การวิเคราะห์สัมพันธสารพระราชดำารัสในพระบาทสมเด็จพระปรมินท...

การวเคราะหสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพล

อดลยเดชทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง1

Discourse Analysis of His Majesty King Bhumipol’s Royal Speeches about Sufficiency Economy

วโรจน กองแกว2

Wirote Kongkaew

รชนยญา กลนนำาหอม3

Ratchaneeya Klinnamhom

อควทย เรองรอง4

Akhawit Ruengrong

1 บทความนเปนสวนหนงของปรญญานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาภาษาไทย มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ

2 นสตปรญญาโท ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ E-mail: [email protected]

3 อ.ด., อาจารย ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ E-mail: [email protected]

4 ค.ด., ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา E-mail: [email protected]

112

วารสารบรรณศาสตร มศว ปท 5 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2555

บทคดยอ งานวจยนมจดมงหมายเพอวเคราะหสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง วาประกอบดวยสมพนธสารประเภทใด โดยใชจดมงหมายในการสอสารเปนเกณฑในการจำาแนก ขอมลทใชศกษา คอ พระราชดำารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาตงแต พ.ศ. 2517 ถง พ.ศ. 2550 จำานวน 15 องค ผลการศกษาพบวา สมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวยสมพนธสารยอย 18 ประเภท ไดแก สมพนธสารขอคดเหน สมพนธสารเลาเรอง สมพนธสารชแจง สมพนธสารคำาสอน สมพนธสารคำาแนะนำา สมพนธสารตวอยาง สมพนธสารขอบใจ สมพนธสารอธบายความ สมพนธสารอวยพร สมพนธสารแสดงความรสก สมพนธสารอางถงคำากลาวของผนำากลาว สมพนธสารเทาความ สมพนธสารหยอกลอ สมพนธสารฝากใหคด สมพนธสารแจงใหทราบ สมพนธสารขอคำาถาม สมพนธสารชมเชย และสมพนธสารนดพบ ในจำานวน สมพนธสารยอยทง 18 ประเภทน มสมพนธสารยอยทเปนองคประกอบหลกซงจะปรากฏในสมพนธสารพระราชดำารสทกองคอย 4 ประเภท ไดแก สมพนธสารขอคดเหน สมพนธสารเลาเรอง สมพนธสารคำาสอน และสมพนธสารขอบใจ เมอพจารณาอตราสวนรอยละของสมพนธสารยอยประเภทตาง ๆ แลวควรจดสมพนธสารพระราชดำารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงเปนสมพนธสารขอคดเหน

Abstract This study aimed at analyzing the topic of sufficiency economy addressed by His Majesty King Bhumipol in his royal speeches in order to categorize the discourse in terms of its communicative purposes and to determine the overall discourse type of the speeches about this issue. Data were collected from 15 royal speeches given to the audience of well-wishers on the occasion of the Royal Birthday Anniversary between 1964 and 2007. From the data analysis, 18 types of discourse were found in the sampled speeches: expressing opinions, recounting, explaining, teaching/instructing, giving advice, exemplifying, expressing thanks, elaborating, well-wishing/ blessing, expressing feelings, referring to the words of the leader of the audience, making references, teasing, giving the audience points to ponder, informing, questioning, complimenting, and making appointments. Among the 18 types of discourse, four main types were found to recur in all the sampled speeches, namely expressing opinions, recounting, teaching, and expressing thanks. Based on the percentage of each main type of discourse, the royal speeches about sufficiency economy were categorized as opinion discourse.

คำ�สำ�คญ: สมพนธสาร พระราชดำารส เศรษฐกจพอเพยงKeyword: Discourse, Royal speeches, Sufficiency economy

113


บทนำ� แนวคดเรอง “เศรษฐกจพอเพยง” เปนหลกปรชญาทพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงพระราชทานแกพสกนกรชาวไทยโดยผานกระแสพระราชดำารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาเพอชแนะแนวทางในการดำาเนนชวตใหแกพสกนกรตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ พ.ศ. 2540 และหลงจากทมการเผยแพรแนวคดเรอง “เศรษฐกจพอเพยง” คนในสงคมตางใหความสนใจและนอมนำาไปเปนแนวทางในการปฏบตกนอยางกวางขวางจนบงเกดผลเปนทประจกษชด จงทำาใหมการกลาวถงและอางองหลกปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง” อยเสมอ ไมวาจะเปนตามสอมวลชนตาง ๆ ดงนนแนวคดเรอง “เศรษฐกจพอเพยง” จงดำารงอยในกระแสของสงคมเรอยมาจนถงปจจบนในฐานะแนวทางเลอกหนงทมคณคาซงตงอยบนพนฐานของภมปญญาและวฒนธรรมของไทย ดงท เสนห จามรก (2542: 164-167) ไดกลาวถง “เศรษฐกจพอเพยง” วาเปนหลกการและกระบวนการทางสงคมทควรถอควบคกนไปกบหลกการเศรษฐกจเสรซงอยในสภาวการณทไมสมดล เมอมความจำาเปนตองคลอยตามกระแสโลก “เศรษฐกจพอเพยง” จะเปนเสมอนภมคมกนเพอเปนแนวทางสรางประโยชนสขใหกบประชาชน พระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงททรงพระราชทานแกพสกนกรชาวไทย ตงแต พ.ศ. 2517 - พ.ศ. 2550 มความสำาคญในดานเศรษฐกจและสงคม ซงภาครฐไดนำามากำาหนดเปนนโยบายในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สถาบนการจดการเพอชนบทและสงคม. 2552: 3) ตงแตฉบบท 8 จนถงฉบบท 11 ซงเปนฉบบปจจบน นอกจากนยงมความสำาคญทางดานภาษาศาสตรดวย เนองจากพระราชดำารสใชภาษาในระดบขอความหรอระดบทสงกวาประโยค ตวอยางเชน พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2541 ความตอนหนงวา “...ให พอเพยงนกหมายความวา มกนมอย ไมฟมเฟอย ไมหรหรากได แตวาพอ. แมบางอยางอาจจะดฟมเฟอย แตถาทำาใหมความสข ถาทำาไดกสมควรทจะทำา...ฉะนนควรทจะปฏบตสงทพอเพยง. ทางความคดกเหมอนกน ไมใชทางกายเทานน...” เปนตน ซงราชบณฑตยสถาน (2553: 135) เรยกภาษาในลกษณะนวา “สมพนธสาร (Discourse)” การศกษาภาษาในอดตนนมกใหความสนใจศกษาในเรองเสยง คำา ประโยค และความหมายเทานน โดยมไดตระหนกวาภาษาทมนษยใชจรงนนมหลายประเภท หลายรปแบบ ซงอาจแตกตางไปตามจดมงหมายในการสอสาร ทำาใหการศกษาภาษาในอดตมขอจำากดไมครบถวนสมบรณ (ชลธชา บำารงรกษ. 2539: 1) ดวยเหตนจงทำาใหนกภาษาศาสตรเหนความสำาคญของการศกษาดานสมพนธสารซงครอบคลมทงบรบททางภาษาและการสอสารมากกวา การวเคราะหสมพนธสาร (Discourse analysis) หมายถง การศกษาความเกยวพนรอยเรยงประโยคในภาษาพดและภาษาเขยนขนเปนหนวยทใหญกวาระดบประโยค (ราชบณฑตยสถาน. 2553: 135) ซงขนตอนแรกของการวเคราะห สมพนธสาร คอ การพจารณาประเภทของสมพนธสาร เพอนำาไปสการศกษาสมพนธสารแตละประเภทไดอยางถกตองและ เหมาะสม (สมทรง บรษพฒน. 2529: 5) การแบงประเภทสมพนธสารนน นกภาษาศาสตรใชเกณฑหลายเกณฑในการจำาแนก เชน ลองเอเคอร (Longagre) ใชเกณฑลำาดบเวลาและเกณฑการมผกระทำาเขามาเกยวของมาแบงสมพนธสารจากการพดของคนคนเดยวออกเปน 4 ประเภท ไดแก สมพนธสารเรองเลา (Narrative discourse) สมพนธสารโนมนาว (Hortatory discourse) สมพนธสารกระบวนการ (Procedural discourse) และสมพนธสารอรรถาธบาย (Expository discourse) (ชลธชา บำารงรกษ. 2539: 5; อางองจาก Longacre. 1983. The Grammar of Discourse.) เมอพจารณาสมพนธสาร ทง 4 ประเภทนจะเหนวาเปนการแบงตามจดมงหมายในการสอสารเปนหลก พระราชดำารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงเปนสมพนธสารทมจดมงหมายในการสอสาร ดวยเหตนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาพระราชดำารสในพระบาทสมเดจ พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง โดยมงวเคราะหพระราชดำารสเพอนำาไปสการจดประเภท สมพนธสารทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงทงหมด

