ขาวสารทนตแพทยทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ71 ลาดพราว 95 วงทองหลาง กรงเทพฯ 10310 โทร. 02-539-4748, 02-932-3176 โทรสาร. 02 -514-1100 e-mail : dat.newsdental@gmail.com หรอ thaidentalnet@gmail.com web : www.thaidental.or.thissn : 0857 - 5841

หนงสอขาวสารทนตแพทย

กองบรรณาธการ ประสทธ ภวสนต อสระพงศ แกวก�ำเหนดพงษ พมพร�ำไพ โรจนกจ สนธวำชวะ สมโภช องคณำวรยำรกษ

ฝายศลป อญมณ คงชพำ ฝายโฆษณา ชตศกด สวรรณโมล ฝายบรหาร ชวลต กำญจนโอภำสวงศ

Time flies like an arrow; fruit flies like a banana.

Anthony G. Oettinger นกวทยาศาสตรชาวเยอรมน ผกอตง Computer Science and Engineering

Board ของสถำบนวทยำศำสตรแหงชำต (National

Academy of Sciences) ในสหรฐอเมรกำ

บ

คยก รร

ณาธการ

ขำวสำรของเรำกไดขบเคลอนมำถงเลมสดทำยของป 2562

โดยตลอดปทผำนมำ เรำไดพยำยำมพฒนำรปแบบ และตดตอผทรง

คณวฒเพอหำบทควำมด ๆ มำใหเพอนสมำชกไดอำน ชอบไมชอบ

หรออยำกไดเรองรำวเกยวกบอะไร กสำมำรถ feedback กลบมำหำ

เรำไดตลอดเวลำ ผำนทำง dat.newsdental@gmail.com

ตลอดปทผำนมำ เรำไดน�ำเสนอเรองรำวทำงประวตศำสตร

ทเกยวกบกำรกอตงคณะทนตแพทยศำสตรในชวงแรก และสอดแทรก

เรองรำวทำงวชำกำรเกยวกบรอยโรคทนำสนใจ และในปหนำ เรำจะ

ไดน�ำเสนอเรองรำวทำงวชำกำรทเขมขนและหลำกหลำยมำกยงขน

เพอรวมเฉลมฉลอง กำรกอตงคณะทนตแพทยศำสตรครบ 80 ปใน

ประเทศไทย กหวงวำจะเปนประโยชนกบเพอสมำชกทกทำน

ส�ำหรบป 2563 ทก�ำลงจะมำถง ทำงกองบรรณำธกำร

ขออญเชญคณพระศรรตนตรยและสงศกดสทธ ทงปวงในสำกลโลก

อ�ำนวยพรใหเพอนๆสมำชกทกทำน มควำมสข สขภำพแขงแรง และ

ประสบควำมส�ำเรจในหนำทกำรงำนตำมทปรำรถนำทกประกำร

สวสด

สารบญก�ำหนดกำรประชมใหญสำมญประจ�ำป 2562 3

ตำรำงผงงำนประชม 4

จดหมำยเชญสมำชกทนตแพทยสมำคมเขำรวมประชม 6

แตกอนนนท�ำฟนอยำงไร ตอนท 2 (จบ) 7

บทควำมวชำกำร: ไขขอสงสย... จดฟนคออะไรท�ำไมฮตจง? 11

ประวตกำรกอตงคณะทนตแพทยศำสตร

มหำวทยำลยสงขลำนครนทร 12

FDI

- สขภำพปรทนต ของประชำกรโลก 15

- อนภำคนำโนในงำนทนตกรรม 17

ออกหนวย: โครงกำรดแลสงเสรมสขภำพชองปำก

ของทนตแพทยสมำคมแหงประเทศไทย 19

บทควำมวชำกำร: Bisphenol A (BPA)กบงำนทนตกรรม 24

DENT NEWS 26

วนพธท 18 ธนวาคม 2562

08.45 - 09.00 พธเปดการประชม โดย นายกทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ทพ. ชวลต กาญจนโอภาสวงศ ประธาน ผศ.ทญ.ดร. มานสา ศรชลเพชร 09.00 - 10.00 Update in Zirconia ผศ.ทพ.ดร. ชยมงคล เปยมพรง 10.00 - 12.00 Use of cone beam CT for successful diagnosis Dr. Leslie Ang

and treatment of complicated cases in dentistry 12.00 - 13.30 พกกลางวน ประธาน ผศ.ทญ.ดร. ภทราย แตบรรพกล 13.30 - 15.30 Rational drug use ผศ.นพ. พสนธ จงตระกล 15.30 - 16.30 Practical point of bonding in dentistry ผศ.ทพ.ดร. ทวศกด ประสานสทธพร

วนพฤหสบดท 19 ธนวาคม 2562

ประธาน รศ.(พเศษ) ทญ.ดร. สมใจ สาตราวาหะ 09.00 - 10.30 Case-based orthodontics รศ.ทพ.ดร. ไชยรตน เฉลมรตนโรจน 10.30 - 12.00 Cardiovascular Disease Special For Dentist พนตรหญง พญ. ธญรตน อรามเสรวงศ 12.00 - 13.30 พกกลางวน ประธาน ศ.ทพ. พรนธ กนตะบตร 13.30 - 15.30 กญชากบงานทางการแพทย ศ.นพ. ธระวฒน เหมะจฑา 15.30 - 16.30 Soft skills and professionalism for dentists ผศ.ทพ. ณรงค โพธเกต

วนศกรท 20 ธนวาคม 2562

ประธาน รศ.ทญ.ดร. ศรรกษ นครชย 09.00 - 10.30 Minamata Convention: alternative materials ผศ.ทญ.ดร. สภาวด เนาวรงโรจน รศ.ทญ. พรพรรณ อศวาณชย 10.30 - 12.00 Oral health care in children: An update guideline ศ.(พเศษ) ทญ. ชตมา ไตรรตนวรกล รศ.ทญ. จนดา เลศศรวรกล ผศ.ทญ. ภทรวด ลลาทววฒ 12.00 - 13.30 พกกลางวน 13.30 - 14.30 การประชมใหญสามญประจำป 2562 ของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ และการประกาศผลรางวลวจย ประธาน รศ.ทญ.ดร. ศรวมล ศรสวสด 14.30 - 15.30 Smile design: analog vs digital ทพ. กฤษฎา โตศกดภราเลศ 15.30 - 16.30 Pulp protection: In and Out อ.ทพ. บญฑรก นยตวฒนชาญชย

17 CE credits

วนพธ-พฤหสบด-ศกร 18-19-20 ธนวาคม 2562 ณ บางกอกคอนเวนชนเซนเตอร ชน 22 โรงแรมเซนทาราแกรนดและบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร แอท เซนทรลเวลด

ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ กำหนดการประชมใหญสามญประจำป 2562 และการประชมวชาการ ครงท 109 (2/2562)

ORTHOBRITE ZENITHES UNITY UNITY

H1 H2 N1

D4 D5 D6 D7D3D2

20-2425-32

18-19

10-17

172-176,201-205

104,137 138-142,167-171

103

105-108,133-136

70-74,99-102

36-40,65-69

177-182195-200

143-148161-166

109-114127-132

75-80, 93-98

183-188189-194

115-12681-92

41-46, 59-64

47-58

7-9

1-6

A1

A2

A3-7

A8-11

L1

M1

C7-12

C15

33-35

B1

B2

B3

D8-11D12-14

D15-21 D22-24 D25-26 D27-28

A12-17

SIAMPREMIER

GLOBALORTHODONTIC

HOMEDENT

NU-DENT

RB RBORTHOBRITE

LIONCARE INTER

ASSET

ODONTEX ODONTEX

THAIDENTAL INTER

LION

CTM

C1-6

SCHUMIT

UNITY

BN

DENTSPLYSIRONA

VRP

JICO

MIDWESTEMINENCESIAM

DENT

DRIVEDENTAL

DENTALSIAM

KERR

S.D.TANTAVADE

S.D.TANTAVADE

ACCORD ACCORDDENTMATE

149-160

DENTMATE

DARPHIE

3M

THAIDENTALPRODUCTS

SWAN GD4

MEPO

MEPO

SHANGHAI W & HTECH

UDOM

DENTALVISION

THAILAND

ORAL-B

OSOTHINTER

C13-14

GERMANY

ASOC

CU Dent M Dent

DENTALVISION

THAILAND

K2

K1

GSK

DENTISTE

F15-16PACIFIC

MEDICAL

F37-38

IDEWPLUS

H6-7

ORTHODONTIC

LINE

H1-5ADVANCED MEDICAL

G1-5

TEGOG6-10

NUVODENT

F10-11

PT VITA

F33-34, F39-40

PREMIER

F41-43, F46-48

DKSH

G12-15 COLGATE

G11

TAND

F23-24

C.C.AUTO F25-26

F44-45

LIONCARESUPPLY

F17

SRITRANGF18DURR

DENTAL

F14

HANSHIN

F35

T.F.PLUS

F12

TECHNICALWIN

F8STANDARDMEDICAL

F9

DENTALTIME

F13

GREATERMY BACIN

F28

NUMYONGF29

TIRAWAT

F27

GIKO

BANGKOKDENTAL

F36

PIONEER

H53-56

PROMINENT

F1-4

MYDENTAL

H49-52

ACTEON

F5-6

F30-32

DENTELINK

TAIYO

F7

TAIYO

ช�น 23

ช�น 22

ตางป

ระเทศ

ขอเรยนเชญสมาชกทกทาน เขารวมการะประชมใหญสามญประจำป 2562ของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ

บทความวชาการ

แตกอนนน ทำ�ฟนกนอยางไร? ตอ

นทำ 2

(จบ)

เรยบเรยงโดย ทพ. พสทธ อ�านวยพาณชย

ตอจากตอนทแลวทไดเลาถงผทมบทบาทในการท�าฟนใหแกชาวสยาม กอนทจะมโรงเรยนทนตแพทยระดบปรญญาในประเทศไทย ซงมทงทเปนภาคเอกชน และหนวยงานของทางราชการ ส�าหรบในตอนนกจะมาเลากนตอ...

กองเสนารกษ มณฑลทหารบกท 1

หลงกำรเปลยนแปลงกำรปกครองในป 2475 ไดไม

กเดอน ทำงกองทพบกกไดตงกองเสนารกษ จงหวดทหารบก

กรงเทพฯ (ตอมำเปลยนชอเปน กองเสนารกษ มณฑลทหารบกท 1

ปจจบนคอ โรงพยำบำลพระมงกฎเกลำ) ขนทบรเวณพระราชวง

พญาไท เพอใชเปนสถำนพยำบำลกลำงของทำงทหำร พรอมกบ

จดใหมบรกำรท�ำฟนดวย แตกดเหมอนวำกจกำรทนตกรรมของกอง

เสนำรกษในชวงแรกยงคอนขำงเสอมโทรมอยมำก หองท�ำฟนเปน

เพยงหองเลก ๆ เทำนน อยใตถนบนไดของตกศรสนทร หมอฟนก

เปนหมอทหำรรนเกำทท�ำงำนกนอยำงเสยไมได

สวนหลวงวาจวทยาวฑฒนเอง กไดโอนยำยจำก

โรงพยำบำลศรรำช มำอยทกองเสนำรกษแหงนดวย ตงแตป 2475

แตท�ำหนำทเปนหวหนำอำยรแพทย มชอเสยงในกำรรกษำโรค

ทวไปเปนอยำงมำก จนไดเปนแพทยประจ�ำตวของนำยทหำรชน

ผใหญหลำยคน รวมไปถงจอมพล ป. พบลสงครามดวย

ควำมสมพนธอนดระหวำงหลวงวำจวทยำวฑฒนกบ

จอมพล ป. พบลสงครำมในชวงนเอง นำจะเปนจดเรมตนใน

กำรผลกดนใหเกดควำมเจรญกำวหนำในวงกำรทนตกรรม และกำร

ศกษำทนตแพทยไทยในเวลำตอมำ กองเสนำรกษ มณฑลทหำรท 1

จงเปนสถำนททมควำมส�ำคญตอประวตศำสตรทนตกรรมไทยเปน

อยำงยง

ในป 2481 หลวงวำจวทยำวฑฒนไดพยำยำมปรบปรง

กจกำรทนตกรรมของกองเสนำรกษใหดยงขน โดยไดเสนอตอ

จอมพล ป. พบลสงครำม รองผบญชำกำรทหำรบกและ รมว.กลำโหม

ในขณะนน ใหชวยขยบขยำยหองท�ำฟนจำกหองเลก ๆ ใหใหญขน

จอมพล ป. พบลสงครำม จงไดขอพระรำชทำนเงนจำกพระเจาวรวงศเธอ

พระองคเจาจลจกรพงษ จ�ำนวน 7,000 บำท มำสรำงตกบ�าบด

โรคฟนขน เปนตกหลงเลก ๆ อยขำงพระทนงเทวราชสภารมย

ซงในขณะนนใชเปน Cafeteria ของโรงพยำบำล โดยประชำชน

ไดรวมกนบรจำคเงนจ�ำนวนหนง เพอซอเครองมอทนตกรรมของ

ญปนมำใหใชงำนดวย ปจจบนตกหลงนถกรอถอนไปแลว

พระทนงเทวรำชสภำรมย พระรำชวงพญำไท

(ตกบ�ำบดโรคฟน เดมเคยตงอยบรเวณดำนซำยมอ - ฝงทเปนเสำไฟฟำและอำคำร)

