ปีที่29 ฉบับที่12 เดือนธันวาคม 2558...
TRANSCRIPT
กรมวทยาศาสตรการแพทยDepartment of Medical Sciences
ISSN :
1513
- 507
1 http
://ww
w.dm
sc.m
oph.g
o.th
สขภา
พดไมมข
าย อ
ยากไดต
องรว
มสรา
ง
ปท 29 ฉบบท 12 เดอนธนวาคม 2558จดหมายขาว News Letter
65847/A/0001/UK/En กรมวทยาศาสตรการแพทย
ISO 9001: 2008
“บอกรกพอใหกองโลก”กรมวทยาศาสตรการแพทย รวมกจกรรมปนจกยานบนเสนทางสรมงคล เฉลมพระเกยรต
ในโอกาสคลายวนเฉลมพระชนมพรรษาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ฯ 88 พรรษา 5 ธนวาคม พ.ศ. 2558
เมอวนท 11 ธนวาคม 2558
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
นา
นาสาร
ะ
บ.ก.บอกกลาวฉบบเดอนธนวาคม 2558
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
บรรณาธการ
2
สมนไพรแกทองรวง พญาสตบรรณ
ชอวทยาศาสตร Alstonia scholaris(L.)R.Brวงศ APOCYNACEAEชออนๆ ตนเปดหสบรรณตนเปดดำปลาปแลยาวขาว ลกษณะของพช เปนไมยนตน มนำยางสขาวลำตนเปลอกสนำตาลเปนรอง มรอยแตกหรอชองหายใจเลกๆ กระจายอยทวไป กงผวเกลยงใบเดยวเรยงเปนวงรอบขอ 5-7 ใบ ใบรปขอบขนานหรอรปไขกลบโคนใบเรยวสอบ ปลายใบมนหรอเรยวเลกนอย ขอบใบเรยบเสนใบยอยออกจากเสนกลางใบขนานกนเหนชดเจน ทองใบมขนนม กานใบยาวเนอใบหนาคลายแผนหนงดอกชอกระจกแนนกลบเลยง5กลบรปไขมขนกลบดอกสขาวหรอสเหลองออนแกมเขยว โคนกลบเชอมตดกนเปนหลอดปลายกลบแยกเปน5กลบซอนเหลอมกนเกสรเพศผ5อนตดอยตอนบนของหลอดกลบดอกไมโผลพนหลอด เกสรเพศเมยรงไขอยเหนอวงกลบมขนภายในม 2 หอง ผลเปนฝกครปยาวเรยวฝกแตกแนวเดยวมหลายเมลดเมลดรปขอบขนานมขนเปนกระจกทปลาย ประโยชนทางยาเปลอกตนเจรญอาหารแกทองรวงโรคบดโรคลำไสแกไขหลอดลมอกเสบเบาหวานขบนำนมแกมาลาเรย ลกษณะของเครองยาเปลอกตนถกหนเปนชนหยาบทำใหแหงมลกษณะมวนตามยาวมนำหนกเบาแขงเปลอกดานนอกมสนำตาลเกอบดำผวขรขระมาก มรอยแตกเปนรอง เปลอกดานในมสนำตาลออนหรอนำตาลดำผวเรยบกวาสวนเปลอกดานนอก
ขอมลจาก ... หนงสอเครองยาสมนไพรไทยสถาบนวจยสมนไพร
จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทยฉบบสงทายปเกาตอนรบปใหม เปดเลมดวยกจกรรมปนเพอพอ ซงกรมวทยาศาสตรการแพทย นำโดยนายแพทยอภชย มงคล อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยเขารวมกจกรรมปนเพอพอในครงนดวย
นอกจากนยงมกจกรรมสำคญ อาท พธมอบใบรบรองทาง หองปฏบตการทางการแพทยและรงสวนจฉยซงมหองปฏบตการทไดรบการรบรองในปน เปนจำนวนมาก มหองปฏบตการของโรงพยาบาลไหนไดบางนนฉบบหนาจะนำมาใหผอานไดตดตามกนคะ
สำหรบเรองเตอนภยสขภาพ มเรอง อนตรายทอาจเกดจาก ผลตภณฑยอมผม พรอมแนะวธเลอกใชผลตภณฑยอมผมอยางปลอดภยเปนอยางไรเปดอานในฉบบสวสดคะ
กระทรวงสาธารณสข รวมกบ มลนธสมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาชยนาทนเรนทร และสถาบนการศกษาดานสาธารณสขศาสตรคดเลอก 5 นกการสาธารณสขทมผลงานในการสรางเสรมสขภาพประชาชนและสรางความเขมแขงใหกบระบบสาธารณสขในระดบประเทศ ใหไดรบรางวล“ชยนาทนเรนทร”ประจำป2558 กรมวทยาศาสตรการแพทยขอแสดงความยนด และชนชมผทไดรบรางวลทกทาน และยงไปกวานน ยงเปนความภาคภมใจของพวกเราชาวกรมวทยฯ ทกคน เพราะหนงในนน มผทไดรบรางวลชยนาทนเรนทรประจำป2558ประเภทวชาการคอนางสรภากร แสงกจพรผเชยวชาญเฉพาะดานพนธกรรมทางคลนก สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทยกรมวทยาศาสตรการแพทยกระทรวงสาธารณสข ประวตการศกษาและการทำงานจบวทยาศาสตรบณฑต (เทคนคการแพทย) จฬาลงกรณมหาวทยาลย เกยรตนยมอนดบ 2 วทยาศาสตรมหาบณฑต(ชวเคม)มหาวทยาลยมหดลเกยรตนยมอนดบ2เรมรบราชการทกรมวทยาศาสตรการแพทยในตำแหนงนกวทยาศาสตรการแพทย4สงกดกลมงานพนธกรรมและชวเคมสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสขปจจบนดำรงตำแหนงผอำนวยการสถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทยกระทรวงสาธารณสข ความรความสามารถทางวชาการ มผลงานนวตกรรมทกอใหเกดประโยชนตอประเทศ 2 ดาน คอ ดานการวจยและพฒนานวตกรรมสการเสรมสรางความเขมแขงใหเครอขายหองปฏบตการธาลสซเมย และดานการวจยและพฒนานวตกรรมเซลลตนกำเนดสำหรบการรกษาโรคและฟนฟสภาวะเสอม โดยสามารถพฒนาหองปฏบตการตนแบบดานเซลลตนกำเนดแหงแรกของประเทศไทย