1

(ราง 1.0)

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2

สารบญ บทสรปผบรหาร .......................................................................................................................................................3 1. บรบทของประเทศไทยในยคดจทล: ความทาทายและโอกาส ........................................................................ 10

1.1 ทศทางการพฒนาประเทศ: ความทาทายและโอกาสของประเทศไทยในภาพรวม .............................. 11 1.2 ความทาทายจากพลวตของเทคโนโลยดจทล ...................................................................................... 12 1.3 สถานภาพการพฒนาดานดจทลในประเทศไทย .................................................................................. 15 1.4 สรปหลกการพนฐานของแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ................................................... 21

2. วสยทศน และเปาหมายการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย ........................................... 23 2.1 วสยทศนของการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ........................................................................ 23 2.2 เปาหมายและตวชวดความส าเรจ ......................................................................................................... 24 2.3 ภมทศนดจทลของประเทศไทย (Thailand Digital Landscape) ...................................................... 25

3. ยทธศาสตรการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ...................................................................................... 33 ยทธศาสตรท 1: พฒนาโครงสรางพนฐานดจทลประสทธภาพสงใหครอบคลมทวประเทศ ......................... 33 ยทธศาสตรท 2: ขบเคลอนเศรษฐกจดวยเทคโนโลยดจทล ......................................................................... 36 ยทธศาสตรท 3: สรางสงคมคณภาพดวยเทคโนโลยดจทล .......................................................................... 39 ยทธศาสตรท 4: ปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล ........................................................................ 42 ยทธศาสตรท 5: พฒนาก าลงคนใหพรอมเขาสยคเศรษฐกจและสงคมดจทล .............................................. 46 ยทธศาสตรท 6: สรางความเชอมนในการใชเทคโนโลยดจทล ..................................................................... 49

4. กลไกการขบเคลอน ........................................................................................................................................... 53 4.1 การขบเคลอนดวยกจกรรม/โครงการทเปนรปธรรมในระยะเรงดวน (1 ป 6 เดอน) ........................... 53 4.2 กลไกการขบเคลอนภายใตการเปลยนแปลงโครงสรางเชงสถาบน ........................................................ 61 4.3 กลไกการบรณาการและการจดสรรงบประมาณและทรพยากรอนๆ ในการด าเนนงาน ....................... 62 4.4 กลไกตดตามความกาวหนาของนโยบาย แผนงาน................................................................................ 63

5. ภาคผนวก ........................................................................................................................................................ 64

3

บทสรปผบรหาร

ความน า

ปจจบน โลกเรมเขาสยคระบบเศรษฐกจและสงคมดจทลทเทคโนโลยดจทลจะไมไดเปนเพยงเครองมอสนบสนนการท างานเฉกเชนทผานมาอกตอไป หากแตจะหลอมรวมเขากบชวตคนอยางแทจรง และจะเปลยนโครงสราง รปแบบกจกรรมทางเศรษฐกจ กระบวนการการผลต การคา การบรการ และกระบวนการทางสงคม อนๆ รวมถงการมปฏสมพนธระหวางบคคลไปอยางสนเชง ประเทศไทยจงใหความส าคญตอการขบเคลอนการน าเทคโนโลยดจทลมาใชเปนเครองมอส าคญในการขบเคลอนพฒนาประเทศ โดยในบรบทของประเทศไทย เทคโนโลยดจทลสามารถตอบปญหาความทาทายทประเทศก าลงเผชญอย หรอเพมโอกาสในการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม อาท

การกาวขามกบดกของประเทศรายไดปานกลาง ทเปนหนงในเปาหมายการพฒนาประเทศเรงดวนของรฐบาล ดวยการลงทนและพฒนาอตสาหกรรมเกาของประเทศและอตสาหกรรมใหมแหงอนาคตท รวมถงอตสาหกรรมดจทล

การพฒนาขดความความสามารถของธรกจในประเทศ ทงภาคการเกษตร การผลต และการบรการ โดยเฉพาะอยางยงในกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และวสาหกจชมชน ใหแขงขนในโลกสมยใหมได

การปรบตวและฉกฉวยโอกาสจากการรวมกลมทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางย งการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. 2558 ทมนยส าคญตอการเคลอนยายสนคาและก าลงคนจากไทยไปสโลก

การแกปญหาความเหล อมล าของส งคม โดย เฉพาะอย า งย ง ด านรายได การศ กษา การรกษาพยาบาล สทธประโยชน การเขาถงขอมล ฯลฯ ใหเกดการกระจายทรพยากรและโอกาสททวถง เทาเทยม และเปนธรรมยงขน

การบรหารจดการการเขาสสงคมสงวยทประเทศไทยตองเผชญกบการเปลยนแปลงโครงสรางประชากร ทมนยตอผลตภาพของประเทศ รวมถงความตองการใชเทคโนโลยในการดแลผสงอาย

การแกปญหาคอรรปชนอนเปนปญหาเรอรงของประเทศ โดยสรางความโปรงใสใหกบภาครฐดวยการเปดเผยขอมล เพอใหประชาชนสามารถมสวนในการตรวจสอบการท างานของภาครฐได

การพฒนาศกยภาพของคนในประเทศ ทงบคลากรดานเทคโนโลย บคลากรทท างานในภาคเกษตร อตสาหกรรม และบรการ และคนทวไปทจะตองไปเปนคนทฉลาด รเทาทนสอ เทาทนโลก

ดวยตระหนกถงความทาทายและโอกาสดงกลาว รฐบาลไทย โดยกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร จงไดจดท าแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมฉบบนขน เพอใชเทคโนโลยดจทลเปนกลไกส าคญใน

4

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ซงรวมถงการเปลยนกระบวนทศนทางความคดในทกภาคสวน การปฏรปกระบวนการทางธรกจ ซงรวมถงการผลต การคา การบรการ การปรบปรงประสทธภาพการบรหารราชการแผนดน และการยกระดบคณภาพชวตของประชาชน อนจะน าไปสความมนคง มงคง และยงยนของประเทศไทยตามนโยบายของรฐบาลในทายทสด

วสยทศน และเปาหมายการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

Digital Thailand หมายถง ประเทศไทยสามารถสรางสรรค และใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางเตมศกยภาพในการพฒนาโครงสรางพนฐาน นวตกรรม ขอมล ทนมนษย และทรพยากรอนใด เพอขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ไปสความมนคง มงคง และยงยน โดยแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมจะมเปาหมายในภาพรวม 4 ประการดงตอไปน

เพมขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ ดวยการใชนวตกรรมและเทคโนโลยดจทล เปนเครองมอหลกในการสรางสรรคนวตกรรมการผลต การบรการ

สรางโอกาสทางสงคมอยางเทาเทยม ดวยขอมลขาวสารและบรการตางๆ ผานสอดจทลเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

เตรยมความพรอมใหบคลากรทกกลม มความรและทกษะทเหมาะสมตอการด าเนนชวตและการประกอบอาชพในยคดจทล

ปฏรปกระบวนทศนการท างานและการใหบรการของภาครฐ ดวยเทคโนโลยดจทลและการใชประโยชน

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทลของประเทศไทย มงเนนการพฒนาระยะยาวอยางยงยน สอดคลองกบการจดท ายทธศาสตรชาต 20 ป แตเนองจากเทคโนโลยดจทลมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดงนน แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมฉบบน จงก าหนดภมทศนดจทล เพอก าหนดทศทางการพฒนาและเปาหมายออกเปน 4 ระยะ คอ

ระยะท 1 (1 ป 6 เดอน): Digital Foundation ประเทศไทยลงทนและสรางฐานรากในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทล

ระยะท 2 (5 ป): Digital Thailand Inclusion ทกภาคสวนของประเทศไทยมสวนรวมในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทลตามแนวประชารฐ

f

ปฏรปประเทศไทยส Digital Thailand

5

ระยะท 3 (10 ป): Full Transformation ประเทศไทยกาวสการเปน Digital Thailand ทขบเคลอนและใชประโยชนจากนวตกรรมดจทลไดอยางเตมศกยภาพ

ระยะท 4 (10-20 ป): Global Digital Leadership ประเทศไทยอยในกลมประเทศทพฒนาแลว สามารถใชเทคโนโลยดจทลสรางมลคาทางเศรษฐกจและคณคาทางสงคมอยางยงยน

ยทธศาสตรการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

เพอใหวสยทศนและเปาหมายในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดวยเทคโนโลยดจทลบรรลผล แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมจงไดก าหนดกรอบยทธศาสตรการพฒนา 6 ดาน คอ

ยทธศาสตรท 1. พฒนาโครงสรางพนฐานดจทลประสทธภาพสงใหครอบคลมทวประเทศ

ยทธศาสตรท 1 จะมงพฒนาโครงสรางพนฐานดจทลประสทธภาพสง ทประชาชนทกคนสามารถเขาถงและใชประโยชนไดแบบทกท ทกเวลา โดยก าหนดใหเทคโนโลยทใชมความเรวพอเพยงกบความตองการ และใหมราคาคาบรการทไมไดเปนอปสรรคในการเขาถงบรการของประชาชนอกตอไป นอกจากน ในระยะยาว โครงสรางพนฐานอนเทอรเนตบรอดแบนดจะกลายเปนสาธารณปโภคขนพนฐาน เชนเดยวกบ ถนน ไฟฟา น าประปา ทสามารถรองรบการเชอมตอของทกคน และทกสรรพสง โดยยทธศาสตรนประกอบดวยแผนงานเพอขบเคลอนยทธศาสตร 4 ดานคอ

1) พฒนาโครงสรางพนฐานบรอดแบนดใหครอบคลมทวประเทศ มความทนสมย มเสถยรภาพ ตอบสนองความตองการใชงานของทกภาคสวน ดวยราคาทเหมาะสมและเปนธรรม

2) ผลกดนใหประเทศไทยเปนหนงในศนยกลางการเชอมตอและแลกเปลยนขอมลของอาเซยน โดยเปนเสนทางผานการจราจรของขอมลในภมภาค และเปนทตงของผประกอบการเนอหารายใหญของโลก

3) จดใหมนโยบายและแผนบรหารจดการโครงสรางพนฐาน คลนความถ และการหลอมรวมของเทคโนโลยในอนาคต เพอใหเกดการใชทรพยากรของประเทศอยางมประสทธภาพสงสด

4) ปรบรฐวสาหกจโทรคมนาคมใหเหมาะสมกบสถานการณและความกาวหนาของอตสาหกรรมดจทลใหเทาทนการเปลยนแปลงในอนาคต

ยทธศาสตรท 2. ขบเคลอนเศรษฐกจดวยเทคโนโลยดจทล

ยทธศาสตรท 2 จะกระตนเศรษฐกจของประเทศ โดยผลกดนใหภาคธรกจไทยใชเทคโนโลยดจทลในการลดตนทนการผลตสนคาและบรการ เพมประสทธภาพในการด าเนนธรกจ ตลอดจนพฒนาไปสการแขงขนเชงธรกจรปแบบใหมในระยะยาว นอกจากน ยทธศาสตรยงมงเนนการสรางระบบนเวศส าหรบธรกจดจทล เพอเสรมความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจไทย ทจะสงผลตอการขยายฐานเศรษฐกจและอตราการจางงานของไทยอยางยงยนในอนาคต โดยยทธศาสตรนประกอบดวยแผนงานเพอขบเคลอนยทธศาสตร 4 ดานคอ

6

1) เพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจตลอดหวงโซคณคา โดยผลกดนธรกจใหเขาสระบบการคาดจทลสสากล และใหเกดการใชเทคโนโลยและขอมลเพอปฏรปการผลตสนคาและบรการ

2) เรงสรางธรกจเทคโนโลยดจทล (digital technology startup) ใหเปนฟนเฟองส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจดจทล

3) พฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลของไทยใหมความเขมแขงและสามารถแขงขนเชงนวตกรรมไดในอนาคต โดยเฉพาะอยางยงอตสาหกรรมทไทยมศกยภาพและเปนอตสาหกรรมแหงอนาคต

4) เพมโอกาสทางอาชพเกษตรและการคาขายสนคาของชมชนผานเทคโนโลยดจทล โดยด าเนนการรวมกนระหวางหนวยงานจากทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน

ยทธศาสตรท 3. สรางสงคมคณภาพดวยเทคโนโลยดจทล

ยทธศาสตรท 3 จะมงสรางประเทศไทยทประชาชนทกกลม โดยเฉพาะอยางยงกลมเกษตรกร ผทอยในชมชนหางไกล ผสงอาย ผดอยโอกาส และคนพการ สามารถเขาถงและใชประโยชนจากบรการตางๆ ของรฐผานเทคโนโลยดจทล มขอมล องคความร ทงระดบประเทศและระดบทองถนในรปแบบดจทลทประชาชนสามารถเขาถงและน าไปใชประโยชนไดโดยงายและสะดวก และมประชาชนทรเทาทนขอมลขาวสาร และมทกษะในการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางมความรบผดชอบตอสงคม โดยยทธศาสตรนประกอบดวยแผนงานเพอขบเคลอนยทธศาสตร 5 ดานคอ

1) สรางโอกาสและความเทาเทยมในการเขาถงและใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลส าหรบประชาชนโดยเฉพาะอยางยง กลมผสงอาย กลมผพการ กลมผทอยอาศยในพนทหางไกล

2) พฒนาศกยภาพของประชาชนในการใชเทคโนโลยดจทลใหเกดประโยชนและสรางสรรค รวมถงความสามารถในการคดวเคราะห และแยกแยะขอมลขาวสารในสงคมดจทลทเปดกวางและเสร

3) สรางสอ คลงสอ และแหลงเรยนรดจทลเพอการเรยนรตลอดชวต ทประชาชนเขาถงไดอยางสะดวก ผานทงระบบโทรคมนาคม ระบบแพรภาพกระจายเสยง และสอหลอมรวม

4) เพมโอกาสการไดรบการศกษาทมมาตรฐานของนกเรยนและประชาชน แบบทกวย ทกท ทกเวลา ดวยเทคโนโลยดจทล

5) เพมโอกาสการไดรบบรการทางการแพทยและสขภาพททนสมย ทวถง และเทาเทยม สสงคมสงวย ดวยเทคโนโลยดจทล

ยทธศาสตรท 4. ปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล

ยทธศาสตรท 4 จะมงใชเทคโนโลยดจทลในการปรบปรงประสทธภาพการบรหารจดการของหนวยงานรฐทงสวนกลางและสวนภมภาค ใหเกดบรการภาครฐในรปแบบดจทลทประชาชนสามารถเขาถงบรการไดโดยไมมขอจ ากดทางกายภาพ พนท และภาษา น าไปสการหลอมรวมการท างานของภาครฐเสมอนเปนองคกรเดยว นอกจากน รฐบาลดจทลในอนาคตจะเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการก าหนดแนวทางการพฒนาสงคม

7

และเศรษฐกจ การบรหารบานเมอง และเสนอความคดเหนตอการด าเนนงานของภาครฐ โดยยทธศาสตรนประกอบดวยแผนงานเพอขบเคลอนยทธศาสตร 4 ดานคอ

1) จดใหมบรการอจฉรยะทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชนหรอผใชบรการ โดยเฉพาะอยางยงบรการทอ านวยความสะดวกตอประชาชน นกธรกจ และนกทองเทยว

2) ปรบเปลยนการท างานภาครฐดวยเทคโนโลยดจทล ใหมประสทธภาพ และธรรมาภบาล โดยเนนบรณาการการลงทนในทรพยากร การเชอมโยงขอมล และการท างานของหนวยงานรฐเขาดวยกน