ตกบ�ำบดโรคฟน กองเสนำรกษ มณฑลทหำรบกท 1 (ตกทรงสเหลยมผนผำ หลงคำตด)

รานท�าฟนเอกชน

ตงแตหลงป 2475 เปนตนมำ ทำงรฐบำลกไดเปดให

บรกำรท�ำฟนตำมหนวยงำนตำง ๆ เพมขน เชนทโรงพยำบำลวชร

พยำบำล สขศำลำเจำคณพระประยรวงศ และสขศำลำบำงรก

สวนรำนท�ำฟนของเอกชนกมจ�ำนวนเพมมำกขนเรอย ๆ

เชนกน โดยใชชอเรยกตำง ๆ กน เชน ส�ำนกงำน หำง โรงพยำบำล

หรอทนตสถำน ประมำณกำรวำในชวงป 2470 มรำนท�ำฟนทง

ในกรงเทพฯ และตำมหวเมองตำง ๆ อยจ�ำนวน 300 กวำแหง

แตมรำนทท�ำฟนไดดและถกตองอยเพยง 6 แหงเทำนน โดยรำน

สวนใหญตงอยในยำนกำรคำหรอใกลกบโรงภำพยนตร ส�ำหรบใน

กรงเทพฯ ยำนทมรำนท�ำฟนมำกทสดกคอบรเวณถนนเจรญกรง

งำนในรำนท�ำฟนสวนใหญเปนกำรตรวจฟน ขดฟน อดฟน

ถอนฟน และใสฟนแตส�ำหรบรำนท�ำฟนของชำวจนและชำวญปน

บำงแหงกรบเลยมฟนทอง และตดฟนเพอใหปลำยฟนหนำเรยบ

เสมอกนดวย นอกจำกนรำนท�ำฟนสวนใหญกมกมบรกำรอน ๆ รวม

อยในรำนดวย เชน ตรวจโรค ฝำกทอง ขำยยำ ไปจนถงถำยรป และ

ใสลกตำปลอม หลำยคนเขำมำรำนท�ำฟน ขดฟนทด�ำจำกกำรเคยว

หมำกใหขำว เสรจแลวกถำยรปยมโชวฟนตอทนท

รำนท�ำฟนยงมกำรโฆษณำเรยกลกคำกนอยำงคกคกตำม

หนำหนงสอพมพดวย โดยมกเนนถงเรองเชอชำต กำรศกษำ และ

ควำมช�ำนำญของผท�ำงำน รวมถงรำคำทถก แตมกไมบอกรำคำท

ชดเจน บำงรำนถงขนแขวนซฟนทถอนออกมำไวเปนแถว เพอให

ผคนทผำนไปมำเหนแลวเกดควำมเชอถอรำนท�ำฟนเหลำนมทงท

เปนของทนตแพทยปรญญำ ทนตแพทยประกำศนยบตร หมอฟน

ทหำร แพทยทรบท�ำฟน และชำงท�ำฟนทเรยนเอง สวนใหญเปน

รำนของชำวตำงชำต โดยเฉพำะชำวจน มรำนของชำวไทยแท ๆ

เพยงจ�ำนวนเลกนอยเทำนน

ส�ำหรบรำนท�ำฟนของชำวไทย สวนใหญเปนกจกำรของ

ทหำรทเคยเรยนวชำแพทย หรอเรยนกำรท�ำฟนมำจำกภำครฐ แลว

ออกมำเปดกจกำรเอง หมอฟนทหำรทเปนทรจกกนในสมยนนกเชน

ร.อ. โปรง เมนะชย แพทยประกำศนยบตรรนท 22 ของโรงเรยน

รำชแพทยำลย (ปจจบนคอคณะแพทยศำสตรศรรำชพยำบำล)

ตอมำไปเปนแพทยประจ�ำกองทหำรอำสำในสงครำมโลกครงท 1

เมอสงครำมสนสดลงกไดเขำเรยนวชำทนตกรรมตอทประเทศองกฤษ

ภำยหลงไดออกมำเปดรำนท�ำฟนเอง เรยกกนวำ ทนตำ หนำวงบรพำ

เมอพจำรณำดแลว ร.อ. โปรง เมนะชย นำจะถอเปนคนไทย

คนแรกทเปนทงแพทยและทนตแพทย เพยงแตอย ในระดบ

ประกำศนยบตรเทำนน

ส�ำหรบหลวงวาจวทยาวฑฒน ซงเปนทงแพทยและ

ทนตแพทยปรญญำชำวไทยคนแรกนน ตงแตกลบมำถงประเทศ

สยำมในป 2471 กไมปรำกฏหลกฐำนวำไดเปดคลนกทนตกรรม

สวนตวแตอยำงใด คงมแตไปท�ำคลนกเวชกรรมบำงเปนระยะ

เทำนน สวน พ.ท. ส สรสงห เมอกลบมำถงประเทศสยำมไดระยะ

หนงแลว กไดเปดคลนกทนตกรรมสวนตวขนทถนนรำชด�ำเนน ใช

ชอวำ ส�านกงานส สรสงห มชอเสยงเปนอยำงมำกในสมยนน

สวนรำนท�ำฟนของชาวจน มกด�ำเนนกำรโดยชำงท�ำฟน

ซงสวนหนงนนเคยฝกหดงำนมำจำกรำนท�ำฟนในประเทศจนหรอ

ประเทศมำเลเซย กอนทจะอพยพมำยงประเทศสยำม อกสวนหนง

กเปนลกหลำนของชำวจนอพยพทเขำมำอยในประเทศสยำมแลว

และไดรบกำรถำยทอดควำมรกำรท�ำฟนจำกรนสรน คนไทยบำงคน

ทท�ำฟนไมเปนแตอยำกเปดรำนท�ำฟน กมกไปลงทนจำงชำงท�ำฟน

ชำวจนเหลำนมำอยประจ�ำ แตเปดไปไดไมนำน เมอชำงชำวจนม

เงนทนมำกพอ กมกแยกตวออกไปตงรำนเปนของตวเอง

โฆษณำรำนท�ำฟนทนตำ หนำวงบรพำ,

หนงสอพมพประชำชำต วนท 2 ตลำคม 2476

โฆษณำรำนท�ำฟนมหล,

หนงสอพมพสยำมรำษฎร วนท 22 พฤศจกำยน 2479

DAT Newsletter 8

นอกจำกนกยงมรำนท�ำฟนของชำวญปน ซงมทง

ทเปนของหมอฟนและของชำงท�ำฟน รวมถงรำนท�ำฟนของ

ชำวตะวนตก เชน อเมรกน เยอรมน และฝรงเศส ซงสวนใหญ

เปนของหมอฟนทไดรบประกำศนยบตรหรอปรญญำบตรจำก

ตำงประเทศมำแลว รำนท�ำฟนของชำวญปนและชำวตะวนตก

เหลำน ยงเปนทฝกหดงำนของคนทอยำกเปดรำนท�ำฟนเองอกดวย

โดยคนเหลำนตองไปสมครเปนลกมอในรำนท�ำฟนกอน ยอมรบ

คำจำงนอย ๆ และเปนลกมอท�ำงำนใหทกอยำง โดยหวงวำหมอ

ฟนทเปนนำยจำงจะกรณำชวยสอนอะไรใหบำง แตนำยจำง

เหลำนกมกไมยอมสอน หรอไมกสอนใหอยำงชำ ๆ เพอทจะ

ไดเกบลกมอเอำไวใชงำนไดนำน ๆ ในรำคำถก ๆ และกนไม

ใหออกไปเปดรำนท�ำฟนแขงกนตน ดงนนจงมกใหท�ำแตงำนท

ไมส�ำคญ เชน เทปน แตงฟน เรยงฟน ถพน ขดกระโถน สวน

เทคนคส�ำคญกปกปดเอำไว พวกลกมอจงตองคอยสงเกตและ

จดจ�ำเอำเอง เมอเหนวำมควำมรเพยงพอแลว กลำออกไปเปด

รำนท�ำฟนเองตอไป

โฆษณำรำนท�ำฟนของ Dr. Willm De Leeuwe,

หนงสอพมพ The Siam Observer วนท 1 พฤศจกำยน 2469

โฆษณำโรงพยำบำลฮคไกว,

หนงสอพมพกรงเทพฯ วำรศพท วนท 6 มนำคม 2476

ในวำรสำรขำวแพทย ของสโมสรแพทยแหงจฬำลงกรณมหำวทยำลย

ไดเลำถงรำนท�ำฟนของชำงท�ำฟนไววำ รำนเหลำนสำมำรถถอนฟนและท�ำครอบฟน

อยำงงำย ๆ ได แตบำงครงกถอนฟนผดซ ไปถอนเอำฟนซทดแทน ฟนบำงซท

รกษำดวยวธอนไดโดยไมตองถอน กมกแนะน�ำใหถอนเพอหวงเอำเงน เนองจำก

ไมมควำมรในกำรรกษำดวยวธอน ๆ มำกพอ กำรท�ำครอบฟนกมกท�ำไดไมแนบสนท

สวนกำรอดฟนกมกท�ำควำมสะอำดในรฟนไมมำกพอ (นำจะหมำยถงกรอเอำฟนผ

ออกไมหมด) ท�ำใหอดไปไดไมนำนกปวด ฟนทเสยแลวตองถอนเสนประสำท

ออก (นำจะหมำยถงกำรรกษำคลองรำกฟน) กไมไดท�ำ ท�ำเพยงแคใสยำพวก

กรดคำรบอลกลงไปฆำเสนประสำท แลวกใชยำงกบทองขำว (หมำยถงอะมลกม)

อดปดขำงนอกเทำนน ทงไวไมนำนกมกปวดอก นอกจำกนยงรบจำงตดฟนดวย

ซงตำมจรงแครบตดฟนเพยงอยำงเดยวกมรำยไดพอเลยงตวไดแลว รำนเหลำน

มกเปนลกศษยแยกมำจำกรำนยอยตำง ๆ อกท

รานท�าฟนเรตระเวน

รำนท�ำฟนประเภทนไมไดตงรำนเปนหลกแหลงถำวร แตจะตระเวนหำลกคำไป

เรอย ๆ ตลอดทงวน แทบทงหมดเปนพวกชำงท�ำฟน งำนสวนใหญทท�ำคอกำรตดฟน ซงเปน

แฟชนของคนสมยนนทงในกรงเทพฯ และตำงจงหวด ทชอบมปลำยฟนหนำทเรยบเสมอกน

มบรกำรทงทำงน�ำและทำงบก โดยกำรพำยเรอพรอมเครองตดฟนไปหำ หรอจำงคนใหเดน

หำบเครองตดฟนไปสง แลวใหบรกำรถงทบำน บำงเจำกอวดอำงวำมหนตดแบบละเอยด

สำมำรถตดปลำยฟนใหเรยบเสมอกนไดโดยไมกระเทอนและไมท�ำใหรสกเสยว ส�ำหรบคำ

บรกำรนนกขนอยกบปรมำณฟนทตด ขนต�ำอยทคนละ 25 สตำงค หำกตดมำกอำจขน

รำคำไปถง 1 บำท รำยไดมำกสดตอวนอยทประมำณ 15 บำท โดยลงทนคำเครองตดฟน

เพยง 80 บำทเทำนน ท�ำงำนไมกวนกคนทนแลว

DAT Newsletter 9

ชำงท�ำฟนชำวจนท�ำฟนใหคนไขบนทำงเทำทสงคโปร ในป 2481

ซงนำจะมลกษณะใกลเคยงกบกำรท�ำงำนของชำงท�ำฟนในประเทศ

สยำมสมยนน

นอกจำกน รำนท�ำฟนเรตระเวนยงมบรกำรถอนฟน ขดฟนใหขำว และเลยม

ฟนทองโดยใชทองผสมทเรยกวำทองนอกดวย กำรเรยกลกคำกมกใชวธกำรปำวประกำศ

เสยงดง ๆ ชำงท�ำฟนบำงรำยใชวธเดนไปตำมถนน พรอมหบไมเลก ๆ คลองทคอ มอถอ

แผนเหลกเขยำดงกรกกรก รองไปเรอย ๆ วำ “ฟนด�ำท�ำใหขำว ฟนยำวท�ำใหสน” หมำยถง

ทำงรำนรบขดฟนใหขำว และตดปลำยฟนใหสนลงเรยบเสมอกน บำงรำนกเรยกลกคำโดย

กำรตฆองรองปำวพรอมกบแสดงกำรถอนฟนใหสำธำรณชนด รำนท�ำฟนเรตระเวนแบบน

มกคดคำบรกำรถกกวำรำนท�ำฟนทตงถำวรเปนหลกแหลง เนองจำกไมตองลงทนมำกนก

โรงเรยนทนตแพทยระดบปรญญา

จำกเรองรำวกำรท�ำฟนทล�ำดบเหตกำรณมำตงแตสมยรชกำลท 3 จะเหนไดวำกจกำรท�ำฟนในประเทศไทยนน สวนใหญอยในมอ

ของชำวตำงชำตเปนหลก และสวนมำกกเปนกลมชำงท�ำฟนชำวจน ทนตแพทยชำวไทยเพงจะเรมมขนบำงกหลงป 2460 ทมกำรเปด

สอนนกเรยนแพทยท�ำฟนในระดบประกำศนยบตร สวนทนตแพทยปรญญำทเปนชำวไทยนน กเพงมหลงป 2470 มำไมนำน และในชวง

นนกมเพยงไมกคน อกทงรำนท�ำฟนสวนใหญกมคณภำพต�ำกวำในระดบทยอมรบได แมวำจะใชมำตรฐำนในสมยนนมำพจำรณำกตำม

จนกระทงในป 2483 หลงจำกทไดเปดโรงเรยนทนตแพทยระดบปรญญำแหงแรกในประเทศไทยแลว กจกำรดำนทนตกรรมของ

ประเทศไทยจงคอย ๆ ยกระดบดขนมำอยำงชำ ๆ เรมจำกมทนตแพทยปรญญำชำวไทยเพมขน และกระจำยออกไปอยตำมตำงจงหวดมำกขน

รำนท�ำฟนกคอย ๆ พฒนำคณภำพตำมแบบสมยใหมยงขน ซงสวนหนงกนำจะเปนผลมำจำกกำรทโรงเรยนทนตแพทยแหงน เลอกใช

หลกสตรตำม University of Pennsylvania ซงเปนโรงเรยนทนตแพทยอนดบตน ๆ ของประเทศสหรฐฯ ทำยทสดผลประโยชนทงมวล

กตกไปทตวคนไข ท�ำใหมโอกำสไดพบทนตแพทยทด และไดรบกำรรกษำทมคณภำพ

1. ปรดำภรณ เอยมแจ. จำกฟนด�ำสฟนขำว: ฟนและทนตกรรมในสงคมกรงเทพ ทศวรรษ 2430-2490 [วทยำนพนธปรญญำศลปศำสตรมหำบณฑต].

