ค ำน ำ

คมอการจดนทรรศการจดท าขน โดยมวตถประสงคในการใหความร และค าแนะน าเกยวกบการจดนทรรศการงานสหกรณใหกบหนวยงานในกรมสงเสรมสหกรณ และสหกรณตาง ๆตลอดจนหนวยงานอนทสนใจ โดยรวบรวมเนอหาความรทจ าเปนในการจดนทรรศการเพอใหนทรรศการเปนทนาสนใจของผเขาชม เนอหาประกอบดวย การออกแบบนทรรศการ รปแบบการจดนทรรศการ สถานทจด การใชส แสงใหเปนทนาสนใจ ตลอดจนวธการตดตงชดนทรรศการกรมสงเสรมสหกรณ

หวงเปนอยางยงวา คมอการจดนทรรศการเลมนจะกอประโยชนตอ ผท าหนาทจดนทรรศการของหนวยงานตาง ๆในกรมสงเสรมสหกรณ และผสนทสนใจทวไป ทกทาน

ศนยถายทอดเทคโนโลยการสหกรณท 18

30 สงหาคม 2559

สำรบญ

เรอง หนำ

ความหมายนทรรศการ 1

การจดนทรรศการงานสหกรณ 2

ประเภทของนทรรศการ 3

รปแบบการจดนทรรศการในรม 3

สถานทจดนทรรศการ 9

หลกในการหาสอหรอสงของทน ามาจดแสดง 12

การใชสในการจดนทรรศการ 12

คณสมบตของผจดนทรรศการ 16

หลกปฏบตในการจดนทรรศการ 17

ขนตอนการจดนทรรศการ 19

ปญหา ขอด ขอเสย การจดนทรรศการ 20

วธการตดตงชดนทรรศการกรมสงเสรมสหกรณ 21

รปแบบการตดตงนทรรศการกรมสงเสรมสหกรณ 28

1

ความหมายของค าวา นทรรศการ

นทรรศการคออะไร นทรรศการ คอ การแสดง การแสดงอนนจะเปนการแสดงอะไรกได ขนอยกบจดประสงคของผจดวาจะมจดประสงคแสดงอะไร สงทไดยนในสมยกอน ๆ คอ การแสดงศลปหตถกรรมของนกเรยน เมอเราเหนนทรรศการในงานอยางน เรากจะถอความหมายไดทนทวา “เปนการแสดงผลงานศลปะของนกเรยน” ซงความจรงแลวมการแสดงมากกวานน นทรรศการคอ การแสดงการใหการศกษาอยางหนงดวยการแสดงงานใหชม อาจจะมผบรรยายใหฟงหรอไมตองมกได การแสดงอาจจะแสดงนอกอาคาร หรอในอาคารกได ซงจะประกอบดวยของจรง สงจาลอง ภาพถายและแผนภมสงของตางๆ ทจะนาออกมาแสดง แตในการจดเตรยมจะตองจดอยางมระเบยบเรยบรอย ดงายและคานงถงความแจมชด รวมทงกอให เกดความร ชวยใหผดมความเขาใจขอมล (INFORMATION) โดยใชขอความสนๆ อธบายประกอบซง ควรมความนาดนาชมดวย

ดงนน ถาสรปในการจดเพอผลทางการศกษาวานทรรศการนนเปนลกษณะของทศนะศกษาวาอยางหนงเพราะเปนการใหการศกษาทางตา ทางห และทางเสยง

2

การจดนทรรศการงานสหกรณ

การจดนทรรศการงานสหกรณคอ การแสดงงานสหกรณในรปของกจกรรมสหกรณทถายทอดดวยรปภาพแผนภม และขอมลทเหนไดดวยตา ห และเสยง

เราจดนทรรศการเพอใคร จดทไหน

การจดนทรรศการงานสหกรณสสายตาบคคลทวไปอาจจดไดในหองประชม ภายนอกอาคารหรอในสหกรณกได ปจจบนหนวยงานตาง ๆมกนยมจดในโรงแรมใหญ ๆ เพราะสะดวกในการจด มสถานทกวางและเปนทรจกดของคนทวไป การจดนทรรศการมจดมงหมายดงน คอ

1. เพอเพมพนความรความสนใจใหแกผชมไดอยางมสมาธ บางครงผชมอาจมความคด สบสนในใจหลายๆ สงพรอมกน ในเวลาเดยวกน แตการจดนทรรศการนจะชวยใหผชมเกดสมาธ นทรรศการสามารถดงความสนใจเฉพาะเรองไดเปนอยางด

2. สามารถทจะจดแสดงเคาโครงเรอง อนเปนพนฐานของความคดได เพราะการ จดนทรรศการชวยใหมองเหนภาพและเกดความเขาใจไดงายขน

3. รวบรวมความคดทเปนนามธรรมนาไปสความคดทเปนรปธรรม 4. สงเสรมการแสดงออกและใหความรความเขาใจ

