ค ำน ำ

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทจงหวด เปนรายงานสถานการณทส านกงานสถตจงหวดอ านาจเจรญไดจดท าขน เพอรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตางๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดดงกลาว ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทมศกยภาพ (Product Champion) ยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสการก าหนดปจจยสความส าเรจท และหวงโซคณคา (Value Chain) และการวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศตามประเดนตางๆ

ส านกงานสถตจงหวดอ านาจเจรญ ไดด าเนนการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดใน 3 ประเดน คอ ยทธศาสตรท 1 พฒนาการผลตขาวหอมมะล และสนคาเกษตรคณภาพด ยทธศาสตรท 3 พฒนาคณภาพชวตประชาชน และเสรมสรางความมนคงพนทจงหวดอ านาจเจรญ และยทธศาสตรท 4 อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อยางสมดลและยงยน

โอกาสน ส านกงานสถตจงหวดอ านาจเจรญ ขอขอบคณคณะกรรมการสถตระดบจงหวด และหนวยงานตางๆ ทไดอนเคราะหขอมล ซงเปนผลท าใหการวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดส าเรจลลวงไปดวยด และหวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะเปนประโยชนตอผบรหารในพนท และผสนใจ

1

รายงานวเคราะหสถานการณการจดท าขอมลเชงพนท

จงหวดอ านาจเจรญ

ตามแผนพฒนาจงหวดอ านาจเจรญ ป พ.ศ. 2558–2561 ไดก าหนดวสยทศน เพอก าหนดทศทางการพฒนา ดงน

วสยทศน : “แหลงขาวหอมมะลคณภาพดสตลาดสากล ประชาชนมคณภาพชวตทดเสนทางการคาสอาเซยน”

เปาประสงค : 1. เศรษฐกจจงหวดขยายตวอยางตอเนอง 2. ประชาชนมอาชพและรายไดทมนคง 3. ประชาชนจงหวดอ านาจเจรญมคณภาพชวตทด มความปลอดภยในชวตและ

ทรพยสน สงคมสงบสข 4. การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหเกดความสมดลอยาง

ยงยน

ประเดนยทธศาสตรจงหวด : ยทธศาสตรท 1 พฒนาการผลตขาวหอมมะล และสนคาเกษตรคณภาพด ยทธศาสตรท 2 ยกระดบการคาชายแดน และสงเสรมการคา อตสาหกรรม การลงทน

และการทองเทยวสสากล ยทธศาสตรท 3 พฒนาคณภาพชวตประชาชน และเสรมสรางความมนคงพนท

จงหวดอ านาจเจรญ ยทธศาสตรท 4 อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อยางสมดลและยงยน

2

ขอมลทวไป จงหวดอ านาจเจรญ มเนอททงหมด 3,162.248 ตารางกโลเมตร หรอ 1,975,900 ไร มเนอทถอครองเพอการท าการเกษตร 1,255,238 ไร คดเปนรอยละ 63.5 ของเนอททงจงหวด และมผถอครองท าการเกษตรทงสน 56,203 ครวเรอน จงหวดอ านาจเจรญเปนแหลงผลตขาวเจา ขาวเหนยว มนส าปะหลง ออยโรงงาน ยางพารา และปาลมน ามน ดานปศสตวเปนแหลงผลตโคเนอ

ลกษณะภมประเทศเปนทลม มเนนเขาเตย ๆ ทอดยาวไปจรดจงหวดอบลราชธาน ลกษณะเปนดนรวนปนทรายและดนลกรง พนทสวนใหญอยสงกวาระดบน าทะเลปานกลางประมาณ 227 ฟต มลมน าตามธรรมชาตทส าคญ 7 แหง ทประชาชนในจงหวดอ านาจเจรญใชในการท าเกษตรกรรม ไดแก ล าเซบาย ล าเซบก หวยปลาแดก หวยละโอง หวยทม หวยพระเหลา และหวยยาง ซงแหลงน าทง 7 แหงนเปนแหลงรองรบน าฝนในฤดฝน โดยเรมตงแตเดอนพฤษภาคมจนถงตลาคม

แผนภาพท 1 ลมน า จงหวดอ านาจเจรญ

ทมา: แผนพฒนาจงหวดอ านาจเจรญ 4 ป (พ.ศ. 2558-2561)

แผนท ลมน า จงหวดอ านาจเจรญ

แมน าโขง

5 หวยทม

อ.เมองอ านาจเจรญ

อ.เสนางคนคม

อ.ชานมาน

อ.ปทมราชวงศา

อ.พนา

อ.ลออ านาจ อ.หวตะพาน

4 หวยละโอง

3 หวยปลาแดก 7 หวยยาง

1 ล าเซบาย

2 ล าเซบก 6 หวยพระเหลา

3

แผนภาพท 2 พนทเพาะปลกขาวหอมมะล ป พ.ศ. 2556

ทมา: แผนพฒนาจงหวดอ านาจเจรญ 4 ป (พ.ศ. 2558-2561)

ปจจบนขาวหอมมะลเปนขาวไทยทมชอเสยงโดงดงมากจนกลายเปนเอกลกษณของไทย เกษตรกรนยมปลกขาวหอมมะล โดยเฉพาะอยางยงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ส าหรบจงหวดอ านาจเจรญเปนจงหวดทมการท านาขาวหอมมะลในพนทอนเหมาะสมมากกวา 700,000 ไร และสภาพภมประเทศเปนทราบเนนเขาเตย ๆ ดนรวนปนทราย ทความสงเหนอระดบน าทะเล 138 เมตร ซงมสภาพภมอากาศทรอนในตอนกลางวนและเยนชนในตอนกลางคน สงผลใหขาวหอมมะลอ านาจเจรญ มความนมและกลนหอมตามธรรมชาตทเปนเอกลกษณ จนไดรบรางวลชนะเลศการประกวดขาวหอมมะลของประเทศตอเนองมาตลอด 10 ป

พนทเพาะปลกขาวหอมมะล ป 2556 จ.อ านาจเจรญ

ขาวเจาหอมมะล 105 ปการเพาะปลก

2554/55 2555/56 2556/57 พนทเพาะปลก (ไร) 853,352 798,801 816,942

พนทเสยหาย (ไร) 43,333 110,028 40,177

พนทเกบเกยว (ไร) 810,019 688,773 776,765

อ.ชานมาน (33,650)

อ.เสนางคนคม

(95,850)

อ.เมองอ านาจเจรญ (268,141)

อ.ปทมราชวงศา (116,084)

อ.หวตะพาน (115,573)

อ.ลออ านาจ (93,960)

อ.พนา (75,543)

4

ในปการเพาะปลก 2555/2556 จงหวดอ านาจเจรญมการเพาะปลกขาวหอมมะล ในเนอท 798,801 ไร และมพนทเสยหายมากถง 110,028 ไร ซงสวนใหญเกดจากภย น าทวม ท าใหเกบเกยวผลผลตไดไมเตมท โดยมปรมาณผลผลตในปนทงสน 289,457 ตน หรอคดเปนผลผลตเฉลย 418 กโลกรมตอไร

