ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธ ทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 Effect of Problem-Based Learning with Graphic Organizer on Biology Achievement, Analytical Thinking and Instructional Satisfaction of

Grade 10 Students

สฟตร ฮนนะ Sufitree Hinna

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Education in Teaching Science and Mathematics

Prince of Songkla University 2559

ลขสทธของมหาวทยาลยสงขลานครนทร

(2)

ชอวทยานพนธ ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ผเขยน นางสาวสฟตร ฮนนะ สาขาวชา การสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก คณะกรรมการสอบ ..................................................................... .......................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวทย พจนตนต) (ดร.ณฐน โมพนธ) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ........................................................ .....................................................กรรมการ (ดร.ณรงคศกด รอบคอบ) (ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวทย พจนตนต) .....................................................กรรมการ (ดร.ณรงคศกด รอบคอบ)

…...................................................กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.พนสข อดม)

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร อนมตใหนบวทยานพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร

.......................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ธระพล ศรชนะ) คณบดบณฑตวทยาลย

(3)

ขอรบรองวา ผลงานวจยนมาจากการศกษาวจยของนกศกษาเอง และไดแสดงความขอบคณบคคล

ทมสวนชวยเหลอแลว

ลงชอ.................................................................. (ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวทย พจนตนต)

อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

ลงชอ.................................................................. (นางสาวสฟตร ฮนนะ)

นกศกษา

(4)

ขาพเจาขอรบรองวา ผลงานวจยนไมเคยเปนสวนหนงในการอนมตปรญญาในระดบใดมากอนและไมไดถกใชในการยนขออนมตปรญญาในขณะน

ลงชอ................................................................... (นางสาวสฟตร ฮนนะ) นกศกษา

(5)

ชอวทยานพนธ ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอ การจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ชอผเขยน นางสาวสฟตร ฮนนะ สาขาวชา การสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตร ปการศกษา 2558

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กลมทศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 1 หองเรยน จ านวนนกเรยน 40 คน ซงไดมาจากการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เนองจากเปนหองเรยนทผวจยเหนปญหาและตองการพฒนาใหนกเรยนไดเรยนรในรปแบบทผเรยนมความถนดและพฒนาในสวนทผเรยนไมถนด และเปนหองเรยนทมนกเรยนคละความสามารถคอมนกเรยนเกง กลาง และออน ใชเวลาในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก 12 ชวโมง เครองมอทใชวจยประกอบดวยแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางเรยนชววทยา แบบทดสอบวดการคดวเคราะห และแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร ซงด าเนนการทดลองเพยงกลมเดยว (One group Pretest-Posttest Design) วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกในระดบมาก

(6)

Thesis Tittle Effect of Problem-Based Learning with Graphic Organizer on Biology Achievement, Analytical Thinking and Instructional Satisfaction of Grade 10 Students

Author Miss Sufitree Hinna Major Program Teaching Science and Mathematic Academic Year 2015

ABSTRACT This research aimed to study the effect of Problem-Based Learning with graphic organizer on biology achievement, analytical thinking and instructional satisfaction of grade 10 students. The samples of the study were forty grade 10/4 students studying at Dechapattanayanukul School, Muang District, Pattani Province, Thailand, in second semester of the 2015. The samples were selected by purposive sampling. They were instructed through using Problem-Based Learning with graphic organizer approach learning for 12 hours. The research instruments consisted of lesson plans designed based on the Problem-Based Learning with graphic organizer approach learning under the topic of chemistry in basic life, achievement test, analytical thinking test and satisfaction test. The experimental research was conducted using one group through pretest-posttest design. The results were shown as follows. Students learning Problem-Based Learning with graphic organizer approach had mean score of the posttest on biology achievement, analytical thinking test were higher than pretest mean score at the significant level of .01 and students satisfaction towards Problem-Based Learning by using graphic organizer approach was high in all respects.

(7)

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนไดส าเรจลลวงดวยด เนองจากผวจยไดรบความอนเคราะหอยางยงจากผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวทย พจนตนต อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก และ ดร.ณรงคศกด รอบคอบ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทใหค าปรกษา ค าแนะน า ตลอดจนแกไขขอบกพรองทเกดขนอยางดมาตลอด ขอขอบคณ ดร.ณฐน โมพนธ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.พนสข อดม กรรมการสอบวทยานพนธ ทกรณาแสดงความคดเหน เสนอแนะเพมเตมจนท าใหวทยานพนธฉบบนมความถกตองสมบรณมากยงขน ขอขอบคณผทรงวฒและผเชยวชาญทกทานทใหกรณาตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชใน การท าวจย คอยใหค าแนะน า แกไข ปรบปรงสวนทบกพรอง จนท าใหเครองมอทใชในการวจยม ความสมบรณและถกตอง ขอขอบคณผอ านวยการโรงเรยนเดชะปตตนยานกล คณครทกทาน โดยเฉพาะคณครพเลยง ทคอยใหค าแนะน า ใหความชวยเหลอในการท าวจยอยางดยง รวมถงบคลากรและนกเรยนทมสวนเกยวของกบการท าวจยในครงน ขอขอบคณนกศกษาสาขาการสอนวทยาศาสตรและคณตศาสตรทกทานทใหความชวยเหลอ ใหค าแนะน าและเปนก าลงใจตลอดมา ขอขอบคณโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร ทใหโอกาสในการศกษาในระดบปรญญาโท และใหทนสนบสนนการท าวจย ขอขอบคณความส าเรจทพระเจามอบให ขอขอบคณครอบครวฮนนะและครอบครวอสมานทเปนก าลงใจ ใหความชวยเหลอ ชวยประสานงาน และสรางแรงบนดาลใจในการท าวจยใหส าเรจลลวงไปดวยด ตลอดจนเจาหนาททกทานทชวยเหลอและใหค าแนะน า สฟตร ฮนนะ

(8)

สารบญ หนา บทคดยอ…..……………………..………………………………………………………………………………………..… (5) ABSTRACT ……………………..……………………………………………………………….……………………...... (6) กตตกรรมประกาศ ……………………………………………………………………………………………………….. (7) สารบญ ……………………………..……………………………………………………………….………………….……. (8) รายการตาราง………………………………………………………………………………………………….………..…. (10) รายการภาพประกอบ …………..……………………………………………………..…...……………………….…. (11) บทท 1 บทน า ……………………………………………………………………………………….……………………………… 1 ความเปนมาของปญหาและปญหา …………………….………………..…………………………….. 1 วตถประสงคของการวจย ……………………….………..…………………......………………………. 3 สมมตฐานของการวจย ...………………………….………..………………………….….……………… 3 ประโยชนของการวจย …...………………..…………….………………………………………..……… 3 ขอบเขตของการวจย ……………………………………………………………………………………….. 4 นยามศพทเฉพาะ ……….………………………………………………………………….……………….. 5 กรอบแนวคดของการวจย …………………………………………………………….………………..... 6 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ …………………………………………………………………………………………. 7 การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ……………………..……………………..………………. 9 ผงกราฟก ...............................................………………………………………..…………………. 24 ผลสมฤทธทางการเรยน ...……………………………………….……………….……………………. 28 การคดวเคราะห …………………………………………………………………….…………………….. 31 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร ………………………………………….………………..…… 42 งานวจยทเกยวของ ………………………………………………………………………….…………….. 45 3 วธการวจย ………………………………………………………………………………………..……………………… 49 แบบแผนการวจย ………………………………………………………………………………………….. 49 กลมทศกษา ……………………………………………………..…………………….…………………….. 50 เครองมอในการวจย ……………………………………………………………………………………..... 50 การสรางเครองมอในการวจย …………………………..……………………………………………… 51 การเกบรวบรวมขอมล ………………………………………………………………..………………..... 54 การวเคราะหขอมล ……………………………………………………………..……………….…….….. 55 สถตในการวจย ...……………………………………………………………………………………….…… 56 4 ผลการวจย ……………………………………………………………………………………….……………………... 60 5 สรปผลการวจย และ ขอเสนอแนะ …………..……………………………...……………….……………..… 66

(9)

สารบญ (ตอ)

หนา

สรปผลการวจย ……………………………………….......................………………………..…..... 70 อภปรายผลการวจย ………………………………………………………………………………….….…. 70 ขอเสนอแนะ ………………………………………...……………………..…………………….....….….. 81 บรรณานกรม ………………………………………………………………………………………………………….…… 82 ภาคผนวก ……………………………………………………………………………..……………………………………. 91 ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย …………………... 91 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการจดการเรยนร ………………………………….………..…. 94 ภาคผนวก ค เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล …………………………………..…... 103 ภาคผนวก ง คณภาพของแบบทดสอบและแบบวด…..……………………………….….….. 113 ภาคผนวก จ ภาพการจดกจกรรมการเรยนร ………………………………………….……..… 121 ประวตผเขยน …………………………………….……………………………………………………….………...….… 127

(10)

รายการตาราง

หนา ตารางท 1 มาตรฐานการจดการศกษาของไทยดานความคด……...………………………………………. 36 ตารางท 2 เปรยบเทยบระดบพทธพสยของ Bloom...…………………………….…………………….….. 36 ตารางท 3 ลกษณะของกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ และศาสนาความร …………………….………. 61 ตารางท 4 ระดบผลการเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ของนกเรยนกลมทศกษา วชาชววทยากอนท าการทดลอง…………………………………………………………………………………….… 61 ตารางท 5 คาสถตทดสอบทแบบกลมเดยว ของคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา กอนและหลงจดการเรยนรของนกเรยนกลมตวอยางทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก .……………………………………………………………………....…..….…..……..... 62 ตารางท 6 คาสถตทดสอบทแบบกลมเดยว ของคะแนนเฉลยการคดวเคราะหของนกเรยนกอนและหลงจดการเรยนรของนกเรยนกลมตวอยางทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานรวมกบ การใชผงกราฟก ………………………………..…..…………………………………………………………..………. 63 ตารางท 7 ระดบความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกใน แตละองคประกอบ……………………...………………………..…………………………………………………...... 64 ตารางท 8 คาดชนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร……………………………………………… 114 ตารางท 9 ดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน………..…………………………………………………………………………………… 115 ตารางท 10 ดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมของแบบทดสอบวดทกษะการคดวเคราะห………………….………………………………………….…………………..……………. 116 ตารางท 11 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ขอค าถามกบองคประกอบดานตาง ๆ ของการจดการเรยนรของแบบวดความพงพอใจตอการเรยนวชาชววทยาตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกและคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจ.…..………………………….. 117 ตารางท 12 คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน …………………………………………..……………………………………..………………………………………….…….. 118 ตารางท 13 คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนขอบแบบทดสอบวดการคดวเคราะห ………………………………………………………………………………………………………………………….………… 119 ตารางท 14 คาอ านาจจ าแนกและคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………….…….….…. 120

(11)

รายการภาพประกอบ

หนา ภาพท 1 กรอบแนวคดของการวจย ………………………………………………..………...…...….………….. 6

1

บทท 1

บทน า

ความเปนมาของปญหาและปญหา

โลกปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การศกษา รวมถงวทยาศาสตร เทคโนโลย และวฒนธรรม ซงน ามาเปลยนแปลงและพฒนาใหเกดความรทมผลตอการพฒนาของสงคมและประเทศชาตอยางมาก เปรยบเสมอนการท าสงครามดานปญญาเพอความเจรญกาวหนาของประเทศ โดยเปาหมายของวทยาศาสตรศกษาในอนาคต คออาชพทใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนฐาน เชน ครวทยาศาสตร นกวทยาศาสตร นกวจย แพทย วศวกร เกษตรกร เปนตน การเปลยนแปลงของวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะน ามาซงการเปลยนแปลงความร ทขยายตวออกไปอยางไมจ ากด ซงโลกปจจบนตองการสงคมความรทมความเปนมนษย มคณธรรม การเขาใจผอน ใหรอบรและเทาทนกบปญหาทเกดขน (จรส สวรรณเวลา, 2558: ออนไลน) การจดการเรยนรในศตวรรษท 21 เปนการศกษาทเนนคนมปญญา เพราะปญญา ถอเปนทรพยากรทไมมวนหมดไปซงจะชวยสรางและพฒนาชาตใหเจรญกาวหนาไปอยางชาญฉลาดและรวดเรวกวาทรพยากรทใชแลวหมดไป เชน แรธาต น ามน เปนตน ฉะนนการศกษาในยคนเนนรปแบบการเรยนทผเรยนไดสรางองคความรไดดวยตนเอง พฒนาความสามารถในการคด คดขนสง คดวเคราะห คดสงเคราะห หรอคดแกปญหาจากสถานการณทเกดขนจรงได โดยทผเรยนจะตองยดความถกตองและเปนธรรม ถงจะไดเปนทยอมรบในระดบสากล (พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข, 2557: 43) ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 หมวด 4 มาตรา 22, 23 และ 24 ไดกลาวไวเรองการเรยนรของเดกทเกดจากกจกรรมทเนนกระบวนการ มการจดการดานเนอหาสาระและกจกรรม ใหสอดคลองกบความสนใจของผเรยนโดยตองมการผสมผสานความรดานตาง ๆ ทงเนอหาทางวชาการ กระบวนการใชชวตอยางมระเบยบแบบแผน มคณธรรม และใหผเรยนรจกคด สามารถรบมอกบปญหา สามารถแกปญหาไดดวยตนเอง สามารถท างานรวมกบผอนได เปนการฝก ใหเดกคดเปน ท าเปน เพอพฒนาศกยภาพของตนเองไดอยางเตมความสามารถ (พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข, 2557: 5) ซงสอดคลองกบทกษะทจ าเปนส าหรบคนไทยในศตวรรษท 21 นนคอ ครตองจดการเรยนการสอนทใหผเรยนเปนศนยกลาง สามารถเรยนรไดอยางเตมศกยภาพโดย การสรางแรงบนดาลใจใฝรใฝเรยนใหแกนกเรยน ใหเกดการเรยนรรวมถงการสรางคณสมบตความเปนมนษยคอการเปนคนด มน าใจ มคณธรรม ชวยเหลอสงคม ซงสงเหลานคอพนฐานชวตทจ าเปนทจะตองใหความส าคญ โดยทครจะเปลยนบทบาทจากเดมทใหครเปนศนยกลางมาเปนผทคอยให

2

ค าชแนะ แนะน าศษยแทน ทกษะศตวรรษท 21 ไมใชแคตองการใหผเรยนอานออกเขยนไดเทานน แตตองการใหผเรยนไดรบทกษะ 3 กลม คอ ทกษะชวต ทกษะการท างาน การเรยนรนวตกรรมและทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย (วจารณ พานช, 2556: 11-13)

การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) เปนวธการ จดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยเปนรปแบบทเกดขนจากแนวคดทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivism) โดยเนนการสรางความรใหม ซงความรใหมไดมาจากการเชอมโยงความรเดมของผเรยนเพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดขนสงตอไป โดยผเรยนตองใชกระบวนการท างานแบบกลมเพอระดมความคดและแกปญหาเปนหลก ซงตองอาศยความเขาใจ โดยการเรยน การสอนแบบใชปญหาเปนฐาน จะมลกษณะส าคญนนคอยดผเรยนเปนศนยกลาง เรยนรแบบกระบวนการกลม ครเปนผใหค าแนะน า มการใชปญหาเปนตวกระตน โดยปญหาทไดมาตองมลกษณะคลมเครอ สามารถแกปญหาไดหลายวธโดยทผเรยนคนควาจากสอภายนอกและหาค าตอบดวยตนเอง (มณฑรา ธรรมบศย, 2545: 11-17)

เนองจากบรบทของโรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน มหลกสตรการ เรยนร วทยาศาสตรของทกระดบชนโดยจะเนนเนอหาทฤษฎเปนหลก โดยมการจดการเรยนการสอนทเนนรปแบบการบรรยายเปนสวนใหญ ผเรยนท าหนาทเปนผรบเพยงทางเดยวซงท าใหขาดการเชอมโยงเนอหาไดเรยนและการบรณาการของเนอหากบสภาพความเปนจรงทเกดขน ซงอาจจะเกดจากจ านวนชวโมงการสอนในชนเรยนมระยะเวลาทจ ากด ท าใหผสอนตองปอนเนอหาใหผเรยนเพยงอยางเดยวจ านวนผเรยนในแตละหองมจ านวนมากท าใหผสอนดแลผเรยนอยางไมทวถง ดงนนการจดการเรยนรในหองเรยนสวนใหญของครเปนการสอนแบบบรรยาย (Passive learning) เพอทจะใหทนกบเนอหาสาระททางหลกสตรสถานศกษาไดก าหนดไว

ดงนนนกเรยนจงเปนฝายรบขอมลทางเดยว เนนการจดจ า แทบไมมการฝกใหม การใช กระบวนการพฒนาทางความคด ท าใหนกเรยนรสกเบอในการเรยน ไมมสงเราสงกระตนใหนกเรยน ไดคดเปนท าเปน ดงนนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานสามารถน ามาใชกบนกเรยนระดบมธยมศกษาโรงเรยนเดชะปตตนยานกลได เพราะเปนวธการจดการเรยนรทเราความสนใจในดานการเรยนการสอนของนกเรยนกระตนใหนกเรยนไดรบการเรยนรอยางถกตองกลาวคอการเรยนรอยางมความหมาย เรยนรการแกปญหา สามารถสรปประเดนส าคญของเนอหา ซงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกซงเทคนคการน าผงกราฟกมารวมดวยนน อาจเปนวธการหนงทสามารถเพมทกษะการคดแกปญหา คดวเคราะหหรอการคดขนสงตอไป ใหนกเรยนเขาใจและมองเหนประเดนหลกของเนอหาบทเรยนนน ๆ ไดดยงขน และอาจสงผลท าใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมระดบทดขนกวาเดม ทงนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกจะท าใหนกเรยนสามารถท างานรวมกนกบผอนได ซงถอเปนทกษะในศตวรรษท 21 ทชวยใหเกดทกษะการท างานรวมกบผอนได สามารถสรางความสามคค ความชวยเหลอระหวางเพอน และการใชผงกราฟกยงเปนสอทใหนกเรยนสามารถใชจนตนาการในการวาด เขยน เพอใหจดจ าและเขาใจประเดนส าคญของเนอหาบทเรยนไดดขนซงจะท าใหนกเรยนรสกพอใจ และสนกตอการจดการเรยนรในครงนอกดวย

3

จากขอมลขางตนผวจยไดตระหนกถงความส าคญในการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรซงเปนสงทอยรอบตวเรารวมถงตวเราเองดวย ฉะนนปญหาทเกดขนจากการสอนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 คอนกเรยนไมสามารถวเคราะหปญหา ทเกดขนเองได ไมสามารถเชอมโยงขอมล ตความและสรปผล รวมถงผวจยเหนปญหาการท างานกลมรวมกนของนกเรยนทขาดการรวมมอกน ตลอดจนผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาของนกเรยนในเทอมท 1 ปการศกษา 2558 ซงสวนใหญอยในระดบพอใช ท าใหผวจยสนใจศกษา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เพอพฒนาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรเพอเปนการแกไขปญหาทเกดขนในหองเรยนและ น าผลมาใชในการปรบปรงในการจดการเรยนรในสาระการเรยนอน ๆ เพอใหเกดประโยชนสงสดกบนกเรยนตอไป วตถประสงคของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรองเคมทเปนพนฐานของ สงมชวตระหวางกอนและหลงทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

2. เพอเปรยบเทยบการคดวเคราะหของนกเรยนระหวางกอนและหลงจากทไดรบ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

3. เพอศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใช ผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สมมตฐานของการวจย

1. ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใช ปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยน

2. การคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวม กบการใชผงกราฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยน ประโยชนทคาดวาจะไดรบของการวจย

1. เปนแนวทางส าหรบครวทยาศาสตรในการน าการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกเพอพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาและการคดวเคราะหของนกเรยน และสามารถจบประเดนส าคญของบทเรยนโดยการใชผงกราฟก ไปใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนในเรองอน ๆ ตอไป

4

2. เปนการฝกใหผเรยนพฒนาทกษะดานการคดแกปญหาและการคดวเคราะหโดยเนนการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการคนควา หาค าตอบหรอแนวทางสการแกปญหา

3. ท าใหผเรยนรสกสนใจการเรยนมากขนจากกจกรรมทสอดแทรกในการจดการ เรยนร

ขอบเขตของการวจย

1. ประชากร ประชากรทใชส าหรบการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน สายวทยาศาสตร-คณตศาสตร จ านวน 8 หองเรยน จ านวนนกเรยน 271 คน

2. กลมตวอยาง

กลมทศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 1 หองเรยน จ านวนนกเรยน 40 คน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)

3. เนอหาวชา

เนอหาทใชในการท าวจยในครงน เปนเนอหาในวชาชววทยา สาระการเรยนรเพมเตม เรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต

4. ระยะเวลาทใชในการวจย การวจยครงน ด าเนนการจดการเรยนรในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 ระยะเวลาทใช 12 ชวโมง (4 สปดาห) 5. ตวแปรทศกษา 5.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก 5.2 ตวแปรตาม

5.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา 5.2.2 การคดวเคราะห 5.2.3 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

5

นยามศพทเฉพาะ

1. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก หมายถง วธการจดการ เรยนการสอนโดยกระบวนการกลม โดยเนนผเรยนเปนส าคญ ใชปญหาหรอสถานการณทเกยวของกบเรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต เปนตวเราความสนใจของผเรยนแตละคน โดยมขนตอนทงหมด 6 ขนตอน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550 : 7-8) ดงน

1. การเชอมโยงและระบปญหา 2. ท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทาง 3. คนควาความรเพมเตม 4. สงเคราะหความร 5. สรปและประเมนคาของค าตอบ 6. การน าเสนอและประเมนผลงาน

ซงจะเชอมโยงขอมลจากเนอหาในบทเรยนโดยการวาดหรอเขยนเปนแผนผงความคด เพอใหผเรยนสามารถจดจ าและเขาใจภาพรวมของเนอหาบทเรยนไดชดเจนและงายขน ซงการจดการเรยนรครงนจะใชผงกราฟกในขนตอนการสงเคราะหและสรปผล เพอใหผเรยนเกดการวเคราะหความรทไดจากการเรยน และลงขอสรปออกมาในรปของผงกราฟกซงผเรยนสามารถแสดงศกยภาพของตนออกมาจากสมอง โดยรปแบบของผงกราฟกจะมความหลากหลาย ผเรยนสามารถเลอกรปแบบตามความสนใจ ความถนดไดโดยไมจ ากดความสามารถโดยทผวจยเปนผคอยชแนะในการเรยนร

2. ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา หมายถง ผลการเรยนรของผเรยนโดยภาพรวมใน รายวชาชววทยาทมการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต ซงไดจากการประเมนดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ โดยผวจยไดสรางเครองมอแบบทดสอบขนมา โดยสามารถวดระดบตาง ๆ 4 ระดบ คอ ความร-ความจ า ความเขาใจ การน าไปใช และการวเคราะห

3. การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถของนกเรยนในการตความ วเคราะห ชางสงเกต ชางสงสยในสถานการณทก าหนดให แลวสามารถหาความสมพนธเชงเหตผลทเกยวของกบเรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต เพอท าใหเกดความเขาใจขอมลหรอสถานการณนน ๆ ซงวดไดจากคะแนนของนกเรยนจากการตอบแบบทดสอบการคดวเคราะหทมจ านวนขอค าถาม 20 ขอ

4. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร หมายถง พฤตกรรมของผเรยนทแสดงออกถง

ความรสกตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก โดยจะประเมนจากแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรทผวจยไดสรางขน

6

5. นกเรยน หมายถง ผเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทก าลงเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปน พนฐานของสงมชวต ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมอง จงหวดปตตาน กรอบแนวคดในการวจย

การวจยในครงน ผวจยไดศกษาผลการการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ตวแปรตน ตวแปรตาม

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

1. ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา 2. การคดวเคราะห 3. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

7

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ การวจยเรองผลการการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผวจยไดศกษาเอกสารจากหนงสอและงานวจยทเกยวของ ซงเปนแนวทางในการท าวจยดงน 1. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning)

1.1 ประวตความเปนมาของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 1.2 ความหมายของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 1.3 ความส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 1.4 ขนตอนของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 1.5 แนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 1.6 กจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน 1.7 การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน

2. ผงกราฟก (Graphic Organizer) 2.1 ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก 2.2 วตถประสงคของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก 2.3 รปแบบรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก 2.4 เทคนคการใชผงกราฟก 2.5 ผลทผเรยนไดรบจากการเรยนตามรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก

3. ผลสมฤทธทางการเรยน 3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 3.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 3.3 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

4. การคดวเคราะห 4.1 ความหมายของการคดวเคราะห 4.2 องคประกอบของการคดวเคราะห 4.3 ขนตอนการคดวเคราะห

8

4.4 ลกษณะของคนทมการคดวเคราะห 4.5 สถาบนการศกษากบการคดวเคราะห 4.6 การประเมนการคดวเคราะห 4.7 ประโยชนของการคดวเคราะห

5. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร 5.1 ความหมายของความพงพอใจ 5.2 แนวคดทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจ

6. งานวจยทเกยวของ

9

1. การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) การเรยนรวทยาศาสตรของคนในศตวรรษท 21 ตางไปจากอดตอยางมากมาย เมอสภาพปญหาและสงแวดลอมเรมมความซบซอนมากยงขน การเรยนการสอนแบบเดมมาใชก ไมสามารถใชไดอยางทเคยเปนมา ซงสงเหลานสะทอนจากความเปลยนแปลงของสภาพสงคมและธรรมชาตการเรยนรของผเรยน การเรยนทเนนทองสอบตอบลม การหยบยมทฤษฎวทยาศาสตร มาอธบายและแกปญหาไมใชสตรส าเรจ การเรยนรทใหโอกาสผเรยนไดเรยนรจากปญหาและ ใหเกยรตผสอนในการออกแบบการเรยนรทเปดกวางทางความคดยอมสงเสรมการเรยนรตามสภาพความเปนจรงของชวต (วจารณ พานช, 2555) การเรยนรทน าปญหามาเปนตวตง กระตนผเรยนใหใชกระบวนการคดและการท างานกลม และสงเสรมใหผเรยนไดท างานรวมกน แกไขปญหารวมกน และแลกเปลยนเรยนรโดย องจากสภาพปญหาทเกดจากชวตจรง สามารถอธบายสงทไดเรยนรดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร การสอสารดวยเทคโนโลยสารสนเทศทมเหมาะสมและมประสทธภาพ (ประสาท เนองเฉลม, 2557) ปญหาจงเปนสงส าคญทผสอนตองคดสรรและสอดแทรกเขาสชนเรยนวทยาศาสตร ซงสภาพบรบทเชนนจะคลายกบการท างานของนกวทยาศาสตรทตองใชกระบวนการคด (Mind-on activity) และการลงมอท า (Hands-on activity) หลอหลอมใหผเรยนมคณลกษณะเชนนกวทยาศาสตร น าไปส การแกปญหาอยางสรางสรรคโดยใชนวตกรรมทสามารถแกไขปญหาไดจรง (Drake and Long, 2009: 1-16)

1.1 ประวตความเปนมาของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน แนวคดการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning: PBL) มรากฐานมาจากความคดของ จอหน ดวอ มการพฒนาขนเปนครงแรกโดยคณะวทยาศาสตรสขภาพ (Faculty of Health Sciences) ของมหาวทยาลย Mc Master ของประเทศแคนาดา ไดน ามาใชในกระบวนการเตรยมตวสอบใหกบนกศกษาแพทยฝกหด วธการนไดกลายเปนรปแบบ (Model) ทมหาวทยาลยในสหรฐอเมรกาน าไปเปนแบบอยาง ตอมามหาวทยาลย Mc Master ไดพฒนาหลกสตรแพทยทใช PBL ในการสอนเปนครงแรก ท าใหมหาวทยาลยนเปนทยอมรบและรจกกนทวโลกวาเปนผน าในการจดการเรยนรแบบ PBL มหาวทยาลยชนน าในสหรฐอเมรกาไดน ารปแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมาใชในการสอนหลาย ๆ แหง และเปนทยอมรบกนมากขน ไดขยายออกไปสการสอนในสาขาอน ๆ เชน วศวกรรมศาสตร วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาศาสตร สงคมศาสตร พฤตกรรมศาสตร เปนตน

10

ส าหรบในประเทศไทย การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเรมใชครงแรกในหลกสตรแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ป พ.ศ. 2531 และประยกตในหลกสตรสาธารณสขศาสตร พยาบาลศาสตร ทงนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเปนวธการเรยนการสอนรปแบบหนง ทน ามาปรบใชในหลาย ๆ กลมสาระการเรยนร (สคนธ สนธพานนท, 2558: 86-87)

1.2 ความหมายของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน Piaget (1962: 120) ไดอธบายถงความสามารถในการคดแกปญหาตามทฤษฎ

ดานพฒนาการ เปนความสามารถของเดกทมการพฒนามาตงแตขนท 3 คอ เดกทมอาย 7-10 ป จะเรมมความสามารถในการคดแกปญหาแบบงาย ๆ ภายในขอบเขตจ ากด และเมอมอาย 11-15 ป ซงระดบพฒนาการอยในขนท 4 เดกจะมความสามารถในการคดอยางมเหตผลดขน และสามารถคดแกปญหาแบบซบซอนได สามารถเรยนรในสงทเปนนามธรรมชนดสลบซบซอนได Gagne (1970: 62) อธบายวาการคดแกปญหาเปนรปแบบการเรยนรอยางหนงทตองอาศยการเรยนรประเภทหลกการทมความเกยวของกนตงแตสองประเภทขนไป และใชหลกการนนมาผสมผสานกนจนเปนความสามารถชนดใหมทเรยกวาความสามารถดานการคดแกปญหา การเรยนรประเภทนตองอาศยการเรยนรประเภทความคดรวบยอดเปนพนฐานของการเรยน เปนการเรยนรประเภทหนงทตองอาศยความสามารถในการมองลกษณะรวมของสงเราทงหมด Good (1973: 518) อธบายวาการแกปญหาเปนแบบแผนหรอวธการซงอยในสภาวะทมความยงยากล าบาก หรออยในสภาวะทพยายามตรวจขอมลทท ามาได ซงมความเกยวของกบปญหา มการตงสมมตฐานและการตรวจสอบสมมตฐาน ภายใตการควบคมมการเกบขอมลจากการทดลองเพอหาความสมพนธนนวาจรงหรอไม

Gallagher (1997: 332-362) ไดใหความหมายวาการเรยนรโดยใชปญหาเปน ฐาน เปนการเรยนรทผเรยนตองเรยนรจากการเรยน โดยผเรยนจะท างานรวมกนเปนกลมเพอคนหาวธการแกปญหา โดยจะบรณาการความรทตองการใหผเรยนไดรบการแกปญหาเขาดวยกนปญหาทใชมลกษณะเกยวกบชวตประจ าวนและมความสมพนธกบผเรยน การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จะมงเนนพฒนาผเรยนในดานทกษะการเรยนรมากกวาความรทผเรยนจะไดมาและพฒนาผเรยน สการเปนผทสามารถเรยนรโดยการชน าตนเองได

Barell (1998: 7) ไดใหความหมายของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไววา เปนกระบวนการของการส ารวจเพอจะตอบค าถามสงทอยากรอยากเหน ขอสงสยและความไมมนใจเกยวกบปรากฏการณธรรมชาตในชวตจรงทมความซบซอน ปญหาทใชในกระบวนการเรยนรจะเปนปญหาทไมชดเจนมความยากหรอมขอสงสยมาก มแนวทางในการแกปญหาอยางหลากหลาย

11

ทศนา แขมมณ (2547: 137-138) กลาวถงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปน ฐานวาเปนการจดสภาพการณของการเรยนการสอนทใชปญหาเปนเครองมอในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมาย โดยผสอนอาจน าผเรยนไปเผชญสถานการณปญหาจรง หรอผสอนอาจจดสภาพการณใหผเรยนเผชญปญหา และฝกกระบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกนเปนกลมซงจะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในปญหานนอยางชดเจน ไดเหนทางเลอกและวธการทหลากหลายในปญหานน รวมทงใหผเรยนเกดความใฝร เกดทกษะกระบวนการคด และกระบวนการแกปญหา

