การคํานวณมวลเป็นร้อยละของสารจากสูตรkm.saard.ac.th/files/150331099362662_15080320205338.pdf ·...

เคม 2 (ว30222) ชน ม. 5 ปรมาณสารสมพนธ : สตรเคม โดยครพชร ลมสวรรณ หนา 1

การคานวณมวลเปนรอยละของสารจากสตร

การคานวณมวลเปนรอยละของสารจากสตร

มวลของสาร หาไดจาก ผลรวมของมวลอะตอม จานวนอะตอม ดงนนถาตองการทราบวา 1

โมเลกลของสารมธาตองคประกอบแตละชนดรอยละเทาใด สามารถคานวณไดโดยใชความสมพนธดงน

รอยละของสาร = มวลของสาร

มวลโมเลกล 100

เชน รอยละของธาต O ในสารประกอบ H2O

รอยละของสาร = มวลของสาร

มวลโมเลกล 100

รอยละของธาต O = 18

16 100 = 88.89

แบบฝกหดการคานวณหามวลเปนรอยละจากสตร

1. จงหารอยละของธาต O ในสารประกอบตอไปน

1) H2SO3

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

2) SO3

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

3) CH2O

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

4) นาตาลทราย

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..

5) ดางทบทม

…………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………..


2. สารประกอบชนดหนงเปนแกสประกอบดวยไนโตรเจนและออกซเจน เมอนาสารประกอบนมา 3.24 กรมทา

ใหสลายตวจนหมด ปรากฏวาไดแกส N2 672 cm3 ท STP ทเหลอเปนแกสออกซเจน จงคานวณรอยละโดยมวล

ของออกซเจนในสารประกอบน

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

สตรเคมและการคานวณเกยวกบสตรเคม

สตรเคม

สตรเคม (Chemical formula) คอสญลกษณทใชเขยนแทนธาตหรอสารประกอบเพอแสดง

ความสมพนธระหวางจานวนอะตอมของธาตทเปนองคประกอบ ในสารประกอบ หรอแสดงจานวนอะตอมทม

อยในธาตนน (โมเลกลของธาต)

สตรเคมแบงได 3 ประเภท คอ

1. สตรโมเลกล (Molecular formula) เปนสตรทแสดงจานวนอะตอมของธาตองคประกอบทมอย

จรงใน 1 โมเลกลของสาร => มธาตอะไร อยางละกอะตอม เชน C6H12O6 H2O2

2. สตรอยางงาย (Empirical formula) เปนสตรทแสดงอตราสวนอยางตาของจานวนอะตอมของ

ธาตทเปนองคประกอบ => มธาตอะไร อตราสวนของธาตเปนอยางไร เชน CH2O HO

3. สตรโครงสราง (Structural formula) เปนสตรทแสดงการจดเรยงอะตอมของธาตองคประกอบ

ทมอยจรงใน 1 โมเลกลของสารนน => มธาตอะไร อยางละกอะตอม ยดเหนยวกนอยางไร เชน

การคานวณหาสตรอยางงาย หรอ สตรเอมพรกล ( Emphiricul formula)

เนองจากสตรเอมพรกลเปนสตรทแสดงจานวน “อตราสวนของอะตอมของธาตในสารประกอบ”

CH2O ⟶ C + 2H + O

อตราสวนจานวนอะตอม C : H : O = 1 : 2 : 1

อตราสวนจานวนโมลอะตอม C : H : O = 1 : 2 : 1


หลกการคานวณสตรเอมพรกล

1. หาธาตทเปนองคประกอบ

2. ทราบมวลอะตอมของแตละธาตในสารทจะหาสตรเอมพรคล

3. ตองทราบมวลของแตละธาตในสารทจะหาสตร

4. ใหขอมลจากขอ 1, 2 และ 3 หาอตราสวนโดยโมล ดวยการนามวลของแตละธาตหารดวยมวล

อะตอมของมนมาเขาอตราสวน

5. สาหรบการปดจดทศนยมของตวเลขในการหาอตราสวนโดยโมล โดยทาตวเลขใดตวเลขหนง

ใหเปน 1 แลวจงปดจดทศนยมดวย

วธปด 0.1 - 0.2 ทง

0.8 - 0.9 ปดขนอก 1

0.3 - 0.7 ปดไมไดตองหาตวเลขทตาทสดมาคณ

(ตวเลขของอตราสวนโดยโมลใหมคาใกลกบทจะปดจดทศนยมได แลวปดจดทศนยมตวเลขใหเปนจานวนเตม )

การคานวณหาสตรโมเลกล

1. ตองหาสตรอยางงายใหได

2. ตองทราบมวลโมเลกลของสาร

3. นามาหาความสมพนธ (มวลสตร)n = มวลโมเลกล

4. แกสมการหาคา n และเมอนามาคณกบสตรอยางงายจะไดสตรโมเลกล

ตวอยางท 1 สารอนทรยประกอบดวย C H O เมอนามา 5 กรม เผาไหมกบ O2 มากเกนพอ จะได CO2 9.55

