6 skrypt poprawiony - sggw
TRANSCRIPT
Slajd 1
Tytuł wykładu
Wykład 6
Analiza finansowa przedsiębiorstwadr Katarzyna Boratyńska
Program unowocześniania kształcenia w SGGW dla zapewnienia konkurencyjności oraz wysokiej kompetencji absolwentów
Wykład 6
Slajd 2
Pojęcie analizy
Metoda poznawania obiektów i zjawisk złoŜonych poprzez ich podział na elementy proste oraz badania powiązań i zaleŜności przyczynowo-skutkowych między tymi elementami.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu:
Analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstwa obejmuje:
1. Analizę otoczenia przedsiębiorstwa:
� ocenę warunków społecznych i prawnych,
� analizę rynku,
� analizę konkurencji.
2. Analizę ekonomiczną:
� analizę finansową,
� analizę techniczno – ekonomiczną.
Slajd 3
Pojęcie analizy ekonomicznej
Analiza stanów i procesów ekonomicznych w przedsiębiorstwie.Dyscyplina naukowa zajmująca sięwyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem za pomocąrozmaitych metod badawczych prawidłowości dotyczących zachowania podmiotów gospodarczych i ich reakcji na bodźce płynące z otoczenia.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu:
Dyscyplina naukowa dotycząca zespołu metod umożliwiających
stawianie diagnoz gospodarczych w jednostkach organizacyjnych.
Slajd 4
Sposoby analizy finansowej
�Analiza strukturalna,�Analiza porównawcza,�Analiza wskaźnikowa.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 5
Rodzaje analiz finansowych
1.Z punktu widzenia przeznaczenia:�analiza zewnętrzna,�analiza wewnętrzna.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 6
Rodzaje analiz finansowych
2.Według kryterium czasu:�analiza retrospektywna (ex-
post),�analiza bieŜąca,�analiza prospektywna (ex-
ante).
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Przyjmując za kryterium czas, możemy wyróżnić analizę
retrospektywną, bieżącą i prospektywną.
- Analiza retrospektywna (ex post) zwana inaczej wstępną,
zawiera ocenę wyników działań podejmowanych w przeszłości.
Poznany stan jest podstawą do podjęcia zamierzeń bieżących i
przyszłościowych.
- Analiza bieżąca (operatywna) ocenia przebieg podjętych
działań oraz sygnalizuje odpowiednim komórkom negatywne
skutki zdarzeń gospodarczych, informując również o wszelkich
zakłóceniach w realizacji zadań. Uwidacznia także szczególnie
korzystne obszary i sposoby funkcjonowania przedsiębiorstwa.
- Analiza prospektywna (ex ante) zwana inaczej następczą
obejmuje ustalenie i ocenę różnych wariantów rozwiązań, przed
podjęciem ostatecznej decyzji. Polega na wyborze optymalnego
wariantu.
• analiza taktyczna jest tym rodzajem analizy ex ante, który
obejmuje okresy nie dłuższe niż 1 rok. Dzięki krótkiemu
horyzontowi czasowemu wyróżnia się ona dużą
szczegółowością i wysokim prawdopodobieństwem
uzyskanych wyników badawczych.
• analiza strategiczna odnosi się do okresów dłuższych niż 1
rok i z tego względu ma nieco odmienny zakres tematyczny
oraz mniejszy stopień szczegółowości i dokładności niż
analiza taktyczna. Dzielimy ją na:
� analiza wewnętrzna zajmująca się słabymi i mocnymi
przedsiębiorstwami w zakresie:
� zasobów ludzkich np. kwalifikacje zawodowe,
jakość kierowania
� zasobów finansowych płynność zadłużenia, cash
flow, struktura kosztów własnych
� zasobów technologicznych, nowoczesności
wyposażenia, potencjał badawczy, zdolność
produkcyjna.
� zasobów handlowych np. dystrybucji,
konkurencyjności wyrobów
� analiza zewnętrzna zajmuje się szansami i zagrożeniami
przedsiębiorstwa w otoczeniu. Szczególną uwagę
zwraca się w niej na stan konkurencji, stan gospodarki
jako całości, stan prawno – polityczny państwa, zasoby
surowcowo materiałowe itp.
� analiza synergii przedsiębiorstwa z otoczeniem.
Slajd 7
Rodzaje analiz finansowych
3. Z punktu widzenia przyjętej metody badań:
�analiza funkcjonalna (problemowa),�analiza kompleksowa,�analiza decyzyjna.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Kryterium zastosowania metod badawczych pozwala wyróżnić
następujące rodzaje analizy: funkcjonalną, kompleksową, decyzyjną i
systemową.
- Analiza funkcjonalna polega na badaniu oddzielnych zjawisk w
trakcie prowadzenia działalności gospodarczej
przedsiębiorstwa. Dokonywana jest przez odrębne komórki
organizacyjne lub osoby odpowiedzialne za kształtowanie się i
rozwój przedmiotowych zjawisk. Taki podział pozwala na
skrócenie czasu przeprowadzania analizy, ale nie dostrzega ona
wzajemnych związków i oddziaływań pomiędzy poszczególnymi
zjawiskami.
- Analiza decyzyjna dotyczy badań wycinkowych, które grupują
zjawiska gospodarcze wokół zamierzonej lub zrealizowanej
decyzji. W analizie tej zjawiska ujmowane są w ciągi zdarzeń
przyczynowo – skutkowych, co pozwala na pełne zbadanie
zjawiska w jego wzajemnych wielostronnych związkach.
- Analiza kompleksowa obejmuje ogół zjawisk gospodarczych,
występujących w przedsiębiorstwie, z ich powiązaniami i
zależnościami. Ta ocena prowadzonej działalności i stanu
ekonomicznego dostarcza uporządkowany obraz zjawisk,
wyrażony we wskaźnikach i zależnościach przyczynowo-
skutkowych.
- Analiza systemowa ujmuje badane obiekty jako części składowe
określonej całości, a nie jako elementy niezależne. Będąc
narzędziem kształtowania strategii działania, analiza ta bada
zjawiska z punktu widzenia interesu przedsiębiorstwa jako
całości.
Slajd 8
Rodzaje analiz finansowych
4. Z uwagi na stopieńszczegółowości:
� analiza ogólna,� analiza szczegółowa.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
- Analiza ogólna obejmuje całokształt działalności
przedsiębiorstwa i opiera się na wąskiej grupie wskaźników
syntetycznych. Przydaje się przy ocenie ogólnej działalności
gospodarczej, gdyż jej główną cechą jest brak wzajemnych
zależności między zjawiskami gospodarczymi.
- Analiza szczegółowa polega na badaniu określonego odcinka
działalności, czy problemu. W sposób szczegółowy, oparty na
szerokim zakresie informacji i wskaźników umożliwia
uchwycenie zależności przyczynowo – skutkowych między
badanymi zjawiskami.