ในปการเพาะปลก 2556/2557 สามารถผลตขาวหอมมะล เปนล าดบท 15 ของประเทศจาก 23 จงหวด ทเปนแหลงผลตขาวหอมมะลทส าคญของประเทศ โดยเพาะปลกในพนท 816,942 ไร มพนทเสยหายไมมากนกในปน ประมาณ 40,177 ไร ท าใหสามารถเกบเกยวผลผลตไดอยางเตมทในปรมาณมากถง 387,133 ตน และพบวามผลผลตตอไร ทเพมขนจากปการเพาะปลกทผานมา คอ มผลผลต 500 กโลกรมตอไร

แหลงรองรบขาวหอมมะลของเกษตรกรจงหวดอ านาจเจรญ มโรงสขาวทผลตและจ าหนายขาวหอมมะลท ไดมาตรฐาน 11 แหง นอกจากนยงมวสาหกจชมชนและ กลมเกษตรกรผแปรรป ขาวหอมมะล เชน ผลตขาวหอมมะลอนทรย ผลตขาวกลอง ขาวหอมมะล เปนตน โดยตลอดระยะเวลา 10 ปทผานมา จงหวดอ านาจเจรญไดรบรางวลชนะเลศการประกวดขาวหอมมะลของประเทศอยางตอเนอง จงเปนเครองการนตไดวาเปนขาวทมคณภาพดอยในอนดบตน ๆ ของประเทศ เนองจากจงหวดอ านาจเจรญไดมโครงการสนบสนนและสงเสรมการผลตขาวหอมมะลเปนสนคาเกษตรปลอดภยทงลดตนทนการผลตและเพมประสทธภาพการผลตขาวหอมมะล สงผลใหประชากรในจงหวดอ านาจเจรญ มรายไดเพมขน ในป 2555 มรายไดเฉลยตอหวตอป 49,064 บาท เปนล าดบท 18 ของภาค และล าดบท 74 ของประเทศ ประชากรของจงหวดจะมรายไดเพมขน หากมการสงเสรมการผลตขาวหอมมะลอยางยงยน จะท าใหเกษตรกรมรายไดทมนคงมากขน

5

ภาพรวมภาวะเศรษฐกจจงหวดอ านาจเจรญ

ผลตภณฑมวลรวม (GPP) ของจงหวดอ านาจเจรญ พ.ศ. 2551 – 2554 มผลตภณฑภาคเกษตรทส าคญของจงหวดประกอบดวย ขาวหอมมะล ขาวเหนยว ยางพารา มนส าปะหลง โคเนอ กระบอ สกร ไก และการบรการเตรยมดน ทงน จากการวเคราะห BCG Matrix ของจงหวดอ านาจเจรญ พบวา ผลตภณฑทท าเงน (Cash Cows) คอ ขาวหอมมะล โคเนอ ขาวเหนยว ผลตภณฑทมปญหา (Question Mark) กระบอ ยางพารา มนส าปะหลง ไก และผลตภณฑทตกต า (Dogs) คอ สกร และการบรการเตรยมดน

แผนภาพท 3 การวเคราะห BCG Matrix ของผลตภณฑการเกษตร จงหวดอ านาจเจรญ

ประเดนยทธศาสตรท 1 พฒนาการผลตขาวหอมมะล และสนคาเกษตรคณภาพด ยทธศาสตร อยในมตดานเศรษฐกจ ไดก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ เศรษฐกจจงหวดขยายตวอยางตอเนอง ประชาชนมอาชพและรายไดทมนคง ซงม 5 กลยทธทส าคญ และ 9 ตวชวด โดยก าหนดให “ขาวหอมมะล” เปนผลตภณฑทส าคญของจงหวด

ขาวเหนยวขาวหอมมะล

มนส าปะหลง

ยางพารา

โคเนอ

กระบอ

ไก

สกร

เตรยมดน0

5

10

15

20

25

30

35

051015202530354045

Cash cows

Star

Dogs

Question marks

6

กลยทธทส าคญทสอดคลองกบยทธศาสตรท 1 ประกอบดวย 1. พฒนาโครงสรางพนฐานการผลตขาวหอมมะลคณภาพด 2. สงเสรมการเกษตรตามแนวทางของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 3. สงเสรมและพฒนาสนคาเกษตรสมาตรฐาน 4. สงเสรมเกษตรกร สถาบนเกษตรกร และผประกอบการเพอการผลต การแปรรปและการตลาด 5. สงเสรมใหมการบรหารจดการน าอยางบรณาการและเรงรดขยายพนทชลประทาน

ตวชวดทส าคญของยทธศาสตรท 1 ประกอบดวย 1. พนทชลประทานเพมขน 8,600 ไร ภายในป 2561 2. จ านวนเกษตรกรท าการเกษตรตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเพมขน

รอยละ 10 3. เกษตรกรเขารวมโครงการมรายไดเพมขน รอยละ 10 4. ผลผลตตอไรขาวหอมมะล เพมขนไมนอยกวา 500 กก./ไร 5. จ านวนแปลง/ฟารมทไดรบการรบรอง GAP

- ไกเนอ ไมนอยกวา รอยละ 85 - พชอาหาร ไมนอยกวา รอยละ 60

6. จ านวนแปลง/ฟารม ทไดรบการรบรองมาตรฐานอนทรย ไมนอยกวารอยละ 60 7. มลคาผลผลตสนคาเกษตรอนทรย เพมขน รอยละ 5 8. สนคาเกษตรทไดรบการแปรรปเปนผลตภณฑ ไมนอยกวาปละ 3 ผลตภณฑ 9. มลคาการจ าหนายขาวหอมมะลของกลมทไดรบการสงเสรมเพมขนรอยละ 5

ทงน กลยทธ/แนวทางการพฒนาจงหวด สอดคลองกบหวงโซคณคา (Value Chain)และปจจยสความส าเรจดงแผนภาพ

7

แผนภาพท 3 หวงโซคณคา ขาวหอมมะล

8

1) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานเศรษฐกจ

จงหวดอ านาจเจรญเปนหนงในแหลงผลตขาวหอมมะลทส าคญของประเทศ และมแนวโนมการผลตขาวหอมมะลของจงหวดอ านาจเจรญเพมขน จาก 363,852 ตน ในปการเพาะปลก 2552/2553 เปน 387,133 ตน ในปเพาะปลก 2556/2557 ในขณะทพนทการเพาะปลกในจงหวดอ านาจเจรญมแนวโนมลดลง โดยในป 2552/2553 มพนท 937,692 ไร ลดลงเหลอ 816,942 ไร ในป 2556/2557 แผนภมท 1 ผลผลตของการเพาะปลกขาวหอมมะล ปการเพาะปลก 2552/2553 – 2556/2557

363,852 358,315 358,315289,457

387,133

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

2552/2553 2553/2554 2554/2555 2555/2556 2556/2557

ตน

ปการเพาะปลก

ผลผลต (ตน) ของการเพาะปลกขาวหอมมะล

ทมา: ส านกงานเกษตรจงหวดอ านาจเจรญ

9

แผนภมท 2 ผลผลตของการเพาะปลกขาวหอมมะล ปการเพาะปลก 2552/2553 – 2556/2557

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดหวงโซมลคาและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวา ตนทนการผลต ขาวหอมมะล จ านวนเกษตรกรทปลกขาวหอมมะลเพอการสงออก ปรมาณขาวหอมมะลทมการรบรองมาตรฐาน และปรมาณขาวหอมมะลทสงออก เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซคณคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธขาวหอมมะล ดงน