ญดาภค กจทว (2551: 29) สรปวาการเรยนรใชปญหาเปนฐานเปนกระบวนการจดการเรยนรโดยใชปญหามาเปนตวกระตนใหผเรยนไดศกษาคนควาหาขอมลดวยตนเอง เพอน าไปสการแกปญหาโดยจะแบงผเรยนเปนกลมยอยเพอชวยกนศกษาอภปรายปญหา โดยน าเอาขอมลและประสบการณทผเรยนมอยมาวเคราะหอยางมวจารณญาณ เพอทจะใหผเรยนไดจดจ าความรใหมไวไดนาน และรจกน าไปประยกตใชกบสถานการณตาง ๆ ใหผเรยนไดฝกทกษะ การแกปญหาเพอใหเกดความเขาใจในปญหานนไดอยางชดเจนและถกตองจนสามารถแกไขปญหา ทพบไดในทสด

สคนธ สนธพานนท (2558: 88) สรปไดวาวธสอนใชปญหาเปนฐานเปนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนเครองมอกระตนผเรยนใหมความสนใจใครรและตองการศกษาคนควาขอมลเพอน าไปสการแกปญหา ซงผสอนอาจจดสภาพการณใหผเรยนไดเผชญปญหาและฝกกระบวนการวเคราะหและแกปญหาเพอใหผเรยนเกดความเขาใจปญหาอยางชดเจนและสามารถ ใชทกษะกระบวนการทน าไปสการแกปญหาได

การเรยนการสอนแบบนตอบสนองตอธรรมชาตการเรยนรของผเรยนในศตวรรษ ท 21 ในฐานะทเปนการเรยนรตามสภาพจรง หมายความวา ผเรยนเปนผคดและลงมอท ามากกวาเรยนรแคซมซบจากหองเรยน ตองท าความเขาใจปญหา คนควาวธการแกปญหา พฒนานวตกรรมกบเพอนรวมงาน (มณฑรา ธรรมบศย, 2545: 17-18) การปรบตวเพอท างานรวมกบกลม และน าเสนอความรจากสงทคนพบดวยตนเองบนพนฐานของพฒนาการและความสนใจ (Greenwald, 2000: 28-32) การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนการเรยนรทเกดจากผลลพธของการท าความเขาใจและมองเหนแนวทางการแกปญหา (Barrows and Tamblyn, 1980) ผเรยนสรางความรไดดวยกระบวนการคดและวจยปญหาดวยตนเอง (Maxwell and others, 2005: 315-329) โดยใชประเดนปญหาจรงหรอก าหนดขน เปนตวกระตนใหผเรยนไดชวยกนตงวตถประสงคของการศกษา (วลล สตยาศย, 2547) ลงมอศกษาคนควาหาขอมลจากแหลงวทยาการทหลากหลายมการบรณาการความรหรอทกษะตาง ๆ เพอน ามาใชแกปญหา ทกษะความสมพนธระหวางตนเองและผอนและ

12

ทกษะชวต (Woods and others, 1997: 75-91) ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต (2550 : 7-8) ไดน าเสนอลกษณะของปญหาทน ามาใชในการจดการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานดงน

1. ปญหาทเกดขนในชวตจรงและเกดจากประสบการณของผเรยน 2. ปญหาทผเรยนอาจมโอกาสเผชญกบปญหานน 3. ปญหานนพบไดบอยและมความส าคญ 4. ปญหาสามารถคนหาขอมลไดอยางเพยงพอตอการคนควา 5. ปญหาทยงไมมค าตอบชดเจนแลวตายตว คลมเครอ หรอผเรยนยงมขอ

สงสย 6. ปญหาทเปนประเดนขดแยง ขอถกเถยงในสงคมทยงไมมขอยต 7. ปญหาทอยในความสนใจแตยงไมร 8. ปญหาทมการยอมรบวาจรง แตผเรยนไมเชอวาเปนจรง 9. ปญหาทสามารถหาค าตอบไดหลายแนวทาง 10. ปญหานนเหมาะสมกบพนฐานของผเรยน 11. ปญหาทไมสามารถหาค าตอบไดทนท ตองอาศยการส ารวจคนหาและ

คนควาหาขอมล 12. ปญหาสงเสรมความรดานเนอหาและทกษะทสอดคลองกบหลกสตร

การศกษา การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานท าใหผเรยนไดรบความรในเนอหาวชาท

เปนการบรณาการ และสามารถน าความรไปประยกตใชเปนเครองมอในการจดการปญหาไดอยางมประสทธภาพ ชวยพฒนาความสามารถในการแกปญหา การใชเหตผล การคดวเคราะหและการคดตดสนใจ อกทงยงชวยพฒนาทกษะในการเรยนรดวยตนเอง ทกษะการท างานเปนทม (วจารณ พานช, 2555) ผเรยนไดมโอกาสแสดงความคดเหน แลกเปลยนแนวคดกบผอนท าใหมความรกวางขวางมากขน นบเปนการพฒนาทกษะทางสงคมใหเกดกบผเรยน การทผเรยนไดเรยนรวธการเรยนทเรมตน จากปญหาทเกดขน ปญหาจะเปนตวกระตนใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนและคนควาหาค าตอบ โดยการก าหนดจดมงหมายการเรยน รวธการแสวงหาความรจากแหลงความรตาง ๆ รวบรวมความรและน ามาสรปเปนความรใหม เปนลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง (ประพนธศร สเสารจ, 2556) ซงเปนทกษะการเรยนรไดตลอดชวต การใหผเรยนมสวนรวมในการอภปราย มวธการแสวงหาความร ซงเปนกระบวนการทมความหมายส าคญ ชวยใหผเรยนเปนผเรยนรดวยตนเองอยางมประสทธภาพ (ประสาท เนองเฉลม, 2554)

13

1.3 ความส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน เปนวธการจดการเรยนรทผสอนและผเรยนตองปรบกระบวนทศนการเรยนการสอน การน าเสนอประเดนปญหานาสนใจเปนตวกระตนททาทายใหผเรยนไดคดและลงมอท าดวยตนเอง รากเหงาของการเรยนรนเรมจากมหาวทยาลย McMaster University ประเทศแคนาดา ราว ค.ศ. 1969 เพอใชเปนแนวทางพฒนาการเรยนการสอนส าหรบนสตแพทย และตอมาไดรบการแพรขยายแนวคดออกไปสแวดวง ทางการศกษาอยางกวางขวาง การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานพฒนาผเรยนใหเกดแรงจงใจใน การเรยนและแรงบนดาลใจในการใฝหาความร ผเรยนมสวนรวมในการเรยนรมากกวาการรบฟงเนอหาจากผสอนเพยงฝายเดยว การมสวนรวมท าใหเกดความรสกความเปนเจาของความร เมอม สวนรวมในการแกไขปญหา ความคดทวาวทยาศาสตรนาเบอกหายไป ความรสกไดรบการกระตน และผลกดนใหผเรยนน าความร หรอประสบการณทมอยเดมมาใชแกปญหาอยางนาสนใจและทาทายในการคนหาค าตอบ (ประพนธศร สเสารจ, 2556) ไดสรปความส าคญของการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานไวอยางนาสนใจดงน

1. สถานการณทเปนปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนร 2. ปญหาทน ามาใชในการจดการเรยนรเปนปญหาทเกดขนและพบเหนไดใน

สภาพชวตจรงของผเรยน 3. ผเรยนไดเรยนรแบบน าตนเอง วางแผนการเรยน คนควาหาค าตอบ

คดเลอกแหลงเรยนรและประสบการณ และประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง 4. การเรยนรแบบนมการพฒนาทกษะการท างานรวมกน มโอกาสเรยนรความ

แตกตางระหวางบคคล การท าความเขาใจและปรบตวใหเขากบกลมเพอน 5. ผเรยนเกดการเรยนรแบบบรณาการทงความรและทกษะทจ าเปนผเรยน

สามารถเชอมโยงความรเดมและความรใหม และสามารถน าไปประยกตใชในหลาย ๆ โอกาสได โดยใหผเรยนเรยนรผานกระบวนการและพฒนาทกษะในการแกไขปญหาเกดจากการคนควาดวยตนเอง หรอไดรบมาจากการปรกษาผอน การจดสภาพการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมายทไดตงไว ไมวาจะเปนทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เรยนรทกษะทจ าเปนตอการแกปญหา รวมคด รวมท า และรวมรบผดชอบตอสงคม โดยผสอนเปด โอกาสใหผเรยนเผชญสถานการณจรงหรอจดสภาพการณใหผเรยนเผชญปญหา แลวฝกกระบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกนเปนกลมท าใหผเรยนเขาใจปญหา เหนทางเลอกในการแกปญหา เกดการใฝร เกดทกษะกระบวนการคด และกระบวนการแกปญหา (ทศนา แขมมณ, 2553) มการจ าแนกการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมาใชในหองเรยนออกเปน 2 รปแบบ คอ

14

แบบเนนปญหา (Problem-stimulatad PBL) และแบบเนนผเรยน (Student-centered PBL) (Bridges and Hallinger, 1992)

1. การเรยนโดยใชปญหาเปนฐานทเนนปญหา รปแบบนเนนบทบาทปญหา ตาง ๆ ทเกยวของกบวถชวตผสอนสามารถแนะน าและสงเสรมการเรยนรไดจากเรองใกลตว การเรยนแบบนโดยมงพฒนาทกษะเฉพาะเจาะจง (Domain-specific skills) ทกษะการแกปญหา (Problem-solving skills) และการไดมาซงความรเฉพาะเจาะจง (Domain-specific knowledge)ประกอบดวย กระบวนการดงน

1.1 ผเรยนไดรบทรพยากรการเรยนร ไดแก สภาพปญหาวตถประสงค ทผเรยนคาดหวงวาจะไดรบขณะปฏบตการแกปญหา รายการอางองของทรพยากรตาง ๆ ค าถามทเนนมโนทศนส าคญและการประยกตใชฐานความร

1.2 ผเรยนรวมกนท างานเปนกลมเพอใหโครงการประสบความส าเรจ สามารถแกปญหาใหบรรลวตถประสงคการเรยนร ผเรยนแตละคนมบทบาทหนาทตางกนในกลม ไมวาจะเปนบทบาทผน า ผชวยเหลอ ผบนทก และสมาชกกลม การจดสรรเวลาทชดเจนในแตละชวงของกจกรรมการเรยนการสอน การจดตารางกจกรรมการปฏบตงานของทมและวางแผนใหเปนไปตามเวลาทก าหนด

1.3 ความสามารถของผเรยนไดรบการประเมนโดยผสอน เพอนรวมชน และ ผเรยนเอง ไดแก การสอบถาม การสมภาษณ การสงเกต และการประเมนอน ๆ กระบวนการทงหมด ผสอนจะท าหนาทเปนผสนบสนนแกกลมผเรยน และใหค าแนะน าตามแนวทางทเหมาะสมรวมทงก าหนดทศทางถากลมผเรยนรองขอหรอเกดปญหาอปสรรคในการคนควาหาค าตอบ

2. การเรยนโดยใชปญหาเปนฐานทเนนผเรยน รปแบบนคลายกบรปแบบแรกใน บางลกษณะ และสงเสรมทกษะการเรยนรตลอดชวต (Fostering life-long learning skills) เนนการพฒนาท างานอยตลอดเวลา ทกษะการเรยนรตลอดชวต โดยผเรยนไดรบสถานการณปญหา ผเรยนท าการฝกปฏบตการแกปญหาในรปแบบกลม ผเรยนระบปญหาการเรยนรทตองการคนหาก าหนดเนอหา ทตองการศกษา ก าหนดและคนหาแหลงขอมลทจ าเปนตองใช และก าหนดประเดนทตองการเรยนรดวยตนเอง โดยตดสนใจวาจะใชขอมลและความรใหมทไดรบมาแกปญหาไดอยางไรจงจะเหมาะสม ผเรยนไดรบการประเมนดวยวธการทหลากหลายโดยผสอนเพอนรวมชนและตวผเรยนเอง

การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานยดหลกแนวคดทวา ผเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง โดยใชปญหากระตน รจกการท างานรวมกนเปนทม อภปรายกลม แลวสรปเปนความรใหม ปญหาทก าหนดขนองกบสภาพของสงคมทประสบพบเจอ แตไมควรซบซอนมากนก ผเรยนสามารถเรยนและท าความเขาใจ หาทางแกไขปญหาดวยวถทางแบบประชาธปไตย ซงจะเปนการฝกฝนตนเองทงดานความร ความรบผดชอบ และความตระหนกตอสงคม อกทงยงเปนการพฒนาทกษะกระบวนการ

15

ท างานและทกษะชวตไดเปนอยางด (Barrows and Tamblyn, 1980) ซงการเรยนรแบบนมขอดดงตอไปน

1. ผเรยนมแรงจงใจในการเรยน ผเรยนสามารถพฒนาทกษะในการเรยนรดวย ตนเอง

2. ผเรยนไดรบการกระตนใหใชความคดทประยกตจากสงทเรยนรมาใช แกปญหา

3. ผเรยนไดรบการฝกทกษะในการแกปญหา พฒนาความสามารถในการ แกปญหา

4. ผเรยนแสดงออกทางความคด การใชเหตผล การวเคราะห และการคด ตดสนใจ

5. ผเรยนไดฝกการท างานรวมกนเปนกลม/เปนทม 6. ผเรยนไดฝกการยอมรบความคดเหนของผอน 7. ผเรยนไดพฒนาทกษะการตดตอสอสาร

การฝกฝนและลงมอท าจรงจะชวยพฒนาคณลกษณะของผเรยน เพอท างานกบ สงไมรและปญหาทสรางขน (Barrows and Tamblyn, 1980) ผสอนตองวางแผนการจดการเรยนการสอน เตรยมสออปกรณการเรยนการสอน ปรบเจตคตของผเรยนตอการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน ซงปญหาทจะน ามาใชในการเรยนการสอนแบบนควรสอดคลอง กบความสนใจและสามารถจงใจใหผเรยนศกษาคนควา ท าความเขาใจในปญหานนไดอยางลกซง และเชอมโยงกบปญหาทเกดขนจรง เมอไรกตามทผเรยนมความกระหายใครรในประเดนใดกยอมสามารถทมเทแรงกาย แรงใจ และสตปญญาแกไขปญหาใหลลวงได ปญหาทดจงมความทาทายใหผเรยนไดมการคดเขาใจไดอยางลกซง สงเสรมผเรยนใหมความเปนเหตเปนผลมากขน

1.4 ขนตอนการคดแกปญหา Bloom (1956: 122) ไดเสนอขนตอนการคดแกปญหา ดงน ขนท 1 เมอผเรยนไดพบปญหา ผเรยนจะคดคนหาสงทเคยพบเหนท

เกยวกบปญหา ขนท 2 ผเรยนจะใชผลจากขนทหนงมาสรางรปแบบของปญหาขนมาใหม ขนท 3 จ าแนกแยกแยะปญหา ขนท 4 การเลอกใชทฤษฎ หลกการ ความคด และวธการทเหมาะสมกบ

ปญหา ขนท 5 การใชขอสรปของวธการแกปญหา

16

ขนท 6 ผลทไดจากการแกปญหา ความสามารถทางสมองทน ามาใชคดแกปญหาในขนท 1-4 เปนสวนของ

การน าไปใช ขนท 5และ 6 เปนสวนของความเขาใจ ส าหรบความร ความจ า ถอวาเปนพนฐานทจ าเปนในการคดแกปญหา สวนการคดวเคราะห เปนความสามารถทางสมองทน ามาใชในกระบวนการคดแกปญหาในขนท 3 Polya (1957: 6-22) ไดเสนอขนตอนของการคดแกปญหา ดงน ขนท 1 ท าความเขาใจปญหา พยายามเขาใจในสญลกษณตาง ๆ ในปญหา สรป วเคราะห แปลความ ท าความเขาใจไดวาโจทยอะไร โจทยใหขอมลอะไรบาง ขอมลมเพยงพอหรอไม ขนท 2 การแยกแยะปญหาออกเปนสวนยอย ๆ เพอสะดวกในการล าดบขนตอนในการแกปญหา และวางแผนวาจะใชวธการใดในการแกปญหา ขนท 3 การลงมอท าตามแผน รวมถงวธการแกปญหาดวย ขนท 4 การตรวจสอบวธการและค าตอบ เพอใหแนใจวาแกปญหาถกตอง Bruner (1966: 123-124) ไดอธบายขนตอนตาง ๆ ในการคดแกปญหา ดงน ขนท 1 รจกปญหา เปนขนทบคคลรบรสงเราทตนก าลงเผชญอยวาเปนปญหา ขนท 2 แสวงหาเคาเงอน เปนขนตอนทระลกถงประสบการณเดม ขนท 3 ตรวจสอบความถกตอง เปนขนตอนทตอบสนองในลกษณะของการจดประเภทหรอแยกโครงสรางของเนอหา ขนท 4 การตดสนใจตอบสนองทสอดคลองกบปญหา Dewey (1976: 130) เสนอวธการคดแกปญหาเปนขนตอน ดงน

1. ขนเตรยมการ หมายถง การรบรและเขาใจปญหา เมอมปญหาเกดขน ผประสบปญหาจะตองรบรเขาใจตวปญหากอนวาปญหาทแทจรงของเหตการณนนคออะไร

2. ขนวเคราะหปญหา เปนการพจารณาดวาสงใดบางเปนสาเหตทส าคญ ของปญหา กลาวคอมการระบและแจกแจงลกษณะของปญหาทเกดขน จะมลกษณะแตกตางกน ระดบความยากงายทจะแกไขตางกน โดยพจารณาสงตอไปน

2.1) มตวแปรตนหรอองคประกอบอะไรบาง 2.2) มอะไรบางทตองท าใหเกดปญหา 2.3) ขจดการมองปญหาในวงกวางออกไป โดยใหมองเฉพาะสงท

เกดขนเพอทจะแกปญหาไปทละขนตอน

17

2.4) รจกถามค าถามทจะเปนกญแจน าไปสการแกปญหา 2.5) พยายามดเฉพาะสงทเกยวของกบปญหาจรง ๆ

3. ขนเสนอแนวทางการแกปญหา หมายถง การหาวธการใหตรงกบสาเหต ของปญหา แลวออกมาในรปแบบของวธการรวบรวมขอเทจจรงเกยวกบปญหา เพอการตงสมมตฐาน

3.1) จะมวธการหาขอเทจจรงเกยวกบปญหาอยางไร ใครเปนผให ขอมลนน

3.2) สรางสมมตฐาน หรอค าถามทอาจเปนไปไดเพอชวยแกปญหา 4. ขนตรวจสอบสมมตฐาน หมายถง การเสนอเกณฑเพอการตรวจสอบ

ผลลพธทไดจากการเสนอวธแกปญหา ถาผลทไดรบไมถกตอง กเสนอวธแกปญหาใหมจนกวาจะไดวธการทดทสดหรอถกตองทสด

5. ขนการน าไปประยกตใหม หมายถง การน าวธแกปญหาทถกตองไปใชใน โอกาสขางหนา เมอพบกบเหตการณคลายกบปญหาทเคยพบมาแลว อาภา ถนดชาง (2534: 135) อธบายถงการคดแกปญหาวา มขนตอนตอไปน ขนท 1 ปญหา เปนขนการวเคราะห วพากษใหรวาปญหาคออะไร ขนท 2 ระบความตองการ เปนการก าหนดเปาหมายเพอแกปญหานน ๆ วาจะสมฤทธผลทางดานใด มปรมาณมากนอยเพยงใด ขนท 3 พจารณาทางเลอก เปนการคนหาวธการตาง ๆ ทจะด าเนนไปสเปาหมายทวางไว มองหาไวหลาย ๆ ทาง ขนท 4 การตดสนใจ คอ การสรปผล เลอกวธทดทสดมาด าเนนการ เปนขนตอจาก ขนท 3 เมอวพากษวจารณถงวธการตาง ๆ แลวสรปเอาวธการทดทสดมาปฏบต ขนท 5 การทดลอง เมอเลอกวธการแลว กลงมอปฏบตตามวธนน ขนท 6 ปรบปรง เมอทดลองแลว ใชไมไดกปรบปรงแกไข ขนท 7 ปฏบต ลงมอปฏบตหลงจากไดปรบปรงแกไขขอบกพรองแลว ขนท 8 ประเมนผล เมอตดตามดการปฏบตแลว สรปผล ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต (2550: 7-8) ไดสรปขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานดงน ขนท 1 เชอมโยงและระบปญหา เปนขนทผสอนน าเสนอสถานการณปญหา เพอกระตนใหผเรยนเกดความสนใจและไดมองเหนปญหา ระบไดวาสงทเปนปญหานนกระตนใหเกดความอยากรอยากเหนและนาตดตาม

18

ขนท 2 ท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางทนาจะเปนไปได ผเรยนจะตองรวมมอกนวางแผนศกษาคนควาหาค าตอบ โดยอาศยการอภปรายในกลม แสวงหาค าตอบตามวถทางแบบประชาธปไตย ผสอนท าหนาทชวยกระตนใหผเรยนไดมสวนรวมทางความคดและการวางแผน ขนท 3 ด าเนนการศกษาคนควา ผเรยนก าหนดสงทตองเรยนและด าเนนการศกษาคนควาหาค าตอบดวยตนเองดวยวธการทหลากหลาย ขนท 4 สงเคราะหความร ผเรยนน าขอคนพบทไดจากการปฏบตมาอภปรายและแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอใหเกดการสงเคราะหความรทสามารถน าไปปรบใชไดอยางตอเนอง ขนท 5 สรปและประเมนคาของค าตอบ ผเรยนแตละกลมประเมนผลงานและการจดการเรยนรวามความเหมาะสมมานอยเพยงไร พยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ขนท 6 น าเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอผลงานในรปแบบทหลากหลาย ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนการเรยนร (สคนธ สทธพานนท และคณะ, 2551: 111) สรปวานกการศกษาแตละทานไดแบงขนตอนการคดแกปญหาไวแตกตางกน ตามแนวคดของแตละทาน แตละวธการกจะมขนตอนการแกปญหาทสามารถน าไปเปนแนวทางในการฝกคดแกปญหา ดงนน ผสอนสามารถเลอกวธการใดวธการหนงของนกการศกษาทสามารถน าไปใชอยางเหมาะสมกบสถานการณทมการจดการเรยนร ในทน ผวจยไดเลอกขนตอนของการแกปญหาของส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต ซงมขนตอนทงหมด 6 ขนตอน เพอเปนแนวทางในการคดแกปญหาจากสถานการณทผวจยไดจดขน

1.5 แนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานมงพฒนาผเรยนใหเปน คนทคดกวาง คดไกล มองเหนปญหา และแกปญหาอยางสรางสรรค ผเรยนไดมโอกาสใน การแกปญหา ดวยวธการทเหมาะสม วธการแกปญหานนมาจากหลายคน ซงแตละคนกลวนแลว แตเปนบคคลทมประสบการณมาชวยกนแกปญหาทหลากหลายและมประสทธภาพมากยงขน (Ricketts, 2003) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมความเกยวโยงกบกลมแนวคดการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ซงเชอวาการทผเรยนเกดความเขาใจนนยอมมาจากปฏสมพนธระหวางผเรยนกบสงแวดลอม ความขดแยงทางปญญาหรอปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนรไดด และความรเกดจากการปรบสมดลความเขาใจของแตละบคคล การเรยนการสอนแบบนจงเปดโอกาส

19

ใหผเรยนไดแกปญหาดวยวธการคดทหลากหลาย ผสอนตองมความเชอวาผเรยนทกคนพฒนาได แตเรวชาแตกตางกนตามความพรอมและพฒนาการ ผเรยนจะพฒนาความคดไดตองอาศยบรรยากาศ ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเราความสนใจ ทงนลกษณะส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน (มณฑรา ธรรมบศย, 2545: 17-18) มดงน

1. ผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนรอยางแทจรง 2. การเรยนรเกดขนในกลมผเรยนทมขนาดเลก 3. ผสอนเปนผอ านวยความสะดวกและใหค าแนะน า 4. ปญหาเปนตวกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร 5. ปญหาทน ามาใชมค าตอบหลายค าตอบหรอแกไขปญหาไดหลายทาง 6. ผเรยนเปนคนแกปญหา โดยการแสวงหาขอมลใหม ๆ ดวยตนเอง

การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานไดน าองคความรจากการวจยเกยวกบ การคดแกปญหา (Problem solving) และการถายโอนความร (Knowledge transferring) (Mayer and Wittrock, 2006) ไดสรปวา การเรยนการสอนทสงเสรมการคดแกปญหานนตองอาศยกระบวน การทางปญญา (Cognitive process) โดยการคดเลอกขอมลขาวสารตาง ๆ ทเกยวของกบประเดนปญหาจากสถานการณหรอก าลงครนคด การจดการกบปญหา และการบรณาการความรตาง ๆ เขากบประสบการณเดม ซงมหลายวธการทจะท าใหผเรยนเรยนรทจะแกปญหาไดเปนอยางดไมวาจะเปนการเรยนรผานการลงมอท า การสอนทกษะการคด การใชกระบวนการทางวทยาศาสตร บรรยากาศการเรยนการสอนทนาสนใจสรางไดดวยจนตนาการของผสอนรวมกบความเขาใจในธรรมชาตการเรยนรของผเรยน การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21 เนนหนกความส าคญ เรองการพฒนากระบวนการคด (บรรจง อมรชวน, 2554) ซงเปนผลลพธของกระบวนการท างาน ของสมองและการเชอมโยงความรเดมเขาความรใหมประเดนนาสนใจคอท าอยางไรผเรยนจงสนใจ ในเนอหาสาระวทยาศาสตร แมวาบางครงแคไดยนชอวชากท าใหผเรยนรสกวาเปนเรองยาก นนหมายความวาเจตคตของผเรยนไดรบการบมเพาะวาเนอหาสาระของบทเรยนยากแกการท าความเขาใจ เรยนแลวไมสนกเพราะมสตร ทฤษฏคอนขางเปนนามธรรม การเรยนรวทยาศาสตรทดตองจบตองได ผเรยนตองใชความคด อาศยกระบวนการทางสมอง หาประสบการณเพอจะตดสนใจวาจะใชตดสนใจวาจะใชวธการใดในการแกปญหานน ผเรยนบางคนไมสามารถแกปญหาไดเนองจากไมมความรพนฐานในเรองนน ขาดความกระตอรอรน มความเครยดสงไมคนเคย กบปญหาลกษณะนน นอกจากน ผเรยนบางคนอาจจะคดไดค าตอบทเหมอนกน แตวธการคดแตกตางกน ทงนขนอยกบลกษณะของปญหานน ผสอนทมความช านาญในการสอนและรอบรในเนอหาวชาจะเปนผสอนทสอนการแกปญหาไดดทสด (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550: 7-8) ไดสรปแนวทางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานดงน

20

1. ตองมสถานการณทเปนปญหาและเรมตนการจดกระบวนการเรยนรโดยใช ปญหาเปนตวกระตนใหเกดการเรยนร

2. ปญหาทน ามาใชในการจดกระบวนการเรยนรควรเปนปญหาทเกดขนและ สามารถพบไดในชวตจรงของผเรยนหรอมโอกาสทจะเกดขน

3. การเรยนรแบบน าตนเองเกดขนได เมอมการวางแผนการเรยนดวยตนเอง คดเลอกวธการเรยนร ประสบการณการเรยนร และการประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

4. การเรยนรแบบกลมยอยชวยใหผเรยนเกดการคนควาหาขอมลรวมกน พฒนาการคดหาเหตผล การสอสารและการตดสนใจรวมกน

5. การเรยนรเปนลกษณะบรณาการความรและทกษะตาง ๆ 6. ความรจะเกดขนภายหลงจากผานกระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน 7. การประเมนผลเปนการประเมนจากสภาพจรง พจารณาจากการปฏบตงาน

อนเกดจากความกาวหนาของผเรยน การเรยนรแบบน “ปญหา” จะเปนสงทกระตนใหผเรยนเกดแรงจงใจใฝหาความร

การก าหนดประเดนปญหาเพอน าไปสกระบวนการเรยนรจงเรมตนทความสนใจของผเรยนเปนหลก หากเปนเรองใกลตว นาสนใจ มคณคาและมความหมายแลว กจะน าไปสการพฒนาการเรยนการสอน ทยกระดบคณภาพผเรยนทงความร ทกษะกระบวนการ การคดขนสง และการท างานรวมกนเปนทมได ทงน ผสอนตองค านงถงหลกสตรสถานศกษา แหลงทมาของขอมล ขอบขายของปญหา กจกรรมการเรยนการสอน เทคนคการตงค าถาม และวธการประเมนผลการเรยนร การก าหนดบทบาทผสอนและผเรยนตามแนวทางการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550 : 7-8) สามารถสรปไดดงน บทบาทผสอน ผสอนคอผทมบทบาทส าคญโดยตรงตอการออกแบบและจดกจกรรมการเรยนการสอน รวมไปถงการประเมนผลการเรยนรทน าไปสการปรบปรงและพฒนาการศกษา

1. มงมนและรจกแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนอง 2. รจกผเรยนเปนรายบคคล เขาใจศกยภาพของผเรยน 3. เขาใจขนตอนการจดการเรยนรอยางถองแท 4. มทกษะและศกยภาพสงในการจดการเรยนรและตดตามประเมนผล

การพฒนาของผเรยน 5. อ านวยความสะดวกในการจดหาและสนบสนนสอ/อปกรณ/แหลงเรยนร

ใหเหมาะสมและเพยงพอ 6. มจตใจสรางแรงจงใจใหผเรยนเกดการตนตวทจะเรยนรตลอดเวลา

21

7. ปรบทศนคตของผเรยนใหเขาใจและเหนคณคาการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐาน

8. มความร ความสามารถดานการวดประเมนผลตามสภาพจรง บทบาทผเรยน

ผเรยนตองเปนผรจกการเรยนรน าตนเองและสรางความรดวยตนเองผานปญหาทเปนตวกระตนส าคญใหเกดความงอกงามทางปญญา

1. ปรบทศนคตตอบทบาทและหนาทในการเรยนรของตนเอง 2. ตองพฒนาพนฐานและทกษะทจ าเปนในการเรยนร 3. มความใฝรใฝเรยน และรบผดชอบตอตนเองและสงคม 4. พฒนาทกษะการสอสารใหมประสทธภาพ

อาจกลาวไดวา การเรยนรแบบนทงผสอนและผเรยนมบทบาททจะตองกระท าให บรรลตามแนวทางการเรยนการสอน ไมวาจะเปนการก าหนดเนอหาสาระ การใชค าถาม การเตรยมความพรอมทางการเรยน การจดสรรเวลา การพฒนาทกษะกระบวนการทจ าเปน สงเหลานจะชวยเสรมสรางศกยภาพใหแกผเรยนดวยการลงมอท า เกดการจดจ าสงทเรยนไดนาน เปลยนผาน การเรยนรจากปญหาสปญญา

1.6 กจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานไดรบการยอมรบอยางแพรหลายวาเปนการจดการเรยนการสอนทสงเสรมคณลกษณะของผเรยนใหมความพรอมตอการด ารงชวตปรบตวในศตวรรษท 21 (Cheung, 2011: 843-864) ซงเนนหนกกบการใหความส าคญทผเรยนในการตงค าถาม วางแผน และลงมอแกไขปญหารวมกนอยางสรางสรรค (Creative problem-solving) ผานการลงมอปฏบตดวยกระบวนกลมสมพนธ (Collaborative innovation) (Sawyer, 2008;West, 2009: 315-332; West and Hannafin, 2011: 821-841; West and others, 2013: unpaged) โดยมเปาหมายของการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนสรางความรดวยตนเอง พฒนาทกษะ การคดแกปญหาเรยนรแบบน าตนเอง สามารถท ากจกรรมรวมกบกลมเพอน และเกดแรงจงใจใน การเรยน (Hmelo-Silver, 2004: 235-266) (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต, 2550: 7-8) ไดสรปขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน ขนท 1 เชอมโยงและระบปญหา เปนขนทผสอนน าเสนอสถานการณปญหา เพอกระตนใหผเรยนเกดความสนใจและไดมองเหนปญหา ระบไดวาสงทเปนปญหานนกระตนใหเกด ความอยากรอยากเหน ขนท 2 ท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางทนาจะเปนไปได ผเรยนจะตองรวมมอกนวางแผนศกษาคนควาหาค าตอบ โดยอาศยการอภปรายในกลม แสวงหาค าตอบ

