8085 mikroişlemci kaynak

BÖLÜM 10

İNTEL 8085 MİKROİŞLEMCİSİNİN

YAPISI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ

ELEKTRONİK-BİLGİSAYAR EĞİTİMİ

YAPISI

� Intel 1976’da gelişmiş bir 8080 mikroişlemcisi olan 8085’i piyasaya sürdü.

� Intel 8085 mikroişlemcisi, veri yolunun 8 bit genişliğinde olması ve aritmetik -mantık birimlerinin 8 bit üzerinde işlem yapmak için tasarlanması nedeni ile 8bit mikroişlemcidir.

1. İntel 8085 Mikroişlemcisinin Özellikleri

� 8085 mikroişlemcisi 40 bacaklı (pinli) çift hatlı� (DIP) entegre yapısındadır.

� +5V besleme gerilimi kullanır.

� 16 bitlik adres yoluna sahip olması nedeni ile, adreslenebilecek maksimum bellekbölgesi 64 KBayttır.

� 8085 Mikroişlemcisi, 3 MHz’lik tetikleme sinyali ile çalışırken, 8085-2mikroişlemcisi 5 MHz tetikleme sinyali ile çalışır.

Üretici firmalar : İNTEL, SİEMENS, AMD, vb.

Uygulanan yapım teknolojisi: NMOS

Bacak sayısı : 40 bacak (pin)

Besleme gerilimi : +5 V

Komut hızı : 8085A için 1.3 µS, 8085A-2 için 0.8 µS

Darbe üreticisi (saat) : Kristal osilatör veya RC devreli.


Darbe üreticisi (saat) : Kristal osilatör veya RC devreli.

Çalışma Frekansı : 3 MHz – 5 MHz

Seri Giriş-Çıkış bağlantılı : Seri veri girişi ve seri veri çıkışı mevcut.

Veri kelime uzunluğu : 8-bit

Komut uzunluğu : 8-bit

Adres yolu hat sayısı . 16

İntel 8085

1 40

2 39

3 38

X1

X2

Reset Out

SOD

SID

TRAP

VCC

RST 7.5

RST 6.5

INTR

RST 5.5

HOLD

HLDA

CLK (OUT)

RESET İN

READY

IO/M

S1 RD

VR

4 37

5 36

6 35

Intel 8085 mikroi şlemcisinde bulunan pinler ve entegrenin görünü şü

20 21

19 22

18 23

INTA

INTR

AD2

AD1

AD0

VSS

AD7

AD6

AD5

AD4

AD3

VR

ALE

S0

A9

A10

A11

A12

A13

A14

A15

A8

14 23

15 24

16 25

17 24

Intel 8085 mikroişlemcisinde bulunan pinler ve entegrenin görünüşü.

� 8085 mikroişlemcisinde bulunan pinler 6 grup altında incelenebilir:

1. Adres yolu,

2. Veri yolu,

3. Kontrol ve durum sinyalleri,

4. Besleme ve tetikleme sinyalleri,


4. Besleme ve tetikleme sinyalleri,

5. Harici durum belirleme sinyalleri ve kesmeler,

6. Seri veri giriş / çıkış terminalleri (portları).

� Tek yönlü Adres yolu (A8-A15) :� 16 hatlı adres yolu bulunur ve 64 KBayt’a kadar bellek bölgesi

adreslenebilir.

� Adres yolunun tek yönlü 8 hattı (A15-A8) adres bilgisinin yüksekdeğerlikli 8 bitini iletmek için kullanılır.

1. İntel 8085 Mikroişlemcisinin Pinlerin Fonskiyonları

� Paylaşımlı adres / veri yolu (AD0-AD7) :� AD0-AD7 olarak isimlendirilen çift yönlü bilgi iletebilen 8 hat, iki

amaç için kullanılır : Adres yolunun düşük değerlikli 8 bitini veyaverileri iletmek için.

� İki işlemin aynı hatları kullanabilmesini sağlamak için, hatlar;adres yolu ile veri yolu olarak zaman paylaşımlı olarak kullanılır.

