2˘3+4 5 (˘ *+%,- .* /,0% ˘ ˇ%˝& -...

10
1392 !" 18 - 9 %& ’( ) *+%,-.* /,0% ( 23+4 5 ( 1 : 18 / 1 / 91 : 22 / 6 / 91 ’6 3 !"# 1377 & 78 ()*+ ,-& ./0 1# 2 3## ’3## !456 78+ +0 9:# ;< =85 (>? 9- &@ A!B84 (# CD& E-F 2 9& # :8!0 G- HI I+? I IA+ J- ) Oplismenus hirtellus ( IF =MIC . 36 9:# ;< (>? ) 9M & O/ P48! * # 20 100 !4 (>? (0 8# ! H J- RI 8I8 IM:F (>? - C S<T & U# 9& 2V80 (!B84 9M (# (8F (:!W4 ’=6 =:>CB & (!B84 30 =8I5 9M 9- XI =I: 9& -&- (# Y # (!B84 & ;?4 9M ZB & F 3:>C . M:F B-&- !"# # -8M 6 4 (I>? @0 J- 0 [- 98)D 98A?- 2 & 0 8/5# (# \&6 . 9J4- H M 9I:8!0&@ 2 (!I"M+V I# J- 9- 9IM 6 - (!B84 . & EI4- I# ] IF ’H8:I": & (I+F 9IM YI -8I+ (I# Rhizoctonia solani & I6 I4+6 =&IF 9J88!4 AG 1 ^::_ F . F]& E4- # (- =&FJ ’(+:!W4 C0 9M -8I+ (I# M AG 1- IA I6 ^:I:_ . (" P48! * 7 (!"M P48! -_ & !&>: (" ‘84 M M 9- 4 / 6 8# . (+F I6 (!bM & J- _# Y 9 9& F J&!"0 ’+:J c:4 C0 P: ) PDA ( =85 (+:!WI4 9IJ -I_ & 8I# ^6& 9- =8I5 9 I_#- I# =I: 9- 7 / 0 - 4 × 1 - 5 / 4 : 6 :?8 C0 P: 9& ! . I6 9-I# (+:5# .-D ( 28 (I# (+:IC:# & (I+:0 9IM & c: 10 & 35 !4 ( 8# -F . (+:5# 9 Y *B 6 g 34 : J& ! 8# . 9:# -I I# Y -J - h 9M 8 : +F (:6D J- 9! ( U# 9& # S<T & M & :I4 .I/i- (I# A!B84 ;< :?8 & M:F 9M # J- O-[ Y F - :# 9M . 9I:# 8I& J- -@IF ^:!"W ^- =8I5 (I>? 9- ) I:8!0&@ A!B8I4 ( ^V M -- Y 9-# 9 #@: -8+ (# +?- =:F & 6# R. solani _ -- F . 7 3- : ’+?- Oplismenus hirtellus ’:8!0&@ Rhizoctonia solani AG 1-IA :8!0&@ A!B84 1 - =:F .):) jW# ’jM&] !4- FF ’!"F !4- _:/k ,#+ & 9J&C0 .):) @0 ’>6@ -- . * (?) ‘8m" =+"8 : [email protected]

Upload: trinhtuyen

Post on 10-Mar-2019

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

هاي گياهي فصلنامه تحقيقات بيماري

1392 بهار، اول، شماره اولسال

9-18 صص

النا در مازندران) سوختگي ريزوكتونيايي(اي بيماري لكه قهوه

1محمد علي آقاجاني

22/6/91: تاريخ پذيرش18/1/91: تاريخ دريافت

دهيچك

ايلكه قهوه عاليم بيماريكنار در جنوب شهرستان بابل، بابلدر يك باغ مركبات واقع در منطقه،78و1377در تابستان

به يا سوختگي ريزو ا كتونيايي بر روي يك گراس وحشي . مشـاهده گرديـد)Oplismenus hirtellus(ا ارزن جنگلـي يـ لنـا نـام