3

นทรรศการอาจแบงวธการจดไดเปน 3 ประเภท

นทรรศการถาวร ( PERMANENT EXHIBITION) เปนการจดนทรรศการเรองราวทเกดขนแนนอนแลว เชน เรองราว รปภาพตาง ๆ ในประวตศาสตร การตงแสดงนจะจดแสดงใหประชาชนชมเปนเวลานาน ผชมอาจมาชมและศกษาไดตลอดไปดงเชน ภาพเขยนทแสดงในหอศลปะแหงชาต ศลปโบราณวตถในพพธภณฑสถานแหงชาต พพธภณฑวทยาศาสตร พพธภณฑสตวทะเลทบางแสน ฯลฯ

นทรรศการชวคราว (TEMPORARY EXHIBITION) เปนการจดแสดงททาชวคราวราว 2 อาทตย ถงเดอน อาจจดตงแสดงภายใสถานททจดนทรรศการแบบถาวรกไดเปนตนวาจดสถานทเปนสดสวนอยในพพธภณฑดงเชน มศลปนทสาคญ ทางพพธภณฑอาจจดสถานทแสดงเปนพเศษโดยเฉพาะเปนการเปลยนบรรยากาศทใหความรและนาสนใจใหประชาชนไดรบทราบ นทรรศการหมนเวยน (TRAVELLING EXHIBITION) เปนนทรรศการทจดแสดงหมนเวยนเปลยนสถานททจะแสดงดงเชน นทรรศการ 37 ป กรมสงเสรมสหกรณ พาไปจดทเชยงใหม สงขลา หรอภาคอสานหมนเวยนสลบกนไป เปนการแลกเปลยนประสบการณ ทศนะ และเผยแพรใหผชมในทองถนไดรไดเหนเพอความกาวหนาทางราชการ นอกจากวธการจดประเภทของนทรรศการแลว ในการจดยงแบงสถานทวาจะจดทไหน เชน

1. นทรรศการในรม ( INDOOR EXHIBITION) ในการจดภายในอาคาร และเพอความเหมาะสม ผจดอาจนอกสถานทดงตอไปน ภายในหอง ไดแก การจดตามผนงหอง หรอแผนปายนทรรศการ โดยเฉพาะปายแสดงหรอมมใดมมหนง การจดสถานทนมกจะใชเรองงาย ๆ สน ๆ

เฉลยง หรอระเบยงทางเดน เปนสถานททตองใชเดนผานไปมา เปนการจดในสถานททมอยแลว มก

เปนเรองราวทรวบรวมเหตการณทนาสนใจ เชน ขาวสหกรณ สารคดความเคลอนไหวในวงการสหกรณ

4

นทรรศการตามระเบยง บางครงภาพทแสดงเปนรปทหายาก หรอสงของมคาบางอยาง จงอาจจะตองทาตกระจกเกบแสดงโดยแบงสวนทมชนเสยบาง เพอจะไดวางวสดทตองการแสดงซงชนและตอาจจะทาขนาดใดกได จะยาว สน แคบ กวาง ลกตนหนาบางแคไหน การทาต ถาจะใหดและสมบรณควรทาแบบสาหรบชองไฟนออนดวย วธนใชในกรณทตอยทมแสงสวางนอย เชน ตามซอกหองหรอตามระเบยงทไมมแสงสวางพอทจะมองเหน หองโถง การจดสถานทเชนน มกเปนหวเรองใหญ ๆ จะตองจดแสดงไปตามลาดบตงแตตนเรองจนจบและเพอทจะใหผชมจานวนมากไดเขาชมโดยสะดวกทวถงโดยไมเบยดเสยดยดเยยดหรอแออด ปายและบอรดควรจะวางในลกษณะตาง ๆ ดงน

1. การจดแสดงตามระเบยงทางเดน Display along The corridor

2. การจดแสดงแบบตอเนองกนไป Continuous Display

3. บอรดทจดตงใหเหนสงทจดแสดงทงสองดาน Two sided Display on board

5

4. จดทแสดงแบบตอเนองโดยใชบอรดทดไดทงสองดาน Continuous Display on two sided board 5. การวางบอรดทแสดงใหแยกจากกน Separated board settion Display

6

6. จดแบบบอรดสลบ Alternated board settion Display หองและเฉลยง (room and corridor) หองโถงเชอมหองเลก (nave – to – room) เปนแบบหองใหญตรงกลาง แยกเปนหองเลกสองดาน

