3. karşıt anlamlı (Çelişen) cümleler€¦ · 6. n tÜe 3. Ünİte 3. karşıt anlamlı...

7

6. SINIF TÜRKÇE 3. ÜNİTE

3. Karşıt Anlamlı (Çelişen) Cümleler

✽ İçerdikleri mesaj (ileti) bakımından birbirinin zıddı olan cümlelerdir.

Örnek:

• İyilik eden iyilik bulur.

• İyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdı.

• Doğru işi, doğru zamanda yapmak büyük bir yetenek ister.

• Yapacağı işte acele eden, koşullar ne olursa olsun başarılı olur.

Karşıt anlamlı ile-ti vermektedir.

Karşıt anlamlı ile-ti vermektedir.

Aşağıda verilen cümleler için istenenleri yazınız.

Alışkanlık, anahtarı kaybolmuş bir kelepçedir.Konusu: ...........................................................................................................................................................................................................................................................................Ana Düşüncesi: .....................................................................................................................................................................................................................................................

Bir ülkenin geleceği, o ülke insanlarının göreceği eğitime bağlıdır.Konusu: ...........................................................................................................................................................................................................................................................................Ana Düşüncesi: .....................................................................................................................................................................................................................................................

Çocuğa küçük şeylerden zevk almasını öğreten, ona büyük bir servet bırakmış olur.Eş Anlamlısı: ............................................................................................................................................................................................................................................................

Yakın Anlamlısı: .....................................................................................................................................................................................................................................................

Karşıt Anlamlısı: ..................................................................................................................................................................................................................................................

Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgâr yardım etmez.Yardımcı Düşüncesi: .......................................................................................................................................................................................................................................

Yardımcı Düşüncesi: .......................................................................................................................................................................................................................................


Gençken bilgi ağacını dikmezsek ihtiyarlığımızda gölgesinde barınacak ağacımız olmayacaktır.Eş Anlamlısı: ............................................................................................................................................................................................................................................................

Yakın Anlamlısı: .....................................................................................................................................................................................................................................................

Karşıt Anlamlısı: ..................................................................................................................................................................................................................................................

Hata yapmaktan korkan insan, hiçbir şey yapamaz. Yardımcı Düşüncesi: .......................................................................................................................................................................................................................................



BİRLİKTE ÇÖZELİM

Alışkanlıkİnsanlar alışkanlıklarından vazgeçemez.

Eğitimin önemiEğitim, ülkelerin geleceğinde önemli rol oynar.

Hayatta herkesin bir amacı olması gerekir.

Yapmak istediklerimizden, hata yaparım korkusuyla vazgeçmemeliyiz.

Hedefi olmayan insan ilerleyemez.

Hayatta bir şeyler yapmak isteyen insan, hata yapmaktan korkmamalıdır.

Bir hedef belirleyip o yönde ilerlemeliyiz.

Başarılı insanlar hiç hata yapmamış insanlar değildir.

Çocuğa ufak şeylerden mutlu olmayı öğretirsen ona hazine bağışlamış olursun.Çocuk, küçük şeylerden de mutlu olabilmelidir.

İleride rahat etmek için şimdiden kendimizi bilgiyle donatmalıyız.Bilgili insanlar hayatlarının her evresinde rahat ederler.Gençliğimizde edindiğimiz bilgiler ileride hiçbir işimize yaramaz.

Küçük mutluluklarla yetinmeyi bilmeyen çocuk, ileride daha değerli şeylere sahip olur.

KARMA SORULAR

8

BİLFEN YAYINCILIK3. ÜNİTE

1. Bu cümlenin karşıt anlamlısını yazınız.

Özveride bulunmayıp başkalarının yaptıkla-rından yararlanan insanlar, etraflarında çok sevi-lir.

2. Bu iki cümleye ortak bir ana düşünce yazı-nız.

Çocuğun davranışlarının gelişmesindeki ilk tohumlar, aile içinde atılır.

3. Bu cümlenin konusunu yazınız.

Çalışmanın önemi

1. “Fedakârlığı başkaları yapsın, sonuçtan biz faydalanalım.” diyen kişi, hiç sevilmez.

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümlede sevilme-yen kişinin özelliğidir?A) Kıskanç B) Mücadeleci C) Çıkarcı D) Özverili

2.

Konu: ...............................................

Çocuğun ilk öğret-menleri anne ve

babasıdır.