ทมศกยภาพในการจดเตรยมและเพาะเลยงเซลลตนกำเนดตามมาตรฐานสากล สามารถวจยและพฒนานวตกรรมเซลลตนกำเนดทางหองปฏบตการได3ชนดไดแกDMScStemPlusเปนเซลลตนกำเนดชนดMononuclearCellจากไขกระดกDMScStemPro เปนMesenchymal StemCell จากไขกระดกทเพาะเลยงโดยวธดงเดมและDMScStemSafeเปนMesenchymalStemCellจากไขกระดกทเพาะเลยงโดยใชอาหารเลยงเซลลของกรมวทยาศาสตรการแพทยทพฒนาโดยหลกเลยงการใชผลตภณฑจากสตว เซลลตนกำเนดทง 3 ชนดนบวามศกยภาพสงในการพฒนาวธการรกษาโรคและฟนฟสภาวะเสอม มความรวมมอกบคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล และคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมนำเซลลตนกำเนดชนดDMScStemPlus,DMScStemProและ DMSc Stem Safe ไปใชในการพฒนาวธรกษาแนวใหมโดยใชเซลลตนกำเนด โดยทำการศกษาในผปวยโรคหวใจ โรคจอตามสารสทถายทอดทางพนธกรรมและโรคขอเสอม รางวลแหงความภาคภมใจมมากมาย อาท ผลงานวจยเรองการตรวจวนจฉยalpha-Thalassemia1โดยเทคนคPCRรวมกบการวเคราะหDissociation Curve ไดรบรางวลผลงานวชาการดเดน ในการประชมวชาการกระทรวงสาธารณสขครงท10ประจำป2545และรางวลผลงานวชาการยอดเยยมในการประชมวชาการกระทรวงสาธารณสขครงท 11ประจำป 2546 ผลงานวจย เรองการตรวจวนจฉย alpha-thalassemia1 ชนด Southeast Asian และชนดไทย โดยเทคนค RelativeQuantitative PCR ไดรบรางวล DMSc Award ป 2556 ไดรบรางวลผบำเพญประโยชนในการสนบสนนการควบคมและปองกนโรคธาลสซเมยในการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาตครงท19วนท30ตลาคม2556 จดโดย กรมอนามย มหาวทยาลย เชยงใหม และมลนธโรคโลหตจางธาลสซเมยแหงประเทศไทย จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทยขอแสดงความชนชมและยนดกบ นางสรภากร แสงกจพร ทไดรบคดเลอกใหเปนสดยอดนกการสาธารณสขดเดนรางวล“ชยนาทนเรนทร”ประจำป2558
สำนกงานเลขานการกรม ... รายงาน
นางสรภากร แสงกจพร ควารางวล “ชยนาทนเรนทร” ประจำป 2558
3จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขDepartment of Medical Sciences
ปท 29 ฉบบท 12 เดอนธนวาคม 2558
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
3
กระทรวงสาธารณสข นำระบบบรหารคณภาพพฒนา หองปฏบตการทางการแพทยและรงสวนจฉย ซงเปนหวใจสำคญ ในการตรวจวนจฉย นำขอมลหรอผลวเคราะหมาใชประโยชน ในการรกษา และควบคมปองกนโรคไดอยางทนตอสถานการณ เพอใหประชาชนไดรบบรการทมคณภาพและประสทธภาพสงสด
นพ.โสภณ เมฆธน ปลดกระทรวงสาธารณสข กลาววา รฐบาล
มนโยบายทจะพฒนาการสาธารณสขใหคนไทยทกคนไดรบบรการ
ทางการแพทยอยางทวถง และมคณภาพเทาเทยมกน โดยนำระบบ
บรหารคณภาพมาใชเปนเครองมอในการควบคมคณภาพของงาน
ทงการตรวจวเคราะหในหองปฏบตการ หรองานบรการอนๆ เพอเพม
ประสทธภาพและประสทธผลของงาน สำหรบบรการประชาชน
โดยใหกรมวทยาศาสตรการแพทย จดทำเกณฑคณภาพและ
มาตรฐานบรการสำหรบหองปฏบตการทางการแพทยและหอง
ปฏบตการรงสวนจฉย การพฒนาเครอขายหองปฏบตการ รวมถง
การสรางกระบวนการรบรองระบบบรหารคณภาพ เพอใหการพฒนา
คณภาพหองปฏบตการของกระทรวงสาธารณสขประสบความสำเรจ
ทผานมา การรบรองมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทย
มหลากหลาย เชน มาตรฐานงานเทคนคการแพทย หรอ LA
และมาตรฐานสากล ISO 15189 ทำใหหองปฏบตการผานการ
รบรองเพยงรอยละ 53 เมอกำหนดกระบวนงานการพฒนาและรบรอง
ทเปนขนตอนตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข ทำใหหองปฏบตการ
ทางการแพทยผานการรบรองสะสมตงแตปงบประมาณ 2557 จำนวน
เรองเดน ในฉบบ
สธ.พฒนาหองปฏบตการทางการแพทยและรงสวนจฉย มมาตรฐานพรอมใหบรการประชาชน
521 แหง และเมอรวมกบการรบรองตามมาตรฐานอนๆ ทำใหขณะน
จำนวนผานมาตรฐานเพมขนเปนรอยละ 98 จากจำนวนทงหมด
916 แหง สวนหองปฏบตการรงสวนจฉย ขณะนไดรบการรบรองสะสม
ตงแตปงบประมาณ 2557 จำนวน 640 แหง คดเปนรอยละ 82 จาก
จำนวนทงหมด 780 แหง โดยจะพฒนาใหผานเกณฑทงหมดตอไป
ดาน นพ.อภชย มงคล อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย
กลาววา กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดจดทำโครงการพฒนาคณภาพ
และมาตรฐานบรการสำหรบหองปฏบตการทางการแพทยและ
