6 yangin-bi l

70
YANGIN GÜVENLİĞİ VE TABİ YANGIN GÜVENLİĞİ VE TABİ FELAKETLERDE MÜDAHALE TARZI FELAKETLERDE MÜDAHALE TARZI İTFAİYE TEŞKİLLERİ HAKKINDA GENEL İTFAİYE TEŞKİLLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER. BİLGİLER. YANMA VE YANGIN. YANMA VE YANGIN. YANGIN TÜRLERİ. YANGIN TÜRLERİ. YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN SÖNDÜRME İLKELERİ. SÖNDÜRME İLKELERİ. YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER. YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER. DOĞAL AFETLERİN TANIMI ÖZELLİKLERİ DOĞAL AFETLERİN TANIMI ÖZELLİKLERİ VE SONUÇLARI. VE SONUÇLARI.

Upload: mavidern

Post on 25-May-2015

1.585 views

Category:

Documents


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: 6 yangin-bi l

YANGIN GÜVENLİĞİ VE TABİ YANGIN GÜVENLİĞİ VE TABİ FELAKETLERDE MÜDAHALE TARZIFELAKETLERDE MÜDAHALE TARZI

İTFAİYE TEŞKİLLERİ HAKKINDA GENEL İTFAİYE TEŞKİLLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER.BİLGİLER.YANMA VE YANGIN.YANMA VE YANGIN.YANGIN TÜRLERİ.YANGIN TÜRLERİ.YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN SÖNDÜRME İLKELERİ.YANGIN SÖNDÜRME İLKELERİ.YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER.YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER.DOĞAL AFETLERİN TANIMI ÖZELLİKLERİ VE DOĞAL AFETLERİN TANIMI ÖZELLİKLERİ VE SONUÇLARI.SONUÇLARI.

Page 2: 6 yangin-bi l

YANMA VE YANGINYANMA VE YANGIN

A- YANMAYanma genellikle kimyasal bir olay olarak tanımlanır. Esası; yanıcı maddenin ısı yardımı ile oksijenle birleşmesi sonucu ortaya çıkan kimyasal olaydır.

1- YANMANIN ŞARTLARIYanma olayının meydana gelebilmesi için üç şartın bir arada olması gerekmektedir. Bu şartlar YANICI MADDE, ISI ve OKSİJEN dir. Şartlardan herhangi birisinin bulunmaması veya yeterli miktarda olmaması halinde yanma olayı meydana gelmez. Bu olay YANGIN ÜÇGENİ ile şu şekilde izah edilebilir.

Page 3: 6 yangin-bi l

YANMA ÜRÜNLERİYANMA ÜRÜNLERİ

YANMANIN UNSURLARIYANMANIN UNSURLARI

Yanma olayının gerçekleşmesi için üç Yanma olayının gerçekleşmesi için üç temel unsura gerek vardır.temel unsura gerek vardır.

-Isı.-Isı.

-Oksijen.-Oksijen.

-Yanıcı madde-Yanıcı madde

Page 4: 6 yangin-bi l

YANMANIN ÇEŞİTLERİYANMANIN ÇEŞİTLERİ

Yavaş Yanma,Yavaş Yanma,

Hızlı Yanma,Hızlı Yanma,

Parlama-Patlama şeklinde Parlama-Patlama şeklinde yanma,yanma,

Kendi Kendine Yanma,Kendi Kendine Yanma,

Page 5: 6 yangin-bi l

YAVAŞ YANMAYAVAŞ YANMAYavaş yanma şu durumlarda Yavaş yanma şu durumlarda meydana gelir.meydana gelir.Yanıcı maddenin bünyesi Yanıcı maddenin bünyesi itibariyle, yanıcı buhar veya gaz itibariyle, yanıcı buhar veya gaz meydana getiremediği halde,meydana getiremediği halde,Yeterli ısının olmaması halinde,Yeterli ısının olmaması halinde,Yeterli oksijen olmaması Yeterli oksijen olmaması halinde, halinde, Yavaş yanma meydana Yavaş yanma meydana gelmektedir.gelmektedir.Örneğin:Örneğin:

Demir (F), Bakır (Cu) gibi Demir (F), Bakır (Cu) gibi metallerin havadaki oksijen ve metallerin havadaki oksijen ve hava ısısı ile oksitlenmesi hava ısısı ile oksitlenmesi olayında olduğu gibi, yanıcı olayında olduğu gibi, yanıcı madde buhar veya gaz madde buhar veya gaz çıkarmamakta dolayısıyla demir çıkarmamakta dolayısıyla demir oksit (Fe 0) ve Bakıroksit (Cu O) oksit (Fe 0) ve Bakıroksit (Cu O) oluşmaktadır.oluşmaktadır.Sodyum (Na) alkali metali de Sodyum (Na) alkali metali de çabuk okside olan bir elemandır.çabuk okside olan bir elemandır.Canlıların hücre solunumu olayı Canlıların hücre solunumu olayı da bir nevi yavaş yanma olayıdırda bir nevi yavaş yanma olayıdır

Page 6: 6 yangin-bi l

HIZLI YANMAHIZLI YANMA

Yanmanın bütün belirtileri ile Yanmanın bütün belirtileri ile oluştuğu bir olaydır. Yanmanın oluştuğu bir olaydır. Yanmanın belirtileri: Alev, ısı, ışık ve belirtileri: Alev, ısı, ışık ve korlaşmadır.korlaşmadır.Bazı maddeler, katı halden Bazı maddeler, katı halden önce sıvı hale daha sonrada önce sıvı hale daha sonrada buhar veya gaz haline geçerek buhar veya gaz haline geçerek yanarlar (Örneğin: Parafin, yanarlar (Örneğin: Parafin, mum gibi)mum gibi)Bazıları ise, doğrudan Bazıları ise, doğrudan yanabilen buhar çıkarırlar yanabilen buhar çıkarırlar (Örneğin: Naftalin)(Örneğin: Naftalin)Yine bazı maddeler doğrudan Yine bazı maddeler doğrudan doğruya yanabilen gaz lar doğruya yanabilen gaz lar çıkarırlar (Örneğin: Odun, çıkarırlar (Örneğin: Odun, kömür gibi)kömür gibi)Meydana gelen bu yanıcı buhar Meydana gelen bu yanıcı buhar veya gazlar oksijenle veya gazlar oksijenle birleşirken olay meydana gelir. birleşirken olay meydana gelir. Bir alevde üç kısım bulunur.Bir alevde üç kısım bulunur.

Page 7: 6 yangin-bi l

PARLAMA VE PATLAMAPARLAMA VE PATLAMAParlama kolayca ateş alan Parlama kolayca ateş alan maddelerde görülen bir maddelerde görülen bir olaydır. (Örneğin: Benzin gibi) olaydır. (Örneğin: Benzin gibi) Patlama ise; tamamen bir Patlama ise; tamamen bir yanma olayıdır. Burada dikkati yanma olayıdır. Burada dikkati çeken husus maddenin çeken husus maddenin tamamının bir anda tamamının bir anda yanmasıdır. Bunda Maddenin yanmasıdır. Bunda Maddenin cinsi, birleşimi, şekli, cinsi, birleşimi, şekli, büyüklüğü ile küçüklüğü ve büyüklüğü ile küçüklüğü ve nihayet oksijen oranının rolü nihayet oksijen oranının rolü büyüktür.büyüktür.

Patlamada; bir anda parlayarak Patlamada; bir anda parlayarak yanan madde çeşitli gazlar yanan madde çeşitli gazlar haline gelmekte ve son derece haline gelmekte ve son derece büyük bir hacim genişlemesine büyük bir hacim genişlemesine uğrayarak etrafını zorlamakta uğrayarak etrafını zorlamakta ve patlamalar olmaktadır.ve patlamalar olmaktadır.

Page 8: 6 yangin-bi l

KENDİ KENDİNE YANMAKENDİ KENDİNE YANMA

Yavaş yanmanın zamanla hızlı Yavaş yanmanın zamanla hızlı yanmaya dönüşmesidir. yanmaya dönüşmesidir. Özellikle bitkisel kökenli yağlı Özellikle bitkisel kökenli yağlı maddeler normal hava ısısı ve maddeler normal hava ısısı ve oksijeni içinde kolaylıkla oksijeni içinde kolaylıkla oksitlenmekte bu oksitlenme oksitlenmekte bu oksitlenme sırasında ise gittikçe artan bir sırasında ise gittikçe artan bir ısı çıkmaktadır. Zamanla ısı çıkmaktadır. Zamanla doğru orantılı olarak artan bu doğru orantılı olarak artan bu ısı, bir süre sonra ısı, bir süre sonra alevlenmeye yetecek alevlenmeye yetecek dereceyi bularak maddenin dereceyi bularak maddenin kendiliğinden tutuşmasına kendiliğinden tutuşmasına neden olmaktadır. Örneğin: neden olmaktadır. Örneğin: Bezir yağına bulaştırılmış bir Bezir yağına bulaştırılmış bir bez parçası yukarıda bez parçası yukarıda açıklandığı şekilde bir süre açıklandığı şekilde bir süre sonra alev ala rak yanmaya sonra alev ala rak yanmaya başlayabilmektedir.başlayabilmektedir.

Page 9: 6 yangin-bi l

YANGIN VE YANGIN YANGIN VE YANGIN SINIFLARISINIFLARIYararlı ateş yakılan yerler dışında, kontrolü elden çık mış yanma

olayıdır. (Örneğin: Ormanda bir yanma olayı yangındır. Akaryakıt depolarının yanması bir yangındır. vs)

1- Yangın Çeşitleri ve Sınıflaması: Yangınları çeşitli gruplar altında toplamak için yapılan çalışmalar neticesinde en uygun ayrım yanıcı madde cinslerine göre yapılmıştır. Bu sınıflama aşağıda belirtildiği gibi dört ana grupta belirlenmiştir. A SINIFI: Katı yanıcı maddeler yangını; Çeşitli odun, kereste, ham ve mamul tekstil maddeleri kağıt vb. maddeler.B SINIFI: Sıvı yanıcı maddeler yangını; Gazyağı, benzin, mazot, fuol-oil, madeni yağ lar, alkol, tiner, vernik, boyalar vb. maddeler.C SINIFI: Gaz haldeki yanıcı maddeler yangını; Likit petrol gazı (Tüp gaz) havagazı, hidrojen vb. maddeler yangını.D SINIFI: Yanabilen hafif metaller yangını; Alüminyum, magnezyum vb. maddeler.

Page 10: 6 yangin-bi l
Page 11: 6 yangin-bi l

YANGINLARIN SEBEPLERİYANGINLARIN SEBEPLERİ

a—a— Yangınlardan korunma önlemlerinin Yangınlardan korunma önlemlerinin alınmaması,alınmaması,b—Bilgisizlik,b—Bilgisizlik,c—c— İhmal ve dikkatsizlik,İhmal ve dikkatsizlik,d—Kazalar,d—Kazalar,e—e— Sıçrama,Sıçrama,f— Sabotaj,f— Sabotaj,g—Tabiat olayları.g—Tabiat olayları.