لكهسانتي100تا20با قطر متوسط يباً مدور هاي تقرلكهعاليم بيماري شامل كه در آن از تمام،متر بود گياهـان موجـود پـس

لكه و غالفنشان دادن و خشكيده شده، سختيه گونهبه،هاي سوخته كوچك روي برگ تيـره رنـگ اي هاي قهـوه كامل سوخته

به فراواني روي و سوخته بافت قارچ از مركز لكـه سرد شدن هوابا تابستاندر اواخرنگياها. تشكيل گرديدو خاكهاي سالم

و يك الگوي حلقوي ايجاد كردند به بهبود كردند هـاي اي از بافـت چندهسـته، يك ريزوكتونيـايهادر تمام جداسازي. شروع

وي.سوخته جدا شد و ميلسـيوم، گـيژبـر اسـاس و Rhizoctonia solani بـه عنـوان قـارچ هـاي پرگنـه گـروه شناسـايي شـد

. تعيـين شـد AG 1- IAها بـه عنـوان هاي كشت سختينه، زيرگروه جدايهبر اساس ويژگي.گرديدتعيين AG 1آن استوموزي آن

و تعداد متوسط هسته7قطر متوسط ريسه ي قارچ بعد از دو هفته رشـد پرگنه. عدد بود4/6اي ها در هر سلول ريسهميكرومتر

و تعـداد زيـادي سـختينه قهوه)PDA(محيط كشت سيب زميني، دكستروز آگار روي اي تيـره بـا ابعـادي قهـوه اي روشن بـود

شدميلي1-5/4×7/0-4 و بيشـينه بـه28درجه حرارت بهينه آن بـراي رشـد. متر روي محيط كشت توليد و دماهـاي كمينـه

زايي قارچ بـا قـرار بيماري. بود متر در روزميلي34نرخ رشد خطي قارچ در دماي بهينه. گراد بوددرجه سانتي35و10ترتيب

و غالفبر روي برگهمتري از حاشيه پرگنميلي8 هايقرصدادن و ها و توليد عاليم سوختگي بـه اثبـات رسـيد هاي گياهان

) سـوختگي ريزوكتونيـايي(اي لكـه قهـوه اين نخستين گـزارش از وجـود بيمـاري. هاي بيمار جدا گرديدقارچ مجدداً از بافت

در چمن مي ها به عنوان ميزبان جديدي براي قارچ ايران و گياه النا مي R. solaniباشد .گردددر ايران معرفي

، سوختگي ريزوكتونياييRhizoctonia solani AG 1-IAريزوكتونيا،، Oplismenus hirtellus النا،:كليدي هايواژه

و منابع طبيعي استان گلستان، گرگاناستاديار پژوهش، بخش تحقيقات گياه-1 .، ايرانپزشكي، مركز تحقيقات كشاورزي [email protected]: نويسنده مسئول مقاله*

النا در مازندران) سوختگي ريزوكتونيايي(اي بيماري لكه قهوه 10

مقدمه

كه از نظـر ويژگـيهااز قارچ هاي متنوعيشامل گروه Rhizoctoniaجنس شبه شناسـي، فيزيولـوژيكي، هـاي ريخـت ست

و نيز خصوصيات شكل جنسي با يكديگر تفاوت بيماري هاي موجود در ايـن قارچ.)Vilgalys and Cubeta, 1994(دارند زايي

به دو گروههاي اساس تعداد هسته در سلول جنس، بر اعضايشكل جنسي. شوندمي اي تقسيمو چند هستهدو ريسه رويشي،

Thanatephorus cucumeris Frankياي دو گونـه هسـته چندو شـكل جنسـي اعضـاي .Ceratobasidium sppاي دو هسـته

(Donk) وWaitea circinata Warcup & Talbot باشـدمي )Sneh et al., 1991; Vilgalys and Cubeta, 1994(.هـاي جدايـه

برگوناگون به چندين گروه آناستوموزي تقسيمي با جدايهااساس وقوع پيوند ريسه ريزوكتونيا -شـكل.اندشده هاي استاندارد،

.Ceratobasidium spp. ،T هاي غير جنسي cucumeris وW. circinata در و Rr.1بـه عـالوه AG-Sتا AG-A(21به ترتيب

Rr.2(،13)AG AGتا1 ;Burpee and Martin, 1996( گيرنـد قـرار مـي)WAG-Oو WAG-Z(گروه آناستوموزيدوو)13

Carling et al., 2002a; Sneh et al., 1991(.