3) สนบสนนใหมการเปดเผยขอมลทเปนประโยชนตามมาตรฐาน open data และสงเสรมใหเกดการมสวนรวมของประชาชนและภาคธรกจในกระบวนการท างานของรฐ

4) พฒนาแพลตฟอรมบรการพนฐานภาครฐ (government service platform) เพอรองรบการพฒนาตอยอดแอปพลเคชนหรอบรการรปแบบใหม

ยทธศาสตรท 5 พฒนาก าลงคนใหพรอมเขาสยคเศรษฐกจและสงคมดจทล

ยทธศาสตรท 5 จะใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรวยท างานทกสาขาอาชพ ทงในบคลากรภาครฐ และภาคเอกชน ใหมความสามารถในการสรางสรรคและใชเทคโนโลยดจทลอยางชาญฉลาดในการประกอบอาชพ และการพฒนาบคลากรในสาขาเทคโนโลยดจทลโดยตรง ใหมความรความสามารถและความเชยวชาญเฉพาะดานในระดบมาตรฐานสากล เพอน าไปสการสรางและจางงานทมคณคาสงในยคเศรษฐกจและสงคมทใชเทคโนโลยดจทลเปนปจจยหลกในการขบเคลอน โดยยทธศาสตรนประกอบดวยแผนงานเพอขบเคลอนยทธศาสตร 3 ดานคอ

1) พฒนาทกษะดานเทคโนโลยดจทลใหแกบคลากรในตลาดแรงงาน ทรวมถงบคลากรภาครฐ ภาคเอกชน บคลากรทกสาขาอาชพ และบคลากรทกชวงวย

2) สงเสรมการพฒนาทกษะ ความเชยวชาญเทคโนโลยเฉพาะดาน ใหกบบคลากรในสายวชาชพดานเทคโนโลยดจทลทปฏบตงานในภาครฐและเอกชน เพอรองรบความตองการในอนาคต

3) พฒนาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศใหสามารถวางแผนการน าเทคโนโลยดจทลไปพฒนาภารกจ ตลอดจนสามารถสรางคณคาจากขอมลขององคกร

ยทธศาสตรท 6. สรางความเชอมนในการใชเทคโนโลยดจทล

ยทธศาสตรท 6 จะมงเนนการมกฎหมาย กฎ ระเบยบ กตกา และมาตรฐานทมประสทธภาพ ทนสมยและสอดคลองกบหลกเกณฑสากล เพออ านวยความสะดวก ลดอปสรรค เพมประสทธภาพในการประกอบกจกรรมและท าธรกรรมออนไลนตางๆ รวมถงสรางความมนคงปลอดภยและความเชอมน และคมครองสทธใหแกผใชงานเทคโนโลยดจทลในทกภาคสวน เพอรองรบการเตบโตของเทคโนโลยดจทลและการใชงานทเพมขนในอนาคต โดยยทธศาสตรนประกอบดวยแผนงานเพอขบเคลอนยทธศาสตร 3 ดานคอ

8

1) ก าหนดมาตรฐาน กฎ ระเบยบ และกตกาดานดจทล ใหมความทนสมยและมประสทธภาพ โดยเฉพาะอยางยงเพออ านวยความสะดวกดานการคาและการใชประโยชนในภาคเศรษฐกจและสงคม

2) ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบเศรษฐกจและสงคมดจทลใหมความทนสมย สอดคลองตอพลวตของเทคโนโลยดจทลและบรบทของสงคม

3) สรางความเชอมนในการใชเทคโนโลยดจทลและการท าธรกรรมออนไลน ดวยการสรางความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศและการสอสาร การคมครองขอมลสวนบคคล การคมครองผบรโภค

กลไกการชบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

การเขาสยคแหงการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทลครงน จะตองด าเนนการผานกลไกการขบเคลอนอยางครบวงจรและเตมรปแบบ โดยในการวางรากฐานเศรษฐกจและสงคมไทยใหพรอมรบการเปลยนแปลงทเกดจากการน าเทคโนโลยดจทลมาประยกตใชภายใตนโยบายการขบเคลอนประเทศไทยดวยดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมนน สงทตองเรงด าเนนการในภาพรวมเพอเตรยมความพรอมประเทศไทย จะครอบคลม ประเดนตางๆ ไดแก

การพฒนาความพรอมดานโครงสรางพนฐานใหครอบคลมทวประเทศโดยเรวทสด

การสงเสรมเศรษฐกจดจทลจากฐานฐาก ผานการจดตงศนยดจทลชมชนใหประชาชนและธรกจในชมชนพฒนาทกษะดจทลเบองตน ไปจนถงการประกอบธรกจดจทล

การพฒนาทนมนษย โดยการเรงพฒนาทงทกษะดจทลส าหรบก าลงคน และทกษะการใชเทคโนโลยดจทลใหเกดประโยชนและสรางสรรคส าหรบประชาชนทวไป

การผลกดนชดกฎหมายททเกยวของกบการพฒนาเศรษฐกจสงคมดจทล เพอเปนกฎ กตกาพนฐาน ทก าหนดภารกจ หนาท ความรบผดชอบ และสทธ ของทกฝายในระบบเศรษฐกจและสงคมดจทล

การเตรยมความพรอมเชงสถาบน ทครอบคลมถงการปรบปรงวธการท างานของภาครฐ เพอบรณาการการท างานขามกระทรวง เพมประสทธภาพ กระจายอ านาจ ลดกระบวนการ ขนตอน พรอมทงการจดตงหนวยงานกลาง เพอก าหนดนโยบาย ประสานและขบเคลอนการพฒนาดจทลของประเทศ

การสรางกลไกบรณาการและจดสรรงบประมาณและทรพยากรอนๆ ใหเกดการลงทนดานดจทลอยางมประสทธภาพ รวมถงการตดตามความกาวหนาของนโยบายและแผน ใหเกดการปฎบตอยางเปนรปธรรม

9

กจกรรม/โครงการในระยะเรงดวน

ดงกลาวขางตน แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมเปนแผนระดบชาตทมเปาหมายซบซอนทงในเชงปรมาณ และคณภาพ จงตองมการจดล าดบความส าคญเรงดวน ซงในชวง 1 ป 6 เดอนแรกของแผนฯ จะเปนการเตรยมความพรอมพนฐานดานดจทลทจ าเปนส าหรบประเทศ โดยมตวอยางโครงการเดน ไดแก

โครงการการขยายโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงใหครอบคลมหมบานทวประเทศ

โครงการการยกระดบโครงสรางพนฐานของประเทศไทยใหเชอมตอโดยตรงกบศนยกลางการแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนตของโลก

โครงการการสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจฐานรากเพอเพมโอกาสการสรางรายไดใหกบชมชน และขยายตลาดชมชนสตลาดเมอง

โครงการการสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจฐานรากเพอเพมโอกาสการสรางรายไดใหกบชมชน และขยายตลาดชมชนสตลาดเมอง

โครงการเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบภาคธรกจไทยใหเขาสระบบการคาดจทลและเชอมโยงไปสระบบการคาสากล

โครงการผลกดนการพฒนาคลสเตอรดจทลตามนโยบายสงเสรมเขตเศรษฐกจพเศษและ Super cluster

โครงการพฒนาเครอขายศนยดจทลชมชน เพอใหบรการการเชอมตออนเทอรเนต เปนจดบรการรฐบาลสชมชนผานระบบดจทล และเปนศนยกลางการแลกเปลยนเรยนร

โครงการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต ผานบรการ e-learning และบรการการเรยนรระบบเปดขนาดใหญ (MOOC)

โครงการสงเสรมการใชดจทลใหเกดประโยชนและสรางสรรค เพอเสรมสรางทกษะดจทลใหแกเดก เยาวชน และประชาชนทวไป

โครงการยกระดบคณภาพงานบรการภาครฐ เพอปรบกระบวนการด าเนนงานภาครฐ บรณาการขอมลและระบบงาน และอ านวยความสะดวกแกประชาชน

โครงการพฒนาก าลงคนในธรกจเทคโนโลยดจทล (digital technology startup) เพอใหเกดบคลากรทมทกษะและความเชยวชาญใชนวตกรรมเพอสรางสนคาและบรการรปแบบใหม

การผลกดนชดกฎหมายทเกยวกบการสงเสรมและพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทล

10

1. บรบทของประเทศไทยในยคดจทล: ความทาทายและโอกาส

ประเทศไทยใหความส าคญกบการพฒนาและการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ไอซท) มาใช

เปนเครองมอสนบสนน (enabling technology) ในการพฒนาประเทศมาโดยตลอด โดยมงเนนใหประเทศไทยมโครงสรางพนฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยเฉพาะอยางยงอนเทอรเนตความเรวสง (broadband) ใหกระจายอยางทวถงเสมอนบรการสาธารณปโภคขนพนฐานทวไป ประชาชนมความรอบร เขาถง สามารถพฒนาและใชประโยชนจากสารสนเทศไดอยางรเทาทน อตสาหกรรมไอซทมบทบาทเพมขนตอระบบเศรษฐกจของประเทศ ประชาชนมโอกาสในการสรางรายไดและคณภาพชวตดขน และไอซทมบทบาทตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอม1

ดวยปรากฎการณดงกลาว หลายประเทศทวโลก เชน สหรฐอเมรกา กลมประเทศในสหภาพยโรป สงคโปร มาเลเซย อนเดย จงใหความส าคญตอการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมดวยเทคโนโลยดจทล ในสวนของประเทศไทยไดตระหนกถงอทธพลของเทคโนโลยดจทลทมตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ซงเปนทงโอกาสและความทาทายของประเทศไทย ทจะปรบปรงทศทางการด าเนนงานใหเหมาะสมตอการใชประโยชนสงสดจากเทคโนโลยดจทล เพอใชเทคโนโลยดจทลเปนกลไกหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจ เพมขดความสามารถในการแขงขน ยกระดบคณภาพชวต สงผลใหประเทศไทยสามารถพฒนาไดอยางยงยน และกาวทนความเปลยนแปลงในเวทโลก รฐบาลจงไดประกาศนโยบายเศรษฐกจและสงคมดจทล ดงน

“ขอ 6.18 สงเสรมภาคเศรษฐกจดจทลและวางรากฐานของเศรษฐกจดจทลใหเรมขบเคลอนไดอยางจรงจง ซงจะท าใหทกภาคเศรษฐกจกาวหนาไปไดทนโลกและสามารถแขงขนในโลกสมยใหมได ซงหมายรวมถงการผลตและการคาผลตภณฑดจทลโดยตรง ทงผลตภณฑฮารดแวร ผลตภณฑซอฟตแวร อปกรณสอสารดจทล อปกรณโทรคมนาคมดจทล และการใชดจทลรองรบการใหบรการของภาคธรกจการเงนและธรกจบรการอนๆ โดยเฉพาะอยางยงภาคสอสารและบนเทง ตลอดจนการใชดจทลรองรบการผลตสนคาอตสาหกรรม และการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค ปรบปรงบทบาทและภารกจของหนวยงานทรบผดชอบโดยตรงใหดแลและผลกดนงานส าคญของประเทศชาตในเรองน และจะจดใหมคณะกรรมการระดบชาต เพอขบเคลอนเรองนอยางจรงจง”

โดยกรอบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทลของประเทศไทย เปนการน าเทคโนโลยดจทลททนสมยและหลากหลายมาผลกดน ใหเกดการเปลยนแปลงวธการด าเนนธรกจและการด าเนนชวตของประชาชน เพอสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑและบรการ เพมขดความสามารถการแขงขนของประเทศในเวทโลก และเพมคว ามสะดวกสบายในการด ารงชวตของประชาชน ทงผสงอาย ผดอยโอกาส และผพการ ทสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลไดทกททกเวลา ซงจะสงผลใหเกดความมงคงทางเศรษฐกจและความมนคงทางสงคมของประเทศตอไป

1 กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 ของประเทศไทย ไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรเมอ วนท 22 มนาคม 2554 และถกน ามาใชเปนกรอบแนวทางในการจดท าแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ 5 ป

11

1.1 ทศทางการพฒนาประเทศ: ความทาทายและโอกาสของประเทศไทยในภาพรวม

กระแสการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวทงการเปลยนแปลงภายในประเทศและการเปลยนแปลงของบรบทโลก ท าใหสภาพแวดลอมของการพฒนาประเทศไทยทงในปจจบนและทจะเกดในอนาคต 20 ป เปลยนไปอยางมนยส าคญ โดยสภาพแวดลอมดงกลาวเปนทงเงอนไข ปญหา ความทาทาย ทประเทศไทยจะตองเผชญและหาหนทางแกไขรองรบ และเปนโอกาสส าหรบการพฒนาประเทศ หากประเทศไทยสามารถปรบเปลยนตนเองใหสามารถใชประโยชนจากโอกาสเหลานน

ตวอยางของบรบททเปนความทาทายและโอกาสของของประเทศไทย มดงน

การกาวขามกบดกของประเทศรายไดปานกลาง (middle income trap) ทประเทศไทยตกอยในภาวะดงกลาวอยางยาวนานไปสการเปนประเทศทมรายไดระดบสง

การเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย ทยงไมสามารถกาวไปอยในกลมประเทศทแขงขนดวยนวตกรรมได2 และยงคงอาศยประสทธภาพภาครฐและภาคธรกจ ปจจยก าลงคนราคาถก และปจจยทนดวยการน าเขาจากตางประเทศเปนตวขบเคลอน มากกวาการใชเทคโนโลยและโครงสรางพนฐานสารสนเทศ

การเสรมสรางความเขมแขงแกวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ซงแมวามการจางงานรวมถงรอยละ 80.4 ของประเทศ แตมลคาของการด าเนนธรกจของ SMEs คดเปนเพยงสดสวนรอยละ 37.4 ของ GDP3 และผลตภาพของ SMEs ไทยยงไมสง นอกจากน SMEs มการเขาถงและใชงานเทคโนโลยดจทลไมมากนกเมอเทยบกบธรกจขนาดใหญ4

การแกไขปญหาความเหลอมล าในสงคม ซงมหลากหลายมต ทงดานการพฒนาคณภาพคน ดานการศกษา ดานรายได ดานโอกาสทางสงคมและการไดรบสทธประโยชนตางๆ รวมถงบรการของรฐ และยงรวมถงความเหลอมล าทางดจทล (digital divide) หรอ ความแตกตางและชองวางระหวางผทสามารถเขาถงและใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทล กบผทเขาไมถง ไมเขาใจ และไมสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

การแกไขปญหาคอรรปชน ซงเปนปญหาเรอรงของประเทศ สงผลกระทบตอโครงสรางและการพฒนาประเทศในทกมต คอรรปชนเปนอปสรรคอนดบหนงในทรรศนะของนกลงทนตางชาตทจะตดสนใจลงทนและท าธรกจในประเทศไทย5 โดยกรณคอรรปชนทส าคญ คอ การทจรตในการจดซอจดจางภาครฐและการใชงบประมาณประจ าป6 ทงน องคการบรหารสวนทองถนมสถตเรองรองเรยนทจรตสงสด จ าเปนตองมการสรางความโปรงใสใหกบภาครฐดวยการเปดเผยขอมล เพอใหภาค