Slajd 9
Rodzaje analiz finansowych
6. Kryterium zakresu przedmiotowego :� Analiza całościowa,� Analiza odcinkowa.
7. Z uwagi na częstotliwośćprzeprowadzania analizy:
� Analiza doraźna,� Analiza ciągła.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Kryterium zakresu przedmiotowego pozwala wyróżnić analizę
całościową i odcinkową.
- Analiza całościowa pokrywa całą działalność gospodarczą
przedsiębiorstwa. Sprecyzowane cele tej analizy narzucają
zastosowanie badań szczegółowych lub ogólnych. Badania
ogólne obejmują całościowe wyniki przedsiębiorstwa,
natomiast szczegółowe zajmują się konkretnymi problemami,
uwidaczniają przyczyny niepowodzeń i źródła sukcesów.
- Analiza odcinkowa polega na badaniu jednego z segmentów
działalności przedsiębiorstwa lub poszukiwaniu rozwiązania
jednego z problemów. Różni się od analizy całościowej innym
przedziałem czasu.
Z uwagi na częstotliwość przeprowadzania analizy, wyróżniamy
analizę ciągłą i doraźną.
- Analiza doraźna tworzona jest jednorazowo w zależności od
potrzeb, w ściśle określonym celu.
- Analiza ciągła sporządzana jest przez cały okres działalności,
najczęściej dotyczy pojedynczych zjawisk i procesów.
Slajd 10
Rodzaje analiz finansowych
8. Ze względu na kryteriumrodzaju informacji analitycznej, wyróŜnia się:
� Analizę wskaźnikową,� Analizę zaleŜnościową.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
- Analiza wskaźnikowa służy do oceny przedsiębiorstwa przy
pomocy określonych mierników działalności gospodarczej.
Charakteryzują one wielkość, bądź jakość zjawisk
gospodarczych, występują w postaci mierników bezwzględnych
(przedstawiają rozmiar zjawisk) oraz względnych (opisują cechy
jakościowe i relacje między cechami).
- Analiza zależnościowa stanowi dalszy ciąg analizy
wskaźnikowej. Polega na formułowaniu ocen oraz
podejmowaniu decyzji na podstawie zależności zjawisk w
badanym obszarze.
Slajd 11
Rodzaje analiz finansowych
9. Kryterium przeznaczenia, obejmujące
takie czynniki jak źródło, cechy i
odbiorców, pozwala wyróŜnić :
� Analizę wewnętrzną� Analizę zewnętrzną.
10.Kryterium przedmiotowe :
� Analiza makroekonomiczna,� Analiza mikroekonomiczna.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
- Analiza wewnętrzna zawiera analizę podstawowych
sprawozdań finansowych oraz ocenę kondycji finansowej
przedsiębiorstwa i czynników ją determinujących. Jej
odbiorcami jest kierownictwo. Uwzględnia potrzeby decyzyjne
zainteresowanych nią komórek w przedsiębiorstwie.
- Analiza zewnętrzna określana jako sprawozdanie roczne,
dostosowana jest do potrzeb otoczenia przedsiębiorstwa.
Skierowana jest do odbiorców zewnętrznych, takich jak
inwestorzy, udziałowcy, czy banki.
- Analiza makroekonomiczna jej przedmiotem są stany i wyniki
ekonomiczne całej gospodarki narodowej. Sporządzają je
Centralne Organy Administracji Państwowej (GUS PARP).
- Analiza mikroekonomiczna zajmuje się badaniem stanów i
wyników działalności ekonomicznej podmiotów gospodarczych.
W ramach analizy mikroekonomicznej wyodrębnia się:
• Analizy dziedzinowe obejmuje poszczególne dziedziny
działalności gospodarczej np. analiza produkcji
przedsiębiorstwa, analiza gospodarki materiałowej,
analiza gospodarowania czynnikiem ludzkim itp.
• Analizy problemowe dotyczą głównych w danym okresie
problemów gospodarczych np. wydajności pracy, kosztów
własnych czy obrotowości aktywów.
Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu:
Inne rodzaje analiz:
- Analiza branżowa (sektorowa) polega na porównywaniu
wyników finansowych przedsiębiorstwa do jego konkurentów
działających w ten samym sektorze gospodarki, umożliwia
przeprowadzenie szacunkowej wyceny przedsiębiorstwa na
bazie wskaźników rynkowych.
- Analiza przestrzenna ma na celu ustalenie przyczyn różnic
między np. jednostkowymi kosztami własnymi porównywalnych
wyrobów wytwarzanych przez przestrzennie wyodrębnione
ogniwa organizacyjne przedsiębiorstwa np. wydziały, zakłady -
obiektem analizy są wówczas jednostkowe koszty własne w
układzie kalkulacyjnym. Dzięki zidentyfikowaniu przyczyn różnic
między pozycjami kalkulacyjnymi kosztów własnych wyrobów
wytwarzanych przez różne ogniwa organizacyjne można ustalić
rozwiązanie najkorzystniejsze i upowszechniać je na inne
porównywalne ogniwo.
- Analiza pionowa polega na weryfikacji poszczególnych pozycji
sprawozdania finansowego za dany okres obrotowy,
przeprowadzonej w oparciu o finansowe kryteria tzn.
rentowność, płynność, sprawność działania, struktury
finansowania oraz finansowa niezależność.
- Analiza pozioma polega na wyciągnięciu konstruktywnych
wniosków z porównania wielkości sprawozdawczych za ostatni
rok obrotowy z danymi zawartymi w sprawozdaniu z lat
ubiegłych i lat prognozowanych.
Slajd 12
Analiza finansowa
Największe znaczenie ma analiza wskaźnikowa, gdyŜ umoŜliwia ona nie tylko porównanie sprawozdań finansowych z lat ubiegłych, ale takŜe umoŜliwia porównanie przedsiębiorstwa z podmiotami konkurencyjnymi w danej branŜy.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 13
Analiza bilansuAnaliza bilansu przedsiębiorstwa obejmuje dwa etapy:
�wstępną analizę bilansu,
�wskaźnikową analizę bilansu, która stanowi rozwinięcie analizy wstępnej i oparta jest na badaniu wzajemnych relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami aktywów i pasywów.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Analiza ta może być prowadzona w ujęciu statycznym i dynamicznym.
Analiza statyczna dotyczy badania struktury majątku
przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania w wybranym momencie
(np. na koniec kwartału).
Ujęcie dynamiczne pozwala natomiast ocenić również kierunki zmian
tej struktury oraz dynamikę poszczególnych elementów aktywów i
pasywów z kilku kolejnych lat.
