บทที่ 4 โรงเรือนและอุปกรณ์ ...¸ªศ241/บท... ·...

การผลตสตวปก (ผศ.ดร.ประภากร ธาราฉาย, 2560) 1

โรงเรอนและอปกรณสตวปก

บทท 4 โรงเรอนและอปกรณสตวปก

โรงเรอนเปนองคประกอบทส าคญประการหนงในการเลยงไก เปนสถานททเลยงไกตงแต

แรกเกดจนกระทงปลดขาย การออกแบบโรงเรอนไดอยางถกตองและเหมาะสมจะท าใหไกอยไดอยางสบาย มการเจรญเตบโตตามปกต ใหผลผลตด ประเทศไทยตงอยในเขตอากาศรอนชน ดงนนจงมปญหาเกยวกบอากาศรอน ปจจยทเกยวของในการสรางโรงเรอนประกอบดวย การเลอกท าเลในการกอสรางฟารมไก

กอนทเราจะลงมอเลยงไกจ าเปนทจะตองหาท าเลทเหมาะสมกบการเลยงไก ท าเลทเหมาะสมหมายถง เปนสถานททเอออ านวยตอการเจรญเตบโตของไก ลดความเสยงและชวยลดตนทนการผลตไกใหมากทสดเทาทจะมากได การเลอกท าเลจงควรค านงถง

1. พนทควรระบายน าไดด ฟารมเลยงไกนนควรอยในทสงเพอชวยในการระบายน า ตลอดจนปองกนไมใหน าทวมในฤดฝน ทงน เพอใหพนคอกและบรเวณโรงเรอนแหงและสะอาดอยเสมอ โรคระบาดจะไดไมรบกวน

2. มน าจดเพยงพอ การเลยงไกนนจ าเปนจะตองอาศยน าจดทสะอาด และจะตองมปรมาณมากพอ เพอทจะใชกนและลางท าความสะอาดโรงเรอนและอปกรณตาง ๆ

3. ไฟฟา มความจ าเปนตอการเลยงไก เพราะอปกรณทจ าเปนเชน เครองกก เครองผสมอาหาร ตลอดจนแสงสวางภายในโรงเรอน จ าเปนตองอาศยแหลงพลงงานจากกระแสไฟฟา ดงนนฟารมไกจงควรตงอยในท าเลทไฟฟาสามารถเขาถง

4. การคมนาคม การทฟารมไกอยใกลทางคมนาคม ท าใหเกดความสะดวกในการเล ยงและการจดการหลายอยาง เชน เพอความสะดวกในการขนสงอาหาร ลกไก ยารกษาโรค หรอขนสงไขไก และไกออกสตลาด ถาสถานทตงฟารมอยไกลจากตลาด จะท าใหการขนสงล าบาก เสยคาใชจายสง หรอสญเสยน าหนกตวในระหวางการขนสงมาก

5. ควรอยหางจากบานพกอาศยพอสมควร เพอลดความเดอดรอนหรอรบกวนผอน 6. สถานทนนควรจะไมเคยมโรคสตวปกระบาดมากอน ผเลยงจะตองพจารณาวาสถานทท

จะใชเลยงไกนน เคยมโรคระบาดของไกมากอนหรอไม 7. สถานทนนสามารถขยายออกไปได หากเปนไปได การเลอกสถานทใชเลยงไกควรอยในท

ทอาจขยายออกไปได ถาหากกจการเลยงไกเจรญขน



ลกษณะทวไปของฟารมไก

การเลยงไกในฟารมโดยทวไปสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ 1. แบบเลยงบนพนคอก การเลยงไกบนพนคอก พนคอกอาจเปนพนดน คอนกรต หรอยกพนดวยระแนง ลวดตาขาย

หรอพนสแลทซงท าไดงายลงทนนอย ประหยดแรงงานคนเลยงดกวา ใชอปกรณตาง ๆ นอยกวาแบบขงกรง ไกทเลยงบนพนคอกยงมโอกาสไดรบธาตอาหารบางอยาง เชน กรวด แรธาต ฟอสฟอรส และไวตามนบ 12 จากพนเลาอกดวย

2. การเลยงแบบขงกรง การเลยงไกแบบขงกรงนน นยมใชในไกไข เปนการเลยงไกจ านวนตงแตหนงตวขนไปจนถง

นบสบ ๆ ตวตอกรง โดยวางเรยงกนเปนแถวชนเดยวหรอวางซอนกน 2-4 ชน ตงอยเหนอพนดน ในระดบทสะดวกแกการท างาน บางแหงกรงจะถกแขวนลอยอยเหนอพนโดยไมมคานรองรบเพอความสะดวกในการใชเครองทนแรงเกบกวาดมลไก

ชนดของโรงเรอน

โรงเรอนไกแบงออกได 3 ชนด ตามอายของไก คอ 1. โรงเรอนไกเลก (Brooder house) เปนโรงเรอนส าหรบเลยงไกตงแตแรกเกดจนถงอาย