2 World Economic Forum จดล าดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ ทวโลก โดยค านงถงล าดบขนการพฒนาทางเศรษฐกจ (Stage of Development) ทแตกตางกน และแบงประเทศออกเปน 3 กลม คอ กลมการแขงขนดวยปจจยพนฐาน กลมการแขงขนดวยประสทธภาพการลงทน และกลมการแขงขนดวยนวตกรรม ซงประเทศไทยถกจดอยในกลมทแขงขนดวยประสทธภาพการลงทน (Global Competitiveness Report (http://www.weforum.org/issues/global-competitiveness/index.html)) 3 ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดเลก (สสว.), 2556, สถานการณเเละตวชวดเชงเศรษฐกจของ SMEs ป พ.ศ. 2556 เเละป พ.ศ. 2557, http://www.sme.go.th/th/images/data/SR/download/2014/07july/บทท 1 GDP SMEs ป 2556.pdf 4 ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมและกรมทรพยสนทางปญญา, http://www.ipthailand.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=52&Itemid=186 5 จากการประเมนของ The Global Competitiveness Report (2013-2014) 6 https://www.nacc.go.th

12

ประชาสงคม เขามามสวนในการตรวจสอบการท างานของภาครฐได ภายใตขอบเขตของกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของ

การพฒนาศกยภาพของคนในประเทศ เทคโนโลยดจทลจะเปนเครองมอในการสรางศกยภาพของทกคน ยกระดบคนไปสสงคมฐานความร ใหมความสามารถ สามารถขยบไปสการผลตทใชเทคโนโลยหรอรจกใชเทคโนโลยและขอมลขาวสารในการประกอบอาชพมากขน ในสวนของคนทวไป เทคโนโลยจะชวยใหเขาถงขอมลขาวสารพฒนาไปเปนคนทฉลาด รเทาทนสอ เทาทนโลกดวย

การใขประโยชนจากการรวมกลมทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป พ.ศ. 2558 รวมถงท าใหการรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคตางๆ ทมผลกระทบโดยตรงตอประเทศไทย การปรบตวเขาสเศรษฐกจโลกแบบหลายศนยกลาง กอปรกบปญหาตางๆ ทเกดขนกบระบบเศรษฐกจชนน าของโลก ไดแก สหรฐอเมรกา ยโรป และญปน เปนตน จะเปนประเดนยทธศาสตรส าคญในการขบเคลอนระบบเศรษฐกจของประเทศ

การบรหารจดการกบการเขาสสงคมสงวยของโลกและของประเทศไทยอยางตอเนอง จากรายงานขององคการแรงงานระหวางประเทศ ประเทศไทยจะมจ านวนประชากรสงอายมากขนอยางไมเคยมมากอน โดยคาดกนวา จ านวนผมอายมากกวา 65 ป จะมจ านวนราวรอยละ 20 ของประชากรในป พ.ศ. 2568 และเพมเปนรอยละ 30 ในป พ.ศ. 2593 ตามล าดบ การเผชญกบการเปลยนแปลงโครงสรางประชากร จะมนยตอผลตภาพ (productivity) และการมสวนรวมในภาคแรงงานในอนาคต รวมถงความตองการดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และเทคโนโลยดจทลในการดแลผสงอาย

การจดการกบภยในรปแบบใหมๆ รวมถงภยคกคามจากสารสนเทศรปแบบตางๆ มการพฒนาและเปลยนแปลงรปแบบอยางตอเนอง จงตองเตรยมความพรอมเพอรบมอ เพมขดความสามารถของบคลากรในการรกษาความมนคงปลอดภย และการพฒนาทกษะความร เพอปองกนตนเองและหนวยงาน ลดความเสยงจากการถกโจมตหรอภยคกคาม และลดความเสยหายจากผลกระทบทอาจเกดขน

การใชโอกาสจากการทประเทศไทยมจดเดนตรงทตงอยกลางคาบสมทรอนโดจนในเอเชยตะวนออกเฉยงใต มความหลากหลายทางชวภาพของทงพชและสตวอยมาก อนเปนรากฐานอนมนคงของการผลตในภาคเกษตรกรรม มสถานททองเทยวทหลากหลายทสดประเทศหนง คณภาพฝมอแรงงานเปนทยอมรบในระดบสากล

1.2 ความทาทายจากพลวตของเทคโนโลยดจทล

เทคโนโลยดจทลเปนเทคโนโลยทมอทธพลอยางมากตอการใชชวตของประชาชนทกคน การด าเนนงานขององคกรภาคธรกจ ภาครฐ และภาคประชาสงคมทกๆ องคกร แตเทคโน โลยดจทลเปนเทคโนโลยทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวอยตลอดเวลาและยากตอการคาดเดาในระยะยาว ดงนน การพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม จงตองตระหนกและรเทาทนการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยทจะเกดขนในอนาคตและนยจากการเปลยนแปลงนน ดงมตวอยางของการเปลยนแปลงและผลกระทบของการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยดจทล ดงน

13

เกดความเปลยนแปลงทางเทคโนโลยแบบกาวกระโดด โดยมเทคโนโลยดจทลทมบทบาทส าคญในช วง 5 ปข า งหน า ได แก เทคโนโลย ส อสารท ม ความ เร วและคณภาพส งมาก (new communications technology) เทคโนโลยอปกรณเคลอนทเพอการเชอมตออนเทอรเนตแบบทกททกเวลา (mobile/ wearable computing) เทคโนโลยการประมวลผลแบบคลาวด (cloud computing) เทคโนโลยการวเคราะหขอมลขนาดใหญ (big data analytics) เทคโนโลยการเชอมตอของสรรพส ง ( internet of things) เทคโนโลยการพมพ 3 มต (3D printing) และเทคโนโลยความมนคงปลอดภยไซเบอร (cyber security) โดยมเทคโนโลยอนเชน robotics หรอ autonomous car เปนเรองส าคญในอนาคตระยะยาว

เกดการหลอมรวมระหวางกจกรรมทางเศรษฐกจสงคมของโลกออนไลนและออฟไลน (convergence of online and offline activities) โดยทเทคโนโลยใหมหรอการใชเทคโนโลยเดมในรปแบบใหมท าใหเสนแบงระหวางระบบเศรษฐกจสงคมของโลกเสมอนและโลกทางกายภาพเกอบจะเลอนหายไป โดยทกจกรรมปจจบนของทงประชาชน ธรกจ หรอแมแตรฐ ถกยายมาอยบนระบบออนไลนมากขนเรอยๆ ไมวาจะเปน การสอสาร การซอขายสนคา การขนรถรบจางสาธารณะ การท าธรกรรมทางการเงน การศกษาเรยนร การดแลสขภาพ การใชบรการของรฐตางๆ ฯลฯ

เกดแนวโนมการใชเทคโนโลยดจทลเพอใหเกดการผลตมากขน (consumption to production) โดยในอดตทผานมา สงคมในระดบประชาชนยงใชเทคโนโลยเพอการสอสาร การเขาถงขอมลขาวสาร หรอกจกรรมสาระบนเทงเปนสวนใหญ แตในยคปจจบนนนจะเปนโลกทประชาชนและผบรโภคกลายมาเปนผผลต โดยใชเทคโนโลยดจทลเพอท าใหเกดผลผลตและรายไดมากขน

เกดการแขงขนทอยบนพนฐานของนวตกรรมสนคาและบรการ (innovation economy) โดยในโลก ยคดจทลน การแขงขนในเชงราคาจะเปนเรองของอดต (เชน การตดราคาสนคาและบรการกนทางออนไลน) และธรกจทไมสามารถใชเทคโนโลยดจทลเพอปรบเปลยนกระบวนการทางธรกจ สราง

14

มลคาเพมใหกบสนคาและบรการเดมของตน หรอสรางสนคาและบรการใหมๆ ทตอบสนองความตองการของตลาด จะไมสามารถแขงขนไดอกตอไป

เกดการใชระบบอจฉรยะ (smart everything) มากขนเรอยๆ จากนไปจะเปนยคของการใชเทคโนโลยและแอปพลเคชนอจฉรยะตางๆ ในกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมมากขนเรอยๆ ตงแตระดบประชาชน เชน การใชชวตประจ าวนในบาน การเดนทาง การดแลสขภาพ การใชพลงงาน ไปถงระดบอตสาหกรรม เชน การเกษตร การผลตสนคาในโรงงาน หรอแมกระทงเรองการเฝาระวงภยพบต การดแลสงแวดลอม และอนๆ อกมากมายในอนาคต

เกดขอมลทงจากผใชงาน และจากอปกรณเซนเซอรตางๆ จ านวนมหาศาลขน ซ งโลกดจทลจะเปนโลกของการแขงขนดวยขอมล ซงศกยภาพในดานการวเคราะหขอมลขนาดใหญจะเปนเรองทจ าเปนพนฐานตอไปส าหรบทกหนวยงานและองคกรทงภาครฐและเอกชน นอกจากน ขอมลสวนบคคลมความส าคญมากทงในเชงธรกจ และการคมครองขอมลสวนบคคลจะกลายเปนประเดนส าคญทสดในยคของ big data

เกดความเสยงดานความปลอดภยไซเบอรตามมาอกหลายรปแบบ ตวอยางเชน การกอกวนสรางความร าคาญแกผใชระบบ การเขาถงขอมลและระบบโดยไมไดรบอนญาต การยบยงขอมลและระบบ การสรางความเสยหายแกระบบ การจารกรรมขอมลบนระบบคอมพวเตอร เชน ขอมลการคา การเงน หรอขอมลสวนตว หรอแมแตการโจมตโครงสรางพนฐานทมความส าคญยงยวดทสามารถท าใหระบบเศรษฐกจหยดชะงกและไดรบความเสยหายหรอเกดอนตรายตอชวตและทรพยสนของผคน โดยทภยไซเบอรเหลานลวนแลวแตพฒนาอยางรวดเรวตามความกาวหนาของเทคโนโลย และบอยครงยงเปนเรองทท าจากนอกประเทศ ท าใหการปองกนหรอตดตามจบกมการกระท าผดเปนเรองทยากและสลบซบซอนมากขนอกดวย

เกดการเปลยนแปลงครงใหญในเรองของโครงสรางก าลงคนทงในเชงลบและเชงบวก งานในหลายๆ ประเภทโดยเฉพาะอยางยงในภาคอตสาหกรรมโรงงานและภาคบรการจะเรมถกทดแทนดวยเทคโนโลยดจทลทสามารถท าไดดกวาและมประสทธภาพมากกวา (เชน พนกงานขายตวตางๆ การใชบรการทางการเงน) โดยในขณะเดยวกนจะมงานใหมๆ ทตองใชความรและทกษะสงเกดขน เชน นกวทยาศาสตรหรอผเชยวชาญดานขอมล ผเชยวชาญดานความมนคงปลอดภยไซเบอร ผเชยวชาญดานโซเชยลเนตเวรค นกธรกจดจทล ฯลฯ นอกจากนจะมงานบางประเภททจะตองเปลยนบทบาทไป (เชน ครกลายเปนผอ านวยการสอนมากกวาผสอน) อกดวย

ดงทน าเสนอขางตน พลวตของเทคโนโลยดจทลทเปลยนแปลงอยางรวดเรวและไมหยดยง สงผลกระทบอยางมากตอวถชวต รปแบบ กจกรรมของปจเจกชนและองคกร และระบบเศรษฐกจและสงคม ความสามารถในการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลจงเปนปจจยส าคญของการพฒนาประเทศ ดงทหลากหลายประเทศไดตระหนกและมการลงทน พฒนา และสงเสรมการใชเทคโนโลยดจทล เพอน าไปสเศรษฐกจและสงคมดจทล ทหมายถง ระบบเศรษฐกจและสงคมทเทคโนโลยดจทลเปนกลไกส าคญในการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคม การใชชวตประจ าวนของประชาชน การเปลยนกระบวนทศนทางความคด รปแบบการมปฏสมพนธของคนในสงคม การปฏรปกระบวนการทางธรกจซงรวมถงการผลต การคา การบรการ และการบรหารราชการแผนดน อนน ามาสพฒนาทางเศรษฐกจการพฒนาคณภาพชวตของคนในสงคม โดยแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและ

15

สงคมดจทลของประเทศไทยนนจะตงอยบนคณลกษณะส าคญทเกดจากความสามารถและพลวตของเทคโนโลยดจทล อนไดแก

การใชเทคโนโลยดจทลเปนเครองมอในการเชอมตอกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมของประชาคมในประเทศและประชาคมโลก การเชอมตอดงกลาวน าไปสการแบงปนทรพยากร แนวคดใหมและผลประโยชนรวมกนอยางไรพรมแดน โดยทประชาชนในประเทศสามารถมบทบาทและมสวนรวมไดอยางทวถงและเทาเทยม

การเขาสระบบเศรษฐกจและสงคมทขบเคลอนดวยนวตกรรม โดยเฉพาะอยางยงนวตกรรมดจทล เพอสรางคณคา (value creation) และขดความสามารถทางการแขงขนในระดบสากล ตลอดจนการยกระดบ “คณภาพชวต” ของประชาชนในประเทศ

การสรางและใชประโยชนจากขอมลจ านวนมหาศาลทงทเปนขอมลทมการบนทกโดยคน เชน ขอมลการเงน ขอมลลกคา ขอมล social media และขอมลทมการจดเกบโดยอปกรณและไหลผานเครอขาย (internet of things) มาวเคราะหผานระบบประมวลผลขนาดใหญ เพอใชประโยชนในการปรบปรงประสทธภาพการด าเนนงานในการผลตและบรการ และสรางความไดเปรยบในการแขงขนในยคดจทลของประเทศรวมถงการใหบรการประชาชน

การใชเทคโนโลยดจทลทแพรกระจายแทรกซมไปทกภาคสวน เพอสรางโอกาสใหคนทกกลมมสวนรวมในการสรางและน าพาประเทศไทยไปสสงคมททกคนสามารถกลายเปนผผลตและสรางมลคาทางเศรษฐกจ เปนการสรางรายไดใหกบทงตนเอง ชมชน และประเทศ

1.3 สถานภาพการพฒนาดานดจทลในประเทศไทย

ประเทศไทยจะสามารถน าเทคโนโลยดจทลมาใชเพอใหเกดการพฒนาประเทศไดมากนอยเพยงใดนน เงอนไขทส าคญคอความพรอมดานเทคโนโลยดจทลของประเทศทเปนอย ณ ปจจบน และความสามารถในการพฒนา เสรมสรางความแขงแกรงดานดจทลของประเทศในอนาคต ดงนน การจดท าแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมจงตองมการการประเมนสภานภาพปจจบนของการพฒนาดานดจทล

(1) โครงสรางพนฐานดจทล

โครงสรางพนฐานดานการสอสารดจทลของไทย ยงคงมจดออนในการแพรกระจายและสงผลถงการเขาถงและการใชงานในภาคประชาชน ภาคเอกชน และภาครฐ ทมระดบต า ดงจะเหนไดจากการเขาถงบรการ บรอดแบนดของประชาชนไทยทมประชากรเพยงรอยละ 9 ของประชากรทงหมดทเขาถงบรการบรอดแบนดผานโครงขายโทรศพทประจ าท (fixed broadband penetration) แมวาอตราการเขาถงบรการบรอดแบนดผานโครงขายโทรศพทเคลอนจะมมากพอสมควร คอ รอยละ 52.5

นอกจากน หากพจารณาถงการเขาถงอยางทวถงและเทาเทยมในมตของพนท พบวา โครงสรางพนฐานดานการสอสารดจทลยงไมครอบคลมทกพนท โดยเฉพาะระดบหมบาน มหมบานประมาณรอยละ 53 จากจ านวน 74,965 หมบาน ทสามารถเขาถงบรการอนเทอรเนตความเรวสง สวนทเหลอเปนหมบานทอยหางไกล

