25 lat internetu na umk w toruniuzssz/25iplx.pdfprotokoły tcp odpowiedzialne za routing muszą być...
TRANSCRIPT
Toruń, 25 listopada 2016
Zbigniew Stanisław Szewczak
25 lat Internetu na UMK w Toruniu
O ówczesnym sprzęcie i oprogramowaniu
TCP/IP
Internet
protokół TCP/IP
Information Technology
ARPANET – Defence Research Project Agency
TCP : Vint Cerf & Bob Khan (1972)
Information Science Institute (ISI) (1978) meeting n/t protokołu TCP
Vint Cerf & Jonathan Postel & Danny Cohen
protokoły TCP odpowiedzialne za routing muszą być wydzielone
powstaje protokół IP (trasowanie, routing)
1978 – Internet: hosty i routery (serwisy, klienci)
Toruń 1978
https://www.mimuw.edu.pl/popularyzacja/hist-inf.html
Luty 1978: obrona mgr (A. Kłopotowski) tw. graniczne
Czerwiec 1978: rozpocząłem pracę w OOO UMK
Czerwiec 1977: Jan Chyliński (syn Bieruta) przydziela UMK i Elanie komputery JS R-32 w ramach RI-14
https://pl.wikipedia.org/wiki/R-32
Klon ELWROwski: IBM 360 model 50
Pamięć ferrytowa 256 kB, CPU ~500ns = 2MHz
zmieniona później na półprzewodnikową 512/1024 kB
System dwumaszynowy z T. Cieplakiem dla ELWRO
Phoenix system na R-32
https://en.wikipedia.org/wiki/Phoenix_(computer)
System IBM/360
Organizacja IBM/360 (1965) Model 30 - pamięć: 64kB, transfer I/O: 250kBps
Model 40 - pamięć: 256kB, transfer I/O: 400kBps
Model 50 - pamięć: 256kB, transfer I/O: 800kBps
R-30 - ZSRR, R-32 – Polska (wydajność 4xR-30)
Model 75- pamięć: 512kB, transfer I/O: 1250kBps
CENTRALNE STEROWANIE
http://www.beagle-ears.com/lars/engineer/comphist/ibm_nos.htm
16x32b rejestrów, 4x64b rejestrów zmiennoprzecinkowych
kodowanie znaków 8-bitowe: EBCDIC
system operacyjny - MFT, MVT, MVT/TSO
dyski twarde - 2311 (7.25MB), 2314 (29.2 MB)
IBM/360 model 85 - pamięć podręczna (1969 )
Język opisu zadań - JCL
Karty sterujące określają jak system operacyjny ma zadanie traktować
//MYJOB JOB MSGLEVEL=(1,1), CLASS=A //STEP1 EXEC PGM=EDIT //OUT DD DSNAME=MYSET,DISP=OLD, // DCB=(LRECL=80, RECFM=FB) //SYSIN DD * .....................dane.................. /* //STEP2 EXEC SORTC
Działanie systemu wsadowego
perforowanie kart
dostraczenie kart operatorowi
prośba o wczytanie kart
montowanie taśmy do wykonania zadania
montowanie taśmy do zapisania wyników
IBM 370/155
CPU cykl 115ns ~ 9MHz, RAM 1MB, HDD 100MB
http://www.roylongbottom.org.uk/mips.htm#anchorIBM6
https://www-
03.ibm.com/ibm/history/exhibits/mainframe/mainframe_PP3155.ht
ml
System Phoenix w Computer Laboratory, Cambridge, UK
wielodostęp zdalny, shell unixowy (zamiast TSO), wydajność
Barry Landy – główny projektant systemu Phoenix
1982, IBM 370/165->IBM 370/XA
https://en.wikipedia.org/wiki/Phoenix_(computer)
Toruń: implementacja na R32, Cambridge Ring
prezentacja J. Ludwichowskiego na YouTube
System 370 - organizacja
Disk
Storage
Disk
Storage
Disk
Storage
Drum
Storage
Magnetic
Tape
Printer
Card Read
Punch
Byte
Multiplexer
Channel
Block
Multiplexer
Channel
Selector
Channel
Main
Storage
Central
Processing
Unit (CPU)
Data Transfer Lines
CPU-Channel Control Lines
Channels Control Units Input/Output (IO) Devices
Console
Printer-
Keyboard
Titan Standalone Debugging System (TSDS)