� Kontrol ve durum sinyalleri :� Adres Lanch Yetkilendirme (Adress Lantch Enable – ALE) : AD0 ve AD7

hatlarındaki bilginin adres’mi yoksa veri mi olduğunu gösterir.

�ALE=1 ise AD0-AD7 hatlarında adres bilgisi vardır.

�ALE ucu genelde bir LATCH entegresinin yetkilendirme ucuna bağlanır.

� Okuma (Read - RD) : RD sinyali ile, seçilen giriş / çıkış elemanı veya bellekbölgesi okunur (Aktif low).

1. İntel 8085 Mikroişlemcisinin Özellikleri…

� Okuma (Read - RD) : RD sinyali ile, seçilen giriş / çıkış elemanı veya bellekbölgesi okunur (Aktif low).

� Yazma (Write - WR) : WR yazma sinyali; veri yolundaki bilginin belleğe veyagiriş / çıkış devresine kaydedilmesini sağlar (Aktif low).

� Giriş / Çıkış – Bellek (I/O-M): I/O-M çıkışı, Oku/Yaz işaretinin, bellek veya giriş-çıkış biriminden hangisine gönderileceğini belirler.

�IO/M=0 ise bellek işlemi, IO/M=1 ise G/Ç işlemi

�S0 ve S1 ile birlikte çalışır (Veri yolunda bulunan komutun özelliğinibelirtir).

� Besleme ve Tetikleme Sinyalleri

� X1, X2 Tetikleme sinyali girişleri : Mikroişlemci tetikleme palsi (saat)girişleridir. Bu uçlara kristal veya RL-RC devreler bağlanır. Bu uçlarabağlanan sinyalin frekansı, mikroişlemci içerisinde ikiye bölünür ve bunedenle bu uçlara 6 MHz (veya 10 MHz) bir sinyal uygulanır.


� CLK : Sistem saat sinyali çıkışı. Mikroişlemcili sistemde gerekli devrelereuygulanacak sistem saat sinyali çıkışıdır. ‘Clock’ sinyalinin periyodu, X1ve X2 giriş sinyali periyodunun 2 katıdır.

� Vcc Besleme girişi: +5V besleme girişi. 8085 mikroişlemcisi tek birbesleme ile çalışır.

� Vss (Şase): Besleme gerilimi toprak bağlantı ucu.

� Kesme Sinyalleri :

� Kesme sinyallerinin acil olarak cevap verilmesi gereken sinyalleri olduğudüşünülebilir.

� 8085’de programın çalışmasını durduran beş adet kesme sinyali bulunur.

�INTR – (Interrupt Request): Kesme isteğidir. Kesmeler arasında endüşük önceliğe sahiptir. 1 yapıldığında işlemci o an işlediği komutu


düşük önceliğe sahiptir. 1 yapıldığında işlemci o an işlediği komutubitirir ve kesme isteğine cevap verir.

�INTA: Kesme isteğinin kabul edildiği gösteren uçtur. Kabuledildiğinde Lojik 1 olur.

�RST 7.5 , RST 6.5 , RST 5.5

�TRAP

� Harici durum belirleme sinyalleri:� READY (RDY) : Bu uç çevre birimlerin veri transferi gerçekleştirmeye hazır olup

olmadıklarını göstermek için kullanılır.

�RDY=1 ise çevre birim (LCD,ADC v.b) hazır.

� HOLD : Bu uç çevre birimlerin veya diğer cihazların adres veya veri yolu kullanmaisteklerini gösterir.

HLD=1 olması kullanım isteğini gösterir.


�HLD=1 olması kullanım isteğini gösterir.

� HLDA Tutma bilgisi çıkışı: Tutma ucu (HOLD) için kabul sinyalidir.HOLDsinyalinin alınıp alınmadığını gösterir. HOLD sinyali alındıktan sonra Lojik ‘a düşer.

� RESET IN: Program sayacını ve diğer kaydedicileri başlangıç konumuna getirir.