114


วตถประสงคของก�รวจย 1. เพอวเคราะหประเภทสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง โดยใชจดมงหมายในการสอสารเปนเกณฑในการจำาแนกประเภท 2. เพอศกษาการปรากฏของสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกยวกบ เศรษฐกจพอเพยงในแตประเภท

คว�มสำ�คญของก�รวจย ผลการวจยนจะทำาใหทราบประเภทของสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง อนจะนำาไปสการหาแนวทางในการวเคราะหสมพนธสารพระราชดำารสไดอยางเหมาะสมตอไปเพอใหเขาใจความหมายของสมพนธสารพระราชดำารสไดชดเจนยงขน

วธดำ�เนนก�รวจย ในการวจยครงน ผวจยไดดำาเนนการตามขนตอน ดงน 1. ประชากรทใชในการวจย ไดแก พระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง ตงแต พ.ศ. 2517 จนถง พ.ศ. 2550 จำานวน 15 องค ซงกลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก สมพนธสาร ทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง จำานวนรวมทงสน 960 สมพนธสาร (สำานกราชเลขาธการ. 2555: ออนไลน; เครอขาย กาญจนาภเษก. 2555: ออนไลน) โดยคดเลอกพระราชดำารสทปรากฏคำาวา “เศรษฐกจพอเพยง” “พออยพอกน” “พอม พอกน” “พอเพยง” “พออย” “พอสมควร” “พอประมาณ” “พงตนเอง” “ตามอตภาพ” คำาใดคำาหนงอยในพระราชดำารสองคนน และคำาทปรากฏเหลานตองสอความหมายไปในเรองการดำาเนนชวตแบบพอเพยง นอกจากน ยงหมายรวมถงขอความ ใด ๆ ถงแมจะไมปรากฏคำาดงกลาวมา แตถาสอความหมายหรอแนวคดเกยวกบการดำาเนนชวตหรอวถปฏบตทอยบนพนฐานของความพอเพยงกถอวาเปนพระราชดำารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงดวย 2. เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบบนทกขอมลการวเคราะหเนอหาพระราชดำารส สำาหรบบนทกจดมงหมายในการสอสารของพระราชดำารสในแตละสมพนธสาร 3. การวเคราะหเนอหา ผวจยอานและวเคราะหพระราชดำารสแตละองค โดยอานตงแตตนจนจบ และพจารณาเนอหาของแตละสมพนธสารวามจดมงหมายในการสอสารเพออะไร ซงสมพนธสารในทนหมายถง ภาษาทใชสอสารในพระราชดำารสตงแตระดบประโยคและสงกวาระดบประโยค หลงจากนนบนทกไวในแบบบนทกขอมล โดยจดกลมสมพนธสารทมจดมงหมายในการสอสารเดยวกนไวในกลมเดยวกน และกำาหนดชอประเภทของสมพนธสารแตละกลม ผวจยไดนำาผลการจำาแนกประเภทของสมพนธสารพระราชดำารสทงหมดทบนทกไวในแบบบนทกปรกษาผเชยวชาญดานภาษาศาสตรและประธานทปรกษาปรญญานพนธ จำานวน 3 คน ซงไดรบคำาแนะนำาเพอปรบปรงแกไขการจดกลมประเภทของสมพนธสาร 4. การวเคราะหขอมล นำาขอมลจากแบบบนทกมาแจกแจงความถและคารอยละ โดยมวธคำานวณ ดงน

ผลรวมจำานวนสมพนธสารแตละประเภท ผลรวมของสมพนธสารทกประเภท

X 100

115


สรปผลก�รวจย 1. ผลการวเคราะหประเภทสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง โดยใชจดมงหมายในการสอสารเปนเกณฑในการจำาแนกประเภท พบวาม 18 ประเภท ดงน 1.1 สมพนธสารขอคดเหน หมายถง สมพนธสารทแสดงขอวนจฉยหรอความเชอตามทคดเกยวกบเรองตาง ๆ ตวอยางเชน

