รายงานโครงการหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี...

หมบานไผพฒนา มหาวทยาลยทกษณ

1 โครงการหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

รายงานโครงการหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ประจ าปงบประมาณ 2553

(หมบานไผพฒนา)

คลนกเทคโนโลย มหาวทยาลยทกษณ




น าเสนอตอ

ส านกงานปลดและกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลย

ค าน า

คลนกเทคโนโลย มหาวทยาลยทกษณ จดตงขนโดยความรวมมอระ หวางกระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย กบ มหาวทยาลยทกษณ โดยไดลงนามความรวมมอวนท 21 ธนวาคม 2552 เพอเปนศนยเครอขายการ

ถายทอดเทคโนโลยและองคความร ทงทเปนงานวจยพนฐาน งานวจยประยกตทเกดจากการวจยของหนวยงานตางๆ

ในมหาวทยาลยทกษณ รวมทงภมปญญาทองถนทสามารถน าไปประยกตใชเพอการพฒนาคณภาพชวตของประชาชน

บทบาททส าคญอกประการหนงคอการด าเนนการวจยและพฒนาตอยอดรวมกบกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กบสถาบนอนๆ เพอแกปญหาและประยกตใชงานทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยในทองถนรวมกน

รายงานฉบบนเปนฉบบสมบรณในการรายงานผลการด าเนนการโครงการหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ปงบประมาณ 2553 ชอโครงการ : หมบาน ไผพฒนา เพอน าเสนอตอส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย ในการสรปผลการด าเนนงานโครงการและการพจารณาสนบสนนงบประมาณในปตอไป

คลนกเทคโนโลย มหาวทยาลยทกษณ

พฤศจกายน 2555




รายงาน

โครงการหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ประจ าปงบประมาณ 2553

ชอโครงการ หมบานไผพฒนา

หวหนาโครงการ: ผศ.ประสงค สรพทไธวรรณ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ พทลง

1. หลกการและเหตผล สภาพภมประเทศโดยทวไปของอ าเภอควนขนน จงหวดพทลง เปนภเขาสลบซบซอนโดยอาศยแนวเขตของถนนสายเอเชยและแนวทางรถไฟ คอ สวนทหนง ดานตะวนตก เปนเขตทสงและภเขา เปนแหลงตนน าทมความส าคญเปนเขตอทยานแหงชาต พนทสวนใหญเปนทราบสงเหมาะแกการท าสวนผลไม สวนยางพารา บางแหงเปนทต าท านาได สวนทสองอยระหวางแนวถนนสายเอเชยกบแนวเขตทางรถไฟ พนทสวนใหญราบลม มเขาลกโดดบาง เปนเขตเกษตรกรรม ท านา สวนยาง พชผกชนดตาง ๆ รวม ทงไผ และพนท สวนทสาม คอบรเวณดานตะวนออกของทางรถไฟ เปนพนทรอบทะเลสาบ เปนเขตอทยานแหงชาต ทางจงหวดรวมกบส านกงานอทยานไดพฒนาเปนแหลงทองเทยวส าคญแหงหนงของจงหวดพทลง เปนแหลงเพาะพนธปลาและสตวน าจดนานาชนดและเปนสถานทดนกทมความส าคญทสดแหงหนง ประชาชนชาวอ าเภอควนขนน มการรวมกลมเพอการประกอบอาชพหลายกลม เชน กลมผลตภณฑจากกะลามะพราวและไม ตงอยหม 9 ต.ควนขนน อ .ควนขนน กลมผาบาตกเทศบาลต าบลควนขนน ตงอยหม 9 ต.ควนขนน อ.ควนขนน

หมบานหมท 7 และหมท 8 ต าบลโตนดดวน อ าเภอควนขนน อยในเขตปกครองขององคการบรหารสวนต าบลโตนดดวน มพนท ตดตอกบเขตเทศบาลต าบลควนขนน ลกษณะทางภมศาสตรของทตงอยในเขตทราบลม มน าหลากในฤดฝน ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรมราษฎรทเรมงานเกษตรกรรม-สวนไมไผ ในหมบานนแหงละ 1 คน รายแรกมภมล าเนาอยทหมท 7 คอ นางขวญใจ กลบสสก เปนเจาของสวนไผ “ขวญใจ” พนทปลกประมาณ 30ไร มไผทสามารถใหผลผลตและสรางกระแสการเงนหมนเวยนสม าเสมอประมาณ 3000 กอ รายท 2 คอคณวลยลกษณ มตรณรงค มไผเศรษฐกจประมาณ 80 กอ และมสวนไผในเขตอ าเภอรตภม อกประมาณ 60 ไร มไผทสามารถใหผลผลตและสรางกระแสการเงนหมนเวยนประมาณ 7300 กอ การด าเนนกจการทเกยวของกบไผของทงสองทานนเปนสวนหนงของชมรม “คนรกไมไผภาคใต (พทลง)” ซงเปนสวนหนงของชมรมคนรกไผในภาคใตของประเทศไทย

ชมรม “คนรกไผภาคใต (จงหวดพทลง)” เกดขนจากการรวม ตวของประชาชนในจงหวดพทลงท ใหความสนใจตอไผในฐานะพชเศรษฐกจทอนาคตทางการตลาดดมาก การกอตงเปนชมรมเรมขนจากกลมสนใจประมาณ 10-12 คน กจกรรมหลกของชมรม คอการ คนควาความร-ขอเทจจรงเกยวกบไผ เชนการเพาะปลก การพฒนาผลตภณฑไผ จากสวนตาง ๆ เชน ใบไผ ล าไผ หนอไผ โคนล าไผ รวมทงจากสวนของรากไผ สงส าคญทสมาชกชมรมไดรบจากการแสวงหาความรไดแกความการพฒนาชองทางเศรษฐกจทโดดเดน มโอกาส และสามา รถเพมก าลงการผลตในพนทของจงหวดพทลงไดเปนอยางด




มขอจ ากดส าคญทสมาชกไมสามารถคนหาดวยตนเองไดนนคอองคความรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทจ าเปนตอการพฒนาผลตภณฑจากไผ โดยเฉพาะวทยาศาสตรและเทคโนโลยทจ าเปนในการเพมคณคาและการส รางความแตกตางของผลตภณฑ การรกษามาตรฐานสนคาใหสม าเสมอจนถงขนท าการพฒนา การสงออกสตลาดตางประเทศได ประกอบกบกระทรวงวทยาศาสตรไดท าการสงสมความร-ความช านาญในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเปนประโยชนกบประชาชน สามารถน ามาเผยแพร-สประชาชนในหมบานหมท 7-8 ต าบลโตนดดวน ใหสามารถด าเนนกจกรรมไผไดบรรลตามเจตจ านง จงไดเสนอโครงการนมา กจกรรมของโครงการ ทไดรบการก าหนดแบบแผน มกจกรรมของกลมตาง ๆ ตอไปน 1. กจกรรมกลมเรยนร-ถายทอดความรเกยวกบศกยภาพทางเศรษฐกจของไผ และการผลตไผ 2. กจกรรมถานไมไผคณภาพสงและผลพลอยไดจากการผลตถาน 3. กจกรรมผลตภณฑไผจากสวนของเนอไม 4. กจกรรมการผลตใบสดและผลตภณฑจากใบไผ 5. กจกรรมการแปรรปอาหารจากหนอไมสด 6. กจกรรมการพฒนาสนคา OTOP จากไผ 7. กจกรรมการผลตปยอนทรยจากสวนไผ 2. วตถประสงค

1. จดตงหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเกยวกบไผและเครอขาย 2. พฒนาศนยการเรยนรและการถายทอดเทคโนโลยเกยวกบไผในดานตาง ๆ 3. สงเสรมใหชมชนมบทบาทรวมกบภาครฐในการพฒนาชมชนใหเกดความเขมแขงและมนคงทาง เศรษฐกจ 4. สงเสรมและกระตนใหเกดบรณาการความรทางวทยาศาสตรระหวางชมชนแหลงผลต มหาวทยาลยทกษณ และกรมวทยาศาสตร และหนวยงานอน ๆ ทมความเกยวเนองกน 5. สงเสรมการผลตสนคาผลตภณฑไผทมมาตรฐาน โดยมระบบตรวจรบรองภายในชมชน ท สอดคลองตรง ตามมาตรฐานกลาง

3. กลมเปาหมาย ประชาชนในเขตพนทอ าเภอควนขนน จงหวดพทลง




4. พนทด าเนนการชมชน-หมบานโตนดดวน ต าบลโตนดดวน อ าเภอควนขนน จงหวดพทลง

รปภาพ 1 พนทด าเนนการ




5. ผลการด าเนนงาน

5.1 การพฒนาผลตภณฑไผจากสวนของเนอไม โดยการถายทอดไปยงชมรมผปลกไผ

รายชอสมาชกชมรมไผภาคใต

ล าดบท ชอ - สกล ทอย 1 นายสนย สขเกษม 300 ถ.อภยบรรกษ ต.คหาสวรรคอ.เมอง จ.พทลง 93000 2 นางขวญใจ กลบสกใส 101 ม.8 ต.โตนดดวน อ.ควนขนน จ.พทลง 93110 3 นายสพฒน ธรรมเพชร 198 ม.9 ต.ทามหร า อ.เมอง จ. พทลง 93000 4 นายประจวบ หนเลยง 49 ม.9 ต.ควนมะพราวอ.เมอง จ.พทลง 93000 5 พ.ต.อ.เออน อนด า 15 ม.8 ต.ปรางหม อ.เมอง จ.พทลง 93000 6 นายจรล ชรกษ 89/1ม.12 ต.ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง 93000 7 นายสายณห ยทธการ 157 ถ.ราเมศวร ต.คหาสวรรค อ.เมอง จ.พทลง 93000 8 นายผาด เทวยรง 55 ถ.เพชรเกษม ม. 5 ต.โคกชะงาย อ.เมอง จ.พทลง 93000 9 นายธนชย เสรมแกว 24 ม.7 ต.ล าป า อ.เมอง จ.พทลง 93000 10 นางจรสศร ปราบกร 535ถ.อภยบรรกษ ต.คหาสวรรค อ.เมอง จ.พทลง 93000 11 จ.ส.ต.ธนวฒน ยอดแกว 80ม.4 ต.พญาขน อ.เมอง จ.พทลง 93000 12 นายสนท พลปถพ 3/24ถ.สรนทร ต.คหาสวรรค อ.เมอง จ.พทลง 93000 13 นายสวทย ปรนทราภบาล 73 ม.10 ต.เขาเจยกอ.เมอง จ.พทลง 93000 14 นายนวล สวรรณโน 98ซ.บานมะกอกใต ม. 6ต.ชยบร อ.เมอง จ.พทลง 93000 15 นายวชต จนทรผลก 133ม.4ต.พญาขน อ.เมอง จ.พทลง 93000 16 นางสมใจ เจยแกว ม.5 ต.ปรางหม อ.เมอง จ.พทลง 93000 17 นายอ านวย เอยดเฉลม 65 ม.1ต.เขาเจยก อ.เมอง จ.พทลง 93000 18 นายนมตร จนทรผลก 90/1ม.7 ต.พญาขน อ.เมอง จ.พทลง 93000 19 นายวเชยร เตมะศร 804ถ.อภยบรรกษ ต.คหาสวรรค อ.เมอง จ.พทลง 93000 20 นายพรศกด ชมทอง 172 ม.2 ต.โคกชะงาย อ.เมอง จ.พทลง 93000