Çocuk, davranışları-nın ilk adımlarını aile

içinde atar.

Bu iki cümlenin ortak konusu için boş bırakı-lan yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalı-dır?A) Çalışma B) Sevgi C) Eğitim D) Başarı

3. Gökkuşağını görmek için önce yağmurda ıslan-mak gerekir.

Bu cümle ile anlatılmak isteneni aşağıdaki-lerden hangisi özetler?

A) Emek olmadan yemek olmaz.B) Kara gün kararıp kalmaz.C) Ne ekersen onu biçersin.D) Damlaya damlaya göl olur.

9


1. Aşağıda verilen cümlelerin ortak konu ve ana düşüncelerini, belirtilen yerlere yazınız.

2. Aşağıdaki numaralı cümleleri anlamca yakın olan cümlelerle eşleştiriniz.

1. Büyük insanlar dinlemeyi, küçük insanlar konuş-mayı tekeline alır.

2. Bir kitabı okumaktan çok, ondan öğrendikleri-mizi uygulayabilmek önemlidir.

3. Sevgi, bilgi ve çalışmanın ne vatanı olur ne gümrük duvarları ne de üniforması.

4. Yazarın eseri ile karakteri arasında bir bağ-lantı vardır.

4 Yazarın kaleme aldıklarını anlamışsanız kişili-ğini de anlamışsınız demektir.

3 Bilgi, çalışma ve sevgi evrenseldir, sınırlandı-rılamaz ve sınıflandırılamaz.

2 Yapıtlardan edinilen bilgiler, hayata geçirildi-ğinde anlam kazanır.

1 Önemli insanlar, konuşmaktan çok dinlemeyi tercih ederler.

Konu: Sadakatin sevgi üzerindeki etkisi/Sadakatin önemi

Ana düşünce: Sadakatin eksik olduğu bir sevgi kaybolmaya mahkûmdur.

Sevgi sadakatle taçlanmadıkça ömrü, kızgın çöllerdeki bir damla kadardır.

Sadakatin olmadığı bir sevgi uzun ömürlü ola-maz.

Konu: Yaşam

Ana düşünce: Hayatın olumlu yönleri olduğu gibi olumsuz yönleri de vardır.

Yaşam tüm güzelliklerinin yanında olumsuzluk-ları da barındırır.

Yaşam, içinde siyahı da bulunan bir gökkuşağı-dır.

Konu: Risk almanın başarıya etkisi

Ana düşünce: İnsanın başarıya ulaşması için risk almaktan kaçınmaması gerekir.

Kıyıyı gözden kaybetmeye cesaret edemeyen insan, yeni okyanuslar keşfedemez.

Hayatında riskleri göze alamayan insan başa-rılı olamaz.

Konu: Hedef belirlemenin önemi/Hedef belirlemenin başarıya katkısı

Ana düşünce: Amacı olan insanlar her işte başarıya ulaşır.

Eğer bir insan hangi limana yelken açtığını bil-miyorsa hiçbir rüzgâr onun işine yaramaz.

Belirli bir hedefi olmayan insan, hangi olanak-lara sahip olursa olsun başarılı olamaz.

SIRA SENDE

10


3. Aşağıdaki cümlelerden birbirleriyle çelişenleri eşleştiriniz.

4. Aşağıdaki cümlelerde vurgulanan sözcükleri örnekteki gibi boş kutulara yazınız.

a. Yazı yazmak çok keyifli bir uğraştır.

b. Çocukların eğitiminde sevgi yoğun olursa amaca ulaşılır.

c. İnsan, sadece kendi yetenek ve gücüyle bir yerlere gelebilir.

d. Bir doktor, bilgisinden çok, el becerisiyle başa-rılı olur.

e. Sebze ağırlıklı beslenme, insan için daha yarar-lıdır.

f. Kültür, insanoğlunun teknolojiye daha fazla önem vermesiyle yayılır.

b Gereğinden fazla sevgi göstermek, zarar verir.

f Teknolojik gelişmeler, insanların bazı değer-lerini zamanla yok ediyor.

e Sağlıklı bir bünye için proteinin fazla olduğu bir beslenme şarttır.

a Eğlenmek için, yazmak dışında bir etkinlik bulmalı.

d Tıpta başarılı olmak çok fazla bilmeyi gerek-tirir.

c Çevrenin desteği alınmadan çok yol kat edi-lemez.