กรม และ H2O 5.87 กรม ถามวลโมเลกลของสารเทากบ 230 จงหาสตรโมเลกล

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

ตวอยางท 2 สารชนดหนงประกอบดวย S O Cl เทานน เมอนาสารนมา 2.15 กรม มาสลายดวยนา จะได

H2SO4 1.96 กรม และ HCl 0.73 กรม จากการวเคราะหสารน 0.215 กรม มจานวนโมเลกล 6.02 1020

โมเลกล จงหาสตรโมเลกล

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………


ตวอยางท 3 เมอนาสารนหนก 1.05 กรม มาเผาไหมจนเกดแกส CO2 1.32 กรม และ H2O 0.63 กรม เมอนา

สารน 0.9 กรม มาหา N พบวาม 0.12 กรม จงหาสตรโมเลกลของสาร กาหนดใหมวลโมเลกล = 210

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

………………………….…………………………………………………………………………………………

แบบฝกหดสตรเคม

1. สารชนดหนง 25 กรม ประกอบดวย C 4.95 กรม N 2.9 กรม O 16.52 กรม ทเหลอเปน H จงหาสตร

อยางงายของสาร

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

2. สารประกอบชนดหนงมธาต C 24.3% Cl 71.6 % H 4.1% โดยมวล จงหาสตรอยางงาย

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

3. สารชนดหนงมธาต P และ H เมอนาสารชนดนมา 0.125 กรม เผาไหมกบแกส O2 จะได P2O5 0.284 กรม

จงหาสตรอยางงายของสาร ( P = 31 O = 16 H = 1 )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

4. เมอนาสาร C H O มา 2.36 กรม เผาไหมกบ O2 มากเกนพอจะได CO2 5.79 กรม และ H2O 2.34 กรม

จงหาสตรอยางงายของสาร

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


5. สารบรสทธชนดหนงประกอบดวยไฮโดรเจน 0.25 กรม คารบอน 1.5 กรม และคลอรน 8.875 กรม จงหาสตร

เอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

6. ออกไซดของโลหะ M หนก 14.3 กรม เมอรดวซอยางสมบรณ ดวยไฮโดรเจน เกดนาหนก 1.8 กรม จงหา

สตร เอมพรคลของโลหะ M นมวลอะตอมของ M = 63.5

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

7. สาร A มมวลโมเลกล 64 ประกอบดวย S และ O อยางละเทาๆกนโดยมวล ถาสาร A 32 กรม มจานวนอนภาค

เทากบสาร B 22 กรม สาร B อาจเปนสารใด

1.CO2 2.CS2 3.NO2 4.SO2

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

8. สารอนทรยชนดหนงไดจากการสงเคราะหเมอนามาวเคราะหพบวามคารบอน 63.2 % และไฮโดรเจน 8.8 %

โดยมวล ทเหลอเปนออกซเจน เมอละลายสารอนทรย 0.0702 กรม ในการบร 0.804 กรม พบวา จดเยอกแขงของ

สารละลายตากวา ของการบรบรสทธอย 15.3๐C มวลโมเลกล และสตรโมเลกลของสารนเปนอยางไร กาหนด Kf

ของการบร = 40 ๐C/mol/kg

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


9.สารอนทรยชนดหนงประกอบดวยธาต C, H และ O เทานนสารชนดนละลายไดในเอธานอลและไมมการแตก

ตวเปนไอออน เมอนาสารน 7.3 กรม ละลายในเอธานอล 100 กรม ปรากฏวาไดสารละลายมจดเดอดเพมขน

0.61 0C จากการวเคราะหพบวาสารนประกอบดวย C 49.32% และ H 6.85% โดยมวล จงคานวณสตรโมเลกล

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

10. สารชนดหนงประกอบดวย คารบอนไฮโดรเจน ออกซเจนและไนโตรเจน เมอนาสารดงกลาวน

มา 1.35 กรม มาทาการเผาไหมพบวามนาเกดขน 0.810 กรม และ CO2 1.32 กรม แตเมอนาสารดงกลาวน

มา 0.735 กรม สามารถเปลยนใหเปนแอมโมเนยได 0.284 กรม สตรเอมพรกลของสารนเปนดงขอใด

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

11. สารอนทรยชนดหนงไดจากการสงเคราะหเมอนามาวเคราะหพบวามคารบอน 63.2 % และไฮโดรเจน 8.8 %

โดยมวล ทเหลอเปนออกซเจน เมอละลายสารอนทรย 0.0702 กรม ในการบร 0.804 กรม พบวา จดเยอกแขงของ

สารละลายตากวา ของการบรบรสทธอย 15.3๐C มวลโมเลกล และสตรโมเลกลของสารนเปนอยางไร กาหนด Kf

ของการบร = 40 ๐C/mol/kg

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


12.สารบรสทธ ชนดหนงประกอบดวยธาต ไฮโดรเจน0.250 กรม คารบอน1.500 กรม และคลอรน 8.875 กรม

จงคานวณสตรเอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

13. จากการวเคราะหสารอนทรยชนดหน งพบวาประกอบดวยธาต C, H, O และ N เมอนาสารตวอยางน มา

1.279 กรม เผาไหม ในอากาศจานวนมาก หลงจากเกดปฏกรยาสมบรณ ได CO2 และH2O 1.608 และ 0.768

กรม ตามลาดบ เมอนาสารตวอยางมาใหม 1.625 กรม พบวามธาต N 0.2166 กรม จงคานวณสตรเอมพรรคล

ของสารตวอยางน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


แบบฝกเสรมทกษะเรองสตรเอมรรคลและสตรโมเลกล

1. สารประกอบชนดหนงประกอบดวยคารบอน รอยละ 61.02 ไฮโดรเจนรอยละ15.25 และไนโตรเจนรอยละ

23.73 จงหาสตรเอมพรคล (H = 1 C = 12 N = 14)

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

2. สารประกอบอนทรย ประกอบด วยคารบอนรอยละ 54.5 ไฮโดรเจน รอยละ9.1 และออกซเจนรอยละ36.4 จง

หาสตรเอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

3. เมอนาสารอนทรย มวล1.08 กรมมาเผาไหม อย างสมบรณ ได แก สคารบอนไดออกไซด และนาจากการ

วเคราะห พบวาในแกสคาร บอนไดออกไซด ทเกดขนมธาตC มวล 0.84 g และในไอนา มมวลธาตไฮโดรเจน

0.08 g ท เหลอเป นออกซเจน จงหาสตรเอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

4. สารประกอบบรสทธ ชนดหนงประกอบดดวยสงกะส 9.81 กรม โครเมยม 1.8 × 1023 อะตอม

และออกซ เจนอะตอม0.6 โมล สตรเอมพรคลของสารประกอบน คออะไร( Zn = 65.4 )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


5. เอทลบวทเรต เป นสารมกล นเหมอนสบปะรด ประกอบดดวยธาตคารบอน ธาตไฮโดรเจนและ

ธาตออกซเจน เมอนาสารประกอบน มา 2.78 g เผาในอากาศจะได แกสคาร บอนไดออกไซด มวล 6.32 g และ

ไอนามวล 2.58 g จงหาสตรเอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

6. สารX ประกอบดวย C , H , N และO เทานน เมอนา X 3 กรมมาเผาในท มแก สออกซเจนมากเกนพอจะได

แก สคาร บอนไดออกไซด 2.2 กรม และไอนา 1.8 กรม ตามลาดบและพบวามธาตไนโตรเจนในสารประกอบ

X รอยละ 46.67 โดยมวล จงหาสตรเอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

7. เกลอยปซมเม อมน าผลกมสตรเอมพรคลของสารน คอ MgSO4 · xH2O เมอนาผลกเกลอยปซม 5.061 g

ไปเผาท 250 oC เมอนาระเหยหมดจะได MgSO4 ท ปราศจากนาผลกมวล 2.472 g จงหาคา x

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

8. จงหาสตรโมเลกลของสารประกอบชนดหนงทมธาต C 10.4 % ธาต S 27.8 % และ ธาต Cl 61.7% โดยมวล

ถามวลโมเลกลของสารน เทากบ 115

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


9. กรดอนทรย ชนดหนงประกอบด วยธาตC 40.91% H 4.55% และO 54.5% โดยมวล มมวลโมเลกล 176 จงหา

สตรโมเลกลของกรดน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

10. สารอนทรย ชนดหนงประกอบด วยธาตคาร บอน ธาตไฮโดรเจนและธาตออกซเจนเทานนเมอนา

สารประกอบน มา5.560 g เผาในอากาศจะได แกสคาร บอนไดออกไซด มวล12.650 g และไอนามวล5.175 g จง

หาสตรโมเลกลของสารนกาหนดให สารน มมวลโมเลกล 116

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

11. จากการวเคราะห การเผาสารประกอบชนดหนงซงประกอบดวยธาต C และ ธาต H เท านนพบวา แก ส CO2

0.1987 g และH2O 0.1017 g จงหาสตรเอมพรคล และสตรโมเลกล ถามวลโมเลกลของสารน เท ากบ 58