Page 12: 6 yangin-bi l

KORUNMA ÖNLEMLERİNİN KORUNMA ÖNLEMLERİNİN ALINMAMASIALINMAMASI

Mesela elektrik sistemiyle ilgili gerek tesisat Mesela elektrik sistemiyle ilgili gerek tesisat gerekse sigorta sistemlerinin yeterli düzey de gerekse sigorta sistemlerinin yeterli düzey de yapılmaması, binalarda çatı kirişleri ile baca yapılmaması, binalarda çatı kirişleri ile baca ilişkilerinin gereği gibi düzenlenmemesi, ilişkilerinin gereği gibi düzenlenmemesi, bacaların yeterli özenle sıvanmaması, Likit bacaların yeterli özenle sıvanmaması, Likit Petrol Gazı kullanırken tüp kullanımı ile ilgili Petrol Gazı kullanırken tüp kullanımı ile ilgili gerekli önlemlerin alınmaması, Soba ve kalorifer gerekli önlemlerin alınmaması, Soba ve kalorifer sistemlerinde gerekli tertibatın alınmayışı ve sistemlerinde gerekli tertibatın alınmayışı ve gerekli periyodik temizlik ve bakımlarının gerekli periyodik temizlik ve bakımlarının yapılmaması, nedenleriyle yangın çıkmaktadır.yapılmaması, nedenleriyle yangın çıkmaktadır.

Page 13: 6 yangin-bi l

BİLGİSİZLİKBİLGİSİZLİK

Mesela tavan arası ve çatıya kolay ve Mesela tavan arası ve çatıya kolay ve çabuk tutuşabilecek eşyalar koymak, çabuk tutuşabilecek eşyalar koymak, yakıt depoları veya yakıtla çalışan yakıt depoları veya yakıtla çalışan yer lerde kıvılcım çıkartacak yer lerde kıvılcım çıkartacak etkenlerin bilinmemesi vb. etkenlerin bilinmemesi vb. durumlarda yangının çıkması durumlarda yangının çıkması kaçınılmazdır.kaçınılmazdır.

Page 14: 6 yangin-bi l

İHMALİHMAL

. Mesela ağaçlık yerlerde . Mesela ağaçlık yerlerde söndürülmeden atılan kibrit, sigara söndürülmeden atılan kibrit, sigara izmarit gibi maddeler, Likit Petrol Gazı izmarit gibi maddeler, Likit Petrol Gazı Tüplerinin kibritle kontrol edilmesi, Tüplerinin kibritle kontrol edilmesi, Prizde ütü ve ocak fişi unutulması, Prizde ütü ve ocak fişi unutulması, piknik tüpleri üzerine geniş tabanlı piknik tüpleri üzerine geniş tabanlı tencere, kazan konularak uzun süre tencere, kazan konularak uzun süre ısıtılması, Sigortaya gereğinde fazla tel ısıtılması, Sigortaya gereğinde fazla tel sarılması vb. yapılmaması bi lindiği sarılması vb. yapılmaması bi lindiği halde ihmal edilerek yapılan işler halde ihmal edilerek yapılan işler yangına sebep olur.yangına sebep olur.

Page 15: 6 yangin-bi l

KAZALARKAZALAR

Mesela trafik kazaları araç Mesela trafik kazaları araç yangınlarına, iş kazaları makine ve yangınlarına, iş kazaları makine ve bina yangınlarına soba vb. cihazlarda bina yangınlarına soba vb. cihazlarda meydana gelen kazalar bina meydana gelen kazalar bina yangınlarına sebebiyet verirler.yangınlarına sebebiyet verirler.

Page 16: 6 yangin-bi l

SIÇRAMASIÇRAMA

Mesela fabrika ve atölyelerde kaynak Mesela fabrika ve atölyelerde kaynak ve taşlama makinelerinden sıçrayan ve taşlama makinelerinden sıçrayan kıvılcımların etrafta bulunan benzin, kıvılcımların etrafta bulunan benzin, mazot vb. mad deler üzerine düşmesi, mazot vb. mad deler üzerine düşmesi, sobadan sıçrayan yanan kömür sobadan sıçrayan yanan kömür parçalarının halı, kilim vs. maddeler parçalarının halı, kilim vs. maddeler üzerine düşmesi sonucu çıkan üzerine düşmesi sonucu çıkan yangınlar.yangınlar.

Page 17: 6 yangin-bi l

SABOTAJSABOTAJ

: : Çeşitli amaçlar için Çeşitli amaçlar için bilerek ve isteyerek bilerek ve isteyerek yangın yangın çıkartılmasıdır. çıkartılmasıdır. Mesela tarla, ev yeri Mesela tarla, ev yeri açmak amacıyla açmak amacıyla ormanların ormanların yakılması bina, yakılması bina, işyeri ve tesislerin işyeri ve tesislerin kundaklanması gibi kundaklanması gibi kasti olaylardan yan kasti olaylardan yan gın çıkartılagın çıkartıla

Page 18: 6 yangin-bi l

TABİAT OLAYLARITABİAT OLAYLARI

Tabi olarak kendiliğinden ortayı çıkan Tabi olarak kendiliğinden ortayı çıkan yangınlardır. Me sela deprem, yıldırım yangınlardır. Me sela deprem, yıldırım düşmesi, güneş ışınlarından düşmesi, güneş ışınlarından meydana gelen yangınlar gibi.meydana gelen yangınlar gibi.

Page 19: 6 yangin-bi l

YANGIN ETKENLERİYANGIN ETKENLERİ

a—a— Bacalar,Bacalar,b—Sigara, kibrit,b—Sigara, kibrit,c—c— Kıvılcım,Kıvılcım,d—Elektrik,d—Elektrik,e—e— Benzin,Benzin,f—f— Likit Petrol Gazı, Doğal Gaz,Likit Petrol Gazı, Doğal Gaz,g—Hayvanlar,g—Hayvanlar,h—Yıldırım,h—Yıldırım,ı—ı— Güneş Işığı,Güneş Işığı,

Page 20: 6 yangin-bi l

BACA YANGINLARIBACA YANGINLARI

: : Birinci yol ilk iş olarak bacanın alt kısmından Birinci yol ilk iş olarak bacanın alt kısmından söndür meye başlamak, bunda başarı elde söndür meye başlamak, bunda başarı elde edilmez ise ateşin eriştiği en yüksek noktanın edilmez ise ateşin eriştiği en yüksek noktanın üstünden ve bacadan açılacak delikten suyu sis üstünden ve bacadan açılacak delikten suyu sis olarak vermek. Sis halindeki, su ısı ile olarak vermek. Sis halindeki, su ısı ile buharlaşması neticesi soğuma ve boğma yolu buharlaşması neticesi soğuma ve boğma yolu ile söndürmeyi sağlamak gerekir.ile söndürmeyi sağlamak gerekir.

İkinci bir yol ise bacanın üst ve alt İkinci bir yol ise bacanın üst ve alt ağızlarının ıslak çuval ve kaba dokulu kalın ağızlarının ıslak çuval ve kaba dokulu kalın kumaş parçalarıyla tıkanması neticesi söndürme kumaş parçalarıyla tıkanması neticesi söndürme sağlanmışsağlanmış

Page 21: 6 yangin-bi l

SİGARA VE KİBRİTSİGARA VE KİBRİT

. Sigara ateşinin ortalama sıcaklık . Sigara ateşinin ortalama sıcaklık derecesi 800 oC civarında olduğu derecesi 800 oC civarında olduğu söndürülmeden atılan sigaranın ya söndürülmeden atılan sigaranın ya nıcı, patlayıcı ve parlayıcı maddelere nıcı, patlayıcı ve parlayıcı maddelere teması neticesinde yangın çıkabilir. teması neticesinde yangın çıkabilir. Eğer söndürmeden yere atılan bir Eğer söndürmeden yere atılan bir sigaranın, rüzgar tesir li sürüklenerek sigaranın, rüzgar tesir li sürüklenerek temas ettiği yanıcı maddeyi temas ettiği yanıcı maddeyi tutuşturduğu bir gerçektir.tutuşturduğu bir gerçektir.

Page 22: 6 yangin-bi l

KIVILCIMKIVILCIM

Yanan bir kütleden koparak etrafa sıçrayan küçük Yanan bir kütleden koparak etrafa sıçrayan küçük parçacıklara kıvılcım dendiğini hepimiz parçacıklara kıvılcım dendiğini hepimiz bilmekteyiz. Bu parçacıkların yanar veya kor bilmekteyiz. Bu parçacıkların yanar veya kor halde bulunması düştüğü yerdeki maddenin halde bulunması düştüğü yerdeki maddenin cinsine göre yanma olayının meydana gelmesine cinsine göre yanma olayının meydana gelmesine sebebiyet verir.sebebiyet verir.

Kıvılcımların kaynağı genellikle ; (1) Mangallarda yanan ateşler,

(2) Sobalarda yanan ateşler, (3) Bacalar, (4) Tren Bacaları, (5) Motorların egzozları, (6) Sönmemiş sigaralar,

Page 23: 6 yangin-bi l

ELEKTRİKELEKTRİK

Elektrikten çıkan yangınların Elektrikten çıkan yangınların nedenlerini genel olarak iki ana nedenlerini genel olarak iki ana gurupta toplayarak izah edebiliriz.gurupta toplayarak izah edebiliriz.

(1) Elektrik (1) Elektrik enerjisini kullananların ihmal ve enerjisini kullananların ihmal ve dikkatsizliğinden kaynaklanan dikkatsizliğinden kaynaklanan yangınlar,yangınlar, (2) Elektrik tesisatından kaynaklanan (2) Elektrik tesisatından kaynaklanan yangınlar.yangınlar.

Page 24: 6 yangin-bi l

BENZİNBENZİN

Benzinin alevlenme ısısı 40-41 derece Benzinin alevlenme ısısı 40-41 derece olduğundan kapalı yerlerde patlama, olduğundan kapalı yerlerde patlama, açık yerlerde parlama şeklinde açık yerlerde parlama şeklinde yanma meydana gelir. Benzinin hava yanma meydana gelir. Benzinin hava ile karışımı % 1,5 veya 7,6 oranında ile karışımı % 1,5 veya 7,6 oranında ise Yanma olaya oluşabilir. Benzin ise Yanma olaya oluşabilir. Benzin buharı bulunan veya bulunabile cek buharı bulunan veya bulunabile cek yerlerde alev ve kıvılcım çıkartan yerlerde alev ve kıvılcım çıkartan alet, malzeme kullanılmamalıdır.alet, malzeme kullanılmamalıdır.

Page 25: 6 yangin-bi l

LİKİT PETROL GAZI-LPGLİKİT PETROL GAZI-LPG

Sıvı petrol gazı da dediğimiz bu gaz Sıvı petrol gazı da dediğimiz bu gaz petrol yan ürünlerindendir. Ham petrol yan ürünlerindendir. Ham petrolün damıtılması sırasında elde petrolün damıtılması sırasında elde edilen ürünlerin yanı sıra hidrokarbon edilen ürünlerin yanı sıra hidrokarbon sınıfı (etan, metan, propan, bütan, sınıfı (etan, metan, propan, bütan, etilen metilen vb. gazlar) gaz etilen metilen vb. gazlar) gaz maddelerde ortaya çıkmaktadırmaddelerde ortaya çıkmaktadır

Page 26: 6 yangin-bi l

HAYVANLARIN SEBEP OLDUĞU HAYVANLARIN SEBEP OLDUĞU YANGINLARYANGINLAR

Açık ateş kullanılan yerlerde başıboş Açık ateş kullanılan yerlerde başıboş bırakılan hayvan lar yangın bırakılan hayvan lar yangın çıkarabilirler. Kedi, ve köpek gibi çıkarabilirler. Kedi, ve köpek gibi bilhassa evlerde bulundurulan bilhassa evlerde bulundurulan hayvanların gaz lambası, gazocağı, hayvanların gaz lambası, gazocağı, ispirto ocağı ve mangal gibi şeyleri ispirto ocağı ve mangal gibi şeyleri devirmeleri, suretiyle yangına devirmeleri, suretiyle yangına sebebiyet verme leri mümkündsebebiyet verme leri mümkünd

Page 27: 6 yangin-bi l

YILDIRIMYILDIRIM

Yıldırım, bulutlarının taşıdıkları Yıldırım, bulutlarının taşıdıkları elektriklerin bir buluttan diğer buluta elektriklerin bir buluttan diğer buluta veyahut ta bir buluttan toprağa veyahut ta bir buluttan toprağa boşalması ola yıdır.boşalması ola yıdır. Bir kaç Bir kaç kısma ayrılan yıldırım parlayıcı ve kısma ayrılan yıldırım parlayıcı ve patlayıcı bir maddeye rastlayacak patlayıcı bir maddeye rastlayacak olursa yangın çıkabilir.olursa yangın çıkabilir.

