1

ΠουαντιγισμόςΟ πουαντιγισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που ξεκίνησε στη Γαλλία το 19ο

αιώνα. Εισηγητής του υπήρξε ο Γάλλος μετα-ιμπρεσσιονιστής ζωγράφος, Ζωρζ Σερά (Georges Seurat, 1859-1891). Στηρίζεται στη θεωρία του Σεβραίν που βασίζεται στην ψευδαίσθηση του ματιού όταν επηρεάζεται από τα γειτονικά χρώματα. Σύμφωνα με τον πουαντιγισμό όλα τα πράγματα στη φύση πρέπει να διατηρούν την καθαρότητά τους και να μην επεμβαίνουμε με την όρασή μας. Το φως και το χρώμα, που χρησιμοποιούνται και αποτελούν το μέσο, πρέπει να είναι καθαρά ώστε να επιτυγχάνεται ο στόχος, δηλαδή ένα αποτέλεσμα που διαθέτει σταθερό φως.

ΕτυμολογίαΗ λέξη πουαντιγισμός (στα γαλλικά pointillisme) προέρχεται από τη γαλλική

«point» που σημαίνει τελεία.

ΤεχνοτροπίαΤα χρώματα δεν αναμειγνύονται στην παλέτα αλλά τοποθετούνται

μεμονωμένα, κουκίδα κουκίδα, και απευθείας πάνω στον καμβά. Το αποτέλεσμα είναι να συγχωνεύονται οι λεπτομέρειες των χρωμάτων ως σύνολο με τη βοήθεια του εγκεφάλου και όχι της όρασης, όταν κοιτά κανείς τον πίνακα από απόσταση. Βασίζεται στην τεχνοτροπία κατά την οποία απορρίπτεται η χρήση γραμμών και γεννάται ένα αποτέλεσμα από κουκίδες βασικών χρωμάτων (π.χ. κόκκινο και άσπρο).

Ο πουαντιγισμός σε αντιδιαστολή με τον ντιβιζιονισμόΟ πουαντιγισμός αφορά την τεχνική που τοποθετούνται οι τελείες πάνω στον

καμβά ενώ ο ντιβιζιονισμός αναφέρεται στον τρόπο που διαχωρίζεται το χρώμα από τα διάφορα οπτικά εφέ. Η διαφορά τους έγκειται πως οι ντιβιζιονιστές χρησιμοποιούν μεγαλύτερες πινελιές, κάτι σαν μικρό κόμμα, παρά μικρές τελείες. Οι οπαδοί του ντιβιζιονισμού επιθυμούν να μεταφέρουν το φως με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια π.χ. φως ηλιοβασιλέματος, αντανακλάσεις φωτός, ακτινοβολία. Όσον αφορά τη θεματολογία οι ντιβιζιονιστές προτιμούν κοινωνικά θέματα ενώ οι πουαντιγιστές εικόνες από την αστική ή κοσμική ζωή.

Οι πιο γνωστοί ζωγράφοι

2

1. Ζωρζ Σερά (George-Pierre Seurat) 1859-1891

Παρέλαση στο Τσίρκο (1888)

{Όλα τα πράγματα στη φύση πρέπει να έχουν μια καθαρότητα και να μην επεμβαίνουμε με το προσωπικό στοιχείο (όραση). Το ζητούμενο είναι να αφαιρείται η δική μας μετάφραση (η διαδικασία της αντίληψης). Δεν πρέπει να περνάει από τις αισθήσεις μας και το υποκειμενικό στοιχείο. Από το αρχικό ερέθισμα πρέπει να περνάμε στην καθαρή απόδοση. Σκοπός είναι η καθαρότητα. Το μέσον είναι αντίστοιχο με τις χρωματικές θεωρίες και το διαχωρισμό των χρωμάτων (ντιβιζιονισμός).Έχουμε αντίληψη ενιαίας εικόνας, από κουκίδες διαφορετικών χρωμάτων που συντίθενται (επιστημονική και φιλοσοφική διάσταση)}.

Κυριακάτικο απόγευμα στο νησί Grand Jatte (1884-1886)

{Έχουμε κηλίδες έντονου χρώματος, χωρίς ξεκάθαρα σχήματα ή γραμμές, όλα όμως με καθαρό χρώμα. Έχουμε αποδόμηση φόρμας, δίνει την αίσθηση γραφιστικής δουλειάς, είναι απλοποιημένο και μινιμαλιστικό. Ξεφεύγει από την πραγματικότητα, αντίθετα από αυτό που στοχεύει. Το έργο είναι ακίνητο και άψυχο, χωρίς χειρονομίες, όλα είναι φτιαγμένα από κουκίδες, δεν υπάρχει φόρμα, οι άνθρωποι είναι άκαμπτοι, με ένα στιλιζάρισμα που δεν μας πείθει}.

3

Η γέφυρα Courbevoie (1886-1887)

{Ο Σερά χρησιμοποιεί την επιστήμη για να «σταθεροποιήσει» τον Ιμπρεσιονισμό, αλλά αποτυγχάνει. (Ο Σεζάν πετυχαίνει με άλλον τρόπο). Ο στόχος είναι η καθαρότητα, η οργάνωση, το φως και το χρώμα να είναι καθαρά, ώστε να αποδοθεί σταθερότητα. Χρησιμοποιεί π.χ. κόκκινο χρώμα και δίπλα του μπλε με το στόχο να το δούμε εμείς μωβ. Το αποτέλεσμα είναι ένα τοπίο με σταθερό φως, όπου όμως έχει θυσιάσει το νατουραλισμό και έχει περάσει σε κάτι ψυχρό και άκαμπτο. Γενικά θυσίασε πολλά πράγματα από την τέχνη, για να έχουμε αντικειμενική οπτική εμπειρία. Ο Σερά πέθανε πολύ νέος, μόλις 32 χρονών}.

2. Πωλ Σινιάκ (Paul Signac) 1863-1935 (μαθητής του Σερά)

Αντίμπ (Antibes) 1919

{Εδώ έχουμε πλήρη εξαΰλωση χώρου και θέματος, μεγαλύτερες κουκκίδες, όχι ταυτόχρονη αντίθεση που βγάζει το «άλλο» χρώμα στα μάτια μας}.

4

Λιμάνι του La Rochelle (1921)

{Έχουμε στιλιζάρισμα, χωρίς διάλογο με την πραγματικότητα. (επιρροή για τον κυβισμό)}.