1

บทท 1

บทน า

1.1 ความส าคญ

กฎหมายในประเทศไทยไดมการก าหนดใหอาคารและโรงงาน อตสาหกรรมตองมการตดตงระบบดบเพลงตามประเภทของอาคาร หรอโรงงานอตสาหกรรมนนๆ โดยในกฎหมายควบคมอาคาร กฎกระทรวงฉบบท 33 พ.ศ. 2535 ก าหนดใหอาคารสงหรอ อาคารขนาดใหญพเศษตองตดตงระบบดบเพลงทใหครอบคลม ทกพนท ประกอบดวย ระบบเครองสบน าดบเพลง ระบบทอยน และสายฉดระบบดบเพลงอตโนมตหรอ ระบบหวกระจายน า ดบเพลง (Sprinkler System) และอปกรณดบเพลงประเภท มอถอและเมอวนท29 ธนวาคม 2548 กระทรวงมหาดไทย ไดออก กฎหมายตรวจสอบอาคาร ทระบตอง มการ ตรวจสอบระบบดบเพลงประจ าป และจดท ารายงานการบนทก ขอมลการตรวจสอบไวดวย ซงกฎหมายฉบบนจะชวยสนบสนนให หนวยงานตางๆ ท าการตรวจสอบและทดสอบระบบดบเพลง เพอใหมความ พรอม ในการดบเพลงเมอเกดเหตเพลงไหม ไดอยางมประสทธภาพ โดยระบบดบเพลงไดมการพฒนามาอยางตอเนอง เรมจากดบเพลงดวยน า จนมาถงดบเพลงดวยสารเคม ซงสามารถดบเพลงไดอยางมประสทธภาพ แตยงมขอจ ากดตางอย เชน ราคาการเตมสารเคมในแตละครง มราคาสงมาก สถานทเตมกมนอย ความปลอดภยของผทยงอยในเหตการณและยงไมสามารถหนออกมาได เพราะสารเคมถงจะสามารถดบไฟแตกยงท าอนตรายตอผทยงตดอยในเหตการณ รวมทงความเสยหายตอทรพยสนสวนอนทไมไดถกท าลายโดยไฟไหม แตกลบมาเสยหายจากสารเคมทใชดบเพลงแทน 1.2 วตถประสงค

1.2.1 เพอใหมความรความเขาใจในการตดตงระบบดบเพลงและชนดอปกรณดบเพลง 1.2.2เพอความปลอดภยของอาคารและโรงงานอตสาหกรรม 1.2.3 เพอใหถกตองตามกฎหมายการปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบการ

2

1.3 ขอบเขตความสามรถของโครงการ

1.3.1 ศกษาหลกการท างานของอปกรณในระบบดบเพลง (หวสปรงเกอร) 1.3.2 เพอเลอกใชชนด ส ของอปกรณในระบบดบเพลง (หวสปรงเกอร) 1.4 ขนตอนการปฏบตงาน

1.4.1 รบแบบ 1.4.2 สงงานผรบตเสนตามแบบทไดมา 1.4.3 เจาะพคตามแนวต าแหนงไลนทอเพอท าการตดตวรองรบ

1.4.4 วดระยะเพอท าการตดตอทอ 1.4.5 ประกอบทอใหเปนแนวยาวพรอมทาสจรง 1.4.6 ท าการน าทอขนแขวนทจดรองรบ 1.4.7ท าการวดระยะ เชคต าแหนงหวและระดบความสงใหตรงตามแบบ 1.4.8 ท าการทดสอบน าทแรงดนน า 250 psi 1.4.9 สงงานใหกบบรษท 1.4.10 ตดตงหว สปรงเกอร 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 เพมความรและศกยภาพของพนกงานในบรษทในการท างาน 1.5.2 เพมความมนใจแกผออกแบบท าใหปฏบตงานไดอยางคลองแคลวและถกตอง 1.5.3 สามารถเพมความสามารถในการตดตงระบบดบเพลง 1.5.4 สามารถท าการวเคราะหปญหาหลกทเกดขนและท าการแกไขไดตรงจด ขอมลการฝกงาน 1. ไปฝกงานทบรษท เอม อ อจ ากด 2.สวนของงานทรบผดชอบคอ ควบคมชางหนางาน ทโรงพยาบาลสขมวท

3

บทท 2

2.1 ทฤษฎและหลกการทเกยวของ

กฎหมายในประเทศไทยไดมการก าหนดใหอาคารและโรงงาน อตสาหกรรมตองมการ

ตดตงระบบดบเพลงตามประเภทของอาคาร หรอโรงงานอตสาหกรรมนนๆ โดยในกฎหมายควบคมอาคาร กฎกระทรวงฉบบท 33 พ.ศ. 2535 ก าหนดใหอาคารสงหรอ อาคารขนาดใหญพเศษตองตดตงระบบดบเพลงทใหครอบคลม ทกพนท ประกอบดวย ระบบเครองสบน าดบเพลง ระบบทอยน และสายฉดระบบดบเพลงอตโนมตหรอ ระบบหวกระจายน า ดบเพลง (Sprinkler System) และอปกรณดบเพลงประเภท มอถอและเมอวนท29 ธนวาคม 2548 กระทรวงมหาดไทย ไดออก กฎหมายตรวจสอบอาคาร ทระบตอง มการ ตรวจสอบระบบดบเพลงประจ าป และจดท ารายงานการบนทก ขอมลการตรวจสอบไวดวย ซงกฎหมายฉบบนจะชวยสนบสนนให หนวยงานตางๆ ท าการตรวจสอบและทดสอบระบบดบเพลง เพอใหมความ พรอม ในการดบเพลงเมอเกดเหตเพลงไหม ไดอยางมประสทธภาพ โดยระบบดบเพลงไดมการพฒนามาอยางตอเนอง เรมจากดบเพลงดวยน า จนมาถงดบเพลงดวยสารเคม ซงสามารถดบเพลงไดอยางมประสทธภาพ แตยงมขอจ ากดตางอย เชน ราคาการเตมสารเคมในแตละครง มราคาสงมาก สถานทเตมกมนอย ความปลอดภยของผทยงอยในเหตการณและยงไมสามารถหนออกมาได เพราะสารเคมถงจะสามารถดบไฟแตกยงท าอนตรายตอผทยงตดอยในเหตการณ รวมทงความเสยหายตอทรพยสนสวนอนทไมไดถกท าลายโดยไฟไหม แตกลบมาเสยหายจากสารเคมทใชดบเพลงแทน

ปจจบนไดมการคนพบวธใหม ซงสะดวกและปลอดภยกวาระบบเดมทใชกนมา เรยกกนวาระบบดบเพลงดวยหมอก ( water mist ) เปนระบบดบเพลงทใชน าเปนสารดบไฟแลวฉดออกมาดวยระบบแรงดนสง เมอน าฉดออกมาดวยแรงดนทสงมากกระทบกบความรอนของไฟทก าลงลกไหม จะกลายสภาพไปเปนหมอก ท าใหสามารถลดกระแสความรอนไดอยางรวดเรว และตวมนเองกแทรกตวลงไปแทนทออกซเจน ทท าใหเพลงลกไหม เมอไฟโดนลดความรอนลงอยางรวดเรวและออกซเจนทท าใหไฟตดกมไมเพยงพอ เพลงไหมกจะดบลงอยางรวดเรว และหมอกกจะไมท าอนตายตอวตถสงของอน ๆ หรอแมแตสงมชวตทหลงเหลออยแตอยางไร เมอเพลงสงบลงเพยงแคปลอยใหสถานททเกดเหตการณนน สามารถถายเทอากาศได ทรพยสนตาง ๆทยงเหลออยจากเหตการณกจะอยในสภาพทสมบรณ และสารทน ามาเตมเพอใชปองกนครงตอไป กสามารถหาไดอยางงายดาย และมราคาถก เพราะเปนเพยงแคน าเทานนเอง