7

รปหองและการก าหนดเสนทางเดน

ปญหาการจดรปหอง ยงเกยวกบถงทางเดนของผชมในหองจดแสดงดวย ถาหองมประตเดยวจะสะวกในการทจะใหผชมไดดการจดแสดงเรยงเปนลาดบไดตามตองการ ตงแตเรมตนทางเขาไปจนลงททางออก แตถามหลายประตเปนการยากทจะกาหนดทางเดนใหผชมสงขอตามลาดบได แตถาเปนหองตอหองตอกนไป การวางประตกจะตองคานงถงเรองน ใหคนเดนดไดรอบ ในหองหนงกอนทจะผานไปถงหองตอไป แผนผงการจดแสดงภายในหองและวธชกจงใจใหคนชมไดทวถง ทางเดนชมทผจดกาหนดใหผชม

ทางเขา

8

ทางเดนทผชมเดนจรง ๆ วธแกไข

นทรรศการกลางแจง ( OUTDOOR EXHIBITION) เปนการจดนทรรศการทใหญโตมผรวมจดจากหนวยงาน องคการธรกจหลายสาขา มจดมงหมายใหประชาชนจานวนมากไดมโอกาสชม อาจจดในบรเวณทกวาง ๆ เชน สนามหลวง วงสราญรมย สวนลมพนหรอทสนามในมหาวทยาลย โรงเรยน หรอทสาธารณะทกวางพอทจะมเตนผาใบ หรอปลกสรางศาลาชวคราวเพอจดนทรรศการ

ทางเขา

ทางเขา

9

ถาเปนการจดนทรรศการใหญ ๆ เชน การจดนทรรศการระดบชาต ผจดและสถาปนกควร

วางแผนรวมกน เพราะทกสงทกอยางตองมความสมพนธตอเนอง มฉะนนการจดนทรรศการจะลมเหลวไดงาย สงสาคญทสดของการจดนทรรศการ คอ มเวลาเตรยมการและวางแผน การเตรยมสถานทควรคานงถงสงตอไปน ก . ความมากนอยของเรองทจดและวสดทจะนาออกแสดง ข. จานวนผเขาชม ผจดตองประมาณไดวา จะมผเขาชมมากนอยแคไหน ค. ความเหมาะสมกบเรองราวทจด ควรจะใหเหมาะสมกบเวลาสถานท เชน การจดนทรรศการทางเครองแตงการ เมอใกลฤดรอนกควรจดนทรรศการเกยวกบการแตงกายในฤดรอน เปนตน ง. ความสะดวกของผเขาชม ผจดตองคานงดวยวาผชมจะเขาทางไหน การเดนชม ไมควรใหผชมเดนสวนทาง ควรใหเดนออกคนละทาง ทงนสดแลวแตเรองราวทแสดงวาจะแสดงใหจบในรปไหน เพราะบางครงสงทจะจบอาจจะทวนกลบมาทตอนตนกได สงเหลานนผจดตองใชสามญคานงคดจดทาใหตรงตามจดประสงคดงไดกลาวมาแลว จ. แสงสวาง แสงเปนสงสาคญในการจด ผชมจะเพลดเพลนจะใหความสนใจมากนอยกอยกบสงน ถาแสงสวางมไมเพยงพอ ผชมกอาจเบอไดงาย หรอถาแสงจากจะทาใหปวดตา สงทจะแสดงและตองการใหชมพนจพจารณานาน กควรมแสงสวางพอเหมาะ นทรรศการสวนมากประสบปญหาทเกดจากการใหแสงไมด เพราะไมไดคดเรองนไวในแผนลวงหนาสวนหนงเกดจากการทผออกแบบไมไดควบคมเรองแสงสวางในสภาวะแวดลอมไดทนทวงท ศตรสาคญของการควบคมแสงสวางกคอแสงแดด แสงจากดวงอาทตยเดยวกสวางมาก สวางนอย แรงมาก แรงนอย เปลยนอยเสมอ ทาใหนาหนกเปลยนไปดวย ดงนนนทรรศการควรจดไวทมดชดโดยปราศจากหนาตาง โดยเฉพาะเมอตองการผลบางอยางจากการใชแสงเขาชวย เชน การใชแสงสสองเพอใหเกดเปนสนนเฉพาะจด แตโอกาสในการจดในทมอสนท มกไมคอยมเพราะสวนมาก นทรรศการจะถกจดในหองทมอยแลว อาจจะเปนหองทางาน หองเรยน หองโถงระเบยง หองประชม เปนตน ผออกแบบจงตองเผชญกบปญหาการแขงแสงไฟฟากบแสงแดด โดยเฉพาะไฟฟาของสถานทเดม ทเปนแสงไฟฟาสองตรงลงมาจากขางบน มกจะสวางไมเพยงพอเมอจดนทรรศการในทนน การใหแสงมขอพจารณาเปนหลกการเชนเดยวกบสวนประกอบอยางอนของนทรรศการ คอ การใหแสงทถกตอง ควรเปนไปเพอสงเสรม เนน ปรงแตงบรรยากาศ หรออยางนอยกชวยใหคนดรเรองราวได ไมใชมาดงความสนใจไปทการเลนแสงส ไมวาวตถนนจะเปนเครองจกร หรออน ๆ แสงสวางในหองนทรรศการ ควรจะเปนแสงสวางทใหความสวางทวไปทสวางอยางเพยงพอ ควรใชหลอดฟลออเรสเซน ทฝงในเพดาน หรออยหลงกระบงไฟและเพดานทว ๆ หอง ควรจะมไฟประเภทนเรยงเปนระยะ ทใหความสวางเพยงพอกบการด แตถาภาพทตดเปนภาพ การสองดวยไฟสจะทาใหสของภาพผดไป จงไมมความจาเปนอะไรทจะตองใชไฟส ใชไฟสขาวกเพยงพอ

