บทท 2 ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

รานจ าหนายเสอผาออนไลนเพอประชาสมพนธ ใหกบรานชนจง ต.ตลาด อ.เมอง จ.มหาสารคาม

จงหวดมหาสารคาม สถานทตง 18/6 ถนนศรสวสดด าเนน ต าบลตลาด อ าเภอเมอง จงหวดมหาสารคาม เจาของกจการคอ คณสภาวรรณ บงนาแซง เปนผกอตชนจง เปนรานจ าหนายเสอผา ลกคาทมาใหบ รการสวนใหญจะเปนลกคาทวไปรานแฟชนเปนรานขายเสอผาสภาพสตรทมเสอผาททนสมย และราคาเสอผากมความเหมาสมกบเนอผาการจ าหนายเสอผาเมอกอนจะมแตการจ าหนายแบบรานขายเสอผาธรรมดา คอ จะจ าหนายแบบมอตอมอ ผซอและผขายตองมาพบกน มสถานทตงรานทตายตวมธรกจรานขายเสอผามรานขายเสอผาอยางแพรหลายจงท าไหมการแขงขนกนสง และในยคนกมการน าเอาเทคโนโลยทางดาน Internet เขามาชวยในการท างานการด าเนนธรกจ และการบรการตางๆมกนอยางแพรหลาย และการจ าหนายเสอผาออนไลน ผานเวบไชตยงไมเพยงพอตอความตองการของผบรโภค และจงไดมการท าเวบการจ าหนายเสอผาออนไลน เกดขน

2.1 ทฤษฎทเกยวของ

ปจจบนเทคโนโลยเจรญกาวหนามากขน ท าใหคอมพวเตอรและอนเตอรเนต เขามามบทบาทในธรกจตางๆ ไมวาจะเปนในดานของการตดตอสอสารกนทางดานธรกจ หรอในดานของการจดการฐานขอมล ท าใหการด าเนนงานในทกๆดานนนรวดเรว ถกตองแมนย ามากขน นอกจากนนยงท าใหงานทได มประสทธภาพมากขนดวย 2.1.1 นยาม/ความหมาย พาณชยอเลกทรอนกส หรอ E-Commerce พาณชยอเลกทรอนกส (E-commerce) หรอธรกจออนไลน E-commerce ยอมาจาก Electronic Commerce คอ การตดตอท าการคาผานทางสออเลกทรอนกส เชน อนเตอรเนต , ระบบมอถอ , การโอนเงนผานระบบเครอขาย เปนตน (จรธ ก าไร , 2547) พาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) หรอ Electronic Commerce หมายถง การท าธร-กรรมทางเศรษฐกจทผานสออเลกทรอนกส เชน การซอขายสนคาและบรหาร การโฆษณาสนคา การโอนเงนทางอเลกทรอนกส เปนตน จดเดนของ E-Commerce คอ ประหยดคาใชจาย และเพม ประสทธภาพในการด าเนน

8

ธรกจ โดยลดความส าคญขององคประกอบของธรกจทมองเหนจบตองได เชนอาคารทท าการ หองจดแสดงสนคา (show room) คลงสนคา พนกงานขายและพนกงานใหบรการตอนรบลกคา เปนตน ดงนนขอจ ากด ทางภมศาสตรคอ ระยะทางและเวลาท าการแตกตางกน จงไมเปนอปสรรคตอการท าธรกจ (http://www.depthai.go.th/th/newDep/eco_basic.shtml)

คอ การด าเนนธรกจการคาหรอการซอขายบนระบบเครอขายอนเตอรเนต โดยผซอ (Customer) สามารถด าเนนการ เลอกสนคาค านวณเงน ตดสนใจซอสนคา โดยใชวงเงนในบตรเครดตไดโดยอตโนมต ผขาย (Business) สามารถน าเสนอสนคา ตรวจสอบวงเงนบตรเครดตของลกคา รบเงนช าระคาสนคา ตดสนคาจากคลงสนคา และประสานงานไปยงผจดสงสนคาโดยอตโนมต กระบวนการดงกลาวจะด าเนนการเสรจสนบนระบบเครอขาย(http://www.kmitl.ac.th/ Agritech/nutthakorn/04093009_2204/isweb/Lesson%203.doc) 2.1.2 ทฤษฎโปรแกรม อนเตอรเนต (Internet) เปนเครอขายคอมพวเตอรทใหญทสดในโลก และไมไดเปนเพยงสวนของซอฟตแวรแตเปนสงทรวมไปดวยคอมพวเตอร สายเคเบล และคนจ านวนมากมาย เมอม คนพดถงอนเตอรเนต เขามกจะไมไดคดถงตวเครองคอมพวเตอร สาย เราทเตอร (router) หรออปกรณอนๆ ทรวมกนเขามาเปนเครอขาย ในแงของมมทางดานเทคนคอนเตอรเนต คอ เครอขายของคอมพวเตอรทพดคยกบเครองอนได โดยใชขอก าหนดทเรยกวา “Transmission Control Protocol/Internet protocol” (TCP/IP) TCP/IP เปนชดของกฎเกณฑทก าหนด วธการทขาวสารจะถกสงไประหวางเครองคอมพวเตอร ขอก าหนด หรอทเรยกวา ”โปโตคอล” (Protocol) ของการสอสารจะอนญาตใหคอมพวเตอรชนดตางกน ซงใชระบบปฏบตการตางกนสามารถตดตอกนได b สงนเปนสงทส าคญเนองจากอนเตอรเนตไมไดสรางขนมาส าหร บระบบคอมพวเตอรชนดใดชนดหนงโดยการใช TCP/IP คอมพวเตอรทแตกตางกนเปนรอย ๆชนดสามารถตดตอกนไดบนอนเตอรเนต พาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) E-Commerce เปนการผสมผสานระหวางเทคโนโลย อนเตอรเนตกบการจ าหนายสนคาและบรการ โดยการน าเสนอขอมลขอมลสนคาหรอบรการผานทางอนเตอรเนตสสายตาคนทวโลกภายใน ระยะเวลาอนรวดเรว ท าใหเกดชองทางการคามากขน ทงยงกใหเกดรายไดในระยะเวลาอนสน และใน