Slajd 14
Wstępna analiza bilansu
Analiza pozioma, czyli badanie dynamiki sumy bilansowej oraz waŜniejszych pozycji aktywów i pasywów.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Badanie dynamiki sumy bilansowej oraz poszczególnych pozycji
majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego pokrycia pozwala na ustalenie
kierunków jego rozwoju oraz stopnia wzrostu kapitałów
finansujących ten rozwój.
Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf:
Analiza dynamiki badanej wielkości bilansowej może obejmować:
- zmianę stanu absolutna (bezwzględną), stanowiąca różnicę
pomiędzy poziomami badanego zjawiska w okresach: badanym
(np. na koniec roku) i podstawowym (np. na początek roku);
różnica ta wskazuje, o ile zmienił się (zwiększył, zmniejszył) poziom
badanego zjawiska w okresie badanym w porównaniu do wielkości
bazowej: np. aktywa trwałe firmy X na początku roku wynosiły 110
mln zł, zaś na koniec roku 135 mln zł oznacza to, że aktywa te
wzrosły o 25 mln zł (135 mln zł – 110 mln zł);
różnica absolutna nie pokazuje stopnia zmian badanej wielkości,
może ona jednak być wykorzystana do badania przyrostu
względnego tego zjawiska;
- tempo zmian (zmianą względną), które określa stosunek zmian
bezwzględnej (zmiany stanu) do poziomu badanego zjawiska w
okresie bazowym;
tempo zmian pokazuje; ile razy przyrost absolutny badanego
zjawiska jest wyższy lub niższy od poziomu tego zjawiska w okresie
podstawowym;
najczęściej wyraża się go w procentach; wykorzystując wielkości z
poprzedniego przykładu, tempo wzrostu aktywów trwałych będzie
wynosić: (25 mln zł : 110 mln zł) x 100% = 22,7%
- wskaźniki dynamiki, który jest relacją poziomu zjawiska w
okresie badanym do poziomu tego zjawiska w okresie
bazowym: np. dynamika aktywów trwałych z poprzedniego
przykładu wynosi: (25 mln zł : 110 mln zł) x 100% = 22,7%.
Zarówno dynamika jak i tempo zmian mogą być obliczone w relacji
do:
- stałej bazy porównań
- zmiennej bazie porównań
Po obliczeniu wskaźników dynamiki czy tempa zmian trzeba
zinterpretować uzyskane wyniki stosownie do rodzaju i sposobu
obliczania danej relacji.
Badanie w czasie określonej wielkości ekonomicznej pozwala na
ustalenie siły i kierunków jej zmian. Jednak w praktyce
jednoznaczna interpretacja uzyskanych wyników może być trudna,
zwłaszcza gdy występują duże wahania w czasie badanych
wielkości oraz gdy wielkości te przyjmują wartości ujemne.
Przykład 1
Przykładowe wyniki finansowe (w tys. zł) spółki X w kolejnych
latach kształtowały się następująco:
2005 2006 2007 2008 2009 2010
+100 +80 -30 -10 -20 +40
Obliczymy tempo zmian wyniku przy zmiennej bazie porównania:
rok 2006
%% 20100100
10080−=∗
−
,
co oznacza spadek zysku o 20% w porównaniu z rokiem poprzednim;
rok 2007
,5,137%10080
8030−=∗
−−
co oznacza spadek wyniku o 137,5% w relacji do roku poprzedniego;
rok 2008
%,6,66%10030
)30(10=∗
−
−−−
co oznacza wzrost wyniku finansowego o 66,6% w porównaniu do
roku poprzedniego;
rok 2009
%,100%10010
)10(20−=∗
−
−−−
co oznacza straty o 100% w porównaniu do roku poprzedniego;
rok 2010
[ ]%,300%100
20
)20(40=∗
−
−−
co oznacza wzrost wyniku o 300% w porównaniu do roku
poprzedniego
Jak wynika z powyższych obliczeń, do ustalenia tempa zmian badanej
wielkości ekonomicznej należy przyjmować w mianowniku wartości
bezwzględne.
Duży przyrost czy spadki badanych wielkości ekonomicznych
niekoniecznie będą podstawą do pozytywnej bądź negatywnej ich
oceny, zwłaszcza jeśli dany wzrost w relacji do poprzedniego roku jest
wynikiem wyjątkowo niskim bazy porównań, będącej skutkiem
dekoniunktury gospodarczej.
Z kolei niski wzrost może być pozytywniej oceniany niż wzrost wysoki,
jeśli jest on ustalony w relacji do mocnej bazy porównań i był
uzyskany w okresie dekoniunktury.
Przy interpretacji dynamiki wzrostu badanej relacji ekonomicznej
należy wziąć pod uwagę:
- fazę cyklu koniunkturalnego,
- specyfikę danej klasy działalności gospodarczej (np. gałęzie
wzrostowe, schyłkowe),
- zmiany badanej wielkości u konkurentów (analiza
przestrzenna),
- fazę rozwoju przedsiębiorstwa – zaraz po powstaniu małe firmy
zazwyczaj wykorzystują wysoką dynamikę wzrostu sprzedaży
(fazy wzrostu, rozwoju), w fazie dojrzałości nawet niewielki
przyrost sprzedaży może okazać się sukcesem,
- inne czynniki zależne od rodzaju badanej wielkości.
Na przykład, przy badaniu tempa wzrostu wydajności pracy trzeba
będzie uwzględnić stopień wyposażenia technicznego pracowników
i jego zmiany, zmiany wykształcenia, wiek itp.
Zróżnicowanie tempa zmian poszczególnych elementów aktywów i
pasywów bilansu prowadzi do przesunięć w strukturze majątku i
źródłach jego finansowania. Pozwala to wyjaśnić zmiany w
strukturze badanych wielkości i dokonać ich oceny.
Slajd 15
Wstępna analiza bilansu
Analiza pionowa, czyli badanie struktury aktywów i pasywów oraz wewnętrznej struktury wybranych pozycji bilansowych.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Struktura bilansu dostarcza informacji na temat sytuacji
finansowej przedsiębiorstwa. Struktura aktywów informuje o
sposobie zaangażowania kapitałów przedsiębiorstwa, zaś struktura
pasywów o źródłach ich pochodzenia.
Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf:
W badaniu struktury aktywów podstawowe znaczenie mają
wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w określone środki
gospodarcze.