สมการความสมพนธผลตภณฑทมศกยภาพ : ขาวหอมมะล Y

“ขาวหอมมะล” X1 + X2 + X3 + X4

มลคาผลตภณฑขาวหอมมะล

ตนทนการผลตขาวหอมมะล

จ านวนเกษตรกรทปลกขาวหอมมะลเพอการสงออก

ปรมาณขาวหอมมะลทมการรบรองมาตรฐาน

ปรมาณ ขาวหอมมะลทสงออก

937,692

853,352 853,352

798,801 816,942

700,000

750,000

800,000

850,000

900,000

950,000

2552/2553 2553/2554 2554/2555 2555/2556 2556/2557

ไร

ปการเพาะปลก

เนอทการเพาะปลกขาวหอมมะล จ าแนกตามปเพาะปลก

0

ทมา: ส านกงานเกษตรจงหวดอ านาจเจรญ

10

ดวยปรมาณขอมลทมอยท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการเนอทเพาะปลก ขาวหอมมะลทใหผลผลตแลว (ไร) และสมการผลผลตขาวหอมมะล (ตน) เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางเนอทเพาะปลก และผลผลตทมแนวโนมแปรผนตามกน โดยสมการผลผลตขาวหอมมะล y = -2,229.6x + 358,103 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -2,229.6x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงผลผลตดวยสมการเชงเสนท 0.0093 ในขณะทสมการเนอทเพาะปลก y = = -29,605x + 940,843 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท 29605x ซงมคาเปนลบเชนเดยวกบสมการจ านวนผตองหาดวยคา R2 = 0.7684

คาสมประสทธการตดสนใจหรอ R2 ในการศกษาความสมพนธของขาวหอมมะลดงแผนภมท 3 พบวา R2 ของเนอทเพาะปลกขาวหอมมะล เทากบ 0.7684 และ R2 ของผลผลตขาวหอมมะล เทากบ 0.0093 นนคอ ผลตภณฑขาวหอมมะล (ตวแปร Y) มความสมพนธกบเนอทเพาะปลกขาวหอมมะลมากกวาจ านวนผลผลตขาวหอมมะล

แผนภมท 3 การวเคราะหความสมพนธของขอมลทมแนวโนมแปรผนตามกน: เนอท เพาะปลกขาวหอมมะล และผลผลตขาวหอมมะล ระหวางป 2552/2553 – 2556/2557

y = -29605x + 940843R² = 0.7684

y = -2229.6x + 358103R² = 0.0093

050,000100,000150,000200,000250,000300,000350,000400,000450,000

700,000

750,000

800,000

850,000

900,000

950,000

2552/2553 2553/2554 2554/2555 2555/2556 2556/2557

ไร

ปการเพาะปลกเนอทเพาะปลกขาวหอมมะล ผลผลตขาวหอมมะล

เชงเสน (เนอทเพาะปลกขาวหอมมะล) เชงเสน (ผลผลตขาวหอมมะล)

0

ตน

0

11

ทศทางการพฒนาตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ไดจดท ายทธศาสตร 6 ประเดน ซ งใหความส าคญกบการพฒนาท งดานเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนของยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทของส านกงานสถตแหงชาตแบงออกเปน 3 ดาน โดยมรายการขอมลสถตทางการทส าคญ จ าเปนตอการพฒนาพนท 21 สาขา ครอบคลมทงเรองเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เชนเดยวกน และในสวนของแผนพฒนาจงหวด/กลมจงหวด ทก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนานน ในกระบวนการจดท าไดมการทบทวนและน าแนวทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบท 11 และวาระแหงชาตตาง ๆ ใชประกอบในการก าหนดทศทางการพฒนาพนทแลวดวย ดงนน การพฒนาขอมลใหมเพยงพอ จงเปนเรองส าคญทจะชวยตอบสนองในการจดท าแผนหรอการก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาระดบพนทนนๆ ได

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดดานเศรษฐกจน เปนการรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตาง ๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (2558–2561) และวเคราะหขอมลสถานการณแนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดในประเดนทเกยวของกบเศรษฐกจ ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซมลคา และการคดวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ รายงานนจงเปนการแสดงขอมลทส าคญ จ าเปนและเพยงพอตอการตดสนใจ ส าหรบการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (2558 – 2561) ในมตดานเศรษฐกจ ทเชอมโยงยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 สยทธศาสตรเชงพนทของจงหวดและกลมจงหวด ซงในยทธศาสตรท 1 มประเดนยทธศาสตรทส าคญและประเดนปญหา คอ “ขาวหอมมะล” มการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานเศรษฐกจ ประกอบไปดวย 2 สาขา คอสาขาบญชประชาชาตและสาขาเกษตร ซงมขอมลทตองจดเกบ 72 ชดขอมล โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 55 ชดขอมล และเปนชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม 17 ชดขอมล โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญคอ ส านกงานเกษตรจงหวด โครงการชลประทานอ านาจเจรญ ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด ส านกงานอตสาหกรรมจงหวด ส านกงานการคาภายในจงหวด ส านกงานพาณชยจงหวด ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด และสถานพฒนาทดนจงหวด

12

2) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานสงคม

จงหวดอ านาจเจรญเปนจงหวดยากจนรงทายของประเทศ โดยในป 2555 จงหวดอ านาจเจรญ มรายได 49,064 บาทตอคนตอป เปนล าดบท 74 ของประเทศ ซงปญหาความยากจนในจงหวดถอเปนสวนหนงทท าใหเกดปญหาดานสงคมหลายดานตามมา เชน ประชากรโยกยายไปท างานตางถน ปลอยลกหลานอยกบป ยา ตา ยาย ท าใหเดกสวนหน งถกจงไปในทางทไมถกตองนก เกดปญหาการตงครรภไมพรอมในเดกและเยาวชน เดกอานไมออกเขยนไมได เดกเขาไปเกยวของกบยาเสพตด เปนตน

ปจจบนสถานการณการแพรระบาดยาเสพตดของจงหวดอ านาจเจรญ พบวา มการแพรระบาดใน 374 หมบาน/ชมชน จากทงหมด 607 หมบาน/ชมชน โดยเปนหมบาน มปญหามากรอยละ 6.9 มปญหาปานกลางรอยละ 20.3 และมปญหานอยรอยละ 34.4

แผนภมท 4 หมบาน /ชมชนทมการแพรระบาดยาเสพตด ป พ.ศ. 2557

ทมา: แผนพฒนาจงหวดอ านาจเจรญ 4 ป (พ.ศ. 2558-2561)

ส าหรบสถตในการจบกมคดยาเสพตดของจงหวดอ านาจเจรญ โดยของกลาง ทยดได ประกอบดวย ยาบา ยาไอซ กญชา สารระเหย ในป 2555 มจ านวนคด ผลต น าเขา จ าหนาย เพอจ าหนาย ครอบครอง และเสพยาเสพตด รวมจ านวนคด 2,509 คด ผตองหา 2,557 ราย ป 2556 จ านวนคด 3,635 คด จ านวนผตองหา 3,744 ราย และป 2557 จ านวน 3,637 คด จ านวนผตองหา 3,683 ราย จะเหนไดวาคดยาเสพตดและจ านวนผตองหามแนวโนมเพมสงขน สะทอนใหเหนการแพรระบาดยาเสพตดทเพมมากขน

หมบาน/ชมชนทมการแพรระบาดยาเสพตด พ.ศ. 2557

มปญหามาก42 หมบาน/ชมชน

(6.9%)

ไมมปญหา233 หมบาน/ชมชน

(38.4%)

มปญหาปานกลาง123 หมบาน/ชมชน

(20.3%)

มปญหานอย209 หมบาน/ชมชน

(34.4%)

ทมา: ศพส.จ.อจ.

