หวขอวชา ค. การวดขนาดสดสวนของรางกายมนษยประกอบดวยหวขอเรอง

1.ความรเบองตน2.แนวคด

แนวคด การออกแบบภณฑ เครอมออปกรณ เครองใชสำาหรบการทำางาน ตลอดจนการออกแบบสถานงาน ตองอาศยขนาดสดสวนและลกษณะกจกรรมทคนตองกระทำามาเปนขอมลในการออกแบบเพอความเหมาะสมกบขนาดสดสวนของคน ใหคนทำางานไดอยางสะดวกสบาย ไมเมอยลา และตองปลอดภยวตถประสงค เมออบรมในหวขอนจบแลวสามารถวดขนาดสดสวนของรางกายมนษยและสามารถนำาไปประยกตใชขอมลในการออกแบบสถานททำางานได

เรองท 1 ความรเบองตน

Antropometry เปนการศกษาเกยวกบขนาดสดสวนของรางกาย เชน ขนาด ความกวาง ความยาว ความสง สวนรอบของรางกาย เปนตน และศกษาเกยวกบสมบตทางกายภาพของมนษย เชน นำาหนก (หรอมวล) ปรมาตร จดศนยถวง สมบตของแรงเฉอยของสวนของรางกาย และความแขงแรงของกลามเนอ เปนตน การวดขนาดสดสวนของรางกายและการวดสมบตทางกายภาพถอไดวามความสำาคญมากเพราะสามารถนำาไปใชในการออกแบบ ผลตภณฑ เครองมออปกรณ เครองใช สำาหรบการทำางาน ตลอดจนการออกแบบสถานงาน โดยอาศยขนาดสดสวนและลกษณะกจกรรมทคนตองกระทำามาเปนขอมลในการออกแบบ ซงนกออกแบบมกคำานงถงการออกแบบทเหมาะสมกบขนาดสดสวนของคน โดยใหคนทำางานไดอยางสะดวกสบายไมเมอยลาและตองปลอดภยโดยทระบบประสาทสมผสตางๆ ยงตอบสนองไดรวดเรวถกตอง นอกจากนยงตองออกแบบอยางประหยดเพอใชกบคนกลมมาก และยงตองคำานงถงความสวยงามดวย ขอมลจากการวดดงกลาวจะชวยใหนกการยศาสตรผออกแบบสามารถออกแบบใหผใชไดอยางเฉพาะเจาะจง

มขอมลขนาดสดสวนของรางกายและสมบตทางกายภาพมากมายทมผรวบรวมและตพมพ (Van Cott and Kinkade, 1972; NASA, 1978b) พรอมทจะใหนำาไปใชงาน ซงเปนขอมลของประชากรตางเพศ อาย และจากแหลงตาง ๆ ทวโลก ขอมลเหลานแบงออกเปนเปอรเซนไตล (เชน เปอรเซนไตลท 5, ท 10, ท 50, ท 90 และท 95 เปนตน)

แตกอนทจะนำาตารางขอมลสมบตทางกายภาพและขนาดสดสวนของรางกายไปใช ผใชจะตองมความเขาใจกลมประชากรทเปนเจาของขอมล ในบางครงนกการยศาสตรจะออกแบบสำาหรบผชายทเปนผใหญและไดเอาขอมลทรวบรวมมาจากกลมทหาร ซงกคงจะมผสงสยวาขอมลทนำามาใชนนจะเปนตวแทนของผชายทเปนผใหญตามวตถประสงคหรอไม หรอบางทจะเอาขอมลสำาหรบชายอาย 18-55 ป หรอแคบไปกวานน อาจเอามาจากกลมคนงานททำางานในโรงงานอตสาหกรรม นกการยศาสตรตองมความเขาใจอยางถกตอง ถาตองการออกแบบหองเกบเครองกฬาอาชพสำาหรบนกกฬาชายของโรงเรยนมธยมขอมลทจะใชนาจะมาจากกลมนกเรยนมธยม ถาเปนของนกกฬาอาชพ ขอมลกนาจะเปนของผเกยวของโดยตรง

พนฐานของการนำาเอาขอมลสมบตทางกายภาพและขนาดสดสวนของรางกายไปใชในการออกแบบคอ การหามตทเหมาะสมสำาหรบงานออกแบบ มมต 2 ประเภททจะนำาไปใชในการออกแบบได นนคอ

มตเผอ (clearance dimensions) หมายถง การมชองวางทนอยทสดระหวางคนทำางานกบสถานงาน เชน การควบคม การใชงาน และการบำารงรกษาเครองจกร ระยะเผอมขนไดโดยคนรปรางใหญจากกลมประชากรทเปนผใช (เชน ขนาดของประตนาจะไดมาจากมตของผใชทมรปรางใหญทสด)

มตเออมถง (reach dimensions) หมายถง ชองวางทมากทสดทยอมไดสำาหรบคนทจะควบคมเครองจกร ไดมาจากมตทนอยทสดในกลมผใช (เชน ความสงของคนโยกไดมาจากคนทเลกทสด)

ปรชญาในการออกแบบเชงการยศาสตร

ปรชญาในการออกแบบมอย 3 ลกษณะทนกการยศาสตรจะไดนำาขอมลสมบตทางกายภาพและขนาดสดสวนของรางกายไปประยกตใชในการออกแบบเพอกลมประชากรเฉพาะแหง

- การออกแบบเพอกลมโดยเฉลย (design for the average) ปญหาของการออกแบบขอนคออาจไมเหมาะสมกบผใดเลย เพราะไมมใครทจะมมตเฉลยในทกสวนสด อยางไรกด การออกแบบวธนอาจใชกบอาคารสถานทสาธารณะ เชน เกาอนงในสวนสาธารณะ ทนงรถบส และทอนทตองใชโดยกลมประชากรหลากหลายจำานวนมาก เปนตน

- การออกแบบสำาหรบบคคลทมขนาดสด ๆ (design for the extremes) ปญหาทพบสำาหรบวธนคอเรองตนทน สมมตวาถาทนงสำาหรบคนขบรถยนตถกออกแบบมาเพอใหคนทมรางกายเลกทสดนง ครนเมอมคนทตวใหญทสดมาใช ยอมเกดปญหาตามมาอยางแนนอน ดงนน การเขาใจถงกลมประชากรทจะใชเปนอยางด จะสามารถชวยลดขอขดแยงเหลานลงได

- การออกแบบสำาหรบกลมคน(design for range) หมายถง การออกแบบสำาหรบประชากรเปนกลม ซงจะใชชวงระหวางเปอรเซนไตลท 5 และท 95 มาเปนฐานในการออกแบบ การออกแบบวธนจะใหครอบคลมกลมประชากร 90% การปรบเปลยนชวง (range) นสามารถทำาไดโดยอาจจะแคบลงหรอใหญขนแลวแตผลตภณฑ ลกษณะงานหรอการใชงาน และตนทนหลกสถตพนฐานสำาหรบขอมลสมบตทางกายภาพและขนาดสดสวนของรางกาย

สมมตวามตวแปรสม X เปนตวแทนคาทไดจากการวดขนาดสดสวนของรางกาย (เชน ความสง

ทนง) สำาหรบกลมประชากรหนง และสมมตตอไปวา Xp เปนคาของเปอรเซนไตลท P ของ X จงกำาหนดให

P(X ≤ Xp) = P(4-1)แทนสดสวนของประชากรทมความสงขณะนงไมมากกวา Xp

ดงนน 100p จะเปนเปอรเซนต ของจำานวนประชากรทมความสงขณะนงไมเกน Xp

เปอรเซนไตลเปนพนฐานสำาหรบใชประมาณสดสวนของกลมประชากรทออกแบบไดครอบคลมไว อาจใชเปนจดทแบงประชากรทมลกษณะสด ๆ (extreme) ออกไปเพอลดตนทนในการออกแบบและสรางได

โดยทวไป จะสมมตใหขอมลการวดสมบตทางกายภาพและขนาดสดสวนของรางกายเปนการกระจายแบบปกต (normal distribution) ดงนน ตวแปร X จะมการกระจายแบบปกตทมคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน นนคอ Z = (X -)/ จงมการกระจายแบบปกตมาตรฐานทมคาเฉลยเปน O และมคาเบยงเบนมาตรฐานเปน 1 และสามารถเขยนสมการท 4-1 ไดใหมดงน

P(X ≤ Xp) = P[X - )/ ≤ (Xp – X)/S] = p หรอ P(Z ≤ Zp) = pเมอ Zp = (Xp – X)/S และคาเหลานอยในตารางการกระจายแบบปกต (ซงโดยทวไปเรยกวา การกระจายแบบ Z) สำาหรบการหาคาของ P (การทจะใชคานได จำานวนขอมลตองมากกวา 30 เสมอ ถามนอยกวานตองไปใชสมมตฐานวาขอมลมการกระจายแบบ t และคา tp จะถกนำามาใชแทน Zp) ดงนน

Zp = (Xp-X)/S เขยนสมการใหมไดเปนXp = X + Zp.S

(4-2) เมอ Xp = คาเฉลยของขอมล

S = คาเบยงเบนมาตรฐานของขอมลXp = คาเปอรเซนไตลท P ของตวแปร XZp = คาตวเลขปกตมาตรฐานมอยในตารางและสอดคลองกบ

คาเปอรเซนไตลท P ของ X คาตวเลข 0.005, 0.01, 0.025, 0.05, 0.10, 0.165, 0.25, 0.75, 0.835, 0.90, 0.95, 0.975, 0.99, 0.995 เปนตวเลขทใชกนมากสำาหรบคา P เพอแสดงถงคาเปอรเซนไตลท 0.5, 1, 2.5, 5, 10, 16.5, 25, 75, 83.5, 90, 95, 97.5, 99 และ 99.5 ตามลำาดบ ตารางตวอยาง ทแสดงคา Zp

ตวอยาง สมมตวามตความสงจากทนงถงระดบสายตาของประชากรกลมหนงมคาเฉลย 80.8 ซม. คาเบยงเบนมาตรฐาน 3.3 ซม. เราตองการคำานวณวามตดงกลาวจะเปนเทาไรสำาหรบคาเปอรเซนไตลท 95, ท 50 และท 10 วธทำามดงน

X0.95 = 80.8 + 1.64(3.3) = 86.1 ซม.X0.50 = 80.8 ซม.X0.10 = 80.8 – 1.64(3.3) = 76.5 ซม.