“...อนนทพดถงความฝดเคอง ความแรนแคน ความจรงเมองไทยนยงด ไมใชวาอวดเรารำารวย ไมใชอวดวาเราเปนมหาอำานาจ ไมใชวาเราเปนประเทศหรหรา แตวาเราพออยได และดวยอำานาจแหงความสามคคนนเองททำาใหเราอยได ใครมา บอกวาเมองไทยลมจมแลวกมาพจารณาดจะเหนวาเรากไมไดลมจม อาจจะคลอนแคลนบางสวน แตวากยงอยไดเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ แมจะประเทศทเรยกวาประเทศทรวย ของเราอยด ในดานเศรษฐกจนอยดพอสมควร กคลอนแคลนไปตามเรองตามราวของเศรษฐกจโลก แตยงเรยกวาเหนอศนยสตรกลาง ยงดกวา แตวาทจะดทจะไดกำาไรทสด คอวาไมแรนแคนในทางจตใจ กสามคคทง ๒ อยาง ในทางวชาการ และกในทางจตใจ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2524)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารขอคดเหนเกยวกบเรองสภาพความเปนอยของประเทศไทยวาเปนประเทศทไมใชเปนประเทศมหาอำานาจหรอรำารวยแตมความพออยพอสมควร ถงแมจะไดรบผลกระทบบางตามสภาวะเศรษฐกจโลกแตประเทศไทยจะอยได ทงนเพราะความไมแรนแคนทางจตใจและมความสามคค สมพนธสารขอคดเหนดงกลาวแสดงใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาความพอเพยงนนตองอาศยคณธรรมเรองความสามคคทงสองอยางคอความสามคคทางวชาการซงหมายถงความพรอมและพอเพยงในดานความรทางวชาการ ความสามคคอกอยางหนงคอความสามคคทางจตใจซงหมายถงความไมแรนแคนทางจตใจ 1.2 สมพนธสารเลาเรอง หมายถง สมพนธสารทแสดงการพดหรอเลาเรองราวตาง ๆ ตามทเคยไดพบไดเหนหรอไดยนไดฟงมาใหผอนฟง ตวอยางเชน

“...ตองเลานทานอกเรองหนง. คอไปทางชลบรครงหนง นกหลายสบปมาแลว. มพอคาคนหนง เขาบอกวาเขาทำาโรงงาน สำาหรบทำาสบปะรดกระปอง. เขาลงทนเปนลาน จำาไมไดแลวกลาน เพอสรางโรงงาน. การลงทนมากอยางนน บอกใหเขาทราบวาไมคอยเหนดวย. เพราะวาเคยทำาโรงงานเลกๆ ททางภาคเหนอ ใชเงนสามแสนบาท เพอทจะเอาผลตผลของชาวบานชาวเขามาใสกระปองแลวขาย กไดผล. เปนโรงงานเลกๆ. บอกวาทเขาลงทนเปนลาน รสกวาเสยง. เขาบอกวาตองทำาอยางนน เขากลงทน. ทำาไปทำามา สบปะรดทอำาเภอบานบง ทางชลบร กมไมพอ. เมอมไมพอตองไปสงสบปะรดมาจากปราณบร. สบปะรดจากปราณบรตองขนสงมา กตองเสยคาใชจายมาก. ทำาไปทำามาโรงงานกลม. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2540)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารเลาเรองทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเสดจพระราชดำาเนนไปชลบร ทรงเลาวามพอคาคนหนงทำาโรงงานสบปะรดกระปองซงลงทนเปนลานเพอสรางโรงงานนน พระองคไดทรงบอกกบเขาวาไมคอยเหนดวยกบการลงทนมากมายอยางนนเพราะมความเสยง สดทายโรงงานสบปะรดกระปองนนกลมเพราะวตถดบในพนทไมเพยงพอตองสงจากพนทอนซงตองเสยคาขนสงมาก จากเรองเลานทำาใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาการดำาเนน กจการใดๆ นนควรมความพอดกบตวเอง นอกจากนควรมการสรางภมคมกนทดเพอไมใหเกดความเสยงหรอมความเสยงนอยทสด ทงนผดำาเนนกจการนนตองมความร ความรอบคอบ และประหยด เชนในเรองวตถดบในการผลต การขนสง เปนตน

116


1.3 สมพนธสารชแจง หมายถง สมพนธสารทมงใหรายละเอยดขอเทจจรงในประเดนทเปนขอสงสยหรอในประเดนทคาดวาอาจจะกอใหเกดความเขาใจผดเพอใหเกดความเขาใจรวมกนในเรองตาง ๆ ตวอยางเชน

“...คอวา ไมไดหมายความวาใหทำากำาไรเลกๆ นอยๆ เทานนเอง. ทำากำาไรกทำา ถาเราทำากำาไรไดด มนกด แตวาขอใหมนพอเพยง. คอถาทานเอากำาไรหนาเลอดมากเกนไป มนไมใชพอเพยง. นกเศรษฐกจเขาวาพระเจาอยหว นคดอะไรแปลกๆ. กแปลกส ขายไมใหไดกำาไร ซออะไรไมขาดทน เปนเศรษฐกจพอเพยง คอไมตองหนาเลอด แลวไมใชจะมกำาไรมากเกนไป หรอนอยเกนไป ใหพอเพยง. ไมใชเรองของการคาเทานนเอง เปนเรองของการพอเหมาะพอด. เราทำาพอเหมาะพอดกด. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2550)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารชแจงเรองการทำากำาไรตามแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาไมไดหมายความวาใหเอากำาไรเพยงเลก ๆ นอย ๆ เทานน สามารถทำากำาไรไดแตควรเอากำาไรแบบพอเพยง คอไมมากหรอนอยเกนไป และยงทรงชแจงอกวาเรองเศรษฐกจพอเพยงนไมใชเรองของการคาเทานนแตเปนเรองของการพอเหมาะพอดใน ทกเรอง สมพนธสารชแจงนทำาใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาการกระทำาทกอยางควรมความพอด พอเหมาะ 1.4 สมพนธสารคำาสอน หมายถง สมพนธสารทแสดงการอบรมสงสอนในเรองตาง ๆ ทงในสงทควรปฏบตและไมควรปฏบตเพอเปนแนวทางในการดำาเนนชวตหรอดำาเนนกจการตาง ๆ ตวอยางเชน