Tabela 1. Wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki
gospodarcze
Lp. Nazwa wskaźnika Konstrukcja wskaźnika
1. Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem
aktywa trwałe aktywa ogółem x 100%
2. Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem
aktywa obrotowe aktywa ogółem x 100%
3. Udział wartości niematerialnych i prawnych w aktywach ogółem
wartości niematerialne i prawne aktywa ogółem x 100%
4. Udział rzeczowych aktywów trwałych w aktywach ogółem
rzeczowe aktywa trwałe aktywa ogółem x 100%
5. Udział należności długoterminowych w aktywach ogółem
należności długoterminowe aktywa ogółem x 100%
6. Udział inwestycji długoterminowych w aktywach ogółem
inwestycje długoterminowe aktywa ogółem x 100%
7. Udział długoterminowych rozliczeń międzyokresowych w aktywach ogółem
długoterminowe rozliczenia międzyokresowe aktywa ogółem x 100%
8. Udział zapasów w aktywach ogółem
zapasy aktywa ogółem x 100%
9. Udział należności w aktywach ogółem
należności aktywa ogółem x 100%
10. Udział inwestycji krótkoterminowych w aktywach ogółem
inwestycje krótkoterminowe aktywa ogółem x 100%
11. Udział krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych w aktywach ogółem
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe aktywa ogółem x 100%
Najistotniejsze z nich to wskaźniki wyposażenia
przedsiębiorstwa w trwałe i obrotowe składniki aktywów.
Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem zależy od
specyfiki branży, stosowanych w niej technologii wytwarzania i
struktury asortymentowej produkcji. Jest on relatywnie duży w
branżach kapitałochłonnych, takich jak górnictwo, hutnictwo,
energetyka, chemia ciężka, budownictwo itp. Im większy jest udział
aktywów trwałych w aktywach ogółem, tym większe są koszty stałe
związane z ich utrzymaniem i większe ryzyko zmiany cen posiadanych
długoterminowych aktywów finansowych. Niski udział aktywów
trwałych pozwala łatwiej reagować na zmiany koniunktury i związany
z nią poziom sprzedaży.
Głębokość badania struktury aktywów zależy od potrzeb
przedsiębiorstwa. Struktura aktywów trwałych informuje o stopniu
związania kapitałów w poszczególnych ich składnikach. I tak np.
wysoki udział inwestycji długoterminowych wskazuje na możliwość
łatwiejszego odzyskania środków, niż gdyby były one ulokowane w
rzeczowych aktywach trwałych.
Obliczenia struktury aktywów obrotowych są wykorzystywane
do wyjaśnienia płynności finansowej przedsiębiorstwa. Struktura ta
wyznacza płynność majątku, czyli tempo jego zamienialności na
gotówkę.
Ważnych informacji dostarczyć może również wewnętrzna
struktura zapasów czy należności. Im wyższy jest w strukturze
zapasów udział wyrobów gotowych i towarów, tym wyższa jest ich
płynność. Półprodukty i produkty w toku dopiero po przetworzeniu
generują gotówkę. Dla celów zarządzania – oprócz bilansowej
struktury należności – ważna jest struktura czasowa należności.
Sprowadza się ona do ustalenia udziału w należnościach ogółem
należności terminowych i przeterminowanych.
Tabela 2. Struktura aktywów obrotowych
Lp. Nazwa wskaźnika Konstrukcja wskaźnika
1. Udział zapasów w aktywach obrotowych
zapasy aktywa obrotowe x 100%
2. Udział należności w aktywach obrotowych
należności aktywa obrotowe x 100%
3. Udział inwestycji krótkoterminowych w aktywach obrotowych
inwestycje krótkoterminowe aktywa obrotowe x 100%
4. Udział krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych w aktywach obrotowych
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe aktywa obrotowe x 100%
Ogólną pionową strukturę źródeł finansowania majątku
przedsiębiorstwa można ustalić, posługując się wskaźnikami
wyposażenia przedsiębiorstwa w kapitał własny oraz wskaźnikami
obciążenia przedsiębiorstwa zobowiązaniami długoterminowymi.
Udział zobowiązań w strukturze źródeł finansowania ukazuje
stopień obciążenia przedsiębiorstwa kosztami korzystania z tych
źródeł. Wysoki udział kapitałów własnych w pasywach ogółem
zapewnia przedsiębiorstwu stabilność, a wierzycielom wypłacalność.
Trudno jest jednak określić optymalny udział kapitału własnego w
łącznych źródłach finansowania.
Przyjmuje się, że kapitały własne powinny stanowić 1/3
pasywów ogółem (może to być udział niewystarczający),
- zbyt wysoki udział - brak wykorzystania efektów dźwigni
finansowej.
Slajd 16
Wstępna analiza bilansu
Analiza pionowo-pozioma, sprowadzająca się do badania struktury kapitałowo-majątkowej.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 17
Analiza wskaźnikowa
Analiza wskaźnikowa polega na dostarczaniu informacji o sytuacji finansowej danej jednostki gospodarczej oraz rezultatach jej działalności na podstawie zbioru wskaźników. Wielkość tych wskaźników, ich zmiana czy teŜ relacje pomiędzy nimi przyczynia się do oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa jak równieŜ staje się podstawą do wyciągnięcia wniosków dotyczących przyszłości.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 18
Analiza wskaźnikowa
Polega na obliczeniu odpowiednich wskaźników finansowych i ich porównywaniu z wielkościami normatywnymi charakteryzującymi określonąbranŜę, w której działa dana jednostka gospodarcza
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 19
Analiza wskaźnikowa
Wskaźniki mogą być obliczane:
•na podstawie danych wyraŜających stan zjawiska na początku i końcu okresu sprawozdawczego,
•na podstawie wielkości średnich.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 20
Analiza wskaźnikowa
W analizie wskaźnikowej istotną rolę odgrywa przestrzeganie pewnego przebiegu postępowania, składającego się z następujących etapów:
1. wybór zjawisk gospodarczych, które są objęte badaniem,2. dokładny dobór odpowiednich wskaźników do analizowanych
zjawisk,3. kontrola poprawności przyjętych wskaźników,4. korekta sposobów mierzenia wskaźników, pozwalających
ustalić i uzyskać wyrazisty i bardziej obiektywny obraz badanych zjawisk,
5. uzyskanie wartości wskaźników na podstawie mierników oraz uzyskaniu wstępnej diagnozy z wytłumaczeniem przyczyn zmian rozpatrywanych wskaźników.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 21
Analiza wskaźnikowa
Wskaźniki
• płynności finansowej,
• zadłużenia,
• sprawności działania,
• rentowności,
• oceny rynku kapitałowego.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu:
Wskaźniki płynności – określają stopień wypłacalności
przedsiębiorstwa i jego zdolności do terminowego regulowania
bieżących zobowiązań.
Wskaźniki zadłużenia – określają, jaka część majątku firmy
finansowana jest z kapitałów obcych a jaka z kapitałów własnych.
Wskaźniki obrotowości – określają jak efektywnie wykorzystywany
jest majątek firmy.
Wskaźniki rentowności – określają jaka część zainwestowanego
kapitału przez właścicieli może zostać wypłacona w postaci
dywidendy.
Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf:
ZESTAWIENIE WSKAŹNIKÓW ANALITYCZNYCH
Nazwa wskaźnika Metoda kalkulacji
Treść wskaźnika
Wskaźniki zyskowności
Zyskowność sprzedaży netto sprzedaŜ
nettozysk Marża zysku na sprzedaży
Zyskowność ogółem majątku ogółemmajątek
nettozysk Efektywność wykorzystania majątku
Zyskowność kapitałów własnych łasnekapitały w
nettozysk Stopa zyskowności zainwestowanych w firmie kapitałów własnych
Dźwignia finansowa Zyskowność własnych kapitałów minus skorygowana zyskowność majątku
Efektywność wykorzystywanych kapitałów obcych
Wskaźniki bieżącej płynności finansowej
Bieżąca płynność bieŜące iazobowiazan
ogółem obrotowe środki Możliwość spłacenia zobowiązań krótkoterminowych środkami obrotowymi
Szybkość spłaty zobowiązań bieŜące iazobowiazan
obrotowe środki płynne Zdolność do szybkiego uregulowania krótkoterminowych zobowiązań
Obrót należnościami naleŜnościstan przeciętny
netto sprzedaŜ Ilość cykli obrotu należnościami w ciągu okresu
Cykl inkasa należności w dniach aminaleŜnościobrót
okresie wdni liczba
Kredytowanie odbiorców mierzone liczbą dni przeciętnie niezbędnych na inkaso należności
Cykl spłaty zobowiązań krótkoterminowych
365:netto sprzedaŜ
nowych krótotermi zobowiazaństan przeciętny Okres spłaty zobowiązań krótkoterminowych przychodami ze sprzedaży
Obrót zapasami zapasówstan przeciętny
netto sprzedaŜ Ilość cykli obrotu zapasami w ciągu okresu
Stan zapasów w dniach zapasamiobrót
okresie wdni liczba Liczba dni potrzebna na jeden cykl obrotu zapasami
Wskaźniki zdolności do obsługi zadłużenia
Pokrycie odsetek zyskiem odsetki
odsetki płaconebruttozysk + Zdolność do obsługi długookresowych pożyczek
Obciążenie majątku zobowiązaniami ogółemmajątek
ogółem aobowiązaniz Stopień pokrycia majątku kapitałami obcymi
Pokrycie majątku kapitałami własnymi ogółemmajątek
rezerwy asneapitały wł +k Stopień pokrycia majątku kapitałami własnymi
Relacja zobowiązań do kapitałów własnych rezerwy łasnekapitały w
aobowiazani
+
z Stopień ryzyka finansowego kredytodawców
Pokrycie zobowiązań nadwyżką finansową iazobowiązan
finansowa nadwyŜka Zdolność do pełnej spłaty zobowiązań z nadwyżki finansowej
Wskaźniki rynku kapitałowego
Zysk na 1 akcję akcjih emitowanyc liczba ogólna
netto sprzedaŜ Marża zysku przypadająca na 1 akcję
Relacja ceny do zysku na 1 akcję akcję 1 na nettozysk
akcji 1 rynkowa cena Cena, jaką trzeba zapłacić za jednostkę zysku przy kupnie akcji
Stopa dywidendy akcji 1 rynkowa cena
akcję 1 na dywidenda Skala korzyści udziałowców w stosunku do ceny rynkowej akcji
Stopa wypłat dywidendy akcję 1 na nettozysk
akcję 1 na dywidenda Skłonność spółki do przeznaczenia zysku na dywidendy
Slajd 22
Płynność finansowa
Płynność finansowa – zdolnośćprzedsiębiorstwa do regulowania bieŜących zobowiązań. Stopień płynności danego składnika aktywów zaleŜy od tego, jak szybko moŜe on zostać zamieniony na
gotówkę bez ponoszenia znacznych strat.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Zarządzanie płynnością polega na synchronizowaniu wpłat i wypłat
środków pieniężnych w celu uniknięcia niewypłacalności w stosunku
do wierzycieli.
Wskaźniki płynności pozwalają na określenie stopnia wypłacalności
przedsiębiorstwa.
Slajd 23
Wskaźniki płynności finansowej
• wskaźnik płynności bieżącej =
aktywa obrotowe
=
zobowiązania krótkoterminowe
(1,2-2,0)
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Konstrukcja wskaźnika płynności bieżącej jest oparta na założeniu, że
zdolność płatnicza firmy zależy od rozmiarów posiadanego przez nią
płynnego majątku, a więc środków pieniężnych oraz innych
składników majątku obrotowego, które łatwo zamienić na gotówkę.
Dobra płynność przedsiębiorstwa – wartość majątku obrotowego jest
wyższa od wielkości zobowiązań bieżących. Zalecany przedział (1,2 –
2,0)
Slajd 24
Wskaźniki płynności finansowej
• wskaźnik podwyższonej płynności =
aktywa obrotowe - zapasy
=
zobowiązania krótkoterminowe
• (1,0 – 1,2)
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik podwyższonej płynności wyraża relację miedzy aktywami
obrotowymi pomniejszonymi o wartość zapasów a zobowiązaniami
krótkoterminowymi. Konstrukcja tego wskaźnika opiera się na
założeniu, że zapasy są najmniej płynnym składnikiem aktywów
obrotowych (trudności z upłynnieniem). Jeżeli w strukturze aktywów
obrotowych dominują zapasy, to wskaźnik płynności bieżącej może
mylnie informować rzeczywistej płynności finansowej firmy. Zalecany
przedział (1,0 – 1,2).
Slajd 25
Wskaźniki płynności finansowej
• wskaźnik płynności gotówki =
środki pieniężne +krótkoterminowe papiery wartościowe
=
zobowiązania krótkoterminowe
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik płynności gotówki wyjaśnia jaką kwotę wymagalnych
zobowiązań może pokryć przedsiębiorstwo z bezpośrednio
dostępnych środków płatniczych
Pomiar płynności finansowej na podstawie wielkości zasobów
wykazywanych w bilansie w praktyce okazuje się niewystarczający.
Obrazuje on bowiem poziom płynności w danym momencie, na który
sporządzono sprawozdanie finansowe. Stany bilansowe zasobów
majątku nie odzwierciedlają rzeczywistego stanu płynności
finansowej. Dlatego potrzebna jest korekta wskaźników płynności,
sprowadzająca się do ustalenia rynkowej wartości majątku
obrotowego oraz poziomu zobowiązań bieżących dotyczących takiego
samego przedziału czasowego jak zabezpieczający je majątek
obrotowy.
Utrata płynności finansowej objawia się w rozkojarzeniu
terminów wpływów gotówki i zapadających terminów płatności na
rzecz wierzycieli. Jest ona szczególnie groźną w skutkach dla przyszłej
działalności przedsiębiorstwa.