ตารางตวอยาง คาปกตมาตรฐานสำาหรบคำานวณคาเปอรเซนไตลทใชกนมากเปอรเซน

ไตลท0.5 1 2.5 5 10 16.5 25

(p) (0.005)

(0.01)

(0.025)

(0.05)

(0.10)

(0.165)

(0.25)

Zp -2.57

5

- 2.32

7

-1.960

-1.645

-1.282

-0.97

4

-0.67

5

เปอรเซนไตลท

75 83.5 90 95 97.5

99 99.5

(p) (0.75)

(0.835)

(0.90)

(0.95)

(0.975)

(0.99)

(0.995)

Zp 0.675

0.974

1.282

1.645

1.960

2.327

2.575

ขอมลขนาดสดสวนของรางกายการวดขนาดสดสวนของรางกายโดยทวไปทำาได 2 วธ คอวธใช

เครองมอวดโดยตรง และวธการทางภาพถาย ซงตองนำาภาพถายมาเทยบกบจดอางอง และวเคราะหตความอกครง คลาย ๆ กบวธการของชางสำารวจทำาแผนทโดยใชรปถาย (photogrammetry)

1. วธใชเครองมอวดโดยตรงโดยการใชเครองมอวดในแนวเสนตรงและแนวเสนโคง คำาวา

มตเสนตรง (linear dimension) หมายถง ระยะทางทสนทสดระหวางจดสองจดบนรางกาย โดยปกตเปนความยาวของกระดก หรอ ความกวาง หรอความลกของรางกาย กอนการวดจะตองมการทำาเครองหมายจดตาง ๆ บนรางกายทตองการวดระยะทาง จดเหลานนเรยกวา จดกำาหนด (land mark) ถาเปนความยาวของอวยวะของรางกาย (body links) กจะเปนจดเรมตนกบจดสนสดของอวยวะของรางกายสวนนน รปท 1 แสดงภาพของเครองมอวดขนาดสดสวนของรางกาย (anthropometer) โดยทวไป รปท 2 เปนสภาพแสดงการใช anthropometer วดความยาวระหวางขอศอกถงหวไหล (shoulder-elbow length) รปท 3 เปนภาพแสดงการใช sliding compass วดความกวางขอฝามอ (hand breadth) รปท 4 เปนภาพแสดงการใช anthropometer วดความสงของขอศอกขณะยน (elbow height) รปท 5 เปนภาพแสดงการใชเครองมอพเศษเพอวดมตทเกยวกบเทา ทงทางกวาง ยาว สง ตลอดจนเสนรอบเทา สามารถทำาการวดไดอยางรวดเรว มกใชในทางการคาเกยวกบรองเทา และทางการทหาร คำาวา มตเสนรอบ (circumferential

dimensions) หมายถง การวดระยะทางตามพนผวของรางกายแลวมาบรรจบทจดเรมตนเดยวกน รปท 6 เปนภาพแสดงการใชเทปวดตว วดเสนรอบอก (chest circumference)

รปท 1 ชดเครองมอวดขนาดสดสวนของรางกายพนฐานA คอ anthropometer ดามตรง, B คอ ดานโคงของ

anthropometerC คอ spreading calipers และ D คอ sliding compass ซง

ยงตองมเทปวดตวอก 1 มวน

รปท 2 การใช anthropometer วดความยาวจากขอศอกถงหวไหล

รปท 3 ความกวางของฝามอ (hand breadth)

รปท 4 ความสงของขอศอกขณะยน (elbow height)

รปท 5 เครองมอวดขนาดของเทา

รปท 6 การใชเทปวดตววดขนาดรอบทรวงอก (chest circumference)

Morant (1945) อางโดย Roebuck และคณะ (1975) ใชไมอด 2 แผน ขดเสนทำาตารางสเหลยมเปนตาหมากรกทรขนาดสเหลยมจตรส ไมอดทำามมตงฉากซงกนและกน มมานงสำาหรบผถกวดนงมมมขอพบเขาเปนมมฉาก มบลอกไมเปนทอนเลก ๆ หลายอนเพอใชเปนตวชวยวด สามารถวดเปนมตของ ทานงไดดวยความแมนยำาพอสมควร และมคาใชจายทประหยด (ดรปท 7)

2. วธการทางภาพถายการใชเทคนคภาพถายเพอใหไดมาซงขอมลขนาดสดสวนของ

รางกาย ทงในแนวตรง แนวเสนโคงและแนวลกเปนความสงตำา (contours) สามารถทำาไดอยางรวดเรวโดยใชเทคโนโลยซอฟตแวรคอมพวเตอรเขาชวย จะเปนแบบ non-stereo photogrammetric หรอ stereo photogrammetric methods กไดทงสน

รปท 7 เครองมอวดขนาดสดสวนของรางกายอยางงาย ตามแนวคดของ Morant (1945)

รปท 8 Andrometric Camera System ตามทเสนอโดย Chaffee (1961)

รปท 8 แสดงภาพสเกตชเพอเตรยมการถายภาพโดยใชกลองถายภาพ 3 กลอง (หมายเลข 1 ดานหนา ดานขาง ดานบน) ตามทไดเสนอแนะโดย Chaffee (1961) (อางโดย Roebuck และคณะ, 1975) เรยกวาเปนระบบ Andrometric Camera System เพอวดขนาดสดสวนของรางกายของนกบน วดทาทรงตวของนกบนในขณะทนงอยในเกาอนกบน เตรยมการทจะดดตนเองออกจากเกาอเพอหนภย กลองถายภาพทงสามอยในแนวตงฉากซงกนและกน มการทำาเครองหมายบนรางกายของนกบนเพอเปนจด

อางอง เมอถายภาพไดแลวกเอาภาพถายมาเทยบกบระยะทแทจรง บนทกขนาดสดสวนของรางกายและตำาแหนงของสวนตาง ๆ ไวได

รปท 9 Stereo Photogrammetry ทำา contour ใบหนาตาม Burke และ Beard (1967)

รปท 9 เปนผลจากการใชเทคนคการทำาแผนททางอากาศแบบ stereo photogrammetry ทำาภาพ contour ของใบหนาคน ทก ๆ ระยะ 5 มม. (Burke และ Beard, 1967 อางโดย Roebuck และคณะ, 1975) วธการนตองใชเวลามาก แมวาในปจจบนจะมการใชคอมพวเตอรและซอฟตแวรชวยในการทำางานอยมากกตาม

เครองมอทใชวดระยะเออมถงในสมยแรกในสมยเรมแรกไดมความพยายามทจะหาระยะเออมถงของ

บคคลทควบคมยานพาหนะในทานงจงไดทำาหองขนมาดงรปท 10

ทำาใหสามารถวดระยะเออมถงในทานงของผนงไดอยางรวดเรวและเหมอนจรง (Dempsey, 1953 อางโดย Roebuck และคณะ, 1975) และมการพฒนาขนมาเพอใหมความสะดวกในการบนทกขอมลใหไดรวดเรวยงขน ดงในรปท 11 เรยกชอวา Frankenstein anthropometric measuring apparatus (Wright, 1963 อางโดย Roebuck และคณะ, 1975)

รปท 10 ภาพสเกตชแสดงอปกรณการวดระยะเออมถงในทานง

รปท 11 ภาพสเกตชแสดงอปกรณการวดระยะเออมถงในทานง (ปรบปรงใหม)

การวดขนาดสดสวนรางกายตามวตถประสงคของการวดการวดขนาดสดสวนรางกายตามวตถประสงคของการวดทำาได

3 อยาง คอ1. การวดดวยดชนความหนาของรางกาย (Body Mass

Index) โดยใชสตรดงน

ดชนความหนาของรางกาย =

(หนวยวดเปนกโลกรมตอตารางเมตร)

คาปกตของดชนความหนาของเพศชาย คอ 20 – 27 กโลกรมตอตารางเมตร

คาปกตของดชนความหนาของเพศหญง คอ 20 – 24 กโลกรมตอตารางเมตร

หากคาทคำานวณไดเกนกวาคาปกต ใหสงสยวาอวนไป หรอนำาหนกเกน แตคาดชนทเกนกวาปกต มไดหมายความวาบคคลนนมขนาดสดสวนรางกายทจดวาอวนเสมอไป โดยจะตองพจารณารปราง ไขมน และปรมาณกลามเนอประกอบดวย แตถาคาดชนทคำานวณไดตำากวาปกตแสดงวาผอม หรอนำาหนกนอย

2. การวดเพอขอมลสถต (static measurements) วดในขณะทรางกายหยดนง ซงหมายความรวมทงขนาดสดสวนของรางกายภายนอก หรอโครงสรางของรางกาย (เชน ความสงทายน ความสงขณะนง เปนตน) และขนาดของโครงกระดก (เชน ระยะทางระหวางขอสะโพกถงหวเขา เปนตน) วธการนำาเสนอขอมล อาจอยในรปของตารางหรอในรปทมสดสวนสมพนธกบสดสวนอนของรางกาย Roebuck และคณะ (1975) ไดนำาเสนอขอมลความยาวของขนาดสดสวนตาง ๆ ของรางกายทมความสมพนธกบความสงของรางกาย ดงแสดงในรปท 12

นำา

(สวน

รปท 12 ความยาวของสวนตาง ๆ ของรางกายทแสดงไวเปนสดสวนกบความสง (H)

3. การวดเพอขอมลพลวต (dynamic measurements) วดในขณะทรางกายกำาลงทำางาน เชน ระยะเออมถง ความยาวของรางกายและความสงขณะคลาน ความสงขณะคกเขา และมมของขอตอตาง ๆ ในขณะเคลอนไหว

ซงในทางการยศาสตรแลวตองการขอมลทง 3 ประเภท เพอใหบรรลวตถประสงคในการออกแบบผลตภณฑ เครองมออปกรณ เครองใช สำาหรบการทำางาน สถานงาน ใหเหมาะสมกบผใชหรอทเรยกวา usercentered-design (ผใชเปนเปาหมายของการออกแบบ)

กำาลงกลามเนอการทำางานโดยใชแรงมากเกนกวาความแขงแรงของกลามเนอ

สวนททำางานนน จะทำาใหเกดอนตรายได การประเมนคาความแขงแรงของกลามเนอสวนตาง

ๆ จะชวยใหทราบถงขดความสามารถในการทำางานโดยใชแรงทไมกอใหเกดอนตราย ใชออกแบบสรางเครองมอและเครองจกรใหเหมาะสมกบความแขงแรงของคนกลมนน และสามารถใชออกแบบการทำางาน เพอลดการใชแรงมากเกนความแขงแรงของกลามเนอ ถาความแขงแรงของกลามเนอไมเพยงพอตอความหนกของงานจะทำาใหเกดอนตรายไดหลายแบบ เชน ใยกลามเนอทใชทำางานฉกขาด ของทยกหรอผลกอยนนหลนทบ หรอไดรบอนตรายจากเครองจกรและเครองมอทตนควบคมหรอใชงานในขณะนน (Chaffin และ Park, 1973)

