brown.

Schumpter, J. (1994) A History of Economic Analysis. London: Routledge.

Wang, C. L. (2008). Entrepreneurial orientation, learning orientation, and firm

performance, Entrepreneurship Theory and Practice, 32(4): 635-656.

Weerawardena, J. (2003). Exploring the role of market learning capability in competitive

strategy, European Journal of Marketing, 37(3): 407-429.

Green, K.M. , Covin, J. G., & Slevin, D. P. (2006). The relationship between strategic

adaptability and entrepreneurial orientation: The role of structure-style fit.

Frontiers of Entrepreneurship Research, 26(23): 1-14.