กรงเทพฯ: มหำวทยำลยธรรมศำสตร; 2560.

2. แพทยพงศำวสทธำธบด, พระยำ (สน สนทรเวช). กำรท�ำฟน. ขำวแพทย 2471;1(1):3-9.

3. วำจวทยำวฑฒนอนสรณ. พระนคร: โรงพมพแพรกำรชำง; 2509.

4. ส สรสงห. กำรผลตทนตแพทยปรญญำ. วทยำสำรทนตแพทยศำสตร 2496;3(3): 316-9.

5. สภำษตอศรญำณ. พมพครงท 17. ธนบร: โรงพมพอกษรเพชรเกษม; 2512. (พมพเปนอนสรณในงำนพระรำชทำนเพลงศพ รอยเอก โปรง เมนะชย)

6. ScorpianPK. พระทนงเทวรำชสภำรมย พระรำชวงพญำไท กรงเทพมหำนคร ประเทศไทย [อนเทอรเนต]. 2551 [เขำถงเมอ 20 พ.ค. 2562].

เขำถงไดจำก: https://th.m.wikipedia.org/wiki/ไฟล:Thewarat_Sapharom.jpg

บรรณานกรม

DAT Newsletter 10

ไขขอสงสย...

“ การจดฟน ” หรอทหลำยคนเรยกวำ “กำรดดฟน” มชอทเปนทำงกำรวำ “ทนตกรรมจดฟน” จดเปนสำขำหนง

ในงำนทนตกรรมทไดรบควำมนยมเปนอยำงมำกโดยเฉพำะคนไขในกลมวยรน คนสวนใหญมกมองวำกำรจดฟนนนเปนเรองท

เกยวของกบกำรเรยงฟนเพอใหเกดควำมสวยงำมเทำนน แตควำมเปนจรงแลวกำรจดฟนนนมควำมหมำยกวำงกวำนน กลำวคอ

ทนตแพทยจดฟนจะมหนำทในกำรแกไขฟนและขำกรรไกรทอยในต�ำแหนงผดปกต ใหกลบมำอยในต�ำแหนงทเปนปกตหรอใกล

เคยงกบปกตเพอใหเกดกำรบดเคยว กำรสบฟน กำรพดทดขน เชน คนไขทฟนหนำไมสบกน, คนไขทฟนหนำลำงครอมฟนบน,

คนไขทฟนหนำบนยนมำกๆ ฯลฯ คนไขเหลำนจะมปญหำในเรองกำรบดเคยว, กำรกดอำหำรไมขำด, กำรออกเสยงไมชด,

ขำดควำมมนใจในตนเอง เปนตน

หลงจำกกำรแกไขกำรสบฟนใหกลบมำ

เปนปกตแลว ฟนทเรยงตวดจะเออใหกำรดแล

ควำมสะอำดในชองปำกท�ำไดงำยขน ลดโอกำส

กำรเกดโรคฟนผและโรคเหงอก มควำมสำมำรถ

ในกำรบดเคยวอำหำรดขน เพมประสทธภำพ

ในกำรออกเสยงใหชดขน นอกจำกนกำรทฟนเรยงตวสวยงำมท�ำใหเกดผลพลอยไดในเรองของควำม

สวยงำมของรอยยม ควำมกลมกลนของใบหนำเพมขนซงเปนสงทคนไขสวนใหญในปจจบนนมำพบ

ทนตแพทยเพอท�ำกำรจดฟน ยกตวอยำงเชน คนไขทมฟนหนำบนทยนมำก ๆ หลงจำกทจดฟนเสรจ

แลวฟนหนำบนจะถกปรบใหไปอยในต�ำแหนงทเปนปกตขน หลงกำรรกษำเมอมองใบหนำดำนขำงจง

รสกวำเหนจมกชดขน จงเปนทมำของควำมเขำใจทวำกำรจดฟนท�ำใหจมกโดงขน ทงท

ควำมเปนจรงแลวจมกคนไขไมไดมกำรเปลยนแปลง มเพยงแตต�ำแหนงฟนทยบ

เขำไปเทำนน

กลำวโดยสรป คอ กำรจดฟนเปนกำรรกษำเพอปรบใหฟน

และขำกรรไกรอยในต�ำแหนงทดขนเพอเออใหกำรบดเคยว กำรพด กำรท�ำ

ควำมสะอำดชองปำกท�ำไดงำยขน โดยมผลพลอยไดในเรองควำม

สวยงำมของรอยยมนนเอง

อ.ทพญ.ดร. กลธดำ ปรคนธรรพ

สำขำทนตกรรมจดฟน ภำควชำทนตกรรมส�ำหรบเดกและทนตรรมปองกน

คณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลยศรนครนทรวโรฒ (ประสำนมตร)

จดฟนคออะไรทำ� ไมฮตจง?

บทความวชาการ

ประวตการกอตงคณะทนตแพทยศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

80 ปทนตแพทย

ในป 2562 น คณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลย

สงขลำนครนทร ไดรบกำรกอตงอยำงเปนทำงกำรเปนปท 36 นบเปน

คณะทนตแพทยศำสตรทเกำแกล�ำดบท 5 ของคณะทนตแพทยศำสตร

ในประเทศไทยซงทกคนตำงกรจกในชอยอวำ ม.อ.

หลำยคนอำจตงขอสงสยวำเหตใดจงใชชอยอวำ ม.อ. ไมใช

ม.ส. นนเปนเพรำะสงขลำนครนทรเปนเพยงพระอสสรยยศฐำนนดรศกด

ของสมเดจพระมหตลำธเบศรอดลยเดชวกรมพระบรมรำชชนก เมอ

ครงไดรบโปรดเกลำสถำปนำเปนกรมหลวงสงขลำนครนทร อกษรยอ

มหำวทยำลยสงขลำนครนทรทใชชอยอวำ ม.อ. นนจงเปนกำร

เฉลมพระเกยรตตำมพระนำม มหดลอดลยเดช นนเอง

คณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลยสงขลำนครนทร

ไดรบกำรกอตงอยำงเปนทำงกำรในวนท 10 พฤศจกำยน พ.ศ.2526

โดยมคณบดทำนแรกคอ รองศำสตรำจำรยทนแพทย ชระ ศษลวรณ

ควำมคดรเรมในกำรกอตงคณะทนตแพทยศำสตร

มหำวทยำลยสงขลำนครนทรนน เกดขนตงแตป 2518 จำกกำร

ประเมนผลโดยทบวงมหำวทยำลย โดยมรองศำสตรำจำรยทนตแพทย

ชระ ศษลวรณ เปนประธำนคณะท�ำงำนสำขำทนตแพทย

รศ.ทพ.ชระ ศษสลวรณ

DAT Newsletter 12

จากการประเมนผล ท�าใหไดขอสรปหลง 3 ประการ คอ

1. ประชำชนมโรคฟน และโรคในชองปำกสงมำก (ประมำณ 85 %) แตจ�ำนวน

ทนตแพทย เมอเทยบกบประชำชนทงประเทศในขณะนน มอตรำสวนหนงตอ

สำมหมนกวำคน (WHO ตงเกณฑไววำควรจะ เปน 1: 5,000) นบวำประเทศอยในภำวะ

ขำดแคลนทนตแพทยเปนจ�ำนวนมำก

2. กำรกระจำยของทนตแพทยซงมอยนอยแลวนน เปนไปอยำงไมเหมำะสม

อยในขนวกฤต โดยเฉพำะภำคใตและภำคตะวนออกเฉยงเหนอ

3. ควำมรควำมสำมำรถของทนตแพทยทผลตโดยคณะทนตแพทยศำสตร

ในขณะนนนบวำอยในเกณฑด แตเหมำะส�ำหรบกำรปฏบตงำนอยในชมชนเมองใหญ ๆ

เทำนน ดงนนทนตแพทยสวนใหญจงปฏบตงำนในกรงเทพฯและจงหวดเชยงใหม

ผลกำรประเมนดงกลำว น�ำไปสกำรสมมนำครงใหญทไมเคยมมำกอนใน

วงกำรทนตแพทยขนทโรงแรมรถไฟหวหน จงหวดประจวบครขนธ ในเดอนสงหำคม

พ.ศ. 2521 โดยทบวงมหำวทยำลยและสมำคมทนตแพทยศำสตรแหงประเทศไทย

และหนงในขอสรปของกำรสมมนำครงนนกคอ กำรทนกศกษำทนตแพทยใน

ปจจบนตองท�ำสญญำไวกบรฐ เพอออกไปรบรำชกำรเปนเวลำ 3 ป เพอใหมกำรก

ระจำยของทนตแพทยอยำงทวถงทงประเทศ และกำรจดตงคณะทนตแพทยศำสตร

มหำวทยำลยสงขลำนครนทร ขนนนเอง

ในป 2523 ไดเรมมกำรเสนอแผนกำรกอตงคณะ และในเดอนมถนำยน

2526 กไดมกำรรบนกศกษำรนแรกซงมภมล�ำเนำอยภำคใตเปนจ�ำนวน 10 คน ซงใน

ชวง 10 ปแรกของกำรกอตงนน อำจำรยสวนใหญก�ำลงศกษำตออยทงในและตำงประเทศ

หลำยวชำจงตองเชญอำจำรยพเศษจำกจฬำลงกรณ

มหำวทยำลย และมหำวทยำลยมหดลมำสอน นกศกษำ

รนแรก ๆ จงตองเรยนกนทงเวลำกลำงวนและกลำงคน

โดยไมมปดเทอม ตำมตำรำงทอำจำรยรบเชญสะดวก

ซงมำตรฐำนกำรเรยนกำรสอนอนเขมขนน ยงคงเปน

มำตรฐำนของคณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลย

สงขลำนครนทร มำจนปจจบน

ตงแตกำรกอตงคณะเพอสนองนโยบำยของ

รฐบำลในกำรกระจำยทนตแพทยสชมชนชนบทใน

ภำคใต ปจจบนคณะทนตแพทยศำสตร ม.อ. ภำยใต

คณบดคนท 8 รศ.ดร.ทพ.ไชยรตน เฉลมรตนโรจน

ไดขยำยหลกสตรใหครอบคลมทงปรญญำตร โท เอก

มกำรจดตงศนยควำมเปนเลศ เพอแกไขและฟนฟสภำพ

ควำมผดปกตขำกรรไกรใบหนำและกำรบดเคยว

มโครงกำรควำมรวมมอรกษำผปวยปำกแหวงเพดำนโหวในเขตภำคใตตอนลำง

ซงเปนกำรดแลผปวยอยำงครบวงจร ตงแตแรกเกดจนกระทงเตบโตเปนผใหญ

นกศกษาทนตแพทยรนท 1

เอกสารประกอบการเรยบเรยง1. บทควำมคณะทนตแพทยศำสตรม.อ. กำวสปท 36 ในกำรจดตง รวบรวมจำกหนงสอครบรอบ 20 ป และ 30 ป

คณะทนตแพทยศำสตร ม.อ.