“...ฉะนนควรทจะปฏบตสงทพอเพยง. ทางความคดกเหมอนกน ไมใชทางกายเทานน ถามใครมความคดอยางหนง และตองการบงคบใหคนอนคดอยางเดยวกบตว ซงอาจจะเปนความคดทไมถก กไมสมควรทำา. ปฏบตอยางนกไมใชการปฏบตแบบพอเพยง. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2541)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารคำาสอนเรองการปฏบตดวยความพอเพยงวาไมใชเปนเพยงแคทางกายเทานน ทางความคดกตองพอเพยงดวย การบงคบคนอนใหคดเหมอนกบตนเปนสงทไมควรทำาและไมเปนการปฏบตแบบ พอเพยง สมพนธสารคำาสอนนแสดงใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาผปฏบตตองมความพอเพยงในทกดาน ทงทางกายและความคด 1.5 สมพนธสารคำาแนะนำา หมายถง สมพนธสารทแสดงการชแนะแนวทางหรอวธปฏบตในเรองตาง ๆ ตวอยางเชน

“...เมอเปนทฤษฏใหมแลว กมาเขาเปนเรองของเศรษฐกจพอเพยง. คนททำาน ตองไมฟงซาน ไมฟงเฟอ. ไดเขยนไวในทฤษฏนนวาลำาบาก เพราะผทปฏบต ตองมความเพยร และตองอดทน. ไมใชวาทำางาย ๆ ไมใชบอกวาเปนทฤษฏของในหลวง แลวจะทำาไดสะดวก. และไมใชวาทำาไดทกแหง ตองเลอกท. ถาคอย ๆ ทำาไป กจะสามารถขยายความคดของทฤษฏใหมนไปได โดยดดแปลงทฤษฏน แลวแตสภาพของภมประเทศ หรออาจจะชวยสภาพภมประเทศ โดยหาแหลงนำาเพมเตม....” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2541)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารคำาแนะนำาเรองแนวทางการปฏบตตามหลกเศรษฐกจพอเพยง โดยทรงแนะนำาวาคนทปฏบตนนตองไมฟงซาน ไมฟงเฟอ ผทปฏบตตองมความเพยรและอดทนเพราะการปฏบตไมใชเรองงาย อยางการปฏบตตามทฤษฎใหมไมใชทำาไดทกท ตองเลอกทและสามารถดดแปลงทฤษฎใหเหมาะสมกบสภาพภมประเทศหรออาจจะ

117


ชวยสภาพภมประเทศโดยหาแหลงนำาเพมเตม สมพนธสารคำาแนะนำานแสดงใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาผปฏบตตองมความรและคณธรรมอยางพอเพยงเพราะผปฏบตตองนำาแนวคดไปปรบใชใหเหมาะสมกบสภาพตาง ๆ อยางมความรและในระหวางการปฏบตนนตองมความเพยร 1.6 สมพนธสารตวอยาง หมายถง สมพนธสารทนำามากลาวอางหรอนำามาประกอบการพดเพอใหเขาใจในสงทกำาลงพดไดชดเจนยงขน ตวอยางเชน

“...อยางพอเพยงเนย เรากทำา เราเขยนเรองทฤษฏใหม เขยนเรองเศรษฐกจพอเพยง เรากเขยนเอง ไมใหคนอนเขยน เขยนใชคอมพวเตอร คอมพวเตอรทซอมาราคาแพง แตวาซอมา 12 ปแลวกยงใชอย ยงใชคอมพวเตอรทอายกวา 12 - 13 ปแลว ซอมาตอนนน 5 รอบ ไดคอมพวเตอรมา มาถง 6 รอบ กคอมพวเตอรอนเดยวกน กยงใชอย...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2543)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารตวอยางเกยวกบการปฏบตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงเขยนเรองทฤษฎใหมและเศรษฐกจพอเพยงดวยพระองคเอง โดยยกตวอยางคอมพวเตอรททรงงานกใชงานมาอยางคมคา จงเปนตวอยางทวาหากทำาอะไรเองไดกควรทำาและการใชสงของตาง ๆ ควรใชใหคมคาทสด ดงนนจงถอไดวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางในการดำาเนนชวตแบบพอเพยง 1.7 สมพนธสารขอบใจ หมายถง สมพนธสารทแสดงความรสกพอใจในความดทผอนมตอตน ตวอยางเชน

“...ขอขอบใจทานทงหลายทไดมาในโอกาสวนน ซงเปนวนกอนวนเกด และขอขอบใจนายกฯ ทไดอวยพรในนามของทานทอยในศาลาน และทงขางนอก รวมทงคนทอยนอกวงอยหนง นอกกรง ใหพร ซงกเปนสงทมพลงเพราะวา คนจำานวนมากมาใหพรกนาจะเปนผลด กตองขอบใจทไดกลาวถงกจการทไดทำามาตลอด...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2545)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารขอบใจเรองทมคณะบคคลตาง ๆ มาเขาเฝาฯ เพอถวายพระพรเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาและทรงขอบใจทไดกลาวถงกจการตางๆ ทไดทรงทำามา สมพนธสารขอบใจนแสดงใหเหนวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางความพอเพยงในดานการพด กลาวคอ เมอมผมาถวายพระพรและกลาวถงพระราชกรณยกจตางๆ ททรงบำาเพญเพอประโยชนของประชาชนกทรงกลาวขอบใจซงเปนคำากลาวทพอเพยงดวยเหตผล 1.8 สมพนธสารอธบายความ หมายถง สมพนธสารทแสดงการขยายความของศพทหรอขอความตาง ๆ เพอใหเกดความเขาใจมากขน ตวอยางเชน

“...ความพอเพยงในความคดกคอ แสดงความคดของตว ความเหนของตว และปลอยใหอกคนพดบาง และมาพจารณาวาทเขาพด กบทเราพด อนไหนพอเพยง อนไหนเขาเรอง. ถาไมเขาเรองกแกไข เพราะวาถาพดกนโดยทไมรเรองกน กจะกลายเปนการทะเลาะกน. จากการทะเลาะดวยวาจากกลายเปนการทะเลาะดวยกาย ซงในทสดกนำามาสความเสยหาย เสยหายแกผทเปนตวละครทงสองคน. ถาเปนหมกเลยเปนการตกนอยางรนแรงได ซงจะทำาใหคนอนอกมากเดอดรอน. ฉะนนความพอเพยง นกแปลวา ความพอประมาณและความมเหตผล. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2541)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารอธบายความเรองความหมายของเศรษฐกจพอเพยงในความคดวาหมายถงการมความพอประมาณและมเหตผลในการคดและพด โดยการใหคนอนพดบาง แลวพจารณาวาทคนอนพดกบท