13

แผนภมท 5 จ านวนคดและจ านวนผตองหา ป พ.ศ. 2555-2557

ทมา: แผนพฒนาจงหวดอ านาจเจรญ 4 ป (พ.ศ. 2558-2561)

ประเดนยทธศาสตรท 3 พฒนาคณภาพชวตประชาชน และเสรมสรางความมนคงพนทจงหวดอ านาจเจรญ อยในมตดานสงคม ไดก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ ประชาชนมพฤตกรรมสขภาพทด และภาคสขภาพมสวนรวมในการจดการสขภาพ ทเหมาะสม และประชาชนจงหวดอ านาจเจรญมคณภาพชวตทด มความปลอดภยในชวต และทรพยสน สงคมสงบสข ซงม 6 กลยทธทส าคญ และ 28 ตวชวด โดยก าหนดให “การปองกนและปราบปรามยาเสพตด” เปนปญหาทส าคญของจงหวด

กลยทธทส าคญของยทธศาสตรท 3 ประกอบดวย 1. สงเสรมใหภาคสขภาพมสวนรวมจดการสขภาพทเหมาะสมเออตอการม

สขภาพด 2. สงเสรมการจดการชมชนแบบมสวนรวม 3. พฒนาคณภาพการศกษาทกระดบทกประเภท ใหไดมาตรฐานรองรบการเขาส

ประชาคมอาเซยน 4. สงเสรมและเพมโอกาสการน าทนทางวฒนธรรมมาสรางคณคาทางสงคมและ

เพมมลคาทางเศรษฐกจ 5. สงเสรมความมนคงของชวตและสงคม 6. เพมศกยภาพในการรกษาความมนคงภายในและความปลอดภยในชวตและ

ทรพยสน

2,509

3,635 3,637

2,557

3,744 3,683

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

2555 2556 2557

จ านวนคดและจ านวนผตองหา

จบกม (คด) ผตองหา (คน)

พ.ศ.

ทมา: ศพส.จ.อจ.

14

ตวชวดทส าคญของยทธศาสตรท 3 ม 28 ตวชวด แตตวชวดทสอดคลองกบประเดน“ปองกนและแกไขปญหายาเสพตด” ม 4 ตวชวด ประกอบดวย

1. สามารถจดตงเครอขายในการปองกนเฝาระวงการแพรระบาดของยาเสพตดในหมบานของต าบล ในพนทจงหวดอ านาจเจรญ

2. ชดรกษาความปลอดภยหมบานไดรบการฝกอบรม พฒนาเครอขายภาคประชาชนทงเชงปรมาณและคณภาพ เปนขาวสารเครอขายทเปนประโยชนแกทางราชการ

3. การลกลอบน าเขายาเสพตดจากนอกประเทศลดลง จากป 2557 4. ระดบความส าเรจในการปองกนและปรามปราบยาเสพตด

ทงน กลยทธ/แนวทางการพฒนาจงหวด สอดคลองกบหวงโซคณคา (Value Chain) และปจจยสความส าเรจ ดงแผนภาพ

แผนภาพท 4 หวงโซคณคา การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด

จงหวดอ านาจเจรญโดยศนยอ านวยการพลงแผนดน เอาชนะยาเสพตดจงหวดอ านาจเจรญรวมกบหนวยงานท เกยวของ ไดมการก าหนดเปาหมายการด าเนนงาน เชงบรณาการดานการปองกนและแกไขปญหายาเสพตดรวมกน ดงน

15

1) แผนงานปองกน มเปาหมายในการสรางภมคมกนเดกและเยาวชน แกไขปญหาหมบาน/ชมชนและเสรมสรางความเขงแรง และปองกนการแพรระบาดในสถานประกอบการ

2) แผนงานบ าบดรกษา มการบ าบดรกษา 3 ระบบ (ระบบสมครใจ บงคบบ าบด และตองโทษ) และการตดตามดแล ชวยเหลอผผานการบ าบด

3) แผนงานปราบปราม มการด าเนนคดกบผกระท าผดเกยวกบยาเสพตดขอหาส าคญ การจบกมนกคารายส าคญ การขยายผลด าเนนการในความผด ขอหาสมคบฯ การยดทรพย และการประสานงานปราบปรามยาเสพตดชายแดน

ในการด าเนนงานแกไขปญหายาเสพตดในพนท จงหวดอ านาจเจรญมโครงการและกจกรรมมากมาย อาท เชน มการจดตงหมบานกองทนแมของแผนดน โดยในป 2557 มจ านวนทงสน 287 หมบาน เพอเสรมสรางกระบวนการในหมบาน/ชมชน ดานความคด ความร การแลกเปลยน การรวมกลม และความตนตว เพอรวมกนแกปญหาของหมบาน/ชมชน โดยเฉพาะอยางยงปญหายาเสพตด เพอใหบรรลถงความเขมแขงไดอยางมประสทธภาพ

ส าหรบกจกรรม To Be Number One ปจจบน มสมาชกในจงหวดอ านาจเจรญ รวมจ านวนทงสน 63,020 คน ซงสมาชกอยในสถานศกษา 295 แหง สถานประกอบการ 3 ชมรม และในเรอนจ าจงหวดอ านาจเจรญ

ในสวนของสถานศกษามกจกรรมปองกนเดกและเยาวชนกอนวยเสยงระดบประถมศกษาปท 4 – 6 ครอบคลมโรงเรยน 261 แหง กจกรรมปองกนเดกและเยาวชน วยเสยงระดบมธยมศกษาปท 1 ขนไป ในโรงเรยน 83 แหง และยงมกจกรรมปองกนเดกและเยาวชนนอกสถานศกษาอกดวย

สถานประกอบการ มกจกรรมรณรงคใหสถานประกอบการจดท ามาตรฐานการปองกนและปราบปรามยาเสพตด และมการอบรมจ านวน 60 แหง และท าการตรวจประเมนสถานประกอบการจนกระทงผานเกณฑตามทก าหนด นอกจากนยงมกจกรรมสรางภมคมกนแกแรงงานทมความเสยงสง จ านวน 60 คน และมการฝกอบรมเสรมทกษะแรงงาน เพอใหแรงงานในจงหวดอ านาจเจรญมอาชพเปนของตวเอง และเพมประสทธภาพใหกบตวเองอกดวย

16

การปองกนและแกไขปญหายาเสพตดระหวางประเทศ จงหวดอ านาจเจรญไดม การจดประชมความรวมมอรกษาความสงบเรยบรอยตามแนวชายแดนไทย -ลาวกบ แขวงสะหวนนะเขต โดยมขอตกลงรวมกนครอบคลมหลายดาน ทงดานการรกษาความสงบเรยบรอยตามแนวชายแดน การอ านวยความสะดวกและความปลอดภยของประชาชน ในการเขาออกตามจดผานแดน การรวมมอดานแรงงาน ความรวมมอดานการตอตานการคามนษย ดานสาธารณสข ดานการศกษา รวมถงการรวมมอปองกนและปราบปราม ยาเสพตด เพอเตรยมการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในป 2558