16

ซงยงขาดการพฒนาโครงสรางพนฐานโทรคมนาคมทเพยงพอ นอกจากน หนวยงานภาครฐทส าคญ เชน โรงเรยน โรงพยาบาลสขภาพประจ าต าบล (รพ.สต.) องคการบรหารสวนต าบล ยงไมสามารถเขาถงโครงขายบรอดแบนด

ความสามารถในการเขาถงและใชงานของประชาชนและหนวยงานตางๆ ยงข นกบอตราคาบรการทเหมาะสมกบระดบคาครองชพ (affordability) ซงราคาคาบรการบรอดแบนดของประเทศไทยคดเปนรอยละ 5.8 ของรายไดมวลรวมประชาชาต (หรอ GNI) ในขณะทคาบรการของประเทศเพอนบานมราคาทต ากวามาก เชนกรณของมาเลเซย (คดเปนรอยละ 2.8 ของ GNI) และสงคโปร (คดเปนรอยละ 0.4 ของ GNI)

นอกจากน อนเทอรเนตแบนดวดทระหวางประเทศ ( international internet bandwidth) และการเชอมตอโครงขายระหวางประเทศ เปนตวชวดหนงทบงบอกถงคณภาพของโครงสรางพนฐานดจทล ซงในชวงทศวรรษทผานมา อนเทอรเนตแบนดวดทระหวางประเทศในภมภาคและประเทศตางๆ ทวโลกมปรมาณเพมขนอยางมาก เพอรองรบการประยกตใชงานและบรการทมการรบสงขอมลปรมาณมากผานเครอขายความเรวสง ส าหรบประเทศไทย ปรมาณอนเทอรเนตแบนดวดทระหวางประเทศของประเทศไทยมากกวารอยละ 50 มการตดตอสอสารไปยงประเทศทเปนศนยกลางการเชอมตอและแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนต มแหลงขอมลขนาดใหญเปนทตองการของผใชงาน ไดแก ประเทศสงคโปร มาเลเซย และสหรฐอเมรกา โดยประเทศไทยมโครงขายสอสารระหวางประเทศเชอมตอกบประเทศเพอนบานผานสายใยแกวน าแสงทางภาคพนดน และเชอมโยงกบประเทศอนๆ ผานเคเบลใตน า แตโครงขายสอสารระหวางประเทศของไทยโดยเฉพาะโครงขายสอสารผานเคเบลใตน า ยงนอยกวาประเทศเพอนบาน เชน สงคโปร และมาเลเซย โดยในปจจบนประเทศไทยมเคเบลใตน าเพยง 11 เสน (ใชงานอยจรง 5 เสน) และม 4 landing stations ในขณะทประเทศสงคโปรมเคเบลใตน ามากกวา 20 เสน กบ 6 landing stations และประเทศมาเลเซยมเคเบลใตน ามากกวา 15 เสน กบ 8 landing stations

(2) การใชประโยชนเทคโนโลยดจทลของประชาชนและภาคสงคม

เทคโนโลยดจทลสามารถชวยยกระดบคณภาพชวตของประชาชนไดในหลากหลายมต ไมวาจะเปนการสรางโอกาสทางการเรยนร เพมรายได การเขาถงบรการของภาครฐ แตการมการใชเทคโนโลยดจทล (คอมพวเตอรและอนเทอรเนต) ของไทยยงคงต าอย โดยในป พ.ศ. 2557 มผใชคอมพวเตอรเพยงรอยละ 38.2 และผใชอนเทอรเนต รอยละ 34.97 นอกจากน กลมผใชในเมอง (เขตเทศบาล) มการเขาถงทดกวากลมผอาศยในเขตนอกเมอง (นอกเขตเทศบาล) และกลมผใชอนเทอรเนตทอายต ากวา 35 ปเปนกลมทใชอนเทอรเนตมากกวากลม 35 ปขนไป8 ซงทผานมา ประเทศไทยโดยกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดมการจดตงศนยการเรยนรไอซทชมชนขนอยางตอเนองนบตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2550 จนถงปจจบน เปนจ านวน 1,980 แหง เพอใหเปนศนยกลางในการเรยนร ชวยลดชองวาง เพมโอกาสและชองทางการเขาถงสารสนเทศใหแกประชาชน อยางไรกตาม ศนยฯ เหลานยงไมครอบคลมทวประเทศ และยงตองมการปรบเปลยนรปแบบการใหบรการเพอเพมประสทธภาพดวย และมศนยอนๆ ในลกษณะเดยวกนทด าเนนการโดยหนวยงานอนๆ จากทงภาครฐและเอกชน

เทคโนโลยดจทลเปนเครองมอส าคญตอการเรยนรและการศกษา และปจจบนมสถานศกษากวา 30,000 แหง ทตงอยทวประเทศไทย ทยงประสบปญหาดานการเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต และโรงเรยนอกจ านวนมากยงมปญหาเรองความเรวในการเชอมตอ การใหบรการไมทวถง นอกจากนจ านวนคอมพวเตอรและอปกรณ

7 อยางไรกตาม สดสวนการใชโทรศพทเคลอนทสงถง รอยละ 77.2 8 ส านกงานสถตแหงชาต

17

การเรยนการสอนยงมไมเพยงพอตอผเรยน และลาสมย รวมทงครผสอนขาดความช านาญ ท าใหไมสามารถใชเทคโนโลยในการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนส าหรบโรงเรยนหางไกลทยงมความตองการดานไฟฟาและการเชอมตออนเทอรเนตนน ยงไมมการส ารวจแนชด

ทงน ส าหรบการเรยนรตลอดชวต ซงไมจ าเปนตองอยในระบบการศกษา ปรากฏวประเทศไทยยงมความรและเนอหาในรปแบบสอดจทลทหลากหลาย เหมาะสม และสอดคลองกบความตองการของคนในประเทศไมเพยงพอ กลาวคอยงคงมปญหาความเหลอมล าทางดานเนอหา (content divide)9 ซงเปนอกมตหนงของความเหลอมล าดจทล (digital divide) เนอหาทส าคญทยงขาดไป อาท สอทสอนการเรยนรเพอน าไปใชประกอบอาชพ (เชน จากอาชวศกษา) และสอทตอบสนองตอความตองการของประชาชนในระดบทองถนทงในเชงเศรษฐกจ สงคม การศกษา และวฒนธรรม ทตางกน

ดงนน จงไมเปนทแปลกใจวา ในขณะทประชาชนเรมมการเขาถงเทคโนโลยดจทลเพมขนเรอยๆ โดยเฉพาะอยางยงจากอปกรณพกพา เชน โทรศพทเคลอนท และแทบเลต10 แตประชาชนสวนใหญยงคงเนนการใชเทคโนโลยดจทลเพอความสนกสนาน บนเทง โดยไมไดน าเทคโนโลยไปกอใหเกดประโยชนเทาทควร และยงตองมการพฒนาทกษะดจทลทจ าเปนส าหรบสงคมใหม ทรวมถงการคด วเคราะห แยกแยะ สอตางๆ และการใชเทคโนโลยอยางมความรบผดชอบตอสงคมดวย

(3) ภาคธรกจกบเทคโนโลยดจทล

การใชงานดานเทคโนโลยดจทลในภาคธรกจตางๆ ยงไมสงมากนก โดยเฉพาะอยางยง ธรกจ SMEs ทมการใชเทคโนโลยดจทลในระดบทคอนขางต า การส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ไอซท) ในสถานประกอบการของส านกงานสถตแหงชาต ป พ.ศ. 255711 พบวา ธรกจ SMEs (ขนาดการจางงาน 1-9 คน) มการใชคอมพวเตอรเพยงรอยละ 22.6 และมการใชอนเทอรเนตเพยงรอยละ 18.3 ขณะทธรกจขนาดใหญมการใชคอมพวเตอรและอนเทอรเนตมากถงรอยละ 99.6 และรอยละ 98.4 ตามล าดบ และเมอพจารณาการใชเทคโนโลย ไอซทเพอการขายสนคาและบรการทางอนเทอรเนต พบวา ธรกจ SMEs มการขายสนคาออนไลนเพยงรอยละ 1.4 จงมความจ าเปนอยางยงทจะตองมการสงเสรมและกระตนใหธรกจ SMEs ตลอดจนกลมวสาหกจชมชนใหเขาสระบบการคาดจทล เพอเพมโอกาสทางการตลาดและยกระดบเศรษฐกจฐานรากของไทยใหเขมแขง

ผลตภาพของธรกจ SMEs ไทยตลอดระยะเวลา 5 ปทผานมา พบวา ธรกจ SMEs ไทยแทบจะไมมการลงทนในเทคโนโลยทจะชวยพฒนาผลตภาพของธรกจ SMEs12 ซงผลของการขาดการพฒนาทางดานเทคโนโลยและนวตกรรมจะท าใหผลตภาพการผลตของธรกจ SMEs ลดต าลงและไมสามารถผลตสนคาและบรการทม

9 OECD, ISOC, UNESCO. (2012). “The Relationship Between Local Content, Internet Development and Access Prices.” 10โดยมตวอยาง เชน ในป พ.ศ. 2558 กลมคนวยท างานเรมตน (เกด พ.ศ. 2523 – 2540 หรอ Gen Y) มการใชอนเทอรเนตเฉลยสงถง 54.2 ชวโมงตอสปดาห, ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) 11 ส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในสถานประกอบการป พ.ศ. 2557, ส านกงานสถตแหงชาต 12 การประเมนของThe Global Competitiveness Index (GCI) ในป 2014-2015 โดย World Economic Forum (WEF) ประเมนใหปจจยเรองของการใชนวตกรรมและความเชยวชาญของธรกจในการใชเทคโนโลยและนวตกรรมของไทยมอนดบต ากวาประเทศอนๆ ในภมภาคอาเซยน โดยไทยมอนดบเรองของปจจยนวตกรรมอยทอนดบ 54 ต ากวาประเทศสงคโปร (อนดบท 11) มาเลเซย (อนดบท 17) อนโดนเซย (อนดบท 30) และฟลปปนส (อนดบท 48)

18

มลคาเพมสงได ดงนน ทางออกทส าคญของประเทศไทย คอ การยกระดบความสามารถในการท าธรกจใหกบธรกจทเปนฐานรากของประเทศไทย หรอ ธรกจ SMEs ทมจ านวนผประกอบการจ านวนมาก ใหมขดความสามารถในการแขงขนและมโอกาสทางการคาในยคดจทลเพมมากขน ดวยการประยกตใชเทคโนโลยดจทลในการเพมประสทธภาพการผลตและการใหบรการ ตลอดจนสรางสรรคธรกจใหมบนพนฐานของเทคโนโลยนวตกรรมเพอสรางมลคาเพมใหกบสนคา

ในสวนของภาคอตสาหกรรมดจทล ปจจบนประเทศไทยมนโยบายทผลกดนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (S-curve) ใน 2 รปแบบ คอ (i) การลงทนในกลมอตสาหกรรมทมอยแลวในประเทศ เพอเพมประสทธภาพการใชปจจยผลต โดยการลงทนชนดนจะสงผลตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในระยะสนและระยะกลาง (ii) การลงทนในอตสาหกรรมใหม เพอเปลยนรปแบบสนคาและเทคโนโลย โดยอตสาหกรรมใหมหรออตสาหกรรมอนาคตเหลานจะเปนกลไกทส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจ (new growth engines) ของประเทศ ซงในกรณนคลสเตอรดจทลถกก าหนดใหเปนกลไกหลก13

อยางไรกด ปจจบน อตสาหกรรมดจทล (หรออตสาหกรรมไอซท) ของไทยเผชญกบสถานการณความ ผนผวนทางเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจภายในประเทศ โดยเฉพาะเรองของคาแรงขนต าทเพมสงขนเมอเทยบกบประเทศเพอนบานอยางเวยดนามและอนโดนเซย สงผลใหไดรบผลกระทบจากการยายฐานการผลตไปยงประเทศทมคาแรงถกกวาประเทศ แตในขณะเดยวกน ธรกจเทคโนโลยดจทล (digital technology startup) ซงเปนฐานเศรษฐกจใหมทส าคญในการพฒนาประเทศไปสเศรษฐกจดจทล เรมเปนทกลาวถงและไดรบความสนใจ เพราะเปนธรกจทมศกยภาพในการประยกตใชเทคโนโลยดจทลเพอสรางธรกจใหมบนพนฐานของการตอยอดเทคโนโลยดจทลในเชงพาณชย (disruptive business) ปญหาทส าคญของธรกจเทคโนโลยดจทลในประเทศ คอ สวนใหญยงเปนธรกจขนาดเลกมาก (micro SMEs) และมมลคาไมสงพอทจะดงดดเงนลงทนจากนกลงทน (venture capital) ทงในและตางประเทศ

(4) ความพรอมของภาครฐ

การจดอนดบความพรอมของรฐบาลอเลกทรอนกสป พ.ศ. 2557 (ค.ศ. 2014) ในรายงาน UN e-Government Readiness Ranking 2014 ประเทศไทยถกลดอนดบลงจากป พ.ศ. 2555 (ค.ศ. 2012๗ (อนดบท 92 คะแนน 0.5083) มาอยในอนดบท 102 (คะแนน 0.4631) จาก 193 ประเทศ โดยมอนดบทดอยกวาสงคโปร มาเลเซย และเวยดนาม ซงเปนประเทศในภมภาคอาเซยน ในขณะทการจดอนดบของ Network Readiness Index ไดระบความสามารถในการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของภาครฐของไทย (government usage) อยในระดบต า โดยในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) อนดบของ government usage อยอนดบท 80 จาก 143 ประเทศ ดวยคะแนน 3.7 คะแนน ในขณะทผลการจดอบดบประเทศทมขอมลเปดภาครฐมากทสดในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) จาก The Global Open Data Index ประเทศไทย ไดรบการจดอยในอนดบท 42 มการเปดเผยขอมลภาครฐรอยละ 39 มการเปดเผย ขอมลภาครฐเพยงรอยละ 36 สงทโดดเดนทสดคอ มการเปดเผยขอมลการจดซอจดจางภาครฐเพอแสดงความโปรงใส และสามารถตรวจสอบไดถงรอยละ 100

13 ส านกงานเศรษฐกจการคลง, กระทรวงการคลง, http://www.mof.go.th/home/Press_release/News2015/109.pdf

19

การส ารวจเสยงสะทอนภายในจากภาคธรกจและประชาชนภายในประเทศ โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) พบวา ปญหาส าคญของการใหบรการภาครฐอนสงผลใหผรบบรการจากภาครฐประสบปญหาความไมสะดวกในการรบบรการ หรอพบวารปแบบการใหบรการไมสอดคลองกบรปแบบของการใชชวตหรอการท าธรกจ จ าแนกได 6 ประการ 1) ขาดความชดเจนเกยวกบขนตอนทซบซอน 2) ไมสะดวกเพราะตองตดตอหลายหนวยงานและตองมาดวยตนเอง 3) ขอขอมล/เอกสารจ านวนมากทภาครฐมอยแลว 4) บรการใชเวลานานและขาดกรอบเวลาทชดเจน 5) ตดตามสถานะไดยาก 6) ขาดการปองกนความเสยงตอการทจรต