5-6 สปดาหใชเลยงไกระยะเลก ในการเลยงไกไขเราอาจใชโรงเรอนไกเลกเปนโรงเรอนส าหรบกกลกไกเพยงอยางเดยว แตยงไมเปนทนยม เพราะเมอลกไกพนระยะกกเมออาย 5-6 สปดาหไปแลว จะตองยายไกไปเลยงยงอกโรงเรอนหนง ซงจะเลยงเฉพาะไกทพนระยะกกเทานน ขอดของการใชโรงเรอนแบบนคอ สามารถกกลกไกไดจ านวนทมาก โดยไมตองค านงถงจ านวนไกในระยะไกรนหรอในระยะไข แตมขอเสยคอ เปนการสรางสภาวะเครยดใหกบไกขณะทท าการเคลอนยาย และยงเปนการสนเปลองแรงงาน ท าใหคาใชจายสงขน

2. โรงเรอนไกรน (Grower house) เปนโรงเรอนส าหรบเลยงไกตงแตอาย 6-7 สปดาหเปนตนไปโดยท าการยายไกจากโรงเรอนไกเลก เมอไกมอาย 5-6 สปดาห โรงเรอนไกรนมพนทกวางขวางกวา อปกรณใหน าและอาหารมขนาดใหญขน ไกรนจะถกเลยงจนกระท งอายได 18 สปดาหแลวจงยายไปยงโรงเรอนไกไขตอไป โรงเรอนไกรนนยงสามารถใชเลยงไกตงแตระยะแรกเกดจนถงอาย 18 สปดาห หรอกอนไข แตจ านวนลกไกทน ามาเลยงตองค านวณจากจ านวนไกสาวทสามารถเลยงไดเทานน ดงนน จ านวนลกไกทจะน ามาเลยงจะนอยกวาจ านวนลกไกทเลยงโรงเรอนแบบแรก

3. โรงเรอนไกไข (Laying house) โดยทวไปผเลยงไกไขจะยายไกรนไปยงโรงเรอนไกไข เมอไกมอายไดประมาณ 18 สปดาห แตในทางปฏบตสามารถยายไดตงแตอาย 15-21 สปดาห ตามความเหมาะสม ในการเลยงไกไขแบบปลอยพนสามารถเลยงไกไขตงแตระยะกก ระยะรนและระยะ



ไขในโรงเรอนเดยวกนได จ านวนลกไกทจะน ามาเลยงตองค านวณจากจ านวนไกไขทสามารถเลยงไดเทานน การเลยงแบบนมขอดคอ ไมจ าเปนตองเคลอนยายไกจากโรงเรอนหนงไปยงโรงเรอนหนง เปนการชวยลดความเครยด ประหยดแรงงานและคาใชจาย ลกษณะโครงสรางของโรงเรอน

โรงเรอนทเหมาะสมส าหรบการเลยงไกควรมลกษณะตาง ๆ ดงน 1. ความกวาง ควรมความกวางประมาณ 30-40 ฟต (9.8-12.2 เมตร) ถากวางมากเกนไป

จะท าใหความลาดเอยงของหลงคานอยเกนไป อากาศถายเทไมสะดวก ท าใหอณหภมภายในโรงเรอนสง ในทางตรงกนขามถาสรางโรงเรอนแคบเกนไปฝนจะสาดเขามาภายในโรงเรอนได

2. ความยาว ขนอยกบความเหมาะสมและขนอยกบปจจยตาง ๆ ทเกยวของ เชน จ านวนไกทเลยง พนท ความยาวของเครองใหอาหารอตโนมต และความสะดวกในการปฏบตงาน แตอยางไรกตาม ไมควรสรางยาวเกน 105 เมตร และควรกนเปนหอง ๆ ละ 20 เมตร

3. ความสง จากพนถงชายคา ประมาณ 8-10 ฟต (2.4-3 เมตร 4. หลงคา กรณเปนโรงเรอนแบบเปดนยมใชหลงคาแบบหนาจว 2 ชน เพราะชวยระบาย

อากาศไดดกวาแบบอน ๆ ความลาดเอยงของหลงคา ถาหลงคามงดวยจากหรอวสดธรรมชาตควรสรางใหเอยง 30-45 องศา สงกะสหรอเมทลชตควรสรางใหเอยง 8-15 องศา กระเบองลอนควรสรางใหเอยง 20 องศา ชายคากวาง 1-1.5 เมตร ความลาดเอยงของหลงคามผลตอการครอบคลมพนทของโรงเรอน การระบายอากาศ และการระบายน าฝน หลงคาทมงดวยกระเบองจะมความทนทานมากกวา

5. พนคอก แบงออกเปน แบบพนคอนกรต หรอพนดน แบบยกพน ซงอาจเปนพนสแลท ทท าดวยลวด พลาสตก หรอพนทเปนแบบกงพนคอนกรตกงพนสแลทในสดสวน 60 : 40 (Partial slat หรอ combination between slate and litter floor) พนคอนกรตท าความสะอาดไดงายและปดวยวสดรองพน ในสวนของสแลทจะยกสงจากพนประมาณ 50-60 เซนตเมตร ท าใหมการระบายอากาศดกวา พนสแลทอาจจะยกไวขางใดขางหนงของโรงเรอน หรอยกพนไวทงสองดานและตอนกลางเปนพนคอนกรต ขนาดชองสแลท 0.5 x 0.5 นว ในไกเลก 0-2 สปดาห และขนาด 0.75 x 0.75 นว ในชวง 2-6 สปดาห และขนาด 1 x 1 นวในชวง 8-10 สปดาห และขนาด 1 x 2 นว ในชวงไกไข