นอกจากนเพอใหเหนผลสะทอนจากภาคประชาชน จงหวดอ านาจเจรญไดมการส ารวจความคดเหนของประชาชนเกยวกบสถานการณการแพรระบาดยาเสพตดลาสด ในหวงเดอนสงหาคม 2557 พบวาประชาชนสวนใหญรอยละ 92.2 ระบวามปญหาการแพรระบาดยาเสพตดในชมชน/หมบาน โดยเหนวามระดบความรนแรง–รนแรงทสด รอยละ 8.1 คอนขางรนแรง รอยละ 25.4 และไมคอยรนแรง–ไมรนแรง มรอยละ 58.7 และเมอสอบถามความพงพอใจโดยภาพรวมตอผลการด าเนนงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด ประชาชนสวนใหญ รอยละ 98.8 มความพงพอใจ โดยมระดบความพงพอใจมาก–มากทสด ถงรอยละ 71.4 ทงนเนองจากในหวง 6 เดอนหลงของป 2557 เจาหนาทภาครฐลงพนทและใกลชดประชาชนมากขน โดยเฉพาะเจาหนาทฝายทหาร ท าใหประชาชนมความรสกความอบอน และปลอดภยมากขน ดงนน การแกไขปญหายาเสพตดจงตองอาศยพลงจากทกภาคสวน ขบเคลอนและตอสกบปญหายาเสพตดอยางจรงจงและตอเนองทงดานการปองกนปราบปราม และบ าบดรกษาฟนฟควบคกน

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดหวงโซคณคาและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวาจ านวนคดทจบกม จ านวนผตองหา จ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ จ านวนสมาชก To Be Number One และจ านวนหมบานกองทนแมของแผนดน เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซคณคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธของการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ดงน

17

สมการความสมพนธตอการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด Y “การ

ปองกนและแกไขปญหายาเสพตด”

X1 + X2 + X3 X4 + X5

การปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตด

จ านวนคดทจบกม

จ านวนผตองหา

จ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ

จ านวนสมาชก To Be Number One

จ านวนหมบานกองทน แมของแผนดน

วเคราะหความสมพนธทมแนวโนมผนตามกน : จ านวนคดทจบกม และจ านวนผตองหา ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการจ านวนคดทจบกม และจ านวนผตองหา เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางจ านวนคดทจบกม และจ านวนผตองหา ทมแนวโนมผนตามกน โดยสมการจ านวนผตองหา y = 278x + 1,380.8 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 278x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงจ านวนผตองหาดวยสมการเชงเสนท 0.657 ในขณะทสมการจ านวนคดทจบกม y = 478.8x + 981.6 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 478.8x ซงมคาเปนบวกเชนเดยวกบสมการจ านวนผตองหาดวยคา R2 = 0.9086

คาสมประสทธการตดสนใจ R2 ในการศกษาความสมพนธของการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด แสดงดงแผนภมท 6 พบวา R2 ของจ านวนคดทจบกม เทากบ 0.9086 และ R2 ของจ านวนผตองหาเทากบ 0.657 นนคอ การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด (ตวแปร Y) มความสมพนธกบจ านวนคดทจบกมมากกวาจ านวนผตองหา

18

แผนภมท 6 ขอมลวเคราะหความสมพนธทมแนวโนมผนตามกน: จ านวนคดทจบกม (คด) และจ านวนผตองหา (คน) ระหวางป พ.ศ. 2552 - 2556

วเคราะหขอมลความสมพนธของจ านวนผตองหา และจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ

ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการจ านวนผตองหา และจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ (ระบบบงคบบ าบดและระบบตองโทษ) เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางจ านวนผตองหา และจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ ทมแนวโนมผนตามกน โดยสมการจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ y = 297.7x + 318.9 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 297.7x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงจ านวนผตองหาดวยสมการเชงเสนท 0.936 ในขณะทสมการจ านวนผตองหา y = 278x + 1380.8 มคาสมประสทธของสมการ มคาเปนบวกท 278x ซงมคาเปนบวกเชนเดยวกบสมการจ านวนผตองหาดวยคา R2 = 0.657

คาสมประสทธการตดสนใจ R2 ในการศกษาความสมพนธของการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด แสดงดงแผนภาพ พบวา R2 ของจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ เทากบ 0.936 และ R2 ของจ านวนผตองหาเทากบ 0.657 นนคอ การปองกนและแกไขปญหายาเสพตด (ตวแปรY) มความสมพนธกบจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ มากกวาจ านวนผตองหา

y = 478.8x + 981.6R² = 0.9086

y = 278x + 1380.8R² = 0.657

05001,0001,5002,0002,5003,0003,500

0500

1,0001,5002,0002,5003,0003,5004,000

2552 2553 2554 2555 2556

คด คน

จ านวนคดทจบกม จ านวนผตองหา

เชงเสน (จ านวนคดทจบกม) เชงเสน (จ านวนผตองหา)ทมา: ศพส.จ.อจ.

พ.ศ.

19

แผนภมท 7 ขอมลวเคราะหความสมพนธทมแนวโนมผนตามกน : จ านวนผตองหา และจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟ ระหวางป พ.ศ. 2552 - 2556

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดดานสงคมน เปนการรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตาง ๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 – 2561) และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดในประเดนทเกยวของกบดานสงคม ดวยการน าขอมลสารสนเทศ มาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซมลคา และการคดวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทธศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ รายงานนจงเปนการแสดงขอมลทส าคญ จ าเปนและเพยงพอตอการตดสนใจ ส าหรบการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558 – 2561) ในมตดานสงคมทเชอมโยงยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 สยทธศาสตรเชงพนทของจงหวดและกลมจงหวด ซงในยทธศาสตรท 3 มประเดนยทธศาสตรทส าคญและประเดนปญหา คอ “การปองกนและแกไขปญหา ยาเสพตด” มการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานสงคม ซงมขอมลทตองจดเกบ 43 ชดขอมล โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 23 ชดขอมล และเปนชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม 20 ชดขอมล โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานสถตจงหวด ศนยพฒนาฝมอแรงงาน ส านกงานสวสดการและคมครองแรงงานจงหวด ส านกงาน

y = 278x + 1380.8R² = 0.657

y = 297.7x + 318.9R² = 0.936

0500

1,0001,5002,0002,5003,0003,500

2552 2553 2554 2555 2556

คน

จ านวนผตองหาจ านวนผเขารบการบ าบดฟนฟเชงเสน (จ านวนผตองหา) ทมา: ศพส.จ.อจ.

พ.ศ.