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

12. สารอนทรย ชนดหน งมสตเอมพรคล เปน CH2O เมอนาสารชนดน 1.8 กรม ละลายในเบนซน

100 กรม ปรากฏวาไดさสารละลายทมจดเยอกแขงตากวาเบนซน 0.98 oC ถา Kf ของเบนซนเทากบ

4.9 oC/m จงคานวณสตรโมเลกลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


สมการเคม และการคานวณเกยวกบสมการเคม

สมการเคมบอกถงสารทเกยวของในปฏกรยาเคม โดยเขยนสารตงตนไวทางซายมอของลกศร สาร

ผลตภณฑไวทางขวามอของลกศร แสดงทศทางการเกดปฏกรยา

การคานวณเกยวกบความสมพนธเชงปรมาณของสารตาง ๆ ทเกยวของในปฏกรยา ตองคานวณจาก

สมการทดลแลว

หลกเบองตนของการดลสมการดวยขนตอนดงตอไปน

1. บอกสารตงตนและสารผลตภณฑทกตวและเขยนสตรใหถกตองโดยเขยนอยดานซายและดานขวามอ

ตามลาดบ

2. เรมดลสมการดวยการใชเลขสมประสทธททาใหจานวนอะตอมของแตละธาตม คาเทากนทงสองดาน

ของสมการ

3. พจารณาธาตทปรากฏเพยงครงเดยวในแตละดานของสมการโดยมจานวนอะตอมเทา กนทงสองดาน

สตรทประกอบดวยธาตเหลานจะมคาสมประสทธทเทาเดม ดงนนจงไมมความจาเปนทจะตองปรบคา

สมประสทธของแตละดานในสมการ ถดมาดธาตทปรากฏเพยงครงเดยวในแตละดานของสมการแตมจานวน

อะตอมท แตกตางกน ดลธาตเหลานใหเทากนทงสองดาน สดทายดลธาตทมสองสตรหรอมากกวาของดาน

เดยวกนในสมการ

4. ตรวจสอบดวาดลสมการไดถกโดยทตองแนใจวามจานวนของอะตอมในแตละดานเทากนทงสอง

ดานของลกศร

ตวอยาง จากสมการ CaC2(s) + 2H2O(l) → Ca(OH)2(aq) + C2H2(g) ถาใช CaC2 2.5 mol ทาปฏกรยากบนา

ทมปรมาณมากเกนพอ

ก. ได C2H2(g) เกดขนกโมล

ข. ได C2H2(g) เกดขนกกรม

ค. ได C2H2(g) เกดขนกลตร ท STP

ง. นาทาปฏกรยาไปกโมลและกกรม

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………….


……………………………………………………………………………………………………………….

การคานวณเกยวกบสมการเคม

การคานวณเกยวกบสมการเคม เราจาเปนตองนาความรในเรองโมล มาประยกตใชใน โจทย หนวยทใช

บอกปรมาณของสารตงตน หรอสารผลตภณฑ ไดแก หนวยโมล กรม และลตร วธทใชหาปรมาณสารใน

ปฏกรยา จะเรยกวา วธของโมล (mole method) มขนตอนดงน

1 . เขยนสตรของสารตงตน และสารผลตภณฑ ทเกยวของใหถกตองพรอมทงดลสมการ ใหเรยบรอย

2 . เปลยนปรมาณของสารทกาหนด ( มกเปนสารตงตน ) ใหอยในหนวยโมล

3 . คานวณหาจานวนโมลของสารทตองการ ( สารผลตภณฑ ) จากโมลของสมการทดลแลว

4 . ใชจานวนโมลของสารทดลได เปลยนปรมาณของสารใหอยในหนวยทตองการ

5 . ตรวจสอบคาตอบทไดวาสอดคลองกบความเปนจรงหรอไม

สารกาหนดปรมาณ

ปรมาณผลผลตทเกดขนจะถกกาหนดโดยสารทมปรมาณนอยกวา เพราะเปนสารทใชหมดไปเพอทาให

เกดผลผลต และเรยกสารทมปรมาณนอยนวา สารกาหนดปรมาณ

ตวอยาง1 การเกดไนโตรเจนไดออกไซด จากไนตรกออกไซด(NO) และออกซเจน(O2) ดงสมการ

NO(g) + O2(g) → NO2(g) (สมการยงไมดล) ถาเรมตนจาก NO จานวน 8 โมล รวมกบ O2 จานวน 7 โมล สาร

ใดเปนสารกาหนดปรมาณ และสารใดเปนสารทมมากเกดพอ

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

ตวอยาง 2 โลหะแอลคาไลนทกชนดสามารถทาปฏกรยากบนา ไดแกสไฮโดรเจน และไฮดรอกไซดของ

โลหะนน เชน ลเทยมทาปฏกรยากบนา ดงสมการ 2Li(s) + 2H2O (l) → 2LiOH (aq) + H2(g)

ก. ถาใชลเทยม 6.23 โมล ทาปฏกรยาอยางสมบรณกบนาจะไดแกสไฮโดรเจนกโมล

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

ข. ถาใชลเทยม 80.57 กรม ทาปฏกรยาอยางสมบรณกบนาจะไดกาซไฮโดรเจน กกรม

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..


………………………………………………………………………………………………………………..

ค. ถาตองการเตรยม LiOH 2.59 โมล จะตองใชลเทยม กโมล

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

ตวอยาง3 โพรเพนเปนสารประกอบไฮโดรคารบอนชนดอมตว เมอนามาเผาจะเกดปฏกรยาดงน

C3H8(g) + O2(g) → CO2(g) + H2O (g)

ก. จงคานวณหาโมลของออกซเจนทใชเผาไหมโพรเพน 5 โมล

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

ข. จงหามวลของแกสคารบอนไดออกไซดทเกดขนเมอใชโพรเพน 10 กรม

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

ค. จงหาปรมาตรแกสออกซเจนท STP ททาปฏกรยากบโพรเพนมากเกนพอ แลวเกดแกส

คารบอนไดออกไซด 20 กรม

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..