6. ฝาผนง (Walls and partition) นยมใชลวดตาขายกนดานขางโรงเรอน เพอใหมการระบายอากาศดและปองกนนกตาง ๆ เขามาแพรเชอในโรงเรอน ดานหวและทายโรงเรอนจะปดทบกได ภายในโรงเรอนอาจใชลวดตาขาย กนแบงเปนหองตามการใชประโยชน ดานขางโรงเรอนใชผามานปดกน ปองกนฝนสาดหรอลมโกรกในระยะไกเลก



ภาพท 4. 1 ลกษณะและโครงสรางของโรงเรอนแบบเปดท าหลงคาแบบจวสองชน

ภาพท 4.2 ลกษณะและโครงสรางของโรงเรอนแบบเปดใชเลยงไกไขแบบขงกรง การวางผงฟารม

การวางผงฟารมเปนปจจยส าคญปจจยหนง ซงมผลตอเนองไปถงการจดการฟารม และการปองกนโรค การวางผงฟารมทไมถกตองมผลท าใหการจดการฟารมเปนไปดวยความยงยาก และอาจกอใหเกดความเสยหายตอผลผลตในฟารม หลกส าคญในการวางผงฟารม มดงน

10 - 12ม..

2.5 - 2.7ม..

1.2 - 1.5ม..

ความยาวโรงเรอน 50 - 100 ม.

10 - 12ม..

2.5 - 2.7ม..

1.2 - 1.5ม..

ความยาวโรงเรอน 50 - 100 ม.



1. ทศทางของโรงเรอนควรสรางใหยาวอยในแนว ทศตะวนออก – ตะวนตกเสมอ เพราะจะ

ชวยลดความรอนจากแสงแดด และอยในแนวขวางทศทางลมธรรมชาต ซงจะพดจากทศเหนอไปทศใตในหนาหนาว และพดจากทศใตไปทศเหนอในหนารอนและหนาฝน

2. ควรอยหางจากบรเวณทมการเลยงไกอยางหนาแนน และมรวลอมรอบอยางมดชด 3. จดใหมทางเขา-ออกบรเวณฟารมเพยงทางเดยว และจะตองผานโรงฉดพนน ายาฆาเชอ

กอนเขาเขตเลยงไก 4. จดใหมสถานทอาบน ายาฆาเชอโรคและเปลยนเสอผาเปนชดของฟารม ส าหรบผทจะเขา

ไปฟารม ทงนจะตองถอปฏบตโดยเครงครดทกวน และทกครงทมการท างานในฟารม โดยเฉพาะฟารมเลยงไกพอแมพนธ และโรงฟกเพอลดการปนเปอนและการแพรระบาดของโรคจากภายนอก

5. จดวางโรงเรอนเลยงไก และโรงเรอนอน ๆ อยางมระเบยบ ในฟารมทมการเลยงไกตางกนหลายอาย ใหโรงเรอนไกเลกอยดานในสด และโรงเรอนไกใหญอยดานนอก สวนโรงเกบอาหารใหอยดานนอกสด เพอไมใหรถขนอาหารจากภายนอกเขามายงบรเวณฟารม จากนนจงใชรถขนอาหารภายในฟารมล าเลยงอาหารมายงโรงเรอนตาง ๆ

6. โรงเรอนเลยงไกแตละหลงควรอยหางกนไมนอยกวา 50 เมตร ส าหรบโรงเรอนทเลยงไกอายเทากนและหางกน 100 เมตร ส าหรบโรงเรอนทเลยงไกตางอายกน โดยเฉพาะไกเลกโรงเรอนเลยงไกจะตองอยหางจากรวฟารมหรอเขตทพกอาศยไมนอยกวา 300 เมตร

7. อาคารบานพกอาศยควรแยกจากเขตเลยงไก อปกรณทใชภายในโรงเรอนเลยงไก

1. กรงไก หรอกรงตบ การเลยงไกไขในกรงตบเปนทนยมมากในประเทศไทย กรงตบอาจท าเปนกรงไมใชลวดตา