118


ตนเองพดอนไหนพอเพยงและเขาเรอง สมพนธสารอธบายความนแสดงใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวาเศรษฐกจ พอเพยงไมใชเปนเพยงแคเรองเศรษฐกจเทานน การคด การพด ทมเหตผลและพอประมาณกเปนเรองความพอเพยงเชนกน 1.9 สมพนธสารอวยพร หมายถง สมพนธสารทแสดงคำากลาวเพอแสดงความปรารถนาทจะใหผไดรบประสบแตสงทดงาม มความเจรญรงเรอง และมความเปนสรมงคลแกชวต ตวอยางเชน

“...กขอใหทกคนประสบความสำาเรจพอเพยง เพอใหบานเมองบรรลความสำาเรจทแทจรง...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2548)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารอวยพรทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงอวยพรใหแกคณะบคคลตาง ๆ ทมาเขาเฝาฯ ถวายพระพรเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา โดยทรงอวยพรใหทกคนประสบความสำาเรจอยางพอเพยงเพอใหบานเมองบรรลความสำาเรจทแทจรง สมพนธสารอวยพรนแสดงใหเหนแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงวา การกระทำาสงใดควรมความพอเพยงจงจะสามารถบรรลความสำาเรจไดอยางแทจรง ดงนนการประสบความสำาเรจกตองม ความพอเพยงจงจะเปนความสำาเรจทแทจรง 1.10 สมพนธสารแสดงความรสก หมายถง สมพนธสารทแสดงอารมณความรสกตอเรองราวหรอสงตาง ๆ ตวอยางเชน

“...พรทไดเปลงออกมาเปนวาจานนกเปนทซาบซงมาก รสกวาทำาใหมกำาลงใจทปฏบต นบวาเปนของขวญวนเกดตามทเขามประเพณกนวาทควรจะใหของขวญวนเกด แตของขวญวนเกดอนนเปนของขวญทประมาณคามได ทำาใหเกดความปตยนด และเกดกำาลงใจอยางยง...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2517)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารแสดงความรสกทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมตอคำาถวายพระพรวาเปนของขวญทประมาณคามได ทรงมความซาบซงและมความปตยนด ทำาใหพระองคมกำาลงใจ ซงพระราชดำารสแสดง ความรสกนแสดงใหเหนวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางในเรองความพอเพยงในการพด กลาวคอเมอมผมาถวายพระพรพระองคกทรงแสดงความรสกดวยภาษาทไพเราะและมเหตผล 1.11 สมพนธสารอางถงคำากลาวของผนำากลาว หมายถง สมพนธสารทแสดงการอางถงคำากลาวของผนำากลาวถวายพระพรทไดกลาวไปแลว ตวอยางเชน

“...อนนกมาอกเรองหนง. เรองทนายกฯ ไดกลาววาทรงทำาอะไร ๆ ด ๆ คลาย ๆ วาทำาอยคนเดยว. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2541)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารอางถงคำากลาวของผนำากลาว โดยการกลาวอางถงคำากลาวของ นายกรฐมนตรซงกลาววาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงบำาเพญพระราชกรณยกจด ๆ ซงทำาใหพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงรสกวาคำากลาวนนมความหมายเสมอนหนงพระองคทำางานนน ๆ เพยงพระองคเดยว พระองคจงทรงอางถงคำากลาวของ นายกรฐมนตรนนเพออธบายหรอชแจงตอไป การกลาวอางคำากลาวของผนำากลาวเพอนำาไปสการอธบายหรอชแจงนแสดงใหเหนวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางของผทมความพอเพยงในความคดและแสดงถงนำาพระราชหฤทยทกวางขวาง

119


1.12 สมพนธสารเทาความ หมายถง สมพนธสารทแสดงการกลาวถงสงทผพดไดเคยกลาวมาแลว ตวอยางเชน

“...กพดเรองเดม คอเมอ ๒ ป พดถงเศรษฐกจ พดถงเศรษฐกจพอเพยง พดถงทฤษฎใหม แลวบอกวาถาไมรเรอง ปหนาใหมาอก. ในป ๒๕๔๑ มาอก กตองอธบายใหม. พดเรองเศรษฐกจพอเพยง และแปลเปนภาษาองกฤษแลว กไมเขาใจ ไมเขาใจความหมายของเศรษฐกจพอเพยง กเลยบอกแลววา ถาไมเขาใจกจะอธบายใหม กยงไมเขาใจ ไมเขาใจความหมาย ของเศรษฐกจพอเพยง. กบอกไวแลววาถาไมเขาใจ จะอธบายใหม. กไดอธบายใหมเมอปทแลว. ในวนท ๔ ธนวาคม ๒๕๔๑...” (พระราชดำารสเมอวนท 23 ธนวาคม 2542)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารเทาความทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเทาความถงเรองททรงมพระราชดำารสเมอสองปทแลวคอป 2540 ททรงมพระราชดำารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงและ “ทฤษฎใหม” และทรงมพระราชดำารสวา ถาไมเขาใจใหมาอกในป 2541 ซงกทรงไดอธบายใหมเกยวกบทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงและไดทรงแปลเปนภาษาองกฤษแลว แตกยงไมเขาใจความหมายของ “เศรษฐกจพอเพยง” ซงการเทาความถงพระราชดำารสของพระองคนทำาใหเปนประเดนในการมพระราชดำารสเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงในลำาดบตอไป จากสมพนธสารเทาความนแสดงใหเหนวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางในดานความเพยรพยายามทจะถายทอดแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงเพอใหทกคนเขาใจอยางถองแท ดงนน ความเพยร เปนคณสมบตหนงทผปฏบตตามแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงควรจะตองม 1.13 สมพนธสารหยอกลอ หมายถง สมพนธสารทแสดงการหยอกเยาในเชงการลอเลน ตวอยางเชน

“...ถาเบอหนากไลออกส ไลเขา. แตทานนายกไมไดยน. เดยวหาวาทานนายก เดยวนแกแลว. เขาวาแก ทจรงหนม หนมนดเดยว. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2550)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารหยอกลอทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงหยอกลอนายกรฐตรวานายกรฐมนตรไมแก ยงเปนหนมแตหนมเหลอนอย ถงแมวาพระราชดำารสนจะเปนการหยอกลอแตกแสดงใหเหนแบบอยางความพอเพยงในการพดของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวททรงหยอกลออยางพอประมาณและมเหตผลพอเพยงเพราะเปน การสรางบรรยากาศทด 1.14 สมพนธสารฝากใหคด หมายถง สมพนธสารททงประเดนใหผฟงไดนำาไปคดพจารณาตอจากสงทผพดไดพดไปแลว ตวอยางเชน