หองปฏบตการรงสวนจฉย กำหนดเปนโครงการระดบตวชวดของ
กระทรวงสาธารณสข ในป 2557 เปนการวางรากฐานของการ
พฒนาระบบคณภาพใหแกหองปฏบตการสงกดกระทรวงสาธารณสข
โดยจดทำคมอคณภาพในการพฒนาหองปฏบตการของโรงพยาบาล
สรางกระบวนงานตรวจประเมนระบบคณภาพทอาศยความรวมมอ
ของเครอขาย และใหมการรบรองมาตรฐานหองปฏบตการทาง
การแพทย และหองปฏบตการรงสวนจฉย เพอยกระดบคณภาพ
บรการดานสาธารณสข และสขภาพของประชาชน ใหประชาชน
เขาถงบรการทมคณภาพและประสทธภาพ โดยเฉพาะหองปฏบตการ
ทางการแพทยและรงสวนจฉย ซงเปนหวใจสำคญในการตรวจวนจฉย
เพอนำขอมลหรอผลวเคราะหมาใชประโยชนในการรกษา และควบคม
ปองกนโรคไดอยางทนตอสถานการณ
สำนกมาตรฐานหองปฏบตการ – สำนกรงสและเครองมอแพทย
...รายงาน
4
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
4 รายงาน พเศษ
โรคไขซกา (Zika fever) เกดจาการตดเชอไวรสซกา (Zika Virus-ZIKV) ไวรสทมสารพนธกรรมชนดอารเอนเอสายเดยว อยในตระกลเฟลวไวรส (flavivirus) มลกษณะคลายคลงกบ ไวรสไขเหลอง ไวรสเดงก ไวรสเวสตไนล และไวรสไขสมองอกเสบเจอ มยงลาย ( เชน Ae. Africanus, Ae. Apicoargenteus, Ae. Luteocephalus, Ae. Aegypti เปนตน) เปนพาหะนำโรค ไวรสซกาถกแยกเชอครงแรกในป พ.ศ.2490 (ค.ศ. 1947) จากนำเหลอง ของลง rhesus ทใชในการศกษาไขเหลองในปาชอซกา ประเทศยกนดา และแยกเชอไดจากคนในป พ.ศ. 2511 (ค.ศ. 1968) ณ ประเทศ ไนจเรย โรคไขซกา มระยะฟกตว 4-7 วน จากนนผปวยจะมอาการไข
ปวดศรษะรนแรง มผนแบบ maculopapular ทบรเวณลำตว แขนขา
วงเวยน เยอบตาอกเสบ ตาแดง ปวดขอ อาจจะมอาการตอมนำเหลองโต
และอจจาระรวง
ตงแตป พ.ศ. 2494 ถง 2535 มขอบงชทางนำเหลองวทยา
วามการตดเชอไวรสซกา ในประเทศกลมแอฟรกา ไดแก ยกนดา
แทนซาเนย อยปต แอฟรกากลาง สาธารณรฐเซยรราลโอน และกาบอง
ในสวนของเอเชยมรายงานพบในประเทศอนเดย, มาเลเซย, ฟลปปนส,
ไทย, เวยดนามและอนโดนเซย ลาสดในป พ.ศ. 2550 (ค.ศ. 2007)
ไดรายงานการระบาดของไขซกา ในหมเกาะแยป
ในประเทศไทย มผรายงานวาตรวจพบแอนตบอดชนดทำลาย
ลางไวรสซกา ในผทอาศยในประเทศไทยเมอป พ.ศ. 2506 (ค.ศ. 1963)
และลาสด มรายงาน ผปวยหญงนกทองเทยวจากแคนาดา ซงเดนทาง
มาประเทศไทยในชวงเวลา 21 มกราคม-2 กมภาพนธ 2556 และ
มอาการภายหลงจากเดนทางกลบถงประเทศแคนาดาเปนเวลา 4 วน
โดยเรมปวยวนท 5 กมภาพนธ 2556 มอาการไข ออนเพลย ปวดศรษะ
กระสบกระสาย หนาวสน คลนไส อาเจยน ปวดหลง และปวดขอ
ไดรบการตรวจทางหองปฏบตการยนยนการตดเชอไวรสซกา
การตรวจวนจฉยทางหองปฏบตการเพอยนยนการตดเชอ
ทำได 2 วธ ดงน 1) การตรวจหาสารพนธกรรม ดวยวธพซอาร เกบตว
อยางนำเหลองเรวทสดหลงจากทเรมมอาการเจบปวย ซงไมควร
เกน 9 วนหลงมอาการ และ 2) การตรวจหาแอนตบอด ชนดเอมท
จำเพาะตอไวรสซกาดวยวธอไลซา ซงเปนการพฒนาวธโดยศนยควบคม
และปองกนโรคสหรฐอเมรกา โดยเกบตวอยาง 2 ครง ครงแรกในวนท
เรมมอาการ และตวอยางทสองหางจากตวอยางแรก 2-3 สปดาห
ซงสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข โดยฝายอาโบไวรส มแผนการ
ทจะตดตงวธการตรวจวนจฉยทางหองปฏบต โรคไขซกาในเรวๆน
ปจจบน ยงไมมวคซนปองกนเฉพาะการรกษาจะรกษาตามอาการ
เพอบรรเทาการเจบปวย
ขอมลจาก ... สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข
5จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขDepartment of Medical Sciences
ปท 29 ฉบบท 12 เดอนธนวาคม 2558
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
5
กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยสถาบนชววตถ รวมกบ บรษท Amgen จดสมมนาวชาการ“Trends in Biological Products: Manufacturing and Quality Control” เมอวนท 30 พฤศจกายน 2558 เพอเสรมสรางความรวมมอทางวชาการ แลกเปลยนเรยนร และประสบการณ ระหวางเจาหนาทภาครฐ ททำหนาทกำกบดแลผลตภณฑชววตถ และบรษทผผลตในการ พฒนาระบบควบคมกำกบชววตถของประเทศ นางสภาพร ภมอมร รกษาราชการผอำนวยการสถาบน ชววตถ กลาววา ปจจบนเทคโนโลยการผลตยาชววตถมความกาวหนา ไปอยางรวดเรว ทำใหมการผลตยาชววตถสำหรบการรกษา (bio-therapeutic products) ทมคณภาพดดวยเทคโนโลยชวภาพ และ มการนำเขายาชววตถชนดนมากขนในประเทศไทย สถาบนชววตถ ซงมหนาทในการควบคมคณภาพยาชววตถทางหองปฏบตการจงตองมการวางแผนเพอพฒนาความรและศกยภาพของบคลากร และ หองปฏบตการใหพรอมสำหรบการควบคมคณภาพยาชววตถเพอ การรกษาทจำหนายในประเทศทงกอน และหลงการขนทะเบยน นางวชชดา จรยะพนธ นกวทยาศาสตรเชยวชาญเฉพาะ ดานชววตถ กลาวเพมเตมวา ยาชววตถเพอการรกษาเปนยาโปรตน ทมขนาดใหญและองคประกอบซบซอน ผผลตไดพฒนาเทคโนโลย การผลตเพอใหไดยาใหมทมศกยภาพในการปองกนรกษาทดซงม มลคาสง ขณะเดยวกนภาครฐตองมความพรอมในกำกบดแล การม สวนรวมและแลกเปลยนความรจากทง 2 ดาน จะเสรมสรางความ เขมแขงในการควบคมกำกบและจะสงผลใหประชาชนสามารถเขาถงยาและไดยาทมคณภาพด ซงการสมมนาในครงนประกอบดวย ผทรงคณวฒ ผเชยวชาญ บคลากรทเกยวของในการควบคมคณภาพยาชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย และบรษท Amgen ทงสน 45 คน บรษท AMGEN นบเปนบรษทชนนำแหงหนงในระดบโลก ในดานการผลตชววตถ มโรงงานผลตกระจายอยหลายประเทศ ทวโลก นโยบายการพฒนาโรงงานผลตยาชววตถเพอการรกษาของ AMGEN ยคใหมจะใหมกำลงผลตและใชการลงทนทคมคาโดยเนน
การออกแบบใหเปนโรงงานขนาดเลกแตยงคงประสทธภาพการผลต ไดตามความตองการของตลาด รวมทงการวเคราะหทดสอบคณภาพ ไดรวดเรว โดยใชรปแบบการผลตจากโรงงานตนแบบ (Pilot Plant) เปนโรงงานผลตเพอการคา (Commercial Plant) จากเดมทจะเปน Pilot Plant - clinical plant – commercial plant โดยปรบจากถง ผลตไปสการทำบรสทธใหกระชบสน มประสทธภาพ และ เครองมอในหองผลตบางชนดจะสามารถเคลอนยายไดเพอใชพนท สำหรบการผลตยาหลายชนด ใชระบบการผลตแบบ disposable ทำใหลดของเสยจากการผลต ทสำคญ คอ ลดขนตอนและปรมาณ การใชนำในการทำความสะอาด ขณะน Amgen ไดสรางโรงงานผลตดงกลาวทประเทศสงคโปรทสามารถลดขนาดโรงงานไดมากกวา 75% ชวยลดการใชพลงงาน ลดบคลากรได 10 เทา คณลกษณะสำคญของยาชววตถสำหรบการรกษา คอ ยาอาจมฤทธกระตนภมคมกน (Immunogenicity) ซงเปนคณสมบตทไมตองการซงแตกตางจากวคซน เนองจากจะมผลลดประสทธภาพ การรกษาและอาจเปนอนตรายตอผทไดรบยาหากรางกายสราง แอนตบอดตอยา และปจจบนมการผลตยาชววตถสำหรบการรกษา ชนดคลายคลง (biosimilars) จงจำเปนตองมการศกษาคณสมบตน และลดความเสยงโดยการออกแบบการผลตและตองพฒนาวธตรวจ ฤทธกระตนภมคมกนทเหมาะสมทงความไวและความแมนยำ ในการ ควบคมคณภาพยาจงตองมการประเมนคณภาพเพอหาความเสยง จากคณสมบตน ขณะเดยวกนแมจะมการวเคราะหคณภาพยามาเปนอยางด แตจะไมสามารถมนใจในคณภาพของยาได วธการขนสงยาเปนปจจย เสยงอนหนงตอคณภาพของยา การศกษาการขนสงในสภาพจรงจะ ชวยยนยนวายายงคงมคณภาพตามทกำหนด ผผลตตองการทำการ ศกษาการขนสงในสภาวะตางๆ วามผลกระทบตอคณภาพยาหรอ ไมอยางไร โดยตองออกแบบการศกษาความคงตวใหเหมาะสมทงใน และนอกขอบเขตอณภมทกำหนด นอกจากนปจจยรวมทสำคญ คอ การปฏบตทดในการแจกจายยาทตองมระบบลกโซความเยนและ การบรรจหบหอในการขนสงทเหมาะสม
สถาบนชววตถ … รายงาน
กรมวทยาศาสตรการแพทยรวมกบบรษท Amgen จดสมมนาวชาการ
แลกเปลยนความรเกยวกบยาชววตถเพอการรกษาทผลตโดยเทคโนโลยชวภาพ
6
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
รอบรวกรมวทย ฯ
สบสานประเพณไทยลอยกระทง นายแพทยอภชย มงคล อธบด
กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธาน
มอบรางวลใหกบผชนะการประกวด
กระทงประเภทตางๆ และการแขงขน
พายเรอลอยาง เนองในงานวนลอยกระทง
สบสานประเพณไทย กรมวทยาศาสตร การแพทย ประจำป 2558 ซงจดโดยชมรมกฬาและนนทนาการ รวมกบหนวยงานภายในกรมวทยาศาสตรการแพทยสงกดสวนกลาง วนท 25
พฤศจกายน 2558
วนคลายวนสถาปนากระทรวงสาธารณสข นายแพทยอภชย มงคล อธบด
กรมวทยาศาสตรการแพทย นำคณะขาราชการ
และเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย รวม
พธวางพานพมถวายสกการะพระอนสาวรย
สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาชยนาท
นเรนทร เนองในโอกาสวนคลายวนสถาปนา กระทรวงสาธารณสข และหลงจากเสรจพธวางพานพม รวมกลาวคำถวายสตยปฏญาณตนเพอเปนขาราชการทดและพลงของแผนดน
ณ บรเวณหนาอาคารสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จงหวดนนทบร วนท 27 พฤศจกายน 2558
มอบใบรบรองระบบบรหารคณภาพหองปฏบตการ และรงสวนจฉย นายแพทยโสภณ เมฆธน ปลดกระทรวง
สาธารณสข เปนประธานมอบใบรบรองระบบบรหาร
