7.2 การประสานประโยชน์
TRANSCRIPT
การประสานประโยชน หมายถง การรวมมอกนเพอรกษาและปกปองผลประโยชนของตนและเปนการระงบกรณความขดแยงทมาจากการแขงขนทางการเมองและเศรษฐกจระหวางประเทศ การประสานประโยชนมความสาคญทงทางดานการเมอง การทหาร การคา และการทต อยางไรกตามแมจะมการประสานประโยชน แตกยงมการแขงขน ความขดแยง และสงครามอย ดงนนสงคมโลกจงมความจาเปนทจะตองใหการสนบสนน และปรบปรงวธการประสานประโยชนระหวางประเทศใหมากยงขน ทงในปจจบนและอนาคต
ผลดของความรวมมอระหวางประเทศ
กอใหเกดความรวมมอระหวางประเทศกอใหเกดสนตภาพและความเปนธรรม เกดการชวยเหลอ พงพาอาศยซงกนและกนทงทางดานเศรษฐกจ การคา การแลกเปลยนวตถดบ เงนลงทน เทคโนโลยตาง ๆ มากขน
ผลเสยของการรวมมอระหวางประเทศ
อาจกอใหเกดการกดกน นาไปสความขดแยงระหวางกลมได
องคการสนนบาตชาต • ประธานาธบดวดโรว วลสน เสนอแนวคดทจะปองกนมใหเกดสงคราม
รายแรงทจะทาลายลางประชาชาตขนอก โดยใหสถาปนาองคการ
สนนบาตชาตขน
สมาชกภาพ ประเทศทเปนฝายชนะสงครามโลกครงท 1 ทกประเทศไดรวมลงนามในสนธสญญาสนตภาพจะเปนสมาชกขององคการสนนบาตชาตโดยอตโนมต ประเทศทเปนฝายแพสงครามมสทธเขาเปนสมาชกขององคการนได แตตองปฏบตตามสนธสญญาสนตภาพใหเรยบรอยเสยกอน สวนประเทศอนๆ จะเขามาเปนสมาชกไดเมอไดรบความเหนชอบจากการออกเสยงสองในสามของประเทศสมาชกสวนสหรฐอเมรกาแมจะเปนผ รเรมองคการนกไมไดเปนสมาชก เนองจากสาครองเกรสของสหรฐอเมรกาไมยอมใหสตยาบน องคการนประชมครงแรก ณ นครเจนวา ประเทศสวสเซอรแลนด ในค.ศ. 1920
หลกการ
• รวมมอกนรกษาความปลอดภยและความมนคงระหวางประเทศ
• เปนองคกรกลางในการตดสนชขาดกรณพพาทระหวางประเทศ
• รวมมอกนดาเนนการลดกาลงอาวธยทโธปกรณ
• สงเสรมความรวมมอระหวางประเทศ เพอเปดความสมพนธทางการทต
วตถประสงค จดประสงคสาคญทสดขององคการสนนบาตชาต คอ
การดารงสนตภาพและปองกนสงครามในอนาคต ประเทศสมาชกตางให
สตยาบนทจะเคารพเอกราช และบรณภาพแหง อาณาเขตของประเทศตาง ๆ
และในกรณทประเทศสมาชกใดถกรกรานทงทางดานเศรษฐกจหรอกาลงทหาร
ตองเปนหนาทของประเทศสมาชกอนในการรวมมอกนตอตานผ รกราน
การดาเนนงาน ม 5 สวนคอ
• สมชชา ทประชมใหญขององคการประกอบดวยผแทนของประเทศสมาชกทงหมด
กลาวคอ ประเทศสมาชกแตละประเทศจะสงผแทนไปประจาไดประเทศละ 3 คน
เปนอยางมาก แตการออกเสยงแตละประเทศลงคะแนนได 1 เสยง มวาระการ
ประชมปละครง
• คณะมนตร เปนผบรหารองคกร ประกอบดวยสมาชกประเภทถาวร 4 ประเทศคอ
ฝรงเศส องกฤษ อตาล และญป น และสมาชกไมถาวร ทมาจากการเลอกตงอก 4
ประเทศ โดยประชมกนปละครง
• สานกงานเลขาธการ ไดรบการรบเลอกจากคณะมนตร
• คณะกรรมการ ทาหนาทเกยวกบกจการทางดานเศรษฐกจและสงคม
• ศาลยตธรรมระหวางประเทศ ทาหนาทเกยวกบกฎหมายระหวางประเทศในการ
พจารณาคดตางๆ ระหวางพรมแดน ประกอบดวยผพพากษา 15 คน
ผลงานขององคการสนนบาตชาต การปฏบตงานขององคการสนนบาตชาตใน