“...นพดถงเศรษฐกจพอเพยงมาหลายปแลว กไมคอยจะเขาใจกน เพงมาเขาใจสกเดอนหนง สองเดอนน. ฉะนน กขอใหไปศกษาตอในเรองเศรษฐกจพอเพยง. พอเพยงคออะไร ไมใชเพยงพอ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2550)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารฝากใหคดซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดำารสท เกยวกบเศรษฐกจพอเพยงมาหลายปแลวเนองจากคนไมคอยเขาใจ ดงนนเมอทกคนพอเรมเขาใจในสงทพระองคทรงอธบายมาโดยตลอดแลว พระองคกทรงฝากใหไปทำาความเขาใจและศกษาตอในหลกเศรษฐกจพอเพยงวาอะไรคอพอเพยง อะไรไมใชพอเพยง เพอจะไดเกดความรและเขาใจอยางถกตอง

120


1.15 สมพนธสารแจงใหทราบ หมายถง สมพนธสารทกลาวโดยมจดประสงคเพอการบอกกลาวถงเรองใดเรองหนงใหแกผฟงไดทราบ ตวอยางเชน

“...ขอแจงใหทราบวาปแรกทำานา ๑๒ ไร ไดขาวตามทกะเอาไว พอสำาหรบผทอยในทตรงนน พอกนไดไปตลอดป. จงทำาใหประชาชนในละแวกนน มความเลอมใส และยนดยนยอมใหทำาแบบนในทของเขาอก ๑๐ แปลง. หลงจากททำา ๑๐ แปลงนน กไดผล. ปนเขาขออกรอยแปลง. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2537)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารแจงใหทราบ โดยพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงแจงใหทราบเรองผลอนเนองมาจากการทำาทฤษฎใหมทอำาเภอเขาวง จงหวดกาฬสนธวา ปแรกทำานาสบสองไรไดขาวตามทประมาณการเอาไว และพอกนสำาหรบผทอยตรงนนตลอดป ทำาใหประชาชนมความเลอมใสและยนดใหทำาทฤษฎใหมในทของประชาชนอกสบแปลง ซงหลงจากททำากไดผล และประชาชนขอทำาเพมอกรอยแปลง สมพนธสารแจงใหทราบนแสดงใหเหนวาการปฏบตตามทฤษฎใหมเปนทฤษฎตวอยางของการปฏบตตามแนวคดเรองเศรษฐกจพอเพยงทมจดมงหมายเพอความพอมพอกน และสามารถเกดผลประจกษชดแกผปฏบตได 1.16 สมพนธสารขอคำาถาม หมายถง สมพนธสารทแสดงการถามเพอตองการคำาตอบ ตวอยางเชน

“...เรองของผวาฯ กมแคน ของผวาฯ เชยงใหม ลำาพนแลว กลงมาถงตากเลย... ผวาฯ ตากอยไหม.ผวาฯ นาน กบ อตรดตถ มาหรอเปลา? ผวาฯ นานมา. ผวาฯ อตรดตถมาหรอเปลา? ... ไมไดมา. ไมเปนไร นานพดแทนได. ทจงหวดนานมนำาทวมอะไรบางหรอเปลา? กน (จดท ๑๓) นำานาน ลงมาถงเมองนาน ทนทวม. นำาวากอยน ตรงน. บรเวณแถว ๆ น (ทรงชลมนำาทงสาม). แลวทราบหรอเปลา อตรดตถกมนำาทวม. มทวมหรอเปลา? ทายเขอนน ทนกทวม. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2538)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารขอคำาถามทพระบาทสมเดจพระเจาอยทรงถามวาผวาราชการจงหวดตาก นาน และอตรดตถวามารวมเขาเฝาฯ หรอไม หลงจากนนกทรงถามผวาราชการจงหวดนานเกยวกบสถานการณนำาทวมทจงหวดนานและอตรดตถ จากสมพนธสารขอคำาถามนแสดงใหเหนวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางในเรองการปฏบตตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงทงในดานความพอเพยงในความร การแสวงหาความร และการแกไขสถานการณ ตาง ๆ ไดอยางมเหตผล กลาวคอ ทรงมความรเรองภมศาสตรเปนอยางดจะเหนไดจากทรงสามารถอธบายจดตาง ๆ ไดอยางชดเจน นอกจากนการศกษาหาขอมลกทรงสอบถามจากผทรจรง และถงแมวาผทพระองคทรงตองการจะถามแตผนนไมมาพระองคกทรงใหผทสามารถจะตอบไดมาตอบแทน 1.17 สมพนธสารชมเชย หมายถง สมพนธสารทกลาวชนชมบคคลทมความดความชอบในเรองตาง ๆ ตวอยางเชน

“...และกตองชมเชยประชาชนและขาราชการอยางผวาราชการจงหวดนครนายก และผวาราชการจงหวดลพบรคนปจจบน ทไดชวยไปจดใหประชาชนเขาใจ และรวมมอในกจการเหลาน. ...” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2537)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารสมพนธสารชมเชยทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงชมเชยประชาชน ขาราชการทใหความรวมมอในการทำาโครงการแมนำาปาสกและแมนำานครนายก การทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงชมเชย

121


ผททำางานหรอใหความรวมมอเพอสวนรวมแสดงใหเหนวาทรงเปนแบบอยางในการพดทมความพอเพยงและมเหตผลเพราะคนททำาดกควรไดรบคำาชมเชย 1.18 สมพนธสารนดพบ หมายถง สมพนธสารทแสดงการนดหมายใหมาพบเจอกน ตวอยางเชน

“...ในป ๒๕๓๖ มาพบกนใหม.” (พระราชดำารสเมอวนท 4 ธนวาคม 2534)

สมพนธสารพระราชดำารสขางตนเปนสมพนธสารนดพบทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงนดกบผมาเขาเฝาฯ วา ป 2536 มาพบกนอกครง สมพนธสารนดพบนแสดงใหเหนวาทรงเปนแบบอยางในการคดและพดอยางพอเพยงและมเหตผล เพราะการทแตละปมคณะบคคลตาง ๆ มาเขาเฝาฯ ถวายพระพรเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษา การนดพบยอมทำาใหเกดความปลมปตยนดแกผมาเขาเฝาฯ 2. การปรากฏของสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงในแตประเภท พบวา สมพนธสารขอคดเหน สมพนธสารเลาเรอง สมพนธสารคำาสอน และสมพนธสารขอบใจ ปรากฏในพระราชดำารสทง 15 องคหรอรอยละ 100.00 และสมพนธสารทปรากฏนอยทสด คอ สมพนธสารนดพบ จำานวน 1 องคหรอรอยละ 6.67 ดงแสดงในตาราง 1

