รายงานวจย

เรอง

พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชน

ในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร

Television Program Viewing of Communication Arts Lecturers

and their Utilization of the Viewing of TV Programs for Educational

Purposes

โดย

อวยพร พานช

การวจยครงนไดรบเงนทนการวจยจากมหาวทยาลยราชพฤกษ

ปการศกษา 2560

ชองานวจย : พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยน การสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร ชอผวจย : อวยพร พานช ปทท าการวจยแลวเสรจ : 2561

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการรบชมและการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรรวมถงศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ารายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนและศกษาการใชประโยชนรายการโทรทศนเชงลกของคณาจารยคณะนเทศศาสตรแยกตามสาขาตาง ๆ โดยประชากรในการวจยคอคณาจารยเครอขายนเทศศาสตร 16 สถาบน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามจ านวน 126 ชด วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก คาความถ คารอยละ และคาเฉลย ของขอมลกลมตวอยางในดานลกษณะประชากร พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรรวมทงใชสถตเชงอนมาน (Inference Statistics) ในการทดสอบสมมตฐาน ใชการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) ผลการวจยพบวาคณาจารยมพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมากทสดคอทกวน ระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนในแตละครงมากทสดคอ 1-2ชวโมงตอวน โดยรายการประเภทขาวทชมและน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอนมากทสด ทชมรองลงมาคอรายการประเภทโฆษณา และทชมนอยทสดคอรายการประเภทความคด โดยจากการวเคราะหความสมพนธพบพฤตกรรมการสอสารมความสมพนธเชงบวกกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน ค าส าคญ : พฤตกรรมการรบชม การน ารายการโทรทศนมาใชประโยชน คณาจารยคณะนเทศศาสตร

Research Title: Television Program Viewing Behaviors of Communication Arts Lecturers and their Utilization of the Viewing of TV Programs for Educational Purposes

Researcher: Uayporn Phanich Year: 2018

Abstract This research aims to investigate the television program viewing behaviors of

communication arts lecturers and how they utilize TV program viewing for their teaching. It also aims to shed light on the relationship between the Communication Arts lecturers' TV program viewing behaviors and how viewing those programs aid in their teaching. Research participants are lecturers teaching for different programs under Communication Arts faculties in 16 universities. 126 questionnaires were administered for the data collection. The data analysis of the participants' TV program viewing behaviors and how they make use of the content from those programs in their teaching consists of descriptive statistics, which include frequency, mean, and percentage. The data analysis also includes interference statistics to test the hypothesis and Pearson's Product Moment Correlation Coefficient. The results show that the lecturers watched TV programs every day for 1-2 hours. The most viewed programs were news programs, and they were used in their classroom the most, followed by TV advertisements and thought-provoking programs. It was also found that the lecturers' TV program viewing behaviors had a positive correlation with how they made use of their viewing of TV programs in their classrooms.

Keywords: viewing behaviors, the utilizations of the viewing programs for

educational purposes, Communication Arts lecturers

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรอง “พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของ

คณาจารยคณะนเทศศาสตร” ส าเรจลลวงไปดวยด ผวจยไดรบความรวมมอจากคณาจารย

นเทศศาสตร 16 สถาบน ทผนกรวมกนเปน “เครอขายนเทศศาสตร” โดยเฉพาะอยางยงคณาจารย

ผเชยวชาญทางดานนเทศศาสตร 6 ทาน ไดแก อาจารย ดร.นรมล บางพระ อาจารยณฐวฒ

สงหหนองสวง อาจารย ดร.ปภสรา ไชยวงศ อาจารยโชตกา ลลา ผชวยศาสตราจารยศศพรรณ

บลมาโนชญ และอาจารย ดร.พรรษาสร กหลาบ ซงเปนผใหขอมลการสมภาษณเชงลก ชวยให

งานวจยชนนมมตมมมองทลกซงขน ซงผวจยขอขอบพระคณไว ณ ทน

ทส าคญ ผวจยขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารยทศนย ด าเกงศกด และนางสาวบษบากร

อมใจด ผชวยวจยทชวยเหลอใหงานวจยนส าเรจลลวงอยางมคณภาพ

อวยพร พานช

พฤษภาคม 2561

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................ ก

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... ค

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ง

สารบญ .............................................................................................................................................. จ

สารบญตาราง .................................................................................................................................... ฉ

สารบญภาพ ...................................................................................................................................... ช

บทท 1 บทน า .................................................................................................................................. 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ........................................................................ 1

1.2 ค าถามการวจย ............................................................................................................. 2

1.3 วตถประสงคของการวจย .............................................................................................. 2

1.4 สมมตฐานการวจย ........................................................................................................ 3

1.5 ขอบเขตการวจย ........................................................................................................... 3

1.6 นยามศพทเฉพาะ .......................................................................................................... 4

1.7 ประโยชนของงานวจย ................................................................................................... 3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ............................................................................... 5

2.1 แนวคดสอสามวลชน ..................................................................................................... 5

2.2 แนวคดเกยวกบโทรทศน ............................................................................................. 17

2.3 ทฤษฎเกยวกบการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรม ............................................... 24

2.4 งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................... 26

2.5 กรอบแนวคดในการวจย................................................................................................ 30

บทท 3 วธการด าเนนการวจย ........................................................................................................ 32

3.1 ประชากรทใชในการวจย ............................................................................................. 32

3.2 เครองมอทในการวจย ................................................................................................. 32

3.3 การเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................ 33

2

สารบญ (ตอ)

หนา

3.4 เกณฑการใหคะแนน ................................................................................................... 33

3.5 การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย ........................................................... 36

3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล .................................................................................... 37

บทท 4 ผลการวจย ......................................................................................................................... 39

ผลการวจยสวนทหนง……………………………………………………………………………………………………………39

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลโดยสถตเชงพรรณนา ............................................................. 39

ตอนท 2 พฤตกรรมการการรบชมรายการโทรทศน ............................................................ 42

ตอนท 3 การน าเนอหาสาระของรายการโทรทศนมาใชประโยชน ...................................... 45

ตอนท 4 ผลการทดสอบสมมตฐาน .................................................................................... 51

ผลการวจยสวนทสอง……………………………………………………………………………………………………………51

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ................................................................................... 56

สรปผลการวจยสวนท 1 ................................................................................................. 56

สรปผลการวจยสวนท 2 ................................................................................................. 58

อภปรายผลการวจยสวนท 1 ........................................................................................... 59

อภปรายผลการวจยสวนท 2 ........................................................................................... 62

ขอเสนอแนะ................................................................................................................... 64

บรรณานกรม ................................................................................................................................... 65

ภาคผนวก แบบสอบถามงานวจย .................................................................................................... 68

ประวตผวจย .................................................................................................................................... 73

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.1 จ านวนรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ........................................................... 40 4.2 จ านวนรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามอาย…………………………………………………… 40 4.3 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามระดบการศกษา.................................. 40

4.4 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามรายได…………………………………………. 41 4.5 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามประสบการณในการสอน……………….. 41

4.6 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางทชมรายการโทรทศนบอย.................................... 42 4.7 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามระยะเวลาทใชในการชมรายการโทรทศน

ในแตละวน............................................................................................................................. ........... 42 4.8 พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ ใน 1 สปดาห……………………………. 43 4.9 พฤตกรรมการใชเวลาในการชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ.................................. 44 4.10 ขอมลเกยวกบการน าเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการ

เรยนการสอน........................................................................................................................................................ 46 4.11 การน าเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนดวย

วธการตาง ๆ............................................................................................................................. ... 47-48 4.12 รายการโทรทศนมสวนชวยในการเรยนการสอนเพยงใด...................................... 49-50

4.13 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน........................................................................ 51

4.14 ลกษณะรายการทชมและวธการน าไปใชในการสอนทางนเทศศาสตรของอาจารยผเชยวชาญสาขาตาง ๆ............................................................................................................... 54-55

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 ภาพแบบจ าลองทฤษฎและแนวคดความคาดหวงจากสอของแมคเควลและเกอรวตช ............ 5

2.2 องคประกอบของการใชประโยชนและการไดรบความพงพอใจจากการใชสอ ....................... 10

2.3 กระบวนการเลอกสรร 3 ชน ................................................................................................ 11

2.4 กรอบแนวคดในการวจย ...................................................................................................... 30

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ประเทศไทยเปนประเทศทก าลงพฒนา สอมวลชนมสวนส าคญในการมสวนรวมเพอพฒนาประเทศไมวาจะเปนดานการศกษา การเมอง เศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะโทรทศนนบวนจะมบทบาทในสงคมเพมมากขนทกท โทรทศนไดแทรกตวเขาไปในทกสถาบนยอยของสงคม ไมวาจะเปนสถาบนการเมอง เศรษฐกจ สถาบนการศกษา สถาบนศาสนาและวฒนธรรม แมกระทงสถาบนครอบครวและเพอน โทรทศนไดรบความสนใจขนอยางรวดเรว (ปราโมช รฐวนจ, 2552) ในฐานะทโทรทศนเปนสอมวลชนแขนงหนง จงไดถกก าหนดใหมหนาทหรอบทบาททพงจะปฏบตตอสงคม อย 2 ประการคอ 1)หนาทการเสรมสรางความรและใหการศกษาแกมนษยในสงคม และ 2) บทบาทดานจตวทยาสงคม โดยบทบาทหนาทการเสรมสรางความรและใหการศกษาแกมนษยในสงคม สอมวลชนจะตองท าหนาทการใหขอเทจจรงแกประชาชนอยางจรงใจและบรสทธ ไมล าเอยงท จะเสนอขาวหรอเรองราวทบดเบอนความจรง (Slant) การใหการศกษา (Education) นบเปนหนาทส าคญอยางหนงของสอมวลชนทจะยกระดบการศกษาของบคคลใหสงขน การเปดโอกาสใหคนในสงคมไดแสดงความคดเหนผานสอมวลชนได รวมทงเปนเวทกลางใหทกคนในสงคมไดแสดงความคดเหน และบทบาทดานจตวทยาสงคม (Social Psychology) คอบทบาทเพอเปนการบ ารงขวญและสรางพลงจตใจของสมาชกในสงคมใหดขน นนคอสอมวลชนตองสรางความผกพนในสงคมใหแนนแฟน ในขณะเดยวกนจะขจดความโดดเดยวทางสงคมและสมาชกในสงคมใหหมดสนไป ท าใหสงคมเปนเอกลกษณขน การชวยใหสมาชกในสงคมไดรบการพกผอนดวยการฟง ชม หรอ อานเพอการพกผอนของสงคมนน ๆ

ส าหรบการด าเนนชวตในแตละวนของแตละคนนน สอสารมวลชนอยางโทรทศนไดเขามามบทบาทตอกจกรรมตาง ๆ ของคนทก ๆ กลม ไมวาจะเปนกลมคนท างานทตองอาศยเทคโนโลยททนสมยในการตดตอสอสาร และรบขาวสารขอมลเพอใชในการตดสนใจในการด าเนนงานตาง ๆ เพอใชเปนขอมลในการศกษาหาความรเพมเตมจากการเรยนในหองเรยน หรอเพอท าการบานหรอท ารายงานสงคร โทรทศนจงมบทบาทตอการศกษาของประชาชนทกระดบ ดวยเหตทวาทกคนทกระดบชน แมไมมความร อานไมออก หรอเขยนไมได กสามารถทจะดรายการโทรทศนและเขาใจเนอหาขาวสารตาง ๆ ทเปนประโยชนตอการด าเนนชวตประจ าวนโดยทวไป ชวยใหประชาชนไดรบความรอยางกวางขวาง และการน าเอารายการโทรทศนมาใชพฒนาการเรยนการสอนยอมกอใหเกดผลด ไมวาจะเปนการศกษาในระบบหรอนอกระบบกตาม (ล ายอง ดวงค า, 2550)

การใชโทรทศนในการเรยนการสอนหรอเพอการศกษานนเพอชวยยกระดบมาตรฐานการศกษาของประชาชนใหสงขน ชวยขยายความรตาง ๆ ไปยงผชมรายการเปนจ านวนมากและเปนไปอยางรวดเรว นอกจากนยงชวยใหประชาชนมความรททนสมย ทนตอความกาวหนาของวทยาการตาง ๆ ทเตบโตไปอยางรวดเรว รวมทงใชโทรทศนเปนสอการสอน การใชโทรทศนสามารถท าใหครน าสงทเปนประโยชนตอนกเรยนมาสหองเรยน ท าใหการสอนของครมประสทธภาพมากขน (สมคด ธรศลป, 2525)

การเรยนการสอนของสถาบนการศกษาจะเปนไปตามทส านกงานคณะกรรมการอดมศกษาก าหนด แตสงคมปจจบนเปนสงคมของขอมลขาวสาร ททกคนตองมความรเทาทนตอสถานการณ หรอเหตการณตาง ๆ ผทมขอมลอยในมอนนถอวาเหนอกวาผอน โทรทศนถอวาเปนสอมวลชนทมบทบาทส าคญในการเปนตวกลางในการถายทอดขาวสาร ความร ทศนคต ฯลฯสทกคน จงเปนสงทนาศกษาวาอาจารยทสอนในระดบอดมศกษา จะมการคดเลอกเนอหาวชาการหรอสาระประเภทอน ๆ ทแทรกในรายการโทรทศนมาถายทอดสผเรยนเพอใหมความร และทนตอเหตการณปจจบน

ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะศกษาประเดนเกยวกบพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร

1.2 ค าถามการวจย

1.2.1 พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรเปนอยางไร 1.2.2 คณาจารยคณะนเทศศาสตรน ารายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนหรอไม เปน

อยางไร 1.2.3 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ารายการโทรทศนมา

ใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรเปนอยางไร 1.2.4 การใชประโยชนรายการโทรทศนเชงลกของคณาจารยคณะนเทศศาสตรแยกตามสาขา

ตาง ๆ เปนอยางไร 1.3 วตถประสงคของการวจย

1.3.1 เพอศกษาพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร 1.3.2 เพอศกษาการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารย

คณะนเทศศาสตร 1.3.3 เพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ารายการ

โทรทศนมาใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร

1.3.4 เพอศกษาการใชประโยชนรายการโทรทศนเชงลกของคณาจารยคณะนเทศศาสตรแยกตามสาขาตาง ๆ

1.4 สมมตฐานการวจย พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชน

ในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร

1.5 ขอบเขตการวจย 1.5.1 ขอบเขตดานเนอหา

การศกษาวจยในครงนมงศกษาเรอง พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร ประกอบดวยเนอหาตวแปร ดงน ตวแปรตน: พฤตกรรมการเปดรบชมรายการโทรทศน ไดแก ความบอยครง และระยะเวลาในการรบชมรายการโทรทศน ตวแปรตาม: การใชประโยชนจากการชมรายการโทรทศน เชน แลกเปลยนเรยนรขอมลขาวสาร ใชเปนกรณศกษา ใชในการคดวเคราะหจากสถานการณจรง

1.5.2 ขอบเขตดานประชากร การวจยครงน ผวจยมงศกษาอาจารยทสงกดคณะนเทศศาสตรสงกดเครอขายนเทศศาสตร ทชมรายการโทรทศนแลวน าไปใชในการเรยนการสอนจ านวน 16 แหง ประกอบดวย 1) มหาวทยาลยสยาม 2) มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต 3) มหาวทยาลยราชพฤกษ 4) มหาวทยาลยรงสต 5) มหาวทยาลย เกษมบณฑต 6) มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 7 ) มหาวทยาลยศรปทม 8) มหาวทยาลยหอการคา 9) สถาบนกนตนา 10) จฬาลงกรณมหาวทยาลย 11) มหาวทยาลยกรงเทพ 12)มหาวทยาลยนเรศวร 13) มหาวทยาลยเซนตจอหน14) มหาวทยาลยเนชน 15) มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร และ 16) มหาวทยาลยวงษชวลตกล

1.5.3 ขอบเขตดานระยะเวลา ผวจยด าเนนการวจยระหวางเดอน กนยายน พ.ศ.2560 – เดอนพฤษภาคม พ.ศ.2561 โดยวางแผนแจกแบบสอบถามและเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2560 – เดอนกมภาพนธ พ.ศ.2561

1.5.4 ขอบเขตดานพนท ผวจยด าเนนเกบรวบรวมขอมลจากอาจารยคณะนเทศศาสตรทงมหาวทยาลยของรฐบาลและเอกชน ทชมรายการโทรทศนแลวน าไปใชในการเรยนการสอนจ านวน 16 แหง

1.6 นยามศพทเฉพาะ พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศน หมายถง ความบอยครงในการรบชมรายการโทรทศน

และระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนแตละครง รายการโทรทศน หมายถง เนอหาสาระทน าเสนอในโทรทศน ไดแก รายการประเภทขาว

(ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวการศกษา ขาวสงคมและบนเทง ขาวอาชญากรรม และขาวกฬา )รายการประเภทความคดเหน รายการประเภทความร รายการประเภทบนเทง การโฆษณา การน ามาใชประโยชนในการเรยน หมายถง ความรสกทผชมไดรบการตอบสนองจากการรบชมรายการโทรทศนและน าเอาเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมาใชเปนสวนประกอบในการเรยนการสอน เพอท าใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากยงขน อาทเชน ใชเพอสนทนาแลกเปลยนเรยนรขอมลขาวสารตาง ๆ เปนกรณศกษา และใชในการคดวเคราะหจากสถานการณจรง เปนตน

คณาจารยคณะนเทศศาสตร หมายถง อาจารยทปฏบตหนาทสอนอยในคณะนเทศศาสตรทงมหาวทยาลยรฐและเอกชนทไดท าบนทกขอตกลงความรวมมอเครอขายนเทศศาสตร จ านวน 16 แหง คอ 1) มหาวทยาลยสยาม 2) มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต3) มหาวทยาลยราชพฤกษ 4) มหาวทยาลยรงสต 5) มหาวทยาลยเกษมบณฑต 6) มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 7) มหาวทยาลยศรปทม 8) มหาวทยาลยหอการคา 9) สถาบนกนตนา 10) จฬาลงกรณมหาวทยาลย 11) มหาวทยาลยกรงเทพ 12) มหาวทยาลยนเรศวร 13) มหาวทยาลยเซนตจอหน14) มหาวทยาลยเนชน 15) มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร และ 16) มหาวทยาลยวงษชวลตกล 1.7 ประโยชนของงานวจย

1.7.1 น าผลการวจยมาวางแผนและออกแบบการเรยนการสอนในรายวชาตาง ๆ ดาน นเทศศาสตร

1.7.2 น าผลการวจยมาเปนกรณศกษาเพอใหนสตฝกทกษะในการคดวเคราะหจากสถานการณจรงได อาท เชน การประชาสมพนธทางการตลาด หลกปฏบตการทางวาทนเทศ เปนตน

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาวจยหวขอ “พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร” ผวจยไดศกษาคนควาและน าแนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของมาใชเปนกรอบและแนวทางในการศกษา ดงตอไปน

2.1 ทฤษฎสอสารมวลชน 2.2 แนวคดเกยวกบโทรทศน 2.3 ทฤษฎเกยวกบการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรม 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.5 กรอบแนวคดในการวจย

2.1 ทฤษฎการสอสารมวลชน 2.1.1 ทฤษฎสอสารมวลชน พระ จรโสภณ (2530: 624-661) ไดอธบายเกยวกบทฤษฎดงกลาว คอ

1.1 ทฤษฎการสอสารมวลชนเกยวกบผสงสาร คอผสงสารในกระบวนการสอสารมวลชน อาจหมายถงตวบคคล (เชน ผสอขาวบรรณาธการ) หรอหมายถงองคการทผลตสาร (เชน ส านกพมพ สถานวทยกระจายเสยง สถานวทยโทรทศน ผสรางภาพยนตร ) กได ทฤษฎ แนวความคด หรอแบบจ าลองทเกยวของกบเรองนเปนผลมาจากการศกษาวจยเรองตาง ๆ เชน หนาทผเฝาประตสอมวลชน เปนตน ด เอม ไวท (White, D.M. , 1950) ไดใชแนวความคดเรอง “ผเฝาประต” ในการศกษากจกรรมของบรรณาธการขาวโทรพมพของหนงสอพมพทองถนอเมรกนฉบบหนง ซงกจกรรมการตดสนใจคดเลอกขาวเพอตพมพในหนงสอพมพนมสวนคลายกบหนาทผเฝาประต

N1

N4

Gate (ประต)

ภาพท 2.1 แบบจ าลองผเฝาประตของ ด เอม ไวท ทมา: White, D.M. (1950)

N คอ แหลงของขาวตาง ๆ / N1, N2, N3, N4 คอ ขาวแตละชน / N2, N3 คอ ขาวทถกเลอก M คอ ผรบสาร N1, N4 คอ ขาวทไมถกเลอก แบบจ าลองนแสดงใหเหนวา จากตนตอแหลงขาว (ส านกขาวโทรพมพ) จะมขาวสารมากมายหลายชนสงมายงส านกงานหนงสอพมพ หรอสถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศนตาง ๆ บรรณาธการขาวจ าท าหนาทคดเลอกขาวสารเพยงบางชนเพอตพมพหรออกอากาศ สวนอกหลายชนกอาจจะถกโยนทงตะกรา ขาวสารทถกคดเลอกนจะถกตดแตงใหเหมาะสมกบเวลา เนอท หรอลกษณะสอเพอสงไปยงผอาน ผฟง หรอผชม แบบจ าลองของ ด เอม ไวท อธบายอยางงาย ๆ ถงบทบาท “ผเฝาประต” ของสอมวลชนซงในความเปนจรงแลวอาจจะมขนตอนสลบซบซอนกวาน เชน โทรพมพทสงมานนกอนทจะสงมากตองมการกลนกรองมากอนจากบรรณาธการส านกขาวนน ๆ หรอแมแตผสอขาวของส านกขาวเองกจะท าหนาท “ผเฝาประต” คอ เลอกวาจะท ารายงานขาวไหนหรอไมท าขาวไหนกได และเมอขาวโทรพมพนนถกสงมายงส านกพมพ สถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศน นอกจากจะถกคดเลอกโดยบรรณาธการขาวตางประเทศ กอาจจะถกกลนกรองจากบรรณาธการหรอหวหนาขาวในระดบสงอกทกไดเชนกน นอกจากนนขาวจะทจะถายทอดไปยงบคคลอน เชน สมาชกในครอบครว ญาต เพอน ฯลฯ การถายทอดโดยผเปดรบสารสอมวลชนนกจะเปนไปในลกษณะ “ผเฝาประต” คอ เลอกจะถายทอดเพยงบางสวนหรอสวนใดสวนหนงกยอมไดเชนกน จงเหนไดวาข าวสารสอมวลชนมจะไหลผานผเฝาประตตาง ๆ มากมายหลายขน ระววรรณ ประกอบผล (2535: 263 -265) ไดกลาวถงผสงสารในการสอสารมวลชน ดงน คอ ในการสอสารมวลชนอนมความสลบซบซอนกวาการสอสารทกประเภทนน ผสงสารในการสอสารมวลชนเปนผสงสารซงเปนกลมของผทมความช านาญเฉพาะดานในการใชเครองมอเทคนค ไดแก หนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอภาพยนตร เพอเผยแพรเรองราวในรปของ

N

(แหลงขาว)

M

(ผรบสาร)

