การศึกษาเปรียบเทียบ ... ·...

8
การศึกษาเปรียบเทียบอุปลักษณ์ความเชื ่อในข ่าวกีฬาภาษาไทยและภาษาจีน A Comparative Study of Metaphors Belief in Thai and Chinese Sport News หวงจิหยุน 1* และ ธันวพร เสรีชัยกุล 2 Huang JingYun 1* and Thanwaporn Sericaikun 2 บทคัดย่อ บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบรูปภาษาที่แสดงอุปลักษณ์ความเชื่อที่ปรากฏใน ข่าวกีฬาภาษาไทยและภาษาจีน ผู ้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลข่าวกีฬาจากหนังสือพิมพ์ภาษาไทย 3 ชื่อฉบับ ได้แกไทยรัฐ เดลินิวส์ คมชัดลึก และหนังสือพิมพ์ภาษาจีนที่ตีพิมพ์ในประเทศไทย 3 ชื่อฉบับ ได้แก中华日报(Tong Hua Daily News), 星暹日报(Sing Xian Yit Pao Daily News), 世界日报(The Universal Daily News) โดยผู ้วิจัยเก็บข้อมูลตั ้งแต่วันที1 มกราคม ถึงวันที31 ธันวาคม ปี 2555 ผู ้วิจัยได้ใช้วิธีสุ ่มแบบเลือกจึงได้ข้อมูล หนังสือพิมพ์ที่ใช้ทั ้งสิ ้น 1080 ฉบับ ผลการวิจัยพบว่ามีรูปภาษาที่แสดงอุปลักษณ์ความเชื่อในข่าวกีฬาจาก หนังสือพิมพ์ภาษาไทยมี 17 รูป แบ่งเป็น 5 ประเภทย่อยโดยเรียงลาดับตาม จานวนรูปภาษาที่แสดงอุปลักษณ์ทีพบจากมากไปหาน้อยดังนี 1.เรื่องโชคลาง 2.เรื่องเทพเจ้าและผี 3.เรื่องดวงชะตา 4.เรื่องพิธีกรรม 5.เรื่องลี้ลับ ส่วน รูปภาษาที่แสดงอุปลักษณ์ความเชื่อในข่าวกีฬาจากหนังสือพิมพ์ภาษาจีนมี 40 รูป แบ่งเป็น 6 ประเภทย่อย โดย เรียงลาดับเช่นกันไ ด้แก่ 1.เรื่องวัฒนธรรมประเพณี 2.เรื่องเทพเจ้าและผี 3.เรื่องศาสนา 4.เรื่องโชคลาง 5.เรื่องลี้ ลับ และ 6.เรื่องดวงชะตา ABSTRACT This thesis aimed to study and compare the typical conceptual belief metaphors in Thai and Chinese sports newspaper. The date from January 1, 2012 to December 31, 2012. There are six pieces of newspaper :Thairat, Daily News, Com-Chat-LueK, Tong Hua Daily News, Sing Sian Yit Pao Daily News, and The Universal Daily News. Which were 1080 pieces of sports newspaper. The researches show that there are 17 words about belief metaphor in Thai sport news, these words can be categorized into 5 sub-categories in order from more to less: 1.Fortune, 2.Spints, 3.Fate, 4.Ceremony and 5.Mystery. At the same time, there are 40 words about belief metaphor in Chinese sports news, which can be divided into 6 sub-categories in the same way.They are arranged as follow: 1.Traditional culture, 2.Spirits, 3.Religion, 4.Fortune, 5.Mystery, and 6.Fate. Key Words: Metaphor, Belief, Sport News. *Corresponding author;e-mail address:[email protected] 1 โรงเรียนภาษาโนว์มอร์ 300/74-75,.พหลโยธิน87.คูคต .ลาลูกกา .ปทุมธานี 12130 1 Knowmore Language School, 300/74-75, Phahonyathin87, Khukhot, Lamlukka, Pathumthani 12130 2 ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพ ฯ 10900 2 Department of Thai language, Faculty of Humanities, Kasetsart University, Bangkok 10900 การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 53 สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ 901

Upload: others

Post on 17-Jan-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

การศกษาเปรยบเทยบอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน A Comparative Study of Metaphors Belief in Thai and Chinese Sport News