9

ปจจบนไดมผใหบรการทางดานตางๆ ทท าใหพาณชยอเลกทรอนกสสามารถด าเนนง านไดอยางสะดวก เชน การช าระเงนคาสนคาโดยสามารถช าระเงนผานบตรเครดต หรอ โอนเงนผานทางธนาคาร รวมถงมผใหบรการทางดานการขนสงทสามารถขนสงสนคาไปยงทกจดหมายทวโลกไดอยางงรวดเรว เชน FedEx , DHL ท าใหผขายสามารถจดสงสนคาใหถงมอลกคาไดอยางรวดเรวและปลอดภย จากทกลาวมานท าใหเหนไดวา พาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) เปนแนวทางใหมทไดรบความนยมเพมมากขนอยางรวดเรวเนองจากการด าเนนธรกจใน รปแบบนลงทนไมมากนก ไดผลตอบแทนคอนขางสง และสะดวกสบาย

อปกรณและวธการท า E-commerce

อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศประกอบดวย ระบบสอสารโทรคมนาคม ระบบคอมพวเตอรและระบบฐานขอมล ระบบสอสารอาจเปนระบบพนฐานทวไป เชนระบบโทรศพท โทรสาร หรอวทย โทรทศน แตระบบอนเทอรเนตซงเชอมโยงถงกนไดทวโลก เปนระบบเปดกวาง โดยเปนระบบเครอขายของเครอขาย ทเรยกวา world wide web มาจากความเปนเอกลกษณคอสามารถสรางใหม hyperlink จากหนาหนงไปอกหนาหนง ไป webpage อน หรอไป website อนไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงสามารถสอไดทง ภาพ เสยง และภาษาหนงสอทหลากหลายซบซอน สามารถมปฏสมพนธโตตอบกนไดทนททนใดขอมลอเลกทรอนกสสามารถบนทกเกบไวหรอน าใชตอเนองได การประยกตใช และกระแสตอบรบธรกจบนอนเทอรเนตจงแพรหลายภายในระยะเวลาอนสน E-Commerce ใชตดตอกบลกคาไดหลายระดบ ธรกจกบลกคา ธรกจกบธรกจ ธรกจกบภาครฐ ฯ สาระของการตดตอจะม 4-5 ประการ คอ

การขาย รวมการโฆษณา แสดงสนคา เสนอราคา สงซอ ค านวณราคา

การช าระเงน การตกลงวธช าระเงน สงโอนเงน ใหขอมลบญชธนาคารทใชตดบญช ตลอดจนเงน ดจทลรปแบบใหม ๆ

การขนสง แจงวธการสงมอบของ คาขนสง และสถานทตดตอและระบบตดตามสนคาทสง

10

บรการหลงการขาย การตดตอภายในบรษท เชนระบบบญช คลงสนคา ระบบสงซอสนคาและวตถดบ สงผลต ตลอดจนบรการลกคาหลงการขาย

ความปลอดภยกบ E-Commerce

ระบบความปลอดภยนบเปนเรองทโดดเดนทสด และมเทคโนโลยความปลอดภยคอ Public Keyซงมองคกรรบรองความถกตองเรยกวา CA (Certification Authority)ระบบนใชหลกคณตศาสตรค านวณรหสคมขอความจากผสง และผรบอยางเฉพาะเจาะจงได จงสามารถพสจนตวตนของผรบผสง Authentication)

รกษาความปลอดภยของขอมล (Confidentiality) ความถกตองไมคลาดเคลอนของขอมล (Integrity) และผสงปฏเสธความเป นเจาของขอมลไมได (Non-repudiation) เรยกวาลายมอชออเลกทรอนกส (Electronic Signature) ทส าคญอกประการหนงคอการมกฎหมายรองรบการท าธรกรรมบนเครอขาย ประเทศในยโรป และประเทศสหรฐอเมรกาไดออกกฎหมายรบรองการใชลายมอชออเลกทรอ นกส และกฎหมายรองรบการท าธรกจดงกลาว ส าหรบในประเทศไทยกเรงจดการออกกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ 6 ฉบบ โดยกฎหมาย 2 ฉบบแรกทจะออกใชไดกอนคอ กฎหมายธรกรรมทางอเลกทรอนกสและกฎหมายลายมอชออเลกทรอนกส

ภาษา PHP (PHP Hypertext Preprocessor)

PHP ยอมาจากค าวา “Personal Home Page Tool" เปน Server side script ทมการท างานทฝงของเครองคอมพวเตอร Server ซงรปแบบในการเขยนค าสงการท างานนนจะมลกษณะคลายกบภาษา Perl หรอภาษา C และสามารถทจะใชรวมกบภาษา HTML ไดอยางมประสทธภาพ ซงจะท าใหการเขยนโปรแกรมบนเวบไซตท าไดงายยงขน

11

ภาพท 2-1 server-side script

จากรปเปนการท างานของเวบเพจทฝงสครปตภาษา PHP ไว (ขอเรยกวา ไฟล PHP) เมอเวบบราวเซอรรองขอไฟล PHP ไฟลใด เวบเซรฟเวอรจะเรยก PHP engine ขนมาแปล (interpret) และประมวลผลค าสงทอยในไฟล PHP นน โดยอาจมการดงขอมลจากฐานขอมล หรอเขยนขอมลลงไปยงฐานขอมลดวย หลงจากนนผลลพธในรปแบบ HTML (และสครปตทท างานทางฝงบราวเซอร เชน client- side JavaScript) จะถกสงกลบไปยงบราวเซอร บราวเซอรก จะแสดงผลตามค าสง HTML ทไดรบมา ซงยอมไมมค าสง PHP ใดๆหลงเหลออย เนองจากถกแปลและประมวลผลโดย PHP engine ทฝงเซรฟเวอรไปหมดแลว ใหสงเกตวาการท างานของบราวเซอร ในกรณนไมแตกตางจากกรณของเวบเพจธรรมดาทไดอธบายไปกอนหนานเลย เพราะสงทบราวเซอรตองกระท ากคอการรองขอไฟลจากเวบเซรฟเวอร จากนนกรอรบผลลพธกลบมาแลวแสดงผล ความแตกตางจรงๆอยทการท างานทางฝงเซรฟเวอร ซงกรณหลงน เวบเพจ (ไฟล PHP) จะผานการประมวลผลกอน แทนทจะถกสงไปยงบราวเซอรเลยทนท โครงสรางพนฐานของ PHP PHP เปนภาษาทสามารถใชงานรวมกบภาษา HTML ได ดงนนในการเขยนโคดโปรแกรมจงจ าเปนตองมสญลกษณทบงบอกถงขอบเขตของ PHP เพอทจะแยกโคด PHP แกจากโคด HTML ไดอยางชดเจน ซงสญลกษณตาง ๆ ทเราสามารถน ามาใชแยกโคด PHP ไดมดงน แบบท 1.