BCPL – kompilator (poprzednik B, C, C++,...) http://en.wikipedia.org/wiki/BCPL
Zamiana typu float na int w BCPL-u (na IBM/OS) kompilator generuje m. in. rozkaz AD R2, x’4f08000000000000’
W 1987 roku odkryłem błąd w działaniu mikrorozkazów R32 realizujących rozkazy zmiennoprzecinkowe AD, ADR, SDR niezgodność w dokumentacji dla architektury logicznej EMC R30 z
dokumentacją IBM (interpretacja tzw. bitu przeniesienia)
Wtedy R-32 był wykorzystywany do obliczeń głównie przez chemików kwantowych (obliczenia zmiennoprzecinkowe)
Co to jest przypadek? wystarczyło by kompilator generował równoważnie rozkaz
AD R2, x’4e80000000000000’ a błędu bym nie odkrył!!!
Phoenix na RIAD 32
I Światowa Wojna Protokołowa (1981)
1981 - Packet Switch Stream (UK, CCITT): X.25 https://en.wikipedia.org/wiki/Packet_Switch_Stream
1981 – BITNET: IBM SDLC/BSC
1981 – CSNet (Computer Science net (poza ARPANET)) - NFSNet
TCP/IP, e-mail, łącza dodzwaniane, tunelowanie X.25
1981 - IBM PC, 8086, 5MHz, 16b: MS DOS 1.0 - 8KB
interpreter BASICa +DOS, wielkość: 4000 linii kodu
http://www.freedos.org/
1985 – EARN : europejski BITNET (SDLC/BSC)
1985 – NSFNet (National Science Foundation net) Unix TCP/IP
sieć szkieletowa (backbone) -56 kbps ,1987 -1.5 Mbps,1990-45 Mbps
1985 – PSS, SERCnet ->JANet (backbone – 2Mbps)
Cambridge 1989
IBM 3084D/Q
http://www.computermuseum.org.uk/fixed_pages/IBM3084.html
system MVS/XA, 16MB RAM, 2 procesory K 3081 (38MHz ~ 26ns = CPU 486DX), HDD (~3GB)
https://en.wikipedia.org/wiki/IBM_3081
https://www-
03.ibm.com/ibm/history/exhibits/storage/storage_3380c.html
prace w systemie Phoenix, implementacja TeX’a
University of London CC JANet (UK) - 64kbps , X.25, backbone (2Mbps)
https://en.wikipedia.org/wiki/JANET
https://en.wikipedia.org/wiki/University_of_London_Computer_Centre
protokół HTTP - Tim Berners-Lee (CERN, 1989)
PASK
1986 – Krajowa Akademicka Sieć Komputerowa
CPBR Nr 8.13, protokół X.25
Pomorska Akademicka Sieć Komputerowa
1989: węzeł X.25 do Warszawy, Gdańska, Poznania i Bydgoszczy
Procesor telekomunikacyjny EC 8371.01 (STARLINK)
Centrala komutacji pakietów CKP-8 (OBRT)
łącza dodzwaniane (komutowane): 1200 bps, 2400 bps
połączenia terminalowe
użyteczność prawie zerowa (w moim przypadku jednak duża
bowiem zdobyłem doświadczenia)
POLPAK – sieć X.25 TPSA (1991)
EARN (BITNET)
17 lipca 1990 – podłączenie PLEARN w CIUW (W-wa) do DKEARN
Grudzień 1990:podłączenie kontrolera terminali IBM 3270 do PLEARN
protokół BSC, łącze trwałe 9600 bps
Instalacja multipleksera MEMOTEC DM404 (MUX): 4 porty, 19.2kbps
Sieć KASK - protokół X.25
Instalacja IBM 4381 wraz z procesorem telekomunikacyjnym IBM 3705 w Toruniu (początek 1991)
System IBM VM/SP 6, CPU 19,2 MHz (CPU 486DX: 50MHz)
protokół SDLC (IBM 3705) obsługiwany przez MUX
Instalacja węzła sieci EARN PLTUMK11 A. Smereczyński, CIUW, 27.03.1991
e-mail, file transfer, terminal zdalny, LISTSERV
Kontroler terminali w BU UMK, ATR Bydgoszcz, ART Olsztyn
IBM 4381
http://www-03.ibm.com/ibm/history/exhibits/mainframe/mainframe_PP4381.html
TCP/IP (1991 koniec I ŚWP)
Naukowa Akademicka Sieć Komputerowa
wiosna 1991, IP UW - 17 sierpnia 1991 r.