ขายสเหลยมประกอบ โดยเฉพาะพนกรงเปนถาดลวด กรงตบสมยใหมท าดวยลวดทงหมด โดยใชลวดตาขายสเหลยมผนผา ขนาดชอง 1 x 12 นวประกอบกน มทงกรงเดยวดานเดยวและกรงแผด 2 ดานหนหลงชนกน และสามารถวางกรงไดทงแบบชนเดยวและแบบซอนกนหลาย ๆ ชน ท าใหโรงเรอนแตละหลงสามารถบรรจไดจ านวนมาก ๆ การบรรจไกในกรงตบ แตเดมนยมใสไกชองละ 1 ตว เพราะวาสะดวกในการคดไกออกจากเลาตอมาเมอไกพนธไดรบการปรบปรงคณภาพและสายเลอดใหดขน วธการบรรจไกชองละ 1 ตวจงลดความนยมลงเพราะไดปรบปรงไกไขใหมประสทธภาพดขนผลเฉลยการไขทงฝงคดเปนเปอรเซนตออกมาในแตละวนจากจ านวนไกทงหมด จะบอกไดวาไกฝงนนไขดหรอไม ดงนนวธบรรจไกชองละตงแต 2 ตวขนไปจนถง 4- ตว จงใหผลดในการลดตนทนการผลต กรงบรรจไกควรมขนาด 8 x 16 x 15 นว ตอตว

กรงไกทมการผลตขายม 2 ชนดคอ



1. กรงตบแบบดานเดยว เชน

แบบ 6 ชอง บรรจไก 6 ตว แบบ 3 ชอง บรรจไก 9 ตว แบบ 3 ชอง บรรจไก 12 ตว

2. แบบตบแฝด 2 ดาน เชน แบบ 12 ชอง บรรจไก 12 ตว แบบ 6 ชอง บรรจไก 18 ตว แบบ 6 ชอง บรรจไก 24 ตว

ภาพท 4.3 ลกษณะและสวนประกอบของกรงไกไข 2. อปกรณใหอาหาร (Feeder) อปกรณใหอาหารไกสามารถแบงออกเปน 3 ชนดคอ

2.1. ถาดอาหาร ขนาด 48 x 72 x 6.5 เซนตเมตร หรอถาดกลมเสนผาศนยกลาง 16 นว (36 เซนตเมตร) ใชกบลกไกอาย 1-7 วน อตราการใช 1 ถาดตอลกไก 100 ตว หรออาจใชกลองใสลกไกเอามาตดขอบตามรอยปรเปนถาดใหอาหารกไดแตตองระวงเรองความสะอาดและโรคระบาด

2.2. รางอาหาร อาจท าดวยสงกะส หรอพลาสตก หรออาจท าดวยไม การก าหนดพนทใหอาหารมดงน

ไกเลก เนอทกนอาหาร 2 นว/ตว ไกรน เนอทกนอาหาร 3 นว/ตว ไกไข เนอทกนอาหาร 3 นว/ตว

รางน า

รางอาหาร

ฝาปดหวรางฝาปดทายรางรางน า

รางอาหาร

ฝาปดหวรางฝาปดทายราง



รางอาหารแบงออกเปน 2 ชนด ตามระบบการใหอาหารคอ

2.2.1 รางอาหารธรรมดา ใหอาหารโดยใชแรงงานผเลยง 2.2.2 รางอาหารอตโนมต นยมใชในการเลยงไกพอแมพนธ ไกไข มทง

แบบใชโซ หรอเกลยวสวานชวยในการล าเลยงอาหารหรออาจจะเปนแบบกระพอสงอาหารทล าเลยงอาหารอยบนรางแลวปลอยอาหารลงสรางอาหารโดยอาศยแรงโนมถวงของโลกกไดซงการล าเลยงอาหารแบบนนยมใชในการเลยงไกไขแบบขงกรง ถารางอาหารมเนอทกนอาหารทงสองดานใหคดเนอทกนอาหารทง 2 ดานท าใหสามารลดจ านวนการใชรางอาหารลงได

2.3. ถงอาหาร ท าดวยพลาสตกเปนแบบถงแขวน มขนาดเดยวคอ เสนผาศนยกลางของตวถาดอาหาร 16 นว มเสนรองวงประมาณ 50 นว จ านวนทใชคดตามเนอทกนอาหาร หรอก าหนดดงน ไกระยะเลก ใช 4 ใบ/ไก 100 ตว มเนอทการกนอาหาร 2.5 นว/ตว ไกระยะรน ใช 6 ใบ/ไก 100 ตว มเนอทการกนอาหาร 3 นว/ตว ไกระยะไข ใช 6 ใบฝไก 100 ตว มเนอทการกนอาหาร 3 นว/ตว

ภาพท 4.4 ลกษณะของถงอาหารและการแขวนถงอาหารใหกบไกกระทง

3. อปกรณใหน า (Waterer) อปกรณใหน าไก สามารถแบงออกเปน 2 ชนด



3.1. อปกรณประเภทไมจ ากดปรมาณน า ไดแก

3.1.1. รางน าเอสลอน รางน าแบบนจะมความยาวไมจ ากด มกอกปลอยน าทงอยทายรางและกอกปลอยน าลงรางอยทางหวราง ท าความสะอาดงายนยมใชในการเลยงไกแบบขงกรงหรอแบบกรงตบ

3.1.2. รางน าอตโนมต มทงแบบตงพนและแบบแขวน มวาลวน าเปนตวควบคมระดบน า ซงจะสมพนธกบปรมาณน าทมอยในราง ความยาว 8 ฟต (96 นว) เมอคดความยาวทง 2 ดานไดเนอทใหน ายาว 16 ฟต (196 นว) ใชเลยงไกไดประมาณ 200 ตวตอ 1 ราง