<?

Echo (“PHP Hello World\n”);

?>

12

เปดดวยแทก <? และปดดวยแทก ?> ภายใตแทก <?...?> คอค าสงทเราเขยนขน ตามหลกของภาษา PHP

แบบท 2. เปดดวยแทก <? ตามดวย php และปดดวย ?> ภายใตแทก<? php …?> คอค าสง ทเราเขยนขน ตามหลกของภาษา php แบบท 3.

เปดดวยแทก< script language=”php”> และปดดวย </ script > เปนการบงบอกถง

สครปตทใชอยางแนนอน และภายใตสครปต คอค าสงทเราเขยนขน ตามหลกของภาษา PHP

แบบท 4.

ใครทเคยเขยน ASP มากอนกอาจจะคนเคยกบสญลกษณน คอเปดแทก ดวย <% และปดแทกดวย %> แตถามการอางองถงตวแปรใดจะใช <%=$ตวแปร %> แตแบบท 4 นจะใชกบ PHP เวอรชน 3.0.4 ขนไป และตองมการแกไขไฟล php.ini ดวย ซงจะอยในสวนของไฟล php.ini

MySql (MyStructured Query Language) MySQL อานวา มาย- เอส-คว-แอล หรอ MY-ESS-QUE-ELL MySQL เปนโปรแกรมบรหารจดการฐานขอมล หรอเรยกวา DataBase Management System ซงมกจะใชค ายอเปน DBMS ( ฐานขอมล กคอ การรวบรวมเอาขอมลตางๆ เชน รายการสนคา , ขอมลนกศกษา เปนตน มาเกบเอาไว สวนการบรหารจดการขอมล กคอ การจดเกบ, การเรยกคน, การเพม, การแกไข หรอการท าลายขอมล โดยในทน MySQL กคอโปรแกรมทจะท าหนาทบรหารจดการฐานขอมลนนเอง )

<% echo (“PHP Hello World\n”); % >

<%=$ ตวแปร ;%>

<? php

Echo (“PHP Hello World\n”);

?>

< script language=”php”>

Echo (“PHP Hello World\n”);

</ script >

13

MySQL ท างานในลกษณะฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational DataBase Management System : RDBMS) ค าวา ฐานขอมลเชงสมพนธ กคอ ฐานขอมลทแยกขอมลไปเกบไวในหนวยยอย ซงเรยกวา ตารางขอมล (table) และขอมลในแตละตารางกจะถกแยกดวยเขตขอมล (field) การทเราจะเขาไปจดการกบขอมล ตองอาศยภาษาคอมพวเตอรทเรยกกนวา SQL ซงยอมาจาก Structured Query Language ชอ MySQL กสอใหทราบวามความเกยวของกบภาษา SQL อยแลว ดงนน MySQL จงท างานตามค าสงภาษา SQL ได อนเปนไปตามมาตรฐานของโปรแกรมทางดา นฐานขอมลในยคนทตองมาความสามารถรองรบค าสงทเปนภาษา SQL

โปรแกรม phpMyadmin phpMyAdmin เปนสวนตอประสานทสรางโดยภาษาพเอชพ ซงใชจดการฐานขอมล MySQL ผานเวบเบราวเซอร โดยสามารถทจะท าการสรางฐานขอมลใหม หรอท าการสราง TABLE ใหมๆ และยงม function ทใชส าหรบการทดสอบการ query ขอมลดวยภาษา SQL พรอมกนนน ยงสามารถท าการ insert delete update หรอแมกระทงใช ค าสงตางๆ เหมอนกบกนการใชภาษา SQL ในการสรางตารางขอมล ในสวนของการแสดงผลหนาแรกเมอเขาสหนาแสดงผล phpMyAdmin จะแสดงรนของ phpMyAdmin ทใชงานอย พรอมทงสามารถทจะจดการกบรหสอกขระทใชในการเกบขอมล ฝงเมนดานซายจะแสดงขอมลของฐานขอมลปจจบน (DATABASE NAME) และเมอท าการเลอกแลวจะแสดงโครงสรางของ ตารางขอมล

AppServ 2.5.7 คอ โปรแกรมทรวบรวมเอา Open Source Software หลายๆ อยางมารวมกน โดยม Packageหลก คอ Apache Web Server 2.2.3

Apache พฒนามาจาก HTTPD Web Server ทมกลมผพฒนาอยกอนแลว โดย รอบ แมคคล (Rob McCool) ท NCSA (National Center for Supercomputing Applications) มหาวทยาลยอลลนอ ยส เออรแบนา-แชมเปญจน สหรฐอเมรกา แตหลงจากท แมคคล ออกจาก NCS และหนไปใหความส นใจกบโครงการอนๆ มากกวาท าให HTTPD เวบเซรฟเวอร ถกปลอยทงไมมผพฒนาตอ แตเนองจากเปนซอรฟแวรทอยภายใตลขสทธ กน คอ ทกคนมสทธทจะน าเอาซอรสโคดไปพฒ นาตอได ท าใหมผใชกลมหนงไดพฒนาโปรแกรมขนมาเพออดชองโหว ทมอยเดม (หรอ แพช ) และยงไดรวบรวมเอาขอมลการพฒนา และการแกไขตางๆ แตขอมลเหลานอยตามทตางๆ ไมไดรวมอยในททเดยวกน จนในทสด ไบอน บเลนดอรฟ