นอกจากน ระบบสารสนเทศภาครฐยงไมไดมการบรณาการเชอมตอกนมากเทาทควร การใชขอมลรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐยงท าไดยาก หนวยงานภาครฐจดเกบขอมลซ าซอน ประชาชนจงยงตองยนขอมลซ าๆ ตามเงอนไขการรบขอมลทตางกนของแตละหนวยงาน ขอมลยงขาดความเปนเอกภาพ ท าใหใชเวลาในการใหบรการมาก และมภาระคาใชจายสง ทบอยครงไมกอใหเกดคณคาเพมแกทงหนวยงานภาครฐเองและประชาชน โดยอปสรรคส าคญของการบรณาการระบบสารสนเทศภาครฐคอ ขาดการบรณาการขนตอนการท างานขามหนวยงาน เงอนไขการจดเกบขอมล และหลกเกณฑในการก าหนดชอรายการขอมลแตกตางกนไปในแตละหนวยงาน โครงสรางและรปแบบของขอมลอเลกทรอนกสทไดรบการออกแบบมพนฐานอยบนชอรายการขอมลทตางกน การใชกฎเกณฑการสอสารในการรองขอและตอบสนองระหวางระบบทแตกตางกน ท าใหบรณาการเชอมโยงได

(5) ทรพยากรมนษย

ผลการศกษาขอมลสายงานวชาชพดานไอซท ของประเทศไทยและตางประเทศ ทงในปจจบนและอนาคต ของส านกสงเสรมอตสาหกรรมเทคโลยสารสนเทศและการสอสารในป พ.ศ. 2556 ไดมการคาดการณความตองการก าลงคนทมทกษะดานไอซทระดบสง ในชวง ปพ.ศ. 2556 ถง ป พ.ศ. 2561 โดยกลมอาชพทคาดวาจะมจ านวนก าลงคนสงสด 3 อนดบแรกตามล าดบ ไดแก ชางเทคนคปฏบตการดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (รหสอาชพ 3511) โปรแกรมเมอร (รหสอาชพ 2514) และชางเทคนคดานเครอขายและระบบคอมพวเตอร (รหสอาชพ 3513) ตามล าดบ โดยทกษะของบคลากรทจะเปนทตองการของตลาดแรงงานทางดานเทคโนโลยดจทลมากทสด คอ ทกษะประเภท object oriented design และ programming นอกจากน จากรายงานของส านกงานสถตแหงชาตไดจดกลมสายงานวชาชพดาน ไอซททคาดวาจะเปนทตองการของตลาดแรงงานทางดานเทคโนโลยดจทลในประเทศไทยภายในระยะเวลา 5 ป ไดแก 1) สายงานดาน cloud computing 2) สายงานดาน big data และ 3) สายงานดาน mobile application and business solution เนองจากมการเปลยนแปลงเทคโนโลยทสามารถรองรบความตองการและพฤตกรรมการใชงานของกลมผบรโภคทมความหลากหลายไดอยางมประสทธภาพ

แตเมอพจารณาจากผท างานดานไอซท ทมอยในตลาดแรงงาน14 ระหวาง พ.ศ. 2554-2557 พบวามแนวโนมเพมมากขน โดยในป พ.ศ. 2557 มผท างานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ไอซท) มจ านวน 570,705 รายทวประเทศ คดเปนรอยละของก าลงคนทางดานไอซทตอจ านวนก าลงคนทงประเทศเพยงรอยละ 1.49 และมสดสวนคงทตลอดชวงระยะเวลา 4 ปทผานมา ซงนบไดวาประเทศไทยมจ านวนก าลงคนทางดาน

14 เนองดวยก าลงคนทางดานดจทล (digital workforce) เปนเรองใหมทจ าเปนตองมการปรบเปลยนกระบวนการจดเกบขอมลและแนวคดของการปรบโครงสรางก าลงคนทางดานดจทลอยางบรณาการรวมกบหนวยงานทเกยวของ สถานภาพก าลงคนทางดานดจทลภายใตแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2563 จงใชสถานภาพของบคลากรไอซทเพอประเมนวดและเปนฐานการวเคราะหบรบทของการพฒนาก าลงคนทางดานดจทลภายใตการด าเนนงานของแผนฯ

20

ดจทลต ามากเมอเทยบกบประเทศมาเลเซยทก าลงคนทางดานไอซทตอจ านวนก าลงคนทงประเทศอยทรอยละ 7.715 นอกจากน สวนใหญผท างานดานไอซทของประเทศไทย 2 อนดบแรก เปนกลมชางไฟฟาอเลกทรอนกส และกลมชางเทคนคดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ตามล าดบ ซงเปนก าลงคนระดบลาง ในขณะทผท างานดานไอซททเปนกลมผประกอบวชาชพดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มจ านวนเพยงร อยละ 11.6 ของผท างานดานไอซทของประเทศไทย

นอกจากน การส ารวจของส านกสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต (องคการมหาชน) พบวา ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมก าลงคนทางดานซอฟตแวรจ านวน 50,934 ราย โดยมพนกงานทเปนโปรแกรมเมอรมากทสด ขณะทบคลากรดานซอฟตแวรสมองกลฝงตวมเพยง 1,536 ราย ซงแสดงถงการขาดแคลนบคลากรอยางรนแรงอยางตอเนอง นอกจากน วชาชพทางดาน business analyst ดาน software engineer และดาน system engineer มไมเพยงพอตอความตองการของอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลภายในประเทศ

ดงนน ประเทศไทยจ าเปนตองมการพฒนาทงปรมาณและคณภาพ กลาวคอ พฒนากลมทกษะทเปนทตองการ นอกจากนประเทศไทยจ าเปนตองมการปรบโครงสรางก าลงคนทางดานดจทลอยางเปนระบบในลกษณะของการบรณาการ เพอเตรยมความพรอมทางดานก าลงคนดจทลรวมกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศใหไปสระบบเศรษฐกจและสงคมทขบเคลอนดวยนวตกรรม จ าเปนตองมการพฒนาวชาชพใหมๆ ทเกยวของกบการพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลภายในประเทศใหเขมแขง การพฒนาวชาชพใหมทจ าเปนตอการพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลแหงอนาคต หรอ การพฒนางานทมคณคาสงทางดานธรกจดจทล (high value digital business jobs) ประกอบดวยวชาชพใหมๆ ท จะเกดขน เพอรองรบการท างานในยคดจทล เชน integration specialists, digital business architects, business processes designers, APIs programmers, software service developers, regulatory analysts, risk professionals และ big data analysts16 วชาชพเหลานเปนวชาชพใหมทปจจบนประเทศไทยยงไมสามารถผลตบคลากรเหลานไดเอง แตบคลากรเหลานจะทวความส าคญตอการขบเคลอนประเทศไปสยคอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลแหงอนาคต ประเทศไทยจงจ าเปนตองมการเตรยมทกษะทางดานดจทลทจ าเปนตอการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมดจทลในอนาคตของประเทศไทย กลมผปฏบตงานทมการใชไอซทในการท างาน และผประกอบการเปนบคลากรอกกลมทส าคญ แตปจจบน สดสวนของกลมผปฏบตงานทใชคอมพวเตอรในสถานประกอบการ ยงไมสงนก ซงสถานประกอบการเหลานยงไม เหนความจ าเปนของคอมพวเตอรในการน ามาใชประกอบธรกจ ดงนน การสราง Ddgital competency ในกลมผประกอบการ โดยเฉพาะผบรหารระดบสง เปนสงจ าเปนอยางยงในสถานการณปจจบน ทงน การสรางแรงจงใจ (incentive) เพอใหผประกอบการหนมาใชเทคโนโลยดจทลในการปฏบตงานถอเปนสงทผก าหนดนโยบายเศรษฐกจดจทลตองค านงถง

(6) กฎหมาย กฎเกณฑ และกฎระเบยบ ทเออตอการพฒนาดจทล

แมวาในปจจบนการท าธiกรรมทางอเลกทรอนกส เชนการคาขายผานสออเลกทรอนกสจะมทงปรมาณและมลคาเพมสงขนทกป ดงผลการส ารวจมลคาพาณชยอเลกทรอนกส ในประเทศไทย ป พ.ศ. 2558 ของส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (สพธอ.) พบวาในป พ.ศ. 2557-2558 มมลคา

15 Department of Statistics Malaysia (DOSM), INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY SATELLITE ACCOUNT 2010-2014 (ICTSA) 16 http://www.gartner.com/document/2864817

21

2,033,493.4 ลานบาท และ 2,107,692.9 ลานบาทตามล าดบ แตประชาชนจ านวนมากยงขาดความเชอมนในการท าธรกรรมผานทางออนไลนเนองจากกลวการถกฉอโกงจากการซอสนคาและบรการผานทางออนไลน

นอกจากน ความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารยงมาควบคกนกบภยคกคามทาง ไซเบอร ซงสรางความเสยหายแกระดบบคคลและระดบประเทศ โดยขอมลสถตดานภยคกคามทางไซเบอรของไทยป พ.ศ. 2557 รวบรวมโดย ThaiCERT พบวา Malicious code ซงเปนโปรแกรมทถกพฒนาขนเพอใหระบบเกดความขดของหรอเสยหาย เปนภยคกคามไซเบอรอนดบ 1 ของไทยคดเปนสดสวนถงรอยละ 43.3 และจากสถตภยคกคามประจ าป พ.ศ. 2558 ปรากฏวามภยคกคามประเภทตางๆ รวมทงสน 4,371 เรอง และไทยเปนประเทศทมการแจงเหตภยคกคามมากทสดเปนอนดบหนงรองลงมาคอประเทศเยอรมนและสหรฐอเมรกาตามล าดบ การเฝาระวง การปองกนและรบมอกบภยคกคามจงตองอาศยความรวดเรว เพราะมผลกระทบตอการขาดความเชอมนในการใชงานเทคโนโลยดจทลในมตตางๆรวมถงความสญเสยและความเสยหายทจะเกดขน

ปจจบนหนวยงานภาครฐมการใหบรการภาครฐทางอเลกทรอนกสหรอทเรยกวา e-service มากขน รวมถงมการจดเกบขอมลในรปแบบอเลกทรอนกสมากขน ดวยการใชเทคโนโลยดจทลทมววฒนาการอยางรวดเรว ขอมลส าคญหลายอยางทเกยวของกบการใหบรการประชาชนและการบรหารราชการ ถกจดเกบและประมวลผลในรปแบบอเลกทรอนกสเพมมากขน แตยงมหนวยงานภาครฐเปนจ านวนมากทยงมไดตระหนกถงภยและผลกระทบอนเนองจากการถกละเมดการรกษาความมนคงปลอดภยขอขอมลคอมพวเตอร หรอระบบคอมพวเตอร รวมถงการละเมดขอมลสวนบคคล แมวาพระราชกฤษฎกาก าหนดหลกเกณฑและวธการในการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสภาครฐ พ.ศ. 2549 ซงเปนกฎหมายล าดบรองภายใตพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 มาตรา 35 ไดก าหนดใหหนวยงานภาครฐทมการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสภาครฐ ตองจดท าแนวนโยบายและแนวปฏบตในการรกษาความมนคงปลอดภยของขอมลในระบบสารสนเทศ และแนวนโยบายและแนวปฏบตในการคมครองขอมลสวนบคคลของหนวยงานภาครฐเพอใหการด าเนนการใดๆ ดวยวธการทางอเลกทรอนกสมความมนคงปลอดภยและเชอถอได และใหขอมลอเลกทรอนกสนนมผลตามกฎหมายวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส แตยงมหนวยงานภาครฐอกหลายแหง ทอาจยงไมมความตระหนกในเรองดงกลาวดงนนการรกษาความมนคงปลอดภยของขอมลในระบบสารสนเทศและการคมครองขอมลสวนบคคลจงมความส าคญมากขน

1.4 สรปหลกการพนฐานของแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

การจดท าแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม เปนการก าหนดแนวทางเพอใหประเทศไทยสามารถใชโอกาสจากความกาวหนาและพลวตทเปลยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลยดจทลมาขบเคลอนการพฒนาประเทศ ภายใตบรบทและทศทางการพฒนาประเทศไทยโดยรวมทคาดวาจะเกดขนทงในระยะสนและยาว และเงอนไขของการพฒนาดานดจทลในปจจบน โดยสามารถสรปหลกการในการจดท าแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ดงน

ทศทางของแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ตองเปนไปอยางสอดคลองและสนบสนนทศทางการพฒนาของประเทศโดยรวม ไมวาจะเปนการน าเทคโนโลยดจทลเขาไปชวยแกไขปญหาและ

22

ความทาทายของประเทศในยคปจจบน และรองรบความทาทายดานตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคต

แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ตองเกอหนนใหประเทศไทยสามารถใชประโยชนสงสดจากพลวตของเทคโนโลยดจทลทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และอทธพลของเทคโนโลยดจทลทสามารถปรบเปลยนกระบวนทศน (paradigm shift) ปฏรป (transform) แมกระทงท าลายลาง (disrupt) โครงสรางของระบบเศรษฐกจและสงคม รปแบบการแขงขน พฤตกรรมทางเศรษฐกจ กระบวนการทางธรกจ กระบวนการพฒนาทางสงคมทเปนอย เพอใหประเทศไทยสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยไดอยางกาวกระโดด

การก าหนดยทธศาสตรและแผนงานพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ตองตระหนกถงความพรอมดานเทคโนโลยดจทลของประเทศไทยในมตตางๆ เชน โครงสรางพนฐาน การเขาถงและการใชเทคโนโลยของประชาชน องคกรธรกจ หนวยงานภาครฐ ความพรอมดานบคลากร อตสาหกรรม ฯลฯ เพอใหมาตรการตางๆ ทก าหนดตามแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมฉบบน ตงอยบนพนฐานของการพฒนาทเปนไปไดจรงในทางปฏบต

การขบเคลอนแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมไปสการปฏบต ตองเปนไปตามแนวทาง “ประชารฐ” ซงเนนการรวมมอ รวมใจ และรวมพลงของทกภาคสวน ไมวาจะเปนภาคประชาชน ภาคธรกจ หรอภาครฐ และทายสดผลประโยชนทเกดขนจะกลบคนสทกภาคสวน โดยในกรณของการพฒนาดจทล จะเนนใหภาคประชาชนและภาคธรกจเปนผน าการพฒนาดานเศรษฐกจและสงคม ภาครฐจะเปนผอ านวยความสะดวก (facilitator) และสงเสรมสนบสนน (promoter) ควบคไปกบการปรบปรงประสทธภาพของภาครฐดวยดจทล

23

2. วสยทศน และเปาหมายการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย

การก าหนดแนวทางการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ตามแผนฯ น ไดด าเนนการโดยยดถอหลกการพนฐาน 4 ประการดงทไดน าเสนอกอนหนาน คอความสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศโดยรวม การค านงถงพลวตของเทคโนโลยและสถานภาพการพฒนาดานดจทลของประเทศ และการขบเคลอนโดยแนวทางประชารฐ โดยไดก าหนดวสยทศน เปาหมาย และภมทศนของการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมในระยะเวลา 20 ป

2.1 วสยทศนของการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

การก าหนดวสยทศนและเปาหมายของการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมโดยรวม มงเนนการพฒนาอยางตอเนองในระยะยาวอยางยงยน ใหสอดคลองกบการจดท ายทธศาสตรชาต 20 ป แตเพอใหแผนฯ สามารถรองรบพลวตของเทคโนโลยดจทล จงไดก าหนดแนวทางการพฒนาหรอภมทศนดจทลออกเปน 4 ระยะ เพอน าไปสความส าเรจในการพฒนาประเทศ ตามทก าหนดในวสยทศน คอ

ปฏรปประเทศไทยส Digital Thailand Digital Thailand หมายถง ประเทศไทยสามารถสรางสรรค และใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางเตมศกยภาพในการพฒนาโครงสรางพนฐาน นวตกรรม ขอมล ทนมนษย และทรพยากรอนใด เพอขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไปสความมนคง มงคง และยงยน