� RESET OUT: Resetlemenin yapıldığını gösterir.

� Seri Giriş / Çıkış Uçları :8085’de seri bilgi giriş / çıkışına imkan tanıyan iki adetuç bulunmaktadır.

� SID - Seri veri girişi : SID girişinden gelen bilgi, RIM komutunun işlenmesiile akümülatöre yüklenir.

� SOD - Seri veri çıkışı : SOD çıkışı, SIM komutunun işlenmesi ileakümülatördeki verinin seri olarak çevre birimlerine iletilmesini sağlar.



A15-A8

LatchAD7-AD0 A7- A0

8085

ALE1 KB

Bellek

CS

A9- A0

A15- A10Çip seçim

devresi

D7- D0IO/MRDWR

WRRD

Bir bellek bağlantısı

� 8085 mikroişlemcisinde bulunan birimler genel olarak beş grup altındaincelenebilir .� Aritmetik - Mantık birimi (ALU)� Kaydedici dizisi� Zamanlama ve kontrol birimi� Komut kaydedici ve komut kod çözücü devreleri� Kesme ve seri giriş / çıkış kontrolü devreleri

2. İntel 8085 Mikroi şlemcisi İç Yapısı

Komut Kaydedici

ve Komut Kod çözücü

Zamanlama ve Kontrol Birimi

Kaydediciler Dizisi

Kesme ve Seri G / Ç Kontrolü Birimi

Aritmetik Mantık Birimi

Veri Yolu

Kontrol Yolu

Adres Yolu

2. İntel 8085 Mikroi şlemcisi İç Yapısı…

Seri G / Ç Kontrolü

8 Bit Dahili Veri Yolu

Akümülatör (8)

Geçici Kaydedici (8)

Durum Kaydedici (5)

Komut Kaydedici

B (8) kaydedicisi

C (8) kaydedicisi

D (8) kaydedicisi

E (8) kaydedicisi

H (8) L (8)

Ka yd e d i c i

Kesme Kontrolü

INTR

INTA

RST 5.5

RST 6.5

RST 7.5

TRAP

8 Bit dahili veri yolu

SID

SOD

Adres Yolu (A15 – A8)

Aritmetik Mantık Birimi

(8)

Komut Kod Çözücüsü

Zamanlama ve Kontrol Birimi

H (8) kaydedicisi

L (8) kaydedicisi

Yığın Gösterici (16)

Program Sayıcı (16)

Arttırma / Eksiltme Kaydedicisi (16)

Adres Tamponu (16)

i

D i z i s i

Veri/adres tamponu

Güç kaynağı +5v

GND

X1 X2 Saat üreteci

kontrol durum DMA Reset

READY RD WR

ALE

S0

S1 HOLD

HLDA CLK OUT IN

OUT

IO/M

Adres Yolu (A7 – A0)

8085 mikroişlemcisi işlevsel blok şeması.

� ALU� ikili sayı ‘1’ artırabilir, ‘1’ eksiltebilir� iki adet 8-bitlik sayı üzerinde VE, VEYA, ÖZEL VEYA, toplama, çıkarma,

karşılaştırma işlemleri yapılabilir.

� Akümülatör, geçici kaydediciler, durum kaydedicisi ve onluğa ayarlamadevreleri aritmetik - mantık birimi ile ilgili devreler olarak isimlendirilir.

2.1. Aritmetik - Mantık Birimi İle İlgili Devreler

� Akümülatör: ALU tarafından üzerinde işlem yapılacak sayıları tutan vegerçekleştirilen bir işlemin sonucunu saklayan 8-bitlik özel bir kaydedicidir.� Örnek: ‘ADD B’

� Onluğa Ayarlama Devresi� BCD toplama veya çıkarma işleminde, akümülatörü onluğa ayarlama

devresi kullanılır. BCD formunda yapılan toplama işleminde toplam 9’danbüyükse, sonuca +6 sayısı eklenerek düzeltme yapılır.