-بر اسـاس تفـاوت،)T. cucumerisشكل غير جنسي( Rhizotonia solaiياز گونه AG 1هاي گروه آناستوموزي جدايه

و سختينه . شـود آناسـتوموزي تقسـيم مـي تيپ كشتي يا زيرگروه چهاربه،هاهاي موجود در خصوصيات ريخت شناسي پرگنه

كه گروهاين زير مي IDوIA ،IB،ICها ;Ogoshi, 1987(دنباشـ اسـاس آزمـون آناسـتوموز قابـل تميـز نمـيبرو شوندناميده

Priyamojo et al., 2001; Sherwood, 1969(.

گونـاگون بسيار شديدي را در انـواع هاي، بيماريهوايي هستند هاياندام هايبيمارگركه AG 1-IAگروه هاي زيرجدايه

م به سوختگي غالف برنجميهاترين اين بيمارياز مهم. كننديگياهان ايجاد ,.Kim et al( توان ذرتي، سوختگي نـوار)1994

اي يـا، لكـه قهـوه)Jones and Belmar, 1989(، سـوختگي هـوايي سـويا)Fredriksen, 1989; Shurtleff, 1992(موسـورگو

.هاي هوايي انواع بسيار زيادي از گياهان اشاره نمودو سوختگي اندام)Smiley et al., 1992(هاچمنييريزكتونيا سوختگي

يكي از مهملكه قهوه و معتدلـه دنياسـت هاي چمـن ترين بيمارياي يا سوختگي ريزوكتونيايي، هـا در منـاطق گرمسـيري

)Burpee and Martin, 1992(.ح و عاليم بيماري در چمن. ها مشاهده شده استگونه از چمن12داقل در اين بيماري -عامل

AG 1-IA ،AG هـاي گروه، عامل اصلي بيماريسردفصول هاي در چمن.و سرد با هم تفاوت داردهاي فصول گرم 2-2 IIIB

R. solaniاز AG 2-2 LPو AG2-2 IV هـاي گروه، عامل اصلي بيماريهاي فصول گرم، در چمنبوده R. solaniاز AG 4و

.)Burpee and Martin, 1992; Burpee and Martin, 1996( باشدمياي از ريزوكتونياهاي دوهسته AG-Qو گروه

ا روي يـك گـراس هـا بـر اي چمـن، عاليم بيمـاري لكـه قهـوه1377ن در تابستا لنـا يـا ارزن جنگلـي وحشـي بـه نـام

)Oplismenus hirtellus (Ard.) P.Beauv (درلبابيهاي مركبات روستايي واقع در منطقهباغدر جنـوب شهرسـتان بابـل كنار

و گـروه، نتيجه بررسيگزارش ذيل. مشاهده گرديد و تعيين گونه كه جهت تشخيص عامل بيماري آن هايي است آناسـتوموزي

اس.صورت پذيرفته است به چاپ رسيده .Aghajani et al(ت گزارش كوتاهي درباره اين موضوع قبالً 2000a(.