Ryzyko utraty płynności finansowej oznacza także utratę zdolności
do uzyskiwania kredytów i pożyczek. Ryzyko utraty płynności może
pojawiać się także w przedsiębiorstwach i gospodarstwach
osiągających nawet wysokie zyski, jeżeli naruszona zostanie
równowaga:
• między terminami wpływu gotówki,
• koniecznymi wydatkami na pokrycie zobowiązań.
Zachowanie płynności finansowej jest warunkiem utrzymania
dobrych stosunków z partnerami handlowymi, organami
skarbowymi, bankami i własnymi pracownikami przedsiębiorstwa.
Slajd 26
Wskaźniki zadłużenia
• wskaźnik ogólnego zadłużenia =
zobowiązania ogółem
= x 100
aktywa ogółem
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik ogólnego zadłużenia określa udział kapitałów obcych w
finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. Zbyt wysoka wartość
wskaźnika świadczy o dużym ryzyku działalności gospodarczej.
Optymalna wielkość wg standardów międzynarodowych: 57 – 67%.
Slajd 27
Wskaźniki zadłużenia
• wskaźnik udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku =
kapitały własne + rezerwy
= x 100
aktywa ogółem
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 28
Wskaźniki zadłużenia
• wskaźnik zadłużenia kapitału własnego =
zobowiązania ogółem
= x 100
kapitały własne + rezerwy
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego określa relację zaangażowania
kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego. Małe i średnie
firmy 3:1, duże firmy 1:1.
Slajd 29
Wskaźniki zadłużenia
• Zdolność spłaty odsetek
• wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych
zysk brutto + odsetki
= x 100
odsetki
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych określa, w jaki stopniu
zysk firmy przed opodatkowaniem pokrywa należne wierzycielom
odsetki od długów. Minimalny poziom tego wskaźnika powinien
wynosić powyżej 2,5. Im wyższy wskaźnik, tym wyższy stan
wypłacalności przedsiębiorstwa.
Slajd 30
Wskaźniki zadłużenia
• wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżkąfinansową=
zysk netto + amortyzacja
= x 100
przeciętny stan zobowiązań
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wzrost wskaźnika świadczy o poprawie sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa.
Slajd 31
Wskaźniki zadłużenia
• wskaźnik pokrycia długu =
zysk netto
=
raty kapitałowe + odsetki
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Minimalny poziom wskaźnika wynosi 1,0. Im wyższy poziom, tym
wyższa wypłacalność. Wskaźniki zadłużenia w powiązaniu ze
wskaźnikami płynności finansowej pozwalają określić wiarygodność
finansową przedsiębiorstwa w stosunku do swych kredytobiorców.
Slajd 32
Przyczyny upadłości przedsiębiorstw
• o charakterze ekonomicznym można podzielić na mikro- (endogeniczne) i makroekonomiczne (egzogeniczne).
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Przyczyny upadłości przedsiębiorstw o charakterze
ekonomicznym można podzielić na mikro- (endogeniczne) i
makroekonomiczne (egzogeniczne). Przyczyny mikroekonomiczne
tkwią w samym przedsiębiorstwie, a więc jego strukturze
organizacyjnej, w systemie zarządzania oraz w systemie informacji
ekonomicznej. Kierownictwo ma na nie wpływ w odróżnieniu do
przyczyn makroekonomicznych, które są od przedsiębiorstwa
niezależne.
Z punktu widzenia rachunkowości jako źródło informacji o
sytuacji finansowej przedsiębiorstw wyróżnia się podział zagrożeń dla
kontynuowania działalności ze względu na ich charakter. Zgodnie z
tym kryterium można wyróżnić dwie grupy zagrożeń: objawy o
charakterze finansowym oraz niefinansowym.
Wśród czynników finansowych świadczących o słabnącej
kondycji finansowej przedsiębiorstwa wyróżnić można m. in.:
systematyczny spadek przychodów ze sprzedaży, powstanie i
powiększanie się straty netto lub znaczące zmniejszanie się kwoty
zysku netto, zmniejszającą się płynność finansową i związany z tym
wzrost trudno ściągalnych należności i/lub nadmierne narastanie
zobowiązań, powiększanie się zapotrzebowania na kredyty i pożyczki
(zwykle krótkoterminowe) oraz zakłócenia w ich spłacie,
pozyskiwanie środków na finansowanie bieżącej działalności przez
dyskonto faktur i weksli, wzrost stanu produkcji niezakończonej oraz
zapasu wyrobów trudno zbywalnych, występowanie
przeterminowanych zapasów materiałowych i wadliwa ich struktura,
wyprzedaż składników majątku trwałego po cenie niższej od wartości
księgowej, utrzymujące się ujemne przepływy środków pieniężnych z
działalności operacyjnej [Gołębiowski, Tłaczała 2005].
Wśród niefinansowych symptomów zagrożenia kontynuowania
przez jednostkę działalności można wyróżnić m. in.,: utratę
podstawowych rynków zbytu czy głównego dostawcy, trudności
kadrowe, zmiany technologiczne, procesy sądowe przeciwko
jednostce, brak ubezpieczenia od skutków ryzyka lub zdarzeń
losowych, niekorzystne zmiany legislacyjne (np. w zakresie prawa
podatkowego).
Slajd 33
Egzogeniczne przyczyny upadłości przedsiębiorstw
• związane z sytuacją w branży (np. silna konkurencja w branży);
• wynikające z krajowego otoczenia przedsiębiorstwa (np. recesja w gospodarce, duże zmiany kursów walutowych stóp procentowych, zmiany prawa gospodarczego i systemu podatkowego);
• wynikające z sytuacji na świecie (np., zmiany gospodarcze i polityczne w innych krajach).
Slajd 34
Tab. 1. Porównanie przyczyn upadłości przedsiębiorstw
Badania pod kierunkiem S. Sudoła (okres badań 1990 – 2000)
1. Spadek popytu na wyroby przedsiębiorstwa
2. Nieumiejętne zarządzanie przedsiębiorstwem przez dyrektora
3. Niedokonanie zmian w technologii wytwarzania w celu obniżki
kosztów produkcji
4. Nadmierna baza produkcyjna
5. Niedokonanie redukcji zatrudnienia
6. Brak niezbędnych zmian struktury produkcji dla rynku
krajowego
7. Niska wydajność pracy
8. Wysokie zadłużenie przedsiębiorstwa
9. Silna konkurencja zagraniczna
10.Nieskuteczność działań mających na celu przyciągnięcie
obcego kapitału
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 35
Tab. 1. cd. Porównanie przyczyn upadłości przedsiębiorstwBadania M. Szczerbak (okres badań 2000 – 2004)
1. Słabości zarządzania
2. Ujemny wynik finansowy
3. Wysokie zadłużenie przedsiębiorstwa
4. Wzrost zobowiązań, w tym przeterminowanych
5. Błędna strategia
6. Słabości i błędy w zarządzaniu należnościami, środkami
pieniężnymi
7. Wysoki wskaźnik dźwigni finansowej (zadłużenie/kapitał własny)
8. Wzrost zapotrzebowania na kredyty i pożyczki oraz opóźnienia w
ich spłacie
9. Brak odpowiedniej kontroli finansowej i audytu wewnętrznego
10.Agresywna (kreatywna) rachunkowość
11.Postępujące procesy globalizacyjne i nasilanie się konkurencji
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Z porównania wyników badań zawartych w tabeli 1 wynika, iż
zarówno przyczyny upadłości przedsiębiorstw, jak i ich hierarchia
zmieniają się w czasie. W obydwu przedstawionych badaniach
występują powtarzające się przyczyny upadłości, np. wysokie
zadłużenie, błędne zarządzanie, lecz na różnych poziomach ważności.