DAT Newsletter 13

FDI World Dental Federation หรอ สมำพนธทนตแพทยโลก เปนองคกรนำนำชำตทท�ำ

หนำทเปนตวแทนของทนตแพทยทวโลก โดยท�ำงำนประสำนกบ WHO และ สมำคมทนตแพทยของ

ประเทศตำง ๆ ทเขำรวมเปนสมำชก รวมทงทนตแพทยสมำคมแหงประเทศไทยฯ

FDI จะท�ำหนำทในกำรพฒนำนโยบำยสขภำพ กำรพฒนำโปรแกรมกำรศกษำตอเนองทำง

ทนตสขภำพ รวมทงสนบสนนกจกรรมของทนตแพทยสมำคมทวโลกเพอรวมกนท�ำหนำทสงเสรม

ทนตสขภำพของประชำชน

หนงในภำรกจหลกของ FDI คอกำรพฒนำและเผยแพร แนวทำง หรอนโยบำย ทเกยวของ

กบกำรก�ำหนดมำตรฐำน หรอขอมล เกยวกบกำรดแลสขภำพชองปำก ผำนทำงกำรจดท�ำ FDI policy

statements ซงเปนปฏญญำทแสดงแนวคดปจจบนทเกยวของกบกำรดแลรกษำทำงทนตกรรม โดย

policy statement น จะถกรำงขนโดย FDI Science Committee รวมกบผเชยวชำญจำก WHO และ

จำกผเชยวชำญทำงทนตกรรมทวโลกรวมกบรำงขน

“ขำวสำรทนตแพทย” เหนนำจะมกำรน�ำเสนอเนอหำของ FDI policy statement ใหเพอนสมำชก

ทกทำนไดรบทรำบ โดยไดรบควำมชวยเหลอจำกคณำจำรยในคณะทนตแพทย

ชวยเรยบเรยง

https://www.fdiworlddental.org/news/20180908/fdi-reports-on-key-outcomes-of-2018-world-dental-congress

DAT Newsletter 14

สขภาพปรทนต ของประชากรโลกสขภาพปรทนต ของประชากรโลก

โรคปรทนต ซงไดแก โรคเหงอกอกเสบและโรคปรทนต

อกเสบจดเปนโรคทพบมำกทสดโรคหนงในมนษย โดยเกดจำก

กำรเสยสมดลระหวำงกำรตอบสนองของรำงกำยตอเชอในครำบ

จลนทรย กำรท�ำงำนของระบบภมคมกนนท�ำใหเกดกำรอกเสบ

ทไมสำมำรถควบคมไดในกลมผ ทมปจจยเสยงทงปจจยจำก

สงแวดลอมและปจจยดำนผปวย เชน กำรสบบหรและโรคเบำหวำน

โรคปรทนตอกเสบเปนสำเหตหลกของกำรสญเสยฟน

จ�ำนวนมำกในผใหญ และมควำมสมพนธกบกลมโรคไมตดตอ เชน

โรคเบำหวำน โรคหวใจและหลอดเลอด โรคระบบทำงเดนหำย

โรคขออกเสบรมำตอย โรคไต และควำมบกพรองของสมรรถนะ

ทำงสมองโดยผำนทำงกลไกทมควำมเปนไปไดคอ กำรตดเชอใน

กระแสเลอด กำรอกเสบ ภำวะควำมไมสมดลของจลนทรยภำยใน

รำงกำย (dysbiosis)และปจจยเสยงอน ๆ

โรคปรทนตจดวำเปนปญหำสขภำพระดบโลกเนองจำก

ท�ำใหเกดผลกระทบของสขภำพชองปำกและสขภำพองครวมของ

ผปวยรวมทงคณภำพชวตและควำมมนใจในตนเอง น�ำไปส

กำรสญเสยงบประมำณดำนสขภำพจ�ำนวนมำก องคกรทท�ำงำน

เกยวของกบโรคปรทนตทวโลกไดท�ำขอสรปรวมกนในประเดนกำร

ปองกน วนจฉย และกำรรกษำโรคปรทนตเพอสงเสรมสขภำพ

ปรทนตและสขภำพองครวมของประชำกรโลก โดยในทประชม

เพอกำรจ�ำแนกโรคปรทนตและโรครอบรำกเทยมแบบใหม ทจด

ขนรวมกนระหวำงสมำคมปรทนตวทยำแหงสหรฐอเมรกำรวมกบ

สมำคมปรทนตวทยำแหงยโรป ในปค.ศ. 2018 ไดจดจ�ำแนกโรค

ปรทนตเพอใหสะดวกตอกำรก�ำหนดแนวทำงกำรปองกนและกำร

รกษำโรคปรทนต ตลอดจนกำรศกษำวจยเพอสงเสรมสขภำพปร

ทนตของประชำกรโลก

แถลงกำรณฉบบนจะระบถงปญหำทส�ำคญในกำร

รบมอกบโรคปรทนตรวมทงน�ำเสนอนโยบำยซงเปนแนวทำงใหม

ทมประสทธภำพในกำรสงเสรมสขภำพปรทนตและสขภำพองค

รวมผำนกำรใชกลยทธและกำรท�ำงำนรวมกนในระดบโลก

จำกกำรประชม FDI General Assembly เมอวนท 7

กนยำยน 2561 ทเมองบวโนสไอเรส ประเทศอำรเจนตนำ FDI

World Health Federation ไดออกแถลงกำรณเกยวกบสขภำพ

ทำงปรทนตของประชำกรโลกดงน

โรคปรทนต

ค�าจ�ากดความ

หมำยถง กำรอกเสบชนดเรอรงในเนอเยอรอบรำกฟนทเกดจำกกำรเสยสมดลของเชอจลชพและ

กำรท�ำงำนทไมสำมำรถควบคมไดของระบบภมคมกนของรำงกำย

โรคเหงอกอกเสบ

โรคปรทนตอกเสบ

หมำยถง กำรอกเสบทเกดจำกครำบจลนทรย มอำกำรทำงคลนกไดแก เหงอกแดง บวม กำร

เปลยนแปลงของรปรำง และกำรมเลอดออกขณะตรวจดวยเครองมอปรทนต โดยจะไมพบกำรสญเสยอวยวะ

ปรทนตหรอกำรละลำยของกระดกรอบรำกฟน

หมำยถง โรคทเกดจำกกำรอกเสบเรอรงจำกกำรเสยสมดลของเชอจลชพและกำรท�ำงำนทไมสำมำรถ

ควบคมไดของระบบภมคมกนของรำงกำย ท�ำใหเกดกำรท�ำลำยของอวยวะปรทนตและกำรละลำยของกระดก

โดยมปจจยหลำยประกำรทมผลตอกำรเกดและกำรด�ำเนนโรค

บทความFDI DAT Newsletter 15

โรคปรทนตโดยเฉพำะโรคปรทนตอกเสบเปน

ปญหำสขภำพทส�ำคญของโลกท�ำใหเกดผลเสยตอสขภำพ

ชองปำกและมควำมสมพนธทใกลชดกบสขภำพโดยรวม และ

เกดผลกระทบตอเศรษฐำนะและกำรสญเสยงบประมำณดำน

สำธำรณสขปรมำณมำกทวโลก กำรใหควำมส�ำคญของสขภำพ

ปรทนตในประชำกรทวไปยงมนอย กำรละเลยกำรดแลสขภำพ

ชองปำกและโรคปรทนตเปนปญหำใหญของบคลำกรทำงกำรแพทย

ดงนนกำรสงเสรมใหเหนควำมส�ำคญของสขภำพปรทนตจง

เปนพนฐำนส�ำคญในกำรควบคมผลกระทบจำกโรคปรทนต

โรคปรทนตสำมำรถปองกนและควบคมไดโดยกำร

ท�ำควำมสะอำดชองปำกอยำงมประสทธภำพเปนประจ�ำและ

กำรไปพบทนตแพทยเพอรบกำรรกษำทเหมำะสม

แนวทำงกำรปองกนโรคปรทนตทงในระดบปฐมภม

และทตยภมมควำมส�ำคญในกำรสงเสรมและดแลสขภำพปรทนต

โดยกำรวเครำะหกำรจ�ำเปนและปจจยเสยงของผปวยแตละรำย

กำรตรวจประเมนและกำรวนจฉยโรคปรทนตควรท�ำในผปวย

ทกรำยโดยบคลำกรผช�ำนำญดำนสขภำพชองปำก

โรคในชองปำกหรอโรคปรทนตมปจจยเสยงหลำย

ประกำรรวมกบกลมโรคเรอรงอน ๆ เชน กำรสบบหรและ

ควำมอวน ดงนนกำรควบคมปจจยเสยงดงกลำวควรเปนกำร

ท�ำงำนรวมกนแบบสหสำขำวชำชพ กำรทประชำกรโลกมอำย

มำกขนท�ำใหไดรบผลกระทบจำกโรคปรทนตเพมขน จงม

ควำมจ�ำเปนจะตองมกำรดแลสขภำพปรทนตเชงรกเพอใหผ

สงอำยมสขภำพชองปำกทด ควรบรรจกำรเรยนกำรสอนวชำ

ปรทนตวทยำในหลกสตรทนตแพทยศำสตรและหลกสตร

หลงปรญญำ

กำรวจยพนฐำน กำรวจยดำนวทยำศำสตรประยกต

กำรน�ำไปใช และกำรวจยทำงคลนกทเกยวของกบโรคปรทนต

มควำมจ�ำเปนอยำงมำก เชน กำรศกษำเกยวกบกำรอยรวม

กนของจลนทรยแบบสมดล (symbiosis) และ ภำวะควำมไม

สมดลของจลนทรยภำยในรำงกำยในผปวยปกตและผปวยทม

โรคทำงระบบ รวมทงควรมกำรจดท�ำขอมล ค�ำแนะน�ำ และ

ระบบชวยเหลอในกำรตดสนใจของบคลำกรทำงกำรแพทย

ทนตแพทยมควำมจ�ำเปนในกำรท�ำงำนรวมกบ

วชำชพอน ๆ ทมควำมเกยวของเชน แพทย องคกรอสระท

ท�ำงำนเกยวของกบกำรดแลสขภำพ เจำหนำทรฐ และแหลงทน

เพอสงเสรมควำมส�ำคญของกำรดแลสขภำพปรทนตในประชำกร

เชน ระบบกำรศกษำ กำรใหควำมรกบหญงตงครรภ ผสงอำย

และผปวยทมโรคทำงระบบ

ในนโยบำยสขภำพระดบชำตและโครงกำรสงเสรม

สขภำพและคณภำพชวตของประชำกรควรมกำรระบถง

สขภำพชองปำกและสขภำพปรทนต

ควำมตนตวเกยวกบโรคปรทนตยงมนอยเนองจำก

เปนโรคทไมแสดงอำกำร ผคนเคยชนกบกำรไมดแลอนำมย

ชองปำก กำรมบคลำกรทำงกำรแพทยไมเพยงพอ ในกำรให

ควำมรและดแลสขภำพชองปำก รวมกบขำดนโยบำยทเกยวของ

กบสขภำพชองปำกโดยรวมและสขภำพปรทนต นอกจำกนน

ยงขำดบทบญญตของกำรใหบรกำรในกำรดแลสขภำพอยำง

ประสทธภำพ ดงนนกำรสรำงขอตกลงรวมกนในระดบโลก ท�ำให

เกดกำรท�ำงำนรวมกนแบบสหสำขำในกำรสรำงกลยทธในกำร

สงเสรมสขภำพปรทนต สขภำพองครวมและกำรท�ำกำรศกษำ

เกยวกบโรคปรทนตจงมควำมส�ำคญอยำงมำก

เรยบเรยงโดย อ.ทพญ. นศำชล สรไพบลยพงศ

ภำควชำปรทนตวทยำ คณะทนตแพทยศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย

หลกการ

นโยบาย

DAT Newsletter 16

อนภาคนาโนในงานทนตกรรม

บทความFDI

ในกำรประชมธรกำรของ FDI ทจดขนควบคไปกบงำนประชมประจ�ำปจะมกำรอภปรำยเรองตำงๆทเกยวกบทนตแพทย FDI

เมอไดขอสรปเพอเปนค�ำแนะน�ำใหกบสมำชกไปเพอพจำรณำปฏบตหรอปรบเปลยนตำมควำมเหมำะสมของแตละประเทศ ขอสรปเหลำ

นนเรยกวำ Policy statement และเรอง Nanoparticles in Dental Practice เพงไดรบกำรยอมรบในกำรประชม FDI 2018 Buenos