Page 28: 6 yangin-bi l

GÜNEŞ ISISIGÜNEŞ ISISI

Güneş ışığı doğrudan yangın çıkaran Güneş ışığı doğrudan yangın çıkaran bir unsur olabilece ği gibi yangının bir unsur olabilece ği gibi yangının oluşumuna yardım eden bir etken oluşumuna yardım eden bir etken olarak ta incelenebilir.olarak ta incelenebilir.Güneş ışığı Güneş ışığı özellikle metal ve yansıtıcı olmayan özellikle metal ve yansıtıcı olmayan (ışığı absorbe eden) yüzeyler üzerinde (ışığı absorbe eden) yüzeyler üzerinde sıcaklık artışına neden olduğun dan bu sıcaklık artışına neden olduğun dan bu tip yüzeylerin altında bulunan kolay tip yüzeylerin altında bulunan kolay yanıcı maddelerin tutuşmasına veya yanıcı maddelerin tutuşmasına veya buhar çıkarmasına neden olabilirbuhar çıkarmasına neden olabilir

Page 29: 6 yangin-bi l

YANGIN TÜRLERİYANGIN TÜRLERİ

LPG Yangınları.LPG Yangınları.

Doğalgaz yangınları.Doğalgaz yangınları.

Akaryakıt yangınları.Akaryakıt yangınları.

Baca yangınları.Baca yangınları.

Elektrik yangınları.Elektrik yangınları.

Orman yangınları.Orman yangınları.

Araç yangınları.Araç yangınları.

Bina yangınları.Bina yangınları.

Page 30: 6 yangin-bi l

LPG YANGINLARILPG YANGINLARIHava ile karışmadıkça yanmazlar,Hava ile karışmadıkça yanmazlar,Yanıcılık limitleri %2 ile 8 arasındadır.Yanıcılık limitleri %2 ile 8 arasındadır.Teneffüs edilmesi halinde zehirsizdirler.Teneffüs edilmesi halinde zehirsizdirler.1 litre sıvı LPG. 550 gram kadar ağırlıktadır.1 litre sıvı LPG. 550 gram kadar ağırlıktadır.LPG. buharları havadan daha ağırdır.LPG. buharları havadan daha ağırdır.LPG. hakikatte renksiz ve kokusuzdur. Fakat em niyet LPG. hakikatte renksiz ve kokusuzdur. Fakat em niyet mülahazası ile kerih esansı ilave edilir.mülahazası ile kerih esansı ilave edilir.Kap içinde tazyik altında sıvı halde iken % 10 kadar Kap içinde tazyik altında sıvı halde iken % 10 kadar hacim değiştirebilirler.hacim değiştirebilirler.LPG. ekseriyetle propan ve bütan gazlarının LPG. ekseriyetle propan ve bütan gazlarının karışımıdır.karışımıdır.Bütan daha tembel fakat propan daha hareket li gazdır.Bütan daha tembel fakat propan daha hareket li gazdır.Bir kova içinde sıvı LPG. aniden yere dökülecek olursa Bir kova içinde sıvı LPG. aniden yere dökülecek olursa yerde henüz yayılma fırsatı bulmadan buharlaşır.yerde henüz yayılma fırsatı bulmadan buharlaşır.Sıvı LPG. insan derisi ile temas ederse ciddi donmalar Sıvı LPG. insan derisi ile temas ederse ciddi donmalar yapar.yapar.Aniden buharlaştığı için dokunduğu yeri dondurur.Aniden buharlaştığı için dokunduğu yeri dondurur.

Page 31: 6 yangin-bi l

LPG EMNİYET KAİDELERİLPG EMNİYET KAİDELERİ

LPG. Tüpleri daima dik tutulur ve dik LPG. Tüpleri daima dik tutulur ve dik olarak depolanır.olarak depolanır.Gaz kaçıran tüpler araziye götürülerek Gaz kaçıran tüpler araziye götürülerek akıtılır.akıtılır.LPG. Tüpleri tamamen doldurulmaz. % 10 LPG. Tüpleri tamamen doldurulmaz. % 10 genişle me payı olarak boş bırakılır.genişle me payı olarak boş bırakılır.LPG. Tüpleri civarında tahta, kağıt, odun LPG. Tüpleri civarında tahta, kağıt, odun gibi yanıcı maddeler depo edilmez.gibi yanıcı maddeler depo edilmez.Yanmakta olan LPG. tüpünün civarındaki Yanmakta olan LPG. tüpünün civarındaki tüpler ve varsa yanıcı malzemeler tüpler ve varsa yanıcı malzemeler devamlı olarak soğutulmalıdır.devamlı olarak soğutulmalıdır.

Page 32: 6 yangin-bi l

DOĞALGAZ YANGINLARIDOĞALGAZ YANGINLARI1.1 Doğal Gazın Kullanım Alanları1.1 Doğal Gazın Kullanım AlanlarıDoğalgaz ilk olarak yakacak amacıyla, Çin’de Doğalgaz ilk olarak yakacak amacıyla, Çin’de (MS.221-263) tuz üretimi için kullanılmıştır. Bu (MS.221-263) tuz üretimi için kullanılmıştır. Bu yıllarda doğal gazın yataklardan kullanım yerine yıllarda doğal gazın yataklardan kullanım yerine bambu kamışları ile taşındığı bilinmektedir.bambu kamışları ile taşındığı bilinmektedir.Doğal gazın ilk modern üretim ve tüketim Doğal gazın ilk modern üretim ve tüketim tekniklerine ABD’de rastlanmaktadır.Erietekniklerine ABD’de rastlanmaktadır.ErieGölü yakınlarında yaklaşık 10 m derinlikten 4 cm Gölü yakınlarında yaklaşık 10 m derinlikten 4 cm çapında borularla çıkarılan doğalgaz, Freode’na çapında borularla çıkarılan doğalgaz, Freode’na şehrinin aydınlatılması için kullanılmıştır.İlk şehrinin aydınlatılması için kullanılmıştır.İlk endüstriyel kullanım ise 1841 yılında yine endüstriyel kullanım ise 1841 yılında yine ABD’nin Batı Virginya eyaletindeki tuz üretim ABD’nin Batı Virginya eyaletindeki tuz üretim tesislerinde gerçekleşmiştir.Konutlarda geniş tesislerinde gerçekleşmiştir.Konutlarda geniş kapsamda kullanıma, 1880 yıllarında ABD’nin kapsamda kullanıma, 1880 yıllarında ABD’nin Pennsylvania eyaletinde başlanmıştır.Pennsylvania eyaletinde başlanmıştır.

Page 33: 6 yangin-bi l

Doğal Gazın ÖzellikleriDoğal Gazın Özellikleri

Doğal gaz esas olarak metan (CH4) ve imetana Doğal gaz esas olarak metan (CH4) ve imetana göre daha az oranda olmak üzeregöre daha az oranda olmak üzereEtan (C4H10) ve propan (C3H8) gibi Etan (C4H10) ve propan (C3H8) gibi hidrokarbonlardan ve azot (N2) karbondioksit hidrokarbonlardan ve azot (N2) karbondioksit (CO2), hidrojensülfür (H2S) ile helyum (He) (CO2), hidrojensülfür (H2S) ile helyum (He) gazlarından meydana gelen renksiz, kokusuz ve gazlarından meydana gelen renksiz, kokusuz ve havadan hafif bir gazdır. Ayrıca çok küçük havadan hafif bir gazdır. Ayrıca çok küçük yüzdelerde olmak üzere oksijen ve argon yüzdelerde olmak üzere oksijen ve argon gazlarının bulunduğu doğal gaz kaynaklarına da gazlarının bulunduğu doğal gaz kaynaklarına da rastlanabilir.Hidrojensülfü (H2S) zararlı bir rastlanabilir.Hidrojensülfü (H2S) zararlı bir bileşen olduğundan , doğal gaz kaynaklarına da bileşen olduğundan , doğal gaz kaynaklarına da rastlanabilirrastlanabilir

Page 34: 6 yangin-bi l

DOĞAL GAZIN TEHLİKELERİDOĞAL GAZIN TEHLİKELERİ Odalardaki Tehlikeler Odalardaki Tehlikeler Mutfaktaki Tehlikeler Mutfaktaki Tehlikeler Banyodaki TehlikelerBanyodaki TehlikelerApartman BoşluğuApartman BoşluğuWC’ lerdeki TehlikelerWC’ lerdeki TehlikelerKazan Dairesindeki Tehlikeler Kazan Dairesindeki Tehlikeler Topraklama ile ilgili TehlikelerTopraklama ile ilgili TehlikelerStatik Elektrik ile İlgili TehlikelerStatik Elektrik ile İlgili TehlikelerDoğal Gaz Tesisatının Korunması ile İlgili Doğal Gaz Tesisatının Korunması ile İlgili TehlikelerTehlikelerPTT ve BUSKİ KANAL MENHOLLERİNDEKİ PTT ve BUSKİ KANAL MENHOLLERİNDEKİ TEHLİKELER TEHLİKELER KAZI ANINDAKİ TEHLİKELERKAZI ANINDAKİ TEHLİKELER

Page 35: 6 yangin-bi l

Odalardaki Tehlikeler Odalardaki Tehlikeler

Odalarda doğal gaz cihazı olarak Odalarda doğal gaz cihazı olarak sobalar bulunmaktadır. En tehlikesiz sobalar bulunmaktadır. En tehlikesiz sobalar hermetik tip denilen ve sobalar hermetik tip denilen ve dışarıdan hava alıp yanma ürünü dışarıdan hava alıp yanma ürünü gazları dışarı verenlerdir. Dışa açılan gazları dışarı verenlerdir. Dışa açılan boru ucu kapanırsa tehlikeli olabilir. boru ucu kapanırsa tehlikeli olabilir. Oda içinden yanma havasını alan Oda içinden yanma havasını alan bildiğimiz sobaların tehlikesi diğer bildiğimiz sobaların tehlikesi diğer sobalarla aynı oranda olup, odanın iyi sobalarla aynı oranda olup, odanın iyi havalanması sağlanmalıdır.havalanması sağlanmalıdır.

Page 36: 6 yangin-bi l

Mutfaktaki TehlikelerMutfaktaki TehlikelerMutfakta motoru olmayan havalandırma menfezi Mutfakta motoru olmayan havalandırma menfezi kullanılması gereklidir. Doğal gazın yanması için kullanılması gereklidir. Doğal gazın yanması için gerekli havanın temini için bu şarttır. Elektrikli gerekli havanın temini için bu şarttır. Elektrikli aspiratörler kıvılcım çıkarmayan cinsten olmadıkça aspiratörler kıvılcım çıkarmayan cinsten olmadıkça kullanılmamalıdır. Havalandırma deliklerinin önü kullanılmamalıdır. Havalandırma deliklerinin önü asla kapatılmamalıdır.asla kapatılmamalıdır.