21 นายยอย หอยยาง 236 ต.ต านาน อ.เมอง จ.พทลง 93000 22 นายจต สายละมน 5 ต.พญาขน อ.เมอง จ.พทลง 93000

23 นายอรณ เมองสง 3/3ถ.เพยรพบลย ต.คหาสวรรคอ.เมอง จ.พทลง 93000 24 นายธนช ชวยเนยม 136 ม.6 ต.ทามหร า อ.เมอง จ.พทลง 93000

25 นายยก ชวยอนทร 1 ม.9ต.พนแต อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

26 ร.อ.อฐสษฎ ตรสวรรณ 137 ม.8 ต.ดอนทราย อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

27 นายสมปอง มากชวย 48ม.6ต.พนมวงค อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

28 นายนรตน คงผอม 24ม.7ต.ดอนทราย อ.ควนขนนจ.พทลง 93110




29 ด.ต.นคม เหมอนจนทร 30ม.1 ต.ชะมวง อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

30 นางวฒนา ดษฐาอภชย 176ม.9 ต.ทะเลนอย อ.ควนขนนจ.พทลง 93150

31 นางสรอยทอง แกวกลบ 50 ม.9 ต.ควนขนน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

32 นางเอยง ทาวเทพ 112 ม.8 ต.โตนดดวน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

33 นางหนเอม ปานอนทร 61 ม.2 ต.โตนดดวน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

34 นางบญเจอ รกเกด 173 ม.12 ต.นาขยาด อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

35 นางเสาวภา อมรเดโช 153 ม. 6 ต.นาขยาด อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

36 นางวลยลกษณ มตรณรงค 314ม.7 ต.โตนดดวน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

37 นางเพยรจต สงสม 44/1 ม.5 ต.ควนขนน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

38 นางมะลวรรณ ทองวตร 4 ม.6 ต.พนาตง อ.ควนขนนจ.พทลง 93150

39 นางบญเลศ วฒนวจต 269 ม.11ต.โตนดดวน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

40 นายธระวฒน สงขทอง 145 ม.5 ต.พนางตง อ.ควนขนนจ.พทลง 93150

41 นายสมมาตร รตนพนธ 235 ม. 2 ต.นาขยาด อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

42 นายวลลภ สงเปย 163/1 ม.7 ต.ดอนทราย อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

43 นางสดา พรกเทพ 74 ม.4ต.มะกอกเหนอ อ.ควนขนนจ.พทลง 93150

44 นายเกษม หมดสะ 163 ม. 6 ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยน จ.พทลง 93120

45 นายบญสนอง สงขมาศ 2 ม.1 ต.ตะแพน อ.ศรบรรพต จ.พทลง 93190

46 นายเพยร ภนชอภย 33 ม.3 ต.หนองธง อ.ปาบอน จ.พทลง 93170

47 นางอาภรณ ศรพรมหกร 25 ม. 5 ต.ลานขอย อ.ปาพะยอม จ.พทลง 93110

48 พ.ท.ทว แกวกลบ 191/12 ม. 2 ต.คอหงส อ.หาดใหญ จ. สงขลา 90110

49 นายนตธรรม เพชรกรด 3/21 ม.3 ต.มะขามเตย อ.เมอง จ.สราษฏรธาน 84000

51 นางพกล มณนล 226 ม.11ต.ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง 93000

52 นางอนงค วเวกอรณ 68/1ม.10ต. ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง 93000

53 นายสวสด ทพยโสธร 87/1 ม./12 ต.ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง 93000

55 นายสเทพ วงศสวสดโสต 108 ม.6 ต. ล าป า อ.เมอง จ.พทลง 93000

56 นายวเชยร โชตโพรตน 125/1ม.13 ต. ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง 93000

57 นายมนกร จนทรเทพ 115ม.10 ต.ต านาน อ.เมอง จ.พทลง 93000

59 นายจรส คงชวย 39 ม.5 ต.ปาบอน อ.ปาบอน จ.พทลง 93170

60 นางสมเจต พรมบญแกว 169 ม.4 ต.แพรกหา อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

61 นายโยธน ถวลยภยโย 33 ตงคหาสวรรณ อ.เมอง จ.พทลง 93000




62 นายสงเคราะห ขวญด า 48/1 ม.10 ต.เขาเจยก อ.เมอง จ.พทลง 93000

63 นางละออง ยอดแกว 17ม.4ต.แพรกหา อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

64 จ.ส.อ.สขม ทษทว 114ม.8 ต.ล าสนรอ.ศรนครนทร อ.ศรนครนทร จ. พทลง 93000

65 นายมฮมหมดตอเรด หลงตา 139ม.11 ต.ฉลง อ.เมองจ.สตล 91140

66 นายบญเรยง ศรไทยรกษ 29/1ม.8 ต.นาชมเหด อ.ยานตาขาว จ. ตรง 92140

67 นายจบ พนเศษ 12 ม.6 ต.ทงนาร อ.ปาบอน จ.พทลง 93170

68 นายชกร หลงตา 177ม.11 ต.ฉลง อ.เมอง จ. สตล 91140

69 นายวทยา วรพฒนะไพบลย 81 ม.6 ต.นาขยาด อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

70 นายเจรญ พลสวสด 33/1 ม.2 ต.กะหรอ อ.นมพต า จ.นครศรธรรมราช 80160

71 นายทรงพล ไพรนาญ 50 ม.2 ต.คลองใหญ อ.ตะโพน จ.พทลง

72 ด.ต.ทศพล ขนนวล 140ม.3ต.ควนขนน อ.เขาชยสน จ.พทลง 93130

73 นางมยร ค าทองด 92ม.9 ต.ทามหร า อ.เมอง จ.พทลง 93000

74 นางรวยรน ขนจนทร 37/1ม.4ต.ชยบร อ.เมอง จ.พทลง 93000

75 จ.ส.อ.สรศกด หนปาน 46/2 ม.1 ต.ควนมะพราว อ.เมอง จ.พทลง 93000

76 นายไฝ เกตมณ 63/2ม.11 ต.ชมพล อ.ศรนครนทร จ.พทลง 93000

77 นายเศรยร เอยดเกลยง 118 ม.4 ต.พนมวงค อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

78 นายประยงค อนทองแกว 249 ม.9ต.ดอนทราย อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

79 ด.ต.มนตร จนทรเตม 24 ม.1 ต.ควนขนน อ.เขาชยสน จ.พทลง 93130

80 นายชวง ชด า 11 ม.6 ต.ทงนาร อ.ปาบอน จ.พทลง 93170

82 นายด ารห ทองนย 111ม.11ต.โตนดดวน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

83 นายมนตร จนเทพ 43ม.10 ต.ต านาน อ.เมอง จ.พทลง 93000

84 นายโชคด รกแกว 273ม.11 ต.โตนดดวน อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

85 นางเครอพศ รตนพงศ ม.6 ต.แพรกหา อ.ควนขนนจ.พทลง 93110

86 นายเหลอม ดษนม 23ม.7ต.มะกอกเหนอ อ.ควนขนน จ.พทลง 93150

87 นายประเสรฐ หมานเหม 52 ม.11 ต.ฉลง อ.เมอง จ.สตล 91140

89 นายจรงค หนนะ 68 ม.2 ต.แพรกหา อ.ควนขนน จ.พทลง 93110




5.2 การผลตถานไมไผคณภาพสง

เตาเผาถาน 200 ลตร มประสทธภาพสงกวาเตาแบบดงเดม เตาประเภทนอาศยความรอนไลความชอในเนอไมทอยในเตา ท าใหไมกลายเปนถาน เรยกวา กระบวนการคารบอนไนเซชน (Carbonization) โครงสรางเป นระบบบด สามารถควบคมอากาศได จงไมมการลกตดไฟของเนอไม ดงนนถานทไดจงมคณภาพสง เกดขเถานอย และไดผลพลอยไดจากการบวนการเผาถานอกอยางหนงคอ น าสมควนไม (Wood Vinegar) เตาเผาถานทผลตจากถงขนาด 200 ลตรในปจจบนมอย 2 แบบ คอ แบบนอน และแบบตง โดยสวนประกอบของเตาเผาถาน 200 ลตร ประกอบดวยสวนประกอบตางๆ คอ ตารางท 1 สวนประกอบส าคญของเตาเผาถาน 200 ลตร

แบบนอน แบบตง ตวเตา ผลตจากถงขนาด 200 ลตร ตวเตา ผลตจากถงขนาด 200 ลตร

ทอซเมนตใยหน (ทอควน 1 เมตร และงอ 90 องศา)