4

2.2 กฎหมายของระบบดบเพลง

กฎหมายควบคมเพลงไหมอาคารสง พ .ร.บ.ควบคมอาคาร พ.ศ. 2522กฎกระทรวงฉบบท 33 (พ.ศ.2535) ส าหรบอาคารสงและอาคารขนาดใหญพเศษ หมวด 1 ลกษณะของอาคารตองมทวางรอบอาคาร ความกวางไมนอยกวา 6 เมตร ใหรถดบเพลงสามารถเขาถงไดอาคารสวนใตดนตงแตชน 3 หรอ 7 เมตรลงไป ตองมระบบลฟต และบนไดหนไฟทมระบบแสงสวางและอยหางกนไมเกน 60 เมตร ผนงบนไดหนไฟทกดานเปนคอนกรตหนาไมนอยกวา 10 เซนตเมตร มระบบอดลมไมนอยกวา 38.6 pa (0.15 นวน า) ทท างานตลอดเวลา

2.2.1 ระบบระบายอากาศ ระบบไฟฟา และระบบปองกนเพลงไหม

1. วสดหมทอลมของระบบระบายอากาศ ตองเปนวสดทไมตดไฟ และไมท าใหเกดควนเมอเกดเพลงไหม ทอลมทผานผนงกนไฟ ตองตดตงลนกนไฟทท างานโดยอตโนมตเมออณหภมสงกวา 74 องศาเซลเซยส และมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง 30 นาท

2. ตองมระบบปองกนฟาผา มระบบจายไฟส ารอง แยกเปนอสระ ทสามารถจายไฟไดไมนอยกวา 2 ชวโมง ส าหรบบนได ทางเดน และระบบแจงเหตเพลงไหม และจายไดตลอดเวลาส าหรบเครองสบน าดบเพลง ลฟตดบเพลง และระบบสอสาร

3. มระบบแจงเหตเพลงไหมทกชนของอาคาร , มสวตชเปด-ปดพดลมของระบบระบายอากาศ อยในททสามารถปดไดทนท และตดตงอปกรณตรวจจบควนทสามารถหยดการท างานของพดลมไดโดยอตโนมตเมอเกดเพลงไหม

4. มระบบปองกนเพลงไหม ประกอบดวย ทอยน ทเกบน าส ารอง และหวรบน าดบเพลง โดยมรายละเอยดดงน , ทอยน ตองทนแรงดนใชงานไมนอยกวา 175 ปอนดตอตารางนว

5. มตหวฉดน าดบเพลงทกชน หางกนไมเกน 64 เมตร ในตประกอบดวย หวสายฉดน าดบเพลงขนาด 1 นวและหวตอสารชนดสวมเรวขนาด 2.5 นว

6. หวรบน าดบเพลงภายนอกอาคาร เปนขอตอชนดสวมเรว ขนาด 2.5 นว ,ปรมาณการสงจายน า ไมนอยกวา 30 ลตรตอวนาท ส าหรบทอยนแรก และไมนอยกวา 15 ลตรตอวนาทส าหรบทอยนตอๆ ไป

7. สามารถจายน าดบเพลงไดไมนอยกวา 30 นาท , มทเกบน าส ารองและระบบสงน าทมแรงดนต าสด ไมนอยกวา 65 ปอนดตอตารางนว แตไมเกน 100 ปอนดตอตารางนว

5

8. ตดตงเครองดบเพลงแบบมอถอ 1 เครองตอพนทไมเกน 1000 ตารางเมตร ทกระยะไมเกน 45 เมตร สงจากพนไมเกน 1.5 เมตร , ตองมระบบดบเพลงอตโนมต เชน Sprinkler System หรอระบบอนทเทยบเทา

9. มบนไดหนไฟอยางนอย 2 ชด อยหางกนไมเกน 60 เมตร ล าเลยงคนทงหมดออกนอกอาคารไดภายใน 1 ชวโมง และตองไมเปนบนไดเวยน , บนไดหนไฟทอยภายในอาคาร ตองมระบบอดลมไมนอยกวา 38.6 pa มผนงกนไฟโดยรอบ มระบบแสงสวางฉกเฉน มปายบอกชน ปายบอกทางหนไฟ

10. ประตหนไฟตองท าดวยวสดทนไฟ กวางไมนอยกวา 90 เซนตเมตร มอปกรณบงคบใหปดไดเอง และตองไมมธรณประต , อาคารสง ตองมทวางส าหรบหนไฟทางอากาศ กวางยาวไมนอยกวา ดานละ 6 เมตร

11. อาคารสง ตองมลฟตดบเพลง อยางนอย 1 ชด สามารถบรรทกน าหนกไดไมนอยกวา 630 กโลกรม โถงหนาลฟตตองมตสายฉดน าหรอหวตอสาย

2.2.2 กฎกระทรวง ฉบบท 47 (พ.ศ. 2540) ส าหรบอาคารเกาทเปนอาคารสงและอาคารสาธารณะ อาคารสง 4 ชนขนไป ตอง

1. ตดตงบนไดหนไฟทมใชบนไดแนวดง เพมจากบนไดหลก

2. จดแบบแปลนแผนผงของอาคารแตละชน ตดไวในต าแหนงทมองเหนไดชดเจนทบรเวณหองโถงหรอหนาลฟตทกชน และบรเวณชนลางตองมแบบแปลนของทกชนเกบไว

3. ตดตงเครองดบเพลงแบบมอถอ

4. ตดตงระบบสญญาณเตอนเพลงไหมทกชน

5.ตดตงระบบไฟฟาสองสวางส ารอง

6. ตดตงระบบปองกนอนตรายจากฟาผา

6

2.2.3 กฎกระทรวง ฉบบท 48 (พ.ศ. 2540) โครงสรางอาคาร

สวนประกอบของโครงสรางหลกและทางหนไฟของอาคารทมความสงเกน 3 ชน ตองไมเปนวสดตดไฟ

โครงสรางหลกของอาคารตอไปน

1. คลงสนคา โรงมหรสพ โรงแรม อาคารชด สถานพยาบาล

2. อาคารพาณชยกรรม อตสาหกรรม การศกษา สาธารณสข และส านกงาน ทมความสงเกน 3 ชน และมพนทรวมเกน 1000 ตารางเมตร ใหกอสรางโครงสรางหลกโดยใชวสดทนไฟ เสาและคานมอตราการทนไฟไมนอยกวา 3 ชวโมง พนหรอตงมอตราการทนไฟไมนอยกวา 2 ชวโมง

2.2.4 ปรบปรงกฎกระทรวงฉบบท 33 (พ.ศ. 2535)

1อาคารสงหรออาคารขนาดใหญพเศษ ตองมผนงทนไฟหรอประตทนไฟ ทมอตราการทนไฟไมนอยกวา 1 ชวโมง

2มแผนผงอาคารแตละชนแสดงทหนาลฟตแตละชน และใหเกบแผนผงอาคารของทกชนทบรเวณชนลาง แสดงต าแหนงหองทกหอง อปกรณดบเพลง ประต ทางหนไฟ และลฟตดบเพลง

3 ชองเปดทะลตงแต 2 ชนขนไปและไมมผนงปดลอม ตองจดใหมระบบควบคมการแพรกระจายของควน

4อาคารสงตองมดาดฟา และพนทบนดาดฟากวางยาวไมนอยกวาดานละ 10 เมตร

กฎกระทรวง ฉบบท 55 (พ.ศ. 2543)

ก าหนดลกษณะ แบบ เนอท ทตงของอาคาร ทวางภายนอกอาคารฯ

5สงทสรางขนส าหรบตดตงปายใหท าดวยวสดทนไฟทงหมด เสา คาน พน บนไดและผนงของอาคารทสง 3 ชนขนไป โรงงาน โรงแรม หางสรรพสนคา อาคารขนาดใหญ ตองกอสรางดวยวสดทนไฟ ครวในอาคาร ตองมพนและผนง ทท าดวยวสดทนไฟ สวนฝาและเพดาน หากไมท าดวยวสดทนไฟ กใหบดวยวสดทนไฟ