و روش هامواد

و خـالص سـازي بـه گياهان النا با عاليم بيماري سوختگي ريزوكتونيايي از و پس از كشـت باغات مركبات جمع آوري

به تشتك دكسـتروز آگـار،ميلي ليتر محيط كشـت سـيب زمينـي20سانتي متري محتوي9پتري هايروش نوك ريسه، قارچ

(PDA1)سه هفته نگهداري گرديددرجه سانتي25در دمايو انتقال داده شد و. گراد تا طي اين مدت مشخصاتي از قبيل ظاهر

1. Potato dextrose agar

11 1392بهار/اولشماره/ اولسال/ هاي گياهي تحقيقات بيماري

و سختينه يادداشت گرديد، توليد ريسه1بنديرنگ پرگنه، توليد منطقه هـا بـا اسـتفاده از محلـول رنگ آميزي هسته. هاي هوايي

س اواقليايي و تعداد هستها،)Bandoni, 1979(2فرانين درهستهها با شمارش نجام شد و قطر ريسه10هاي موجود سلول ريسه

در50از گيري قطربا اندازه بريزاويه نقطه هـاي ميسـليومي جهت تعيين دماهاي اصلي رشد، قرص. ريسه تعيين گرديد عمود

به مركز تشتكميلي5 و دماهـايم PDA ميلي ليتر20سانتي متري محتوي9هاي پتري متري و در تـاريكي 40تـا7نتقل شد

شد3-5درجه با فواصل و حاشيه3دوره انسبه عنوانرا ساعت12. درجه نگهداري شدپرگنهيدر نظرگرفته . ها عالمت زده

م24از بعد در قدارساعت الم جهـت تعيـين گـروه آناسـتوموزي،. گيري گرديـد اندازه جهت8افزايش طولي پرگنه بـا روش

برهاي استاندارد گروههاي ناشناخته با جدايهجدايه،ده از آگارپوشي و و هاي آناستوموزي جفت شدند اقاساس -تزاج ريسهموع

به آن گروه نسبت داده شدند و غالف قارچ بر روي برگيمترميلي8هاي ميسليومي زايي نيز قرصجهت اثبات بيماري. اي ها

و درگلدانالنا قرار گرفت و رطوبت نسبي باالي25-28دماي(خانهگلشرايط ها اريدتـا يـك هفتـه نگهـ) درصد90درجه

.)Kim et al., 1994; Sherwood, 1969; Sneh et al., 1991( شدند

و بحث نتايج

از14مجموعدر پس از جداسازي، ر جدايه به دست آمـدويزيك قارچ عقيم با مشخصات ميكروسكوپي ميسليوم .كتونيا

لكهعال ميم اوليه بيماري عبارت بود از به ابعاد كمترنفهاي سوخته برميلي5از رد و برگ گياه كـه روي بـرگ متر ، روي غالف

بهلكه از،صورت دواير متحدالمركزها عمدتاً ).1aشـكل(شـوند، ظاهر مـي ريزوكتونيايي استهاي رگيبلكه هايمشخصهكه

به سرعت توسعه يافته مي سطوح سبز، تمام سوختگي از)1bشكل(گيرد گياه را فرا سـالم مجـاور، بـه تماس با گياهان راهو

مي و در نهايت منطقهآنها منتقل به قطر اي دايرهشود در50تا20اي شكل مي سانتي متر را لكه).1dشكل(د گيربر هـا در اين

وبه فراواني روي برگهاي قارچ سختينه.يابندمي تا قطر يك متر هم توسعهشرايط مساعد يخشـكيده در منطقـه هـاي سـالم

مي كه ابتدا سفيد رنگ بودهسوخته ديده به سرعتشود ميبه رنگ قهوه، و هـوايي).1cشكل( آينداي تيره در آب در شرايط

كه شبنم در سطح گياه فراوان است آب متري شامل بافـت چند سانتيييك هاله،بسيار مرطوب يا صبح زود در هـاي سـوخته

لكه كه حلقهمي ها ديدهحاشيه مي4دودييشود و با گرم شدن هواناميده مي، اين هالهشود ، در اواخر فصـل گرمـا. گرددمحو

مييگياهان منطقه به بهبود يافتن لكه شروع لكه شكل خاصي تحت عنوان چشـم قورباغـه سوخته ابتدا از وسط به و 5ايكنند