หวงจหยน1*และ ธนวพร เสรชยกล2

Huang JingYun1* and Thanwaporn Sericaikun2

บทคดยอ บทความฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอทปรากฏใน

ขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยไดรวบรวมขอมลขาวกฬาจากหนงสอพมพภาษาไทย 3 ชอฉบบ ไดแก ไทยรฐ เดลนวส คมชดลก และหนงสอพมพภาษาจนทตพมพในประเทศไทย 3 ชอฉบบ ไดแก 中华日报(Tong Hua Daily News), 星暹日报(Sing Xian Yit Pao Daily News), 世界日报(The Universal Daily News)โดยผ วจยเกบขอมลตงแตวนท 1 มกราคม ถงวนท 31 ธนวาคม ป2555 ผ วจยไดใชวธสมแบบเลอกจงไดขอมลหนงสอพมพทใชทงสน 1080 ฉบบ ผลการวจยพบวามรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในขาวกฬาจากหนงสอพมพภาษาไทยม 17 รป แบงเปน 5 ประเภทยอยโดยเรยงล าดบตาม จ านวนรปภาษาทแสดงอปลกษณทพบจากมากไปหานอยดงน1.เรองโชคลาง 2.เรองเทพเจาและผ 3.เรองดวงชะตา 4.เรองพธกรรม 5.เรองลลบ สวนรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในขาวกฬาจากหนงสอพมพภาษาจนม 40 รป แบงเปน 6 ประเภทยอย โดยเรยงล าดบเชนกนไ ดแก 1.เรองวฒนธรรมประเพณ 2.เรองเทพเจาและผ 3.เรองศาสนา 4.เรองโชคลาง 5.เรองล ลบ และ 6.เรองดวงชะตา

ABSTRACT This thesis aimed to study and compare the typical conceptual belief metaphors in Thai and

Chinese sports newspaper. The date from January 1, 2012 to December 31, 2012. There are six pieces of newspaper :Thairat, Daily News, Com-Chat-LueK, Tong Hua Daily News, Sing Sian Yit Pao Daily News, and The Universal Daily News. Which were 1080 pieces of sports newspaper. The researches show that there are 17 words about belief metaphor in Thai sport news, these words can be categorized into 5 sub-categories in order from more to less: 1.Fortune, 2.Spints, 3.Fate, 4.Ceremony and 5.Mystery. At the same time, there are 40 words about belief metaphor in Chinese sports news, which can be divided into 6 sub-categories in the same way.They are arranged as follow: 1.Traditional culture, 2.Spirits, 3.Religion, 4.Fortune, 5.Mystery, and 6.Fate.

Key Words: Metaphor, Belief, Sport News. *Corresponding author;e-mail address:[email protected] 1โรงเรยนภาษาโนวมอร 300/74-75,ซ.พหลโยธน87ต.คคต อ.ล าลกกา จ.ปทมธาน 12130 1Knowmore Language School, 300/74-75, Phahonyathin87, Khukhot, Lamlukka, Pathumthani 12130 2ภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพ ฯ 10900 2Department of Thai language, Faculty of Humanities, Kasetsart University, Bangkok 10900

การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53 สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

901

Page 2: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

บทน า พระครปรยตสารการ (2551: 19) ไดกลาววา ความเชอ หมายถง การยอมรบนบถอยดมนในสงใดสง

หนงทงทมตวตนหรอไมมกตาม การยอมรบนบถอนอาจจะมหรอไมมหลกฐานมาพสจนใหเหนจรงกได และเมอมนษยเกดความเชอนแลวมกแสดงออกมาใหปรากฏทางกายและวาจา สวน ธวช ปณโณทก(2528:350) ไดกลาววา ความเชอคอการยอมรบอนเกดอยในจตส านกของมนษยตอพลงอ านาจเหนอธรรมชาตทเปนผลดหรอผลรายตอมนษยนน แมวาพลงอ านาจเหนอธรรมชาตนนไมสามารถพสจนไดวาเปนความจรง แตมนษยในสงคมนนยอมรบและใหความเคารพเกรงกลวสงเหลานน ฉะนนความเชอจงมขอบเขตกวางขวางมาก ไมเพยงแตหมายถงความเชอในดวงวญญาณ ภตผ คาถาอาคม ไสยเวท เปนตน ยงรวมถงปรากฏการณธรรมชาตทมนษยยอมรบนบถอ เชน ตนไม(ตนโพธ ตนไทร) ปาเขา เปนตน กลาวคอ ความเชอ หมายถง สงทเรายอมรบและไมสามารถพสจนไดวาเปนความจรงในสงคมของตนเองและเหนจรงดวย ไวใจ ศรทธาและนบถอ ซงสงนนมตวตนหรอไมมกได