20

พฒนาชมชนจงหวด สถานต ารวจภธรจงหวด ศนยอ านวยการพลงแผนดนเอาชนะ ยาเสพตดจงหวด ส านกงานสาธารณสขจงหวด ทท าการปกครองจงหวด ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด และส านกงานพระพทธศาสนาจงหวด

21

3) การวเคราะหสถานการณขอมล : ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ประเดนยทธศาสตรท 4 อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลและยงยน อยในมตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดก าหนดเปาประสงคยทธศาสตร คอ การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมแบบบรณาการอยางมสวนรวมทกภาคสวน ซงม 3 กลยทธทส าคญ และ 6 ตวชวด โดยก าหนดใหการบรหารจดการน าเพอการเกษตรเปนปญหาทส าคญของจงหวด

กลยทธทส าคญทสอดคลองกบยทธศาสตรท 4 ประกอบดวย 1. สงเสรมและสรางความรวมมอการมสวนรวมในการอนรกษ ฟนฟและ

บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และพลงงานอยางยงยน 2. สงเสรมการบรหารจดการทรพยากรน าแบบบรณาการทกภาคสวนในการ

พฒนาจงหวดและคณภาพชวตทดของประชาชน 3. เสรมสรางขดความสามารถในการเตรยมความพรอม และเฝาระวงการ

เกดภยพบตทางธรรมชาตและสาธารณภย

ตวชวดทส าคญของยทธศาสตรท 4 ประกอบดวย 1. ปรมาณน าเกบกกเพมขนไมนอยกวา 4,000,000 ลกบาศกเมตรภายในป

2561 2. การอนรกษ ฟนฟและเพมพนทสเขยวไดไมนอยกวา 2,500 ไร ภายในป

2561 3. อตราการลดลงของพนทปาไมไมเกนรอยละ 4 ของจ านวนพนทปาไม

ทงหมดของจงหวด ภายในป 2561 4. ปรมาณขยะมลฝอยทสามารถน ากลบมาใชประโยชนไดเฉลยปละไมนอย

กวารอยละ 15 5. ลดอตราการสญเสยดานชวตและทรพยสนของผประสบภยไดรอยละ 15

ภายในป 2561 6. ลดคาใชจายดานพลงงานภาคครวเรอนลงรอยละ 20 ของครวเรอนทเขา

รวมโครงการ

22

ทงน กลยทธ/แนวทางการพฒนาจงหวด สอดคลองกบหวงโซคณคา (Value Chain) และปจจยสความส าเรจ ดงแผนภาพ

แผนภาพท 5 หวงโซคณคา การบรหารจดการน าเพอการเกษตร

ประชากรจงหวดอ านาจเจรญสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม จะเหนไดจากพนททงหมดของจงหวด 1,975,900 ไร เปนพนทถอครองเพอท าการเกษตร 1,255,238 ไร คดเปนรอยละ 63.5 ของพนททงจงหวด เมอพจารณาการใชประโยชนทดนของจงหวดอ านาจเจรญ พบวาในป 2555 เปนพนทนาขาว 1,115,303 ไร พชไร 108,282 ไร ไมผล ไมยนตน 81,945 ไร พชผก 641 ไร พนทเกษตรกรรมอน ๆ 146,991 ไร ทเหลอเปนพนทนอกการเกษตร 163,196 ไร และปาไม 359,427 ไร

แผนภมท 8 การใชประโยชนทดนจงหวดอ านาจเจรญ ป พ.ศ. 2555

ทมา : ส านกเศรษฐกจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

1,115,303 ไร (56.45%)

641 ไร(0.03%)

108,282 ไร(5.48%)

81,945 ไร(4.15%)

146,991 ไร(7.44%)

163,196 ไร(8.26%)

359,427 ไร (18.19%)

การใชประโยชนทดนจงหวดอ านาจเจรญ พ.ศ. 2555

นาขาวพชผกพชไรไมผล/ไมยนตนพนทเกษตรกรรมอนๆพนทนอกการเกษตรปาไม

23

จากการใชประโยชนทดนขางตนท าใหมองเหนถงปญหาทเกดขน เนองจากเกษตรกรสวนใหญตองอาศยน าฝนและน าจากแหลงน าธรรมชาตเปนหลกในการท าการเกษตร แตปจจบนจงหวดอ านาจเจรญประสบปญหาดานทรพยากรน า ท งภยแลงและอทกภยกอใหเกดความเสยหายและมผลกระทบตอเศรษฐกจโดยเฉพาะดานเกษตรกรรมและอตสาหกรรมทตองอาศยผลผลตทางการเกษตรเปนวตถดบ ในป 2554 ประชาชนประสบอทกภย 14,592 ครวเรอน จากครวเรอนทงหมด 100,257 ครวเรอน คดเปนรอยละ 14.6 พนทประสบภย 90,010 ไร ในป 2555 ประชาชนประสบภยแลง/ฝนทงชวง 23,679 ครวเรอน จากครวเรอนทงหมด 102,854 ครวเรอน คดเปนรอยละ 23.0 พนทประสบภย 175,885 ไร และในป 2556 ประชาชนประสบอทกภย 13,307 ครวเรอน จากครวเรอนทงหมด 104,743 ครวเรอน คดเปนรอยละ 12.7 พนทประสบภย 106,786 ไร

ดงนนแหลงน าเพอการเกษตรหรอการชลประทาน จงจ าเปนตองไดรบการพฒนาและปรบปรงระบบชลประทานเพมขน ซงปจจบนมพนทท าการเกษตรทไดรบปรมาณน าอยางเพยงพอหรอเปนพนทเขตชลประทาน 80,434 ไร คดเปนรอยละ 6.41 ของพนทถอครองท าการเกษตรทงหมด ซงจงหวดอ านาจเจรญมความตองการใชน าเพ อการเกษตร 248.29 ลานลกบาศกเมตรตอป แตปรมาณน าทสามารถกกเกบไดในป 2556 มปรมาณ 35.58 ลานลกบาศกเมตร โดยอางเกบน าสามารถกกเกบน าได 25.17 ลานลกบาศกเมตร ฝายคอนกรต 7.42 ลานลกบาศกเมตร และประตระบายน า 2.99 ลานลกบาศกเมตร ซงมปรมาณไมเพยงพอ ดงนนจ าเปนตองท าการพฒนาและปรบปรงแหลงน าและระบบชลประทานเพอใชกกเกบน าเพมขนอก 212.71 ลานลกบาศกเมตร

24

แผนภมท 9 ปรมาณการกกเกบน า จงหวดอ านาจเจรญ ป พ.ศ. 2556

ทมา : โครงการชลประทานอ านาจเจรญ

ตารางท 1 ความตองการใชน า ป พ.ศ. 2556

ทมา : โครงการชลประทานอ านาจเจรญ

ปจจบนจงหวดอ านาจเจรญมแหลงน าทงสน 133 แหง เปนอางเกบน าขนาดกลาง 5 แหง อางเกบน าขนาดเลก 34 แหง ฝายคอนกรต 75 แหง ท านบ 19 แหง สถานสบน าดวยไฟฟา 33 แหง ซงกรมชลประทานและหนวยงานทเกยวของในการบรหารจดการทรพยากรน าเพอการเกษตร ไดมการปรบปรงและพฒนาระบบกระจายน าในป 2556 ทกอ าเภอ ในพนท 47 ต าบล รวมอางเกบน า ฝาย สถานสบน าและแกมลง จ านวน 166 แหง

ความตองการใชน า (ลาน ลบ.ม./ป) น าเพออปโภค-บรโภค 10.44 น าเพอการเกษตร 248.29 น าเพอการอตสาหกรรม 0.95