สถานทจด

10

แตนทรรศการทางการศกษาทมเรองราว อาจจะแสดงแสงในลกษณะตาง ๆ ตามสภาพของเรองราว จะทาใหผชมมความรสกวา บรรยากาศเปลยนไปในบางครง เรองนควรจะไดคดและเลอกใชอยางพถพถน ทจะใหนทรรศการทจดขนไดรบการเนนหรอปรากฏชดแกผชมไฟสองเนนบนเพดาน จะสามารถหนไปทางทศทางใดกไดตามตองการ ภาพถายทประกอบงานนทรรศการเพอการคา เลนแสงไดมากกวานทรรศการทางการศกษาทตองการแบบเรยบ ๆ งาย ๆ งานทมชวงเวลาถงกลางคน การเลนสและแสงและเปลยนสสน สองไปยงวตถทใชจดทาไดสนก แสงสามารถสรางบรรยากาศ ควบคมลกษณะของพนผวตาง ๆ ควบคมแมกระทงความสงของเพดาน และขนาดของบรเวณ เนอท แสงเปลยนได เคลอนได ทาใหเกดเปนประกายหรอชวยใหเกดความเรองแสงทพนผวได สของแสงสามารถสรางอารมณ และทาใหผชมยอมรบแนวความคดและสงทเสนอใหชมไดโดยงาย

11

จะแสดงเรองอะไร เมอไดคดเลอกหรอตกลงใจทจะทาเรองใดแสดงแลวผจดตองคานงถงสง

ตอไปน - ปญหาตาง ๆ ของเรอง ควรมการตระเตรยมการแกปญหาลวงหนาวา จะมปญหา

อะไรบาง - การเปลยนแปลงปญหาตาง ๆ มาเปนรปราง - การเรยงลาดบปญหา จะตองเรยงลาดบความสาคญอยาใหสบสน - หลกวชาเรยงความ สามารถนามาใชเกยวกบการจดนทรรศการไดเปนอยางด - หลกพนฐานเกยวกบวชาจตวทยา เปนสงหนงทผจดนทรรศการสามารถนามาใชไดกบ

การจดนทรรศการในหองและการจดนทรรศการทว ๆ ไป เรองราวหรอเนอหาทจะแสดง นกออกแบบนทรรศการควรจะตองทราบเนอหาของเรองราวเปนอยางด ในสงทตองการแสดงใหคนด เนอหามากนอยแคไหนจะตองมสวนสมพนธกบเนอหาทตองตดตงแสดงดวย และตองคดรวมไปถงทางเดนของผเขาชมดวย

เรองทจด

12

หลกในการหาสอหรอสงของทน ามาจดแสดง

เมอไดเตรยมการจดนทรรศการ โดยการเลอกเนอทตรวจรายการสงของทจะแสดง กาหนด

รายละเอยดจะเลอกสถานททจะดาเนนการใหเหมาะสมแลว จงเรมปฏบตโดยยดหลกตอไปน

1. เลอกวสดทจะน ามาแสดง วตถดงกลาวนไดแก - หนจ าลอง ทตองการแสดงอาคาร สถานทตกรามบานชอง หรอวธการจด หรอ

ตกแตงบางสงบางอยางทนามาแสดงไมได เชน ยานอวกาศ เครองบน เปนตน - รปภาพ นบเปนการเลอกวตถทจะนามาแสดงทประหยดทสด แตควรจะไดภาพทถาย

คม ชดเจนและสอความหมายไดมาก สงดงกลาวนบวาใหประโยชนมาก ทงน แลวความสะดวก และจดมงหมายของเรอง

หนจาลองอาจใหขอมลแกผดไดดกวาของจรง เพราะสามารถเนนได เชนการแสดงอวยวะสวน ตาง ๆ ของสตว ของมนษยทงยงเกบรกษาไดคงทนถาวรกวาของจรง หรอการระเบดของภไฟ การทางานของยานอพโลเหลานจาลองใหความกระจางชดมากกวา

- การแสดงบางอยาง เชน แผนพฒนาเศรษฐกจ แผนผงการบรหารงานของหนวยงาน เหลานจาเปนตองแสดงเปนแผนภม แผนปาย แผนสถต เพราะใหคาอธบายดกวารปภาพ ทงยงไมสนเปลองและเสยเวลานานในการทาความเขาใจดวย