بيلكه.دنبخشمي بهسوخته مي گونهه تدريج .شودكامل محو

بي PDAهاي عامل بيماري روي محيط كشت جدايهيپرگنه ، بعـد از دو رنگ تا كمـي سـفيد بـوده پس از دو روز رشد،

ب دره رنگ قهوههفته كه سختينه).a2شكل(نددآم اي روشن ند، ابتـدا سـفيد رنـگددر روز سوم تا ششم توليد شـ هاي قارچ

دوبوده به رنگ قهوه، و در نهايروز بعد به قهوهاي ها كروي، بيضوي يـا بـه سختينه).bوa3شكل(ند گرديداي تيره تبديلت

م، بـه بوده) مترميلي7/0)7/1(4×1)2(5/4به ابعاد(شكل نامنظم ندده شـ نفـرد يـا چسـبيده بـه هـم از پهلـو ديـد صـورت

).b2شكل(

1. Zonation 2. Safranin O 3. Acclimatization period 4. Smoke ring 5. Frog eye

النا در مازندران) سوختگي ريزوكتونيايي(اي بيماري لكه قهوه 12

و سوختگي شديد برگ-Bي بيماري هستند، هاي سوخته روي برگ كه عالمت اوليهلكه-Aريزوكتونيايي النا عاليم بيماري سوختگي-1شكل ها

و تشكيل سختينه بر روي بافت-Cي پيشرفت بيماري، ها در ادامهغالف ).patch(يك لكه سوخته-Dهاي آلوده

بعد از دو هفته رشد بر روي محيط) Rhizoctonia solani AG 1-IA(ي قارچ پرگنه-a: قارچ عامل بيماري سوختگي ريزوكتونيايي النا-2شكل

.تري از سطح همان پرگنهتصوير نزديك-bو PDAكشت

13 1392بهار/اولشماره/ اولسال/ هاي گياهي تحقيقات بيماري

از)4/6متوسط(10تا4هاي ريسه، سلول تعداد هسته در و قطر ريسـه در)7ميـانگين(11تـا5/5عدد بوده ميكرومتـر

به ترتيب28دماي بهينه رشد قارچ).4شكل(تغيير بود و بيشينه و دماهاي كمينه گيري گراد اندازهدرجه سانتي35و10درجه

).5شكل(متر بوده است ميلي34در دماي بهينه، ميانگين رشد روزانه قارچ. شد

وسختينه-a: هاي قارچ عامل بيماري سوختگي ريزوكتونيايي الناسختينه-3شكل ).×15(هاي نابالغ سختينه-b هاي بالغ

. اي قارچ عامل بيماري سوختگي ريزوكتونيايي النا در زير ميكروسكوپهاي چندهستهريسه-4شكل

ميها، هسته پيكان .دهندهاي موجود در سلول را نشان

به خصوصيات ياد شده، اين قارچ تحت عنوان هاي اين قارچ قادر بـه جدايه.شدشناسايي Rhizoctonia solaniبا توجه

قـرار گرفتنـد AG1بوده، همگي بر اين اساس در گروه آناستوموزي AG1هاي استاندارد گروه اي با جدايهبرقراري پيوند ريسه

و سختينه).6شكل( به خصوصيات پرگنه مي AG1-IAها در زيرگروه آناستوموزي ها، تمام جدايهبا توجه Kim( گيرنـد جاي

et al., 1994; Sherwood, 1969(.