คณภาพหองปฏบตการทางการแพทยและรงสวนจฉย
ประจำป 2558 เพอพฒนาหองปฏบตการโรงพยาบาล
ในสงกดกระทรวงสาธารณสขทกระดบทวประเทศ
ใหมคณภาพและมาตรฐาน รองรบสถานการณ
การแพรระบาดของโรคตางๆ รวมทงประชาชนทกคน
สามารถเขาถงบรการทมคณภาพอยางเทาเทยมกน
โดยม นายแพทยอภชย มงคล อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวรายงาน พรอมดวย นางจรภรณ บณยวงศวโรจน
รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย และ รศ.คลนก แพทยหญงวารณ จนารตน รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย ใหการตอนรบ
ณ โรงแรมมราเคลแกรนด กรงเทพฯ วนท 30 พฤศจกายน 2558
อบรมพฒนาขาราชการบรรจใหม รศ.คลนก แพทยหญงวารณ จนารตน รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย
เปนประธานเปดการอบรมพฒนาขาราชการบรรจใหมกรมวทยาศาสตรการแพทย ป 2558
ทงสวนกลางและศนยวทยาศาสตรการแพทย พรอมกบบรรยายพเศษ เรอง การปฏบต
ตนเปนขาราชการทด ณ หองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข
วนท 1 ธนวาคม 2558
7จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขDepartment of Medical Sciences
ปท 29 ฉบบท 12 เดอนธนวาคม 2558
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
ถวายสตยปฏญาณตนเปนขาราชการทดและ บำเพญสาธารณประโยชน กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวง
สาธารณสข จด โครงการ เฉ ลมพระ เ กยร ต
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาส
วนเฉลมพระชนมพรรษา 5 ธนวาคม 2558 ซงมผบรหาร
ขาราชการและเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย
มารวมพธถวายสตยปฏญาณวาจะประพฤตปฏบตตน เปนขาราชการทดตามรอยพระยคลบาท จากนนรบฟงการบรรยายเรอง
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวกบการบรหารจดการนำ โดยม นายปราโมทย ไมกลด อดตอธบดกรมชลประทาน เปนวทยากรและรวมกนบำเพญ
สาธารณประโยชนโดยการสำรวจและซอมแซมจดทมนำรวซมตามอาคารตางๆ ภายในกรมวทยาศาสตรการแพทย วนท 3 ธนวาคม 2558
อบรมโครงการพฒนาระบบการตรวจตดตามคณภาพ นายแพทยสมชาย แสงกจพร ผชวยอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานเปด
การฝกอบรมโครงการพฒนาระบบการตรวจตดตามคณภาพภายในกรมวทยาศาสตรการแพทย
ประจำปงบประมาณ 2558 เพอใหบคลากรโดยรวมมความรความเขาใจ ตระหนกถง
ความสำคญและจดเตรยมเอกสารใหสอดคลองตามระบบคณภาพมาตรฐานสากล ISO 9001:2015
โดยม นายบำรง คงด ผอำนวยการสำนกเครองสำอางและวตถอนตราย กลาวรายงาน
ณ หองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข วนท 4 ธนวาคม 2558รวมงานวนตอตานคอรรปชนสากล รศ.คลนก แพทยหญงวารณ จนารตน รองอธบดกรม
วทยาศาสตรการแพทย นำคณะขาราชการและเจาหนาทกรมวทยาศาสตร
การแพทย รวมงานการประกาศเจตนารมณตอตานการทจรต เนองในงาน
วนตอตานคอรรปชนสากล โดยม พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร
เปนประธาน ทอาคารรฐประศาสนภกด ศนยราชการเฉลมพระเกยรต
ถนนแจงวฒนะ กรงเทพฯ วนท 9 ธนวาคม 2558
พฒนาศกยภาพเครอขายดานการตรวจสารเสพตดภาคเหนอ ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 3 นครสวรรค รวมกบ
ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 1 เชยงใหม ศนยวทยาศาสตรการแพทย
ท 1/1 เชยงราย ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 2 พษณโลก สำนกยา
และวตถเสพตด และสำนกเครองสำอางและวตถอนตรายจดการประชม
สมมนาผมสวนไดสวนเสยและการพฒนาศกยภาพเครอขายดานการ ตรวจสารเสพตดของกรมวทยาศาสตรการแพทย (ภาคเหนอ) ประจำป 2558 เพอสรางความเขมแขงของเครอขายหองปฏบตการในการปองกน
และแกไขการระบาดของยาเสพตดทเปนปญหาในภมภาค ณ โรงแรมวงจนทร รเวอรวว จงหวดพษณโลก ระหวางวนท 14-15 ธนวาคม 2558
เขารวมกจกรรม Bike for Dad ปนเพอพอ นายแพทยอภชย มงคล อธบดกรมวทยาศาสตร
การแพทย เขารวมกจกรรม Bike for Dad ปนเพอพอ
เฉลมพระเกยรต เนองในโอกาสคลายวนเฉลมพระชนม
พรรษาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว 88 พรรษา วนท 5
ธนวาคม 2558 โดยเรมปนออกจากจดสตารท ณ พระลาน พระราชวงดสต ไปยงเสนทางสรมงคล และยอนกลบมาจดสดทายของกจกรรม ณ พระลานพระบรมรปทรงมา รวมระยะทาง 29 กโลเมตร