- การใชของจรงในการจดนทรรศการ สงเหลานผจดนทรรศการควรใชดลยพนจของ ตวเอง เชนการใชของจรงมาสอความหมายไดดทสด ผชมจะทราบถง รปราง ขนาด เสยง นาหนก ผว กลน การจดแสดงจะบนบอรด ของทแสดงไมจาเปนตองมมาก แตมความหมายสาคญพอทจะแสดงได และไมสนเปลองงบประมาณ

2. ออกแบบ ควรจะตองรางแบบไปกอนวา จะจด อยางไร จงจะใหคาอธบายแกผเขาชม อยางแจมชดความสนใจผชม สงใดควรจะใชหนจาลอง สงใดควรแสดงแผนภมหรอแผนแสดงสถต หรอจะใชภาพถาย หรอจะเปนของจรง เพราะบางครงผแสดงตองการใหผชมไดเหนไดดมกลน และรรสดวย นอกเหนอจากการฟง ตอจากนนผออกแบบจะตองกาหนดวา ควรจดทไหน ควรจดวางอยางไร หรอเขยนขอความประกอบนอยแคไหน ขอความควรจะรดกม ตวหนงสออานงาย ถาตองการเนน ควรใชตวหนงสออานงายถาตองการเนน ควรใชตวหนงสอขนาดไหนใชเสน สอยางไร จงจะเหมาะสมกบวฒภาวะของผชม

3. สทใชจดนทรรศการ การใชสในการจดนทรรศการนบวามความสาคญยงในการชกจง หรอดงดดความสนใจจากผชมไดมาก การใชสทเหมาะกบเรองราวจะทาใหนทรรศการนนนาสนใจมากยงขน

สทนามาใชไมควรเกน 3 – 4 ส ซงอาจจะใชโดยวธการใชสตดกน หรอกลมกลนกนชนด ใดชนดหนง ทงนแลวแตความเหมาะสมของเนอเรองทจะจดแสดง ตวอยาง เชน เปนเรองเกยวกบความราเรง สนกสนานกควรใชสฉดฉาดแตถาเปนเรองเกยวกบความสงบ ศาสนา กควรใชส เรยบ ๆ กลมกลนกน เปนตน

13

ก. สกลมกลนกนในวงแผงส (HARMONY) แดง – เงน แดง – ทอง สม – มวงแดง เขยว – ครม นาเงน – นาตาล มวง – กหลาบ แดง – ดา – สม สม – ขาว – นาเงน แดง – ดา – เหลอง เขยว – ขาว – นาเงน สม – ดา – เหลอง แดง – ขาว – มวง ข. สตดกนในวงแผงส (COMPLEMENTARY) เหลอง – มวง แดง – เขยวใบไม สม – นาเงน แสด – เขยวคราม มวงแดง – เขยวออน เหลองแก – มวงคราม

ค. จตวทยาของส สแดง ทาใหเกดความรสกตนเตน เราใจ สออนแกของกหลาบ ใหความรสกสดชนรนเรง สเขยวและสคราม ทาใหรสกสขม เยอกเยน ใหความชมฉาเยนสบาย สเทาปานกลาง ใหความรสกเงยบสงบ สขาวและดาอยดวยกน ทาใหขรม เศราสลด สขาว ใหความรสกบรสทธ สะอาด

พนหลงของแผนปายนทรรศการ (BACK GROUND) ควรเปนสเขม เชน เขยวแก เทาแก สกรมทา ทงนกเพราะตองการจะปองกนความสกปรก แตพนทเปนสออน ๆ กใชไดผลดเหมอนกน วสดหรอภาพทนามาจดควรใหมสแตกตางกบสพน แตถาหากจาเปนตองใชภาพหรอวสดทมสใกลเคยงกบสพนดงกลาวขางตนควรใชแผนรองหลงภาพเสยกอน สออนจะทาใหหองแคบ ๆ ดกวาง หากทาเพดานจะทาใหหองกวางดแคบลงถาใชเพดานจะทาใหเพดานดเตยลง

14

สของตวอกษรและพนทมประโยชนตอการอานมาก หากสของอกษรและพนหลงตดกนมาก เชน สดาทบขาว เขยวกบขาว จะสะดวกในการอานมาก แตจะตองเปนอกษรดาบนพนขาวจะอานงายกวาสขาวบนพนดา

แบบของตวอกษรควรเปนแบบเรยบงาย ตวอกษรควรเปนแบบทใชในหวขาวหนงสอพมพ หรอในหนงสอทมรปแบบทอานงาย ๆ ควรหลกเลยงตวหนงสอทมลวดลายมาก

3. การตดตง การนาวสดหรอปายตาง ๆ มาตดควรดเรองแสงสวาง ระดบสายตาของผชมความไมสบายหรอลาบากในการมอง เพราะจะทาใหเบอลดความสนใจสงทนามาแสดง