و توليد عاليم سوختگي ظرف زايي جدايهبيماري و روي7تـا3هاي نماينده، با روش قرص آگار روز بـه اثبـات رسـيد

از.، هيچ گونه عاليمي مشـاهده نشـد)به عنوان شاهد(بدون قارچ PDAزني شده با قرص گياهان مايه قـارچ عامـل بيمـاري،

ش .ده، مجدداً جداسازي گرديدعاليم ظاهر

النا در مازندران) سوختگي ريزوكتونيايي(اي بيماري لكه قهوه 14

از) Rhizoctonia solani AG1-IA(نمودار سرعت رشد قارچ عامل بيماري سوختگي ريزوكتونيايي النا-5شكل در مقايسه با گروه ديگري

AG(همين گونه 4.(

ي استانداردو جدايه)a(نيايي الناي سوختگي ريزوكتوبين جدايه) آناستوموز(اي وقوع امتزاج ريسه-6شكل

R. solani AG1-IA )b.(

لكه قهوه به نام سوختگي ريزوكتونيايي تغيير كـرده اسـت(ها اي چمنعاليم مشاهده شده با عاليم بيماري به تازگي )كه

هـا، تعـداد هسـته،و سـختينه هـاي پرگنـه توصيف ويژگي.)Burpee and Martin, 1996; Smiley et al., 1992(مطابقت دارد

به و سرعت رشد با توصيف محققان گذشته تقريباً ,.Kim et al(گونه كامل مطابقت دارد قطرريسه، دماهاي اصلي رشد 1994;

Ogoshi, 1987; Sherwood, 1969(.

15 1392بهار/اولشماره/ اولسال/ هاي گياهي تحقيقات بيماري

به نتايج آزمون با ,.Aghajani et al(هاي ديگر زايي انجام شده در پژوهشهاي بيماريتوجه 2000b(كه ، مشخص گرديد

يكي از قويR. solaniاين زيرگروه از قارچ و مرطوب است كـه تقريبـاً هـيچ، گونـه ترين بيمارگرهاي گياهي در مناطق معتدل

و اقسام گياهان ايجاد سوختگي در اندامتخصص ميزباني نشان نمي و در انواع هـاي النـا در جدايـه. كنـد هاي هـوايي مـي دهد

و تعدادي از علفبيماريهاي آزمون -هاي هرز مزارع برنج بيماريزايي، روي گياهان ديگري نظير برنج، سويا، ذرت، سورگوم

مي و اين مطلب نشان كه جدايهزا بودند هاي عامل سـوختگي غـالف النا شباهت زيادي با جدايهAG1–IA R.solaniهاي دهد

س)Torabi and Binesh, 1984(برنج ,.Aghajani et al(وياو سوختگي هوايي 2000c(مي و از طيف ميزباني بسيار نشان دهند

.هاي ياد شده بايستي مدنظر قرار گيرداين نكته در مديريت بيماري. اي برخوردارندگسترده

يكي از مهملكه قهوه گون هـاي گونـا ها در دنياست كـه روي گونـه هاي چمنترين بيمارياي يا سوختگي ريزوكتونيايي،

مي و.)Aghajani et al., 2000b(كند خانواده گندميان ايجاد خسارت اين نخستين گزارش از وجود اين بيماري در ايران اسـت

به عنوان ميزبان جديدي براي گونه مي R.solaniگياه النا يا ارزن جنگلي .گردددر دنيا معرفي

النا در مازندران) سوختگي ريزوكتونيايي(اي بيماري لكه قهوه 16

References: 1. Aghajani M A, Alizadeh A and Rahimian H. 2000a. Occurrence of brown patch

(Rhizoctonia blight) of slender panic grass in Iran. Paper presented at: 14th Plant Protection Congress; 9–14 September; Isfahan, Iran.

2. Aghajani M A, Alizadeh A and Rahimian H. 2000b. Anastomosis groups of Rhizoctonia solani pathogen on monocotyledonous plants in central Mazandaran. Paper presented at: 14th Plant Protection Congress; 9–14 September; Isfahan, Iran.

3. Aghajani M A, Rahimian H and Alizadeh A. 2000c. Occurrence of Rhizoctonia aerial blight of soybean in Iran. Paper presented at: 14th Plant Protection Congress; 9–14 September; Isfahan, Iran.