Seminarium TCP/IP : 11/12 września 1991
Linux 0.01: 17 września 1991 (Linus Torvalds)
listopad 1991 - UMK: połączenie internetowe do CIUW
listopad 1991- JANET: X.25->TCP/IP (JIPS)
Klasa adresowa C: 192.124.116.0 (grudzień 1991)
Luty 1992: klasa adresowa B 158.75.0.0
17 - 21.02.1992 - seminarium sieciowe dla Europy Centralnej, Wiedeń
31.03 -17.04.1992 - szkoła sieci komputerowych (Trieste, Italy)
Seminarium NASK – listopad 1992
KA9Q (P. Karn, AmPR)
DM 404 - 1 port wolny
Protokół XON/XOFF dla SLIP
KA9Q wspiera SLIP, SMTP ale nie DNS
IBM PC AT 12Mhz (niekompatybilność sprzętu (modemy))
(b)Log od 1992
MS Virtual PC – msdos
Dr J. Hertzer (routing) - Stuttgart
Dr J. Sørensen (DNS) - Kopenhaga
Instytut Matematyki - podłączenie 15.05.1992 1989 - 486DX, 1.9M tranzystorów
zegar: 25-50MHz, szyna: 32b, pamięć: 4GB, wirtualna - 64TB
PCroute/Linux
PCroute (V. Morrison)
IBM PC AT 12/16Mhz; DOS tylko do zbootowania
floppy disks: 1,2/1,4 MB
2xRS232: 9.6 -38.4 kbps (chip 16550AF)
4xEthernet: karty WD8003E, WD8013EBT
Toruń TPSA: łącza galwaniczne (1/2 parowe):
modemy: GoRaMo Bph 2x9600/ MIL 2x48k
4150 pps (12MHz); 5800 pps (16Mhz)
brak HDD, monitora i klawiatury
prawie rok działania bez jakiejkolwiek interwencji
15 października 1992: Linux na IBM PC 386, 16MHz
Serwer: DNS, sendmail, Amateur Packet Radio Gateway (1995)
KA9Q - blog
…………………………………………..
15.05.92 Mamy pierwsza siec lokalna chodzaca w ramach klasy B. Instytut
Matematyki - domena: mat.torun.edu.pl, NS :sco1.mat.torun.edu.pl
(158.75.2.3).ZS
15.05.92 Nasza Class B - 158.75.0.0 - jest juz rozpoznawalna przez routery w
Europie(wykonalem traceroute z awssn5.uni-stuttgart.de).ZS
15.05.92 Wedlug informacji z PCQ BBS wersja PKZIP 2.01 jest hackerska,
dlatego skasowalem PKZ201.EXE( pub/compress/pkz201.wng).ZS
14.05.92 Od wczoraj POLIP(POLish Internet (Protocol)) jest podlaczony via lacze
satelitarne do Szwecji.ZS
……………………………………………
04.05.92 Wymienilem NANSI.SYS na nowsza wersje(/pub/ka9q/nansi33.zip) na razie
net-0411.exe zachowuje sie poprawnie(oprocz komendy test).ZS
01.05.92 Zarejestrowalem Class B -158.75.0.0(przyznany naszemu regionowi)- w
w bazie danych RIPE(whois.RIPE.net - 192.87.45.1).ZS.