ฝาเตา

กระเบอง สงกะส ไม ทราย หน (ผนงฉนวนเตา) ทอเหลก (ทอควน 3 ทอ และทอเรงไฟ 1 ทอ)

อฐบลอก (ชองหนาเตา) ทอเหลก (สวนควบแนนน าสมควนไม)

ทอไมไผ (ทอเกบน าสมควนไม) ตระแกรงรองไมดานใน

ชองเชอเพลง

รเกบน าสมควนไม

(แบบตง) (แบบนอน)

รปท 2 เตาเผาถาน 200 ลตร ลกษณะเดนของเตาเผาถาน 200 ลตร คอ




ดานวตถดบและอปกรณ

1 ไมทน ามาใชท าเปนเชอเพลงหางาย สามารถใชเศษไมตางได และใชเชอเพลงนอย ประมาณ 4 กโลกรมตอการเผา 1 ครง

2 สามารถใชไมขนาดเลกมาเผาเปนถานได ลดปญหาดานการตดไมท าลายปา 3 อปกรณทใชงานการสรางสามารถหาชอไดงาย 4 ตวเตาดแลรกษางาย อายการใชงานนาน ประมาณ 1-2 ป หรอ ประมาณ 100-150 ครงของการเผา แต

หากมการสรางโรงเรอนเพอปองกนน า จะสามารถยดอายการใชงานได ดานกรรมวธการผลต

1. ใชเวลาท าการเผาสน ประมาณ 16 ชวโมง หรอนอยกวานนหากไมตองการเกบน าสมควนไม 2. สามารถควบคมอากาศไดตลอดเวลาของการเผา 3. เกดขเถานอย ประมาณ 0.1 กโลกรม ตอ ครง (กรณการเผาถานสมบรณ) 4. ใชแรงงานนอย สามารถด าเนนการไดโดยใชแรงงาน 1 คน

ดานผลผลต

1. ไดถานคณภาพสง ดตอสขภาพ เพราะมกระบวนการท าถานใหบรสทธ ก าจดน ามนดบ (ทาร) ออกจากเนอไม

2. ไดปรมาณผลผลตถานด ประมาณ 20-23% โดยน าหนก ของปรมาณไมทน ามาเผา 3. ไดผลตภณฑพลอดได คอ น าสมควนไม ประมาณ 0.5 - 1.0 ลตรตอครง ขนกบความชน และชนดของ

ไมทน ามาเผา ดานการลงทน

ลงทนนอย เหมาะกบการใชงานในครวเรอน โดยมตนทนดานอปกรณในการผลตประมาณ 1,500 – 2,000 บาท

1. การผลตถานดวยเตาเผาถาน 200 ลตร การเผาถานเปนการเพมมลคาใหกบเศษไม ซงขายไมไดราคา เพอเป นการใชไมใหเกดประโยชนสงสด โดยทวไป

ถานจะถกน ามาใชเปนเชอเพลง แต ถานยงสามารถน ามาใชประโยชนทางดานอนๆ ไดอก เชน ใชในระบบกรองน า (ผงคารบอน) ใชดดซบกลน ใชปรบปรงดน ผสมอาหารสตวปรบปรงคณภาพแหลงน า เปนตนการเผาถานสงทตองค าน งถงกคอ คณภาพของถานทได เปอรเซนน าหนกถานเทยบกบไมฟน ราคาเตาเผาถาน และคาใชจายเชอเพลงใน

การเผาถานการเผาถานม 2 วธ คอเผาทางตรง และเผาทางออม เผาทางตรงกคอจดไฟเผาไมฟนโดยตรง เผาจนฟนไหมกลายเปนถาน แตวธนจะมขเถาเยอะ ไดถาน นอย สวนวธการเผาทางออม คอเผาเชอเพลงแลวใหความรอนไหลเขาไปในเตา ฟนจะไดรบความรอนแลวเปลยนสภาพเปนถาน วธเผาทางออมนจะไดถานทมคณภาพและเปอรเซนน าหนกดกวาเผาแบบทางตรง อยางไรกตาม ทง 2 วธกมขนตอนการแปรสภาพจากฟนเปนถานเหมอนกน

ขนตอนการผลตถานดวยเตาเผาถาน 200 ลตรแบบนอน




1. ขนตอนการเตรยมไมฟนเผาถาน ไมทใชไมควรเปนไมสด เพราะจะท าใหเสยพลงงานในการระเหยความชนในเนอไมสง ควรตดผงแดดไว 3 – 4 สปดาห

2. ขนตอนการไลความชนออกจากไมฟน โดยกอเชอเพลง ทหนาเตา เพอใหลมรอนไหลเขาไปในเตา โดยอณหภมในเตาประมาณ 200 – 270 องศาเซลเซยส สงเกตควนทปลองจะเปนสขาว เนองจากเปนการระเหยความชนในเนอไมออกมาเปนไอน า

3. ขนตอนการเปลยนจากไมเปนถาน ใชอณหภม 270 – 400 องศาเซลเซยส ระยะนฟนจะลกไหม จะตองควบคมอณหภมใหคงทเปนระยะเวลานาน โดยควบคมอากาศภายในเตา ถาอากาศเขามากไปไมจะกลายเปนขเถา ชวงทอณหภมภายในเตา 300 – 400 องศาเซลเซยส ไมจะกลายเปนถาน ซงตอนนควนจะเปนสเหลองเพราะมสารประกอบจากการสลายตวของสารเคมตาง ๆ หลายชนด และสา มารถควบแนนควนใหเปนของเหลว ทเรยกวา “น าสมควนไม ” หรอ “น าสมไม ” และสามารถน าไปใชประโยชนไดหลากหลาย

4. ขนตอนท าใหเยน โดยปดปลองเตาทงหมด แลวทงไวใหเยน อณหภมในเตาต ากวา 50 องศาเซลเซยส เพราะถานไมสามารถ ลกตดไฟไดเมออณหภม 60 – 70 องศาเซลเซยส

2. น าสมควนไม น าสมควนไมคออะไร

น าสมควนไมเปนของเหลวสน าตาลใส มกลนควนไม ไดมาจากการควบแนนของควนทเกดจากการผลตถานไม ชวงทไมก าลงจะเปลยนเปนถาน โดยอณหภมในเตาอยระหวาง 300 – 400 องศาเซลเซยส สามารถเกบไดงายโดยอาศยการถายเทความรอนจากปลองดกควนสอากาศ ความชนในควนจะควบแนนกลายเปนหยดน า ซงจะไดน าสมประมาณ 2.5% ของน าหนกฟน หากตองการปรมาณเพมขน โดยการน าทอน าหลอเยนตดตงในปลองดกควน ซงจะไดน าสมควนไมถง 5% ของน าหนกฟน

2.1 สวนประกอบของน าสมควนไม

น าสมควนไมมสารประกอบตางๆ มากกวา 200 ชนด สารประกอบทส าคญไดแก

- น า ประมาณ 85% - สารอนทรย อนๆ อกประมาณ 12% - กรดอนทรย ประมาณ 3% ซงกรดอนทรยทอยในน าสมควนไมมหลายชนด ทส าคญคอกรดอะซตก

( acetic acid ) กรดฟอรมค (กรดมด ) ฟอรมาลดไฮด (formaldehyde ) เอธล-เอน-วาเลอเรต (ethyl-n-valerate ) เมธานอล ( methanol ) น ามนทาร ( tar ) อะซโตน ( acetone ) ฟนอล ( phenol ) เปนตน

2.2 การใชประโยชนจากน าสมควนไม

สวนประกอบตางๆ ทอยในน าสมควนไมสามารถน ามาใชประโยชนไดหลากหลาย คอ

- กรดอะซตรก ( กรดน าสม ) เปนสารกลมออกฤทธ ฆาเชอรา เชอแบคทเรยและไวรส - สารประกอบฟนอล เปนสารกลมควบคมการเจรญเตบโตของพช และสารฆาแมลง ใชลางแผล - ท ายาจ าพวกแอสไพรน




- ฟอรมลดไฮด เปนสารกลมออฤทธฆาเชอโรค และแมลงศตรพช - เอธล-เอน-วาเลอเรต เปนสารในกลมเรงการเจรญเตบโตของพช - เมธานอล แอลกอฮอล ( ดมกนไมได หากเขาตาจะท าใหตาบอด ) เรงการงอกของเมลดและราก - ใชฆาเชอโรคไดและเปนสารในกลมออกฤทธฆาเชอโรค เชอรา เชอแบคทเรย และเชอไวรส - อะซโตน สารละลายวตถ ใชท ายาทาเลบและเปนสารเสพตด - น ามนทาร เปนสารจบใบ ชวยลดการใชสารเคม ตวอยางการใชประโยชนจากน าสมควนไมแสดงดงตารางท 2.2

ตารางท 2 ตวอยางการใชประโยชนจากน าสมควนไม

ประโยชน อตราสวน วธการใช

1.ใชในการเกษตร

1.1 ดานการผลตพช

- ก าจดไสเดอนฝอย /แมลงในดน /มดและปลวก

1:20

ราดหรอพนบรเวณทมกอนปลกพช 15 วน

- รกษาโรคเชอราในยางพารา 1:20 ทาหนายาง

- ปองกนโรครากและโคนเนาจากเชอรา 1:100 พนลงดนกอนปลกพช 15 วน

- เรงการเจรญเตบโตกระตนความตานทานโรค

1:200 ราดโคนตนทก 7-15 วน

- ปองกนศตรพช ขบไลแมลงทกชนดและเชอรา

1:200 ฉดพนทใบทก 7 วน

- ชวยในการสงเคราะหน าตาลของพช ท าใหผกและผลไมมรสหวาน

1:500 ฉดพนผลออนหลงตดผลแลว 15 วน และ

ฉดพนอกครงกอนเกบเกยว 20 วน

- เปนสารจบใบ ชวยลดการใชสารเคม

1:1,000 ใชน าทผสมแลวแทนน าทใชผสมสารเคม

สามารถลดจ านวนสารเคมไดกวาครง ทเคยใช (หามใชกบสารเคมทเปน ดางหรอเกลอ)