7

6ชองทางเดนในอาคารอยอาศย ตองมความกวางไมนอยกวา 1 เมตร อาคารอยอาศยรวม อาคารพาณชย โรงงาน อาคารสาธารณะ ตองมความกวางไมนอยกวา 1.5 เมตร อาคารสง 4 ชนขนไปและสงไมเกน 23 เมตร หรออาคาร 3 ชนและมดาดฟาเหนอชนท 3 ทมพนทเกน 16 ตารางเมตร ตองมบนไดหนไฟทท าดวยวสดทนไฟ อยางนอย 1 ชด

7บนไดหนไฟตองมความลาดชนไมเกน 60 องศา บนไดหนไฟภายนอกอาคาร ตองกวางไมนอยกวา 60 เซนตเมตรและผนงสวนทบนไดพาดผานตองเปนผนงทบสรางดวยวสดทนไฟ

8บนไดหนไฟภายในอาคาร ตองกวางไมนอยกวา 80 เซนตเมตร มผนงทบสรางดวยวสดทนไฟกนโดยรอบ เวนแตสวนทเปนชองระบายอากาศและชองประตหนไฟ และตองมอากาศถายเทจากภายนอกอาคารได มแสงสวางเพยงพอ

9ประตหนไฟ ตองท าดวยวสดทนไฟ กวางไมนอยกวา 80 เซนตเมตร สงไมนอยกวา 1.9 เมตร เปนบานเปดชนดผลกสภายนอกเทานน ตองตดตงอปกรณทบงคบใหประตปดไดเอง และสามารถเปดออกไดโดยสะดวกตลอดเวลา ประตหรอทางออกสบนไดหนไฟตองมธรณประตหรอขอบกน

10พนดานหนาบนไดหนไฟ ตองกวางไมนอยกวาความกวางของบนได และอกดานหนงตองกวางไมนอยกวา 1.5 เมตรคลงสนคาทมพนทรวมกนตงแต 100 ตารางเมตร แตไมเกน 500 ตารางเมตร ตองมทวางแนวเขตทดน ไมนอยกวา 6 เมตร 2 ดาน สวนดานอนตองมทวางหางแนวเขตทดนไมนอยกวา 3 เมตร

11คลงสนคาทมพนทรวมกนเกน 500 ตารางเมตร ตองมพนทวางแนวเขตทดนไมนอยกวา 10 เมตร 2 ดาน สวนดานอนตองมทวางหางแนวเขตทดนไมนอยกวา 5 เมตร

12โรงงานทมพนทของอาคารรวมกนตงแต 200 ตารางเมตร แตไมเกน 500 ตารางเมตร ตองมทวางแนวเขตทดนไมนอยกวา 3 เมตร 2 ดาน โดยผนงอาคารทง 2 ดานนใหเปนผนงทบท าดวยอฐหรอคอนกรต ยกเวนประตหนไฟ สวนดานทเหลอใหมทวางหางแนวเขตทดนไมนอยกวา 6 เมตร

13โรงงานทมพนทของอาคารรวมกนตงแต 500 ตารางเมตร แตไมเกน 1000 ตารางเมตร ตองมทวางแนวเขตทดนไมนอยกวา 6 เมตรทกดาน โรงงานทมพนทของอาคารรวมกนเกน 1000 ตารางเมตร ตองมทวางแนวเขตทดนไมนอยกวา 10 เมตรทกดาน

8

2.3 อาคารทตองตรวจสอบม 9 ประเภท

2.3.1 อาคารสง (อาคารทบคคลอาจเขาอยหรอเขาใชสอยไดทมความสงตงแตยสบสามเมตรขนไป การวดความสงของอาคารใหวดจากระดบ พนดนทกอสรางถงพนดาดฟา ส าหรบอาคารจวหรอปนหยาใหวดจากระดบพนดนทกอสรางถงยอดผนงของชนสงสด)

2.3.2 อาคารขนาดใหญพเศษ (อาคารทกอสรางขนเพอใชพนทอาคารหรอสวนใดของอาคารเปนทอยอาศยหรอประกอบกจการประเภทเดยว หรอหลายประเภท โดยมพนทรวมกนทกชนในหลงเดยวกนตงแตหนงหมนตารางเมตรขนไป)

2.3.3 อาคารชมนมคน (อาคารหรอสวนใดของอาคารทบคคลอาจเขาไปภายในเพอประโยชน ในการชมนมคนทมพนทตงแตหนงพนตาราง เมตรขนไป หรอชมนมคนไดตงแตหารอยคนขนไป)

2.3.4 โรงมหรสพ (อาคารหรอสวนใดของอาคารทใชเปนทส าหรบฉายภาพยนตร แสดงละคร แสดงดนตร หรอการแสดงรนเรงอนใด และม วตถประสงคเพอเปดใหสาธารณะชนเขาชมการแสดงนนเปนปกตธระ โดยจะมคาตอบแทนหรอไมกตาม)

2.3.5 โรงแรม ตามกฎหมายวาดวยโรงแรม ทมจ านวนหองพกตงแตแปดสบหองขนไป

2.3.6 อาคารชด ตามกฎหมายวาดวยอาคารชด หรออาคารอยอาศยรวม (อาคารหรอสวนใดสวนหนงของอาคารทใชเปนทอยอาศยส าหรบ หลายครอบครว โดยแบงออกเปนหนวยแยกจากกนส าหรบแต ละครอบครว) ทมพนทตงแต 2000 ตารางเมตรขนไป ส าหรบอาคารชดและอาคาร อยอาศยรวมทไมเขาขายเปนอาคารสงหรออาคารขนาดใหญพเศษจะไดรบการผอนผนเรองก าหนดเวลาการตรวจสอบคอ

1กรณทมพนทอาคารรวมกนในหลงเดยวกนไมเกน 5000 ตารางเมตร ใหท าการตรวจสอบและสงผลการตรวจสอบกอนวนท 25 ตลาคม 2555

2 กรณทมพนทอาคารรวมกนในหลงเดยวกนเกน 5000 ตารางเมตร ใหท าการตรวจสอบและสงผลการตรวจสอบกอนวนท 25 ตลาคม 2553

2.3.7 อาคารโรงงาน ทสงกวา 1 ชน และมพนทตงแต 5000 ตารางเมตรขนไป

9

2.3.8 ปาย สงตงแต 15 เมตรขนไปหรอมพนทตงแต 50 ตารางเมตรขนไป หรอปายทตดหรอตงบนหลงคาหรอดาดฟาของอาคารทมพนทตงแต 25 ตารางเมตรขนไป

2.3.9 สถานบรการ ตามกฎหมายวาดวยสถานบรการทมพนทตงแต 200 ตารางเมตรขนไป

ทงน อาคารทง 9 ประเภท (เวนแตอาคารตามขอ 6 ทไมเขาขายเปนอาคารสงหรออาคารขนาดใหญพเศษ) ตองถกตรวจสอบและสง รายงานการตรวจสอบกอนวนท 29 ธนวาคม 2550 ส าหรบกรณพนทนอกเขตควบคมอาคาร (พนททยงไมมการประกาศพระราชกฤษฎกาใหใช พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 หรอพนทนอกเขตผงเมองรวมตามกฎหมายวาดวยผงเมอง) อาคารทตองท าการตรวจสอบม 4 ประเภท ไดแก อาคารสง อาคารขนาดใหญพเศษ อาคารชมนมคน และโรงมหรสพ

2.4 ระบบดบเพลงในโรงงานอตสาหกรรม อปกรณทใช

1. Fire Pump (ปมน าดบเพลง)

รปท 2.1 ปมน าดบเพลงแบบดเซล(Diesel Engine Fire Pump)