แตละประเทศแตละชาตยอมมความเชอในสงคมตวเอง ความเชอบางอยางอาจสบตอกนมาเปนเวลา นาน ความเชอเปนสงทอยคกบมนษยมาตงแตยคโบราณ ตอนทยงไมมความรทางดานวทยาศาสตร ไมมการพสจนถงความจรงของเรองนนๆ เชน คนไทยหามใสชดสด าเยยมคนปวย เพราะสด าเปนสทคนโบราณถอวาเปนสญลกษณของความทกขโศก การใสชดด าไปเยยมผ ปวยนนเปนการแชงใหผ ปวยตายเรวขน สวนคนจนชอบใสชดสแดงในวนเทศกาล โดยเฉพาะในวนเทศกาลตรษจน เพราะวาคนจนคดวา สแดงเปนสน าโชค ใสชดสแดงในวนตรษจนจะโชคดตลอดป ดงนน คนทอยในแตละสงคมยอมมการใชภาษาทแสดงถงความเชอเปนจ านวนมาก เชน ภาษาไทย“สวรรคในอก นรกในใจ” และภาษาจน “这真是地狱般的生活!(นคอชวตแบบนรกจรงๆ)” เปนตน ตวอยางดงกลาวเปนรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในภาษาไทยและภาษาจน แสดงใหเหนวาคนไทยและคนจนตางกมความเชอทเหมอนกน กลาวคอเชอวามนรกและสวรรคอยในโลกนจรง อาจจะมคนสงสยวาอปลกษณคออะไร อปลกษณ (metaphor)เปนปรากฏการณหนงในภาษา โดยทวไปหมายถงการใชรปภาษาหนงซงอางถงสงหนงมาเปรยบเทยบอกสงหนงสงทเอามาเปรยบจะมลกษณะทางความหมายทคลายคลงกน อาจจะมค าเชอมหรอไมมมาแสดงการเปรยบเทยบกได(Ullmann,1970) จากทกลาวไปขางตนคอความสมพนธระหวางความเชอกบการใชอปลกษณและความหมายอปลกษณเชงภาษาศาสตร ซงงานวจยทศกษาเชงภาษาศาสตรนนยงมไมมาก ผ วจยจงสนใจศกษาอปลกษณเชงภาษาศาสตร จากนนผ วจยไดไปท าการสงเกตขอมลการใชภาษาในขาวกฬาจากหนงสอพมพ พบวาผสอขาวตองใชภาษาพรรณนาใหเหนถงภาพของการแขงขนกฬา จงไดสงเกตพบการใชอปลกษณในขาวกฬาเปนจ านวนมาก และไดพบรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอดวย ดงตวอยาง เชน

เรอใบสฟาแมนเชสเตอร ซต เพงจะเสยขวญมาจากเกมพาย สวอนซ แบบพลกลอกถลมทลาย 0-1 เมอสดสปดาหทผานมา (เดลนวส วนพฤหสบดท 15 มนาคม พ.ศ.2555)

จากตวอยางขางตน “เสยขวญ” คอรปภาษาทแสดงอปลกษณพธกรรมทปรากฏในเนอขาว หมายถง ทมฟตบอล “เรอใบสฟา” แมนเชสเตอรซต รสกทอแทใจจากเกมทแพกบทม “หงสขาว”สวอนซ ซงความหมายตนทางของค าวา “ขวญ” หมายถง ผมทขนเวยนเปนกนหอย สงทไมมตวตน เชอกนวามอยประจ าชวตของคนตงแตเกดมาถาขวญอยกบตวกเปนสรมงคล สขสบายจตใจมนคงถาคนตกใจหรอเสยขวญ ขวญกออกจากรางไปซงเรยกวา ขวญหาย ขวญหน เปนตน(ราชบณฑตยสถาน, 2546: 169)ส าหรบคนทขวญหายคนไทยสวนมากจะท าพธเรยก

สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53

902

Page 3: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

ขวญกลบ แตตอนนปรากฏในขาวกฬา แสดงวาในความคดของคนไทย การทอแทใจเพราะแพการแขงขนฟตบอล กเปรยบเหมอนขวญของคนหาย การท าไดคะแนนกเหมอนท าพธเรยกขวญกลบมา

“2011-12 赛季 NBA 季后赛揭开大幕,迈阿密热火队顺利在主场赢得开门

红。”(2555 年 4 月 30 日 星期一,星暹日报)