3.1.3. ถงน าอตโนมต ถงแบบนมเสนผาศนยกลาง 15 นว อตราการใช 1 ถงตอไก 45 ตว

3.1.4. ทใหน าแบบถวยน า (Cup) 3.1.5. ทใหน าแบบนปเปล (Nipple)

อปกรณใหน าแบบไมจ ากดปรมาณน า เราค านงถงแตเนอทหรอจ านวนอปกรณใหน าเพยงอยางเดยว โดยก าหนดดงน ไกกระทง

อาย 1 – 7 วน มเนอทกนน า 1 นว/ตว อาย 8 – 21 วน มเนอทกนน า 2 นว/ตว อาย 22 – 56 วน มเนอทกนน า 3 นว/ตว

ไกไข

ระยะไกเลก มเนอทกนน า 0.6 นว/ตว ระยะไกรน มเนอทกนน า 1 นว/ตว ระยะไกใหญ มเนอทกนน า 1 นว/ตว



ภาพท 4.5 ลกษณะของอปกรณใหน าแบบขวดคว า (ซาย) และอปกรณใหน าแบบนปเปลส าหรบไกกระทงและเปด (ขวา)

3.2. อปกรณประเภทจ ากดปรมาณน า การใชอปกรณประเภทนจะตองค านงถงปรมาณน า และเนอทใหน าควบคกนไปดวย

รายละเอยดแสดงในตารางท 4.1 อปกรณเหลานไดแก - กระปกน าพลาสตกขนาดความจ 0.25 หรอ 1/4 แกลลอน - กระปกน าพลาสตกขนาดความจ 1 แกลลอน (ขนาดเสนผานศนยกลาง 8 นว - กระปกน าพลาสตกขนาดความจ 2 แกลลอน (ขนาดเสนผานศนยกลาง 9.5 นว)



ตารางท 4.1 แสดงจ านวนกระปกน าขนาดตาง ๆ ทตองการใชในการเลยงไกขนาดตาง ๆ กนจาก

การค านวณ

จ านวนไกทเลยง (ตว) จ านวนกระปก (อน)

ขนาด 1 แกลลอน ขนาด 2 แกลลอน 1,000 40 33 2,000 80 66 5,000 200 165

ทมา : อาวธ (2538) หนา 56 การค านวณปรมาณน าทใหตอจ านวนไก จะตองค านงถงสงส าคญ 2 อยางคอ

1. จ านวนน าทตองการตอจ านวนไกทเลยง 2. เนอทในการใหน าตอจ านวนไกทเลยง

วธค านวณปรมาณน าทไกกระทงกนตอวนอยางคราว ๆ ท าไดดงน 1. คดปรมาณน าเปนแกลลอนใหเอาอายของไกเปนสปดาหหารดวย 2 ตวอยางเชน ไก

กระทงอาย 8 สปดาห 2 เทากบ 4 แกลลอน/ไก 100 ตว/วน 2. คดปรมาณน าเปนลตร ใหเอาอายของไกกระทงเปนสปดาหคณดวย 2 ตวอยางเชน ไกกระทงอาย 8 สปดาห คณดวย 2 เทากบ 16 ลตร/ไกกระทง 100 ตวตอวน

4. อปกรณกกลกไก 4.1. เครองกกลกไก ทนยมใชกนอยในปจจบนม 2 ชนด ดงน

4.1.1. เครองกกแบบใชแกส เปนเครองกกทก าลงเปนทนยมในปจจบนเพราะประหยดพลงงานและคาใชจายกวาการใชไฟฟา เครองกกแกสทนยมใชม ซงม 2 ชนด คอ

4.1.1.1. เครองกกแกสแบบฝาช มลกษณะรปทรงคลายฝาชซงจะเหมอนกบเครองกกไฟฟาแบบใชขดลวดใหความรอน แตสวนประกอบและการท างานตางกน มทงแบบทท าดวยสงกะสและอะลมเนยม อาจเปนแบบตงพนหรอแขวนกได โดยทวไปมเสนผาศนยกลางประมาณ 1.5-2.0 เมตร มอตราการใชแกสประมาณ 60-100 กรมตอชวโมง

4.1.1.2. เครองกกแกสแบบโคม เปน เครองกกแกสแบบใหมมประสทธภาพสง ประหยดแกสและการใชงานกปลอดภยมากกวาเครองกกแบบอน ๆ โดยใชหลกการแผความรอนดวยวธการแผรงส ตวเครองกกท าดวยโลหะสแตนเลส การตดตงโดยแขวนใหสงจากพนประมาณ 1.20-1.50 เมตร



ภาพท 4.6 ลกษณะของเครองกกแกสแบบฝาช (บน) และแบบโคม (ลาง)

4.1.2. เครองกกแบบใชไฟฟา เครองกกแบบนใชความรอนจากหลอดไฟฟาขนาด 40-100 วตต หรอใชหลอดอนฟราเรด (Infrared lamp) หรออาจเปนแบบขดลวดทใชกบเครองกกแบบฝาช มทงแบบตงพนและแบบแขวน

