244895658 ponavljajuci itinerer 1

„MJEŠOVITA SREDNJA ŠKOLA“

NOVI TRAVNIK

Maturski radPREDMET: ORGANIZACIJA PRIJEVOZA ROBE I PUTNIKA

TEMA: PRIJEVOZNI PROCES U UŽEM I ŠIREM SMISLU

ZADATAK: PONAVLJAJUĆI ITINERER

UČENIK: MENTOR:

Suad Rodić Mr. Silajdžija Sanel dip. ing. saob.

Novi Travnik, januar 2014. godine

SADRŽAJ

• Značenje oznaka.......................................................................................................................3

• Uvod........................................................................................................................................5

• Izmjeritelji rada voznog parka..................................................................................................6

• Ukupna količina transportovane robe i ostvareni transportni rad.............................................9

• Proizvodnost voznog parka.....................................................................................................10

• Postavka zadatka...................................................................................................................11

• Izrada zadatka........................................................................................................................12

• Zaključak................................................................................................................................16

• Literatura...............................................................................................................................17

1.ZNAČENJE OZNAKA

• ZλA - potreban broj vožnji iz mjesta A

• Q - ukupna količina transportovane robe

• Zλd - potreban broj obrta u toku dana

• To - vrijeme trajanja obrta

• Zod - mogući broj vožnji u toku dana s obzirom na radno vrijeme i

vrijeme trajanja obrta

• Ar - potreban broj vozila na radu

• Ai - inventarski broj vozila

• αt - koeficijent tehničke ispravnosti voznog parka

• α - koeficijent iskorištenja voznog parka

• ά - koeficijent iskorištenja sposobnosti voznog parka

• Di - inventarski dani

• Dr - broj radnih dana

• ADi - inventarski autodani

• ADs - autodani sposobnih vozila

• ADr - autodani na radu

• Hr - radno vrijeme vozila

• AHr - autosati na radu

• AHw - autosati provedeni na vožnji

• q - korisna nosivost vozila

• ρ - koeficijent iskorištenja vremena u toku 24 sata

• δ - koeficijent iskorištenja radnog vremena

• AK - ukupni autokilometri

• AKt - kilometri pod teretom

• AKp - prazni kilometri

• AKn - nulti kilometri

• β - koeficijent iskorištenja pređenog puta

• ω - koeficijent iskotištenja nultog pređenog puta

• Ve - eksploataciona brzina

• Vs - saobraćajna brzina

• Ksd - srednji dnevni pređeni put

• Kstλ - srednja dužina vožnje sa teretom

• Kst1 - srednje rastojanje 1 tone tereta

• U - ostvareni transportni rad

• ε - koeficijent dinamičkog iskorištenja

• WQ , Wu - puna proizvodnost voznog parka

• WQ' , Wu' - radna proizvodnost voznog parka

2.UVOD

Pojam i definicije organizacije

Riječ organizacija upotrebljava se u nauci svakodnevnog života sa nizom značenja.Termin organizacija potiče od grčke riječi “organum“ što u prevodu znači organ.

Sadašnje značenje riječi organizacija je višestruko.

Cilj organizacije je u tome da pospješuje transport odnosno rad nekog preduzeća sa minimalnim troškovima koji se mogu razvrstati na:

• Troškove prema ekonomskom obilježju;

• Troškove prema proizvodnom obilježju;

• Troškove prema načinu nastajanja;

• Troškove prema nosiocima troškova.