วนท 11 ธนวาคม 2558
8
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
มมวชาการ
9จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขDepartment of Medical Sciences
ปท 29 ฉบบท 12 เดอนธนวาคม 2558
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
ผลการทดสอบ ยอดสะสม ชนด / สายพนธไขหวดใหญ ประจำเดอนพฤศจกายน 2558 ม.ค.52 – 30 พ.ย. 58
จำนวนเชอท จำนวนเชอท รอยละทดอยา รอยละทดอยา ทดสอบ ดอยา
ไขหวดใหญตามฤดกาล 1. A/H1N1 (2009) 0 0 0(0/0) 1.17(13/1,110) 2. A/H3N2 15 0 0(0/15) 0 (0/910) 3. Influenza B 0 0 0(0/0) 0 (0/447)
จากการเฝาระวงไขหวดนกและไขหวดใหญทางหองปฏบตการ ศนยไขหวดใหญแหงชาต กรมวทยาศาสตรการแพทย
โดยสมตวอยางจากกลมผปวย (Cluster) ทมอาการคลายไขหวดใหญ ผปวยทมอาการรนแรง ไดแก ปอดบวม ปอดอกเสบ มาเพาะเชอ
และทำการตรวจวเคราะหโดยวธ Genotypic assay เพอหายนสทเกยวของกบการดอยา และวธ Phenotypicassay
โดยการทดสอบเชอไวรสกบยาตานไวรสในกลม Neuraminidase inhibitor ผลการทดสอบดงน
การเฝาระวง การกลายพนธและการดอยาของ เชอไขหวดใหญประจำเดอนพฤศจกายน 2558
ศนยไขหวดใหญแหงชาต สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข... รายงาน
สถานการณการระบาดของโรคไขเลอดออกยงคงเปน ปญหาทางสาธารณสขทสำคญของประเทศไทย โดยในปน ตงแ ต เ ดอนมกราคม – พฤศจกายน 2558 พบผปวย โรคไขเลอดออกทรายงานโดยกรมควบคมโรคมากถง 111,826 ราย และพบผเสยชวตจำนวน 108 ราย ทผานมาไดมความพยายาม ในการกำจดยงลายดวยวธตางๆรวมทงฉดพนยากำจดยง ตวเตมวย ซงพบวาไมสามารถยบยงการระบาดของยงและ การระบาดของโรคไขเลอดออกไดเปนเพยงแคการควบคมชวคราว เทานน ทำใหสนเปลองงบประมาณ และแมลงสรางความตานทาน ตอสารเคม ตางจากวธการจดการแหลงเพาะพนธและกำจดลกนำ ซงอยในพนทจำกดเปนการแกปญหาทตนเหตและไดผลดกวา การกำจดยงลายตวเตมวยซงบนได อยางไรกตาม ผลตภณฑทใช ตองไดประสทธภาพดและมความปลอดภยไมเปนอนตรายตอสตวอน และสงแวดลอม ตลอดจนประชาชนใหการยอมรบ ในปนดานตรวจคนเขาเมองจงหวดสมทรสาคร ซงมภารกจ รบผดชอบงานบรการคนตางดาวและการตรวจบคคลและพาหนะ ทผานเขา – ออกราชอาณาจกรผานทางจงหวดสมทรสาครซงเปน พนททพบผปวยโรคไขเลอดออกสงเกอบทกป ไดขอสนบสนน ผลตภณฑลาวาซโอไลทซงเปนนวตกรรมกำจดลกนำยงลายทคดคน และพฒนาโดยนกวทยาศาสตรจากกรมวทยาศาสตรการแพทย เพอ นำไปใชควบคมและปองกนการระบาดของโรคไขเลอดออก ซงอาจ ตดเขามาในบรเวณชายแดนกบผผานชายแดน ตลอดจนนำไป แจกจายใหแกขาราชการซงตองปฏบตงานในพนทเสยงตอโรค รวมทง ประชาชนในบรเวณใกลเคยงเพอหยดยงการระบาดของโรค ซงเปน โรคประจำถนและเชอทตดมากบคนตางดาว
กรมวทยาศาสตรการแพทย มอบ ซโอไลทใหดานตรวจคนเขาเมองสมทรสาคร เพอ สกดกนไขเลอดออก
ในการน นายแพทยอภชย มงคล อธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย จงไดมอบผลตภณฑลาวาซโอไลทแกนายดานตรวจคน เขาเมองจงหวดสมทรสาคร จำนวน 2,500 ซองตามทขอมา ซงผลตภณฑ ซโอไลททมอบใหนสามารถใชไดประมาณ 500 ครวเรอนและมขอด แตกตางจากทรายกำจดลกนำทวไป คอ ไมมกลนเหมน และไมทำใหเกดฝาลอยบนผวนำหลงจากใสลงในนำ เนองจากมรพรนจงทำให สามารถดดกลนของสารทมฟอส นอกจากขอดดงกลาวซงประชาชน ยอมรบแลวยงมประสทธภาพในการกำจดลกนำยงไดมากกวา 3 เดอน โดยมความปลอดภยตอมนษย และสงแวดลอมสงกวาการใชสารพน กำจดยง จงเปนผลตภณฑเหมาะสมอยางยงในการนำมาเผยแพร รณรงคใหประชาชนใชกำจดลกนำยงลายอนเปนพาหะทสำคญของ โรคไขเลอดออกในชวงทประชาชนกำลงเสยขวญและกำลงใจอน เนองมาจากขาวการปวยในขนวกฤตของนกแสดงทมชอเสยง
สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข ... รายงาน
10
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
ความเสยงเลยงได
ลงหนา 10 ฝากหารปการยอมผม หรอเสนผมทำสประกอบจา
ทอาจเกดจาก ผลตภณฑยอมผมอนตราย
ผลตภณฑสำหรบยอมสผมมจำหนายหลายประเภทเปน ทนยมใชกนอยางแพรหลาย ผลตภณฑยอมผมทมขายทวไป ในทองตลาด แบงไดเปน 3 ชนด ไดแก
1. ผลตภณฑยอมผมชนดชวคราว มสวนประกอบของส
ทมขนาดโมเลกลใหญ ใชเคลอบบรเวณชนนอกของเสนผม ลางออกได
จากการสระผมดวยแชมพ 1-2 ครง ไดแก ผลตภณฑทใชชอ