14

(Brian Behlendorf) ไดสรางจดหมายกลม (mailing list) ขนมาเพอน าเอาขอมลเหลานเขาไวเปนกลมเดยวกน เพอใหสามารถเขาถงขอมลเหลานไดงายยงขน และในทสด กลมผพฒนาไดเรยกตวเองวา กลมอะแพช (Apache Group) และไดปลอยซอฟตแว ร HTTPD เวบเซรฟเวอร ทพฒนาโดยการน าเอาแพชหลายๆ ตวทผใชไดพฒนาขนเพอปรบปรงการท างาน ของซอฟตแวรตวเดมใหมประสทธภาพมากยงขน ตงแต ป พ .ศ. 2539 Apache ไดรบความนยมขนเรอยๆ จนปจจบนไดรบความนยมเปนอนดบหนง มผใชงานประมาณ 65% ของเวบเซรฟเวอรทใหบรการอยทงหมด การทอาปาเชเปนซอฟตแวรทอยในลกษณะของ โอเพนซอรส ทเปดใหบคคลทวไปสามารถเขามารวมพฒนาสวนตางๆ ของอาปาเชได ซงท าใหเกดเปน โมดล ทเกดประโยชนมากมาย เชน mod_perl, mod_python หรอ mod_php ซงเปนโมดลทท าใหอาปาเชสามารถใชประโยชน และท างานรวมกบภาษาอนได แทนทจะเปนเพยงเซรฟเวอรทใหบรการเพยงแค เอชทเอมแอล อยางเดยว นอกจากนอาปาเชเองยงมความสามารถอนๆ ดวย เชน การยนยนตวบคคล (mod_auth, mod_access, mod_digest) หรอเพมความปลอดภยในการสอสารผาน โปรโตคอล https (mod_ssl) นอกจากน กยงมโมดลอนๆ ทไดรบความนยมใช เชน mod_vhost ท าใหสามารถสรางโฮสทเสมอน www.sample.com, wiki.sample.com, mail.sample.com หรอ www.ilovewiki.org ภายในเครองเดยวกนได อางองจาก : (http://th.wikipedia.org/wiki : 2550) 2.1.3 ทฤษฎและการวเคราะหและออกแบบระบบ การวเคราะหและออกแบบระบบ คอ วธการทใชในการสรางระบบสารสนเทศขนมาใหมในธรกจใดธรกจหนง หรอ ระบบยอยของธรกจ นอกจากการสรางระบบสารสนเทศใหมแลว การวเคราะห ระบบชวยในการแกไขระบบสารสนเทศเดมทมอยแลวใหดขนดวยกไดการวเคราะหระบบกคอ การหาความตอง การ (Requirement) ของระบบสารสนเทศวาคออะไร หรอ ตองการเพมเตมอะไรเขามาในระบบ และการออกแบบกคอ การน าเอาความตองการของระบบมาเปนแบบแผนหรอเรยกวาพมพเขยวในการสรางระบบสารสนเทศนนใหใชงานไดจรง ตวอยางระบบสารสนเทศ เชนระบบการขาย ความตองการของระบบกคอ สามารถตดตามยอดขายไดเปนระยะ เพอฝายบรหารสามารถปรบปรงการขายไดทนทวงท วงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle) วงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle) เปนวงจรทแสดงถงกจกรรมตางๆ ในแตละขนตอน ตงแตเรมจนกระทงส าเรจ การพฒนาระบบ มอย 7 ขนตอนดวยกน คอ

15

1. ก าหนดปญหา (Problem Definition) 2. วเคราะห (Analysis) 3. ออกแบบ (Design) 4. พฒนา (Development) 5. ทดสอบ (Testing) 6. ตดตง (Implementation) 7. บ ารงรกษา (Maintenance) 1. ก าหนดปญหา (Problem Definition) การก าหนดปญหา เปนขนตอนของการก าหนดขอบเขตของปญหา สาเหตของปญหาจากการด าเนนงานในปจจบนความเปนไปไดกบการ สรางระบบใหมการก าหนดควา มตองกา ร(Requirements) ระหวางนกวเคราะหระบบกบผใชงานโดยขอมลเหลานไดจากก ารสมภาษณ การรวบรวมขอมลจากการด าเนนงานตางๆ เพอท าการสรปเปนขอก าหนด (RequirementsSpecification) ทชดเจน ในขนตอนนหากเปนโครงการทมขนาดใหญอาจเรยกขนตอนนวา ขนตอนของการศกษาความเปนไปได สรปขนตอนก าหนดปญหา คอ - รบรสภาพปญหาทเกดขนจากการด าเนนงาน - สรปหาสาเหตของปญหา และสรปผลยนแกผบรหารเพอพจารณา - ท าการศกษาความเปนไปไดในแงมมตางๆ เชน ดานตนทน และทรพยากร - รวบรวมความตองการ (Requirements) จากผทเกยวของดวยวธการตางๆเชน การรวบรวมเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต และแบบสอบถาม - สรปขอก าหนดตางๆ ใหมความชดเจน ถกตอง และเปนทยอมรบทง 2 ฝาย การศกษาความเปนไปได(Feasibility Study) หลงจากมการรวบรวมและสามารถสรปปญหาในประเดนตางๆ ขนตอนตอไปคอการศกษาความเปนไปไดของระบบ เพอท าการตดสนใ จถงความเปนไปไดของโครงการวาจ ะส าเรจตามเปาหมาย ทตองการหรอไม ระบบทจะตดสนใจพฒนานควรอธบายเปนรปธรรมได มใชเปนระบบทเพอฝน ซงการพจารณาความเปนไปไดจะพจารณาในดานตางๆ ดงนคอ