Organizacija ima zadatak da proučava kompleks odnosa koji se uspostavljaju i razrešavaju u jednoj organizacionoj sredini. Osnovna pravila organizacije prometnih tokova moraju biti uvijek prisutna kod prijedloga rekonstrukcije odnosno prijedloga prostornih planova središnjih dijelova grada kako bi se prometn potrebe mogle zadovoljiti u odnosu na druge često prioritetnije potrebe, kao što su uređenje pješačkih zona,smanjenj buke, aerozagađenja - devastacija ambijenta. Iako ponekad ima suprotnih mišljenja o devastaciji izgleda starih prostornih ambijenata parkiranim automobilima, mišljenja smo da su ti prostori najčešće građeni po mjeri čovjeka i najprivlačniji ako su ukrašeni životom ljudi odnosno ako omogućuju da i danas ljudi u njima ostvare svoje socijalne i druge potrebe. Mislimo da bi u osnovi trebalo uvijek prije bilo kakve, a posebno ozbiljnije primjene regulativne nadogradnje pomoću raznih tehničkih sistema (ili kao njihov prethodni i sastavni dio) za automatsko upravljanje prometom analizirati mogućnosti usmjerenja prometnih tokova. Jedino se cjelokupnim sagledavanjem ukupne problematike organizacije i regulacija prometnih tokova uz suvremena sredstva za automatsko upravljanje prometom mogu postići optimalna rješenja. Praksa je kod nas u tom pogledu dosta stihijna. Radimo uglavnom tako da semaforske uređaje postavljamo na uličnu mrežu, koje nakon toga povezujemo u sisteme koordiniranog rada sve do primjene suvremenih sistema automatske regulacije prometa ne vodeći dovoljno računa o organizaciji prometnih tokova u mreži prometnica. Često puta zbog naknadnih povremenih intervencija (zatvaranje pojedinih ulica za promet radi pješačkih zona) činimo greške jer narušavamo osnovnu prethodnu logiku organizacije prometnih tokova, koja bez tih elemenata mreže često može zahtijevati i drukčiju organizaciju.

3.IZMJERITELJI RADA VOZNOG PARKA

3.1. Vremenski bilans voznog parka izražen u auto-danima

Ako za posmatrani period vremena označimo odgovarajući broj inventarskih dana sa Di, broj dana za koje je jedinica voznog parka bila u tehnički ispravnom stanju sa Ds i broj dana u neispravnom stanju Dn, tada imamo:

ADi = ADs + ADn ADs = ADr + ADg

Pa je:

ADi = ADr + ADg + ADn ( inventarski auto-dani )

3.2. Vremenski bilans voznog parka izražen u auto-satima

Hr + Hg = 24

Hw + Hd = Hr

AHr + AHg = 24ADr

AHw + AHg = 24ADr

3.3 Koeficijent tehničke ispravnosti voznog parka

Ovaj koeficijent predstavlja odnos broja auto-dana sposobnih vozila prema inventarskim auto-danima.

αt

3.4. Koeficijent iskorištenja voznog parka

Koeficijent iskorištenja inventarskog voznog parka jednak je odnosu između broja auto-dana na radu i inventarskih auto-dana.

ADi = ADr + ADg + ADs

3.5. Koeficijent iskorištenja tehnički ispravnog voznog parka

Koeficijent iskorištenja tehnički ispravnog voznog parka jednak je odnosu broja auto-dana na radu i broja sposobnih auto-dana.

ADs = ADr + ADg

3.6. Koeficijent iskorištenja vremena u toku 24h

Koeficijent iskorištenja vremena u toku 24h jednak je odnosu auto-sati na radu i ukupnih sati u toku dana.

3.7. Koeficijent iskorištenja radnog vremena

( za cijeli vozni park )

( za obrt )

3.8. Srednje brzine vožnje

Srednju brzinu vožnje izražavamo u kilometrima na sat ( km/h ).

Definisanje sljedećih brzina:

• Srednja saobraćajna brzina Vs

• Srednja prevozna brzina Vp

• Srednja eksploataciona brzina Ve

a) Srednja saobraćajna brzina ( Vs )

Pod saobraćajnom brzinom podrazumjevamo prosječnu brzinu, koju vozilo ostvaruje u vožnji uzimajući u obzir vrijeme provedeno u vožnji uključujući i vrijeme zaustavljanja i zadržavanja vozila izazvanih uslovima saobraćaja.