คลเลอร รนส ดนสอทาสผม และสพนสำหรบผม เปนตน
2. ผลตภณฑยอมผมชนดกงถาวร มสวนประกอบเปนส
ทมขนาดโมเลกลเลกสามารถซมเขาไปถงชนกลางของเสนผม
สจะคงทนไดนาน 3-5 สปดาห ไดแก แชมพยอมสผม โลชนและ
โฟมยอมสผม เปนตน
3. ผลตภณฑยอมผมชนดถาวร จะตดทนบนเสนผม
อยางถาวร ทนทานตอการสระดวยแชมพ การแปรง และอนๆ แบงได
เปน 2 ประเภท ไดแก ประเภทเคลอบสผม และผลตภณฑยอมผมชนด
ซมเขาในเสนผม
ผลตภณฑสำหรบยอมสผมอาจทำใหเปนอนตรายตอสขภาพ
หากขาดความระมดระวงในการใช ดงนน ผบรโภคควรไดรบความร
ความเขาใจเกยวกบขอควรระวงในการใช เพอปองกนอนตรายท
อาจจะเกดขน
สารพาราฟนลนไดอะมน, เมทลฟนลนไดอะมน, 4-อะมโน-
2-ไฮดรอกซโทลอน และพาราอะมโนฟนอลทอยในผลตภณฑ
เปนสารกอกลายพนธ ทำใหเกดมะเรงในสตวทดลอง และเปนสยอม
ทมแนวโนมกอใหเกดการแพได ซงจะมอาการบวมบรเวณเปลอกตา
ใบหนา และรมฝปาก โดยขนแรกผวหนงจะมผนแดงเปนตมใส
และมนำเหลอง มอาการคนมากบรเวณศรษะ ใบหนาและตนคอ
ถาแพมากทำใหหายใจลำบาก นอกจากนทำใหเกดจำเขยวเปนผน
จงจำเปนตองมการทดสอบการแพกอนการใชทกครง
อยางไรกดเมอพบการแพตองรบลางหนงศรษะและผม
ดวยนำสบออนๆ หรอแชมพออนๆ และใชสารละลายเจอจางของ
ดางทบทม 1 สวนตอนำ 5,000 สวน เพอใหชะลางสารพาราฟนลน
ไดอะมนใหหมดจากเสนผม หรอพบแพทยเพอรบการรกษาตอไป
เลอกใชผลตภณฑยอมผมอยางไรใหปลอดภย
ผใชตองอานฉลากและปฏบตตามคำเตอน และวธใช
อยางเครงครด การเลอกซอตองสงเกตฉลากภาษาไทยทมรายละเอยด
ครบถวน ไมใชตดตอกนเปนระยะเวลานาน ควรทดสอบการแพกอนใช
ซงวธทดสอบสามารถทำไดงาย ดงน
1. ทำความสะอาดบรเวณหลงใบห หรอบรเวณขอพบขอศอก
ดานใน
2. ใชกานสำลจมผลตภณฑยอมผมทผสมแลวเพยงเลกนอย
ทาทบรเวณดงกลาวใหกวางประมาณครงนว
3. ทงไวใหแหงโดยไมตองลางออกเปนเวลา 24 - 48 ชวโมง
หากมอาการคนหรอผนแดงไมควรใชผลตภณฑนน
หามใชเมอหนงศรษะมรอยถลอก เปนแผล หรอโรคผวหนง
รวมทงไมควรเกาศรษะอยางแรงขณะยอมผม เพอปองกนไมให
สารเคมถกดดซมเขาสรางกาย ไมปลอยใหสยอมผมคางบนเสนผม
หรอหนงศรษะนานเกนความจำเปน เพราะอาจทำใหสารเคมซมผาน
หนงศรษะหรอผวหนงใกลเคยงจนทำใหเกดการแพได ควรสวมถงมอ
ทกครงเมอใชผลตภณฑยอมผม สระผมใหสะอาดหลงจากใชผลตภณฑ
และควรหยดใชทนทเมอเกดความผดปกตเพยงเลกนอย เชน แสบ รอน
แดง คนยบยบ หากเกดอาการดงกลาวใหรบลางออกดวยนำ
ถาอาการยงไมดขน ควรปรกษาแพทย โดยนำฉลาก ซอง หรอกลอง
ของผลตภณฑทใชไปดวย เพอแพทยจะไดทราบขอมลตางๆ ทเกยวของ
สำหรบหญงมครรภควรหลกเลยงการใชผลตภณฑยอมผม
ขอมลจาก ... สำนกเครองสำอางและวตถอนตราย
11จดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสขDepartment of Medical Sciences
เปดใจใฝร ค คณธรรม นำหลกวชาการ มาตรฐานสากล
ปท 29 ฉบบท 12 เดอนธนวาคม 2558
(ตอจากหนา 12 ภยจากสารเคมกำจดศตรพช)
ลนรบรางวลประจำฉบบ
คำถามประจำฉบบเดอนธนวาคม 2558
รายชอผโชคด
เฉลยคำตอบ และรายชอผโชคดประจำฉบบตลาคม 2558
จากขอมลทปรากฏพอสรปไดวาในแตละปประเทศไทยมการ
นำเขาและใชสารเคมกำจดแมลงศตรพชเปนจำนวนมาก ซงอาจบงชถง
ความเสยงของประชาชนในการไดรบพษจากสารเคมกำจดศตรพช
รวมไปถงผลกระทบตอสงแวดลอมทไมสามารถประมาณการณผลลพธท
แทจรงไดอยางแนชด แมวาปญหาทางสขภาพจากสารเคมกำจดศตรพช
สวนใหญจะเกดขนกบเกษตรกรทไดรบพษเฉยบพลน แตภยมดทอนตราย
กวาคอพษสะสมจากการสมผสหรอไดรบสารเคมอยางตอเนองไมวาจะเปน
การใชการอยใกลพนทเกษตรกรรมทใชสารเคมจำนวนมากและการบรโภค
อาหารทมสารเคมตกคางซงสงผลใหเกดโรคเรอรง เชนมะเรงพารคนสน
หรอการพการของทารกแรกเกด เปนตน สถตการเสยชวตจากโรคมะเรง
เปนอกหนงสญญาณวาสงคมไทยกำลงผจญกบความเสยงดานสารเคมและ
มลพษ ดงนนจงควรมการรณรงคลดการใชสารเคมกำจดศตรพชอยางจรงจง
ทบทวนและปรบปรงกลไกการควบคมสารเคมกำจดศตรพช รวมถง
การเปลยนแปลงวถการผลตและการบรโภคอาหาร ใหมคณภาพและ
ปลอดภยยงขน โดยการสงเสรมการเพาะปลกแบบเกษตรอนทรย รวมทง
การใชสารชวภาพทดแทนสารเคมในการปองกนกำจดศตรพช
ขอมลจาก...ศนยพษวทยา สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข
คำถาม บคลากรกรมวทยาศาสตรทไดรบรางวลชยนาทนเรนทร ประจำป 2558 มชอวาอะไร