1. Selin, gözlerimizin içine mutlulukla baktı. mutlulukta

2. Size gelmeyi ben de istiyorum. ben

3. Çiçekler, ilkbaharda açtı. ilkbaharda

4. Yemeğini bitirip dişlerini fırçaladı. dişlerini

5. Buraya kadar nasıl geldiniz? nasıl

6. O akşam annemin arkadaşları bize gelmişti. bize

7. Bu sabah Canan da erken uyanmış. Canan

8. Hayatta tahammül edemediğim tek şey yalandır. yalandır

9. Türkçe proje ödevini ne zaman teslim edeceğiz? ne zaman

10. Gençlerimiz, büyüklerine saygılıdır. saygılıdır

13


Aşağıdaki sözcüklerle istenen anlam ilişkisine göre cümleler oluşturunuz.

Amaç-Sonuç Cümlesi

Yaşamak için yemek yemeli-yiz.

Neden-Sonuç Cümlesi

Yemek yediğimiz için yaşarız.

Koşul-Sonuç Cümlesi

Yemek yersek yaşayabiliriz.

yemek-yaşamak


Başarılı olmak için çok çalış-malısın.


Çok çalıştığından dolayı ba- şarılı oldun.


Çok çalışırsan başarılı olabi-lirsin.

başarılı olmak-çalışmak


Ben, eğleneyim diye müzik dinlerim.


Çok eğleniyorum çünkü müzik dinliyorum.


Eğer müzik dinlersen eğle-nirsin.

eğlenmek-müzik dinlemek


Dinlenmek amacıyla tatil yaptım.


Tatil yaptığım için dinlendim.


Güzel bir tatil yaptın mı din-lenirsin.

tatil yapmak-dinlenmek


KARMA SORULAR

14


1. Diğer seçeneklerle tamamlanırsa nasıl bir ilgi kurulur?

Neden-sonuç ilgisi kurulur.

2. Diğer seçeneklerdeki anlam ilişkilerini yazı-nız.

B) Amaç-sonuçC) Koşul-sonuçD) Amaç-sonuç

3. Diğer seçeneklerdeki anlam ilişkisini yazınız.

Amaç-sonuç ilişkisi

1. “Işığı kapatacağım,” cümlesi aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa amaç ilgisi kurulmuş olur?

A) gözlerim rahatsız oluyor.B) yıldızları seyretmek için.C) saat geç oldu.D) başım çok ağrıyor.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-so-nuç ilişkisi vardır?

A) Başımın ağrısından bütün gece uyuyamadım.B) Para kazanmak için çok çalışıyordu.C) Dikkatli olursan sınavda başarılı olursun.D) Onu görmek için sabah erkenden kalkmıştı.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yargılar arası anlam ilişkisi bakımından farklıdır?

A) Eve geç kalmamak için hemen yola çıktı.B) İyi not alabilmek için çok çalışıyordu.C) Düşmemek için kardeşinden destek alıyor-

du.D) Öfkelendiği için doğru düşünemiyordu.

KARMA SORULAR

15






3. Cevap seçeneğindeki anlam ilişkisini yazınız.

Koşul-sonuç ilişkisi

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerin-den farklı bir anlam ilişkisi vardır?

A) Yaralılara yardım etmek için hastaneye koştu.

B) İyi dinlen ki yarın her şey istediğimiz gibi olsun.

C) Bu güzel günü evde geçirmeyeyim diye ken-dini dışarı attı.

D) Konuşmasını yapmak üzere kürsüye doğru adım attı.

2. “Üzere” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi-sine koşul anlamı katmıştır?

A) Arkadaşlarını görmek üzere şehir dışına çıktı.

B) Yarın vermek üzere istediğin kitabı alabilir-sin.

C) Tatile gitmek üzere para biriktirmeye baş-ladı.

D) Aldığı hediyeyi arkadaşına vermek üzere evden çıktı.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neden-so-nuç ilişkisi yoktur?

A) Yağmurun yağmasıyla trafik sıkıştı.B) Sözü fazla uzattığından dinleyiciler sıkıldı.C) Kimseye güvenmediği için sırrını kimseyle

paylaşmadı.D) Sabah erkenden burada ol ki birlikte çıka-

lım.

16


Aşağıdaki cümlelerde altı çizili ek ve sözcüklerin cümlelere kattıkları anlamları (neden-so-nuç, amaç-sonuç, koşul-sonuç) boş bırakılan kutulara yazınız.