การคานวณหาปรมาณสารจากสมการเคม

ความสมพนธระหวางปรมาณของสารในสมการเคม

สมการเคม แสดงใหทราบวา

1. มสารใดเกยวของในปฏกรยาเคมแลว

2. ทราบความสมพนธระหวางปรมาณตาง ๆ ของสารในปฏกรยาเคม

หลกการคานวณเกยวกบปรมาณของสารในสมการเคม

1. ตองทราบสมการของปฏกรยาเคมพรอมดลสมการ

2. พจารณาเฉพาะสารทโจทยถาม และกาหนดให

3. นาสงทโจทยกาหนดใหมาคดคานวณหาสงทตองการจากสมการ

ถาโจทยกาหนดปรมาณของสารตงตน 2 ชนด ตองตรวจสอบวาสารใดหมด สารใดเหลอ แลวนาตว

ทหมด(คานอยกวา) ไปเทยบหาสารใหม

ตวอยางท 1 จากปฏกรยา 2KMnO4 + 16HCl 2KCl + 2MnCl2 + 8H2O + 5Cl2 เมอใช KMnO4 3.16

กรม ทาปฏกรยาพอดกบ HCl มากเกนพอ จงหา

ก. ถาจะใหพอดกบ HCl ตองใชสารละลาย HCl เขมขน 0.5 M จานวนเทาใด

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ข. จานวนโมเลกลของ H2O

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ค. ปรมาตรของ Cl2 ท STP

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


ตวอยางท2 X และY เปนธาตทมจานวนอะตอม 2 และ 3 อะตอม ในหนงโมเลกล ตามลาดบ แกส X 30 cm3 ทา

ปฏกรยา พอดกบ แกส Y 10 cm3 ไดแกส Z อยางเดยว 30 cm3 จงหาสตรโมเลกลของZ

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ตวอยางท 3 เมอเอาไอรออน(II)ซลเฟตทมนาผลก (FeSO4•nH2O) 27.8 กรม มาเผาพบวา มนาเกดขน 12.6 กรม

n มคาเทาใด

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ตวอยางท5 คลอไรด ไอออนทาปฎกรยากบซลเวอรไอออนดงสมการ Ag+ (aq) + Cl-(ag) ⟶ AgCl(s)

ถาพบวา 10 cm3 ของสารละลายคลอไรดของโลหะ X เขมขน 0.05 mol/dm3 ทาปฎกรยาพอดกบสารละลายซล

เวอรไนเตรต เขมขน 0.1 mol/dm.3 จานวน 10 cm3 จงหาสตรของคลอไรดของโลหะ X

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


สารกาหนดปรมาณ

สารกาหนดปรมาณ ( Limiting Reactant )

ในปฏกรยาทมสารตงตน ตวใดตวหนงมปรมาณนอยกวาปกต และถกใชในการเกดปฏกรยาหมดกอน

สารตงตนตวอน ๆ สารผลตภณฑเกดขนเทาใดนนขนอยกบปรมาณสารตงตนทถกใชหมดกอน จงเรยกสารตง

ตนทใชหมดกอนและเปนตวกาหนดปรมาณสารผลตภณฑทจะเกดขนวา "สารกาหนดปรมาณ" (Limiting

Reactant)

ตวอยางท 1 จงคานวณวาเกด H2O กกรม จากปฏกรยาระหวางไฮโดรเจน 11.2 dm3 และออกซเจน 11.2 dm3

ท STP ( 9 g )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ตวอยางท 2 ใส CaCO3 20 g ลงในสารละลาย HCl 1 mol/dm3 จานวน 500 cm3 เมอปฏกรยาเกดขน

อยางสมบรณ CO2 เกดขนกลกบาศกเซนตเมตรท STP ( 4480 cm3 )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ตวอยางท 3 กามะถนรวมตวกบเหลกทอณหภมสง กลายเปนไอรออน (II) ซลไฟดซงมสดาแกมนาตาล

ดงสมการ Fe(s) + S(l) FeS(s) ในการทดลองครงหนง ใช Fe7.62 g ทาปฏกรยากบ S 8.67 g

ก. สารใดเปนสารกาหนดปรมาณ

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ข. จงคานวณมวลของ FeS ทเกดขน ( 12 g )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


ค. เมอปฏกรยาสนสดลงจะมรเอเจนตเกนพอเหลออยกกรม ( 4.3 g )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

แบบฝกหด

1. จากสมการ CaC2(s) + 2H2O(l) → Ca(OH)2(aq) + C2H2(g) ถาใช CaC2 2.5 mol ทาปฏกรยากบนาท