22

ตามวถทางแบบประชาธปไตย ผสอนท าหนาทชวยกระตนใหผเรยนไดมสวนรวมทางความคดและ การวางแผน ขนท 3 ด าเนนการศกษาคนควา ผเรยนก าหนดสงทตองเรยนและด าเนน การศกษาคนควาหาค าตอบดวยตนเองดวยวธการทหลากหลาย ขนท 4 สงเคราะหความร ผเรยนน าขอคนพบทไดจากการปฏบตมาอภปรายและแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอใหเกดการสงเคราะหความรทสามารถน าไปปรบใชไดอยางตอเนอง ขนท 5 สรปและประเมนคาของค าตอบ ผเรยนแตละกลมสรปผลงานของกลมประเมนผลงานและการจดการเรยนรวามความเหมาะสมมากนอยเพยงไร พยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ขนท 6 น าเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอผลงานในรปแบบทหลากหลาย ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนการเรยนร การเรยนการสอนนจะชวยใหผเรยนเกดกระบวนการท างาน ยอมรบความคดเหนของเพอนบนวถทางแบบประชาธปไตย รจกบทบาทหนาทของตนเองในการรวมมอกบกลมเพอเสาะแสวงหาความร (Savery, 2006: 9-21) ซงเปนกระบวนการจดการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขนโดยสรางความรจากกระบวนการท างานกลม ปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การสบคนหาขอมล และกระบวนการคดขนสง

1.7 การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐาน เปดโอกาส ใหผเรยนไดมสวนรวมประเมนตนเองและประเมนเพอนสมาชกในกลม (ประพนธศร สเสารจ, 2556) ซงเปนการประเมนดวยวธการทหลากหลาย ประกอบดวยการประเมนความกาวหนาหรอพฒนาการของผเรยน (Formative assessment) เพอใชตรวจสอบวาผเรยนไดเกดการเรยนรอะไรและควรปรบปรงขอบกพรองใดบาง และการประเมนความกาวหนาแบบผลรวม (Summative assessment) เพอตรวจสอบวาผเรยนสามารถแกปญหาไดดเพยงใด สามารถน าไปใชในสภาพจรงไดมากนอยเพยงไร โดยประเมนจากแฟมการเรยนร (Learning portfolio) บนทกการเรยนร (Learning log) นอกจากน (Barell, 2006) ไดสรปวา การประเมนการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานมลกษณะดงน

1. ประเมนผลดวยวธการทหลากหลาย ไมควรประเมนผลจากการสอบหรอ แคหลงจบบทเรยนเพยงเทานน

2. ประเมนผลจากสภาพจรง โดยทการประเมนนนตองมความสมพนธกบ ประสบการณชวตของผเรยน

3. ประเมนผลทความสามารถหรอการแสดง โดยแสดงใหเหนถงความเขาใจ ในมโนทศน

23

การประเมนการเรยนรแบบนสอดคลองกบแนวทฤษฏทใชในการประเมนการพฒนา ของผเรยนไดมการบรณาการวธการเรยนร (BassantiMajumdar และพวงรตน บญญานรกษ, 2544) มงพฒนาทกษะปฏบต การตงเปาหมาย การเลอกวธการเรยนรการคนหาขอมล วธการประเมน การเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ไดแก แฟมการเรยนร (Learning portfolio) บนทกการเรยนร (Learning log) การประเมนตนเอง (Self-assessment) ขอมลยอนกลบจากเพอน (Peer feedback) และการประเมนผลรวบยอด (Overall evaluation) ผเรยนตองเสนอรายงาน การด าเนนการแกปญหาทงงานเดยวและงานกลม ตรวจการเขยนบนทกผลการเรยนรของตนเองและเพอนเพอประเมนซงกนและกน สงเกตระหวางการเรยนร และการใหวเคราะหปญหาหรอการสมภาษณเปนรายบคคล การประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชปญหาเปนฐานอาศยกระบวนการประเมนทตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงกระบวนการคดตดสนใจและการสะทอนคด ซงเปนคณลกษณะทส าคญควรแกการสงเสรมใหเกดกบผเรยนในศตวรรษท 21 ประการส าคญคอ การรวมคด รวมท า รวมแกปญหา ระหวางผเรยนและผสอน (Hmelo-Silver and Barrows, 2006: 21-39) เปาหมายส าคญ อกประเดนหนงของการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานกคอ ทกษะการคดแกปญหา (Problem solving skills) รวมไปถงทกษะการรคด (Metacognitive skills) ทเตมเตมคณลกษณะดานการคดควบคไปกบพฒนาการของผเรยนในดานอน ๆ ดวย (Hmelo-Silver, 2004: 235-266) ผสอนเปนผตงค าถามหรอก าหนดสถานการณปญหาใหผเรยนไดขบคด และเราใหเกดการคดคนควาหาค าตอบผานกระบวนการกลม การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย สามารถพฒนะทกษะกระบวนการตาง ๆ อนเปนทกษะทจ าเปนตอการด ารงชวตและ การเรยนรตลอดชวต ผสอนและผเรยนตางกมบทบาทรวมเรยนรไปดวยกน ฝกกระบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกน เขาใจในปญหาอยางชดเจน มองเหนทางเลอกและวธการทหลากหลายในการแกปญหา (ทศนา แขมมณ, 2553) ตลอดจนการตดตามประเมนผลการเรยนรทตองบรณาการศาสตรตาง ๆ ไวดวยกน ทงน เนองจากสภาพปญหาในปจจบนมความซบซอนมากยงขน การเรยนรทองจ าเนอหาสาระแคในชวโมงเรยนอาจจะน าไปใชไดนอย แตสภาพปญหาทผเรยนและผสอนประสบพบเจอคอบทเรยนทจะน าพาใหเกดการสรางปญญาไดอยางแทจรง

24

2. ผงกราฟก (Graphic Organizer)

2.1 ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก Jones et al (1989: 20-25) Clarke (1991: 526-534) Joyce et al

(1992: 159-165) ไดพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟกขนโดยใชแนวคดทฤษฎกระบวนการทางสมองในการประมวลขอมล (Information Processing Theory) ซงกลาววา กระบวนการเรยนรเกดขนไดจากองคประกอบส าคญ 3 สวนดวยกนไดแก การจ าขอมล (information storage) กระบวนการทางปญญา (cognitive processes) และเมตาคอคนชน (metacognition) ความจ าขอมลประกอบดวย ความจ าจากการรสกสมผส (sensory memory) ซงจะเกบขอมลไวเพยงประมาณ 1 วนาทเทานน ความจ าระยะสน (short-term memory) หรอความจ าปฏบตการ (working memory) ซงเปนความจ าทเกดขนหลงจากการตความสงเราทรบรมาแลว ซงจะเกบขอมลไวไดชวคราวประมาณ 20 วนาท และท าหนาทในการคด (mental operation) สวนความจ าระยะยาว (long-term memory) เปนความจ าทมความหมาย มขนาดความจไมจ ากดสามารถคงอยเปนเวลานาน เมอตองการใชจะสามารถเรยกคนได สงทอยในความจ าระยะยาวม 2 ลกษณะ คอ ความจ าเหตการณ และความจ าความหมาย เกยวกบขอเทจจรง มโนทศน กฎ หลกการตาง ๆ องคประกอบดานความจ าขอมลน จะมประสทธภาพมากนอยเพยงใด ขนกบกระบวนการทางปญญาของบคคลนน ซงประกอบดวย

1. การใสใจ (attention) หากบคคลมความใสใจในขอมลทรบเขามาทางการ สมผส ขอมลนนกจะถกน าเขาไปสความจ าระยะสนตอไป หากไมไดรบการใสใจ ขอมลนนกจะเลอนหายไปอยางรวดเรว

2. การรบร (perception) เมอบคคลใสใจในขอมลทรบเขามาทางประสาท สมผส บคคลกจะรบรขอมลนน และน าขอมลนเขาสความจ าระยะสนตอไป ขอมลทรบรน จะเปนความจรงตามการรบรของบคคลนน ซงอาจไมใชความจรงเชงปรนย เนองจากเปนความจรงทผานการตความจากบคคลนนมาแลว

3. การท าซ า (rehearsal) หากบคคลมกระบวรการรกษาขอมล โดยการ ทบทวนซ าแลวซ าอก ขอมลนนกจะยงคงถกเกบรกษาไวในความจ าปฏบตการ

4. การเขารหส (encoding) หากบคคลมกระบวนการสรางตวแทนทาง ความคดเกยวกบขอมลนน โดยมการน าขอมลนนเขาสความจ าระยะยาวและเชอมโยงเขากบสงทมอยแลวในความจ าระยะยาว การเรยนรอยางมความหมายกจะเกดขน

5. การเรยกคน (retrieval) การเรยกคนขอมลทจ าไวในความจ าระยะยาวเพอ น าออกมาใช มความสมพนธอยางใกลชดกบการเขารหส หากการเขารหสท าใหเกดการเกบจ าไดดมประสทธภาพ การเรยกคนกจะมประสทธภาพตามไปดวย

25

ดวยหลกการดงกลาว การเรยนรจงเปนการสรางความรของบคคล ซงตองใชกระบวนการเรยนรอยางมความหมาย 4 ขนตอนไดแก 1) การเลอกรบขอมลทสมพนธกน 2) การจดระเบยบขอมลเขาสโครงสราง 3) การบรณาการขอมลเดม 4) การเขารหสขอมลการเรยนร เพอใหคงอยในความจ าระยะยาว และสามารถเรยกคนมาใชไดโดยงาย (Mayer, 1984: 30-33)

2.2 วตถประสงคของรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก เพอชวยใหผเรยนไดเชอมโยงความรใหมกบความรเดมและสรางความหมายและ

ความเขาใจในเนอหาสาระหรอขอมลทเรยนร และจดระเบยบขอมลทเรยนรดวยผงกราฟก ซงจะชวยใหงายแกการจดจ า

2.3 รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก มหลายรปแบบ ในทนจะน าเสนอ

4 รปแบบดงน 1) รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟกของ Jones et al

(1989: 20-25) ประกอบดวยขนตอนส าคญ 5 ขนตอนดงน 1.1) ผสอนเสนอตวอยางการจดขอมลดวยผงกราฟกทเหมาะสมกบ

เนอหาและวตถประสงค 1.2) ผสอนแสดงวธการสรางผงกราฟก 1.3) ผสอนชแจงเหตผลของการใชผงกราฟกนนและอธบายวธการใช 1.4) ผเรยนฝกการสรางและใชผงกราฟกในการท าความเขาใจเนอหา

เปนรายบคคล 1.5) ผเรยนเขากลมและน าเสนอผงกราฟกของตนแลกเปลยนกน

2) รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟกของ Clarke (1991: 526- 534) ประกอบดวยขนตอนการเรยนดงน ขนกอนสอน :

2.1) ผสอนพจารณาลกษณะของเนอหาทจะสอนสาระนนและ วตถประสงคของการสอนเนอหาสาระนน

2.2) ผสอนพจารณาและคดหาผงกราฟกหรอวธหรอระบบในการจด ระเบยบเนอหาสาระนน ๆ

2.3) ผสอนเลอกผงกราฟก หรอวธการจดระเบยบเนอหาทเหมาะสม ทสด

2.4) ผสอนคาดคะเนปญหาทอาจจะเกดขนแกผเรยนในการใชผงกราฟก นน

26

ขนสอน :

2.5) ผสอนเสนอผงกราฟกทเหมาะสมกบลกษณะของเนอหาสาระแก ผเรยน

2.6) ผเรยนท าความเขาใจเนอหาสาระและน าเนอหาสาระใสลงในผง กราฟกตามความเขาใจของตน

2.7) ผสอนซกถาม แกไขความเขาใจผดของผเรยน หรอขยายความ เพมเตม

2.8) ผสอนกระตนใหผเรยนคดเพมเตม โดยน าเสนอปญหาทเกยวของ กบเนอหาแลวใหผเรยนใชผงกราฟกเปนกรอบในการคดแกปญหา

2.9) ผสอนใหขอมลปอนกลบแกผเรยน

3) รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟกของ Joyce et al. (1992: 159-165) น ารปแบบการเรยนการสอนของ Clark มาปรบใชโดยเพมเตมขนตอนเปน 8 ขน ดงน

3.1) ผสอนชแจงจดมงหมายของบทเรยน 3.2) ผสอนน าเสนอผงกราฟกทเหมาะสมกบลกษณะของเนอหา 3.3) ผสอนกระตนใหผเรยนระลกถงความรเดมเพอเตรยมสราง

ความสมพนธกบความรใหม 3.4) ผสอนเสนอเนอหาสาระทตองการใหผเรยนไดเรยนร 3.5) ผสอนเชอมโยงเนอหาสาระทเรยนกบผงกราฟก และใหผเรยนน า

เนอหาสาระใสลงในผงกราฟกตามความเขาใจของตน 3.6) ผสอนใหความรเชงกระบวนการโดยชแจงเหตผลในการใชผง

กราฟก และวธใชผงกราฟก 3.7) ผสอนและผเรยนอภปรายผลการใชผงกราฟกกบเนอหา 3.8) ผสอนซกถาม ปรบความเขาใจและขยายความจนผเรยนเกดความ

เขาใจกระจางชด 4) รปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟกของสปรยา ตนสกล (2540:

40) สปรยา ตนสกล ไดศกษาวจยเรอง “ผลของการใชรปแบบการสอนแบบการจดขอมลดวย แผนภาพทมตอผลสมฤทธผลทางการเรยนและความสามารถทางการแกปญหาของนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 2 คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล” ผลการวจยพบวา นกศกษา กลมทดลองมคะแนนเฉลยสมฤทธผลทางการเรยนและความสามารถทางการแกปญหาสงกวา

27

นกศกษากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 รปแบบการเรยนการสอนดงกลาวประกอบดวยขนตอนส าคญ 7 ขนตอน ดงน

4.1) การทบทวนความรเดม 4.2) การชแจงวตถประสงค ลกษณะของบทเรยน ความรทคาดหวงให

เกดแกผเรยน 4.3) การกระตนใหผเรยนตระหนกถงความรเดม เพอเตรยมสราง

ความสมพนธกบสงทเรยนและการจดเนอหาสาระดวยแผนภาพ 4.4) การน าเสนอตวอยางการจดเนอหาสาระดวยแผนภาพทเหมาะสม

กบลกษณะของเนอหา ความรทคาดหวง 4.5) ผเรยนรายบคคลท าความเขาใจเนอหา และฝกใชแผนภาพ 4.6) การน าเสนอปญหาใหผเรยนใชแผนภาพเปนกรอบในการ

แกปญหา 4.7) การท าความเขาใจใหกระจางชด

2.4 เทคนคการใชผงกราฟก ผงกราฟก เปนแผนผงทางความคด ซงประกอบไปดวยความคดหรอขอมล

ส าคญ ๆ ทเชอมโยงกนอยในรปแบบตาง ๆ ซงท าใหเหนโครงสรางของความรหรอเนอหาสาระนน ๆ การใชผงกราฟกเปนเทคนคทผเรยนสามารถน าไปใชในการเรยนรเนอหาสาระตาง ๆ จ านวนมาก เพอชวยใหเกดความเขาใจในเนอหาสาระนนไดงายขน เรวขนและจดจ าไดนานโดยเฉพาะอยางยง หากเนอหาสาระนนอยในลกษณะกระจดกระจาย ผงกราฟกเปนเครองมอทชวยใหผเรยนจดขอมลเหลานนใหเปนระบบระเบยบอยในรปแบบทอธบายใหเขาใจและจดจ าไดงาย นอกจากใชใน การประมวลความรหรอจดความรดงกลาวแลว ในหลายกรณทผเรยนมความคดรเรมหรอสรางความคดขน ผงกราฟกยงเปนเครองมอทางการคดไดด เนองจากการสรางความคดซงมลกษณะเปนนามธรรมอยในสมอง จ าเปนตองมการแสดงออกมาใหเหนเปนรปธรรม ผงกราฟกเปนรปแบบของ การแสดงออกของความคดทสามารถมองเหนและอธบายไดอยางเปนระบบชดเจนและอยางประหยดเวลาดวย การใชผงกราฟกเปนเครองมอในการเรยนรมพนฐานมาจากทฤษฎการเรยนร 4 ประการดวยกนคอ (Bromley, Devitis & Modlo, 1995: 7-8)

1. การแยกแยะขอมลเพอใหเหนองคประกอบหลกทเชอมโยงกนอยอยาง ชดเจนสามารถชวยใหผเรยนเกดการเรยนรมโนทศนไดงายขน

2. หากสมองมการจดโครงสรางความรไวอยางเปนระบบระเบยบ จะชวยเรยก ความรเดมทอยในโครงสรางทางปญญาออกมาใชเชอมโยงกบความรใหมไดงายขน

28

3. ผงกราฟกทแสดงใหเหนถงองคประกอบหลกของเรอง มลกษณะเปนภาพ ซงงายตอการทสมองจะจดจ ามากกวาขอความทตดตอกนยดยาว

4. การใชผงกราฟก ซงมลกษณะเปนทงภาพและขอความ สามารถชวยให ผเรยนไดเรยนรอยางตนตว เนองจากผเรยนจะตองมทงการฟง พด อาน เขยน คด จงจะสามารถจดท าผงกราฟกออกมาได เปนการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย ตวอยางผงกราฟกในรปแบบตางๆ เชน ผงความคด (A Mind Map) ผงมโนทศน (A Concept Map) ผงแมงมม (A Spider Map) ผงล าดบขนตอน (A Sequential Map) ผงกางปลา (A Fishbone Map) ผงวฏจกร (A Circle or Cyclical Map) ผงวงกลมซอนหรอเวนไดอะแกรม (Venn Diagram) ผงวไดอะแกรม (Vee Diagram) และผงพลอตไดอะแกรม (Plot Diagram) (ทศนา แขมมณ, 2557: 388-400)

2.5 ผลทผเรยนไดรบจากการเรยนตามรปแบบการเรยนการสอนโดยใชผงกราฟก ผเรยนจะมความเขาใจในเนอหาสาระทเรยน และจดจ าสงทเรยนรไดด นอกจากนน

ยงไดเรยนรการใชผงกราฟกในการเรยนรตาง ๆ ซงผเรยนสามารถน าไปใชในการเรยนรเนอหาสาระอน ๆ ไดอกมาก(ทศนา แขมมณ, 2557: 236) 3. ผลสมฤทธทางการเรยน

3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนเปนความสามารถทางสมองดานตาง ๆ ทนกเรยนไดรบ

ประสบการณทงทางตรงและทางออมจากการจดการเรยนร และมนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนดงน

ภพ เลาหไพบลย (2542: 295) ใหความหมายวา ผลสมฤทธทางการเรยนคอ พฤตกรรมทแสดงออกถงความสามารถในการกระท าสงหนงสงใด จากทไมเคยกระท า หรอกระท าไดนอยกอนทจะมการเรยนรซงเปนพฤตกรรมทสามารถวดได

นภดล เจนอกษร (2544: 143) ไดกลาวถงผลสมฤทธทางการเรยนวา เปนดชนชวดประสทธภาพ และคณภาพของการจดการศกษาหลงกจกรรมการเรยนการสอน เปนความสามารถของบคคล เกดจากการเรยนการสอน เปนผลของการเปลยนแปลงพฤตกรรมและประสบการณการเรยนรทเกดจากการอบรมหรอการสงสอน ศรพร สวรรณการณ (2546 : 41) ใหความหมายวา เปนความสามารถของบคคลทไดรบการฝกฝนอบรมแลว การวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนการวดระดบความสามารถในการเรยนรของบคคลทไดรบการฝกฝนแลว

29

นลรตน ทศชวย (2547: 58) ไดใหความหมายวาเปนผลการเรยนรดานเนอหาวชา และทกษะตาง ๆ ของแตละวชาทนกเรยนไดรบการเรยนรผานมาแลว เปนความสามารถในการเขาถงความร (Knowledge attained) การพฒนาทกษะในการเรยน โดยอาศยความพยายามจ านวนหนงและแสดงออกในรปความส าเรจซงสามารถสงเกตและวดไดโดยอาศยเครองมอทางจตวทยาหรอแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไป พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข (2548: 125) ไดใหความหมายวา ผลสมฤทธทางการเรยนหมายถงขนาดของความส าเรจทไดจากกระบวนการเรยนการสอน ดงนนสรปไดวาผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลทไดหลงจากการจดกระบวนการเรยนการสอนมาแลวโดยวดระดบความสามารถของนกเรยนในการเรยนรของแตละบคคลวาเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอประสบการณมากนองเพยงใด เพอแสดงถงความเขาใจ การเขาใจเนอหาทไดจดการเรยนร

3.2 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธ การสรางแบบทดสอบนน ตองพจารณาวาจะใชขอสอบชนดใดเปนขอสอบ

อตนย (Subjective tests) หรอขอสอบปรนย (Objective tests) ซงผสอนจะตองท าความเขาใจเกยวกบขอสอบทงสองชนดน รวมถงการเขยนขอสอบและการปรบปรงขอสอบดวย

3.3 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ภพ เลาหไพบลย (2542: 360-369) ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธม

หลายแบบดวยกน ซงครจะตองท าความเขาใจเกยวกบขอสอบขอสอบแบบอตนย ขอสอบแบบอตนยมลกษณะทส าคญ คอ การตอบของนกเรยนจะเปนอสระตามความคดและความเขาใจ นกเรยนจะตองอานโจทยค าถามแลวคดวาจะตอบอยางไร ซงเปนการวดความสามารถของนกเรยนในการทจะสรางแนวความคด ขอสอบแบบอตนยจะม 2 แบบ คอ

1. ขอสอบแบบจ ากดขอบเขตในการตอบ 2. ขอสอบแบบไมจ ากดขอบเขตการตอบ

ขอสอบแบบปรนย เปนขอค าถามทผออกและตรวจขอสอบเหนพองตรงกนวา ค าถามมความชดเจน เขาใจความหมายของค าถามตรงกน ค าตอบทถกคออะไร และการตรวจใหคะแนนจะเหมอนกน ขอสอบแบบปรนยทนยมเลอกใชไดแก

1. ขอสอบแบบเลอกตอบ (Multiple Choice items) ลกษณะขอสอบแบบเลอกตอบประกอบดวย ตวขอสอบซงเปนปญหา

และตวเลอกซงเปนวธการแกไขปญหา ตวขอสอบอาจจะเปนค าถามหรอขอความทไมสมบรณ สวนตวเลอกนนจะรวมถงค าตอบทถกตอง และตวลวงทใชประกอบในการทจะลวงนกเรยนใหเกด

30

ความไมแนใจขนในการตอบ วธนสามารถใชวดผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทสลบซบซอนไดมากพอสมควร

2. ขอสอบแบบเตมค า (Completion items) ลกษณะขอสอบเปนการใหนกเรยนเตมค าในชองวางใหสมบรณม

ลกษณะคลายกบขอสอบแบบเลอกตอบแตไมมตวเลอกให นกเรยนจ าเปนตองเขยนตอบเองโดยใหเขยนตอบสน ๆ ขอสอบแบบนจะเปนค าถามหรอขอความทไมสมบรณ เพอใหนกเรยนไดตอบหรอเตมค า

3. ขอสอบแบบถกผด (True-false statements) เปนขอสอบทใหนกเรยนพจารณาขอความอยางละเอยดวาขอความนน

ถกหรอผด เปนขอสอบทใชพจารณาวานกเรยนมความเขาใจมโนมต หลกการ ทฤษฎเพยงใด อาจเขยนขอสอบเพอวดวานกเรยนสามารถตดสนใจ ประเมนตวแปร แปลความหมายขอมลและเขาใจธรรมชาตได

4. ขอสอบแบบจบค (Matching items) ขอสอบแบบจบคเปนค าถามแบบเดยวกบค าถามแบบเลอกตอบ

แตแทนทจะเขยนค าถามเปนปญหาและตวเลอก กเปลยนเปนเขยนเปนค าถาม ปญหาหรอขอความเรยงล าดบในแถวตงขางหนา และเรยงค าตอบไวในแถวตงอกแถวหนง แลวใหนกเรยนเลอกหาค าตอบไปจบคกบปญหา ซงขอความทเปนค าตอบอาจจะมมากกวาขอความทเปนค าถาม ขอสอบลกษณะนสามารถใชวดความรความเขาใจได ผวจยไดเลอกสรางขอสอบแบบปรนยลกษณะเลอกตอบทม 4 ตวเลอก ใชวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและการคดวเคราะห เรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต ของนกเรยนทสลบซบซอนไดมากพอสมควร

3.4 การประเมนผลสมฤทธทางการเรยน การวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรดานวชาการตามหลกของ Kolpfer

วดไดจากพฤตกรรม 4 ดาน กระบวนการทางปญญาใหมของ Benjamin S. Bloom มล าดบขนของกระบวนการทางปญญา ในจดมงหมายทางการศกษาดานพทธพสยของ Bloom ทมาปรบปรบปรงใหม มล าดบขน 6 ขน ซงสามารถอธบายดงน (ชวลต ชก าแพง, 2550: 90-91)

1. ความจ า (remembering) หมายถง ความสามารถในการระลกได แสดงรายการได บอกได ระบได บอกชอได

2. ความเขาใจ (understanding ) หมายถง ความหมายในการแปลความหมาย เชน สรป อางอง

31

3. การน าประยกตใช (applying) หมายถง ความสามารถในการน าไปใช ประยกตใช แกปญหา

4. การวเคราะห (analysis) หมายถง ความสามารถในการเปรยบเทยบ อธบายลกษณะ การจดการ

5. การประเมนคา (evaluating) หมายถง ความสามารถในการตรวจสอบ วจารณ ตดสน

6. คดสรางสรรค (creating) หมายถง ความสามารถในการออกแบบ (design) วางแผน ผลต

โดยผวจยจะประเมนผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาในครงน จะวดเพยง 4 ขนดวยกน คอดานความจ า ความเขาใจ การน าไปใช และการวเคราะห เพอใหสอดคลองกบเนอหา วชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

ประวตร ชศลป (2542: 21-31) พฤตกรรมในการสรางแบบทดสอบวด ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรม 4 ดาน ดงน

1. ดานความรความจ า หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคย เรยนรมาแลวเกยวกบขอเทจจรง ความคดรวบยอด หลกการ กฎและทฤษฎ

2. ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการจ าแนกความรไดเมอ ปรากฏอยในรปใหมและความสามารถในการแปลความรจากสญลกษณหนงไปยงอกสญลกษณหนง

3. การน าความรไปใช หมายถง ความสามารถในการน าความรและวธการ ตาง ๆ ทางวทยาศาสตรไปใชในสถานการณใหมหรอทตางไปจากทเคยเรยนรมาแลวโดยเฉพาะอยางยง คอ การน าไปใชในชวตประจ าวน

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการ สบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน ดานการสงเกต การจ าแนกประเภท การจดกระท าและสอความหมายขอมล การตงสมมตฐาน การก าหนดนยามเชงปฏบตการ การก าหนดและควบคมตวแปร การทดลอง การตความหมายขอมล และการลงขอสรป เปนตน 4. การคดวเคราะห

การคดเปนพฤตกรรมทเกดขนในสมอง มไดหลายแบบสามารถจดกลมแบบของ การคดจะพบวาจดไดกลมแบบของการคดได 3 กลม คอ กลมท 1 เปนค ากรยาทแสดงพฤตกรรมใหเหนไดโดยอาจไมมค าวาคดอยในชอ เชน สงเกต เปรยบเทยบ จ าแนก สรป อธบาย เปนตน กลมท 2 เปนค าทมคดน าหนาตอดวยค าขยาย ตองมการใหความหมายจงจะแสดงภาพของการคดทชดเจนขน

32

ได เชน คดคลอง คดละเอยด คดอยางมเหตผล คดกวาง คดไกล เปนตน และกลมท 3 เปนค าทแสดงการคดทมความซบซอน บอกพฤตกรรมการคดไดยากเมอดจากชอ เชน การคดอยางมวจารณญาณ การคดสรางสรรค การคดแกปญหา การคดเชงวจย เปนตน ทศนา แขมมณ และคณะ(2544) ระบชอแบบของการคด กลมท 1 เปนทกษะการคด กลมท 2 เปนลกษณะการคดและกลมท 3 เปนกระบวนการคด

การคดวเคราะหเปนการคดแบบหนงในกลมของทกษะการคด และจดเปนทกษะการคดขนสงเนองจากในการคดวเคราะห ผคดตองท าพฤตกรรมการคดหลายอยางไดแก การสงเกต จ าแนก แยกแยะ เชอมโยง ดงนน จงมค าทแสดงพฤตกรรมเหลานอยในความหมายของการคดวเคราะหดวย (นวลจตต เชาวกรตพงศ, 2557: 8)

4.1 ความหมายของการคดวเคราะห

ทกษะในการวเคราะหและการประเมนเปนสงส าคญตอการเรยนใหไดดของนกเรยน ทกษะเหลานนบวาเปนสงทจ าเปนตอการเรยนในเนอหาวชาตาง ๆ เพราะแทบทกวชานกเรยนกมกทจะตองไดรบมอบหมายใหมการวเคราะหในเรองตาง ๆ แตจะมสกกคนทจะท าการวเคราะหไดด และมสกกคนทมความเขาใจในการวเคราะห (บรรจง อมรชวน, 2554: 138)

นกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของความสามารถในการคดวเคราะหดงน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2547: 24) ไดใหความหมายวาการคดเชงวเคราะห

หมายถง ความสามารถในการจ าแนกแจกแจงองคประกอบตาง ๆ ของสงใดสงหนงหรอเรองใดเรองหนง และหาความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสาเหตทแทจรงของสงทเกดขน ชยอนนต สมทวณช (2542: 14) ใหความหมายของการวเคราะหวาเปนการแสวงหาขอเทจจรงดวยการระบจ าแนก แยกแยะ ขอมลในสถานการณทเปนแหลงคดวเคราะห ทงนเปนขอเทจจรงกบความคดเหน หรอจดเดน จดดวย ในสถานการณเปนการจดขอมลใหเปนระบบเพอไปใชเพอพนฐานในการคดระดบอนๆ Bloom, 1656 (อางถงใน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2539: 41-44) ใหความหมายของการวเคราะหเปนความสามารถในการแยกแยะเนอหาสวนยอยของเหตการณ เรองราวหรอเนอหาตาง ๆ วาประกอบไปดวยอะไร มความส าคญอะไร อะไรเปนผล Dewey, 1933 (อางถงในช านาญ เอยมส าอาง, 2539: 51) ใหความหมายวาเปนการคดอยางใครครวญ ไตรตรอง โดยอธบายขอบเขตของการคดวเคราะหวาเปนการคดทเรมตนจากสถานการณทยงยากและสนสดดวยสถานการณทมความชดเจน

33

จากขอมลขางตนสรปไดวา การคดวเคราะหหมายถง การจ าแนก แยกแยะขอมล ทงนเปนขอเทจจรงหรอความคดเหน ใชเปนพนฐานในการคดระดบอน ๆ เพอท าใหเกดความเขาใจเหตการณในแงมมตางๆ

4.2 องคประกอบของการคดวเคราะห การคดเชงวเคราะหชวยใหเรารขอเทจจรง รเหตผล รสงทเกดขน เขาใจสงตางๆ

ของเหตการณได รวาควรจะตดสนใจอยางไร แกปญหาอยางไร ดงนนคณสมบตตอไปนคอสงทพงมส าหรบผทมความคดเชงวเคราะห(เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2547: 26-30)

1. ความสามารถในการตความ เราจะไมสามารถวเคราะหสงตาง ๆ ได หากไมเรมตนดวยการท าความ

เขาใจขอมลทปรากฏ เรมแรกเราจงจ าเปนตองพจารณาขอมลทไดรบมาดวยการตความเพอพยายามท าความเขาใจแกสงทเราจะวเคราะห 1.1 เกณฑทแตละใชเปนมาตรฐานในการตดสนในการตความนน ยอมแตกตางกนไปตามความร ประสบการณ และคานยมของแตละบคคล เชน 1.2 การตความจากความร เชน หากคนทมความรดานการบรหารงานบคคลมาก เมอเขาเหนตวเลขสถต เขาสามารถตความจากสถตนนไดไมยาก 1.3 การตความจากประสบการณ เชน เมอเหนเจานายยม เราสามารถตความบคลก ทาทางหรอสงภายนอกทแสดงออกไดวา เขาก าลงอารมณด 1.4 การตความจากขอเขยน เชน ผเขยนมแรงจงใจอะไรในการเขยน เขยนไปเพออะไร เพอโนมนาวชกจง เพอท าใหแตกแยก เปนตน