4.2. แผงกนเครองกก การเลยงลกไกในระยะกกจ าเปนตองมทส าหรบลอมเครองกก ซงอาจจะเปนไมกระดานหรอสงกะสแผนเรยบหรอเสยมลอมขาว ทมความสงประมาณ 50 เซนตเมตร วางลอมเครองกกโดยอยหางจากขอบเครองกกประมาณ 75 เซนตเมตร เพอปองกนไมใหลกไกในระยะ 2-3 วนแรก อยหางจากเครองกกทใหความอบอนมากเกนไป

4.3. ผามานปองกนลม กอนน าลกไกลงกกควรตรวจสอบผามานทใชปดโรงเรอนวาอยในสภาพทมดชดหรอไม เพอปองกนลมโดยเฉพาะในฤดหนาว การปดผามานท าใหอณหภมภายในโรงเรอนและอณหภมใตเครองกกอยในสภาพทคอนขางคงทไมเปลยนแปลงไปมา การกกลกไกในฤดรอนควรเปดมานขนเลกนอยในเวลากลางวน เพอใหลมพดผานภายในโรงเรอนและมานปดในตอนเยน



5. รงไข เพอใหไกเขาไปออกไข มลกษณะเปนชอง ๆ ท าดวยสงกะส มการระบายอากาศด ทนยมใช

ในประเทศไทย ไดแก รงไขเดยว (Individual nest) ลกษณะเปนแถวยาวแถวละ 5-6 ชอง กวาง 25-30 เซนตเมตร ลก 30-35 เซนตเมตร สง 30-35 เซนตเมตร วางซอนกนเปนชน ๆ ประมาณ 2-3 ชน ใหชนลางสงจากพนประมาณ 45 เซนตเมตร ดานหนารงไขมคอน (perches) ใหไกเกาะเพอเขาไปไขในรงได และคอนเกาะหนารงไขสามารถพบขนปดปากรงไขในเวลากลางคน เพอไมใหไกเขาไปนอนในรงไข รงไขเดยว 1 ชอง ใชส าหรบแมไก 4 ตว

ภาพท 4.7 ลกษณะของรงไขรวม

6. อปกรณใหแสงสวางภายในโรงเรอน การใหแสงสวางภายในโรงเรอนนยมใชหลอดไฟตาง ๆ ดงน 1. หลอดเผาไส (Incandescent bulb) มอายการใชงานสน ประสทธภาพในการใหแสงต า

แตคาตดตงถก 2. หลอดฟลออเรสเซนท (Fluorescent) ประสทธภาพในการใหแสงดกวา มอายการใช

งานนานกวา แตคาตดตงแพงกวาแบบแรก 3. หลอดไอปรอท (Mercury vapor lamp) มประสทธภาพในการใหแสงดกวา 2 แบบแรก

แตคาตดตงสงกวาใหแสงสวางมากกวาท าใหการควบคมความเขมแสงและการกระจายของแสงท าไดยากจงไมนยมใชภายในโรงเรอนเลยงไก

ความเขมของแสงทจ าเปนส าหรบลกไกในการมองเหนอปกรณใหน าและอปกรณใหอาหารจะต ากวา 0.25 ฟตเทยน แตความเขมแสงขนต าทมผลตอการกระตนตอมใตสมองสวนหนาและกระตนการไขจะไมนอยกวา 0.5-1 ฟตเทยน ดงนน ความเขมของแสงในโรเรอนเลยงไกโดยทว ๆ ไปนยมเผอความเขมแสงไวท 0.5-3.0 ฟตเทยน



วสดรองพน (Litter) อตสาหกรรมการเลยงไกกระทงในปจจบนมกจะเลยงไกบนพนคอนกรต ดงนน กอนทจะน าไกเขามาเลยงจะตองปทบดวยวสดรองพน (Litter) เสยกอน โดยปวสดรองพนใหมความหนาประมาณ 3-4 นว (8-10 เซนตเมตร) ประโยชนของวสดรองพน 1. ชวยดดซบความชนจากมลและน าทหกหลนจากอปกรณใหน า ชวยใหพนโรงเรอนแหง 2. ชวยเจอจางมล โดยมลทไกทถกขบถายออกมาจะมาผสมกบวสดรองพน ชวยใหไกไมสมผสกบมลโดยตรงมกนก 3. ชวยเปนฉนวนกนความหนาวเยนของพนคอนกรตในชวงฤดหนาวและชวยเปนสอน าความรอนออกจากรางกายในชวงฤดรอน วสดรองพนทดจะตองมน าหนกเบา สามารถดดซบความชนและน าไดด ราคาไมแพง หาไดงายในทองถนและจะตองไมเปนพษตอไกทเลยง มวสดหลายชนดสามารถน ามาท าเปนวสดรองพนส าหรบเลยงไกได วสดแตละชนดจะมขอดขอเสยแตกตางกนดงแสดงในตารางท 4.1 ตารางท 4.2 คณสมบตของวสดรองพนแตละชนด