Aires ถอเปนหนงในเรองส�ำคญทควรจะน�ำมำขยำยควำมเพมเตม ดงตอไปน

ผศ.ทพญ.ดร. ศรจนทร เจยรพฒ

อนภำคนำโน สำมำรถเกดขนไดใน

สงแวดลอม และจำกกำรผลตในกระบวนกำร

อตสำหกรรมซงในปจจบนไดถกน�ำมำใชงำนอยำง

แพรหลำยในหลำย ๆ อตสำหกรรม เชน เครองส�ำอำง

ครมกนแดดทม Zinc oxide เปนองคประกอบ

อนภำคนำโนถกเตมเขำไปในวสดทำง

ทนตกรรมเพอปรบปรงคณสมบตของวสดนน

ยงไปกวำนน อนภำคนำโน อำจเกดขนในขณะ

ทท�ำกำรตดแตง สำรอดแทรก (fillers) และ รวม

อยในเนอของวสดทำงทนตกรรมหลำยชนด

ในหองปฏบตกำรทำงทนตกรรม ชำง

ทนตกรรมกมโอกำสทจะไดรบอนภำคนำโนท

เกดจำกฝนเชนกน

ในคลนกทนตกรรม บคลำกรทำงทนตกรรม มโอกำสไดรบฝน

อนภำคนำโน ทเกดจำกกำรกรอ กำรขดวสด เชนกน และอวยวะทไดรบผล

กระทบอนดบแรกจงนำจะเปนปอด จำกกำรประเมนควำมเสยงของบคลำกร

ทำงทนตกรรม เมอเรว ๆ นถงผลกระทบทไดรบจำกกำรหำยใจในพนททม

อนภำคนำโน พบวำยงเปนคำควำมเสยงทต�ำ อยำงไรกตำมยงไมมรำยงำน

ถงผลกระทบทไดรบจำกกำรไดรบอนภำคนำโนในระยะยำว แมวำจะท�ำงำน

ในคลนกทนตกรรมหลำยสบป กยงไมพบรำยงำนควำมสมพนธกบโรคทเกด

ขนกบปอดในบคคลำกรทำงทนตกรรม จำกกำรประเมนควำมเสยงในกล มผ ปวย

พบวำไดรบควำมเสยงจำกวสดทำงทนตกรรมนอยกวำ

บคลำกรทำงทนตกรรมไมวำจะเปนขณะรบกำรรกษำ

หรอปรมำณทเกดจำกกำรสกกรอนของวสดอยำงไร

กตำมขอมลของผลกระทบตอผปวยกลมทออนแอ หรอ

มปญหำทำงเดนหำยใจเชนโรคภมแพยงนอยมำก

รำยงำนเรองอนภำคนำโนของไททำเนยม

จำกวสดรำกเทยมทสะสมในกระดกยงมคำต�ำมำก

ลำสด ปญหำเรอง อนภำคนำโนไดรบควำมสนใจ

ทงในระดบสำธำรณะชนและวงกำรวทยำศำสตร ทงนในระดบ

ชำต นำนำชำต และ หนวยงำน ตำงค�ำนงถงควำมปลอดภย

ในกำรจดกำรกบอนภำคเนองจำกปรมำณของอนภำคนำโน และ

องคประกอบทำงเคมทใช อำจมผลกระทบใหเกดอนตรำย

กบสำธำรณชนได

DAT Newsletter 17

หลกการ

นโยบาย

งำนทนตกรรมทมประสทธภำพ จะตองเปนงำนทคณภำพดและมควำมปลอดภย เนองจำก

อนภำคนำโน เรมเปนทกงวล FDI จงพยำยำมรวบรวมขอมลเพอใหค�ำแนะน�ำแก ผปวย ทนตบคลำกร

รวมถงสงแวดลอมดวย

FDI สนบสนนหลกกำรตอไปน

แมวำขอมลเรองผลของอนภำคนำโนตอสขภำพยงไมชดเจน แตกำรเปลยนแปลงทไดเหน

จำกสงทเกดขนกบสงแวดลอม นำจะท�ำใหเรำตระหนกถง กำรปองกนอนตรำยตอสขภำพเชนกน

ผแปลเคยศกษำทมหำวทยำลยเชยงใหม ในยคทเชยงใหมไมเคยมปญหำฝนควนเลย หนำหนำว

กหนำวจด หนำฝนกมควำมชมชนมำก หนำแลง อำกำศรอนแลง แตกไมนำนมำก ปจจบน สภำพ

อำกำศปรวนแปร และสงแวดลอมกเสอมโทรมไปมำก และปญหำฝนควนทเชยงใหมกรนแรงขน

เรอย ๆ เมอกลบมำดทรำงกำยคน พบวำ เดกและเยำวชนรนหลง ไดรบอำหำรทคณภำพแยลงและ

ปญหำสขภำพบำงอยำงเรมพบมำกขน เชนโรคภมแพ

ผแปลท�ำงำนกบวสดทนตกรรมมำนำน เมอถงวยทรำงกำยออนแอลงกถกโรคภมแพ

รบกวนเชนกน และอำกำรจะรนแรงมำกขนในพนททมฝน เชน หองปฏบตกำรทนตกรมของนสต

หรอ ฝนควนจำกทองถนน

ดงนนไมวำอนภำคนำโนจะสงผลมำกนอยเพยงใดตอรำงกำยคน แตจำกปจจยท

เปลยนแปลงทงดำนสงแวดลอม ภมอำกำศ รวมไปถงสงทมนษยผลตขนมำ และ ควำมออนแอของ

รำงกำยคนทพบมำกขน นำจะเชอไดวำ เรำควรมมำตรกำรปองกนสขภำพมำกขนกวำทเรำเคยท�ำ

ในอดต ดงนนค�ำแนะน�ำจำกขอสรปของ FDI นำจะเปนจดเรมตนทด ททนตแพทยจะระมดระวง

เรองกำรใชงำนวสดทมองคประกอบเปนอนภำคนำโนใหมำกขน

ผศ.ทพญ.ดร. ศรจนทร เจยรพฒ

1. FDI สนบสนนงำนวจยทเกยวของกบกำรไดรบ อนภำคนำโนผำน

ระบบทำงเดนอำหำร ทำงเดนหำยใจ รวมไปถงงำนวจยท เกยวกบ

เซลล และ เนอเยอทไดรบอนภำคนำโน

2. ในหองปฏบตกำรทำงทนตกรรม บคคลำกรควร

ปฏบตตำมขอบงคบดำนควำมปลอดภย ทไดรบกำร

แนะน�ำจำก องคกรวชำชพ หรอ หนวยงำนระดบชำต

หรอนำนำชำตทเกยวของในประเทศทยงไมมกฎขอ

บงคบดำนน กควรมกำรพยำยำมลดควำมเสยงของ

บคคลำกร ดวยกำรใหบคลำกรสวมใสหนำกำกปองกน

และจดกำรเรองระบบระบำยอำกำศทเหมำะสม วสดท

จะตองมกำรผสมในลกษณะผงและน�ำควรบรรจะใน

แคปซลเพอปองกนกำรฟงกระจำย

3. ควรลดปรมำณอนภำคนำโนในสงแวดลอมกำรท�ำงำนโดยวธตำง ๆ

ดงน

แตงรปรำงวสดใหด ในขนตอนทวสดยงไมแขงตว เพอลด

กำรกรอแตง

กรอแตงวสดโดยใชน�ำ

ใชเครองฟอกอำกำศ

ใชวสดทผสมในแคปซล

กำรใช หนำกำกปองกนอนภำคทมควำมแนบสนทพอด

4. ขอมลเรองควำมปลอดภยยงมนอย เมอจะผลตวสดทใชอนภำคนำโน

ควรค�ำนงถงควำมปลอดภยของผเกยวของดวย

ความเหนผแปล

DAT Newsletter 18

โครงการดแลและสงเสรมสขภาพชองปาก

ของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทย “ในปทผานมาทนตแพทยสมาคมไดมนโยบายสนบสนนการสอนทนตสขศกษาและการออกหนวยทนต

กรรมเคลอนทโดยเปนกจกรรมทจดขนรวมกบมลนธโรงพยาบาลคณะทนตแพทยศาสตรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย เพอไปจดกจกรรมทโรงเรยนวดทพหลวงอ�าเภอบานไรจงหวดอทยธาน”

“ฉนตองกำรใหหมอชวยไปดแล บ�ำบดทกข ใหแกเดก

นกเรยนและประชำชนทอยหำงไกลหมอ” จำกพระรำชกระแสของ

ในหลวงรชกำลท 9 ทผมไดอำนเจอในบทควำมหนงตงแตสมยเรยน

เปนจดเรมตนของกำรท�ำงำนในวชำชพทนตแพทยจนถงทกวนน

“คนเกงครบ หนมฟนแทผ 2 ซนะ รบไปอดฟนนะครบ

แลวแปรงฟนใหสะอำด ๆ ดวยนะ ฟนจะไดไมผอก” เปนประโยคท

ผมใชบอยมำกหลงจำกตรวจชองปำกเดกนกเรยนประถมทโรงเรยน

ในจงหวดทผมเรมท�ำงำนใชทนปแรกเมอ 10 กวำปทแลว และจดใน

ใบประวตตรวจสขภำพเดกวำ “มฟนแทผ 2 ซ แนะน�ำอดฟน”

กำรออกไปตรวจฟนเดกนกเรยนชนประถมทโรงเรยนทก

โรงเรยนในอ�ำเภอรวม ๆ 60 โรงเรยนใน 1 ปกำรศกษำ และใหบรกำร

ถอนฟนน�ำนมในกรณทจ�ำเปนทโรงเรยน แลวนดมำใหบรกำรเคลอบ

หลมรองฟนทคลนกทนตกรรม ตอนนนรสกวำเรำท�ำงำนปองกนโรค

แบบเชงรกไดอยำงมประสทธภำพ (ลกออกจำกหองฟน) จนท�ำงำนป

ท 2 กไปตรวจฟนทโรงเรยนตำมปกต

“คนเกงครบ ตงแตปทแลวทหมอมำตรวจ หนยงไมไดไป

อดฟนแทเลย ผรใหญแลวนะ ถำไมรบไปหำหมอจะอดไมได ตอง

ถอนแลวนะ รบไปนะครบ จะไดมฟนแทไวเคยวขำว” กเปนประโยค

คลำสสกทผมแนะน�ำหลงจำกกำรตรวจฟนในปท 2 ของกำรท�ำงำน

เชนกน จนในปท 3 เหตกำรณเดมกเกดขน ทเปลยนไปคอขอควำมท

ผมบนทกลงในใบประวตตรวจสขภำพ “แนะน�ำถอนฟนแท 2 ซ....”

ท�ำใหผมกลบมำทบทวนวธกำรท�ำงำนวำ สงทเรำท�ำ (ตรวจฟนและ

ถอนฟนทโรงเรยน) นน ก�ำลงหลงทำงจำกเปำหมำยทแทจรงของ

กำรเปนทนตแพทยอยรเปลำ ซงเปนจดเรมตนของกำรท�ำงำนนอก

ชองปำกในบทบำททนตแพทยของผม

โครงกำรพฒนำศกยภำพกำรดแลสขภำพและสขภำพ

ชองปำกเดกไทยในชมชนหำงไกลทโรงเรยนวดทพหลวง อ.บำนไร

จ.อทยธำน ซงไดรบกำรสนบสนนจำกมลนธโรงพยำบำลคณะทนต

แพทยศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย และทนตแพทยสมำคม

แหงประเทศไทย ในพระบรมรำชปถมภ มเปำหมำยระยะยำว คอ

เดกนกเรยน บคลำกรในโรงเรยน และคนในชมชน สำมำรถดแล

และปองกนโรคชองปำกตนเองได เพอมสขภำพชองปำกทด ดวย

แนวคดกำรท�ำงำน คอ ใหคนในชมชนมสวนรวมในกำรออกแบบ

กจกรรมกำรดแลชองปำกของคนในชมชนเอง ปรบวธกำรท�ำงำน

ของทนตแพทยจำก “ผสอน” เปน “ผสรำง” หำแนวรวมในกำรให

ควำมรเดกนกเรยนในโรงเรยน ดวยกำรสรำงแกนน�ำนกเรยน และคร

ผน�ำดำนสขภำพชองปำก หำวธทจะท�ำให “เดกไดแปรงฟน” เปลยน

เปน “เดกแปรงฟนไดสะอำด และมประสทธภำพในกำรปองกนฟนผ

ดวยยำสฟนผสมฟลออไรด” ทงทบำนและทโรงเรยน

ส�ำหรบโครงกำรน กำรออกหนวยใหบรกำรทนตกรรม

เคลอนทในโรงเรยน นอกจำกจะเปนรกษำโรคในชองปำกเดกนกเรยน

และคนในชมชนแลว ยงเปนกำรสรำงกระแสใหทกคนตนตวในกำร

ดแลสขภำพชองปำกของตนเอง สนในทจะไปรกษำฟนทจ�ำเปนตอง

รกษำ เชน ถอนรำกฟนเพอใสฟนปลอมทโรงพยำบำลส�ำหรบผทเคยว

อำหำรไดล�ำบำก ผสงอำยยงเหนควำมส�ำคญของกำรดแลชองปำก

ของลกหลำน เพอเดก ๆ จะไดไมมปญหำในชองปำกเหมอนตนเอง

โครงกำรพฒนำศกยภำพกำรดแลสขภำพและสขภำพชองปำกเดกไทยในชมชน

หำงไกลน รบสมครนสตคณะทนตแพทยระดบพรคลนกทมจตอำสำ และอยำกเพมพน

ประสบกำรณ และไดเหนกำรท�ำงำนของทนตแพทยทงในคลนก โดยเปนผชวยทนตแพทยขำง

เกำอ หรอบทบำทของทนตแพทยในชมชน ดวยกำรออกเยยมบำนผปวย ใหไดเหนถงชวต

เขำใจควำมล�ำบำกของคนไข และคนในครอบครวคนไข เพอเขำใจถงบรบทของคนในชมชน

ทแตกตำงจำกนสตทสวนใหญเปนคนในเมอง เพอใหเขำใจถง “ควำมเปนแพทยผมหวใจของ

ควำมเปนมนษย” เปนหมอผมควำมร ควำมสำมำรถทำงวชำชพ และหมอผมควำมเขำใจชวต

คนอยำงแทจรง...