24

2.2 เปาหมายและตวชวดความส าเรจ17

เปาหมายท 1 เพมขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ ดวยการใชนวตกรรมและเทคโนโลยดจทล เปนเครองมอหลกในการสรางสรรคนวตกรรมการผลต การบรการ ประเทศไทยใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทล พฒนานวตกรรม

และสรางสรรคธรกจแนวใหม และสามารถแขงขนไดในเวทโลก อตสาหกรรมดจทลมบทบาทและความส าคญตอระบบเศรษฐกจ

และสงคมเพมขน ตลอดจนเปนทรจกและยอมรบในประชาคมโลก เศรษฐกจไทยมความเขมแขงจากภายใน โดยธรกจฐานราก และ

SMEs ใชเทคโนโลยดจทลในการสรางศกยภาพในการท าธรกจ และสรางโอกาสในการเขาสตลาดโลก

ตวชวด 1) ข ด ค ว าม ส าม า ร ถ ใ น ก า ร แข ง ข น ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ใ น World

Competitiveness Scoreboard อยในกลมประเทศทมการพฒนาสงสด 15 อนดบแรก

2) อตสาหกรรมดจทลมสวนส าคญในการขบเคลอนประเทศไทยสการเปนประเทศทมรายไดสง โดยสดสวนมลคาอตสาหกรรมดจทลตอ GDP เพมขน เปนรอยละ 25

17 ปจจบน สหภาพยโรปไดมการพฒนาดชน The Digital Economy and Society Index ทใชประเมนวดความสามารถและววฒนาการของประเทศทางดานดจทลโดยตรง โดยพจารณาการพฒนาใน 5 มต คอ conncectivity, human capital, use of internet, integration of digital technology, digital public services อยางไรกด การประยกตใชดชนดงกลาวยงคงเปนไปอยางจ ากดเฉพาะกลมประเทศสหภาพยโรปเทานน

25

เปาหมายท 2: สรางโอกาสทางสงคมอยางเทาเทยม ดวยขอมล

ขาวสารและบรการตางๆ ผานสอดจทลเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน

ประชาชนทกกลม โดยเฉพาะกลมผดอยโอกาสทางสงคม สามารถเขาถงเทคโนโลยดจทลและสอดจทลอยางเทาเทยม

คณภาพชวตของประชาชนดขน จากการเขาถงทรพยากรสารสนเทศและบรการสาธารณะ โดยเฉพาะบรการพนฐานทจ าเปนตอการด ารงชวต ผานทางเทคโนโลยดจทล

ตวชวด 3) ประชาชนทกคนตองสามารถเขาถงอนเทอรเนตความเรวสงอนถอ

เปนสาธารณปโภคพนฐานประเภทหนง 4) อนดบการพฒนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของ

ประเทศในดชน ICT Development Index (IDI) อยในกลมประเทศทมการพฒนาสงสด 40 อนดบแรก

เปาหมายท 3: เตรยมความพรอมใหบคลากรทกกลม มความร

และทกษะทเหมาะสมตอการด าเนนชวตและการประกอบอาชพในยคดจทล

ประชาชนมความสามารถในการพฒนาและใชสารสนเทศอยางมประสทธภาพมวจารณญาณและรเทาทน

ประเทศไทยมก าลงคนดานดจทลทมความรความสามารถและความเชยวชาญระดบมาตรฐานสากลและก าลงคนในประเทศมความรอบรและสามารถใชเทคโนโลยดจทลเปนเครองมอในการปฏบตและสรางสรรคผลงาน

ตวชวด

5) ประชาชนทกคนมตระหนก ความร ความเขาใจ ทกษะในการใชเทคโนโลยดจทลใหเกดประโยชนและสรางสรรค (Digital Literacy)

เปาหมายท 4: ปฏรปกระบวนทศนการท างานและการใหบรการ

ของภาครฐ ดวยเทคโนโลยดจทลและการใชประโยชนจากขอมลเพอใหเปนการปฏบตงานทโปรงใส มประสทธภาพ และประสทธผล

กระบวนทศนในการปฏบตงานการบรหารจดการและการใหบรการของภาครฐเปลยนแปลงดวยเทคโนโลยดจทล เพอใหบรการประชาชน ธรกจและทกภาคสวนไดอยางมประสทธภาพ มความมนคงปลอดภยและมธรรมาภบาล

ตวชวด

6) อนดบการพฒนาดานรฐบาลดจทล ในการจดล าดบของ UN e-Government rankings อยในกลมประเทศทมการพฒนาสงสด 50 อนดบแรก

2.3 ภมทศนดจทลของประเทศไทย (Thailand Digital Landscape)

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทลของประเทศไทย มงเนนการพฒนาระยะยาวอยางยงยน สอดคลองกบการจดท ายทธศาสตรชาต 20 ป แตเนองจากเทคโนโลยดจทลมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ดงนน แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมฉบบน จงก าหนดภมทศนดจทล เพอก าหนดทศทางการพฒนาและเปาหมายออกเปน 4 ระยะ ดงน

26

ระยะท 1

Digital Foundation

ประเทศไทยลงทน และสรางฐานรากในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทล

ระยะท 2

Digital Thailand I: Inclusion

ทกภาคสวนของประเทศไทยมสวนรวมในเศรษฐกจและสงคมดจทลตามแนวทางประชารฐ

ระยะท 3

Digital Thailand II: Full Transformation

ประเทศไทยกาวสการเปน Digital Thailand ทขบเคลอนและใชประโยชนจากนวตกรรมดจทลไดอยางเตมศกยภาพ

ระยะท 4

Global Digital Leadership

ประเทศไทยอยในกลมประเทศทพฒนาแลว สามารถใชเทคโนโลยดจทล สรางมลคาในทางเศรษฐกจและคณคาทางสงคมอยางยงยน

โครงสรางพนฐาน บรอดแบนดถงทกหมบานทวประเทศ เปนฐานของกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมอนๆ

บรอดแบนดระบบสายถงทกหมบาน และเชอมกบประเทศในภมภาคอน

บรอดแบนดถงทกบานและรองรบการหลอมรวมและการเชอมตอทกอปกรณ

อนเทอรเนตเชอมตอทกท ทกเวลา ทกอปกรณ อยางไรรอยตอ

เศรษฐกจ การท าธรกจผานระบบดจทลคลองตว และตดอาวธดจทลให SMEs วสาหกจชมชน เกษตรกรใหมาอยบนระบบ online พรอมทงวางรากฐานใหเกดการลงทนในคลสเตอรดจทล

ภาคเกษตร การผลต และบรการเปลยนมาท าธรกจดวยดจทลและขอมล digital technology startup และคลสเตอรดจทลเรมมบทบาทในระบบเศรษฐกจไทย

ภาคเกษตร การผลต และบรการ แขงขนไดดวยนวตกรรมดจทล และเชอมโยงไทยสการคาในระดบภมภาคและระดบโลก

กจกรรมทางเศรษฐกจทกกจกรรมเชอมตอภายในและระหวางประเทศดวยเทคโนโลยดจทล น าประเทศไทยสความมงคง

สงคม ประขาขนทกกลมเขาถงบรอดแบนดและบรการพนฐานของรฐอยางทวถงและเทาเทยม

ประชาขนเชออมนในการใชดจทล และเขาถงบรการการศกษา สขภาพ ขอมล และการเรยนรตลอดชวต ผานระบบดจทล

ประชาชนใชประโยชนจากเทคโนโลย/ ขอมล ทกกจกรรมในชวตประจ าวน

เปนประเทศทไมมความเหลอมล าดานดจทล และชมชนใชดจทลเพอพฒนาทองถนตนเอง

รฐบาล หนวยงานรฐมการท างานทเชอมโยงและบรณาการขอมลขามหนวยงาน

การท างานระหวางภาครฐจะเชอมโยงและบรณาการเหมอนเปนองคกรเดยว

บรการรฐเปนดจทลทประชาชนเปนศนยกลาง เปดเผยขอมล และใหประชาชนมสวนรวม

เปนประเทศผน าในภมภาคดานรฐบาลดจทล ทงการบรหารจดการรฐและบรการประชาชน

ทนมนษย ก าลงคน (ทกสาขา) มทกษะดจทลเปนทยอมรบในตลาดแรงงานทงในและตางประเทศ

ก าลงคนสามารถท างานผานระบบดจทลแบบไรพรมแดน ผเชยวชาญตางประเทศเขามาไทย

ประเทศไทยเกดงานคณคาสง และมก าลงคนทมความเชยวชาญดจทลเฉพาะดานเพยงพอ

เปนหนงในศนยกลางดานก าลงคนดจทลของภมภาค ทงในรายสาขาและผเชยวชาญดจทล

สภาพแวดลอม รฐบาลออกชดกฎหมายดจทลทครอบคลม และปฏรปองคกรทเกยวของในการขบเคลอนงาน

ไทยมสภาพแวดลอมเออตอการท าธรกรรม มระบบอ านวยความสะดวกและมมาตรฐาน

ประเทศไทยไมมกฎหมาย/ ระเบยบทเปนอปสรรคตอการคา การท าธรกรรมดจทล

เปนประเทศตนแบบทมการพฒนา ทบทวน กฎระเบยบ กตกาดานดจทลอยางตอเนองจรงจง

1 ป 6 เดอน 5 ป 10 ป 20 ป

27

ระยะท 1 (1 ป 6 เดอน): Digital Foundation

ประเทศไทยลงทน และสรางฐานรากในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทล

มตดานโครงสรางพนฐาน ประเทศไทยจะมบรการอนเทอรเนตบรอดแบนดสาธารณะเขาถงชมชน 10,000 แหง และมบรการอนเทอรเนตบรอดแบนดไปยงหมบานทวประเทศ พรอมทงเตรยมการลงทนเพอใหประเทศไทยมโครงขายโทรคมนาคมความเรวสง เชอมตอกบประเทศอนในภมภาคอยางเพยงพอทงทางภาคพนดน ภาคพนน า

มตดานเศรษฐกจ สรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจภายในประเทศเพอปรบสมดลทางเศรษฐกจ ดวยการปรบปรงและปรบเปลยนบรบทในการท าธรกจในยคดจทลใหลนไหลมากขน (frictionless) รวมถงการสงเสรมใหกลมธรกจทเดมยงไมไดใชประโยชนเทคโนโลยดจทลมากนกใหเขามาสระบบเศรษฐกจทใชเทคโนโลยดจทลเปนฐาน โดยเฉพาะอยางยงในกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และวสาหกจชมชน

มตดานสงคม ประชาชนทกคน โดยเฉพาะอยางยงผทอยในชนบทและผดอยโอกาสสามารถเขาถงอนเทอรเนตความเรวสง เทคโนโลยดจทล และบรการของรฐได โดยไมมขอจ ากดทางกายภาพ หรอพนท ผานชองทางบรการดจทลทหลากหลาย และมการสรางความตระหนกเพอใหประชาชนมทกษะในการใชเทคโนโลยดจทลอยางสรางสรรคและรบผดชอบ สถาบนการศกษาและหนวยงานทใหบรการสาธารณะในทองถนในทกพนทมการใชงานเทคโนโลยดจทลและเชอมตออนเทอรเนตความเรวสง

มตดานภาครฐ การบรหารจดการของรฐจะถกปรบเปลยนเปนรฐบาลดจทลอยางเปนระบบ มการใชเอกสารอเลกทรอนกสแทนกระดาษมากขน เกดการใชทรพยากรดจทลรวมกนอยางมประสทธภาพสงสด เรมบรณาการขอมลและทรพยากรรวมกน น าไปสการเชอมโยงหนวยงานภาครฐ (connected government) และการมชดขอมลและระบบบรการพนฐานภาครฐ (government service platform) ทมมาตรฐาน สามารถเขาถง แลกเปลยน เชอมโยง และใชงานรวมกนได

มตดานทนมนษย ก าลงคนในประเทศไดรบการเสรมสรางทกษะดานดจทลทมมาตรฐานสากลและเปนทยอมรบในตลาดแรงงานทงในประเทศและตางประเทศ ครอบคลมทงบคลากรทเปนผเชยวชาญในสาขาเทคโนโลยดจทล (digital specialist) และก าลงคนทวไปทสามารถประยกตใชเทคโนโลยดจทลไดอยางมประสทธภาพ (digital competent workforce)

มตดานสภาพแวดลอมทมกฎหมาย/กฎระเบยบทเออตอเศรษฐกจและสงคมดจทล กลมกฎหมายทเกยวกบการสงเสรมและพฒนาเศรษฐกจดจทลมผลใชบงคบ ซงจะกอใหเกดการเปลยนแปลงทางดานโครงสรางเชงสถาบน การจดตงหนวยงานทท าหนาทขบเคลอนอยางเปนรปธรรม

28

ระยะท 2 (5 ป): Digital Thailand Inclusion ทกภาคสวนของประเทศไทยมสวนรวมในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทลตามแนวประชารฐ

มตดานโครงสรางพนฐาน ประเทศไทยมโครงขายความเรวสงแบบใชสายเขาถงทกหมบาน (cable to all villages) นอกเหนอจากโครงขายแบบไรสายทสามารถครอบคลมทวประเทศ และประเทศไทยจะเปนศนยกลางในการเชอมตอและแลกเปลยนขอมลในภมภาค ประเทศไทยมศนยขอมลทไดมาตรฐานกระจายอยทกภมภาค และมศนยขอมลของผใหบรการขอมลรายใหญทส าคญตงอยในประเทศ นอกจากน การแพรภาพและกระจายเสยงทางวทยและโทรทศนจะตองเปลยนผานจากระบบอนาลอกมาเปนระบบดจทลอยางเตมรปแบบ โดยมโครงขายแพรสญญาณภาพและกระจายเสยงระบบดจทลทครอบคลมพนทบรการไดอยางทวถง

มตดานเศรษฐกจ ภาคการเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ เตบโตดวยการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลและการใชประโยชนจากขอมล (data-driven) และเตรยมความพรอมเพอพฒนากระบวนการผลตของภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ ใหมความทนสมยและพฒนาไปสการท าธรกจดวยระบบอตโนมต (autonomous business) ตอไป ธรกจเทคโนโลยดจทล (digital innovation-driven entrepreneur หรอ technology startup) มบทบาทในการขบเคลอนประเทศ

มตดานสงคม ประชาชนเขาถงโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงและบรการสาธารณะพนฐานผานทางสอดจทล และน าดจทลมาใชเพอการพฒนาในมตตางๆ โดยเฉพาะอยางยงดานการเรยนร ใชดจทลเปนเครองมอในการพฒนาคร หลกสตร และสงเสรมการเรยนรดวยตนเอง มสอการเรยนรตลอดชวตทมเนอหาเหมาะกบสภาพแวดลอมและวถชวตของชาวบาน มการใชเทคโนโลยดจทลในการชวยสงเสรมดแลสขภาพ ท าใหผคนทงในเมองและในชนบททหางไกลหรอขาดแคลนแพทย ลดความเสยงจากการเจบปวย