10

ปมน าคอ อปกรณทชวยสงผานพลงงานจากแหลงตนก าเนดไปยงของเหลว กาซ หรอ ของเหลวทมของแขงเปนสวนประกอบ ปมน า คอ อปกรณทชวยสงผานพลงงาน จากแหลงตนก าเนดไปยงของเหลว กาซ หรอ ของเหลวทมของแขงเปนสวนประกอบ (Slurries) เพอท าใหของเหลวเคลอนทจากต าแหนงหนงไปยงอกต าแหนงหนงทอยสงกวาหรอ ในระยะทางทไกลออกไป โดยการเพมพลงงานเขาไปในระบบ โดยจดเรมตนของเครองปมน านมประวตศาสตรทยาวนานมากกวา 2,000 ปกอนครสตศกราช ซงในชวงเรมแรกมการใชพลงงานทไดจากมนษย สตว ตอมาจงไดใชพลงงานจากธรรมชาต เชน พลงงานจากลมและน าเปนแหลงตนก าเนด ซงในชวงแรกเพยงเพอการอปโภคบรโภคและท าการเกษตรเทานน 2.5 ปมน าดบเพลง ( Fire Pump) นนกเปนปมน าชนดหนง ทเปนสวนหนงของระบบน าดบเพลงแบบสปรงเกอร (Fire Sprinkler) หรอ ระบบ Fire Hose ทจะท าหนาทปอนน าเขาสระบบ ดวยปรมาณ และแรงดนทเพยงพอตอการท างานของระบบดบเพลงทออกแบบไว ระบบปมน าดบเพลง ประกอบดวย ในระบบเครองสบน าดบเพลง ประกอบไปดวยสวนส าคญดงตอไปน 1. เครองสบน ารกษาแรงดน (Jockey Pump) 2. เครองสบน าดบเพลง (Fire Pump) 3. ตควบคมเครองสบน ารกษาแรงดน (Jockey Pump Controller) 4. ตควบคมเครองสบน าดบเพลง (Fire Pump Controller)

5. Pressure Relief Valve การท างานของระบบเครองสบน าดบเพลง ขนอยกบความตองการน าภายในเสนทอดบเพลง วศวกรผออกแบบ จะเปนผก าหนดระดบของความดนทสถานะตางๆ ในการเรม และหยดการท างานของระบบเครองสบน าดบเพลง โดยปกต จะมอย 3 ระดบ ในกรณเปนเครองสบน าดบเพลงทใชตนก าลงแบบ เครองยนตดเซล และม 4 ระดบ ในกรณเปนเครองสบน าดบเพลงทใชตนก าลงแบบ มอเตอรไฟฟา การตงคาดทหวขอ "การตงคา Pressure Switch ของ Fire Pump และ Jocky Pump"

11

ตนก าลงปมน าดบเพลง ปมน าดบเพลง (Fire Pump) มตนก าลงหลายแบบใช มอเตอรไฟฟา (Electric Motor) , เครองยนตดเซล ( Diesel Engine) หรอบางโอกาสอาจพบ แบบกงหนไอน า ( Steam Turbine) Pressure Switch คออปกรณควบคมทตดตงอยในตควบคม Controller ของ Fire Pump และ Jocky Pump มหนาทในการควบคมการท างานของ Pump ดงกลาว เมอความดนของน าในทอน าดบเพลงลดลงต าผดปกตจาก Set point ทตงไว เลกนอยแผงควบคมจะสงงานให Jocky Pump ท างานเพอเพมแรงดนเขาสระบบ แตถาความดนลดต าลงอยางมาก ซงอาดจะเกดขนจาก มการใชงานน าจากหวดบเพลง มหวสปรงเกอรแตก ท าใหความดนตกลงอยางมากแผงควบคม จะสงงานให Fire Pump ท างาน ดงนน การตงคา Pressure Switch จงเปนสงส าคญทควรจะตองเรยนรเพอใหระบบปองกนอคคภยท างานไดตามวตถประสงค สงทควรเรยนรมดงน การตงคา Pressure Switch ของ Fire Pump และ Jocky Pump

รปท 2.2ระบบเครองสบน าดบเพลง ปมน าดบเพลง (Fire Pump) มตนก าลงหลายแบบใช มอเตอรไฟฟา (Electric Motor) , เครองยนตดเซล ( Diesel Engine) หรอบางโอกาสอาจพบ แบบกงหนไอน า ( Steam Turbine) Pressure Switch คออปกรณควบคมทตดตงอยในตควบคม Controller ของ Fire Pump และ Jocky Pump มหนาทในการควบคมการท างานของ Pump ดงกลาว เมอความดนของน าใน

12

ทอน าดบเพลงลดลงต าผดปกตจาก Set point ทตงไว เลกนอยแผงควบคมจะสงงานให Jocky Pump ท างานเพอเพมแรงดนเขาสระบบ แตถาความดนลดต าลงอยางมาก ซงอาดจะเกดขนจาก มการใชงานน าจากหวดบเพลง มหวสปรงเกอรแตก ท าใหความดนตกลงอยางมากแผงควบคม จะสงงานให Fire Pump ท างาน ดงนน การตงคา Pressure Switch จงเปนสงส าคญทควรจะตองเรยนรเพอใหระบบปองกนอคคภยท างานไดตามวตถประสงค สงทควรเรยนรมดงน 1. ล าดบการท างานของ Fire Pump และ Jockey Pump เปนดงน

1.1 ปมน ารกษาระดบแรงดน (Jockey Pump) จะเรมท างานกอน 1.2 ปมน าดบเพลง ( Fire Pump) จะท างานตอถา ปมน ารกษาระดบแรงดน ( Jocky

Pump) ท างานแลวยงไมสามารถเพมแรงดนในระบบได 2. ใหใส Orifice Check Valve ททอน าดบเพลงกอนตอเขา Pressure Switch จ านวน 2 ตว และมระยะหางกนอยางนอย 1.5 เมตร (Orifice Check Valve คอ Check Valve แบบ Swing Check Valve ทตดกลบขาง (ให Flow Direction หนทศจาก Flow Switch ไปทาง Header ของทอประธาน) และใหเจาะรท Valve Disc ขนาดเทากบเสนผานศนยกลาง 3/32 นว 3. หลกการตง Pressure Switch ของ Fire Pump และ Jockey Pump มดงน

3.1 Jockey Pump 3.1.1 จด Stop เทากบ Churn Pressure ของ Fire Pump บวกMinimum Static

Pressure ของ Water Supply ทจายให Pump 3.1.2 จด Start เทากบ จด Stop ลบ 10 PSI 3.1.3 การตงจด Stop และจด Start ส าหรบ Jockey Pump ใหตงตามขอ 3.1.1 และ 3.1.4 ทกชด ไมวาจะม Jockey Pump มากกวา 1 ตวกตาม 3.2 Fire Pump 3.2.1 จด Start ของ Fire Pump ชดแรก เทากบ จด Start ของ Jockey Pump ลบ 5

PSI จด Start ชดตอไปใหตงลดลงทกๆ 10 PSI ตลอด 3.2.2 การ Stop ของ Fire Pump ใหใชวธ Manual Stop ทกตว แตควรตงจด Stop

เทากบ Churn Pressure บวก Maximum Static Pressure ของ Water Supply 3.2.3 การนบจ านวน Fire Pump ใหนบจาก Electric Fire Pump กอนเสมอ

13

รปท 2.3 Fire Pump

การท างานของระบบสปรงเกอร

รปท 2.4 หวสปรงเกอร

สปรงเกอร (Sprinkler) คออปกรณอยางหนงทใชในการดบไฟ ตดอยทฝาเพดานเปนระยะ ๆ มลกษณะเปนกระเปาะแกว มหวฉดน า เมอเกดเพลงไหม กระเปาะแกวนน จะแตกออก แลวหวฉดจะเรมท าการฉดน า โปรยปรายออกมา โดยอตโนมต เพอดบไฟในบรเวณนน Sprinkler เปนระบบดบเพลงอตโนมตทจ าหนายส าหรบอาคารสง หรออาคารสาธารณะ แตสงทจ าเปนมาก ๆ กคอการดแลตรวจสอบ ทดสอบอยเสมอวา ระบบ Sprinkler อยในสภาพทท างานไดด ไมเชนนน เวลาเกด เพลงไหม กระเปาะแกวอาจจะแตกออกแตไมยกกะมน าสกหยดโปรยลงมาดบไฟกได

14

2.6 ขอควรระวงในการตดตงทอดบเพลงเขาไปในอาคาร

รปท 2.5 การตดตง Teloscopic Expansion Joint

จากรปดงกลาว แสดงใหเหนถงการตดตง Expansion Joint ชนด Telescopic ส าหรบทอน าระบบปองกนเพลงไหม ซงเดนทอประธานเปน Loop รอบๆ ทกอาคาร และตอทอสาขาจาก Loop เขาไปใตพนของอาคาร พรอมใส Expansion Joint กอนขนไปตาม Shaft ตางๆ เพอจายใหตดบเพลง ( Fire Hose Cabinet) หรอหว Sprinklerการตดตงในรปแบบดงกลาวขางตนเปนเรองปกตทปฏบตกนในโครงการตางๆ แตขอใหขอสงเกตหรอขอควรระวงดงน

1.ตองแจงใหผทมหนาทท าการบ ารงรกษาของอาคารคอยหมนสงเกตการทรดตวของทอใตดน โดยดทตว Expansion Joint เปนหลก หากระยะยดตวของ Expansion Joint อยในระดบยาวทสดตาม Catalog แลวกแสดงวาตว Expansion Joint ไมสามารถจะรองรบการทรดตวไดอกตอไป ดงนน ฝายซอมบ ารงตองท าการเปลยนทอบองสน ( Spool Piece) ทอยดานลาง (ตามทวงไว) ใหยาวขนเพอดงให Expansion Joint กลบไปอยทจดเดม การทรดตวดงกลาวอาจเกดไดงายและเรวในระยะแรกของการใชอาคาร

2.ควรหลกเลยงไมใหตดตงทอใตดนผานพน Concrete Slab ของอาคารเขามาในกลางอาคาร เพราะหากทอเกดแตกและ/หรอตองเปลยน สงทยงยากทสดคอตองทบพนเพอท าการซอมแซม ซงจะตองใชเวลาและเสยคาใชจายคอนขางมาก แตถาหลกเลยงไมไดตองใหทรองรบทอน าดงกลาวฝากไวกบโครงสรางพนของอาคาร จะไดลดปญหาดงกลาวลงไดระดบหนง ทรองรบทอตองท าจากวสดทปองกนการผกรอนได เชน Stainless Steel เปนตน ส าหรบวสดทออาจเปนทอ PE แตถาเปนทอเหลกด าควรจะตองท าการหมทอดวยวสดทปองกนการผกรอนตามมาตรฐานของการประปานครหลวง ผควบคมงานตองใหความเอาใจใสกบงานทตดตงใตดนใหมากกวาปกต โดยเฉพาะเรองการปองกนการผกรอน และการทรดตว

15

2.7 อปกรณทใชในการดบเพลง

2.7.1 ถงดบเพลง

1เครองดบเพลงชนดผงเคมแหง Dry chemical (powder)

เปนเครองมอดบเพลงทใชไดผลรวดเรวในการดบไฟเกอบทกชนด ในถงจะประกอบดวยผงเคมแหงโซเดยมไบคารบอเนต และมสารกนชน ผงเคมนไมเปนสอไฟฟา จงใชไดดกบเชอเพลง ทเปนเพลงไฟฟา ทมกระแสไฟฟาอย ในถงจะประกอบดวยผงเคม ซง มหลายชนด หลายคณภาพไวในถง แลวอดแรงดนดวยกาซไนโตรเจนเขาไป เวลาใช ผงเคมจะถกดนออกไปคลมไฟท าใหอบอากาศ ควรใชภายนอกอาคาร เพราะผงเคมเปนฝนละอองฟงกระจายท าใหเกดความสกปรก และเปนอปสรรคในการเขาผจญเพลง อาจท าใหอปกรณไฟฟาราคาแพง เสยหาย การตรวจสภาพควรตรวจทกๆ 6 เดอน ใชดบไฟประเภท A , B และ C

16

2 เครองดบเพลงชนดกาซคารบอนไดออกไซดหรอซโอท (Carbondioxide)

เปนเครองมอดบเพลงทใชไดผลรวดเรวในการดบไฟเกอบทกชนด ในถงจะประกอบดวยผงเคมแหงโซเดยมไบคารบอเนต และมสารกนชน ผงเคมนไมเปนสอไฟฟา จงใชไดดกบเชอเพลง ทเปนเพลงไฟฟา ทมกระแสไฟฟาอย ในถงจะประกอบดวยผงเคม ซง มหลายชนด หลายคณภาพไวในถง แลวอดแรงดนดวยกาซไนโตรเจนเขาไป เวลาใช ผงเคมจะถกดนออกไปคลมไฟท าใหอบอากาศ ควรใชภายนอกอาคาร เพราะผงเคมเปนฝนละอองฟงกระจายท าใหเกดความสกปรก และเปนอปสรรคในการเขาผจญเพลง อาจท าใหอปกรณไฟฟาราคาแพง เสยหาย การตรวจสภาพควรตรวจทกๆ 6 เดอน ใชดบไฟประเภท A , B และ C 3เครองดบเพลงชนดน าสะสมแรงดน ( Water )

เครองดบเพลงชนดบรรจน าธรรมดา ภายในบรรจน าธรรมดา อาศยแรงดนของกาซคารบอนไดออกไซด หรอไนโตรเจนทอดใชในกระบอกโลหะ ใชดบเพลงธรรมดา เชน ไม ถาน กระดาษ เสอผา อาคารบานเรอน ใชดบไฟประเภท A

17

4เครองดบเพลงชนดโฟมสะสมแรงดน ( Foam )

บรรจอยในถงทมน ายาโฟมผสมกบน าแลวอดแรงดนเขาไว ( นยมใชโฟม AFFF )ใชในการดบเพลงประเภท A และ B โดยเฉพาะอยางยง การดบเพลงประเภท B เนองจากน ายาโฟมAFFF เบามาก จงลอยบนผวหนาน ามนไดรวดเรว เมอผวหนาน ามนขาดอากาศไฟจะดบลงทนท เวลาใชถอดสลกและบบคนบบ แรงดนจะดนน าผสมกบโฟมผานหวฉดฝกบว พนออกมาเปนฟองกระจายไปปกคลมบรเวณทเกดไฟไหม ท าใหอบอากาศขาดออกซเจน และลดความรอน ใชดบไฟประเภท A และ B ไฟประเภท บ มสญลกษณเปนรปตว B สขาวหรอด า อยในรปสเหลยม

5เครองดบเพลงชนดน ายาเหลวระเหย ฮาโลตรอน ( Halotron )

ดบเพลงทเกดจากน ามนเชอเพลงและไฟฟาไดด เมอเทยบกบเครองดบเพลงชนดอนๆ มตวยาทสามารถใชในการดบเพลงทเกยวกบน ามนเชอเพลงเหลวอยางอนหรอเชอเพลงธรรมดากไดภายในเวลาอนรวดเรว แตเดมบรรจน ายาเหลวระเหย ชนด BCF Halonโบรโมคลอโร ไดฟลออโร ซงเปนสาร CFC ไวในถงสเหลอง ใชดบไฟไดดแตมสารพษ และในปจจบนองคการสหประชาชาต ประกาศใหเลกผลตพรอมทงใหทกประเทศ ลดการใชจนหมดสน เพราะเปนสารทท าลายสงแวดลอมโลกบางประเทศเชน ออสเตเลย ถอวาเปนสงผดกฎหมาย ปจจบนน ายาเหลวระเหยทไมมสาร CFC มหลายยหอ และหลายชอ ใชดบไฟประเภท C และ B สวนไฟประเภท A ตองมความช านาญ สามารถฉดใชไดไกลกวากาซคารบอนไดออกไซดออกไซด คอระยะ 3-4 เมตร