“เปดฉากการแขงขนบาสเกตบอลเอนบเอ รอบเพลยออฟฤดกาล 2011-12 ไมอาม ฮต เปด

ประตเจอสแดงอยางสบายในบาน(ซงเสยนเยอะเปา วนจนทรท 30 เมษายน พ.ศ.2555) จากตวอยางขางตน “开门红(kāiménhóng)”คอรปภาษาแสดงอปลกษณความเชอทปรากฏในเนอขาวหมายถง ทมไมอามฮตไดรบชยชนะในนดเรมตนศกเพลยออฟเอนบเอ โดยความหมายตนทางของค าวา “开门红(kāiménhóng)” หมายถง เปดประตพบความสแดง ซงสแดง“红(hóng)”ในภาษาจนหมายถงความโชคดทเกดขนเนองจากการเรมตนกระท าสงใดกตามแลวประสบความส าเรจอยางงดงาม ทมาของค านคอในวนเทศกาลตรษจน คนจนตองตดกระดาษสแดงไวทประตหนาบานและตามผนงในบรเวณบาน กระดาษสแดงนมกจะเปนรปของเทพทวารบาลหรอเปนตวอกษรค าอวยพรในตรษจน สแดงนคนจนเชอวาเปนสแหงความโชคดเปนสญลกษณแสดงถงความเจรญรงเรอง ดงนนคนจนถอวาวนตรษจนเปนวนเรมตนปใหม เปรยบเหมอนกบวนเรมตนชวตใหมในแตละป การทคนจนตดกระดาษสแดงทประตหรอภายในบานในวนตรษจนนนจงสะทอนใหเหนวาคนจนใหความส าคญกบการเรมตนในการท าสงใดกตามแลวตองประสบความ ส าเรจและเจรญรงเรอง ดงนนจะเหนไดวา อปลกษณ “开门红(kāiménhóng)” เปรยบเหมอน ทมไมอาม ฮต ประสบความส าเรจในการเรมตนการแขงขนบาสเกตบอลเอนบเอนดแรกในฤดกาลใหมนนเอง

จากตวอยางขางตน สงเกตไดวาการใชอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจนจะมความนาสนใจสะทอนใหเหนถงมโนทศนความเชอของผใชภาษาไทยและผใชภาษาจนมวฒนธรรมทคลายกนหรอแตก ตางกน ดวยเหตนผ วจยจงสนใจศกษาการเปรยบเทยบอปลกษณความเชอระหวางขาวกฬาภาษาไทยและภาษา จนวาการใชอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาจากหนงสอพมพทงสองภาษามความเหมอนหรอมความแตกตางอยางไรบาง ผ วจยเกบขอมลจากหนงสอพมพภาษาไทยและหนงสอพมพจนอยางละ 3 ชอฉบบทไดกลาวไปขางตน และเลอกศกษาเฉพาะขาวกฬาทเกยวกบการแขงขนและบทวจารณกฬาชนดฟตบอลและบาสเกตบอลเทานน

อปกรณและวธการ 2.1 ผ วจยไดรวบรวมรปภาษาแสดงถงอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาจากหนงสอพมพ

ภาษาไทยและภาษาจนโดยน าแนวคดของ ปรชา ชางขวญยน(2517: 69) และชชวด ศรลมพ(2549: 34)เปนเกณฑในการคดเลอกรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอทปรากฏในเนอขาว

2.2 ผ วจยไดจดกลมรปภาษาทแสดงถงอปลกษณความเชอโดยใชความหมายประจ ารปภาษาเปนเกณฑ ส าหรบรปภาษาอปลกษณทเปนภาษาไทยผ วจยใชพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน(พ.ศ.2542)เปนเอกสาร

อางองสวนรปภาษาอปลกษณทเปนภาษาจน ผ วจยใชพจนานกรมจนเซยนไต《现 代 汉语 词 典》第

六版中国社会科学院语言研究所词典编辑室编(ฝายบรรณาธการพจนานกรม ศนยภาษาสถาบนวทยาศาสตรและสงคมแหงประเทศจนพมพครงท 6)เปนเอกสารอางอง

การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53 สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

903

Page 4: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

2.3 เปรยบเทยบการใชอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาจากหนงสอพมพภาษาไทยและขาวกฬาจากหนงสอพมพภาษาจน เขยนเปนพรรณนาวเคราะห (Descriptive)

ผลการวจย

ผ วจยไดน า เสนอผลการศกษาอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจนใน 2 ประเดน คอรปภาษาและลกษณะการปรากฏของอปลกษณความเชอ ผลการวจยมรายละเอยดดงตอไปน

3.1 รปภาษาทแสดงถงอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน จากการศกษาอปลกษณความเชอทปรากฏทงในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยไดพบรป

ภาษาทแสดงอปลกษณความเชอเปน 7 องคประกอบยอย ดงตอไปน 3.1.1 อปลกษณเรองโชคลาง หมายถง รปภาษาทอยในวงความหมายเรองโชคลาง แตปรากฏใน

การแขงขนกฬา เชน โชคด โชคราย ซวย เปนตน 3.1.2 อปลกษณเรองเทพเจาและผ หมายถง รปภาษาทอยใ นวงความหมายเรองเทพเจาและผ แต

ปรากฏในการแขงขนกฬา เชน ผ เทพ นรก เปนตน 3.1.3 อปลกษณเรองดวงชะตา หมายถง รปภาษาทอยในวงความหมายเรองดวงชะตา แตปรากฏใน

การแขงขนกฬา เชน ชะตา ดวง พรหมลขต 3.1.4 อปลกษณเรองลลบ หมายถง รปภาษาทอยในวงความหมายเรองลลบ แตปรากฏในการแขงขนกฬา เชน ปาฏหารย อาถรรพณ สาปแชง เปนตน