มตดานภาครฐ เกดการเชอมโยงหนวยงานภาครฐและบรณาการขอมลขามหนวยงานโดยสมบรณ ผบรหารภาครฐ สามารถเขาถงขอมลไดทกระดบ และใชประโยชนจากการวเคราะหขอมลขนาดใหญ เพอประกอบการวางแผนและการตดสนใจอยางถกตอง ทนสถานการณ พฒนาบรการทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชนหรอผใชบรการ (citizen driven) ตามหลกการออกแบบทเปนสากล (universal design) ผาน single window service เพมขน การสนบสนนการด าเนนธรกจโดยการเชอมโยงและบรณาการขอมลดาน บรการ รวมทงนวตกรรมของการบรการ และระบบการบรหารจดการของภาครฐ การบรหารจดการและการบรการตองยดประชาชนเปนศนยกลาง และใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจเชงนโยบายผานทางอเลกทรอนกส (connected governance) ตลอดจนเปดโอกาสใหประชาชนเขาถงขอมลและมสวนรวมในการก าหนดแนวทางการพฒนาสงคมและเศรษฐกจ (open government) และเสนอความคดเหนตอการด าเนนงานของภาครฐไดอยางสะดวก ทนสถานการณ มนคง ปลอดภย และรกษาความเปนสวนตวของขอมล ซงน าไปสการด าเนนงานทมความโปรงใส (transparency) และนาเชอถอ (accountability) ซงสามารถถกตรวจสอบไดจากประชาชน

มตดานทนมนษย ประเทศไทยปรบเปลยนโครงสรางก าลงคนทางดานดจทล เพอเรงสรางและพฒนาก าลงคนทเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดจทล ทรปแบบการจางงานและวฒนธรรมการท างานเปลยนแปลงไป จากการทเทคโนโลยดจทลเปนเทคโนโลยทไรพรมแดนและเออใหธรกจจาก

29

ทวโลกสามารถท างานผานระบบอนเทอรเนตไดอยางสะดวก น ามาซงการสรางสรรคนวตกรรมทางธรกจใหม และการท างานแบบอสระ (freelancer) ซงประเทศไทยจะมผเชยวชาญตางประเทศดานดจทลเขามาท างานในประเทศมากขน ตามทศทางของโลกทมการเคลอนยายก าลงคนทมความเชยวชาญของโลก (talent mobility) และการรวมสรางสรรคของกลมคน (crowdsourcing) มากขน

มตดานสภาพแวดลอมท มกฎหมาย/กฎระเบยบทเออเศรษฐกจและสงคมดจทล มการปรบปรงกฎระเบยบและกระบวนการท างานของภาครฐทเกยวของ ท าใหการท า e-business ในประเทศไทย มความสะดวก รวดเรว ลดตนทน และนาเชอถอ การเคลอนยายสนคามประสทธภาพมากขนดวยระบบ e-logistics ดานระบบการช าระเงนมววฒนาการใหมๆ เพอสนบสนนการท าธรกรรมทางการเงนของประเทศ เชน ม payment gateway ทเปน local brand มชองทางการช าระเงนทสะดวก รวดเรว มประสทธภาพ และนาเชอถอ มการเชอมโยงและแลกเปลยนขอมลแบบทนท (real time หรอ e-tracking) เพอลดตนทนการพมพและจดเกบเอกสาร มเครองมอในการวเคราะหและพยากรณภาพรวมดานเศรษฐกจและสงคม (monitor & simulation) และมกฎหมาย กฎ ระเบยบ กตกาทสอดคลองกบแนวปฏบตสากลอยางเตมรปแบบ นอกจากน กฎหมายทสนบสนนและจ าเปนตอนโยบาย digital economy จะมการบงคบใชครบถวน

ระยะท 3 (10 ป): Full Transformation

ประเทศไทยกาวสการเปน Digital Thailand ทขบเคลอนและใชประโยชนจากนวตกรรมดจทลไดอยางเตมศกยภาพ (Digital Thailand: Fully Transformed)

มตดานโครงสรางพนฐาน ประเทศไทยจะมโครงสรางพนฐานดจทลททนสมยทดเทยมประเทศทเจรญแลว และโครงขายอนเทอรเนตบรอดแบนดจะกลายเปนสาธารณปโภคขนพนฐาน เชนเดยวกบ ถนน ไฟฟา น าประปา ดวยโครงขายอนเทอรเนตบรอดแบนดแบบใชสายทเขาถงทกบาน (cable to all households) และรองรบการหลอมรวม (convergence) มบรการบรอดแบนดทสามารถเขาถงไดในทกสถานท ทกเวลา ส าหรบผใชหรอทกสรรพสงทตองการเชอมตอ โครงขายโทรคมนาคมหลกจะมเสนทางเชอมตอกบต างประเทศดวยเทคโนโลยหลากหลาย รองรบปรมาณความตองการใชงานทเพมขนอยางไมจ ากด ระยะทางและความเรวจะไมไดเปนอปสรรคในการเชอมโยงโครงขายระหวางประเทศ ขอมลของผใชอนเทอรเนตสวนใหญจะถกเกบไวทศนยขอมลบนเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงและโยกยายไดตลอดเวลา โดยไมขนอยกบเทคโนโลยและผใหบรการระบบการแพรภาพและกระจายเสยงแบบดจทลจะถกหลอมรวมโดยสงผานสอหลายรปแบบดวยเทคโนโลยทหลากหลาย ครอบคลมพนททวประเทศ

มตดานเศรษฐกจ ประเทศไทยจะเปนศนยกลางการคาและการลงทนดจทล ภาคอตสาหกรรมสามารถน าเทคโนโลยดจทลมาใชเพอปรบปรงประสทธภาพของการท างานเขาสการเปนโรงงานอจฉรยะ (smart factory) รองรบการเขาสอตสาหกรรมในยคท 4 (Industry 4.0) และภาคการเกษตรทวประเทศตงแตขนาดใหญไปจนถงขนาดเลกปรบเปลยนรปแบบสการท าการเกษตรแบบอจฉรยะ (smart farm) ขณะเดยวกนกลมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ของไทยสามารถน านวตกรรมดจทลเขามาขบเคลอนธรกจ ( innovation driven enterprises: IDE) จนสามารถเขาไปมบทบาทในเวทระหวางประเทศได

30

มตดานสงคม ประชาชนทกกลม โดยเฉพาะอยางยงกลมผดอยโอกาส ผสงอาย และคนพการ สามารถเขาถงการมบรการตางๆ ของรฐไดทกท ทกเวลา ผานเทคโนโลยดจทล ตลอดจนมการรวบรวมและแปลงขอมล องคความรของประเทศทงระดบประเทศและระดบทองถนใหอยในรปแบบดจทล ทประชาชนสามารถเขาถงและน าไปใชประโยชนไดโดยงาย สะดวก และสรางสรรค พรอมกบสามารถใชเทคโนโลยดจทลเปนเครองมอในการอนรกษและเผยแพร สรางจดยนของประเทศไทย น าความรภมปญญาทองถนมาจดเกบและตอยอดสรางมลคาเพมในระยะยาว ในขณะเดยวกนประชาชนสามารถรเทาทนขอมลขาวสาร อานออกเขยนไดทางดจทล มทกษะในการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางมความรบผดชอบตอสงคม และมสวนรวมในการก าหนด ออกแบบพฒนา และขบเคลอนการพฒนาทองถนและประเทศ

มตดานภาครฐ รฐบาลมกระบวนการท างานเปนระบบดจทลโดยสมบรณ เชอมโยงการท างานและขอมลระหวางภาครฐจนเสมอนเปนองคกรเดยว (one government) และเชอมโยงประชาชนในการเขาถงขอมลและมสวนรวมในการก าหนดแนวทางการบรหารจดการภาครฐ การพฒนาสงคมและเศรษฐกจ (open government) โดยรฐจะแปรสภาพเปนผจดใหมการบรการของรฐจากรปแบบเดม ไปส รปแบบการบรการสาธารณะในลกษณะอตโนมต (automated public services) ตามหลกการออกแบบทเปนสากล (universal design) ผานระบบดจทลทสอดคลองกบสถานการณ และความตองการของผรบบรการแตละบคคล โดยผใชงานไมตองรองขอตอรฐ การก าหนดนโยบายและการตดสนใจอยบนพนฐานของขอมลททนสมย มการวเคราะหขอมลขนาดใหญ และการมสวนรวมของประชาชน

มตดานทนมนษย การปรบเปลยนโครงสรางก าลงคนทางดานดจทลเปนงานตอเนองระยะยาวทจะเหนผลในชวง 10-20 ป หากมการเตรยมความพรอมอยางเหมาะสม ประเทศไทยจะสามารถสรางงานทมคณคาสง (high value job) ดวยการพฒนาทกษะของก าลงคนทางดานเทคโนโลยดจทลในระดบสง (advanced digital skill) เพอใหสามารถผลตก าลงคนทางดานดจทลทเพยงพอ สอดคลองกบบรบททางเศรษฐกจและสงคมภายในประเทศ ในระยะน ทกษะและวชาชพทมงตอบสนองการท างานรปแบบใหมจะเปนทตองการมากขน โดยเฉพาะก าลงคนทเกยวของกบการสรางเครอขายของการประยกตใชระบบอตโนมตและอปกรณอจฉรยะ นอกเหนอจากเรองของการปรบเปลยนวชาชพทางดานเทคโนโลยดจทลใหมแลว ประเทศไทยจะตองพฒนาไปสการมระบบนเวศของการท างานรปแบบใหมทอาศยเทคโนโลยดจทล (digital workplace ecology) เปน แกนกลางส าคญในการขบเคลอนกจกรรมทมงเนนการสรางคณคาใหกบระบบเศรษฐกจและสงคมโดยไมยดตดกบสถานทและเวลา (mobility workplace) มการใชประโยชนรวมกนในรปแบบของระบบเศรษฐกจและสงคมแหงการแบงปน (sharing economy) รวมถงมก าลงคนรนใหมทมทกษะดจทลระดบสงและเปนทกษะเฉพาะทาง ทผสมผสานองคความรอนเปนผลจากการเปลยนแปลงของเทคโนโลยดจทล (disruptive technology)

มตดานสภาพแวดลอมทมกฎหมาย/กฎระเบยบทเออเศรษฐกจและสงคมดจทล ในระยะยาว (10 ป) ประเทศไทยตองไมมกฎเกณฑ กฎระเบยบทเปนอปสรรคตอการคา การลงทนดจทล และตองมการทบทวนกฎหมาย กฎ ระเบยบ กตกาอยางตอเนอง เพอสนบสนนใหประเทศไทยเปนสวนหนงของระบบเศรษฐกจโลกอยางแทจรง

31

ระยะท 4 (10-20 ป): Global Digital Leadership

ประเทศไทยอยในกลมประเทศทพฒนาแลว สามารถใชเทคโนโลยดจทลสรางมลคาทางเศรษฐกจและคณคาทางสงคมอยางยงยน

มตดานโครงสรางพนฐาน การพฒนาเทคโนโลยดจทลเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลา จงเปนการยากทจะคาดการณภาพอนาคตได แตอาจกลาวไดวาในระยะ 10 ปตอจากน เทคโนโลยดจทล จะไมใชสงแปลกใหมในสงคม เพราะการแพรกระจายและการเขาถงเทคโนโลยดจทลของประชาชนทกคนทกกลม ท าใหประชาชนคนเคยและใชเทคโนโลยดจทลโดยอตโนมต ท าใหเทคโนโลยดจทลเปนเสมอนปจจยทหาในการใชชวตประจ าวน การด าเนนกจกรรมทกประเภทอยางชนดขาดไมได ดงนน ประชาชนอาจไมไดสงเกตหรอรสกถงการมอยของเทคโนโลยดจทล แตหากขาดเทคโนโลยดจทล การด าเนนงานตางๆ จะหยดชะงกลงโดยสนเชง ความส าคญในลกษณะนเปรยบเสมอนอากาศ น า หรออาหาร ทคนแตละคนตองบรโภคอยางขาดเสยไมได

มตดานเศรษฐกจ เศรษฐกจประเทศไทยเชอมโยงกบระบบเศรษฐกจโลกดวยเทคโนโลยดจทลอยางมประสทธภาพ ไมวาจะเปนดานการคา การผลต การลงทน หรอการจางงาน ท าใหประเทศไทยกาวขามผานกบดกรายไดปานกลางไปสการเปนประเทศทมรายไดสงทดเทยมประเทศทพฒนาแลว อยางไรกตาม การพฒนาเทคโนโลยดจทลอาจสงผลตอการน าหนยนตและระบบอจฉรยะมาทดแทนก าลงคนในกระบวนการผลตของภาคการผลตและการบรการเปนจ านวนมาก

มตดานสงคม ประเทศไทยจะปรบเปลยนแนวคดจากการพฒนาจากศนยกลางไปยงชนบทเปนการพฒนาความเจรญจากชนบทเขาสศนยกลาง ควบคไปกบการสรางใหเกดโครงสรางพนฐานดจทลททนสมยทดเทยมประเทศทเจรญแลว โครงสรางพนฐานดจทลจะมเทคโนโลยสมยใหมมาแทนทและการใชงานจะถกพฒนาใหเปนบรการทประชาชนทกคนสามารถเขาถงและใชประโยชนไดอยางแทจรง ซงการเขาถงบรการจะสามารถท าไดทกท ทกเวลา ดวยอปกรณอจฉรยะทหลากหลาย การใชบรการโครงขายดจทลในการตดตอสอสารกบผทอยหางไกลกนสามารถท าไดเสมอนกบเปนการสอสารแบบใกลตว ขอมลปรมาณมหาศาลจะถกจดเกบในศนยขอมลหรอแหลงเกบขอมลทกระจายอยทวบนเครอขาย เปรยบเสมอนกบขอมลทจดเกบมอยทกทและสามารถเขาถงไดแบบทนทเมอตองการ

มตดานภาครฐ การท างานของภาครฐทหลอมกนเปนเสมอนองคกรเดยวทท างานดวยเทคโนโลยดจทล อยางชาญฉลาด รวดเรว โปรงใส เปลยนแปลงบทบาทภาครฐในอนาคต โดยรฐจะไมเปนผสรางบรการสาธารณะอกตอไป แตแปรเปลยนไปเปนผอ านวยความสะดวกในการสรางบรการสาธารณะโดยเอกชนและประชาชน เรยกวา บรการระหวางกน (peer to peer) ตามหลกการออกแบบทเปนสากล (universal design) ทประชาชนทกคนสามารถเขาถงบรการไดโดยไมมขอจ ากดทางกายภาพ พนท และภาษา บทบาทของรฐในอนาคตเปนเพยงผอ านวยความสะดวก ผก ากบดแล บรหารจดการการใหบรการระหวางกนใหเกดความเปนธรรม ประชาชนสามารถมสวนรวมในการปกครองและบรหารบานเมองโดยสมบรณ นอกจากน จากความส าเรจในการกาวเขาสการเปน one government ท าใหประเทศไทยเปนผน าดานรฐบาลดจทลทงการบรหารจดการรฐและบรการประชาชนในภมภาคอาเซยน

32

มตดานทนมนษย ดวยการเตรยมความพรอมในการสรางก าลงคนและการจางงานรปแบบใหมๆ ในระยะกอนหนา ประเทศไทยจะมความพรอมและเปนหนงในศนยกลางดานก าลงคนดจทลของภมภาคอาเซยน ขณะเดยวกน ดวยการเคลอนยายบคลากรทเปนไปอยางงายดายมากขน ก าลงคนดานดจทลทท างานในประเทศไทยจะมความหลากหลาย โดยมผเชยวชาญและก าลงคนจากตางประเทศดานดจทลเขามาท างานในประเทศไทยมากขน ผเชยวชาญดานดจทลของประเทศไทยท างานใหกบบรษททตงอยตางประเทศมากขน

มตดานสภาพแวดลอมทมกฎหมาย/กฎระเบยบทเออเศรษฐกจและสงคมดจทล ประเทศไทยเปนประเทศตนแบบทมการพฒนา ทบทวน กฎระเบยบ กตกาดานดจทลอยางตอเนองจรงจง ในภมภาคอาเซยน