16

1. ความเปนไปไดทางเทคน ค (Technical Feasibility) คอความเปนไปไดของการสรางระบบใหม ดวยการน าเทคโนโลยทมอยในปจจบนมาใชงาน หรอการอปเกรดเครองคอมพวเตอรทมอยเดมใหมประสทธภาพสงขน หรอตดสนใจใชเทคโนโลยใหมทงหมด 2. ความเปนไปไดในการปฏบตงาน (Operational Feasibility) คอความเปนไปไดของระบบใหมทจะใหสารสนเทศทถกตองตรงตามความตองการของผใชงาน การค านงถงทศนคตของผใชงาน รวมทงทกษะของผใชงานกบระบบงานใหมทมการปรบเปลยนโครงสรางการท างานใหมวาเปนทยอม รบ (Acceptable) หรอไม 3. ความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร (Economical Feasibility) คอความเปนไปไดในเชงเศรษฐศาสตร ดวยการค านงถงตนทนคาใชจายในการพฒนาระบบงาน ความคมคาของระบบดวยการเปรยบเทยบผลลพธทไดจากระบบกบคาใชจายทตองลงทน การก าหนดความตองการ (Requirements) การก าหนดความตองการ คอ การรวบรวมรายละเอยดตางๆ เพอจดประสงคในการหาขอสรปทชดเจนในดานความตองการ (Requirements) ระหวางผพฒนากบผใชงาน เพอใชในขนตอนของกระบวนการวเคราะหและออกแบบตอไป การเกบรวบรวมขอมล ในขนตอนกอนน าไปสการวเค ราะหระบบ นกวเคราะหระบบจะตองรวบรวมขอมล ความเปนจรงตางๆ ในระบบใหมากทสด เพอน ามาวเคราะหระบบงานใหตรงตา มวตถประสงคและความตองการของผใชมากทสดมการเจาะลกในรายละเอยด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลนสามารถคนหาจากแหลง ขอมลตางๆ ไดดงน 1. เอกสาร (Documentation) 2. แบบสอบถาม (Questionnaires) 3. การสมภาษณ (Interview) 4. การสงเกต (Observation) 2. วเคราะห (Analysis) การวเคราะหเปนขนตอนของการวเคราะหการด าเนนงานของระบบปจจบนโดยการน า(Requirements Specification) ทไดมาจากขนตอนแรกมาวเคราะหในรายละเอยด เพอท าการพฒนาเปนแบบจ าลองลอจคล (Logical Model) ซงประกอบดวย แผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram)

17

ค าอธบายการประมวลผลขอมล (Process Description) และแบบจ าลองขอมล (Data Model) ในรปแบบของ ER – Diagram ท าใหทราบถงรายละเอยดขนตอนการด าเนนงานในระบบวาประกอบดวยอะไรบาง มความเกยวของหรอมความสมพนธกบสงใด สรปในขนตอนวเคราะห - วเคราะหระบบงานเดม - ก าหนดความตองการของระบบงานใหม - สรางแบบจ าลอง Logical Model ซงประกอบดวย Data Flow Diagram, System Flowchart, Process Description, ER-Diagram เปนตน - สรางพจนานกรมขอมล Data DictionaryDFD (Dataflow Diagram) คอแผนภาพกระแสขอมลทมการวเคราะหแบบในเชงโครงสราง (Structured) มการรเรมใชกนมานานตงแตยคทมการเรมใชภาษาระดบสง เชนภาษาโคบอล โดยแผนภาพกระแสขอมลนใชเปนเครองมอในการพฒนาระบบงาน แสดงความสมพนธระหวางโปรเซสกบขอมลทเกยว ของโดยขอมลแผนภาพท าใหทราบถง - ขอมลมาจากไหน - ขอมลไปทไหน - ขอมลเกบทใด - เกดเหตการณใดกบขอมลในระหวางทาง แผนภาพกระแสขอมลจะแสดงภาพรวมของระบบ (Overall picture of a system) และรายละเอยดบางอยาง แตในบางครงหากตองการก าหนดรายละเอยดทส าคญในระบบนกวเคราะหระบบอาจจ าเปนตองใชเครองมออนๆ ชวย เชน ขอความสนๆ ทเขาใจ หรออลกอรทม , ตารางการตดสนใจ (Decision Table), Data Model, Process Description ทงนกขนอยกบความตองการในรายละเอยด ขนตอนของการวเคราะหเพอสรางแผนภาพกระแสขอมลน เรมจาก 1. ศกษารปแบบการท างานในลกษณะ Physical ของระบบงานเดม 2. ด าเนนการวเคราะหเพอไดแบบจ าลอง Logical ของระบบงานเดม 3. เพมเตมการท างานใหม หรอปรบปรงสงทตองการในแบบจ าลอง Logical 4. พฒนาระบบงานใหมในรปแบบของ Physical 3. ออกแบบ (Design) การออกแบบเปนขนตอนของการน าผลลพธทไดจากการวเคราะหทางลอจคล มาพฒนาเปน Physical Model ใหสอดคลองกน โดยการออกแบบจะเรมจากสวนของอปกรณและเทคโนโลย

18

ตางๆ และโปรแกรมคอมพวเตอรทน ามาพฒนา การออกแบบจ าลองขอมล Data Model การออกแบบรายงาน Output Design และการออกแบบจอภาพในการตดตอกบผใชงาน User Interfaceการจดท าพจนานกรมขอมล Data Dictionary ซงขนตอนของการวเคราะหและออกแบบจะมงเนนถงสงตอไปน - การวเคราะห มงเนนการแกปญหาอะไร (What) - การออกแบบ มงเนนการแกปญหาอยางไร (How) สรปในขนตอนการออกแบบ คอ - การออกแบบรายงาน Output Design - การออกแบบจอภาพ Input Design - การออกแบบขอมลน าเขา และรปแบบการรบขอมล - การออกแบบผงระบบ System Flowchart - การออกแบบฐานขอมล Databases Design 4. พฒนา (Development) การพฒนาเปนขนตอนของการพฒนาโปรแกรม ดวยการสรางชดค าสงหรอเขยนโปรแกรมเพอการสรางระบบงานโดยโปรแกรมทใชในการพฒนาจะตองพจารณาถงความเหมาะสมกบเทคโนโลยทใชงานอยซงในปจจบนภาษาระดบสงได มการพฒนาในรปของ 4GL ซงชวยอ านวยความสะดวกตอการพฒนารวมทงการม CASE Tool (Computer Aided Software Engineering) ตางๆ มากมายใหเลอกใชตามความเหมาะสม สรปในขนตอนการพฒนา คอ - พฒนาโปรแกรมจากทไดท าการวเคราะหและออกแบบไว - เลอกภาษาทเหมาะสม และพฒนาตอไดงาย - อาจจ าเปนตองใช CASE Tool ในการพฒนา เพอเพมความสะดวก และการตรวจสอบหรอแกไขทรวดเรวขน และเปนไปตามมาตรฐานเดยวกน - สรางเอกสารโปรแกรม 5. ทดสอบ (Testing) การทดสอบระบบเปนขนตอนของการทดสอบระบบกอนทจะน าไปปฏบตการใชงานจรงทม งานจะท าการทดสอบขอมลเบองตนกอน ดวยการสรางขอมลจ าลองเพอตรวจสอบการท างาน