ชนดวสด คณสมบต ขเลอยและขกบจากไมเนอออน ใชงานไดด แตมกจะมปรมาณจ ากดและมใชเฉพาะบาง

พนทเทานน ขเลอยและขกบจากไมเนอแขง บางครงอาจมความชนสงและอาจเกดเชอราไดงายถาม

การเกบรกษากอนการใชงานไมด เศษไมเนอออนและไมเนอแขงสบ ใชไดด แตอาจจะท าใหเกดปญหาถงน าใตผวหนง

หนาอก (Breast blisters) ไดถาหากปลอยใหมความชนสงและเลยงไกเปนเวลานาน

เปลอกขาว (แกลบ) เปนวสดทใชไดด ราคาไมแพง แตมขนาดเลกลกไกจงจกกนได แตกมใชปญหาใหญทจะท าใหเกดความเสยหาย

ชานออย (Sugarcane pomace ; Bagases)

สามารถใชไดด แตมกจะมปญหาจบตวกนเปนแผนแขงภายในเวลาไมกสปดาห

ซงขาวโพดบด (Crushed corn cobs) มเฉพาะบางพนท อาจจะท าใหเกดปญหาถงน าใตผวหนงหนาอกไดงาย

ฟางขาวสบหรอหญาแหง ใชไดดแตจะจบตวกนเปนแผนไดงาย และอาจจะเกดปญหาเกยวกบเชอรา



กระดาษแปรสภาพ (Processed paper) การน ากระดาษทใชแลวมาแปรสภาพใหเปนวสดรอง

พนเรมเปนทนยมในปจจบน และมการทดลองน ากระดาษไปผสมกบสวนผสมตาง ๆ เพอใหไดวสดรองพนทมคณสมบตดทสด

ทราย ใชกนมานานแลวโดยเฉพาะในโรงเรอนทเลยงแบบปลอยลาน

ทมา : Bell and Weaver (2002) หนา 831 การจดการวสดรองพน การจดการวสดรองพนสวนใหญจะใหความส าคญไปทการลดปรมาณกาซแอมโมเนย ซงจะสมพนธกบการจดการน าดม การปองกนน าหกจากอปกรณใหน าลงสพน และการลดคา pH ของวสดรองพนเพอมใหแบคทเรยยอยสลายไนโตรเจนบนวสดรองพนใหเปนกาซแอมโมเนย การลดคา pH ของวสดรองพนใหต ากวา 7 จะสามารถลดปรมาณการปลดปลอยกาซแอมโนเนยลงไดมาก การควบคมปรมาณการปลดปลอยกาซแอมโนเนยท าไดโดยการใชสารเคม เชน การใชกรดฟอสฟอรก (Phosphoric acid) โซเดยมไบซลเฟต (Sodium bisulfate) เฟอรรสซลเฟต (Ferrous sulfate) แคลเซยมซลเฟต (Calcium sulfate) และ อะลมนมซลเฟตหรอสารสม (Aluminum sulfate) ฉดพนหรอโรยลงบนวสดรองพน

การท าความสะอาดโรงเรอนและอปกรณ

เมอขายไกแลวควรท าความสะอาดโรงเรอน พรอมทงฆาเชอโรค เพอเตรยมพรอมส าหรบไกชดใหมทจะเขาเลยง ในการเลยงไกแบบสมยใหมตองใชเงนลงทนสง ดงน นการใชโรงเรอนควรมประสทธภาพ เพอทจะเลยงไกไดหลายรนภายใน 1 ป การท างานอยางรวดเรวเปนสงทจ าเปน เพราะยงชาจะท าใหโรงเรอนวางนานเกนไป โดยทวไปควรปลอยใหโรงเรอนวางอยางนอย 2 สปดาห กอนน าลกไกชดใหมเขาเลยง เพอเปนการตดวงจรการเจรญของเชอโรค

ขนตอนการท าความสะอาด มดงน 1. ขนยายวสดรองพนเกาออกจากโรงเรอนทงหมด และน าไปท าลายใหหางจากโรงเรอนมาก

ทสด โดยการเผาหรอขายเปนปย 2. การท าความสะอาดภายในโรงเรอน โดยการกวาดเศษวสดรองพนทหลงเหลออยและสง

สกปรกตาง ๆ ออกใหหมด รวมทงเศษขนไกทตดอยตามผนง ใชเครองพนน าแรงดนสงฉดลางท าความสะอาดดวยน ายาท าความสะอาดทงภายในและภายนอกโรงเรอน ตามหลงคา เพดาน ฝาผนง



พนคอก ทางเดน และรางระบายน า ใชแปรงขดสงสกปรกทตกคางตามลวดตาขาย และพนคอก หลงจากนนใชน ายาลางท าความสะอาดใหทวและทงไวใหแหง พนน ายาฆาเชอโรคพวก ควอเตอรนารแอมโมเนยม (Quaternary ammonium) หรอ สารพวกฟนอลค (Phenolic) โดยใชความเขมขนทมประสทธภาพมากทสดตามทระบไวจากบรษทผผลต