( km/h )

b) Srednja prevozna brzina ( Vp )

Pod prevoznom brzinom podrazumjevamo brzinu koju vozilo ostvaruje pri transportu robe i putnika između dvije tačke, računajući i vrijeme usputnih zadržavanja koja ne proističu od uslova saobraćaja, nego utovar, istovar, odmor vozača i sl.

( km/h)

c) Srednja eksploataciona brzina ( Ve )

Eksploataciona brzina predstavlja srednju brzinu vožnje pri čemu uzimamo u obzir cjelokupno vrijeme koje vozilo provede na radu, uključujući sve dangube u toku radnog vremena.

( km/h )

3.9. Ukupni pređeni put

Pređeni put je rastojanje koje vozilo pređe za određeno vrijeme i izražava se u kilometrima.

Ukupan pređeni put jednak je zbiru ukupno pređenih kilometara pod teretom, praznih kilometara i nultih kilometara.

AK = AKt + AKp + AKn ( km )

3.10. Koeficijent iskorištenja pređenog puta pod teretom

Ovaj koeficijent jednak je odnosu dužine pređenog puta sa teretom ( putnicima ) prema ukupnoj dužini pređenog puta.

( - )

AKt – kilometri pod teretom;

AK – ukupni autokilometri.

3.11. Koeficijent iskorištenja nultog pređenog puta

Ovaj koeficijent jednak je odnosu nultog pređenog puta prema ukupnom pređenom putu.

( - )

3.12. Srednja dužina vožnje sa teretom

Srednja dužina vožnje sa teretom jednaka je odnosu ukupnog pređenog puta sa teretom prema broju izvršenih vožnji.

Kstλ ( km )

3.13. Srednje rastojanje jedne tone ( 1t ) tereta

Ovaj pokazatelj se dobija iz ostvarenja transportnog rada i količine prevezene robe.

Kst1 ( km )

U – ostvareni transportni rad;

Q – ukupna količina prevezene robe.

3.14. Srednja dnevna kilometraža

Ovaj podatak predstavlja veoma važan pokazatelj pređenog puta i pokazuje domen rada organizacije.

( km )

AK – ukupni kilometri;

ADr – auto-dani na radu.

3.15. Koeficijenti iskorištenja korisne nosivosti vozila

Pri vršenju transportnih procesa veliki značaj ima u što većoj mjeri iskorištenja korisne

nosivosti vozila čime se povećava ostvareni transportni rad i proizvodnost voznog parka.

Razlikujemo:

• Koeficijent statičkog iskorištenja korisne nosivosti vozila kod transporta robe, odnosno popunjenost vozila putnicima;

• Koeficijent dinamičkog iskorištenja korisne nosivosti vozila.

3.16. Koeficijent statičkog iskorištenja korisne nosivosti vozila

Ovaj koeficijent jednak je odnosu količine transportovane robe prema količini koja je mogla biti transportovana.

( - )

Koeficijent dinamičkog iskorištenja korisne nosivosti vozila

Ovaj koeficijent jednak je odnosu ukupnog ostvarenog transportnog rada prema mogućem transportnom radu pri punom iskorištenju korisne nosivosti vozila.

( - )


q – korisna nosivost vozila;

AKt – kilometri pod teretom.

4.UKUPNA KOLIČINA TRANSPORTOVANE ROBE I OSTVARENI TRANSPORTNI RAD

4.1. Ukupna količina transportovane robe

Ukupna količina transportovane robe je količina robe koju vozni park na radu preveze u toku posmatranog vremenskog perioda.

Q = QA + QB + QC + ... + Qn

4.2. Ukupan ostvareni transportni rad

Ukupan ostvareni transportni rad voznog parka predstavlja broj tona robe koja se preveze na određenoj relaciji.

Dobiva se kao proizvod količine transportovane robe i dužine relacije na kojoj se vrši transport.

U = Q L ( tkm )

Q – ukupna količina transportovane robe;

L – dužina relacije na kojoj se vrši transport.

5.PROIZVODNOST VOZNOG PARKA

Proizvodnost voznog parka definiše se kao ostvareni transportni rad u jedinici vremena.

