7 m-care: fysiologische behoeften

539913-LLP-1-2013-1-TR-LEONARDO-LMP

Module: Fysiologische behoeften

Mobiele Training voor Thuis- en Gezondheidsverzorgers Voor Personen met

Beperkingen en Ouderen


Deel 1

• Voeding

– Voedingssupplementen

– Levensmiddelen

– Voeding voor ouderen


Voeding

Voedingselementen

1. Eiwitten

2. Oliën

3. Koolhydraten

4. Vitamines en Mineralen

5. Water


Levensmiddelen

1. Vlees – ei

2. Melk

3. Brood en granen

4. Groente en fruit

Voeding


• Levensmiddelenassortiment

• Minstens 3 maal daags eten

• Ideaal lichaamsgewicht en spierkracht moet behouden blijven.

• Levensmiddelen moeten goed bewaard en gekookt worden.

• Consumptie van fruit en groente moet voldoende groot zijn.

• Brood en andere granen moeten op voldoende wijze genuttigd worden.

Voeding voor ouderen


• Verzadigd vet moet verminderd worden • Water en ander vocht moet op voldoende wijze

geconsumeerd worden • Vezelrijke consumptie moet vergroot worden • Voedsel met een hoog calciumgehalte moet

verhoogd worden (vis, melkproducten, groenten, fruit)

• Zout en sodium consumptie moet verminderd worden

• Suikerconsumptie moet verminderd worden • Roken en alcohol zijn niet toegestaan

Voeding voor ouderen


Deel 2

• Gezondheid monitoren

– Lichaamstemperatuur

– Polsslag

– Ademhaling

– Bloeddruk

– Zuurstofopname


Gezondheid monitoren • Lichaamstemperatuur

• Hartslag

• Ademhaling

• Bloeddruk

• Zuurstofopname

http://degisimehazirim.com/tag/nefes-alma-teknikleri/

http://www.premierelektronik.com.tr/U2032,157,premier-pbp-209-tansiyon-aleti.htm http://www.medicalnewstoday.com/articles/258118.php


Verhoogde lichaamstemperatuur kan veroorzaakt worden door…

• Fysieke training

• Rillingen

• Verhoogde omgevingstemperatuur

• Vertering van voedsel

• In een bepaalde emotionele toestand zijn

Gezondheid monitoren


Factoren die de lichaamstemperatuur verlagen

• Ziekte en blessure

• Ondervoeding

• Slaap

• Depressie van het zenuwsysteem




Classificatie van lichaamstemperatuur

• Hoge lichaamstemperatuur:

– Koorts >37.5

– Hyperthermie >37.5

– Hyperpyrexie >40.0

• Normaal 36.5–37.5 °C

• Lage lichaamstemperatuur

– Hypothermie <35.0 °C


Hoe kan de lichaamstemperatuur gemeten worden

• Oraal

• Rectaal

• Onder de arm

• Oor

• Vaginaal



http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/9961.htm

http://www.webmd.com/children/rectal-temperature


Thermometer

• Glas

• Elektronisch wegwerpbaar

• Hittegevoelige tape



Hartslag meten • Dit is een ritmische samentrekking

van het hart in systole (samentrekken) en diastole (ontspanning)

• Kan gemeten worden via de perifere aderen: – Pols – Vingers – Bovenarm – Schouder – Hals – Kaak – Slaap – Lies – Knieholte – Enkel – Voetrug – Grote teen


Meten van de hartslag via de pols van de cliënt

• Gebruik de eerste en tweede vingertoppen, druk voorzichtig op de slagaders totdat u een polsslag voelt.

• Begin de polsslag te tellen wanneer de tweede wijzer van de klok op 12 staat.

• Tel de polsslag voor 60 seconden (of 15 seconden en vermenigvuldig dit met vier om de polsslag per minuut te bepalen).

• Concentreer je tijdens het tellen op de slagen van de polsslag, en kijk niet de ganse tijd op de klok.


Hartslagvolume

• Hartslag wordt gemeten met de hand.

• Onder normale omstandigheden is het volume van iedere hartslag gelijk. – Normale hartslag voor gezonde volwassenen: 60

tot 100 slagen per minuut.

– Vrouwen van 12 jaar en ouder hebben in het algemeen een snellere hartslag dan mannen.

• Zwakke hartslagen moeten onmiddellijk gerapporteerd worden.


Hartritme

• De hartslagen moet gelijkmatig zijn.

• Ongelijk ritme van het hart wordt arritmie genoemd.


Factoren die de hartslag beïnvloeden

1- beweging en sport

2- lichaamstemperatuur

3- pijn, emotionele staat

4- langdurige pijn

5- medicatie

6- bloedverlies

7- positie van de lichaamsdelen


Ademhaling

• Ademen is het uitwisselen van zuurstof en koolstofdioxide tussen het organisme en de omgeving.