ฐานะองคการระหวางประเทศอาจนบไดวาลมเหลวแมไดทาการแกไขปญหาขอ
ขดแยงไดสาเรจอยบางแตสวนใหญเปน ปญหาทไมคอยมผลกระทบตอสงคมโลกและ
เปนปญหาทชาตมหาอานาจไมไดเกยวของโดยตรงผลงานขององคการสนนบาตชาต
ทประสบความสาเรจ เชน กรณหมเกาะโอลนด (Aland Islands) ทสวเดนและ
ฟนแลนดตางแยงชงกนจะเขาครอบครองใน ค.ศ. 1917 สวเดนถอโอกาสสงกองทหาร
เขาไปยดหมเกาะน แตถกกองทพเยอรมนซงสนบสนนขบวนการกชาตของฟนแลนด
ขบไล ภายหลงสงครามโลกครงท 1 จงมการเสนอปญหานใหองคการสนนบาตชาต
พจารณาตดสนใหมอบหมเกาะโอลนดอยภายใตอานาจอธปไตยของฟนแลนด แต
ตองเปนดนแดนปลอดทหารและมสถานภาพกงอสระผลงานขององคการสนนบาต
ชาตทไมประสบความสาเรจ เชนเหตการณรนแรงทเกาะคอรฟ(Corfu Incident)
ใน ค.ศ. 1923 อตาลใชกาลงเขายดครองเกาะคอรฟของกรซ เพอบบบงคบรฐบาลกรซใหชดใช
คาเสยหายกรณ ฆาตกรรมนายพลอตาล เหตการณนทาทายความมประสทธภาพของการ
ประกนความมนคงรวมกนขององคการสนนบาตชาตซงองคการสนนบาตชาต ไมสามารถยบยง
หรอลงโทษอตาลได ทง ๆ ทกรซและอตาลตางกเปนสมาชกขององคการสนนบาตชาต
เหตการณญป นรกรานแควนแมนจเรยของจน ในค.ศ. 1931 องคการสนนบาตชาตกไมสามารถ
ใชมาตรการใดลงโทษญป นได วกฤตการณระหวางประเทศทแสดงถงความลมเหลวขององคการ
สนนบาตชาตทชดเจนทสด คอ สงครามอะบสซเนย (Abyssinian War) ทอตาลสง กองทพบกอะบสซเนยโดยไมประกาศสงครามเมอ ค.ศ.1935และสามารถยดกรง
แอดดสอาบาบาไดในค.ศ. 1936 ซงสมชชาขององคการสนนบาตชาตไดลงมตประณามอตาล
วาปนฝายรกรานอตาลจงตอบโตองคการสนนบาตชาตดวยการลาออกจากการเปนสมาชก
องคการสนนบาตชาตใน ค.ศ. 1937
จดออนขององคการสนนบาตชาตแมองคการสนนบาตชาตจะไดปฏบตภารกจสาเรจในชวงตน ๆ หลายกรณ แตตอมากคลายความศกดสทธลง ซงนาจะมสาเหตมาจากองคประกอบตาง ๆ ดงน 1. การทประเทศมหาอานาจทยงใหญไมไดเปนสมาชก ทาใหกฎขอบงคบขององคการสนนบาตชาตบงคบใชไดผลกเฉพาะกบประเทศสมาชก ทไมคอยมอานาจและบทบาทมากนก ไมมผลบงคบประเทศมหาอานาจทยงใหญ 2. ประเทศมหาอานาจโจมตประเทศอน มหาอานาจหลายประเทศไดแสดงความ กาวราวรกรานประเทศอนเสยเอง ไดแก ฝรงเศสและเบลเยยมเขายดครอง เหมองถานหนในแควนรห ซงเปรยบเสมอนเสนโลหตใหญของเยอรมน เยอรมนนตอบโตดวยการนดหยดงานทวประเทศการทประเทศตางๆไมไดให ความรวมมอในการดาเนนงาน ขององคการสนนบาตชาต ซงมจดหมายทจะนา สนตภาพมาสมนษยชาต ทาใหการดาเนนงานขององคการนไมประสบผลสาเรจ
องคการสหประชาชาต ( The United Nations )
• นายกรฐมนตรเซอรวนสตน เชอรชลลแหงองกฤษ และประธานาธบดแฟรงกล
นแหงสหรฐอเมรกา ไดรวมกนประกาศกฏบตรแอตแลนตกเพอแสวงหาหลกปฏบต
ในการรกษาสนตภาพของโลก ตอมาประเทศตางๆรวม26 ไดใหรบคารบรองตอกฎบตรแอตแลนตก ซงมสหรฐอเมรกา องกฤษ สหภาพโซเวยต และจนเปนผ นา
และคารบรองเหลานไดกลายมาเปนองคการหลกแหงควารวมมอระหวางประเทศ
ทจะรกษาสนตภาพของโลก โดยไดกอตงเปนองคกรระหวางประเทศ เรยกวา
องคการสหประชาชาต
สมาชกภาพ