2. ความรความเขาใจทจะวเคราะห เราจะคดวเคราะหไดดนนจ าเปนตองมความรความเขาใจพนฐานในเรองนน

เพราะความรจะชวยในการก าหนดขอบเขตของการวเคราะห แจกแจงและจ าแนกไดวาเรองนนเกยวของกบอะไร มองคประกอบยอย ๆ อะไรบาง มกหมวดหม จดล าดบความส าคญอยางไร และรวาอะไรเปนสาเหตก าใหเกดอะไร

3. ความชางสงเกต ชางสงสยและชางถาม นกคดเชงวเคราะหจะตองมองคประกอบทงสามนรวมดวย คอ ตองเปนคน

ทชางสงเกต สามารถคนพบความผดปกตทามกลางสงทดผวเผนแลวเหมอนไมมอะไร ตองเปนคนชางสงสย เมอเหนความผดปกตแลวไมละเลยไป แตหยดพจารณา ขบคดไตรตรอง และตองเปนคนชางถาม ชอบตงค าถามใหกบตวเองและคนรอบ ๆ ขางเกยวกบสงทเกดขน เพอน าไปสการคดตอเกยวกบเรองนน

34

4. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล นกคดเชงวเคราะหจะตองมความสามารในการหาความสมพนธเชงเหตผล

สามารถคนหาค าตอบได ซงตองเปนผทสามารถใชเหตผล จ าแนกแยกแยะไดวาสงใดเปนความจรงหรอเทจ สงใดมองคประกอบเชอมโยงสมพนธกน เปนตน

4.3 ขนตอนการคดวเคราะห ในการทจะวเคราะหปญหา จ าเปนตองพจารณาดวยเหตผล ทงนอาจใช

แนวทางตอไปนเปนการพจารณา(บรรจง อมรชวน, 2554: 142-143) 1. อะไรคอปญหาทแนชด

เปนการศกษาปญหาเพอดใหแนชดวาเปนปญหาชนดใด พยายามมองด วาตองท าอยางไรจงจะแกไขปญหานนได และแยกแยะระหวางปญหาทควบคมไดกบทควบคมไมได

2. ค าถามหลกทกอเกดขนจากปญหานนคออะไร ตองกลาวถงค าถามใหชดเจนแมนย ามากทสดทท าได รายละเอยดนบวาเปน

เรองทส าคญ 3. จดมงหมายในการหยบยกปญหานคออะไร

ใหมความชดแจงวาคณไมไดมวาระซอนเรน โดยทจดมงหมายทแทจรงนน เหมอนกน

4. การเสาะหาสารสนเทศทสอดคลองมากทสดกบค าถามอยางแขงขน รวมขอมลทางเลอกส าหรบการปฏบตทงในระยะสนและระยะยาว

5. การใหขอสมมตฐานของคณคออะไร ดวามอะไรทคดแบบทกทกเอาเอง อะไรทมงทตนเองเปนขอสมมตฐานทด

จะไมสมเหตสมผล 6. หากวาแกปญหานไดขอบงชคออะไรหรอหากแกปญหานไมได ขอบอช

คออะไร การประเมนทางเลอกของการตดสนใจทเปนไปไดในมมทไดเปรยบไดประโยชนกบมมทเสยเปรยบ เสยประโยชน กอนทจะน าไปสการปฏบตอะไรคอผลสบเนองทคาดวาจะเกดขนตามมาจากการตดสนใจ

7. แนวคด ทฤษฎ หรอความคดอะไรทนบวาส าคญทสดทใชในการคด พจารณาดความคดทส าคญทงหมดทมความจ าเปนตอการท าความเขาใจ

และการแกปญหามอะไรบาง คณมความจ าเปนทจะตองมการวเคราะหแนวคดเหลาน

35

8. ใชมมมองอะไร ใหรวามมมองอะไรทท าใหความคดของคณไดเรมตนขน และกใหระวงเปน

พเศษกบการทจะตองพจารณามมมองทเกยวของอยางหลากหลาย 9. จากการใหเหตผลมาตามล าดบขางตน ทางออกของปญหาคออะไร

ถาหากวาปญหาเขาเกยวพนกบมมมองหลากหลายแตขดแยงกน คณ จะตองประเมนดวาทางออกทางแกอนไหนทเหมาะสมทสด ดทสด

10. หากวาคณหรอคนอนๆ ไมอาจใหเหตผลทดตอประเดนทพจารณาได ขอบงชคออะไรเปนไปไดวาเราจะมสวนตอการท าใหเกดผลกระทบทเปนอนตรายตามมา

4.4 ลกษณะของคนทมการคดวเคราะห

การคดวเคราะหมความส าคญและจ าเปนอยางยงในสงคมไทย การคดวเคราะห ยงเกยวของและครอบคลมประเดนความหมายและขอบเขตทกวางขวางตามมาอกดวย การเตรยมตว การเรยนร การพฒนาตวเองในเรองการคดวเคราะหจงเปนสงส าคญทหลกเลยงไมได ผเรยนทกคนจงตองท าความเขาใจเบองตนวาการจะเปนคนคดวเคราะหไดควรจะมลกษณะอยางไร

คณลกษณะของผเรยน 3 ประการ วงการศกษาไทยนยมก าหนดจดมงหมายทางการศกษาออกเปน 3 กลมใหญตาม

แนวคดของ Benjamin S. Bloom อางใน ไสว ฟกขาว, (2544) คอ ดานพทธพสย (Cognitive Domain) ดานทกษะพสย (Psychomotor Domain) และดานจตพสย (Affective Domain) ซงเปนกรอบของการท าความเขาใจเกยวกบการศกษาไดอยางดและเปนทนยมกนในวงการศกษาของไทยมานานพอสมควร ในความเชอของ Bloom กถอวาคนเราจะประกอบไปดวยความสามารถทางดานความร ความคด ความสามารถทางดานการปฏบตลงมอท าและการพฒนาทางดานจตใจ อารมณ คานยม เปนตน

ในคณลกษณะแรกคอ พทธพสย นนเกยวของกบความรและความคดพรอมกนไป โดยจะครอบคลมเรองของความรความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห สงเคราะห และการใชผลงานวจย ซงกมองธรรมชาตความคดอยดวยแลว แตคนสวนใหญกยงคดวาพทธพสยยงเนนทความรเปนหลก ดวยเหตนจงมการพฒนากรอบมาตรฐานโดยเสนอแนวคดและจดมงหมายการจดการศกษาของไทยออกเปน 4 ดาน คอ ดานความร ความคด ดานทกษะและดานคณธรรมจรยธรรม แตละดานยงมระดบเปนขนพนฐาน ขนกาวหนา ขนเชงรกและเปนเลศ (ไพฑรย สนลารตน, 2554: 151) ดงตารางท 1 แสดงดานของความคด

36

ตารางท 1 มาตรฐานการจดการศกษาของไทยดานความคด

ดวยเหตนจงถอวา การคดขนพนฐานนนจะตองมการคดวเคราะห สงเคราะห รวมไป ถงการประเมนผลดวยในขณะเดยวกน Bloom ไดแบงระดบของพทธพสยออกเปน 6 ระดบ คอ ความรความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห สงเคราะห และการประเมนผล แตในชวงหลงป ค.ศ.1988 กไดปรบเปลยนระดบพทธพสยใหม คอเรมจากความจ า ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะห การประเมนผล และการสรางสรรค ดงตารางท 2

เกา ใหม ประเมนผล การสรางสรรค สงเคราะห การประเมนผล วเคราะห การวเคราะห น าไปใช การประยกตใช เขาใจ ความเขาใจ ความร ความจ า

ตารางท 2 เปรยบเทยบระดบพทธพสยของ Bloom

สรปลกษณะของคนทมความคดวเคราะหนนจะครอบคลมประเดนตามแนวคดของ Bloom โดยในสวนของความคดทเปนพนฐานของผเรยนพงมนนคอความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะหและประเมนผล โดยจะมกระบวนการคดวเคราะหดงทกลาวไปแลว ทงนคนทคดวเคราะหไดดจะตองมมมมองทหลากหลายและแตกตางกนไปซงครผสอนมสวนส าคญทท าใหผเรยนพฒนาทกษะดานนใหดขน

4.5 สถาบนการศกษากบการคดวเคราะห การคดวเคราะห เปนความสามารถในการแยกแยะเพอสบคนขอเทจจรงของ

เหตการณ เรองราวหรอเนอหาตาง ๆ โดยการสงเกต จ าแนก เปรยบเทยบ ตความ ท าความเขาใจกบองคประกอบของสงนน ประยกตใช ประเมนโดยมหลกฐานอางองเพอหาขอสรปทนาจะเปนไปได

ดาน / ขน Basic

พนฐาน Advancedกาวหนา

Proactive เชงรก

Excellent เปนเลศ

Thinking ความคด

สามารถคดวเคราะห

สงเคราะห และประเมนผล

มความคดสรางสรรค

สามารถคดใหมไดอยางทนสมย

มยทธศาสตร วสยทศน

สามารถคดไปขางหนา และ

คดไดเอง

มความคดรวบยอด ตกผลกทางความคดและสามารคาดการณอนาคตได

37

และใชกระบวนการตรรกวทยาในการสรป ตดสนใจอยางถกตองและสมเหตสมผล (ชยวฒน สทธรตน, 2555: 49) ดงนนกจกรรมการเรยนรทจดขนใหผเรยนจงเนนทตวผเรยนคดดวยตนเอง ผานขอมลหรอเนอหาทกระตนใหคด เราความสนใจของผเรยน

การคดวเคราะหมประโยชนมากในการชวยพจารณาเรองราวตาง ๆ ท าใหบคคลได พจารณาสงทเกดขนอยางครบถวน รอบดานในแงมมตาง ๆ ท าใหไมสรปเรองราวตาง ๆ อยางรวดเรวเกนไป เขาใจเรองราวทซบซอนอยางแจมแจง สรปไดอยางมเหตผล การคดวเคราะหจะชวยใหบคคลมองเหนแงมมอน ๆ ทสามารถสรางสรรคผลงานใหม ๆ ได (ไพฑรย สนลารตน และคณะ, 2557: 27)

ความจ าเปนของสถาบนการศกษาในการสอนใหนกเรยน นกศกษามความคด วเคราะหวจารณ (Critical thinking) (เอกศกด ยกตะนนทน และคณะ, 2543: 5-6)

1. รปแบบการเรยนการสอนตองเนนความส าคญกบผเรยนโดยใหนกเรยนเปน ศนยกลาง ใชวธการสอนทแตกตางกนออกไป สงเสรมใหกระบวนการเรยนการสอนสงเสรมและพฒนาทางดานความคดของนกเรยนใหเพมมากขน

2. ความเปนโลกาภวต (Globalization) และความรดหนาอยางรวดเรวทางดาน วชาการ ขอมลขาวสาร และการปฏวตทางดานการสอสาร

3. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ซงไดก าหนดแนวทางในการปฏรป การศกษาโดยใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร โดยมงปลกฝงและสรางลกษณะทพงประสงคใหกบผเรยน ไดแก การเปนผมความร มคณธรรม มคานยมทดงาม เปนนกคดทดงาม เปนนกคดทดการคดเพอพฒนาใหผเรยนสามารถปรบตวและสามารถแขงขนไดกบนานาชาต ในโลกทก าลงเปลยนแปลงทงทางดานเศรษฐกจ สงคมและเทคโนโลยไปสความไรพรมแดน เพอใหผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเองและเปนผทรกการเรยนร สามารคดวเคราะหแกไขปญหาและสรางสรรคสงทดใหกบชมชนและสงคม

กระบวนการเรยนการสอนเพอสงเสรมการคดวเคราะห

การพฒนาผเรยนใหมความสามารถในการคดวเคราะหนนผสอนตองมกระบวนการ เขาไปฝกใหผเรยนไดคดวเคราะห ซงในทนน าเสนอกระบวนการฝกการคดวเคราะหดงน (ไพฑรย สนลารตน และคณะ, 2557: 28-29)

1. ก าหนดปญหาหรอสงทนกเรยนสนใจจะวเคราะห วามปญหาอะไรทนาสนใจ มขอบเขตทจะศกษาวเคราะหอยางไร แคไหน

2. ก าหนดจดมงหมายของการคดวเคราะห วาตองการวเคราะหเพออะไร เชน เพอ หาสาเหต เพอหาขอสรป เพอหาแนวทางแกไข เปนตน

38

3. ก าหนดแนวทางในการวเคราะห โดยศกษาทฤษฏ หลกการ กฎเกณฑทจะใชใน การวเคราะห เชน จะใชเกณฑสตวจ าแนกออกเปน 2 ประเภทคอ สตวเลยงและสตวปาสงวน เปนตน

4. ด าเนนการวเคราะห โดยนกเรยนฝกวเคราะหโดยใชกระบวนการในขนท 1-3 เปนกรอบในการวเคราะห

5. สรปผลและน าเสนอผลการวเคราะห ซงอาจสรปในรปแบบตาง ๆ ทใหผเรยนได คดเอง แตตองแสดงใหเหนถงการวเคราะหใหเหนตามแนวทางหรอเกณฑทก าหนดไว เชน ใชการสรปปญหาและสาเหตของภาวะโลกรอนเปนแผนภมกางปลา เปนตน แลวจงน าเสนอผลการวเคราะห โดยการน าเสนอดวยวธการตาง ๆ ทนาสนใจ ตามวธการทนกเรยนไดคดเอง เชน การแสดงละคร การจดนทรรศการ เปนตน

4.6 การประเมนการคดวเคราะห การวดและประเมนผลความสามารถในการคดวเคราะหสามารถวดไดหลาย

แนวทางแตละแนวทางจะมวธการวดหลายวธซงเครองมอทใชในการวดกแตกตางกนไป การวดความสามารถในการคดทงในอดตและปจจบนสามารถจ าแนกออกเปน 2 แนวทางส าคญคอ 1. แนวทางของนกวดกลม และ 2. แนวทางของการวดจากการปฏบต ส าหรบการสรางแบบทดสอบวดความสามารถทางการคดซงเปนกจกรรมทางสมองทเกดขนตลอดเวลาการคดทเราสนใจและสามารถวดไดตองเปนการคดอยางมจดมงหมาย ซงเปนการน าไปสเปาหมายโดยตรงหรอคดคนขอสรปทเปนค าตอบส าหรบตดสนใจหรอแกปญหาสงนนได การคดจงเปนความสามารถอยางหนงทางสมองการคดเปนนามธรรมทมลกษณะซบซอนไมสามารถมองเหนไมสามารถสงเกตสมผสไดโดยตรง จงตองอาศยหลกการวดทางจตมต (Psychometric) มาชวยในการวด (ทวศกด จนดานรกษ, 2557: 42-52) แนวทางการประเมนการคดวเคราะห

1. ประเมนการคดวเคราะหอยในการเรยนการสอบปกตและงานการจดกจกรรม การประเมนการคดวเคราะหอยในการเรยนการสอนปกตและงานการจดกจกรรม เชน ประเมนจากการท างาน จากการท าโครงงานของผเรยน การประเมนจากสภาพจรง ใชการสอนหรอใหท ากจกรรม ผเรยนทมความสามารถในการคดวเคราะหจะสามารถท าความเขาใจกบงานทไดรบ จ าแนกแยกแยะงานทไดรบเปนงานยอยหรอองคประกอบยอยได สามารถจดหมวดหมในงานทจ าแนกออกมาได หรอน าขอมลมาจดกลมได หาความสมพนธในสงทศกษาได สามารถสรปและประยกตในสงทศกษาได ผเรยนมสวนในการประเมน ชวยใหรวาสงใดทตนเองมความสามารถอยแลวและสงใดทยงท าไมไดและตองพฒนาตอไป การประเมนแบบนจะใหผเรยนสนกสนานอกทงยงไดรบการพฒนาไปพรอมกนดวย

39

2. ประเมนการคดวเคราะหโดยใชเครองมอหรอแบบทดสอบประเมนความคด วเคราะหโดยเฉพาะการประเมนแบบนตองมการสรางแบบวดความสามารถในการคดวเคราะหโดยเฉพาะ

2.1 หลกการและขนตอนการสรางแบบทดสอบวดความสามารถทางการคด การวดความสามารถทางการคดของบคคลผสรางเครองมอจะตองมความ

รอบรในแนวคดหรอทฤษฎเกยวกบ “การคด” เพอน ามาเปนกรอบหรอโครงสรางของการคดเมอก าหนดนยามปฏบตการของโครงสรางหรอองคประกอบของการคดแลวจะท าใหไดตวชวดหรอลกษณะพฤตกรรมเฉพาะทเปนรปธรรมซงสามารถบงชถงโครงสรางหรอองคประกอบของการคด จากนนจงเขยนขอความตามตวชวดหรอลกษณะเฉพาะของพฤตกรรมแตละองคประกอบของการคดนน ๆ

2.2 การพฒนาแบบทดสอบความสามารถทางการคดมขนตอนการด าเนนการท ส าคญดงน

1. ก าหนดจดมงหมายของแบบทดสอบ 2. ก าหนดกรอบของการทดสอบและนยามเชงปฏบตการของการคด

วเคราะห 3. สรางผงขอสอบ เปนการก าหนดเคาโครงของแบบทดสอบวด

ความสามารถทางการคดทตองการสรางวาตองการใหครอบคลมโครงสรางหรอองคประกอบใดบางและก าหนดวาแตละสวนมน าหนกความส าคญมากนอยเพยงใด

4. เขยนขอสอบก าหนดรปแบบของการเขยนขอสอบตวค าถามตวค าตอบ และวธการตรวจใหคะแนนจากนนลงมอรางขอสอบตามผงขอสอบทก าหนดไวจนครบทกองคประกอบตรวจสอบความชดเจนของภาษาทใชโดยผเขยนขอสอบเองและผตรวจสอบทมความเชยวชาญในการสรางขอทดสอบเพอตรวจสอบคณภาพดานความเทยงตรงตามเนอหา

5. น าแบบทดสอบไปทดลองวเคราะหคณภาพวเคราะหขอทดสอบ ตรวจสอบคณภาพของขอทดสอบเปนรายขอในดานความยากงายและอ านาจจ าแนก เพอคดเลอกขอทดสอบทมความยากงายพอเหมาะและมอ านาจจ าแนกสงและปรบปรงขอทไมเหมาะสม

6. น าแบบทดสอบไปใชจรงขนตอนการพฒนาแบบทดสอบความสามารถ ทางการคด

2.1 การเขยนขอค าถามแบบทดสอบการคดวเคราะห การเขยนขอค าถามแบบทดสอบการคดวเคราะหโดยพจารณาจากขอบเขต

การคดวเคราะหของ Bloom ทไดก าหนดไว 3 ประเภทคอ 1. การคดวเคราะหความส าคญหรอเนอหาของสงตาง ๆ 2. การคดวเคราะหความสมพนธ 3. การคดวเคราะหหลกการ มรายละเอยดดงน

40

1. การคดวเคราะหความส าคญหรอเนอหาของสงตาง ๆ เปนความสามารถใน การแยกแยะไดวาสงใดจ าเปน สงใดส าคญ สงใดมบทบาทมากทสด

ตวอยางขอค าถาม ค าถาม อวยวะใดทเกยวของกบการยอยอาหารนอยทสด ก. ฟน ข. ลน ค. เหงอก ง. ล าไส 2. การคดวเคราะหความสมพนธ เปนการคนหาความสมพนธของสงตาง ๆ ม

อะไรสมพนธกน สมพนธเชอมโยงกนอยางไร สมพนธกนมากนอยเพยงใด ตวอยางขอค าถาม ค าถาม เพราะเหตใดปากของนกในระบบนเวศจงมลกษณะแตกตางกน ก. อณหภมของแหลงทอยอาศยแตกตางกน ข. อาหารทนกกนแตกตางกน ค. มการปองกนตวแตกตางกน ง. แหลงทอยแตกตางกน 3. การคดวเคราะหหลกการ หมายถงการคนหาโครงสรางของระบบ/เรองราว/

สงของ/การท างานตาง ๆ วาสงเหลานนด ารงอยในสภาพเชนนนไดเนองจากอะไร มอะไรเปนแกนหลก มหลกการอยางไร ในการวเคราะหหลกการนผคดจะตองมความร ความสามารถในการคดวเคราะหองคประกอบและวเคราะหความสมพนธเสยกอนจงจะสามารถสรปหลกการได

ตวอยางขอค าถาม ค าถาม การเคลอนทของสงใดทใชหลกการเหมอนกบการเคลอนทของจรวด ก. เครองบนใบพด ข. เฮลคอปเตอร ค. บงไฟพญานาค ง. เรอหางยาว

2.2 การประเมนจากแบบทดสอบมาตรฐาน ตวอยางแบบทดสอบมาตรฐาน การทดสอบ PISA ทประเมนผลแตละครง เดกไทยไดคะแนนต าเปนเพราะวา เดกไทยไมไดรบการฝกใหคดตอบค าถามทตองใชความสามารถในการคดวเคราะหทมความซบซอนมาก จงควรสงเสรมแนวทางในการพฒนาใหเดกไทยไดฝกคดวเคราะหใหเพมขน

7. ประเมนการคดวเคราะหจากการบรณาการตวชวดของการคดวเคราะหรวมกบ การประเมนผลในวชาอน

41

ประเมนการคดวเคราะหโดยการบรณาการตวชวดของการคดวเคราะหรวมกบการประเมนผลในวชาอน สามารถประเมนการคดเขาไปในการประเมนแตละวชาไดหมดโดยไมตองแยกการประเมนการคดวเคราะหออกมาโดยเฉพาะและเปนการสอดคลองกบการจดการเรยนการสอนทบรณาการคดเขากบวชาตาง ๆ หรอกลมสาระการเรยนรตาง ๆ ทเรยน ลกษณะเครองมอประเมนตองมตวชวดหรอวตถประสงคการประเมนพฤตกรรมดานการคดวเคราะหอยในวตถประสงคของแตละวชาดวย

4.7 ประโยชนของการคดวเคราะห เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2547: 9-10) ในการวจย การวเคราะหนบเปนหวใจ

หลกของงานวจยเกยวของกบการหาความสมพนธ การหาเหตและผลในการอธบายเรอยใดเรองหนง โดยพยายามเอาความแตกตางในตวแปรอสระ ไปอธบายในตวแปรตาม เพอพสจนสมมตฐานวาเปนจรงตามนนหรอไม

การคดวเคราะหสถานการณทางเศรษฐกจ สงคม เมอง ในแงมมตาง ๆ ชวยให เราเชาใจสาเหต ผลกระทบทตามมา และสงทจะเกดขนในอนาคต อนน าไปสการแกไขปญหา การเตรยมการปองกน การวางนโยบายและการวางกลยทธเพอโอกาสทดหวาในอนาคต

การวเคราะหคนจะชวยท าใหเราเขาใจวาเหตใดคนๆ นจงแสดงออกเชนน อะไร เปนมลเหตจงใจ สงทเขาแสดงออกจะสงผลกระทบอยางไรตอตวเองในอนาคต ถามลเหตเปลยนพฤตกรรมของเขาจะเปลยนไปดวยหรอไม

ในการวเคราะหเพอใหไดค าตอบตามตองการ มกจะตองอาศย “เครองมอ” ทเหมาะสมในการวเคราะหเพอใหไดมาซงค าตอบทถกตองและชดเจน เชน เมอเราเหนแกวใบหนง เราอยางรวาแกวใบนท ามาจากอะไร ประกอบดวยอะไร วธการทท าคงไมใชการน าแกวใบนนมาทบใหแตกละเอยด แตเราจ าเปนตองมเครองมอในการวเคราะหนอกจากเครองมอยงชวยในการวเคราะหแลวเครองมอสามารถคดเชงวเคราะหของผวเคราะห ซงจะชวยใหไดผลการวเคราะหทลกซงและแมนย ามากยงขน

42

5. ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

5.1 ความหมายของความพงพอใจ Good (1973: 161) ความพงพอใจ หมายถง สภาพหรอระดบความพงพอใจท

เปนผลมาจากความสนใจและเจตคตของบคคลทมตองาน ธรพงศ แกนอนทร (2545: 36) ไดใหความหมายความพงพอใจตอการเรยนการสอนวาเปนความรสกพงพอใจตอการปฏบตของนกศกษาในระหวางการเรยนการสอน การปฏบตของผสอน และสภาพโดยทวไปของบรรยากาศหองเรยน วมลสทธ หรยางกร (2546: 35) ไดใหความหมายความพงพอใจวาเปนการใหคาความรสกของคนทสมผสกบโลกทศนเกยวกบการจดการสภาพแวดลอม โดยคาความรสกของคนจะมความแตกตางกน เชน ความรสกด-เลว สนใจ-ไมสนใจ พอใจ-ไมพอใจ ศภสรา โททอง (2547: 47) ความพงพอใจ หมายถง ความรสกนกคด ชอบ พอใจหรอมเจตคตทดตอการท างานหรอการปฏบตกจกรรมในเชงบวก สรปความหมายความพงพอใจตอการจดการเรยนรวาเปนความพอใจของผเรยนทแสดงออกถงความรสกตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกหลงจากทไดรบการจดการเรยนรไปแลว ซงจะขนอยกบแตละบคคลไดรบตามทตนเองคาดหวงไวมากนอยเพยงใด

5.2 แนวคดทฤษฏทเกยวของกบความพงพอใจ ทฤษฎการเรยนรของ Maslow เชอวามนษยทกคนมความตองการพนฐานตามธรรมชาตเปนล าดบขน

คอ ขนความตองการทางรางกาย (physical need) ขนความตองการความมนคงปลอดภย (safety need) ขนความตองการความรก (love need) ขนความตองการยอมรบและการยกยองจากสงคม (esteem need) และขนความตองการทจะพฒนาศกยภาพของตนเอยางเตมท (self-actualization) หากความตองการขนพนฐานไดรบการตอบสนองอยางพอเพยงส าหรบตนในแตละขน มนษยจะสามารถพฒนาตนไปสขนทสงขน

Maslow เปนนกจตวทยากลมมนษยนยม ซงนกจตวทยากลมนเชอ วาโดยธรรมชาตแลวมนษยเกดมาดและพรอมทจะท าสงด ถาความตองการของมนษยไดรบการ ตอบสนองอยางเพยงพอ Maslow เปนผหนงทไดศกษาคนควาถงความตองการของมนษย โดยมองเหนวามนษยทกคนลวนแตมความตองการทจะสนองความตองการใหกบตนเองทงสน ซง ความตองการมนษย มมากมายหลายอยางดวยกน เขาไดน าความตองการเหลานนมาจดเรยงเปน ล าดบจากขนต าไปขนสงสดเปน 5 ขน ดวยกน

1. ความตองการดานรางกาย (physical need) เปนความตองการขนพนฐาน ไดแก ความตองการอาหาร น าดม อากาศ การพกผอน ความตองการทางเพศ ความตองการความ

43

อบอน ตองการขจดความเจบปวย และตองการรกษาความสมดลของรางกาย ทกคนตองการสง เหลานเหมอนกน อาจแตกตางกนเปนรายบคคล ทงนขนอยกบเพศ วย และสถานการณ ฯลฯ ความตองการปจจย 4 ดงกลาวขางตน หากเพยงพอแลว มนษยจะพฒนาในขนตอไป

2. ความตองการความมนคงปลอดภย (safety need) เมอไดรบความพงพอใจ ทางดานรางกายแลว มนษยจะพฒนาไปสขนทสองคอ ความรสกมนคงปลอดภย สงทแสดงถงความ ตองการขนนคอ การทมนษยชอบอยอยางสงบ มระเบยบวนย ไมรกรานผอน ความตองการระดบน อาจแยกยอยไดดงน

2.1) ความมนคงในครอบครว การมบานแขงแรงปลอดภย มความรก ใครปรองดองกนในครอบครว

2.2) ความมนคงปลอดภยในอาชพ มรายไดยตธรรม ไมถกไลออก งานไมเสยงอนตราย ผบงคบบญชาดมความยตธรรม ฯลฯ 2.3) มหลกประกนชวต เชน มผดแลเอาใจใสยามชรา ยามเจบไข

3. ความตองการความรกและความเปนเจาของ (love need) 3.1) ความตองการมเพอน 3.2) ความตองการการยอมรบจากกลม 3.3) ตองการแสดงความคดเหนในกลม 3.4) ตองการรกคนอนและไดรบความรกจากคนอน 3.5) ตองการความรสกวาสงคมเปนของตน

4. ความตองการเกยรตยศชอเสยง และความภาคภมใจ (esteem need) ไดแก

4.1) ตองการยอมรบความคดเหนหรอขอเสนอ 4.2) ตองการเกยรตยศชอเสยงจากสงคม 4.3) ตองการนบถอตนเอง มความมนใจตนเอง ไมตองพงผอน 4.4) ตองการไดรบการยกยองนบถอจากผอน 4.5) ตองการความมนใจในตนเอง และรสกตนเองมคณคา

5. ความตองการตระหนกในตนเอง (self-actualization need) ไดแก 5.1) ตองการรจกตนเอง ยอมรบตนเอง เปดใจรบฟงค าวจารณ 5.2) ตองการรจกแกไขตนเองในสวนทยงบกพรอง 5.3) ตองการพฒนาตนเอง พรอมทจะรบฟงความคดเหนของผอน

เกยวกบตนเอง 5.4) ตองการคนพบความจรง พรอมทจะเปดเผยตนเองโดยไมม

การปกปอง 5.5) ตองการเปนตวของตวเอง ประสบความส าเรจดวยตวเอง

44

แนวคดตามทฤษฏของMaslow จงเปนแนวทางหนงในการพฒนาบคคลใหเปนผมคณธรรมจรยธรรม บคคลทพฒนาถงขนตระหนกในตนเอง (self-actualization) เปนบคคลทมจรยธรรม มวนยในตนเอง และมบคลกภาพประชาธปไตย การพฒนาจากขนตนไปสขนตอ ๆ ไปนน ตองอาศยความ “พอ” ของบคคล ซงความพอน นอกจากจะขนกบสภาพทางกายแลว ยงขนอยกบความรสกพอดดวย จงมไดหมายความวาทกคนจะตองไดรบการสนองตอบความตองการพนฐาน เทา ๆ กน แตเปนไปตามล าดบขนเหมอน ๆ กน

พรรณ ช. เจนจต (2538: 461-476) ไดกลาวถงล าดบขนความตองการของมนษย ตามแนวคดของ Maslow วาก าหนดความตองการของมนษยจากขนต าสดไปสขนสงสดเปน 7 ชนดวยกน โดยทมนษยจะมความตองการในขนสงตอไป ถาความตองการในขนตน ๆ ไดรบการตอบสนองแลว Maslow ไดแบงความตองการของมนษย (Hierarchy of needs theory) ตงแตระดบต าสดถงระดบสงสด เปน 5 ขน โดย Maslow ไดจ าแนกความตองการทง 5 ขนของมนษยเปน 2 ระดบใหญๆ คอ ระดบต า (Lower-order) ไดแก ความตองการทางกายภาพ และความตองการความมนคง ส าหรบความตองการในระดบสง (Higher-order Needs) ไดแก ความตองการทางสงคม ความตองการไดรบการยกยอง และความตองการความส าเรจในชวตซงความแตกตางของความตองการทง 2 ระดบ คอ ความตองการในระดบสงเปนความพงพอใจทเกดขนภายในตวบคคล ขณะทความตองการในระดบต า เปนความพงพอใจทเกดจากภายนอก เชน คาตอบแทน เปนตน ทฤษฎการเรยนรของ Rogers ทศนา แขมมณ (2557: 70) เชอวามนษยจะสามารถพฒนาตนเองไดดหากอยในสภาพการณทผอนคลายและเปนอสระ การจดบรรยากาศการเรยนทผอนคลายและเออตอการเรยนร และเนนใหผเรยนเปนศนยกลางโดยครใชวธการสอนแบบชแนะ และท าหนาทอ านวยความสะดวกในการเรยนรใหแกผเรยนและการเรยนร จะเนนกระบวนการเปนส าคญ โดยมหลกการจดการศกษาดงน

1) การจดสภาพแวดลอมทางการเรยนใหอบอน ปลอดภย ไมนาหวาดกลว นาไววางใจ จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดด

2) ผเรยนแตละคนมศกยภาพและแรงจงใจทจะพฒนาตนเองอยแลว ครจง ควรสอนแบบชแนะ โดยใชผเรยนเปนผน าทางในการเรยนรของตน และคอยชวยเหลอผเรยนใหเรยนอยางสะดวกจนบรรลผล

3) ในการจดการเรยนการสอนควรเนนการเรยนรกระบวนการเปนส าคญ เนองจากกระบวนการเรยนรเปนเครองมอส าคญทบคคลใชในการด ารงชวตและแสวงหาความรตอไป

45

งานวจยทเกยวของ

ซาฟนา หลกแหลง (2551 : 109) ไดศกษาผลของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคดวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ในดานผลสมฤทธทางการเรยน พฤตกรรมการเรยนร และเจตคตตอการจดการเรยนร โดยกลมตวอยางทใชเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5/4 ก าลงศกษาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2550 โรงเรยนมลนธอาซซสถาน จงหวดปตตาน จ านวน 40 คน ผลการวจยพบวา

1) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงการจดการเรยนรสงกวากอนจดการเรยนร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

2) การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม ท าใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง สามารถวเคราะหปญหาและวางแผนแกปญหาไดอยางม ล าดบขนตอน สามารถคนควาขอมล รวบรวมขอมลและจดระบบแนวคด สามารถน าเสนอสงทคนพบ ใหผอนเขาใจ สามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน มความรวมมอภายในกลมท างาน กลาแสดงออก กลาแสดงความคดเหน นกเรยนเกดแรงจงใจในการเรยน ท าใหนกเรยนไดเรยนรอยางมความสข

3) นกเรยนมเจตคตทดตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคด วทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคมอยในระดบมาก

ดลฤด รตนประสาท (2547 : 74) ไดศกษาผลของการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ดนและหนในทองถน ชนประถมศกษาปท 4 กลมตวอยางทใชเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอนบาลพนสศกษาลย ปการศกษา 2546 จ านวน 80 คน ผลการวจยพบวา

1) นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชผงกราฟกมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

2) นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชผงกราฟกมความคงทนในการเรยนรไมแตกตางกบการสอนแบบปกต

วรรณภา ชนนอก (2553 : 85) ไดศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 1 ภาคเรยนท 2 ป การศกษา 2553 โรงเรยนทงโพวทยา อ าเภอหนองฉาง จงหวดอทยธาน จ านวน 22 คน ผลการวจยพบวา

1. นกเรยนชนมธยมศกษาป ท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

46

2. นกเรยนชนมธยมศกษาป ท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จ านวนไมนอยกวารอยละ 75 ของจ านวนนกเรยนทงหมดมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรผานเกณฑคะแนนรอยละ 75 ของคะแนนเตม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3. นกเรยนชนมธยมศกษาป ท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานมความสามารถในการแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สวรรณา วงษวเชยร (2553 : 273) ไดศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทเรยน เรอง การคมครองสทธผบรโภคกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม โดยวธการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐาน กบวธการจดการเรยนรแบบหมวกความคดหกใบ กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนอดมศกษา แขวงวงทองหลาง เขตลาดพราว กรงเทพมหานคร ปการศกษา 2552 จ านวน 60 คน ผลการวจยพบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนโดยวธการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐานสงกวานกเรยนทเรยนโดยวธการจดการเรยนรแบบหมวกคดหกใบอยางมนยส าคญทางสถตในระดบ .05 2) ความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนโดยวธการจดการเรยนรแบบปญหาเปนฐานสงกวานกเรยนทเรยนโดยวธการจดการเรยนรแบบหมวกคดหกใบอยางมนยส าคญทางสถตในระดบ .05

ศภโชค แกวสงา (2550 : 75) ไดศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการใหมโนทศนลวงหนาและการใชผงกราฟกตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดสระแกว จงหวงอางทอง กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2549 จ านวน 80 คน ผลการวจยพบวา

1) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของนกเรยนทเรยนโดยกจกรรมการเรยนการสอนโดยการใหมโนทศนลวงหนาและการใชผงกราฟกสงกวาเกณฑ อยางมนยส าคญทระดบ .01

2) คะแนนหลงเรยนของนกเรยนทเรยนดวยกจกรรมการเรยนการสอนโดยการใหมโนทศนลวงหนาและการใชผงกราฟกสงกวาคะแนนหลงเรยนของนกเรยนทเรยนดวยกจกรรมการเรยนการสอนแบบปกตทระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .01

อไร ค ามณจนทร (2552 : 125-127) ไดศกษาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ เรยน ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบการจดการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน กลมตวอยางในการวจยครงนเปนนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชมชนโนนหอมไผลอมและโรงเรยนบานหนองมะเกลอ อ าเภอเมอง จงหวดสกลนคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 ผลการวจยพบวา 1. แผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและแผนการจดกจกรรม การเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน มประสทธภาพเทากบ 84.03/83.54 และ 82.19/80.10 ตามล าดบ

47

2. ดชนประสทธผลของแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและ แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน เทากบ .7476 และ .6968 ตามล าดบ

3. นกเรยนทเรยนโดยใชปญหาเปนฐานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรสงกวานกเรยน ทเรยนแบบวฏจกรการเรยนร 5 ขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

โดยสรป การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน มประสทธภาพและประสทธผลเหมาะสม นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรสงกวากอนเรยน จงควรสงเสรมใหครน าไปใชในการเรยน การสอน เพอใหนกเรยนบรรลจดประสงคของรายวชาตอไป Brears L. et al (2011: 36-46) ไดศกษาการเตรยมความพรอมของผสอนในศตวรรษท 21 โดยใชปญหาเปนฐานในรายวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยผวจยพบวา การจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (PBL) นน เปนวธการเรยนรยคใหมและเหมาะสมอยางมากกบผเรยนในศตวรรษท 21 กระบวนการเรยนรรปแบบนท าใหผเรยนเกดทกษะกระบวนการสบเสาะหาความร ซงเปนการสบเสาะหาความรโดยการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาเกยวของ งานวจยชใหเหนวา การเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานท าใหหองเรยนมประสทธภาพมากขน ผเรยนเกดการคดทซบซอนและเพมทกษะ metacognitive ผสอนจะตองมการเตรยมการสอนทดเพอใหผเรยนเขาใจเนอหาในเชงลกและท าใหการเรยนการสอนมคณภาพ Chin and Chia (2005: 44-67) ไดศกษาการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานซงใชปญหาเปนฐานในการศกษาโครงงานวชาชววทยา โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนอาย 9 ป ท าโครงงานวทยาศาสตรโดยใชกบ problem based learning มจดประสงคดงน (1) สามารถระบเนอหาทเกยวกบการใชปญหาเปนฐาน นกเรยนจดการกบปญหาไดอยางไร มการวางแผนอยางไร (2) สามารถเสนอแนะการแกไขปญหา ซงพบวาแหลงขอมลทไดนนจะตองประกอบ ดวยแบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกภาคสนาม แบบบนทกเสยง หรอกจกรรมทนกเรยนไดท า พบวามหลายคนทไมสามารถระบปญหา แตเมอไดมการอภปรายรวมกบกลมเพอน กท าใหเกดความเขาใจ และเกดการเรยนรอยางมความหมาย ปญหาทมท าใหนกเรยนมความสนใจ น าไปสการตงค าถาม และมกระบวนการเรยนรเพอทจะหาค าตอบตอไป Hoffman and Ritchie (1997: 97-115) ไดศกษาผลของการใชมลตมเดยเพอแกปญหาโดยใชการจดการเรยนรทมปญหาเปนฐาน พบวางานเขยนมจ านวนไมนอยทใชปญหาเปนฐานซงมการยนยนถงประสทธภาพถงบทความหรอวรรณกรรมทใชปญหาเปนฐาน พบวาการใชมลตมเดยสามารถชวยแกปญหาได ดงนนสามารถระบปญหาทพบโดยสวนใหญแลวอภปรายการใชมลตมเดยวาชวยแกไขปญหาอยางไร Kolodner et al (2009: 495-547) ไดศกษาการใชปญหาเปนฐาน (PBL)โดยใชตวอยางปญหาทเกดขนในโรงเรยนประถมศกษา หองเรยนวทยาศาสตร พบวาการเรยนรโดยการออกแบบการจดการเรยนรโดยใชโครงงานวทยาศาสตรทหาตองสาเหตจากจดเรมตน โดยการ

48

ออกแบบ PBL ชวยใหผเรยนไดเปนผคดเอง ผเรยนเอง และอภปรายเองรวมถงชวยเหลอในทกๆดานไดเปนอยางด

Griffin, Malone and Kameenui (2010: 98-107) ไดศกษาผลการใช Graphic Organizer กบนกเรยนประถมศกษาชนปท 5 ซงไดศกษาภายใตค าถาม 2 ขอ คอ (1) การใช Graphic Organizer ท าใหนกเรยนเขาใจบทเรยนงายขนขน และสามารถถายทอดความรใหแกผอนไดด (2) การใช Graphic Organizer เหมาะสมกบนกเรยนในระดบใด โดยแบงนกเรยออกเปน 4 กลมการทดลอง แลวเปรยบเทยบกน ผลปรากฏวาในกลมการทดลองทใช Graphic Organizer ในการเรยนการสอนจะท าใหนกเรยนมความเขาใจเนอหาบทเรยน กระจางชดมากกวาการเรยนแบบเดม Passive learning Robinson (2010: 85-105) ไดศกษาการน า Graphic Organizer มาใชในการเรยน การสราง Graphic Organizer ดวยความตงใจในการเรยนรของนกเรยน จะสามารถเพมประสทธภาพของการเรยนมากกวาการเรยนกบหนงสอแบบเรยน ดงนนการใช Graphic Organizer ในหนงสอแบบเรยน สามารถชน าเนอหาบทเรยนได แตอาจไมใชขอมลเชงประจกษส าหรบการใช Graphic Organizer ในการเรยนร เนองจาก Graphic Organizer มขอจ ากดในการใชคอไมมหลกการสรางทแนนอน แตจากการทดลอง 16 ครงทผานมา การใช Graphic Organizer ชวยในการเสรม การเรยนจากหนงสอแบบเรยนได

Stull et al (2007: 808-820) ไดศกษาผลจากการเรยนรโดยการปฏบตกบการ เรยนรโดยใชการจ า ซงแบงนกเรยนออกเปน 3 กลมการทดลอง โดยเปรยบเทยบการจดการเรยนรแบบปกต และการเรยนรแบบใช Graphic Organize r กลมท 1 กลมทซบซอน คอ มการสราง Graphic Organizer ดวยตนเอง กลมท 2 กลมปานกลาง คอ ม template มาใหสราง Graphic Organizer และกลมท 3 กลมพนฐาน คอ เตรยม Graphic Organizer มาใหกบนกเรยนในจากอาน จดจ า พบวานกเรยนทอยในกลมทซบซอน สามารถเรยนรเนอหาไดลกซง เมอนกเรยนสนใจสราง Graphic Organizer ขนมาดวยตนเอง จะท านกเรยนเขาใจเนอหาบทเรยนไดดทสด

49

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) รวมกบการใชผงกราฟก ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา ทกษะความสามารถในการแกปญหาและความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผวจยไดน าเสนอวธการวจยตามล าดบ ดงน

1. แบบแผนการวจย 2. กลมทศกษา 3. เครองมอทใชในการวจย 4. การสรางและหาคณภาพของเครองมอ 5. การเกบรวบรวมขอมล 6. การวเคราะหขอมล 7. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. แบบแผนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยการทดลองเบองตน (pre-experimental research) ตามแบบแผนการวจยแบบ One group Pretest-Posttest Design โดยมกลมทดลองเพยงกลมเดยว มการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ซงมแบบแผนการวจยดงน (วรรณ แกมเกต, 2555: 129)

สญลกษณทใชในรปแบบการวจย O1 หมายถง การทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและการทดสอบ

วดการคดวเคราะหกอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก X หมายถง การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก O2 หมายถง การทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การทดสอบวด

การคดวเคราะห และวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรหลงการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

O1 X O2

50

2. กลมทศกษา ประชากร ประชากรทใชส าหรบการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 สายวทยาศาสตร-คณตศาสตร ทเรยนวชาชววทยาเพมเตม เลม 1 จ านวน 8 หอง จ านวน 271 คน

กลมตวอยาง กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 1 หองเรยน นกเรยนจ านวน 40 คน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เนองจากเปนหองเรยนทผวจยเหนปญหาและตองการพฒนาใหนกเรยนไดเรยนรในรปแบบทผเรยนมความถนดและพฒนาในสวนทผเรยนไมถนด และเปนหองเรยนคละคอมนกเรยนเกง กลาง และออน

3. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย แบงเปน 2 แบบ คอ เครองมอทใชในการจดการเรยนรและเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

4.1 เครองมอทใชในการจดการเรยนร ไดแก แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต จ านวน 1 แผน เวลา 12 ชวโมง ระยะเวลา 4 สปดาห

4.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก 4.2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปน

พนฐานของสงมชวต แบบทดสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ มคาความยากระหวาง 0.33 – 0.80 คาอ านาจจ าแนกมคาตงแต 0.20 – 0.53 และคาความเชอมนเทากบ 0.80

4.2.2 แบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะหในการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก รวมทงหมด 20 ขอ มคาความยากระหวาง 0.36 – 0.72 คาอ านาจจ าแนกมคาตงแต 0.20 – 0.60 และคาความเชอมนเทากบ 0.779

4.2.3 แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟก เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ของลเครท (Likert Scale) จ านวน 20 ขอ มคาความเชอมนเทากบ .787

51

4. การสรางแผนการหาคณภาพของเครองมอ เครองมอทผวจยสรางขนในการวจยครงน ประกอบดวย 4.1 แผนการจดการเรยนร เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต 4.1.1 ศกษาหลกการ และท าความเขาใจวธการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐาน มทงหมด 6 ขนตอน ดงน 1) เชอมโยงและระบปญหา 2) ท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางแกปญหา 3) ด าเนนการศกษาคนควา 4) สงเคราะหความร 5) สรปและประเมนคาของค าตอบ 6) น าเสนอและประเมนผลงาน 4.1.2 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐานของโรงเรยน ผลการเรยนร ชวงชนท 4 (ม.4-ม.6) มาตรฐานการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร วเคราะหจดประสงคและเนอหาจากหนงสอแบบเรยน สสวท. ประกอบกบเอกสารคมอครวชาชววทยา และเอกสารอน ๆ เพมเตม 4.1.3 ศกษาและท าความเขาใจหลกสตรสถานการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 บทท 2 เคมทเปนพนฐานของสงมชวต ค าอธบายรายวชา เนอหาและผลการเรยนรททก าหนดไวในหลกสตร โดยผวจยไดแบงเนอหาในบทเรยนออกเปน 3 เรองยอย ไดแก 4.1.3.1 สารอนนทรย 4.1.3.2 สารอนทรย 4.1.3.3 ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต 4.1.4 สรางแผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก จ านวน 1 แผน เวลา 12 ชวโมง ซงแผนการจดการเรยนรประกอบดวย จดประสงคของการเรยนการสอน เนอหาวชา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน การประเมนผล 4.1.5 น าแผนการจดการเรยนรทผวจยสรางขนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผเชยวชาญการสอนวชาวทยาศาสตรจ านวน 3 ทาน เพอพจารณาตรวจสอบองคประกอบภายในแผนการจดการเรยนรตามแบบประเมนทผวจยสรางขน โดยประเมนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ของลเครท (Likert Scale)

เกณฑคณภาพของแผนการจดกจกรรมการเรยนรโดยมเกณฑการประเมน ดงน 5 หมายถง มความเหมาะสม มากทสด 4 หมายถง มความเหมาะสม มาก 3 หมายถง มความเหมาะสม ปานกลาง 2 หมายถง มความเหมาะสม นอย 1 หมายถง มความเหมาะสม นอยทสด

52

จากนนน าความคดเหนของผเชยวชาญมาหาคาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และแปลความหมายโดยใชเกณฑ ดงน

คาเฉลย 4.51-5.00 หมายถง แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมมากทสด คาเฉลย 3.51-4.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมมาก คาเฉลย 2.51-3.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมปานกลาง คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมนอย คาเฉลย 1.00-1.50 หมายถง แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมนอยทสด

คาเฉลยคะแนนประเมนของผเชยวชาญมคาตงแต 3.51 ขนไป และมคาเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 แสดงวาองคประกอบของแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมสอดคลองกน (วเชยร เกตสงห, 2538: 8-11) 4.1.6 น าแผนการจดการเรยนรทมคาเฉลยรวมเทากบ 4.05 และคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.48 เมอเทยบกบเกณฑแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมมาก น าไปใชกบกลมตวอยาง 4.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต เปนแบบทดสอบทผวจยสรางขนตามจดประสงคและเนอหาวชา เปนแบบทดสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก โดยมขนตอนการสรางดงน 4.2.1 ศกษาทฤษฏ วธการสราง เทคนคการเขยนขอสอบแบบเลอกตอบ โดยจะตองศกษาเนอหาแบบเรยนชววทยา ศกษาคมอครวชาชววทยา เรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต และเอกสารอน ๆ ทเกยวของ 4.2.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา จ านวน 40 ขอ 4.2.3 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ และผเชยวชาญ 3 ทาน เพอตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา/จดประสงค (item objective congruence: IOC) โดยผลพจารณาอาจใหคะแนนดงน +1 หมายถง แนใจวาขอค าถามวดไดตรงเนอหา/นยาม/จดประสงค 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามวดไดตรงเนอหา/นยาม/จดประสงค -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามวดไมตรงเนอหา/นยาม/จดประสงค 4.2.4 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาทไดไปทดลอง ครงท 1 กบนกเรยนทเคยเรยนเนอหาเรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวตมาแลว โดยผวจยทดลอง กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล

53

4.2.5 น าคะแนนทไดจากการทดสอบมาวเคราะหระดบความยาก (Level of Difficulty) (P) และคาอ านาจจ าแนก (Power of Discrimination) (r) แลวคดเลอกขอค าถามจ านวน 30 ขอ ทมระดบความยากระหวาง 0.2-0.8 และคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.2 – 1.0 4.2.6 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาไปทดลอง ครงท 2 กบนกเรยนทเคยเรยนเนอหาเรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวตมาแลว โดยผวจยทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล แตเปนหองเรยนอนทไมไดรบการทดลองท าแบบทดสอบในครงท 1 จ านวน 30 ขอ ระยะเวลาทใชทดสอบ 50 นาท 4.2.7 น าคะแนนมาวเคราะหเพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบโดยใชสตร Kuder-Rechardson 20 (KR-20) ซงมคาความเชอมนเทากบ 0.80 4.2.8 น าแบบทดสอบทไดไปใชสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต กบกลมตวอยาง 4.3 แบบทดสอบวดการคดวเคราะห

การสรางแบบวดการคดวเคราะห ผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน 4.3.1 ศกษาเอกสารเกยวกบการคดขนสง การคดวเคราะห

จากแหลงขอมลตาง ๆ 4.3.2 ศกษาแบบวดการคดวเคราะหจากผวจยทานอน ๆ เพอน ามาเปน

แนวทางและประยกตใชในการออกขอสอบใหครอบคลม 4.3.3 สรางแบบวดการคดวเคราะหเปนขอสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก

จ านวน 30 ขอ แลวน าไปใหทปรกษาวทยานพนธหลกพจารณาตรวจสอบความถกตองเหมาะสม 4.3.4 ตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) โดยน าแบบวดการคดวเคราะห จ านวน 30 ขอ ใหผเชยวชาญจ านวน 3 คน พจารณาความสอดคลองของเนอหา การคดวเคราะห แลวคดเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลอง ตงแต 0.6 ขนไป จ านวน 20 ขอ

4.3.5 น าแบบวดการคดวเคราะหทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชครงท 1 กบ นกเรยนมธยมศกษาชนปท 5 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 ทไดผานการเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต ใชเวลาท าแบบทดสอบ 30 นาท และน าผลทไดมาวเคราะหหาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) เปนรายขอ แลวคดเลอกขอทมคาความยากงาย ระหวาง 0.2 - 0.8 และคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.2 - 1.0

4.3.6 น าแบบวดการคดวเคราะหทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชครงท 2 กบ นกเรยนมธยมศกษาชนปท 5 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 ทไดผานการเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต และยงไมเคยท าแบบทดสอบฉบบน ใชเวลาท าแบบทดสอบ 30 นาท

4.3.7 น าคะแนนมาวเคราะหเพอหาคาความเชอมนของแบบวดทงฉบบ ไดแบบวดการคดวเคราะห ไดคาความเชอมนเทากบ .779 4.3.8 น าแบบวดทไดไปใชสอบวดการคดวเคราะหกบกบกลมตวอยาง

54

4.4 แบบวดความพงพอใจ การสรางแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการ

ใชผงกราฟกมล าดบขนตอนดงน 4.4.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบความพงพอใจตอการจดการเรยนรเพอหากรอบวดความพงพอใจใหครอบคลมดานกระบวนการจดการเรยนร และขนตอนการจดการเรยนร 4.4.2 สรางแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก โดยใหครอบคลมดานกระบวนการจดการเรยนร ซงประกอบดวย บทบาทผสอน บทบาทผเรยน วธการจดการเรยนร การวดและประเมนผล และประโยชนทผเรยนไดรบ โดยแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ของลเครท (Likert Scale) จ านวน 30 ขอ แยกเปนรายดานทงหมด 5 ดาน คอ บทบาทผสอน ดานบทบาทผเรยน ดานวธการจดการเรยนร ดานการวดและประเมนผล และดานประโยชนทไดรบ โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน

พงพอใจมากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน พงพอใจมาก ใหคะแนน 4 คะแนน

พงพอใจปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน พงพอใจนอย ใหคะแนน 2 คะแนน พงพอใจนอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน

4.4.3 น าคะแนนจากผเชยวชาญมาหาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบองคประกอบการจดการเรยนร และหาคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรทงฉบบ โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) ของ ครอนบค (Cronbach) มคาเทากบ .787 4.4.4 จดท าแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก ฉบบสมบรณ จ านวน 20 ขอ เพอใชในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมทศกษาในการวจยตอไป 5. การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยครงน ผวจยไดทดลองและเกบขอมลในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 12 ชวโมง โดยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน

55

1. ผวจยวเคราะหปญหาการจดการเรยนร วชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวตจากการทไดสอบถามครและสมภาษณนกเรยนทเคยเรยนเรองนมาแลว รวมทงศกษาสภาพแวดลอมทางสงคม บรบทของชนเรยน และปญหาตาง ๆ ของนกเรยน 2. ชแจงวตถประสงคของการวจยใหนกเรยนกลมทศกษาทราบ และอธบายถงบทบาทหนาทของนกเรยนและผวจย 3. ท าการทดสอบกอนการจดการเรยนร โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยนชววทยาและแบบทดสอบการคดวเคราะห เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต 4. ด าเนนการจดการเรยนร เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต โดยจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรทเตรยมไว 5. น าขอมลทไดจากแบบการสงเกตในชนเรยนของนกเรยนเกยวกบการจดการ-เรยนรมาท าการวเคราะหเพอน าขอเสนอแนะไปเปนแนวทางในการพฒนากจกรรมการเรยนรใหมคณภาพยงขน 6. เมอเสรจสนการจดการเรยนรแลวท าการทดสอบหลงการจดการเรยนรดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต วดการคดวเคราะหของนกเรยน และวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร 7. ตรวจผลการสอบแลวน าคะแนนทไดไปวเคราะหดวยวธการทางสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร 8. น าขอมลทไดจากเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ประมวลผลและเรยบเรยงน าเสนอในรปความเรยง 6. การวเคราะห 6.1 วเคราะหคณภาพเครองมอ

1. หาคาดชนความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา ซงดจากคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบจดประสงคเชงพฤตกรรม โดยใชวธหาคาดชนความสอดคลอง (IOC)

2. หาคาดชนความสอดคลอง (IC) ระหวางขอสอบกบขนตอนในการคดวเคราะห 3. หาคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบวดผลสมฤทธทางการ

เรยนและแบบวดการคดวเคราะหเปนรายขอ โดยใชสตรการหาคาความยากงายและคาอ านาจจ าแนก 4. หาคาดชนความสอดคลอง (IC) ของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

และหาคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยการวเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค

5. หาคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบวดการคดวเคราะห โดยใชสตรคเดอร – รชารดสน 20

56

6.2 วเคราะหขอมล

1. ทดสอบความแตกตางของคะแนนของผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา และแบบวดการคดวเคราะหระหวางกอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชการทดสอบท ชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent)

2. การวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและการคดวเคราะหตอการจดการเรยนรโดยคะแนนในแตละขอเทากบ 1 คะแนน ถานกเรยนตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน ซงแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและแบบทดสอบการคดวเคราะหมระดบคะแนนเทากน

3. การวเคราะหผลการวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยวธการหาคาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของคะแนนจากแบบวดความพงพอใจตอ การจดการเรยนรวชาชววทยาโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกแปลผลคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจดงน

คาเฉลย 4.50 – 5.00 หมายถง มความพงพอใจในระดบมากทสด คาเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง มความพงพอใจในระดบมาก คาเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง มความพงพอใจในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง มความพงพอใจในระดบนอย คาเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง มความพงพอใจในระดบนอยทสด

7. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 7.1 สถตพนฐาน

7.1.1 การหาคาเฉลยเลขคณต (Mean) โดยใชสตร (Rosenthal, 2012: 31)

เมอ X หมายถง คาเฉลยเลขคณต Σ X หมายถง ผลรวมของคะแนนทงหมด n หมายถง จ านวนนกเรยนในกลมทศกษา 7.1.2 การหาคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชสตร (Rosenthal, 2012: 42-43)

S.D. = √ –

n-

X = Σ X

n

2

57

เมอ S.D. หมายถง คาเบยงเบนมาตรฐาน X หมายถง คาเฉลยเลขคณต X หมายถง คะแนนแตละตว n หมายถง จ านวนนกเรยนในกลมทศกษา 7.2 สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 7.2.1 หาคาดชนความเทยงตรง (Validity) ดานความเทยงตรงเชงเนอหา โดยพจารณาจากการหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item – Objective Congruence: IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา และแบบวดความสามารถในการแกปญหา ค านวณไดจากสตร (ทรงศกด ภศรออน, 2551: 50)

IOC = Σ R

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงค Σ R หมายถง ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N หมายถง จ านวนผเชยวชาญ

7.2.2 การหาคาความยาก (Difficulty : P) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและแบบวดความสามารถในการแกปญหา ค านวณไดจากสตร (Nitko, 1983: 288- 292) P = R

เมอ P หมายถง คาความยากของขอสอบแตละขอ

R หมายถง จ านวนผตอบถกในแตละขอ N หมายถง จ านวนผเขาสอบทงหมด 7.2.3 การหาคาอ านาจจ าแนก (Discrimination : r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและแบบวดความสามารถในการแกปญหา ค านวณไดจากสตร (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2551: 180)

r - n ⁄

n

n

58

เมอ r หมายถง คาอ านาจจ าแนกรายขอ RU หมายถง จ านวนผตอบถกขอนนในกลมสง RL หมายถง จ านวนผตอบถกขอนนในกลมต า 7.2.4 การหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและแบบวดความสามารถในการแกปญหา โดยใชสตรของ คเดอร-รชารดสน 20 (Kuder-Richadson 20 : KR-20) (ทรงศกด ภศรออน, 2551: 88-89)

rtt n

n- [ -

∑ pq

]

เมอ rtt หมายถง คาความเชอมนของแบบทดสอบ n หมายถง จ านวนขอแบบทดสอบ p หมายถง สดสวนของผทตอบถกในแตละขอ q หมายถง สดสวนของผทตอบผดในแตละขอ s หมายถง คะแนนความแปรปรวนทงฉบบ

7.2.5 การหาคาความเชอมนของแบบประเมนความพงพอใจ โดยการวเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach, 1990: 204)

[

∑

]

เมอ α หมายถง คาความเชอมนของแบบประเมนความพงพอใจ

k หมายถง จ านวนขอในแบบประเมนความพงพอใจ S2 item หมายถง ผลรวมของคาความแปรปรวนของแตละขอ S2 total หมายถง คะแนนความแปรปรวนทงฉบบ

7.3 สถตทใชในการตรวจสอบสมมตฐาน 7.3.1 การทดสอบคาท (t - test) ชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (Dependent Sample) เพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคะแนนผลสมฤทธทางการชววทยา และความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนกอนและหลงเรยน โดยใชสตร (บญชม ศรสะอาด, 2535: 109) ดงน

59

โดย df = n-1

t ∑

√n ∑ - ∑

n-

เมอ t หมายถง คาสถตทจะใชเปรยบเทยบคาวกฤตเพอทราบ ความมนยส าคญ

D หมายถง ผลตางระหวางคคะแนน n หมายถง กลมตวอยางหรอคคะแนน

60

บทท 4

ผลการวจย

จากการศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ซงผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมลดงน

1. ขอมลพนฐานของโรงเรยน 2. ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง 3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต 4. ผลการศกษาการคดวเคราะห 5. ผลการศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนร

1. ขอมลพนฐานของโรงเรยน โรงเรยนเดชะปตตนยานกล เปนโรงเรยนมธยมศกษาขนาดใหญและเปนโรงเรยน

ประจ าจงหวด ตงอยทเลขท 8 ถนนวฒนธรรม ต าบลสะบารง อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน รหสไปรษณย 94000 มเนอททงหมด 19 ไร 2 งาน 4/10 ตารางวา มสถานทราชการ เชน โรงพยาบาลปตตาน ทพกของขาราชการ และวทยาลยอาชวศกษาปตตานอยรอบรวและใกลเคยงบรเวณโรงเรยน โรงเรยนท าการสอนนกเรยนตงแตชนมธยมศกษาปท 1 ถงมธยมศกษาปท 6 มครผสอนสาระการเรยนรวทยาศาสตร 31 คน โดยนกเรยนทเขามาศกษาในโรงเรยนแหงน สวนใหญเปนนกเรยนทมาจากอ าเภอเมอง อ าเภอหนองจก และอ าเภอขางเคยงของจงหวดปตตาน

2. ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง ผวจยน าเสนอขอมลพนฐานของกลมตวอยาง คอ เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท

4/4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 โดยน าเสนอขอมลทวไป เชน เพศ ศาสนา ระดบผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา ภาคการเรยนท 1 ปการศกษา 2558 โดยรวบรวมขอมลจากการสอบถามอาจารยผสอน สอบถามจากนกเรยน งานทะเบยน ซงเปนขอมลพนฐานของกลมตวอยางในการท าวจยดงน

61

2.1 จ านวนและลกษณะของกลมตวอยาง กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 ก าลงศกษาในภาคเรยน

ท 2 ปการศกษา 2558 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล ซงผวจยสอนนกเรยนกลมตวอยางมาแลวตงแตภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ในภาคเรยนท 1 มนกเรยนจ านวน 39 คน แบงเปนเพศชาย 23 คน เพศหญง 16 คน สวนในภาคเรยนท 2 มนกเรยนยายเพมเขามาเปนเพศชาย รวมแลวมนกเรยนจ านวน 40 คน เพศชาย 24 คน และเพศหญง 16 คน มนกเรยนทนบถอศาสนาพทธจ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 45 และนบถอศาสนาอสลามจ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 55 โดยขอมลจะแสดงไวดงตารางท 3

ตารางท 3 ลกษณะของกลมตวอยางและรอยละจ าแนกตามเพศ และศาสนา

ลกษณะของกลมตวอยาง รอยละ

เพศ ชาย 60

หญง 40

ศาสนา พทธ 45

อสลาม 55

2.2 ระดบผลการเรยนวชาชววทยา

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 ภาคการเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ของนกเรยนกลมตวอยางกอนท าการทดลองมระดบผลการเรยนดงแสดงรายละเอยด ดงตารางท 4

ตารางท 4 จ านวนนกเรยนและรอยละของระดบผลการเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ของนกเรยนกลมทศกษาวชาชววทยากอนท าการทดลอง

ระดบผลการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 4.0 - - 3.5 4 10 3.0 10 25 2.5 13 32.5