27.04.92 Probowalem NET-0411.EXE - najnowsza wersje NOSa ale generuje ona
jakies smieci na ekranie. Jest to wersje z wuarchive.wustl.edu
mirrors3/ka9q/ka9q/net.aexe.ZS.
Węzeł NASK
12 listopada 1992– instalacja węzła NASK
router CISCO AGS+, CPU CSC3,
4xRS232(<64kbps); 2xEther; 2xV35(>64kbps)
2x Sparc2, HDD 1GB, RAM 32MB, 40MHz
SunOS 4.1.3: DNS (torun.pl, 75.158.in-addr.arpa), FTP, e-mail, gopher, dial-in….
Communication Server Cisco CS500
16 złącz (RS232)
2 linie dodzwaniane 9600bps
1 złącze Ethernet
1 złącze X.25 (PASK)
3 połączenia SLIP (Bydgoszcz, Olsztyn, Geofizyka)
modemy:V22bis/MNP5 (9600bps) i V32bis/MNP5 (14400bps)
Węzeł NASK (c.d.)
8 czerwiec 1993 - satelita Tele-X
wyniesiony na orbitę 2.04.1989 przez Arianne-2 (Gujana, fr.)
masa -2142 kg; zasilanie słoneczne - 3600W
system kontrolowany z Kiruny (Szwecja); czas życia 8 lat
strefa cienia w czasie przesilenia wiosenno-jesiennego (brak
łączności w ok. 2h ok. północy przez 3 miesiące)
http://space.skyrocket.de/doc_sdat/tele-x.htm
Stacja naziemna (na dachu WMiI )
antena - średnica 2.8m
uplink: 14.0 – 14.25 GHz, downlink: 12.5 – 12.75 GHz
prędkość: 64kpbs (256kbps w maju 1995)
opóźnienie w Toruniu: 260ms
Co dalej?
19.09.1997 – likwidacja łącza satelitarnego
20.02.1995 – Prawo
7.06.1995 – Socjologia
21.07.1995 – CKU
25.09.1995 – Włocławek
15.10.1995 – X LO
31.01.1996 – VII LO
23.08.1996 – Metron
19.09.1996 – Urząd Wojew.
23.12.1996 – Chełmża
29.04.1997 – Vinpol Toruń
9.06.1997 – Ascomp Toruń
17.11.1992 – Fizyka
1.02.1993 – Bydgoszcz
1.04.1993 – Astronomia
6.04.1993 – Piwnice
21.05.1993 – Biblioteka Gł.
15.09.1993 – IV LO
24.11.1993 – Geofizyka
29.12.1993 – WSOWRiA
6.04.1994 – Olsztyn
21.04.1994 – PEC Toruń
18.08.1994 – Apator Toruń
Zbigniew S. Szewczak
Uczelniane Centrum Technologii Sieciowych
SPRAWOZDANIE Z PRAC W 1999
1. Realizacja połączeń do sieci INTERNET
- testowanie łacza węzeł UMK – węzeł NASK w Toruniu po awarii
- downgrade łącza Toruń-Bydgoszcz do 256kbps
- eksploatacja łącza do TPNET
- eksploatacja łącza do NASK
2. Prace związane z eksploatacją routerów
- eksploatacja i rekonfiguracja routerów
- upgrade pamięci 2511
- rekonfiguracja routerów związana z przełączeniem na POL34
- prace w węźle NASK związane z zasilaniem
- wymiana sprzętu w węźle NASK oraz testowanie
3. Realizacja połączeń modemowych
- instalacja i testowanie połączeń modemowych
- eksploatacja linii modemowych
- eksploatacja dostępu dial-up w wiązce PBX
4. Prace nad nazewnictwem i adresacją w Internecie
- przydzielanie adresów sieci lokalnych i ich rejestracja
- prace nad instalacją DNS w oparciu o BIND-8.2.2
- rekonfiguracja serwerów domeny .torun.pl.