1. ประเภทของสมาชก ม 2 ประเภท คอ
- สมาชกดงเดม ไดแก รฐซงเขารวมประชมองคกรคการสหประชาชาตและรวมกนลงนามในกฏบตรสหประชาชาต
- สมาชกทเขามาภายหลง ไดแก ประเทศทมคณสมบตตมทไดกาหนดไวในกฎบตรสหประชาชาต และสมครเขามาเปนสมาชกภายหลง
2. เงอนไขการเขาเปนสมาชก
- เปนประเทศทรกสนตภาพ
- เปนประเทศทยอมรบฟงความคดเหนและคาตดสนตางๆ กรณเกดขอขดแยง
- ตองไดคะแนนเสยง 2 ใน 3 ของสมชชาใหญ โดยมคณะมนตรความมนคงประกาศรบเปนสมาชก
วตถประสงค
1. เพอธารงไวซงสนต และ ความมนคงระหวางประเทศ
2. เพอพฒนาความสมพนธฉนมตรระหวางประชาชาตทงปวง โดยยดการเคารพตอหลกการแหงสทธอนเทาเทยมกน
3. เพอใหบรรลถงความรวมมอระหวางประเทศ ในอนทจะแกไขปญหาระหวางประเทศทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม หรอ มนษยธรรม และ การสงเสรมสนบสนนการเคารพตอสทธมนษยชน และ เสรภาพขนมลพนฐานสาหรบทกคนโดยไมเลอกปฎบตในเรองเชอชาต เพศ ภาษา หรอ ศาสนา
4. เพอเปนศนยกลางสาหรบการประสานงานของประชาชาตทงหลายใหกลมกลนกนในอนทจะบรรลจดหมายปลายทางรวมกน
กลาวไดวาองคการสหประชาชาตกอตงขนมาดวย เจตนารมณทจะขจดภยพบตอนเกดจากสงคราม ประกนสทธมนษยชน ตลอดจนสงเสรมความกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคมของมวลมนษยชาต
หลกการขององคการสหประชาชาต เพอใหองคการสหประชาชาตสามารถดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคทกาหนดไว กฎบตรสหประชาชาตไดวางหลก การทองคการสหประชาชาต และ ประเทศสมาชกจะพงยดถอเปนแนวทางในการดาเนอนการระหวางประเทศ ดงน
1.หลกความเสมอภาคในอธปไตย รฐยอมมอานาจอธปไตยโดยสมบรณ
2.หลกความมนคงรวมกน เพอธารงไวซงสนตภาพ และ ความมนคงรวมกน
ดาเนนมาตรการรวมกน เพอปองกน และขจดการคกคามตอสนตภาพ
3.หลกเอกภาพระหวางมหาอานาจ ซงไดแก สหรฐอเมรกา องกฤษ ฝรงเศษ รสเซย และ จน4.หลงการไมใชกาลง และ การระงบกรณพพาทโดยสนตวธ5.หลกความเปนสากลขององคการ เปดกวางแกรฐทรกสนตทงปวง6.หลกการเคารพเขตอานาจศาลภายใน ปญหาใดทประเทศสมาชกอางวาเปนกจการภายใน สหประชาชาตจะไมมสทธหรออานาจเขาแทรกแซง
องคกรหลงขององคการสหประชาชาต สหประชาชาตมการ
ดาเนนงานเกอบทงทงโลกโดยผานหนวยงานหลก 6 องคกร ซงม
1.สมชชา สมชชาเปนทรวมของประเทศสมาชกทงหมดของสหประชาชาต
ซงทกประเทศมสทธออกเสยงได 1 เสยง มหนาทพจารณาและให
คาแนะนาในเรองตางๆ ภายในกรอบของกฎบตรสหประชาชาต แมวา
สมชชากาหนดเปาหมายและกจกรรมเพอการพฒนาตางๆ เรยกรองให
มการประชมระดบโลกในหวขอสาคญๆ และกาหนดปสากลเพอเนน
ความสนใจในประเดนทสาคญๆ ของโลก สมชชามการประชมสมย
สามญปละครง การลงคะแนนเสยงในเรองทวๆ ใชเสยงขางมากแตถา
เปนปญหาสาคญจะตองไดคะแนน 2 ใน 3 ของสมาชกทเขารวมประชม
2.คณะรฐมนตรความมนคงมหนาทและความรบผดชอบในการธารงรกษาสนตภาพ
และความมนคงระหวางประเทศ ประกอบดวยสมาชก 15 ประเทศ แบงเปน 2
ประเภท คอ สมาชกถาวร ม 5 ประเทศ คอ จน ฝรงเศษ รสเซย องกฤษ