N1 N2 N3 N4

N2

N3

สญลกษณไปยงผรบสารจ านวนมากซงมใชคนกลมเดยว และอยกระจดกระจายหางไกลกนมาก ผสงสารในการสอสารมวลชนนนจะเปนกลมบคคลซงเปนสวนหนงขององคการสอสารมวลชน ดงนนการท าหนาทของผสงสารในการสอสารมวลชน ผสงสารจงมไดท าในลกษณะทเปนการสนองความตองการของตนเองเปนส าคญ หากแตจะกระท าในฐานะทเปนสมาชกในองคการสอสารมวลชน ซงไดถกก าหนดหนาทและความรบผดชอบไวอยางแนชดตามลกษณะของระบบสอสารมวลชนนน ๆ นอกจากนนถาน าความคดเรองตนแหลงสารและผเขารหสมาพจารณา ผสงสารในการสอสารมวลชนจงไมใชตนแหลงสารโดยตรง หากแตท าหนาทเปนผเขารหสทจะไปยงผรบสารมากกวาลกษณะส าคญของการสงสารในการสอสารมวลชนทแตกตางไปจากผสงสารในการสอสารประเภทอน ๆ เปนอยางมากใน 3 เรองดวยกน คอ 1. จ านวนของผสงสาร ในการสอสารมวลชนนน จะมการผลตสารซงมเนอหาทางดานตาง ๆ เปนจ านวนมากไปยงผรบสารซงมความตองการและรสนยมแตกตางกน ในการผลตสารจ านวนมากอยตลอดเวลาน ท าใหจ านวนผเกยวของกบการสอสารมวลชนมเปนจ านวนมากเชนเดยวกน 2. ผสงสารในการท าหนาทเปนผเฝาประต (Gatekeeper) หมายถง ในการท าหนาทเกยวกบการสงสารขององคการสอสารมวลชน อนประกอบดวยขาวสารขอมลเปนจ านวนมากมายในแตละวนซงอาจเปนขาวได ผสงสารในกระบวนการสอสารมวลชนจะท าหนาทเลอกเนอหาเรองราวอยางใดอยางหนง หรอละเวนเนอหาเรองราวอยางใดอยางหนง เพอน าเสนอกบผรบสารตอไป 3. การสงสารแบบทางเดยว (One-Way Communication) ลกษณะส าคญของผสงสารในการสอสารมวลชนกคอ การสงสารไปยงผรบสารจ านวนมากทอยกระจดกระจายและหางไกลกน โอกาสในการทผรบสารจะแสดงปฏกรยาปอนกลบ หรอ การสอสารแบบสองทางจงไมเกดขน นอกจากนนการสอสารมวลชนกเปนการสอสารทกระท าขนในลกษณะทเปนไปเ พอสาธารณชนและเปดเผย

2.1.2 ทฤษฎการสอสารมวลชนเกยวกบผรบสาร ผรบสารในทางการดานสอสารมวลชน หมายถง กลมผรบสารทวไป กลมผรบสารในการสอสารมวลชนน บางทเราเรยกวา “สาธารณชน” ซงหมายถงใครกได ทสามารถเขาถงสอวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตร หรอสงพมพตาง ๆ ปรมะ สตะเวทน (2540: 135 – 136) ไดกลาวถงลกษณะของผรบสารซงเปนองคประกอบหนงของการสอสารมวลชน ดงน 1. ผรบสารจ านวนมาก ในการสอสารมวลชนนน ผรบสารจะตองมจ านวนมาก ผรบสารในการสอสารมวลชนนนเรยกวา “มวลชน” (Mass audience) การจะตดสนวาจ านวนผรบสารเทาใดเปนจ านวนมากนน จะตองอาศยหลกทวามวลชนผรบสารจะไดรบสารจากผสงสารภายในระยะเวลา

อนรวดเรวและจ านวนของผรบสารมมากจนกระทงผสงสารไมสามารถทจะตดตอกบผรบสารในลกษณะทเหนหนาคาตากนได 2. ผรบสารมความแตกตางกน เกณฑกนทสองเกยวกบลกษณะของผรบสารกคอในการสอสารมวลชนนนมวลชนหรอผรบสารทงหมายมความแตกตางกน ขาวทสงไปยงมวลชน (mass-communicated news) นนเปนขาวทมงเสนอแกคนจ านวนมากในสงคมซงมลกษณะตาง ๆ กน อนไดแก คนทมอายตาง ๆ กน ทงเพศหญงเพศชาย มระดบการศกษาตาง ๆ กน อนอยในทตาง ๆ กน เปนตน 3. ความไมเปนทรจก (anonymity) หมายความวา โดยทวไปแลวคนแตละคนในมวลชนผรบสาร (mass audience) จะไมเปนทรจกของผรบสาร กลาวคอ สารทผสงสารสงออกไปนนมงสงไปยง “ใครกตามทเกยวของ” (to whom it may concern) ผสงสารไมไดรจกผรบสารเปนคน ๆ ไป ไมไดมงทจะสงสารไปยงใครคนใดคนหนงโดยเฉพาะ แตเปนการสงสารไปยงมวลชนเปนสวนรวม ยบล เบญจรงคกจ (2534: 22-23) มแนวคดเกยวกบผรบสารในฐานะมวลชน (mass) คอ ค าวามวลชน (mass) แปลตามศพทโดย The Oxford English Dictionary วา “มวลชน คอ กลมทไมมความเปนตวบคคล” (aggregate in which individuality is lost) ค าวามวลชนเรมตนจากการทผรบสารจากสอเปนจ านวนมาก มากมายหลายกลม หลายฝงชนและกวางกวาสาธารณชน มวลชนกระจายไปทว ตางกไมรจกกน และไมมใครจะน ามวลชนรวมตวกนได มวลชนไมมกจกรรมรวมกน หรอมวตถประสงคใด ๆ รวมกน และเมอมวลชนไมไดมกจกรรมรวมกน มวลชนจงมกไมมพฤตกรรมมแตถกกระท า ถงแมวามวลชนจะประกอบดวยบคคลหลากหลายจากทกชนชนในสงคม แตมวลชนตางกนกมความเหมอนกนในพฤตกรรมการเลอก และความสนใจรวมไปจนถงการรบรเชนเดยวกน และมวลชนเปนสงทสามารถควบคมไดดวยสอ กลาวโดยสรป คอ แนวคดเกยวกบผรบสารในฐานะมวลชน หมายถง ผรบสารจ านวนมาก มความหลากหลาย กระจดกระจายอยไมรวาใครเปนใคร ไมขนอยกบองคกรทางสงคมได ๆ รวมทงไมไดรวมตวกนอยอยางตอเนอง ส าหรบงานวจยทางดานสอสารมวลชนในระยะเรมแรก มงศกษาผรบสารในฐานะทเปนฝายถกปอนขาวสารฝายเดยว แตในระยะหลงมการศกษาพบวา ผรบสารมใชผถกกระท า หรอวาถกปอนฝายเดยว แตมการกระท า หรอมบทบาทในลกษณะการเลอกสรรหาและคอยตอบโตขาวสารหรอสงเราตาง ๆ ทมอยรอบ ๆ ตว ในชวตประจ าวน ผรบสารในบางครงจงอาจมลกษณะหวแขงหรอไมยอมรบขาวสารงาย ๆ โดยเฉพาะในกรณทขาวสารนนขดแยง หรอไมตรงกบความสนใจและความตองการของผรบสาร เบอรโล (Berlo, 1960) ไดแบงปจจยหลกทมความสมพนธตอการเปดรบขาวสารของผสงสาร คอ

- ทกษะในการสอสาร (Communication Skills) ถาผรบสารไมสามารถฟง อาน หรอคด เขาจะไมสามารถรบสาร หรอถอดรหสขาว ทผสงสารไดสงไปให - ทศนคต ผรบสารจะถอดรหสของขาวสารอยางไร มสาเหตบางสวนจากทศนคตไมวาจะเปนทศนคตตอตนเอง ทศนคตตอผสงสาร ตอขาวสาร ลวนมผลตอการเปดรบสาร การแปลขาวสารของผรบทงสน - ระดบความร (Knowledge level) ผรบสารทระดบความรแตกตางกน มแนวโนมทจะรบรสงรอบขางแตกตางกน และมแนวโนมทจะแปลความหมายของขาวสารแตกตางกน - ระบบสงคม (Social System) เราทกคนมบทบาทหนาทในสงคมทแตกตางกนไมวาจะเปนนกศกษา ลกจาง นกธรกจ อาจารย สถานภาพทแตกตางกนน มผลท าใหการเปดรบและการตความขาวสารแตกตางกน

- วฒนธรรม (Culture) หมายถง ลกษณะแสดงถงความเปนระเบยนเรยบรอย ความกลมเกลยว ศลธรรมอนดของประชาชน และระบบ หรอวถการด าเนนชวตของผคนในสงคม และเปนตวชใหเหนความแตกตางระหวางสงคมนน ๆ กบสงคมอน นอกจากทกลาวมาขางตนผรบสารแตละคนจะมลกษณะทางประชากรเฉพาะบคคล เชน เปนชายหรอหญง อายมากหรออายนอย ระดบการศกษา สถานภาพทางเศรษฐกจ ฐานะทางสงคม เปนตน ลกษณะดานประชากรนเปนแนวทางหนงของทฤษฎเกยวกบผรบสาร เพระผรบสารจะเปนผก าหนดความส าเรจ หรอความลมเหลวของการสอสารหากผรบสารเขาใจการสอสารนนกจะประสบผลส าเรจ ขณะเดยวกนหากผรบสารไมเขาใจสารของผสงสารการสอสารนนกลมเหลว

2.1.2.1 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการเปดรบสารของผชม เมอรลลล และ โลเวนสไตน (Memill and Lowenstein ,1971) กลาวถงแนวคดเกยวกบพฤตกรรมการเปดรบสารของผชม และไดสรปสาเหตทบคคลตาง ๆ มพฤตกรรมการเปดรบขาวสารแตกตางกน ไดแก 1. ความเหงา เพราะมนษยตองการมเพอน ไมสามารถอยไดเพยงล าพงตองหนมาสอสารกบผอน และบางครงคนบางสวนพอใจทจะอยกบสอมากกวาทจะอยกบบคคล เพราะไมสรางแรงกดดนในการสนทนา หรอทางสงคมใหแกตนเอง 2. ความอยากรอยากเหน เพราะเปนสญชาตญาณของมนษยทตองการจะรบรขาวสารเพอตอบสนองความตองการอยากรของตน ไมวาสงทอยากรนนจะมผลกระทบตอตนเองหรอไมกตาม 3. ประโยชนใชสอยของตนเอง มนษยทกคนจะเสาะแสดงหาและใชขาวสารใหเปนประโยชนแกตนเอง ทงในแงของการเสรมสรางบารม การชวยใหตนเองสะดวกสบาย หรอสนกสนานบนเทง ซงสอมวลชนสามารถใหสงเหลานได วลเบอร ซแรมม (W.Schramm) ไดใหหลกทวไปอนเปนเหตผลของ

การเลอกวา คนยอมเลอกสอทใชความพยายามนอยทสด (Least Effort) และไดประโยชนตอบแทนดทสด (Promise of reward (สรพงศ ระรวยทรง, 2535)

2.1.3 ทฤษฎการใชสอเพอประโยชนและความพงพอใจ การศกษาสอมวลชนตามแนวทฤษฎการใชสอเพอประโยชนและความพงพอใจ มขอทตองยอมรบ ตามท เสร วงษมณฑา (2523: 2 – 6 ) ไดอธบายไว คอ 1. มนษยจงใจและแสดงหาขาวสาร ไมไดถกยดเยยดใหอาน ด หรอฟง มนษยมการเลอกจะหลบหลกขาวสารไดถาตองการ 2. การใชสอมวลชนของมนษยมจดมงหมาย 3. สอสารมวลชนตองแขงกน กบสงเราอน ๆ อกหลายอยาง ทอาจจะตอบสนองความตองการรบรของมนษยได 4. มนษยเปนผก าหนดความตองการของตนเอง จากความสนใจ แรงจงใจทเกดขนในกรณตาง ๆ กน การศกษาเกยวกบการใชสอเพอประโยชนและการไดรบความพงพอใจ คอการศกษาทเกยวของกบเรองดงตอไปน 1. สภาวะทางสงคมและจตใจ 2. ความตองการของบคคล 3. การคาดคะเนเกยวกบ 4. สอและแหลงทมาของสาร 5. ความแตกตางกนในการใชสอ และพฤตกรรมอน ๆ ของแตละบคคล 6. ความพงพอใจทไดรบจากสอ 7. ผลอน ๆ ทบางครงมอาจคาดหมายมากอน

ภาพท 2.2 องคประกอบของการใชประโยชนและการไดรบความพงพอใจจากการใชสอ

สภาวะทาง

จตใจและ

สงคม

ความตองการ

จ าเปนของ

บคคล

ความคาดหวง

จากสอมวลชน

หรอแหลง

ขาวสารอน ๆ

การเปดรบ

สอมวลชนใน

รปแบบตาง ๆ

การไดรบ

ความพง

พอใจตามท

ตองการ ผลอน ๆ ท

ตามมา

ทฤษฎและแบบจ าลองน เปนการอธบายถงพฤตกรรมของการใชสอวามความสมพนธกบความตองการของมนษย และการสนองความพงพอใจของมนษย (ยบล เบญจรงคกจ,2528: 32 – 35) การเลอกสรรและการแสวงหาขาวสาร การศกษาในหวขอน พจารณาถงพฤตกรรมของผรบสาร ในการเปดรบขาวสารจากสอมวลชน จากผลการวจยทผานมา ท าใหทราบถงปจจยตาง ๆ ทมผลตอการรบรขาวสารของกลมผรบสาร แนวความคดและทฤษฎทเกยวกบการรบขาวสารน พจารณาหวขอตอไปน 1. การเลอกสรรในการรบสาร ปจจยในการสอสาร ทมกจะมการกลาวถงบอย ๆ วาเปนตวก าหนดความส าเรจหรอวาความลมเหลวของการสงสารไปยงผรบสาร นนกคอ กระบวนการเลอกสารของผรบสาร ขาวสารตาง ๆ แมวาจะไดรบการตระเตรยมมาอยางพถพถน ใชผถายทอดทมความสามารถและความนาเชอถอสง หรอใชสอทมประสทธภาพมากกตาม แตสงเหลานกมไดประกนความส าเรจของการสอสารไปยงผรบสาร ตามทผสงสารตองการไดรอยเปอรเซนต ทงนเพราะวาผรบสารจะมกระบวนการเลอกรบขาวสารทแตกตางกนไปตามประสบการณตามความตองการ ตามความเชอ ตามทศนคต ตามความรสกนกคด ฯลฯ ทไมเหมอนกน กระบวนการเลอกสรร เปรยบเสมอนเครองกรอง (Filters) ขาวสารในการรบรของมนษยเรา ซงประกอบดวยการกลนกรอง 3 ชน ดงน (พระ จระโสภณ, 2530: 360)

ภาพท 2.3 กระบวนการเลอกสรร 3 ชน 1.1 การเลอกเปดรบหรอเลอกสนใจ (Selective Exposure or Selective Attention) หมายถง แนวโนมทผรบสารจะเลอกสนใจ หรอเปดรบขาวสารจากแหลงหนงแหลงใดทมอยดวยกน

การเลอกเปดรบ

การเลอกรบร

การเลอกจดจ า

หลายแหง เชน การซอหนงสอพมพฉบบหนงฉบบใดมาอาน เลอกเปดวทยกระจายเสยงสถานใดสถานหนง หรอเลอกชมรายการวทยโทรทศนชองใดชองหนง เปนตน วลเบอร ซแรมม (Schramm, 1973 อางถงใน พระ จระโสภณ, 2530: 360) กลาวถงองคประกอบดานตาง ๆ ในการเลอกรบขาวสารของผรบสาร คอ 1. ประสบการณ ประสบการณท าใหผรบสารแสวงหาขาวสารแตกตางกน 2. การประเมนสารประโยชนของขาวสาร ผรบสารแสดงหาขาวสารเพอสนองจดประสงคตนอยางใดอยางหนง 3. ภมหลงแตกตางกน ท าใหมความสนใจแตกตางกน 4. การศกษาและสภาพแวดลอม ท าใหมความแตกตางในพฤตกรรมการเลอกรบสอและเนอหาขาวสาร 5. ความสามารถในการรบสารเกยวกบสภาพรางกาย และจตใจทท าใหพฤตกรรมการเปดรบขาวสารตางกน 6. บคลกภาพ ท าใหมผลตอการเปลยนแปลงทศนคต การโนมนาวใจ และพฤตกรรมของผรบสาร 7. อารมณ สภาพทางอารมณของผรบสาร จะท าใหผรบสารเขาใจความหมายของขาวสาร หรออาจเปนอปสรรคของความเขาใจความหมายของขาวสารกได 8. ทศนคต จะเปนตวก าหนดทาทของการรบ และตอบสนองตอสงเราหรอขาวสารทไดพบ ทฤษฎเกยวกบการเลอกเปดรบน ไดมการศกษาวจยกนอยางกวางขวาง และพบวาการเลอกเปดรบขาวสารมความสมพนธกบปจจยทเกยวของหลายประการ เชน ทศนคตเดมของผรบสาร ตามพฤตกรรมความไมลงรอยของความรความเขาใจ (Theory of Cognitive dissonance) ทกลาวา (Festinger L.A., 1975 อางถงใน พระ จรโสภณ, 2530: 364) บคคลมกจะแสวงหาขาวสารเพอสนบสนนทศนคตทมอยแลว จะเกดภาวะทางจตใจทไมสมดลหรอมความไมสบายใจทเรยกวา “Cognitive dissonance” ดงนน การทจะลดหรอหลกเลยงภาวะดงกลาวได กตองแสดงหาขาวสารหรอเลอกสรรเฉพาะขาวทลงรอยกบความคดเดมของตน เมอบคคลไดตดสนใจเรองใดเรองหนงทมความไดเปรยบเสยเปรยบก ากงกน บคคลยงมแนวโนมทจะแสดงหาขาวสารทสนบสนนการตดสนใจนน (Reinforcement information) มากกวาทจะแสวงหาขาวสารทขดกบสงทกระท าลงไป นอกจากทศนคตดงเดมทเปนตวก าหนดในการเลอกเปดรบขาวสารแลว ยงมปจจยทางสงคม จตใจ และลกษณะสวนบคคลอกมากมายหลายประการ ไดแก สถานการทางเศรษฐกจและสงคม ความเชอ อดมการณ ลทธนยม ศาสนา ประเพณวฒนธรรม ประสบการณ 1.2 การเลอกรบรหรอเลอกตความ (Selective Perception or Selective Interpretation) เปนกระบวนการกลนกรองชนตอมา เมอบคคลเลอกเปดรบขาวสารจากแหลงใด

แหลงหนงแลว มใชวาขาวสารนนจะถกรบรเปนไปตามเจตนารมณของผสงสารทงหมด ผรบสารแตละคน อาจมความหมายขาวสารชนเดยวกนทสงผานสอมวลชนไมตรงกน ความหมายของขาวสารทสงถงจงมไดอยทอกษร รปภาพหรอค าพดเทานน แตอยทผรบสารจะเลอกรบร เลอกตความหายความเขาใจของตนเอง หรอตามทศนคต ตามประสบการณ ความเชอ ความตองการ ความคาดหวง แรงจงใจ ตามสภาวะทางรางกายหรอสภาวะอารมณขณะนน 1.3 กระบวนการเลอกจดจ า (Selective Retention) เปนแนวโนมในการเลอกจดจ าขาวสารเฉพาะทตรงกบความสนใจ ความตองการ ทศนคตของตนเองและมกจะลมในสวนทตนเองไมสนใจหรอไมเหนดวยไดงายกวา ในการศกษาถงการถายทอดขาวลอจากคนหนงไปสอกคนหนง ซงพบวาผรบมกจะถายทอดเรองราวตอไปยงคนอน ๆ ไมครบถวยเหมอนทรบมา ทงนเพราะแตละคนเลอกจดจ าเฉพาะสวนทตนเองเหนวาสนใจเทานน สวนทเหลอมกจะถกลมหรอไมน าไปถายทอดตอ การเลอกจดจ านน เปรยบเสมอนเครองกรองชนสดทาย ทมผลตอการสงออกไปยงผรบสาร ในบางครงขาวสารอาจถกปฏเสธตงแตขนแรก โดยการไมเลอกอาน ฟง หรอชมสอมวลชนบางฉบบบางรายการ ในกรณทผรบหลกเลยงไมได ผรบอาจจะพยายามตความขาวสารทไดรบตามความเขาใจ หรอตามความตองการของตนเอง แตหากวาขาวสารนน ไมเปดโอกาสใหตความหมายแตกต างไปได ผรบสารกยงมโอกาสปฏเสธขาวสารนนไดอกเปนขนสดทาย กลาวคอ เลอกจดจ าเฉพาะสวนทตนเองสนใจหรอตองการเทานน 2. การแสวงหาขาวสาร บคคลจะเลอกรบขาวสารใดจากสอมวลชนนน ขนอยกบการคาดคะเนเปรยบเทยบระหวางผลรางวลตอบแทน กบการลงทนลงแรง และพนธะผกพนทจะตามมา ถาผลตอบแทนหรอผลประโยชนทจะไดรบสงกวาการลงทนลงแรง หรอการตองใชความพยายามทจะรบรหรอท าความเขาใจแลว บคคลยอมแสวงหาขาวสารนน (Information Seeking) แตถาผลประโยชนทไดรบนอยกวาการลงทนลงแรง บคคลกอาจเฉยเมยตอขาวสารนน (Information ignoring) ในกรณทบคคลเหนวาการรบขาวสารนนจะกอใหเกดพนธะผกพน เชน ท าใหเกดความไมพอใจหรอไมสบายใจหรอไมแนใจมากขน กอาจจะใชวธหลกเหลยงหรอไมรบขาวสารนน (Information Avoidance) ในบางครงถาหากวาความพยายามทจะหลกเหลยงหรอไมรบขาวสารทตองลงทนลงแรงมากกวาการบขาวสารนน บคคลอาจจะตองยอมรบขาวสารนน ๆ ทงทไมเตมใจ (Information Yielding) (Charles Atkin: 1973 อางถงใน พระ จระโสภณ, 2530: 639) การแสวงหาขาวสารหรอความตองการสอสารมวลชนของปจเจกบคคลนน คอตองการไดรบขาวสาร และความบนเทง ความตองการขาวสารนน เกดจากความไมรหรอไมแนใจของปจเจกบคคล ทมาจาก