Şofbenler banyoya değil mutfağa monte edilirler. Şofbenler banyoya değil mutfağa monte edilirler. Kışın çok hava tüketen şofben veya ocak mutfağın Kışın çok hava tüketen şofben veya ocak mutfağın havasını harcayacağından kapıyı kapatıp ta havasını harcayacağından kapıyı kapatıp ta içeride oturan biri için BOĞULMA tehlikesi içeride oturan biri için BOĞULMA tehlikesi mevcuttur. Kışın soğuk nedeni ile bu delikler mevcuttur. Kışın soğuk nedeni ile bu delikler kapatılmamalıdır.kapatılmamalıdır.

Page 37: 6 yangin-bi l

Banyodaki TehlikelerBanyodaki TehlikelerBanyodaki buhar tehlikeyi daha da arttırır. Banyodaki buhar tehlikeyi daha da arttırır. Çünkü buhar oluşurken mevcutÇünkü buhar oluşurken mevcutKapalı ortamda bulunan havanın yerini alır. Kapalı ortamda bulunan havanın yerini alır. Banyoda kullanılmaması gereken Banyoda kullanılmaması gereken şofbenlerin bir de bacalarının iyi şofbenlerin bir de bacalarının iyi çekmediği hatta bacasını takmadan dahi çekmediği hatta bacasını takmadan dahi kullanıldığı durumlarda iyi kullanıldığı durumlarda iyi havalandırılmayan banyolarda pek çok havalandırılmayan banyolarda pek çok ölüm olmaktadır. Banyodaki ölümlerde ölüm olmaktadır. Banyodaki ölümlerde oksijenin azalması ile meydana gelen oksijenin azalması ile meydana gelen karbon monoksit gazının da tesiri çoktur. karbon monoksit gazının da tesiri çoktur. Baca gazları hiçbir zaman bulunulan Baca gazları hiçbir zaman bulunulan ortama verilmemektedir.ortama verilmemektedir.

Page 38: 6 yangin-bi l

Apartman BoşluğuApartman BoşluğuApartmanın giriş vanasında olan bir kaçak dahi Apartmanın giriş vanasında olan bir kaçak dahi en üst kattakiler için ciddi bi tehlikedir. Çünkü en üst kattakiler için ciddi bi tehlikedir. Çünkü kaçan gaz üste doğru gider. Çatıdan atmosfere kaçan gaz üste doğru gider. Çatıdan atmosfere açılan bir kapak olması bu birikimi önleyecektir. açılan bir kapak olması bu birikimi önleyecektir. Özellikle doğal gaz tesisatı yapılırken meydana Özellikle doğal gaz tesisatı yapılırken meydana gelen her kaçağın nerelerde birikebileceği gelen her kaçağın nerelerde birikebileceği dikkatlice incelenmelidir. Alt katlardaki dikkatlice incelenmelidir. Alt katlardaki kaçakların üst katlara taşınması için en uygun kaçakların üst katlara taşınması için en uygun ortam apartman boşluklarıdır. Apartmanın ortam apartman boşluklarıdır. Apartmanın neresinde olursa olsun duyulan doğal gaz neresinde olursa olsun duyulan doğal gaz kokusu derhal Botaş acil servis telefon ihbar kokusu derhal Botaş acil servis telefon ihbar numarası olan 187 ye bildirilmelidir. Yaşlı ve numarası olan 187 ye bildirilmelidir. Yaşlı ve kimsesizlerle özel olarak ilgilenmelidir. Çünkü kimsesizlerle özel olarak ilgilenmelidir. Çünkü onların dairesinde olabilecek bir patlama tüm onların dairesinde olabilecek bir patlama tüm apartmanı etkileyecektir.apartmanı etkileyecektir.

Page 39: 6 yangin-bi l

WC’ lerdeki TehlikelerWC’ lerdeki Tehlikeler

WC den de gaz gelmesi olayına WC den de gaz gelmesi olayına rastlanılmıştır. Bu nedenle gaz rastlanılmıştır. Bu nedenle gaz kokusu hissedilirse derhal kokusu hissedilirse derhal havalandırma yapılmalı ve kıvılcım havalandırma yapılmalı ve kıvılcım çıkarılmamalıdır. Yetkililer mutlaka çıkarılmamalıdır. Yetkililer mutlaka çağrılmalıdır.çağrılmalıdır.

Page 40: 6 yangin-bi l

Kazan Dairesindeki Tehlikeler Kazan Dairesindeki Tehlikeler En tehlikeli olabilecek kısım burasıdır. Çatıya En tehlikeli olabilecek kısım burasıdır. Çatıya yapılmadı ise buradaki bir patlama diğeryapılmadı ise buradaki bir patlama diğerKatları da etkiler. Bu nedenle birden çok katlı işyeri Katları da etkiler. Bu nedenle birden çok katlı işyeri veya konutta yaşayanlar tehlike olup olmadığını veya konutta yaşayanlar tehlike olup olmadığını bilmek amacı ile arada bir ilgilenseler iyi olur. Bu ilgi bilmek amacı ile arada bir ilgilenseler iyi olur. Bu ilgi bilgi olmalıdır. Aksi takdirde faydadan çok zarar bilgi olmalıdır. Aksi takdirde faydadan çok zarar getirir. Örneğin havalandırma menfezlerinin önü getirir. Örneğin havalandırma menfezlerinin önü kapanmışsa açılmalıdır. Yetkili olmayan hiç kapanmışsa açılmalıdır. Yetkili olmayan hiç kimseye tamir yaptırılmamalıdır. Kazan dairesi kimseye tamir yaptırılmamalıdır. Kazan dairesi kapıları dışa açılır cinsten olmalıdır. Doğrudan kapıları dışa açılır cinsten olmalıdır. Doğrudan merdiven boşluğuna açılmasına izin verilemez.merdiven boşluğuna açılmasına izin verilemez.Havalandırma iyi olmazsa veya baca iyi çekmezse Havalandırma iyi olmazsa veya baca iyi çekmezse yanda oturan kapıcı dairesi için de tehlike mevcut yanda oturan kapıcı dairesi için de tehlike mevcut olabilir.olabilir.

Page 41: 6 yangin-bi l

Topraklama ile ilgili TehlikelerTopraklama ile ilgili Tehlikeler

Gerek konut ve gerekse işyerlerinde Gerek konut ve gerekse işyerlerinde tüm elektriksel cihazların tüm elektriksel cihazların topraklamaları kurallara uygun olarak topraklamaları kurallara uygun olarak yapılmalıdır. Doğal gaz boruları asla yapılmalıdır. Doğal gaz boruları asla topraklama için kullanılmamalıdır. topraklama için kullanılmamalıdır. Kazan dairesinde kullanılan elektriksel Kazan dairesinde kullanılan elektriksel teçhizat patlamaya sebep olmayan teçhizat patlamaya sebep olmayan cinsten (ex-proof) olmalıdır.cinsten (ex-proof) olmalıdır.

Page 42: 6 yangin-bi l

Statik Elektrik ile İlgili Statik Elektrik ile İlgili TehlikelerTehlikeler

Durgun elektrik de dediğimiz statik Durgun elektrik de dediğimiz statik elektrik sürtünme ile oluşur ve biriktiği elektrik sürtünme ile oluşur ve biriktiği yerden ki bu vücudumuz da olabilir ani yerden ki bu vücudumuz da olabilir ani olarak deşarj olduğunda kıvılcım olarak deşarj olduğunda kıvılcım çıkışına sebep olur. Regülatör çıkışına sebep olur. Regülatör istasyonlarına girmeden önce doğal istasyonlarına girmeden önce doğal gaz yetkilileri vücutlarında birikmiş gaz yetkilileri vücutlarında birikmiş olan durgun elektriği deşarj ederler.olan durgun elektriği deşarj ederler.

Page 43: 6 yangin-bi l

Doğal Gaz Tesisatının Doğal Gaz Tesisatının Korunması ile İlgili Korunması ile İlgili

TehlikelerTehlikelerDoğal gaz tesisatı, lehimleri darbelerden Doğal gaz tesisatı, lehimleri darbelerden korunmalıdır. Bunlar kaçak olması için korunmalıdır. Bunlar kaçak olması için sebepsebepteşkil ederler. Kaçak olması halinde teşkil ederler. Kaçak olması halinde doğalgaz birikerek patlamak için bir doğalgaz birikerek patlamak için bir kıvılcım bekler. Açık havada tehlike azdır kıvılcım bekler. Açık havada tehlike azdır ama kapalı ortamda patlama beraberinde ama kapalı ortamda patlama beraberinde ortaya çıkan yangınlar bu tür küçük ihmal ortaya çıkan yangınlar bu tür küçük ihmal ve bilgisizliklerin sonucudur. DOĞALGAZ ve bilgisizliklerin sonucudur. DOĞALGAZ BİLGİLİ BİR ŞEKİLDE KULLANILDIĞINDA BİLGİLİ BİR ŞEKİLDE KULLANILDIĞINDA GÜVENLİ BİR YAKITTIR.GÜVENLİ BİR YAKITTIR.

Page 44: 6 yangin-bi l

PTT ve BUSKİ KANAL PTT ve BUSKİ KANAL MENHOLLERİNDEKİ MENHOLLERİNDEKİ

TEHLİKELERTEHLİKELER Doğalgazı yeraltındaki bir kaçağının bulabildiği Doğalgazı yeraltındaki bir kaçağının bulabildiği delik veya kanallar boyunca ilerleyeceği delik veya kanallar boyunca ilerleyeceği muhakkaktır. Bu kanallar kablo kanalları muhakkaktır. Bu kanallar kablo kanalları olabileceği gibi su kanalları da olabilir.Bu nedenle olabileceği gibi su kanalları da olabilir.Bu nedenle artık gaz verilen semtlerdeki yer altı şebekesinin artık gaz verilen semtlerdeki yer altı şebekesinin gaz kaçağı ihtiva edebileceği düşünülerek gaz kaçağı ihtiva edebileceği düşünülerek menhol kapakları kesinlikle kıvılcım çıkarmayacak menhol kapakları kesinlikle kıvılcım çıkarmayacak şekilde açılmalıdır. Aksi takdirde baca veya şekilde açılmalıdır. Aksi takdirde baca veya menhol denilen bu yer altı odalarında veya menhol denilen bu yer altı odalarında veya rogarlarda mevcut olan hava ile birleşen doğal gaz rogarlarda mevcut olan hava ile birleşen doğal gaz % 5-15 oranına ulaştığında yine bir kıvılcım % 5-15 oranına ulaştığında yine bir kıvılcım beklemektedir.beklemektedir.

Page 45: 6 yangin-bi l

KAZI ANINDAKİ KAZI ANINDAKİ TEHLİKELERTEHLİKELER

Kazı alanında gerek çalışma yapılan Kazı alanında gerek çalışma yapılan borulardan ve gerekse yeraltından gelen borulardan ve gerekse yeraltından gelen doğalgaz tehlikeli olabilir. Bu nedenle canlı doğalgaz tehlikeli olabilir. Bu nedenle canlı gazla ilgili çalışma yapan işçiler uygun gazla ilgili çalışma yapan işçiler uygun ekipman ve giysiler kullanırlar. Yangın ekipman ve giysiler kullanırlar. Yangın söndürme tüpleri de her an kullanıma hazır söndürme tüpleri de her an kullanıma hazır bir şekilde bulundurulur. Kazı alanları bir şekilde bulundurulur. Kazı alanları alttan oyulmadığı sürece patlama tehlikesi alttan oyulmadığı sürece patlama tehlikesi yoktur. Gaz birikmeyip dağılacağı ve ortam yoktur. Gaz birikmeyip dağılacağı ve ortam kapalı olmadığı için patlama tehlikesi kapalı olmadığı için patlama tehlikesi yokturyoktur. .

Page 46: 6 yangin-bi l

DOĞALGAZ PATLAMASI VEYA DOĞALGAZ PATLAMASI VEYA YANGINA SEBEP OLANYANGINA SEBEP OLAN

ATEŞLEME KAYNAKLARIATEŞLEME KAYNAKLARIKapalı Ortamdaki Kapalı Ortamdaki Ateşleme KaynaklarıAteşleme Kaynakları-Elektrikli cihazlar-Elektrikli cihazlar-Sigara,pipo-Sigara,pipo-Kibrit,çakmak-Kibrit,çakmak-Apartman otomatı-Apartman otomatı-Kapı zilleri-Kapı zilleri-Elektrik düğmeleri-Elektrik düğmeleri-Statik elektrik-Statik elektrik-Pille çalışan cihazlar-Pille çalışan cihazlar-Gazla çalışan yanar -Gazla çalışan yanar vaziyetteki ocak,pürmüz alevivaziyetteki ocak,pürmüz alevi-Akü ile çalışan telsiz vb. -Akü ile çalışan telsiz vb. araçlararaçlar

Bina Dışındaki Bina Dışındaki Ateşleme KaynaklarıAteşleme Kaynakları-Araç telefonları-Araç telefonları-Taşlanabilir trafik ışıkları -Taşlanabilir trafik ışıkları ve uyarı lambalarıve uyarı lambaları-Sokak aydınlatmaları-Sokak aydınlatmaları-Geçit ve kavşaklardaki -Geçit ve kavşaklardaki trafik işaretleritrafik işaretleri-Telefon kulübeleri-Telefon kulübeleri-Demiryolu ve raylı sistem-Demiryolu ve raylı sistem-Pak eden araçlar itilerek -Pak eden araçlar itilerek uzaklaştırılıruzaklaştırılır-Kapalı ortamda sözü -Kapalı ortamda sözü geçen araçların ve geçen araçların ve kaynakların hepsikaynakların hepsi

Page 47: 6 yangin-bi l

AKARYAKIT YANGINLARIAKARYAKIT YANGINLARI

PARLAYICI SIVILARPARLAYICI SIVILAR

BenzinBenzin

Değişik ham petrollerDeğişik ham petroller

SolventlerSolventler

GazyağıGazyağı

Hafif dizel yakıtıHafif dizel yakıtı

YANICI SIVILARYANICI SIVILAR

Ağır dizel yakıtıAğır dizel yakıtı

Ağır fuel-oilAğır fuel-oil

Yağlama yağıYağlama yağı

Sıvı parafinSıvı parafin

Page 48: 6 yangin-bi l

BENZİNBENZİNBenzin çok çabuk buharlaşabilen maddededir, Benzin çok çabuk buharlaşabilen maddededir, dolayısı ile benzin buharı bulunan yerlerde alev ve dolayısı ile benzin buharı bulunan yerlerde alev ve kıvılcım çıkartan alet ve cihazların kullanılmamasına kıvılcım çıkartan alet ve cihazların kullanılmamasına dikkat edilmelidir. Benzinin parlama ısısı 40-41 dikkat edilmelidir. Benzinin parlama ısısı 40-41 santigrat derece olduğunda bir kıvılcım teması santigrat derece olduğunda bir kıvılcım teması halinde kapalı yerlerde patlama, açık yerlerde parlama halinde kapalı yerlerde patlama, açık yerlerde parlama meydana gelir.meydana gelir.

Ham petrol sıvı halde iken yanmaz ancak buhar haline geçip hava ile belli bir oranda karıştıktan sonra yanabi lir. Tüm akaryakıtlar böyledir. Bir litre benzin buhar haline ge çince 30 litre yanıcı buhar elde edilir. Akaryakıt Yangınları Nasıl Oluşur: Genel olarak akaryakıt yangınları şu şekiller de oluşur.Açık kaplardaki akaryakıtın buharlaşarak çevreden ateş alması.

Temizlik nedeniyle benzin ve gazyağı gibi petrol ürünlerinin kullanılması sonucu oluşan buharların ateşle teması ile,Akaryakıt tanklarının temizlenme amacı ile kapaklarının açılması sonucu çevreye dağılan buharların ateşle teması.Akaryakıt buharlarının bulunduğu yerlerde çalışan motorlardan çıkan kıvılcımlarla temas etmesi.

Page 49: 6 yangin-bi l

Baca yangınlarıBaca yangınları

Bacanın iç yüzeyini kaplayan kurum saf Bacanın iç yüzeyini kaplayan kurum saf karbondur ve son derece yanıcıdır. Kurum; karbondur ve son derece yanıcıdır. Kurum; kuru yağsız ve hidrojeni az olan yakıtlarda kuru yağsız ve hidrojeni az olan yakıtlarda toz halinde, nemli yakıtlarda tabaka halinde, toz halinde, nemli yakıtlarda tabaka halinde, yağlı yakıtlarda zift halinde oluşur. Kurum yağlı yakıtlarda zift halinde oluşur. Kurum yanma sıcaklığına ve yeterli oksijene ulaştığı yanma sıcaklığına ve yeterli oksijene ulaştığı anda baca yangını başlar. Baca yangınlarının anda baca yangını başlar. Baca yangınlarının söndürülmesi ise alt kısımlardan başlanarak söndürülmesi ise alt kısımlardan başlanarak hava ile irtibatı kesilir, bu işlem yeterli hava ile irtibatı kesilir, bu işlem yeterli gelmez ise en üstten su sisi yaparak gelmez ise en üstten su sisi yaparak söndürülür.söndürülür.

Page 50: 6 yangin-bi l

ELEKTRİK YANGINLARIELEKTRİK YANGINLARIKullanıcıdan kaynaklananlar :Kullanıcıdan kaynaklananlar :Elektrik enerjisinden ısı Elektrik enerjisinden ısı kaynağı olarak yararlan mak amacı ile yapılan cihazların kaynağı olarak yararlan mak amacı ile yapılan cihazların kullanılmaları esnasında kullan ma talimatlarına uygun kullanılmaları esnasında kullan ma talimatlarına uygun kullanılmaması, İhmal ve tedbirsizlik se bebiyle kullanılmaması, İhmal ve tedbirsizlik se bebiyle kullanımlarının bitiminden sonra fişlerinin çekilmemesi kullanımlarının bitiminden sonra fişlerinin çekilmemesi yukarıda bahsettiğimiz zaman ile orantılı olarak yukarıda bahsettiğimiz zaman ile orantılı olarak yangınların çık masına neden olurlar. yangınların çık masına neden olurlar. Tesisattan kaynaklananlar: Tesisattan kaynaklananlar: Elektrik tesisatların Elektrik tesisatların talimatlara uygun şekilde yapılmaması halinde büyük bir talimatlara uygun şekilde yapılmaması halinde büyük bir yangın tehlikesi arz eder, ısı nedeniyle elektrik yangın tehlikesi arz eder, ısı nedeniyle elektrik kablolarında meydana gelen erimeler neticesin de tellerin kablolarında meydana gelen erimeler neticesin de tellerin birbirine teması (kısa devre) ile ortaya çıkan şiddet li birbirine teması (kısa devre) ile ortaya çıkan şiddet li akımın kolay yanabilen maddeleri tutuşturarak yangın akımın kolay yanabilen maddeleri tutuşturarak yangın çıkar ması mümkündür. Kısa devreler elektrik nakil çıkar ması mümkündür. Kısa devreler elektrik nakil hatlarının kemirici hayvanlar tarafından tahribi neticesinde hatlarının kemirici hayvanlar tarafından tahribi neticesinde de oluşabilirler. de oluşabilirler.

Page 51: 6 yangin-bi l

ORMAN YANGINLARIORMAN YANGINLARIOrman yangınlarının oluşmasında en önemli etken Orman yangınlarının oluşmasında en önemli etken insan ve yıldırımdır.insan ve yıldırımdır.

Orman yangınlarının meydana gelmesi temelde Orman yangınlarının meydana gelmesi temelde sıcaklık, oksijen ve yanıcı madde etmenlerinin bir araya sıcaklık, oksijen ve yanıcı madde etmenlerinin bir araya gelmesi yada getirilmesiyle ortaya çıkan oksidasyon gelmesi yada getirilmesiyle ortaya çıkan oksidasyon olgusudur. Bu etmenlerin nitelikleri ve nicelikleri olgusudur. Bu etmenlerin nitelikleri ve nicelikleri yangınların şiddeti ve yayılma gücü üzerinde etkili yangınların şiddeti ve yayılma gücü üzerinde etkili olmaktadır.olmaktadır.

Orman Yangınlarının Çeşitleri:Orman Yangınlarının Çeşitleri: Orman yangınları Orman yangınları meydana gelişlerine ve orman da yaktıkları kısımlara meydana gelişlerine ve orman da yaktıkları kısımlara göre esasen üç kısma ayrılır.göre esasen üç kısma ayrılır.

Örtü Yangını,Örtü Yangını,

Tepe Yangını,Tepe Yangını,

Gövde YangınıGövde Yangını

Page 52: 6 yangin-bi l

Orman yangını çeşitleriOrman yangını çeşitleriÖrtü Yangını; Örtü Yangını; Örtü yangınları toprağı örten ot, Örtü yangınları toprağı örten ot, funda, yaprak, dal, kütük, ibre, yosun, çalı ve funda, yaprak, dal, kütük, ibre, yosun, çalı ve devriklerin yanması ile meydana gelen devriklerin yanması ile meydana gelen yangındır.yangındır. Tepe Yangını: Tepe Yangını: Örtü yangınlarına zamanında Örtü yangınlarına zamanında müdahale edil mezse, tepe yangınına dönüşür, müdahale edil mezse, tepe yangınına dönüşür, Örtü yangınında meydana gelen yük sek hararet Örtü yangınında meydana gelen yük sek hararet neticesi ağaçların üst kısımları da tutuşur ve neticesi ağaçların üst kısımları da tutuşur ve tepelerine kadar sirayet eder. tepelerine kadar sirayet eder. Gövde Yangını: Gövde Yangını: Gövde yangınları ağaçlara Gövde yangınları ağaçlara yıldırım düş mesi sonucu veya ağaçlardaki balları yıldırım düş mesi sonucu veya ağaçlardaki balları almak için ateş ve tütsü yakılması sonucu almak için ateş ve tütsü yakılması sonucu ağaçların gövdelerinde meydana gelir ağaçların gövdelerinde meydana gelir

Page 53: 6 yangin-bi l

Orman Yangınlarının Orman Yangınlarının Söndürülme UsulleriSöndürülme Usulleri

Örtü Yangınının SöndürülmesiÖrtü Yangınının Söndürülmesi : Yangının önündeki yanıcı : Yangının önündeki yanıcı maddeler yangın tarafına doğru süpürülür, toprak yumuşak maddeler yangın tarafına doğru süpürülür, toprak yumuşak ise yan gın üzerine kürek ve bel ile toprak atılır. Yangın ise yan gın üzerine kürek ve bel ile toprak atılır. Yangın söndürmeye yarayan su ve ilaçlı sular ateş üzerine pompalı söndürmeye yarayan su ve ilaçlı sular ateş üzerine pompalı aletlerle püskürtülür.aletlerle püskürtülür.Tepe Yangınının SöndürülmesiTepe Yangınının Söndürülmesi :Tepe yangınını :Tepe yangınını söndürmek için rüzgar is tikametinde ateşin ilerlediği tarafta söndürmek için rüzgar is tikametinde ateşin ilerlediği tarafta ve yan taraflarda ayırma şeritleri açılır. Bu işi yangın bu ve yan taraflarda ayırma şeritleri açılır. Bu işi yangın bu bölgeye gelmeden önce belirti lecek şekilde başlanır. bölgeye gelmeden önce belirti lecek şekilde başlanır. Şeritlerin genişlikleri ateşin sıçramasına meydan Şeritlerin genişlikleri ateşin sıçramasına meydan vermeyecek genişlikte olması gerekir. vermeyecek genişlikte olması gerekir. Gövde Yangınının SöndürülmesiGövde Yangınının Söndürülmesi : Tek tek yanan : Tek tek yanan ağaçların gövdelerindeki kovuklara toprak doldurularak ağaçların gövdelerindeki kovuklara toprak doldurularak ateşin hava ile temasa kesilir ve yangın söndürülür veya ateşin hava ile temasa kesilir ve yangın söndürülür veya ağaç gövdeden kesilerek devrilir ve yerde söndürme yapılır.ağaç gövdeden kesilerek devrilir ve yerde söndürme yapılır.