สหรฐอเมรกา และ สมาชกชวคราว ม 10 ประเทศ อยในตาแหนงครงละ 2 ป
3.คณะมนตรเศรษฐกจและสงคม มหนาทสาคญ คอ การสงเสรมและจดทา
ขอเสนอแนะกจกรรม ทมงเนนความรวมมอระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจและ
สงคม รวมถงเรองการคา การขนสง การพฒนาอตสาหกรรม การพฒนาเศรษฐกจ
ประชากรและการสงเสรมคณภาพชวตของมนษย อยนตาแหนงคราวละ 3 ป
4.คณะมนตรภาวะทรสต ประกอบดวย จน ฝรงเศษ รสเซย องกฤษ และ
สหรฐอเมรกา มหนาทดแลดนแดนในภาวะทรสตทรฐบาลของประเทศตางๆ
รบผดชอบอยเพอใหมการดาเนนงานเปนขนตอนอนจะนาไปสการปกครองตนเอง
หรอการไดรบเอกราช
5.ศาลยตธรรมระหวางประเทศ หรอ “ ศาลโลก “ ตงอยทกรงเฮก ประเทศ
เนเธอรแลนด เปนองคการตลาการทสาคญของสหประชาชาต ประกบดวยผ
พพากษา จานวน 15 นาย อยในตาแหนงคราวละ 9 ป
6.สานกเลขาธการ ทาหนาทบรหารงานของสหประชาชาตภายใตการนาของ
เลขาธการสหประชาชาตเลอกตงโดยสมชชาดวยคะแนนเสยงไมตากวาสองใน
สามทงนโดยคาแนะนาของคณะมนตรความมนคง เลขาธการมวาระอยใน
ตาแหนงคราวละ 5 ป โดยหลกการเลขาธการจะมาจากประเทศทเปนกลางหรอไม
ฝกใฝฝายใด หราทสาคญของเลขาธการ คอ การรายงานสถานการณระหวาง
ประเทศทกระทบตอความมนคงระหวางประเทศใหคณะมนตรความมนคงทราบ
และ ทาหนาททางการทตของสหประชาชาต
ผลการปฏบตงาน องคการสหประชาชาตไดปฏบตงานสาเรจในหลายดาน
1.ดานความขดแยง
เชน ปญหาสงครามในคาบสมทรเกาหล ปญญาอรกยดครองดนแดนคเวต เปนตน
2.ดานการลดอาวธ
มการจดทาสนธสญญาลดอาวธและควบคมอาวธขนหลายฉบบเพอใหเกด
ความมนคงระหวางประเทศและไมกอสงครามขนอก
3.ดานเศรษฐกจและสงคม
มการสงเรมและสนบสนนทางดานการเงน เศรษฐกจ บคลากรและสงคม
โดยใหความชวยเหลอแกประเทศทกาลงพฒนา
4.ดานสทธมนษยชน
มการกาหนดวา วนท 10 ธนวาคม ของทกปเปนนมนษยชนโลกเพอสงเสรมสทธมนษยทวโลกให
มสทธ เสมอภาค และเทยมกน
5.ดานกฎหมาย
มการจดรางกฎหมายระหวางประเทศขนหลายฉบบ เพอรกษาความยตธรรม เชน กฎหมายวา
ดวยการทต กฎหมายการคาระหวางประเทศ กฎหมายทางทะเล เปนตน
6.ดานความเปนเอกราชของประเทศ
ดนแดนทอยในความดแลของคณะมนตรภาวะทรสตแหงสหประชาชาตไดรบการปลดปลอยเปน
เอกราช เชน ปาปวนวกน นาอร โตโก เปนตน
องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ (North Atlantic Treaty Organisation - NATO)
การกอตงองคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ เปนการรวมมอทางทหาร
เพอสกดกนอทธพลของของอดตสหภาพโซเวยต และตอตานสนธสญญาวอรซอ
เปนผลของความขดแยงระหวางโลกเสร ซงมสหรฐอเมรกาเปนผ นา และโลก
คอมมวนสต นาโดยอดตสหภาพโซเวยต
วตถประสงค และสาระสาคญ ในการกอตง องคการสนธสญญา
แอตแลนตกเหนอ คอ
• สรางความมนคงรวมกนระหวางกลมประเทศประชาธปไตยในยโรป ดวยความ
รวมมอและชวยเหลอของสหรฐอเมรกา แคนาดา
• สานกงานใหญขององคการนตงอยทกรงบรสเซลส ประเทศเบลเยยม