1. การมองเหนความไมสอดคลองตองกนระหวางระดบความรของปจเจกบคคลขณะนนระดบความตองการทอยากจะรเกยวกบสงแวดลอมภายนอก ยงเปนเรองทส าคญกยงอยากมความรและความแนใจสง 2. การมองเหนความไมสอดคลองตองกน ระหวางความรทมอยของปจเจกบคคลขณะนนกบความรตามเปาหมายทตองการ ซงก าหนดโดยระดบความสนใจสวนบคคลของปจเจกบคคลนนตอสงหนงสงใด ส าหรบความตองการไดรบความบนเทงของปจเจกบคคลนน มาจากการกระตนอารมณแหงความรนเรงบนเทงใจ ทเกดจากการมองเหนความไมสอดคลองตองกนระหวางสภาวะทเปนอยในปจเจกบคคลขณะนน กบระดบความสนกสนานทคาดหวงไว ขาวสารทจะลดความไมรหรอความไมแนใจทเกยวของกบความสนใจภายในสวนบคคลตอสงใดสงหนง และทเกยวของกบความบนเทงสนกสนานสวนตว นนถอวาเปนขาวสารทใหความพงพอใจทนทในเชงการบรโภค ขาวสารทลดความไมรทเกยวของกบสงแวดลอมภายนอกเรยกวาขาวสารทใชประโยชน เปนเครองมอชวยในการตดสนใจ ชวยเพมพนความรความคด และแกปญหาตาง ๆ ในชวตประจ าวน ขาวสารบางอยางอาจจะใหประโยชนทงในการน าไปใชและใหความบนเทงขณะเดยวกน โดยสรปแลว การแสวงหาขาวสารและการเลอกรบขาวสารนน นอกจากเพอสนบสนนทศนคตหรอความคดและความเขาใจทมอยเดมแลว ยงเปนการแสดงหาเพอน าไปใชประโยชนทาง อน ๆ เชน เพอใหมความร ใชเปนแนวทางในการตดสนใจแกปญหา รวมทงเพอสนองความสนใจสวนบคคลและเพอความบนเทงเรงใจดวย 2.1.4 ทฤษฎเกยวกบผลของการสอสารมวลชน บอลล โรคช และ เดอรเฟลอร (Ball Rokeach, S.J. and De Fleur, M.L. 1967) เสนอแบบจ าลองเกยวกบผลของการสอสารมวลชน เพออธบายสงทนกวจยทงหลายตางพยายามศกษาอยตลอดเวลา คอเรองของการทการสอสารมวลชนมผลหรอมอทธพลตอผรบสารหรอไมเพยงใด และมผลตอผรบสารอยางไร ทง บอลล และ เดอรเฟลอร ไดชแจงวา การทสอมวลชนจะมผลตอผรบสารหรอไมนน ขนอยกบความสมพนธซงกนและกนของตวแปร 3 หนวย คอ ระบบสอมวลชน ผรบสาร และระบบสงคม การทขาวสารมวลชนจะมอทธพลตอความรสก ความเชอ และการกระท าของผรบสารเมอใดนน บอลล และเดอรเฟลอรกลาววา ขนอยกบระดบความพงพาของผรบสารจากสอมวลชน การพงพา หมายถง การทฝายหนงจะบรรลเปาหมาย หรอจะไดรบการตอบสนองในสงทตองการนน จะขนอยกบทรพยากรของอกฝายหนง จะเหนไดวามนษยในปจจบนน ตองพงพาขาวสารจากสอสารมวลชนเปนอยางมาก จนแทบจะกลายเปนปจจยพนฐานอกอยางหนงของมนษย การทมนษยเราจะเปนทจะนองพงพาขาวสารนน มเหตผลดวยกนหลายประการ เชน ตองการเขาใจใน

สงคมหรอโลกทเราอยอาศยใหดขน ตองการปรบตวเพอใหอยในโลกดวยความราบรน หรอตองการสรางจนตนาการของโลกในความฝน เพอหนใหหลดพนปญหาประจ าวนและความตงเครยดไปชวขณะ (เชน โดยการดภาพยนตร อานหนงสอพมพ ฯลฯ) เปนตน ยงมความตองการสงเหลานมากกยอมตองการพงพาขาวสาร จากสอมวลชนมากขน และยงไดรบขาวสารมากขน การไดรบขาวสารมากเทาไหรกมผลตอการเปลยนแปลงความร ความคด ความรสก และพฤตกรรมมากขนดวย (บญสง แกวรากมก, 2536: 30) บอลล โรคช และ เดอรเฟลอร (Bell Rokeach, S.J. and De Fleur, M.L. 1967) ไดอธบายผลตาง ๆ จากการแสวงหาขาวสารจากสอมวลชน คอ 1. กอใหเกดผลในดานความร ความคดเหน ซงอาจจะท าใหเกดความกระจาง หรอ บางทกอาจกอใหเกดความก ากวมขนกได นอกจากนนกยงยอใหเกดผลในแงทศนคตตอสงตาง ๆ และผลในแงความคดเหนวา สงไหนเปนเรองส าคญควรพจารณา รวมทงผลในดานการขยายความเชอของบคคลแตละคน และการก าหนดทางดานคานยมดวย 2. กอใหเกดผลในดานความรสก ขาวสารจากสอมวลชนอาจสรางความรสกตาง ๆ เชน กลว วตกกงวล รวมทงการสรางก าลงใจ หรอบางทกอาจท าลายขวญและก าลงใจไดเชนเดยวกน 3. กอใหเกดผลในดานพฤตกรรม ซงมทงการเรงเราใหลงมอกระท า หรอหยดยงการกระท า รวมทงกอใหเกดการกระท าในดานด เชน การชวยเหลอผอน หรอในดานทไมด เชน ความรนแรงกาวราวตาง ๆ เปนตน นอกจากน ปรมะ สตะเวทน (2540: 141 – 146) ไดกลาวถงอทธพลของสอมวลชน ไวดงน 1. อทธพลของสอมวลชนทมตอประชาชนนน ไมใชอทธพลโดยตรง หากแตเปนอทธพลโดยออม เพราะมปจจยตาง ๆ ทสกดกนอทธพลของสอมวลชน ปจจยดงกลาวไดแก 1.1 ความมใจโนมเอยงของผรบสาร (Precispositions) ผรบสารของสอมวลชนประกอบไปดวยประชาชนซงมการตดตอกน และประชาชนเหลานกยงเกยวของตดตอกนและเปนสมาชกของสถาบนสงคมตาง ๆ จงท าใหประชาชนเหลานมความคดเหน มคานยม และมความโนมเอยงทจะเปนประพฤตปฏบตยางใดอยางหนงอยกอน ทศนคตความคดเหน และพฤตกรรมเหลานลวนแลวแตไดรบอทธพลจากการคบหาสมาคมกบคนอนและจากสถาบนสงคมทตนเปนสมาชก เมอบคคลผนนสมผสกบสอมวลชน เขากน าเอา ทศคต คานยม และพฤตกรรมเหลานตดตวมาดวย 1.2 การเลอกของผรบสาร (Selective Processes) ความมใจโนมเอยงของผรบสารมอทธพลตอบคคลทงกอน และในขณะทบคคลผนนใชสอมวลชน ความมใจโนมเอยงจะเปนตวก าหนดวาบคคลนนควรจะอาน (ด, ฟง) สงใด (Selective exposure and selective attention) จะตความหมายสงนนอยางไร (selective interpretation) และควรจะจดจ าสงใด (Selective retention) ผลของการวจยไดแสดงวา ประชาชนจะเลอกรบสารทสอดคลองกบความคดเหนหรอ

ขดแยงกบความคดเหน และความสนใจของตน ในการตความหมายของสารกเชนเดยวกน ประชาชนจะพยายามตความสารทตนอาน (ด, ฟง) ตามความเชอ และคานยมทตนมอยเดม ในท านองเดยวกนประชาชนกจะเลอกจดจ าเฉพาะสงทสนบสนนความคด และความเชอของตน 1.3 อทธพลของบคคล (Personal Influence) อทธพลของสอมวลชนเปนไปโดยออม เนองจากสอมวลชนไมไดถงประชาชนทวไปในทนท หากแตตองผานขนตอนอยางนอยทสดสองขนตอน และแตละขนตอนนนจะมบคคลเปนตวแทรกเพอท าหนาทในการถายทอดขาวสารไปยงประชาชนคนอน ๆ ในชมชนหรอสงคม บคคลทท าหนาทดงกลาวเรยกวาผน าความคดเหน (Opinion Ieaders) ในการถายทอดขาวสารจากสอมวลชนไปยงประชาชนนน ผน าความคดเหนไดสอดแทรกความรสกนกคดของตนเขาไปดวย เนองจากในชวตประจ าวนของเรานนมการตดตอกนอยเสมอและผน าความคดเหนมกจะเปนคนทไดรบความเชอถอเลอมใสและไววางใจจากประชาชนทวไป ดงนน ผน าความคดเหนเหลานจงมอทธพลตอความคดและการตดสนใจของประชาชน 1.4 ลกษณะของธรกจดานสอมวลชน (Economic Aspects) นอกจากนนการด าเนนธรกจดานสอมวลชนในสงคมเสรนยม ซงมระบบเศรษฐกจเสรนน สอมวลชนทงหลายสามารถทจะแขงขนกนไดโดยเสร ตางฝายตางเสนอความคดเหนและคานยมทแตกตางกนออกไป และประชาชนกมเสรภาพในการทจะเลอกเชอถอความคดเหนใดความคดเหนหนงได ในสงคมเชนนธรกจสอมวลชนกจะใชวจารณญาณของตน (ความทศนคตความคดเหนและคานยมทตนมอย) ตดสนวาควรจะเชอสอมวลชนไหนด 2. จากปจจยดงกลาวในขอ 1 ท าใหเหนไดวาประชาขนไมไดสมผสสอมวลชยดวยจตใจทวางเปลา ตรงกนขามประชาชนกลบมความคดเหน ทศนคต ทาทดงเดมของตนมากอนรวมทงไดรบอทธพลจากบคคลอน ๆ และสถาบนสงคมตาง ๆ อยกอนแลว สงตาง ๆ เหลานท าหนาทเปนตวสกดกนขาวสารและความคดเหนจากสอมวลชนทแตกตางไปจากความคดเหน ทศนคตและทาทดงเดมของตน และจ ายอมรบเฉพาะขาวสารและความคดเหนทสอดคลองกบความคดดงเดมของตนเทานน ดงนน อทธพลทสอมวลชนจะพงมตอประชาชน จงเปนแตเพยงผสนบสนน (an agent of reinforcement) เทานน 3. บางกรณสอมวลชนอาจท าหนาทเปนผเปลยนแปลงประชาชนไดเชนกน (an agent of change) อยางไรกตาม อทธพลในดานการเปลยนแปลงประชาชนของสอมวลชนนจะเกดขนไดกตอเมอบคคลมความโนมเอยงทจะเปลยนแปลงอยกอนแลว สอมวลชนท าหนาทเปนเพยงผเสนอหนทางในการเปลยนทศนคตและพฤตกรรมเทานน (Provide the means for change) 4. สอมวลชนสามารถสรางทศนคต และคานยมใหมใหเกดแกประชาชนไดในกรณทบคคล นน ๆ ไมเคยมความรหรอประสบการณเกยวกบสงนนมากอน อยางไรกตาม ทศนคตและคานยมใหม

นจะเกดขนได กตอเมอบคคลผนนรบสารทเสนอเรองราวในแนวเดยวกนบอย ๆ ซ า ๆ ซาก ๆ เทานน อทธพลของสอมวลชนในแงนจงมลกษณะสะสม (Cumulative impact) มใชอทธพลทกอใหเกดผลไดทนททนใด หรอระยะเวลาอนสน ไมใชอทธพลทเกดจากการดรายการทวเพยงครงเดยว อานหนงสอพมพเกยวกบเรองหนงเพยงครงเดยว ฯลฯ 2.2 แนวคดเกยวกบโทรทศน 2.2.1 ลกษณะและหนาทของสอโทรทศน ในบรรดาสอมวลชนแตละประเภทนนยอมมคณลกษณะตางกน และสอโทรทศนเปนสอมวลชนประเภทหนง มคณลกษณะทแตกตางกบสอมวลชนประเภทอนดงน คอ (บ ารง สขพรรณ, 2522: 1-3) 1. เนอท - เวลา (Space - time) สงพมพ ภาพนง และศลปวตถเปนเครองมอประเภทเนอท รายการโทรทศนเปนเครองมอประเภทเวลา การสนทนากนซงหนา การพดโทรศพทกเปนเครองมอประเภทเวลา 2. ขนาดของเครองมอสอมวลชนเหลานมทงสวนดและสวนเสย ตวอยาง เชนการอานหนงสอพมพ ผอานหวนกลบมาอานตอนทตนยงไมเขาใจได แตผทดรายการโทรทศนไมมโอกาสทจะฟงในสงทผานไปแลวได โทรทศนเสนอขาวสารไดรวดเรวกวาหนงสอพมพ แตหคนเรารบสารไดนอยวาตา (หรบได 11% ตารบได 83%) และค าหรอประโยคยาก ๆ อาจฟงแลวไมเขาใจแตหนงสอพมพอาจพลกกลบไปอานทบทวนหรอคนหาความไดภายหลง 3. การมสวนรวม (Participation) ประชาชนมสวนรวมในการใชเครองมอสอมวลชนมากนอยแตกตางกนไปตามชนดของเครองมอ ถามสวนรวมมากมกจะเกดความรสกวาตนมสวนรวมในสงคม ถามสวนรวมนอยกมกจะเปนแตฝายรบอยางเดยวหรอทงหมด ถาเราแบงเครองมอตามระดบทประชาชนมสวนรวมดวยจากมากไปหานอยกไดดงน - การสนทนาเปนการสวนตว - กลมอภปราย - โทรศพท - การประชมกนอยางเปนทางการ - ภาพยนตรเสยง - โทรทศน - วทย - โทรเลข - การตดตอกนทางจดหมายสวนตว

- จดหมายแบบทางราชการ - หนงสอพมพ - แผนปายโฆษณา - นตยสาร - หนงสอ 4. ความเรว (Speed) โทรทศนน าหนาในเรองของความเรว เครองมอสอสมพนธทมความเรวมาก เปนประโยชนในดานการเสนอขาวสาร สวนทมความเรวนอยมกใชในการเสนอเรองหนก ๆ ซงมแกนสารใหขบคดและใครครวญ 5. ความถาวร (Permanence) หนงสอดเหมอนจะน าหนาในเรองความถาวร ตอไปกเปนภาพยนตร นตยสาร หนงสอพมพ วทยกระจายเสยงและโทรทศน เครองมอทมความถาวรมกจะใชในการเสนอหลกการและความหมายทแนนอน สวนเครองมอทมความถาวรนอยมกจะใชการเสนอขาวสาร และชกจงและโนมนาวจตใจ แมคเควล (McQuail) และคณะ (1972) กลาวถงหนาทส าคญของโทรทศนในการตอบสนองความตองการของผชม 4 ประการ คอ 1. Self - rating Appeal คอ ผชมไดพบเหนบางสงบางอยางในตวเขาเอง เชน ปญหาของตน บคลกภาพของตน 2. Basic for Social Interaction คอ เมอชมโทรทศนแลวท าใหคนภายในครอบครวมการปะทะสงสรรคกนมากขน มการพดคยกน ถกเถยง แลกเปลยนความคดเหนกน ตลอดจนมการแขงขนกนตอบปญหา ท าใหครอบครวมความสนใจรวมกน (Shares Family Interest) 3. Excitement คอ เพอความตนเตน เชน ผชมจะเดาวาเหตการณในโทรทศนจะเปนอยางไร ใครจะเปนผแพ ผชนะ เชน การตอบปญหา การแขงกฬา นอกจากนยงเปนการหนจากโลกของความจรงทสบสนวนวาย ตงเครยดทางอารมณ 4. Education Appeal การดโทรทศนท าใหเพมความรเกยวกบตนเอง และโลกภายนอก กอใหเกดการปรบปรงตนเอง มการปรบตวทดขน เพราะขาวทไดรบชวยใหทนโลกทนเหตการณ ท าใหมความรความสามารถมากกวาเดม 2.2.2 คณสมบตของโทรทศน สอโทรทศนเปนสอมวลชนทรวมทงภาพยนตร วทยกระจายเสยง และหนงสอพมพ เอาไวดวยกน แตสอโทรทศนกยงมคณสมบตทท าใหแตกตางจากสออน ๆ คอ 1. ท าใหเหนเหมอนจรงและจบใจได ท าใหเกดความเชอและเลอมใสและถกชกจงใหคลอยตามไดงายกวาสออน ๆ 2. ท าใหผดเกดความทรงจ าตดตาไดนาน

3. ภาพทแสดงชกพาใหเดก และแมผใหญเองเหมอนวาเปนจรง ทง ๆ ทไดเสนอโดยผดเพยนความจรงไปบางเลกนอยกตาม 4. ภาพจะชวยปลกอารมณฝนของเดกไดงาย และสรางรอยประทบใจเดกไดดกวาผใหญ (บ ารง สขพรรณ, 2522: 5) ไดอธบายถงคณลกษณะของโทรทศน ดงน คอ

1. วทยโทรทศนคณลกษณะเทากบการรวมเอาสอมวลชนทง 3 ประเภทเขาดวยกน คอ ทงภาพยนตร วทยกระจายเสยงและหนงสอพมพ ดงนน ทกครงทออกอากาศจงไดรบความนยมมากกวาสอมวลชนอยางอนมาสผฟงถงบาน ไมตองไปทโรงภาพยนตร โดยเหตนผปกครองจ งไดดรวมกบเดกมากกวาการดภาพยนตรตามโรงภาพยนตร ฉะนนจงมโอกาสอธบายและชแจงแกเดก สามารถควบคมการดของเดกได

2. โทรทศนเปนสอทใหความดงดดใจไดมากยงกวาวทยเพราะมทงภาพ และเสยงยงเปนโทรทศนสกยงทวแรงจงใจมากขน

3. โทรทศนสามารถเสนอรายการบางรายการไดดกวาวทยกระจายเสยง ซงวทยกระจายเสยงอาจท าไมได เชน รายการสารคดทองเทยว

4. โทรทศนสามารถท าใหผชมมนโนภาพ (Concept) ไดถกตอง เชนเมอกลาวถงสงทผชมบางคนไมเคยพบเหน แตกมภาพใหดท าใหผดเขาใจในสงนนและเกดมโนภาพไดถกตอง

5. ผชมสามารถรบขาวสารเรองราวจากโทรทศนไดด เพราะผชมโทรทศนสามารถรบทงการฟงและการไดเหนภาพ

2.2.3 ประเภทของรายการโทรทศน ลกษณะของการจดรายการโทรทศน โดยทวไปทเปนหลกสากลนน มอย 3 ประการดวยกน

คอ (อฬาร เนองจ านง, 2530: 43) 1. ใหขาวสาร 2. ใหการศกษา หรอ สงเสรมการศกษาและวฒนธรรม 3. ใหความบนเทง ในประเทศไทยเรานน ทางกรรมการบรหารงานวทยโทรทศน ทมชอเรยกยอ ๆ วา กบว. ได

วางระเบยบบงคบไวใหสถานวทยและโทรทศนทกสถาน ในเมองไทยยดถอเปนแนวปฏบตเพยง 2 ประการเทานน คอ1. ใหความร 2. ใหขาวสาร

ดานความบนเทงนน กบว. ไมไดวางก าหนดกฎเกณฑไว เพราะถอวาสถานทกแหงคงจะมงใหความบนเทงแกผฟงผชมอยแลว

ในตางประเทศนน เขาจะระบไวเปนทแนนอนวา สถานจะตองใหความร ใหขาวสาร ใหความบนเทงแกผฟงผชมแบงออกเปนเปอรเซนต โดยก าหนดขนต าสดของเปอรเซนตไวใหส าหรบรายการ

ประเภทความร และขาวสารดานการบนเทงนน ถอวาสถานสวนใหญเนนหนกเรองใหความบนเทงอยแลว จงไมจ าเปนทจะตองก าหนดจ านวนเปอรเซนตไวใหเปนการตายตว รายการบนเทง

รายการบนเทงนนอาจจะแบงออกเปนประเภทใหญ ๆ ได 3 ประการ เชน 1. ประเภทเพลงหรอดนตร 2. ประเภทละครหรอภาพยนตร 3. ประเภทเบดเตลด

รายการสาระความร ถาไมมการวางก าหนดกฎเกณฑใหสถานตองเสนอรายการประเภทสาระความรไวบางแลว

รบรองไดวาทกสถานจะไมมรายการประเภทน ถาจ าเปนตองมกมกจะบรรจไวในชวงเวลาทไมคอยมคนดถอในเวลา 16.00 - 17.00 น. ซงสวนเวลาน คนสวนใหญยงไมคอยวางมานงดทวหรอไมก าลงอยในชวงเวลาทตองเดนทางกลบบานหลงจากเสรจภารกจประจ าวน รายการประเภทสงเสรมความรนน ถาสถานคดถงเปอรเซนตผชมเปนส าคญแลว กจะท าใหรายการประเภทนไมมทางแพรภาพออกอากาศได รายการประเภทนตองไมพจารณาจงจ านวนผชมเปนส าคญ ตองพจารณาถงการใหสงทเปนสามารถแกผชมเปนส าคญหรอความรบผดชอบในฐานสอมวลชนทด ทจะตองชวยยกระดบของบคคลในสงคมใหสงขน รายการส าหรบเดก ยกตวอยางใหเหนงาย ๆ เชน ทาง กบว. บงคบไววา ชวงเวลา 18.00 – 18.30 น. ใหทางสถานทกชองเสนอรายการส าหรบเดก โดยไมไดบงคบลงไปใหแนนอนวารายการนนตองผลตในประเทศ เมอเปนเชนนสถานโทรทศนบางชอง กมองเหนจดโหวของขอบงคบน จงใชชวงเวลาดงกลาวฉายหนงการตน เพราไมตองเสยเงนลงทนท ารายการ และหนงการตนกสามารถหาโฆษณาไดงายดวย (อฬาร เนองจ านง, 2530: 43-44) 2.4 บทบาทของโทรทศนกบการพฒนาการศกษา ส าเภา วรางกร อดตหวหนาภาควชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยไดกลาววา“เดมนนเรามกเขาใจกนวาการเรยนรจะมแตเฉพาะภายในหองเรยน และดวยสงแวดลอมส าหรบการเรยนเทานนทมอยในหองเทานน แตตอมากไดตระหนกวาสงแวดลอมภายนอกหองเรยนกเปนแหลงของการเรยนทมอทธพลตอกาเรยนรและประสบการณ ในการด ารงชวตของเดกเหมอนกน” ฉะนนการศกษาในปจจบนจงไดแบงเวลาใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณมากกวาทเรยนรจากในหองเรยนเพยงอยางเดยว นอกจากนนเมอค านงถงการศกษาตามแนวคดในเรองการศกษานอกหองเรยน ทตองการใหบคคลไดมโอกาสปรบปรงและพฒนาตนเอง ใหทนกบความ