สงหนงทแสดงถงความสามารถในการทำางานโดยใชแรงของคนกคอ กำาลงสถตของกลามเนอ (static muscle strength) ซงเปนความสามารถของกลามเนอในการสรางแรงหรอกำาลงบด (torque) สงสด ในชวงเวลาสน ๆ โดยรางกายไมเคลอนท และเนองจากแรงหรอกำาลงบดมทงขนาดและทศทาง ดงนน กำาลงสถตของกลามเนอจงเปนปรมาณเวกเตอร ถาขณะทกลามเนอออกแรงทำาใหสวนของรางกายมการเคลอนไหว แรงทวดไดน Chaffin (1975) กำาหนดใหเปนกำาลงพลวตของกลามเนอ (dynamic muscle strength)

Asmussen และคณะ (1973) (อางโดย Astrand และ Rodahl, 1986) ไดศกษาความสมพนธระหวางกำาลงสถตของกลามเนอสวนตาง ๆ กบอาย โดยเลอกกลมตวอยางชาย 360 คน หญง 250 คน ชวงอายระหวาง 15-60 ป มาทดสอบพบวา ชายจะมกำาลงสถตของกลามเนอเพมขนจนถงอาย 30 ป และจะตำาลงเมอมอายมากขน สำาหรบหญงนนจะมกำาลงสถตของกลามเนอมากทสดเมออายประมาณ 20 ป โดยทวไปแลวหญงจะมกำาลงกลามเนอสถตประมาณ 65 % ของชาย และเมออาย 40 ป ขนไป หญงจะม

อตราการลดลงของกำาลงสถตของกลามเนอมากกวาชาย (ดรปท 13)

กตต อนทรานนท และคณะ (2531) ไดรายงานผลการวดกำาลงสถตของกลามเนอสวนตาง ๆ (composite strength) จากกลมประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ประกอบอาชพในภาคเกษตรกรรมและอตสาหกรรม เปนชาย 250 คน และหญง 250 คน อายระหวาง 18- 55 ป ดงแสดงในรปท 14 รปแบบการแปรคาของกำาลงสถตตามอายมลกษณะใกลเคยงกบรปแบบของ Asmussen และคณะ ทอางโดย Astrand และ Rodhal (1986) ในรปท 13

รปท 13 กราฟแสดงการเปรยบเทยบกำาลงสถตของกลามเนอระหวางชายกบหญง

รปท 14 กำาลงสถตของกลามเนอสวนตาง ๆ ทลดลงตามอาย

ตวอยางการวดขนาดสดสวนรางกาย

ตาราง ขนาดสดสวนรางกายทสำาคญของผใชแรงงานไทย (จาก กตต อนทรานนท และคณะ, 2531)

รายการขนาดสดสวนทสำาคญ ชาย 250 คน

หญง 250 คน

นำาหนกตว (body weight) กก.ความสงยน (stature) ซม.ความสงกระดกคอ (cervical height) ซม.ความสงหวไหล (acromial height) ซม.ความยาวขาสวนบน (thigh length) ซม.

53.7 (7.0)160.7 (5.7)136.5 (5.4)132.4 (5.6)52.7 (2.8)

53.1 (8.2)151.2 (4.8)128.2 (5.9)124.7 (4.9)

51.6 (2.8)39.5 (4.1)41.3 (2.1)

ความกวางจากศอก-ศอก (elbow-elbow breadth) ซม.ความยาวแขนลางถงปลายนว (lower-arm length) ซม.ความกวางของเทา (foot breadth) ซม.ความยาวของเทา (foot length) ซม.ความสงยนปลายนว-เออม (functional reach) ซม.ความสงยนปลายนว-เหยยด (functional reach-extended) ซม.ความกวางมอ (hand breadth) ซม.ความยาวมอ (hand length) ซม.ความสงกำามอเหยยด (overhead reach height) ซม.ระยะรอบแขนลาง (forearm circumference) ซม.ระยะรอบแขนบน (biceps circumference) ซม.ระยะรอบนอง (calf circumference) ซม.ระยะรอบขาออนบน (upper thigh circumference) ซม.ระยะไหล-ศอก (shoulder-elbow height) ซม.ความสงนงจากกน-ศรษะ (sitting height) ซม.ความยาวแขนบน (upper-arm

41.3 (3.3)44.8 (2.6)9.9 (0.9)24.2 (1.6)71.7 (5.7)81.4 (4.7)8.1 (0.2)17.6 (1.0)194.5 (7.6)25.9 (2.1)27.1 (3.5)33.7 (4.5)47.1 (4.5)34.3 (1.7)83.3 (3.4)34.3 (1.7)99.1 (5.4)40.1 (2.2)33.3

8.7 (0.8)22.2 (2.1)67.9 (5.4)75.7 (5.0)7.4 (0.5)

16.9 (3.3)183.1 (6.1)

24.2 (2.4)25.4 (3.5)33.6 (3.0)50.7 (6.4)31.9 (1.6)78.8 (3.2)31.9 (1.6)92.7 (4.9)37.9 (2.0)32.0 (4.9)

length)ซม.ความสงเอว-ยน (standing waist height) ซม.ความสงขอพบเขา-นง (popliteal height-sitting) ซม.ความยาวลำาตวจากเอวถงหวไหล (torso length) ซม.

(5.5)

ปจจยทมอทธพลตอการวดกำาลงสถตของกลามเนอ และเปนสาเหตใหขอมลมความแปรปรวนสงมดงน ชนดของเครองมอทใชในการทดสอบ การแนะนำาการใชเครองวดกำาลงสถตของกลามเนอใหแกผถกทดสอบ ทาทรงตว (posture) ของผถกทดสอบระหวางการทดสอบ ชวงระยะเวลาการออกแรง ระยะเวลาพกในระหวางการทดสอบ และการวเคราะหเชงสถต (Kroemer, 1970) นอกจากน Roebuck และคณะ (1975) ไดกลาวถงตวแปรทมผลกระทบตอการวดกำาลงสถตของกลามเนอ คอ เพศ อาย ทาทรงตวของผถกทดสอบในระหวางการทดสอบ วธการออกแรงรวมถงชวงเวลาในการออกแรง สงจงใจใหผถกทดสอบออกแรงสงสด และสภาพแวดลอมในขณะออกแรงทดสอบ

พนทผวของรางกาย (Body Surface Area)ขอมลพนทผวของรางกาย (Body Surface Area, BSA)

หรอพนทผวของสวนของรางกาย เปนสงทมประโยชนมากสำาหรบนกการยศาสตร วศวกร และผมอาชพในสาขาทเกยวของ ในการศกษาเรอง

- การตอบสนองของมนษยตอสถานททำางานทมความรอน (เนองจากมการถายเทความรอนเกดขนบรเวณพนทผวของรางกาย)

- การใชพลงงานของรางกาย (เชน อตราการใชออกซเจนขนพนฐานของการดำารงชวตจะอยในหนวยของกโลแคลอรตอหนวยพนทผว – basal metabolism)

- การทรางกายไดรบรงสวดเปนปรมาณตอหนวยพนทผวจากเอกสารทรายงานโดย Boyd (1935) อางโดย

Roebuck และคณะ (1975) เสนอแนะวาวธการวดพนทผวโดยตรงอาจทำาได 3 วธ คอ วธเคลอบผว (coating) วธรวมพนท (surface integration) และวธประมาณจากรปสามเหลยม (triangulation)

ปญหาทางเทคนคของวธเคลอบผว คอ การหาวตถทออนนมแตไมยด และมความหนาเสมอตนเสมอปลาย เพอใหครอบคลมพนทผวของรางกายไดมากทสดเทาทจะทำาได โดยทำาใหผถกวดไดรบความรำาคาญนอยทสด หลงจากนนกเอาวตถปกคลมนนมาคลออกเพอวดพนทโดยใชเครองมอทเรยกวา planimeter (เครองมอของชางสำารวจวดพนทบนพนผวเรยบทไมเปนทรงเรขาคณต)

วธรวมพนททำาไดโดยการใชเครองมอ planimeter ซงเปนเครองมอเลก ๆ มลกกลง 2 ลกแยกกนมเครองนบรอบของการหมน และสามารถคำานวณเทยบเคยงกลบมาเปนพนทได การวดกนำาเอาเครองมอกลงรอบรางกายตามเสนรอบรปทเขยนดวยหมกเคม ผวดจะตองบนทกการเคลอนทของเครองมอไวทกครง เพราะอาจทำาการวดซำาได แลวกเอาพนททวดไดแตละครงมารวมกนเปนพนทผวทงหมดของรางกาย (Boyd, 1935 อางโดย Roebuck และคณะ, 1975)

วธประมาณจากรปสามเหลยมทำาไดโดยตดเอาพนทผวของรางกายสวนทสามารถประมาณไดเปนรปทรงเรขาคณตโดยเฉพาะรปสามเหลยมออกไปกอน แลว

ทำาการวดสวนทเหลอโดยใชเครองมอ planimeter สวนทเปนรปทรงเรขาคณตกคำานวณเอาเองจากมตเสนตรงทวดไดมาแลว

เนองจากการไดมาซงพนทผวโดยการวดตรงจาก 3 วธขางตนคอนขางยงยาก และอาจเปนไปไมไดในกรณของประเทศไทย เพราะมเงอนไขของขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมขวางกนอย (กตต อนทรานนท และคณะ, 2531) หากจะทำาไดกไมแนใจวาตวอยางผเขารวมการวดจะถอเปนตวแทนทแทจรงของกลมประชากรไทยหรอไม การใชวธออมนาจะเปนทางเลอกวธหนง โดยการวธการประมาณพนทผวของรางกาย ซงมอย 2 วธ คอ วธรปทรงเรขาคณต (geometric methods) กบวธถายภาพ (photographic methods)

วธรปทรงเรขาคณต ใชการสมมตวาสวนตาง ๆ ของรางกายมรปทรงใกลเคยงกบทรงเรขาคณตเปนสวนใหญ การคำานวณพนทผวของรปทรงเรขาคณตเหลานนกกระทำาไดงาย โดยใชสตรคำานวณทมอยแลว การใชวธประมาณการในลกษณะนมมาตงแตป ค.ศ. 1793 (Roebuck และคณะ, 1975)