� Durum Kaydedicisi� Aritmetik veya mantık komutları ile durum kaydedicisinde bulunan beş durum bayrağı

işlem sonucunda oluşan durumları belirtmek üzere ‘1’ veya ‘0’ yapılır.

� Elde bayrak biti (Carry flag - CY) : Aritmetik bir işlem sonucunda elde oluşmasıdurumunda ‘CY’ bayrağı ‘1’ yapılırken, elde oluşmazsa ‘0’ yapılır.

� Eşitlik bayrak biti (Parity flag - P): Akümülatörün içindeki sayıda bulunan birlertoplamı çift ise ‘1’ yapılırken, ‘1’ değerlerinin sayısı tek ise ‘0’ yapılır.

2.1. Aritmetik - Mantık Birimi İle İlgili Devreler

toplamı çift ise ‘1’ yapılırken, ‘1’ değerlerinin sayısı tek ise ‘0’ yapılır.

� Yardımcı elde bayrak biti (AC) : Akümülatörde işlenen bilginin 3. bitinden eldedeğeri oluşursa ‘1’ yapılır. Bu bayrak BCD toplama veya çıkarma yapılırken, onluğaayarlama işleminin yapılması gerektiğini belirtmek için kullanılır.

� Sıfır (0) bayrak biti (Zero flag - Z) : Yürütülen bir komut sonunda, işleneninbulunduğu akümülatördeki veya bir kaydedicideki sayı ‘0’ olursa, ‘1’ yapılır.

� Işaret bayrağı biti (Sign flag - S): Akümülatörün 7 nolu bitinin bir kopyasıdır. 8 bitlikişaretli sayılarla çalışırken, en büyük değerlikli bit olan D7 işaret biti olarak kullanılır.

S Z - AC - P - CY

D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0

� Intel 8085 mikroişlemcisinde 10 adet kaydedici bulunur . Bu kaydedicilerden bir kısmıprogramcı tarafından kullanılabilecek şekilde genel amaçlı iken, bir kısmı yalnızcamikroişlemci tarafından programların işlenmesi sırasında kullanılır.

2.2. Kaydediciler Dizisi

Akümülatör A (8) Durum Kaydedici (8) B (8) C (8)

D (8) E (8) D (8) E (8)

H (8) L (8)

Yığın Gösterici (SP) (16)

Program S ayıcı (16)

Veri Yolu Adres Yolu

8 Hat

16 Hat

İki Yönlü Hatlar Tek Yönlü Hatlar

� Kaydedici Çiftleri : 8085 mikroişlemcisi, 6 tane 8 bitlik genel amaçlı kaydediciyesahiptir: B, C, D, E, H ve L kaydedicileri.� B ile C, D ile E ve H ile L kaydedicileri çiftler oluşturacak ve 16 bitlik işlemlerde

kullanılabilecek şekilde biçimlendirilebilir.� BC, DE ve HL kaydedicileri bazen ‘yaz-boz kaydedicileri’ olarak adlandırılır.

� Yığın Göstericisi (SP): Yığın göstericisi, alt programlara geri dönüş adresinisaklamak için kullanılan yığın bölgesini gösteren16 bitlik bir kaydedicidir.

2.2. Kaydediciler Dizisi2.

İnte

l 808

5 M

ikro

işle

mci

si İç

Yap

ısı

saklamak için kullanılan yığın bölgesini gösteren16 bitlik bir kaydedicidir.

� Program Sayıcı (PC): Mikroişlemci tarafından okunmakta veya yazılmakta olan bellekbölgesi adresini saklar. Program sayıcının içeriği, işlenen her komuttan sonrabellekteki bir sonraki komut veya verinin yerini gösterecek şekilde otomatik olarak ‘1’artırılır.

� Adres Tamponu : Adres tamponu kısmı iki işlev görür: Program sayıcıdan, yığıngöstericiden veya 16 bitlik kaydedici çiftlerinin birisinden gönderilecek adresin seçiminiyapmak ve seçilen adresin adres hatlarında gerekli süre boyunca tutulmasınısağlamak.