เปลยนแปลงทางสงคมดวย จงเหนความจ าเปนทตองหาวธทจะอ านวยโอกาสของการศกษาใหกวางขน และมยอมรบวามประสทธภาพสงทจะชวยใหการศกษาแกคนทงภาพและไดยนทงเสยงพรอมทงมการเคลอนไหวดวย จงสามารถใหความรแกประชาชนไดทกรปแบบ ตงแตความรงาย ๆ ไปจนถงกระบวนการทสลบซบซอน และเปนเครองมอทสามารถสอนไดเหมอนกบการสอนโดยตรงของครผสอน (อนนตธนา องกนนท และคณะ, 2525: 141) ซงบทบาทและคณคาของโทรทศนทมตอการพฒนาการศกษา มดงน คอ 1. โทรทศนเปนสอการสอนทสามารถเขาถงผเรยนเปนจ านวนมาก ๆ ในเวลาเดยวกนได 2. โทรทศนเปนการผสมผสาน สวนทดทสดของวทย และสวนทดทสดของภาพยนตรเขาดวยกน 3. โทรทศนเปนสอการสอนทสามารถเอาชนะอปสรรคตาง ๆ ของกาเรยนรไดหลายประการ เพราะสามารถเสนอความคดทส าคญใหแกผเรยนไดเกดความเขาใจไดเปนอยางด โดยใชเทคนคตาง ๆ ในการท าภาพยนตรและโทรทศนเขามาชวย 4. โทรทศนสามารถชวยในการสรางทศนคตตาง ๆ ใหกบผด ฉะนนจงเปนหนาทของผสวนเกยวของในการน าสงตาง ๆ ออกเผยแพร จะไดค านงถงเปนอยางมากวาจะมผลตอผด โดยเฉพาะผทอยในวยเดกอยางไร 5. โทรทศนเปนสอการสอน ทสามารถใหขาวสารทส าคญได โดยไมจ าเปนวาผรบจะตองมความสามารรถทางภาษาสง หรอจะตองอย ณ สถานทเกดเหตการณนน ๆ ดวย 6. โทรทศนเปนสอการสอนทชวยขยายความสมพนธสวนตวของครทเกง ๆ หรอผทมความเชยวชาญในดานหนงดานใดโดยเฉพาะไปยงผเรยนไดมาก ๆ 7. โทรทศนมสวนชวยใหเกดการปรบปรงและพฒนาทางดานตาง ๆ ในสงคม ทงนเนองจากการทไดเหนตวอยางทดในโทรทศน ท าใหผเรยนเกดแนวความคดในการทจ าน ามาเปนแบบอยางตอไป 8. โทรทศนมความรวดเรวในการเสนอขาว อาจจะเปนลกษณะการถายทอดขาวสด เชน การชกมวยชงแชมปเปยนโลก การอภเษกสมรสระหวางเจาฟาชายชารลกบเลดไดอานา การเดนทางของนกบนอากาศ ไปยงดวงจนทร ฯลฯ ในลกษณะตาง ๆ เหลานท าใหไดรบความสนใจเปนอยางมาก และเกดการเรยนรสง 9. โทรทศนสามารถน าเอาอปกรณการศกษาอน ๆ มาใชประกอบได เชน ของจรง รปภาพ ภาพยนตร ฯลฯ เขามาชวยเปนการท าใหผเรยนมความเขาใจในบทเรยนมากยงขน (อนนตธนา องกนนท และคณะ, 2525: 140 – 141)

บ ารง สขพรรณ (2522: 10 - 11) กลาววาโทรทศนเปนเครองมอการศกษาไดทกระดบ นนคอ การศกษาระดบประถม ระดบอดมศกษาและการศกษาผใหญ ซงการศกษาแตละระดบมประโยชนดงน คอ 1. ระดบประถมและมธยม ในระดบนโทรทศนอาจจะท าหนาททเกยวของอย 4 ประการ คอ - เพมพนความสมบรณแกบทเรยนทครสอนในชน เชนใหตวอยางหรอแนะน าเรองใหมทไมอยในหนงสอเรยนดานเชอมโยงโรงเรยนกบโลกภายนอก - สอนวชาโดยตรงอนเปนวชาทครสอนปกตไมมความสามรถเทา - นบเปนเครองมอส าคญในการอบรมครประจ าการ - เปนโรงเรยนทางอากาศ ในกรณททองถนนนไมมโรงเรยน 2. ระดบอดมศกษา การใชโทรทศนในระดบน ในบางประเทศไดแกปญหาครสอนไมพอหรอนกศกษาทนงไมพอใหมโอกาสเรยนมหาวทยาลยได โดยเรยนจากโทรทศนหรอทเรยกกนวามหาวทยาลยทางอากาศ ในเรองนญปน องกฤษ สหรฐอเมรกาและรสเซย ไดรบความส าเรจมากแลว 3. การศกษาผใหญ เนองจากการศกษาเปนขบวนการตลอดชวต ดงนนผใหญกควรจะไดมโอกาสไดรบการศกษา ไมวาเขาจะอยในแหงใด โทรทศนจะเปนเครองมอในการใหการศกษาอนส าคญซงจะท าหนาท ในการศกษาหลายดาน เชน - แพรกระจายความรตาง ๆ ในยคปจจบนนเปนจดของการท าลาย การผกขาดความรเฉพาะกลม โทรทศนเปนเครองมอแพรกระจายความร ไปสคนทกกลมทกระดบ เศรษฐกจและสงคมในยคปจจบนนนอยในยควทยาศาสตรและเทคนควทยา เพอจะใหมนษยเขาใจโลกทเราอาศยอยการใหความรและเทคนควทยาการแพรไปสคนทกคน จงเปนเรองทจ าเปน การคนควาทดลองตาง ๆ ในดานวทยาศาสตร ดานเกษตรกรรม ซงจะตองเสยคาใชจายมากมใหแพรกระจายไปยงคนหมมากแลวกยอมจะไดผลนอย โทรทศนจะแพรกระจายการคนพบใหม ๆ ไปยงหมประชาชน ท าใหสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนได - การศกษาเพอความเปนพลเมอง โทรทศนจะชวยใหประชาชนไดคนเคยและรเรองราวตาง ๆ เกยวกบประเทศชาตตลอดจนกจการตาง ๆ นบวาเปนการกระตนใหคนในชาตเกดความสามคคกบเขามามสวนรวมในกจการสาธารณะอยางมแบบแผน 2.5 อทธพลของโทรทศน อทธพลของโทรทศน หมายถง ผลกระทบของโทรทศนทมตอความเปลยนแปลงใหเกดขนแกสงคมและวฒนธรรม การเปลยนแปลงนบางอยางเปนลกษณะคอยเปนคอยไป และบางอยางเปนไปอยางรวดเรว อนนตธนา องกนนท และคณะ (2525: 59) ไดอธบายถงความมอทธพลของโทรทศนไว คอ

1. ขณะออกอากาศ โทรทศนจะไดรบความนยมมากกวาสอมวลชนชนดอน ๆ ทงนเพราะผชมจะไดชมทงภาพและไดยนเสยงในเวลาเดยวกน นอกจากนนถาหากเปนโทรทศนสกจะชวยใหผชมไดเหนความสวยงามเหมอนตามธรรมชาตมากยงขน 2. โทรทศนเปรยบเสมอนวทย หนงสอพมพ และภาพยนตร มารวมกนคอไดยนเสยงและสงไดไกลเหมอนวทย ไดเหนทงภาพและยนเสยงเหมอนภายนตร และมลกษณะในการเสนอทงภาพและขาวเหมอนกบหนงสอพมพ ทงนหากโทรทศนไดมการเตรยมเครองส าอางอ านวยความสะดวกตาง ๆ ไวใหพรอมแลว กจะสามารถน ารายการสดมาออกไดเหมอนกบขาวทางหนาหนงสอพมพ ซงสงไปยงผชมทอยในบานได 3. โทรทศนสามารถเขาถงผดทอยทางบานไดเปนอยางด และนบวนจะมอทธพลมากยงขน ทงนขนอยกบลกษณะของรายการโทรทศน และคณสมบตของเครองสงและเครองรบโทรทศน ปจจบนรายการทางโทรทศนไดเปนไปอยางรวดเรวมาก เชน ขาวตางประเทศจากดาวเทยม ซงสามารถรบภาพทสถานเมอเวลาตสและน าออกฉายเมอเวลา 6 โมงเชา นอกจากนนยงมรายการสดทนาสนใจอกมากมาย เชน การถายทอดมวยหรอฟตบอลผานดาวเทยม การถายทอดสดภายในประเทศ ตลอดจนภาพยนตรเรองราวทเคยฉายตามโรงภาพยนตรใหญ ๆ มาแลว ผชมสามารถดโทรทศนอยกบบานได โดยไมตองเสยคาเดนทางและคาเขาชมเหมอนอยางภาพยนตร หรอการดกฬาตาง ๆ เชน มวย หรอฟตบอล ฯลฯ 4. ผปกครองหรอบดามารดาสามารถดโทรทศนไปพรอมกบเดก จงมโอกาสอธบายชแจง หรอตอบค าถามทเดกสงสยได ท าใหการเรยนรของเดกมลกษณะเปน “ขบวนการสองทาง” ซงท าใหการเรยนรของเดกไดพฒนาอยางรวดเรวขน ผดกบการดภาพยนตรจะไมมโอกาสท าเชนนได และส าหรบอทธพลของสอโทรทศน ทมพลงตอสงคมนน กอเกดการพฒนาในสงคมทางดานตาง ๆ ทจะน ามากลาวถงคอ 1. สรางพลงทางเศรษฐกจ ประการแรก: คอ การใชสอโทรทศนนเพอสงเสรมสภาพคลองทางการคาใหแกวงการธรกจ อตสาหกรรม สนคาหรอธรกจใดเมอใชโทรทศนเปนสอประชาสมพนธการขายกจะประสบผลส าเรจ เปนสอทชกจงการซอ การด าเนนการ กอใหเกดการหมนเวยนเงนตรา เกดการตนตวทางเศรษฐกจ การลงทน เมอชนในชาตมการซอขายกนมาก สภาพเศรษฐกจโดยทวไปยอมเตบโตกาวหนา รายไดประชาชาตจะสงขน ประการทสอง: คอ สอโทรทศนชวยกลนกรองคณภาพ เมอเกดการแขงขนกนผลตสนคาทผลตจะตองมคณภาพ มการคมครองประโยชนของผบรโภค มการสรางมาตรฐานอตสาหกรรมผลตภณฑตาง ๆ 2. สรางพลงทางความคด

สอมวลชนดานโทรทศนสามารถถายทอดความรความเขาใจอยางไดผล เพราะสาธตหรอแสดงใหประจกษไดทงภาพเคลอนไหวและเสยงพรอมกน นอกจากนนยงมความทนตอเหตการณสง พฒนาการของขาวและเหตการณตาง ๆ ทวโลกยอมกอใหเกดส านกขนในจตใจของมวลชน สามารถวเคราะหผลตามไป ท าใหมวลชนเปนนกคด รจกใชดลยพนจไตรตรอง และในทสดสามารถตดสนใจไดวาสงใดด สงใดไมด 3. สรางพลงทางวฒนธรรม รายการโทรทศนผลตออกมาโดยใช “ศาสตรทางวทยและโทรทศน” และการให “ศลปะของการแสดง” ประกอบกน ระดบรสนยมของมวลชนของแตละประเทศสามารถประเมนไดทางหน งจากรายการโทรทศน โดยเฉพาะอยางยงรายการประเภทบนเทงและรายการทางวฒนธรรมเพรารายการเหลานจ าลองชวต ความเปนอยของประชาชน และความสนใจรวมของมวลชนออกมาบนจอโทรทศน (รกษศกษ วฒนพานช และคณะ, 2530: 461 - 462) 2.3 ทฤษฎเกยวกบการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรม ทฤษฎนใหความส าคญกบตวแปร 3 ตว คอ ความร (Knowledge) ทศนคต (Attitude) และการยอมรบปฏบต (Practice) ของผรบสารซงอาจจะมผลกระทบตอสงคม ทฤษฎเกยวกบการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมไดถกตองน ามาเปนเครองมอในการศกษาทแสดงใหเหนวา การสอสารในฐานะตวแปรตนสามารถน าการพฒนาไปสชมชนได โดยการศกษาความร ทศนคต และพฤตกรรมของผรบสารวาเปลยนแปลงไปหรอไม เพราะอะไร นอกจากนยงศกษาถงความสมพนธในลกษณะสายโซทเรมจากความรไปสทศนคต และกลายเปนพฤตกรรมตอไป (สรพงษ โสธนเสถยร, 2533: 188) ความร (Knowledge) ในทน เปนการรบรเบองตน ซงบคคลสวนมากจะไดรบผานประสบการณโดยการเรยนรจากการตอบสนองตอสงเรา (S-R) แลวจดระบบเปนโครงสรางของความรทผสมผสานระหวางความจ า (ขอมล) กบสภาพจตวทยาดวย เหตนความรจงเปนความจ าทเลอกสรรซงสอดคลองกบสภาพจตใจของตนเอง ความรจงเปนกระบวนการภายใน อยางไรกตามความรกอาจสงผลตอพฤตกรรมทแสดงออกของมนษยได และผลกระทบทผรบสารเชงความรในทฤษฎการสอสารนนอาจปรากฏไดจากสาเหต 5 ประการ คอ 1. การตอบขอสงสย (Ambiguity Resolution) การสอสารมกจะสรางความสบสนใหสมาชกในสงคม ผรบสารจงมกแสวงหาสารสนเทศโดยอาศยสอทงหลายเพอตอบขอสงสยและความสบสนของตน

2. การสรางทศนะ (Attitude Formation) ผลกระทบเชงความรตอการปลกฝงทศนะนน สวนมากนยมใชกบสารสนเทศทเปนนวตกรรม เพอสรางทศนคตใหคนยอมรบและแพรนวตกรรมนน ๆ (ในฐานะความร) 3. การก าหนดวาระ (Agenda Setting) เปนผลกระทบเชงความรทสอกระจายออกไป เพอใหประชาชนตระหนกและผกพนกบประเดกวาระทสอก าหนดนน หากตรงกบภมหลงของปจเจกชนและคานยมของสงคมแลว ผรบสารกจะเลอกสารสนเทศนน 4. การพอกพนระบบความเชอ (Expansion of Belief System) การสอสารสงคมมกจะกระจายความเชอ คานยม และอดมการณดวยตาง ๆ ไปสประชาชน จงท าใหผรบสารรบทราบระบบความเชอทหลากหลายและลกซงไวในความเชอของตนมากขนไปเรอย ๆ 5. การรแจงตอคานยม (Value Clarification) ความขดแยงในเรองคานยมและอดมการณ เปนภาวะปกตของสงคม สอมวลชนทน าเสนอขอเทจจรงในประเดนเหลาน ยอมท าใหประชาชนผรบสารเขาใจถงคานยมเหลานนแจงชดขน ทศนคต (Attitude) เปนความคดและความรสกอยางไร กบคนรอบขาง วตถหรอสงแวดลอม โดยทศนคตนนมรากฐานมากจากความเชอทอาจสอดานพฤตกรรมในอนาคตได ทศนคตจงเปนเพยงความพรอมทจะตอบสนองตอสงเรา และทศนคตเปนพรมแดนเชอมโยงระหวางความรกบพฤตกรรม (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533: 122) พฤตกรรม (Practice) การกระท าหรอพฤตกรรมใด ๆ ของคนเราสวนใหญจะเปนการแสดงออกของบคคลผนนทมพนฐานมาจากความร และทศนคตของตนเอง การทบคคลมพฤตกรรมแตกตางกน กเนองมาจากมความร และทศนคตทแตกตางกน ซ งความแตกตางของความรและทศนคตเกดจากความแตกตางในเรองการเปดรบสอ การแปลความหมายของสารทตนเองไดรบสงเหลานกอใหเกดประสบการณสงสมทแตกตางกน อนมผลกระจายตอพฤตกรรมของบคคล โดยทวไปการใชสอสารเพอโนมนาวพฤตกรรมนนมวธการดงน (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533: 123) 1. การปลกเราอารมณ (Emotional Arousal) เพอใหเกดความตนเตน เราใจในการตดตามไมวาดวยภาพหรอเสยง เชน บรรยากาศในการประกาศปฏวตรฐประหาร 2. การเหนอกเหนใจ (Empathy) ดวยการแสดงความออนโยน เสยสละ และความกรณาปราณ ยอมแพเพอความเปนพระกอาจโนมนาวใจผคนใหยอมรบได เชน คนไปลงคะแนนเสยงเลอกตงใหกเพราะเหนผสมครคนนนถกโจมตจากผสมครคนอน ๆ 3. การสรางแบบอยางขนในใจ (Internatized Norms) เปนการสรางมาตรฐานอยางหนงขน เพอใหมาตรฐานนนปลกศรทธาและเปนตวอยางแกผรบสารทจะตองปฏบตตาม

4. การใหรางวล (Reward) เชน การลด แลก แจก แถม ในการโฆษณา เพอใหเปนการจจใจใหเลอกซอสนคายหอนน ๆ และผลของการโนมนาวใจดวยวธการขางตน กอใหเกดพฤตกรรมพนฐาน 2 แบบ คอ 1. กระตนใหเกดพฤตกรรมใหม ๆ หรอใหมพฤตกรรมทตอเนอง ๆ (Activation) 2. หยดยงพฤตกรรมเกา (Deactivation) ทงการกระตนและการหยดยงเปนพฤตกรรมพนฐานทกอใหเกดพฤตกรรมอน ๆ ตามมา เชน การตดสนใจวนจฉยตอประเดกปญหา การจดหายทธวธด าเนนงานและการสรางพฤตกรรมเพอสวนรวม โรเจอรส (Rogers, 1973: 43) กลาวเกยวกบการสอสาร และการเปลยนแปลงทศนคตวาการสอสารกอใหเกดผล 3 ประการ คอ 1. ท าใหเกดการเปลยนแปลงดานความรของผรบสาร (Change in Receiver’s Knowledge) 2. กอใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตของผรบสาร (Change in Receiver’s Attitude) 3. กอใหเกดการเปลยนแปลงดานพฤตกรรมของผรบสาร (Change in Receiver’s Behavior) การเปลยนแปลงทง 3 นจะเกดในลกษณะตอเนองกน คอ เมอผรบสารไดขาวสารเกยวกบเรองหนงเรองใด กจะเกดความรความเขาใจเรองนน ๆ และความร ความเขาใจนจะท าใหเกดทศนคตเกยวกบเรองนน และขนสดทายกจะกอใหเกดพฤตกรรมทกระท าตอเนองนน ๆ ตามมา 2.4 งานวจยทเกยวของ จากการศกษางานวจยทเกยวของกบพฤตกรรมการเปดรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนและความพงพอใจในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร สงกดสถาบนอดมศกษา ซงน ามาใชเปนขอมลพนฐานและสนบสนนผลการวจยครงน ดงน อ าภา มตรภษาภรณ (2550) ศกษาวจยเรอง “เนอหาและวธการน าเสนอของรายการโทรทศน “พ.ศ.พอเพยง” และการรบรประโยชนและการเปดรบรายการของผชม”ผลงานวจยพบวา 1. พฤตกรรมการเปดรบรายการ “พ.ศ.พอเพยง” ไมมความแตกตางกนระหวางเพศ แตมความแตกตางกนระหวางอาย อาชพ ระดบการศกษาและรายได 2. การรบรประโยชนจากรายการ “พ.ศ.พอเพยง” มความสมพนธกบพฤตกรรมการเปดรบชมรายการ “พ.ศ.พอเพยง” 3. รายการ “พ.ศ.พอเพยง” เปนการน าเสนอสงท เกยวกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทปรากฏในรายการ ประกอบดวย 1)หลก 3 หวง 2 เงอนไข 2) เนอหารายการทน ามาวเคราะหจ านวน 37 ตอน 3) เนอหาของกลมในการปฏบตภารกจ ประกอบดวย 1) ภาคธรกจ 2 )วถชาวบาน 3) กลมสงคมเมอง และ

วธการน าเสนอของรายการ “พ.ศ.พอเพยง” ประกอบดวย 1) ชวงแนะน าเปดตวรายการ 2) ชวงเรยลลตและสนทนากบแขกรบเชญ (VTR) 3) ชวงสรปภารกจเพอโยงเขาหลกเศรษฐกจพอเพยงโดยมองคประกอบ ไดแก 1) พธกรผรวมรายการ 3) บรรยากาศ 4) รปแบบในการน าเสนอรายการแตกตางจากรายการเรยลลตทอลกโชวรายการอนโดยทกชวงของรายการจะน าเสนอแบบสบาย ๆ ไมมรปแบบตายตวและมความสอดคลองกนตลอดรายการ

วรสรา เวทยสภรณ (2551) ศกษาวจยเรอง “พฤตกรรมการรบชม และความพงพอใจจากการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” ผลการวจยพบวา1. พฤตกรรมการรบชมละครเกาหลทางสถานฟรทวของกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางสวนใหญรบชมละครเกาหลนาน ๆ ครงหรอไมแนนอน มระยะเวลาในการรบชมละครเกาหลมากกวา 1 ชวโมง 2. มระยะเวลาสวนใหญในการตดตามชมละครเกาหลมาเปนเวลา 1-2 ป ละครเกาหลทกลมตวอยางรบชมทางสถานโทรทศนฟรทวมากทสด ไดแก ละครเกาหลเรอง Dae Jang Geum (แดจงกม) โดยกลมตวอยางไดรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวเฉลยประมาณคนละ 13-14 เรอง สวนสาเหตทท าใหกลมตวอยางในเขตกรงเทพมหานครรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวมากทสด คอ นกแสดงน า 3. ความพงพอใจในองคประกอบละครโทรทศนจากการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวของกลมตวอยาง พบวา องคประกอบของละครโทรทศนในสวนของแนวของเรองหรอประเภทของเรองทกลมตวอยางมความพงพอใจมากทสด ไดแก ละครเกาหลประเภทตลกรกโรแมนตก (Romantic Comedy) มระดบความพงพอใจอยในระดบสง ไดแก บคลกของละคร (Character) โดยมระดบความพงพอใจอยในระดบสง เมอพจารณาระดบความพงพอใจในองคประกอบของละครโทรทศนจากการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวในภาพรวมแลว พบวา กลมตวอยางมความพงพอใจอยในระดบสง 4. จากการทดสอบความสมพนธของลกษณะทางประชากรศาสตรกบพฤตกรรมการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวของกลมตวอยาง พบวา กลมตวอยางทมเพศแตกตางกน มความถในการเปดรบชม ระยะเวลาในการรบชม และระยะเวลาในการตดตามชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวแตกตางกน สวนกลมตวอยางทมอายแตกตางกน มความถในการเปดรบชม ระยะเวลาในการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวไมแตกตางกน แตพบวามระยะเวลาในการตดตามชมแตกตางกน ดานกลมตวอยางทมระดบการศกษาทแตกตางกน มความถในการเปดรบชม ระยะเวลาในการรบชม และระยะเวลาในการตดตามชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนไมแตกตางกน สวนกลมตวอยางทมอาชพแตกตางกน พบวา มความถในการเปดรบชม ระยะเวลาในการรบชม และระยะเวลาในการตดตามชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวแตกตางกน และสดทายกลมตวอยางทมรายไดสวนบคคลตอเดอนแตกตางกน มความถในการเปดรบชม ระยะเวลาในการรบชม และระยะเวลาในการตดตามชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวแตกตางกน 5. จากการทดสอบความสมพนธระหวางลกษณะประชากรศาสตรกบความพงพอใจใน

องคประกอบของละครโทรทศนจากการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวของกลมตวอยาง พบวา ลกษณะทางประชากรศาสตรของกลมตวอยาง อนไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา และอาชพ ไมมความสมพนธกบความพงพอใจในองคประกอบของละครโทรทศนจากการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวของกลมตวอยาง ยกเวนรายไดสวนบคคลตอเดอนของกลมตวอยางทมความสมพนธกบความพงพอใจในองคประกอบของละครโทรทศนจากการรบชมละครเกาหลทางสถานโทรทศนฟรทวของกลมตวอยาง

วนสนนท ทพยจนทร (2553) ศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการรบชม การรบรประโยชน และทศนคตตอสถาบนครอบครวของผชม จากการชมละครโทรทศน “บานนมรก”ผลการวจยพบวา 1. ผชมสวนใหญตดตามชมละครโทรทศน “บานนมรก” มากกวา 1 ป 2. ผชมสวนใหญมทศนคตตอสถาบนครอบครวจากการชมละครโทรทศน “บานนมรก” อยในระดบด 3. ผชมสวนใหญมการรบรประโยชนจากการชมละครโทรทศน “บานนมรก” อยในระดบกลาง 4. พฤตกรรมการเปดรบชมละครโทรทศน “บานนมรก” มความสมพนธ กบทศนคตของผชมตอสถาบนครอบครวจากการชมละครโทรทศน “บานนมรก” 5. พฤตกรรมการเปดรบชมละครโทรทศน “บานนมรก” มความสมพนธกบการรบรประโยชนจากการชมละครโทรทศน “บานนมรก” 6. ทศนคตตอสถาบนครอบครวจากการรบชมละครโทรทศน “บานนมรก” มความสมพนธกบการเปดรบชมละครโทรทศน “บานนมรก”