อ.ทพ.ดร.อสระพงศ แกวก�ำเหนดพงษ

ภำควชำทนตกรรมชมชน คณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ

นทพ.วรดำ ลลำเกรยงศกด

นสตคณะทนตแพทยศำสตร

จฬำลงกรณมหำวทยำลย ชนปท 3

เมอวนท 4-6 กรกฎำคม 2562 ทผำนมำน ดฉนไดเขำรวมโครงกำรพฒนำ

ศกยภำพกำรดแลสขภำพและสขภำพชองปำกเดกไทยในชมชนหำงไกล ณ โรงเรยน

วดทพหลวง อ.บำนไร จ.อทยธำน กำรเขำรวมโครงกำรในครงนท�ำใหดฉนไดเรยนร

ประสบกำรณทไมเคยไดสมผสมำกมำย อกทงไดรจกเพอน ๆ และพ ๆ ซงท�ำใหชวง

เวลำทงหมด 3 วน 2 คนทผำนมำนนของดฉนมควำมสขและไดรบสงตำง ๆ ไปมำกมำย

ไมรลม

ในวนแรกทดฉนไปถงโรงเรยนวดทพหลวงประมำณบำยโมงตรง งำนสงแรก

ทดฉนไดท�ำคอกำรเปนผชวยจดบนทก index ในกำรตรวจฟน ซงดฉนเคยไดเรยน

ในวชำ Oral epidemiology ตอนป 2 ในตอนทดฉนเรยนนนรสกวำเปนเรองทตอง

อำศยกำรทองจ�ำและไมคอยเหนภำพ แตเมอไดมำท�ำจรง ๆ ท�ำใหดฉนรสกเขำใจมำกขน

และไดลองจดจรง ๆ โดยมพหมอคอยสอนอยตลอด เมอลองท�ำไปสกพกดฉนก

สำมำรถท�ำไดอยำงคลองแคลวขนและเรมสนกไปกบมน ถงแมวำจะนำเสยดำยวำ

ดฉนจะไมไดไปชวยยอมสฟนกบชวยสอนนกเรยนแปรงฟนอยำงถกวธ แตดฉนกดใจ

ทไดมำชวยตรวจฟน

เชำวนทสองนนนสตจะถกแบงออกไปสองกลม กลมนงไปชวยตรวจฟน

นกเรยนทเหลอตอและเลอกนกเรยนผน�ำทจะชวยสอนใหนกเรยนคนอน ๆ ใหม

สขภำพชองปำกทดตอไป สวนดฉนนนไดออกไปเยยมชมชนรวมกบพ อสม. และพ

ทนตำภบำล โดยไดออกไปเยยม 4 บำน ซงเปนผปวยตดบำน 3 คน และผปวยตดเตยง

1 คน ผปวยสวนใหญจะเปนผสงอำยทยงพอชวยเหลอตวเองไดบำง บำงคนไมสำมำรถ

เดนได แตยงสำมำรถไถตวไปกบพน บำงคนสำยตำเรมมองไมเหน ท�ำใหไมสำมำรถ

เดนทำงออกนอกบำนได กำรเขำถงสถำนพยำบำลจงเปนไปไดยำก ท�ำใหหนวยแพทย

ตองเขำไปชวยตรวจผปวยทบำนของผปวยแทน กำรออกเยยมชมชนในครงนสะทอน

ใหดฉนไดเหนถงกำรขำดแคลนบคลำกรทำงกำรแพทยในชมชนหำงไกล อยำงเชนใน

ชมชนแหงน ทไมมแพทยหรอทนตแพทยประจ�ำอย มเพยงแค อสม. พยำบำล ทนตำภบำล

ทตองดแลผในชมชนหลำยรอยหลำยพนชวต หำกตองกำรพบแพทยจะตองเดนทำงไป

โรงพยำบำลในตวเมองทอยหำงออกไป

DAT Newsletter 20

ในชวงบำยดฉนไดรบมอบหมำยใหสอนเดกโรงเรยนชนประถม

ศกษำปท1-6 โดยพวกเรำไดเตรยมกจกรรมไวทงหมด 3 อยำง ไดแก เกม

วงเปรยวแลวเลอกหยบของทมประโยชนและไมมประโยชน เกมคดทำเตน

โดยตองมทำแปรงฟนประกอบ และเกมแปะแขงโดยใหคนทเปนเชอโรคให

วงไปแปะเพอน ๆ แลวจะมคนทถอแปรงสฟนจะสำมำรถไปชวยเพอนทแขง

ได ซงเปนทนำเสยดำยวำเกมแปะแขงนนคอนขำงเขำใจกฎไดยำก ท�ำให

เดกประถมตนนนเลนเปนวงไลจบกนแทน จนในทสดดฉนกตองเปลยน

กจกรรมแทนตำมควำมเหมำะสมในแตละชนป ท�ำใหบำยวนนนเปนวนท

เหนอยทสดตงแตมำทโรงเรยนแหงน แตกนบเปนอกประสบกำรณดๆทได

เลนกบเดก ๆ และไดฝกกำรแกปญหำเฉพำะหนำอกดวย

ในทสดวนสดทำยของโครงกำรกมำถง ในวนนเปนวนทมพหมอ

และอำจำรยจำกคณะมำรวมออกหนวยทโรงเรยน กำรออกหนวยในครงน

จะมทงกำรขดหนน�ำลำย ท�ำsealant เคลอบฟลออไรด อดฟน และถอน

ฟนใหแกนกเรยนและชำวบำน โดยนสตจะไดมำเปนผชวยขำงเกำอท�ำฟน

อยำงแทจรง ซงนบเปนครงแรกทดฉนไดมำเปนผชวยท�ำฟน ท�ำใหกำร

เปนผชวยในชวงแรกเปนไปไดอยำงยำกล�ำบำก แตพหมอทกคนลวนชวย

สอนดฉนอยำงใจเยน จนดฉนสำมำรถท�ำงำนไดคลองแคลวมำกขน สงท

ยำกทสดส�ำหรบกำรเปนผชวยส�ำหรบดฉนคอกำรชวยถอsuction ใหดด

น�ำลำยคนไขไดถกต�ำแหนง โดยไมไปบงพนททหมอจะท�ำ หรอในบำงครง

ตองชวยกนลนคนไขพรอมกบดดน�ำลำยไปดวย ซงถอเปนงำนททำทำย

ควำมสำมำรถมอใหมอยำงดฉนเปนอยำงมำก

สดทำยนดฉนรสกดใจทไดเขำรวมโครงกำรน เพรำะไดท�ำสง

ตำง ๆ มำกมำยทไมเคยไดท�ำมำกอน และหวงวำจะมโครงกำรด ๆ เชนน

ตอไปเรอย ๆ อกคะ

นทพ.ณฐนนท ตนศร

นสตคณะทนตแพทยศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ชนปท 4

โรงเรยนวดทพหลวง จงหวดอทยธำน เปนโรงเรยนชนอนบำลและประถม

ศกษำทหำงไกล ซงเปนหนงในโรงเรยนททำงมลนธโรงพยำบำลคณะทนตแพทยศำสตร

จฬำลงกรณมหำลย ใชในกำรเปนสถำนทออกหนวยในกำรท�ำทนตกรรมฟร และยงเปน

โรงเรยนทไดเขำรวมโครงกำรพฒนำศกยภำพกำรดแลสขภำพและสขภำพชองปำกเดก

ไทยในชมชนหำงไกล ซงปนกนบวำเปนปทสองแลวในกำรด�ำเนนโครงกำรนมำ โดยกำร

จดกจกรรมโครงกำรนอกครงในวนท 4-6 กรกฎำคม พ.ศ.2562 และตวของผมเองเปน

นกศกษำทนตแพทย ทไดเขำรวมกบกจกรรมของโครงกำรนในปแรกดวย ซงนบวำเปน

ประสบกำรณด ๆ ทอยำกจะแบงปนใหทกคนไดอำนกน โดยในบทควำมนกจะขอเขยน

เลำถงกำรด�ำเนนกจกรรมในครงลำสดทผำนมำ

DAT Newsletter 21

ในวนท 2 ชวงเชำจะมกำรแยกนกศกษำกลมหนงออกไปลงชมชน และอกกลมจะอยโรงเรยนยอมสฟนของ

เดกทเหลอตอ และจดกจกรรมรวมกบเหลำเดกซงเปนผน�ำนกเรยนในกำรสงเสรมสขภำพชองปำก โดยตวของผมไดอย

ในกลมทท�ำกจกรรมอยโรงเรยน โดยกำรยอมสฟนนนเหลอเดกเพยงแคชนเดยว จงท�ำใหใชเวลำไมนำนนก แลวกท�ำ

กจกรรมตอไปกบเดกทถกคดเลอกผน�ำนกเรยนประมำณ 20 คน โดยมจดมงหมำยในกำรสอนเดกใหเขำใจถงควำมส�ำคญ

ในกำรแปรงฟนเพอปองกนฟนผ กำรแปรงแหงเพอรกษำสภำวะฟลออไรดในชองปำก เพอทจะสำมำรถไปอธบำยและ

ชวยกนสอดสองดแลเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ ใหชวยกนดแลกนเอง กนบวำเปนกำรผลกดนเดก ๆ ใหชวยกนสงเสรมสขภำพ