4. เลอกสอนทรรศการ สอนทรรศการทนามาประกอบตองใหเหมาะสมกบเนอเรอง และคานงถงความหมายในการจด สอนทรรศการไดแก กระดานดา กระดานผาสาล ปายไฟฟา

5. ฐานรองรบ ฐานรองรบทจะใชวางวสดทนามาจะตองสรางใหมความคงทนแขงแรง สามารถรบนาหนกวสดเหลานนไดด การจดสรางไมควรสรางใหสงเกนระดบสายตาของผชมจนตองชะงอคอด หรอตองกมเกนไป สงเหลานนกจดนทรรศการจะตองศกษาขนาดและรปรางของผชมดวยวา มความสงตาแคไหน หรอจะจดใหเดกอนบาลด เดกโตหรอผใหญด สงเหลานคานงใหมาก ความปลอดภยตาง ๆ ของงานทแสดงสงทแสดงอาจจะตกหลนลงมาโดนผชมใหไดรบบาดเจบถงตายได เชน การแขวนโคมไฟขนาดใหญ ๆ แตตดตงอยางไมแขงแรง หรอบอรด ทตงการแสดงกลางแจงโดนลมพดถกผชมไดรบบาดเจบไดเชนกน

6. สมดลงความเหน และแบบสอบถาม การจดนทรรศการทกครง ควรมการประเมนของ ผจดและใหผชมไดเสนอทศนะ ควรแจกแบบสอบถามผชมไดเขยน เพอทจะแสดงความคดเหนขอเสนอแนะ ขอดขอเสย สงทควรปรบปรง หรอลมเลก แบบสอบถามนจะไดทราบถงขอบกพรองของผจด หรอบางทผจดไดแนวความคดจากผชม เพราะผชมมหลายระดบความคด บางครงปญหาบางอยางผจดอาจจะมองไปแตไปมความหมายกบผชมไดด สงเหลานผจดควรฟงและดาเนนการแกไข ถาความคดนนสมควรแกไข

15

7. คนเฝานทรรศการ ในบางครงสงทแสดงอาจจะดการสาธต ใหแกผชมทราบวาใช อยางไร ในการชม ครงดดวยตา อานคาอธบายแลว ยงไมเขาใจแจมชดจนตองมผอธบายเพมเตมอก ทงยงไดเปนการเฝาสงของไปดวย (ในกรณทสงของมคา) บางครงผเฝาสามารถทารายการประเภทของผชม สถต จานวนผชมวามากยอยแคไหน สวนใหญสนใจงานอะไร ประเภทไหนและบางทผชมกเบอหนายทจะใหขอเทจจรงดวยการตอบแบบสอบถาม คนเฝาอาจแสดงกจกรรมประกอบการใชโสตทศนปกรณ (VIDEO TAPE RECORDING) ทมเนอหาสาระสอดคลองกบนทรรศการใชรวมกบการจดไดโดยจดโปรแกรมละจดวาง สถานทตงเครองและทสาหรบการชมใหกลมกลนกนเปนอนหนงอนเดยวกน วธการสาธต (DEMONSTRATION) การอภปราย บรรยายประกอบการแสดงนทรรศการกมประโยชน ทาใหนทรรศการไดผลด จะครอบคลมเนอหาสาระทตองนาเสนอไดมากยงขน ดงนนผจดไมควรมองขามกจกรรมประกอบดงกลาวน อยางไรกดมขอคานงอยบางเลกนอย คอการใชโสตทศนปกรณประกอบนทรรศการนนควรจดโปรแกรมใหแนนอนและควรประกาศใหผชมทราบลวงหนาถาใชโสตทศนปกรณหลายอยางกไมควรแสดงพรอมกนเพราะเปนการแขงขนประชนกน นอกจากนเสยงอาจรบกวนกจกรรมอนมากไป

คนเฝานทรรศการควรจะมคณสมบต ดงน

ก. บคลกรปรางหนาตาดพอสมควร ข. เปนบคคลทยนดจะพดจากบคนแปลกหนาไดทกโอกาส ค. มความรเกยวกบสงของทจะแสดงเปนอยางดสามารถใหคาอธบายไดอยางแจม

แจง

16

ผจดควรจะมคณสมบตอยางไร ?