วฆเนศวร ทะกอง ภรนทธดา อศรกล สทธนนท โสตวถ (2553) ศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการรบชมละครโทรทศนประกอบตลกสถานการณ ทมอทธพลตอการน าไปพฒนาตนเองของนกศกษาคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณ ผลการวจยดานลกษณะประชากร พบวานกศกษาสวนใหญ เปนเพศหญงศกษาอยในชนปท 1 ซงยงไมไดเลอกสาขาวชา บดามารดาสวนใหญมสถานภาพอยดวยกน ประกอบอาชพคาขายและท าธรกจสวนตว นกศกษามรายไดเฉลย 2,001 – 3,000 บาทตอเดอน และสวนใหญพกอาศยอยกบบดามารดา ละครโทรทศนตลกสถานการณ (ชดคอม) ทนกศกษานยมรบชมมากทสดคอ เรอง เปนตอ จดประสงคทรบชมสวนใหญ รบชมเพอความบนเทง สนกสนาน เหตผลทนยมรบชม เนองจากละครมมขตลก ชวนใหขบขน ลกษณะการรบชมและตดตามตลอดจนจบตอน จบเรอง สวนใหญรบชมในสถานทพกอาศยของตนเอง สวนการน าผลจากการรบชมไปใชในการพฒนาตนเองนน ละครโทรทศนตลอกสถานการณ (ซทคอม) สามารถพฒนาภาวะทางอารมณใหเปนคนอารมณด ไมเครยด ซงมการน าไปใชพฒนาตนเองอยในระดบมากทสด นกศกษาน าไปใชพฒนาตนเองในดานบคลกภาพ ดานความรความสามารถและดานคณธรรมจรยธรรมอยในระดบมาก โดยเฉพาะน าไปใชพฒนาดานคณธรรม จรยธรรมมากทสด รองลงมา คอ ดานบคลกภาพและดานความรความสามารถ

พรชย แผนชยภม (2558) ศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการรบชม และความพงพอใจรายการคบขาวครบประเดนของสถานโทรทศนโมเดรนไนนทวของผรบชมในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจย

พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง อายต ากวา 25 ป สถานภาพโสด และมการศกษาระดบปรญญาตร รายไดระหวาง 10,001-15,000 บาท และประกอบ อาชพขาราชการ/รฐวสาหกจ โดยมสมาชกในครอบครว 3-4 คน พฤตกรรมเปดรบชมรายการ พบวาผรบชมมความถในการรบชม สปดาหละ 3-4 วน มากทสด สวนใหญรบชมมานานมากถง 9-12 เดอน โดยมระยะเวลาในการรบชมในแตละครงสวนใหญมากกวา 30 นาท โดยรบชมผานทางโทรทศนมากทสดในการรบชมรายการจะมการเปลยนสลบไปมากบรายการอน โดยรบรายการทบาน และสวนใหญรบชมรายการเพยงคนเดยวมากทสด สวนใหญผชมรายการไมมสวนรวมกบรายการ ผรบชมรายการมความพงพอใจในการรบชมรายการคบขาว ครบประเดน อยในระดบมาก ไดแก ผน าเสนอรายการ เนอหารายการ การน าเสนอรายการ รปแบบรายการ

นรสรา ขนจนทร (2552) ศกษาวจยเรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการรบชมรายการของสถานโทรทศนไทยพบเอส ของประชาชนในกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางทรบชมรายการตาง ๆ ของสถานโทรทศนไทยพบเอส สวนใหญเปนเพศหญง อายระหวาง 31-35 ป สถานภาพสมรสและมบตร จบการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา ประกอบอาชพเปนพนกงานบรษท มระดบรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท โดยพฤตกรรมการรบชมรายการของสถานโทรทศนไทยพบเอส ของกลมตวอยางสวนใหญรบชมบางนาน ๆ ครง เมอมการเปดโทรทศน มเหตผลในการรบชมเพอเปนการหาความร ตดสนใจรบชมดวยตวเอง โดยรบชมทบานตนเองผานทางโทรทศน และรบชมในวนจนทร-ศกร ชวงเวลากอนนอน (20.01 น. – 22.00 น.) ประเภทของรายการทรบชมเปนรายการขาว ส าหรบปจจยสวนประสมทางการตลาดทกลมตวอยางใหความส าคญมากทสดคอดานบคลากร รองลงมาไดแก ดานการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการขาย ดานผลตภณฑ ตามล าดบ นอกจากนยงพบวาพฤตกรรมการรบชมรายการของสถานโทรทศนไทยพบเอสมความสมพนธกบปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายไดเฉลยตอเดอน สถานภาพสมรส ส าหรบผลการทดสอบความสมพนธระหวางปจจยสวนประสมทางการตลาดกบพฤตกรรมการรบชมรายการของสถานโทรทศนไทยพบเอส พบวาปจจยสวนประสมทางการตลาดทมความสมพนธกบพฤตกรรมการรบชมรายการของสถานโทรทศนไทยพบเอส ไดแก ปจจยทางดานผลตภณฑ ดานการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการขาย และดานบคลากร จากผลการศกษาครงน สถานโทรทศนไทยพบเอสควรเพมรายการทเปนการสรปสถานการณทส าคญในแตละวนและน าเสนอในชวงเวลาประมาณ 20.01 – 22.00 น. เพอใหเกดประโยชนทแทจรงกบผทรบชม รวมไปถงการปรบกลยทธทางการตลาดดานบคลากร ควรมการน าบคคลทก าลงไดรบความนยมและมชอเสยงมาเปนตวแทนในการน าเสนอทงละครและผด าเนนรายการ

นารนทร โตส าล (2553) ศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการรบชมรายการคยขายทมการสงขอความสน (SMS) ผานทางสถานโทรทศนของประชากรในเขตกรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา

กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 31-40 ป สถานภาพสมรส ประกอบอาชพเปนพนกงานบรษทเอกชน โดยการศกษาอยในระดบปรญญาตรและมรายไดต ากวา 10,000 บาท แลวพบวาลกษณะทางดานประชากรศาสตรซงประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ อาชพ ระดบการศกษา และรายไดตอเดอนมความสมพนธกบพฤตกรรมของประชากรในเขตกรงเทพมหานครในการรบชมรายการคยขายทมการสงขอความสนผานทางสถานโทรทศนในเรองของความถในการรบชม ระยะเวลาในการรบชม ลกษณะในการรบชม ความถในการสงขอความสน และทศนคตทมตอขอความสนทปรากฏขนบนจอระหวางชมรายการ ยกเวนลกษณะทางประชากรศาสตรดานสถานภาพทไมมความสมพนธกบจ านวนรายการคยขาวทางสถานโทรทศนทกลมตวอยางนยมสงขอความสนและชวงเวลาของรายการคยขาวทางสถานโทรทศนทนยมสงขอความสนมากทสด และลกษณะทางประชากรศาสตรดานเพศทไมมความสมพนธกบพฤตกรรมเมอเหนขอความสนปรากฏขนบนจอระหวางชมรายการคยขาวทางสถานโทรทศน

สรปไดวาจากงานวจยตาง ๆ ทเกยวของกบพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนและการใชประโยชนนน งานวจยสวนใหญมกศกษาสอทแตกตางกนออกไปตามบรบทตาง ๆ ซงเมอสรปแลวนนสวนใหญพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการใชประโยชน ดงนนงานวจยครงนมงศกษาพฤตกรรมการเปดรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร เพอน ามาใชเปนสอชวยในการเรยนการสอนใหสอดคลองกบสถานการณปจจบนอกดวย

2.5 กรอบแนวคดในการวจย

จากการทผวจยศกษางานวจยทเกยวของพบวา มการใชวธการสงเคราะหงานวจยเชงปรมาณจ านวน 10 เรอง ไดแกงานวจยของ1.อ าภา มตรภษาภรณ (2550) 2.ล ายอง ดวงค า (2542) 3.วรสรา เวทยสภรณ (2551)4.อนล วฒการณ (2549) 5.บษราภรณ ตเยาว (2548) 6.วนสนนท ทพยจนทร (2553) 7.วฆเนศวร ทะกอง ภรนทธดา อศรกล สทธนนท โสตวถ (2553) 8.พรชย แผนชยภม (2558) 9.นรสรา ขนจนทร (2552) 10.นารนทร โตส าล (2553) ซงตวแปรทผวจยใชสามารถน ามาสรางกรอบแนวคดในการวจยไดดงน

9. วธด าเนนการวจย ภาพท 20.

ภาพท 2.4 กรอบแนวคดในการวจย

พฤตกรรมการเปดรบชม รายการโทรทศน

-ความบอยครงในการชมรายการโทรทศน -ระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนแตละครง

การใชประโยชนจากการชม รายการโทรทศน

- สนทนาแลกเปลยนเรยนรขอมลขาวสารตาง ๆ

- ใชเปนกรณศกษา - ใชในการคดวเคราะหจากสถานการณ

จรง

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง “พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร” แบงการวจยออกเปน 2 สวน ดงน

สวนท 1 เปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) โดยการวดความสมพนธของตวแปรตาง ๆ แบบเปนระบบวดครงเดยว (One-Shot Descriptive Study) และใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย

สวนท 2 การสมภาษณแบบเจาะลก (In dept-Interview) เปนการวจยเชงคณภาพ โดยมงศกษาพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนเพอน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอนทางนเทศศาสตรทแตกตางกนของอาจารยตางสาขาวชา จ านวน 6 ทาน

สวนท 3 พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร 3.1 ประชากรทใชในการในวจย

ประชากรในการวจยครงนคอ คออาจารยทท าการสอนในสถาบนอดมศกษา ทงทเปนมหาวทยาลยรฐและมหาวทยาลยเอกชนและเขารวมเปนสมาชกเครอขายนเทศศาสตรทงหมด 16 แหง จ านวน 126 คน (ทมา: บนทกขอตกลงความรวมมอระหวางเครอขายนเทศศาสตร)

3.2 เครองมอในการวจย

เครองมอส าหรบใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม ซงลกษณะสวนใหญเปนค าถามแบบปลายปด (Close – Ended Questionnaire) โดยแบงขอมลเปน 3 สวน คอ สวนท 1 ขอมลสวนตว ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาในการสอน สวนท 2 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการชมรายการโทรทศน ไดแก ความบอยครงในการชมรายการโทรทศน ระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนแตละวน

สวนท 3 ขอมลเกยวกบการน าเอาเนอหาสาระของรายการโทรทศนทชมมาใชในการเรยนการสอน วธการน าเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมา ใชในการเรยนการสอน ไดแก แลกเปลยนเรยนรขอมลขาวสาร ใชเปนกรณศกษา ใชในการฝกคดวเคราะห

3.3 การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยครงนผวจยไดเกบขอมลจากประชากรทงหมดโดยน าแบบสอบถามทสรางขนเสรจอยางสมบรณไปใชในการเกบรวบรวมขอมลโดยมขนตอนดงน

3.3.1 จดเตรยมแบบสอบถามและก าหนดรหสหมายเลขแบบสอบถามเพอตรวจสอบการเกบแบบสอบถาม

3.3.2 ท าการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองพรอมทงผชวยวจย โดยผวจยไดชแจงท าความเขาใจเกยวกบการเกบรวบรวมขอมลในแบบสอบถามแกผชวยวจยกอนเกบขอมลจรง และใหกลมตวอยาง ตอบแบบสอบถามดวยตนเอง และรอรบแบบสอบกลบคนเมอผตอบแบบสอบถามเสรจสนแลว

3.3.3 รวบรวมแบบสอบถามกลบคนและตรวจสอบความถกตอง ครบถวนสมบรณของแบบสอบถามทจะน ามาประมวลผล

3.4 เกณฑการใหคะแนน

ในการใหคะแนนเกยวกบพฤตกรรมการเปดรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร นนผวจยใชเกณฑการใหคะแนน ดงน

1. ค าถามเกยวกบพฤตกรรมการชมรายการโทรทศน มการก าหนดเกณฑใหคะแนนตามแบบของ Likert ดงน

1. ความบอยครงในการชมรายการโทรทศนใน 1 สปดาห ทกวน ไดระดบคะแนน 5 คะแนน มากทสด 5-6 วน/สปดาห ไดระดบคะแนน 4 คะแนน มาก 3-4 วน/สปดาห ไดระดบคะแนน 3 คะแนน ปานกลาง 1-2 วน/สปดาห ไดระดบคะแนน 2 คะแนน นอย ไมชมเลย ไดระดบคะแนน 1 คะแนน นอยทสด หลงจากนนน าคะแนนทไดมาหาคาเฉลย แลวแปรความหมายของคาเฉลย ดงน 1.00 – 1.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบต ามาก 1.51 – 2.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบต า 2.51 – 3.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบปานกลาง 3.51 – 4.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบสง 4.51 – 5.00 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบสงมาก

2. ระยะเวลาทชมรายการโทรทศนในแตละวน มากกวา 2 ชม. ใหคะแนน 5 คะแนน 1-2 ชม. ใหคะแนน 4 คะแนน 30 นาท – 59 นาท ใหคะแนน 3 คะแนน นอยกวา 30 นาท ใหคะแนน 2 คะแนน ไมชมเลย ใหคะแนน 1 คะแนน หลงจากนนน าคะแนนทไดมาหาคาเฉลย แลวแปรความหมายของคาเฉลย ดงน 1.00 – 1.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบต ามาก 1.51 – 2.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบต า 2.51 – 3.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบปานกลาง 3.51 – 4.50 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบสง 4.51 – 5.00 หมายถง มความบอยครงในการชม ระดบสงมาก 3. ประเภทของรายการทชอบชม ไดแก ประเภทความคดเหน ประเภทความร ประเภทบนเทง ประเภทโฆษณา ใน 1 สปดาห ทกวน ใหคะแนน 5 คะแนน 5-6 วน/สปดาห ใหคะแนน 4 คะแนน 3-7 วน/สปดาห ใหคะแนน 3 คะแนน 1-2 วน/สปดาห ใหคะแนน 2 คะแนน ไมชมเลย ใหคะแนน 1 คะแนน หลงจากนนน าคะแนนทไดมาหาคาเฉลย แลวแปรความหมายของคาเฉลย ดงน 1.00 – 1.50 หมายถง มความบอยครงในการชมรายการโทรทศนประเภทขาว ประเภทความคด ประเภทความร ประเภทโฆษณาใน 1 สปดาห ระดบต ามาก 1.51 – 2.50 หมายถง มความบอยครงในการชมรายการโทรทศนประเภทขาว ประเภทความคด ประเภทความร ประเภทโฆษณาใน 1 สปดาห ระดบต า 2.51 – 3.50 หมายถง มความบอยครงในการชมรายการโทรทศนประเภทขาว ประเภทความคด ประเภทความร ประเภทโฆษณาใน 1 สปดาห ระดบปานกลาง

3.51 – 4.50 หมายถง มความบอยครงในการชมรายการโทรทศนประเภทขาว ประเภทความคด ประเภทความร ประเภทโฆษณาใน 1 สปดาห ระดบสง 4.51 – 5.00 หมายถง มความบอยครงในการชมรายการโทรทศนประเภทขาว ประเภทความคด ประเภทความร ประเภทโฆษณาใน 1 สปดาห ระดบสงมาก

4. การน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาว ประเภทความคดเหน ประเภทความร ประเภทความบนเทง ประเภทโฆษณา มาใชประโยชนในการเรยนการสอน 76 – 100 เปอรเซนต ใหคะแนน 5 คะแนน 51 – 75 เปอรเซนต ใหคะแนน 4 คะแนน 25 – 50 เปอรเซนต ใหคะแนน 3 คะแนน 1 – 25 เปอรเซนต ใหคะแนน 2 คะแนน ไมไดใชเลย ใหคะแนน 1 คะแนน หลงจากนนน าคะแนนทไดมาหาคาเฉลย แลวแปรความหมายของคาเฉลย ดงน 1.00 – 1.50 หมายถง มการน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาว ความคดเหน ความร บนเทง และการโฆษณา มาใชประโยชนในการเรยนการสอน ระดบต ามาก 1.51 – 2.50 หมายถง การน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาว ความคดเหน ความร บนเทง และการโฆษณา มาใชประโยชนในการเรยนการสอน ระดบต า 2.51 – 3.50 หมายถง การน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาว ความคดเหน ความร บนเทง และการโฆษณา มาใชประโยชนในการเรยนการสอน ระดบปานกลาง

3.51 – 4.50 หมายถง การน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาว ความคดเหน ความร บนเทง และการโฆษณา มาใชประโยชนในการเรยนการสอน ระดบสง 4.51 – 5.00 หมายถง การน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาว ความคดเหน ความร บนเทง และการโฆษณา มาใชประโยชนในการเรยนการสอน ระดบสงมาก 5. วธการน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มาก ใหคะแนน 4 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน หลงจากนนน าคะแนนทไดมาหาคาเฉลย แลวแปรความหมายของคาเฉลย ดงน 1.00 – 1.50 หมายถง มความบอยครงในการน ามาใช ระดบต ามาก 1.51 – 2.50 หมายถง มความบอยครงในการน ามาใช ระดบต า 2.51 – 3.50 หมายถง มความบอยครงในการน ามาใช ระดบปานกลาง 3.51 – 4.50 หมายถง มความบอยครงในการน ามาใช ระดบสง 4.51 – 5.00 หมายถง มความบอยครงในการน ามาใช ระดบสงมาก

6. ความคดเหนเกยวกบรายการโทรทศนมสวนชวยในการเรยนการสอน มากทสด ใหคะแนน 5 คะแนน มาก ใหคะแนน 4 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 3 คะแนน นอย ใหคะแนน 2 คะแนน นอยทสด ใหคะแนน 1 คะแนน หลงจากนนน าคะแนนทไดมาหาคาเฉลย แลวแปรความหมายของคาเฉลย ดงน 1.00 – 1.50 หมายถง มความคดเหนในเรองดงกลาว ระดบต ามาก 1.51 – 2.50 หมายถง มความคดเหนในเรองดงกลาว ระดบต า 2.51 – 3.50 หมายถง มความคดเหนในเรองดงกลาว ระดบปานกลาง 3.51 – 4.50 หมายถง มความคดเหนในเรองดงกลาว ระดบสง 4.51 – 5.00 หมายถง มความคดเหนในเรองดงกลาว ระดบสงมาก 3.5 การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ เมอสรางแบบสอบถามเสรจเรยบรอยแลวนน ท าไดโดยการทผวจยน าเอาเครองมอดงกลาว ไปตรวจสอบความเทยง (Validity) และความเชอถอได (Reliability) โดยขนตอนในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอม 2 ขนตอนดงน

3.5.1 การตรวจสอบความเทยง (Validity) โดยน าแบบสอบถามทไดเรยบเรยงแลวไปใหผทรงคณวฒ ซงไดแกผเชยวชาญเปนผตรวจสอบความเทยงของเนอหา (Content Validity) ตลอดจนความเหมาะสมของภาษาทใช (Wording) เพอขอค าแนะน าในการปรบปรงแกไขใหถกตองเหมาะสมในการน าไปเกบขอมล

3.5.2 การตรวจความเชอถอได (Reliability) โดยน าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปตรวจสอบความเชอถอโดยการทดสอบความเชอมนท 95 เปอรเซนต แลวจงน าไปทดลองใช (Try-out) กบผตอบแบบสอบถามทไมใชกลมตวอยาง แตมคณสมบตทางประชากรเหมอนกลมตวอยางจ านวน 30 คน เพอตรวจสอบวาค าถามในแตละขนตอน ของแบบสอบถามมความเหมาะสมหรอไม สามารถสอความหมายไดตรงตามทผวจยตองการหรอไม หลงจากนนจงน ามาตรวจสอบหาความเชอถอไดและน ามาแกไขปรบปรงใหเหมาะสม ซงการตรวจสอบความเชอถอไดนน ผวจยใชการค านวณหาคาความเชอถอได หรอ Alpha Coefficient ตามวธของ Cronbach โดยใชเกณฑคาความเชอถอไดไมนอยกวา 0.70 ซงไดคาความเชอถอไดดงน พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนเทากบ 0.90 การน าไปใชประโยชนเทากบ 0.82 ดงนนแบบสอบถามทไดจงมความนาเชอถอไดด

3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหบรรลวตถประสงคของการศกษาวจย แบงการวเคราะหขอมลเปน 2 ประเดน คอ 3.6.1 การวเคราะหและน าเสนอขอมลเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) ผวจยใชการ

แจกแจงความถ แสดงตารางแบบรอยละ และคาเฉลยเพออธบายขอมลทางประชากร ไดแก เพศ อาย และระยะเวลาในการท างาน

3.6.2 การวเคราะหความสมพนธโดยใชสถตการค านวณหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) ระหวางตวแปรตนและตวแปรตามเพอทดสอบสมมตฐานขอท 1

เมอรวบรวมขอมลเรยบรอยแลว ตรวจสอบความถกตอง จากนนน าไปประมวลผลขอมลดวยเครองคอมพวเตอร สวนท 2 การสมภาษณแบบเจาะลก (In dept-Interview) อาจารยทเปนผเชยวชาญทงในและนอกเครอขายนเทศศาสตรทมประสบการณในการสอนดานนเทศศาสตรมากกวา 10 ป เรองการน ารายการโทรทศนไปใชประโยชนในการเรยนการสอนในสาขาวชาตาง ๆ จ านวน 6 คน ดงน

1. อาจารย ดร.นรมล บางพระ อาจารยประจ าสาขาวชาวทยโทรทศน หลกสตรนเทศศาสตรบณฑต คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏธนบร

2. อาจารยณฐวฒ สงหหนองสรวง อาจารยประจ าสาขาวชาวทยโทรทศนและภาพยนตร คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยสยาม

3. อาจารย ดร.ปภสรา ไชยวงศ อาจารยประจ าภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

4. อาจารยโชตกา ลลา อาจารยประจ าทางการประชาสมพนธ สาขานเทศศาสตรคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

5. ผชวยศาสตราจารย ดร.ศศพรรณ บลมาโนชญ อาจารยประจ าสาขาวชาบรหารนวตกรรมการสอสาร คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต

6.อาจารย ดร.พรรษาสร กหลาบ อาจารยประจ าภาควชาวารสารสนเทศ คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

โดยใชแนวค าถามแบบมโครงสรางจ านวน 5 ขอ ดงน 1. ชอ..........................................นามสกล.......................................................อาจารยประจ า

สาขาวชา............................................................................................ 2. ทานคดวาการเปนอาจารยสาขาวชาดงกลาวมพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนและการ

ใชประโยชนรายการโทรทศนในการเรยนการสอนทเฉพาะเจาะจงตางจากสาขาวชาอนอยางไร 3. ทานมพฤตกรรมในการรบชมโทรทศนอยางไร (ความบอย/ระยะเวลา/ประเภทรายการ)

4. ทานคดวารายการโทรทศนชวยในการเรยนการสอนทางนเทศศาสตรอยางไร 4.1 ดานการผลตรายการโทรทศน 4.2 ดานเนอหาสาระรายการโทรทศน