- ก าจดไสเดอนฝอย 1:8 ใชสวนผสม 1 ลตรราดดน 1 ตารางเมตร




(เนองจากไสเดอนฝอยมความตานทานสง

ตองใชตดตอกน 3 – 4 ป จงก าจดไดหมด)

- ใชหมกกบหอยเชอรบด,เศษปลาหรอกากถวเหลอง

2:1 หมกนาน 1 เดอน แลวกรองกากออก ใช

เจอจาง 1:200 เปนปยคณภาพสง

ตารางท 3 ตวอยางการใชประโยชนจากน าสมควนไม (ตอ)

ประโยชน อตราสวน วธการใช

1.2 ดานปศสตว

- ก าจดกลนและขบไลแมลงในคอกสตว ปองกนไมใหแมลงวางไข

1:100

ราดพนคอกสตวหรอบรเวณทมกลน

ทก 7 วน

- ขบไลเหบ หมด และรกษาโรคเรอนของสตว

1:1 เขมขน ฉดพนทตวสตวอาทตยละ 2 – 3 ครง

- ใชในการผสมอาหารสตวเพอชวยยอยอาหารและปองกนทองเสยระบบทางเดนอาหารท างานไดดการใชประโยชนจากอาหารดขนท าใหสตวโตเรวกวาปกตและมผลผลตทดขนอยางเหนไดชดโดยใชอาหารเทาเดม

ใชน าสมควนไม 2 ลตรคลกกบผงถาน 8กก.แลวจงน าผงถานทชมน าสมควนไมผสมกบอาหารสตว 990 กก.จะไดอาหารสตว 1ตน

2. ในครวเรอน

2.1 ปองกนปลวก มด และสตวตางๆ เชน ตะขาบ แมลงปอง กงกอ

1:50

พนหรอราดบรเวณบานทก 7 – 15 วน

2.2 ดบกลนหองน า หองครว บรเวณทชนแฉะและก าจดกลนขยะ

1:100 พนบรเวณทมกลน หรอถงขยะทก 7 วน

2.3 รกษาแผลสด แผลถกน ารอนและไฟ 100% ทาบรเวณแผลทกวน เชา เยน




ลวก

2.4 ฆาปลวก มด 100% พนหรอราดรงปลวก หรอมด

2.5 ใชแกปวดฟน 100% ชบส าลถฟนบรเวณทปวด

3. การใชประโยชนทางยาและเครองส าอาง

- ผลตยารกษาโรคผวหนง - เปนยาชวยยอยแบบ Prebiotic - ความเขมขน 100% ใชรกษาแผลสด - รกษาแผลถกน ารอน รกษาโรคน ากดเทา และเชอราทผวหนง - ใชในอตสาหกรรมผลตเครองส าอาง

4. การใชประโยชนดานอนๆ

- น าสมควนไมผสมน า 20 เทา ใชราดท าลายปลวกและมด - น าสมควนไมผสมน า 50 เทา ใชปองกนปลวก มด แมลงและสตวตางๆ - น าสมควนไมผสมน า 100 เทา ใชฉดพนถงขยะเพอปองกนกลนและแมลงวน ใชดบกลนใน

หองน า - ดบกลนในหองครว และบรเวณชนแฉะ - ใชผลตสารระงบกลนตว - ใชผลตสารปรบผวนม - ใชในอตสาหกรรมอาหารรมควน และยอมผา - ผลตสารปองกนเนอไม จากเชอราและแมลง

2.3 การผลตน าสมควนไมจากเตาเผาถาน 200 ลตร การดกเกบน าสมควนไมจะอยในชวงการเผาถาน อณหภมปากปลองประมาณ 80 – 150 องศาเซลเซยสหรอ

สงเกตจากควนทปากปลองจะม สขาวขน มกลนฉน หรอใชกระเบองแผนเรยบสขาวองบนปากปลองทงไวสกครแลวน าแผนกระเบองมาดหยดน าทเกาะบนกระเบอง จะใสและมสเหลองปนน าตาล การเผาถานมอย 4 ขนตอนคอ

1. เมอจดไฟหนาเตาเปนชวงไลความชน อณหภมจะสงขนเรอยๆ เมออณหภมปากปลองประมาณ 55 – 60 องศาเซลเซยส และในเตาประมาณ 150 องศาเซลเซยส ควนจะเรมมกลนเหมน และเมอใสฟนหนาเตาไปเรอยๆ อณหภมทปากปลองจะสงจะสงขนอกประมาณ 70 – 75 องศาเซลเซยส และอณหภมภายในเตาประมาณ 200 – 250 องศาเซลเซยส ควนจะมกลนเ หมนฉน ซงในชวงท 1 น ถอเปนชวงของการไลความชนใชเวลาประมาณ 2 – 3 ชวโมง นบจากไฟหนาเตาตดแลว

2. เมอปลอยใหไฟหนาเตาตดตอไปเรอยๆ อณหภมปากปลองจะสงเพมขนเปน ประมาณ 80 – 85 องศาเซลเซยส อณหภมภายในเตาประมาณ 300 – 400 องศาเซลเซยส ควนจะรวมตวกนหนาแนน พงขนมสขาวขนและมกลนเหมนฉนอยางรนแรง เรยกวาควนบา ซงชวงนไมกลายเปนถานหรอเกดปฏกรยาคายความรอน ซงอณหภมภายในเตาจะสงขนเรอยๆ สามารถลดเชอเพลงหนาเตาหรอไมตองเตมฟนหนาเตากได หากใชกระเบองแผนเรยบสขาวองบนปากปลองควนสงเกตดหยดน าทเกาะจะมสเหลองปนน าตาล ถอ




วาเปนชวงทเกบน าสมควนไมได ใหหรชองลมลงเหลอ 2 นว ทงนการเกบน าสมควนไมจะนบระยะเวลาการเกบจากทเรมตนเกบออกไปประมาณ 4 ชวโมงหรอสงเกตสควนทปากปลองเป นสน าเงน ใหหยดเกบน าสมควนไมได

3. เปนชวงทท าใหถานบรสทธ โดยเปดหนาเตาใหอากาศไหลเขาไปไดเพมขน เพอเพมความรอนใหสงขนส าหรบเผาไลน ามนดนใหออกไปจากถาน ซงน ามนดนทอยในถานไมนหากไมก าจดออกไป จะท าใหถานมคณภาพต า และเมอน าไปประกอบอาหารปงยาง น ามนดนทคางอยในถานเมอถกเผาไหมทอณหภมสงกวา 425 องศาเซลเซยสแลวจะเกดสารประกอบใหมซงเปนสารกอมะเรงทเปนอนตรายตอผบรโภค อณหภมทปากปลองในชวงนจะสงขนมากกวา 150 องศาเซลเซยส ซงไมควรเกบน า สมควนไมไนชวงนดวย เนองจากสวนประกอบทเปนโทษตอการน าไปใช ในชวงนเมอ สงเกตควนจะเปลยนจากสน าเงนเปนควนใส ใหท าการปดหนาเตารวมทงปากปลองควน

4. เปนชวงทปลอยใหเตาเยนลง กอนทจะน าถานไมออกจากเตามาใชงานซงกอนเปดเตาตองใหอณหภมภายในต ากวา 50 องศาเซลเซยส เพราะหากสงกวานนจะท าใหถานลกตดได การเปดเตา จะตองเปดทปลองกอนเพอระบายความรอนและแกสทยงคางอยในเตาใหหมดจากนนจงเปดหนาเตา

2.4 วธเกบน าสมควนไมจากเตาเผาถาน 200 ลตร

เกบน าสมควนไมทอณหภมปากปลอ งท 80 องศาเซลเซยส และอณหภมภายในเตาประมาณ 300 – 400องศาเซลเซยส โดยอณหภมดงกลาวจะไมมสารกอมะเรง ใชเวลาในการเผา 10 ชวโมง จะไดถานประมาณ 15-17 กโลกรม น าสมควนไม 2 ลตร น าสมควนไมดบทไดจากการกลนตวทปลองควนยงไมสามารถน ามาใชงา นไดทนท เนองจากมสารประกอบบางอยางทอาจเปนอนตรายตอพชหรอสงมชวตได เชน น ามนดน ( ทาร ) ซงอาจไปปดปากใบและเกาะตดรากพช ท าใหพชโตชาหรอตายได ดงนนการน าน าสมควนไมมาใชใหเกดประโยชนจรงจะตองผานขนตอนการท าใหบรสทธเสยกอน ซงมวธการ 3 วธ คอ

1. ปลอยใหตกตะกอนโดยตรง โดยการน าน าสมควนไมทกลนไดมาเกบในถงทรงสงมากกวาความกวางประมาณ 3 เทา ทงใหตกตะกอน 90 วน จะท าใหน าสมควนไมแยกตวเปน 3 ระดบ ชนบนจะเปนน ามนใส ชนกลางจะเปนของเหลวสชา คอน าสมควนไมทจะน าไปใชได สวนชนลางสดเปนของเหลวขนด า

2. ตกตะกอนโดยใชผงถาน ผสมผงถานประมาณ 5 % ของน าหนกรวมของน าสมควนไมทงหมด โดยผงถานจะดดซบทงน ามนใสชนบนและน ามนดนลงสชนลางสดในเวลา 45 วนหลงจากปลอยใหตกตะกอนในถงจนครบก าหนดจงน าของเหลวสชาในชนกลางมากรองซ าอกครงดวยผากรอง จงสามารถน าไปใชประโยชนได โดยน าสมวนไมบรสทธควรจะมน ามนดนไมเกน 1%

3. การตกตะกอนโดยใชเศษถาน น าเศษถานมาลางน าใหสะอาด ตากใหแหง บดใหเปนผง จากนนใสน าสมควนไม 100 ลตร โรยผงถานบด 5 กโลกรม ทงไว 45 วน จ ะเกดการตกตะกอน สารทกอมะเรงจะตกตะกอนอยดานลาง ตองตกน าสวนกลางใสภาชนะทปกปดเรยบรอยไมสนสะเทอนทงอก 45 วน น าทไดจะสามารถน าไปฉดพชสวนได หรอถาตองการท าปย ใหน าเศษไม ผงถาน เศษถาน ไปแชน าสมควนไม น าไปโรยในสวนจะเปนทอยของจ ลนทรย สวนลางทเปนตะกอนน าไปเทหลมเสา เพอใชไลและปองกนปลวก