Page 54: 6 yangin-bi l

ARAÇ YANGINLARIARAÇ YANGINLARI

Araçlarda meydana gelen yangınlar genellikle Araçlarda meydana gelen yangınlar genellikle kısa devreden kaynaklanabileceği gibi;kısa devreden kaynaklanabileceği gibi;Isınmış motor üzerine karbüratörden sızan Isınmış motor üzerine karbüratörden sızan benzin.benzin.Açık unutulan radyo ve teyplerAçık unutulan radyo ve teyplerGüneş altında park edilen araçların camlarının Güneş altında park edilen araçların camlarının önüne konulan çakmak ve kibrit.önüne konulan çakmak ve kibrit.LPG’li araçların gaz sıkışması gibi LPG’li araçların gaz sıkışması gibi nedenlerden yangınlar çıkmaktadır.nedenlerden yangınlar çıkmaktadır.

Page 55: 6 yangin-bi l

Araç yangınlarını söndürme Araç yangınlarını söndürme usulleriusulleri

Mümkünse akü kutup başları çıkarılmalı.Mümkünse akü kutup başları çıkarılmalı.İlk anda KKT söndürücü ile müdahale İlk anda KKT söndürücü ile müdahale edilmeli, önlenemediği taktirde su ile edilmeli, önlenemediği taktirde su ile müdahale edilmeli.müdahale edilmeli.Binek araçlarının söndürme mesafesi 15 Binek araçlarının söndürme mesafesi 15 Metre.Metre.Akaryakıt tankerlerinde gaz patlaması Akaryakıt tankerlerinde gaz patlaması emniyet mesafesi sınırı 100 Metre.emniyet mesafesi sınırı 100 Metre.

Page 56: 6 yangin-bi l

BİNA YANGINLARI BİNA YANGINLARI Binalarda ortaya çıkan yangınlar çöp veya kağıt kutusunun Binalarda ortaya çıkan yangınlar çöp veya kağıt kutusunun

tutuşması, elektrik kontağı, soba, baca gibi etkenlerledir.Genel tutuşması, elektrik kontağı, soba, baca gibi etkenlerledir.Genel olarak ahşap yangınlarını her türlü söndürme vasıtası ve olarak ahşap yangınlarını her türlü söndürme vasıtası ve söndürme cihazları ile söndürebiliriz söndürme cihazları ile söndürebiliriz

Yangın çıkmış binanın öncelikle keşfinin yapılması, binanın yapım Yangın çıkmış binanın öncelikle keşfinin yapılması, binanın yapım şeklinin, içinde bulunan malzemenin niteliğinin tespit edilmesi şeklinin, içinde bulunan malzemenin niteliğinin tespit edilmesi zorunluluğu vardır.zorunluluğu vardır.

Tuğla yığma binalarda çatı ve üst katlar da çıkan yangında yanan Tuğla yığma binalarda çatı ve üst katlar da çıkan yangında yanan katların enkazlarının aşağı katlara dö külmesi ihtimali katların enkazlarının aşağı katlara dö külmesi ihtimali olabileceğinden söndürmede kullanılan suyun ağırlığı da buna olabileceğinden söndürmede kullanılan suyun ağırlığı da buna eklenince enkazın yıkıldığı katın tabanında çökme tehlikesi eklenince enkazın yıkıldığı katın tabanında çökme tehlikesi belirecektir. belirecektir.

Beton kirişli duvarları taş ve tuğla yığma binalarda çatı ve üst Beton kirişli duvarları taş ve tuğla yığma binalarda çatı ve üst katlarda çıkan yangınlarda çoğu kez döşeme ve kiriş başlarının katlarda çıkan yangınlarda çoğu kez döşeme ve kiriş başlarının yanmasına neden olduğundan döşeme ve tavanın ani olarak yanmasına neden olduğundan döşeme ve tavanın ani olarak çökmesi söz konusudur. çökmesi söz konusudur.

Tümü ahşap binalarda döşeme ve bölme ara sı yangınları gizli Tümü ahşap binalarda döşeme ve bölme ara sı yangınları gizli olarak var olan hava akımı ile tüm binanın dış duvarı, olarak var olan hava akımı ile tüm binanın dış duvarı, bölmeleri, döşeme ve tavan aralarını sardığından bi nanın bölmeleri, döşeme ve tavan aralarını sardığından bi nanın taşıma gücü çok azalır ve ani çökmelere neden olurtaşıma gücü çok azalır ve ani çökmelere neden olur

Page 57: 6 yangin-bi l

YERALTI ÇARŞILARI, PASAJLAR VE YERALTI ÇARŞILARI, PASAJLAR VE DEPOLARDA ÇIKACAK YANGINLARA DEPOLARDA ÇIKACAK YANGINLARA

KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER VE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER VE

MÜCADE LE USULLERİMÜCADE LE USULLERİ Alınması Gereken Önlemler: Yukarıda belirttiğimiz bu gibi yerlerin Alınması Gereken Önlemler: Yukarıda belirttiğimiz bu gibi yerlerin büyüklü ğüne ve küçüklüğüne göre, alınacak önlemlerde değişik büyüklü ğüne ve küçüklüğüne göre, alınacak önlemlerde değişik olacaktır. Hacim itibariyle büyük ve geniş olan, içerisinde mevcut işyeri olacaktır. Hacim itibariyle büyük ve geniş olan, içerisinde mevcut işyeri sa yısı itibariyle de fazla olan yerlerde mutlaka otomatik ihbar siste mi ve sa yısı itibariyle de fazla olan yerlerde mutlaka otomatik ihbar siste mi ve otomatik söndürme tesisatının kurulması gerekir, ayrıca bu sis tem ve otomatik söndürme tesisatının kurulması gerekir, ayrıca bu sis tem ve tesisatlar kurulmasına rağmen yedek ve takviye seyyar yangın söndürme tesisatlar kurulmasına rağmen yedek ve takviye seyyar yangın söndürme cihazlarının da mutlaka bulundurulması lazımdır cihazlarının da mutlaka bulundurulması lazımdır Yangınla Mücadele Usulleri: Yeraltı çarşıları ve pasajlarda çıkan yangın Yangınla Mücadele Usulleri: Yeraltı çarşıları ve pasajlarda çıkan yangın lara karşı mücadele ve en büyük güçlük duman içerisinde çalışma lara karşı mücadele ve en büyük güçlük duman içerisinde çalışma şartlarının çok zor olmasıdır.şartlarının çok zor olmasıdır. Yangına ilk müdahale edecek olan Yangına ilk müdahale edecek olan kişiler şayet duman sebebiyle bu imkanı bulamaz ise, su ile ıslatılmış bir kişiler şayet duman sebebiyle bu imkanı bulamaz ise, su ile ıslatılmış bir kaç tülbent veya bezi ağız ve burunu kapatacak şekilde sarmak suretiy le kaç tülbent veya bezi ağız ve burunu kapatacak şekilde sarmak suretiy le duman içerisinde biraz daha fazla zaman çalışma imkanı bulacak tır.duman içerisinde biraz daha fazla zaman çalışma imkanı bulacak tır.Pasajda ve yeraltı çarşılarında genellikle pen cere bulunmadığından Pasajda ve yeraltı çarşılarında genellikle pen cere bulunmadığından duman içeride kalacak ve çalışma güçlüğü ya ratacaktır. Fakat buna duman içeride kalacak ve çalışma güçlüğü ya ratacaktır. Fakat buna rağmen oksijenin azalması ve her tarafı du man kaplaması da yangının rağmen oksijenin azalması ve her tarafı du man kaplaması da yangının küçük bir mücadele ile kendiliğinden sönmesini sağlayabilir. Yangını küçük bir mücadele ile kendiliğinden sönmesini sağlayabilir. Yangını söndürme imkanları kalmadığı zaman bü tün çıkış kapıları kapatılarak söndürme imkanları kalmadığı zaman bü tün çıkış kapıları kapatılarak veya sunni olarak örtülerek yangın oksijensiz bırakılmak suretiyle de veya sunni olarak örtülerek yangın oksijensiz bırakılmak suretiyle de söndürülebilir.söndürülebilir.

Page 58: 6 yangin-bi l

YANGIN SÖNDÜRÜCÜ YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN MADDELER VE YANGIN SÖNDÜRME İLKELERİSÖNDÜRME İLKELERİSu:Yangın söndürmede en fazla kullanılan madde sudur. Su serinletici, Su:Yangın söndürmede en fazla kullanılan madde sudur. Su serinletici,

kapatıcı, akıcı, karışıcı ve yayılıcı özelliklere sahip bir maddedir kapatıcı, akıcı, karışıcı ve yayılıcı özelliklere sahip bir maddedir Soğutucu özelliği :Soğutucu özelliği : Genel olarak yanan bir cismin üzerine su temas Genel olarak yanan bir cismin üzerine su temas ederse temas ettiği satıh soğuyarak yanma noktasının altına iner ve ederse temas ettiği satıh soğuyarak yanma noktasının altına iner ve yangın söner. Şurasını unutmamak gerekir ki suyun; 0,35 mm.lik yangın söner. Şurasını unutmamak gerekir ki suyun; 0,35 mm.lik damlalar halinde ateşe tatbik edilmesi suyun söndürücü vasfını damlalar halinde ateşe tatbik edilmesi suyun söndürücü vasfını artırmaktadır. Bu nedenle su verme cihazları ile 0,1 ile 1 mm. arasında artırmaktadır. Bu nedenle su verme cihazları ile 0,1 ile 1 mm. arasında bir damla büyüklüğü hasıl ederek suyu yangında kullanırsak söndürme bir damla büyüklüğü hasıl ederek suyu yangında kullanırsak söndürme amacına daha çabuk ulaşabiliriz. amacına daha çabuk ulaşabiliriz. Kaplama, Boğma Özelliği: Kaplama, Boğma Özelliği: Bir ateşe söndürmek için yeteri kadar stim Bir ateşe söndürmek için yeteri kadar stim meyda na getirilerek, yanan bölgeden havayı kovmak yani ateşi meyda na getirilerek, yanan bölgeden havayı kovmak yani ateşi oksijensiz bırakmaktadır. oksijensiz bırakmaktadır. Emülsiyon İçin Kullanma Özelliği:Emülsiyon İçin Kullanma Özelliği: Birbirleriyle karışmayan iki sıvıdan Birbirleriyle karışmayan iki sıvıdan biri diğerinin üzerine dağılarak küçük damlalar meydana getirir. Bu biri diğerinin üzerine dağılarak küçük damlalar meydana getirir. Bu damlalar bir süre için yanıcı sıvının üzerini, kaplar, yanmayı durdurup damlalar bir süre için yanıcı sıvının üzerini, kaplar, yanmayı durdurup ya yılmasını önler. Fuel-Oil üzerine ince damlalar halinde püskürtülecek ya yılmasını önler. Fuel-Oil üzerine ince damlalar halinde püskürtülecek su yanmayı durdurur ki bu olaya Emülsification (Emülsifikasyon) denir.su yanmayı durdurur ki bu olaya Emülsification (Emülsifikasyon) denir.