62

ตารางท 4 จ านวนวนกเรยนและรอยละของระดบผลการเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ของนกเรยนกลมทศกษาวชาชววทยากอนท าการทดลอง (ตอ)

ระดบผลการเรยน จ านวน (คน) รอยละ 2.0 7 17.5 1.5 5 12.5 1.0 - - 0.0 - -

จากตารางท 4 พบวา ระดบผลการเรยนวชาชววทยาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 ภาคการเรยนท 1 ปการศกษา 2558 จะมระดบผลการเรยนทแตกตางกน ซงนกเรยนสวนใหญของหองเรยนน มผลการเรยน 2.5 และ 3.0 เปนสวนใหญมจ านวน 23 คน โดยคดเปนรอยละ 57.5 สวนนกเรยนทเหลออก 16 คน มระดบผลการเรยนดงน ผลการเรยน 3.5 จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 10 ผลการเรยน 2.0 จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 17.5 และผลการเรยน 1.5 จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 12.5 จากตารางพบวาไมมนกเรยนทไดระดบผลการเรยนเปน 0 1.0 และ 4.0

3. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต ผวจยไดใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา เรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวตทผวจยไดสรางขนเพอใชทดสอบนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก ซงไดน าขอมลมาวเคราะหคาทางสถตและทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) ผลวเคราะหปรากฏดงตารางท 5

ตารางท 5 คาสถตทดสอบทแบบสองกลมทไมอสระตอกนของคะแนนเฉลยผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาชววทยากอนและหลงจดการเรยนรของนกเรยนกลมตวอยางทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

การทดสอบ N X S.D. t-test p-Values

กอนเรยน 40 11.13 2.73 10.06** .00

หลงเรยน 40 16.93 3.47

**p< .01

63

จากตาราง 5 แสดงใหเหนวาคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกอน จดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกเทากบ 11.13 คะแนน มคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.73 และหลงจากทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมคะแนนเฉลยวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาเทากบ 16.93 คะแนน คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 3.47 เมอทดสอบความแตกตางทางผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาแลวพบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

4. ผลการศกษาการคดวเคราะห ผวจยไดใชแบบทดสอบวดการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก โดยแบบทดสอบนมคะแนนเตม 20 คะแนน ซงไดน าขอมลมาวเคราะหคาทางสถตและทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) ผลวเคราะหปรากฏดงตารางท 6

ตารางท 6 คาสถตทดสอบทแบบสองกลมทไมอสระตอกน ของคะแนนเฉลยการ คดวเคราะหของนกเรยนกอนและหลงจดการเรยนรของนกเรยนกลมตวอยางทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

การทดสอบ N X S.D. t-test p-Values

กอนเรยน 40 8.40 1.26 17.598** .00

หลงเรยน 40 12.90 1.79

**p< .01

จากตารางท 6 แสดงใหเหนวาคะแนนเฉลยการคดวเคราะหของนกเรยน กอนจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกเทากบ 8.40 คะแนน มคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.26 และหลงจากทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมคะแนนคดวเคราะหเทากบ 12.90 คะแนน คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.79 เมอทดสอบความแตกตางทางผลการคดวเคราะหของนกเรยนแลวพบวาผลการวเคราะหของนกเรยนมคาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

64

5. ผลการศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนร ผวจยไดใชแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ

การใชผงกราฟกซงมทงหมด 5 ดาน โดยน าขอมลทไดมาวเคราะหคาทางสถต ผลปรากฏดงตารางท 7 ตารางท 7 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบความพงพอใจตอการจดการเรยนร

โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกในแตละองคประกอบ

องคประกอบการจดการเรยนร X S.D. ระดบความพงพอใจ

1. ดานผสอน 1.1 ความตงใจและความกระตอรอรนในการสอน 4.20 .791 มาก 1.2 มความสามารถในการอธบายเนอหาไดชดเจน 4.28 .816 มาก 1.3 การเตรยมความพรอมในการสอน ความตรงตอเวลา

4.50 .599 มากทสด

1.4 การสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม 4.18 .675 มาก รวม 4.29 .720 มาก

2. ดานผเรยน 2.1 มความสนใจ กระตอรอรนในการเรยน 4.00 .716 มาก 2.2 ไดอภปรายแลกเปลยนความร ความคดเหนกบเพอนรวมกลม

4.05 .714 มาก

2.3 มการวางแผนคดหาค าตอบดวยตนเอง 3.75 .707 มาก 2.4 สามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน 3.93 .717 มาก

รวม 3.93 .713 มาก 3. ดานการจดกจกรรมการเรยนร 3.1 สอการสอนมความชดเจน เขาใจงาย 4.23 .698 มาก 3.2 การจดกจกรรมสงเสรมใหนกเรยนสนใจเรยน 4.23 .698 มาก 3.3 นกเรยนมโอกาสโตตอบและแสดงความคดเหน 4.20 .758 มาก 3.4 การท างานเปนคหรอกลมท าใหงานเสรจเรวและสมบรณ

3.95 .749 มาก

3.5 นกเรยนมความเขาใจและเชอมโยงเนอหาไดด 3.88 .723 มาก รวม 4.10 .725 มาก

65

ตารางท 7 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและระดบความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกในแตละองคประกอบ (ตอ)

จากตารางท 7 แสดงใหเหนวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปน

ฐานรวมกบการใชผงกราฟกมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมากในทกองคประกอบ ทงในดานบทบาทของผสอน ผเรยน การจดกจกรรมการเรยนร การวดผลและประเมนผล และประโยชนทไดจากการจดการเรยนร แมวาคะแนนเฉลยต าสดทไดเทากบ 3.82 ดานประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนรแตกยงอยในระดบความพงพอใจมาก

องคประกอบการจดการเรยนร X S.D. ระดบความพง

พอใจ 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 นกเรยนไดทราบและเขาใจผลงานทตนเองไดท า 4.05 .714 มาก 4.2 นกเรยนพอใจคะแนนทไดจากการท ากจกรรม 3.98 .862 มาก 4.3 การประเมนมความหลากหลาย 4.13 .648 มาก 4.4 นกเรยนชอบใหมการตชมจากผลงานทนกเรยนไดลงมอท า

4.08 .859 มาก

รวม 4.06 .770 มาก 5. ประโยชนทไดรบ 5.1 สามารถเชอมโยงเนอหาทเรยนโดยใชผงกราฟกใหเขาใจงายขน

3.93 .656 มาก

5.2 สามารถใชจนตนาการในการท าชนงานไดอยางเตมความสามารถ

3.83 .712 มาก

5.3 สามารถน าความรทไดไปเผยแพร สอนผอนได 3.70 .910 มาก รวม 3.82 .759 มาก

รวมเฉลย 4.04 .737 มาก

66

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเบองตน (pre-experimental research) เพอศกษา ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 วตถประสงคของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรองเคมทเปนพนฐานของ สงมชวตระหวางกอนและหลงทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

2. เพอเปรยบเทยบการคดวเคราะหของนกเรยนระหวางกอนและหลงจากทไดรบ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

3. เพอศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ การใชผงกราฟก ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สมมตฐานการวจย

1. ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยน

2. การคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟกหลงเรยนสงกวากอนเรยน

67

ขอบเขตของการวจย

1. ประชากร ประชากรทใชส าหรบการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน สายวทยาศาสตร-คณตศาสตร จ านวน 8 หองเรยน จ านวนนกเรยน 271 คน

2. กลมตวอยาง กลมทศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล

อ าเภอเมองปตตาน จงหวดปตตาน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 1 หองเรยน จ านวนนกเรยน 40 คน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling)

3. เนอหาวชา เนอหาทใชในการท าวจยในครงน เปนเนอหาในวชาชววทยา สาระการเรยนร

เพมเตม เรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต 4. ระยะเวลาทใชในการวจย การวจยครงน ด าเนนการจดการเรยนรในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558

ระยะเวลาทใช 12 ชวโมง (4 สปดาห) 5. ตวแปรทศกษา

5.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใช ผงกราฟก

5.2 ตวแปรตาม 5.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา 5.2.2 การคดวเคราะห 5.2.3 ความพงพอใจตอการจดการเรยนร

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย แบงเปน 2 แบบ คอ เครองมอทใชในการจดการเรยนร และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. เครองมอทใชในการจดการเรยนร ไดแก แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟก เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต ซงผวจยไดสรางขนจ านวน 1 แผน เวลา 12 ชวโมง ระยะเวลา 4 สปดาห มคาความเหมาะสมเฉลยเทากบ 4.05 และคาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.48 เมอเทยบเกณฑแลวอยในเกณฑทมความเหมาะสมมาก

68

2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐาน

ของสงมชวต แบบทดสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ มคาความยากระหวาง 0.33 – 0.80 คาอ านาจจ าแนกมคาตงแต 0.20 – 0.53 และคาความเชอมนเทากบ 0.80

2.2 แบบทดสอบวดการคดวเคราะหในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟก เปนแบบทดสอบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ มคา ความยากระหวาง 0.36 – 0.72 คาอ านาจจ าแนกมคาตงแต 0.20 – 0.60 และคาความเชอมนเทากบ 0.779

2.3 แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบ การใชผงกราฟก เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ของลเครท (Likert Scale) จ านวน 20 ขอ มคาความเชอมนเทากบ .787 การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงน ผวจยท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมลในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวน 12 ชวโมง โดยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน

1. ผวจยวเคราะหปญหาการจดการเรยนร วชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐาน ของสงมชวตจากการทไดสอบถามครและสมภาษณนกเรยนทเคยเรยนเรองนมาแลว รวมทงศกษาสภาพแวดลอมทางสงคม บรบทของชนเรยน และปญหาตาง ๆ ของนกเรยน 2. ชแจงวตถประสงคของการวจยใหนกเรยนกลมทศกษาทราบ และอธบายถงบทบาทหนาทของนกเรยนและผวจย 3. ท าการทดสอบกอนการจดการเรยนร โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต จ านวน 30 ขอ แบบทดสอบวดการคดวเคราะห จ านวน 20 ขอ โดยใชเวลารวมทงสน 60 นาท 4. ด าเนนการจดการเรยนร เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต โดยจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรทเตรยมไว และเกบรวบรวมขอมลของนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนร ทกครงทเรยนเสรจ 5. น าขอมลทไดจากการสงเกตนกเรยนเกยวกบการจดการเรยนรไปเปนแนวทาง ในการพฒนากจกรรมการเรยนรใหมคณภาพยงขน 6. เมอเสรจสนการจดการเรยนรแลวท าการทดสอบหลงการจดการเรยนรดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

69

จ านวน 30 ขอ ใชเวลา 30 นาท วดการคดวเคราะหของนกเรยน จ านวน 20 ขอ ใชเวลา 30 นาท และวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร จ านวน 20 ขอ ใชเวลา 20 นาท 7. ตรวจผลการสอบแลวน าคะแนนทไดไปวเคราะหดวยวธการทางสถตโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร 8. น าขอมลทไดจากเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ประมวลผลและเรยบเรยงน าเสนอในรปความเรยง

การวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลทเกบรวบรวมจากเครองมอทใชในการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกด าเนนการวเคราะหขอมลตามขนตอนดงน

1. วเคราะหขอมลของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวตดงน

1.1 การหาคาเฉลย ( ) รอยละ และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของ คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

1.2 ทดสอบคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา เรอง เคมทเปนพนฐาน ของสงมชวต ของนกเรยนกลมตวอยางกอนเรยนและหลงเรยนดวยสถตคาท ชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group)

2. วเคราะหขอมลของแบบทดสอบการคดวเคราะห ดงน 2.1 การหาคาเฉลย ( ) รอยละ และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของ

คะแนนแบบทดสอบการคดวเคราะห 2.2 ทดสอบคะแนนการคดวเคราะหของนกเรยนกลมตวอยางกอนเรยน

และหลงเรยนดวยสถตคาท ชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) 3. วเคราะหขอมลของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรดงน

3.1 วเคราะหผลการวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยวธการ หาคาเฉลย ( ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของคะแนนจากแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรวชาชววทยาโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกแปลผลคาเฉลยของคะแนนความพงพอใจ 4. น าขอมลทไดจากแบบบนทกหลงการจดการเรยนรมาวเคราะห ประมวลผลในรปความเรยง

70

สรปผลการวจย การวจยครงนผวจยไดศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการ-เรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สรปผลการวจย ดงน

1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก มผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

2. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก มการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก มความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก อภปรายผลการวจย

การวจยครงนผวจยไดศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการ-เรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผวจยจะน าเสนอการอภปรายผลตามหวขอดงน

1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก มผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนชววทยากอนเรยนเฉลยเทากบ 11.13 คะแนน จากคะแนนเตม 30 คะแนน และคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาหลงจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกเฉลยเทากบ 16.93 คะแนน คะแนนเตม 30 คะแนน และนกเรยนมคะแนนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เนองจากการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) เปนวธการจดการ-เรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยเปนรปแบบทเกดขนจากแนวคดทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivism) โดยเนนการสรางความรใหม ซงความรใหมไดมาจากการเชอมโยงความรเดมของผเรยน เพอใหผเรยนเกดทกษะในการคดขนสงตอไป โดยผเรยนตองใชกระบวนการท างานแบบกลมเพอระดมความคดและแกปญหาเปนหลกซงตองอาศยความเขาใจ โดยการเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานจะมลกษณะส าคญนนคอ ยดผเรยนเปนศนยกลาง เรยนรแบบกระบวนการกลม ครเปนผใหค าแนะน า มการใชปญหาเปนตวกระตน โดยปญหาทไดมาตองมลกษณะคลมเครอ สามารถแกปญหาไดหลายวธโดยทผเรยนคนควาจากสอภายนอก หาค าตอบดวยตนเอง (มณฑรา

71

ธรรมบศย, 2545: 11-17) เปนการจดสภาพการเรยนรของนกเรยนตามสภาพจรงโดยการเนนผเรยนเปนศนยกลาง นกเรยนสามารถเรยนรดวยตนเองตามความสามารถของตนเองโดยการเปดโอกาสใหนกเรยนคนควาขอมล เนอหาอนเพมเตมจากหนงสอทวไป หนงสอเรยน หรออนเทอรเนตโดยนกเรยนสามารถใชกระบวนการทหลากหลายในการคนควาจากปญหาทครเปนผก าหนดให ท าใหนกเรยนเกดการเรยนรวธการหาค าตอบโดยการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรทไดศกษาในบทเรยนกอนหนา มาใชใหเกดประโยชน มการวางแผนอยางเปนระบบและขนตอนในการหาค าตอบเพอความเขาใจ ความถกตองในการหาค าตอบ ทงนยงมผงกราฟกซงเปนตวชวยใหนกเรยนสามารถมองภาพรวมของเนอหาเรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวตไดทงหมด โดยผสอนใหอสระแกนกเรยนทจะสรางสรรคผลงาน ออกแบบผลงานเพอใหไดมาซงความเขาใจ จดจ าใหงายทสด เนองจากเนอหาในบทเรยนนโดยสวนใหญเนนการจดจ าเปนหลก ผเรยนจะมความเขาใจในเนอหาสาระทเรยนและจดจ าสงทเรยนรไดด นอกจากนนยงไดเรยนรการใชผงกราฟกในการเรยนรตาง ๆ ซงผเรยนสามารถน าไปใชในการเรยนรเนอหาสาระอน ๆ ไดอกมาก (ทศนา แขมมณ, 2557: 236)

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน นกเรยนไดด าเนนงานตามขนตอนของส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต (2550: 7-8) ไดสรปขนตอนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน ดงน 1. เชอมโยงและระบปญหา 2. ท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางทนาจะเปนไปได 3. ด าเนนการคนควา 4. สงเคราะหความร 5. สรปและประเมนคาของค าตอบ 6. น าเสนอและประเมนผลงาน ซงในแตละขนตอนนกเรยนจะตองเปนผลงมอปฏบตดวยตนเอง ครมหนาทคอยกระตนความสนใจ ชแนะแนวทางการหาค าตอบของนกเรยนโดยวางกรอบในการค าตอบวาตองเกยวกบเรองเคมทเปนพนฐานของสงมชวต สมพนธกบเรองสารอนทรย สารอนนทรย ซงจากการส ารวจความรเดมของนกเรยนพบวา นกเรยนบางสวนมความรเดมอยเชนการแสดงภาพแผนภมแสดงสดสวนของสารในรางกายคน นกเรยนสวนใหญสามารถตอบไดวาในรางกายของคนนนสดสวนทมมากทสดคอน า มประมาณ 65-70 % และมบางคนทตอบไดวาสารในรางกายทมรองลงมาจากน าคอสารชวโมเลกล แตไมทราบวาเปนสารกลมใด ท าใหนกเรยนสามารถสรปไดคราว ๆ เปนหวขอไดกวางๆ กอน จากนนครด าเนนกจกรรมการสอนโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก ซงมทงหมด 6 ขนตอนตามขนตอนของส านกงานเลขาธการสภาการศกษาแหงชาต (2550: 7-8) ซงครผสอนไดอธบายใหนกเรยนท าตามขนตอนดงกลาว เรมจากประเดนปญหาซงครเปนผก าหนดสถานการณมา 1 เรอง จากสถานการณ “บานหลงหนง เปนบานไม 2 ชน ขณะนไดเจอปญหาใหญ คอมสงมชวตชนดหนงมาอาศยเปนจ านวนมาก คอ ปลวก ซงสงผลใหบานไมเรมผพงนกเรยนมวธใด ทสามารถก าจดปลวก โดยหลกเลยงการใชสารเคม เนองจากสมาชกในบานแพสารเคม”

จากสถานการณดงกลาวนผสอนยดหลกแนวคดทวาผเรยนสามารถศกษาคนควาดวยตนเองโดยใชปญหากระตน รจกการท างานรวมกนเปนทมรวมถงการอภปรายเปนกลม แลวสรปเปน

72

ความรใหม ปญหาทก าหนดขนองกบสภาพของสงคมทประสบพบเจอ แตไมควรซบซอนมากนก ผเรยนสามารถเรยนร ท าความเขาใจและแกปญหาได ซงจากสถานการณนนกเรยนแตละคน แตละกลมจะตองทราบประเดนวาตองการอะไร ตองการก าจดปลวกซงเปนปรปกษกบทอยอาศย ของมนษยโดยการใชสารอะไรกไดทไมสงผลกระทบตอสมาชกในบาน จากนนครท าการแบงกลมนกเรยน โดยคละแตละกลมใหมนกเรยนทมความสามารถเกง ปานกลาง และออน โดยองจากเกรดวชาชววทยาในเทอมท 1 ปการศกษา 2558 เพอใหเกดความยตธรรมซงแบงนกเรยนไดทงหมด 7 กลมๆ ละ 5-6 คน โดยใหแตละกลมรวมกนแสดงใหเหน คาดเดาค าตอบลวงหนา ซงครใหอสระในการคาดเดา จงไดค าตอบจากการคาดเดาของนกเรยนแตละกลมดงน G1 เสนอ ท า EM ball ฉดใน รงปลวก G2 เสนอการใชพรกก าจดปลวก G3 เสนอการใชตะไคร ใบมะกรดก าจดปลวก G4 เสนอ ใชน าหมกก าจดปลวก G5 เสนอน าเมดนอยหนามาก าจด เปนตน

ในการหาค าตอบนนครก าหนดเงอนไขวาค าตอบของแตละกลมจะมสงทสนใจหรอตวแปรตนไมซ ากน จากนนขนตอนถดมานกเรยนท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางทนาจะเปนไปได เชน G2 เสนอการใชพรกในการก าจดปลวก นกเรยนเรมระดมความคดกนภายในกลมวาจะใชสวนไหนของพรก เชน ใชเมลดก าจด ปนพรกใหละเอยด หรอเนนเรองปรมาณของพรกทใช และตองมควบคมตวแปรอน ๆ รวมดวยหรอไม โดยครเปดโอกาสใหนกเรยนคนควาไดจากแหลง ขอมลทวไปเชน หนงสอเรยน คนควาเพมเตมในหองสมด หรอสบคนจากอนเทอรเนตทมแหลงอางองทความนาเชอถอ หลงจากทนกเรยนไดศกษาคนควาแลว ครมอบหมายงานใหนกเรยนท าผงกราฟกโดยใหอสระทางความคดแกนกเรยน ซงนกเรยนสวนใหญท าเปน Mind mapping บางกท าเปน Concept map เพอทผงกราฟกจะเปนสวนหนงทชวยเพมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาเนองจากเปนการทบทวนบทเรยนแลวสรป อาจจะท าใหนกเรยนเกดทกษะทสามารถเพมศกยภาพในการเรยนของนกเรยนได การทบทวนเนอหาทไดเรยนโดยเนอหาทใชในการท าชนงานโดยยดจากเนอหาในหนงสอแบบเรยนชววทยาเพมเตม เลม 1 เปนหลกสรปเนอหาใหกระชบและเขาใจใหมากทสด ประกอบไปดวยภาพ แผนภม แผนผงหรอระบายดวยส ใชเทคนคทชวยใหจดจ าไดงาย เปนตน ซงสงเหลานจะชวยใหนกเรยนไดท าความเขาใจกบเนอหาบทเรยน ทบทวนเนอหาไดลวงหนา ซงนกเรยนตองเชอมโยงกบเรองเคมทเปนสวนหนงของสงมชวตดวย นนคอตองทราบวาองคประกอบของตวแปรตนทจะใชในการทดลองนนมอะไรบาง มองคประกอบของสารอนทรยหรอสารอนนทรย มสารเคมหรอเปนพษตอสงแวดลอมหรอไม เปนตน

หลงจากทนกเรยนไดเรยนรเนอหาจากภายนอกหองเรยนแลวเมอเขาในชนเรยน ผสอนไดจดกจกรรมโดยใหผเรยนไดน าความรมาอภปรายและขยายความรรวมกนระหวางเพอนรวมชนเรยนและผสอน โดยในหองเรยนใชวธการสอนทแบงเปนขนซงประกอบดวย 6 ขน ขนแรก เปนการเชอมโยงในขนตอนนผสอนไดยกสถานการณมาใหผเรยนเพอกระตนใหผเรยนมความสนใจ อยากรอยากเหน ในขนตอนนผเรยนในแตละกลมจะตองเชอมโยงถง

73

ปญหาทเกดขนวาสถานการณนนตองการอะไร โดยใหผเรยนเขยนสงทคดไว เขยนเคาโครงในกระดาษทผสอนจดเตรยมไวให ขนท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางทนาจะเปนไปได เมอผเรยนไดท าความเขาใจกบปญหาแลวโดยตโจทยใหไดวาโจทยตองการอะไร คอตองการก าจดปลวกโดยสงทน ามาก าจดนนจะไมสงผลตอสขภาพของผทอาศยอยในบาน และผเรยนจะก าหนดแนวทางทนาจะเปนไปไดวามสงใดบางทสามารถก าจดปลวก จากขนตอนนนกเรยนบางกลมมค าถามหรอสงทสงสยแตกตางกน บางกคดน าสมนไพร เชน ตะไคร พรก มะกรด บางกใชน าหมก ซงผสอนใหผเรยนสรปกนภายในกลมวาจะใชสงใด โดยก าหนดใหแตกลมเลอกมาเพยง 1 อยางเทานน เพอน าไปสการสบเสาะคนหาขอมลตอไป และน าไปเขยนลงในแผนกระดาษทครแจกใหโดยเขยนใหครบถกตองตามกระบวนการทางวทยาศาสตรซงถอเปนการบรณาการความรทนกเรยนเคยไดศกษาแลว โดยสวนใหญผเรยนจะ-เสนอชอของสมนไพรมาก าจดปลวกแลวน าสมนไพรมาประยกตใชในบทเรยนเรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวตวาเกยวกนอยางไร ในสมนไพรชนดทผเรยนสนใจประกอบดวยสารใด มโครงสรางใดเปนหลก เมอแตละกลมไดตวแปรตนทจะใชในการก าจดปลวกแลว กสามารถด าเนนในขนตอนตอไปได ขนด าเนนการศกษาคนควา ในการด าเนนการคนควาขอมล แตละกลมจะตองศกษาคนควาวาตวแปรทสนใจอยางละเอยด โดยในการสบคนขอมล ผเรยนสามารถคนจากหนงสอแบบเรยน หนงสอคมอทวไป หรอจากอนเตอรเนตทมแหลงขอมลทนาเชอถอ หรอแหลงขอมลอน ๆ เพมเตม และเขยนลงในกระดาษทผสอนเตรยมให โดยเขยนเปนขนตามกระบวนการทางวทยาศาสตร คอเรมจากมปญหาหรอสงทสนใจ แลวตงสมมตฐาน มการทดสอบสมมตฐาน การทดลอง ตวแปรตน ตวแปรตาม ตวแปรควบคมตามดวยสรปและอภปรายผลการทดลอง ในขนของการสรปและอภปรายผลการทดลองนน ผสอนใหนกเรยนสรปและอภปรายอางองจากขอมลทผเรยนไดสบคนมากอนหนา ขนสงเคราะหความรและขนสรปและประเมนคาของค าตอบ เปนขนตอนทใหผเรยนไดลงมอปฏบตสรางผลงานขนเองในรปของผงกราฟก โดยผสอนก าหนดใหผเรยนสามารถสรางผลงานไดโดยท าเปนงานคตอ 1 ชนงาน ผงกราฟกทผเรยนสรางขน เกดจากการรวบรวมเนอหาในแตละหวขอยอยของบทเรยนแลวสรปออกมา ผงกราฟกทผเรยนไดสรางขนนนสวนใหญอยในรปแบบ Mind Mapping ทใสเนอหาและรปภาพ ประมาณ 7 – 10 แผน มเพยงบางสวนทท าเปน Concept Map ทใสเนอหาหลกแลวแบงออกเปนขน ๆ และเปนขนทผเรยนสามารถวเคราะห และสงเคราะหขอมลวาตวแปรนน ๆ มขอเทจจรงอยางไร มสารใดทสามารถก าจดปลวกได สารนนมองคประกอบอะไรบาง สงผลกระทบตอชวตหรอสงแวดลอมหรอไม รวบรวมขอมลและสรปตามกระบวนการ ขนตอนของการแกปญหา เชน G6 ใชใบขเหลกในการก าจดปลวก โดยน าใบขเหลกผสมน าไปปนละเอยดแลวน าไปใสในภาชนะทเตรยมปลวกไว โดยออกแบบการทดลองโดยใชปรมาณใบขเหลก 5 กรม และ 10 กรมในการก าจดปลวก โดยมตวแปรควบคมในเรองจ านวนของปลวกทใชในการทดลองมจ านวนเทากน ดงนนกจกรรมการเรยนรนจะชวยใหผเรยนเกดกระบวนการท างานรวมกน เกดการยอมรบความคดเหนของเพอนบนวถทางแบบประชาธปไตย รจกบทบาทหนาทของตนเองในการรวมมอกบกลมเพอเสาะแสวงหาความร (Savery, 2006: 9-21) ซงเปนกระบวนการจดการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขนโดยสรางความรจากกระบวนการท างานกลม ปญหาจะเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล การสบคนหาขอมล

74

และกระบวนการคดขนสง ซงจะเปนทกษะทจ าเปนในศตวรรษท 21 โดยเฉพาะอยางยงกระบวนการคดตดสนใจและการสะทอนคด ซงเปนคณลกษณะทส าคญควรแกการสงเสรมใหเกดกบผเรยนในศตวรรษท 21 ประการส าคญคอ การรวมคด รวมท า รวมแกปญหา ระหวางผเรยนและผสอน(Hmelo-Silver and Barrows, 2006) เมอแตละกลมออกแบบการทดลองก าหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมไดแลว จงเขยนสรปโดยอางองจากแหลงขอมลทนกเรยนไดศกษาคนความา ใหผเรยนแตละกลมประเมนผลงานและการจดการเรยนรวามความเหมาะสมมากนอยเพยงใด พยายามตรวจสอบแนวคดภายในกลมของตนเองอยางอสระ ผเรยนน าขอคนพบทไดจากการปฏบตมาอภปรายและแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอใหเกดการสงเคราะหความรทสามารถน าไปปรบใชไดอยางตอเนอง

เนองจากการทดลองครงนไมไดท าการทดลองจรง จงใหนกเรยนแตละกลมศกษาหาขอมลใหสมบรณมากทสด เพอทจะน าเสนอตอกลมเพอน ๆ และแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน พรอมทงเขยนแหลงอางองมาดวย จากการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานขางตนสงผลใหนกเรยนเพมการคดวเคราะหปญหา ตความประเดนปญหาไดถกตอง เปนคนชางสงสย ชางถาม สวนผงกราฟกชวยใหนกเรยนเกดทกษะในการสรปความ สรปเนอหาใหเปนล าดบขนตอน งายตอการจดจ าซงมสวนชวยใหผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาของนกเรยนเพมขน ขนท 6 น าเสนอและประเมนผลงาน ผเรยนน าขอมลทไดมาจดระบบองคความรและน าเสนอผลงานในกจกรรม Gallery walk โดยผสอนและผเรยนรวมกนประเมนการเรยนร โดยผสอนประเมนกจกรรมจากผลงานทผเรยนสราง ขนตอนในการสบเสาะ คนควา สมมตฐาน ตวแปรตน ตวแปรตาม ตวแปรควบคม ตองสมเหตสมผล การอภปรายผล เขาใจและชดเจน โดยผสอนเตรยมแบบประเมนการใหคะแนนแจกใหแตละกลมเพอประเมนกลมเพอน

การเรยนการสอนโดยใชปญหาเปนฐานจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมความหมาย สามารถพฒนะทกษะกระบวนการตาง ๆ อนเปนทกษะทจ าเปนตอการด ารงชวตและ การเรยนรตลอดชวต ผสอนและผเรยนตางกมบทบาทรวมเรยนรไปดวยกน ฝกกระบวนการวเคราะหปญหาและแกปญหารวมกน เขาใจในปญหาอยางชดเจน มองเหนทางเลอกและวธการทหลากหลายในการแกปญหา (ทศนา แขมมณ, 2553) ตลอดจนการตดตามประเมนผลการเรยนรทตองบรณาการศาสตรตาง ๆ ไวดวยกน ทงน เนองจากสภาพปญหาในปจจบนมความซบซอนมากยงขน การเรยนรทองจ าเนอหาสาระแคในชวโมงเรยนอาจจะน าไปใชไดนอย แตสภาพปญหาทผเรยนและผสอนประสบพบเจอคอบทเรยนทจะน าพาใหเกดการสรางปญญาไดอยางแทจรง

ผลการวจยในครงนสอดคลองกบงานวจยของซาฟนา หลกแหลง (2552: 109) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา หนวยการด ารงชวตของพช เรอง การสบพนธของพชดอก ทไดจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม มผลสมฤทธทางการเรยนหลงจดการเรยนรสงกวากอนจดการเรยนรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงกลาวไววาการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม จะเนนนกเรยน

75

เปนส าคญ นกเรยนมสวนรวมโดยตรงในการเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนไดคนพบปญหาดวยตนเอง โดยใชกระบวนการกลม ท าความเขาใจกบปญหาและวางแผนการเรยนรวมกน ไดแลกเปลยนความร สามารถแสดงความคดเหนอยางอสระ ท าใหนกเรยนกระตอรอรนในการแสวงหาขอมลความรดวยตนเองจากแหลงตาง ๆ ในท านองเดยวกนกบงานวจยของวรรณภา ชนนอก (2558: 85) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทไดจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน โดยมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เนองมาจากผเรยนเรยนรดวยตนเอง ผสอนเปนเพยงผแนะน า อกทงสถานการณแตละสถานการณเปนสถานการณทใกลตวนกเรยนและเกดขนไดจรงในชวตประจ าวนท าใหนกเรยนสามารถเชอมโยงความรเขากบชวตจรงโดยไมตองเครงเครยดในการทองจ า ท าใหนกเรยนมความสนใจทจะตอบค าถาม