19

ของระบบ หากมขอผดพลาดเกดขนกจะยอนกลบไปในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมใหม โดยการทดสอบระบบนจะมการตรวจสอบอย 2 สวนดวยกน คอ การตรวจสอบรปแบบภาษาเขยน Syntax และการตรวจสอบวตถประสงคงานตรงกบความตองการหรอไม สรปในขนตอนทดสอบ คอ - ในระหวางการพฒนาควรมการทดสอบการใชงานรวมไปดวย - ในการทดสอบอาจมการทดสอบดวยการใชขอมลทจ าลองขน - ทดสอบระบบดวยการตรวจสอบในสวนของ Verification และ Validation - จดฝกอบรมการใชระบบงาน 6. ตดตง (Implementation) ขนตอนตอมาหลงจากทไดท าการทดสอบ จนมความมนใจแลววาระบบสามารถท างานไดจรงและตรงกบความตองการของผใชระบบ จากนนจงด าเนนการตดตงระบบเพอใชงานจรงตอไป สรปขนตอนการตดตง คอ - กอนท าการตดตงระบบ ควรท าการศกษาสภาพแวดลอมของพนททจะตดตง - เตรยมอปกรณฮารดแวรและอปกรณการสอสารและเครอขายใหพรอม - ขนตอนนอาจจ าเปนตองใชผเชยวชาญระบบ เชน System Engineer หรอ ทมงานทางดาน Technical Support - ลงโปรแกรมระบบปฏบตการ และแอปพลเคชนโปรแกรมใหครบถวน - ด าเนนการใชงานระบบงานใหม - จดท าคมอการใชงาน 7. บ ารงรกษา (Maintenance) เปนขนตอนของการปรบปรงแกไขระบบหลงจากทไดมการตดตงและใชงานแลว ในขนตอนนอาจเกดจากปญหาของโปรแกรม Bug ซงโปรแกรมเมอรจะตองรบแกไขใหถกตอง หรอ เกดจากความตองการของผใชงานทตองการเพมโมดลในการท างานอนๆ ซงทงนกจะเกยวของกบRequirement Specification ทเคยตกลงกนกอนหนาดวย ดงนนในสวนงานนจะค ดคาใชจายเพมหรออยางไรเปนเรองของรายละเอยดทผพฒนาหรอนกวเคราะหระบบจะตองด าเนนการกบผวาจางตอไป

20

สรปในขนตอนบ ารงรกษา คอ - อาจมขอผดพลาดบางอยางทเพงคนพบ ตองรบแกไขโปรแกรมใหถกตองโดยดวน - ในบางครงอาจมการเพมโมดลหรออปกรณบางอยาง - การบ ารงรกษา หมายความรวมถงการบ ารงรกษาทงดานซอฟตแวรและฮารดแวร System Maintenance and Software Maintenance (โอภาส เอยมสรวงศ. 2545: 40) เครองมอทใชในการวเคราะหและออกแบบระบบ Flowchart

ผงงาน คอ แผนภาพทมการใชสญลกษณรปภาพและลกศรทแสดงถงขนตอนการท างานของโปรแกรมหรอระบบทละขนตอน รวมไปถงทศทางการไหลของขอมลตงแตแรกจนไดผลลพธตามทตองการ

ผงงานโปรแกรม ( Program Flowchart) การเขยนผงโปรแกรมจะประกอบไปดวยการใชสญลกษณมาตรฐานตาง ๆ ทเรยกวา สญลกษณ ANSI (American National Standards Institute) ในการสรางผงงาน ดงตวอยางทแสดงในรปตอไปน ตารางท 2-1 แสดง สญลกษณในการเขยนผงงานโปรแกรม

สญลกษณ ค าอธบาย

จดเรมตน / สนสดของโปรแกรม ลกศรแสดงทศทางการท างานของโปรแกรมและการไหลของขอมล ใชแสดงค าสงในการประมวลผล หรอการก าหนดคาขอมลใหกบตวแปร แสดงการอานขอมลจากหนวยเกบขอมลส ารองเขาสหนวยความจ าหลกภายในเครองหรอการแสดงผลลพธจากการประมวลผลออกมา การตรวจสอบเงอนไขเพอตดสนใจ โดยจะมเสนออกจารรปเพอแสดงทศทางการท างานตอไป เงอนไขเปนจรงหรอเปนเทจ

21

แสดงผลหรอรายงานทถกสรางออกมา แสดงจดเชอมตอของผงงานภายใน หรอเปนทบรรจบของเสนหลายเสนทมาจากหลายทศทางเพอจะไปสการท างานอยางใดอยางหนงทเหมอนกน การขนหนาใหม ในกรณทผงงานมความยาวเกนกวาทจะแสดงพอในหนงหนา

แผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram: DFD) หมายถง แผนภาพทแสดงใหเหนถงทศทางการไหลของขอมลทมอยในระบบ และการด าเนนงานทเกดขนในระบบ โดยขอมลในแผนภาพท าใหทราบถง ขอมลมาจากไหน , ขอมลไปทไหน , ขอมลเกบทใด, เกดเหตการณใดกบขอมลในระหวางทาง แผนภาพกระแสขอมลจะแสดงภาพรวมของระบบ (Overall picture of a system) และรายละเอยดบางอยาง แตในบางครงหากตองการก าหนดรายละเอยดทส าคญในระบบ นกวเคราะหระบบอาจจ าเปนตองใชเครองมออนๆ ชวย เชน ขอความสนๆทเขาใจ หรอ อลกอรทม , ตารางการตดสนใจ (Decision Table), Data Model, Process Description ทงนกขนอยกบความตองการในรายละเอยด

วตถประสงคของการสรางแผนภาพกระแสขอมล - เปนแผนภาพทสรปรวมขอมลทงหมดทไดจากการวเคราะหในลกษณะของรปแบบท

เปนโครงสราง - เปนขอตกลงรวมกนระหวางนกวเคราะหระบบและผใชงาน - เปนแผนภาพทใชในการพฒนาตอในขนตอนของการออกแบบระบบ - เปนแผนภาพทใชในการอางอง หรอเพอใชในการพฒนาตอในอนาคต ทราบทมาทไป

ของขอมลทไหลไปในกระบวนการตางๆ (Data and Process) - การตงชอ Data Store จะตองใชค านาม (Noun) เชน Customer File, Inventory หรอ