• กตกาสาคญของสญญาน กลาววา ถาประเทศหนงประเทศใดแหงสมาชกสญญา
น ถกโจมต ใหถอวาทกประเทศถกศตรรกราน ซงเปนภาระทตองรวมมอกนตอส
และปองกนตวเองของประเทศสมาชก
• สนธสญญาน ไมมการจากดอาย แตภาคสมาชกอาจลาออกได หลงกอตงองคการ
ไปแลว 20 ป โดยจะตองแจงใหทราบลวงหนาเปนเวลาอยางนอย 1 ป
ฐานะขององคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ ในปจจบน จดมงหมายของ NATO เมอแรกกอตงคอ การรวมกลมพนธมตรทางการทหารเพอถวงดลอานาจกบสหภาพโซเวยตในยคสงครามเยน (The Cold War) นบตงแตหลงสงครามโลกครงท 2 เปนตนมา ในปจจบน สงครามเยนไดสนสดลงแลว เพราะการลมสลายของสหภาพโซเวยต และลทธคอมมวนสตในยโรปตะวนออก จงทาใหบทบาทความสาคญของ NATO ทางดานการทหารปจจบนลดลงไปดวย
องคการสนธสญญาวอรซอ (Warsaw Treaty Organization)
องคการสนธสญญาวอรซอ หรอทเรยกวา
"วอรซอแพคท" (Warsaw Pact) เปนองคการทสหภาพโซเวยตกบรสเซย และพนธมตรในยโรป
ตะวนออก จดทาขนตามสนธสญญาทมการลงนาม
กน เมอวนท 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1955 ณ กรง
วอรซอ ประเทศโปแลนด เพอเปนการตอบโตท
สหรฐอเมรกา และรฐบาลของกลมประเทศยโรป
ตะวนตกลงลงนามรวมกนในสนธสญญา
แอตแลนตกเหนอหรอนาโต
ประเทศสมาชกขององคการสนธสญญาวอรซอ
องคการสนธสญญาวอรซอ มสมาชก 8 ประเทศ คอ สหภาพโซเวยตรสเซย
บลแกเรย แอลเบเนย เชคโกสโลวะเกย เยอรมนตะวนออก ฮงการ โปแลนด และ
โรมาเนย
กตกาของสญญาวอรซอ
องคการสนธสญญาวอรซอเปนปฏกรยาของกลมประเทศคอมมวนสตทแสดงตอบโต
กลม-ประเทศเสรประชาธปไตย ซงทาใหกลมประเทศยโรปตะวนออกตองอยภายใต
อทธพลของสหภาพโซเวยต แตตอมาประเทศสมาชกหลายประเทศไดพยายาม
ปฏรปการปกครองของตนเองใหมความเปนประชาธปไตยมากขน จนกระทงปลาย
ค.ศ.1991 สหภาพโซเวยตไดลมสลายลง องคการสนธ-สญญสวอรซอจงตองยตลง
ไปโดยปรยาย
องคการการคาโลก (World Trade Organization, WTO)
เปนองคการนานาชาตสงกดองคการสหประชาชาต (UN) ทาหนาทเกยวของกบขอตกลงทางดานการคาระหวางชาต เปนเวทสาหรบการเจรจาตอรอง ตกลงและขจดขอขดแยงในเงอนไขและกฎเกณฑทางการคาและการบรการระหวางประเทศสมาชก
วตถประสงคของการเจรจา การเจรจาพหภาครอบโดฮาของ WTO เรมมการเจรจาตงแตป 2544 โดยมการเจรจาการคาสนคาเกษตรเปนหวขอการเจรจาสาคญหวขอหนง การเจรจาการคาสนคาเกษตรมวตถประสงคในการเจรจา 5 ประการคอ 1. เปดตลาดสนคาเกษตรใหมากขน 2. ลดการอดหนนภายในภาคการเกษตรทบดเบอนลงใหมาก 3. ยกเลกการอดหนนสงออกสนคาเกษตรทกรปแบบ 4. ใหมขอปฏบตทเปนพเศษและแตกตางสาหรบประเทศกาลงพฒนาในทกเรองทเจรจา 5. การเจรจาตองคานงถงประเดนทไมเกยวกบการคาดวย
กลมเจรจาสาคญ ถงแมวา การเปดเสรสนคาเกษตรถอเปนเรองทมความออนไหวตอทกประเทศ อยางไรกตาม อาจแบงกลมประเทศทมบทบาทสาคญในการเจรจา เรองเกษตรนออกไดเปน 3 กลมคอ 1. กลมทตองการคาเกษตรเสร – กลมผสงออกสนคาเกษตร ไดแก สหรฐอเมรกา กลมเครนส (กลมประเทศผสงออกสนคาเกษตรขนาดกลาง รวมทงไทย) 2. กลมทตองการปกปองการเกษตร – กลมผใหการอดหนนและ/หรอผ นาเขา ไดแก สหภาพยโรป ญป น เกาหล และยโรปอนๆ 3. กลมประเทศกาลงพฒนา – ตองการใหประเทศพฒนาแลวเปดเสร แตขอสงวนสทธการเปดเสรของประเทศกาลงพฒนา ไดแก G-20 (รวมทงไทย), G-33 เปนตน