3. การท าความสะอาดอปกรณ อปกรณการเลยงทงหมดจะตองลางใหสะอาด ขดถคราบสกปรกออกใหหมดและท าการฆาเชอโรคโดยจมลงในน ายาฆาเชอโรค เพอความสะดวกควรจะน าอปกรณออกไปท าความสะอาดบรเวณดานนอกของโรงเรอน เมอเสรจเรยบรอยแลวจงคอยน ามาตดตงตามเดม อปกรณทเปนพลาสตกตองระวงอยาใหโดนแสงแดดเพราะจ าท าใหเนอพลาสตกกรอบแตกหกงายและอายการใชงานสนลง

4. การรมกาซฆาเชอและฉดยาก าจดแมลงและพยาธภายนอก โดยใชยาฆาแมลงฉดพนบรเวณโรงเรอน ถาเปนโรงเรอนปดหรอสามารถปดมานไดอยางมดชด ใหท าการรมควนฆาเชอโรงเรอนและอปกรณดวยแกสฟอรมาลดไฮด โดยใชความเขมขน 3 เทา ของระดบปกต

5. ท าความสะอาด และรมควนฆาเชอถงเกบอาหาร ลางท าความสะอาดใหทว และพนน ายาฆาเชอโรค หลงจากนนอาจรมควนดวยแกสฟอรมาลดไฮด ความเขมขน 3 เทาอกครง 6. ท าความสะอาดรอบบรเวณโรงเรอน ก าจดสงสกปรกบรเวณรอบโรงเรอน ท าการตดหญา ซอมแซมถนนเขาสโรงเรอน เพอใหรถเขาออกไดสะดวกโดยเฉพาะในฤดฝน พนยาฆาเชอชนดผสมน ามน เชน คลโซรค (Cresolic) ผสมน ามนดเซล ตามพนรอบโรงเรอนและบรเวณใกลเคยง โรงเรอนระบบการระเหยไอเยนจากน า (Evaporative cooling system)

การระเหยไอเยนจากน าเปนกระบวนการทบงคบใหอากาศผานแผงระบายความรอนหรอแผงท าความเยนทมน าไหลผาน (Cooling pad) ซงแผงนจะมผวหนาสมผสสง ความรอนจากอากาศทผานเขาไปจะท าใหเกดการระเหยน าทอยบรเวณผวหนาสมผสของแผงท าใหอณหภมของอากาศทผานเขาไปลดลงและความชนสมพทธเพมขน เชนถาอณหภมของอากาศภายนอกโรงเรอนเทากบ 35 °ซ แตเมอน ามาผานเขาไปในแผงน อณหภมจะลดลงเหลอ 28 °ซ ระบบนไดมการน ามาใชในประเทศไทยในชวง 10 ปทผานมาและใชในโรงเรอนไกพอแมพนธมากกวาไกกระทง โดยตดตงในโรงเรอนทมขนาด 12 x 120 x 4 เมตร แผงระบายความรอนมความหนา 6 นว สง 5 ฟต และยาว 72 ฟต อากาศจะไหลผานเขาไปในโรงเรอนในอตราความเรว 120 เมตร/นาท โดยใชพดลมขนาดใหญเสนผาศนยกลางใบพด 48 นว จ านวน 8 ตว เดมทเดยวจะตดเพยงดานใดดานหนงของโรงเรอน ตอมาจงตดตงทงสองดาน โดยน าแผงขนาดดงกลาวมาแบงเปน 2 สวน ท าใหอากาศภายในโรงเรอนเยนสม าเสมอ หลงคาโรงเรอนจะบดวยฉนวนทท าจากสาร Polyurethane เนองจากระบบนเปน



ระบบปด ดงนนโครงสรางของโรงเรอนตองปองกนอากาศเขา (Air-tight) ผนงดานขางจะปดดวยผามานและรตาง ๆ จะปดหมด

ขอดของระบบน

1. ลดความเครยดจากอากาศรอนและท าใหไกมสขภาพดขน 2. ผลผลตไกพนธสงขน 3. ลดอตราการตายโดยเฉพาะในสภาพอากาศทรอนมาก ๆ 4. ใชพดลมนอยกวาในโรงเรอนแบบเปด ท าใหประหยดไฟ 5. สามารถควบคมแสงภายในโรงเรอนได เพราะเปนโรงเรอนปด 6. อากาศทหมนเวยนอยภายในโรงเรอนมความสม าเสมอ 7. อตราการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารดขน

ขอควรระวง

1. ตองมเครองก าเนดไฟส ารองและสญญาณเตอน ในกรณไฟดบ ไกจะตายอยางรวดเรวถาไฟดบนานเกน 2 ชวโมง

2. หมนตรวจเชคและท าความสะอาดพดลม สายพาน ชองอากาศเขา 3. ในพนททมระดบแคลเซยมในน าสงจะตองหมนลางและท าความสะอาดแผง

ระบายความรอนและถงเกบน าเปนระยะ ๆ เพอปองกนการตกตะกอนของแคลเซยม 4. ตองดแลไมใหเกดตะไครน าบนแผงระบายความรอน 5. แผงระบายความรอนจะตองมน าหลอเลยงอยเสมอ

บทที่ 4 โรงเรือนและอุปกรณ์ ...¸ªศ241/บท... ·...

Documents