นกเรยนสามารถคนควาขอมลจากแหลงเรยนรทครจดไวท าใหนกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองเพมขนสอดคลองกบงานวจยของอไร ค ามณจนทร (2554: 127) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตร ทไดจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานกบการจดการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 5 ขน ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานสงกวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 5 ขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยไดสนบสนนวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชปญหาเปนฐานมผลสมฤทธสงกวาเนองมาจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนการ-จดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานในชวตประจ าวนของนกเรยนทนกเรยนอาจพบมากเปนจดตงตนของกระบวนการเรยนร และเปนตวกระตนในการพฒนาทกษะการแกปญหาดวยเหตผล โดยเนนใหผเรยนเปนผตดสนใจในสงทตองการแสวงหาความรดวยตนเอง และรจกการท างานรวมกนภายในกลมผเรยนโดยทครจะมสวนรวมนอยทสด สอดคลองกบงานวจยของทพรตน สตระ (2550: 65) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชเทคนคผงกราฟก ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการสอนโดยใชเทคนคผงกราฟกมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาการสอนแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยไดอธบายเพมเตมวาจากการสงเกตระหวางด าเนนการสอน หลงจากทเรยนรนกเรยนสามารถเชอมโยงความรเดมกบความรใหมได สามารถรวบรวมขอมลเพอน ามาตความและสรปความรดวยตนเอง แลวน าเสนอในรปแบบของผงกราฟกในแบบตาง ๆ ซงสอดคลองกบทฤษฏการเรยนรอยาง มความหมายของเดวด ออซเบล (David Ausubel) กลาวคอ การเรยนรจะมความหมายตอเมอสงทเรยนรสามารถเชอมโยงกบความรเดมได และสอดคลองกบงานวจยของนงคลกษณ ทองมาศ (2548: 80) ทไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรโดยใชเทคนคผงกราฟก ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการสอนทใชเทคนคกราฟก มคาเฉลยคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวาคาเฉลยคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และสอดคลองกบงานวจยของ Hawk (1986: 81) พบวาการใชผงกราฟกเปนเทคนคทชวยสงเสรมดาน

76

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโดยใชหนงสอเรยนรวมกบการใชผงกราฟก ท าใหนกเรยนกลมนไดรบคะแนนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธสงกวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชหนงสอเรยนเพยงอยางเดยว

ดวยเหตนผลการวจยสรปไดวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนย- ส าคญทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

2. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก มการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมคะแนนเฉลยการคดวเคราะหกอนจดการเรยนรเทากบ 8.4 คะแนน และคะแนนเฉลยหลงจดการเรยนรเทากบ 12.90 คะแนน จากคะแนนเตม 20 คะแนน โดยมคะแนนเฉลยสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เนองจากการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกเปนวธการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ กระตนใหผเรยนรสกสนใจการเรยนมากขนโดยการก าหนดปญหาหรอสถานการณมาให ท าใหนกเรยนไดคดไตรตรองโจทยปญหานน ๆ ไดรวมกนคดวเคราะห ไขปญหา ไดฝกทกษะการสบคน คนควาขอมลจากแหลงเรยนรอนเพมเตม เชน หนงสออานเพมเตมในหองสมด การใชอนเตอรเนตซงมขอมลหลายแหง หลายทมาซงนกเรยนจะตองวเคราะหวจารณ พจารณาถงความนาเชอถอของเวบไซตนน ๆ การคดวเคราะหเปนการคดแบบหนงในกลมของทกษะการคด และจดเปนทกษะการคดขนสงเนองจาก ในการคดวเคราะห ผคดตองท าพฤตกรรมการคดหลายอยางไดแก การสงเกต จ าแนก แยกแยะ เชอมโยง ดงนน จงมค าทแสดงพฤตกรรมเหลานอยในความหมายของการคดวเคราะหดวย (นวลจตต เชาวกรตพงศ, 2557: 8) นอกจากนยงท าใหเกดกระบวนการเรยนรแบบกลม นกเรยนไดปรกษา หารอกนและไดรวมกนอภปรายภายในกลม อกทงไดใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรซงเปนความรเดมทนกเรยนเคยเรยนมาแลวมาใชในการจดการเรยนรครงน สงทนกเรยนไดจากการเรยนในครงนคอนกเรยนสามารถจบประเดนและเรองราวตางๆ ไดด สามารถตความ จ าแนกแยกแยะองคประกอบของสงนนได จดหมวดหมของสงทแยกออกมาได มองเหนความสมพนธและความส าคญของรายละเอยดตาง ๆ ไดด และมความสามารถในการสรปและประยกตใชสงทสรปได (ไพฑรย สนลารตน, 2554: 151) ในการจดการเรยนรผวจยไดท าแบบทดสอบโดยการใชค าถามตามจดมงหมายทางการศกษาดานพทธพสยของ Bloom ทมาปรบปรบปรงใหม มล าดบขน 6 ขน ไดแก ความจ า ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะห การประเมนผล การคดสรางสรรค ซงในทนผวจยใหความส าคญกบตวแปรการวเคราะห ซงถอเปนความคดพนฐานทผเรยนพงมเพอพฒนาศกยภาพตอไป

77

จนสามารถตกผลกทางความคดเกดเปนความคดสรางสรรค คดรวบยอดได ซงผลการวจยในครงน เนองจากในการจดกจกรรมการเรยนร ในขนตอนของการคนควาขอมล การสงเคราะห การสรปและประเมนคานน นกเรยนจะสรางผงกราฟกขนจ านวน 1 ชน ซงกอนทจะสรางผงกราฟกนน นกเรยนจะตองอานเนอหาใหเขาใจและคนควาเนอหาทเกยวของเพมเตมใหมากพอแลวจงวเคราะหใหไดแกน ของเนอหาทจะน าไปวาดเขยนในผงกราฟก ประมวลเนอหาทส าคญแลวสรปลงในผงกราฟก นกเรยนสามารถวาดโครงสรางทางเคมดวยปากกาทเนนสทแตกตางกนเพอใหจดจ าไดงาย จากผลงานการสรางผงกราฟกของนกเรยน นกเรยนมความสนใจในการสบคนเนอหาเพมเตม สอบถามผวจยเรอง การสรางผงกราฟก นกเรยนบางกลมไดน าตวอยางรปแบบมาเปนแนวทางในการสรางผลงาน จากผลงานของนกเรยนณรงคฤทธและอามน แสดงใหเหนวานกเรยนมความกระตอรอรนในการสรางชนงาน มความสนใจทจะสรางสรรคผลงานอยางประณต สวยงาม มความคดสรางสรรคในการสรางผลงาน นกเรยนมความภมใจตอผลงานทไดสรางขน นกเรยนพอใจทจะใหผวจยชนชมและแสดงความคดเหนกบผลงานทตนเองไดสรางขน เปนการผสมผสานระหวางวทยาศาสตรและศลปะ นกเรยนพอใจและตองการรบความชมจากผวจยและพองเพอน เชนเดยวกบของนกเรยนลนา ทสรางผลงานแตกตางจากเพอน เขยนสรปไดกระชบและเขาใจ เนนเนอหาหลกและเพมสสนใหชนงานไดด สอดคลองกบงานวจยของสทธพงศ กนวะนา (2558: 157 ) ไดศกษา ผลการวจยพบวาผลความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการเรยนแบบรวมมอหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 อาจเนองจากไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการเรยนแบบรวมมอมกระบวนการและขนตอนทสงเสรมความสามารถในการคดวเคราะหโดยการเรยนรทเรมตนจากปญหาทเกดขน ท าใหนกเรยนเกดความอยากรอยากเหน แสวงหาความรเพอใหไดค าตอบและยงเปดโอกาสใหนกเรยนไดท างานรวมกนท าใหนกเรยนรสกสนกสนาน มความสขในการเรยน รจกแบงหนาทความรบผดชอบตอเพอนรวมงาน สอดคลองกบงานวจยของถนอม เออสนทรสกล (2559: 126 ) ไดการศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบเทคนคการใชค าถามทมตอทกษะการแกปญหาทางคณต- ศาสตรและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาคณตศาสตร พบวาการคดวเคราะหของนกเรยนหลงจดการเรยนรมคาเฉลยสงกวากอนจดการเรยนรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเปนเพราะการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบเทคนคการใชค าถามเปนการจดการเรยนรทใชปญหาเปนตวกระตน ใหนกเรยนเกดความอยากรอยากเหน ตองการหาค าตอบ มการเรยนรรวมกนอยางเปนระบบ สอดคลองกบมณฑรา ธรรมบศย (2545: 13) กลาววาการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานเปนรปแบบการสอนทสามารถน ามาใชในการพฒนาคณภาพการเรยนรได ท าใหผเรยนเกดการคดวเคราะห คดแกปญหา มสวนรวมในการเรยนการท ากจกรรมกลม

78

ผลการวจยสรปไดวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก มความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก จากผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/4 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก โดยมคะแนนเฉลยเทากบ 4.04 จากการประเมนความพงพอใจตอการจดการเรยนรทง 5 ดาน คอบทบาทดานผสอน บทบาทดานผเรยน ดานการจดกจกรรมการเรยนร ดานการวดและประเมนผลและ ดานประโยชนทไดรบจากการจดกจกรรมการเรยนร พบวานกเรยนมความพงพอใจในระดบมากทงหมด โดยมคะแนนเฉลยในแตละดานคอ บทบาทดานผสอนเทากบ 4.29 บทบาทดานผเรยนเทากบ 3.93 ดานการจดกจกรรมการเรยนรเทากบ 4.10 ดานการวดและประเมนผลเทากบ 4.06 และ ดานประโยชน ทไดรบจากการจดกจกรรมการเรยนรเทากบ 3.82 ผวจยขอน าเสนอในแตละดานดงน

3.1 บทบาทดานผสอน นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก เนองจาก

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เปนวธการจดการเรยนรทแตกตางออกไปจากเดม นนคอการจดการเรยนรแบบบรรยาย ซงท าใหนกเรยนไมมสวนรวมในชนเรยน ดงนนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เปนการจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความสามารถอยางอสระ โดยทครผสอนเปนเพยงผทใหค าปรกษา ชแนะแนวทางการหาค าตอบเทานน ครมกจะมค าถามมาเปดประเดนเพอเปนการกระตนใหนกเรยนรสกสนใจ และมสวนรวมมากทสด

3.2 บทบาทดานผเรยน นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก เนองจากการ

จดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เปนการจดการเรยนรทใหนกเรยนมสวนรวมในชนเรยนมากทสด ท าใหนกเรยนมความสนใจ นกเรยนสามารถปรกษา วเคราะห แลกเปลยนความรและรวบรวมขอมลทหาไดภายในกลมของตนเอง และเปดโอกาสใหนกเรยนไดน าเสนกจกรรม ทไดจดขนในชนเรยน โดยกจกรรมนนตองด าเนนการเปนขนตอน เปนระบบใหถกตองเพอใหนกเรยนสามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวน หรอศาสตรสาขาอน ๆ นกเรยนมโอกาสสรางสรรคชนงานไดอยางอสระ นกเรยนมความภาคภมใจกบชนงานทนกเรยนสรางขน มความพอใจในการแสดงชนงานของตนเองแกผวจย และเพอนรวมชนเรยน

79

3.3 ดานการจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก เนองจาก

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เปนวธการจดการเรยนรทกระตนความสนใจของผเรยน จดกจกรรมทสอดคลองกบสงทพบเจอในชวตประจ าวนใหมากทสดและเปดโอกาสใหนกเรยนโตตอบแสดงความคดเหนได มชนงานใหนกเรยนท างานเปนคเปนกลม ฝกใหนกเรยนท างานรวมกบผอนได มความตงใจและพอใจกบชนงานทนกเรยนไดสรางขน ซงนกเรยนสามารถใชชนงานทตนเองไดลงมอปฏบตไปอานทบทวนเพอใชในการทดสอบตอไป

3.4 ดานการวดและประเมนผล นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก เนองจากการ

จดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เนองจากนกเรยนสามารถวดและประเมน ผลงานของตนเองและกลมเพอนได มการวดการประเมนทหลากหลาย นกเรยนชอบใหมการแสดงความคดเหน ตชมผลงานของแตละกลม ท าใหนกเรยนไดรบแรงบนดาลใจในการท างานครงตอไป

3.5 ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมาก เนองจาก

การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก เนองจากนกเรยนสามารถน าความรไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนได ไดเผยแพรขอมลความรแกผอนได นกเรยนสามารถสรางผลงานไดอยางเตมศกยภาพ นกเรยนมความภาคภมใจในตนเอง ภาคภมใจในความส าเรจของชนงานของตนเอง และยงสามารถน าไปใชประโยชนตอไปได

ผลการวจยแสดงใหเหนวา การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใช ผงกราฟก เปนอกวธหนงทชวยใหนกเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนร และเปนหนงวธทท าใหนกเรยนมความสนใจ กระตอรอรนในการจดการเรยนร สงเสรมใหนกเรยนรจกคด รจกแกปญหา เรยนรการท างานเปนกลม เปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความสามารถอยางเตมศกยภาพ โดยทฤษฎของ Roger อางใน ทศนา แขมมณ (2557 : 70) เชอวามนษยจะสามารถพฒนาตนเองไดดหากอยในสภาพการณทผอนคลายและเปนอสระ การจดบรรยากาศการเรยนทผอนคลายและเออตอการเรยนร และเนนใหผเรยนเปนศนยกลางโดยครใชวธการสอนแบบชแนะ และท าหนาทอ านวยความสะดวกในการเรยนรใหแกผเรยนและการเรยนรจะเนนกระบวนการเปนส าคญ จากการวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรซงผลการวจยนกเรยนมความพงพอใจในระดบมาก และจากขอเสนอแนะ/แสดงความคดเหนของนกเรยน มดงน “ ... ทอธบายเนอหาใหผมเขาใจในหลาย ๆ จดทผมยงออนอยครบ” Student 1 “ ... ผมสามารถเขาใจงายขน จากกจกรรมทจดในหองเรยน” Student 2 “ ... ชอบทครสอนสนก ไมนาเบอ มกจกรรมใหท า” Student 3

80

“ ... รสกสนกทไดเรยนชวะแบบน ครสอนสนกครบ” Student 4 นกเรยนสวนใหญแสดงความคดเหนในดานบทบาทของผสอน และดานการจดกจกรรมการเรยนร เนองจากเปนการจดการเรยนรทตางออกไปจากเดมทครจะเปนศนยกลางการเรยนร คอการสอนแบบบรรยายหนาชนเรยน โดยนกเรยนจะท าหนาทจดบนทกสงทผสอนถายทอดความรออกมา ซงท าใหนกเรยนรสกเบอ ไมสนก ไมอยากเรยน เปนตน ซงจากการจดกจกรรมในชน-เรยนนนไดเปดโอกาสใหนกเรยนไดรวมท ากจกรรมรวมกบเพอนในกลม ไดพดคย แลกเปลยนความคด นกเรยนสามารถใชทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรมาใช ไดวาดเขยน ท ากจกรรมในกระดาษทครเปนผเตรยมไวให ซงท าใหนกเรยนรสกสนก ไมเครยด ไมเบอ และยงเปนการสรางความสมพนธทด มการแลกเปลยนความคดระหวางกลมดวยกจกรรม Gallery walk โดยใหแตละกลมแสดงผลงานของตนเองไวบรเวณทก าหนดให และใหแตละกลมน าเสนอตอหนาครผสอนและเพอนนกเรยน โดยทนกเรยนจะเวยนกนส ารวจ จดบนทก และใหคะแนนในแตละกลม ท าใหบรรยากาศในชนเรยนมสสนมากขน สนกสนาน นกเรยนกลาเขาหาครผสอน นกเรยนรสกพอใจกบการจดกจกรรมในชนเรยน ซงเปนการเรยนอยางมความสข สวนดานการวดและประเมนผล ผสอนวดไดจากความเขาใจของของนกเรยนจากผลงาน ประเมนไดจากการน าเสนอผลงานของนกเรยนและการแสดงความคดเหนของเพอนในชนเรยน สวนดานประโยชนทไดรบการกจกรรม ประเมนจากความตงใจของนกเรยน ผลงานทนกเรยนไดลงมอท า และความสขทเกดจากการเรยนรรวมกนของนกเรยน ซงสอดคลองกบงานวจยของไพลน สวางเมฆารตน (2555: 128-129) ไดศกษาความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรแบบใชปญหาเปนฐาน ซงผลการวจยพบวานกเรยนมความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนในระดบมากทสด โดยไดกลาววาอาจเนองจากการจดการเรยนรมเนอหาสาระทเขาใจงาย สามารถน าไปประยกตใชในชวตประจ าวน กจกรรมการเรยนรนาสนใจ ทกคนไดมสวนรวมในการเรยนรและแกปญหา ไดแลกเปลยนเรยนรรวมกน ชวยเหลอกน ในกลม เปดโอกาสใหนกเรยนมความอสระในการศกษาคนควา สอดคลองกบงานวจยของนจญมย สะอะ (2551: 121-122) ไดศกษาความพงพอใจตอการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานผลการ วจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานมความพงพอใจอยในระดบสงทก-ดาน ทงนผวจยกลาววาอาจเปนเพราะวาการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานเปนการรวมกลมเพอแกปญหาทชวยใหนกเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคหลายประการ เชน ใหความรวมมอในกจกรรม ยอมรบฟงความคดเหนของเพอนรวมกลม ผเกดความสนกสนาน กระตอรอรนทจะเรยน ไดซกถาม แสดงความคดเหนและพงพอใจในการท ากจกรรมเพราะมความเปนอสระ และสอดคลองกบงานวจยของสเทพ แพทยจนลา (2557: 85) ไดศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรองดลยภาพของสงมชวต โดยการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน ผลการวจยพบวาหลงจากทผานการจดการเรยนรตามรปแบบดงกลาวแลวนกเรยนสวนใหญของชนเรยนมความพงพอใจในระดบมาก

81

ทง 4 ดาน คอ ดานบทบาทของครผสอน บทบาทของผเรยน กจกรรมการเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล

จากผลการวจยไดสรปไดวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน รวมกบการใชผงกราฟกมความพงพอใจตอการจดการเรยนรในระดบมากของทง 5 ดาน ซงผวจยไดวเคราะหแยกในแตละดาน เนองจากในแตละดาน แตละบทบาทของทงผสอนและผเรยน หรอแมกระทงกจกรรมทจดขนในชนเรยนสามารถบงบอกถงความพงพอใจของผเรยนทงสน การแยกวเคราะหจงสามารถสะทอนผลของการวจยเพอน าไปปรบปรง แกไขสงทยงบกพรองและเพมเตมสงทยงขาดหายไป ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลวจยไปใช 1.1 ควรสงเสรมใหนกเรยนสามารถบรณาการรวมกบวชาเคมหรอศาสตรสาขา

ทเกยวของเพอทนกเรยนน าเอาความรทศกษาไปประยกตใชรวมกน 1.2 ครผสอน จะตองเตรยมความพรอมในเรองแผนการจดการเรยนร ใหม

ความสอดคลองกบเนอหาและการจดกจกรรมทมความหลากหลายใหมากขน การวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรของนกเรยนในแตละคาบ สถานทจดกจกรรมการเรยนร สภาพแวดลอม รวมถงหนงสออานเพมเตม ใบความร และวสดอปกรณทจ าเปนตองใชในการจดกจกรรมการเรยนร เพอใหการเรยนการสอนมประสทธภาพสงสด

1.3 ครผสอนควรชแจงกอนการจดการเรยนร เพอใหนกเรยนเขาใจรปแบบและ วตถประสงคของการจดการเรยนร เพอใหการด าเนนการจดการเรยนรสามารถพฒนาและสงเสรมนกเรยนไดเตมตามศกยภาพ

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผง

กราฟกกบตวแปรอน ๆ เชน ความสามารถในการแกปญหา การคดอยางมวจารณญาณ เปนตน 2.2 ควรมการศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผง

กราฟกกบการสอนในสาระวทยาศาสตรอน ๆ เชน วชาเคม วชาฟสกส วชาคณตศาสตร เปนตน 2.3 ควรมการศกษาเปรยบเทยบความแตกตางทางดานระดบชนเรยน เพศ ใน

การจดการเรยนร

82

บรรณานกรม เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2547). การคดเชงวเคราะห. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. จรส สวรรณเวลา. (2558). การเปลยนแปลงในอนาคต เหมอนพายทพดท าลายสงทเคยคงอยใน

ปจจบน. สบคนเมอวนท 15 พฤศจกายน 2558, สบคนจาก : http://www.psu.ac.th/th/node/7174

ซาฟนา หลกแหลง. (2551). ผลของการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานตามแนวคด วทยาศาสตร เทคโนโลยและสงคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนมลนธอาซซสถาน จงหวดปตตาน. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร).

ชยวฒน สทธรตน. (2555). เทคนคการใชค าถามพฒนาการคด. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: วพรนท. ชยอนนต สมทวณช. (2542). การคดแบบสรางสรรค และท าแผนททางความคด Creative thinking and mind mapping. กรงเทพฯ : วชราวธวทยาลย. ช านาญ เอยมส าอาง. (2539). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางม

วจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอนแบบสบสวนทางนตศาสตรกบการสอนตามคมอครปรญญานพนธ. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ).

ญดาภค กจทว. (2551). การศกษาผลการเรยนรและทกษาการแกปญหา เรอง เศรษฐศาสตรใน ชวตประจ าวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน. (ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยศลปากร).

ดลฤด รตนประสาท. (2547). ผลของการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทน ในการเรยนกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เรอง ดนและหนในทองถน ชนประถมศกษาปท 4. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ).

83

ถนอม เออสนทรสกล. (2559). การศกษาผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบเทคนค การใชค าถามทมตอทกษะการแกปญหาทางคณตศาสตรและการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาคณตศาสตร. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา).

ทพรตน สตระ. (2550). ผลการใชเทคนคผงกราฟกในการสอนวทยาศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการ เรยนและความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. (วทยานพนธครศาสตร

มหาบณฑต,มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค).

ทศนา แขมมณ. (2553). การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนส าคญทสด: แนวทางสการปฏบต. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. _______. (2557). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธรพงศ แกนอนทร. (2545). ผลของวธสอนแบบโครงการตอเจตคต ความพงพอใจ คณลกษณะอน

และระดบผลการเรยนของนกศกษาระดบปรญญาตร. วารสารสงขลานครนทร ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร, 8(1), 33-45.

นงคลกษณ ทองมาศ. (2548). ผลของการเรยนการสอนวทยาศาสตรทใชเทคนคผงกราฟกทมตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนความสามารถในการน าเสนอขอความรดวยผงกราฟกและความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต,มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน).

นจญมย สะอะ. (2551). ผลของการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานตอผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร ลกษณะการเรยนรดวยตนเอง และความพงพอใจตอการจดการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสงขลานครนทร).

นวลจตต เชาวกรตพงศ. (2557). คดวเคราะห : สอนและสรางไดอยางไร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

84

บรรจง อมรชวน. (2554). Thinking School สอนใหคด. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากดภาพพมพ. ประพนธศร สเสารจ. (2551). การพฒนาการคด. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

_______. (2556). การพฒนาการคด (ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพฯ: เทคนคพรนตง. ประสาท เนองเฉลม. (2554). หลกสตรการศกษา. มหาสารคาม: ส านกพมพมหาวทยาลย มหาสารคาม.

_______. (2558). การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พมพนธ เตชะคปต. (2548). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ : เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท. พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข. (2557). การจดการเรยนรในศตวรรษท

21. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไพลน สวางเมฆารตน. (2555). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร ความสามารถในการ คดอยางมวจารณญาณ และความพงพอใจของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 5 โดยการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยทกษณ).

ไพฑรย สนลารตน, นวลจตต เชาวกรตพงศ, ทวศกด จนดานรกษ, ชยวฒน สทธรตน และไสว ฟกขาว และคณะ. (2557). คดวเคราะห: สอนและสรางไดอยางไร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไพฑรย สนลารตน. (2554). โรงเรยนสรางสรรค : นวทศนสการปฏบต. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: บรษทโรงพมพไทยวฒนาพานช จ ากด.

85

มณฑรา ธรรมบศย. (2545). การพฒนาคณภาพการเรยนรโดยใช PBL (Problem-Based Learning). วารสารวชาการ, 5(2), 11-17. คนเมอ 15 ตลาคม 2558, จากhttp://www.qa.kmutnb.ac.th/qa_news/2545/QANEWS32_25450916.pdf

รงชวา สขด. (2531). การศกษาผลการฝกออกแบบการทดลองในการสอนวทยาศาสตรท

มตอผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ).

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. (2539). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

วจารณ พานช. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : มลนธสดศร-

สฤษดวงศ.

_______. (2556). การสรางการเรยนรสศตวรรษท 21. นครปฐม: บรษท ส เจรญ การพมพ จ ากด.

วรรณ แกมเกต. (2555). วธวทยาการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วรรณภา ชนนอก. (2554). ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานทมตอผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตรและความสามารถในการแกปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.

(วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค).

วลล สตยาศย. (2547). การเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก รปแบบการเรยนรโดยผเรยนเปน ศนยกลาง. กรงเทพฯ: บคเนท.

ศภโชค แกวสงา. (2550). ผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการใหมโนทศนลวงหนา

และการใชผงกราฟกตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนวดสระแกว จงหวดอางทอง. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม).

86

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2550). การจดการเรยนรแบบใชปญหา เปนฐาน. กรงเทพฯ: พมพดการพมพ.

สคนธ สทธพานนท, วรรตน วรรณเลศลกษณ และพรรณ สทธพานนท. (2551). พฒนาทกษะการคด พชตการสอน. กรงเทพฯ: โรงพมพเลยงเชยง.

สคนธ สทธพานนท. (2558). การจดการเรยนรของครยคใหม เพอพฒนาทกษะผเรยน ในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากด 9119 เทคนคพรนตง. สทธพงศ กนวะนา. (2558). ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการเรยนแบบรวมมอ

ทมตอความพงพอใจ ความสามารถในการคดวเคราะห และผลสมฤทธทางการเรยน วชาสขศกษา ชนมธยมศกษาปท 2. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต, มหาวททยาราชภฏสกลนคร).

สเทพ แพทยจนลา. (2557). ผลสมฤทธและความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ดลยภาพของสงมชวต โดยการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน. (วทยานพนธศกษา ศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน).

ไสว ฟกขาว. (2544). หลกการสอนส าหรบการเปนครมออาชพ. กรงเทพฯ: เอมพนธ. สปรยา ตนสกล. (2540). ผลของการใชรปแบบการสอนแบบการจดขอมลดวยแผนภาพทมตอ

สมฤทธผลทางการเรยนและความสามารทางการแกปญหาของนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 2. (วทยานพนธดษฎบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย).

สวรรณา วงษวเชยร. (2553). The thinking ability required to solve problems. วารสารรามค าแหง มหาวทยาลยรามค าแหง , 28,269-276. คนเมอ 18 พฤศจกายน 2558, จาก ฐานขอมลวทยานพนธฉบบเตมและเอกสารฉบบเตมของเครอขายหองสมดมหาวทยาลย (ThaiLIS).

อไร ค ามณจนทร. (2552). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนความสามารถในการแกปญหา ทางวทยาศาสตรและเจตคตตอการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL) กบการจดการเรยนรแบบวฏจกร การเรยนร 5 ขน. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยมหาสารคาม).

87

เอกศกด ยกตะนนทร, อ าพร ไตรภทร, ศรปญญา ใจใหญ, ปญทร พวงสวรรณ, สกญญา เอมอมธรรม, อครยา สงขจนทร, และศรชย แมประสาท. (2543). การคดวเคราะหวจารณ. ขอนแกน: ขอนแกนการพมพ. อาภา ถนดชาง. (2534). การสอนแบบแกปญหา. วารสารแนะแนว, 25(2), 135. Barell, J. (1988). PBL and Inquiry Approach. Illinois: Skylight Training and

Publisher, Inc.

Barron, L.; Preston-Sabin, J. and Kennedy, D. (2013). SRATE Journal. 22(2), 39-45. Barrows, H. S. and Tamblyn, R. M. (1980). Problem Based Learning : An Approach to Medical Education. New York: Spinger. Bloom, B. S. (1956). Taxanomy of Education Objective Handbook: Cognitive Domain. New York: David Mackey Company, Inc.

Brears, L.; MacIntyre, B. and O'Sullivan, G. (2011). Preparing Teachers for the 21st

Century Using PBL as an Integrating in Science and Technology Education. Design and Technology Education, 16(1), 36-46.

Bruner, J. S. (1966) . Studies in Cognitive Growth : A Collaboration at the Center for Cognitive Studies. New York: John Wiley & Sons .

Bridges, E. and Hallinger, P. (1992). Problem Based Learning For Administrators. ERIC Clearinghouse on Educational Management, University of Oregon.

Cheung, M. (2011). Creativity in advertising design education: An experimental study. Instructional Science, 39(6), 843–864. From http://dx.doi.org/10.1007/s11251-010-9157-y

Chin, C. and Chia L. (2005). Problem-based learning: Using ill-structured problems in biology project work. Science Education. 90(1), 44-67.

88

Clarke, J.H. (1991). Using visual organizers to fous on thinking. Journal of Reading. 34(7), 527.

Drake, K. N. and Long, D. (2009). Rebecca's in the dark: A comparative study of

problem- based learning and direct instruction/experiential learning in two fourth-grade classrooms (Abstract). Journal of Elementary Science Education, 21(1),1-16.

Gagne. (1970). The Cognitive of Learning. 2nd ed. New York: Holt Rinehart and

Winston, Inc.

Gallagher, S. A. (1997). Problem-Based Learning: where did it come from, What does It do, and Where is it going?. Journal for the Education of the Gifted.

Good, C. V. (1973). Dictionary of Education. New York: Mc Graw Hill Book, Co, Inc. Griffin, C. C., Malone L. D. and Kameenui E. J. (2010). Effect of Graphic Organizer

Instruction on Fifth-Grade Students. Journal of Educational Research. 89(2), 98-107.

Hawk, P. P. (1986). “ sing Graphic Organizers to Increase Achievement in Middle chool ife cience.” Science Education. 70(1), 81-87. Hmelo-Silver, C. E. (2004). Problem-based learning: What and how do students learn?. Educational Psychology Review, 16(3), 235–266. Hmelo-Silver, C. E., and Barrows, H. S. (2006). Goals and strategies of a problem-

based learning facilitator. Interdisciplinary Journal of Problem-based Learning, 1(1), 21–39. From http://dx.doi. org/10.7771/1541-5015.1004

Hoffman B. and Ritchie D. (1997). Using multimedia to overcome the problem with problem based learning. Journal Instructional Science, 25(2), 97-115.

89

Kolodner, J. L., Camp P. J., Crismond D., Fasse B., Gray J., Holbrook J., Puntombekar S. and Ryan M. (2009). Problem-Based Learning Meets Case-Based Reasoning in the Middle-School Science Classroom: Putting Learning by Design(tm) into

Practice. Journal of the learning Science, 12(4), 495-547.

Mayer, R. E., and Wittrock, M. C. ( 006). “Problem solving.”In P. A. Alexander and P. H. Winne (eds.), Handbook of educational psychology, (287–303). New Jersey: Lawrence Erlbaum.

Piaget, J. (1962). Play, dreams and imitation in childhood. New York: W.W. Norton. Polya, G. (1957). How to solve it. San Francisco: Stanford University. Robinson D. H. (2010). Graphic Organizers as aids to text learning. Journal Reading

Research and Instruction, 37(2), 85-105.

Ruya,G. O. (2011). Comparison of Two Different Presentations of Graphic Organizers in Recalling Information in Expository Tests with Intellectually Disabled Students. Education Sciences: Theory & Practice, 11(2), 790.

Sandra P. M. (2010). Using Graphic Organizers as a Tool for the Development of Scientific Language. Gist education and learning research journal. 4(1),30-49. Savery, J. R. (2006). Overview of problem-based learning: Definitions and distinctions.

Interdisciplinary Journal of Problem-based Learning, 1(1), 9–20. From http://dx.doi.org/10.7771/1541- 5015.1002

Stull, A. T. and Mayer, R. E. (2007). Learning by doing versus learning by viewing: Three experimental comparison of learner-generated versus author-provided graphic organizers. Journal of Educational Psychology, 99(4), 808-820.