กรณาสงคำตอบ พรอมระบชอทอย เบอรโทรศพทของทานทสามารถตดตอได สงมายง ฝายประชาสมพนธ กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข อ.เมอง จ.นนทบร 11000 เพอลนรบ สบสมนไพร กรมวทยาศาสตรการแพทย จำนวน 20 รางวล (หมดเขตสงคำตอบลนรางวลภายในวนท30มกราคม2559ประกาศรายชอผโชคด ในจดหมายขาวกรมวทยาศาสตรการแพทยฉบบกมภาพนธ2559
คณอธษาอนทรคร คณสรกญญาแสงเพลง คณนครใจแจง คณกรอยใจสงโตทองคณนจรศรสนาม คณกานนเลอนสกล คณบญเยยมศรคลาย คณวนเพญออนตา คณบศราอนาท คณพรธรรมเทยมเทยบรตน คณยทธนาทบโคตร คณเกรยงไกรเลอนสกลคณอสมาจระพทธรมย คณเพญศรเหลอนาค คณสลาวลยจนทรสวรรณ คณเอมอรอยยาหาญคณณฐสรยพมพาเรอ คณตวงมณศรบาล คณวลาสนเหมเนยม คณปฏพทธลอจตตกล
นกวจยคนไทยทควารางวล JHG Young Scientist Award ของสมาคมพนธศาสตรมนษยประเทศญปนคอใครทำงานทไหนและผลงานวจยททำใหไดรบรางวลชอเรองอะไร
ตอบ นายแพทยสรคเมธ มหาศรมงคล หวหนาศนยพนธศาสตรการแพทย สถาบนชววทยาศาสตร ทางการแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จากผลงานวจย การคนหายนทเปนตวามเสยงจอการตดเชอวณโรคในผปวยวณโรควยทำงาน
กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข88/7 ซอยตวานนท 14 ถนนตวานนทอำเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000
เสนอแนะ ตชม หรอสงบทความลงตพมพ สงมาไดทกองบรรณาธการฝายประชาสมพนธสำนกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยถนนตวานนท อ.เมองจ.นนทบร 11000โทร. 0-2951-0000 ตอ 99081โทรสาร 0-2951-0312E mail: [email protected] www.dmsc.moph.go.thwww.dmscsmartlifeblog.com เครอขายประชาสมพนธกรมวทยาศาสตรการแพทย
ชำระคาฝากสงเปนรายเดอนใบอนญาตเลขท 22/2552
ไปรษณยกระทรวงสาธารณสข
12
ทปรกษา อธบด รองอธบด ผทรงคณวฒ ผเชยวชาญเฉพาะ ผอำนวยการสำนก / สถาบน / ศนยวทยาศาสตรการแพทย กองบรรณาธการ อภรด เฉยรอด, อภสทธ เหมาะสมสกล, วชพร แดงอทย, วระวญ อนทรง, พรยทธ คนทะชมภ, จงกล เงนมาก, ธระพล ดโสภา, สรพล สนเจรญรง, ภาคนย กลนกล, สนนทา สขสมตร
(อานตอหนา 11)
กรมวทย
เตอนภย ภยจากสารเคม
ภาวะการปวยดวยพษจากสารเคมกำจดศตรพชนบเปน ปญหาสาธารณสขทสำคญอยางหนงของประเทศไทย ซงมสาเหต มาจากการใชหรอสมผสสารเคมกำจดศตรพชเปนระยะเวลาตอเนองยาวนาน สถตเกยวกบการเจบปวยจากสารเคมกำจดศตรพช (ไมนบกรณทำรายตนเอง) คอนขางไมเปนเอกภาพ และเปนเพยง ตวเลขขนตำของจำนวนผปวยจรงในแตละป การเกบขอมลสวนใหญ มาจากระบบฐานขอมลการเขารบการรกษาทโรงพยาบาล และแพทยวนจฉยวาเปนเพราะสารเคมกำจดศตรพช แตในความเปนจรงม ผปวยทไมเขารบการรกษาในระบบจำนวนมาก และความเชอมโยงของการปวยและสารเคมอาจไมชดเจนในบางกรณโดยเฉพาะในโรคเรอรงตางๆ อยางไรกตามมการประเมนวาจำนวนผปวยทแทจรงอาจอยทระดบ
หลายแสนคนตอป และมแนวโนมเพมขนสอดคลองกบปรมาณการนำเขา
และใชสารเคมกำจดศตรพชในประเทศ ทงนพบวามแนวโนมเพมขนของ
การนำเขาสารเคมกำจดศตรพชจาก 110,000 ตน (คดเปนมลคา 14,000
ลานบาท) ในป 2550 เพมขนเปน 172,000 ตน (คดเปนมลคา 24,000
ลานบาท) ในป 2556 โดยในชวงเวลาดงกลาวพบวากลมของสารกำจดวชพช
มสดสวนของการนำเขาสงทสดในบรรดาสารเคมกำจดศตรพชทงหมด
(62 – 79%) รองลงมาไดแก กลมของสารกำจดแมลง (12 – 23%)
และกลมของสารกำจดเชอรา (5 – 11%) โดยในแตละปมรายงานผปวย
ทไดรบสารพษจากสารเคม
กำจดศตรพชอย ในชวง
49,000 – 61,000 ราย
(คดเปนอตราปวยอยใน
ชวง 76.4 – 96.6 ราย
ตอประชากรแสนคน) ในชวง
เวลา พ.ศ. 2550 – 2556 ใน
แตละปมรายงานผปวยมากทสดจาก
ภาคกลาง (31 – 36%) รองลงมา คอ ภาคเหนอ (27 – 31%)
ในขณะทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (18 – 20%) และภาคใต (18 – 19%)
มสดสวนใกลเคยงกน ทงนพบผปวยตลอดป แตมรายงานผปวยสงขน
ในชวงเดอนพฤษภาคม - สงหาคม ของทกๆ ป ซงเปนชวงฤดฝน เกษตรกร
เรมมการเพาะปลกและมการใชสารเคมกำจดศตรพชเพมมากขน
ผปวยสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม รองลงมา คอ อาชพรบจาง กลมอาย
ทปวยมากทสด คอ กลมอาย 45 – 54 ป รองลงมา คอ กลมอาย 55 – 64 ป
และ กลมอาย 35 – 44 ป ทงพบวาผปวยเพศชายมากกวาเพศหญง การจำ
แนกประเภทสารเคมกำจดศตรพชทไดรบ ไดแก กลมออรแกโนฟอสเฟต
กลมคารบาเมต และกลมสารกำจดวชพช ในขณะทสวนใหญ (85 – 90%)
ไมสามารถระบชนดหรอกลมของสารเคมทเปนสาเหตได
กำจดศตรพช