Employee File เปนตน

22

ตารางท 2-2 สญลกษณทใชในภาพกระแสขอมล สญลกษณ ชอสญลกษณและค าอธบาย

โพรเซส (Process)

มหนาทรบขอมลและการค านวณ เรยบเรยง เปลยนสภาพของขอมล ท าใหเกดขอมลชดใหม โดยจะเขยนชอโพรเซสไวในวงกลม การตงชอโพรเซสใหถอหลกดงน คอ น าหนาดวยค ากรยาและตามดวยค านามทสอความหมายของโพรเซสนน ๆ

กระแสขอมล (Data Flow)

แสดงสวนของขอมลทถกสงเขากระบวนการประมวลผลและผลลพธทไดผานขบวนการประมวลผลแลว ทกโพรเซสทอยใน DFD จะตองมทงกระแสขอมลเขาและออก จาก

โพรเซสเสมอ

ทเกบขอมล (Data Store)

คอ แหลงเกบขอมลซงอยภายนอกโพรเซส

ระบบทอยภายนอก (External Entity)

คอ สงทอยนอกระบบประมวลผลขอมล อาจหมายถงบคคล หนวยงาน ระบบประมวลผลอนทมหนาทสงขอมลให หรอรบขอมลจากโพรเซสของระบบงาน

ล าดบขนใน DFD

การเขยน DFD นกวเคราะหระบบจะตองมองภาพรวมทงหมดของงานหลงจากนนจงเขาไปในรายละเอยดขางในของระบบเปรยบเสมอนกระบวนการ Top-Down คอ การมองภาพรวมกอนเราจะเหนขอบเขตของระบบและจดใหญ ๆ ใหเปนระบบเมอมองลกลงไปกจะเหนรายละเอยดใหญ ๆ เมอมองลกลงไปเทาไหรกจะเหนรายละเอยดยอยมากยงขน การเขยน DFD เปนการแตกระบบใหญ ๆ ใหเปนระบบยอยเพอใหเขาใจงายขนและสะดวกตอการออกแบบ การแตกระบบมขนตอนดงน

23

สรางล าดบภาพท 0 คดวาระบบทงระบบเปน Process มลกศรแทน Input และ Output ตามทจ าเปนภาพนจะเรยกวา Context Diagram ของระบบ

0

ภาพท 2-2 DFD Levels 0

สรางล าดบภาพท 1 ใหแตก Process ล าดบท 0 เปน Process 2-4 Process ยอยแลวแตความเปนไป

ไดของระบบทก าลงท าการวเคราะห 1

D6

D5

D2

ภาพท 2-3 DFD Levels 1

สรางล าดบภาพท 2 ใหแตก Process ล าดบท 1 ใหเปน Process ยอยลงไปอก

24

1.1

1.2

D2

D8

D5

ภาพท 2-4 DFD Levels 2

แบบจ าลองความสมพนธระหวางขอมล (Model) 1.) Entity-Relationship Model หรอเรยกอกอยางวา “E-R Model” เปน Data Model เปนทนยมอยางแพรหลาย เปนเครองมอทดมากและมโครงสรางส าคญเพมขนมา คอ “E-R Diagram” ใชแสดงความสมพนธระหวางขอมลในฐานขอมล 2.) Data Model คอ แบบจ าลองทใชเปนเครองมอในการแสดงโครงสรางภายในระบบฐานขอมล โดยใชรปภาพเปนสอ ท าใหงายตอการเขาใจและการเรยนร เขาใจโครงสรางพนฐานของระบบไดงาย

3.) องคประกอบของ E-R Model ไดแก Entity, Attribute, Relationship, Key, Domain เปนตน 4.) ค าศพทพนฐานแบบจ าลองความสมพนธระหวางขอมล (Model)

1.) Entity Set คอ กลมของความสมพนธภายในกลมของ Entityเดยวกน เชน Entity Set

ของนกเรยนนอกจากนนยงประกอบดวย Entit อาจารย , Entityวชาประกอบในระบบดวยซงม 2 ประเภทคอ 1.1.) Strong Entity Set คอ Entity Set ใด ๆ ทม Attribute ภายในเพยงพอทจะสามารถ

ท าหนาทเปน Primary Key ได 1.2.) Weak Entity Set คอ Entity Set ทมลกษณะตรงกนขามกบ Strong Entity Set คอ กลมของ Entity Set ใด ๆ ท Attribute ภายในทงหมด แมจะรวมกนแลวยงไมสามารถท าหนาทเปน Primary Key ใหกบ Entity Set

25

2.) Relationship Set คอ กลมของ Relationship ทมความสมพนธและอยในประเภทเดยวกนมารวมเขาดวยกน

3.) Primary Key มคณสมบตดงน 3.1.) ขอมลของคอลมน ทก ๆ แถวของตารางจะตองไมมขอมลซ ากนเลย 3.2.) ตองประกอบไปดวย Attribute ทนอยทสด ทสามารถในการอางองถงขอมล ใน

Tuple ใด Tuple หนงได 4.) Existence Dependency คอ เหตการณท Entity จะเกดขนไดและคงอยได ตอง

ขนอยกบการมหรอเกดขนของอก Entity เชน Entity รายการฝาก -ถอน จะเกดขนได กตอเมอม Entity ลกคา

Strong Entity Set

Weak Entity Set

Relationship Set

Attribute

Key Attribute

Connection

ภาพท 2-5 แสดงสญลกษณของ E-R Model

26

5.) ลกษณะความสมพนธของแบบจ าลอง E-R Diagram

1.) One – to – One

1 1

ภาพท 2-6 แสดงความสมพนธของแบบจ าลอง E-R Diagram แบบ One – to – One

2.) One – to – Many

1 M

ภาพท 2-7 แสดงความสมพนธของแบบจ าลอง E-R Diagram แบบ One – to - Many

3.) Many – to – Many

M N

ภาพท 2-8 แสดงความสมพนธของแบบจ าลอง E-R Diagram แบบ many – to –Many อางองจาก : (http://wanchai.hi.ac.th/3204-2116/DBPR3.htm : 2550) พจนานกรมขอมล (Data Dictionary)