วธถายภาพ ใชสมมตฐานวาการรวมพนทบนรปภาพทถายจากรปคนดานขางซายและขวา (lateral views) ดานหนา (anterior) และดานหลง (posterior) ตลอดจนรปภาพทกดานของแขนทเหยยดยาวทงซายและขวา เปนพนทของผวทงหมดของบคคลนน การวดพนทกระทำาไดโดยใชเครอง planimeter ลากบนรปภาพ แกไขใหถกมาตราสวนกจะไดเปนคาประมาณการของพนผวทงหมด ผลงานของ Roussy (1907) ตามท Roebuck และคณะ (1975) รายงานพบวา ความผดพลาดอยระหวาง 1/100 กบ 1/180 ของคาพนทผวทไดจากวธการเคลอบผว และผลงานของ Benedict (1916) พบวา ความผดพลาดโดยเฉลยเปน 1.6% (อางโดย Roebuck และคณะ, 1975)

การหาคาพนทผว นอกจากจะหาไดโดยวธทางตรงและทางออมดงกลาวขางตนแลวยงสามารถหาไดจากวธทใชเทคนคพเศษ การแผรงสออกทางผวของรางกาย เรยกวาเปนการหาพนทผวการแผรงส รายละเอยดคอนขางจะยงยากมความซบซอนมาก ผสนใจควรหาอานจาก Guibert และ Taylor (1952)

สตรการคำานวณพนทผวทไดรบความนยมใชกนมากเปนของ Dubois เรยกวา สมการของ Dubois (Dubois, 1916 อางโดย Roebuck และคณะ, 1975) ซงไดวดจากรางกายของชาวแอฟรกาใตเปนสวนใหญ สมการนถาจะนำามาใชสำาหรบคนไทย เชอวาคงจะคลาดเคลอนบาง เพราะรางกายมโครงสรางทตางกน แตเนองจากวาไมมขอมลประเภทนสำาหรบคนไทย การใชสมการของ Dubois นาจะเปนทยอมรบได

BSA = 0.007184 . (weight)0.425 . (height)0.725

(4-3)เมอ BSA = พนทผว (เมตร 2)

Weight = นำาหนกรางกาย (กโลกรม)Height = ความสงของรางกาย (เซนตเมตร)ตอมา Mitchell และคณะ (1971) อางโดย Konz (1990)

เสนอแนะสตรทปรบปรงใหมโดยใชผเขาทดสอบเพมขนถง 16 คน เปน

BSA = 0.208+0.006789 . (weight)0.425 . (height)0.725 (4-4)

สวนของรางกาย (body segments)ความรเรองจดศนยกลางมวล (center of mass) หรอ

จดศนยถวง (center of gravity) และการกระจายนำาหนกของรางกาย และสวนของรางกายนนเปนสงจำาเปน เพอการประเมน

ภาระงานทางชวกลศาสตรขอมลเหลานประกอบความรทางดานกลศาสตรจะมประโยชนใน

- การออกแบบเครองมอ เครองอปกรณทเหมาะสมกบการทำางานในทาทรงตวตาง ๆ กน

- การออกแบบสถานททำางาน (เชน เกาอนงสำาหรบคนงาน สำาหรบคนขบรถ สำาหรบนกบน)

- การประยกตทางชวกลศาสตรดานอน ๆHarless (1860) และ Dempster (1955) อางโดย

Roebuck และคณะ (1975) ไดใชศพ 5 ศพและ 8 ศพ ตามลำาดบ มาแยกชนสวนตาง ๆ ของรางกายออกตามหลกกายวภาควทยา แลวชงมวลไดโดยตรง และหาปรมาตรของชนสวนเหลานนโดยการแทนทนำาตามหลกอารคมดส ขอมลทไดจะถกนำาไปคำานวณหาความหนาแนนของรางกายตามตารางดานลาง ไดจาก ความหนาแนน = มวล/ปรมาตร

ตาราง ความหนาแนนของสวนตาง ๆ ของรางกายทหาไดจากศพ (กรม/ลบ.ซม.)

สวนของรางกายความหนาแนนของ

สวนนนHarless (a)

(กรม/ลบ.ซม.)Dempster (b)

ศรษะและคอลำาตวแขนสวนบนแขนสวนลางมอขาสวนบนขาสวนลางเทา

1.11-

1.081.101.111.071.091.09

1.111.031.071.131.161.051.091.10

หมายเหต : (a) ขอมลจากศพ 5 ศพ (b) ขอมลจากศพ 8 ศพความยงยากทเกดขนกบการประมาณนำาหนกจากศพกคอ การ

สญเสยของเหลวกอนทำาการทดลอง ซงมความสำาคญมาก ในทางกลบกน ถาเกบศพไวในททมอากาศเยนชนหรอการใชผาเปยกชน

คลมศพเพอลดการสญเสยของเหลว หรอลดความแหง การกระทำาเชนนจะทำาใหเกดความผดพลาดขนไดเพราะจะมการแทนทของเหลวภายในรางกายดวยของเหลวทใชในการเกบรกษาศพ หลกเกณฑทดทสดสำาหรบการพฒนาประสทธภาพในการเกบรกษาสวนของรางกาย คอจะตองทำาใหมสภาพตามธรรมชาตทสด ไมแหงเหยวหรอถกแทนทดวยของเหลวใด ๆ ซงในทางปฏบตแลวเปนไปไดยาก ดงนนจงไดมการพฒนาวธการหาความหนาแนนของรางกายและสวนตาง ๆ ของมนษยในขณะทมชวตอย

Drillis และ Contini (1966) อางโดย Roebuck และคณะ (1975) ไดทดลองหาคาความหนาแนนของรางกายจากคนทยงมชวต โดยวธการชงนำาหนกรางกายบนพนดนกบนำาหนกของรางกายในนำา แตปญหากยงคงมอยคอ อากาศทอยในปอดจะมผลตอการชงนำาหนกรางกายในนำา เพราะฉะนนตองหายใจออกใหมากทสดในขณะทกำาลงชงนำาหนกอยในนำา ซงอากาศกยงไมหมดอยนนเอง Fox และ Matthews (1981) เสนอใหประมาณปรมาตรอากาศทเหลอ (residual volume) นเทากบผลคณของ vital capacity กบคาคงท คอ 0.24 (ชาย) และ 0.28 (หญง) โดยประมาณแลวจะไดปรมาตรอากาศทเหลอเปน 1,300 มลลลตร สำาหรบชาย และ 1,000 มลลลตร สำาหรบหญง

เมอไดนำาหนกของรางกายในอากาศ นำาหนกของรางกายเมอชงในนำาทงตว และปรมาตรอากาศทเหลอในปอด กสามารถคำานวณหาความหนาแนนของรางกายไดจากสมการดงตอไปน

Db = Wa/[K-RV]Db คอ ความหนาแนนของรางกายWa คอ นำาหนกของรางกายเมอชงในอากาศK คอ [Wa – นำาหนกของรางกายเมอชงในนำา]/ความหนา

แนนของนำาRV คอ ปรมาตรอากาศทเหลอในปอด (residual

volume)

รางกายของมนษยประกอบไปดวย กระดก กลามเนอ ไขมน และเนอเยอตาง ๆ ไมเปนสารประเภทเดยวกนโดยตลอด ยงผลใหความหนาแนนของสวนตาง ๆ ของรางกายจะไมเทากน บรเวณสวนปลายของรางกาย (distal segment) ไดแก เทา มอ จะมความหนาแนนสงกวาบรเวณสวนกลางของรางกาย (proximal segment) อนไดแก ตนขา แขนสวนบน รปท 17 แสดงใหเหนถงความแตกตางของความหนาแนนของสวนตาง ๆ ของรางกาย 6 สวน เมอเทยบกบความหนาแนนของรางกาย (Winter, 1979)

Drillis และ Contini (1966) อางโดย Roebuck และคณะ (1975) ไดพฒนาวธหาปรมาตรของสวนตางๆ ของรางกายโดยเรยกวธการนวา ระบบถงสองใบ ดงแสดงในรปท 18 วธการนสามารถใชหาปรมาตรของสวนตาง ๆ ของรางกายของมนษยทยงมชวตอยได โดยการจมสวนของรางกายทมการทำาเครองหมายจดอางองแลวลงในถง ทำาการวดระดบนำาทเปลยนไป ทำาใหสามารถคำานวณปรมาตรของสวนของรางกายทจมอยในนำาได โดยการสมมตวาคาความหนาแนนของรางกายมคาเดยวกนโดยตลอดทกสวนของรางกาย กจะสามารถคำานวณหามวลของแตละสวนได ตวเลขทไดนมความผดพลาดบางจากการใชสมมตฐานน แตกนาจะยอมรบได เพราะไมไดทำาใหผใดพการหรอเสยชวตอนเนองจากการทตองตดชนสวนไปชงหานำาหนก

รปท 17 ความหนาแนนของสวนตาง ๆ ของรางกายเมอเทยบกบความหนาแนนของรางกาย

รปท 18 ระบบถงสองใบทถกพฒนาโดย Drillis และ Contini (1966)

Roebuck และคณะ (1975) เสนอวธการใชไมกระดานและเครองชงขนาดเลก 2 เครอง เพอหาตำาแหนงของจดศนยกลางมวลโดยใชสมการของโมเมนต ดงรปท 19

m1(L)-mm(Y2)-mb(d) = 0 Y2 = [m1(L)-mb(d)]/mm

เมอ mm = m1+ m2- mb

mm คอ มวลของรางกายm1 คอ มวลทอานไดจากเครองชงทางซายมอm2 คอ มวลทอานไดจากเครองชงทางขวามอmb คอ มวลไมกระดาน

รปท 19 การหาจดศนยกลางมวลโดยใชเครองชงสองเครอง

การทดสอบหาจดศนยกลางมวลของสวนตาง ๆ ของรางกาย เชน มอ แขน ขา จะตองขดเสนทำาเครองหมายเปนชองเลก ๆ ทมระยะหางมากพอทจะสมมตไดวา จดศนยกลางมวลของสวนเลก ๆ เหลานนอยตรงกงกลางของสวนนน ๆ พอด ดรปท 20 สมมตวาเปนสวนใด ๆ ของรางกาย แบงออกเปนสวนเลก ๆ n สวน สวนท 1 สวนท 2 ...... ถง สวนท n ไมจำาเปนตองมความกวางเทากน แตละสวนจะถกสมมตใหเปนรปทรงกระบอกมปรมาตรเปน (R2L เมอ R เปนรศม กบ L เปนความกวางของสวน i และมมวลเฉพาะของสวนนน (mi) ดงนน มวลของสวนนของรางกาย (M) จะหาไดจาก