2. İn

tel 8

085

Mik

roiş

lem

cisi

İç Y

apıs

ı

� Zamanlama ve kontrol biriminde bulunan devreler yardımı ile, tümmikroişlemci işlemlerinin senkronizesi sağlanır ve mikroişlemci ileçevrebirimleri arasında iletişim için gerekli kontrol sinyalleri üretilir.

� Mikroişlemcinin çevre birimleri ile birlikte çalışmasını sağlayacak ‘CLK OUT’,‘READY’, ‘ALE’, ‘HOLD’, ‘HLDA’, ‘Reset İn’, ‘Reset Out’ sinyalleri ile birlikte,veri yolu üzerindeki verinin şeklini gösteren ‘RD’ - WR sinyalleri ve komut ile

2.3. Zamanlama ve Kontrol Birimi

veri yolu üzerindeki verinin şeklini gösteren ‘RD’ - WR sinyalleri ve komut ilegerçekleştirilen işlemin türünü belirten S1 – S2 girişleri, zamanlama vekontrol birimi içerisinde yer alır.

� Kontrol birimi, X1 ve X2 girişlerine bağlanan kristal ile çalışır.

� Komut kaydedici ve komut kod çözücüsü, komutun yorumlanması ve yapılanişlemin belirlenmesinde önemli bir yere sahiptir.

� Bir komut bellekten okunduğu zaman, veri yolu üzerindeki bilgi komutkaydedicisine yüklenir.

� Yüklenen bilgi, mikroişlemci tarafından yorumlanıp, komut ile gerçekleştirilmesigerekli işlem bitirilinceye kadar komut kaydedicisinde tutulur.

2.4. Komut Kaydedici ve Komut Kod Çözücüsü

� Komut kod çözücü devre; komut kaydedicisinde tutulan komutu yorumlar vekomut ile yapılması gerekli işlemleri sıralayarak, işlemlerin yapılmasınısağlayacak uygun sinyalleri üretir.

� Mikroişlemcinin harici durum sinyalleri / kesmeleri ile uyumlu çalışması,kesme kontrolü devreleri üzerinden mikroişlemcinin ilgili birimlerine iletilir.8085 mikroişlemcisinde, beş adet kesme girişi ve bir adet kesme bilgisi çıkışıbulunur.

� 8085 mikroişlemcisinin çevre birimleri ile bilgi paylaşımını sağlayan seri bilgigirişi (SID) ve seri veri çıkışı (SOD) sinyalleri, seri giriş / çıkış kontrolü

2.5. Kesme ve Seri Giri ş / Çıkış Kontrolü Devreleri

girişi (SID) ve seri veri çıkışı (SOD) sinyalleri, seri giriş / çıkış kontrolüdevresinden gönderilir. Mikroişlemcinin çevre birimleri ile haberleşmesinisağlayan portlar ve harici olarak eklenen tamponlar, seri giriş / çıkış kontrolüdevreleri içerisinde değerlendirilir.

� 8085 Mikroişlemcisi komut setinde 74 komut bulunmaktadır.

� Bir komuta ait tüm parçaların bellekten okunması ve komutun gerektirdiği tümişlemlerin gerçekleştirilmesi için geçen zaman, ‘komut saykılı’ olarakisimlendirilir.

� Komut saykılı birçok işlemden oluşabilir. Komut saykılı sırasındagerçekleştirilen işlemlerin her birisi ‘makine saykılı’ olarak adlandırılır. Bir

3. Intel 8085 Mikroi şlemcisi Komut Saykılı, Makine Saykılı veSistem Saykılı

gerçekleştirilen işlemlerin her birisi ‘makine saykılı’ olarak adlandırılır. Birkomut saykılı, bir veya birkaç makine saykılından meydana gelebilir. Makinesaykılına örnek olarak; bellek oku, bellek yaz, iş kodu al, G/Ç terminali oku,G/Ç terminali yaz, vb. işlemlerin yapılması verilebilir.