มปรมาณมากเกนพอ

ก. ได C2H2(g) เกดขนกโมล

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ข. ได C2H2(g) เกดขนกกรม

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ค. ได C2H2(g) เกดขนกลตร ท STP

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ง. นาทาปฏกรยาไปกโมลและกกรม

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


แบบฝกหดเรองสมการเคม

1. จงดลสมการตอไปน

1.1 CaSO4(aq) + NaOH(aq) → Ca(OH)2(s) + Na2SO4(aq)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.2 C2H2 (aq) + O2(g) → CO2(g) + H2O(g)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.3 FeS(s) + HCl(aq) → FeCl2(aq) + H2S(g)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.4 CS2(l) + O2(g) → CO2(g) + SO2(g)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.5 Al4C3(s) + F2(g) → AlF3(s) + CF4(g)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.6 K2SO4(aq) + Ba(NO3)2(aq) → KNO3(aq) + BaSO4(s)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.7 NaOH(aq) + H2SO4 (aq) → Na2SO4 (aq) + H2O(l)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.8 CuO(s) + HNO3(aq) → Cu(NO3)2 (aq) + H2O(l)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.9 CuO(s) + H2SO4 (aq) → CuSO4 (aq) + H2O(l)

………………………………………………………………………………………………………………..

1.10 CH4 (g) + H2O(g) → CO(g) + H2(g)

………………………………………………………………………………………………………………..

2.จากปฏกรยาตอไปน จงเขยนสมการและทาใหดล พรอมทงแสดงสถานะหรอภาวะของสารดวย

2.1 สารละลายโซเดยมคารบอเนต (Na2CO3) ทาปฏกรยากบสารละลายกรดไฮโดรคลอรกได

โซเดยมคลอไรด นา และคารบอนไดออกไซด

………………………………………………………………………………………………………………..

2.2 การเผาไหมของออกเทน (C8H18) กบออกซเจนใหคารบอนไดออกไซดกบไอนา

………………………………………………………………………………………………………………..

2.3 อะเซทลน (C2H2) เปนแกสเชอเพลง เตรยมไดจากแคลเซยมคารไบด (CaC2) ทาปฏกรยา

กบนา โดยจะมผลตภณฑอกอยางหนงคอ แคลเซยมไฮดรอกไซด (Ca(OH)2

………………………………………………………………………………………………………………..


3. เมอผสมสารละลายเฟอรกคลอไรด 0.3 โมล/ลตร จานวน 400 มลลลตร กบสารละลายไฮโดรเจนซลไฟด 0.5

โมล/ลตร จานวน 300 มลลลตร จงหาวา สารใดเปนสารกาหนดปรมาณ สารใดเหลอจากปฏกรยาและเหลอก

กรม และมกามะถนเกดขนจากปฏกรยานเทาใด จากสมกา

2 FeCl 3 ( aq ) + H2S ( aq) → 2 FeCl2 ( aq ) + 2 HCl ( aq ) + S ( s )

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

4. ยเรย [ ( NH 2 ) 2 CO] เปนสารทใชสาหรบการทาปย และอตสาหกรรมโพลเมอรเตรยมไดจาก ปฏกรยา

ระหวาง แอมโมเนย กบ คารบอนไดออกไซด ดงสมการ 2 NH 3 (g) + CO 2 (g) →( NH 2 )2CO(aq) + H 2 O (l)

ถาให NH 3 637.2 กรม ทาปฏกรยากบ CO 2 1142 กรม จงหา

4.1 สารใดเปนสารกาหนดปรมาณ

………………………………………………………………………………………………………………..

4.2 จงคานวณมวลของ ( NH 2 )2CO ทเกดขน

………………………………………………………………………………………………………………..…

…………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

4.3 เมอปฏกรยาสนสดจะมสารใดเหลอจากปฏกรยาและเหลอกกรม

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..


5. ธาตโมลบดนม ( Mo ) เตรยมไดจากแรโมลบไนต ( MoS 2 ) โดยการเผาเพอใหเกดออกไซด แลวรดวซ

ออกไซดทไดดวยไฮโดรเจน ดงสมการ

2 MoS 2 + 7 O 2 → 2 MoO 3 + 4 SO 2

MoO 3 + 3 H 2 → Mo + 3H 2O

ถามแกสออกซเจนอย 560 กรม แกสไฮโดรเจน 120 กรม และ MoS 2 1600 กรม จงคานวณหานาหนก

Mo ทเตรยมได ( Mo = 96.00, S = 32.00, O = 16.00, H = 1.00)

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

6. จงคานวณวาเกด H 2 O กกรมและสารใดเปนสารกาหนดปรมาณ จากปฏกรยาระหวางไฮโดรเจน 11.2 ลตร

และออกซเจน 11.2 ลตร ท STP

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

7.เอทลนโบรไมด (C 2 H 4 Br 2 ) ทาปฏกรยาเผาไหมกบตะกว (Pb) ดงสมการ ถาใช C 2 H 4 Br 2 0.80 mol ทา

ปฏกรยากบ Pb 145.0 g และมออกซเจนอยางเหลอเฟอ สารใดเปนสารกาหนดปรมาณ

C 2 H 4 Br2 + Pb + O 2 → PbBr 4 + CO 2 + H2 O

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..