14 กนยายน พ.ศ. 2503 วน
กอตง "โอเปก” หรอ “องคการกลมประเทศผ
สงออกนามน” (OPEC-Organization of Petroleum Exporting Countries) โดยสมาชกผ รวมกอตง 5 ประเทศคอ อหราน, อรก,
คเวต, ซาอดอาระเบย และ เวเนซเอลา ตอมาไดม
สมาชกเขามาเพมตามลาดบไดแก กาตาร,
อนโดนเซย, ลเบย, สหรฐอาหรบเอมเรตส,
แอลจเรย, ไนจเรย, เอกวาดอ (ถอนตวในป 2535)
และสมาชกลาสดเมอตนป 2550 ทผานมาคอ แองโก
ลา รวมเปน 12 ประเทศ สานกงานใหญตงอยทกรง
เวยนนา ประเทศสวตเซอรแลนด
จดประสงคในการกอตง
เพอเปนตวกลางประสานงานดานนโยบายนามนระหวางประเทศผผลตนามน รกษาระดบราคาใหมความเปนธรรม และสรางความมนคงใหแกประเทศผผลตปโตรเลยม การรวมตวของกลมผผลตนามนรายใหญ ทาใหโอเปกสามารถกาหนดปรมาณการผลตนามนซงจะมผลตอการขนลงของราคานามนในตลาดโลก โปเปกเปนกลมทผลตนามนไดมากทสดในโลกคอ 41.7 % ของทงโลก (ป 2548) รองลงมาคอกลม OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) ผลตไดประมาณ 14.8-23.8 % ของปรมาณนามนดบในโลก
สหภาพยโรป (European Union: EU) เปนสหภาพทางเศรษฐกจและการเมอง
ประกอบดวยรฐสมาชก 27 ประเทศ ซงสวน
ใหญตงอยในทวปยโรป สหภาพยโรปกาเนด
ขนจากประชาคมถานหนและเหลกกลาแหง
ยโรป (ECSC) และประชาคมเศรษฐกจ
ยโรป (EEC) กอตงขนเมอ พ.ศ. 2494 และ 2501 ตามลาดบ สนธสญญามาสทรชท
สถาปนาสหภาพยโรปภายใตชอปจจบนใน
พ.ศ. 2536 การแกไขหลกพนฐานรฐธรรมนญ
ลาสดของสหภาพยโรปลาสด สนธสญญา
ลสบอน มผลใชบงคบใน พ.ศ. 2552
สหภาพยโรปดาเนนการผานระบบ
องคการอสระเหนอชาตและการ
ตดสนใจทเจรจาระหวางรฐบาลโดยรฐ
สมาชก สถาบนสาคญของสหภาพยโรป
มคณะกรรมาธการยโรป คณะมนตร
สหภาพยโรป สภายโรป ศาลยตธรรม
แหงสหภาพยโรป และธนาคารกลาง
ยโรป พลเมองสหภาพยโรปเลอกตง
สมาชกรฐสภายโรปทกหาป
สหภาพยโรปไดพฒนาตลาดเดยวผานระบบกฎหมายทเปนมาตรฐานซงใชบงคบในรฐสมาชกทกรฐ ในพนทเชงเกน (รวม 22 รฐสหภาพยโรป และ 4 รฐนอกสหภาพยโรป) มการยกเลกการควบคมหนงสอเดนทาง นโยบายสหภาพยโรปมงประกนการเคลอนยายบคคล สนคา บรการและทนอยางเสร ตรากฎหมายในกจการยตธรรมและมหาดไทย และคงไวซงนโยบายการคา เกษตรกรรม การประมงและการพฒนาภมภาครวมกน ยโรโซน ซงเปนสหภาพการเงน ไดรบการจดตงขนใน พ.ศ. 2542 และประกอบดวยรฐสมาชก 17 ประเทศ สหภาพยโรปไดพฒนาบทบาทในความสมพนธภายนอกและการปองกนผานนโยบายการตางประเทศและความมนคงรวม มการสถาปนาคณะผแทนทางทตถาวรทวโลก มผแทนของสหภาพยโรปทสหประชาชาต องคการการคาโลก จ 8 และจ 20
โดยมประชากรรวมกนกวา 500 ลานคน หรอ 7.3% ของประชากร
โลก ใน พ.ศ. 2554 สหภาพยโรปมผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศใน
รปตวเงนใหญทสดในโลก กวา 17.6 ลานลานดอลลารสหรฐ คดเปน
ประมาณ 20% ของจดพโลก เมอวดในแงความเทาเทยมกนของอานาจ
ซอ ในป พ.ศ. 2555 สหภาพยโรป ไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพ
จากผลงานดานการผลกดนใหเกดสนตภาพในยโรป
• เปนกลมการคาของทวป
ยโรป ตงขนในปพ.ศ. 2503 เปนอก
กลมนอกจากประชาคมเศรษฐกจ
ยโรปในตอนนน มสมาชกกอตงคอ
ออสเตรย เดนมารก นอรเวย โปรต
เกส สวเดน สวตเซอรแลนด และส
หราชอาณาจกร ปจจบนเอฟตาม
สมาชกคอไอซแลนด ลกเตนส
ไตน นอรเวยและสวตเซอรแลนด
ปจจบนนสมาคมการคาเสรแหงยโรป มสมาชก จานวน 6 ประเทศ คอ
ออสเตรย นอรเวย สวเดน สวตเซอรแลนด ฟนแลนด ไอซแลนด
วตถประสงค ในการกอตงสมาคมการคาเสรแหงยโรป เมอ พ.ศ. 2502
1. เพอปฏรประบบการคา ของสนคาอตสาหกรรมภายในกลมประเทศ
สมาชก
2. เพอกาหนดนโยบายการคาของประเทศสมาชกและประเทศนอกกลม
สมาชก
สานกงานใหญของ EFTA อยทกรงสตอกโฮลม เมองหลวงของประเทศสวเดน
ผลการปฏบตงาน ของ EFTA 1. กาหนดขอตกลงเกยวกบการลดอตราภาษศลการกรของรายการสนคาอตสาหกรรมของประเทศสมาชก 2. กาหนดระบบการคาเสรเกยวกบผลตผลทางดานการเกษตร 3. กาหนดมาตรการปองกนสนคาจากประเทศนอกกลมสมาชกทจะนาเขามาขายในราคาทถกกวาสนคาของประเทศสมาชก โดยการจดเกบภาษศลกากรสงกวาประเทศในกลมสมาชก 4. ในป พ.ศ. 2509 EFTA ยกเลกการเกบภาษสนคาทกประเภทของกลมสมาชก 5. ในป พ.ศ. 2520 EFTA กาหนดนโยบายทางานโดยใหประสานความรวมมอกบ EEC ในการกาหนดเขตการคาเสรรวมกน
ความสมพนธกบประเทศไทย ประเทศคคาทสาคญของประเทศไทยในกลม EFTA คอ สวตเซอรแลนด สวนประเทศอนๆทไทยตดตอคาขายดวยคอ สวเดน ฟนแลนด นอรเวย และออสเตรย
• สนคาออกทสาคญของไทยคอ อญมณ สงทอ นาตาลทรายดบ สตวนา ขาว ประเทศทนาเขาอาหาร และวตถดบจากประเทศไทยมากคอ สวตเซอรแลนด
• สนคาเขา ทสงซอจากกลมประเทศ EFTA คอ เครองจกร กระดาษ เหลก สงสกดทใชในการฟอกหนงและยอมส เภสชภณฑ เคมภณฑ ยานพาหนะ
ขอตกลงการคาเสรอเมรกาเหนอ เปนขอตกลงเพอเปดการคา
เสรระหวางสหรฐอเมรกา แคนาดา และเมกซโก โดยมพนฐาน
มาจากเขตการคาเสรสหรฐฯ-แคนาดา (U.S.-Canada Free Trade Area : FTA) ทมผลใชบงคบตงแตวนท 1 มกราคม 2532 และความรวมมอทางการคาและการลงทน
ระหวางสหรฐฯ และเมกซโก ซงไดเรมตงแตป 2530
ตอมาไดมการเจรจาเขตการคาเสรอเมรกาเหนอ โดยเรมเจรจา
สาระของเขตการคาเสรฯ ในเดอนมถนายน 2534 และผ นาทง
สามชาตไดรวมลงนามรบรองเขตการคาเสร เมอวนท 17
ธนวาคม 2535 ซง NAFTA เรมมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2537
วตถประสงคของ NAFTA • เพอขจดอปสรรคทางการคาและบรการระหวางประเทศภาคดวยการยกเลก
ภาษศลกากรและมาตรการทมใชภาษศลกากรใหแกกนและกน NAFTA ไดแบงสนคาออกเปน 4 กลม คอ กลม A ลกเลกภาษตงแตวนท 1 มกราคม 2537 กลม B ลดภาษรอยละ 20 ตอป ภายใน 5 ป กลม C ลดภาษรอยละ 10 ตอป ภายใน 10 ป และกลม D ซงเปนกลมสดทาย เปนสนคาทมความออนไหวมาก จะยกเลกภาษภายใน 15 ป