1. Gelemeyeceğinden ötürü çok üzgünmüş. neden-sonuç

2. Bana gerçeği söyle ki sana yardımcı olabileyim. koşul-sonuç

3. Yeni köprünün açılmasıyla trafik rahatladı. neden-sonuç

4. Konuşmak üzere kürsüye çıktı. amaç-sonuç

5. O varsa ben yokum. koşul-sonuç

6. Selam vermedik diye alınmış. neden-sonuç

7. Çocuğu evde yalnız bırakamayacaklarından gelemediler. neden-sonuç

8. Sağlığımızı korumak için dengeli beslenmeliyiz. amaç-sonuç

9. Bize gelmediği için ona kızgınım. neden-sonuç

10. Çarşıya avize almaya gitmişler. amaç-sonuç

11. Ailenin en küçüğü olduğundan biraz şımarıkmış. neden-sonuç

12. Seni balığa götürürüm yalnız sıkı giyineceksin. koşul-sonuç

13. Anlaşma yapmak üzere masaya oturdular. amaç-sonuç

17. Yardımsever bir insan olduğundan dolayı herkes tarafından seviliyor. neden-sonuç

14. Kendimizle barışık olmadıkça mutlu olamayız. koşul-sonuç

18. Sen böyle konuşmaya devam ettikçe yıldırımları üstüne çekeceksin. koşul-sonuç

15. Tamirci gelemeyeceğinden başkasını arayalım. neden-sonuç

19. Bize bu şekilde davranınca ortam bir hayli gerildi. neden-sonuç

16. Çok çalışarak iyi bir not alabilirsiniz. koşul-sonuç

20. Seninle tatile çıkarım yeter ki sen derslerine iyi çalış. koşul-sonuç

SIRA SENDE

27


Aşağıdaki aile bireylerinin cümlelerinde ifade ettikleri anlamların numaralarını kutucuktan seçerek konuşma ve düşünme baloncuklarındaki yay ayraçlara yazınız.

1. Gerçekleşmemiş beklenti 2. Ön yargı 3. Öneri 4. Eleştiri

5. Yakınma 6. Aşamalı durum 7. Olasılık 8. Varsayım

Çocuklar, yemeğe halanız gelebilir. ( 7 )

Anneciğim, düşün ki bu tabağı olduğu gibi bitirdim, mutlu olur

musun? ( 8 )

Söylesem de beni dinleyen var mı ki! ( 5 )

Bu yemeğe biraz baharat eklesen iyi olur. ( 3 )

Bu akşam tavuk pirzola yiyeceğiz sanmıştım. ( 1 )

Yemek besleyici ama biraz lezzetsiz olmuş. ( 4 )

Biliyorum, çocuklar yemeği

beğenmeyecek.( 2 )

Bu yemek, gün geçtikçe aile sorunu

olmaya başladı.( 6 )


KARMA SORULAR

28


1. Cevap seçeneğindeki cümlenin anlam ilişki-sini yazınız.

Gerçekleşmemiş beklenti

2. Diğer seçeneklerdeki karşılaştırma anlamı katan sözcükleri yazınız.

A) kadarB) enC) diğer

3. Diğer seçeneklerdeki anlam özelliğine uygun cümleler yazınız.

Eleştiri: Otelin yemek seçimi hepimizi hayal kırıklığına uğrattı.

Olasılık: Akşam belki sizinle sinemaya gelirim.Varsayım: Tut ki bu maçı kazandık.

1. 1.

İşe zamanında gitmeyi bir öğrense...

Yakınma

2.Benim kalemim arkadaşı-mınkinden güzel.

Karşılaştırma

3.Nişanlandığınızı kuşlardan öğrendim, senden duymak isterdim.

Sitem

4. Son kitabının tutacağını sanmıştım. Varsayım

Bu cümlelerden hangisinin yanındaki anlam özelliği yanlış verilmiştir?

A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

2. Aşağıdakilerin hangisinde karşılaştırma anlamı yoktur?

A) Şimdiye kadar bundan güzel film izlemedim.B) Takımın en uzun boylusu Ahmet’ti.C) Ayranı diğer içeceklere tercih ederim.D) Dün gördüğümde oldukça üzüntülüydü.

3. “Hayat, sonsuza açılan bir parantezdir.” cüm-lesinde aşağıdakilerden hangisi vardır?A) Eleştiri B) Benzetme C) Olasılık D) Varsayım

29


Tablodaki cümleleri taşıdığı anlamlara göre işaretleyiniz.