3.1.5 อปลกษณเรองพธกรรม หมายถง รปภาษาทอยในวงความหมายเรองพธกรรม แตปรากฏในการแขงขนกฬา เชน สงเวย เสยขวญ เปนตน

3.1.6 อปลกษณเรองศาสนา หมายถง รปภาษาทอยในวงความหมายเรองศาสนา แตปรากฏในการแขงขนกฬา เชน ไถบาป พระไตรปฎก บ าเพญตบะ เปนตน

3.1.7 อปลกษณเรองวฒนธรรมประเพณ หมายถง รปภาษาทอยในวงความหมายเรองวฒนธรรมประเพณ แตปรากฏในการแขงขนกฬา เชน เปดประตเจอสแดง มงกรด า ฝกก าลงภายใน เปนตน

จากองคประกอบยอยของอปลกษณความเชอขางตน มลกษณะการปรากฏใชในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ดงตอไปน

3.2 ลกษณะการปรากฏอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยพบรปภาษาและองคประกอบยอยของอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน

ดงตารางตอไปน ตารางรปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน

องคประกอบยอยอปลกษณความเชอ

รปภาษาทแสดงอปลกษณ ในขาวกฬาภาษาไทย

รปภาษาทแสดงอปลกษณในขาวกฬาภาษาจน

1. เรองโชคลาง โชคด โชคราย ซวย ฝนราย ไรโชค

厄运 เคราะหราย, 不幸 โชคราย, 倒霉运 ซวย, 噩梦 ฝนราย, 晦气 ซวย, 好兆头 นมตด, 运气 โชค, 幸运 โชคด,

สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53

904

Page 5: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

2.เรองเทพเจา และผ

ผ เซยน เทพ นรก 地狱 นรก, 定海神针 เขมเทพใตทะเล,鬼门关

ดานผานนรก, 门神 เทพทวารบาล, 神来之笔

ปากกาเซยน, 神 เทพ, 神威 ฟอรมเทพ, 死神 เทพแหงความตาย, 幸运之神 เทพน าโชค , 幽灵 วญญาณ

3. เรองดวงชะตา ชะตา ดวง พรหมลขต 命运 โชคชะตา , 宿命 พรหมลขต, 流年不利 ดวงตกปน

4. เรองพธกรรม มนตขลง เสยขวญ สงเวย - 5. เรองลลบ ปาฏหารย อาถรรพณ 魔咒 สาปแชงผ, 奇迹 ปาฏหารย,

神奇 มหศจรรย, 诅咒 สาปแชง 6. เรองวฒนธรรมประเพณ

- 护身符 ยนตปองกนตว, 祭祀 เซนไหวบรรพบรษหรอเทพเจา, 开门红 เปดประตเจอสแดง, 开门黑 เปดประตเจอสด า, 练内功 ฝกก าลงภายใน, 头香 ธปดอกแรก, 乌龙 มงกรด า, 牺牲品 ของสงเวย, 天佑 ฟาคมครอง,天赐良缘

การสมรสอยางสวยงามคอฟาประทานให , 7. เรองศาสนา - 救赎 ไถบาป, 取经 อญเชญพระไตรปฎก

上帝 พระเซซ,修成正果 บ าเพญตบะส าเรจ, 救世主 พระเจาทชวยชวต

จากตารางขางตน จะเหนไดวา รปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาจนมมากกวาท ปรากฏในขาวกฬาภาษาไทย กลาวคอ ในขาวกฬาภาษาไทยไดพบอปลกษณเรองโชคลาง อปลกษณเรองเทพเจาและผ อปลกษณเรองดวงชะตา อปลษณเรองพธกรรม และอปลกษณเรองลลบ ในขณะขาวกฬาภาษาจนพบ อปลกษณเรองโชคลาง อปลกษณเรองเทพเจาและผ อปลกษณเรองดวงชะตา อปลกษณเรองลลบ อปลกษณเรองวฒนธรรมประเพณ และอปลกษณเรองศาสนา นอกจากน และยงแสดงใหเหนถงลกษณะการปรากฏอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ดงน

3.2.1 อปลกษณทปรากฏทงในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน จากการศกษาอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยพบวา

อปลกษณเรองโชคลางอปลกษณเรองดวงชะตา อปลกษณเรองเทพเจาและผ และอปลกษณเรองลลบปรากฏทงในขาวกฬาภาษาไทยและขาวกฬาภาษาจน ดงตวอยางตอไปน

ตวอยางท1: “曼联旧将吉布森在接到贝恩斯的传球后,一角劲射,略微反

弹的球令曼城门神乔哈特束手无策。”(2012 年 2 月 2 日 星期四,中华日报)