รปท 20 การกระจายของมวลทสมพนธกบการหาตำาแหนงจดศนยกลางมวล

M = mimi = diviเมอ mi คอ มวลของสวนท i ( i = 1,2,3,…n)di คอ ความหนาแนนของสวนท ivi คอ ปรมาตรของสวนท i ไดมาจากปรมาตรของนำาทถกสวนนแทนท ถาสมมตใหความหนาแนนของทกสวน i เทากนโดยตลอด คอเทากบ d จะไดวาmi = d .viและ M = d vi

คา vi กหามาไดโดยการแทนทสวนยอย i ในนำา คาปรมาตร vi กคอปรมาตรของนำาทถกแทนทโดยทฤษฎแลว จดศนยกลางมวลกคอ จดทมแรงโมเมนตสทธเทากนตลอดความยาวของสวนนน ๆ ถาใหจดศนยกลางมวลมตำาแหนงทระยะทาง X จากจดเรมตนทางดานซายมอ จะไดวา

MX = mi . xiX = m i. xi

M

การกำาหนดตำาแหนงของจดศนยกลางมวลของสวนของรางกาย มกจะระบเปนเปอรเซนตของความยาวสวนนน ๆ รปท 21 และตารางท 7 แสดงขอมลของชายไทย และมวลของสวนตาง ๆ จะแสดงคามวลเปนรอยละของมวลของรางกายไดดวย (Winter, 1979) ดงรปท 22 กบตารางท 8

รปท 21 ตำาแหนงของจดศนยกลางมวลของสวนของรางกายเปนเปอรเซนตของความยาวของสวนนนของ ชายไทย ดดแปลงจาก กตต อนทรานนท (2543)

รปท 22 มวลของสวนของรางกายเปนเปอรเซนตของมวลของรางกายของชายไทย ดดแปลงจาก กตต อนทรานนท (2543)

ตารางท 7 ระยะของจดศนยกลางมวลของสวนของรางกาย จาก กตต อนทรานนท (2543)

สวนของรางกาย

Braune and

Fischer (1889)

Braune and Fischer (1893)

Dempster (1955) กตต อนทรานนท (2543)

อางจาก Roebuck และคณะ (1979)

อาง Winter (1979)

ผทดสอบชาย

ผทดสอบหญง

ตำาแหนง จดศนยกลางมวล เทยบกบความยาว ของสวนนนวดจาก

ตำาแหนง จดศนยกลางมวล เทยบกบความยาว ของสวนนนวดจาก

ตำาแหนง จดศนยกลางมวล เทยบกบความยาว ของสวนนนวดจาก

ตำาแหนง จดศนยกลางมวล เทยบกบความยาว ของสวนนนวดจาก

ตำาแหนง จดศนยกลางมวล เทยบกบความยาวของสวนนนวดจาก

สวนใน

สวนนอก

สวนใน

สวนนอก

สวนใน

สวนนอก

สวนใน

สวนนอก

สวนใน

สวนนอก

แขนขวาสวนบนแขนซายสวนบน

47.00

53.00

45.90

54.10

43.60

56.40 45.83

45.62

54.1754.38

46.62

53.38

แขนขวาสวนลางแขนซายสวนลาง

42.10

57.90

- - 43.00

57.00 42.22

42.28

57.7857.72

45.37

54.63

มอขวามอซาย

- - - - 50.60

49.40 42.82

42.77

57.1857.23

39.22

60.88

ขาขวาสวนบนขาซายสวนบน

43.90

56.10

43.40

56.60

43.30

56.70 44.07

44.12

55.9355.88

39.79

60.21

ขาขวาสวนลางขาซายสวนลาง

41.95

58.05

42.40

57.60

43.30

56.70 42.76

42.55

57.2457.45

41.15

58.85

เทาขวา

เทาซาย

43.40c

56.60c

41.70

58.30

d d 40.54a

61.55b

40.90a

60.57b

59.46a

38.45b

59.10a

39.43b

33.90

66.10

ลำาตว 29.55

46.30

- - - - 47.83

52.17 48.85

51.15

ศรษะและคอ - - - - - - 42.91

58.09 49.33

50.67

หมายเหต: (a) Percent of length from front to rear of foot

(b) Percent of length from ankle to rear of foot

(c) Percent of length from front to rear of foot

(d) 24.9% of foot link dimension to ankle axis (oblique); 43.8% of foot link dimension to heel (oblique); 59.4% of foot link dimension to toe (oblique). Alternately, a ratio of 42.9 to 57.1 along the heel to toe distance establishes a point above which the center of gravity lies on a line between ankle axis and ball of foot สวนนอก หมายถง วดจาก distal point ของสวนนน สวนใน หมายถง วดจาก proximal point ของสวนนน

ตารางท 8 มวลของสวนของรางกายเปนเปอรเซนตของมวลของรางกาย จาก กตต อนทรานนท (2543)

สวนของรางกาย

Braune & Fischer (1889)*

Braune & Fischer

(1893)* *

Dempster(1855)***

กตต อนทรานนท (2543)****

เพศชาย เพศหญงมวล (กก.)

% เมอเทยบกบมวลของรางกาย

มวล (กก.)

% เมอเทยบกบมวลของรางกาย

มวล (กก.)

% เมอเทยบกบมวลของรางกาย

มวล (กก.)

% เมอเทยบกบมวลของรางกาย

มวล (กก.)

% เมอเทยบกบมวลของรางกาย

แขนขวาสวนบนแขนซายสวนบน

2.127

3.30 1.51 2.93 1.611.53

2.772.63

1.871.80

3.373.24

1.49

2.63

แขนขวาสวนลาง

1.34

2.10 1.30 2.54 0.950.9

1.641.57

0.920.8

1.671.58

0.73

1.29

แขนซายสวนลาง

1 8

มอขวามอซาย

0.53

0.85 - - 0.390.38

0.670.66

0.360.39

0.650.61

0.29

0.51

ขาขวาสวนบนขาซายสวนบน

6.79

10.75

5.78 11.23

5.765.81

9.869.95

5.755.65

10.2310.06

7.59

13.41

ขาขวาสวนลางขาซายสวนลาง

3.03

4.80 2.32 4.53 2.712.732

4.694.68

2.832.728

5.064.88

2.37

4.19

เทาขวาเทาซาย

1.067

1.70 0.950

1.88 0.8320.87

1.421.49

0.8660.84

1.561.50

0.65

1.15

ลำาตวศรษะและคอ

29.55

46.30

- - -4.610

7.9027.184.096

48.727.88

24.925.44

44.039.61

มวลของรางกาย

63.85

100.00

51.28

100.00

58.36

100.00

55.75

100.00

50.85

100.00

หมายเหต* ทำาการศกษาจากศพจำานวน 3 ศพ เมอป ค.ศ. 1889 อางจาก

Roebuck และคณะ (1975)** ทำาการศกษาจากศพจำานวน 2 ศพ เมอป ค.ศ. 1893 อางจาก

Roebuck และคณะ (1975)*** ทำาการศกษาจากศพจำานวน 7 ศพ เมอป ค.ศ. 1955 อางจาก

Winter (1979)**** การศกษาครงนกบบคคลทมชวต เพศชายจำานวน 12 คน และ

เพศหญงจำานวน 10 คน

ตวอยางท 2 จงคำานวณหามวลของแขนสวนบน แขนสวนลาง ขาสวนลาง ขาสวนบน และลำาตว ตลอดจนจดศนยกลางมวล วดจาก

สวนปลายนอก (distal end) และสวนปลายใน (proximal end) จากตารางสดสวนของชายไทยมนำาหนกรางกาย 70 กก. สมมตความสงของขอเทาทเปอรเซนตไตลท 50 เปน 3.6 (0.4) ซม.

วธทำา จากตารางท 8 พบวา

มวลของแขนสวนบน = 70 × (3.37+3.24) = 2.31 กก. 100×2มวลของแขนสวนลาง = 70 × (1.67+1.58) = 1.14 กก. 100×2มวลของขาสวนลาง = 70 × (5.06+4.88) = 3.48 กก. 100×2มวลของขาสวนบน = 70 × (10.23+10.06) = 7.10 กก. 100×2มวลของลำาตว = 70 × (48.72) = 34.10

กก. 100จากตารางท 3 พบวา

ความยาวของแขนสวนบน = 34.3 ซม.ความยาวของแขนสวนลาง = ความยาวของแขนสวนลาง

ถงปลายนว - ความยาวมอ= 44.8 – 17.6 = 27.2 ซม.

ความยาวของขาสวนลาง = ความสงขอพบเขา – ความสงขอเทา

= 40.1 – 3.6 = 36.5 ซม.ความยาวของขาสวนบน = 52.7 ซม.ความยาวของลำาตว = 40.2 ซม.

จากตารางท 7 พบวาจดศนยกลางมวลของแขนสวนบนเมอวดจากศอก (distal end)

= (54.17+54.38) × 34.3/200

= 18.6 ซม.จดศนยกลางมวลของแขนสวนบนเมอวดจากไหล (proximal end) = (45.83+45.62) × 34.3/200

= 15.7 ซม.จดศนยกลางมวลของแขนสวนลางเมอวดจากขอมอ (distal end)

= (57.78+57.72) × 27.2/200= 15.7 ซม.

จดศนยกลางมวลของแขนสวนลางเมอวดจากศอก (proximal end) = (42.22+42.28) × 27.2 / 200

= 11.5 ซม.จดศนยกลางมวลของขาสวนลางเมอวดจากขอเทา (distal end)

= (57.24+57.45) × 36.5/200= 20.9

ซม.จดศนยกลางมวลของขาสวนลางเมอวดจากเขา (proximal end)

= (42.76+42.55) × 36.5/200= 15.6 ซม.

จดศนยกลางมวลของขาสวนบนเมอวดจากเขา (distal end)= (55.93+55.88) × 52.7/200

= 29.5 ซม.จดศนยกลางมวลของขาสวนบนเมอวดจากขอสะโพก (proximal end) = (44.07+44.12) × 52.7/200

= 23.2 ซม.จดศนยกลางมวลของลำาตวเมอวดจากขอสะโพก (distal end)

= (52.17 × 40.2/100= 20.9 ซม.

จดศนยกลางมวลของลำาตวเมอวดจากกระดกคอ (proximal end) = (47.83) × 40.2 /100

= 19.2 ซม.

