2 Određivanje energetskog potencijala vodnog toka

Др Душан Гордић

Princip

2

gHQgP gH

Određivanje protoka

3

•Protok jednog toka značajno varira tokom vremena

Određivanje protoka hidrološki izučenog toka

4

• Podaci RHMZ•http://www.hidmet.gov.rs

Određivanje protoka hidrološki neizučenog toka

5

slp

spn A

AQQ ln

• Podaci RHMZ o sličnom toku•Pretpostavlja se uniformnost promene protoka, pojave minimalnog, maksimalnog i srednjeg protoka u oba toka.

• moguće je koristiti i hidrološke metode bazirane na dugotrajnim podacima o količini padavina i isparavanju, podacima o površini slivnog područja i podacima o protoku sa sličnih slivnih područja

Merenje protoka

6

•Direktneozapreminski metod,ometod korišćenja mernih objekata - preliva,ometodi rastvora

• Indirektneometodi brzina - površina

Zapreminski metod

7

Metod korišćenja mernih objekata - preliva

8Protok se određuje merenjem visine prelivnog mlaza - h

Različiti oblici preliva

1 2

3 4

Pravougaoni preliv

10

Pravougaoni preliv

sa oštrom ivicom bez bočne kontrakcije

Trapezni preliv

12

)tan45(215

2 hLhghCQ E

Čipoletijev preliv (Cipoletti)63,0EC

Čipoletijev preliv

Trougaoni preliv

14

Trougaoni preliv koji se najčešće koristi se naziva Tomsonov (Thomson) - q=90o

Metodi rastvora

15

1

2

Trejser: natrijum dihromat (Na2Cr2O7) – noviji metodi koriste soli: meri se umesto koncentracije elektro provodljivost.

Indirektni metodi

16

• Koriste se na srednjim i većim vodotokovima,

• Svode se na merenje protočnog preseka vodnog toka i merenje brzine kroz pomenuti presek.

• Treba izabrati lokaciju gde je rečni tok relativno miran, rečno korito relativno pravo i bez rastinja.

• Neophodno je da se brzina vode meri na nekoliko različitih mesta kako bi se dobila srednja vrednost brzine.

• Ukoliko se radi o relativno malim tokovima, meri se brzina u jednoj tački toka i procenjuje se srednja brzina, a ako su u pitanju srednji i veći tokovi meri se brzina u više tačaka po profilu (širini) i dubini toka, a zatim se vrši osrednjavanje brzine ili integraljenje po poprečnom preseku.

Merenje protočne površine

Merenje brzine - plovak• plovak,

• hidrometrijska kola

• elektromagnetni merači

SvzQ p Vrsta toka zBetonski kanali, pravougaonog preseka, glatki

0,85

Veliki, spori, čisti tokovi 0,75Mali, sporim čisti tokovi 0,65Plitki (dubina manja od 0,5 m) turbulentni tokovi

0,45

Vrlo plitki, kameniti tokovi 0,25

korekcioni faktor

pv

Merenje brzine – hidrometrijska kola

sa čašicama sa elisom

Hidrometrijska kola sa čašicama: koriste se kod manjih brzina, robusnija su i manje tačna (tačnost ± 5 %).Hidrometrijska kola sa elisom: preciznija (tačnost ± 2 %), manje remete strujni tok na mestu merenja.

Elektromagnetni merači

Rade na principu Faradejevog zakona

Merenje nivoa - vodostaja

protok

vodo

staj

nHHCQ 0

kriva protoka - konsumpciona kriva

Hidrogram

Kriva trajanja protoka

Preostali, rezervisani ili kompenzacioni protok

Merenje bruto napora

Procena neto napora