รวม 259.69

25

แผนภมท 10 จ านวนแหลงกกเกบน าทไดรบการพฒนา ปรบปรง ป พ.ศ. 2552-2556

ทมา : โครงการชลประทานอ านาจเจรญ

นอกจากนจงหวดอ านาจเจรญรวมกบโครงการชลประทานอ านาจเจรญ และหนวยงานทเกยวของ ไดจดท าแผนการบรณาการการบรหารจดการน ารวมกนอยางตอเนอง อาท แผนบรณาการบรหารจดการน าสถานสบน าดวยไฟฟาบานหนองปลง สถานสบน าดวยไฟฟาบานโคกทาโพธ และกลมบรหารการใชน าอางเกบน าพทธอทยาน กลม 2 เปนตน รวมถงมกจกรรมสรางความมสวนรวมในการบรการจดการน า เชน การฝกอบรมเสรมสรางความเขมแขงของกลมผใชน าชลประทาน มการสรางเครอขายในรปคณะกรรมการ เชน คณะกรรมการจดการชลประทานโครงการฝายล าเซบาย โครงการอางเกบน าพทธอทยาน อางเกบน าหวยโพธ อางเกบน า รองน าซบ และกลมผใชน าสถานสบน าดวยไฟฟา เปนตน

ในการวเคราะหความสมพนธเพอก าหนดหวงโซคณคาและปจจยสความส าเรจทส าคญ พบวา จ านวนครวเรอนทประสบอทกภย พนทประสบอทกภย จ านวนครวเรอนทประสบภยแลง พนทประสบภยแลง การใชประโยชนทดน ปรมาณน าในอางเกบน า และปรมาณน าฝน เปนตวแปรทส าคญในการเลอกหวงโซมลคา จงมการก าหนดสมการความสมพนธของการบรหารจดการน าเพอการเกษตร ดงน

120144 149 155 166

0

50

100

150

200

2552 2553 2554 2555 2556

จ านวนแหลงกกเกบน าทไดรบการพฒนา ปรบปรงแหง

พ.ศ.

26

สมการความสมพนธตอการบรหารจดการน าเพอการเกษตร Y

“การบรหารจดการ

น า เพอการ

เกษตร”

X1 + X2 + X3 + X4 + X5 + X6 + X7

การบรหารจดการน าเพอการ เกษตร

จ านวนครว เรอน ทประสบอทกภย

พนทประ สบอทก-ภย

จ านวนครว เรอนทประสบภยแลง

พนทประ สบภยแลง

การใชประ โยชนทดน

ปรมาณน าในอางเกบน า

ปรมาณน าฝน

วเคราะหขอมลความสมพนธของจ านวนครวเรอนทประสบอทกภย และพนทประสบอทกภย จ านวนครวเรอนทประสบภยแลง และพนทประสบภยแลง ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความสมพนธจ านวนครวเรอนทประสบอทกภย และพนทประสบอทกภย เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางจ านวนครวเรอนทประสบอทกภย และพนทประสบอทกภยทมแนวโนมผนตามกน โดยสมการพนทประสบอทกภย y = 22,772x + 5,703.6 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 22,772x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงพนทประสบอทกภยดวยสมการเชงเสนท 0.4087 ในขณะทสมการจ านวนครวเรอนทประสบอทกภย y = 3,410.1x - 806.9 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 3,410.1x ซงมคาเปนบวกเชนเดยวกบสมการพนทประสบอทกภยดวยคา R2 = 0.2164 ในขณะทจ านวนครวเรอนทประสบภยแลง และพนทประสบภยแลงแนวโนมการเปลยนแปลงแปรผกผน โดยสมการพนทประสบภยแลง y = -46x+35,361 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -46x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงพนทประสบภยแลงดวยสมการเชงเสนท 9x10-7 ในขณะทสมการจ านวนครวเรอนทประสบภยแลง y = -4.6x + 4754.2 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -4.6x มคา R2 = 5x10-7

27

คาสมประสทธการตดสนใจ R2 ในการศกษาความสมพนธของการบรหารจดการน าเพอการเกษตรแสดงดงแผนภมท 11 พบวา R2 ของพนทประสบอทกภย เทากบ 0.4087 และ R2 ของจ านวนครวเรอนทประสบอทกภย เทากบ 0.2164 และR2 ของพนทประสบภยแลง เทากบ 9x10-7 และ R2 ของจ านวนครวเรอนทประสบภยแลง เทากบ 5x10-7 นนคอ การบรหารจดการน าเพอการเกษตร (ตวแปร Y) มความสมพนธกบพนทประสบอทกภย มากกวาจ านวนครวเรอนทประสบอทกภย พนทประสบภยแลง และจ านวนครวเรอน ทประสบภยแลง

แผนภมท 11 ความสมพนธทมแนวโนมผนตามกน: จ านวนครวเรอนทประสบอทกภย พนทประสบอทกภย จ านวนครวเรอนทประสบภยแลง และพนทประสบ

ภยแลง (ไร) ระหวางป พ.ศ. 2553 - 2557

y = 3410.1x - 806.9R² = 0.2164

y = 22772x + 5703.6R² = 0.4087

y = -4.6x + 4754.2R² = 5E-07

y = -46x + 35361R² = 9E-07

020,00040,00060,00080,000100,000120,000140,000160,000180,000200,000

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

2553 2554 2555 2556 2557

ครวเรอน

พ.ศ.

ครวเรอนทประสบอทกภย พนทประสบอทกภย ครวเรอนทประสบภยแลง

พนทประสบภยแลง เชงเสน (ครวเรอนทประสบอทกภย) เชงเสน (พนทประสบอทกภย)

เชงเสน (ครวเรอนทประสบภยแลง) เชงเสน (พนทประสบภยแลง)

ไร

28

วเคราะหขอมลความสมพนธของจ านวนพนทประสบอทกภย พนทประสบภยแลง และการใชประโยชนทดนดานการเกษตร ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการจ านวนพนทประสบอทกภย จ านวนพนทประสบภยแลง และการใชประโยชนทดนดานการเกษตร เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางพนทประสบอทกภย และการใชประโยชนทดนดานการเกษตร ทมแนวโนมผนตามกน โดยสมการพนทประสบอทกภย y = -16,958x + 48,220 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -16,958x และมคา R2

หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงพนทประสบอทกภยดวยสมการเชงเสนท 0.9316 ในขณะทสมการการใชประโยชนทดนดานการเกษตร y = -8,059.5x + 106 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -8059.5x ซงมคาเปนลบเชนเดยวกบสมการพนทประสบอทกภย ดวยคา R2 = 0.7271 แตจ านวนพนทประสบภยแลงมแนวโนมแปรผกผน โดยสมการพนทประสบภยแลง y = 87,828x – 116,950 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 87,828x และมคา R2 = 0.749

คาสมประสทธการตดสนใจ R2 ในการศกษาความสมพนธของการบรหารจดการน าเพอการเกษตรแสดงดงแผนภม พบวา R2 ของพนทประสบอทกภย เทากบ 0.9316 คา R2 ของพนทประสบภยแลง เทากบ 0.749 และคา R2 ของการใชประโยชนทดนดานการเกษตร เทากบ 0.7271 นนคอ การบรหารจดการน าเพอการเกษตร (ตวแปรY) มความสมพนธกบพนทประสบอทกภยมากกวาพนทประสบภยแลง และการใชประโยชนทดนดานการเกษตร