ผทจะออกแบบนทรรศการไดด ควรจะมความรพนฐานดานศลปะ แตถาไมมความรดานศลปะกสามารถจะปรบปรงตนเองโดยอาศยหลกการนคอ

1. มประสบการณมากและเปนคนชางสงเกต สนใจสงใหม คนควาหาความรในวทยาการ ใหมอยเสมอ

2. มความรพนฐานทางความตองการของมนษยวามนษยปถชนทว ๆไป ตองการอะไรตองสนองอยางมหลกเกณฑ สงเหลานจะทาใหผจดประสบความสาเรจ

3. มความคดสรางสรรคเปนของตนเอง โดยอาศยประสบการณ รจกนามาดดแปลงใหเหมาะสมกบสภาพทมอยแตทงนไมควรทจะลอกแบบสงทไดพบเหนทงหมด จกใชและดดแปลงใหเหมาะสม และทาสงทดอยแลวใหดขน

ในการจดนทรรศการทางวชาการ ผจดสามารถจะนาวธการ การจดนทรรศการทางการคามาดดแปลงไดเปนอยางด แมแตวสดอปกรณในการคาบางอยางกสามารถนามาดดแปลงใช เปนอปกรณทางการแสดงทางวชาการได เชน

- ตวอยางสนคา (นาของจรงมาจดนทรรศการ) - รปภาพ ทแจกในนทรรศการ จากหนงสอและนตยสารตาง ๆ

คณสมบตของผ จด

นทรรศการ

17

หลกปฏบตในการจดนทรรศการ

1. ความเดน เชน ความเดนของส ของรปภาพ ของขนาดสดสวนตาง ๆ เหลาน บางครงก

เกดผลด บางครงกใหผลเสยองคประกอบไดเชนกน ถาไมรจกใช ทาใหผชมเบอไดงาย ตวอยาง เชน สบางสถาเปนสสะทอนแสงทาใหผชมระคายเคองตา ถาดนาน ๆ จงไมสมควรใช หองทมขนาดเลกดวยแลวไมควรใชเลย 2. ความไมชาซาก การจดรปควรรจกเนนภาพททาใหผดดอยไดนาน อาจจะนาวธการแตงบทเพลงวธเรยงความมาดดแปลงใชได คอ ไมจดรปแบบซาซาก จะทาใหผชมเบอหนาย หรอถาจะตดภาพซากทาไดตองมเหตผลและยดหลกขององคประกอบศลปะดวย 3. ความสมดล จะทาใหความสนใจของผดไมหนเหนอกเรองทตองการจะแสดง 4. ความตอเนอง เปนการแสดงความคดในเชงศลปะชางงายทสด อาจเปนการใชส และแบบทจะเนนเนอเรองตองการแสดง ความตอเนองมจดมงหมายและวธหลายวธดงตอไปน - ใชสาหรบชวยในการทาขอบนอกองคประกอบ เชน ลวดลายประดบของกอบรป หรอใชสาหรบตกแตงลวดลายชนในสถาปตยกรรมใหดงดงามไดจงหวะเปนแนวรบกน - การซากนของลวดลายปรากฏบนพนหนาทวไปขององคประกอบ เปนการพอเหมาะจะทาใหเกดองคประกอบขนเอง - โดยการใช “แบบ” ชนดซากนหลาย ๆ ครง ขนาด และวธตาง ๆ กนอนจะทาใหดเหมอนไดแบบใหมและทาใหเราไดองคประกอบทงดงาม - บางครงองคประกอบแบบหนง อาจปรากฏวาสกยงอยบาง เนองจากภาพมการแสดงความเคลอนไหวมาก เราจงตองเพมการซาเขาไปดวย เพอใหองคประกอบทงหมดได “เอกภาพ” มากขน 5. การเนน การจดนทรรศการ จะตองรจกใชองคประกอบศลปะดงทไดกลาวมาแลว ผจดควรจะใหผชมเกดความรความเขาใจหรอความคดรวบยอด โดยการใหมจดเดน ผจดจะตองตงปญหาถามตนเองกอนวา - จะเนนอะไร - จะเนนตรงไหน - จะเนนมากนอยแคไหน มวธเนนอยางไร การเนนทจะทาใหเกดจดเดนทาไดหลายวธ ก. เนนดวยเสน เชน การเดนเสนเพอนาไปสจดเชอมโยง จากจดหนงไปยงอกจดหนง หรอจากวตถทแสดงไปยงขอความทเราอธบาย ข. เนนดวยส โดยใชวสดทมสเดน หรอสหนกทาเปนฉาก หลง เพอเนนวสดทตองการใหเดนขนมา ค. เนนโดยการใชเนอทโดยนาสงทตองการโชวมาวางไวในทแจง เชน ในหองโถงกวางไมมสงอนมาวางไวขางเคยง ทาใหสงทตองการโชวนนเดนขนมา 6. ความประสานกลมกลน การจดนทรรศการนตองจดใหมการตอเนองกนและมความกลมกลน พรอมทงมจดเดนในตวของมนเอง ซงจะทาใหไมเบอหนาย เหมอนบทเพลงบทหนงเหมอนกน คอความประสานกลมกลนและจดเดนในเนอเพลงนน

18

ความกลมกลนอาจเปนไดในลกษณะ - ความกลมกลนในรปแบบ - ความกลมกลนในเนอหา - ความกลมกลนในเรองขนาด