2.5 การเกบรกษาน าสมควนไม

น าสมควนไมทไดจากการดกเกบจะไมสามารถน าไปใชประโยชนไดทนท เนองจากการเปลยนจากไมเปนถานไมไดเกดขนพรอมกนทงเตา ดงนนควนทเกดข นจงเปนควนทผสมกนระหวางอณหภมสงและต าดงนนจะมน ามนดน และสารระเหยงายปนออกมาดวยน ามนดนทละลายน าไมได จะน าไปใชประโยชนทางการเกษตรไมไดเพราะจะไปปดปากใบของพช หรอเกาะตดรากพชท าใหพชโตชาหรอตายได นอกจากนนหากเทลงพนดนจะท าใหดนแขงเปนดาน ดงนนเมอเกบน าสมควนไมแลวตองทงชวง และท าใหน าสมควนไมบรสทธกอนโดยทงไวใหตกตะกอนอยางนอย 3 เดอน โดยตองเกบในทเยนรมหรอเกบไวในภาชนะทบแสงและไมมสงรบกวน หากเกบไวในทโลงแจง น าสมควนไมจะท าปฏกรยากบอากาศและรงษอลตราไวโอเลตในแสงอาทตยกลายเปนน ามนดน

2.6 ขอควรระวงในกรใชน าสมควนไม

1. กอนน าน าสมควนไมไปใช ตองทงไวจากการกกเกบอยางนอย 3 เดอน 2. เนองจากน าสมควนไมมความเปนกรดสง ควรระวงอยาใหเขาตาอาจท าใหตาบอดได 3. น าสมควนไม ไมใชปย แตเปนตวเรงปฏกรยา ดงนนการน าไปใชทางการเกษตรจะเปนตวเสรม

ประสทธภาพ ใหกบพช แตไมสามรถใชแทนปยได 4. การใชเพอฆาเชอจลนทรยในดน ควรท ากอนเพาะปลกอยางนอย 10 วน 5. การน าน าสมควนไมไปใช ตองผสมน าใหเจอจางตามความเหมาะสมทจะน าไปใช 6. การฉดพนน าสมควนไม เพอใหดอกตดผล ควรฉดพนกอนทดอกจะบาน หากฉดพนหลงจากดอกบาน

แมลงจะไมเขามาผสมเกสร เพราะกลนฉนของน าสมควนไม และดอกจะรวงงาย 3. ขนตอนการด าเนนงาน 3.1 ฐานขอมล

เนองจากความตองการของผปลกไผในพนทจงหวดพทลง ในการทน าไผมาใชประโยชน และเพมมลคาในรปแบบตางๆ เชน การขายหนอไม การขายเนอไมไผ การขายใบเพอน าไปใชท าขนม การน ามาสรางเฟอรนเจอร การผลตเครองจกรสาร หรอการน ามาผลตเปนเชอเพลงโดยการผลตเปนถานคณภาพสง หรออาจจะปรบปรงเปนถานก ามนซงจะมมลคาทสงขนมาก

ดงนนจงท าการเกบขอมลผปลกไผในพนทจงหวดพทลงทไดรวมกลมกนเปนชมรมไผพทลงรวมถงรวบรวมขอมลพนทและชนดของไผทปลกของชมรมไผพทลง 3.2 การสรางเตาเผาถาน

ใชถงเหลกขนาด 200 ลตรเปนตวเตา โดยใชรปแบบของเตาแบบนอนตามการสงเสรมของกระทรวงพลงงาน ซงมลกษณะดงรปท 2 จ านวน 2 เตา โดยมฉนวนดนกนความรอนรอบเตา และทอควนของเตาสรางจากไมไผหรอตอ PVC 3.3 การผลตถานไมไผ

3.3.1 น าไมไผทตดไวแลวประมาณ 15 วน มา ตดใหมความยาวประมาณเทากบความยาวของถง 200 ลตร (ประมาณ 70 เซนตเมตร) ดงรปท 3.2

3.3.2 ตดแยกขนาดเสนผานศนยกลางของไมไผใหมขนาดใกลเคยงกน 3.3.3 จดเรยงไมไผในเตาเผาถาน โดยใชไมทมขาดเลกกวาอยดานลางขนาดใหญอยดานบน และใหชวงโคนของ

ไมอยดานทายเตา




3.3.4 ปดเตาท าการสรางชองหนาเตาเพอใชเปนบรเวณใหความรอน ละท าการจดไฟหนาเตาเพอใหความรอนแกเตา

3.3.5 ใหความรอนแกเตาจนกระทงเตาตดไฟ (ไมไผในเตาตดไฟ) ท าการหยดการใหความรอนทหนาเตา 3.3.6 เกบน าสมควนไมททอควนของเตา 3.3.7 เมอไมกลายเปนถานหมดแลวกใหท าการปดเตา ระวงอยาใหมอากาศรวเขาไปในเตา 3.3.8 ทงไวจนเตาเยน (ประมาณ 8 ชวโมง) ท าการเปดเตา น าถานออดจากเตา พรอมใชงาน

รปท 3 การสรางเตาเผาถาน 200 ลตร แบบนอน




รปท 4 การเตรยมไมไผ

รปท 5 ไมไผทน าไปผลตถาน

รปท 6 การจดเรยงไม




รปท 7 ปดหนาเตาหลงจากการจดเรยงไม

รปท 8 เรมจดไฟหนาเตา

รปท 9 การเกบน าสมควนไม




3.4 ทดสอบคณสมบตตางๆ ของไมไผและถานไมไผ ประกอบดวย ความหนาแนน ความชน และคาความรอน โดยใชวธการ Water Boiling Test ในการหาคาความ

รอน การทดสอบโดยวธการตมน า (Water Boiling Test) โดยมขนตอนการด าเนนการดงน - ท าความสะอาดเตาทกครงกอนการทดลอง - ชงมวลของถานไมยางพาราทใชในการทดสอบ - ชงมวลของถาชนะ (หมอ Stainless) - เตรยมน าส าหรบใชในการทดสอบ (3 กโลกรม) - เตมน าในภาชนะ - ตอสาย thermocouple ส าหรบวดคาอณหภมจ านวน 5 จดดงแสดงในรปท 3.4 โดยตองระวงจดทวด

อณหภมน าอยาใหโดนกนของภาชนะ

รปท 10 การวดอณหภมในแตละจด

เตา

หมอ

1 2

น า

3

4

0.5 m

0.2 m

5




ในน า รอบๆเตา เหนอเตา

รปท 11 แสดงการตดตง Type K thermocouple ไปยงจดตางๆ

- จดไฟ - วดอณหภมตลอดเวลาระหวางทถานตดไฟโดยบนทกคาทกๆ 10 วนาท ดวย Data logger เมอถานตดไฟ

จนหมดแลวแยกเถาออกมาชงเพอหาปรมาณเถา

รปท 12 Data logger

รปท 13 แสดงปรมาณเถาทเหลอจากการเผาไหม




- ชงมวลของน าทเหลอในภาชนะหลงการตม

รปท 14 แสดงการชงมวลของน าทเหลอในภาชนะหลงการตม - ท าการทดลองแบบเดม 3 ครงส าหรบเตาแตละชนด - วเคราะหขอมลเพอหาคาประสทธภาพของเตาดงสมการท 3.1

(3.1)

เมอ คอ ประสทธภาพทางความรอนของเตา (เตาองโลประสทธภาพสง 29%)

คอมวลของน าเรมตน (kg)

คอมวลของน าทระเหย (kg)

คอมวลของภาชนะทใช (kg)

คอมวลของเชอเพลง (kg)

คอความจความรอนจ าเพาะของน า (kJ/kg-K) (4.1886 kJ/kg-K)

คอความจความรอนจ าเพาะของภาชนะ (kJ/kg-K)

(ในงานวจยนใชหมอ Stainless ทมคาความจความรอนจ าเพาะเทากบ 0.510 kJ/kg-K)

คอผลตางระหวางอณหภมน าเรมตนกบอณหภมเดอด (K)

คอผลตางระหวางอณหภมถาชนะระหวางเรมตนกบตอนน าเดอด (K)

ซงในงานนจะพจารณาจากอณหภมของน า

คอ ความรอนแฝงของการระเหยน า (MJ/kg)




คาความรอนของเชอเพลง (High Heating Value, kJ/kg)

4 จดท าเอกสารและเผยแพรผลการวจย จดท าเอกสารเผยแพรงานวจย ประกอบดวย แผนพบ โซนการเรยนรพลงงานทดแทนและพชพลงงาน และโพสเตอร ตวอยางจากภาคผนวก

4. ผลการด าเนนงาน 4.1 ฐานขอมลการปลกไผ

จ านวนเกษตรกรของกลมชมรมไผพทลงมจ านวนทงสน 90 ราย รวมพนทเพาะปลก 6,762 ไร โดยมการปลกไผพนธตางๆ ประกอบดวยพนธ ลมแลง หมาจ ปกกง และพนธตางดงแสดงในตารางท 4.1 ทงนรายชอผปลกไผแสดงในภาคผนวก

ตารางท 4 พนธและพนทเพาะปลก (กลมชมรมไผพทลง ขอมลป 2554)

พนธ พนทปลก (ไร) พนธ พนทปลก (ไร)

ลมแลง 5,249 หวาน 227

หมาจ 585 ราชน 0

ปกกง 208 หนองโดน 2

ซางหมน 92 สทอง 2

ซางนวล 20 เขาสมง 300

ยกษ 2 ชอแฮ 1

3 ฤด 40 กมซง 42

รวม 6,770 ไร

4.2 คณสมบตของไมไผ

4.2.1 ความชนของไมไผ ไมไผทน ามาท าการศกษาเปนไมไผพนธลมแลง ทมอาย 4 ป โดยท าการตดไมไผสดและน ามาหาคาความชน และ