� Bir makina saykılı sırasında gerçekleştirilen her hangi bir işlem, birkaçaşamada gerçekleştirilir. İşlemin özelliğine göre, gerçekleştirilmeaşamalarının sayısı değişir. Her bir aşama, bir sistem saykılı sırasındagerçekleştirilir. ‘Sistem saykılı’ sistemin çalışma hızını belirten tetiklemesinyali frekansı ile (sistem saat saykılı) belirlenir.

� Her hangi bir komutun işlenmesinde ilk işlem, işkodunun alınmasıdır (Opcodefetch). Bir komutun işlenmesine başlamadan önce, işkodunu temsil edenbilginin bulunduğu bellek bölgesi veya kaydediciden alınması gerekir.

3.1. İşkodu Alma Makine Saykılı

Dahili Veri Yolu

Veri Yolu

Bellek

4F

�MOV C, A komutu ile (4F) oluşanolaylar�İşkodunun bulunduğu bellek adresi, PCtarafından adres yoluna yerleştirilir.

Aritmetik /

Mantık Birimi

Komut

Kod Çözücü

Kontrol Birimi

B C

D E

Program Sayıcı

H L Yığın

Gösterici

4F

2005 Adres Yolu

2005

2000

2004 2005

RD 4F

İşkodu alma işleminde oluşan olaylar

tarafından adres yoluna yerleştirilir.�Komutun işkodunu temsil eden makinekodu (4FH) bulunduğu yerden okunur�Okuma işlemine, ‘RD’ sinyali ile yetkiverilir.�Okunan bilginin işkodu olduğu, durumsinyallerinin değerleri belirtilir. IO/ = 0olması durumu; işlemin bellek ile ilgiliolduğunu ve S1=S0=1 olması durumu;işkodu alma işlemi olduğunu belirtir000

T1

İşkodu Alma

CLK

T2 T3 T4

A15

A8

AD

2016 Yüksek Değerli Bellek Adresi Belirlenmemiş

Düşük Değerli Bellek Adresi

3.1. İşkodu Alma Makine Saykılı…

AD7

AD0 0516 4F15 İşkodu

ALE

IO/M

RD

Durum IO / M = 0, S0 = 1, S1 = 1 İşkodu Alma

Bellekten mikroişlemciye bilgi aktarımı işleminin zaman diyagramı.

� İşkodu alma işleminin T1 sistem saykılı sırasında bellek adresinin yüksek değerli kısmı(20H) AD8-AD15 nolu adres hatlarına yerleştirilirken, bellek adresinin düşük değerlikısmı AD0-AD7 nolu adres hatlarına yerleştirilir. ALE sinyali; lojik ‘1’ değerini alırken(A0-A7 hatlarının adres hattı olduğunu belirtir), IO/ sinyali, işlemin bellekle ilişkili birişlem olduğunu belirtmek için lojik ‘0’ değerini alır.

� T2 sistem saykılı sırasında RD kontrol sinyali lojik ‘0’ değerine sahiptir ve bu sinyalbellek entegresini yetkilendirir. Bellek entegresinin yetkilenmesi ile, komut kodu (4F)

3.1. İşkodu Alma Makine Saykılı…

RDRDRDRDRDRD

bellek entegresini yetkilendirir. Bellek entegresinin yetkilenmesi ile, komut kodu (4F)AD0-AD7 nolu adres hatlarına yerleştirilir ve mikroişlemciye aktarılır. Diğer bir deyişle;RD=0 sinyali, 4F değerinin veri yoluna (AD0-AD7) yerleştirilmesini sağlar.

� RD=1 olduğu T3 sistem saykılı anında, veri yolu yüksek empedans durumuna geçer.

� T4 sistem saykılı sırasında, (4F)16 makine kodu komut çözücü tarafından çözülür veakümülatörün içeriği C kaydedicisine kopyalanır. T4 anında, işkodu alma işlemi bitirilir.

� Kesme; mikroişlemcili sistemlerde rasgele oluşan giriş sinyalleriyle uğraşmakiçin bir yoldur.