5. ทานมวธการน ารายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนทางนเทศศาสตรอยางไร

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาเรองพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร โดยการแบงการวจยออกเปน 2 สวน คอ สวนทหนงเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ในรปแบบการวจยเชงส ารวจ (Questionnaire) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล สวนทสองเปนการวจยเชงคณภาพ (Quantitative Research) โดยใชการสมภาษณแบบเจาะลก ผวจยไดเสนอผลการวเคราะหขอมลดงน

ผลการวจยสวนทหนง ตอนท 1 การวเคราะหขอมลโดยสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics ) คอ ใชการแจก

แจงความถ แสดงตารางแบบรอยละ และคาเฉลยเพออธบายขอมลประกอบดวยลกษณะทวไปของกลมตวอยาง ดงน

1. ขอมลดานลกษณะทางประชากร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา รายไดและประสบการณในการสอน

2. ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการชมรายการโทรทศน 3. ขอมลเกยวกบการน าเอาเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอน

ตอนท 2 การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ในการทดสอบสมมตฐานทตงไว โดยใชสถต ดงน

พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลโดยสถตเชงพรรณนา

1. ลกษณะทางประชากร การวเคราะหสวนนเปนเรองเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา รายได ประสบการณในการ

สอนซงผลการวจยสรปลงในตาราง ดงน

ตารางท 4.1 จ านวนรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ

เพศ จ านวน รอยละ ชาย 54 42.9 หญง 72 57.1

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.1 พบวา กลมตวอยางทศกษาในครงน เปนเพศชายและหญงในสดสวน

รอยละ 42.9 และ 57.1 ตามล าดบ

ตารางท 4.2 จ านวนรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามอาย อาย จ านวน รอยละ

21 - 30 ป 24 19.0 31 - 40 ป 60 47.6 41 - 50 ป 29 23.0 51 ปขนไป 13 10.3

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.2 พบวา กลมตวอยางทมอาย 31-40 ป มเปนจ านวนมากทสด คอ รอยละ

47.6รองลงมาคอกลมอาย 41-50ป รอยละ 23.0และกลมอาย 51ปขนไปมจ านวนนอยทสด คอ รอยละ 10.3

ตารางท 4.3 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามระดบการศกษา

ระดบการศกษา จ านวน รอยละ ปรญญาโท 109 86.5 ปรญญาเอก 17 13.5

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.3 พบวา กลมตวอยางทมระดบการศกษาปรญญาโทมากทสด คอ รอยละ

86.5 รองลงมา คอ ปรญญาเอก รอยละ 13.5

ตารางท 4.4 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามรายได

รายได จ านวน รอยละ 15,001 - 20,000 บาท 18 14.3 20,000 - 25,000 บาท 24 19.0 25,001 - 30,000 บาท 31 24.6 30,001 บาทขนไป 53 42.1

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.4 กลมตวอยางทมระดบรายไดต ากวา 5,000 บาทขนไป มมากทสด คอ

รอยละ 69.9 รองลงมา คอ ระดบรายได 5,001-10,000 บาทคอมรอยละ 18.4 และกลมตวอยางทมรายไดมากกวาตงแต 10,501 บาท มนอยทสด คอ รอยละ 4.0 ตารางท 4.5 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามประสบการณในการสอน

ประสบการณในการสอน จ านวน รอยละ

นอยกวา 3 ป 19 15.1 3 - 5 ป 39 31.0 6 - 10 ป 32 25.4 มากกวา 10 ป 36 28.6

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.5 พบวา กลมตวอยางมประสบการณในการสอนมากทสด คอ 3 - 5 ปรอยละ 31.0 รองลงมา คอ มากกวา 10 ป รอยละ 28.6 และนอยทสดนอยกวา 3 ป รอยละ 15.1

ตอนท 2. พฤตกรรมการชมรายการโทรทศน ตารางท 4.6 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางทชมรายการโทรทศนบอย

ความบอยในการชมรายการโทรทศน จ านวน รอยละ

ทกวน 64 50.8 5-6 วน 24 19.0 3-4 วน 18 14.3 1-2 วน 8 6.3 นาน ๆ ครง 12 9.5

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.6 กลมตวอยางทมความบอยในการชมรายการโทรทศนทกวนมมากทสด คอรอยละ 50.8 รองลงมา คอ 5-6 วน คอ รอยละ 19.0 และกลมตวอยางทมการชมรายการโทรทศนนอยทสด คอ 1-2 วน เปนรอยละ6.3

ตารางท 4.7 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามระยะเวลาทใชในการชมรายการ

โทรทศนในแตละวน

ระยะเวลาทใชในการชมรายการโทรทศน จ านวน รอยละ มากกวา 2 ชม/วน 47 37.3 1-2 ชม/วน 48 38.1 30-59 นาท/วน 16 12.7 นอยกวา 30 นาท/วน 7 5.6 นาน ๆ ครง 8 6.3

รวม 126 100.0

จากตารางท 4.7 กลมตวอยางทใชระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนในแตละวนคอ

1-2 ชม/วน มมากทสด คอ รอยละ 38.1 รองลงมา คอ มากกวา 2 ชม/วน คอ มรอยละ 37.3 และกลมตวอยางมระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนนอยทสด คอ รอยละ 5.6

ตารางท 4.8 พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ ใน 1 สปดาห

ประเภทรายการโทรทศน

ทกวน (5)

5-6 วน (4)

3-4 วน (3)

1-2 วน (2)

ไมชมเลย (1)

คาเฉลย

ระดบในการชม

รายการประเภทขาว 54 (42.9)

28 (22.2) 24 (19.0) 16 (12.7) 4 (3.2) 3.89 ระดบสง

ร า ย ก า ร ป ร ะ เ ภ ทความร

24 (19.0)

39 (31.0) 36 (28.6) 23 (18.3) 4 (3.2) 3.44 ร ะ ด บปานกลาง

ร า ย ก า ร ป ร ะ เ ภ ทความคด

24 (19.0)

29 (23.0) 38 (30.2) 29 (23.0) 6 (4.8) 3.29 ร ะ ด บปานกลาง

ร า ย ก า ร ป ร ะ เ ภ ทบนเทง

47 (37.3)

24 (19.0) 23 (18.3) 27 (21.4) 5 (4.0) 3.64 ระดบสง

การโฆษณา 38 (30.2)

31 (24.6) 25 (19.8) 24 (19.0) 8 (6.3) 3.53 ระดบสง

ตารางท 4.8 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางเมอจ าแนกตามปรมาณการชมรายการ

โทรทศนประเภทตาง ๆ ใน 1 สปดาหพบวา ประเภทขาวกลมตวอยางทชมรายการโทรทศนทกวนมจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 42.9 รองลงมาคอชมในจ านวน5-6 วนตอสปดาหคดเปนรอยละ 22.2 และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 3.2 ประเภทความรกลมตวอยางทชมชมรายการโทรทศนจ านวน5-6 วนตอสปดาหมจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 31.0รองลงมาคอจ านวน3-4 วนตอสปดาหคดเปนรอยละ 28.6และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 3.2 ประเภทความคดกลมตวอยางทชมรายการโทรทศนจ านวน3-4วนตอสปดาหมจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 30.2รองลงมาคอจ านวน5-6 และ 1-2 วนตอสปดาหคดเปนรอยละ 23.0และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 4.8 ประเภทบนเทงกลมตวอยางทชมรายการโทรทศนทกวนมจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 37.3รองลงมาคอจ านวน1-2 วนตอสปดาหคดเปนรอยละ 21.4และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 4.0

ประเภทโฆษณากลมตวอยางทชมรายการโทรทศนทกวนมจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 30.2รองลงมาคอจ านวน5-6วนตอสปดาห คดเปนรอยละ 24.6และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 6.3 โดยภาพรวมกลมตวอยางมพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนในรอบ 1 สปดาหอยในระดบสง โดยชมรายการประเภทขาวมากทสด (คาเฉลย 3.89) รองลงมาคอประเภทบนเทง (คาเฉลย 3.53) สวนรายการประเภทความคดกลมตวอยางชมนอยทสด (คาเฉลย 3.29) ตารางท 4.9 พฤตกรรมการใชเวลาในการชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ

ประเภทรายการโทรทศน

มากกวา 2 ชม./

วน (5)

1-2 ชม./วน (4)

30-59 นาท/ วน

(3)

นอยกวา30 นาท/

วน (2)

ไมชมเลย (1)

คาเฉลย

ความบอยในการชม

รายการประ เภทขาว

32 (25.4) 58 (46.6) 19 (15.1) 15 (11.9) 2 (1.6) 3.82 ระดบสง

รายการประ เภทความร

23 (18.3) 47 (37.3) 33 (26.2) 17 (13.5) 6 (4.8) 3.51 ระดบสง

รายการประ เภทความคด

25 (19.8) 34 (27.0) 36 (28.6) 25 (19.8) 6 (4.8) 3.37 ร ะ ด บป า นกลาง

รายการประ เภทบนเทง

27 (21.4) 51 (40.5) 20 (15.9) 22 (17.5) 6 (4.8) 3.56 ระดบสง

การโฆษณา 24 (19.0) 40 (31.7) 26 (20.6) 29 (23.0) 7 (5.6) 3.36 ร ะ ด บป า นกลาง

ตารางท 4.9 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางเมอจ าแนกตามการใชเวลาในการชม

รายการโทรทศนประเภทตาง ๆ ใน 1 สปดาหพบวา ประเภทขาวกลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการโทรทศนมจ านวนมากทสดคอ1-2 ชม./วน คดเปนรอยละ 46.6 รองลงมาคอชมในจ านวนมากกวา2 ชม./วนคดเปนรอยละ 25.4 และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 1.6

ประเภทความรกลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการโทรทศนมจ านวนมากทสดคอ1-2 ชม./วน คดเปนรอยละ 46.6 รองลงมาคอชมในจ านวนมากกวา2 ชม./วนคดเปนรอยละ 18.3 และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 4.8 ประเภทความคดกลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการโทรทศนมจ านวนมากทสดคอ 30-59 นาท/วน คดเปนรอยละ 28.6 รองลงมาคอชมในจ านวน1-2 ชม./วนคดเปนรอยละ 27.0 และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 4.8 ประเภทบนเทงกลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการโทรทศนมจ านวนมากทสดคอ1-2 ชม./วนคดเปนรอยละ 40.5 รองลงมาคอชมในจ านวนมากกวา2 ชม./วนคดเปนรอยละ 21.4 และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 4.8 ประเภทโฆษณากลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการโทรทศนมจ านวนมากทสดคอ1-2 ชม./วนคดเปนรอยละ 31.7 รองลงมาคอชมในจ านวนนอยกวา 30 นาท/วนคดเปนรอยละ 31.0 และนอยทสดคอไมชมเลยคดเปนรอยละ 5.6 โดยภาพรวมกลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการโทรทศนในรอบ 1 สปดาหอยในระดบสง โดยชมรายการประเภทขาวมากทสด (คาเฉลย 3.82) รองลงมาคอประเภทบนเทง (คาเฉลย 3.56) สวนรายการประเภทโฆษณากลมตวอยางใชเวลาในการชมรายการนอยทสด (คาเฉลย 3.36) ตอนท 3. การน าเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน

การศกษาสวนนเปนการศกษาเกยวกบการน าเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของกลมตวอยาง ผลการวจยมรายละเอยดในตารางตอไปน

ตารางท 4.10 ขอมลเกยวกบการน าเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน

ประเภทรายการโทรทศน

ระดบการน ามาใชในการเรยนการสอน

76-100 % 51-75 % 26-50 % 1-25 % ไมใชเลย คาเฉลย

ระดบการ

น ามา ใช

รายการประเภทขาว 51 (40.5)

50 (39.7)

15 (11.9)

8 (6.3)

2 (1.6)

4.11 ระดบสง

รายการประเภทความร 40 (31.7)

59 (46.8)

18 (14.3)

9 (7.1)

0 (0.0)

4.03 ระดบสง

ร า ย ก า ร ป ร ะ เ ภ ทความคด

33 (26.2)

58 (46.0)

26 (20.6)

8 (6.3)

1 (0.8)

3.90 ระดบสง

รายการประเภทบนเทง 32 (25.4)

46 (36.5)

34 (27.0)

11 (8.7)

3 (2.4)

3.74 ระดบสง

การโฆษณา 31 (24.6)

40 (31.7)

28 (22.2)

20 (15.9)

7 (5.6)

3.54 ระดบสง

จากตารางท 4.10 จ านวนและรอยละของกลมตวอยางเมอจ าแนกตามระดบการน าเนอหา

สาระจากการชมราการโทรทศนทกประเภทมาใชในการเรยนการสอนพบวา ประเภทขาวกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน76-100 % มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 40.5 รองลงมาคอ51-75 %คดเปนรอยละ 39.7 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 1.6 ประเภทความรกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 46.8 รองลงมาคอ76-100 % คดเปนรอยละ 31.7 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 0 ประเภทความคดกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 46.8 รองลงมาคอ76-100 % คดเปนรอยละ 31.7 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 0

ประเภทบนเทงกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 36.5 รองลงมาคอ26-50 % คดเปนรอยละ 27.0 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 2.4 ประเภทโฆษณากลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 31.7 รองลงมาคอ 76-100 % คดเปนรอยละ 24.6 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 5.6 โดยภาพรวมกลมตวอยางน าเอาปรมาณเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนอยในระดบสง โดยน าเอาเนอหาสาระจากรายการประเภทขาวมาใชในการเรยนการสอนมากทสด (คาเฉลย 4.11) รองลงมาคอประเภทความร (คาเฉลย 4.03) สวนรายการประเภทโฆษณากลมตวอยางน าเอาปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอนนอยทสด (คาเฉลย 3.54) ตารางท 4.11 การน าเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน

ดวยวธการตาง ๆ

ว ธ ก า ร น า ม า ใ ชประโยชนในการเรยนการสอน

ระดบการน ามาใชในการเรยนการสอน

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

คาเฉลย

ระดบการน ามาใชประโยชน

1. จ ด บ น ท ก ย อ แ ล วน ามาเลาใหนกศกษาฟง

12 (9.5)

32 (25.4)

50 (39.7)

19 (15.1)

13 (10.3)

3.09 ระดบปานกลาง

2. บ น ท ก ร า ย ก า รโทรทศนแลวน ามาใหนกศกษาชม

41 (32.5)

41 (32.5)

31 (24.6)

27 (21.4)

16 (12.7)

3.03 ระดบปานกลาง

3. ใหนกศกษาตดตามข า วสารต า ง ๆ จ ากรายการโทรทศนแลวสรปบนทกน ามาสง

18 (14.3)

46 (36.5)

38 (30.2)

16 (12.7)

8 (6.3)

3.40 ระดบปานกลาง

ตารางท 4.11 การน าเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนดวยวธการตาง ๆ (ตอ)

ว ธ ก า ร น า ม า ใ ชประโยชนในการเรยนการสอน

ระดบการน ามาใชในการเรยนการสอน

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

คาเฉลย

ระดบการน ามาใชประโยชน

4. น า เ น อ ห า จ า กร า ย ก า ร ม า ใ ชประกอบการเรยนการส อ น เ ฉ พ า ะ ก ร ณ ทเนอหานนสอดคลองกบวชาทสอนเทานน

35 (27.0)

58 (46.0)

25 (19.8)

8 (6.3)

0 (0.0)

3.95 ระดบสง

5. น าเนอหาทเปนประโยชนจากรายการโทรทศนมาสอนแทรกในการเรยนการสอนอยเสมอไมวาเนอหานนจะสอดคลองกบวชาทสอนหรอไมกตาม

33 (26.2)

54 (42.9)

30 (23.8)

8 (6.3)

1 (0.8)

3.95 ระดบสง

ตารางท 4.11 พบวากลมตวอยางมการชมรายการโทรทศนแลวน ามาใชประโยชนโดยรวมอยในระดบกลาง โดยมการน าเนอหาจากรายการมาใชประกอบการเรยนการสอนเฉพาะกรณทเนอหานนสอดคลองกบวชาทสอนและน าเนอหาทเปนประโยชนจากรายการโทรทศนมาสอดแทรกในการเรยนการสอนอยเสมอไมวาเนอหานนจะสอดคลองกบวชาทสอนหรอไมกตามมาใชประโยชนสงทสด (คาเฉลย 3.95) รองลงมาคอใหนกศกษาตดตามขาวสารตาง ๆ จากรายการโทรทศนแลวสรปบนทกน ามาสง (คาเฉลย 3.40) สวนการน ามาใชประโยชนนอยทสดคอ บนทกรายการโทรทศนแลวน ามาใหนกศกษาชม (คาเฉลย 3.03)

ตารางท 4.12 รายการโทรทศนมสวนชวยในการเรยนการสอนเพยงใด

มสวยชวยในการเรยนการสอน

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

คาเฉลย

ระดบการมสวยชวยในการ

เรยนการสอน

1.ชวยใหการเรยนการสอนมความสนกสนาน และท าใหนกศกษาเขาใจบทเรยนดขน

35 (27.8)

72 (57.1)

15 (11.9)

3 (2.4)

1 (0.8)

4.09 ระดบสง

2.ท า ใ ห อ า จ า ร ย แ ล ะน ก ศ ก ษ า ม ก า ร พ ฒ น าตนเองสอดคลองกบการเปล ยนแปลงและความเจรญกาวหนาของสงคมมากยงขน

34 (27.0)

71 (56.3)

17 (13.5)

3 (2.4)

1 (0.8)

4.06 ระดบสง

3.ท าใหอาจารยสามารถเลอกน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศนมาชวยเสรมในการเรยนการสอนในเนอหาเกยวของ

32 (25.4)

60 (47.6)

29 (23.0)

5 (4.0)

0.00 3.94 ระดบสง

4.เนอหาสาระตาง ๆ ในรายการโทรทศนมสาระและเ อออ านวยแกการน ามาใช พฒนาการเรยนการสอน

35 (27.8)

58 (46.0)

27 (21.4)

5 (4.0)

1 (0.8)

3.95 ระดบสง

ตารางท 4.12 รายการโทรทศนมสวนชวยในการเรยนการสอนเพยงใด (ตอ)

มสวยชวยในการเรยนการสอน

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

คาเฉลย

ระดบการมสวยชวยในการ

เรยนการสอน

5.เนอหาสาระตาง ๆ ในรายการโทรทศนมสวนชวยใหนกศกษาใชเปนตวอยางในการผลตงานทางนเทศศาสตร

27 (21.4)

44 (34.9)

35 (27.8)

17 (13.5)

3 (2.4)

3.60 ระดบสง

จากตารางท 4.12 พบวากลมตวอยางหลงจากชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ แลวน ามา

ชวยในการเรยนการสอนโดยรวมอยในระดบสง โดยชวยใหการเรยนการสอนมความสนกสนาน และท าใหนกศกษาเขาใจบทเรยนดขนมากทสด (คาเฉลย 4.09) รองลงมาคอท าใหอาจารยและนกศกษามการพฒนาตนเองสอดคลองกบการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนาของสงคมมากยงขน (คาเฉลย 4.06) สวนเนอหาสาระตาง ๆ ในรายการโทรทศนมสวนชวยใหนกศกษาใชเปนตวอยางในการผลตงานทางนเทศศาสตร (คาเฉลย 3.60)

ตอนท 4 ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานขอท 1 พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการน า

รายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร

ตารางท 4.13 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน

ตวแปร/คาสถต การน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการ

สอน

พฤ ต ก ร ร ม ก า ร ร บ ช ม ร า ย ก า รโทรทศน

จ านวน คาสมประสทธสหสมพนธ ระดบนยส าคญ

126 .540** .000 ** มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางท 4.11 พบวาพฤตกรรมการรบชมรายการมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 หมายความวาคณาจารยคณะนเทศศาสตรมพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนมากกจะมการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนมากตามไปดวย

ผลการวจยสวนทสอง

ผลจากการสมภาษณแบบเจาะลกคณาจารยผเชยวชาญดานนเทศศาสตรทง 6 ทาน ลวนมประสบการณการสอนและการวจยในดานนเทศศาสตรมากกวา 10 ป สงกดมหาวทยาลยของรฐจ านวน 4 คน มหาวทยาลยเอกชน 2 คน แตละคนลวนมประสบการณการสอนตางสาขาวชากน ไดแก สาขาวชาวทยโทรทศน 1 คน สาขาวชาวทยโทรทศนและภาพยนตร 1 คน สาขาวชาวาทวทยาและสอสารการแสดง 1 คน สาขาวชาการประชาสมพนธ 1 คน สาขาวชาบรหารนวตกรรมการสอสาร 1 คน สาขาวารสารสนเทศ 1 คน อาจารยทง 6 ทาน คดวาพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนและการใชประโยชนรายการโทรทศนในการเรยนการสอนของอาจารยแตละสาขาวชามความแตกตางกน

- อาจารยทางดานวทยโทรทศน และภาพยนตร คดวาการสอนในหองปฏบตการและการสอนผลตรายการโทรทศนตองน าตวอยางรายการโทรทศนมาสอนดานกระบวนการผลตทงเบองหนาและเบองหลง และดานเนอหารายการตองดรายการหลากหลายรปแบบ ซงมวธผลตทแตกตางกน

- อาจารยดานวาทวทยาและสอสารการแสดง เหนวา พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนตางจากสาขาวชาอน ตรงท วาทวทยาจะดจรตในการฟงการพด คอ ศกษาเนอหา การรายงานขาวประชาสมพนธ การสมภาษณ หรอการโตตอบในละครโทรทศน สงเกตวธคดของตวละคร ในดานการสอสารภายในตนเอง และการสอสารระหวางบคคล (Intra and Interpersonal communication) ดวธการโตตอบ

- การปฏสมพนธ ของตวละคร - ในดานขาว จะดขาวลกไปถงการตอบค าถามและการใหขาววาท าไมถงพดแบบน

วเคราะหตวละครในขาว ทงความคด เบองหลง การพด - อาจารยดานการประชาสมพนธ คดวาพฤตกรรมการดโทรทศนของอาจารยทาง

ประชาสมพนธตางจากสาขาอน ตรงทจะดเนอเรองการล าดบรายการ ศกษาเนอหา (Content) และกระแสสงคม (Trend) วาปจจบนผคนสนใจอะไร เพอน ามาปรบใชในงานประชาสมพนธได

- อาจารยดานวารสารสนเทศ คดวาตางกนเพราะการสอนภาควชาวารสารสนเทศ จะสนใจทงวธการผลตรายการและเนอหา วธการผลตรายการจะมงศกษาการรอยเรยงเรอง เลาเรอง การเปดเรอง วธการเกบขอมลมาน าเสนอ ความเชอถอในแหลงขาว ดานเนอหา กจะดเรองประเดนขาว แหลงขาวและการตรวจสอบความถกตองของขาว