ศนยกลางมวลของหลายสวน (center of mass of a multi-segment system)

เมอรางกายเคลอนไหว ศนยกลางมวลของรางกายจะเปลยนไปตามเวลา จงเปนความจำาเปนทจะตองคำานวณหาศนยกลางมวลตามชวงเวลา ซงตองมความร เรองทางเดนของจดพกดของศนยกลางมวลของแตละสวนเมอเวลาเปลยนไป เรองนจะเปนเรองสำาคญในการใชเทคนคการถายภาพยนตร หรอถายภาพวดทศนบนทกการเคลอนไหว และทำาการวเคราะหฟลม หรอวดทศน (film analysis or video analysis) ซงจะตองทำาครงละรป (frame by frame) สมมตวารปท 4.23 เปนรปแสดงจดพกดของโครงราง 3 สวน อยทจด X0, Y0 และจะคำานวณไดจาก

X0 =

Y0 =

เมอ M = m1+m2+m3

m1.x1+m2.x2+m3.x3

m1.x1+m2.x2+m3.x3

รปท 23 ศนยกลางมวลของโครงราง 3 สวน

ศนยกลางมวลของรางกาย (มกจะเรยกวาจดศนยถวงของรางกายในบางครง) จะเปนตวแปรทคำานวณได มประโยชนคอนขางจำากดในการวเคราะหการเคลอนไหว เพราะวาศนยกลางมวลไมไดแสดงถงการถายทอดพลงงาน แรง หรอโมเมนตใด ๆ แตการนำาเอาความรเรองศนยกลางมวลของรางกายทเปลยนไปจะเปนประโยชนในการวเคราะหกจกรรมการกฬา โดยเฉพาะในเรองการกระโดด ซงแนวทางการเคลอนทของศนยกลางมวลของรางกายจะแสดงถงความสำาเรจของกจกรรมนน

การใชขอมลสมบตทางกายภาพและมตของรางกายในการออกแบบ

ขนตอนการใชขอมลสมบตทางกายภาพและมตของรางกายเพอการออกแบบทจะทำาใหเหมาะสมกบผใชเครองมอ อปกรณ หรออปกรณในสำานกงานตาง ๆ ไดดมดงน

1. ตองกำาหนดใหไดวาประชากรกลมใดจะเปนผใชเครองมอเหลานน (เชน พลเรอนอเมรกน ฯลฯ)

2. เลอกอตราสวนของกลมประชากรทเปนกลมเปาหมายทจะเปนผใช (เชน 90% หรอ 95%)

3. กำาหนดมตทสำาคญในการออกแบบ (เชน ความสงของตาจากพนขณะนง, ความสงสนบมอ เปนตน) ตอไปตองพจารณาวาระยะเออมหรอระยะเผอจะใหมบางหรอไมเพอใหครอบคลม

4. เมอไดกลมประชากรทตองการ ไดชวงเปอรเซนไตลทตองการ กหามตทล ำา ด บเปอร เซนไตลโดยใชคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และ คำานวณหาคาทตองการ

5. พจารณาความหนาของเสอผาทคาดวาผใชจะสวมใสในการทำางาน (เชน เสอผาฤดรอน เสอผาฤดหนาว ถงมอ เสอคลม อน ๆ) และกำาหนดระยะเผอตามทคาดคะเนไว

6. เมอเปนการออกแบบสำาหรบผใชทงสองเพศ ขณะทขอมลสมบตทางกายภาพและมตสดสวนของรางกายผสมทงสองเพศยงไมม ใหใชขอมลกลมประชากรทมขนาดใหญกวา (ชาย) กำาหนดมตเผอและใชขอมลกลมประชากรทมขนาดเลกกวา (หญง) กำาหนดมตเออมถง

บทสรปสมบตทางกายภาพและมตสดสวนรางกายเปนขอมลทเปนพน

ฐานสำาคญของการวเคราะหเชงการยศาสตรหลายประการ ยงเปนการออกแบบเพอกลมประชากรผใชแลว ยงสำาคญมากขนไปอก เชน เกาอทปรบได ประตทางออก ตำาแหนงทตองการควบคม ขนาดของมอจบ มตสถานทำางาน เปนตน มตสดสวนรางกายมผจดทำาขนในประเทศไทยบางแลว หากจะนำามาใชตองใชความระมดระวงตามสมควรตองเขาใจวธการไดมาของขอมลเหลานน ตองเขาใจวธการวด กลมประชากรทเหมาะสมในการศกษาครงหนง อาจไมเหมาะสมกบการศกษาอกครงหนงกได

ในทางปฏบต บอยครงทเดยวทนกการยศาสตรจะตองพบปญหาขดกนของขอเทจจรงในระหวางการออกแบบ เชนในการออกแบบสถานงานสำาหรบทานง ซงการออกแบบความสงของเกาอตองขนอยกบความสงขอพบเขาขณะนง (popliteal height) ระยะเผอของตนขา (thigh clearance) ความสงของขอศอกขณะนงพก (resting elbow height) และความหนาของพนโตะ ซงตวแปรทงหลายเหลานอาจขดกนในขอแนะนำาการออกแบบ สมมตวา

เราจะตองออกแบบสถานงานนเพอใหหญงไทยไมนอยกวา 90% สามารถทำางานนได ดงนน เราจะตองใชขอมลระหวางเปอรเซนไตลท 5 กบ 95 เพอใหงายขน สมมตวาทพกเทาจะมใหสำาหรบหญงรปรางเลก ดงนน ขอมลเฉพาะเปอรเซนไตลท 95 จะเปนทเดยวทจะนำามาใช นนคอ

X0.95 = + 1.645ดงนน จากขอมลทมอยในตารางขนาดสดสวนรางกายทสำาคญของผ

ใชแรงงานไทย ความสงของขอศอกขณะนงพก และระยะเผอของตน

ขาไมไดทำาการวดไว แตกสามารถประมาณจากมตอนได ทงคาเฉลย

และคาความเบยงเบนมาตรฐาน โดยสมมตใหทกตวมความสมพนธ

เปนเสนตรงและมสมบตบวกกนได (additive properties) นน

คอ คำานวณทกคาทเปอรเซนไตลท 95 ไดดงน

ความสงขอพบเขาขณะนง (at 95 tile) =

37.9+1.645(2.0) = 41.2 ซม.

ความสงของขอศอกขณะนงพก = ความสงนง - (ความ

สงยน- ความสงหวไหล)

= 78.8 - (151.2 - 124.7) = 20.4 ซม.

ความเบยงเบนมาตรฐาน = 3.2 - (4.8 - 4.9)

= 3.3 ซม.

ความสงของขอศอกขณะนงพก (at 95 tile) = 20.4 +

1.645(3.3) = 25.8 ซม.

ระยะเผอของตนขา ตองตงสมมตฐานวาขาออนมพนทหนาตด

เปนวงกลม มรปรางเปนทรงกระบอก มระยะรอบขาออนคำานวณได

จากสตร 2R เมอดตารางขนาดสดสวนรางกายทสำาคญของผใช

แรงงานไทยแลวพบวา ระยะรอบเปน 50.7(6.4)

คาเฉลยระยะรอบตนขา = 50.7 = 2R นนคอ R =

50.7/2 = 8.1 ซม.

ระยะเผอของตนขา = 2R = 2 × 8.1 = 16.2 ซม. เปน

ความสงของตนขาขณะนง

ความเบยงเบนมาตรฐาน = 2 × 6.4 / 2 = 2 × 1.01

ซม. = 2.02 ซม.

ระยะเผอของตนขา (at 95 tile) = 16.2 +

1.645(2.02) = 19.5 ซม.

การปรบระยะเผอของตนขา = 0.5 ซม. สมมตหญงไทย

สวมเสอผาบางเบาขณะทำางาน

การปรบความสงของรองเทา = 2.5 ซม. สมมตวาหญง

ไทยไมสวมรองเทาสนสงในขณะนงทำางาน

กำาหนดใหความหนาของพนโตะเปน 15 ซม. ถากำาหนดวาพน

โตะทำางานอยสงในระดบความสงของขอศอกขณะนงพก เราอาจให

คำาแนะนำาในการออกแบบไดสองทางดงน

ความสงโตะทนอยทสด = ความสงขอพบเขาขณะนง + การ

ปรบความสงของรองเทา

+ ความสงของขอศอกขณะนงพก

= 37.9 + 2.5 + 25.8 = 66.2 ซม.

ความสงโตะทนอยทสด = ความสงขอพบเขาขณะนง + การ

ปรบความสงของรองเทา

+ ระยะเผอของตนขา + การปรบ

ระยะเผอของตนขา

+ ความหนาของพนโตะ

= 37.9 + 2.5 + 19.5 + 0.5 + 15.0 = 75.4 ซม.

ในกรณน การขดกนเกดขนจะตองมการประนประนอม เพอใหไดมตท

เหมาะสมทสดและเปนทพอใจกบทกฝาย อาจตงคำาถามวา จะลดความ

หนาของพนโตะลงเหลอ 10 ซม. ไดไหม ถาลดความหนาโตะไมได (เ

พราะเปนการผลตโตะแบบจำานวนมากและมขายทวไปอยแลว ถา

เปลยนแปลงจะเปนการสงทำาพเศษราคาจะสงขนไปมาก) เรากอาจจะ

พจารณาการใชเกาอทลาดเอยงไปขางหนา หรอไมกหาทางเพมความ

สงของโตะโดยการเสรมเอง และหาเกาอทมทพกแขนเพอผอนคลาย

มใหมการยกไหลทำางานตลอดเวลา ความเหนจากผปฏบตงาน ตลอด

จนธรรมชาตของการทำางานของเขาเปนสงทมคาในการหาคำาตอบทด

ทสดของทกฝายทกครง

ตวอยางการวดขนาดสดสวนของรางกายตำาแหนงตาง ๆ

(ดดแปลงจาก Damon และคณะ (1966); Van Cott และ Kinkade (1972); Ayoub และคณะ, 1984;

กตต อนทรานนท และคณะ, 2531)

นำาหนก (weight)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : เครองชงนำาหนกทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนบนตำาแหนงกงกลาง ของเครองชงนำาหนกวธดำาเนนการ : อานคานำาหนกบนสเกลเครองชงนำาหนก

ความสง (Stature)ตำาแหนงทหมาย (landmarks): ไมมเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอร (anthropometer)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองชดกนเพอใหนำาหนกตวกระจายบนเทาทงสองเทากนวธดำาเนนการ : เลอนแขนของแอนโทรโพมเตอรมาไวบนศรษะผถกทดสอบเพอวดระยะตามแนวตงจากพนทยนไปยงแขนของแอนโทรโพมเตอร