“ลกทมเกาแมนฯยฯ กบสนไดรบบอลจาก เลหตน เบนส แลวรบซดไปอยางแรง ลกฟตบอลพงเขาตาขาย ท าใหโจฮารตเทพทวารบาลของแมนฯยฯหมดปญญา”

จากตวอยางขางตน “门神(ménshén)” คอรปภาษาแสดงอปลกษณเทพเจาทปรากฏในเนอขาว

การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53 สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

905

Page 6: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

หมายถง โจ ฮารต ผ รกษาประตของทมแมนเชสเตอร ยไนเตดฝมอดสามารถปองกนลกฟตบอลจากทมฝายตรงขามใหได โดยความหมายตนทางของค าวา “门神(ménshén)” หมายถง เทพทวารบาล กคอเทพทรกษาประตบาน สมยโบราณคนจนชอบใชภาพของวรบรษหรอภาพเทพเจาตดทหนาประตบานใชส าหรบขบไลภตผปศาจ คนจนเชอวาพวกภาพของวรบรษและเทพเจาพวกนปองกนสงอปมงคลเขาบาน คมครองพวกเขาและทรพยสนทบานไมเกดความเสยหาย ซงปรากฏในขาวกฬา เอาผ รกษาประตเปรยบเหมอนเทพทวารบาล แสดงวาในความคดของคนจน การแขงขนกฬาฟตบอลกคอความเชอเรองเทพเจา

3.2.2 อปลกษณความเชอทปรากฏเฉพาะในขาวกฬาภาษาไทย จากการศกษาอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยพบวา

อปลกษณเรองพธกรรมปรากฏเฉพาะในขาวกฬาภาษาไทยดงตวอยางตอไปน ตวอยางท2: “หงสสนสภาพ พายสาลกายบ:“หงสแดง” ยงกไมกลบ บกพาย “สาลกาดง” ยบ 0-2

ท าสถตพาย 3 เกมรวด แถมตองสงเวย “เรยนา”ทโดนตะเพดอกตางหา (เดลนวส วนจนทรท 2 เมษายน 2555) จากตวอยางขางตน “สงเวย” คอรปภาษาแสดงอปลกษณเรองพธกรรมทปรากฏในเนอขาวหมาย

ถง เรยนา นกเตะทส าคญของทมลเวอรพล ถกไลออกจากสนามเพราะไดรบใบแดงในการแขงขนฟตบอล โดยความหมายตนทางค าวา “สงเวย” หมายถง บวงสรวง เซนสรวง เชน บชาเทวดาดวยเครองสงเวยและดอกไมธปเทยนเปนตน (ราชบณฑตยสถาน, 2546: 1161) ซงปรากฏในขาวกฬา หมายถงนกเตะทส าคญของทมถกไลออกจากสนามท าใหทมฟตบอลไดรบความเสยหายกเปรยบเหมอนเปนเครองสงเวยในการบชา แสดงวาในความคดของคนไทย การแขงขนกฬาฟตบอลคอเรองพธกรรม

3.2.3 อปลกษณความเชอทปรากฏเฉพาะในขาวกฬาภาษาจน จากการศกษาอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยพบวา

อปลกษณเรองศาสนาและอปลกษณเรองวฒนธรรมประเพณปรากฏเฉพาะในขาวกฬาภาษาจนเทานนเอง ดงตวอยางตอไปน

ตวอยางท3: “中国足球若要改变颓势,重新崛起,就要虚心向外取经,更重要

的是静下心来可练内功。”(2012 年 3 月 10 日 星期六,世界日报)

“ถาฟตบอลจนอยากจะพฒนาตนเองดขนใหม กตองไป อญเชญพระไตรปฎก จากตางประเทศอยางถอมตว ทส าคญคอตองตงใจฝกฝนฝมอใหดขน”

จากตวอยางขางตน “取经(qǔjīng)” คอรปภาษาแสดงอปลกษณศาสนาทปรากฏในเนอขาว หมายถง ฟตบอลทมชาตจนอยากยกระดบดานฟตบอลสงขน กตองไปแสวงหาประสบการณและความรเพมเตมจากประเทศทเกงดานฟตบอล โดยความหมายตนทางของค าวา “取经(qǔjīng)” หมายถง พทธศาสนกชนจารกแสวงบญเพออญเชญพระไตรปฎกตนฉบบทประเทศอนเดย ซงปรากฏในขาวกฬา หมายถงการหาประสบการณจากประเทศหรอหนวยงานทกาวหนาดานฟตบอลเพอยกระดบทมฟตบอลใหสงขนกเปรยบเหมอนพทธศาสนกชนจารกแสวงบญเพออญเชญพระไตรปฎกตนฉบบทประเทศอนเดย แสดงวาในความคดของคนจน การแขงขนกฬาฟตบอลคอเรองศาสนา