- สวนอาจารยสาขาวชาบรหารนวตกรรมการสอสาร มความเหนแตกตางจากสาขาวชาอนเปนอยางมาก เพราะวชาทสอนเปนการบรหารกจการวทยโทรทศน จะดวา ทวแตละชองมจดเดนอยางไร มวธการในการสรางเนอหาอยางไร เพอเปนจดแขงขนกบชองอน เชน อมรนทร เนน Life Style, PPTV เนนการเดนทางทองเทยวสารคด, Work Point เนนบนเทงและเกมส เปนตน พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศน คณาจารยผเชยวชาญทง 6 ทาน มพฤตกรรม การรบชมรายการโทรทศน ไมแตกตางกนมากนก คอ จะดรายการโทรทศนทกวน วนละ 2 ชวโมงหรอมากกวานน และชมรายการแทบทกประเภทตามความชอบสวนตว ท งขาว สารคดเชงขาว รายการบนเทง ละคร ทอลคโชว และรายการทเปนกลาวถง/สนใจในขณะนน ๆ และจะจดจอเปนพเศษในชวงทตองเตรยมเนอหาเพอไปสอนนกศกษา โดยจะชมรายการโทรทศนทงของไทยและของตางประเทศ รายการโทรทศนชวยการเรยนการสอนทางนเทศศาสตร ดานผลตรายการโทรทศน และดานเนอหาสาระรายการโทรทศน อาจารยผเชยวชาญทง 6 ทาน ม 3 ทานจากสาขาวทยโทรทศนภาพยนตรและบรหารนวตกรรม ตอบวา สนใจตงใจดกระบวนการผลตรายการและการประเมน

คณภาพรายการ ดมมกลองวธการน าเสนอตาง ๆ โดยเฉพาะรายการทไดรบรางวล สวนอาจารยสาขาวาทวทยาและสอสารการแสดง และการประชาสมพนธ มงดเนอหาสาระมากกวากระบวนการผลต โดยเฉพาะอาจารยทางวาทวทยาจะน าเนอหาของรายการไปใชเปนตวอยางในการสอนทฤษฎ Interpersonal Communication และการสมภาษณและการตอบค าถามตาง ๆ สวนอาจารยทางวารสารสนเทศ จะสนใจประเดนขาวทเลอกมา วธการเกบขอมล การยกแหลงขาว วธการรอยเรยงเรอง การเปดเรองและการตรวจสอบแหลงทมาของขาวรวมทงการละเมดสทธมนษยชนและความเปนสวนตวของแหลงขาว การน ารายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนทางนเทศศาสตร อาจารยผเชยวชาญทง 5 ทาน จะน ารายการโทรทศนไปใชในการเรยนการสอนแตกตางกน - อาจารยทางดานวทยโทรทศน ดรายการโทรทศนตามวชาทจะสอนแลวสนใจกจะยอนดในยทป โทรทศนออนไลน แลวดาวนโหลดรายการเกบไวใชสอนในหองใหนกศกษาด /ชมพรอมกนแลวอภปรายลกษณะรายการ จากนนตงเปนโจทยใหนกศกษาผลตรายการตามความคดของเดกเองวาจะผลตออกมาแบบไหน

- อาจารยทางดานวทยโทรทศนและภาพยนตร ดาวนโหลดรายการมาเปนชวง ๆ ตงแต Title กราฟกน าเขารายการ การวอยซเสยง น าไปเปดใหนกศกษาดในหองเรยน เพอเปนตวอยางใหนกศกษาผลตรายการตามรปแบบทด ๆ และเกบงานทไมเหมาะสม มาใชสอนเปนตวอยางทไมด สวนเนอหาของรายการกเอามาเปนตวอยางประกอบการสอนดวย - อาจารยดานวาทวทยาและสอสารการแสดง ดจากรายการโทรทศนแลวเกดความสนใจจะเขาไปใน Youtube และทวออนไลน เพอดยอนแลวจะเกบภาพหนาจอ (Capture) เปนตอน ๆ เปนตวอยางใหนสตวเคราะหประกอบทฤษฎ รวมทงศกษาความขดแยง (Conflict) ทางสหนาและค าพด (ภายใน+ภายนอก) บางครงจะสงใหนสตท าการบานจากการหาตวอยางความสมพนธการสอสารระหวางบคคล ระหวางเพอน ครก ครอบครว กลมตาง ๆ จาก ขาว ละคร MV เพลง และภาพยนตร น าเสนอเพออภปรายในชนเรยน อาจารย จะวเคราะหจดยนของชอง T.V. วา ขาวเดยวกน สอออกมาจากสถานตางกนจะมเนอหาตางกนอยางไร (ชองไหนพดได/พดอะไร ชองไหนพดไมได/ไมพดอะไร)

- อาจารยดานประชาสมพนธ รายการโทรทศนมประโยชนกบการเรยนการสอนมาก ขณะดถาเหนวาอะไรทนาสนใจกจะจ าและน ามาใชสอนโดยยกตวอยางเลาใหนกศกษาฟง เชน เนอหาขาวประชาสมพนธการประชาสมพนธในภาวะวกฤต กจะเอามาเปนตวอยาง ถาเปนโฆษณาทน าสนใจจะดาวนโหลดในยทป สวนมากสนใจเฉพาะโฆษณาตางประเทศ เพราะท าไดดกวาโฆษณาไทย จะใชโทรทศนออนไลนและยทปในการหาโฆษณาและงานประชาสมพนธเหลานน

- อาจารยดานบรหารนวตกรรมการสอสาร ดรายการโทรทศนแลวจ ามาเลาใหนกศกษาฟงและสงการบานใหนกศกษาจบสลากเลอกชอง TV. ใหไปดมาแลวศกษาละเอยดแลวน ามาวพากษใน

หองเรยน โดยอาจอดคลปมาแลวมาเปดทเครอง Notebook ประจ าหองเรยน ขนจออภปรายในหองเรยนรวมกน

- อาจารยทางดานวารสารสนเทศ อาจารยผสอนจะเขาไปดคลปทสนใจสวนมากจากตางประเทศแลวอดคลปใหนสตดและอภปรายรวมกนในชนเรยน นอกจากนนยงสงใหนสตหาคลป ขาว สารคด ตามโจทยทตงมาอภปรายรวมกน ซงมทงงานกลมและงานเดยว สรปไดวารายการโทรทศนยงมความจ าเปนส าหรบการเรยนการสอนทางนเทศศาสตรมาก แตกตางกนไปตามรายวชาทสอนและความสนใจของอาจารยผสอน

ทงนผวจยขอน าเสนอลกษณะรายการทชมและวธการน าไปใชในการสอนทางนเทศศาสตรของอาจารยผเชยวชาญทง 6 ทาน ดงตารางท 4.14

ตารางท 4.14 ลกษณะรายการทชมและวธการน าไปใชในการสอนทางนเทศศาสตรของอาจารย

ผเชยวชาญสาขาตาง ๆ

สาขาวชา ความถในการรบชม

ลกษณะรายการทชม น าไปใชในการสอนทางนเทศ

อยางไร

วทยโทรทศน 1-2 ชม. ขาวและสารคดเชงขาว เลอกชมรายการตามวชาทจะน าไปสอนดวยวธดาวนโหลดรายการจาก youtube

ภาพยนตร 1-2 ชม. ขาว Title กราฟก voice น า ไป เป ด ให น กศ กษาชม เป นตวอยางใหผลตรายการ เกบงานทไมเหมาะสมมาเปนตวอยางทไมด

วาทวทยา 1-2 ชม. ขาว มวสควดโอเพลง ภาพยนตร

เกบภาพหนาจอเปนตวอยางใหนกศกษาวเคราะหความขดแยงทางสหนา ค าพด การสอสารระหวางบคคล น าไปอภปรายในชนเรยน

ตารางท 4.14 ลกษณะรายการทชมและวธการน าไปใชในการสอนทางนเทศศาสตรของอาจารยผเชยวชาญสาขาตาง ๆ (ตอ)

สาขาวชา ความถในการรบชม

ลกษณะรายการทชม น าไปใชในการสอนทางนเทศ

อยางไร ประชาสมพนธ 1-2 ชม. ขาวประชาสมพนธ โฆษณา

ไทยและตางประเทศ เกบเนอหามาเปนตวอยาง ดาวนโหลดจาก Youtube ใหนกศกษาอ ภ ป ร า ย โ ด ย เ ฉ พ า ะ ข า วประชาสมพนธในภาวะวกฤต

บรหารนวตกรรมการสอสาร

1-2 ชม. ดรายการโทรทศน แยกเปนสถาน เพอศกษาการบรหารสถานโทรทศน

ใหนกศกษา จบฉลากเลอกชองทว แลวน ามาวพากษทกรายการในแตละชอง

วารสารสนเทศ 1-2 ชม. ขาว สารคดไทยและตางประเทศ

อาจารย ผ ส อน เข า ไปด คล ปทน าสนใจ อดคล ปมาอภปรายรวมกน ใหโจทย นกศกษา ท างานขาวทงงานกลมและงานเดยว

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาเรอง “พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร ” ประกอบดวยการศกษาวจยสองสวนคอ สวนทหนงเปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชการสมภาษณแบบเจาะลก สวนทสองเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ในรปแบบการวจยเชงส ารวจ (Questionnaire) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ซงเปนการเกบขอมลแบบครงเดยว มวตถประสงคในการศกษาวจยดงน

1. เพอศกษาพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรสงกดสถาบนอดมศกษา

2. เพอศกษาการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรสงกดสถาบนอดมศกษา

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรสงกดสถาบนอดมศกษา

4. เพอศกษาการใชประโยชนรายการโทรทศนเชงลกของคณาจารยคณะนเทศศาสตรแยกตามสาขาตาง ๆ ทงนไดมการตงสมมตฐานการวจยไว 1 ประการ คอ

1. พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรสงกดสถาบนอดมศกษา 5.1 สรปผลการวจย สวนท 1

1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง กลมตวอยางทท าการศกษาจ านวน 126 คน แบงเปนชายและหญงทอยในชวงอายระหวาง

31-40 ป มากทสดนอกจากนสวนใหญมการศกษาในระดบปรญญาโท มรายไดเฉลยตอเดอน 30,001-20,000 บาท และมประสบการณในการสอน 3-5 ปมากทสด

2. พฤตกรรมการชมรายการโทรทศน กลมตวอยางมพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมากทสดคอทกวน ระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนในแตละครงมากทสดคอ 1-2ชวโมงตอวน โดยรายการประเภทขาวทชมและน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอนมากทสด ทชมรองลงมาคอรายการประเภทโฆษณา และทชมนอยทสดคอรายการประเภทความคด

3. การน าเอาเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน กลมตวอยางน าเอาเนอหาสาระของการชมรายการประเภทขาวมาใชประโยชนในการเรยน

การสอนโดยประเภทขาวทกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน76-100 % มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 40.5 รองลงมาคอ51-75 %คดเปนรอยละ 39.7 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 1.6 ประเภทความรกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 46.8 รองลงมาคอ76-100 % คดเปนรอยละ 31.7 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 0 ประเภทความคดกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 46.8 รองลงมาคอ76-100 % คดเปนรอยละ 31.7 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 0 ประเภทบนเทงกลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 36.5 รองลงมาคอ26-50 % คดเปนรอยละ 27.0 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 2.4 ประเภทโฆษณากลมตวอยางทน าปรมาณเนอหาสาระมาใชในการเรยนการสอน51-75 %มจ านวนมากทสดคดเปนรอยละ 31.7 รองลงมาคอ 76-100 % คดเปนรอยละ 24.6 และนอยทสดคอไมใชเลยคดเปนรอยละ 5.6

ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานขอท 1 พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร ผลการทดสอบสมมตฐานขอท 1 พบวาพฤตกรรมการสอสารมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 หมายความวาคณาจารยคณะนเทศศาสตรมพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนมากกจะมการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนมากตามไปดวยซงเปนความสมพนธเชงบวก

การทกลมตวอยางจะเลอกน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ มาใชประโยชนในการเรยนการสอนในระดบทนอยหรอมากนน อาจขนอยกบระดบความสนใจเนอหาประเภทตาง ๆ ในรายการโทรทศนของอาจารยแตละคนวามมากหรอนอยแคไหน ถาระดบความสนใจมมากกยอมน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศน มาใชประโยชนในการเรยนการสอนมากเชนกน สรปผลการวจยสวนท 2

การน ารายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนทางนเทศศาสตร อาจารยผเชยวชาญทง 5 ทาน จะน ารายการโทรทศนไปใชในการเรยนการสอนแตกตางกน - อาจารยทางดานวทยโทรทศน ดรายการโทรทศนตามวชาทจะสอนแลวสนใจกจะยอนดใน ยทป โทรทศนออนไลน แลวดาวนโหลดรายการเกบไวใชสอนในหองใหนกศกษาด /ชมพรอมกนแลวอภปรายลกษณะรายการ จากนนตงเปนโจทยใหนกศกษาผลตรายการตามความคดของเดกเองวาจะผลตออกมาแบบไหน

- อาจารยทางดานวทยโทรทศนและภาพยนตร ดาวนโหลดรายการมาเปนชวง ๆ ตงแต Title กราฟกน าเขารายการ การวอยซเสยง น าไปเปดใหนกศกษาดในหองเรยน เพอเปนตวอยางใหนกศกษาผลตรายการตามรปแบบทด ๆ และเกบงานทไมเหมาะสม มาใชสอนเปนตวอยางทไมด สวนเนอหาของรายการกเอามาเปนตวอยางประกอบการสอนดวย

- อาจารยดานวาทวทยาและสอสารการแสดง ดจากรายการโทรทศนแลวเกดความสนใจจะเขาไปใน Youtube และทวออนไลน เพอดยอนแลวจะเกบภาพหนาจอ (Capture) เปนตอน ๆ เปนตวอยางใหนสตวเคราะหประกอบทฤษฎ รวมทงศกษาความขดแยง (Conflict) ทางสหนาและค าพด (ภายใน+ภายนอก) บางครงจะสงใหนสตท าการบานจากการหาตวอยางความสมพนธการสอสารระหวางบคคล ระหวางเพอน ครก ครอบครว กลมตาง ๆ จาก ขาว ละคร MV เพลง และภาพยนตร น าเสนอเพออภปรายในชนเรยน อาจารย จะวเคราะหจดยนของชอง T.V. วา ขาวเดยวกน สอออกมาจากสถานตางกนจะมเนอหาตางกนอยางไร (ชองไหนพดได/พดอะไร ชองไหนพดไมได/ไมพดอะไร)

- อาจารยดานประชาสมพนธ รายการโทรทศนมประโยชนกบการเรยนการสอนมาก ขณะดถาเหนวาอะไรทนาสนใจกจะจ าและน ามาใชสอนโดยยกตวอยางเลาใหนกศกษาฟง เชน เนอหาขาวประชาสมพนธการประชาสมพนธในภาวะวกฤต กจะเอามาเปนตวอยาง ถาเปนโฆษณาทนาสนใจจะดาวนโหลดในยทป สวนมากสนใจเฉพาะโฆษณาตางประเทศ เพราะท าไดดกวาโฆษณาไทย จะใชโทรทศนออนไลนและยทปในการหาโฆษณาและงานประชาสมพนธเหลานน

- อาจารยดานบรหารนวตกรรมการสอสาร ดรายการโทรทศนแลวจ ามาเลาใหนกศกษาฟงและสงการบานใหนกศกษาจบสลากเลอกชอง TV. ใหไปดมาแลวศกษาละเอยดแลวน ามาวพากษใน

หองเรยน โดยอาจอดคลปมาแลวมาเปดทเครอง Notebook ประจ าหองเรยน ขนจออภปรายในหองเรยนรวมกน

- อาจารยทางดานวารสารสนเทศ อาจารยผสอนจะเขาไปดคลปทสนใจสวนมากจากตางประเทศแลวอดคลปใหนสตดและอภปรายรวมกนในชนเรยน นอกจากนนยงสงใหนสตหาคลป ขาว สารคด ตามโจทยทตงมาอภปรายรวมกน ซงมทงงานกลมและงานเดยว สรปไดวารายการโทรทศนยงมความจ าเปนส าหรบการเรยนการสอนทางนเทศศาสตรมาก แตกตางกนไปตามรายวชาทสอนและความสนใจของอาจารยผสอน 5.2 อภปรายผลการวจย

อภปรายผลการวจยสวนท 1 1. พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศน ผวจยวเคราะหไดวาการทกลมตวอยางชมรายการประเภทขาวมากทสด อาจเนองจาก

ตองการเปนผททนเหตการณ ทนสมย และรอบรมากกวามงหวงเพอนไปใชสอน สวนรายการประเภทความรนน แมวากลมตวอยางมพฤตกรรมการชมรายการดงกลาวไมมากแตมระดบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนอยในระดบรองจากรายการประเภทขาว อาจเปนเพราะรายการประเภทความรนนแมจะไมไดชมมากนก แตหากชวงเวลาทไดชมมรายการเปนทสนใจ อาจารยผสอนกจะน ามาใชประกอบการสอนได และการชมรายการประเภทความรนนกลมตวอยางอาจมงหวงทจะเพมพนความร หรอกอใหเกดความคดใหม ๆ และมงน าไปประกอบการเรยนการสอนตอไป ซงสอดคลองกบแนวคดเกยวกบพฤตกรรมการเปดรบสารของผชม ตามแนวคดของวลเบอร ชแรมม (1973) กลาวถงการเลอกรบสารของผรบสารวา ผรบสารจะเลอกเปดรบ เลอกสนใจ เลอกจดจ าสาร และจะมการประเมนสารประโยชนของขาวสารโดยผรบสารแสวงหาขาวสารเพอสนองจดประสงคของตนอยางใดอยางหนง และในการทกลมตวอยางจะเลอกชมรายการประเภทใดหรอเลอกเปดรบสารประเภทใดนนมความสอดคลองกบปจจยหลกทมความสมพนธตอการเปดรบสารของผรบสาร ตามแนวคดของเบอรโล (1960) คอทกษะในการสอสาร ทศนคตของผรบสารจะถอดรหสขาวสารอยางไร ระดบความรระบบสงคมและวฒนธรรม ซงจะสงผลใหกลมตวอยางเลอกทจะชมรายการประเภทตาง ๆ แตกตางกนออกไป กลมตวอยางจะเลอกสรรเนอหาสาระจากรายการโทรทศน ทตวเองเลอกชมแลวเหนวาเปนประโยชน กจะน ามาถายทอดใหกบนกศกษาตอไป การทกลมตวอยางมพฤตกรรมการรบชมรายการขาวมากทสดนน ผวจยมความเหนวาพฤตกรรมของคณาจารยคณะนเทศศาสตรสอดคลองทฤษฎงานวจยและแนวคดหลายคนไดแก แนวคดของเมอรลลลและโลเวนสไตน (1971) ทวา เราเปดรบขาวสารเพราะความอยากรอยากเหน เปนสญชาตญาณของมนษยทตองการรบรขาวสาร เพอตอบสนองความอยากรของตนและสอดคลอง

กบแนวคดของ Charles Atkin (1973) ทวาปจเจกชนมความตองการขาวสาร เพราะมระดบความตองการอยากรสงแวดลอมภายนอกเพอลดความไมรหรอไมแนใจของปจเจกบคคล เปนเครองมอชวยในการตดสนใจ เพมพนความร ความคด และการแกปญหาตาง ๆ ในชวตประจ าวน นอกจากนนขาวสารยงชวยสนบสนนทศนคต หรอความคดทมอยเดมและน าไปใชประโยชนในทางอน ๆ ซงในทนคอ น าขอมลไปใชในการเรยนการสอนในคณะนเทศศาสตรสถาบนตาง ๆ นอกจากนนยงสอดคลองกบแมคเควลและคณะ (1972) ทกลาวถงความตองการของผขมประเภท Educational Appeal ทกลาววา การดโทรทศนเพอรบขาวสารเปนการเพมความรเกยวกบตนเอง และโลกภายนอก ตอใหเกดการปรบปรงตวเองเพราะขาวทไดรบ ชวยใหทนโลกทนเหตการณ และท าใหบคคลมความสามารถมากขนกวาเดม ซงสอดคลองกบงานวจยของ นรสรา ขนจนทร (2552) ทวาพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนของสถานไทยพบเอสของประชาชน กทม. จะสนใจรายการขาวมากทสด หากน าผลการสมภาษณเชงลกมาอภปรายประกอบ จะพบวาคณาจารยผเชยวชาญทง 6 ทาน จะมพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนประเภทขาวสารมากทสด ทงขาวจากสถานไทยและตางประเทศ โดยดทงกระบวนการผลตรายการ และเนอหาของรายการ เพอน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอนดานนเทศศาสตร และตอบสนองความสนใจสวนตว

2. การน าเอาเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน ผลการวจย จากตารางท 4.10 และ 4.11 ปรากฏวาอาจารยคณะนเทศศาสตร น าเนอหาสาระจากรายการขาว ไปใชประโยชนมากทสด รองลงมา คอ รายการประเภทความร และรายการบนเทง ทนอยทสด คอรายการโฆษณา การทอาจารยผสอนน าเนอหามาจากรายการขาวไปใชประโยชนในการเรยนการสอนมากทสด สอดคลองกบงานวจยของ พรชย แผนชยภม (2558) และนรสรา ขนจนทร (2552) ทวาผชมมความพงพอใจรบชมรายการขาวในระดบมากเนองจากผน าเสนอรายการ เนอหารายการ รปแบบรายการทนาสนใจและเปนการรบชมเนอหาความร โดยกลมตวอยางใหความส าคญกบบคลากรผประกาศขาวมากทสด ซงสอดคลองกบแนวคดของยบล เบญจรงคกจ (2528) และพระ จรโสภณ (2530) ซงเปนอาจารยอาวโสทางนเทศศาสตร กไดใหขอมลสรปวาการเลอกสรรในการบสารนนผรบสารจะเลอกรบขาวสารทมการตระเตรยมอยางพถพถนและใชผถายทอดทมความสามารถ และความนาเชอถอสง ซงผรบสารกจะเลอกรบแตกตางกนตามประสบการณ ความตองการ ความเชอ และทศนคตทไมเหมอนกน ผลการวจยในขอนสอดคลองกบผลการสมภาษณเชงลก คณาจารยผเชยวชาญ 6 คน ซงมาจากตางสาขาวชา ลวนชมรายการขาวมากทสด อาจารยทางวทยโทรทศน และภาพยนตรจะด