Cümle

Azım

sama

Endişe

Ünlem

Pişm

anlık

Tahm

in

Beklen

ti

Karş

ılaşt

ırma

Site

m

Mer

ak

Yakınm

a

1. Başını ellerinin arasına almış oturuyordu, bir sıkıntısı var gibiydi. 3

2. İçerde birileri varken nasıl davranacağını öğrenemedin gitti. 3

3. O güne kadar parayı bulamazsam ne olacak? 3

4. Şimdiki aklım olsa İzmir’den taşınır mıydım hiç? 3

5. Aman, önündeki boşluğa dikkat et! 3

6. Bu dizinin sonunda ne olur acaba? 3

7. Bu son toplantıya katılacağını umuyorum. 3

8. Elindeki hiçbir imkânı bunun gibi değerlendir-memiş. 3

9. Avucumuzdaki üç beş kuruşla nasıl geçiniriz? 3

10. Buraya kadar geldin, bana uğramadın. 3

11. Keşke konuşmadan önce biraz daha düşün-seydim. 3

12. Bu son sınavda iyi bir not alacağımı sanıyo-rum. 3

13. Tüm lambalar sönmüş, perdeler çekilmiş; evde yok gibiler. 3

14. En güzel çağımı gurbet ellerde boşuna har-camışım. 3

15. Bu saate kadar gecikmezlerdi, ne oldu ki acaba? 3

SIRA SENDE

32


Cümle Tamamlama

✽ Bu tip sorularda cümlede boş bırakılan yerin uygun sözcük veya söz grubuyla tamamlanması

istenir. Bazı ögeleri eksik ya da yarım bırakılmış bir cümleyi tamamlamak için cümlenin kendi

içinde bir anlam bütünlüğüne sahip olduğu düşünülerek bağlantı ögelerine (bağlayıcı unsurla-

ra) dikkat edilmelidir.

1. Aşağıdaki cümlelerin öznel yargı mı, nesnel yargı mı içerdiğini tablodaki uygun yere işa-retleyiniz.

Cümleler Nesnel Yargı Öznel Yargı

Bu yıl havalar çok kurak geçti. 3

Ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrilidir. 3

Helikopterler pervaneleri ile havalanır. 3

Kitaplar, en iyi arkadaşlardır. 3

Hortum ve tsunami bir doğa olayıdır. 3

Kalbimiz göğüs kafesimizin içindedir. 3

Bu etek sana çok yakışmış. 3

Yazarın son kitabı çok sürükleyiciydi. 3

Nar, çok taneli bir meyvedir. 3

Sınavdan önce kahve içmek başarıyı artırır. 3

Yüz ölçümü en büyük ilimiz Konya’dır. 3

Komşumuzun yaramaz bir köpeği var. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Atatürk 1881’de doğdu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Aşağıdaki boşluklara nesnel anlam ifade eden cümleler yazınız.

3. Aşağıdaki boşluklara öznel anlam ifade eden cümleler yazınız.


DİKKAT

␣ Bazı ögeleri eksik bırakılmış cümlelerin bir kısmında boş bırakılan yerlerle bağlaç veya edatların geti-rilmesi istenir. Böyle cümlelerde bağlaç ya da edatların bu cümleye kattığı anlam, ipucu niteliği taşı-dığı için çok önemlidir.

Annesi Zübeyde Hanım, babası Ali Rıza Efendi’dir.

Atatürk’ün doğduğu ev, Selânik’te üç katlı, pembe boyalı bir evdir. 23 Nisan 1920’de Ankara’da TBMM’yi

açmış, Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuştur.

Bu küçük, yaramaz köpeğin tüyleri çok güzeldir. İlgimizi çekmek için

bize sürekli şirinlikler yapar. Yaramaz olduğu kadar akıllı da olan bu köpekle hayvan sevgim bir kat daha

arttı.

33


1. 1. tırmanmamıştır 2. merdivenini 3. elleri 4. cepte 5. hiç kimse 6. başarı

2. 1. bilmeyen 2. başkalarına 3. millî benliğini 4. yem 5. olurlar 6. milletler

4. 1. olmayan 2. hiçbir 3. rüzgâr 4. hedefi 5. gemiye 6. yardım edemez

3. 1. yürür 2. adalet 3. er geç 4. varır 5. topaldır 6. ağır ağır 7. fakat 8. gideceği yere

5. 1. başarılı 2. yoksa 3. paylaşacak 4. ne kadar 5. olursak olalım 6. bunu 7. paylaşacak 8. mutlu olamayız 9. sevdiklerimiz

Aşağıdaki numaralanmış sözcük ve öbeklerle anlamlı ve kurallı birer cümle oluşturunuz.