90

Woods, D. R., Andrew, N. H., Marshall, R. R., Wood, P. E., Crowe, C. M., Hoffman, T. W., Wright, J. D., Taylor, P. A., Woodhouse, K. A. and Kyle Bouchard, C.G.. (1997). Developing Problem Solving Skills: The McMaster Problem Solving Program. Journal of Engineering Education. 86(2), 75–91. From DOI: 10.1002/j.2168-9830.1997.tb00270.x

91

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญ

92

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจยเรอง ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

1. อาจารยชตมา สหสนตวรกล ครระดบ คศ.2 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ.เมอง จ.ปตตาน

2. อาจารยยอรยะ มามะ ครระดบ คศ.3 โรงเรยนเจะเหม

อ.แวง จ.นราธวาส

3. อาจารยรฮยน โตะกายอมาต อาจารยประจ าสาขาวชาเภสชวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา

1. อาจารยนรย สาเมาะ ครระดบ คศ.2 โรงเรยนเบญจมราชทศ อ.เมอง จ.ปตตาน

2. อาจารยชตมา สหสนตวรกล ครระดบ คศ.2 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล

อ.เมอง จ.ปตตาน

3. อาจารยอภชย บวชกาน อาจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยและ การอตสาหกรรม คณะวทยาศาสตรและ เทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

93

แบบวดการคดวเคราะห

1. อาจารยรฮยน โตะกายอมาต อาจารยประจ าสาขาวชาเภสชวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร

2. อาจารยยอรยะ มามะ ครระดบ คศ.3 โรงเรยนเจะเหม อ.แวง จ.นราธวาส

3. อาจารยอภชย บวชกาน อาจารยประจ าภาควชาเทคโนโลยและ

การอตสาหกรรม คณะวทยาศาสตรและ เทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

แบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

1. อาจารยสจจา เหรยญทอง ครระดบ คศ.3 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ.เมอง จ.ปตตาน

2. อาจารยอารยา กาซา ครระดบ คศ.3 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ.เมอง จ.ปตตาน

3. อาจารยกลวรา เตมรตน ครระดบ คศ.3 โรงเรยนเดชะปตตนยานกล อ.เมอง จ.ปตตาน

94

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการจดการเรยนร

95

แผนการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

หนวยการเรยนรท 2 เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 เวลา 12 ชวโมง จ านวน 1.5 หนวยกต 1. มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด / ผลการเรยนร มาตรฐานการเรยนร ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวตความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต ว 8.1 : ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผลการเรยนร 4. อธบายเกยวกบโครงสรางและหนาทของสารเคมในเซลลของสงมชวต 2. สาระส าคญ / ความคดรวบยอด ในรางกายของคนประกอบดวยสารเคม 2 ประเภท คอ สารอนนทรย และสารอนทรย สารอนนทรยทส าคญ คอ น า และแรธาตบางชนด ในรางกายมน าเปนองคประกอบมากทสด น าเปนตวท าละลายทด ชวยล าเลยงสารตางๆ ไปทวรางกาย น ามความจความรอนสงจงชวยรกษาอณหภมของรางกายใหคงท ส าหรบแรธาตเปนสวนประกอบของเซลลและเนอเยอ และชวยใหเกดปฏกรยาเคมตาง ๆ สารอนทรยมธาตคารบอนและธาตไฮโดรเจนเปนองคประกอบหลก สารอนทรยทพบมากในสงมชวตม 4 กลม ไดแก คารโบไฮเดรต โปรตน ลพด และกรดนวคลอก สารเหลานเปนโครงสรางของเซลล ชวยใหรางกายเจรญเตบโต เปนสารทใหพลงงาน กรดนวคลอกท าหนาทเกบและถายทอดขอมลทางพนธกรรม นอกจากนยงมวตามนซงไมใหพลงงาน แตรางกายจ าเปนตองไดรบจงจะด ารงชวตไดอยางปกต ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต ม 2 ประเภท คอ ปฏกรยาคายพลงงานและปฏกรยาดดพลงงาน ปฏกรยาเหลานจ าเปนตองอาศยเอนไซมชวยเรงปฏกรยาตาง ๆ ในเซลล ปฏกรยาอาจชะงกหรอหยดไปถามสารทมสมบตยบยงการท างานของเอนไซมเขารวมกบเอนไซมหรอสารตงตน

96

3. จดประสงคการเรยนร

ดานความร (K)

จดประสงค กจกรรมการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนรครงท 1 (ชวโมงท 1 – 2) ขนท 1 เชอมโยงและระบปญหา 1. นกเรยนสามารถตงค าถาม ระบปญหาจากสถานการณทได ก าหนดให

1. ครแจงจดประสงคการเรยนร เงอนไขขอตกลงในการเรยนวชาชววทยา บทบาทของครและนกเรยนใหทราบ

2. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและแบบวดการคดวเคราะห

2. กระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ อยากรอยากเหนและมองเหนปญหา

3. ครแบงกลมนกเรยนกลมละ 4-6 คน โดยคละความสามารถของนกเรยน คอ เกง ปานกลาง ออน โดยแบงกลมจากคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยาของนกเรยนในเทอมท 1 ปการศกษา 2558

4. ครน าสถานการณทไดก าหนดไวใหนกเรยนไดศกษา โดยกระตนความอยากรโดยการตงค าถามหรอระบปญหาวาเกดจากอะไร มปจจยอะไรบางทอาจจะเกยวของกบสถานการณน

โจทยคอ “บานหลงหนง ลกษณะ เปนบานไม 2 ชน ขณะนไดเจอปญหา ใหญคอมสงมชวตชนดหนงมาอาศย เปนจ านวนมาก คอ ปลวก ซงสงผลให บานไมเรมผพงนกเรยนมวธใดท สามารถก าจดปลวก โดยหลกเลยงการ ใชสารเคม เนองจากสมาชกในบาน แพสารเคม” 5. ครใหนกเรยนศกษาขอมลเพมเตมจาก หนงสอแบบเรยน และหนงสอคมอทวไป รวมถงเขาอนเตอรเนต โดยนกเรยน สามารถเปดดจากโทรศพทมอถอของ ตนเองได และรวมกนแลกเปลยน

97

ความคดแลวสรปลงในกระดาษ ภายใน กลมของตนเอง 6. ครสมเรยกตวแทนในแตละกลมให ออกมาเขยน ปญหาทสรปไดภายในกลม บนกระดานด า 7. ครสรปประเดนปญหาทนกเรยนไดสรป ไว แสดงความคดเหน ชมเชยกลมท ระบปญหาสรางสรรค นาสนใจและ แนะน ากลมทยงระบปญหาไมสมบรณ

จดประสงค กจกรรมการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนรครงท 2 (ชวโมงท 3 – 5) ขนท 2 ท าความเขาใจกบปญหาและก าหนดแนวทางการหาค าตอบ

1. นกเรยนสามารถเขาใจสถานการณทก าหนดให วางแผนแนวทางการหาค าตอบ

2. นกเรยนสามารถท างานรวมกนกบผอนได รบฟงความคดเหนของเพอนในกลม

1. นกเรยนท าความเขาใจกบปญหา สถานการณทใหวามอะไรบางเขามาเกยวของเพอเปนแนวทางในการหาค าตอบ

2. นกเรยนรวมกนหาค าตอบของปญหาจากการศกษาปจจยทสงผลตอการเจรญของปลวก โดยไมจ ากดขอบเขตของการศกษา เชน สงมชวตหรอสงไมมชวต

การจดกจกรรมการเรยนรครงท 3 (ชวโมงท 6 - 8) ขนท 3 ด าเนนการศกษาคนควา

1. นกเรยนสามารถก าหนดสงทตองคนควา หาค าตอบไดดวยตนเองดวยวธการทหลากหลาย

1. ครใหนกเรยนศกษาคนควาเนอหาจากหนงสอแบบเรยน หนงสอคมออน ๆ และอนเทอรเนต

2. นกเรยนรวมกนระดมความคดในการเลอกปจจยทสามารถยบยงการรกรานปลวก โดยใหนกเรยนรวมกนออกแบบวธการทดลอง ตวแปรตน ตามแปรตาม ตวแปรควบคมรวมถงออกแบบตารางบนทกผล เขยนสรปอธบายใหเขาใจงาย

3. นกเรยนในแตละกลมอภปรายรวมกนเพอสรปใหมความเหนตรงกน และเขาใจถกตอง

98

การจดกจกรรมการเรยนรครงท 4 (ชวโมงท 9) ขนท 4 สงเคราะหความร

1. นกเรยนสามารถอภปรายเนอหา ขอมลทหาไดแลกเปลยนเรยนรกนเพอใหเกดการสงเคราะหความรทสามารถน าไปปรบใชไดอยางตอเนอง

1. ครใหนกเรยนสรปเนอหาเรองทเรยนใน

รปแบบผงกราฟกใหครบทงสามหวขอหลก คอ เรองสารอนทรย สารอนนทรย และปฏกรยาทเกดขนภายในเซลล เพอใหนกเรยนมองเหนภาพรวมของเนอหา เปรยบเทยบความเหมอน/แตกตางเพอใหงายตอการจดจ าและเขาใจ

2. สมาชกในกลมรวมกนเขยน/วาด ตวแปรตาง ๆ การทดลอง สรปผลการทดลอง เขยนอางอง และน าเสนอใหเพอนกลมอน

การจดกจกรรมการเรยนรครงท 5 (ชวโมงท 10) ขนท 5 สรปและประเมนคาของค าตอบ

1. นกเรยนแตละกลมสรป ประเมนผลงานของกลมตนเองและกลมเพอน ตรวจสอบแนวคดในแตละกลมวาเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร

1. นกเรยนแตละกลมอภปรายในประเดนตอไปน

- ปจจยทมผลตอการเจรญของปลวก เชน ปจจยทางกายภาพ ปจจยทางชวภาพ โดยเชอมโยงเนอหาเรองสารอนทรย สารอนนทรยจากผงกราฟกทตนเองไดท าทงด าเนนการทดลองอยางไร ตวแปรทศกษา ตวแปรทตองควบคม ผลการทดลองเปนอยางไร อางองจากแหลงใด

2. ครและนกเรยนรวมกนสรปองคความรอกครง

การจดกจกรรมการเรยนรครงท 6 (ชวโมงท 11 – 12) ขนท 6 น าเสนอและประเมนผลงาน

1. นกเรยนทกกลมรวมกนประเมนผลงานทเกดจากการเรยนร

2. นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานไดถกตอง มความหลากหลาย มล าดบขนตอนเขาใจงาย

1. ครแจกใบประเมนผลงาน โดยใหประเมนผลงาน การน าเสนอของกลมเพอนทกกลม โดยแตละกลมจะตดผลงานของตนเองแลวใหแตละกลมเวยนกนดผลงานการน าเสนอของกลมเพอน (Gallary walk)

2. นกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงเรยน แบบวดการคดวเคราะห และแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

99

3.1 ระบชนดและหนาทของสารอนนทรย สารอนทรยได 3.2 สบคนขอมลเกยวกบแรธาตบางชนดทเปนองคประกอบส าคญในสงมชวต 3.3 อธบายโครงสรางความส าคญและชนดของคารโบไฮเดรต โปรตน ลพด กรดนวคลอก และ

วตามน 3.4 อธบายการเกดปฏกรยาดดพลงงานและปฏกรยาคายพลงงานได 3.5 อธบายการท างานของเอนไซม ตวยบยงเอนไซม และปจจยทมผลตอการท างานของเอนไซม

ดานกระบวนการ (P) 3.6 ทกษะการสบคน

ดานเจตคตทางวทยาศาสตร (A) 3.7 มเหตผล 3.8 มความเพยรพยายาม

4. สาระการเรยนร สารเคมในเซลลของสงมชวตประกอบดวยสารอนนทรย เชนน าและแรธาต และสารอนทรย เชน คารโบไฮเดรต โปรตน ลพด กรดนวคลอก และวตามน สารเหลานบางชนดเปนองคประกอบ และบางชนดเกยวของกบการท างานของเซลล 5. ชนงาน / ภาระงาน สมดบนทกและชนงานทไดรบมอบหมาย/ผงกราฟก 6. กระบวนการจดการเรยนร กจกรรมน าเขาสการเรยน กจกรรมการเรยนรกจกรรมการเรยนร

7. การวดและประเมนผล สงทวดผล วธวดผล เครองมอ เกณฑการ

ประเมนผล 1. ความร

สามารถเชอมโยงเนอหาในบทเรยนกบสถานการณทผสอนก าหนดมาใหไดถกตอง

ทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน แบบฝกหดทายบท กจกรรมกลม

- แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

- แบบประเมนการน าเสนอหนาชนเรยน

- สมดจดบนทก

- ผานเกณฑ

รอยละ 50

100

สงทวดผล วธวดผล เครองมอ - ผานเกณฑ

รอยละ 50

2. ทกษะกระบวนการ

สามารถใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สรปเนอหา เปนแผนผง

ตรวจแผนผงความคด การสงเกต

- การตอบค าถาม การน าเสนอ

- แบบประเมนบนทกการ

สบคน

3. ดานเจตคตทางวทยาศาสตร

สามารถท างานรวมกนเปนกลม มความสนใจ อยากรอยากเหน

ความรวมมอ ความสนใจ ความเพยรพยายาม การท ากจกรรมกลม

- การสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน

8. สอการเรยนร 12.1 หนงสอแบบเรยนชววทยาเพมเตม เลม 1 12.2 คมอครชววทยาเพมเตม เลม 1 12.3 อนเตอรเนต 12.4 คมอตาง ๆ 9. บนทกผลหลงการจดการเรยนร 9.1 ดานผเรยน ความร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. พฤตกรรม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

101

9.2 ปญหาและอปสรรค …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.3 ขอเสนอแนะ / แนวทางการแกไข ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

102

แบบประเมนกระบวนการเรยนร

กจกรรม Gallary walk

กลมผประเมน……………………………………………..

ระดบคณภาพปฏบต

5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย 1 = นอยทสด

กลมทประเมน .....................................................................................

ขอท

หวขอประเมน ระดบคณภาพ

5 4 3 2 1

1 มการวางแผนรวมกน 2 หวขอปญหามความนาสนใจ 3 มการตรวจสอบผลงานทน าเสนอ 4 ท าครบกระบวนการทางวทยาศาสตรทกขนตอน 5 มขนตอนการทดลอง อธบายไดชดเจน เขาใจงาย 6 มแหลงทมาหรออางอง 7 สมาชกกลมมความรบผดชอบ รวมมอกนท างาน

103

ภาคผนวก ค

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา

2. ตวอยางแบบทดสอบวดการคดวเคราะห

3. ตวอยางแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

104

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา วชา ชววทยา (30241) เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

ชนมธยมศกษาปท 4 โดยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

ค าชแจง

1. แบบทดสอบฉบบนมจ านวนขอสอบ 30 ขอ เปนขอสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ใชเวลา 50 นาท

2. ใหนกเรยนเขยนชอ – สกล ชน เลขท ลงในกระดาษค าตอบใหเรยบรอยกอนลงมอท าแบทดสอบ

3. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว แลวกาเครองหมาย X ลงใหกระดาษค าตอบ

4. หามนกเรยนขดเขยนหรอท าเครองหมายลงในแบบทดสอบ 5. นกเรยนทกคนตองคนแบบทดสอบและกระดาษค าตอบกอนออกจากหองสอบ

105

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา วชา ชววทยา (30241) เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

ชนมธยมศกษาปท 4 โดยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

ผลการเรยนรท 4 อธบายเกยวกบโครงสรางและหนาทของสารเคมในเซลลของสงมชวต จดประสงคการเรยนรท

1. สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางเกยวกบธาต และสารประกอบทเปนองคประกอบภายในเซลลสงมชวต

2. สบคนขอมล อธบายและระบความส าคญของสารอนนทรยทเปนองคประกอบในสงมชวต 3. สบคนขอมล อธบาย และระบความส าคญของสารอนทรยในสงมชวตประเภททใหพลงงาน

และไมใหพลงงาน 4. อธบายองคประกอบของคารโบไฮเดรต และระบชนดของคารโบไฮเดรต 5. อธบายองคประกอบของโปรตน และระบชนดของกรดอะมโนทจ าเปนและกรดอะมโนทไม

จ าเปน 6. อธบายองคประกอบของลพด และระบชนดของลพดตามโครงสราง 7. อธบายองคประกอบของกรดนวคลอกและระบชนดของกรดนวคลอก 8. สบคนขอมล อธบาย และระบปฏกรยาเคมทเกดขนในเซลลของสงมชวต 9. อธบายกลไกการท างานของเอนไซมในการชวยเรงปฏกรยาเคมในสงมชวต และระบปจจย

ทมผลตอการท างานของเอนไซม

106

1. ขอใดตอไปนเปนสมบตของน า (H2O) ก. เกบความรอนไดด ข. เปนโมเลกลทไมมขว ค. เปนของแขงทอณหภมหอง ง. ยดเหนยวดวยพนธะโคเวเลนซ

2. ขอใดตอไปนคอหนาทของแรธาต ก. ใหพลงงานแกรางกาย ข. ซอมแซมสวนทสกหรอในรางกาย ค. เปนโครงสรางขององคประกอบเซลล ง. ปรบสภาพของเหลวในรางกายใหเปนกรดหรอเบส

3. ขอใดตอไปนคอสตรโมเลกลของคารโบไฮเดรต ก. CH4 ข. C3H603 ค. C2H2O2 ง. CH2O4

4. ขอใดตอไปนคอสตรโมเลกลทวไปของคารโบไฮเดรต ก. CxHyOz ข. CxH2Oy ค. Cx(H2O)y ง. (CxH2)Oy

5. ขอใดตอไปนคอหมฟงกชนทพบในโปรตน ก. ไฮดรอกซล (Hydroxyl) ข. คโตน (Ketone) ค. ซลฟไฮดรล (Sulfhydryl) ง. อะมโน (amino)

107

6. ขอใดตอไปนคอสตรโครงสรางของกรดนวคลอก ก. ข.

ค. ง.

.

7. ขอใดตอไปนคอสมบตของลพด ก. ละลายไดดในน า ข. ละลายไมไดในแอลกอฮอล ค. ปองกนการกระแทกของอวยวะภายใน ง. เปนตวเรงปฏกรยาเคมภายในเซลล

8. ขอใดตอไปนคอโครงสรางของไตรกลเซอไรด ก. ข.

ค. ง.

9. ขอใดตอไปนเปนองคประกอบของโมเลกลดเอนเอ (DNA)

ก. พอลนวคลโอไทด 1 สาย เรยงตวทศเดยวกน ข. พอลนวคลโอไทด 2 สาย เรยงตวทศเดยวกน ค. พอลนวคลโอไทด 1 สาย เรยงตวทศตรงขาม ง. พอลนวคลโอไทด 2 สาย เรยงตวทศตรงขาม

108

แบบทดสอบการคดวเคราะห วชา ชววทยา (30241) เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

ชนมธยมศกษาปท 4 โดยการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก ค าชแจง

1. แบบทดสอบฉบบนมจ านวนขอสอบ 20 ขอ เปนขอสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ใชเวลา 30 นาท

2. ใหนกเรยนเขยนชอ – สกล ชน เลขท ลงในกระดาษค าตอบใหเรยบรอยกอนลงมอท าแบทดสอบ

3. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว แลวกาเครองหมาย X ลงใหกระดาษค าตอบ

4. หามนกเรยนขดเขยนหรอท าเครองหมายลงในแบบทดสอบ 5. นกเรยนทกคนตองคนแบบทดสอบและกระดาษค าตอบกอนออกจากหองสอบ

109

1. จงพจารณาลกษณะอาการของผปวยทเบออาหาร รางกายออนเพลยและสรางเฮโมโกลบนนอยเปนสาเหตของการขาดอาหารประเภทใด

ก. น า ข. โปรตน ค. วตามน ง. แรธาต

2. เพราะเหตใดหญงตงครรภถงตองการวตามนและเกลอแรมากกวาบคคลทวไป ก. ตอมไทรอยดจะท างานมากกวาปกต ข. ใชในการแบงเซลลของทารก ค. ใชในการสรางกระดกและฟนของทารก ง. ถกทกขอ

3. จงวเคราะหอาหารประเภทใดทผปวยโรคหลอดเลอดตบควรหลกเลยงมากทสด ก. อาหารทมโปรตนต า ข. อาหารทมไขมนสง ค. อาหารทมคารโบไฮเดรต ง. อาหารทมคอเลสเตอรอลต า

4. ขอใดตอไปนจะเกดขนหลงจากทรางกายสญเสยเหงอในปรมาณมาก ก. เลอดเจอจาง ข. ความดนเลอดลดลง ค. ความดนเลอดสงขน ง. รสกกระหายน าลดลง

5. ขอใดตอไปนเปนโรคทเกยวของกบอาหารประเภทโปรตน ก. โรคคอพอก ข. โรคลกปดลกเปด ค. โรคควาชออรกอร ง. โรคกระดกออน

110

6. ขอใดตอไปนเปนโรคทเกดขนจากการรบประทานอาหารประเภทคารโบไฮเดรตในปรมาณมาก

ก. โรคดซาน ข. โรคเบาหวาน ค. โรคไวรสตบอกเสบบ ง. โรคอาหารเปนพษ

จากขอความทก าหนดให ใหนกเรยนตอบค าถามขอท 7 – 10

พษของสารเคม (chemical poison) สารอนนทรยและสารอนทรยหลายชนดทกอใหเกด อนตรายตอสงมชวตทใชน าในการอปโภค - บรโภค หรอบรโภคสตวน าจากแหลงน าทมสารเคมเปนพษเจอปนอย สารอนนทรยทจดเปนสารมลพษทางน า ไดแก โลหะหนก เชน โลหะทมความถวงจ าเพาะมากกวาน า 5 เทาขนไป มอตราการขยายตวคอนขางชา ท าใหสะสมอยในสงแวดลอมไดนานในรปของตะกอน สงมชวตในน าจะไดรบโลหะหนกจากน า พชน า สตวน า จากการกนตามหวงโซอาหาร ดงนนจงเกดการสะสมโลหะหนกในเนอเยอ สตวและเนอเยอพช โดยสะสมสารมลพษเพมขนตามล าดบขนการบรโภค

(ทมา: พมล เรยนวฒนา และชยวฒน เจนวาณชย. 2525 : 68)

7. ขอใดตอไปนคอโลหะหนกทอาจกอมลพษทางน าได ก. โซเดยม ข. แคดเมยม ค. ฟอสฟอรส ง. อะลมเนยม

8. นกเรยนคดวาผบรโภคในขอใดทไดรบสารเคมมากทสด ก. กบ ข. มนษย ค. สาหราย ง. ปลาขนาดเลก

9. โรคในขอใดทจะเปนสาเหตของการไดรบโลหะหนกเขาสรางกาย ก. โรคไขด า ข. โรคเอดส ค. โรคเทาชาง ง. โรคไขหวดใหญ

111

แบบประเมนวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

โดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟก

เรอง เคมทเปนพนฐานของสงมชวต

ค าชแจง

แบบประเมนความพงพอใจน มวตถประสงค เพอเปนการเกบรวบรวมขอมล ในการศกษาวจยเรอง ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยน การคดแกปญหา และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ หญง ชาย

ตอนท 2 ระดบความพงพอใจของนกเรยน ท าเครองหมาย √ ในชองทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยน ค าชแจง จงท าเครองหมาย √ ในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด โดยท คะแนน 5 หมายถง พงพอใจมากทสด คะแนน 4 หมายถง พงพอใจมาก คะแนน 3 หมายถง พงพอใจปานกลาง คะแนน 2 หมายถง พงพอใจนอย คะแนน 1 หมายถง พงพอใจนอยทสด

1) ดานผสอน

ขอท

รายการประเมน ระดบการประเมน

5 4 3 2 1 1 ความตงใจและความกระตอรอรนในการสอน 2 มความสามารถในการอธบายเนอหาทสอนไดชดเจน 3 การเตรยมความพรอมในการสอน

และมความตรงตอเวลา

4 การสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม

112

2) ดานผเรยน

3) ดานการจดกจกรรมการเรยนร

4) ดานการวดและประเมน

ขอท

รายการประเมน ระดบการประเมน

5 4 3 2 1 1 สอการสอนมความชดเจน เขาใจงาย 2 การจดกจกรรมสงเสรมใหนกเรยนสนใจใน

เนอหาวชา

3 นกเรยนมโอกาสโตตอบและแสดงความคดเหน 4 การท างานเปนคหรอกลมท าใหงานเสรจเรวและ

สมบรณ

5 นกเรยนมความเขาใจและเชอมโยงเนอหาไดด

ขอท

รายการประเมน ระดบการประเมน

5 4 3 2 1 1 มความสนใจ กระตอรอรนในการเรยน 2 ไดอภปรายแลกเปลยนความร ความคดเหนกบเพอน

รวมกลม

3 มการวางแผนคดหาค าตอบดวยตนเอง 4 สามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวน

ขอท

รายการประเมน ระดบการประเมน

5 4 3 2 1 1 นกเรยนไดทราบและเขาใจผลงานทตนเองท า 2 นกเรยนพอใจคะแนนทไดจากการปฏบตกจกรรม 3 การประเมนมความหลากหลายท าใหผเรยนสามารถ

แสดงความรออกมาไดเตมศกยภาพ

4 นกเรยนชอบใหมการตชมจากผลงานทนกเรยนไดท า

113

ภาคผนวก ง

คณภาพของแบบทดสอบและแบบวด

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2. แบบทดสอบวดการคดวเคราะห 3. แบบวดความพงพอใจตอการเรยนวชาชววทยา

114

คาความเหมาะสมของการประเมนของแผนการจดการเรยนร

ตารางท 8 คาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร

รายการประเมน ผลการประเมนของผเชยวชาญ คะแนน

เฉลย S.D.

คนท 1 คนท 2 คนท 3 1.มาตรฐานการเรยนร 1.1 สอดคลองกบสาระส าคญ 5 4 5 4.67

0.57

2.จดประสงคการเรยนร 2.1 สอดคลองกบเนอหา 2.2 สอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

4 5

3 5

4 4

3.67 4.67

0.70

3.ความเหมาะสมของเนอหา 3.1 ถกตองตามหลกวชาการ 3.2 ภาษาทใชชดเจนและเขาใจงาย

4 4

4 5

4 4

4.00 4.33

0.23

4.การน าเสนอกจกรรมการเรยนร 4.1 มขนตอนทเหมาะสม 4.2 กจกรรมสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4.3 กจกรรมการเรยนรเปนไปตามขนตอน 4.4 ระยะเวลาแตละขนเหมาะสม

4 3 5 4

4 4 4 4

4 4 4 3

4.00 3.67

4.33 3.67

0.32

5.การวดและประเมนผล 5.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 5.2 วดไดครอบคลมจดประสงคการเรยนร 5.3 มเกณฑการประเมนผลชดเจน

3 3 5

4 4 4

4 4 5

3.67 3.67 4.67

0.57

รวม 4.05 0.48

115

ดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตารางท 9 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ คา IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3 1 +1 +1 +1 1.0 2 +1 +1 +1 1.0 3 +1 +1 +1 1.0 4 +1 +1 +1 1.0 5 +1 +1 +1 1.0 6 +1 +1 +1 1.0 7 +1 +1 +1 1.0 8 +1 +1 +1 1.0 9 +1 +1 0 0.67 10 +1 +1 +1 1.0 11 +1 +1 +1 1.0 12 +1 +1 +1 1.0 13 +1 +1 +1 1.0 14 +1 +1 +1 1.0 15 +1 +1 +1 1.0 16 +1 +1 +1 1.0 17 0 +1 +1 0.67 18 0 +1 +1 0.67 19 +1 +1 +1 1.0 20 +1 +1 +1 1.0 21 0 +1 +1 0.67 22 0 +1 +1 0.67 23 +1 0 +1 0.67 24 +1 +1 0 0.67 25 +1 +1 +1 1.0 26 +1 +1 0 0.67 27 +1 +1 +1 1.0 28 0 +1 +1 0.67 29 0 +1 +1 0.67 30 0 +1 +1 0.67

116

ดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงคเชงพฤตกรรมของแบบทดสอบวดการคดวเคราะห

ตารางท 10 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดการคดวเคราะห

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ คา IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3 1 +1 +1 +1 1.0 2 +1 +1 +1 1.0

3 +1 +1 +1 1.0

4 +1 +1 +1 1.0

5 +1 +1 +1 1.0

6 +1 +1 0 0.67 7 +1 +1 +1 1.0 8 0 +1 +1 0.67 9 +1 +1 +1 1.0

10 +1 +1 +1 1.0

11 +1 +1 +1 1.0

12 +1 +1 +1 1.0

13 +1 +1 +1 1.0

14 +1 +1 +1 1.0

15 +1 +1 +1 1.0

16 +1 +1 +1 1.0

17 +1 +1 +1 1.0

18 +1 +1 +1 1.0

19 +1 +1 +1 1.0

20 +1 +1 +1 1.0

117

คาดชนความสอดคลอง (IOC) ขอค าถามกบองคประกอบดานตาง ๆ ของการจดการเรยนรของแบบวดความพงพอใจตอการเรยนวชาชววทยาตอการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกและคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจ

ตารางท 11 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดความพงพอใจตอการเรยนวชาชววทยา

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ คา IOC

คนท 1 คนท 2 คนท 3 1 +1 +1 +1 1.0 2 +1 +1 +1 1.0 3 +1 +1 0 0.67 4 +1 +1 +1 1.0 5 +1 0 +1 0.67 6 +1 +1 +1 1.0 7 +1 0 +1 0.67 8 +1 +1 +1 1.0 9 +1 +1 +1 1.0 10 +1 +1 +1 1.0 11 +1 +1 +1 1.0 12 +1 0 +1 0.67 13 +1 0 +1 0.67 14 +1 0 +1 0.67 15 +1 +1 +1 1.0 16 +1 +1 +1 1.0 17 +1 +1 +1 1.0 18 +1 +1 +1 1.0 19 +1 +1 +1 1.0 20 +1 +1 +1 1.0

118

คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ตารางท 12 แสดงความยากงาย (P) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

คาความเชอมน 0.80

ขอท

คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

0.67 0.60 0.53 0.40 0.76 0.70 0.57 0.63 0.57 0.50 0.33 0.63 0.46 0.70 0.46

.53

.27

.27

.27

.33

.33

.33

.33

.47

.47

.27

.33

.40

.33

.40

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

0.53 0.40 0.50 0.80 0.60 0.70 0.46 0.80 0.53 0.73 0.63 0.50 0.73 0.67 0.76

.27

.40

.33

.20

.40

.33

.40

.27

.27

.27

.20

.20

.27

.40

.33

119

คาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนขอบแบบทดสอบวดการคดวเคราะห

ตารางท 13 แสดงความยากงาย (P) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดการคดวเคราะห

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0.53 0.60 0.60 0.73 0.53 0.73 0.42 0.60 0.76 0.80

0.47 0.33 0.33 0.27 0.60 0.27 0.53 0.33 0.20 0.20

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

0.67 0.42 0.40 0.57 0.37 0.67 0.62 0.73 0.76 0.53

0.27 0.40 0.47 0.33 0.60 0.20 0.27 0.20 0.20 0.27

คาความเชอมน .779

120

คาอ านาจจ าแนก และคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ตารางท 14 แสดงคาอ านาจจ าแนก (P) และคาความเชอมนของแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร

ขอท คาอ านาจจ าแนก ขอท คาอ านาจจ าแนก 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0.43 0.27 0.30 0.36 0.34 0.56 0.33 0.42 0.51 0.35

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

0.40 0.39 0.25 0.24 0.20 0.54 0.23 0.40 0.46 0.33

คาความเชอมน .787

121

ภาคผนวก จ

ตวอยางภาพการจดกจกรรมการเรยนร

122

ตวอยางผลงานนกเรยนโดยใชปญหาเปนฐาน (PBL)

123

ตวอยางผลงานนกเรยนGraphic Organizer

124

การท ากจกรรมในชนเรยน

125

126

บรรยากาศชนเรยนในระหวางการท าแบบทดสอบ

127

ประวตผเขยน

ชอ – สกล นางสาวสฟตร ฮนนะ รหสประจ าตวนกศกษา 5720120654 วฒการศกษา

วฒ ชอสถาบน ปทส าเรจการศกษา วทยาศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตหาดใหญ 2556

ทนการศกษา (ทไดรบในระหวางการศกษา) ทนสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.)

ขอมลการเผยแพรผลงาน

สฟตร ฮนนะ, ณฐวทย พจนตนต และณรงคศกด รอบคอบ. 2559. “ผลการจดการเรยนรโดยใชปญหา เปนฐานรวมกบการใชผงกราฟกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา การคดวเคราะห และความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4” การประชมวชาการเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษา ครงท ๘” 6 สงหาคม 2559 ณ อาคารบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน