1

ျမနမာပညာေရးႏးေႏာဖလယပြ (၂၀၁၂) မတလ ၃ ရက ၂၀၁၂

အေသာကေဖာငေဒးရငး၊ သမငးျမ႕မစာသငတက သမငးလမးဆ

ေဆြးေႏြးတငျပခကမားအႏစခပ

ကစးထြနး (၈၈ မးဆကေကာငးသားမားအဖြ႕)

မဂၤလာပါ။ကၽြနေတာကစးထြနးပါ။ကၽြနေတာတ ကေတာ ၈၈ ေကာငးသားမားအဖြကပါ။ကၽြနေတာအခ ၈၈

ေကာငးသားသမငးေလးနနေျပာျပခငပါတယ ကမငးကႏင တ ကကၾကး ကေဌးၾကြယ တ႕ဟာမၾကာခငကမ

ေထာငကလြတလာၾကတာပါ အခဆရင သတ ေတြဟာတငပငျပးေတာ လကရ ကေရာကေနတအေမာငထ

ကေနတအဖြ႕ အစညးကေန ပြငလငးလအဖြ႕အစညးေပါ လမအေျချပအဖြ႕ အစညးေတြ အရပဘကအေျချပ

အဖြ႕အစညးေတြန႔ေပါငးစညးျပးေတာ႔ ကၽြနေတာတ ကယတင လမေရး လပငနးေတြလပမယ။ ကနတ

လမေရးအဖြ႕အစညးေတြနလကတြ ျပးေတာ၊ ေနာကျပးစတအားသနတ လေတြနလကတြျပးေတာ၊ အား

ေကာငးလာေအာင တငးျပညကအခဆရင ေျပာငးလမကစေနျပး အခတကလာတ အစးရသစကယတငက

ဝန ခေနပါတယ။ မေန ကဆ သမၼတ ေျပာတမနခြနးမာကက အရပဘကအေျချပအဖြ႕အစညးေတြရအခနး

ေတြ ဟာအေရးၾကးေၾကာငးနသတ နလကတြျပးလပေဆာင ဖ သတ ကယတငလညးျပျပငေျပာငးလမ

ေတြလပေနေပမလအပခကေတြရေနေၾကာငးလကခတယလသတ ကယတငေျပာေနပါျပ။

ေကာကက (ဗ.က.သ မား အဖြ႕ခပ)

ကၽြနေတာေျပာခငတာက ဗကသဟာ သမငးတစေလာကလးမာႏငငေရးလပရားမေတြ၊ႏငငေရးတကပြေတြန

ရနသနေနတာမနပါတယ။ဗကသ ကအေျခခတညေဆာကထားတာ စာဖတအသငးန သဟာယေကာငး

ေဆာငအသငးနစခတာပါ။အဒေတာဗကသ ဟာလညးလမေရးလပငနးေတြနမကငးဘးလ အားလးသ ၾကဖ႔

လပါတယ။ျမနမာျပညမာအဒေခတအခါက အဂၤလပအားေကာငးတာ ရမယ ကယတငေလ လာတ႔လေတြ မား

လာတာရတယ။သတ႔ရ႕ပညာေရးနေလလာမမတမရတယ။၆၂ ခႏစေနာကပငးမာ ပညာေရးအေျခေနဟာ

လညး ဆးဆးရြားရြားနမ႔ကလာတယ။လေတြဟာလညးလြပစြာ ေရးသားခြငေတြ၊လြပလပစြာ ေျပာဆ ဆႏၵျပ

ခြငေတြ၊လြတလပစြာေလလာသငယခြငေတြ အစစပတပငတားျမစခခရပါတယ။ အဒါေၾကာငကၽြနေတာတ႔

ျမနမာျပညရ႕ပညာေရးဟာဘယေနရာနမယဥလ႔မရေအာငနမၾကခပါတယ။အခအခနအေနအထားဟာအတန

အသင လပကငခြငရျပးျဖစလ ကၽြနေတာတ႔ျမနမာျပညပညာေရး ကအဆငျမငေအာင ျပနလညၾကးစားဖ႔စ

2

တငလ႔ရျပးလ႔ ယဆပါတယ။ဒအခနမာကၽြနေတာတ႔သမဂၢအေနန႔ တကပြႀကားထမာ ပရငသနလာခရျပးခန

မာ တစကယကလအပတပညာေရးျမငတငတ တာဝနကတညေဆာကရ ပါမယ။ ကၽြနေတာတ႔နအတဒက

အဖြ႔အစညးေတြကလညးပေပါငးေဆာငရြကဖဖတေခၚပါတယ။ကဝငးေကာတ႔အဖြဆလညး စာၾကည႔တက

ရတယ၊Internet သးလရတယ။အစကတ႔ (Scholar)ဆလညးသေတသနစာတမးေတြ ေပးေနတယ။MDG

Focus ဆလညးတစခနခနမာ ျမနမာျပညကျပနလာျပး အကအညေတြေပးႏင မယလ႔ ကၽြနေတာေမာလငပါ

တယ။ကၽြနေတာတ႔ဗကသေတြက Objective သးခခထားပါတယ။၁ ခကက ျမနမာျပည တစျပညလးမာရတ

ေကာငးေတြအသးသး၊ တငးရငးသားေဒသအသးသး၊ျပညနယန႔ျမေတြမာ သမဂၢေတြျပန လညဖြ႕စညး မယ။

အဒါမျမနမာျပညရ ေကာငးသားထၾကးျပနျပးေပၚထြကလာမယျဖစပါတယ။ အဒမာလညး လကတေလာ

တာဝနန႔ ေရရညတာဝနဆျပးျပနပငးပါတယ။လကတေလာတာဝနက သမဂၢေတြ ေပၚေပါကဖ အတြက

နယစညးရးေရးေတြသြားဖျဖစပါတယ။ရညရညတာဝနကေတာ ေနာကမးဆကကလကဆငကမးဖ အဂၤါစ

ဗကသ ေပၚထြကလာေရးက လပေဆာငၾကမာပါ။၂ အခကက လထအေထာကအကျပ လပငနးေတြ

လပေဆာငရငးန႔ ေကာငးသားေတြရ႕ပညာေရးန႔အခြငအေရးကတညေဆာကသြားမာပါ။ေကာငးသားေတြက

အခခနမာျဖစေနတျပသာနာက ပညာေရးနမ႔ၾကေနတာက ျပျပငေျပာငးလညးဖေနေနသာသာ ၊ေကာငးသြား

တကတအခါေပးေနရတ စရတေတြကနေနတအတြက ဒါကဘယလကာကြယရ မလဆ တာကျပငဆငေနရ

တယ။အဒါေကာငးသားေတြဘဝက ေတာေတာေလးကဆးရြားေနပါတယ။ ဘယေနရာပသြားလကသြား လက

ေပးေနရတ အခြနအခေတြက ေကာငးသားေတြေကာ ၊ ျပညသ ေတြေကာမလြတကငးၾကပါဘး။ ဒါေတြက

ေျဖရငးရငးန႔ ပညာေရးစနစျမင တငဖ႔က ေကာငးတြငးမာရတေကာငးသားေတြမလပႏငဘးဆတာေသ

ခာပါတယ။ ကၽြနေတာဆရင ေထာငကထြကလာျပးတေနာကမာနယခရးစဥသြားခတယ။ဘယခရးစဥမာမဆ

သတ႔လ အပတစာၾကညတကေတြ လာဖြငေပးေစခငတယ။ သတ႔လေနတအဂၤလပစာသငတနးေတြ၊

ကြနပတာ သငတနးေတြလာဖြငေပးေစခငတယ။ကၽြနေတာတ႔နအတ NGO ေတြပါလကတြျပးေတာသတ႔က

ေနြရာသ သငတနးမး လာေပး ေစခငပါတယ။ကၽြနေတာတ႔က ဒအခကသးခန႔သြားေနတယ။ ကၽြနေတာခန

ေျပာခ သလပကၽြနေတာတ႔ခညးပသြားလမရပါဘး ဒမာလာတကၾကတအဖြ႕အစညးအသးသး ကလခတ

ဆကေဆာင ရြကေပးဖလအပတလေျပာလပါတယ။ေနာကတစခေျပာခငတာကေတာေကာငးသားသမဂၢ

အေနန႔လမေရး လပငနးေတြအဆကအသြယမျပတဖ႔ လကရအေနန႔ေကာလပေနတာကေျပာခငပါတယ။

လကရအခနမာ အျဖေရာငတြလကမားဆျပး အဖြ႔အစညးကထေထာငထားတာရပါတယ။အျဖေရာင

တြလကမားဟာ အဖြ႕အစညးသးသန႔မဟတပါဘး။ လမေရးလပငနးေတြလပေနတ Togetherness တ႔

Century တ႔အစရ ေသာ အလကေကာငးသားလငယမား ေကာကေျမာငးကေကာငးသားလငယမား

ႏငအတ ကၽြနေတာတ႔ ဗကသ န႔ပေပါငးျပးေတာ ေရႊတဂဘရားမာ ရနပေငြ ေစးေရာငးပြေတာတစခ

ျပလပခပါတယ။ ဒရနပေငြ ေစး ေရာငး ပြေတာဟာ ကခငေဒသမာရတစစေျပးဒကၡသယေတြကကညဖ႔

လပေဆာငတာပါ။ ေနာကပငးမာ ပညာေရးန႔ ပတသတလ႕ရနပေငြလအပလာရငပညာေရးရနပေငြေစးေရာငး

ပြေတာကငးပလပေဆာငဖ႕ျပင ဆငေနပါတယ။အခခနမာထြကလာတေကာငးသားေကာငးသေတြရ ပထမ

3

ဥးဆးအေတြအၾကယတအေနန႔ အျဖေရာငတြ လက အေနန႔ၾကးစားေဆာငရြကေနပါတယ။ ေနာငတစခန

မာေတာ ဗကသ ေကာငးသားမား ေခါငးစး န႔ေသာ လညးေကာငး၊ အျခားေခါငးစးန႔ေသာလညးေကာငး

ရနပေငြေစးေရာငးပြေတာ ကငးပသြား ႏငရငအဒကရတ ရနပေငြန႔ အျခားကရတရနပေငြန႔ေပါငးျပးပညာေရး

အဖြ႔အစညးတစခကကၽြနေတာတ႔ထ ေထာငခငပါတယ။ ထေထာငဖ႔လညးၾကးစားေနပါတယ။ကၽြနေတာ

တ႔ရ႕ပညာေရးေဖါငေဒးရငးမာလညး စာၾကညတကေတြရရ မယ။ Internet အခနးေတြရရမယ။

အျမတမးလလဒလႏးေႏာပြေတြျပလပဖ႔အ တြက လညးအစစဥရပါတယ လေျပာရငးနဂးခပပါတယ။

ျပညစေအး (လထတရပလးအတြက စေတးခ အေကာငးဆး ေျမၾသဇာ)

ေျမၾသဇာအဖြ႔အေနန႔ ကေတာ ဒပညာေရးန႔မဆငဘးေပါေနာ။ေျပာခငတာကေတာ ယၾကညခကေၾကာင

အကဥးၾကေနတလေတြက ျပနထြကလာရင ပညာေရးအတြကက ပညာေရးအေနန႔ဆကသငၾကားဖ႔မရေတာ

တအတြကက Vocational လငးေပါေနာသတ႔အတြကက သတ႔ဝါသနာပါတ Actor ပငးေတြ Singer

ပငးေတြမာတစခ႕ေတြကဝါသနာပါၾကပါတယ။အဒလလမးေတြအတြကကဘယလအခြငအလမးမးေတြရလ

ဆတာ အဒါေလးတစခကေလာကသခငပါတယ။အဒါပါပ ပညာေရးန႔ပတသတျပး ေျမၾသဇာ အေနန႔

အေထြအထးဘာမေျပာစရာမရပါဘး။

ဥးေအးျမင (ေမတာအမပညာဒါန)

ကၽြနေတာက ေကာငးဆရာျဖစပါတယ။လြနခတအႏစေလးဆယေလာကကထေကာငးဆရာပါ အခလညး

ကၽြနေတာ႔သေဘာနကၽြနေတာကေလးေတြစာသငတယ။ကၽြနေတာသငတေနရာကကးေကာေနရာပါ။

ကေကာဆတာတပတေလးအမေပၚတကလမရဘး။အမကကငလပရငလပတယ အဒလေနရာမာသြား

သငတယ။အမေျခ (၇) ေထာငေကာရတယ။ကၽြနေတာသငခတကေလးေတြက ေျမာငးႀကေျမာငးႀကား၊

အမကပႀက အမကပႀကားက အဒလကေလးေတြပါ။ရပကြကထမာ ၁၀၀ က ၉၀ ေလာကကအဒလကေလး

ေတြပါ။ ဒလ ကေလးေတြကစာသငခနးထထညမယဆတအေတြက ၂၀၀၇ ခႏစမာဝငတယ။အဒကေလးေတြ

ထမ တစ ေယာကစႏစေယာကစက ကၽြနေတာ လကဖကရညေသာကရငး ျပနလာလ႕ ၅၀ပရငမန႔ဝယလာျပး

စားခငရင အမ လကခဆျပးအဒလစခတာပါ။အခဆရငႏစရာေကာျဖစ လာပါျပ။ဒကေလးေတြရ႕ဘဝေရ႔ေရး

က လးဝ ေလးႏစသားကေနစျပးေတာ ဆယေျခာကႏစသားအထကၽြနေတာသငတယ။သတ႔မာလအပခကက

တစရာခငႏနးႏစရာခငႏနးမဟတဘး တစရာရာခငႏနးလတယ။အခလပညာေရးႏးေႏာဖလယပြမာ ဒကေလး

ေတြန႔ပတသတလရငဖြငရတာအရမးဝမးသာပါတယ။ကၽြနေတာက ကညႏငမပဂၢလရလမမယလ ကၽြနေတာ

ထငတယ။ဒကေလးေတြန႔ပတသတျပးကၽြနေတာႏငသေလာကလပတယကၽြနေတာမႏငတဟာကဘယလပ

4

ပးေပးႏငမလဆတာက ဒပညာေရးႏေႏာဖလယပြမာ (MDG Focus) န႔ အေသာက အဖြ႕အစညးက

ရငဖြငခြငရတသေဘာပ။ႏးေႏာဖလယပြ ဆတအတြကကၽြနေတာအခကအခကေဆြးေႏြးရမာပေပါ။ မဘ

သးစားရတယကၽြနေတာတ႔ဆမာ စာလးဝမတကဘး ကေလးကလညးစာလးဝမတကေစခငဘး အဒကေလး

ကလညးကၽြနေတာေခၚတငထားတယ။ေခၚတငထားတအတြက ဒမဘန႔ကေလးစာသငခနးထလာခငေအာင

လပေဆာငရတယ။ေနာကပတဆးကေလးေရခးေပးဖ႔လရငကၽြနေတာေရးခးေပးတယ။စားဖလ႔ရငကၽြနေတာ

စားမအထကတစဝကစားခငးတယ။အဒလမး ၄ႏစသားကေန ၁၆ ႏစသားထဆငကဆငကလပေဆာင ရတ

အတြကအခကအခရပါတယကၽြနေတာကကညႏငရငကညေပးၾကပါလေတာငးဆပါတယ။ပြတငးလလလညး

ကၽြနေတာေတာငးဆပါတယ။အဒါေၾကာငလညးကၽြနေတာကပပးကညမသကမားတယမားေပမတစလမာႏစ

ေခါကသးေခါကလာရငအေၾကာငးမဟတဘး။ႏစလ သးလေနမကညမသကတစေခါကေလာကလာရင အဒ

မာကၽြနေတာကျပသာနာတကျပး။အဒလဆဟေလာကအလခရဒေလာကအလခရ ဓာတဆဖးလရင

ဓာတဆဖး အလခရဆေတာေတာေတာကဗာမားပါတယ။အဒါကအျမငမၾကညလငတလကမၾကညလငသလ

ၾကညလငတလလညးရပါတယ။ဘယသကမဂရမစကဘးကၽြနေတာဂရစကတာကဒကေလးေတြစာသငေပး

ႏငဖပ။ဒအလပၾကးလာေလေလကၽြနေတာအခကအခမားလာေလေလပ။ အခေလာေလာဆယကေလးေတြ

အမသာမရဘး။မႏစကအမသာတစလးအတြက၂သနးလာလသြားတအတြက ကၽြနေတာအမသာတစလး

ေဆာကတယ။ အဒအမသာကလညးတစႏစခြေလာကၾကာျပးဆေတာလညးအဒ အမသာကပကျပ။ေနာက

ဒႀကားထအမသာကကၽြနေတာကေခာငးေဘးနားမာေဆာကထားေတာအျပငကမသားစေတြကလာသးေတာပ

ဆးတယ။ကၽြန ေတာတ႔ေခာငးေဘးမာကအရမးဆငးရတလမားတအတြကသန႔ရငးသပရပတအမသာမ သး

ႏငဘး။ဒေတာကၽြနေတာမာေတာေတာေလးကအခကအခအၾကပအတညးျဖစေနတယ။အဒအမသာကအစ

ေသာကေရမရဘး မးမရဘး။အဒေတာဒေကာငးကတးတကဖကၽြနေတာကေတာၾကးစားေနတာပ။အခလညး

ဒဆရာေတာအကအညေတာငးထားတယ။တစေန႔ကေတာ သားတ႔ရငမျပရေသးရငလကေထာငလ႔ေျပာ

လကေတာအေယာက အစတေလာကရတယ။အခ သးဆယေျခာကေယာကျဖစေနျပ။ ဒကေလးေတြကဆရာ

ေတာကရငျပေပးမယ လ႕ေျပာတယေနာကထပ ဆယႏစရကေလာကေနရငဒကေလးေတြကရငျပမယ။

ကၽြနေတာကဒါက ဘာသာ ေရးအတြကေသာလညးေကာငး၊ယဥေကးမလညးပါတယ။သာသနာေဘာငဝင

လကတအတြကဒကေလးေတြရ႔ယဥေကးမဟာအနညးဆးတစရာခငႏနးေလာကတးတကလာမယ။ဒါေၾကာင

မ႔ဒကေလးေတြကရငျပေပးမယ။ယဥေကးမကဘယလတးတကေအာငလပေပးရမလ စာေပပညာေရးမာလ

ဘယလတးတကေအာငလပေပးရမလကၽြနေတာအခနရသမဒကေလးေတြအတြကစဥစားျပးလပေပးေနတယ

လေျပာၾကားရငးနဂးခပပါတယ။

မငးလြနးေထာ

5

အားလးပမဂၤလာပါဗာ။ကၽြနေတာေဆြးေႏြးစရာေလးနညးနညးရပါတယ။အဓကေဆြးေႏြးမာေတာ ပညာေရးပါ

ကၽြနေတာတ႔ လအဖြ႔အစညးကပညာေရးကေတာငးဆတာရလ႔ ဒေန ျမနမာႏငငမာဒလပြမးေလး

ျဖစလာတာပါ။လအဖြ႕အစညးကပညာေရးကေတာငဆတာရသလပညာေရးကလညးလအဖြ႕အစညးကေတာင

ဆတာရတယ။ကၽြနေတာကဟတစေန႔က ကေအးခငက ဖတလကတ ဒ Alternative Education ေခါငး

စဥနဒပြေလးကဖတလကေတာ ကၽြနေတာစဥစားတယဗ Alternative ဆတစကားကအရငစဥစားတယ။

ကၽြနေတာ ကယတင Alternative ျဖစလားမျဖစဖးလားဆတာအရငေမးဖ႔လတေပါလ႔ကၽြနေတာသးသပ

တယ။ ကၽြနေတာတ႕ျမနမာႏငငရ႕ပညာေရးက ဘာျဖစလလဆေတာ အသတရားတစခက အေၾကာကတရား

တစခနပတလကတအခါၾကေတာ အဒအသတရားတစခက မသတရားျဖစလာတယ။မသတရားျဖစတဟာက

အခခနမာ ဒါကေတာလပသငတယလပြငလငးလာတယ သလာတအခနမာ ကၽြနေတာတ႔ ျပငဆငရမအရာ

ေတြကအမားၾကးပ။တစခါေလၾကရင ကၽြနေတာစဥစားတယ ကၽြနေတာတ႔ဟာပတေလာငထားတယဥေကးမ

ကလကခထားတယ။ကၽြနေတာတ႔ Social Culture က Culture Change ဖမလပဘးခငဗာ။ Social

Structure လညးမေျပာငးဘးဗာ။ ကၽြနေတာကယ ကၽြနေတာတ႔လညးပတေလာငတယ။အခေနာကပငးအဖြ႔

အစညးအမားၾကးကၽြနေတာေတြ႔ လာတယ။အဖြ႔အစညးေတြက အျပစေျပာတာမဟတဘး အျပသေဘာန

ေဝဖနၾကညခငတယ။ အဖြ႔အစညးေတြက လေတြက Lobby မလပဘး။ CBO ဟတတယ။ CBO က လညး

CBO ေလာကပ လပတယ။ပညာေရးန႔ပတသတလအဖြ႔အစညးရတယ။ကနမာေရးရတယ။ကနတ Law

ရတယ။ ကၽြနေတာေမးခငတာအဖြ႔အစညးေတြက ရတယ ဒကအဖြ႔မမဟတဘးအားလးေသာ အဖြ႔အ

စညးေတြကေမး ခငတာပါ။ဥပမာ ကၽြနေတာတ႔ျမနမာ ႏငငမာဆရင အမကမျပစရ ျပစရငဒဏေငြ ဘယ

ေလာက ကၽြနေတာမ ေပးရငဘာဥပေဒန႔ေထာငခမာလ သစမခတရ သစခတရငေထာငဒဏ သးႏစအဒါ

သစေတာဥပေဒ မာမပါဘး။ကၽြနေတာခတမယကၽြနေတာက ဘာဥပေဒန႔တရားစြမလ ဒါဥပမာေပးတာပါ

ဆလတာက ဥပေဒ မဟတတဟာကလညး ဥပေဒလလကခတာရတယ။ တစကယလဥပေဒ မဟတဘးလား

Moral လားဆေတာ Moral လလကခတာရတယ။အဒါမးေတြလညးကၽြနေတာစတမေကာငးစြာေတြ႕ရတယ။

ဥပမာ ကၽြနေတာအမမာလမမးတငရမယ မးေခာငးေတြဝယမယ မးေတြသြယမယ။အခနတနရငကၽြနေတာ

တ႔လမးမးခြနေဆာငရတယ။ကၽြနေတာတ႔ေဆာငတယ ကၽြနေတာတ႔အရငဆးစဥစားရမာက ဥပေဒမဟတပ

ဥပေဒလလကခထားတယ။ Moral လလလကခထားတယ။ေနာကတစခက Education and Social

ျပနသးသပၾကညတအခါ လြနခတႏစရကသးရကက Group တစခကေနကၽြနေတာကေခၚတယ ေခၚျပးေတာ

သတ႔ရ႕ပညာေရးန႔ Project ကပညာေရးန႔ပတသတျပးအၾကေပးဖ႔ေခၚတယ။ အဒမာ သတ႔က

ပညာေရးန႔ပတသတတသငတနးေတြပလပမယလေျပာတယ။သတ႔ကေဆြးေႏြးရငန ဘာက

ေျပာသလဆေတာေကာငးဆရာေတြက Child Center Approach (CCA) ကဘာလမသးၾကတာလလ႔။

တစခါတစေလျပနစဥစားတ အခါမာ CCA ကေခါငစဥအေနန႔လကရာရငးန႔ ဒမကရကတစလကၽြနေတာ

သးသပတယ။ဆရာမေတြက ဒါကဘာလ Apply မလပႏငတာလ နာမလညတာလားဒါမမဟတ Teaching

6

Aid ကအားနညးတာလား ေမးၾကညတအခါမာသတ႔ကကၽြနေတာေကာငးဆရာလပခေတာ

ကၽြနေတာကေမးတယ။ေမးေတာကၽြနေတာကဘာေျပာလဆရင ဆရာမေတြက ဆရာမ ျဖစေအာငသငေပးတ

အစးရ တကသလေတြကယတငက ဆရာမက စစတပအမန႔တငးသြားတယ။ဆလခငတာက ကၽြနေတာတ႔

စတထမာ ကနးေအာငးသြားျပး ဒအမန႔ေအာကထမာ ေကာငးသားေတြက ဆရာက CCA ကလပမယ။

အလပခရတကၽြနေတာတ႔မနက တငးစစသငတနးလေျပးရတယ။ကၽြနေတာစစသငတနး လပခရတယ။

ကၽြနေတာဆလခငတာက အဒလအမန႔ေအာကမာ ၾကးျပငးလာခတဆရာ ဆရာမေတြက CCA

ကဘယေလာကထနားလညသလ။ အမန႔ေအာကမာလပေနတဆရာမေတြက CCA ကနားမလညးဘး။

ႏငငျခားကသငတနးေပးေနတ INGO ေတြ တစျခားပညာေရးနပတသက တအဖြ႕ ေတြကသငတနးေပးတယ

ဘာလ႕ဆရာမေတြက Lobby မလပတာလ ။ဆလခငတာကကၽြနေတာတ႔လအဖြ႕ အစညးမာ Lobby

အားနညးတယ ဒမကေရစ အားနညးတယ။ေနာကတစခက ကၽြနေတာတ႔က ကၽြနေတာ တ႔ပတတ Culture

ကလကခတယ။ကၽြနေတာတ႔ျမနမာျပညက အရမးၾကးမားတ Philosophy တစခ ေအာကမာဒါမမဟတ

Philosopher ေတြရ႕ေအာကမာလြမးမးခထားရတာလား။ဥပမာ အႏၵယ ဆ ဗဒၶရ တယဗာ

ဆလတာကဘယအယအစကလကခတာလ။ကၽြနေတာအဓကေျပာခငတာက Alternative

မျဖစဘး။တစခကစၥေတြမာ ဘာျဖစလဆေတာ ႏငငေရးဆတဟာကမေျပာတာၾကာျပးမေျပာေကာငးတအရာ

လေျပာရေအာင ေမာဒနလညးမဟတဘး။ထငဆ ေနတာလညးမဟတဘး။ကၽြနေတာေရကစကားနျပနခည

ရင အသတရားတစခက အေၾကာကတရားတစခနပတလကတအခါၾကေတာ မသတရားေတြျဖစသြားတယ။

ကၽြနေတာတ႔ကကၽြနေတာတ႔ပတတအတြကပညာေရးဟာမဖြ႕ျဖးဘး။ပညာေရးေကာငးရငကၽြနေတာတ႔ရ႕

Living Standard ျမငလာမယ။ကၽြနေတာတ႔ကပညာေရးကအဒလပတထားတအတြကေၾကာင ကၽြနေတာတ႔

Living Standard ၾကတယ။အဆးသတရာလညတယ အဒလျဖစေလကၽြနေတာတ႔ကတးေလ ျဖစလာတယ။

ေနာကဆးၾကေတာမးတးတအဆငျဖစသြားတယ။ဆလတာကအသကေတာရငတယမးေတာတးသြားတယ။

ကၽြနေတာတစေယာကခငးစကအၾကေပးခငပါတယ။ျမနမာႏငင ပညာေရးမေကာငးဘးလဘယသေျပာလ။

လတငးေျပာတယ ဒါေပမမေကာငးတပညာေရးကပငလား ဒါေပမလတငးမပငဘးအဒါေျပာတာ ကၽြနေတာ

တ႔ထငေဝဖနတယ ဆရာမေတြကမေကာငးပါဘး ပညာေရးစနစမေကာငပါဘးနျပးသြားေရာ ဒါေပမ

ကၽြနေတာတ႔ကယတင Alternative မျဖစဘး။မေကာငးမနးသလဒါေပမမလမးဘး။အေဝးသငကမေကာငးဘး

ေကာငးတပညာေရးလညးမသြားဘးအဒမေကာငးတအေဝးသငပညာေရးလညးမပငဘး။ပငေအာငလညးမ

လပဘး။ ဆလခငတာကကၽြနေတာတ႔သပငေသာျငားလညးကၽြနေတာကယတင Alternative

မျဖစတအတြကကၽြနေတာတ႔ရ႕ပညာေရးဟာလညး Alternative မျဖစႏငဘး။အတခပေျပာရရင

ကၽြနေတာတ႔ Culture ေျပာငးဖ႔လတယ။ Alternative ဆတာကတငးရငးသား ေတြၾကားမာေျပာရင

သတ႔ကကၽြနေတာကအျမစတတတယ။ကၽြနေတာေျပာတာကအဝတအစားလဖ႔ေျပာတာမဟတဘး

အဝတအစားလတငးလညး Culture မဟတဘးအခကအဝတအစားေတာလညးထားတယဒါေပမ

အဒယဥေကမမဟတဘး။အဝတအစားလထားမအစားအေသာကကေျပာတာမဟတဘးကၽြနေတာဆလတာ

7

ကေမာဒန Article အဒါေတြခနးဖ႔ ေျပာမေကာငဘးလထငထားတာေတြေျပာထြကဖ႔ တစေယာကန႔တစ

ေယာကလကဆငကမးဖ႔ အဒါမ Alternative ျဖစမာ Alternative Mind ရဖ႔ Alternative Mind ရမလဒ

Alternative Education ကလကခႏငမာျဖစတယလေျပာၾကားရငးနဂးခပပါတယ။

ဥးဝဇာနႏၵ (Open-Eyes Library+ Education Center for Youth)

ဥးဇငးကေတာမႏေလးကေနၾကြလာတာပါ။ Education Center for Youth ဆျပးလပထားတယ။ တစကယဆ

ေတာရဟနးေတြဥးစားေပးထားတယ။ဒေန႔လပညာေရးေဆြေႏြးပြလာတကခြငရတအတြက ေကးဇးတငပါ

တယ။ဥးဇငးကဘနးၾကးတစပါးျဖစတအေနနျမနမာပညာေရးကဘနးၾကးရေထာငအေနန႔ေျပာခငပါတယ။

ဘနးၾကးေတြနအေျဖထတၾကညတအခါၾကေတာ ဘက ရဖလတယလ သရပါ တယ။ ျမနမာျပညမာေအဒ

၁၁ရာစကေလာကကဗဓၵ ဘာသာထြနးကားလားတယအဒန႔အတ ဘနးၾကး ေကာငး ပညာေရးပါထြနးကားလာ

ပါတယ။ဘနးေတာၾကးေကာငးေတြဟာလအဖြ႔အစညးမာထြနးကားလာခပါတယ။ဒါ ေပမယေန႕ေခတမာေတာ

ဘနးၾကးေကာငးပညာေရးကဆငးလာပါတယ။ဘာျဖစလလဆေတာဘနးၾကးေတြက Modernize မျဖစၾကဘး

အေတြေခါငၾကတယ။ဘယလလဆေတာ ဥပမာ ဘနးၾကးအဂၤလပ စာသငတာက တစခဘနးၾကးေတြက

မၾကကၾကဘး။အဂၤလပစာတတသြားရငလထြကျပးတစျခားဟာလပစားမယလေျပာၾကတယ။ကယဘာသာဆ

လငအထငၾကးၾကတယအမနဆးလယဆၾကတယ။သမားဘာသာကအထငမၾကးၾကဘးေလလာစရာမလဘး

လထငၾကတယ။ဘနးၾကးယၾကညတာကေတာဘာသာေပါငးစ စစညးၾကျပးေတာ အတတလကတြ အေျဖရာ

ၾကရငတးတကလာမယလယၾကညတယ။ဥးဇငးအေနန႔ခတမဖြ႔ျဖးတးတကတပညာေရးကလလားပါတယ။

ဥးဇငးတ႔ ဘက ပညာေရးေကာငးေတြလာၾကတကေလးေတြက ပကဆမရတ လေတြ မားပါတယ ဒါေပမ

ဥာဏရညေကာငးတကေလးေတြပါပါတယ။ဒါေပမသတ႔မာအေျခအေနအရပရပေၾကာင ေကာငးျပး ေအာငမ

တကႏငၾကဘး။ေခတမပညာေတြ တတ လာေစဖ႔အတြက ဥးဇငးတ႔ ေကာငးမာရေနတ သဃာ သးရာေကာ

က မႏ ဒသနက ေဗဒက ဆရာတစေယာကေခၚျပး Philosophy တ႔ Logic တ႔ သငေပးတယ။ဥဇငးကယတင

လညး Comparative Studies in Buddhism ကသငေပးတယ။ျပးေတာဥးဇငးတ႔ TOT လညးလပေပးပါ

တယ။ ဥးဇငးတ႔အဓကေပးခငတာကေတာ အယအဆေဟာငးေတြကလးဝလြတပစဖ႔မဟတ ဘ ႏငးယဥေလ

လာဖ႔ပါလေျပာရငးနဂးခပပါတယ။

ဥးျမငေဆြ (ပလကြနပတာ စငတာ)

8

အခေခတကေလးေတြကပညာသငၾကားရာမာ ကယအားကလစတေတြေလာနညးလာၾကတယ။ ဒါေတြက

တးတကလာေအာငလပဖအေရးၾကးလာပါတယ။ေနာကတစခလငယေတြကကၽြနေတာအၾကေပးခငတာက

ကယေလလာလကစားပညာက Principle အထပငႏငေအာငေလလာၾကပါလေျပာရငးနဂးခပလပါတယ

ေအးေအးသငး (NAKO)

ကၽြနမ တ႔ လပလ႔မရေနတာကေျပာေနယနမျပးေသးပလပလ႔ရတာေတြကေျပာၾကညရေအာင။ ကၽြနမတ႔

ပညာေရးတကသလ မာတးကလ CCA က TCA နသငခရတာပါပ။ဥပမာ ကၽြနမအေန န႔ေကာငး သားတစရာ

ေလာကရတစာသငခနးက CCA န႔သငတအခါ ေဘးအခနးမဆရာမ ေတြက ဆည တယဆျပး အျပစတငၾကပါ

တယ။ Group Discussion အေနန႔မရႏငဘးေပါ။ အခခနမာေတာလအပတဟာေတြက ထတေျပာလရေနျပ

ဆေပမလေတြကေခါကရးကးေနၾကတယေပါမေျပာရဘးျဖစေနတယေပါ။ေအာငခမးသာေကာငးမာကၽြနမတ႔

လပခတနးကဆရင ပထမ ကယဘာသာပကဆေကာကျပးေက ြးေမြးပြလပတယ အ ဒပြကမဒယာေတြကပါ

ဖတလကတယ မဒယာေတြလာၾကတအခါၾကေတာ ဒေကာငးရ႕အေျခအေနေတြက ျမငသြားျပးသတ႔ဘာသာ

ေရးၾကသားၾကတာေတြရလာတယ။အဒေနာကပငမာမအလရငေတြစတဝငစားျပးလၾကတနးၾကတာေတြျဖစ

လာတာေပါ။အခဆရငေကာငးေဆာငေတြေတာငရလာျပအဒေတာအေဆာကဥးအပငးေတြ ဖြ႕ျဖးတးတကဖ႕

လြယ ေပမ Capacity ပငးဖြ႕ျဖးတးတကဖ႔အခနပလပါတယ။ အဒမာလညးဒလ ေကာငးေတြ မာCapacity

ျမငတင ဖလပတအခါမာလညးဆရာမေတြကေရရညလပဖ႔လပါတယ။အဒမာ ျပသနာ တစခ ရတာက

ေနာကပငး ေကာငးကလာၾကတအလရငေတြကလ ေကာငးကလအပေနတာထကက သတ႔လခင တာကပ

လဖ႔ဆႏၵ ပရေနပါတယ။ဥပမာ ေရအကးဆယပါးရတယဆတအတြက အဒမာေရမလတာေတာင ေရပ

လခငၾကျပး ေတာတစကယတနးလအပေနတဆရာ ဆရာမ ေတြရ႕လစာကေထာကပေပးၾကဖ႔ေတာ စတမ

ဝငစားၾကဘး။ ကၽြနမတ႔ကေတာတတႏငသေလာကအလရငေတြကဘဏထမာေငြပေဒသာပငစကျပး ေတာ

အဒကရတ ဘဏတးေလးေတြန႔ ဆရာဆရာမေတြရ႕လစာကေထာကပ ေပးဖ႔ေျပာဆ စညးရးၾကညပါ

တယ။အဒေတာ Capacity ဖြ႕ျဖးတးတကေအာငလပေပးဖ႔ဆတာလေသးတာေပါ။

ေအာငေအာငေကာ (ဗ.က.သ မား အဖြ႕ခပ)

ကၽြနေတာတ႔ ျမနမာျပညရ႕ပညာေရးဟာ ေတာေတာကနမ ကေနပါတယ။ပညာေရး ဝနၾကးတစေယာက

ေျပာငးတငးမာ စနစေျပာငးေသာလညး ဆရာ ဆရာမ ေတြက လကမမ ဘးျဖစေနတယ။ေနာကတစခက

ေကာငးသားအငအားမားျပး ဆရာအငအားကေတာေတာက နညးေနပါ တယ။ကေလးေတြေကာငးမနမန

တကႏငေရးအတြကလပငနးေလးေတြေပးျပးေထာကပေႀကးေလးေတြနလပေဆာငမယေပါ။ေကာငးသားမဘ

9

ကေခၚတယ ဒကေလးေကာငးမလာဘးဘာျဖစလေကာငးကမလာတာလ ဆရာသကေလးထနးေနရလ က

ေလးက သမထနးပန ခငဗား ထနျပးကေလးကေကာငးလြတပါလားဆေတာ ဆရာ ကၽြနေတာစာဝတေနေရး

က ဆရာေပးမလားတ အဒါကအဓကျပသာနာေတြပါ။ကၽြနေတာတ႔ ေတြအား လးဖြ႔ျဖးဖ႔ၾကးစားၾကေပမ

ထေရာကမမရဘးအဒါဘာေၾကာငလညးဆတာ အားလးစဥစားေစ လပါတယ။ ကၽြနေတာျမနမာ ျပညမာ

ေကာငးပႏပစာအပမလေလာကမျပသာနာရပါတယ ဘယေလာကလအပ သလဆရငေကာငးသာႏစ

ကနသြားတယ ေကာငးပႏပစာအပမရတလေတြရပါတယ။ကၽြနေတာတ႔ဆက ဆရာ ဆရာမ ေတြဟာ

သငၾကားေရးပငမာဆရာ ကငစာအပေတြရတယဆတာမသတလေတာေတာမားပါ တယျပးေတာဆရာ

ဆရာမေတြဟာ စာဖတရေကာငးမနမသပါဘးအဒါေတြက ပညာေရးႏမကတ အေၾကာငး တစခကလ

ကၽြနေတာထငပါတယ။ NGO အဖြ႔အစညးေတြကေပးတစာအပေတြရပါတယ အဒစာအပေတြက လညး

အေျခခပညာေရးေကာငးေတြကေရာကရမလာပါဘး။ကၽြနေတာ ေနာကဆးေျပာခငတာကေတာ NGO အဖြ႕

အစညးေတြအားလးပငပနးၾကပါတယ ပငပနးသေလာကထေရာကေအာငမလပႏငဘးဆရင အလကား ပါပ

ဒါေၾကာငအဒအေၾကာငးေလးကလညးစဥစားျပးလပေဆာငၾကပါလေျပာရငးနဂးခပပါတယ။

မသတာ (အေမေမတာအမ ပညာဒါန)

ကၽြနမ ဒေကာငးေလးကဖြငျဖစတာကေတာ ေန႔စဥၾကားေနရတယ ငါတ႔ကေလးေတြက ေကာငးထား

ခငတယ အဆငျမငသငတနးေတြတကေစခငတယ ဒါေပမ ပကဆမရလ ဆတာေတြၾကားရပါတယ။ ျပးေတာ

ရပကြကမာလညးဒလမးေကာငးေတြမရတာကတစေၾကာငး မ႔ဖြငျဖစတာပါ စဖြငတႏစမာပေကာငးသား ၈၀

ေလာကဝငပါတယ ေႏြရာသ အဂၤလပစာသငတနးဖြငလစတာပါ။ေနာကပငး ၉တနး ၁၀တနးပါ ဆကလပခပါ

တယ။ကၽြနမတ႔ေကာငးဟာကးေကာရပကြကမာဖြငထားတာပါ လာတကတကေလးေတြကေတာေတာက

အေျခအေနဆးပါတယ ကၽြနမတ႔မနညးကျပျပငခရတာပါ ကၽြနမကေလးေတြကေျပာပါတယ ပညာဒါနဖြင

တယ အလကားသငေပးတယ ဒါေပမအလကားေတာအျဖစမခႏငဘးဆတာေျပာျပပါတယ။ ကၽြနမ

တ႔ေကာငးမာ လာသငေပးတဆရာေတြကလညးလစာမေပးႏငပါဘး ကၽြနမတ႔မာအခကအခအမား

ၾကးရပါတယ။ ကၽြနမ ဆမာအစအဆးတာဝနယထားတေကာငးသား ၈ ေယာကရပါတယ။ အဒကေလးေတြထ

ကတစ ေယာကရ႕အပထနးသက ပထမ ဆးလာအပတယ ကၽြနမ တ႔မာစပြားေရးအဆငမေျပလပါ ကေလးရ႕

မဘ ေတြကလညးနယမာလ႔ဆတာေၾကာင ကၽြနမလညး တစ ေယာကထကစၥမရဘးဆျပးလကခခပါတယ.

အဒမာ ကနတကေလးေတြကလညးသတ႔အခကအခေလးေတြ ေျပာလာၾကေတာ ကၽြနမအားလးေပါငး၈

ေယာက က အစအဆးတာဝနယလကရပါတယ။ကၽြနမ မာအဒါ ေၾကာငရညရညရပတညဖ႔အ တြကအ

ခကအခေတြရလာ ပါတယ။ ဒလပြမးကလာေရာကရတ အတြက ဝမး သာပါတယ။ကၽြနမ

တ႔လပေနတ႕အခကအခကလညး အားလးသေနျပးျဖစတအတြက ဒကလာတအဖြစညး ေတြထက ကၽြနမတ႔

10

ကတတႏငသေလာကအၾကဥဏေပး ၾကပါ အကအညေတြေပးႏငလမမယ လေမာ

လငပါတယလ႔ေျပာရငနဂးခပပါတယ။

SAW BLUE (Liberal Arts)

ကၽြနေတာက ေစာဘလး ပါ ကရငစာေပ န႔ယဥေကးမ မာအလပလပပါတယ။ ကၽြနေတာဆမာအဖြ႔ေလး

တစဖြ႔ရပါတယ Individual ေလးပါ။ကၽြနေတာအခနရတအခါေတြမာနယဆငးပါတယ ကေလးေတြ

အတြကျဖစေစ လၾကးေတြတြကျဖစေစ သငတနးေလးေတြလပေပးပါတယ။ ကၽြနေတာေျပာခငတာတစခက

အမားအားျဖငကၽြနေတာ တ႔နယဆငးတအခါ လၾကးေတြျဖစေစ မဘေတြျဖစေစအျမေျပာတစကားတစခြနးရ

တယ ပညာတတလညးထမငးစားရတယ ပညာမတတလညး ထမငးစားရတယ လ႔ ကၽြနေတာတ႔အျမၾကားရပါ

တယ။အဒေတာကၽြနေတာတ႔က အရငဆး လၾကးေတြက Capacity ေပးတယ လငယေတြက Capacity

ေပးတယ ကေလးေလးေတြကယဥေကးမအရငစသငေပးရပါတယ။ အဒေတာကၽြနေတာေျပာခငတာကဘာ

လဆေတာ လကရကၽြနေတာတ႔ပညာေရးကလပတယ ကၽြနေတာတ႔သရမာက လၾကးေတြကသတ႔သား

သမးရ႕ပညာေရးကဘယလရတယ သတ႔ရ႕ခယခကကဘာလဆတာသဖ႔လပါတယ။ကၽြနေတာတ႔က ကေလး

ကခညးပစာသငဖ႔လပေနမအစားလၾကးေတြကလညးအသပညာ သငတနးေလးေတြေပးသငပါတယ။ ကေလး

ေတြရ႕ပညာေရးကကၽြနေတာတ႔ခညးပလပလ႔မရပါဘး လၾကးေတြရပ႔ပးမေတြအမားၾကးလတယလ႔ ေျပာခင

ပါတယ။ဒေလာကပါပ။ ေကးဇးတငပါတယ။

အပလတေပါငး (Gawng Loe Mu: Youth Association)

ကၽြနမတ႔ဝလမးလေျပာရငတစခ႕ကေျပာတယ။ဝလမးဟာတရတကလာတယ ရမးလမး ကလာတာ လား

ေပါ ဝလမးဆတာအားအားျဖငတရတဘကမာရတယ။ျမနမာ န႔တရတၾကားမာပေပါတယ။ ျမနမာျပည

ဖြ႕ျဖးဆကာလမာ ကၽြနမတ႔ဝလမးေတြကပျပးခရပါတယ ဘာေၾကာငလဆေတာ စစျဖစေနတာေၾကာငပါ။ဝ

လမးေတြထမာလညးပညာေရးကအမားၾကးလလားတလေတြရပါတယ။ သမားအမေတြမာသြား ေနျပး

ပညာသငရတလေတြအမားၾကးပါ အဒေနတအမေတြထကတစခ ႔အမ ေတြဆရငႏပစကတာေတြရပါတယ

ဒါေပမကေလးေတြကသတ႔မဘကျပနမေျပာၾကပါဘး ဘာျဖစလလညးဆေတာ သတ႔ပညာေရးကထခကမာ

စးလပါ အဒကစၥေတြအမားၾကးရပါတယ။ ကၽြနမ တ႔ဝလမးရ ႕ပညာေရးကလညးဒလမးအျဖစမခႏငပါဘး

ဒါေၾကာင ကၽြနမ တ႔ကအၾကဥဏေလးေတြေပးၾကပါအကအညေလးေတြေပးၾကပါလေျပာရငနဂးခပပါတယ။

11

မေယကပကငး @ ဆာရာ (Gawng Loe Mu: Youth Association)

ပညာေရးဖလယပြေလးလပမယလသရပါတယဒလပြမးမာလငယတစေယာကအေနန႔ဘယလအသဥဏတးမ

လဗဟသတ ရမလဆျပးလာခတာပါ။ကၽြနမ ကေကာငးကပအားကျပး တကေနရတာပါ ကၽြနမ ေကာငးတက

ရတရကလညးနညးပါတယကၽြနမေနတအမကအလပေတြလညးဝငးလပေပးရေတာကၽြနမ ေကာငးေရာက

ေတာ႔ဆရာမကဒါေတြသငျပးသြားျပးေျပာတယ တစကယေတာမသငရေသးဘး ဆရာမက ကရငမာသငျပး

တာကေျပာတာ ေကာငးတစခထကအားကျပးတကရတကၽြနမ တ႔အတြကအမားၾကး ဒကၡေရာကရပါတယ။

ကၽြနမတ႔လလမးေတြအမားၾကးရပါတယ အဒါေၾကာငအဒလလေတြကကည ေပးပါလကတြေခၚယပါလ႔ေျပာ

ခငပါတယေကဇးတငပါတယ။

စပခစ ( ျမနမာႏငငမသနစြမးသမားအသငး)

သာမနလေတြေတာငပညာေရးဒေလာကခကခေနရငကၽြနမတ႔လလေတြပျပးခကခပါတယ။အဒကေတာ

မဘေတြရ႕ခယခကပါ။ခနအစကတစေယာကေျပာသလေပါ ပညာတတလထမငးစားရတယ မတတလညး

ထမငးစားရတယေပါအဒလဆ ကၽြနမတလမသနစြမးသေတြပညာတတေတာေကာ ဘာလပလရမာလ လ႔

ပျပးေျပာခရပါတယ။ကၽြနမ အေဖက တရစၦနဆရာဝနပါ အေမကေတာ ၁၀ တနးမေအာငပါဘး။အေဖနအေမ

ေတြးတာကကၽြနမအတြကပညာတတမျဖစမယလေတြးပါတယ အဒါေၾကာငလညးငယငယေလးထက ပညာ

ကသငခရပါတယ။စာစသငခနမာ ေျခေထာကန႔ပသငပါတယ ဘာျဖစလလဆေတာသမးမာက ဘယ

ဘကေျခေထာကတစေခာငးပေကာငးလပါ။ကၽြနမ ၅တနးေလာကထျပနာမရခပါဘး ခြျခား ျပးလ ဆက

ဆမခခရပါဘး။ ၆တနးႏစမာစျပးေတာေတြ႔ရပါျပး အတနးထမာ ၁ မ ၁၀ ထအဆငဝငတလေတြ

ကြနပတာခနး သြားရမယဝနၾကးလာရငလညးႏတဆကရမယဆေတာ သမးလညးမတတတရပတာ

ေပါဒါေပမ သမးမပါခရဘး။ ဒါနအေဖ႔က ေကာငးကေျပာခငးေတာ ပါရမယေနာကတစေခါကတကရမယဆျပး

မပါခရပါဘး။ ေနာကျပးၾကား ရတာကမဂၤလာယတအခနမာအမဂၤလာကဘာလထညရမာလလေျပာခခရပါ

တယ။ယခေခတမာမသနစြမး ေတြကအျမငေျပာငးသငပါျပ ျပးေတာအားလးေသာအဖြ႕အစညးေတြကပညာ

ေရးက လပတအခါမာ မသန စြမးေတြလညးရေနပါေသးလာဆတာကေတြးေပးဖေျပာခငပါတယအာလးက

ေကးဇးတငပါတယ။

ေဒါကတာခငမးေကာ (NAKO)

12

CCA မာအဒကဘာပါလညးဆေတာ ကေလးေတြက Capacity ေပးရမယ။ဖြ႕ျဖးမေပးရမယ ကေလးေတြက

ကာကြယေစာငေရာကခြငေပးရပါမယ။ေကာငးေတြမာကေလးေတြက CCA မေပးဘး ဆရာမ ေတြမရဘးဆ

တာလညး အဒ Capacity ကတစကယမသးလပါ။ တစကယကလကေတြသးဖ႔လပါ တယ။ ဆရာေတြက

ကေလးေတြကသငတအခါလအပခကရတယလေျပာၾကပါတယ။ဆရာေတြကေကာသတ႔သငခရတယအခန

မာတစကယကပညာရခလားမရခဘးလားဆတာေလလာသငယတအေပၚမာကြာသြားမယလထငပါတယ။

CCA လပတာေအာငျမငလ႔လားေျပာပါတယ ဘရားရငေတာငမလအကနလးကမခြ တ သြားႏငပါ ဘး အဒလပ

ကၽြနမတ႔လညးတတႏငသေလာကထပခါထပခါလပသြားဖ႔လပါတယလ႔ေျပာခငပါတယေကးဇး တငပါတယ။

Mang Tungg Thang (Liberal Arts Program, Myanmar Institute of Theology)

ကၽြနေတာတ႔ေကာငးေလးဟာကမးစာေကာငးျဖစေပမ တကသလ ပညာေရးေကာငးေလးပါ

ကၽြနေတာတ႔ေကာငးေလးကလမးမခြျခားပါဘးအကနလးလာတကၾကပါတယ။

ေဌးဝငး (Myanmar Youth Union (MYU))

ဒပြေလးကေလလာခငလ႔လာခတာပါ။ျမနမာႏငငမာ ႏငငေရးန႔ဆငတပညာေရးေတြအားနညးပါတယ။

တကသလေတြတးပြားလာဖ႔လပါတယ။ကၽြနေတာတ႔ေကာငးေတြလေျပာငးဖ႔လပါတယဆရာမေတြလညး

ေျပာငးဖ႔လပါတယ။နယေတြမာအဆးဆးျဖစပါတယ။ဆရာေတြဘကမာအားနညးေနသလပညာကသငယခင

တစတေတြလညးအားနညးေနပါတယ။အဒါေတြကဘယလလပမလဆတာစဥစားဖ႔လပါတယ။Activate

လပဖ႔ လပါတယ လပဖ႔ ႀကးစားခ႔တ႔သေတြကလ မလပႏငခငမာလညးေထာငထေရာကသြားၾကတာမားပါ

တယ။ အဒါေၾကာငေျပာငးလမေတြ လပဖ႔အားလးပါဝငၾကပါလ႔ေျပာခငပါတယေကဇးတငပါတယ။

အလပသမားေသြးစညးညညြတေရးအဖြ႕မအမးသမးတစဥး

ဒပြကတကလာတလအားလးဟာ ျမနမာျပညပညာေရးတးတကဖ႔လလားတလေတြလယၾကညပါတယ။ ႏငင

တစႏငငမာေကာငးဆရာဂဏမရတႏငငဟာမတးတကဘးလၾကားဖးပါတယ။အဒေတာကၽြနမတ႔တငးျပညမာ

ေကာငးဆရာေတြဘယေလာကဂဏရလေပါအဒဟာကကၽြနမတ႔တငးျပညရ႕ပညာေရးဘယေလာကနမကသ

လဂဏရသလျမငမားသလဆတာတငးတာႏငမယထငပါတယ။အခပညာေရးအပငးမာရတကေလးေတြက

လပေနသလပပညာေရးျပငပ အလပ ခြငကေရာကေနတကေလးေတြကေကာဘယလလပေပးႏင မလပပး

13

ႏငမ လဆတာသခငပါတယ။ကၽြနမတ႔ပညာေရးစဥစားတအခါျမျပေတြမာလပသလမးေဝးလတေဒသေတြက

လညးလပေပးဖ႔တငျပရငနဂးခပပါတယ။

စႏၵာေကာ (Action Aid)

ကၽြနမေမးခငတာေမးခြနးေလးခရပါတယ။ Right to Education ရယ Inclusive Education နပတသကတာ

ရယ CRC န႔ပတသကျပးေတာဆရာမေတြဆမာအဓက လအပေနတာလသရပါတယ။ လအပခကေတြက

အမားၾကးရတယေပါ မဘ Level မာပျဖစျဖစ ဆရာ Level မာပျဖစျဖစ ဒ Awareness ကအဓကလတယလ႔

ထငပါတယ။ဒါနပတသကျပးကၽြနမ တ႔ဘယလအတလပၾကရငေကာငးမလ လစဥစားၾကညရငေကာငးမလား

လေပါေနာ။ေနာကတစခကက ဘနးဘနး ေျပာသြားတအထမာပါပါတယ ဘနၾကးေကာငးပညာေရးဟာ ၆၀

ရာခငႏနး ပါဝငအားျဖည႔ေပးေနတယေပါ အဒမာ Modern Education ကသငေနတယေကာငးေတြမာလ

CCA န႔ပတသကျပးေတာေပးေနတာရတယ။ ေနာကတစခ ကနယကေကာငးလာတကေနတကေလးေတြ

ပကဆမတတႏငတအတြကေကာငးဆကမတကႏငဘး။အစးရအေနန႔ပညာေရးကအဆငျမငဖ႔လပကငေနျပ

ဆေတာကၽြနမ တ႔အေနန႔ဘာေတြလပေပးႏငမလစဥးစား ေစခငပါတယလေျပာရငးနဂးခပပါတယ။

ဥးေဇာညႊန႔ (အလပသမားေသြးစညးညညြတေရးအဖြ႕)

ကၽြနေတာတ႔ျမနမာျပညမာအေျခခလကလပလကစားေကာငးသားေတြဟာ TOEFL တ႔ IELTS တ႔

မသၾကပါဘး။ပကဆရတအသငးအဝငးကကေလးေတြကေတာဘာျဖစလဆေတာႏငငျခားမာပညာသငဖ႔

ေလာကကအာရစကပါတယေနာကတစခအဒကေလးေတြကေမးၾကညပါတယ ၁၀တနးတးက အမတေတြ

ဘယလရသလဆေတာကၽြနေတာတ႔ဗမာေကာငးမတကခရဘးတ။ကၽြနေတာျမနမာျပညမာအဒလေတြကြာ

ျခားေနပါတယ။အဒါကဘယလလပေဆာငၾကမလ ကၽြနေတာတ႔ဟာပကဆမရတေကာငးသားေတြက

အဓကလပေဆာငေပးရပါမယ ဆငးရမေတြမားေနရငတငးျပညဟာမျငမခမးပါဘး။ ပညာေရးအေၾကာငး

အရာေတြစဥစားတအခါမာဆငးရတဘကကရပတညဖ႕လအပပါတယလေျပာခငပါတယေကးဇးတငပါတယ။

ကမးေကာသျမင (ICE Youth, SILRC)

လေတြအမားစကေျပာတယ Change လေျပာၾကတယဒါေပမမလပၾကပါဘး။အစးရကလေျပာတာပ ဒါေပမ

တစကယေျပာငးလလားဆတာကၽြနေတာတ႔ျမငေနသေနရတာပါပ။အစးရပညာေရးကလညးစြမးေဆာငႏင

ေလာကေအာငမေမြးထတေပးႏငေသးပါဘး။အဒါေၾကာငလညးလေတြကပညာေရးကသပစတမဝငစားလာ

ေတာဘး။ပညာေရးလပမယဆရငလေတြကသငရးညႊနးတမးေတြဆြမယသငမယ အဒါနတငမရ ေတာပါဘး

14

ျပငပဗဟသတရေအာငလည ပညာေရးကလပတအခါမာလမေရးအဖြ႕အစညးေတြနတြျပးလပေဆာငသငပါ

တယ။အစးရကပအျပစတငေနမအစားလေတြကလညးဝငးျပးေျပာငးလဖ႔လပါတယ။ကၽြနေတာတ႔ျမနမာျပည

ကကရးယား သရးဆရငသတ႔ရ႕ရးရာယဥေကးမေတြျပတယ ျပးေတာျမနမာျပညကကရးယားအစားအ

စာေတြသြငးတယအဒလမးေတြလပၾကတယ။ကၽြနေတာတ႔ျမနမာသရးေတြဆရငဘာမမလပၾကပါဘးသတ႔

လပတာတစခပရတယျပညပမာတကၾကြလငယေတြကစာရငးမတမယျမနမာျပညျပနလာရငဖမးဖ႔အေၾကာငး

ၾကားတယ။အလပေတြလပဖ႔လအပပါျပ။ ေျပာငးလညးတအခါမာ စႏနးလညးေျပာငးရမယ။ တစခကစၥ

ေတြမာ အစးရကျပငးျပငးထနထနအေရးယခငးစရာရရငယခငးရမယ။ကၽြနေတာတ႔ဖအားေပးမရမယ။

ေကာငးေတြမာဘာျဖစေနလဆေတာေမာနတာေတြက ေကာငးကပါေမာကၡေတြေကနပေအာငနစသမ႔ေပး

တယ ျပးေတာသတ႔ကအခြငအေရးရယတယေျပာရမယဆရငကၽြနေတာတ႔ အထကဖားေအာကဖေပါ

ေနာကတစခ ကျပငပကအားကမကအရမးကလႊမးမးတယ။ကၽြနေတာတ႔ဆကလေတြကကယ႔မာဘာေတြ

ရတယဘာလပလရတယဆတာမသဘး အေမရကနတ႔ တရတတ႔ဘာလပေနလအတခးဖ႔ေလာကပၾကည

ေနတယ။ အဒါ ေၾကာငလညးကၽြနေတာတ႔ႏငငဟာမေအာငျမငဘး။ မေအာငျမငတအေၾကာငးေနာကတစခရ

ေသးတယ။အဒါပညာေရးမ ဟတဘးႏငငေရးန႔ဆငတယ။ေနာကဆးေျပာခငတာကေတာတငးရငးသားေတြမ

ႏပကြပခရတာမဟတပါဘး ျမနမာတစႏငငလးကလေတြႏပကြတခေနရတာပါလေျပာခငပါတယဒေလာကပါ

ပေကးဇးတငပါတယ။

ထကေနာငေနာင (ဗ.က.သ မား အဖြ႕ခပ၊ မအပင)

အေျခခပညာေရးကဆးရြားေနေတာအဆငျမငပညာေရးမာသြားျပးထခကပါတယ။ကၽြနေတာနညးပညာ

ေကာငးသားပါ ၅ ႏစတကမယဘြ႔ရမယ ဒါဆထမငးမငတေတာဘးလအမားစကထငၾကပါတယ။ တစ

ႏစတစႏစ ကကၽြနေတာတ႔ဆကေနထြကတအငဂငနယာေတြ ရာဂဏနးေလာကရပါတယကနတေနရာ

ေတြမပါေသးပါဘး တစႏငငလးဆရငေထာငေကာရပါတယအဒအတြကအလပအကငအခြငအလမးေတြ

မရပါဘး။အနညးစကသာအလပကငရရတအတြကကၽြနေတာတ႔ေတြအတြကအလပအကငအခြငအေရးေတြ

လအပပါတယလ႔ေျပာ ခငပါတယ။

ဥးေမာငေမာင (စာေရးဆရာေမာငေမာငေဇယ)

ဗမာလအဖြ႕အစညးမာဘနးၾကးေတြကၾသဇာေညာငးပါတယ။ဘနးၾကးေတြကဥးေဆာငျပးလပရငလမတနးမ

လ ေတြမားပါတယကၽြနေတာတ႔သာမနလေတြလပရငအဒေလာကရခငမရမာပါ။ေဆာငးပါတစခမာေရးထား

15

တာရပါတယႏငငတစကာမာဘနးၾကးေကာငးေတြကေနတကသလေတြျဖစသြားတာပါ အဒါေၾကာငဘနးဘနး

တ႔လပေနတာေတြကလညးအားရစရာပါ။ ကၽြနတ႔ျမနမာျပညရ႕ပညာေရးဟာအစးရရ႕စမခန႔ခြ မည႔လပါ အခ

ဆရငျပျပငသငသေလာကျပျပငေနပါျပး။ေနာကပငးဆရငႏငငတစကာအဖြ႕အစညးေတြကဖြငေပးလက

ရငေတာကၽြနေတာတ႔အကအညေတြရေစခငတယ။အစးရဘကကလပသလကၽြနေတာတ႔ေတြကလရပေနလ႔

မရပါဘးလပေနရမာပါလ႔ေျပာခငပါတယေကးဇးတငပါတယ။

အလငးဆက (Blogger)

ကၽြနေတာတ႔ဟာဘာမအားငယစရာမလဘးကယႏငရာေတြလပျပးတကညလကညလပေဆာငမယ

ဆေအာငျမငမယလယၾကညပါတယ။ေကာငးမြနတလပငနးေတြျဖစလာမာပါ။

ကေဇာေဝ (NLD တြေတး)

တစခေျပာခငတာက ကၽြနေတာတ႔ရ႕ပညာေရးဟာတစကယအသးခ လ႔ရရလား။ ပညာတတတာန႔စာ တတ

တာဘယလခြျခားမလ။ကၽြနေတာကေတာဒပညာေရးကလးဝမၾကကဘးတတေအာငမသငတပညာေရးျဖစတ

အတြက ကေလးေတြကေအာငလာၾကတယဆရာမေတြကလညးကရငေလာကပအားထားတယ။ အခေခတ

ကေလးေတြကေကာငးျပးရငဘာလပမလေမးၾကညလကပါဘာလပရမလမသၾကဘး။အဒေတာကၽြနေတာတ႔ဒ

ပညာေရးကေျပာငးမရမယအဒေတာအားလးကပါဝငလပေဆာငၾကပါလေျပာခငပါတယ။