8.จงคานวณวาจะเตรยมลเทยมออกไซดไดกโมล จากลเทยม 1.0 g และออกซเจน 1.5 g สารใดเปนสารกาหนด

ปรมาณสารใดเหลอและเหลอกกรม

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

9. แอมโมเนยมซลเฟต (NH4)2SO4 ใชเปนวตถดบผลตปย เตรยมไดโดยการผานแกสแอมโมเนย (NH3) ลงใน

สารละลาย 65% w/v ของกรดซลฟวรกทมความหนาแนน 1.55 g/mL ตองใชกรดซลฟวรก (H2SO4) ปรมาตร

เทาไรในการทาปฏกรยากบ 1.00 กโลกรมของแกสแอมโมเนย เพอใหเกดปฏกรยาพอด

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

10. สารละลาย Sodium hypochlorite (NaOCl) หรอทรจกกนคอนายาซกผาขาว เตรยมไดจากปฏกรยาระหวาง

Sodium hydroxide กบ Chlorine ดงสมการ 2NaOH(aq) + Cl2(g) → NaOCl (aq) + NaCl (aq) + H2O(aq)

ตองใช NaOH กกรมในการทาปฏกรยากบ 25.0 g Cl2

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..


แบบฝกหดเสรมทกษะเรองมวลเปนรอยละและสตรโมเลกล

1. จงคานวณรอยละโดยมวลของธาตตางๆ ในกรดกามะถน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

2. จงคานวณรอยละโดยมวลของนาผลกทมอยในผลกจนส ( CuSO4.5H2O )

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

3. จงหารอยละของกามะถนในสารประกอบตอไปน

ก. NaHSO3

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ข. Na2S2O3

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ค. H2S2O7

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ง. Fe2(SO4)3

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

4. สารประกอบชนดหนงเปนแกสประกอบดวยไนโตรเจนและออกซเจน เมอนาสารประกอบนมา 3.24 กรมทา

ใหสลายตวจนหมด ปรากฏวาไดแกส N2 672 cm3 ท STP ทเหลอเปนแกสออกซเจน จงคานวณรอยละโดยมวล

ของออกซเจนในสารประกอบน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


5. สารละลายของกรดกามะถนในนาจานวนหนง จากการวเคราะหพบวามธาตกามะถนรอยละ 12.5 โดยมวล จง

คานวณรอยละโดยมวลของกรดกามะถนในสารละลายดงกลาว

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

6. A 0.81 กรม ทาปฏกรยาพอดกบออกซเจน 0.32 กรม ไดสารประกอบออกไซดเพยงชนดเดยว สารทไดม

อตราสวนจานวนอะตอมของโลหะ A ตอออกซเจนเปนเทาใด (O = 16, A=27)

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

7. สารบรสทธชนดหนงประกอบดวยธาตไฮโดรเจน 0.250 กรม คารบอน 1.500 กรม และคลอรน 8.875 กรม จง

คานวณสตรเอมพรคลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

8. เหลกมมวลอะตอม 55.8 เหลกออกไซดชนดหนง 12.00 กรม เมอนามาวเคราะหพบวามออกซเจน 3.315 กรม

จงคานวณสตรเอมพรคลของเหลกออกไซดชนดน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

9. สารประกอบชนดหนงเกดจากการรวมตวของคารบอน 6 กรม ไฮโดรเจน 1 กรม และซลเฟอร 8 กรม ถา

สารประกอบนนมมวลโมเลกลเทากบ 240 จงหาสตรโมเลกลของสารประกอบน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


10. สารประกอบชนดหนงประกอบดวยธาตคารบอน 24.3% ธาตไฮโดรเจน 4.1 % และทเหลอเปนธาตคลอรน

ถาสารนมมวลโมเลกลเทากบ 99 จงคานวณสตรโมเลกลของสารน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

การหาสตรโมเลกลของสารทอยในรปแกส

การคานวณหาสตรโมเลกลของแกส มหลกเกณฑดงน

1. ใชไดกบกรณทสารทกตวในปฏกรยาเปนแกส

2. ตองทราบปรมาตรของแกสททาปฏกรยาพอดกนและปรมาตรแกสทเกดจากปฏกรยา

3. ทาปรมาตรทงหมดเปนอตราสวนอยางตา และใชสมมตฐานของอาโวกาโดรเปลยนปรมาตรของ

แกสใหเปนโมเลกลและเขยนเปนสมการ

กฎของอาโวกาโดรทวา “ทอณหภมและความดนเดยวกน แกสทมปรมาตรเทากนจะมจานวนอนภาค

เทากน”

กฎของเกยลสแซก ทวา “แกสททาปฏกรยากนและไดจากปฏกรยาจะมอตราสวนคงท”