• Het lichaam gebruikt zuurstof en scheidt koolstofdioxide uit. Dit gebeurt in de longblaasjes.

• Ademen kan onderverdeeld worden in intern en extern.

Factoren die de ademhalingssnelheid beïnvloeden

1- beweging en sporten

2- lichaamstemperatuur

3- pijn, emotionele staat

4- langdurige pijn

5- medicatie

6- bloedverlies

7- positie van lichaamsdelen

8- ziektes


Bloeddruk

Dit is de kracht waarmee het bloed tegen de vaatwanden wordt geduwd. Iedere keer dat het hart slaat, pompt het bloed in de vaten, wat resulteert in de hoogste bloeddruk wanneer het hart samentrekt.


Kleur van de huid

• De huidskleur wordt bepaald door het pigment en het bloed.

• De kleur van de huid kan indicaties geven over zuurstofniveau´s in het lichaam.

• Rode huid •hoge bloedspiegel •koorts •hoge temperatuur •blootstelling aan koolstofmonoxide

• Witte huid •schok •angst •lage temperatuur

• Blauwe huid •Laag zuurstofniveau


Deel 3

• Toiletbezoek en luier vervangen

– Perineale Hygiëne

– De luier vervangen


Perineale Hygiëne

• Een kom

• 41-43 C° warm water

• Zeep

• Aseptisch gaas

• Handdoek

• Toiletpapier

• Luier

• Handschoenen


Proces I

• Was uw handen

• Informeer de patiënt

• Bevraag de patiënt

• Bereid de materialen voor

• Gebruik handschoenen

• Neem het ondergoed weg bij de patiënt


Proces II

• Neem alle kleren weg van het bed.

• Laat het beddengoed voor de patiënt

• Positioneer de patiënt

• Leg de luier onder de patiënt

• Gebruik zeep samen met het aseptische gaas voor het schoonmaken

• Maak schoon

• Droog af


Proces III

• Leg de patiënt op een zij

– Maak alles eerst proper met toiletpapier

– Maak dan alles rond en op de anus proper

• Droog het gebied


Proces IV

• Neem de luier

• Doe de handschoenen af

• Doe de schone doeken om

• Verwijder de materialen die u al gebruikt hebt

• Was uw handen

• Maak aantekeningen


Hoe een wegwerpbare luier voor volwassenen te vervangen

http://www.wikihow.com/Image:Change-a-Disposable-Adult-Diaper-Step-1.jpg

http://www.wikihow.com/Image:Change-a-Disposable-Adult-Diaper-Step-1.jpg


STAP 1

Bepaal hoe ver de drager van de luier verwijderd is van de dichtstbijzijnde vlakke oppervlakte.

• Bijna ieder vlak oppervlak kan gebruikt worden om een luier te verwisselen. Er is vrijwel geen reden om een vlak oppervlak niet te gebruiken om een luier te verwisselen – Bvb. een vloer, een bed, zitvlak van een stoel, of

zelfs de rand van een muur.


http://www.wikihow.com/images/c/c7/Change-a-Disposable-Adult-Diaper-Step-2.jpg



STAP 2

Selecteer het type luierverwisseling waar de cliënt het meeste vertrouwen in heeft.

• Er zijn verschillende manieren om dit te doen, zoals liggen of zittend, of zelfs staand. Er is zelfs een methode voor diegene die kiezen voor het “optrekken type”.


– De Liggende Methode is de populairste manier om een volwassene luier te verwisselen. Indien de volwassene ligt en volledig in staat is om de eigen luier te verwisselen en alleen is in de ruimte, is de manier om de luier te verwisselen een beetje anders.

– Terwijl een volwassene luier verwisseld kan worden in een zittende positie, is de Zittende Methode verreweg de moeilijkste.

– De Staande Methode is verreweg de gemakkelijkste methode en verwacht van de drager om de eigen luier te verwisselen. Zolang een volwassen drager in staat is om op te staan, kan een volwassene luier op deze manier vervangen worden.

– Sommige wegwerpluiers geven de mogelijkheid voor een Optrek Stijlmethode. Voor diegene die deze luier gebruiken, kunnen ze deze op zo‘n manier vervangen.

http://www.wikihow.com/Change-a-Disposable-Adult-Diaper-While-Laying

http://www.wikihow.com/Change-a-Disposable-Adult-Diaper-While-Sitting

http://www.wikihow.com/Change-an-Disposable-Adult-Diaper-While-Standing

http://www.wikihow.com/Change-a-Disposable-Pull-up-Style-Adult-Diaper


http://www.wikihow.com/images/e/ec/Change-a-Disposable-Adult-Diaper-Step-3.jpg

http://www.wikihow.com/images/e/ec/Change-a-Disposable-Adult-Diaper-Step-3.jpg


STAP 3

Probeer de privacy in overweging te nemen bij de luiervervanging.