5 - 6 - 2 - 3 - 4 - 1

3 - 1 - 6 - 2 - 4 - 5

4 - 1 - 5 - 2 - 3 - 6

2 - 5 - 6 - 1 - 7 - 8 - 3 - 4

4 - 1 - 5 - 6 - 7 - 9 - 2 - 8

KARMA SORULAR

34


1. Siz de içerdiği yargı bakımından kanıtlana-mayan bir cümle yazınız.

Şu ana kadar yapılmış en güzel komedi fil-miydi.

2. Bu cümlenin ana düşüncesini yazınız.

İyi işler yapar, iyi insanlarla birlikte olursan olumsuzluklar yaşamazsın.

3. Oluşturduğunuz cümlenin konusunu yazınız.

Çalışmanın önemi/Çalışmanın başarıya kat-kısı

1. (1) Son yıllarda pek çok Türk filmi çekildi. (2) Bu filmlerden bazıları da ödül aldı. (3) Ödül-lerden bir kısmı yabancı festivallerden geldi. (4) Son dönem filmleri artık yüzümüzü güldü-rüyor.

Numaralanmış cümlelerden hangisi içerdiği yargı bakımından kanıtlanamaz?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

2. “Yüzünü . . . çeviren insan . . . görmez.” cümle-sinde boş bırakılan yerlere, hangi seçenek-teki sözcüklerin getirilmesi uygundur?A) güneşe-gölge B) aya-yıldızC) ormana-ağaç D) denize – dalga

3. 1. sanki 2. ölmeyecekmiş

3. büyük işler 4. çalışmakla6. gibi 7. başarılabilir 5. hiç

Üzerinde sözcüklerin yazılı olduğu bu tuğlalardan

kurallı ve anlamlı bir cümle oluşturabilmem için doğru sıralama nasıl olmalıdır?

A) 3-6-7-5-1-2-4B) 5-3-6-2-7-4-1C) 3-1-5-2-6-4-7D) 5-7-4-1-6-2-3

35


1. Aşağıda verilen cümlelerden “öznel anlatım”lı olanlara (Ö) “nesnel anlatım”lı olanlara (N) yazınız.

1. Lirik şiir, epik şiire göre daha etkileyici bir şiir türüdür. Ö

2. Bu ev, film için iki aylığına kiralanmış. N

3. Hikâye, son derece ilgi çekici ve başarılı bir dille yazılmış. Ö

4. Geçen yaz Pamukkale’yi baştan sona gezdik. N

5. Kutuplardaki buzullar eridikçe çevreciler çalışmalarını yoğunlaştırıyor. N

6. Bu bölgenin insanları güler yüzlü ve sıcakkanlıdır. Ö

7. Türkiye’nin nüfus artışı istatistiklerle rapor edildi. N

8. Yazar, bu eserinde ilginç konulara değinmiş. Ö

9. Hafta sonu evde iki arkadaşımı misafir ettim. N

10. Ömer Seyfettin’in “Yalnız Efe” romanı, okuyanları hemen etkiler. Ö

2. Aşağıda karışık olarak verilen ifadeleri birleştirerek anlamlı ve kurallı cümleler oluştu-runuz.

..........................................................................................................................................................................................................

çünkü uğramazhiç hiç denemezbirçok insan başarısızlığa

..........................................................................................................................................................................................................

anlaşabilir paylaşanlarduyguyu değil konuşanlaraynı aynı dili

..........................................................................................................................................................................................................

aya herkesgöstermediği bir yüzü kimseye benzervardır karanlık


Birçok insan başarısızlığa hiç uğramaz çünkü hiç denemez

Herkes aya benzer, kimseye göstermediği karanlık bir yüzü vardır.

Aynı dili konuşanlar değil, aynı duyguyu paylaşanlar anlaşabilir.