Wraz z zmianami otoczenia pojawiają się nowe przyczyny upadłości
przedsiębiorstw, tj. agresywna (kreatywna) rachunkowość,
postępujące procesy globalizacyjne i nasilanie się konkurencji.
Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf:
Skala i przyczyny bankructwa przedsiębiorstw agrobiznesu
W poniższej tabeli przedstawiono liczbę upadłych
przedsiębiorstw agrobiznesu na tle upadłości przedsiębiorstw w
Polsce. W latach 2003-2008 udział upadłości firm przemysłu
spożywczego w liczbie upadłości ogółem był niski i nie przekroczył
10%. Należy podkreślić jednak jego systematyczny wzrost (tab.).
Udział przedsiębiorstw spożywczych w upadłościach przemysłu
ogółem w analizowanym okresie wzrósł z 17,9% w 2003 r. do 24,4%
w 2008 r. Udział przedsiębiorstw agrobiznesu w upadłościach ogółem
wzrastał do 2007 r., a następnie w 2008 r. nieznacznie zmniejszył się
(tab.).
Tabela. Liczba upadłości w agrobiznesie na tle upadłości
przedsiębiorstw w Polsce
Wyszczególnienie 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Liczba upadłości ogółem
1798 1116 793 576 447 411
Dynamika (w%)a - 62,1 71,1 72,6 77,6 98,7
Przemysł ogółem 487 271 218 168 166 131 Dynamika (w%) - 55,6 80,4 77,1 98,8 78,9
Przemysł spożywczy
87 44 48 34 40 32
Dynamika (w%) - 50,6 109,1 70,8 117,6 80,0 Udział przemysłu spożywczego w:
- upadłościach ogółem (w%)
4,8 3,9 6,1 5,9 8,9 7,8
- upadłościach przemysłu (w%)
17,9 16,2 21,9 20,9 24,1 24,4
Rolnictwo 51 36 18 13 7 6
Agrobiznes 138 80 66 47 47 38
ogółemb
Udział agrobiznesu w upadłościach ogółem (w%)
7,7 7,2 8,3 8,2 10,5 9,2
a Rok poprzedni równa się 100%.
b Przemysł spożywczy oraz rolnictwo poza gospodarstwami
indywidualnymi.
Źródło: S. Kowalczyk, 2009: Przyczyny upadłości firm agrobiznesu, W:
Meandry upadłości przedsiębiorstw. Klęska czy druga szansa (red.
naukowy Elżbieta Mączyńska). SGH, Warszawa 2009, s. 116.
Według raportu Dun&Bradstreet połowa małych polskich firm
jest w niekorzystnej sytuacji finansowej. Przyczyną są coraz większe
problemy ze ściąganiem należności. W marcu 2010 r. wartość
niezapłaconych faktur w 40 największych na polskim rynku
przedsiębiorstwach branży budowlanej sięgała prawie 129 mln zł, w
25 firmach branży spożywczej ponad 171 mln zł, a w 15 wiodących
firmach branży kosmetycznej – 99 mln zł. Problemy z płatnościami
mają także firmy chemiczne produkujące dla rolnictwa [Woźniak
2010].
Analiza upadłości przedsiębiorstw agrobiznesu powinna
uwzględniać zróżnicowany charakter podmiotów tworzących ten
system. Dostępne statystyki zawierają dane na temat firm należących
do części agrobiznesu, tzn. przemysłu spożywczego i rolnictwa poza
gospodarstwami indywidualnymi. W literaturze przedmiotu niewiele
jest natomiast opracowań na temat bankructw indywidualnych
gospodarstw rolnych. Znaczenie powyższej problematyki wzrasta w
sytuacji niższej opłacalności w tym sektorze w porównaniu do
działów pozarolniczych. Na gwałtowne przyspieszenie liczby likwidacji
gospodarstw rolniczych w przyszłości wskazał prof. Franciszek
Tomczak podczas wystąpienia z referatem pt. „Problemy rozwojowe
rolnictwa polskiego w świetle doświadczeń światowych” na XXX
jubileuszowym spotkaniu Międzyuczelnianego Klubu Profesorskiego
„Dla Rolnictwa i Wsi”, które odbyło się w dniu 26 maja 2010 r. w
Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Procesy
recesywne w rolnictwie mają przebieg znacznie głębszy, można wręcz
określić je jako wieloaspektową dezagraryzację [Musiał 2009].
Według prof. Wiesława Musiała w rolnictwie (a nawet w
agrobiznesie) występuje niedobór kapitału, dlatego też brak jest
znaczących inwestycji. Do głównych symptomów upadłości
gospodarstw rolniczych należą:
− odłogowanie lub/i ugorowanie znacznych areałów ziemi w
subregionach,
− redukcja pogłowia inwentarza żywego i funkcjonowanie dużej
liczby gospodarstw bez inwentarza,
− niskie, a nawet ujemne dochody uzyskiwane z produkcji
rolniczej i zmniejszający się ich udział w strukturze dochodów
ludności wiejskiej i w budżetach gospodarstw domowych rodzin
rolniczych,
− zawężona reprodukcja majątku produkcyjnego i to zarówno w
odniesieniu do budynków i budowli, jak też ciągników, maszyn i
narzędzi rolniczych,
− spadające zainteresowanie produkcją rolniczą, w tym jej
doskonaleniem, racjonalizacją i unowocześnianiem technologii
wytwarzania,
− tradycjonalizm w zarządzaniu gospodarstwem, w tym kapitałem
produkcyjnym,
− słaba identyfikacja młodzieży wiejskiej i rolniczej z pracą w
gospodarstwie rolnym i rolnictwie [Musiał 2009].
Warto również podkreślić, iż w ujęciu ekonomicznym bankructwo
gospodarstwa rolnego może mieć miejsce, natomiast w ujęciu
prawnym nie jest możliwe ogłoszenie upadłości przez osobę fizyczną
prowadzącą takie gospodarstwo zgodnie z art. 6 pkt. 5 Ustawy Prawo
upadłościowe i naprawcze. Tę grupę rolników wykluczono również z
możliwości skorzystania z upadłości konsumenckiej. Zjawisko
upadłości w rolnictwie występuje więc z punktu widzenia prawa w
odniesieniu do tych gospodarstw rolnych, które mają status
przedsiębiorcy (spółki prawa handlowego, spółdzielnie).