ต�ร�ง 1 รอยละของสมพนธสารแตละประเภททปรากฏในพระราชดำารสแตละองค (ป)

ประเภทของสมพนธส�รทปร�กฏจำ�นวนองคทปร�กฏ

(N=15)คดเปนรอยละ

สมพนธสารขอคดเหน 15 100.00สมพนธสารเลาเรอง 15 100.00สมพนธสารชแจง 14 93.33สมพนธสารคำาสอน 15 100.00สมพนธสารคำาแนะนำา 13 86.67สมพนธสารตวอยาง 14 93.33สมพนธสารขอบใจ 15 100.00สมพนธสารอธบายความ 11 73.33สมพนธสารอวยพร 13 86.67สมพนธสารแสดงความรสก 12 80.00สมพนธสารอางถงคำากลาวของผนำากลาว 10 66.67สมพนธสารเทาความ 6 40.00สมพนธสารหยอกลอ 4 26.67สมพนธสารฝากใหคด 5 33.33สมพนธสารแจงใหทราบ 2 13.33สมพนธสารขอคำาถาม 2 13.33สมพนธสารชมเชย 2 13.33สมพนธสารนดพบ 1 6.67

122


เมอว

เคราะห

คารอ

ยละข

องคว

ามถส

มพนธ

สารแ

ตละป

ระเภ

ททปร

ากฏใ

นพระ

ราชด

ำารสโ

ดยรว

ม พบ

วา ปร

ะเภท

ของส

มพนธ

สารท

ปราก

ฏความถ

มากท

สด คอ

สม

พนธส

ารขอ

คดเหน

คดเปนร

อยละ

38.9

6 รอ

งลงม

า ได

แก ส

มพนธ

สารเล

าเรอง

คดเปน

รอยล

ะ 16.88

และ

สมพน

ธสารชแ

จง ค

ดเปน

รอยล

ะ 10

.10 ส

วนสม

พนธส

ารท

ปราก

ฏความถ

นอยท

สด ค

อ สม

พนธส

ารนด

พบ ค

ดเปน

รอยล

ะ 0.1

0 ดง

แสดง

ในตา

ราง 2

ตาราง 2

รอยล

ะของ

ความ

ถสมพ

นธสา

รแตล

ะประ

เภทใ

นสมพ

นธสา

รพระ

ราชด

ำารสแ

ตละอ

งค (ป)

ป

2517

2524

2528

2534

2536

2537

2538

องคป

ระกอ

บ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

ขอคด

เหน

743

.7532

45.71

2042

.5525

47.17

4452

.3836

38.30

4146.59

เลาเร

อง1

6.25

1318

.571

2.13

713

.2115

17.86

1718

.0913

14.77

ชแจง

00

45.7

12

4.28

47.5

57

8.33

99.5

712

13.64

คำาสอ

น3

18.75

710

.008

17.02

23.7

73

3.57

44.2

61

1.14

คำาแน

ะนำา

00

34.2

90

02

3.77

33.5

78

8.51

66.8

2ตว

อยาง

16.2

53

4.29

510

.646

11.32

33.5

76

6.38

44.5

5ขอ

บใจ

212

.501

1.43

612

.772

3.77

22.3

82

2.13

22.2

7อธ

บายค

วาม

00

45.7

12

4.26

23.7

71

1.19

11.0

61

1.14

อวยพ

ร1

6.25

11.4

31

2.13

00

11.1

91

1.06

00

แสดง

ความ

รสก

16.2

51

1.43

12.1

31

1.89

33.5

72

2.13

11.1

4อา

งถงค

ำากลา

วของ

ผนำาก

ลาว

00

00

12.1

30

01

1.19

22.1

31

1.14

เทาค

วาม

00

00

00

00

00

22.1

33

3.41

หยอก

ลอ0

00

00

00

00

00

00

0ฝา

กใหค

ด0

00

00

01

1.89

11.1

90

00

0แจ

งใหท

ราบ

00

00

00

00

00

33.1

90

0ขอ

คำาถา

ม0

01

1.43

00

00

00

00

33.4

1ชม

เชย

00

00

00

00

00

11.0

60

0นด

พบ0

00

00

01

1.89

00

00

00

ป หม

ายถง

ปทพ

ระบา

ทสมเดจ

พระป

รมนท

รมหา

ภมพล

อดลย

เดชท

รงมพ

ระราชด

ำารสใ

นปนน

ๆ

ความ

ถ หม

ายถง

จำาน

วนคร

งของ

พระร

าชดำา

รสแต

ละปร

ะเภทท

ปราก

ฏในแ

ตละป

ความ

ถรวม

หมา

ยถง จำานว

นครงขอ

งสมพ

นธสา

รแตล

ะประ

เภทท

กปรว

มกน

123


ตาราง 2

(ตอ)

ป2540

2541

2542

2543

2545

2546

2548

องคป

ระกอ

บ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

คว�ม

ถรอ

ยละ

ขอคด

เหน

2430

.3813

22.03

2129.17

2740

.3020

32.79

2029.89

1133.33

เลาเร

อง22

27.85

813

.5612

16.67

1116.42

1321

.3119

28.36

412

.12ชแ

จง4

5.06

1016.95

1115

.286

8.96

1321

.316

8.96

39.0

9คำา

สอน

810

.136

10.17

45.5

64

5.97

23.2

83

4.48

515

.15คำา

แนะน

ำา8

10.13

35.0

82

2.78

57.4

62

3.28

811

.942

6.06

ตวอย

าง6

7.59

23.3

95

6.94

22.9

94

6.56

22.9

90

0ขอ

บใจ

11.2

72

3.39

56.9

42

2.99

23.2

82

2.99

39.0

9อธ

บายค

วาม

11.2

75

8.47

34.1

72

2.99

00

22.9

90

0อว

ยพร

11.2

71

1.69

22.7

83

4.48

23.2

81

1.49

39.0

9แส

ดงคว

ามรส

ก0

01

1.69

11.3

91

1.49

00

00

13.0

3อา

งถงค

ำากลา

วของ

ผนำาก

ลาว

11.2

74

6.78

11.3

91

1.49

00

34.4

81

3.03

เทาค

วาม

22.5

33

5.08

34.1

71

1.49

00

00

00

หยอก

ลอ0

00

02

2.78

00

34.9

21

1.49

00

ฝากใ

หคด

00

11.6

90

01

1.49

00

00

00

แจงใหท

ราบ

11.2

70

00

00

00

00

00

0ขอ

คำาถา

ม0

00

00

00

00

00

00

0ชม

เชย

00

00

00

11.4

90

00

00

0นด

พบ0

00

00

00

00

00

00

0

124


ตาราง 2 (ตอ)