- prace nad regulaminem DNS oraz cennikiem DNS
5. Prace nad rozwojem systemu Linux
- propagowanie i dystrybucja Linux’a
- stały upgrade kompilatora GCC, jego bibliotek i jądra
6. Prace nad protokołami transmisji radiowej
- eksploatacja serwerów Packet Radio na IBM/PC
Wszystkie prace wykonano w 100%.
/Zbigniew S. Szewczak/
S T&E&M : Biology
“Computers were made for biology: biology
would never have advanced as it did without
the dramatic increase in computer power
and availability.” - Michael Levitt
http://www2.mrc-lmb.cam.ac.uk/achievements/lmb-nobel-prizes/2013-michael-levitt/
Science &Technology & Engineering & Mathematics
S&T&E M: Teoria prawdopodobieństwa
Z. Bai, Z. Fang, C.-Y. Liang, Spectral Theory of Large Dimensional Random Matrices and its Applications in Wireless Communications and Finance Statistics, Word Scientific, Singapore, 2014
"W ostatnich trzech, czterech dekadach mamy na świecie do czynienia ze stałym i znaczącym postępem w zakresie rozwoju zastosowań informatyki. Szybkość komputerów oraz pojemność pamięci wzrosła tysiące razy. Pozwoliło to na gromadzenie i analizę olbrzymich zbiorów danych. Rozwój ten silnie oddziaływuje na każdą dziedzinę nauki.”
"Chociaż współczesne technologie informatyczne pomagają nam w wielu aspektach, wyznaczają one także nowe wyzwania w statystyce. Cała klasyczna teoria twierdzeń granicznych wykorzystywana dotąd w statystyce zakłada, że wymiar danych jest stały. Niemniej jednak stwierdzono, że w sytuacji gdy wykorzystujemy klasyczne twierdzenia graniczne do analizy statystycznej danych wysokowymiarowych może to skutkować poważnymi błędami. Dlatego, jest czymś naturalnym pytanie czy istnieją alternatywne teorie, które mogłyby znaleźć zastosowanie w tej analizie. Teoria Macierzy Losowych okazuje się silnym narzędziem w rozwiązywaniu takich problemów."
Science &Technology & Engineering & Mathematics
Literatura C. B. Germain, Programming the IBM 360, Prentice-Hall Inc., 1967(tłum. ros., 1971)
H. Katzan Jr, Computer Organization and the System 370, Van Nostrand, New York, 1971 (tłum. ros., 1974)
H. Katzan Jr, Operating Systems. A Pragmatic Approach, Van Nostrand, New York, 1973 (tłum. ros., 1976)
W. G. Rudd, Assembly Language Programming and the IBM 360 and 370 Computers, Prentice-Hall Inc., 1976 (tłum. ros., 1979)
J. Stańko, Programowanie w języku Assembler JS EMC, Wyd. Pol. Wr., 1977
В. П. Данилочкин и др., Операционная система ОС ЕС–справочное пособие, Москва, 1980
J. Janyszek, Dziesięciolecie działalności WCSS 1995-2005
old.wcss.pl/X-lecie-WCSS-ksiazka.pdf
H. Ahmed, Cambridge Computing. The First 75 Years, Cambridge, 2012
www.cl.cam.ac.uk/downloads/books/CambridgeComputing_Ahmed.pdf
W. Stallings, Computer Organization and Architecture, Pearson, 2016
Z. Szewczak, On the dawn of Internet in Northern Poland 1991-1994. The implementer viewpoint, preprint, 2016
http://evonet.mi.fh-offenburg.de/en/zeitleiste/1978.php
Wikipedia