Razlikujemo:

• Radnu proizvodnost;

• Punu proizvodnost.

5.1. Radna proizvodnost voznog parka

Radna proizvodnost se dobija stavljanjem u odnos ostvareni transportni rad, odnosno transportovana količina robe i auto-sati na radu.

Wu' ( t / hi )


AHr – auto-sati na radu.

WQ' ( t / hi )


AHr – auto-sati na radu.

5.2. Puna proizvodnost voznog parka

Puna proizvodnost voznog parka se dobije stavljanjem u udnos ostvarenog transportnog rada i odnos transportovane količine robe i inventarski auto-dana.

Wu ( t / hr )


ADi – inventarski auto-dani.

WQ ( t / hr )


ADi – inventarski auto-dani.

6.ZADATAK

U toku juna koji ima Dr= 22 radna dana, potrebno je organizovati transport robe iz mjesta A u mjesto B (QAB= 3564 t ). U povratnim vožnjama transportuje se teret iz mjesta C u mjesto A. Transport se obavlja vozilima korisne nosivosti q= 9 t. Za robu koja se transportuje iz mjesta A nosivost vozila je upotpunosti iskorištena , dok je za robu iz mjesta C koeficijent statičkog iskorištenja korisne nosivosti vozila Vremena trajanja utovarno istovarnih operacija su: tuA= 2min/t, tuC= 30 min/voz, tiB= 1 min/t, tiA= 15 min/voz. Ostali vremenski gubici u toku obrta iznose 15 min. Srednja saobraćajna brzina praznog vozila je 50 km/h, dok je sa teretom 45 km/h. Vozilo radi dvije smjene. Koeficijent tehničke ispravnosti voznog parka je 0,8. U radne dane tehnicki ispravna vozila nalaze se na radu i po završetku radnog vremena vraćaju se u garažu. Prevoz se vrši prema rastojanjima A-G= 7km, A-C= 120 km, B-C= 25km, B-A= 105km.

Potrebno je odrediti:

• Inventarski broj vozila i broj vozila na radu.

• Tehničko – eksploatacione izmjeritelje voznog parka

• Radnu i punu proizvodnost voznog parka.

7.IZRADA ZADATKA

A) INVENTARSKI BROJ VOZILA I BROJ VOZILA NA RADU

1) Potreban broj vožnji za transport iz mjesta A – B

λA 396 [ vož ]

Z λA λc

2) Količina transportovane robe iz mjesta C

Qc λc· [ t ]

3) Ukupna količina transportovane robe

Q = QA + QC = 3564 + 2673 = 6237 [ t ]

4) Potreban broj vožnj u toku dana

λD = ož/dan ]

5) Vrijeme trajanja obrta

T0 = tuA + 60 + t∙ iB + 60 + t∙ uC + 60 +∙ tiA + td

T 0 = 18 + 60 + 9 + 60 + 30 + 60 + 15 + 15∙ ∙ ∙

T0 =18 + 140 + 9 + 30 + 30 + 160 + 30

T0 [ min ]

Tw0 = 330 [ min/voz ]

Td = 87 [ min/voz ]

6) Mogući broj vožnji s obzirom na radno vrijeme i vrijeme trajanja obrta

Zod = = = 2,26 ≈ 2 [ obrta/dan ]

7) Potreban broj vozila na radu

Ar = = = 9 [ voz ]

8) Potreban inventarski vozni park

Ai = = = 11,25 ≈ 11 [ voz ]

B) IZMJERITELJI RADA VOZNOG PARKA

1) Autodani voznog parka

ADi = Ai D∙ i = 11 30 = 330 [ autodani ]∙

ADr = Ar D∙ r = 9 22 = 198 [ autodani ]∙

ADs = αt AD∙ i = 0,8 330 =264 [ autodani ]∙

2) Koeficijent iskorištenja voznog parka

α = = = 0,60 [ - ]

3) Koeficijent iskorištenja sposobnosti voznog parka

ά = = = 0,75 [ - ]