Page 59: 6 yangin-bi l

Karbondioksit (C02Karbondioksit (C02 ) )Akaryakıt ve elektrik kaynaklı yangınlar da kullanıla cak Akaryakıt ve elektrik kaynaklı yangınlar da kullanıla cak C02 yanıcı olmayıp kimyevi maddelerle pek kolay C02 yanıcı olmayıp kimyevi maddelerle pek kolay birleşmez. Gaz halinde olduğu için ateşin üzerine kolayca birleşmez. Gaz halinde olduğu için ateşin üzerine kolayca dağılarak yanıcı madde nin üzerini kaplar.dağılarak yanıcı madde nin üzerini kaplar. Karbondioksit C02 boğucu bir gaz olduğundan havada % Karbondioksit C02 boğucu bir gaz olduğundan havada % 9’un üzerine yükselmesi boğulmalara %20’ye yükselmesi 9’un üzerine yükselmesi boğulmalara %20’ye yükselmesi ölümlere neden olabilir. Kapalı yerlerde ki yangınlarda ölümlere neden olabilir. Kapalı yerlerde ki yangınlarda karbondioksit iş lendiği zaman bu özelliğinden dolayı karbondioksit iş lendiği zaman bu özelliğinden dolayı tehlike oluşturur. tehlike oluşturur. Ayrıca sodyum, potasyum, mağnezyum, titanyum gibi Ayrıca sodyum, potasyum, mağnezyum, titanyum gibi reaktif (alkali) metal yangınlarını karbondioksit reaktif (alkali) metal yangınlarını karbondioksit söndürmez. çün kü bu metaller karbondioksiti ayrıştırırlar. söndürmez. çün kü bu metaller karbondioksiti ayrıştırırlar. Mesela sodyum yan gınında karbondioksit kullanılırsa;Mesela sodyum yan gınında karbondioksit kullanılırsa;

C02 + 4 Na ----- 2 Na2 0 + C reaksiyonu C02 + 4 Na ----- 2 Na2 0 + C reaksiyonu gerçekleşir ki bu durumda söndürme değil yangını gerçekleşir ki bu durumda söndürme değil yangını büyütme sonucu çıkar. Bu nedenle, elektrik kaynaklı büyütme sonucu çıkar. Bu nedenle, elektrik kaynaklı yangınlarda önce elektriğin kesilmesi, daha sonra yangınlarda önce elektriğin kesilmesi, daha sonra yangının sınıfına göre yangına müdahale de bulunulması yangının sınıfına göre yangına müdahale de bulunulması gerekir. gerekir.

Page 60: 6 yangin-bi l

Kuru Kimyevi TozKuru Kimyevi Toz B ve C sınıfı yangınlar için kullanılan tozlar, sodyum bikarbonat asıllı B ve C sınıfı yangınlar için kullanılan tozlar, sodyum bikarbonat asıllı

tozlardır. A, B, C sınıfa yangınlarda kul lanılan tozlar ise Amonyum tozlardır. A, B, C sınıfa yangınlarda kul lanılan tozlar ise Amonyum Fosfat asıllı bileşiklerden meydana gelmektedir. Fosfat asıllı bileşiklerden meydana gelmektedir.

Kuru Kimyevi Tozların Söndürücülük Özellikleri:Kuru Kimyevi Tozların Söndürücülük Özellikleri: Kuru kimyevi tozlar ateşi Kuru kimyevi tozlar ateşi boğarak, soğutarak, zincirleme yanma olayına kesintiye uğratarak boğarak, soğutarak, zincirleme yanma olayına kesintiye uğratarak söndürürler. Bu özel liklerini sıra ile değerlendirelim.söndürürler. Bu özel liklerini sıra ile değerlendirelim.

Kuru Kimyevi Tozların Ateşi Boğarak Söndür me Özelliği: Kuru Kimyevi Tozların Ateşi Boğarak Söndür me Özelliği: Kuru kimyevi tozlar Kuru kimyevi tozlar ateşe püskürtüldükleri zaman çıkardıkları karbondioksitle alevi kısmen ateşe püskürtüldükleri zaman çıkardıkları karbondioksitle alevi kısmen boğarlar. boğarlar.

Kuru Kimyevi Tozların Soğutucu Özelliği: Kuru Kimyevi Tozların Soğutucu Özelliği: Kuru kimyevi tozlar ateşe Kuru kimyevi tozlar ateşe püskürtüldükleri zaman sıcaklığın bir kısmını emerler. Mesela l8o deki püskürtüldükleri zaman sıcaklığın bir kısmını emerler. Mesela l8o deki toz ate şe püskürtüldüğü zaman bir gramı 300 Co yükselerek 79 kalorilik toz ate şe püskürtüldüğü zaman bir gramı 300 Co yükselerek 79 kalorilik bir ısı absorbe eder. bir ısı absorbe eder.

Kuru Kimyevi Tozların Aleve Kalkan Olma Özelliği: Kuru Kimyevi Tozların Aleve Kalkan Olma Özelliği: Alevli yanan bir ateş Alevli yanan bir ateş üzerine püskürtülen kuru kimyevi toz, alev ile yanıcı madde arasında bir üzerine püskürtülen kuru kimyevi toz, alev ile yanıcı madde arasında bir toz bulutu meydana getirerek yanıcı maddeyi alevden gelen sıcaklığa toz bulutu meydana getirerek yanıcı maddeyi alevden gelen sıcaklığa karşı korur karşı korur

Kuru Kimyevi Tozların “Zincirleme Yanma Olayını” Engelleme Özelliği: Kuru Kimyevi Tozların “Zincirleme Yanma Olayını” Engelleme Özelliği: Yanma olayının devam edebilmesi için ya nan yerde açığa çıkan bazı Yanma olayının devam edebilmesi için ya nan yerde açığa çıkan bazı maddelerin birbirleriyle birleşerek reaksiyonlar meydana getirmesi maddelerin birbirleriyle birleşerek reaksiyonlar meydana getirmesi şarttır.şarttır.

Page 61: 6 yangin-bi l

Köpük (FOAM):Köpük (FOAM): Foam kimyasal bileşiktir. Basınçlı su ile karıştığında, karışım köpük Foam kimyasal bileşiktir. Basınçlı su ile karıştığında, karışım köpük yapıcıdan tazyikle geçerken hava ile karışır ve kö püğü meydana getirir. yapıcıdan tazyikle geçerken hava ile karışır ve kö püğü meydana getirir. Köpük; yangın yüzeyini battaniye gibi tamamen kaplar, hava ile teması Köpük; yangın yüzeyini battaniye gibi tamamen kaplar, hava ile teması keser keser Köpükte Genel Olarak Aranacak Özellikler: Köpükte Genel Olarak Aranacak Özellikler: Köpük hidrolize edilmiş sıvı durumda olmalı, Köpük hidrolize edilmiş sıvı durumda olmalı, Köpük maddesinin su ile karışımı % 2 ila % 10 olmalı.Köpük maddesinin su ile karışımı % 2 ila % 10 olmalı.Basınçlı su karışımı sonucu oluşan köpük, yüksek ısıda bozulmamalı, Basınçlı su karışımı sonucu oluşan köpük, yüksek ısıda bozulmamalı, rüzgarda dağılmamalı, kuru kimyevi tozda etkilenmemeli,rüzgarda dağılmamalı, kuru kimyevi tozda etkilenmemeli,Köpük maddesinin (PH) değeri (Asitlik değer) 7-8,8 olmalı,Köpük maddesinin (PH) değeri (Asitlik değer) 7-8,8 olmalı,Su ile karıştığında karışımın en az 15 ka tı köpük oluşmalı,Su ile karıştığında karışımın en az 15 ka tı köpük oluşmalı,En az 10 yıl özelliğini kaybetmemelidir.En az 10 yıl özelliğini kaybetmemelidir.Genelde -10 Co ile 50 Co arasında çökelti yapmamalıdır.Genelde -10 Co ile 50 Co arasında çökelti yapmamalıdır.

Köpüklerin Kullanılma Alanları:Köpüklerin Kullanılma Alanları:Rafineriler, kimya labaratuvarları, kimyasal madde depoları,Rafineriler, kimya labaratuvarları, kimyasal madde depoları,Boya ve vernik atölyeleri veya depoları,Boya ve vernik atölyeleri veya depoları,Akaryakıt depolama yerleri ve dolum istasyonlarıAkaryakıt depolama yerleri ve dolum istasyonlarıArtık yağların döküldüğü hendekler,Artık yağların döküldüğü hendekler,Akaryakıt tankerleri, tanker, kargo ambar ları,Akaryakıt tankerleri, tanker, kargo ambar ları,Hava alanları, uçak hangarları, Hava alanları, uçak hangarları,

Page 62: 6 yangin-bi l

Yangın sınıflarına göre söndürücü Yangın sınıflarına göre söndürücü maddelermaddeler

Yangının ÇeşidiSöndürme PrensibiKullanılacak Madde Yangının ÇeşidiSöndürme PrensibiKullanılacak Madde veya Malzemeler.veya Malzemeler.A Sınıfı Yangınlar: (Soğutma) Su, su esaslı cihazlar, kuru A Sınıfı Yangınlar: (Soğutma) Su, su esaslı cihazlar, kuru kimyevi tozlu cihazlar,kimyevi tozlu cihazlar,B Sınıfı Yangınlar: (Boğma) Kum, toprak, köpüklü, B Sınıfı Yangınlar: (Boğma) Kum, toprak, köpüklü, karbonhidratlı ve kuru kimyasal tozlu cihazlarla yangın karbonhidratlı ve kuru kimyasal tozlu cihazlarla yangın söndürülebilir.söndürülebilir.C Sınıfı Yangınlar: (Yanıcı Maddenin Ortadan C Sınıfı Yangınlar: (Yanıcı Maddenin Ortadan Kaldırılması) Önce yanıcı madde olan gaz musluğundan Kaldırılması) Önce yanıcı madde olan gaz musluğundan kapatılmalı, daha sonra etrafta tutuşturduğu ve kapatılmalı, daha sonra etrafta tutuşturduğu ve yanmasına sebep olduğu maddelerin cinsine uygun yanmasına sebep olduğu maddelerin cinsine uygun söndürme uygulanmalıdır. (Örneğin: soğutma, boğma söndürme uygulanmalıdır. (Örneğin: soğutma, boğma gibi.gibi.D Sınıfı Yangınlar: (Kimyasal Reaksiyon Sonucu D Sınıfı Yangınlar: (Kimyasal Reaksiyon Sonucu söndürme) (Özel) Yanan metale uygun kimyasal söndürme) (Özel) Yanan metale uygun kimyasal söndürme maddesi kullanılmalıdır. MLXsöndürme maddesi kullanılmalıdır. MLX

Page 63: 6 yangin-bi l

YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI (Y.S.C.):(Y.S.C.):

Yangın söndürme cihazlarının (Y.S.C.) etkileri çeşitlidir. Bu Yangın söndürme cihazlarının (Y.S.C.) etkileri çeşitlidir. Bu etkiler cihazın soğutarak, havayı keserek, oksijeni azaltarak etkiler cihazın soğutarak, havayı keserek, oksijeni azaltarak reaksiyon sonucu yangın söndürücü özelliklerinden ileri reaksiyon sonucu yangın söndürücü özelliklerinden ileri gelmektedir.gelmektedir.