18

รปท 2.6 แสดงชนดสารเคมทใชดบเพลง

2.7.2 ตเกบสายดบเพลง

รปท 2.7Fire Hose Cabinet

1 ขนาด 50 x 20 x 60 ( เกบสายเสนเดยว 2.5 นว x 20 เมตร ) 2 ขนาด 60 x 20 x 70 ( เกบสายเสนเดยว 2.5 นว x 30 เมตร ) 3 ตวตท าดวยเหลก พบขนรป ตวตพนสแดง มกญแจลอคบานตกบตวต 4 ดานหนาเปนกระจก มทงกระจกแบบเซฟต และกระจกธรรมดา 5 มทงแบบเกบสายเสนเดยว และแบบ 2 เสน

19

2.7.3 เครองดกจบควน

รปท 2.8 เครองดกจบควน

2.7.4 ชดอปกรณสายยางดบเพลง

รปท 2.9 อปกรณสายยางดบเพลง

20

บทท 3

3.1 การออกแบบระบบหวกระจายน าดบเพลง การออกแบบและตดตงระบบหวกระจายน าดบเพลงส าหรบอาคารใด ๆจะตองพจารณาถงระบบสงน าดบเพลงทนาเชอถออยางนอยหนงระบบซงจะตองสามารถสงน าดบเพลงในปรมาณและความดนเพยงพอส าหรบดบเพลงทเกดขนระบบสงน าดบเพลงทสามารถน ามาพจารณาเลอกใชส าหรบเพอการดบเพลง เชนเครองสบน าดบเพลงชนดท างานอตโนมตตอกบแหลงน าดบเพลงถงเกบน าสงถงน าความดนหรอทอเมนสาธารณะ ทมความดนและปรมาณการไหลพอเพยงตลอดป

1. การแบงประเภทของพนทครอบครอง การหาปรมาณน าเพอใชในการดบเพลงของระบบหวกระจายน าดบเพลงจะตองน าพนทครอบครองของอาคารมาพจารณาดวยเสมอซงการแบงแยกวาเปนพนทครอบครองประเภทใดจะขนอยกบชนดและปรมาณของวสดทเปนเชอเพลงวามอยในพนทนน ๆจ านวนมากนอยเพยงใด

ประเภทของพนทครอบครองส าหรบอาคารตาม NFPA 13 ไดแบงเปน 3 ประเภทดงน 1.พนทครอบครองอนตรายต า (Light Hazard Occupancies) เชน ทพกอาศยส านกงาน สถานศกษา โรงพยาบาล ฯลฯ

2.พนทครอบครองอนตรายปานกลาง (Ordinary Hazard Occupancies) แบงออกเปน 2 กลมยอย กลมท 1 (Group 1) เชนโรงงานผลตอปกรณอเลกทรอนกสโรงงานผลตอาหารกระปอง ฯลฯ และ กลมท 2 (Group 2) เชน โรงงานผลตสงทอ โรงงานกระดาษและผลตเยอกระดาษ ฯลฯ

3.พนทครอบครองอนตรายมาก (Extra Hazard Occupancies) แบงออกเปน 2 กลมยอย กลมท 1 (Group 1) เชน โรงงานผลตไมอดและไมแผน อตสาหกรรมยาง ฯลฯสวน กลมท 2 (Group 2) พนทกลมนจะมลกษณะการใชงานทเกยวของกบของเหลวตดไฟ (Combustible Liquid) หรอ ของเหลวไวไฟ (Flammable Liquid) โดยตรง เชน โรงพนส โรงกลนน ามนฯลฯ

21

จากการก าหนดพนทครอบครองหาปรมาณและความดนของน าดบเพลงทตองการเพอดบเพลงทเกดขนจะตองพจารณาถงพนทเทาใดทหวกระจายน าดบเพลงท างานจรงหรอจ านวนเทาใดทหวกระจายน าดบเพลงถกคาดการณวาจะแตกมากทสดและสามารถดบเพลงไหมทเกดขนได

ขนาดของพนทปองกน (Protection Area Limitations) ขนาดของพนทปองกนสงสดส าหรบแตละพนท หรอแตละชนตอระบบทอเมนแนวดง (System Riser) หรอ ระบบทอเมนรวมแนวดง (Combined System Riser) ใด ๆ หนงทอ ใหเปนไปตามตารางท 1

ตารางท 1 พนทปองกนสงสดตอระบบทอเมนแนวดง

2. การหาขนาดทอดบเพลงและปรมาณน าดบเพลง 2.1 การหาปรมาณน าดบเพลงโดยตารางทอ (Pipe Schedule Method) ปรมาณน าทใชดบเพลงขนต า (Minimum Requirement) สามารถก าหนดไดตามประเภทพนทครอบครอง (Hazard Occupancies Classification) ตามตารางท 2

ตารางท 2 ปรมาณน าทตองการส าหรบหวกระจายน าดบเพลงทก าหนดโดยตารางทอ (Water Supply Requirement for Pipe Schedule Sprinkler System)

22

2.2 การหาขนาดทอน าดบเพลงโดยใชตารางทอ (Pipe Schedule Method) หาขนาดทอน าดบเพลงโดยใชวธตารางทอสามารถหาไดจากแตละประเภทของอนตรายดงตารางท 3~6

ตารางท 3 ตารางทอส าหรบพนทครอบครองประเภทอนตรายต า (Light Hazard Pipe Schedules)

ตารางท 4 ตารางทอส าหรบพนทครอบครองประเภทอนตรายปานกลาง (Ordinary Hazard Pipe Schedules)

23

ตารางท 5 ตารางทอส าหรบพนทครอบครองประเภทอนตรายปานกลาง

ตารางท 6 ตารางทอส าหรบพนทครอบครองประเภทอนตรายมาก (Extra Hazard Pipe Schedules)

2.3การหาขนาดทอโดยใชวธค านวณทางกลศาสตรของไหล (Hydraulic Calculation) ขอมลเบองตนทควรจะตองทราบกอนการค านวณมรายการดงตอไปน 2. 3.1ตองจ าแนกประเภทของอาคารวาจดอยในพนทครอบครองประเภทใด

2. 3.2ตองจ าแนกประเภทของอาคารแลวสามารถน าไปหาความหนาแนนของน าดบเพลง ตอหนวยพนทไดจากกราฟความหนาแนนของน าดบเพลงตอพนท (Density/Area /Curves)

2.3.3จะตองทราบพนทครอบคลมของหวกระจายน าดบเพลง 1 หว (Coverage Area per Sprinkler) เพอน าขอมลไปค านวณหาจ านวนหวกระจายน าดบเพลงสงสดทใชในการค านวณตอไป

2.3.4ก าหนดพนทตองการปรมาณน าสงสดจากระบบสงน า (The Most Demand Area) และท าการค านวณตามแบบเพอหาความดนสญเสยอตราการไหลของน า สมการทเกยวของกบการค านวณของระบบหวกระจายน าดบเพลง

24

1. การหาอตราการไหลเรมตนจากหวกระจายน าดบเพลง Q = As d ………………………................................................................................... (1) Q = อตราการไหลตอหวกระจายน าดบเพลง (แกลอนตอเมตร) [Flow per Sprinkler Head (gpm)] As = พนทครอบคลมของหวกระจายน าดบเพลงตอหว (ตร.ฟต) [Coverage Area per Sprinkler Head (sq.ft.)] d = คาความหนาแนน (แกลอนตอเมตร/ตร.ฟต) [Density (gpm/sq.ft.)]

รปท3.7แสดงความหนาแนนของน าดบเพลงตอพนท (Density/Area Curves)

2. การหาความดนทตองการส าหรบอตราการไหลเรมตน P = Q2/K2 ……………………………..... (2) P = แรงดนทหวกระจายน าดบเพลง (ปอนดตอ ตร.นว) [Pressure at Sprinkler Head (psi)] Q = อตราการไหลทหวกระจายน าดบเพลง (แกลอนตอเมตร) [Flow at Sprinkler Head (gpm)] K = คาสมประสทธการระบายออกของหวกระจายน าดบเพลง [Sprinkler Discharge Coefficient]

3. การหาความดนลด (Pressure Drop) ของเสนทอโดยใชสตรฮาเซน วลเลยม (Hazen-William) Pf = (4. 52Q 1.85)/(C1.85 D4.87) …………… (3)

25

Pf = คาความสญเสยแรงดนจากการเสยดสทอ (ปอนดตอ ตร.นว/ฟต) [Friction Loss of Pipe (psi /ft)] Q = อตราการไหล (แกลอนตอเมตร) [Flow (gpm)] C = คาสมประสทธความหยาบภายในผวทอ [Hazen-William Roughness Coefficient] (ดตารางท 7) D = ขนาดเสนผานศนยกลางภายในทอ (นว) [Actual Internal Diameter of Pipe (inches)] (ดตารางท 8)

ตารางท 7 แสดงคา c-Factors ของทอชนดตาง ๆใชกบการค านวณทางกลศาสตรของไหลส าหรบระบบหวกระจายน าดบเพลง

ตารางท 8 แสดงขนาดเสนผานศนยกลางของทอบนดนชนดตาง ๆ (นว) (Above Ground Piping Diameters) (in inches)

26

3.2 รหสสของหวกระจายน าดบเพลง

ระบบหวกระจายน าดบเพลง จดวาเปนระบบดบเพลงอตโนมตทมใชกนอยางแพรหลาย

และหวกระจายน าดบเพลง หรอ หว Sprinkler นนถอวาเปนหวใจของระบบดบเพลงชนดน และถาใครสงเกตจะเหนวาทบรเวณหว Sprinklerจะมกระเปาะแกวบรรจของเหลวทมสแตกตางกนไป ตามการตดตงของพนท วนนเลยจะขอกลาวถง รหสสของ หว Sprinkler วาแตละสมความแตกตางกนอยางไร เพอทจะไดเลอกใชไดอยางถกตองตามพนททจะท าการตดตง

รหสสของหวSprinklerนนจะเปนตวบอกถงอณหภมท างาน หรออณหภมทหว Sprinkler จะแตก

ซงถาเปนหว Sprinkler ชนดทมกระเปาะแกว (Glass Bulb)ทวไปจะมอย 5 ส โดยมรายละเอยดดงน

1. สสม หรอ สแดง จะมอณหภมท างานอยท 57-77 องศาเซลเซยส และใหตดตงในบรเวณทเพดานมอณหภมสงสดไมเกน 38 องศาเซลเซยส

2. สเหลอง หรอ สเขยว จะมอณหภมท างานอยท 79-107 องศาเซลเซยส และใหตดตงในบรเวณทเพดานมอณหภมสงสดไมเกน 66 องศาเซลเซยส

3. สน าเงน จะมอณหภมท างานอยท 121-149 องศาเซลเซยส และใหตดตงในบรเวณทเพดานมอณหภมสงสดไมเกน 107 องศาเซลเซยส

4. สมวง จะมอณหภมท างานอยท 163-191องศาเซลเซยส และใหตดตงในบรเวณทเพดานมอณหภมสงสดไมเกน 149 องศาเซลเซยส

5. สด า จะมอณหภมท างานอยท 204-246 องศาเซลเซยส และใหตดตงในบรเวณทเพดานมอณหภมสงสดไมเกน 191 องศาเซลเซยส

6. สด า จะมอณหภมท างานอยท 260-302 องศาเซลเซยส และใหตดตงในบรเวณทเพดานมอณหภมสงสดไมเกน 246 องศาเซลเซยส

ส าหรบหว Sprinkler ทเราเหนอยทวไป กไดแก รหสสสมหรอแดง ทใชกบพนททวๆไป และรหสสเขยว ทใชกบพนททเปนหองครว สวนสอนๆ ทเคยเหนอยกจะใชกบกระบวนการผลตในโรงงาน

อตสาหกรรม

27

3.3 การตดตงหวสปรงเกอรม2 ลกษณะ

1. แบบเพนเดนท(Pendent)ตดตงแบบเอาหวฉดลง (ทอน าอยดานบนหวฉด) เหมาะส าหรบตดตง

ใตฝา หรอเพดานทตองการความสวยงาม

รปท 3.1 หวสปรงเกอรแบบเพนเดนท

2. แบบอพไรท(Upright)ตดตงแบบเอาหวฉดขน (ทอน าอยดานลางหวฉด) เหมาะส าหรบตดตงใน

โรงงาน ทเดนทอโชวลอย

รปท 3.2 หวสปรงเกอรแบบอพไรท

28

3.4 ชนดของสปรงเกอรดบเพลงมทงหมด 4ประเภท คอ

1.สปรงเกอรดบเพลงอพไรท (Upright) ลกษณะการตดตงจะตดตงโดยเอาหวสปรงเกอรอยขางบน

ทอซงสวนใหญจะเหนตามบรเวณลานจอดรถหางสรรพสนคาตางๆทวไปซงจะไมเนนความ

สวยงามมากนก

รปท 3.3 สปรงเกอรแบบดบเพลงอพไรท

2.สปรงเกอรดบเพลงแพนแดนท (Pendent) สปรงเกอรชนดนจะตดตงแบบทออยดานบนและหว

สปรงเกอรทมลง นยมตดตงตามบรเวณภายในอาคารตางๆทตองการความสวยงาม

รปท 3.4 สปรงเกอรดบเพลงแบบแพนแดนท

29

3.สปรงเกอรดบเพลงชนดคอนซล (concealed) สปรงเกอรชนดนจะนยมใชตดตงบรเวณหองตาม

โรงแรมหรๆ เพมตองการความสวยงายเพอไมใหเหนสปรงเกอร

รปท 3.5 สปรงเกอรดบเพลงชนดคอนซล

4.สปรงเกอรดบเพลงชนดไซสวอ (Sidewall) สปรงเกอรชนดนไมคอยเหนบอยนกเพราะจะตด

บรเวณก าแพงตามชอของมนซงจะตดตามก าแพงทมเพดานสง

รปท 3.6 สปรงเกอรดบเพลงชนดไซสวอ

30

บทท 4 4.1 การวเคราะหปญหาทเกดจากการตดตงสปรงเกอร

ตามกฎหมายระบใหการตดตงระบบสปรงเกอรจะตองตดตงทกบรเวณ จงมกจะมค าถามวา ในกรณหองโถงทสงมาก ระบบน จะดบไฟได หรอ ซงตอบไดวา ระบบสปรงเกอรสามารถดบเพลงจากทสงไดแตจะตองมปรมาณหวทมากขนและตองฉดน ามากขน โดยม หลกเกณฑ ในกรณทเปน โกดงเกบสนคา หรอ เปนชนเกบสนคา ทจะตองเพมสปรงเกอรในชนสนคา (Inrack Sprinkler)ดวย ส าหรบ พนททสงเกนกวา 10 เมตร หวสปรงเกอรโดยทวไปมกจะไมไดผล ดงนน พนทเหลาน จะตองอาศยสายฉดน าดบเพลง หรอถาพนทกวาง เชน ทแสดงสนคา หรอ Indoor Stadium มกจะนยมใชปนฉดน า (Fire Monitor) อยางทตดกบรถดบเพลงเสรมดวยขอเสย ของการท สปรงเกอร ส าหรบ พนทสงฉดน ากคอ จะท าใหควนไฟทอยในระดบบนฟงกระจายลงมาบรเวณต า ซงไมเปนท ปรารถนา เพราะ จะท าใหทศน ะวสยไมด แตกถอวาถงขนาดหวสปรงเกอรเหลานท างานแสดงวาไฟตองไหมมากแลว และ คนสวนใหญกควรจะหน ออกไปหมดแลว ประกอบกบถามระบบระบายควนทด ควนไฟกคงไมมากนก นอกจากน ยงม การพฒนาหวสปรงเกอร ใหสามารถฉดน าไดตรง และ แรง เพอใหสามารถทะลหมอกควน และ ความรอนลงมาไดหวสปรงเกอร ทตดตง ในลกษณะน จะท างาน เมออณหภมสงแลวเทานน และจะท าหนาทชวยลดความรอน เปนการ ช ะลอ การพงทลาย ของ โครงสรางอาคาร และ ท าใหคนมเวลาหนออกจาก อาคาร ไดมากขน รวมทง เพม ความปลอดภย ใหกบพนกงานดบเพลงการ ตดตง ระบบสปรงเกอรส าหรบอาคารเกา มปญหาในการตดตงคอนขางมาก โดยเฉพาะเมอยงคงฝาเพดานเดมไว ดงนนจงหวะทดทสดคอการตดตงพรอมกบการปรบปรงอาคารอก ทางเลอกหนงคอ การเดนทอลอย ซงหากทานไปพกโรงแรมเกาบางแหงในตางประเทศ กจะเหนการตดตงในลกษณะน โดย สามารถทาสทอใหเขากบตว อาคารไดการเดนทอยอย ควรหลกเลยงงานเชอม โดยการตอทอดวยเกลยวแทน เชอมเฉพาะทอเมนทจ าเปนหรอตอดวยหนาแปลน เนองจาก งานเชอม มประกายไฟ ไมเหมาะกบอาคารทยงใชงานอยในกรณ ทอาคารเดม มระบบสปรงเกอรอยแตจ านวนหวไมพอและตองเพม กใหตอเพมจากทอเดม แตหากพบวาทอเดมไมพอ กให เพมความสามารถ ในการสงน า ของทอเดม เชน การตอทอยอยถงกนเปนรปวงแหวน หรอการเพมแรงดนน า การตอทอกบทอเดมทปลอดภย นยมใชขอตอ ทเรยกวา Vitaulic Coupling เพราะไมตองเชอมและสะดวกด