ตวอยางท4: “热刺主场 1:2 爆冷不敌诺维奇队,这是切尔西冲击前四的天赐

良缘,可惜蓝军在兰德帕第 45 分钟罚入点球后没能守住胜果。”(2012 年 4月 11日

星期三,中华日报)

สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53

906

Page 7: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

“ทมทอตนมฮอตสเปอร โดนพลกลอกแพใหกบ ทมนอรชซต ในบาน นคอโอกาสทฟาประทาน

ใหกบเชลซทจะบกเขารอบล าดบท 4 แตเสยดายขนศกสฟาไมสามารถรกษาผลชนะไดในนาทท 45 หลงโดนยงเขาลกโทษทสนามสแตมฟอรดบรดจ”

จากตวอยางขางตน“天赐良缘(tiāncìliángyuán)”คอรปภาษาแสดงอปลกษณวฒนธรรมประเพณ ทปรากฏในเนอขาว หมายถงการพายแพของทมทอตนมฮอตสเปอรท าใหทมนอรช ซตไดโอกาสทดเขารอบล าดบท 4 โดยความหมายตนทางของค าวา “天赐良缘(tiāncìliángyuán)”เกยวกบประเพณการแต งงาน หมายถง การสมรสอยางสวยงามคอฟาประทานให ซงปรากฏในขาวกฬา หมายถงโอกาสดๆทสามารถท าคะแนนไดในการแขงขนกฬาฟตบอล กเปรยบเหมอนการสมรสอยางสวยงามทฟาประทานให แสดงวาในความคดของคนจน การแขงขนกฬาฟตบอลคอเรองวฒนธรรมประเพณ

สรปและวจารณผลการศกษา จากผลการศกษาอปลกษณความเชอทปรากฏในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน ผ วจยไดสรปและวจารณ

ผลการศกษาในประเดนทส าคญ ดงตอไปน ประเดนท 1: รปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาจนมมากกวาทปรากฏในขาวกฬาภาษา ไทย ทงนผ วจยไดสงเกตวาการบรรยายขาวกฬาในภาษาจน บางขาวมการบรรยายอยางละเอยด จงสงผลใหมการใชอปลกษณมากกวา เชน “也许是厄运环绕,英格兰再次在点球上遭受诅咒,也许这就是宿命。

(2012年 6月 26 日 星期二,星暹日报)หมายถง “อาจจะเพราะโชครายเขาขาง ทมชาตองกฤษโดนสาปแชงในการยงจดโทษอกครง นอาจจะเปนชะตาของพวกเขา” จากตวอยางนจะเหนไดวามการใชอปลกษณ 3 อนในประโยคเดยวกน ซงลกษณะดงกลาวไมปรากฏในขาวกฬาภาษาไทย อกทงประเทศจนมประวตศาสตรและอารยธรรมทสบทอดกนมายาวนานกวาประเทศไทย ดงนนความเชอของคนจนยอมมมากกวาของคนไทย คนจนนบถอศาสนา วฒนธรรม ลทธขงจอ ลทธเมงจอ ลทธเตา เปนตน (สรชย ศรไกร, 2550: 1) เพราะฉะนน รปภาษาทแสดงอปลกษณความเชอในขาวกฬาภาษาจนจงมมากกวาในภาษาไทย

ประเดนท 2: อปลกษณเรองโชคลาง อปลกษณเรองเทพเจาและผ อปลกษณเรองดวงชะตา และอปลกษณเรองลลบ ปรากฏทงในขาวกฬาภาษาไทยและภาษาจน แสดงใหเหนวาคนไทยและคนจนมวฒนธรรม ระบบความคดและประสบการณทคลายคลงกนในวงความหมาย 4 ชนดน คนไทยและคนจนไดคดเหมอนกนวาการแขงขนกฬานอกจากตองอาศยความสามารถและฝมอของนกกฬาแลวยงเกงไมพอ ยงตองการอาศยความโชคด โชคชะตา เทพเจาและสงลลบมาชวยดวยถงจะเอาชนะการแขงขนกฬาใหได จงไดน ารปภาษาของ 4 วงความ หมายนมาใชในการบรรยายขาวกฬาภาษาไทยและขาวกฬาภาษาจน

ประเดนท 3: อปลกษณเรองพธกรรมปรากฏเฉพาะในขาวกฬาภาษาไทยเทานน เพราะวาพธกรรมไดอยคกบศาสนาในสงคมไทยอยางชานาน ชวงชวตของคนไทยจะอยกบพธกรรมตลอด เชน เดกทารกทเกดไมนานกตองท าพธโกนผมไฟ ตอนแตงงานกตองท าพธรดน าสงข ตอนตายกจะท าพธรดน าศพ เปนตน (กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม, 2552: 9-10) ดงนน รปภาษาทแสดงอปลกษณเรองพธกรรมไดใชในชวตประจ าวนเปนจ านวนมาก จงไดน าไปใชในบรรยายขาวกฬาดวย แตอปลกษณเรองพธกรรมไมปรากฏในขาวกฬาภาษาจน เพราะวาภายใตระบอบคอมมวนสต รฐบาลจนหามประชาชนท าพธตางๆทไมมขอองทางวทยาศาสตร และไดสง

การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53 สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

907

Page 8: การศึกษาเปรียบเทียบ ... · ความเชื่อในดวงวิญญาณ ภูตผี คาถาอาคม ไสยเวท

สอนประชาชนจนวา การท าพธกรรมตางๆคอวทยาศาสตรจอมปลอม ไมควรนบถอและปฏบต ตองเชอถอเรองวทยาศาสตรอยางเดยวเทานน(YaoHui, 2013: 2) ดงนนรปภาษาทเกยวกบพธกรรมตางๆไดใชในชวตประจ าวนคนจนคอนขางนอย จงไมไดน าไปใชในการบรรยายขาวกฬา ประเดนท 4: อปลกษณเรองวฒนธรรมประเพณและอปลกษณเรองศาสนาปรากฏเฉพาะในขาวกฬาภาษาจนเทานน เพราะวาประเทศจนเปนประเทศทคอนขางชาตนยม ตองการเผยแพรวฒนธรรมใหประชาชนจนนบถอวฒนธรรมของตวเอง ดงนนรปภาษาทเกยวกบวฒนธรรมประเพณไดน าไปใชอยางกวางขวางในประเทศจน และน าไปใชในดานกฬาดวย จนเปนประเทศทนบถอศาสนาตงแตสมยราชวงศฮนประมาณ 2000 ปกอนแตเรองศาสนาหายไปในชวงปฏวตวฒนธรรมของจน เมอประธานพรรคคอมมวสตจนเหมาเจอตงถงแกกรรมในป ค.ศ.1976 รฐบาลชดใหมจนกคลายความเขมงวดลงและใหเสรภาพในการนบถอศาสนามากขน ท าใหเรองศาสนาไดฟนฟขนใหมในจน(สรชย ศรไกร, 2550: 3-4) ดงนน รปภาษาทเกยวกบเรองศาสนากไดน าไปใชในวงการตางๆ ประเดนท 5: สวนอปลกษณเรองวฒนธรรมประเพณและอปลกษณศาสนาไมปรากฏในขาวกฬาภาษาไทย เพราะวาคนไทยคดวาเรองวฒนธรรมประเพณและศาสนาเปนเรองศกดสทธ คนไทยควรนบถอและยกยอง การแขงขนกฬาเปนกจกรรมทใหความบนเทงและนนทนาการ จงไมควรน าสงทนบถอและยกยองมากลาวในการบนเทง ดงนน รปภาษาทแสดงอปลกษณเรองวฒนธรรมประเพณและอปลกษณศาสนาไมปรากฏในขาวกฬา ภาษาไทยในขณะทปรากฏในขาวกฬาภาษาจน

เอกสารอางอง กรมการศาสนา การะทรวงวฒนธรรม. 2552. พธกรรมและประเพณ. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทย จ าจด. ชชวด ศรลมพ. 2548. “อปลกษณตามแนวคดของภาษาศาสตรปรชาน”.วารสารศลปศาสตร .5 (1): 1-16. ธวช ปณโณทก. 2528.วฒนธรรมพนบาน: คตความเชอ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปรชา ชางขวญยน. 2517. พนฐานของการใชภาษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. พระครปรยตสารการ. 2551. พทธศาสนากบความเชอถอโชคลาง. วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต,

สาขาวชาวฒนธรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. ราชบณฑตยสถาน. 2546. พจนานกรมราชบณทตยสถาน พ.ศ. 2542.กรงเทพฯ: นานมบกสพบลเคชนส. วทยาลยภาษาตางประเทศกวางโจว. 2003. พจนานกรมไทยจน. ปกกง: โรงพมพพาณชย. สรชย ศรไกร. 2550. “ศาสนากบการเมองจนยคใหม: การพลกฟนมรดกความเชอของจนในปจจบน”. โครงการ

จนศกษา สถาบนเอเซยตะวนออกศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร. YaoHui. 2013. 破除“破除迷信”. Beijing: FoJiaoZaiXian press.

The Institute of Linguistics of Chinese Academy of Social Sciences(中国社会科学院语言研究所

词典编辑室). 2011. The Contemporary of Chinese Dictionary(现代汉语词典(第6版)).

Beijing: The commercial press. Ullman,S.1970. Semantics: an introduction to the science of meaning. 4 thed. London: Oxfor Basil

Blackwell.

สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 53

908