เกบไมไผไวในทโลงเปนเวลา 2 อาทตย เพอลดความชนกอนการน าไปผลตเปนถาน การหาความชนของตวอยางไมไผด าเนนการโดยการ อบตวอยางไมไผทอณหภม 103 องศาเซลเซยส เปนเวลา

72 ชวโมง ผลการศกษาพบวาไมไผสด (ตดมาไมเกน 1 อาทตย) มความชนเฉลย 70.7% มาตรฐานเปยก ไมไผทเกบไวในทโลงเปนเวลา 2 อาทตยมความชนเฉลย 23.0% มาตรฐานเปยก สวนไมไผแหงทเกษตรกรตดทงในพนท (ตดทงไวแลวมากกวา 1 เดอน) พบวามความชนเฉลย 17.1% มาตรฐานเปยก ดงแสดงในตารางท 4.2

4.2.2 ความหนาแนนของไมไผ




พจารณาคาความหนาแนนปรากฏของไมไผพนธลมแลงทน ามาใชในการผลตถาน โดยเลอกตวอยางไม ไผ 2 กลมตวอยางคอ ไมไผสด (ตดมาไมเกน 1 อาทตย) และไมไผแหง (ตดทงไวแลวมากกวา 1 เดอน) ทงนพบวาความนาแนนของไมไผทน ามาทดสอบมคาเฉลยเทากบ 958.1 ถง 1,342.9 kg/m3 ทงนขนอยกบความชน และสวนตางๆ ของไมไผดงแสดงในตารางท 4.3 ตารางท 5 ความชนของไมไผพนธลมแลง

ไมไผ ตวอยางท มวลกอนอบแหง

(g)

มวลหลงอบแหง

(g)

คาความชน

(% มาตรฐานเปยก)

ไมไผสด

(ตดมาไมเกน 1 อาทตย)

1 251.1 79.5 68.3

2 300.6 65.6 78.2

3 156.4 49.7 68.2

4 184.4 58.8 68.1

เฉลย 70.7 ± 5.0

ไมไผทเกบ

ไวในทโลงเปน

เวลา 2 อาทตย

1 171.0 130.0 24.0

2 150.0 119.0 20.7

3 263.0 199.0 24.3

เฉลย 23.0 ± 1.9

ไมไผแหง

(ตดทงไวแลวมากกวา 1 เดอน)

1 68.9 57.7 16.3

2 114.6 93.7 18.2

3 107.6 89.4 16.9

4 66.0 54.8 17.0

เฉลย 17.1 ± 0.8




ตารางท 6 คาความหนาแนนปรากฏของไมไผพนธลมแลง

ตวอยาง

ความหนาแนนของไมไผ (kg/m3) ล าไมไผ ขอไมไผ

สด

(ตดมาไม

เกน 1 อาทตย)

แหง

(ตดทงไวแลว

มากกวา 1 เดอน)

สด

(ตดมาไม

เกน 1 อาทตย)

แหง

(ตดทงไวแลว

มากกวา 1 เดอน)

1 1,092.4 1,054.3 1,112.8 1,017.6

2 1,222.1 1,031.4 1,281.7 907.2

3 1,319.2 973.1 1,896.7 994.9

4 961.8 844.0 1,085.6 951.6

5 966.7 966.7 1,337.6 919.2

เฉลย 1,112.4±157.3 973.9±81.7 1,342.9±327.7 958.1±47.5

4.3 การผลตถานไมไผ

การผลตถานไมไผโดยใชไมไผพนธลมแลง อายปลก 3-5 ป ทตดมาแลวมากกวา 2 อาทตย และเปนไมไผทตากแดด ในการผลตเปนถาน (ความชนของไมไผประมาณ 23.0 % มาตรฐานเปยก) เนองจากการผลตถานโดยใชเตาเผาถาน 200 ลตร และด าเนนการโดยกระบวนการทถกตองจะไดถานทมคณภาพสงกวาการเผาโดยเตาชนดอน ทงนหากอณหภมภายในเตาสงกวา 1,000 องศาเซลเซยส ถานทไดจะเปนถานก ามนต ซงมคณภาพและราคาทสงกวาถานคณภาพสงทอณหภมภายในเตาต ากวา 1,000 องศา (400 – 800 องศาเซลเซยส ) ส าหรบโครงการ นไมไดตองการทจะผลตเปนถานก ามนต แตกท าการวดคาของอณหภมในเตาระหวางท าการผลตถาน

ดานอณหภมระหวางการผลตถาน พบวาอณหภมสงสดอยในชวงของการท าถานใหบรสทธ โดยมอณหภมสงสดประมาณ 650 – 660 องศาเซลเซยส สวนในชวงของการกลายเปนถา น (ชวงเกบน าสมควนไมพบวาอณหภมในเตามคาประมาณ 400-600 องศาเซลเซยส ทงนขนกบปรมาณของอากาศทเขาสเตา เนองจากไมมการควบคมอากาศทจะเขาทางปากเตา




รปท 15 ถานไมไผทผลตได

จะเหนวาเตาเผาถาน 200 ลตร ยงสามารถพฒนาใหสามารถเพมอณหภมภายในเตาใหสงขนได แตอยางไรกตาม

วสด และปรมาณของวสดทน ามาผลตเปนถานกเปนปจจยส าคญทสงผลตออณหภมในเตาเผาระหวางการผลตถาน คอหากเปนวสดทมความหนาแนนสง และมคาความรอนของตวเองสงกจะมโอกาสทอณหภมในเตาเผาถานแบบ 200 ลตร จะมอณหภมสงถง 1,000 องศาเซลเซยสได

การทดสอบผลตถานไมไผจ านวน 5 ครง (นกวจยด าเนนการผลตเอง ) พบวาไดถานไมไผเฉลย 17.8±3.7% ของปรมาณไมไผทน ามาผลต และไดน าสมควนไมเฉลย 2.9±0.2% ของปรมาณไมไผทน ามาผลต ดงแสดงคาในตารางท 6 ตารางท 7 ผลการทดสอบผลตถานไมไผโดยใชเตาเผาถาน 200 ลตร

น าหนกไมไผ

(kg)

น าหนกถานไมไผทผลตได ปรมาณน าสมควนไม

หมายเหต (kg)

รอยละโดย

น าหนกไมไผ (kg)

รอยละโดย

น าหนกไมไผ

26.8 5 18.7 0.78 2.9

35 5.2 14.9 0.98 2.8

31 6.5 21.0 0.82 2.6

35 8.8 25.1 1.11 3.2

52.3 10.5 20.6 - ไมไดเกบน าสมควนไม

เฉลย 17.8±3.7

2.9±0.2




4.4 คณสมบตของน าสมควนไมจากถานไมไผ น าสมควนไมทไดจากการเผาถานไมไผ จากการทดสอบพบวามปรมาณของน าสมควนไมเกดขนเฉลย 0.5 – 1.0

ลตร ทงนเนองจากไมไผทน ามาผลตถานมความชนต า และเปนไมไผทมอายนอย (3-4 ป)

โดยน าสมควนไมทเกบไดมสวนผสมของของเหลว 3 ใน 4 สวน และสวนทเหลอคอยางเหนยว (ทาร) เมอท าการทดสอบคาความเปนกรดเปนดางพบวามคาเปนกรดอยท 3 – 4 ความถวงจ าเพาะเฉลยเทากบ 1.02

เมอพจารณาพบวาน าสมควนไมทไดจากการเผาถานไมไผ มสวนประกอบโดยประมาณแสดงดงตารางท 8

ตารางท 8 สวนประกอบของน าควนไมจากไมไผ

สวนประกอบ สดสวนโดยประมาณ (% โดยน าหนก)

Organic acid 32

Phenolic compound 40

Aldehyde 3

Alcohol compound 5

Ester compound 4

Others 5

4.5 คาความรอนของถานไมไผ น าถานทผลตไดจากเตาเผาถาน 200 ลตรทสรางขนโดยวธการ Water Boiling Test (WBT) ซงมคาจ าเพาะใน

การทดสอบดงน - ใชน าในการทดสอบ - เตาประสทธภาพสงทมประสทธภาพ เทากบ 29% ในการทดสอบ ดงรปท 4.2 - ภาชนะ Stainless Steel - ทดสอบในหองทมการปองกนลมจากภายนอก - ทดสอบแบบ Cool Start ท าการทดสอบหาคาความรอนของถานไมไผโดยใชวธการแบบ WBT จ านวน 3 ครง พบวาคาความรอนเฉลย

ของถานไมไผเทากบ 28.90 ±1.76 MJ/kg ดงแสดงคาในตารางท 4.5




รปท 16 เตาประสทธภาพสง

ตารางท 9 คาความรอนของถานประสทธภาพสงจากไมไผ

คาทดสอบ การทดสอบ

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 เฉลย Cpน า (kJ/kg-K) 4.19 4.19 4.19 4.19

Cpสแตนแลส (kJ/kg-K) 0.502 0.502 0.502 0.50

คาความรอนแฝงการระเหยของน า (kJ/kg) 2,260 2,260 2,260 2260.00

น าหนกถาชนะ (kg) 0.72 0.72 0.72 0.72

น าหนกน า (kg) กอนการทดสอบ 1.41 1.50 1.39 1.43±0.06

หลงการทดสอบ 1.02 1.05 1.00 1.02±0.03

ปรมาณน าระเหย (kg) 0.39 0.45 0.39 0.41±0.03

ปรมาณความรอนทไดจากการตมน า (W) 1,321.29 1,455.01 1,308.90 1361.73 ±81.02

คาความรอนของถานไมไผทผลตขน (MJ/kg) 29.12 30.54 27.04 28.90 ±1.76

สรปผลการด าเนนการผลตถานไมไผคณภาพสง

การด าเนนงานของโครงการมวตถประสงคเพอท าการผลตและทดสอบคณสมบตคณสมบตทางกายภาพและความรอนของถานไมไผคณภาพสงรวมถงน าสมควนไมทไดจากการผลตถานไมไผคณภาพสงทผลตจากเตาเผาถาน 200 ลตร ผลการศกษาสรปไดวา