4. นาตวเลขอยางตามาเปนจานวนโมลของสารแตละตว จากนนดลสมการจะสามารถสตรโมเลกลได

ตวอยางท 1 ไฮโดรคารบอน 10 cm3 ทาปฏกรยากบแกส O2 30 cm3 จะไดแกส CO2 20 cm3 จงหาสตรโมเลกล

ของแกส

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ตวอยางท 2 ไฮโดรคารบอน 10 cm3 ทาปฏกรยากบแกส O2 100 cm3 จะไดแกส CO2 40 cm3 และมแกส O2

เหลออย 35 cm3 จงหาสตรโมเลกลของแกส

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


ตวอยางท 3 แกสชนดหนง เมอนามาเผาจะให CO2 3 cm3 ไอนา 4.5 cm3 และ N2 0.5 cm3 วดปรมาตรท

อณหภมและความดนเดยวกน จงหาสตรเอมพรกล

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


แบบฝกหด

1.สาร x ประกอบดวยธาต C และธาต H เทานน เมอนาสาร x มาสนดาปจะไดแกส CO2 8.8 กรม และ H2O 3.6

กรม ถานาสาร X หนก 14 กรม มาทาใหเปนไอจนมปรมาตร 11.2 dm3 ท STP แลวอยากทราบวาใน 1 โมเลกล

ของสาร X ประกอบดวยธาตทงหมดกอะตอม

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

2.นาผลก CaSO4·10H2O จานวน 21.5 กรม มาเผาจนนาผลกระเหยออกไปจนหมด จะเหลอเกลอทปราศจากนา

ผลกกกรม

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

3. แกสไฮโดรคารบอนชนดหนง 10 cm3 ตองการใช O2 30 cm3 จงจะเผาไหมไดสมบรณ ถาปรมาตรเหลาน วด

ไดทอณหภมความดนเดยวกน สตรไฮโดรคารบอนนเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

4. แกสชนดหนงประกอบดวยธาต C, H, และ O เทานน แกสชนดนปรมาตรเมอนามาเผาจะให CO2 3 ปรมาตร

ไอนา 4.5 ปรมาตร และ N2 0.5 ปรมาตร วดปรมาตรทอณหภมและความดนเดยวกน แกสนจะมสตรเอมพรคล

เปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………


5. แกสชนดหนง 80 cm3 เมอนามาทาใหสลายตวจนหมด จะไดแกส H2 120 cm3 และแกส N2 40 cm3 ถาการ

วดปรมาตรของแกสเหลานทอณหภมและความดนเดยวกน จงคานวณสตรเอมพรคล

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

6. แกสไฮโดรคารบอนชนดหนง 20 cm3 เผารวมกบ O2 จานวนมากเกนพอ ปรากฏวาไดแกส CO2 80 cm3

และไอนา 80 cm3 ถาการวดปรมาตรของแกสทาทอณหภมและความดนเดยวกนทกครง จงหาจานวนอะตอมท

มอยใน 1 โมเลกล และมวลโมเลกลของแกสน

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

รอยละของผลทได

การคานวณหาปรมาณของผลตภณฑจากสมการเคม คาทไดเรยกวา ผลไดตามทฤษฎ ( Theoretical

yield ) แตในทางปฏบตจะไดผลตภณฑนอยกวาตามทฤษฎ แตจะไดมากนอยแคไหน ขนอยกบวธการและ

สารเคมท ใช เรยกผลทไดนวา ผลไดจรง (Actual yield)

ตวอยางท 1 โลหะแคลเซยมทาปฏกรยากบวาเนเดยม ( V ) ออกไซดดงสมการ

5Ca + V2O5 → 5CaO + 2V

ในการทดลองครงหนง ให V2O5 1.54 103 g ทาปฏกรยากบ Ca 1.96 103 g

ก. จงคานวณผลไดตามทฤษฎของวาเนเดยม

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ผลไดจรง

ผลไดตามทฤษฎ รอยละของผลได = 100


ข. จงคานวณผลไดรอยละถาไดวานาเดยมจากปฏกรยาเพยง 803 g

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

ตวอยางท 2 เมอใชโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต ทาปฏกรยากบสารละลายกรดไฮโดรคลอรกจะเกดแกส

คลอรนดงสมการ KMnO(s) + HCl(aq) → KCl(aq) + MnCl2(aq) + H2O(l) + Cl2(g)

เมอใชโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต 19.75 g ทาปฏกรยากบสารละลายกรดไฮโดรคลอรกเขมขน 2 mol/dm3

จานวน 1,500 cm3 จะเกดแกสคลอรนเทาใด จากการทดลองวดปรมาตรแกสคลอรนทเกดขนไดเทากบ

21.64 กรม จงคานวณหารอยละของผลทได

………………………………………………………………………………………………….…………….

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………………………………………….…………………

การคํานวณมวลเป็นร้อยละของสารจากสูตรkm.saard.ac.th/files/150331099362662_15080320205338.pdf ·...

Documents