Slajd 36
Rys.1. Najważniejsze przyczyny upadłości przedsiębiorstw produkcyjnych
Źródło: M. Czeszejko-Sochacki: Przyczyny upadłości przedsiębiorstw z rejonu województwa warmińsko-mazurskiego w latach 1999-2004, W: Por. B. Prusaka: Ekonomiczne i prawne aspekty upadłości przedsiębiorstw. Difin, Warszawa 2007, s. 35.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu:
W przypadku przedsiębiorstw przemysłowych1 najważniejszą
przyczyną upadłości było nadmierne zadłużenie. Utrata płynności
finansowej uplasowała się na czwartej pozycji w hierarchii.
Charakterystyczne dla tej grupy przedsiębiorstw były dwie przyczyny:
nieodpowiednia struktura finansowania majątku firmy oraz
nadmierna baza produkcyjna przedsiębiorstwa w stosunku do
poziomu sprzedaży. W przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych
większość przyczyn miała endogeniczny charakter (rys. 1).
1 zlokalizowanych w województwie warmińsko-mazurskim.
Slajd 37
Wskaźniki sprawności działania
• wskaźnik obrotowości aktywów =
przychody ze sprzedaży
=
przeciętny stan aktywów ogółem
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Pozwalają zmierzyć jak efektywnie firma zarządza aktywami.
Wyróżniamy wskaźniki obrotowości aktywów i majątku trwałego,
nazywane również wskaźnikami produktywności. Wyrażają one
zdolność majątku przedsiębiorstwa do generowania przychodów.
Wskaźnik obrotowości (wykorzystania) aktywów można
interpretować w dwojaki sposób. Określa on, ile obrotów dokonano
przeciętnym stanem aktywów do realizacji przez firmę. Informuje on,
jaką wartość przychodów ze sprzedaży osiągnięto z 1 zł
zaangażowanych aktywów. Im wyższą wartość przychodów ze
sprzedaży osiąga się z zaangażowanych aktywów, tym efektywność
przedsiębiorstwa jest wyższa.
Slajd 38
Wskaźniki sprawności działania
wskaźnik obrotowości majątku trwałego =
przychody ze sprzedaży
=
przeciętny stan majątku trwałego
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik obrotowości majątku trwałego wskazuje jaką wartość
przychodów ze sprzedaży przynosi 1 złotówka posiadanego przez
firmę majątku trwałego. Im wskaźnik obrotowości majątku trwałego
jest wyższy, tym wyższa jest sprawność działania przedsiębiorstwa.
Slajd 39
Wskaźniki sprawności działania
• Wskaźnik obrotowości zapasów w dniach =
przeciętny stan zapasów x 360
=
przychody ze sprzedaży
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik obrotowości zapasów w dniach informuje o średniej liczbie
dni magazynowania zapasów. Zbyt wysoka wartość wskaźnika – firma
ponosi nadmierne koszty utrzymywania zapasów, zbyt niska – niskie
koszty, ale grozi to zachwianiem procesów ciągłości produkcji.
Slajd 40
Wskaźniki sprawności działania
• Wskaźnik obrotowości należności w dniach =
przeciętny stan należności x 360
=
przychody ze sprzedaży
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik obrotowości należności w dniach informuje jak długo
przedsiębiorstwo oczekuje na wpływ środków pieniężnych za
sprzedane produkty. Im wskaźnik jest niższy, tym lepiej. Jeżeli wartość
wskaźnika jest wysoka, firma w nadmiernym stopniu kredytuje
odbiorców, czego efektem jest wzrost kosztów.
Slajd 41
Wskaźniki rentowności
• Rentowność jest podstawowym czynnikiem warunkującym rozwój przedsiębiorstwa.
• Wyraża ją nadwyżka przychodów z działalności gospodarczej nad kosztami poniesionymi na osiągnięcie tych przychodów.
Slajd 42
Wskaźniki rentowności
• Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) =
zysk netto
= x 100
kapitał własny
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Miara korzyści osiąganych przez właścicieli przedsiębiorstwa.
Slajd 43
Wskaźniki rentowności
• Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) =
zysk netto
= x 100
ogólna wartość aktywów (majątku)
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik rentowności aktywów określa zdolność jednostki do
generowania zysku. Informuje o wysokości zysku netto
przypadającego na jednostkę aktywów.
Slajd 44
Wskaźniki rynku kapitałowego
• Wskaźnik zysku na jedną akcję (EPS)=
zysk netto
=
liczba wyemitowanych akcji
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik ten wyraża skalę potencjalnych korzyści współwłaścicieli,
ponieważ wartość dywidendy zależy od wielkości zysku netto.
Slajd 45
Wskaźniki rynku kapitałowego
• Wskaźnik relacji ceny do zysku na jedną akcję=
cena rynkowa jednej akcji
= x 100
zysk netto na jedną akcję
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Wskaźnik ten może być wykorzystywany do porównywania danych
dotyczących różnych jednostek gospodarczych pod kątem
opłacalności lokaty kapitałów.
Slajd 46
Wskaźniki rynku kapitałowego
• Wskaźnik stopy wypłat dywidendy =
dywidenda na jedną akcję
= x 100
zysk netto na jedną akcję
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona):
Im wyższy wskaźnik, tym korzyści akcjonariuszy są większe. Obniżenie
wartości wskaźnika świadczy o tym, że większa część zysku zostaje
zakumulowana w kapitałach własnych firmy.
Slajd 47
1.Wielostronność oceny szeregu zjawisk finansowych,
2.MoŜliwość zastosowania wskaźników finansowych do budowy modeli całościowych,
3.MoŜliwość oceny sprawozdań historycznych, wykorzystanie relacji do prognozowania sprawozdań,
4.Łatwość obliczeń wskaźników.
1.Wielostronność oceny szeregu zjawisk finansowych,
2.MoŜliwość zastosowania wskaźników finansowych do budowy modeli całościowych,
3.MoŜliwość oceny sprawozdań historycznych, wykorzystanie relacji do prognozowania sprawozdań,
4.Łatwość obliczeń wskaźników.
Zalety analizy wskaźnikowej:
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 48
Wady analizy wskaźnikowej:
1.Bazowanie na niektórych lub niepełnych danych sprawozdawczych,
2.Zła lub niepełna interpretacja uzyskanych wyników ze względu na brak zastosowania odpowiednich kryteriów oceny.
Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym.
Slajd 49
Zakończenie
KONIEC
WYKŁADU
To już koniec wykładu. Dziękujemy.