ชองปำกใหดขนได ในกำรท�ำกจกรรมนนบวำเปนกจกรรมทสนกอกอยำง

ในกำรทจะพยำยำมอธบำยใหเดก ๆ เกดควำมเขำใจและเหนภำพเปนใน

สงทเขำสนใจ เลอกใชค�ำพดกบภำษำทเหมำะสมกบวยของเดกและใหเขำ

ไดทบทวนควำมรอกทจำกกำรสอนกนเอง ซงกนบวำเปนกจกรรมทดทผม

คอนขำงชอบไมนอย เพรำะท�ำใหเรำไดเรยนรทจะพดคยกบเดก สอนและ

ท�ำอยำงไรใหเดกกระตอรอรนสนใจในสงทเรำจะสอออกไป และผมเองก

รสกสนกไมนอยเชนกนทไดรวมท�ำกจกรรมกบเดก ๆ

ในวนแรกของกำรเดนทำงจำกคณะฯ ไปจนถงทำงโรงเรยนวดทพหลวง พวกเรำใชเวลำเดนทำง

กนอยประมำณ 4-5 ชวโมง ซงนบวำเปนระยะเวลำทไมมำกจนเกนไปนก พอไดมำถงโรงเรยนซงเปนเวลำ

บำยโมงกวำ ๆ พวกเรำกไดรบแยกยำยกนไปจดเตรยมสถำนทในกำร

ท�ำกจกรรม ซงกจกรรมในวนแรกจะเปนกำรยอมสฟน และกำรตรวจ

ฟนเดก โดยผมไดรบมอบหมำยหนำทใหเปนผชวยของพหมอในกำร

ชวยจดบนทกกำรตรวจฟนของเดก ๆ ซงพอไดมำลองจดและสงเกตด

พหมอตรวจฟนเดกแลว กท�ำใหไดเรยนรวำแคกำรจ�ำพวกคำ index ตำง ๆ

ไดนนไมเพยงพอ แตยงตองสำมำรถดเปนและบอกคำตำง ๆ ได โดย

สงนกนบวำเปนประสบกำรณ เนองจำกผมเองกเรยนเรอง index ตำง ๆ

เหลำนแลว แตสงทตำงกนคอประสบกำรณในกำรทผมยงไมเคยไดใช

งำนมนจรง ๆ โดยพอเรมจดไปจนคลองแลว กจงพยำยำมลองฝกมอง

และคดตำมไปดวย กนบวำไดประโยชนไมนอย เพรำะพหมอเองกชวย

สอนและใหค�ำแนะน�ำดวยเชนกน และนอกจำกนบำงทในกำรตรวจ

กไดพบลกษณะของฟนตำง ๆ ทนำสนใจ เชน Tooth fusion ทพอได

มำเจอจรงกท�ำใหเรำรสกตนเตนทเรำไดพบเจอสงทเรำไดเรยนมำซงได

เคยพบเหนเพยงแตในภำพของทำงหองเรยน เปนตน แตนำเสยดำยทวน

แรกยงไมสำมำรถยอมสฟนและตรวจฟนครบทกระดบชนไดเนองจำกเวลำหมดเสยกอนและเดก ๆ ตอง

กลบบำน จงท�ำใหตองมำตรวจในวนพรงนตอนเชำตอ

DAT Newsletter 22

ตอมำในชวงบำยหลงจำกรบประทำนอำหำรกลำงวนท

โรงเรยน กเปนกจกรรมในตอนบำยทจดใหกบเดก ๆ ชนประถม

ศกษำชวงชนท 1-6 โดยพยำยำมจดกจกรรมใหเปนกจกรรม

สนทนำกำรทสอดแทรกเนอหำทำงวชำกำรไวเลกนอยทเกยวของ

กบกำรสงเสรมสขภำพชองปำก อนไดแก เกมวงเปรยวใหหยบและ

แยกสงของทมประโยชนและไมมประโยชน เกมเตนสนทนำกำรโดย

ใหคดทำแปรงฟนประกอบ และเกมแปะแขงโดยใหคนทไลแปะเปน

เชอโรค และมแปรงสฟนทสำมำรถชวยเพอนทแขงได โดยกำรจด

กจกรรมจะจบคเดก 2 ชนป ท�ำใหไดเดก 3 กลม และวนกนไปใน

แตละฐำน โดยในทแรกผมอยฐำนเกมวงเปรยวซงกนบวำสนกทงได

สอนเดกๆ ใหเขำรเรองอำหำรทมประโยชนและไมมประโยชน และ

เหนเดกๆตงใจฟง ตงใจเลนกจกรรมทเรำจดขนกรสกดอยไมนอย

แตเหมอนวำฐำนของเกมแปะแขงจะมปญหำในบำงสวนอำจดวย

เพรำะกฎกตกำทเดกอำจไมเขำใจ ผมเลยสลบกบเพอนไปอยฐำน

นนและท�ำกำรปรบเปลยนกจกรรมใหเหมำะสมขนแทนโดยขนกบ

เดกแตละชนปนนไป เชนกำรเลน Hangman ทำยค�ำศพท เปนตน

พอไดท�ำกจกรรมของวนท 2 เสรจ กรสกชนชมตวเองคอน

ขำงมำกทท�ำกจกรรมกบเดกไดดขนเมอเทยบกบปทแลวทเคยไดมำ

เพรำะตอนนนยงคยกบเดกและอธบำยอะไรตำง ๆ กบเดก ๆ ไดยงไมด

เทำน จงคอนขำงประทบใจทตวเองมพฒนำกำรทเขำหำเดกไดมำกยงขน

เพรำะอนทจรงแลวส�ำหรบผมเองเคยมควำมคดทไมคอยจะชอบเดก

เทำไหร เนองจำกคดวำเดกไมยอมเชอฟง เดกดอ เดกซน ไมยอมฟง

ทเรำพด แตพอไดมำท�ำกจกรรมในโครงกำรนบอยเขำ ควำมคดและ

ทศนคตเหลำนนมนกเรมแปรเปลยนไป เพรำะรสกวำถำเรำเขำใจ

เดกวำเขำตองกำรอะไร เรำจะพดคยอยำงไร เรำจะท�ำอยำงไรทจะ

เขำถงเดกได เขำกจะสนใจเรำ และใหควำมรวมมอกบเรำเอง

ส�ำหรบในวนสดทำยเปนวนออกหนวยของทำงมลนธ โดย

พวกผมนกศกษำทมำกนกมโอกำสไดเปนผชวยขำงเกำอท�ำฟน โดย

จะมอย 2 หองคอ หองอด ขด และหองถอน โดยในตอนเชำผมไดประจ�ำ

อยในหองถอนซงปทแลวเองผมกไดเปนผชวยในหองถอนเชน

เดยวกน ซงปทแลวผมประทบ

ใจมำก เพรำะพหมอและพผชวย

ตวจรงของทำงมลนธไดสอนอะไร

ผมไวมำกมำย แตในปทแลวผมยงม

ควำมรอยแคชนปท 2 ท�ำใหพอเหน

ภำพครำว ๆ แตในปนผมไดเรยนสง

ตำง ๆ เพมมำกขนแลวเกยวกบกำร

ถอนฟน อปกรณ กำรฉดยำชำตำง ๆ

ปนผมจงอยำกทจะมำเปนผชวยหองถอนอก และในปนพผชวย

กไดสอนผมดอปกรณเซทถอนฟนและสอนประกอบกำรใสยำชำใน

ไซรงคฉดยำและในขณะเปนผชวยกมอำจำรยทสอนผมและ

อธบำยขนตอนกำรถอนฟนใหฟง ซงผมกไดดและสงเกตเหนใน

หลำย ๆ เคส และนบวำเปนประสบกำรณอกอยำงทหำไมไดจำก

เพยงในหองเรยน ท�ำใหเรำเขำใจและเหนภำพของจรงจำกในสง

ทเรำไดเรยนมำมำกขน

สดทำยน อยำกจะขอขอบคณมลนธโรงพยำบำล

คณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ ทจดกจกรรมด ๆ อยำงนขนมำ

และขอบคณพ ๆ ผชวย พหมอและอำจำรยทกคน ทใหโอกำส

นกศกษำไดรวมเปนสวนหนงของกำรออกหนวยทนตกรรมฟร

ใหไดมประสบกำรณและอกทงยงไดรบกำรสงสอนสงตำงๆอก

มำกมำย ท�ำใหผมรสกมแรงบนดำลใจมำกขนในกำรเปนทนตแพทยทด อกทงยงไดรบประสบกำรณด ๆ และควำมรสกดๆอกมำกมำย ได

มทศนคตทเปลยนแปลงไป และหวงวำหำกมโอกำสกอยำกจะกลบมำเปนสวนหนงของโครงกำรด ๆ แบบนอกตอไปเรอย ๆ ครบ

อ.ทพ.ดร.อสระพงศ แกวก�ำเหนดพงษ

ภำควชำทนตกรรมชมชน คณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ

นทพ.วรดำ ลลำเกรยงศกด

นสตคณะทนตแพทยศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ชนปท 3

นทพ.ณฐนนท ตนศร

นสตคณะทนตแพทยศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย ชนปท 4

DAT Newsletter 23

Bisphenol A (BPA) บทความวชาการ

นทพ.จนทน ลลำนำธวฒนผศ.ทพ.ดร.ตลย ศรอมพร

ศ.ทพ.ดร. ประสทธ ภวสนต

กบงานทนตกรรม

Bisphenol A (BPA) คอ สารอะไร พบไดทไหนบาง?

Bisphenol A (BPA) เปนสำรประกอบชนดอนทรย

กลมพอลเมอร ทมสตรโครงสรำงเคมคอ (CH3)2 C(C

6H

4OH)

2

บสฟนอลเอ ถกสงเครำะหขนครงแรกโดย A.P.Dianin

ในปค.ศ.1891 โดยกำรท�ำปฏกรยำระหวำงฟนอล 2 โมเลกลกบ

อะซโตน 1 โมเลกล และพบวำเปนสำรทมฤทธคลำยเอสโตรเจน

(ฮอรโมนเพศหญง) แตในขณะนน เนองจำกมสำรอน ทมฤทธคลำย

เอสโตรเจนมำกกวำ บสฟนอลเอ จงไมถกน�ำมำใชเปนเอสโตรเจน

สงเครำะห แตถกน�ำมำใชเปนสำรตงตนของกำรผลตพอลเมอรกลม

พอลคำรบอเนต (polycarbonate) และ อพอกซ เรซน (epoxy

resins) ซงเปนพอลเมอรทใชงำนอยำงกวำงขวำงในวงกำรอตสำหกรรม

โดยเฉพำะในกำรผลตภณฑอปโภคบรโภคตำง ๆ เชน แผนหลงคำ

ใสกนแดด แวนกนแดด แผนซด เปนตน

บสฟนอลเอ ยงถกน�ำมำใชเปนสำรตงตนในอตสำหกรรม

อำหำรดวย ดงนนเรำจงสำมำรถพบวสดทผลตจำกพอลเมอรกลมน

ไดในผลตภณฑจ�ำนวนมำกทเกยวของกบอำหำร เชน ขวดพลำสตก

บรรจน�ำ ขวดนมเดกชนดตกไมแตก ผลตภณฑทใชหออำหำร

นอกจำกน ยงพบไดในของเลนทท�ำมำจำกพลำสตกตำง ๆ ดวย

โดยเรำสำมำรถสงเกตไดจำกสญลกษณกำรรไซเคลบนผลตภณฑ

พลำสตกในกลมน ซงจะปรำกฏเปนกลมหมำยเลข 7 หรอ

กลม other

ในทำงทนตกรรม สำร BPA จะเปนสวนประกอบของวสด

ในกลม resin composite ทใชในกำรอดฟนและสำร sealant ท

ใชเปนสำรเพอเคลอบหลมรองฟน ซงจำกกำรท BPA มฤทธคลำย

เอสโตรเจน จงกอใหเกดควำมกงวลวำ สำรเหลำนอำจจะถกปลด

ปลอยออกมำจำกวสดทำงทนตกรรมเหลำนเขำสรำงกำยของเรำได

อยำงไรกตำม มรำยงำนทแสดงวำ ปรมำณ BPA ทถกถกปลดปลอย

ออกมำมปรมำณเพยงเลกนอยเทำนน เชน ผลกำรศกษำของ Fung

และคณะ ไดศกษำหำปรมำณ BPA ในน�ำลำยของอำสำสมคร 40 คน

หลงจำกท�ำ sealant และสำมำรถตรวจพบปรมำณ BPA ในน�ำลำย

ของอำสำสมครบำงเทำนน และพบเพยง 5.8-105.6 ppb (part

per billion) ภำยในชวงเวลำทใชทดสอบ 1 และ 3 ชวโมง ซงเปน

ปรมำณทนอยมำก หรอจำกกำรศกษำของ Moreira และคณะ ทศกษำ

หำปรมำณสำร BPA ในสำรยดส�ำหรบจดฟน (orthodontic adhesive)

ทเปนผลตภณฑทำงกำรคำ 5 ชนด ผลกำรศกษำโดยใชเครองมอ gas

chromatography พบวำ สำมำรถตรวจพบสำร BPA ได ในปรมำณท

ต�ำมำก คอ 21.6 – 252.4 ng.g-1 ในชวงเวลำ 24 ชวโมงแรก ซง

คำดงกลำวต�ำกวำคำของขอก�ำหนดกำรรบสำร BPA เขำสรำงกำย

ตอวนมำก (European Food Safety Authority (EFSA) ก�ำหนด

ปรมำณสงสดทยอมใหรบไดตอวน เทำกบ 4 ไมโครกรมตอน�ำหนก

หนงหนวยกโลกรมตอหนงวน แตในประเทศไทย ยงไมมตวเลข

ของ BPA ทรำงกำยสำมำรถรบไดทชดเจน แตกมขอก�ำหนดปรมำณ

สงสดของ BPA ในผลตภณฑส�ำหรบเดกและทำรก ตำมประกำศของ

กระทรวงสำธำรณสข http://www.ocpb.go.th/upvac_web/

download/Scan_Pic0003.pdf

DAT Newsletter 24

BPA มผลตอสขภาพมนษยอยางไร ? รำยงำนจ�ำนวนมำกระบตรงกนวำ กำรทรำงกำยไดรบสำร BPA

ในปรมำณสง มควำมสมพนธในกำรเพมควำมเสยงของกำรเกดมะเรงเตำนม

มะเรงตอมลกหมำก กำรเกดโรคหวใจและหลอดเลอด และมผลตอระบบสบพนธ

รวมทงสงผลตอควำมผดปกตของกำรพฒนำทำงสมอง เพรำะสำร BPA

มกำรออกฤทธคลำยกบฮอรโมนเอสโตรเจน ดงนน ในเดกทก�ำลงเจรญเตบโต

จงมควำมเสยงทตองเผชญกบกำรไดรบสำร BPA ซงจะสงผลไปรบกวนระบบ

สบพนธทงเพศชำยและเพศหญง โดยในเพศชำยพบวำ สงผลใหเกดกำรลดลง

ของปรมำณอสจ และกำรเปลยนแปลงควำมเขมขนของฮอรโมนทำงเพศชำย

สวนในเพศหญงพบวำท�ำใหเกดกลมอำกำร polycystic ovary syndrome

ท�ำใหเพมโอกำสเปนหมน กำรคลอดกอนก�ำหนด และเพมควำมเสยงในกำร

เปนมะเรงเตำนม

นอกจำกน BPA ในปรมำณสง ยงอำจสงผลท�ำใหเกดกำร

เปลยนแปลงกำรท�ำงำนของตอมไทรอยด ท�ำใหเกดโรคอวน โรคหวใจ โรคตบ

และไต และมผลตอกำรเรยนรของเดกดวย โดยผลของกำรศกษำพบวำ BPA

สงผลตอกำรท�ำงำนของระบบตำง ๆ ในรำงกำย แตกตำงกนไปตำมประเภท

ของสงมชวต อำย และกระบวนกำรทำงเมทำบอลซมเพอก�ำจดสำรพษของ

รำงกำย

BPA กบงานทนตกรรม ในทำงทนตกรรม BPA เปนสำรตงตนทใชในกำรผลตมอนอเมอร

กลม Bis-GMA (bisphenol glycidyl methacrylate) ซงเปนสวนประกอบ

หลกใน resin matrix ของวสดกลม resin composite, sealant และ

orthodontic adhesives และเมอมรำยงำนทแสดงผลขำงเคยงของ BPA

กท�ำใหเกดควำมกงวลวำ ยงมสำร BPA หลงเหลออยในวสดทำงทนตกรรม

และอำจจะมกำรปลดปลอยออกมำหรอไม? สำร Bis-GMA ทเสอมสภำพแลว

จะสลำยตวใหผลพลอยไดเปน BPA ไดหรอไม ? ซงทำงบรษทผผลตวสดทำง

ทนตกรรมตำงยนยนถงควำมปลอดภยของวสดของตน รวมทงผลของกำร

ศกษำกพบวำสำร Bis-GMA เปนสำรทมควำมเสถยรมำก และกำรทจะสลำย

ตวเปนสำร BPA ได ตองใชอณหภมทสงมำก ๆ ซงท�ำไดในหองปฏบตกำรณเทำนน

BPA ในงานทนตกรรมอนตรายหรอไม อยางไร ? ปจจบน มรำยงำนของหนวยงำนควำมปลอดภยอำหำรแหง

สหภำพยโรป หรอ EFSA (European food safety authority) ซงได

ตระหนกถงอนตรำยทเกดขนกบสำร BPA โดยออกขอก�ำหนดหำมใชสำร

BPA ในกำรผลตขวดนมเดกทำรก รวมถงปรบเกณฑระดบควำมปลอดภย

กำรไดรบสำร BPA ในแตละวนจำก 50 ไมโครกรมตอวน เปน 4 ไมโครกรม

ตอวน อกทงยงมหลำยงำนวจยพบวำสำร BPA ทรำงกำยไดรบไมไดมำจำก

วสดหรอภำชนะส�ำหรบใสอำหำรเทำนน โดยรำงกำยมนษยยงไดรบสำร BPA

จำกสงแวดลอมทอยรอบ ๆ ตว เชน อำกำศ ฝน เปนตน ดงนนจงมกำรออก

ขอก�ำหนดกำรรบสำร BPA เขำสรำงกำยตอวน (Tolerable Daily Intake

TDI) ทระดบ 4 ไมโครกรมตอน�ำหนกหนงหนวยกโลกรมตอหนงวน

แม BPA จะเปนวสดตงตนทใชผลตสำร sealant หรอ resin

composite แตจำกกำรศกษำของ ADA (American Dental Association)