4) Autosati provedeni na radu

AHr = Ar H∙ r D∙ r = 9 16 22 = 3168∙ ∙ [ autosati ]

5) Autosati provedeni u vožnji

AHw = Zod · Ar · Dr + ∙

AHw 2 + ·9 · 22∙

AHw= 2178 + 55,5

AHw=2233,5 [ autosati ]

6) Koeficijent iskorištenja radnog vremena

= = = 0,705 [ - ]

7) Koeficijent iskorištenja vremena toku 24 sata

= = = 0,666 [ - ]

8) Autokilometri pod teretom

AKt = Zλ ( L∙ AB + LCA) = 396 · (105 + 120 ) = 396 · 225 = 89100 [ km ]

9) Autokilometri bez tereta ( prazni kilometri )

AKp = Zλ L∙ BC = 396 25 = 9900 [ km ]∙

10) Nulti kilometri

AKn = 2 L∙ GA A∙ r D∙ r = 2 7 9 22 = 2772 [ km ] ∙ ∙ ∙

11) Ukupni kilometri

AK = AKt + AKp + AKn

AK = 89100 + 9900 + 2772 = 101772 [ km ]

12) Koeficijent iskorištenja pređenog puta

β = = = 0,875 [ - ]

13) Koeficijent iskorištenja nultog pređenog puta

ω = = = 0,027 [ - ]

14) Eksploataciona brzina

Ve = = = 32 [ km / h ]

15) Saobraćajna brzina

Vs = = = 45 [ km / h ]

16) Srednji dnevni pređeni put

Ksd = = = 514 [ km ]

17) Ostvareni transportni rad

U = QA L∙ AB + QC L∙ CA

U = 3564 105 + 2673 125 = 374220 + 334125 ∙ ∙

U = 708345 [ tkm ]

18) Srednje rastojanje 1 tone tereta

Kst1 = = = 113,57 [ km ]

19)Srednja dužina vožnje sa teretom

Kstλ= = 112,5 [ km ]

20) Koeficijent dinamičkog iskorištenja

ε = = = = 0,883 [ - ]

C) PUNA I RADNA PROIZVODNOST

1) Radna proizvodnost

WQ' = = = 1,96 [ t / hr ]

WU' = = = 223,59 [ t / hr ]

2) Puna proizvodnost

WQ = = = = 0,78 [ t / hi ]

WU = = = = 89,43 [ t / hi ]

8.ZAKLJUČAK

U toku juna koji ima 22 radna dana, transportno preduzeće je trebalo organizovati transport robe iz mjesta A u mjesto B (QAB= 3564 t), i u povratnim vožnjama iz mjesta C u mjesto A.

Količina robe koja se transportovala iz mjesta C u A je 2673 t.

Transport se obavlja vozilima nosivosti q = 9 t.

Ukupna količina transportovane robe je 6237 ( t ).

Koeficijenti su:

• Koeficijent iskorištenja voznog parka α = 0,60 ( - )

• Koeficijent iskorištenja sposobnosti voznog parka ά = 0,75 ( - )

• Koeficijent iskorištenja radnog vremena δ = 0,705 ( - )

• Koeficijent dinamičkog iskorištenja ε = 0,883 ( - )

• Koeficijent iskorištenja vremena u toku 24 sata ρ = 0,666 ( - )

• Koeficijent iskorištenja pređenog puta β = 0,875 ( - )

• Koeficijent iskorištenja nultog pređenog puta ω = 0,027 ( - )

Vozila su provela na radu 3168 sati, a u vožnji 2233,5 sati.

Dnevna kilometraža koju su vozila prelazila je 514 ( km )

9.LITERATURA

• Prof. Sanel Silajdžija, dipl. ing. saob., predavanja iz predmeta „ Organizacija prijevoza robe i

putnika “

• Doc. Ljubomir Topenčarević „ Zbirka riješenih zadataka iz organizacije i eksploatacije

motornih vozila “ , Beograd, 1979. godine.

244895658 ponavljajuci itinerer 1

Documents