� 8085A mikroişlemcisinde beş adet kesme sinyali bulunmaktadır : INTR, RST5.5, RST 6.5, RST 7.5 ve TRAP.

� INTR girişi : Bir sıfırlama işleminden sonra INTR girişi yetkisiz kılınır. INTR

4. İntel 8085A Mikroi şlemcilerinde Bulunan Kesmeler

� INTR girişi : Bir sıfırlama işleminden sonra INTR girişi yetkisiz kılınır. INTRgirişini yetkilendirmek için ‘EI’ komutunun yürütülmesi gerekir. Her komutçevriminin sonunda, 8085 mikroişlemcisi kesmelerinin yetkilendirilip-yetkilendirilmediği ve bir INTR kesmesi istenip istenmediği kontrol edilir. Bu ikikoşul yerine getirilmişse, 8085 kesmeleri yetkisiz kılınır ve bir kesme alındısinyali (INTA) gönderilir.

� 8085 mikroişlemcilerine esneklik kazandırmak ve gerçekleştirilecek işlemegöre uygun komutu kullanabilme imkanı sağlamak amacıyla, 5 farklıadresleme yöntemi kullanılmaktadır.

i. İvedi adresleme yöntemi (Immediate Addressing),

ii. Doğrudan adresleme yöntemi (Direct Addressing),

5.İntel 8085 Mikroi şlemcilerinde Kullanılan Adresleme Yöntemleri

ii. Doğrudan adresleme yöntemi (Direct Addressing),

iii. Kaydedici adresleme yöntemi (Register adressing),

iv. Kaydedici dolaylı adresleme yöntemi (Register İndirect Adressing),

v. İmalı adresleme yöntemi (Implied Addressing).

� 8085 mikroişlemcisi tarafından desteklenen ilk adresleme yöntemi olan ivediadresleme yöntemi, verilerin işlenmesinde kullanılan bir yöntemdir ve işlemlerin hızlıyapılmasını sağlar. Üç grup işlem, ivedi adresleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilir

� İvedi adresleme yöntemini kullanan komutlar bellekte 2 veya 3 Bayt’lık yer kaplar.

5.1. İvedi Adresleme Yöntemi

Komut Komutun İşlevi

MVI A, veri : Komut ile verilen bir byte uzunluğundaki veri akümülatöre yüklenir.

LXI B, veri : Komut ile verilen 2 bayt’lık veri, B ve C kaydedici çiftine yüklenir.

ADI veri : Komut ile verilen bir bayt’lık sayı akümülatör’deki sayıya eklenir. ADI, ACI, SUI, SBI, ANI, XRI, ORI, CPI Komutları aynı şekilde kullanılır.

İvedi adresleme yöntemini kullanan komutlar

� Üzerinde işlem yapılacak adresin / birimin doğrudan komut ile verildiği adreslemeyöntemidir.

5.2. Doğrudan Adresleme Yöntemi

Komut Komutun İşlevi

LDA, bellek : Bellekte bulunan veriyi akümülatör’e yükler.

LHLD, bellek : Bellekte bulunan veriyi HL kaydedicisine kopyalar.

STA, bellek : Akümülatör’deki veriyi belleğe aktarır.

SHLD, bellek : HL kaydedici çiftindeki veriyi belleğe kopyalar.

IN / OUT Port : Giriş / çıkış terminallerinden veri iletişimi yapar.

XRA bellek Akümülatör ve bellekteki veriler arasında ‘özel veya’ işlemini uygular.

ORA bellek Akümülatör ve bellekteki veriyi ‘veya’ işlemine tabii tutar.

CMP bellek Akümülatör ile bellekteki verileri karşılaştırır.

CALL ADR Belirtilen adrese dallanır.

Doğrudan adresleme yöntemi kullanan komutlar.

� Kaydedici adresleme yöntemi, kaydediciler ve akümülatör arası veri transferiile artırma ve eksiltme işlemleri ile bazı özel işlemlerde kullanılır.