29

แผนภมท 12 ขอมลวเคราะหความสมพนธทมแนวโนมผนตามกน: พนทประสบอทกภย (ไร) พนทประสบภยแลง (ไร) และการใชประโยชนทดนดานการเกษตร (พนไร) ระหวางป พ.ศ. 2553 - 2555

วเคราะหขอมลความสมพนธของจ านวนพนทประสบอทกภย พนทประสบ ภยแลง และปรมาณน าฝน ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการจ านวนพนทประสบอทกภย พนทประสบภยแลง และปรมาณน าฝน เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางพนทประสบอทกภย และพนทประสบภยแลง โดยสมการพนทประสบอทกภย y = 8,388x + 48,823 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 8,388x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงพนทประสบอทกภยดวยสมการเชงเสนท 0.0213 ในขณะทสมการพนทประสบภยแลง y =1,979.5x + 55,989 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 1,979.5x และมคา R2 = 0.0004 แตปรมาณน าฝนมแนวโนมแปรผกผน โดยสมการปรมาณน าฝน y = -1,068x + 12,055 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -1,068x ดวยคา R2 = 0.3115

y = -16958x + 48220R² = 0.9316

y = -8059.5x + 1E+06R² = 0.7271

y = 87828x - 116950R² = 0.749

02004006008001,0001,2001,4001,6001,800

05,000

10,00015,00020,00025,00030,00035,00040,000

2553 2554 2555

พนไรไร

พ.ศ.

พนทประสบอทกภย การใชประโยชนทดนดานการเกษตร

พนทประสบภยแลง เชงเสน (พนทประสบอทกภย)

เชงเสน (การใชประโยชนทดนดานการเกษตร) เชงเสน (พนทประสบภยแลง)

30

คาสมประสทธการตดสนใจ R2 ในการศกษาความสมพนธของการบรหารจดการน าเพอการเกษตรแสดงดงแผนภาพ พบวา R2 ของปรมาณน าฝน เทากบ 0.3115 คา R2 ของพนทประสบอทกภย เทากบ 0.0213 และ R2 ของพนทประสบภยแลง เทากบ 0.0004 นนคอ การบรหารจดการน าเพอการเกษตร (ตวแปร Y) มความสมพนธกบปรมาณน าฝนมากกวาพนทประสบอทกภย และพนทประสบภยแลง

แผนภมท 13 ความสมพนธทมแนวโนมแปรผกผน: พนทประสบอทกภย(ไร) พนท ประสบภยแลง (ไร) และปรมาณน าฝน (มลลเมตร) ระหวางป พ.ศ. 2554 - 2556

วเคราะหขอมลความสมพนธของจ านวนพนทประสบอทกภย พนทประสบ ภยแลง และปรมาณน าในอางเกบน า ดวยปรมาณขอมลทมอย ท าใหก าหนดสมการความสมพนธไดเพยงสมการจ านวนพนทประสบอทกภย พนทประสบภยแลง และปรมาณน าในอางเกบน า เปนการอธบายแนวโนมการเปลยนแปลงตามกนระหวางพนทประสบอทกภย และพนทประสบภยแลง โดยสมการพนทประสบอทกภย y = 8,388x + 48,823 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 8,388x และมคา R2 หรอความสามารถในการอธบายการเปลยนแปลงพนทประสบ

y = 8388x + 48823R² = 0.0213

y = 1979.5x + 55989R² = 0.0004

y = -1068x + 12055R² = 0.3115

02,0004,0006,0008,00010,00012,00014,000

020,00040,00060,00080,000

100,000120,000140,000160,000180,000

2554 2555 2556

ไร

พ.ศ.

พนทประสบอทกภย พนทประสบภยแลง ปรมาณน าฝน

เชงเสน (พนทประสบอทกภย) เชงเสน (พนทประสบภยแลง) เชงเสน (ปรมาณน าฝน)

มลลเมตร

31

อทกภยดวยสมการเชงเสนท 0.0213 ในขณะทสมการพนทประสบภยแลง y =1,979.5x + 55,989 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนบวกท 1,979.5x และมคา R2 = 0.0004 แตปรมาณน าในอางเกบน ามแนวโนมแปรผกผน โดยสมการปรมาณน าในอางเกบน า y = -3.995x + 34.823 มคาสมประสทธของสมการมคาเปนลบท -3.995x ดวยคา R2 = 0.4946

คาสมประสทธการตดสนใจ R2 ในการศกษาความสมพนธของการบรหารจดการน าเพอการเกษตรแสดงดงแผนภาพ พบวา R2 ของปรมาณน าในอางเกบน า เทากบ 0.4946 คา R2 ของพนทประสบอทกภย เทากบ 0.0213 และ R2 ของพนทประสบภยแลง เทากบ 0.0004 นนคอ การบรหารจดการน าเพอการเกษตร (ตวแปรY) มความสมพนธกบปรมาณน าในอางเกบน ามากกวาพนทประสบอทกภย และพนทประสบภยแลง

แผนภมท 14 ความสมพนธทมแนวโนมแปรผกผน: จ านวนพนทประสบอทกภย พนท ประสบภยแลง และปรมาณน าในอางเกบน า

y = 8388x + 48823R² = 0.0213

y = 1979.5x + 55989R² = 0.0004

y = -3.995x + 34.823R² = 0.4946

0

10

20

30

40

020,00040,00060,00080,000

100,000120,000140,000160,000180,000

2554 2555 2556

ไร

พ.ศ.

พนทประสบอทกภย พนทประสบภยแลงปรมาณน าในอางเกบน า เชงเสน (พนทประสบอทกภย)เชงเสน (พนทประสบภยแลง) เชงเสน (ปรมาณน าในอางเกบน า)

ลาน ลบ.ม.

32

รายงานสถานการณการจดท าขอมลเชงพนทระดบจงหวดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมน เปนการรวบรวมประมวลขอมลทนาสนใจตาง ๆ ทเกยวของกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558–2561) และวเคราะหขอมลสถานการณ แนวโนมของยทธศาสตรตามแผนพฒนาจงหวดในประเดนท เกยวของกบทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม ดวยการน าขอมลสารสนเทศมาประกอบการก าหนดผลตภณฑทส าคญ และหวงโซคณคา และการคดวเคราะหความสมพนธระหวางประเดนยทศาสตรกบตวแปรทส าคญ ทจะน าไปสความส าเรจทเหมาะสมดวยขอมลสารสนเทศ รายงานนจงเปนการแสดงขอมลทส าคญ จ าเปนและเพยงพอตอการตดสนใจ ส าหรบการจดท าแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด 4 ป (พ.ศ. 2558–2561) ในมตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเชอมโยงยทธศาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 สยทธศาสตรเชงพนทของจงหวดและกลมจงหวด ซงในยทธศาสตรท 4 มประเดนยทธศาสตรทส าคญและประเดนปญหา คอ “การบรหารจดการน าเพอการเกษตร” มการใชรายงานสถตทางการระดบจงหวดดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประกอบไปดวย 1 สาขา คอสาขาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงมขอมลทตองจดเกบ 28 ชดขอมล โดยเปนชดขอมลทมการจดเกบปกต 21 ชดขอมล และเปนชดขอมลทตองจดเกบเพมเตม 7 ชดขอมล โดยมหนวยงานทรบผดชอบทส าคญ คอ ส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด โครงการชลประทานอ านาจเจรญ ส านกงานทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด และส านกงานพฒนาชมชนจงหวด