38


Aşağıdaki atasözlerini anlamlarıyla eşleştiriniz.

h Kartala bir ok değmiş, yine kendi yeleğinden.

b Dağ başından duman eksik olmaz.

a Acele bir ağaçtır, meyvesi pişmanlık.

c Mayasız yoğurt çalınmaz.

e Yol, sormakla bulunur.

g Etle tırnak arasına giril-mez.

f Şimşek çakmadan gök gürlemez.

d Kurt dumanlı havayı sever.

g. Ortaya çıkan aile anlaşmazlıklarında bir yanı tutmak doğru değil-dir. Karı-koca, ana-baba ile evlatlar birbirine çok yakın insanlardır. Bunlar kimi zaman birbirlerine darılıp küsebilirler ancak bu durum gelip geçicidir. Bunu fırsat bilip onların aralarını açmaya çalışmak yanlış, yanlış olduğu kadar da faydasız bir davranıştır.

c. Bir işin başarıyla yürütülebilmesi, bir işten verim alınabilmesi için uygun bir ortama, gerekli araç-gerece, az da olsa bir sermayeye ihtiyaç vardır.

d. Kendi yararına bir iş yapmak için fırsat kollayan kişi, kimsenin bu işe engel olmayacağı, karışık zamanı sever.

a. Telâşlı, sabırsızca ve ivedilikle yapılan işler genellikle kötü sonuçlar doğurur; kişiyi pişmanlığın içine iter.

h. Bir kimseye en büyük kötülüğü kendisine çok yakın olanlar yapar.

e. Bir işe kalkışan ama nasıl yapılacağını bilmeyen kişi, takip etmesi gereken yolu bilenlere sormalıdır.

f. Kimi önemli olaylar meydana gelmeden, bir gürültü kopmadan önce bazı belirtileri görülür.

b. Tabiatları gereği dağ başları genellikle dumanlı olur. Nasıl dağ baş-larından duman eksik olmazsa toplumda yüksek mevkilere, makam-lara çıkan ve sorumluluk alan kimselerin başından da dert eksik olmaz.


KARMA SORULAR

39


1. Eşleştirdiğiniz atasözlerinin numaralarını yazınız.

3 - 5 2 - 4

2. Mecaz anlamlı olmayan bir atasözü de siz yazınız.

Son pişmanlık fayda vermez.

1. 1. Dert gezmiş, derman beraber gezmiş.

2. Dertsiz baş olmaz.

3. Dert gider ama yeri boş kalmaz.

4. Dertsiz baş bostan korkuluğunda.

5. Dert gitmez, değişir.

Numaralanmış atasözlerini anlamlarına göre gruplandırırsak hangisi dışta kalır?

A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.

2. Mecaz anlamı olmayan atasözünü hangi öğrenci söylemiştir?

A) Al malın iyisini, çekme kaygısını.

B) Atılan ok geri dönmez.

C) Ağaç yaprağıyla gürler.

D) Dereden geçerken at değiştirilmez.

40


1. Aşağıda verilen atasözlerinin anlamlarını sözlükten bularak yazınız.

1. Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. El için ağlayan, gözden olur.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Dost bin ise azdır, düşman bir ise çoktur.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Sabır acıdır, meyvesi tatlıdır.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Ağacın meyvesi olunca başını aşağı salar.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. Sağ elinin verdiğini, sol elin görmesin.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Akıl adama sermayedir.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. Gönül kimi severse güzel odur.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Buğday başak verince orak pahaya çıkar.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Aşağıda verilen atasözlerinin anlamlarını tabloya işaretleyiniz.

Atasözleri Gerçek Mecaz KinayeliAkıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır. 3

Körle yatan, şaşı kalkar. 3

Derdini söylemeyen, derman bulamaz. 3

Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. 3

Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur. 3

Çıkmadık candan umut kesilmez. 3

SIRA SENDE

Kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek için gereken harcamaları yapmalıdır.

Başkası için yapılacak fedakârlığın bir sınırı vardır.

Dostlarını olabildiğince çoğalt, düşmanlarını olabildiğince azalt.

Sabır zor bir iştir ancak güzel sonuçları vardır.

Yararlı eserler veren, bilgi ve erdemle donanmış kimse alçak gönüllü olur.

Birine yaptığın iyiliği gizli tut.

Bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısı aklıdır.

İnsan kendi aklını, düşüncelerini başkasınınkinden üstün görür.

Güzellik anlayışı kişiden kişiye değişir.

Gereksinim duyulan şey değer kazanır.

3. karşıt anlamlı (Çelişen) cümleler€¦ · 6. n tÜe 3. Ünİte 3. karşıt anlamlı...

Documents