31

ระบบ ฉดน าดบเพลง อตโนมต น ยงมระบบทเรยกวา ระบบฝอยน า ( Water Mist System) ซงในสมยแรกๆใชในเรอและเรอด าน า ในปจจบน ไดพฒนาประกอบกบสวนผสมของน ายาดบเพลง ท าใหสามารถใชในการดบเพลงไดอยางมประสทธภาพมาก สามารถใชดบเพลง ประเภท น ามน และ ยาง ไดเปนอยางดในขณะทน าอาจจะดบไมได ระบบดงกลาวนใชน านอยกวา และ ระบบทอกมขนาดเลกกวา จงชวยลดปญหาเกยวกบการเดนทอขนาดของเครองสบน าดบเพลงขนาดของถงน าดบเพลง และ การตอทอตอ ดวยเกลยวได จง เหมาะกบ งานปรบปรง อาคารเกา เปนอยางมาก

รปท 4.1 แสดงการท างานของหวสปรงเกอร

32

บทท 5 สรปผลของโครงงาน และขอเสนอแนะ

ระบบกระจายน าดบเพลงอตโนมต (Automatic Sprinkler System) เปนระบบดบเพลงทไดรบการยอมรบวามประสทธภาพในการควบคมเพลงไหมทเกดขนไดทนทขณะทเพลงยงมขนาดเลก ท าใหหยดการลกลามการเกดควนไฟกนอยและเพลงไหมทเกดขนอยในพนทจ ากดระบบนท าใหคนในอาคารมเวลามากขนในการอพยพหนไฟซงหมายถงชวตผใชอาคารจะมความปลอดภยจากอคคภยมากขนและทรพยสนสญเสยนอย

ปญหาในการท างาน 1. ปญหาเรอง ชาง หรอผรบเหมา มจ านวนนอยไป หรอไมมความสามารถ

เพยงพอ ท าใหเกดปญหา ระยะของงานผดผลาดไมตรงตามแบบ งานลาชา 2. ปญหาเรอง แบบแปลนของอาคาร เนองจากมการแกแบบแปลน แบบเรงดวน

หรอแบบตามดไซน ไมตรงกบงานจรงตองมการแกไข 3. ปญหาเรอง วสดอปกรณ เนองจากวสดอปกรณในการท างานตองมการสง

ลวงหนาและระยะเวลาในการสงสนคา ตองใชเวลาหลายวน ท าใหงานลาชา 4. ปญหาเฉพาะหนา เชนวธตดตง การเดนทอเพอไมใหตดขดกบงานระบบอน

หรองานโครงสราง แนวทางการแกไข

1. แนวทางการแกไขปญหาเรอง ชางหรอผรบเหมา เราควรมการทดสอบความสามารถของชาง หรอผรบเหมาอยบอยๆ เพอเพมทกษะความสามารถของบคลากร และควรมการตรวจสอบเชคระยะของงานอยบอยๆ เพอไมใหเกดความผดผลาดของระยะ

2. แนวทางการแกไขปญหาเรอง แบบแปลนหรอแบบดไซนไมตรงตามหนางานจรงท าใหตองมการแกไขแบบเนองจากตองแกแบบใหเปนไปตามงานจรงและตองมการขอความคดเหนจากรบรองจาก คอนเซาท

3. แนวทางการแกไขปญหาเรอง วสดอปกรณเนองจากวสดอปกรณในการท างานนน ตองมการสงลวงหนาดงนนเราควรวางแผนการท างานไวกอนลวงหนา

4. แนวทางการแกไขปญหาเฉพาะหนา เนองจากการตดตงระบบทอดบเพลงตองมการตดตงรวมกบระบบอน ตองมการประสานงานกบระบบอนๆ เพอใหงานส าเรจใดดวยด

33

บรรณานกรม

1. คณะกรรมการวชการสาขาวอศวกรรมเครองกล.(2540).มาตรฐานวศวกรรมสถานแหง

ประเทศไทย 3002-40กรงเทพมหานคร : ส านกพมพเอเซยเพรส. 2. ศกดระพ ปรกกมะกล, พล.ต.ต. และชมพล บญประยร.(2542) . การปองกนและ

บรรเทาสาธารณภยในโรงพยาบาล. (อนนต ตณมขยกล, บรรณาธการ) พมพครงท 1.

กรงเทพมหานคร: ส านกพมพ LT เพรส.

3. อนนต ตณมชยกล. (2541) . คมอแผนปองกนและระงบอคคภยตกสยามมนทร

โรงพยาบาลศรราช.มปท.

4. มาตรฐานปองกนอคคภย ของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

5. NFPA 13, Standard for Installation Sprinkler System

6. NFPA15, Standard for Water Spray Fixed Systems for Fire Protection

7. UL 157, Standard for Gaskets and Seals

8. UL 199, Standard for Automatic Sprinklers for Fire-Protection Service

9. มาตรฐานระบบแจงเหตเพลงไหมของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

10. Audible Signal Appliances, UL464

11. NFPA 72, National Fire Alarm Code

34

ภาคผนวก

35

รปท 1 เตรยมวสดในการท างาน

36

รปท 2 การเชอมทอเขาดวยกน

รปท 3 ตเกบสายดบเพลง

37

รปท 4 ขนตอนการ Groove ทอ

รปท 5 การตดตงระบบอคคภย

38

รปท 6 แสดงประเภทชนดของไฟประเภทตางๆ

รปท 7 การตดตงระบบดบเพลงรวมกบระบบอน

39

รปท 8 การตดตงระบบดบเพลงรวมกบระบบอน

รปท 9 การตดตงระบบดบเพลงรวมกบระบบอน

40

รปท 10 การตดตงระบบดบเพลงรวมกบงานโครงสราง

รปท 11 พนทหลงท าการตดตงระบบปองกนอคคภย

41

รปท 12 พนทหลงท าการตดตงระบบปองกนอคคภย

รปท 13 สถานทปฎบตงาน โรงพยาบาลสขมวท

42

ประวตสวนตว

ชอ – สกล นาย วชรพงษ สวพศ (แจค) การศกษา ระดบปรญญาตร มหาวทยาลยสยาม ระดบประกาศนยบตร วทยาลยเทคนคชมพร ระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสววทยา ทอยตามภมล าเนา 105/2 ม.7 ต.นาโพธ อ.สว จ.ชมพร 86130 ทอยปจจบน 99/60-61 ถนนเพชรเกษม 33/3

แขวงบางหวา เขต ภาษเจรญ กรงเทพ 10160 โทรศพททตดตอได 087-8866454

E-MAIL chumphon_siam@hotmail.com