• Sommige methodes zijn meer privé dan anderen, terwijl anderen helemaal niet privé zijn.


STAP 4

Beslis welke stijl het beste past bij de luier die de drager wil dragen, en welke de drager het minste beschaamd laat voelen om dit te ondergaan.


STAP 5

Gebruik de beschreven stappen om de luier te vervangen toe te passen op de luier die de drager gekozen heeft. Dit zal afhankelijk zijn van het type luier en de mate van comfort die de drager gekozen heeft.

Dit wordt bepaald door:

– Manier van verwijdering van de oude luier

– Vervanging door de nieuwe luier.


STAP 6

• Ruim de afval op daar waar u de luier vervangen hebt.

http://www.wikihow.com/Clean-Up-After-Any-Disposable-Diaper-Change


Deel 4

• Heimlichgreep

https://thatblindref.files.wordpress.com/2011/06/choking.jpg


• De luchtwegen van een persoon die stikt kunnen volledig of gedeeltelijk geblokkeerd zijn. – Bij een volledige blokkade is dringende medische hulp

nodig.

– Een gedeeltelijke blokkade kan levensbedreigend worden indien de persoon het vermogen om voldoende in en uit te ademen verliest. Na vier minuten zonder zuurstof kan al permanente hersenschade ontstaan. Snelle noodhulp kan een leven redden.

• Het universele waarschuwingsteken voor verstikking is het grijpen naar de keel met een of beide handen.

• VOER GEEN handelingen uit wanneer de persoon dwangmatig hoest en in staat is om te praten – sterke hoest kan het object losmaken.


1. Vraag de persoon:

• „Bent u aan het stikken?"

• „Kunt u spreken?"

2. Geef iemand de opdracht om 112 te bellen.

3. Laat de persoon voorover leunen en geef deze 5 klappen op de rug met de hiel van de hand.

Heimlichgreep


4. Indien dit niet werkt, ga achter de persoon staan en sla uw armen om de taille van de persoon.

5. Maak een vuist met een hand. Plaats de kant met de duim net boven de navel van de persoon, ruim onder het borstbeen.

6. Grijp de vuist met uw hand.

7. Maak 5 snelle, omhoog- en inwaartse stoten met uw vuisten.

8. Wissel af tussen 5 slagen op de rug en 5 stoten tegen de buik tot het object loslaat en de persoon op eigen kracht kan ademen of hoesten.


Bij een kind

• Het uitvoeren van noodhulp bij een kind dat stikt is vrijwel hetzelfde als bij een volwassene. Indien het kind niet duidelijk naar de keel grijpt, zijn er andere gevarensignalen voor een kind (en een volwassene) zoals: – Onvermogen om te praten – Zwak, ineffectief hoesten – Lawaaierig ademen en hoge tonen tijdens het inademen – Moeite met de ademhaling – Blauwe huidskleur – Verlies van bewustzijn wanneer de blokkade niet

verwijderd wordt


• 1. Geef iemand de opdracht om 112 te bellen. • 2. laat het kind voorover leunen en geeft 5 stoten op

de rug met de hiel van de hand. • 3. Indien dit niet werkt, ga achter het kind staan en sla

uw armen om de taille van het kind. • 4. Maak een vuist met een hand. Plaats de duimzijde

net boven de navel van het kind, ruim onder het borstbeen.

• 5. Neem de vuist in uw hand. • 6. Maak 5 snelle, omhoog- en inwaartse stoten met uw

vuisten. • 7. Wissel af tussen 5 slagen op de rug en 5 stoten tegen

de buik tot het object loslaat en de persoon op eigen kracht kan ademen of hoesten.


https://www.youtube.com/watch?v=xHM9aPG3zU0

https://www.youtube.com/watch?v=xHM9aPG3zU0


Deel 5

• Posturale Drainage

– Uitvoering van een posturale drainage

– Hoest


Posturale Drainage

• Een manier om ademhalingsproblemen te verhelpen die komen door zwellingen en te veel slijm in de luchtwegen van de longen. Het zorgt ervoor dat vocht afgedreven wordt uit de longen.

• De beste periode om een posturale drainage uit te voeren is

– voor een maaltijd, of

– 1 ½ uur na een maaltijd,

wanneer de maag van de cliënt het leegst is.


Posturale drainage

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientimages/000266.htm


• Er zijn 6 tot 12 posities voor personen met longziektes om slijm af te drijven van een bepaald deel van de longen.

• Een andere persoon duwt bepaalde gebieden aan om de slijm los te maken zodat dit kan uitgehoest worden.