7. ความเรยบงาย (SIMPLICTY) เปนสงสาคญในการจดนทรรศการ เพราะดวยภาพหรอคาบรรยายท สอความหมายชดเจนจะชวยใหผชมเกดความเขาใจไดรวดเรวขน

19

ขนตอนการจดนทรรศการ อาจสรปไดดงน

1. ขนวางแผน - ตงหวขอเรอง - วตถประสงค

2. การเตรยม - รวบรวมแนวความคด - กาหนดสถานท - กาหนดกจกรรมสาหรบผเขาชม - ออกแบบ - ทาแผนผงทตดตง - ทาตวอกษรชอนทรรศการและสญลกษณทตองใช

3. การจดท า - แสวงหาบคลากร นกวชาการ ชางเขยน ชางเทคนค - จดหา วสดอปกรณ - กอสราง และปฏบตงาน

4. การประชาสมพนธ - วทย โทรทศน หนงสอพมพ - โปสเตอร รปลอก - เอกสารแจก

5. การน าเสนอ - พธเปด - สาธตและกจกรรมประกอบ

6. การประเมนผล - สงเกตพฤตกรรมทเขาชม - แจกแบบสอบถาม

7. การตดตามผล - รายงานผลทางสอมวลชน - ทาเอกสารรายงาน

20

สวนดของการจดนทรรศการ 1. เปนการใหการศกษาอยางหนงของผชม โดยไมจาเปนตองมคนมายนบรรยายใหฟง 2. ยวย ใหผเขาชมเกดแรงจงใจในการศกษา (MOTIVATION) เพราะเปนการเราใจใหผเขาชมเกด

การอยากเรยนรและมความสนใจและเขาใจ ในเนอหา

สาเหตการลมเหลวของการจดนทรรศการคอ

1. มเวลาการจดเตรยมไมเพยงพอ 2. ผออกแบบไมมความร ไมทราบจดมงหมายของการแสดง 3. ผออกแบบ (DESIGNER ) สถาปนก (ARCHITECT) และผออกแบบโฆษณา (GRAPHIC ARTST)

และเจาของราน ไมประสานงานกน คอ ผออกแบบไมทราบวตถประสงคของเจาของ เจาของไมทราบแนวความคดของผออกแบบ จงทาใหเสยผลประโยชนอยางมาก

4. ความบกพรองบางประการทางเทคนค เชน คาอธบายไมชดเจน แสงสวางไมเพยงพอ หรอใชไฟเนนผดตาแหนงทควรจะเนนเปนตน

ปญหาทพบ สาเหตททาใหการจดนทรรศการไมไดผล หรอจดแสดงแลวแตไมไดผลตามความมงหมาย 1. ไมมงบประมาณเพยงพอ 2. ไมมถานททจะจดแสดง 3. ไมมอปกรณเพยงพอ 4. ผจดไมเขาใจวธการจดดพอ 5. ไมไดรบความรวมมอจากบคลากรภายในและภายนอก

ปญหา ขอด ขอเสย

21

วธการตดตงชดนทรรศการกรมสงเสรมสหกรณ

1.ชดนทรรศการแบบ Roll Up

ชนสวนของชดนทรรศการ

วธการตดตง 1.ประกอบเสาคาโดยการหมนเกลยวตอเขาดวยกน

22

2.ใสเสาลงในชอง ซงอยทฐานของนทรรศการพรอมดงปาย Banner ขนมา

3.สอดปลายเสาเขากบรองของแผนภาพดานบน

23

2.ชดนทรรศการแบบ X –Banner

อปกรณของชด X- Banner

วธการตดตง 1. ยกโครงเหลกขนมาแลวเสยบเหลกคาในชองของโครงเหลก ดงรป

2. ใสแผนภาพเขากบโครงเหลกทงบน และลาง ดงรป

24

3.ใสนาลงในฐาน ในกรณทจดนทรรศการกลางแจง หรอบรเวณ ทลมพดแรง

3.ชดนทรรศการแบบ POP UP

ชนสวนตาง ๆ ของชดนทรรศการ

25

วธการตดตง 1. ดงโครงยดขนจนถงระดบทสงจนสดโครง

2. ตดกราฟฟกบาร โดยนาบารสอดกบชอง HUB ทงบนและลางโดยใหหมดอยดานบน

26

3. โครงทตดกราฟฟกบารเรยบรอยแลว

4. เกยวแผนภาพกบหมดแลวกดภาพใหแนบกบแนวแถบแมเหลกโดยยดแนวกงกลางเปนแนวขอบ

27

5. ตดแผนภาพจนครบทกชน

28

รปแบบการตดตงชดนทรรศการกรมสงเสรมสหกรณ

แบบทางเขา 1 ดาน

แบบทางเขา 2 ดาน

29

แบบทางเขา 3 ดาน

30

บรรณานกรม

วฒนะ จฑะวภาต. การจดนทรรศการ. กรงเทพฯ:กลนแกว,2526