กระบวนการผลต การเปดรายการขาว เปนส าคญพรอมดเนอหาขาวประกอบ อาจารยทางวาทวทยาและวารสารสนเทศจะดวธการตงประเดนขาว การตงค าถามสมภาษณและวธการตอบค าถาม สวนประเดนทคณาจารยนเทศศาสตรน ามาใชประโยชนนอยทสด คอการโฆษณานน คณาจารยผเชยวชาญทางการโฆษณาประชาสมพนธ กลบเหนวาใชประโยชนจากงานโฆษณามาก โดยใชเปนกรณศกษา หรอเปนตวอยางใหนสตนกศกษา สาขาการโฆษณาและการประชาสมพนธดเปนตวอยางและฝกวเคราะหรวมกน ผลการวจยเชงปรมาณและการสมภาษณเชงลกในประเดนรายการโฆษณานไมเปนไปในทศทางเดยวกนอาจเนองมาจากการวจยเชงปรมาณใชประชากรตวอยางเปนอาจารยนเทศศาสตรทกสาขาวชารวมกน แตการสมภาษณเชงลกแยกสมภาษณตามสาขาวชา ซงไดผลการใชประโยชนทแตกตางกน สวนการน าเนอหาสาระการชมรายการโทรทศนไปใชประโยชนในการเรยนการสอนดวยวธการตาง ๆ นน ผลปรากฏวากลมตวอยางมการชมรายการโทรทศนแลวน ามาใชประโยชนโดยรวมอยในระดบกลาง โดยมการน าเนอหาจากรายการมาใชประกอบการเรยนการสอนเฉพาะกรณทเนอหานนสอดคลองกบวชาทสอน และน าเนอหาทเปนประโยชนจากรายการโทรทศนมาสอดแทรกในการเรยนการสอนอยเสมอไมวาเนอหานนจะสอดคลองหรอไม มาใชประโยชนสงสดรองลงมา คอ ใหนกศกษาตดตามขาวสารจากรายการ TV. แลวสรปบนทกสง สวนทนอยทสด คอ การบนทกรายการโทรทศนแลวน ามาใหนกศกษาชม ในประเดนนสอดคลองกบ อนนตธนา องกนนท (2525) ทวาการศกษาปจจบนตองใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณมากกวาการเรยนรในหองเรยนเพยงอยางเดยว ใหโอกาสแกผเรยนไดปรบปรงพฒนาตนเองใหทนกบการเปลยนแปลงทางสงคมดวย ซงขาวทางโทรทศนสามารถเพมประสบการณนได การน าเนอหาทเปนประโยชนในรายการโทรทศนมาสอดแทรกในการเรยนการสอนอยเสมอ ทงทสอดคลองและไมสอดคลองกบรายวชานน ซงสอดคลองกบแนวคดของอนนตธนา องกนนท (2525) ทวา โทรทศนชวยพฒนาการศกษา โดยชวยสรางทศนคตตาง ๆ ใหกบผด เปนสอการสอนทด มสวนชวยใหผเรยนเกดการปรบปรงและพฒนาดานตาง ๆ ในสงคม และสอดคลองกบ บ ารง สขพรรณ (2525) ทวา โทรทศนเพมความสมบรณแกบทเรยน ใหตวอยางทไมอยในหนงสอเรยนทสมพนธกบโลกภายนอก ชวยแพรกระจายความรดานตาง ๆ สคนหมมาก ท าใหสามารถน าไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได และสอดคลองกบ สรพงศ โสธนะเสถยร (2533) ทวา เราสามารถใชสอโทรทศนเปลยนพฤตกรรมของผเรยน ในการสรางทศนคตใหคนยอมรบและแพรนวตกรรม ชวยก าหนดวาระในสงคม และพอกพนระบบความเชอ คานยมและอดมการณตาง ๆ สผเรยนตามทครผสอนตงใจไว

หากน าแนวคดจากการสมภาษณเชงลกมาอธบายจะพบวาคณาจารยผเชยวชาญจากสาขาวชาตาง ๆ 6 คน ลวนใชประโยชนจากรายการโทรทศน น าไปใชสอนใหนสตนกศกษาชม โดยมท งวธการเลาเรอง การบนทกรายการโทรทศนทน าสนใจมาเปดใหนสตชม และอภปราย วพากษวจารณรวมกน สวนคณาจารยทางวทยโทรทศนและภาพยนตรจะบนทกรายการโทรทศนแลวน ามาสอนวธการผลตรายการ การเปดรายการ เทคนคการวอยซเสยง จากนนตงเปนโจทยใหนกศกษาผลตรายการเองพรอมทงเกบตวอยางทไมดมาใชเปนตวอยางในการสอนดวย สวนประเดนทผตอบแบบสอบถาม ตอบวาใชวธการบนทกรายการโทรทศนแลวน ามาใชนกศกษาชมนอยทสด กลมตวอยางอาจใชวธการอน ๆ ในการน าเนอหารายการโทรทศนทสนใจมาใหนกศกษาชม เชน การเลาเรอง การเปดรายการโทรทศนใหดผานระบบอนเทอรเนต ซงสะดวกรวดเรวและทนสมยกวา ซงไมสอดคลองกบผเชยวชาญทง 6 คน ทรบชมรายการโทรทศนทงในและตางประเทศ ซงเนอหาสาระรายการเปดกวางหลากหลายมตกวา มคณคาและยากตอการรบชม เมอพบรายการทตนสนใจกจะบนทกไวเพอน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอนเฉพาะประเดนตอไป

อภปรายผลการวจยสวนท 2 สรปผลวจยสวนท 2 การสมภาษณเชงลกคณาจารยผเชยวชาญ ดานนเทศศาสตรสาขาวชา

ตาง ๆ จ านวน 6 คน สงกดมหาวทยาลยรฐ 4 คน และเอกชน 2 คน ทง 6 คน มพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนและการใชประโยชนจากรายการโทรทศนในการเรยนการสอนแตกตางกนตามสาขาวชา

อาจารยทางดานวทยโทรทศนและภาพยนตรมความเหนวาการสอนในหองปฏบตการและการผลตรายการโทรทศนตองน าตวอยางรายการมาสอน กระบวนการผลตทงเบองหนาและเบองหลงรายการ

อาจารยดานวาทวทยาและสอสารการแสดง เหนวาการเรยนวาทวทยาจะดวธการพด การฟง จงมงศกษาเนอหารายการขาว การสมภาษณ สวนรายการบนเทงสงเกตการโตตอบของตวละคร วธคด การสอสารภายในตนเองและระหวางบคคล สวนดานขาวจะดการตอบค าถาม วเคราะหความคดเบองหลงการพด

อาจารยดานการประชาสมพนธ จะมพฤตกรรมการดรายการโทรทศนทเนอเรอง การล าดบรายการ เนอหาและกระแสสงคมทประชาชนในชวงนน ๆ สนใจ เ พอน ามาปรบใชในงานประชาสมพนธ

อาจารยดานวารสารสนเทศ จะสนใจวธการผลตรายการและเนอหา โดยมงศกษาการรอยเรยงเรอง เลาเรอง การเปดเรอง ความนาเชอถอในแหลงขาว การตรวจสอบความถกตองของขาว

อาจารยดานสาขาวชาบรหารนวตกรรมการสอสาร จะดวารายการโทรทศนแตละชองมจดเดนและการสรางเนอหาอยางไร เพอแขงขนกบชองอน

พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศน ทง 6 คน ไมแตกตางกนมากนก จะดรายการโทรทศนทกวน วนละ 2 ชวโมงขนไป ชมทกประเภทตามความชอบสวนตว ทงขาว สารคดเชงขาว บนเทง ทงของไทยและตางประเทศ

การน ารายการโทรทศนมาใชในการเรยนการสอนทางนเทศศาสตร ทง 6 คน น ารายการไปใชในการเรยนการสอนแตกตางกน

อาจารยดานวทยโทรทศน จะดรายการตามวชาทสนใจแลวน าไปสอนโดยยอนดในยทปแลวดาวนโหลดเกบไวใชสอนในหองเรยนใหนกศกษาชมและอภปรายรวมกน และเปนโจทยใหนกศกษาผลตรายการเอง

อาจารยดานวทยโทรทศนและภาพยนตรจะดาวนโหลดรายการมาเปนชวง ๆ เปดใหนกศกษาดเปนตวอยาง ทงรายการทดและไมด

อาจารยทางดานวาทวทยาและสอสารการแสดงจะดรายการโทรทศนทสนใจแลวเกบภาพเปนตอน ๆ เปนตวอยางใหนสตวเคราะห และสงงานใหนสตหาความสมพนธการสอสารระหวางบคคลของตวขาวและตวละคร

อาจารยดานการประชาสมพนธ เกบตวอยางรายการมาเลาใหนกศกษาฟง เชน ขาวประชาสมพนธในภาวะวกฤตและโฆษณาทนาสนใจ โดยเฉพาะโฆษณาตางประเทศ

อาจารยดานบรหารนวตกรรมการสอสาร จะดรายการโทรทศนและใหนกศกษาวพากษและอภปรายรวมกน

อาจารยดานวารสารสนเทศ จะอดคลปและใหนสตอภปรายในชนเรยนเชนกน ผลการทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานขอท 1 พฤตกรรมการชมรายการโทรทศนมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตร ผลการทดสอบสมมตฐานขอท 1 พบวาพฤตกรรมการสอสารมความสมพนธกบการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 หมายความวาคณาจารยคณะนเทศศาสตรมพฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนมากกจะมการน ารายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนมากตามไปดวยซงเปนความสมพนธเชงบวก การทกลมตวอยางจะเลอกน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ มาใชประโยชนในการเรยนการสอนในระดบทนอยหรอมากนน อาจขนอยกบระดบความสนใจเนอหาประเภทตาง ๆ ในรายการโทรทศนของอาจารยแตละคนวามมากหรอนอยแคไหน ถาระดบความ

สนใจมมากกยอมน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศน มาใชประโยชนในการเรยนการสอนมากเชนกน ซงสอดคลองกบแนวคดของ วลเบอร ชแรมม (Schramm,1973) กลาวถงการเลอกรบสารของผรบสารวา ผรบสารจะเลอกเปดรบ เลอกสนใจ เลอกจดจ าสาร และจะมประเมนสารประโยชนของขาวสารโดยผรบสารแสวงหาขาวสารเพอสนองจดประสงคของตนอยางใดอยางหนง และในการทกลมตวอยาจะเลอกชมรายการประเภทใดนน มความสอดคลองกบปจจยทมความสมพนธตอการเปดรบสารของผรบสาร การทกลมตวอยางมการเปดรบสารจากรายการโทรทศนแตละประเภท แมวาจะมระดบการน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอนไมแตกตางกนกตาม อาจขนอยกบระดบความสนใจและความอยากรอยากเหนของแตละบคคลเอง ทตองการจะรบรขาวสารเพอตอบสนองความตองการอยากรของตน ไมวาสงทอยากรนนจะมผลกระทบตอตนเองหรอไมตามแนวคดของเมอรรลลและโลเวนสโตน (Merrill and Lowenstein, 1971) รวมทงการทกลมตวอยางรบรขาวสารแตละประเภทแตกตางกน อาจเนองจากมประสบการณแตกตางกน ภมหลง การศกษาและสภาพแวดลอมตางกนรวมถงทศนคตตาง ๆ อกดวย จงมพฤตกรรมการชมรายการโทรทศนทแตกตางกนออกไป สอดคลองกบแนวคดของวลเบอร ชแรมม (Schramm,1973 อางใน พระ จระโสภณ,2530) ทกลาวถงองคประกอบดานตาง ๆ ในการเลอกรบขาวสารของผรบสาร 5.3 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

5.3.1 การวจยครงนไดศกษา พฤตกรรมการการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชในการเรยนการสอนของคณาจารยคณะนเทศศาสตรเปนการศกษาเฉพาะกลมคณาจารยในเครอขายนเทศศาสตรเทานนเปนกรอบการวจยคอนขางจ ากด ผวจยเหนวาควรมการศกษาในกลมอน ๆ ดวย และในการวจยครงตอไปควรมการน าวธวจยแบบอนมาใชประกอบผลการวจยเชน การสมภาษณแบบเจาะลก เพอขยายผลการวจยตอไป

5.3.2 ควรมการศกษาเรองของพฤตกรรมการเปดรบสอมวลชนประเภทตาง ๆ กบการน ามาใชประโยชนในดานอน ๆ ทเกยวของกบการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอน

5.3.3 ควรมการศกษาวาเนอหาจากรายการโทรทศนแตละประเภทรายการ น าไปใชประโยชนในการเรยนการสอนไดมากนอยเพยงใดและใชไดอยางไรบาง

5.3.4 ควรแยกวเคราะหกลมคณาจารยแตละสาขาวชาเพอศกษาพฤตกรรมและการใชประโยชนจากรายการโทรทศนทแตกตางกนชดเจน

บรรณานกรม

ภาษาไทย

นรนทร โตส าล. (2553). พฤตกรรมรบชมรายการคยขาวทมการสงขอความสน (SMS) ผานทาง

สถานโทรทศนของประชากรในเขตกรงเทพมหานคร.วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต

มหาวทยาลยกรงเทพ.

นรสรา ขนจนทร. (2552). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการรบชมรายการของสถานโทรทศนไทยพบ

เอส.ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร.การคนควาอสระ เศรษฐศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

บ ารง สขพรรณ. (2522). วทยและโทรทศนในประเทศไทย กฎหมายและระเบยบวาดวยวทยและ

โทรทศน ป 2498-2522. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ปรมะ สตะเวทน. (2540). หลกนเทศศาสตร. โรงพมพหางหนสวนจ ากดภาพพมพ.

พรชย แผนชยภม. (2558). พฤตกรรมการรบชมและความพงพอใจรายการกบขาวครบประเดนของ

สถานโทรทศนโมเดรนไนนทวของผรบชมในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธนเทศ

ศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรกจบณฑต.

พระ จ ระโสภณ. (2530) . ทฤษฎการส อสารมวลชน หนวยท 9-15 กรง เทพมหานคร :

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ยบล เบญจรงคกจ. (2534). การวเคราะหผรบสาร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ระววรรณ ประกอบผล. (2542). โทรทศนไทย 2532 (2).ไทยรฐ, (20 ธนวาคม 2532) : 21. รายงาน

ประจ าป 2542. ทบวงมหาวทยาลย.

รกศกด วฒนาพานช และคณะ. (2530). เอกสารการสอนชดวชา การบรหารงานวทยโทรทศน

หนวยท 1-7, กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ล ายอง ดวงค า (2542). พฤตกรรมการรบชม รายการโทรทศนกบการน ามาใชประโยชนในการ

เรยนการสอนของอาจารยวทยาลยเอกชนภาคเหนอ. วทยานพนธ นเทศศาสตรมหาบณฑต

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วฆเนศวร ทะกอง และคณะ. (2553). พฤตกรรมการรบชมละครโทรทศนประเภทตลกสถานการณท

มอทธพลตอการน าไปพฒนาตนเองของนกศกษาคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยราชภฎ

ร าไพพรรณ.โครงการวจยของสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฎร าไพพรรณ.

วเชยร เกตสงห. (2543). การวจยเชงปฏบตการ. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: โรงพมพและท า

ปกเจรญผล.

สรพงศ ระรวยทอง. (2535). การศกษาพฤตกรรมการเปดรบขาวสาร ความร ทศนคตตอการเสนอ

ขาวตางประเทศทางสอมวลชนของประชาชนในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรพงษ โสธนะเสถยร. (2533). การสอสารกบสงคม. กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย

เสร วงษมณฑา. (2523). จตวทยาการศกษา. วารสารศาสตร, 9 (4) (เมษายน-มถนายน 2523: 2-

16).

อนนตธนา องกนนท และคณะ. (2525) . สอมวลและการประชาสมพนธ เพอการศกษา :

กรงเทพมหานคร: โรงพมพคณพนอกษรกจ

อนล วฒการณ. (2551). พฤตกรรมการรบชม การรบร การจดจ าและความพงพอใจรายการกบ

นอกกะลาของผชมในเขตกรงเทพมหานคร. รายงานโครงการเฉพาะบคคล วารสารศาสตร

มหาบณฑต (การบรหารสอสารมวลชน) มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อ าภา มตรภษาภรณ. (2550). เนอหาและวธการน าเสนอของรายการโทรทศน “พ.ศ.พอเพยง”และ

การรบรประโยชนและการเปดรบรายการของผชม เพอทราบถงรปแบบเนอหาและวธการ

น าเสนอรวมถงพฤตกรรมและการรบรประโยชนของผชมทมตอรายการ พ.ศ.พอเพยง”.

วทยานพนธ นเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อฬาร เนองจ านงค. (2530). เอกสารการสอนชดวชา การบรหารงานวทยโทรทศน หนวยท 8-15

กรงเทพมหานคร: สโขทยธรรมาธราช.

ภาษาองกฤษ

Ball-Rokeach, S.J. and De Fleur, M.L., (1976). A Dependency Model of Mass Media

Effects. Communication Research, 3,: 3-21.

Berio, David K. (1960). The Process of Communication: An Introduction to Theory

and Practice. New Youk : Holt , Rinehart and Winston.

Compesi, R.J. (1980). Gratifications of daytime serial viewers. Journalism Quarterly

57 (Spring 1980) : 155- 158.

McQuail, D., Blumler, J.G. and Brown J. (1972). The Televisior, Audiences A revised

Perspective, in D. McQuail (ed) Sociological of Mass Communication.

Harmondswirth.

Memll, J.C. and Lowenstien, R.L. (1971). Media Messages and Men: New

Perspectives in Communication. New York : David Mckay Company Inc.,

Mitchell, Stephens. (1986). Broadcast News, 2nd ed. New York: Holt Rinehart and

Winton.

Palmgreen P., and J.D. Rayburn. (1979). Uses and Gratifications and Exposure to

public television : a discrepancy approach. Communication Research 6.

Rogers, E.M. (1973). Communication Strategies for Family Planning, New York : The

Free Press.

Schramm, Wilbur. (1973). Channeis and Audiences”. Handbook of Communication,

Ithiel de Sola Pool. Wilbur Schramm et. al. Chicago : Rand Mcnally College

Publishing Company.

Wenner, Lawrence A. (1986). Model Specification and Theoretical Development in

Satisfications Sought and obtained Research : A Companson of Discrepancy

and Transactional Approach. Communication Monographs.

ภาคผนวก

แบบสอบถาม พฤตกรรมการรบชมรายการโทรทศนกบการน ามาใชในการเรยนการสอนของคณาจารย

คณะนเทศศาสตร

แบบสอบถามชดนเปนเอกสารประกอบการวจย จงใครขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามดงรายละเอยดทปรากฏในแบบสอบถามน ผวจยขอความกรณาใหทานกรอกค าถามตามความเปนจรง และขอขอบพระคณทานทใหขอมลมา ณ ทน

แบบสอบถามม 3 ตอน จ านวน 6 หนา มรายละเอยดดงน ตอนท 1 ขอมลสวนตวเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการชมรายการโทรทศน ตอนท 3 ขอมลเกยวกบการน าเอาเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการ

สอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ค าชแจง : กรณาท าเครองหมาย หนาค าตอบทตรงกบความเปนจรงของทาน ตอนท 1 ขอมลสวนตวเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ (1) ชาย (2) หญง 2. อาย (1) 21-30 ป (2) 31-40 ป (3) 41-50 ป (4) 51ปขนไป

3. ระดบการศกษา (1) ปรญญาโท (2) ปรญญาเอก (3) อน ๆ ....................... 4. รายไดตอเดอน (1) 15,001 – 20,000 บาท (2) 20,001 – 25,000 บาท (3) 25,001 – 30,000 บาท (4) 30,001 ขนไป

5. ประสบการณในการสอน (1) นอยกวา 3 ป (2) 3-5 ป

(3) 6-10ป (4) มากกวา 10 ป

ค าชแจง: กรณาท าเครองหมาย ในชองวางทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด ตอนท 2 : ค าถามเกยวกบพฤตกรรมการชมรายการโทรทศน

6. ทานชมรายการโทรทศนบอยเพยงใดใน 1 สปดาห (1) ทกวน (2) 5-6 วน (3) 3-4 วน (4) 1-2 วน (5) นาน ๆ ครง

7. ทานใชระยะเวลาในการชมรายการโทรทศนโดยเฉลยแตละวนนานเทาไหร (1) มากกวา 2 ชวโมง/วน (2) 1- 2 ชวโมง/วน (3) 30 - 59 นาท/วน (4) นอยกวา 30 นาท/วน (5) นาน ๆ ครง

8.ทานชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ บอยเพยงใดใน 1 สปดาห

ประเภทรายการโทรทศน ทกวน (5)

5-6 วน (4)

3-4 วน (3)

1-2 วน (2)

ไมชมเลย (1)

1.รายการประเภทขาว 2.รายการประเภทความร 3.รายการประเภทความคด

4.รายการประเภทบนเทง 5.การโฆษณา

9.ทานใชเวลาในการชมรายการโทรทศนประเภทตาง ๆ บอยเพยงใดใน 1 สปดาห

ประเภทรายการโทรทศน มากกวา 2 ชวโมง/วน

(5)

1- 2 ชวโมง./วน

(4)

30 - 59 นาท./วน

(3)

นอยกวา 30 นาท/วน

(2)

ไมชมเลย (1)

1.รายการประเภทขาว

2.รายการประเภทความร 3.รายการประเภทความคด

4.รายการประเภทบนเทง 5.การโฆษณา

ตอนท 3 : ขอมลเกยวกบการน าเอาเนอหาสาระของการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอน 10. ทานน าเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนมากส าหรบ

นกศกษามากนอยเพยงใด

ประเภทรายการโทรทศน

ระดบการน ามาใชในการเรยนการสอน

76-100% (5)

51-75% (4)

26-50% (3)

1-25% (2)

ไมใชเลย (1)

1.รายการประเภทขาว 2.รายการประเภทความร

3.รายการประเภทความคด 4.รายการประเภทบนเทง

5.การโฆษณา

11. ทานน าเนอหาสาระจากการชมรายการโทรทศนมาใชประโยชนในการเรยนการสอนดวยวธการตาง ๆ ามากนอยเพยงไร

วธการน ามาใชประโยชนในการเรยนการสอน

ระดบการน ามาใชในการเรยนการสอน มากทสด

(5) มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

1. จดบนทกยอแลวน ามาเลาใหนกศกษาฟง

2. บนทกเทปรายการโทรทศนแลวน ามาใหนกศกษาชม

3. ใหนกศกษาตดตามขาวสารตาง ๆ จากรายการโทรทศนแลวสรปน ามาสง

4. น าเนอหารายการมาใชประกอบการเรยนการสอนเฉพาะกรณทเนอหานนสอดคลองกบรายวชาทสอนเทานน

5. น าเนอหาทเปนประโยชนจากรายการโทรทศนมาสอดแทรกในการเรยนการสอนอยเสมอไมวาเนอหานนจะสอดคลองกบวชาทสอนหรอไมกตาม

12. ทานคดวารายการโทรทศนมสวนชวยในการเรยนการสอนมากนอยเพยงไร

มสวนชวยในการเรยนการสอน มากทสด

(5) มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

1. ชวยใหการเรยนการสอนมความสนกสนาน และท าใหนกศกษาเขาใจบทเรยนไดดขน

2. ท าใหอาจารยและนกศกษามการพฒนาตนเองสอดคลองกบการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนาของสงคมมากยงขน

3. ท าใหอาจารยสามารถน าเอาเนอหาสาระจากรายการโทรทศนมาชวยเสรมในการเรยนการสอนเฉพาะทมเนอหาเกยวของ

4. เนอหาสาระตาง ๆ ในรายการโทรทศนมสาระและเอออ านวยแกการน ามาใชพฒนาการเรยนการสอน

5. เนอหาสาระตาง ๆ ในรายการโทรทศนมสวนชวยใหนกศกษาใชเปนตวอยางในการผลตงานทางนเทศศาสตร

ขอกราบขอบพระคณทกทานทกรณาตอบแบบสอบถาม

ประวตผวจย ชอ อวยพร พานช ต าแหนงทางวชาการ รองศาสตราจารย (ทางดานนเทศศาสตร) วนเดอนปเกด 20 กนยายน 2494 วฒการศกษา - ป 2519 ระดบปรญญาโท ภาษาและวรรณคดไทย (อ.ม.) จฬาลงกรณมหาวทยาลย - ป 2516 ระดบปรญญาตร ภาษาไทย (อ.บ.) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประสบการณการท างาน - ด ารงต าแหนงคณบดคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยราชพฤกษ พ.ศ. 2555 ถงปจจบน - ด ารงต าแหนงหวหนาภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2537- 2554 (4 สมย)

- ด ารงต าแหนงรองศาสตราจารย ภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2534

- ด ารงต าแหนงผชวยศาสตราจารย ภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะ นเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2529

- อาจารยประจ าภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย พ.ศ. 2524 - 2554