• Andere manieren om longcongestie te verlichten van cystische fibrose of bronchiectase zijn percussievesten en geïnhaleerde aërosolen.


Hoe een posturale drainage uit te voeren

• Gebruik een van de volgende posities: – Zittend – Liggend op de rug, buik of zij – Zittend of liggend met het hoofd plat, omhoog of naar

beneden gericht – Blijf in deze positie zolang als de dokter voorschrijft

(minstens 5 minuten). • De cliënt moet comfortabele kleding dragen en kussens gebruiken

om zo comfortabel mogelijk te zijn.

– Herhaal de positie zo vaak als voorgeschreven. – De cliënt moet langzaam via de neus inademen, en

uitademen via de mond. Uitademen moet tweemaal zo lang duren als inademen.


Percussie of vibratie

• De dokter kan ook percussie of vibratie aanbevelen. – Percussie bij het afbreken van dikke vloeistof in de

longen. Klap met een hand op de ribben van de cliënt wanneer deze ligt. Dit kan gedaan worden met of zonder het dragen van kleding op de borst.

– Vorm een kom met de hand en pols. – Klap met de hand en pols tegen de borst (of klap op

de rug, indien de dokter dit voorschrijft). – U moet een hol of “poppend” geluid horen, geen

slaand geluid. – Klap wel niet zo hard dat het pijn doet.


Percussie of vibratie

• Vibratie lijkt op percussie, maar gebeurt met de vlakke hand die rustig de ribben schudt. – Laat de cliënt diep ademen, daarna hard uitademen.

– Schud de ribben rustig met de vlakke hand.

– De dokter, verpleger of ademhalingstherapist zal u de juiste manier om dit te doen tonen.

– Doe percussie of vibratie 5 tot 7 minuten lang in ieder gebied op de borst of rug. Laat de cliënt diep ademhalen en hoesten wanneer u klaar bent. Dit helpt slijm omhoog te komen, dat dan uitgespuugd kan worden door de cliënt.


Wanneer de dokter te bellen

• Bel de dokter wanneer de cliënt één van de volgende symptomen vertoont:

– Indigestie

– Overgeven

– Pijn

– Ernstig ongemak

– Moeite met ademhaling


Hoe een hoest te controleren

• De behoefte om krachtig te hoesten kan soms beschamend zijn maar de cliënt moet nooit proberen om een hoest in te houden.

• Hoesten is normaal! • Enkele richtlijnen:

– Voldoende water drinken – Enkele hoestsnoepjes nemen – Drink voldoende warme dranken zoals soep, thee, of koffie

om de keel te verzachten – Vermijd om tijdens koud weer naar buiten te gaan – Vermijd om ijs te eten – Overspan de stem niet (niet schreeuwen of hard praten)


Indien de cliënt hoest vanwege een slechte gewoonte in plaats van uit noodzaak

• Hoesten is zoiets als een insectenbeet krabben – het versterkt slechts de behoefte om te krabben.

• Cliënt moet proberen:

– Slikken of water te drinken.

– Zichzelf afleiden van de jeuk.

– Een koude drank te drinken (kan effectiever zijn dan warme drank).


• Bezoek een dokter

• Misschien is het een „geringe" hoest, eerder een schrapen van de keel

– een post-nasale druppel: wanneer het door de neus/sinus geproduceerde slijm achter via de keel naar beneden gaat in plaats via de neusgaten.

• Er zijn vele oorzaken, zoals allergieën.

• De hoest hindert uw cliënt mogelijk niet te veel, maar kan behoorlijk vervelend zijn voor anderen.

Indien de cliënt een chronische hoest heeft


Referenties:

• Ed: AY Fatma Akça, Temel Hemşirelik, İstanbul Medikal Yayıncılık, 2008 , İstanbul P:259-261 ISBN -975-6395-70-2

• http://drjkm.com/wp-content/uploads/2013/05/Female-Genitalia.jpg

• http://www.kahsa.org/files/public/PsycosocialNeeds.pdf

• http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller

• http://www.wikihow.com/Change-a-Disposable-Adult-Diaper

• http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/presentations/100222_1.htm

• http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000051.htm

• http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/18084.htm

• http://www.wikihow.com/Control-a-Cough

http://drjkm.com/wp-content/uploads/2013/05/Female-Genitalia.jpg





http://www.kahsa.org/files/public/PsycosocialNeeds.pdf

http://www.megep.meb.gov.tr/?page=moduller

http://www.wikihow.com/Change-a-Disposable-Adult-Diaper









http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/presentations/100222_1.htm

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/patientinstructions/000051.htm


http://www.wikihow.com/Control-a-Cough





7 m-care: fysiologische behoeften

Education