Data Dictionary คอ การท าเอกสารอางอง ชวยอธบายรายละเอยดเกยวกบ ขอมลใน ระบบทก าลงศกษาอย ซง Data Flow Diagram ไมไดอธบายไวเพยงแตอธบายถงการไหลของ ขอมลและขนตนการท างาน

Data Dictionary จะกระท าควบคกบการเขยน Data Flow Diagram เพอระบ รายละเอยดของขอมลตาง ๆ ในแฟมขอมลทอยใน Data Flow Diagram

Data Dictionary จะประกอบไปดวย สวนประกอบพนฐานทไมสามารถแบงแยกใหเลกลงไป u3652 ไดอก นนกคอ สวนยอยทสดของขอมล (Data element) และอกสวนกคอ โครงสรางขอมล หรอ (Data Structure) ซงโครงสรางนจะถกสรางขนไดโดยการน าสวนยอยของขอมล (Data element) ตงแต 1 ตว ขนไปทมความสมพนธกนเอามารวมเขาดวยกน

27

ตารางท 2-4 ตวอยางพจนานกรมขอมลทใชอธบายรายละเอยดแอททรบวทตางๆในรเลชน “การสงซอ” ขอรเลชน : การสงซอ (PruchaseOrder) ผสรางคอ : Varaporn วนทสราง : 10/07/51 ล าดบท Attribute Description Data

Type/Size Key Referene

1 PO_NO เลขทของใบสงซอสนคา ทสงซอสนคาเขามา

CHAR (10) PK

2 PO_DATE

วนทสงซอสนคา DATE

3 CUST_ID รหสของลกคาทสงซอ

CHAR(8) FK

4 PROD_ID รหสของสนคาของใบสงซอน

CHAR(5) FK

5 PO_QTY จ านวนทสงซอ NUMBER 6 PO_UPRI

CE ราคาตอหนวยทยงไมรวมภาษ

FLOAT

2.1.4 ทฤษฎการจดการฐานขอมล

ขอมล(Data) คอ สงทถกเกบไวในลกษณะเบดเสรจ (Integrated System) และส าหรบระบบขนาด ใหญ ซงท างานในลกษณะของการใชงานหลายคน (Multi-User) ขอมลถกใชงานรวมกน (Shred) ผใชสามารถเรยกใชขอมลพรอมกนได (Concurrent)

ฐานขอมล (Data Base) คอ การจดการฐานขอมลทสมพนธกนไวในลกษณะระบบเบดเสรจ (Intregrated System) กลาวคอ มการเกบขอมลไวสวนกลาง เพอลดปญหาความซ าซอนของขอมล อกทง

28

เพอใหผใชสามารถใหผใชสามารถเรยกใชและปฏบตการกบขอมลในฐานขอมลรวมกนได โดยผใชแ ตละคนจะมองในแงมมทแตกตางกนไปตามวตถประสงคของการประยกตใชงาน

การจดการฐานขอมล Management System (DBMS) โดย DBMS จะเปนโปรแกรมสอกลาง

ระหวางผใชและโปรแกรมตาง ๆ ทเกยวของกบการใชฐานขอมล การ Normalization เปนทฤษฎทใชในการท าใหเอนตตและแอททรบวททไดออกแบบไว ถกจดกลมเปนตารางทมความสมพนธกน จดประสงคของการ Normalization คอ 1. ลดความซ าซอนของขอมลในตาราง เพอจะไดไมตองแกไขขอมลในหลายๆ ท 2. ท าใหการเปลยนแปลงแกไขโครงสรางของตารางในภายหลงท าใหงาย 3. ท าใหการเปลยนแปลงโครงสรางฐานขอมลมผลกระทบตอแอพพลเคชนทเขาถงขอมลในฐานขอมลทนอยทสดในการ Normalization ใหไดผลทสด เราตองน าทงทฤษฎและจดประสงคในการท างานมาใชรวมกน กฎการ Normalization กฎการ Normalization เปน กฎทใชในการออกแบบตาราง โดยทวไปเราใชกฎการ Normalization นเพยงแค 3 ขอกเพยงพอในการออกแบบตารางโดยทวไปแลว และถาตารางนนผาน กฎขอท 3 ตารางนนกจะตองผานกฎขอท 1 และ ขอท 2 ดวย กฎขอท 1 (First Normal Form) กฎขอท 1 กลาววา จะตองไมมเซลลใดในตารางทมคาเกนหนงคา ดงนนเราสามารถใหตารางผานกฎขอท 1 ไดดวยการแยกเซลลทมคาเกนหนงออกเปนฟวลใหม กฎขอท 2 (Second Normal Form) กฎขอท 2 กลาววา ตารางทผานกฎขอท 2 จะตองไมมแอททรบวททไมใชคยใด (เราเรยกวา Non-Key Attribute) ขนกบสวนใดสวนหนงของคยหลก จะตองขนกบคยหลกแบบเตมๆ เทานนเราสามารถท าใหตารางผานกฎขอท 2 โดยการแยกฟลดทขนเฉพาะกบสวนหนงของคยหลกกบฟลดทมนขนดวยออกมาสรางตารางใหม กฎขอท 3 (Third Normal Form)

29

กฎขอท 3 กลาววา ตารางทผานกฎขอท 3 จะตองไมมแอททรบวทใดในตารางขนกบแอททรบวทอนทไมใชคยหลก หรอคยคแขง จากทกลาวมา เราสามารถท าใหตารางของเราผานกฎขอท 3 ไดดวยการแยกฟลดอนๆ นนออกมาเปนตารางใหม และคยหลกของคารางใหมจะเปนฟลดนนขนดวย (กตต ภกดวฒนะกล, 2546, 5-37)

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ

2.2.1 เวบไซตรานชทออนไลน ( www.sheetram.com ) ลกษณะของระบบ เปนเวบไซตทมระบบอคอมเมรซ (E – commerce) เพอท าการจ าหนายชทสรปและขอสอบ ม .รามค าแหง ,คมอเตรยมสอบ อบต .,อบจ., เทศบาล ,กรมการปกครอง ,กรมการจดหางาน,สตง.,นายรอย,นายสบทหารบก,ทหาร, ต ารวจ,ปรญญาโททกสาขา โดยใชโปรแกรมภาษา ASP

2.2.2 เวบไซตราน lovelykittythings. ( www. lovelykittythings..com )