ความสงปมหวไหล (acromial height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ปมหวไหลขวาเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองชดกนเพอใหนำาหนกตวกระจายบนเทาทงสองเทากนและหนามองตรงวธดำาเนนการ : ใชแอนโทรโพมเตอรวดระยะตามแนวตงจากพนทยนไปยงปมหวไหลขวา

ระยะระหวางกลามเนอโคนแขนของแขนสวนบนทงสองขาง (bideltoid breadth)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : กลามเนอโคนแขนของแขนสวนบนขวาและซายเครองมอวด : บมแคลเปอร (beam caliper)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรงและมองไปขางหนาขณะวดแขนสวนบนหอยลงตามสบาย แขนสวนลางและมอยนไปดานหนาลำาตวในลกษณะขนานกบพนวธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะระหวางกลามเนอโคนแขนของแขนสวนบนจากขวาไปซายเสนรอบกลามเนอกลางแขนของแขนสวนบนขณะงอแขน (biceps circumference, flexed)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : กลามเนอกลางแขนของแขนสวนบนเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองชดกน เพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากน ยกแขนใหหางจากลำาตวพอประมาณ เพอใหสามารถพนเทปวดรอบแขนสวนบนไดวธดำาเนนการ : ใหผถกทดสอบหายใจเขาเบา ๆ แลวใชเทปวดพน

รอบกลามเนอกลางแขนของแขนสวนบน (วดเฉพาะแขนขวา) เพอวดเสนรอบกลามเนอกลางแขนของแขนสวนบน

ระยะระหวางกนถงขอพบดานในของหวเขา (buttock – to – popliteal length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ขอพบดานในของหวเขาและกนเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง เทาวางบนกระดานทสามารถปรบเอยงได เขางอ ทำามม 90 องศา และโคนขาขนานกบพนวธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนจากขอพบดานในของหวเขาขวาไปยงกนดานขวา

ระยะจากกนถงเขา (buttock - knee length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks): ระดบของกนดานขวาเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผทดสอบนงตวตรงทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอ ทำามม 90 องศา ในขณะทโคนขาขนานกบฟ นวธดำาเนนการ : ถอบมแคลเปอรใหขนานกบแกนตามยาวของโคนขา การวดจะวดจากปลายเขาขวาไปยงกนดานขวา

เสนรอบนอง (calf circumference)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : นองเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองแยกหางกนประมาณ 10 ซม. เพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากน

วธดำาเนนการ : จบเทปวดใหอยในระนาบทตงฉากกบแนวตงจากนนใชเทปวดรอบนองขวาเพอวดเสนรอบนองความสงคอ (cervical height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : คอเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองชดกน เพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากนวธดำาเนนการ : ใชแอนโทรโพมเตอร วดระยะตามแนวตงจากพนทยนไปยงคอ

เสนรอบอกทระดบรกแร (chest circumference at scye)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : แนวรกแรดานซายและขวาเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง หนามองตรงเทาทงสองชดกนเพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากนและแขนกางหางจากลำาตว ทำาใหสามารถพนเทปวดรอบลำาตวไดวธดำาเนนการ : ถอเทปวดใหอยในระนาบทขนานกบพนพนเทปวดรอบลำาตวทระดบรกแรขณะวดผถกทดสอบตองหายใจเบา ๆ

ระยะขอศอกถงกลางฝามอขณะกำามอ (elbow to center of grip)ตำาแหนงหมาย (landmarks) : ปลายขอศอกเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรงแขนสวนบนหอยลงตามสบาย แขนสวนลางและมอยนไปดานหนาลำาตวในลกษณะขนานกบพนวธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนขนานกบพนจากปลายขอศอกถงกลางฝามอขณะกำามอของแขนขางขวา

ระยะระหวางขอศอกทงสองขาง (elbow - to - elbow breadth)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ดานขางของขอศอกทงสองขางเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง แขนสวนบนหอยลงตามสบาย (แขนทงสองขางอยขางลำาตว) แขนสวนลางขนานกบพนและขอศอกอยชดลำาตว วธดำาเนนการ : ใชแอนโทรโพมเตอรวดระยะตามแนวนอนจากขอศอกดานนอก (ดานทไมตดกบลำาตว) ขางขวาไปยงขอศอกดานนอกขางซาย

ระยะขอศอกถงปลายนวมอ (elbow - fingertip length)ตำาแหนงทหมาย(landmarks) : ปลายขอศอกและนวมอทชดกนเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง แขนสวนบนหอยลงตามสบาย แขนสวนลางและมอยนไปดานหนาลำาตวในลกษณะขนานกบพน วธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอร วดระยะตามแนวนอนจากปลายขอศอกไปยงปลายนวมอของแขนขวา

ความกวางของหนา (face breadth - bizygomatic)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ขมบขางขวาและซายเครองมอวด : สเพรดดงแคลเปอร(spreading calipers)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบอยในทานงวธดำาเนนการ:ใชสเพรดดงแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนจากขมบขวาไปยงขมบซายความยาวของหนา (face length)

ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : จดตำาสดของคางและโคนจมกเครองมอวด : สไลดงแคลเปอร(sliding calipers)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงไมอาปากหรอเกรงขากรรไกรวธดำาเนนการ : ใชสไลดงแคลเปอร วดระยะทางตามแนวตงจากจดตำาสดของคางถงโคนจมก

ความกวางของเทา (foot breadth)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : ฟตบลอก (foot block)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนตรง เทาขวาวางบนฟตบลอกและเทาซายยนบนพนทมระดบความสงเทากบเทาขวาเพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองขางเทากนวธดำาเนนการ : การวดจะเลอนบลอกใหสมผสกบเทาสวนทกวางทสด จากนนอานคาความกวางของเทาตามสเกลบนฟตบลอก

ความยาวของเทา (foot length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : ฟตบลอกทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนตรง เทาขวาวางบนฟตบลอกและเทาซายตองยนบนพนทมระดบความสงเทากบเทาขวา เพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากน เทาขวาตองวางขนานกบดานขางของฟตบลอก สนเทาสมผสขอบดานขางของฟตบลอกและตาตมสมผสดานขางของฟตบลอกวธดำาเนนการ : การวดจะเลอนบลอกใหสมผสกบปลายเทาสวนทยาวทสด จากนนอานคาความยาวของเทาตามสเกลบนฟตบลอก

เสนรอบโคนแขนของแขนสวนลางขณะงอแขน (forearm circumference, flexed)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมม

เครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนพรอมทงยกแขนขวาใหขนานกบระนาบแนวนอน แลวงอขอศอกทำามม 90 องศาวธดำาเนนการ : ใชเทปวดพนรอบโคนแขนของแขนสวนลางในตำาแหนงทใหญทสดของแขนขวา

ระยะเหยยดแขนขณะทลำาตวตงตรง (functional reach)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : เมสชวรงบลอก (measuring block)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงทมมหอง หนามองตรง ไหลทงสองขางตดกบฝาผนง ยกแขน และมอขางขวาใหเหยยดตรงขนานกบระนาบแนวนอน วธดำาเนนการ : วดระยะตามแนวนอนในระดบเดยวกนกบแขนทเหยยดตรงจากผนงทพงไปยงปลายนวหวแมมอ

ระยะเหยยดแขนขณะทเอยงไหลขวาไปดานหนา (functional reach, extended)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : เมสชวรงบลอก (measuring block)ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนตรงทมมหอง หนามองตรง ไหลซายตดผนงสวนไหลขวาเอยงไปดานหนายกแขนและมอขางขวาใหเหยยดตรงขนานกบระนาบแนวนอนโดยทนวหวแมมอขนานกบแขน วธดำาเนนการ : วดระยะตามแนวนอนในระดบเดยวกนกบแขนทเหยยดตรงจากผนงทไหลซายพงไปยงปลายนวหวแมมอความกวางของมอ (hand breadth)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : สไลดงแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบอยในทานง วางฝามอขวาใหแนบกบพนโตะโดยทนวเหยยดตรงและชดกน

วธดำาเนนการ : ใชสไลดงแคลเปอรวดความกวางของมอระหวางขอตอกระดกฝามอกบกระดกนวมอท 2 และ 5

ความยาวของมอ (hand length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ขอมอเครองมอวด : สไลดงแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบอยในทานง วางฝามอใหแนบกบพนโตะโดยหงายฝามอขน นวเหยยดตรงและชดกนวธดำาเนนการ : ใหแขนของสไลดงแคลเปอร ขนานกบแนวแกนของมอแลววดระยะจากขอมอไปยงปลายนวมอทยาวทสด

เสนรอบศรษะ (head circumference)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบอยในทานงวธดำาเนนการ : เอาเทปวดพนเหนอสนหนาผากและศรษะดานหลงในตำาแหนงทเสนรอบศรษะยาวทสด

ความยาวศรษะ (head length) ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ตำาแหนงระหวางคว (แสกหนา)เครองมอวด : สเพรดดงแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรงวธดำาเนนการ : ใชสเพรดดงแคลเปอร วดระยะทยาวทสดจากตำาแหนงระหวางควไปยงทายทอยของศรษะ

เสนรอบสะโพก (hip circumference) ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง หนามองตรงเทาทงสองชดกน เพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากนวธดำาเนนการ : เอาเทปวดพนรอบสะโพกในแนวสวนทกน

โปนออกมากทสด โดยพนเทปวดไมแนนจนเกนไป คาทไดจะเปนเสนรอบสะโพก

ความกวางของหลงวดระหวางแนวรกแรทงสองขาง (interscye, back)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) :แนวรกแรดานขวาและซาย ขางหลงเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง หนามองตรง แขนทงสองอยขางลำาตววธดำาเนนการ : ถอเทปวดใหอยในระนาบแนวนอนเพอวดความกวางของหลงจากรกแรดานขวาไปยงรกแรดานซาย

ความสงขณะคกเขา (kneeling height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบคกเขาบนพนตดกบเมสชวรงบลอก นวเทาสมผสกบผนงดานหลง ลำาตวตรง แขนทงสองหอยลงอยขางลำาตว ศรษะตงตรงมองไปขางหนา วธดำาเนนการ : ใชแอนโทรโพมเตอรวดระยะตามแนวตงจากพนถงสวนบนสดของศรษะ

เสนรอบตนคอ (neck circumference, base )ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ตนคอเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ศรษะตงตรงมองไปขางหนา วธดำาเนนการ : ใชเทปวดพนรอบตนคอ ระยะรอบตนคอทวดไดคอ เสนรอบตนคอ