ไดออกมำยนยนวำสำมำรถตรวจพบสำร BPA ทปลอยออกมำหลงจำกท�ำ

sealant เพยง 0.09 นำโนกรมเทำนน ซงมปรมำณทนอยกวำทตรวจพบจำก

ในอำกำศคอ 8 นำโนกรมถงประมำณ 100 เทำ รวมถงกำรตรวจพบสำร BPA

ซงไมเพยงจะมำจำกภำชนะใสอำหำรเทำนน ยงพบวำรำงกำยมนษยสำมำรถ

สมผสสารดงกลาวไดจากกระดาษความรอนทใชส�าหรบเปนใบเสรจช�าระ

เงนถง 138 นาโนกรม ซงปจจบนมกำรใชงำนกนอยำงกวำงขวำง ทงนโดย

สรปแลว ADA ยงคงยนยนวำกำรเคลอบหลมรองฟนดวยวสด sealant ท

ไดมำตรำฐำน มควำมปลอดภยจำกสำร BPA มำก รวมถงองคกำรอำหำร

และยำแหงสหรฐอเมรกำ หรอ FDA ยงออกมำยนยนวำปรมำณสำร BPA

ทเจอปนอยในอำหำรมปรมำณทนอยมำก ๆ ซงนำจะไมสำมำรถกระทบตอ

สขภำพของมนษยโดยตรงได อกทงปจจบนบรษทผผลตวสดทำงทนตกรรม

หลำยบรษท ซงมควำมกงวลตอกระแสและอนตรำยทเกดขนกบสำร BPA

ตำงกออกมำยนยนวำ ผลตภณฑทตนจ�ำหนำยจดอยในกลม BPA-free ซง

เรำอำจสงเกตใดจำกฉลำกดำนขำงผลตภณฑ หรอในโฆษณำตำง ๆ

โดยสรปแลวทงจำกกำรรบรองของ ADA และจำกกำรศกษำวจย

มำกมำย พบวำกำรบรณะฟนดวย resin composite และกำรท�ำ sealant

ถอวำมควำมปลอดภยจำกสำร BPA มำก เมอเทยบกบกำรไดรบ BPA จำก

ชองทำงอน ๆ เชน จำกอำหำร หรอ จำกกำรสมผส กบกระดำษควำมรอน หรอ

thermal print paper

ดงนนหำกผปวยทเรำท�ำกำรรกษำ

มควำมกงวลเกยวกบเรองสำร

BPA ในวสดบรณะฟน ทนตแพทย

ผท�ำกำรรกษำจงควรใหขอมลท

ถกตองจำกแหลงอำงองทนำเชอถอ

กบผปวย เพอคลำยควำมกงวลใจ

ในกำรรกษำทำงทนตกรรม อกทง

กำรพจำรณำเลอกใชวสดบรณะฟน

จำกบรษทผผลตทไดมำตรำฐำนและมควำมนำเชอถอ รวมถงกำรปฏบตตำม

ขนตอนกำรท�ำงำนทถกตองอยำงเครงครด จะสงผลดและสรำงควำม

ปลอดภยกบผปวยและบคลำกรทำงกำรแพทยอกดวย

เอกสารอางองและอานเพมเตม1. Becher R, Wellendorf H, Sakhi AK, Samuelsen JT, Thomsen C, Bolling AK, et al. Presence

and leaching of bisphenol a (BPA) from dental materials. Acta Biomater Odontol Scand

2018;4(1):56-62.

2. Fleisch AF, Sheffield PE, Chinn C, Edelstein BL, Landrigan PJ. Bisphenol A and related

compounds in dental materials. Pediatrics 2010;126(4):760-8.

3.Marzouk T, Sathyanarayana S, Kim AS, Seminario AL, McKinney CM. A Systematic Review

of Exposure to Bisphenol A from Dental Treatment. JDR Clin Trans Res 2019;4(2):106-15.

4. Bisphenol A (BPA). U.S. Food and Drug Administration. http://www.fda.gov/NewsEvents/

PublicHealthFocus/ucm064437.htm

5. https://www.plasticpollutioncoalition.org/blog/2016/12/23/is-bpa-on-thermal-paper-a-

health-hazard

6. https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/dental-sealants

7. Moreira MR, Matos LG, de Souza ID, Brigante TA, Queiroz ME, Romano FL, et al. Bisphenol

A release from orthodontic adhesives measured in vitro and in vivo with gas chromatography.

Am J Orthod Dentofacial Orthop 2017;151:477-83.

8. Fung EY, Ewoldsen NO, St Germain HA, Jr., Marx DB, Miaw CL, Siew C, et al. Pharmacokinetics

of bisphenol A released from a dental sealant. J Am Dent Assoc 2000;131:51-8.

DAT Newsletter 25

D E N T N E W S

CU NEWS

คณะทนตแพทยศาสตร จฬาฯ จดงานประชมวชาการ และงานมทตาจต รองศาสตราจารย ทนตแพทยหญง ปยาณ พาณชยวสย ภำควชำทนตกรรมหตถกำร

คณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ จดงำน

ประชมวชำกำรสบำย ๆ สไตลอำจำรย

ปยำณ และงำนมทตำจต รองศำสตรำจำรย

ทนตแพทยหญง ปยำณ พำณชยวสย

โดยมคณำจำรยอำวโส คณำจำรยทนตแพทย

นสต และบคลำกร และบคคลภำยนอก

เขำรวมงำน เมอวนท 4 กนยำยน 2562 ณ

หองประชมส สรสงหชน 2 อำคำรสมเดจ

ยำ 93 คณะ ทนตแพทยศำสตร จฬำฯ

คณะทนตแพทยศาสตร จฬาฯ จดโครงการสนทนาธรรมสรางสข คณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ รวม

กบมลนธสมเดจพระญำณสงวรสมเดจพระ

สงฆรำชสกลมหำสงฆปรณำยก และโครงกำร

สนทนำธรรมสรำงสข จดกำรบรรยำยธรรม

เรอง “วธระงบควำมโกรธใน วมตตมรรค”

โดย อำจำรยแมชวมตยำ (รศ.ดร.สภำพรรณ

ณ บำงชำง) ประธำนหอพระไตรปฎก

นำนำชำต คณะอกษรศำสตร จฬำลงกรณ

มหำวทยำลย เมอวนท 4 กนยำยน 2562

ณ หองพระพทธชนรงษ ชน 12 อำคำร

ทนตแพทยศำสตรเฉลมนวมรำช 80 คณะ

ทนตแพทยศำสตร จฬำฯ โดยมคณำจำรย

บคลำกร และบคคลภำยนอก รวมเขำฟงกำร

บรรยำยธรรมในครงน

มทตาจต รองศาสตราจารย ทนตแพทย ดร. สนทรา พนธมเกยรต ภ ำ ค ว ช ำ ร ง ส ว ท ย ำ ค ณ ะ

ทนตแพทยศำสตร จฬำฯ จดงำนท�ำบญ

ถวำยสงฆทำน และงำนแสดงมทตำจตครบ

5 รอบ รองศำสตรำจำรย ทนตแพทย ดร.

สนทรำ พนธมเกยรต โดยมคณำจำรยอำวโส

คณำจำรย ทนตแพทย นสต และบคลำกร

และบคคลภำยนอกเขำรวมงำน เมอวนท

11 กนยำยน 2562 ณ คลนกภำควชำรงสวทยำ

ชน 11 อำคำรบรมนำถศรนครนทร คณะ

ทนตแพทยศำสตร จฬำฯ

คณะทนตแพทยศาสตร จฬาฯ จดบรรยายเรอง “หวใจบรการ คอหวใจงานทนตกรรม (Service Mild)” โรงพยำบำลคณะทนตแพทยศำสตร คณะ

ทนตแพทยศำสตร จฬำฯ จดบรรยำยเรอง “หวใจ

บรกำร คอ หวใจงำนทนตกรรม (Service Mild)”

โดย ดร. จอย ทองกลอมส ผอำนวยกำรฝำยวชำกำร

ไดใหเกยรตมำเปนวทยำกร เมอวนท 11 กนยำยน

2562 ณ หองประชมสมเดจพระญำณสงวร ชน 19

อำคำรบรมนำถศรนครนทร คณะทนตแพทยศำสตร

จฬำฯ โดยมบคลำกรคณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ

รวมเขำฟงกำรบรรยำยในครงน

คณะทนตแพทยศาสตร จฬาฯ จดงานเกษยณอายราชการ ประจาป 2562 คณะทนตแพทยศำสตร จฬำฯ

จดงำน “เกษยณอำยรำชกำร ประจำป

2562” เมอวนท 18 กนยำยน 2562 ณ หอง

ประชมส สรสงห ชน 2 อำคำรสมเดจยำ 93

โดยมคณำจำรยอำวโส ศษยเกำคณำจำรย

ทนตแพทย นสต และบคลำกร เขำรวมงำน

เปนจ�ำนวนมำก

DAT Newsletter 26

D E N T N E W S

MU NEWS

8 กนยายน 2562 โรงพยำบำลทนตกรรมมหำจกรสรนธร รวมกบ

ศนยทนตกรรมพระรำชทำนสมเดจ พระกนษฐำธรำชเจำ

กรมสมเดจพระเทพรตนรำชสดำฯ สยำมบรมรำชกมำร

คณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลยมหดล โดยม

รศ.ทพ.ดร. ศรชย เกยรตถำวรเจรญ ผอ�ำนวยกำรโรง

พยำบำลทนตกรรมมหำจกรสรนธร ทนตแพทย และ

บคลำกร ออกใหบรกำรทำงทนตกรรมและใหควำมรทำง

ทนตสขศกษำแกเดก เเละผดแลเดก ณ หมบำนเดก

สภำกำชำดไทย ต�ำบลบอพลบ อ�ำเภอเมอง จงหวดนครปฐม

11 กนยายน 2562 คณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลยมหดล ไดใหกำร

ตอนรบ บคลำกรและนกศกษำ จำกคณะทนตแพทยศำสตร

มหำวทยำลยตำง ๆ ทเปนสมำชกในกลมควำมรวมมอทำง

ทนตแพทยในอนภมภำคลมแมน�ำโขง หรอ IDCMR (International

Dental Collaboration of Mekong River Region) จ�ำนวน

12 คน ทผำนกำรคดเลอกเพอเขำรวมทนฝกอบรมระยะสน

IDCMR Scholarship 2019 ในระหวำงวนท 14 สงหำคม – 14

กนยำยน 2562 โดยในวนท 11 กนยำยน 2562 รองศำสตรำจำรย

ดร. ทนตแพทย พศลย เสนำวงษ รองคณบดฝำยกำยภำพและ

วเทศสมพนธ ไดมอบใบประกำศนยบตร ใหแกบคลำกรและ

นกศกษำดงกลำว

19 กนยายน 2562 คณะทนตแพทยศำสตร มหำวทยำลยมหดล ไดรบ

รำงวลประกำศนยบตรคำรบอนฟตพรนทขององคกร ในงำน “รอย

ดวงใจ รวมใจลดโลกรอน” ประจ�ำป 2562 จดโดย องคกำรบรหำร

จดกำรกำซเรอนกระจก (องคกำรมหำชน) โดยมวตถประสงค

เพอลดกำรปลอยกำซเรอนกระจกจำกกำรด�ำเนนกจกรรมตำงๆ

ขององคกร และน�ำไปสกำรก�ำหนดแนวทำงกำรบรหำรจดกำร

เพอลดกำรปลอยกำซเรอนกระจกไดอยำงมประสทธภำพ และ

เพอใหเกดกำรตระหนกรในกำรใชทรพยำกรใหมประสทธภำพ

สงสด โดยม ศ.ทญ.ดร.วรำนนท บวจบ คณบด เขำรบมอบ

ประกำศนยบตร จำก นำยนพดล พลเสน ผชวยรฐมนตรประจ�ำ

กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม เปนประธำนมอบ

รำงวลดงกลำว ณ หองเมยแฟรแกรนดบอลรม ชน 11 โรงแรม

เดอะเบอรเคลย ประตน�ำ กรงเทพฯ

19 กนยายน 2562 ศ.ทญ.ดร.วรำนนท บวจบ คณบด คณะทนฯ ม.มหดล

เปนประธำนในพธไหวคร ประจ�ำปกำรศกษำ 2562 พรอมดวย

ผบรหำร คณำจำรย นกศกษำ จดพธไหวคร พธมอบรำงวลเรยนด

และประพฤตด ณ หองประชมเทพรตนทนตกจสโมสร ชน 4

อำคำรเฉลมพระเกยรต 50 พรรษำ (สวนหลง) จำกนนคณะผบรหำร

คณำจำรยพรอมดวยนกศกษำรวมวำงพำนไหวคร ณ บรเวณรปปน

ศำสตรำจำรยเกยรตคณ ทพ.อศระ ยกตะนนทน ผกอตงและอดต

คณบดทำนแรก ณ บรเวณโถง ชน 7 อำคำรเฉลมพระเกยรต 50 พรรษำ

DAT Newsletter 27