ป 2550 รวมองคประกอบ คว�มถ รอยละ คว�มถรวม คดเปนรอยละ

ขอคดเหน 33 43.75 374 38.96เลาเรอง 6 8.57 162 16.88ชแจง 6 8.57 97 10.10คำาสอน 4 5.71 64 6.67คำาแนะนำา 5 7.14 57 5.94ตวอยาง 4 5.71 53 5.52ขอบใจ 3 4.29 37 3.85อธบายความ 0 0 24 2.50อวยพร 1 1.43 19 1.98แสดงความรสก 3 4.29 17 1.77อางถงคำากลาวของผนำากลาว 0 0 16 1.67เทาความ 0 0 14 1.46หยอกลอ 3 4.29 9 0.94ฝากใหคด 2 2.86 6 0.63แจงใหทราบ 0 0 4 0.42ขอคำาถาม 0 0 4 0.42ชมเชย 0 0 2 0.21นดพบ 0 0 1 0.10

อภปร�ยผลก�รวจย การวเคราะหสมพนธสารพระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง โดยใชจดมงหมายในการสอสารเปนเกณฑในการจำาแนกประเภทของสมพนธสาร ทำาใหพบสมพนธสารทมจดมงหมายในการสอสาร 18 ประเภท แสดงใหเหนวาสมพนธสารพระราชดำารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยงมจดมงหมายในการสอสารท หลากหลาย แตมจดมงหมายหลก คอ การแสดงความคดเหน ซงเปนการแสดงความคดเหนจากเรองราว เหตการณ สถานการณ บรรยากาศ หรอเกยวกบบางสงบางอยาง ทงในสงทผานมาแลวและในขณะทกำาลงพด ลกษณะเชนนเปนลกษณะของสมพนธสารทเปนการใชภาษาเพยงฝายเดยว (Monologue discourse) ทการพดมกจะเปนโครงสรางทประกอบดวยหวเรองและความเหน (Topic-comment structure) (สมทรง บรษพฒน. 2537: 2-3) ซงการแสดงความคดเหนในแตละเรองทเลานนอาจมหลายความคดเหนขนอยกบประเดนในเรองนนๆ ดวยเหตนสมพนธสารขอคดเหนจงมคารอยละของความถสงทสดในจำานวนสมพนธสารทกประเภท อยางไรกตาม สมพนธสารแตละประเภทมความสำาคญในฐานะเปนองคประกอบของสมพนธสารพระราชดำารสทเกยวกบเศรษฐกจพอเพยง กลาวคอ สมพนธสารพระราชดำารสนเปนพระราชดำารสทพระราชทานแกคณะบคคลตาง ๆ ทเขาเฝาฯ เพอถวายพระพรเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาซงมรปแบบเปนพธการทมผนำากลาวคำาถวายพระพรและกลาวถง พระราชกรณยกจตาง ๆ ทพระบาทสมเดจพระเจาอยทรงบำาเพญมา และหลงจากผนำากลาวรายงานเรองตาง ๆ จบแลวพระบาทสมเดจพระเจาอยหวกทรงมพระราชดำารสตอไป ดงนนในสวนของพธการดงกลาวนจงทำาใหสมพนธสารพระราชดำารสม สมพนธสารขอบใจ สมพนธสารแสดงความรสก และสมพนธสารอวยพร เพอขอบใจผทมาเขาเฝาฯ และแสดงความรสกท

125


คณะบคคลตาง ๆ มาเขาเฝาฯ เพอถวายพระพร และพระราชทานพรแกคณะบคคลตาง ๆ ดวย สวนสมพนธสารอางคำากลาวของผนำากลาวและสมพนธสารเทาความเปนสมพนธสารทนำาไปสสมพนธสารเลาเรอง สมพนธสารขอคดเหน สมพนธสาร ชแจง และสมพนธสารอธบายความ ทงนเพอการสอสารทชดเจนจงทรงใชสมพนธสารตวอยางประกอบสมพนธสารอนดวย นอกจากนทรงแทรกสมพนธสารคำาสอนตาง ๆ ทเกยวของกบเรองในขณะททรงเลา รวมทงมสมพนธสารคำาแนะนำาเพอชแนะแนวทางในการปฏบตดวย อยางไรกตาม บทความวจยนเปนเพยงเบองตนของการวเคราะหสมพนธสารพระราชดำารสในดานโครงสรางเทานน ซงทำาใหเหนสมพนธสารประเภทตาง ๆ ทเปนองคประกอบในพระราชดำารส การทจะศกษาใหเหนโครงสรางของสมพนธสาร พระราชดำารสตองศกษาตอวาสมพนธสารแตละประเภทมการจดเรยงลำาดบกนอยางไร

เอกส�รอ�งอง

เครอขายกาญจนาภเษก. (2555). พระร�ชดำ�รส. สบคนเมอ 6 กมภาพนธ 2555, จาก http://www.kanchanapisek.or.th ชลธชา บำารงรกษ. (2539). ก�รวเคร�ะหภ�ษ�ระดบขอคว�มประเภทต�ง ๆ ในภ�ษ�ไทย. คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ราชบณทตยสถาน. (2553). พจน�นกรมศพทภ�ษ�ศ�สตร (ภ�ษ�ศ�สตรประยกต). กรงเทพฯ: รงศลปการพมพ.สมทรง บรษพฒน. (2529, กรกฎาคม-ธนวาคม). บทนำาสการศกษาภาษาในระดบทสงกวาประโยค. ว�รส�รภ�ษ�และวฒนธรรม. 6(2): 5.________. (2537). วจนะวเคร�ะห : ก�รวเคร�ะหภ�ษ�ระดบขอคว�ม. กรงเทพฯ: สหธรรมก.สถาบนการจดการเพอพฒนาชนบทและสงคม. (2552). แผนทเดนท�งเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย.สำานกราชเลขาธการ. (2555). พระร�ชดำ�รสและพระบรมร�โชว�ท. สบคนเมอ 6 กมภาพนธ 2555, จาก http://www.ohmpps.og.th เสนห จามรก. (2542). เศรษฐกจพอเพยง กบ การพฒนาทยงยน. ใน ทฤษฎใหมชวตทพอเพยง. หนา 164-167. กรงเทพฯ: รวมดวยชวยกน.

การวิเคราะห์สัมพันธสารพระราชดำารัสในพระบาทสมเด็จพระปรมินท...

Documents