4. Bandoni R J. 1979. Safranin as a rapid nuclear stain for fungi. Mycologia 71: 873–874.

5. Burpee L and Martin B. 1992. Biology of Rhizoctonia species associated with turfgrasses. Plant Disease 76: 112–117.

6. Burpee L and Martin S B. 1996. Biology of turfgrass diseases incited by Rhizoctonia species. pp 359-367, In B Sneh, S Jabaji-Hare, S Neate and G Dijist (eds). Rhizoctonia Species: Taxonomy, Molecular Biology, Ecology, Pathology and Disease Control. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publisher.

7. Carling D E, Baird R E, Gitaitis R D, Brainard K A and Kuninaga S. 2002. Characterization of AG-13, a newly reported anastomosis group of Rhizoctonia solani. Phytopathology 92: 893–899.

8. Carling D E, Pope E J, Brainrd K A and Carter D A. 1998. Characterization of isolates of Rhizoctonia solani, inducing a new AG, that are mycorrhizal on an orchid in Australia. Phytopathology 88: S13.

9. Carling D E Rothrock C S MacNish G C Sweetingham M W Brainard K A and Winters S W. 1994. Characterization of anastomosis group 11 (AG-11) of Rhizoctonia solani. Phytopathology 84: 1387–1393.

10. Fredriksen R A. 1989. Compendium of Sorghum Diseases. 82p. APS Press, USA. 11. Herr L J and Roberts D L. 1970. Characterization of Rhizoctonia solani for

populations obtained from sugar beet fields with different soil textures. Phytopathology 70: 479–480.

12. Jones R K and Belmar S B. 1989. Characterization and pathogenicity of Rhizoctonia spp. isolated from rice, soybean, and other crops grown in rotation with rice in Texas. Plant Disease 73: 1004–1010.

13. Kim W G, Cho W D and Lee Y H. 1994. Anastomosis groups and cultural characteristics of Rhizoctonia solani isolates from crops in Korea. The Korean Journal of Mycology 22: 309–324.

14. Lee F N and Rush M C. 1983. Rice sheath blight: a major rice disease. Plant Disease 67: 829–832.

15. Naito S and Kanematsu S. 1994. Characterization and pathogenicity of a new anastomosis subgroup AG-2-3 of Rhizoctonia solani Kuhn isolated from leaves of soybean. Annals of the Phytopathological Society of Japan 60: 681–690.

16. Ogoshi A. 1987. Ecology and pathogenicity of anastomosis and intraspecific groups of Rhizoctonia solani. Annual Review of Phytopathology 25: 125–143.

17. Priyamojo A, Escopalao V E, Tangonan N G, Pascual C B, Suga H, Kageyama K and Hyakumachi M. 2001. Characterization of a new subgroup of Rhizoctonia solani anastomosis group 1 (AG-1-ID), causal agent of a necrotic leaf spot on coffee. Phytopathology 91: 1054–1061.

17 1392بهار/اولشماره/ اولسال/ هاي گياهي تحقيقات بيماري

18. Sherwood R T. 1969. Morphology and physiology in four anastomosis groups of Thanatephorus cucumeris. Phytopathology 59: 1924–1929.

19. Shurtleff M C. 1992. Compendium of Corn Diseases. 2nd ed. New York: APS Press. 105 p.

20. Smiley R W, Dernoden P H and Clarke B B. 1992. Compendium of Turfgrass Diseases. 2nd ed. New York: APS Press.

21. Sneh B, Burpee L and Ogoshi A. 1991. Identification of Rhizoctonia Species. New York: APS Press. 133 p.

22. Torabi M and Binesh H. 1984. Sheath blight disease of rice, study on causal organism, distribution and susceptibility of some rice cultivars in north provinces of Iran. Iranian Journal of Plant Pathology 20: 21–35.

23. Vilgalys R and Cubeta M A. 1994. Molecular systematics and population biology of Rhizoctonia. Annual Review of the Phytopathology 32: 135–155.

النا در مازندران) سوختگي ريزوكتونيايي(اي بيماري لكه قهوه 18