ระยะระหวางแขนทงสองเมอเหยยดแขนขนเหนอศรษะ (overhead reach breadth) ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนตรงหางจากผนง 6 นวและเทาทงสองอยหางกนประมาณ 9 นว ยกแขนทงสองขนเหนอศรษะขณะทกำามอแขนเหยยดตรงและกระดกขอมอทอนแรก (first phalanges) ขนานกบเพดาน วธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนทกวางทสดจากแขนหรอไหลขวาไปยงแขนหรอไหลซายความสงในการเหยยดแขนขนเหนอศรษะ (overhead reach height) ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : เมสชวรงบลอกทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบยนตรงหางจากผนง 6 นวและเทาทงสองอยหางกนประมาณ 9 นว ยกแขนขวาขนเหนอศรษะขณะทกำามอแขนเหยยดตรงและกระดกขอมอทอนแรกขนานกบเพดาน วธดำาเนนการ : วดระยะตามแนวตงทสงสดจากพนทยนไปยงปลายกระดกขอมอทอนแรกโดยใชเมสชวรงบลอก

ความสงใตขาออนทานง (popliteal height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง เทาวางบนกระดาน

ทสามารถปรบเอยงได เขางอทำามม 90 องศา และโคนขาขนานกบพนวธดำาเนนการ : ใชแอนโทรโพมเตอรวดระยะตามแนวตงจากพนกระดานไปยงดานขางโคนขาทตำาแหนงเสนเอนทยดระหวางขาสวนบนกบขาสวนลาง

เสนรอบไหล (shoulder circumference)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : กลามเนอโคนแขนสวนบนซาย-ขวาเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง เทาทงสองชดกนเพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากน หนามองตรง แขนทงสองหอยลงขางลำาตวในลกษณะปกต (ไมเกรงกลามเนอ) วธดำาเนนการ : ถอเทปวดใหอยในระนาบแนวนอน วดเสนรอบรางกายทระดบกลามเนอโคนแขนสวนบนทงสองขาง

ระยะตนคอถงปมหวไหล (shoulder length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ตนคอและปมหวไหลขวาเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง ศรษะตงตรงมองไปขางหนาวธดำาเนนการ : วดระยะตามยาวบนไหลขวาจากตนคอขางขวาไปยงปมหวไหลขวา โดยใชเทปวดความสงนง (sitting height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ไมมเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอร

ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ศรษะตงตรงมองไปขางหนา แขนสวนบนหอยลงตามสบาย แขนสวนลางและมอยนออกไปดานหนาลำาตวโดยใหขนานกบแนวนอนวธดำาเนนการ : เอาแขนแอนโทรโพมเตอรสมผสศรษะเพอวดระยะตามแนวตงจากพนเกาอทผถกทดสอบนงไปยงศรษะ

ความกวางโคนขาขณะนง (sitting thigh breadth)ตำาแหนงทหมาย (landmarks): ไมมเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรงโคนขาขนานกบพนเกาอทผถกทดสอบนงและในขณะทำาการวดสวนโคนขาทงหมดตองอยบนพนเกาอวธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนทกวางทสดของโคนขาขวาไปซาย

ความยาวของเอวดานหลง (waist back length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ตนคอและเอวดานหลงเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง ศรษะตงตรงมองไปขางหนาวธดำาเนนการ : ใชเทปวดวดระยะตามแนวกระดกสนหลงจากตนคอไปยงเอวดานหลง

เสนรอบเอว (waist circumference)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ระดบเอวเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง หนามองตรง เทาทงสองชดกน เพอใหนำาหนกตวกระจายบนเทาทงสองเทากน วธดำาเนนการ : ถอเทปวดในระนาบแนวนอน วดเสนรอบลำาตวทระดบเอว ซงขณะทำาการวดผถกทดสอบตองหายใจเขาเบา ๆ

และไมเกรงกลามเนอ

เสนรอบโคนขาบน (upper thigh circumference)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : รองกนทตดกบโคนขาบนเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง เทาทงสองอยหางกน ประมาณ 10 ซม. เพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากน วธดำาเนนการ : ถอเทปวดใหอยในระนาบตงฉากกบแนวแกนของโคนขาวดเสนรอบโคนขาทระดบตำากวารองกนทตดกบโคนขาบนเลกนอย ถารองกนเปนรอยเวาลกตองปรบตำาแหนงทจะใชเทปวดพนรอบโคนขาใหเหมาะสม

เสนรอบตวตามแนวตงในขณะยน (vertical trunk circumference, standing)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : กลางไหลขวาและลำาตวดานขวาเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนกางขาเลกนอย วธดำาเนนการ : เอาเทปวดพาดระหวางขาทงสองขางผานกนดานขวา หลง กลางไหลขวาลำาตวดานขวา จากนนจะทำาการวดเสนรอบตวตามแนวตงในขณะยน โดยใหผถกทดสอบหายใจเขาเบา ๆ

ความยาวของเอวดานหนา (waist front length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : เหนอกระดกสนอกและเอวดานหนาเครองมอวด : เทปวดทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงและหนามองตรง วธดำาเนนการ : ใชเทปวดวดระยะจากตำาแหนงเหนอกระดกสนอกไปยงเอวดานหนา

ความสงเอว (waist height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : บนเอวเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรง หนามองตรงเทาทงสองชดกนเพอใหนำาหนกกระจายบนเทาทงสองเทากนวธดำาเนนการ : ใชแอนโทรโพมเตอรวดระยะตามแนวตงจากพนทยนไปยงบนเอวดานหลง

ความสงระดบตา (eye height, standing)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ระดบตาทงสองขางเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองชดกน เพอใหนำาหนกตวกระจายบนเทาทงสองเทากนวธดำาเนนการ : เลอนแขนของแอนโทรโพมเตอรมาไวในระดบตาของผถกทดสอบเพอวดระยะตามแนวตงจากพนทยนไปยงแขนของแอนโทรโพมเตอร

ความสงระดบตาขณะนง (eye height, sitting)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ระดบตาทงสองขางเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอทำามม 90 องศา ในขณะทโคนขาขนานกบพนวธดำาเนนการ : ถอบมแคลเปอรใหขนานกบแกนตามยาวของโคนขา การวดจะวดจากพนเกาอนงไปยงระดบตาทงสองขาง

ความสงไหลขณะนง (shoulder height, sitting)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : หวไหลดานขวาเครองมอวด : บมแคลเปอร

ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอทำามม 90 องศา ในขณะทโคนขาขนานกบพนวธดำาเนนการ : ถอบมแคลเปอรใหขนานกบแกนตามยาวของโคนขา การวดจะวดจากพนเกาอนงไปยงหวไหลดานขวา

ความกวางของศรษะ (head breadth)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : สวนทกวางทสดของศรษะเหนอใบหเครองมอวด : สเพรดดงแคลเปอร ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบอยในทานงหรอยน มองตรงวธดำาเนนการ : ใชสเพรดดงแคลเปอร วดระยะตามแนวนอนจากศรษะดานขวาไปยงดานซายความกวางสะโพกขณะนง (hip breadth, sitting)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ขอบสะโพกทกวางทสดทงสองขางขณะนงเครองมอวด : บมแคลเปอร ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอทำามม 90 องศา ในขณะทโคนขาขนานกบพน วธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนทกวางทสดของสะโพก

ระยะระหวางกนถงเทา (buttock - leg length)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : พนเทาและกนเครองมอวด : บมแคลเปอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงกบพนตวตรงขาเหยยดยาว

ทอดไปขางหนา พนเทาตงฉากกบพนวธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวนอนจากพนเทาไปยงกน

ความสงโคนขาขณะนง (thigh clearance height, sitting)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : โคนขาดานบนขณะนงเครองมอวด : บมแคลเปอร ทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอทำามม 90 องศาในขณะทโคนขาขนานกบพน วธดำาเนนการ : ใชบมแคลเปอรวดระยะตามแนวตงจากพนเกาอนงไปยงดานบนทสงทสดของโคนขา

ความสงระดบมอ (knuckle height)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : สนบมอ (knuckle)เครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบตองยนตรงเทาทงสองชดกนเพอใหนำาหนกตวกระจายบนเทาทงสองเทากน วธดำาเนนการ : เลอนแขนของแอนโทรโพมเตอรมาไวระดบมอเพอวดระยะตามแนวตงจากพนทยนไปยงแขนของ แอนโทรโพมเตอร

ความสงหวเขาขณะนง (knee height, sitting)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : จดสงสดของหวเขาเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงตวตรง ทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอทำามม 90 องศา และฝาเทาวางราบกบพน

วธดำาเนนการ : เลอนแขนของแอนโทรโพมเตอรมาไวระดบสงสดของเขาเพอวดระยะตามแนวตงจากพนทเทาวางราบอย

ความสงปลายมอขณะนง (vertical reach height, sitting)ตำาแหนงทหมาย (landmarks) : ปลายนวมอขวาเครองมอวด : แอนโทรโพมเตอรทาทางของผถกทดสอบ : ผถกทดสอบนงนงตวตรงทนงสามารถปรบระดบความสงไดเพอทำาใหเขางอทำามม 90 องศา และฝาเทาวางราบกบพน แขนขวาเหยยดขนตรงในแนวดง ฝามอเหยยด ปลายนวชขนวธดำาเนนการ : เลอนแขนของแอนโทรโพมเตอรมาไวระดบปลายนว เพอวดระยะตามแนวตงจากพนเกาอทนง

บรรณานกรม

กตต อนทรานนท, การยศาสตร (Ergonomics) : สำานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2548.

จรวยพร ธรณนทร, หนวยท 3 ขนาดกาย การเคลอนไหว และการ

ทำางานของรางกาย เอกสารการสอนชดวชา

เออรกอนอมคสและจตวทยาในการทำางาน มหาวทยาลยสโขทย

ธรรมาธราช, 2534 หนา 117 – 177.

Brozek, J., Grande, F., Anderson, J., and A. Keys. Densitometric Analysis of Body Composition: Revision of Some Quantitative Assumptions. Annals of New York Academy of Science, 110, 1963, pp. 113-140.Chaffin, Don, B. and Anderson, Gunar. Occupational Biomechanics New York: A wiley – Interscientific Publication, 1984.Grandjean, Etienne. Fitting the Task to the Man. A Textbook of Occupational Ergonomics. London: Taylor and Francise, 1988, 4th Edition.