• สงเสรมการแขงขนทเปนธรรมในเขตการคาเสร
• ขยายโอกาสการลงทนในดนแดนของประเทศภาค
• คมครองสทธในทรพยสนทางปญญาอยางเพยงพอและใหมการใชบงคบอยางจรงจง
• แกไขขอพพาททางการคา
• สงเสรมความรวมมอในระดบตางๆ คอ ไตรภาค พหภาค และความรวมมอในภมภาค เพอขยายและเพมพนผลประโยชนของเขตการคาเสรน
การรวมกลมเศรษฐกจโดยมเปาหมายเพอลดภาษศลกากร
ระหวางกนภายในกลมลงใหเหลอนอยทสด หรอเปน 0 %
และใชอตราภาษปกตทสงกวากบประเทศนอกกลม การทา
เขตการคาเสรในอดตมงในดานการเปดเสรดานสนคา
(goods) โดยการลดภาษและอปสรรคทไมใชภาษเปนหลก แตเขตการคาเสรในระยะหลงๆ นน รวมไปถงการเปด
เสรดานบรการ (services) และการลงทนดวย - เขต
การคาเสรทสาคญในปจจบน คอ AFTA และ NAFTA ซงขณะนสหรฐฯ อยในระหวางการเจรจาทาเขตการคาเสร
ในภมภาคอเมรกา (Free Trade Area of the Americas : FTAA) โดยตงเปาหมายทจะใหการเจรจาเสรจสนในป พ.ศ.2548
สาเหตทประเทศตางๆ จงใหความสนใจจดทาเขตการคาเสร เนองจาก
1) การเปดเจรจาการคารอบใหมของ WTO ลาชา ประเทศตางๆ จงไดหนมาพจารณาจดทาเขตการคาเสรมากขน เพอใหมผลคบหนาในการเปดเสรทาง
เศรษฐกจการคาระหวางกนอยางเปนรปธรรมมากกวาและรวดเรวกวาการเปดเสร
ในกรอบ WTO 2) การทจนเขาเปนสมาชกของ WTO ทาใหประเทศตางๆ เกดความหวนเกรงตอศกยภาพดานการแขงขนของจน เนองจากจนเปนประเทศใหญทจะขยาย
บทบาทอานาจทางเศรษฐกจไดมาก จากความไดเปรยบของตลาดภายในทมขนาด
ใหญ มประชากรจานวนมหาศาลและมแรงงานราคาถก จงสามารถรองรบการผลต
การบรโภค และมศกยภาพในการสงออกสง เมอจนไดเขาเปนสมาชก WTO จะไดรบสทธเทาเทยมกบประเทศอนๆ ดวยเหตน ประเทศตางๆ ทงทเปนประเทศ
พฒนาแลว และประเทศกาลงพฒนา จงตองปรบนโยบายและกลยทธทาง
เศรษฐกจ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน
3) การทาเขตการคาเสรเปนการใหแตมตอ หรอใหสทธพเศษทางการคาและการ
ลงทนแกประเทศทเขารวมโดยไมขดกบ WTO (หากปฏบตตามเงอนไข) ซงจะทาใหมการขยายการคาและการลงทน ระหวางประเทศทรวมทาเขตการคาเสร และ
ในทางกลบกน กเทากบสงผลกระทบตอประเทศทอยนอกกลมทจะคาและลงทนกบ
ประเทศทอยในกลมเขตการคาเสรไดนอยลง จงเปนแรงกระตนใหหนมาพจารณา
จดทาเขตการคาเสรกบประเทศอนดวยเชนกน
4) หลายประเทศไดใชการจดทาเขตการคาเสรเปนยทธวธในการสรางพนธมตร
ดานเศรษฐกจและการเมอง รวมทงเปนการสรางฐานในการขยายการคาและการ
ลงทนกบประเทศหรอกลมประเทศในภมภาคอนๆ ทอยหางไกลดวย
5) ประเทศทมพนทขนาดเลกแตมระบบเศรษฐกจทเปดเสรเตมทอยแลว เชน
สงคโปร และชล ไดใชยทธวธนอยางแขงขน เนองจากมระดบการเปดเสรสง จงม
โอกาสทจะไดประโยชนจากการเปดตลาดของประเทศทรวมทาเขตการคาเสรได
มาก เชน สงคโปรทาเขตการคาเสรกบญป น เปนตน
• นางสาวชญาณ อภวฒนธงชย ชน ม.6.7 เลขท 14 • นางสาววาทน ทองศรเปลง ชนม.6.7 เลขท 29