1. การเผาถานโดยใชเตาเผาถานทผลตจากถง 200 ลตร ไดถานไมไผเฉลย 17.8±3.7% ของปรมาณไม ไผทน ามาผลต และไดน าสมควนไมเฉลย 2.9±0.2% ของปรมาณไมไผทน ามาผลต (ทความชน 23%wb)

2. น าสมควนไมทไดจากการเผาถานไมไผ จากการทดสอบพบวามปรมาณของน าสมควนไมเกดขนเฉลย 0.5 – 1.0 ลตร ทงนเนองจากไมไผทน ามาผลตถานมความชน ต า และเปนไมไผทมอายนอย โดยน าสมควนไมทเกบไดมสวนผสมของของเหลว 3 ใน 4 สวน และสวนทเหลอคอยางเหนยว (ทาร)

3. คาความรอนเฉลยของถานไมไผเทากบ 28.90 ±1.76 MJ/kg 4. เตาเผาถานทผลตจากถง 200 ลตร ถงแมวาจะท าการสรางฉนวน (ดน) เพอใหเก ดอณหภมระหวางการผลต

สงขนนนยงไมสามารถสรางอณหภมใหสงถง 1,000 องศาเซลเซยสได โดยผลของความพยายามพบวาสามารถสรางอณหภมระหวางการผลตถานไดสงสดประมาณ 650 องศาเซลเซยส ดงนนการทจะพฒนาเตาเผาถานทผลตจากถง 200 ลตร ใหสามารถสรางอณหภมใหสงถง 1,000 องศาเซลเซยสได คอตองพฒนาใน 2 รปแบบ คอพฒนาความเปนฉนวนของเตา (เพมประสทธภาพ ) และการปรบวธการในการผลตใหมชวงของ Carbonization ทสมบรณขน

5.3 การพฒนาผลตภณฑจากถานไมไผ

ในปจจบนไดมการพฒนาผลตภณฑจากถานไมไผ โดยผประกอบการคณวลยลกษณ มตรณรงค เจาของผลตภณฑสบจากถานไมไผ “ทาเกะซม” โดยผานการบมเพาะวสาหกจ เปนการพฒนาตอยอดใหกบผลตภณฑ จากผประกอบการปลกไผบรเวณบานและในพนทของตนเอง และเปนสมาชกชมรมไผภาคใต

รปท 16 ผลตภณฑสบ “ทาเกะซม”




ภาคผนวก

1. ขอเสนอโครงการ

ขอเสนอโครงการ หมบานแมขายวทยาศาสตรและเทคโนโลย โครงการ หมบานไผพฒนา

ประจ าปงบประมาณ 2553 - 2557 1. ชอหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเสนอโครงการ หมบานไผพฒนา 2. ผรบผดชอบโครงการ หรอผรวมรบผดชอบรวม

2.1 ผรบผดชอบโครงการ ผ.ศ. ประสงค สรพทไธวรรณ ต าแหนงรองคณบดฝายวางแผนและพฒนา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ วทยาเขตพทลง เลขท 222 หม 2 ต าบลบานพราว อ. ปาพะยอม จ. พทลง 93110

2.2 ทปรกษาโครงการ ศ. ดร. วสทธ ใบไม ผเชยวชาญดานความหลากหลายทางชวภาพ กรรมการผทรงคณวฒ สภามหาวทยาลยทกษณ

รศ. ดร. วชย ช าน ต าแหนง รองอธการบดมหาวทยาลยทกษณ วทยาเขตพทลง ดร. วลลภา คชภกด ต าแหนง รองอธการบดมหาวทยาลยทกษณ

2.3 ผประสานงานโครงการ ผศ. ประสงค สรพทไธวรรณ โทรศพท 08 4118 6114 email : [email protected] นางพรสวรรค พฒนผล โทรศพท 08 1489 7272 email: [email protected]

2.4 ผรบผดชอบรวม 1. ผศ. วรากร วศพนธ สาขาวชาเคม (เรมงาน 2553) โทร. 08 3195 3776 2. อ. วรรณฤด หรญรตน สาขาวชาอนทรย (เรมงาน 2553) โทร. 08 57993677

3. ความสอดคลองกบแผนงาน 3.1 การถายทอดเทคโนโลย 3.2 การบรการใหค าปรกษาและบรการขอมลเทคโนโลย 3.3 การวจยและพฒนาตอยอด 3.4 การเผยแพรความรความเขาใจทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 3.4.1 ศนยการเรยนรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 3.2.3 เปนโครงการใหม (เรมด าเนนการในป 2553) 3.2.4 เปนผลงานวจยและพฒนาทตองการถายทอดฯโดยรบทนจากกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย 3.2.5 เปนโจทยจากการประชมบรณาการจงหวด (โปรดระบการประชมครงท และจงหวด....)

4. ลกษณะโครงการ โปรดใสเครองหมาย ใน

ขอมลทตองการใหครบถวน 4.1 เปนโครงการตอเนอง (เรมด าเนนการในป 25.....) 4.2 เปนโครงการใหม (เรมด าเนนการในป 2553) 4.2.1 เปนความตองการของชมชน วสาหกจชมชน OTOP หรอ SMEs 4.2.2 เปนผลงานวจยและพฒนาทตองการถายทอดฯ ไดรบทนจาก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4.2.1 เปนโจทยจากการประชมบรณาการจงหวด โปรดระบครงท และจงหวด...

รหส วท.(สป.

78)




5. หลกการ และเหตผล

สภาพภมประเทศโดยทวไปของอ าเภอควนขนน จงหวดพทลง เปนภเขาสลบซบซอนโดยอาศยแนวเขตของถนนสายเอเชยและแนวทางรถไฟ คอ สวนทหนง ดานตะวนตก เปนเขตทสงและภเขา เปนแหลงตนน าทมความส าคญเปนเขต อทยานแหงชาต พนทสวนใหญเปนทราบสงเหมาะแกการท าสวนผลไม สวนยางพารา บางแหงเปนทต าท านาได สวนทสองอยระหวางแนวถนนสายเอเชยกบแนวเขตทางรถไฟ พนทสวนใหญราบลม มเขาลกโดดบาง เปนเขตเกษตรกรรม ท านา สวนยาง พชผกชนดตาง ๆ รวม ทงไผ และ พนทสวนทสาม คอบรเวณดานตะวนออกของทางรถไฟ เปนพนทรอบทะเลสาบ เปนเขตอทยานแหงชาต ทางจงหวดรวมกบส านกงานอทยานไดพฒนาเปนแหลงทองเทยวส าคญแหงหนงของจงหวดพทลง เปนแหลงเพาะพนธปลาและสตวน าจดนานาชนดและเปนสถานทดนกทมความส าคญทสดแหงหนง ประชาชนชาวอ าเภอควนขนน มการรวมกลมเพอการประกอบอาชพหลายกลม เชน กลมผลตภณฑจากกะลามะพราวและไม ตงอยหม 9 ต.ควนขนน อ .ควนขนน กลมผาบาตกเทศบาลต าบลควนขนน ตงอยหม 9 ต.ควนขนน อ.ควนขนน

หมบานหมท 7 และหมท 8 ต าบลโตนดดวน อ าเภอควนขนน อยในเขตปกครองขององคการบรหารสวนต าบลโตนดดวน มพนท ตดตอกบเขตเทศบาลต าบลควนขนน ลกษณะทางภมศาสตรของทตงอยในเขตทราบลม มน าหลากในฤดฝน ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตรมราษฎรทเรมงานเกษตรกรรม-สวนไมไผ ในหมบานนแหงละ 1 คน รายแรกมภมล าเนาอยทหมท 7 คอ นางขวญใจ กลบสสก เปนเจาของสวนไผ “ขวญใจ” พนทปลกประมาณ 30ไร มไผทสามารถใหผลผลตและสรางกระแสการเงนหมนเวยนสม าเสมอประมาณ 3000 กอ รายท 2 คอคณวลยลกษณ มตรณรงค มไผเศรษฐกจประมาณ 80 กอ และมสวนไผในเขตอ าเภอรตภม อกประมาณ 60 ไร มไผทสามารถใหผลผลตและสรางกระแสการเงนหมนเวยนประมาณ 7300 กอ การด าเนนกจการทเกยวของกบไผของทงสองทานนเปนสวนหนงของชมรม “คนรกไมไผภาคใต (พทลง)” ซงเปนสวนหนงของชมรมคนรกไผในภาคใตของประเทศไทย

ชมรม “คนรกไผภาคใต (จงหวดพทลง)” เกดขนจากการรวม ตวของประชาชนในจงหวดพทลงท ใหความสนใจตอไผในฐานะพชเศรษฐกจทอนาคตทางการตลาดดมาก การกอตงเปนชมรมเรมขนจากกลมสนใจประมาณ 10-12 คน กจกรรมหลกของชมรม ค อการคนควาความร-ขอเทจจรงเกยวกบไผ เชนการเพาะปลก การพฒนาผลตภณฑไผ จากสวนตาง ๆ เชน ใบไผ ล าไผ หนอไผ โคนล าไผ รวมทงจากสวนของรากไผ สงส าคญทสมาชกชมรมไดรบจากการแสวงหาความรไดแกความการพฒนาชองทางเศรษฐกจทโดดเดน มโอกาส แล ะสามารถเพมก าลงการผลตในพนทของจงหวดพทลงไดเปนอยางด

มขอจ ากดส าคญทสมาชกไมสามารถคนหาดวยตนเองไดนนคอองคความรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทจ าเปนตอการพฒนาผลตภณฑจากไผ โดยเฉพาะวทยาศาสตรและเทคโนโลยทจ าเปนในการเพมคณคาและการสรางความแตกตางของผลตภณฑ การรกษามาตรฐานสนคาใหสม าเสมอจนถงขนท าการพฒนา การสงออกสตลาดตางประเทศได ประกอบกบกระทรวงวทยาศาสตรไดท าการสงสมความร-ความช านาญในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเปนประโยชนกบประชาชน สามารถน ามาเผยแพร-สประชาชนในหมบานหมท 7-8 ต าบลโตนดดวน ใหสามารถด าเนนกจกรรมไผไดบรรลตามเจตจ านง จงไดเสนอโครงการนมา