� Kaydedici adresleme yöntemi hızlı çalışmayı sağlar ve kaydedici adreslemeyöntemi ile yazılan komut, bellekte yalnızca bir bellek bölgesi yer kaplar.

5.3. Kaydedici Adresleme Yöntemi

İşlem Türü Örnek Komut Yapılan İşlemİşlem Türü Örnek Komut Yapılan İşlem

Veri aktarımı MOV A, B (B)→(A)Toplama ADD B (B)+(A) →AÇıkarma SUB B (A)-(B) →ABir Artırma INR B (B)+1 →BBir Eksiltme DCR B (B)-1 →BKaydedici Çiftini 1 Artırma INX B ((BC)+1→BC)Kaydedici Çiftini 1Eksiltme DCX B ((BC)-1 →BC)Kaydedici-Akümülatör Arası Mantıksal İşlemler

AND B XRA B

CMP B ORA B

� Dolaylı adresleme yöntemini kullanan komutlarda, önce bir kaydedici çifti veya bellekbölgesi okunur ve okunan değerin belirttiği bellek bölgesindeki veri üzerinde işlemyapılır.

� Bu durumda, işlem yapılacak bir verinin bulunduğu veya verinin gönderileceği adresdolaylı yoldan gösterilmek suretiyle gerekli işlem yürütüldüğü iki farklı dolaylıadresleme yöntemi oluşur:� Kaydedici dolaylı adresleme yöntemi : Bu yöntemde, işlem yapılacak verinin

bulunduğu veya gönderileceği bellek bölgesi adresi, kaydedicilerde (B-C, D-E

5.4. Dolaylı Adresleme Yöntemi

bulunduğu veya gönderileceği bellek bölgesi adresi, kaydedicilerde (B-C, D-Eveya H-L kaydedici çiftleri) bulunur. 8085 mikroişlemcisinde, bellek bölgelerinibelirmek için genelde HL kaydedici çifti kullanılır.

� Bellek dolaylı adresleme yöntemi : Bu yöntemde işlem yapılacak verininbulunduğu adres bir başka bellek bölgesinde kayıtlıdır. Bu bölgenin gösterdiğiadres kullanılarak veriye ulaşılır. Bu adresleme yöntemi daha çok, veri listelemeve dosya formatlama uygulamaları için kullanışlıdır.

� Örneğin; MOV M, A komutu ile; daha önceden HL kaydedicisine kayıtlı bulunanbulunan bellek bölgesine Akümülatörün içeriği kopyalanır. Daha öncedenyüklenen HL kaydedici çiftine bilgi yüklenirken, adresin yüksek değerli kısmı ‘H’kaydedicisinde düşük değerli kısmı ise ‘L’ kaydedicisinde bulunur.

5.4. Dolaylı Adresleme Yöntemi

İşlem Türü Örnek Komut Yapılan İşlem

Veri aktarımı MOV A, B (B)→(A)

→Toplama ADD B (B)+(A) →A

Çıkarma SUB B (A)-(B) →A

Bir Artırma INR B (B)+1 →B

Bir Eksiltme DCR B (B)-1 →B

Kaydedici Çiftini 1 Artırma INX B ((BC)+1→BC)

Kaydedici Çiftini 1Eksiltme DCX B ((BC)-1 →BC)

Kaydedici-Akümülatör Arası Mantıksal İşlemler

AND B XRA BCMP B ORA B

Kaydedici adresleme yöntemini kullanan komutlar

� İmalı adresleme yönteminde; üzerinde işlem yapılacak kaydedici ima edilir.İmalı adreslem yöntemini kullanan komutlar ile; işlenen kısmında belirtilen(ima edilen) kaydediciyi belirtmeye gerek yoktur.

� Örneğin ; CMC (Complement Carry Flag) komutu ile durum kaydedicisindekiC bayrağının tersi alınır.

5.5. İmalı Adresleme Yöntemi

� Aynı şekilde; CMA (Complement Accumulator) komutu ile akümülatörüniçeriğinin tersi (tümleyeni) alınır.

8085 mikroişlemci kaynak

Documents