Y.S.C. birbirleriyle karşılaştırılmaları, daima aynı kapasiteler Y.S.C. birbirleriyle karşılaştırılmaları, daima aynı kapasiteler üzerinden yapılmalıdır. Aynı miktar su, CO2 ve kuru kimya sal toz üzerinden yapılmalıdır. Aynı miktar su, CO2 ve kuru kimya sal toz farklı söndürücü niteliktedir.farklı söndürücü niteliktedir.

Her Y.S.C. her sınıf yangına karşı kullanılamaz, çeşitli tip Her Y.S.C. her sınıf yangına karşı kullanılamaz, çeşitli tip Y.S.C. belirli yangınların söndürülmesi amacıyla yapılmıştır Y.S.C. belirli yangınların söndürülmesi amacıyla yapılmıştır Her bağımsız bölüm içinHer bağımsız bölüm için bir adet olmak üzere, beher (her bir) 200 bir adet olmak üzere, beher (her bir) 200 m2lik taban alanı için bir adet ilave edilerek uygun tipte ve yeterli m2lik taban alanı için bir adet ilave edilerek uygun tipte ve yeterli sayıda yangın söndürücü bulundurulması esastır sayıda yangın söndürücü bulundurulması esastır Çok katlı yüksek binalar ve endüstriyel yapılarda her 100 m2 için bir Çok katlı yüksek binalar ve endüstriyel yapılarda her 100 m2 için bir adet 6 Kğ’lık yangın söndürücü bulundurulur adet 6 Kğ’lık yangın söndürücü bulundurulur Motorlu araçlar içinMotorlu araçlar için Oturma yeri 14 (14 dahil) kişiye kadar olan Oturma yeri 14 (14 dahil) kişiye kadar olan otobüslerde 6 kğ.’lık Y.S.C.’larından 1 adet, Tehlikeli madde otobüslerde 6 kğ.’lık Y.S.C.’larından 1 adet, Tehlikeli madde taşıyan araçlarda ve oturma yeri 14 kişiden fazla olan otobüslerde 6 taşıyan araçlarda ve oturma yeri 14 kişiden fazla olan otobüslerde 6 kğ.lık Y.S.C. larından 2 adet bulundurulmalıdır.kğ.lık Y.S.C. larından 2 adet bulundurulmalıdır.

Page 64: 6 yangin-bi l

Kullanılması ve KontrolüKullanılması ve Kontrolü -Cihazı yerinden alınız.-Cihazı yerinden alınız.—— Rüzgarı arkanıza alarak yangına yaklaşınız.Rüzgarı arkanıza alarak yangına yaklaşınız.—— Tetiği hortumla birlikte ateşe yöneltiniz.Tetiği hortumla birlikte ateşe yöneltiniz.—— Basınç tüpünün vanasını açınız.Basınç tüpünün vanasını açınız.—— Tetiğe basarak tozun dışarı çıkmasını Tetiğe basarak tozun dışarı çıkmasını sağlayınız.sağlayınız.—— Tetikten çıkan tozu ateşin başlangıç noktasına Tetikten çıkan tozu ateşin başlangıç noktasına tutunuz. Hortumu ve tetiği sağa sola doğru hareket tutunuz. Hortumu ve tetiği sağa sola doğru hareket ettirerek ileri doğru tutunuz.ettirerek ileri doğru tutunuz.—— Yangın söndürüldükten sonra cihaz içindeki Yangın söndürüldükten sonra cihaz içindeki tozu sonuna kadar sıkınız.tozu sonuna kadar sıkınız.Kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazlarının Kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazlarının aylık, altı aylık, yıllık ve beş yıllık kontrollerinin aylık, altı aylık, yıllık ve beş yıllık kontrollerinin yapılması gerekmektedir. yapılması gerekmektedir.

Page 65: 6 yangin-bi l

Yangın Söndürme Usulleri Yangın Söndürme Usulleri (Prensipleri):(Prensipleri):

Meydana gelmiş bir yangın olayını ortadan kaldırabil mek için (söndürebilmek için) Meydana gelmiş bir yangın olayını ortadan kaldırabil mek için (söndürebilmek için) yanmanın şartlarında belirttiğimiz üç esasın birisinin yok edilmesi gerekmektedir. yanmanın şartlarında belirttiğimiz üç esasın birisinin yok edilmesi gerekmektedir. a)a) Soğutarak söndürme:Soğutarak söndürme: (Isıyı azaltma veya ortadan kaldırma) (Isıyı azaltma veya ortadan kaldırma)Su ile soğutma, Su ile soğutma, Yanıcı maddeyi dağıtma,Yanıcı maddeyi dağıtma,Kuvvetli üfleme.Kuvvetli üfleme.b)b) Havayı kesme:Havayı kesme: (Oksijeni yok etme veya oranını düşürme)(Oksijeni yok etme veya oranını düşürme)Örtme,Örtme,Boğma,Boğma,Oksijeni azaltma.Oksijeni azaltma.c)c) Yanıcı maddeyi ortadan kaldırma:Yanıcı maddeyi ortadan kaldırma:Yanıcı maddeyi ısıdan ayırmak,Yanıcı maddeyi ısıdan ayırmak,Ara boşluğu meydana getirmek,Ara boşluğu meydana getirmek,

Page 66: 6 yangin-bi l

Yangını Önleyici TedbirlerYangını Önleyici Tedbirlerİnşai Bakımdanİnşai Bakımdan

İnşaat ve dekorasyon malzemesiİnşaat ve dekorasyon malzemesiBacaların inşa durumuBacaların inşa durumuYangın bölme duvarlarıYangın bölme duvarları Asansör Motor Daireleri ve Havalandırma bacalarıAsansör Motor Daireleri ve Havalandırma bacaları Bacaya yakın yapılan kapı ve pencere söveleriBacaya yakın yapılan kapı ve pencere söveleriYangına hassas yerlerin ayrılmasıYangına hassas yerlerin ayrılmasıYanmaz boya veya maddelerle kolay yanıcı maddelerin üzerlerinin Yanmaz boya veya maddelerle kolay yanıcı maddelerin üzerlerinin

boyanmasıboyanmasıYangın MerdivenleriYangın Merdivenleri

Tesisat BakımındanTesisat BakımındanSabit tesisler bakımından alınacak önlemler Sabit tesisler bakımından alınacak önlemler Yangın İhbar TesisleriYangın İhbar Tesisleri Yangın Söndürme TesisleriYangın Söndürme Tesisleri

Kullanma BakımındanKullanma BakımındanDiğer TedbirlerDiğer Tedbirler

Yasal TedbirlerYasal TedbirlerEğitim Tedbirleri ve DenetimlerEğitim Tedbirleri ve Denetimler

Page 67: 6 yangin-bi l

DOĞAL AFETLERİN TANIMI, DOĞAL AFETLERİN TANIMI, ÖZELLİKLERİ, VE ÖZELLİKLERİ, VE

SONUÇLARISONUÇLARIİNSAN İÇİN FİZİKSEL, İNSAN İÇİN FİZİKSEL,

EKONOMİK VE SOSYAL KAYIPLAR EKONOMİK VE SOSYAL KAYIPLAR MEYDANA GETİREN, NORMAL MEYDANA GETİREN, NORMAL YAŞAMI VE İNSAN FAALİYETLERİNİ YAŞAMI VE İNSAN FAALİYETLERİNİ DURDURARAK VEYA KESİNTİYE DURDURARAK VEYA KESİNTİYE UĞRATARAK TOPLULUKLARI UĞRATARAK TOPLULUKLARI ETKİLEYEN DOĞAL, TEKNOLOJİK VE ETKİLEYEN DOĞAL, TEKNOLOJİK VE İNSAN KÖKENLİ OLAYLARA İNSAN KÖKENLİ OLAYLARA AFETAFET DENİR.DENİR.

Page 68: 6 yangin-bi l

Afet ÇeşitleriAfet Çeşitleri

DoğalDoğal––DepremDeprem, Tsunami, Tsunami––SelSel––FırtınaFırtına––Volkanik PatlamalarVolkanik Patlamalar––KuraklıkKuraklık––Çığ düşmesiÇığ düşmesi

İnsan Eliİnsan Eli––TeknolojikTeknolojik––TerörTerör––SavaşSavaş––YangınYangın––Toprak kaymasıToprak kayması

Page 69: 6 yangin-bi l

ÖZELLİKLERİ – SONUÇLARIÖZELLİKLERİ – SONUÇLARI

ÇEŞİTLİ GÜÇ VE GENİŞLİKTE OLURLAR.ÇEŞİTLİ GÜÇ VE GENİŞLİKTE OLURLAR. ALT YAPIYI BOZARLAR.ALT YAPIYI BOZARLAR. ŞOK TESİRİ YARATIRLAR.ŞOK TESİRİ YARATIRLAR. ÖLÜM, SAKATLIK VE ÖKSÜZ KALMA GİBİ ÖLÜM, SAKATLIK VE ÖKSÜZ KALMA GİBİ SONUÇLAR DOĞURURLAR.SONUÇLAR DOĞURURLAR. BULAŞICI VE SALGIN HASTALIKLARIN ÇIKMASINA BULAŞICI VE SALGIN HASTALIKLARIN ÇIKMASINA NEDEN OLURLAR.NEDEN OLURLAR. YÖRENİN EKONOMİK YAPISINI BOZARLAR.YÖRENİN EKONOMİK YAPISINI BOZARLAR. DEVLETİN PLANLADIĞI YATIRIMLARI DEVLETİN PLANLADIĞI YATIRIMLARI GECİKTİRİRLER.GECİKTİRİRLER.

Page 70: 6 yangin-bi l

DEPREM DEPREM

YER KABUĞUNU MEYDANA YER KABUĞUNU MEYDANA GETİREN KAYAÇLARDAKİGETİREN KAYAÇLARDAKİ

DOĞAL ETKENLER DOĞAL ETKENLER SONUCUNDA BAŞLAYAN ANİ SONUCUNDA BAŞLAYAN ANİ VE KISA SÜRELİ VE KISA SÜRELİ TİTREŞİMLERE YADA TİTREŞİMLERE YADA

DİĞER BİR DEĞİŞLE YER DİĞER BİR DEĞİŞLE YER İÇİNDEKİ BİR NOKTADA İÇİNDEKİ BİR NOKTADA MEYDANA GELEN MEYDANA GELEN KIRILMANIN DOĞURDUĞU KIRILMANIN DOĞURDUĞU SİSMİK DALGALARIN YER SİSMİK DALGALARIN YER YÜZEYİNE KADAR ULAŞARAKYÜZEYİNE KADAR ULAŞARAK

SARSMASINA DEPREM DENİR.SARSMASINA DEPREM DENİR.