กจกรรมของโครงการ ทไดรบการก าหนดแบบแผน มกจกรรมของกลมตาง ๆ ตอไปน 1. กจกรรมกลมเรยนร-ถายทอดความรเกยวกบศกยภาพทางเศรษฐกจของไผ และการผลตไผ 2. กจกรรมถานไมไผคณภาพสงและผลพลอยไดจากการผลตถาน 3. กจกรรมผลตภณฑไผจากสวนของเนอไม 4. กจกรรมการผลตใบสดและผลตภณฑจากใบไผ 5. กจกรรมการแปรรปอาหารจากหนอไมสด 6. กจกรรมการพฒนาสนคา OTOP จากไผ 7. กจกรรมการผลตปยอนทรยจากสวนไผ




6. วตถประสงค 1. จดตงหมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเกยวกบไผและเครอขาย 2. พฒนาศนยการเรยนรและการถายทอดเทคโนโลยเกยวกบไผในดานตาง ๆ 3. สงเสรมใหชมชนมบทบาทรวมกบภาครฐในการพฒนาชมชนใหเกดความเขมแขงและมนคงทางเศรษฐกจ 4. สงเสรมและกระตนใหเกดบรณาการความรทางวทยาศาสตรระหวางชมชนแหลงผลต มหาวทยาลยทกษณ และกรมวทยาศาสตร และหนวยงานอน ๆ ทมความเกยวเนองกน 5. สงเสรมการผลตสนคาผลตภณฑไผทมมาตรฐาน โดยมระบบตรวจรบรองภายในชมชน ทสอดคลองตรง ตามมาตรฐานกลาง

7. กลมเปาหมาย ประชาชนในเขตพนทอ าเภอควนขนน จงหวดพทลง 8. พนทด าเนนการ ชมชน-หมบานโตนดดวน ต าบลโตนดดวน อ าเภอควนขนน จงหวดพทลง 9. ระยะเวลาด าเนนการ ปงบประมาณ 2553-2556 10. หนวยงานสนบสนน 1. ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อ าเภอควนขนน

2. องคการบรหารสวนต าบลโตนดดวน อ. ควนขนน จ. พทลง 3. ส านกงานเกษตรจงหวดพทลง 4. ส านกงานเกษตรอ าเภอควนขนน 5. ส านกงานอตสาหกรรมจงหวดพทลง 6. คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ 7. คณะเทคโนโลยทางการเกษตรและการพฒนาชมชน มหาวทยาลยทกษณ 8. หอการคาจงหวดพทลง 9. ศนยบมเพาะธรกจ มหาวทยาลยทกษณ (คลนกเทคโนโลย มหาวทยาลยทกษณ)

11. การด าเนนโครงการ 11.1 วธด าเนนโครงการ

1. จดท าขอเสนอโรงการตอกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอขอรบงบประมาณด าเนนการ ประจ าป งบประมาณ 2553 – 2556 2. จดประชมประชาคม เพอเรมด าเนนการตามแผนงาน 3. ตดตามผลการด าเนนการ และแกปญหาตาง ๆ อนเนองมาจากการท างานรวมกบประชาคม 4. ศกษา เรยนร ดงานจากหมบานเครอขาย ว. และ ท. อน ๆ 5. จดท ารายงานความกาวหนาผลการด าเนนงานตามก าหนดทกระยะ 3 เดอน 6. สรปผลการด าเนนงาน โครงการ หมบานไผพฒนา




11.2 แผนกจกรรมการด าเนนการประจ าป งบประมาณ 2553 – 2555

รายละเอยดตามตารางตอไปน

ส าหรบป 2554-2555 เปนคาประมาณการส าหรบการขยายกจกรรม

ป งบประมาณ 2553 2554 2555

แผนงานหมบานไผพฒนา วงเงนงบประมาณ 180,000 225,000 360,000

1. เตรยมการ

1.1 ส ารวจประชากรและขนทะเบยนสมาชกหมบานไผพฒนา 5,000 - -

2. การผลตไผ 2.ก การฝกอบรม ดงาน บรรยาย การจดเสวนาประชาคม

2.1 การสงเสรมเพอขยายพนทผลตไผเศรษฐกจ 35,000 10,000

2.2 การพฒนาแหลงทนเพอกจการไผส าหรบประชาชน 10,000

2.3 การจดการมาตรฐานผลตภณฑไผชมชน 30,000

2.4 ผลตภณฑปยอนทรยไผ 40,000

2.5 ผลตภณฑโอทอป-สปา และเครองส าอางไผ 50,000 50,000 2.6 การพฒนาผลตภณฑจากน าสมควนไม-ไมไผ (ผศ. วรากร วศพนธ) 50,000 2.7 การผลตถานไมไผคณภาพสง (ผศ. ประสงค สรพทไธวรรณ) 50,000 80,000 2.8 การพฒนาผลตภณฑจากถานไมไผ (ผศ. ประสงค สรพทไธวรรณ) 50,000 50,000 50,000

2.9 การพฒนาผลตภณฑจากใบไผ 100,000

2.ข การประชาสมพนธ

2.10 การประเมนผลโครงการ และจดท ารายงานสรป 25,000 25,000 30,000

.




11.3 แผนการด าเนนการประจ าปงบประมาณ 2553 ยอดรวมการปรบวงเงนงบประมาณ ตามกจกรรม-ตามวงเงนทไดรบจดสรร

กจกรรม

ปงบ 2553

รวม

ไตรมาศ 4

10 11 12

แผนงานหมบานไผพฒนา กค สค กย 180,000

1. เตรยมการ 1.1 ส ารวจประชากรและขนทะเบยนสมาชกหมบานไผพฒนา 5,000 2. กจกรรมด าเนนการ 2.1 ผลตภณฑปยอนทรยไผ 2.2 ผลตภณฑโอทอป-สปา และเครองส าอางไผ 2.3 การพฒนาผลตภณฑจากนามควนไม-ไมไผ 50,000 2.4 การผลตถานไมไผคณภาพสง 50,000 2.5 การพฒนาผลตภณฑจากถานไมไผ 50,000 2.6 การพฒนาผลตภณฑจากใบไผ 2.7 การประเมนผลโครงการ และจดท ารายงานสรป 25,000

หมายเหต รปแบบการด าเนนการ

1. กจกรรมการถายทอดความร เปนการผสมผสานองคความรทเกดจากทองถน มหาวทยาลยทกษณ และกระทรวงวทยาศาสตร

2. การจดกจกรรม อาจใชรปแบบปราชญพบประชาคม เปนการถายทอดความรโดยกระบวนการกลมสมพนธ 3. การปฏบตการชมชน ลงมอปฏบต โดยมวทยากร มปฏบตกร (Lab) ตามรปแบบทก าหนด 4. การประเมนผลโครงการ ท าโดย สมภาษณ และเกบขอมลโดยกระบวนอน ทมความนาเชอถอไดสง




12. ผลผลต ผลผลต คาเปาหมาย ตวชวด จ านวนผเขารวมรบการถายทอดความร 80 คน จ านวนคน จ านวนแผนงานกจ 10 แผน จ านวนโครงการ จ านวนสวนไผทเพมขน 10% นบผปลกไผเพมขน

13. ผลลพธ ตวชวด คาเปาหมาย รอยละของความพงพอใจในการเขารวมเปนสมาชกหมบานไผพฒนา 80%

14. ผลกระทบจากโครงการ 3.1 ทางเศรษฐกจ : สงเสรมการหารายได การสรางงาน การเกบออม และ การด าเนนธรกจเกยวกบไผ 3.2 ทางสงคม : การพฒนาคณภาพชวต การใชประโยชนและการมงมนจากการมตนทนเวลา ของปจเจกบคคล 3.3 สงแวดลอม : เพมพนทสรางโลกสเขยว การลดภาวะโลกรอน และการหมนเวยนใชทรพยากรธรรมชาต

15. งบประมาณ ปงบประมาณ 2553-2554 1. งบด าเนนการ ปงบประมาณ 2553 (บาท) 180,000 1.1 คาตอบแทน ใชสอย วสด 180,000 หมวดคาตอบแทน ใชสอย วสด 1. การเตรยมการ การส ารวจขนทะเบยนสมาชก 5,000 2. การพฒนาผลตภณฑจากน าสมควนไม-ไมไผ 40,000 3. การผลตถานไมไผคณภาพสง 50,000 4. การพฒนาผลตภณฑจากถานไมไผ 40,000 5. การจดกจกรรมเวทสมาชก 20,000 6. การประเมนผลโครงการ สรปผลงาน จดท ารายงาน 25,000 รวมงบประมาณ (2553) 180,000




16. ผลทคาดวาจะไดรบ 1. รายไดของครวเรอน (ของสมาชก) เพมพน

2. พนทปลกพชเศรษฐกจไผในพนทจงหวดพทลงเพมขน 3. สมาชกหมบานไดรบการถายทอดความรเชงวทยาศาสตรและเทคโนโลยทางการผลตสนคาไผดานตาง ๆ อยาง

เหมาะสม 4. ไดเพมสนคาเอกลกษณทเปนสนคาสงเสรมกจการทองเทยวของจงหวดพทลง

17. การตดตาม ประเมนผล รายงานผล ทกระยะ 3 เดอน เสรจสนภายในเดอน ตลาคม 2553 1. ขอสรปทไดรบจากกจกรรมประชาคม

2. น าเสนอเปนเอกสารรปเลม และเผยแพรทางสออเลกทรอนกส 3. น าเสนอ ในรปแบบทเหมาะสม

ลงชอ (ผศ. ประสงค สรพทไธวรรณ) ต าแหนง รองคณบดฝายวางแผนและพฒนา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ ผรบผดชอบโครงการ




2. เอกสารการประชาสมพนธ เผยแพร ไดแก แผนพบ โพสเตอร

รายงานโครงการหมู่บ้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี...

Documents