33

3. ยทธศาสตรการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

เพอขบเคลอนการพฒนาดจทลของประเทศไทย ตามวสยทศนและแนวทางการพฒนาตามภมทศนดจทล 4 ระยะ แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม จงไดก าหนดยทธศาสตรการพฒนาไว 6 ยทธศาสตร ทสงเสรมซงกนและกน โดยแตละยทธศาสตรมการก าหนดเปาหมายระยะ 5 ป เพอใหสามารถตดตามและประเมนความกาวหนาไดอยางชดเจน และแผนงานเพอด าเนนการตามยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตรท 1: พฒนาโครงสรางพนฐานดจทลประสทธภาพสงใหครอบคลมทวประเทศ

การเพมขดความสามารถโครงสรางพนฐานดจทลใหทกคนเขาถงและใชประโยชน รองรบการเปน Digital Thailand เปนการยกระดบเศรษฐกจและสงคมของประเทศดวยเทคโนโลยดจทล ดวยการสรางและพฒนาโครงสรางพนฐานดจทลทส าคญ ซงประกอบดวย โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศ โทรคมนาคม และการแพรภาพกระจายเสยง ใหมความทนสมย มคณภาพ ขนาดเพยงพอ ครอบคลมทกพนท และสามารถใหบรการไดอยางตอเนอง เพอรองรบการตดตอสอสาร การเชอมตอ การแลกเปลยนขอมลสารสนเทศ การคาและพาณชย และการบรการภาครฐและเอกชน ตลอดจนการใชงานรปแบบตางๆ อนเปนประโยชนตอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ และความมนคงทางสงคมของประเทศ รวมทงเพอรองรบการเปนศนยกลางดานดจทลในอนาคต

34

ส าหรบยทธศาสตรท 1 น จะสรางใหเกดโครงสรางพนฐานดจทลททนสมย ประชาชนทกคนสามารถเขาถงและใชประโยชนได ซงการเขาถงบรการจะสามารถท าไดทกท ทกเวลา อยางมคณภาพ โดยเทคโนโลยทใชความเรวทรองรบความตองการ และราคาคาบรการทตองจายจะตองไมไดเปนอปสรรคในการเขาถงบรการอกตอไป ในอนาคตโครงสรางพนฐานอนเทอรเนตบรอดแบนดจะกลายเปนสาธารณปโภคขนพนฐานอยางแทจรงเชนเดยวกบ ถนน ไฟฟา น าประปา ทสามารถรองรบการเชอมตอกบทกสรรพสง

แผนงาน

1. พฒนาโครงสรางพนฐานบรอดแบนดใหครอบคลมทวประเทศ มความทนสมย มเสถยรภาพ ตอบสนองความตองการการใชงานของทกภาคสวน ดวยราคาทเหมาะสมและเปนธรรม เพอสรางโอกาสการเขาถงและการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลทกรปแบบไดอยางเทาเทยมกน

1.1 มบรการบรอดแบนดเขาถงพนทตางๆทวประเทศดวยเทคโนโลยทเหมาะสม โดยภาครฐใหการสนบสนนความตองการการใชงาน (demand) ขนพนฐานของสถานศกษา โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล และศนยสารสนเทศชมชน รวมถงบรการอนเทอรเนตสาธารณะสชมชน

35

1.2 ใหผประกอบการใชโครงสรางพนฐานโทรคมนาคม โครงขายทใชในกจการแพรภาพและกระจายเสยง และสงอ านวยความสะดวกรวมกน เพอใหเกดการบรณาการการใชงานทรพยากรสอสาร ลดปญหาความซ าซอนในการลงทน พรอมทงวางรปแบบสถาปตยกรรมโครงขายใหสามารถเชอมตอถงกนไดในลกษณะโครงขายเชอมตอแบบเปด (open network/open access) ใหเปนโครงขายเดยวสามารถใหบรการประชาชนอยางมคณภาพและทวถง ตลอดจนสงเสรมการแขงขนในตลาดของผประกอบการรายใหมในสวนบรการปลายทาง (last mile access) ทงแบบใชสายและแบบไรสาย

1.3 ปรบปรงแกไข กฎหมาย กฎระเบยบ ขอบงคบตางๆ และสรางกลไกในการท างานรวมกน เพออ านวยความสะดวกในการขอใชสทธผานทางในการวางโครงขายโทรคมนาคม (right of way) โดยก าหนดใหมหนวยงานกลางหรอคณะท างานเฉพาะกจ (common utility commission) เพอท าหนาทบรณาการความรวมมอกบหนวยงานภาครฐทเกยวของดานโครงสรางพนฐานใหเกดความรวมมอในการท างานอยางสมฤทธผล

2. ผลกดนใหประเทศไทยเปนหนงในศนยกลางการเชอมตอและแลกเปลยนขอมลภมภาคอาเซยน โดยการสรางสภาพแวดลอมทเออตอการใชประเทศไทยเปนศนยกลาง ทงการเปนเสนทางผานการจราจรของขอมลส าหรบภมภาค และเปนทตงส าหรบผประกอบการเนอหารายใหญของโลก

2.1 จดพนท โครงสรางพนฐานโทรคมนาคม สงอ านวยความสะดวก และสภาพแวดลอมทดงดดการลงทนศนยขอมลทไดมาตรฐานสากล เปนแหลงบมเพาะธรกจดจทลและนวตกรรมดจทล เพอรองรบเศรษฐกจดจทลทงภายในประเทศและจากตางประเทศ

2.2 เปดใหมการแขงขนเสรในการลงทนสรางโครงขายสอสารหลกภายในประเทศและระหวางประเทศ ทงภาคพนดน และเคเบลใตน า ในการเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน ใหมขนาดเพยงพอ และมเสนทางเปาหมายหลายเสนทาง เพอใหสามารถบรการสอสารระหวางประเทศไดอยางมเสถยรภาพและตอเนอง รองรบการใชงานภายในประเทศและของประเทศเพอนบานทงภมภาคอาเซยน

3. จดใหมนโยบายและแผนบรหารจดการโครงสรางพนฐาน คลนความถ (refarm and release) และการหลอมรวมของเทคโนโลยในอนาคต รวมทงปรบแกกฎหมายเพอสนบสนนการใชทรพยากรของประเทศอยางมประสทธภาพ มคณภาพตามมาตรฐานสากล ทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ทงดานการสอสาร โทรคมนาคม และการแพรภาพกระจายเสยง รวมถงการหลอมรวมของเทคโนโลยทเกยวของ และสอดคลองกบความตองการใชงานในปจจบนและอนาคต ตลอดจนการบรหารจดการโครงสรางพนฐานในภาวะวกฤต

3.1 มนโยบายและแผนบรหารจดการโครงสรางพนฐานเพอรองรบการขยายตวของอปกรณเชอมโยง และการหลอมรวมของเทคโนโลยในปจจบนและอนาคต

3.2 แกไขปญหาการใชวงโคจรดาวเทยมและบรการขอมลผานดาวเทยม โดยใหมการแขงขนในการเขาถงวงโคจรดาวเทยมคางฟาและพฒนากจการบรการขอมลผานดาวเทยมทถกกฎหมาย

3.3 ก าหนดนโยบายดานโครงสรางพนฐาน และการใชคลนความถใหเหมาะสมเพยงพอกบภารกจเชงพาณชย การบรการสาธารณะ ดานความมนคง และการบรหารจดการภาวะวกฤต

36

3.4 แกกฎหมายทเกยวของ เชน กฎหมาย กสทช. ในเรองการก ากบดแล เพอใหเกดเครอขายทเปนกลาง (net neutrality) และรองรบการหลอมรวม (convergence) ของเทคโนโลย สอ และบรการ โดยคณะกรรมการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมแหงชาตสามารถก าหนดวากรณใดตองมการก ากบ (regulate) หรอไมตองมกฎเกณฑ (deregulate) หรอยกเวนการก ากบเปนชวง (deregulate holiday)

4. ปรบรฐวสาหกจโทรคมนาคมใหเหมาะสมกบสถานการณและความกาวหนาของอตสาหกรรมดจทลใหเทาทนการเปลยนแปลงในอนาคต

4.1 ก าหนดนโยบายใหแยกหนวยธรกจของรฐวสาหกจทมอนาคตเปนองคกรทแขงขนไดเชงพาณชย

4.2 ปรบปรงและสรางกลไกการบรหารจดการ รวมถงแปรรปหนวยงานรฐวสาหกจโทรคมนาคมใหมความคลองตว โปรงใส และมประสทธภาพ เพอสรางคณคาจากทรพยสนของรฐทมอย

ยทธศาสตรท 2: ขบเคลอนเศรษฐกจดวยเทคโนโลยดจทล

การขบเคลอนเศรษฐกจดวยเทคโนโลยดจทล หมายถง การกระตนเศรษฐกจของประเทศโดยอาศยเทคโนโลยดจทลเพอใหภาคธรกจสามารถลดตนทนการผลตสนคาและบรการ พรอมกบเพมประสทธภาพในการด าเนนธรกจ ตลอดจนวางรากฐานการแขงขนเชงธรกจรปแบบใหมในระยะยาวภายใตการสงเสรมเศรษฐกจดจทลจงจ าเปนตองเรงสรางระบบนเวศส าหรบธรกจดจทล โดยมงเนนการยกระดบและพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจ ทจะสงผลตอการขยายฐานเศรษฐกจและอตราการจางงานของไทยอยางยงยนในอนาคต

37

แผนงาน

1. เพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจ เพอสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจและสงเสรมขดความสามารถในการแขงขนดวยการใชเทคโนโลยดจทลปฏรปการท าธรกจตลอดหวงโซคณคา

1.1 ผลกดนใหธรกจ SMEs วสาหกจชมชน และกลมเศรษฐกจฐานราก ใชเทคโนโลยดจทลเพอเขาสระบบธรกจและท าการคาผานสอดจทล รวมถงการใชระบบสนบสนนตางๆ ทเกยวของ เชน ระบบการเงน เปนตน

1.2 เรงผลกดนใหเกดการใชเทคโนโลยดจทลเชอมโยงระบบการคาดจทลของไทยกบตางประเทศตลอดหวงโซคณคาแบบครบวงจร เพอใหประเทศไทยเปนสวนหนงของระบบหวงโซมลคาโลก (global value chain) โดยเรงใหมการใชเทคโนโลยดจทลเพอการบรหารจดการภายในองคกร การจดการระบบหวงโซอปทาน และเรงผลกดนใหเกดระบบฐานขอมลกลางเชอมโยงและใชงานมาตรฐานสนคาสากล

1.3 มมาตรการสงเสรมการใชเทคโนโลยดจทลและการใชประโยชนจากขอมลในการปฏรปกระบวนการผลตสนคาและบรการ เพอพฒนาภาคธรกจใหทนสมยทงภาคการเกษตร ภาคการผลต และภาคการบรการ อาท การประยกตใชระบบซอฟตแวรอตโนมต (autonomous software) ระบบโรงงานอจฉรยะ (smart factory) ระบบการเกษตรอจฉรยะ (smart farm) และระบบการวเคราะหและประมวลผลขนาดใหญเพอเพมประสทธภาพและลดตนทนการผลต

38

2. เรงสรางธรกจเทคโนโลยดจทล (digital technology startup) เพอใหเปนฟนเฟองส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจดจทล โดย

2.1 สนบสนนระบบนเวศทเออตอการเตบโตของธรกจเทคโนโลยดจทลทมศกยภาพ อาท จดใหมทนหรอสนบสนนการรวมทน ปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ จดใหมศนยอ านวยความสะดวกทางธรกจแบบเบดเสรจ (one stop service) และจดใหมสงอ านวยความสะดวกทเออตอการสรางสรรคนวตกรรมทางธรกจและการตอยอดเทคโนโลยดจทล

2.2 จดใหมทนสนบสนนงานนวตกรรมบรการขนาดใหญทเปนบรการพนฐาน (service platform) ของการคดคนรปแบบธรกจใหม (disruptive business) ดวยเทคโนโลยดจทล เชน ระบบนวตกรรมบรการทเปนพนฐานของการใชประโยชนจากอปกรณอจฉรยะ (smart things) และการใชประโยชนจากขอมลเปดในเชงพาณชย

2.3 บรณาการความรวมมอในการพฒนาและการถายทอดองคความรทางดานเทคโนโลยดจทล เพอการพฒนาเทคโนโลยดจทลและนวตกรรมอยางยงยน ตลอดจนสามารถตอยอดและสรางเทคโนโลยและนวตกรรมดจทลทเหมาะสมและสอดคลองกบบรบทการพฒนาภายในประเทศ

3. พฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลใหมความเขมแขงและสามารถแขงขนไดในอนาคต

3.1 มกองทนสนบสนนการวจย พฒนา ทางดานนวตกรรมและเทคโนโลยดจทล เพอสนบสนนการสรางความเขมแขงของอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลและอตสาหกรรมเปาหมายทรองรบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

3.2 สงเสรมใหเกดการลงทนและประกอบธรกจดานเทคโนโลยดจทลในประเทศไทยทงจากในและตางประเทศ ผานความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน (public private partnership) ตลอดจนจดใหมมาตรการสงเสรมและสทธประโยชน เชน การอ านวยความสะดวกดานการเคลอนยายบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะทาง การใหสทธประโยชนทางการลงทน และการสรางสภาพแวดลอมทเออตอการลงทนในอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลแหงอนาคต

3.3 สนบสนนใหผลตภณฑและบรการทางดานเทคโนโลยดจทลขนบญชนวตกรรม เพอสงเสรมโอกาสทางการตลาดดวยการเปดตลาดภาครฐใหซอผลตภณฑและบรการของไทยอยางเปนระบบ

3.4 สนบสนนใหมการจดตงศนยวเคราะหขอมลและศนยใหบรการระบบวเคราะหเชงธรกจทเปนระบบบรการแบบเปด เพอสงเสรมการใชประโยชนจากขอมลในเชงธรกจ (business insight) ใหมการตอยอดการใชประโยชนจากขอมลเปด เชน มลคาการตลาด การสงออก เพอน าไปใชในการท าธรกจ เปนตน

3.5 สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลทมศกยภาพและเปนอตสาหกรรมแหงอนาคตซงเปนฐานการผลตของอตสาหกรรมการผลตและการบรการในระบบเศรษฐกจ เพอรองรบกจการทใชเทคโนโลยขนสงในอนาคต

39

4. เพมโอกาสทางอาชพเกษตรและการคาขายสนคาของชมชนผานเทคโนโลยดจทล โดยด าเนนการรวมกนระหวางหนวยงานจากทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน

4.1 ขยายผลการใชเทคโนโลยดจทลในธรกจชมชน เชนวสาหกจชมชน และสหกรณชมชน เพอสรางรายได โดยเนนเรองการพฒนาประชาชนทวประเทศใหสามารถขายสนคาออนไลน การใชเทคโนโลยเพอเพมชองทางการประชาสมพนธการบรการของชมชน (เชน ธรกจทองเทยว ธรกจแพทยทางเลอก ฯลฯ) และการน าความรผานเทคโนโลยไปใชสรางอาชพใหมๆ

4.2 เรงบรณาการการน าเทคโนโลยดจทลเขาสชมชนเกษตรกร ทครอบคลมการจดท าทะเบยนเกษตรกรรายแปลง การท าระบบจดการและแลกเปลยนความรทางการเกษตร การบรหารจดการพนทเพาะปลกและฟารม การบรการจดการระบบน าและการใชน า การวางแผนการผลต การท าระบบบญช การปรบปรงประสทธภาพระบบขนสงและโลจสตกส ไปจนถงการพฒนาผลตภณฑทไดมาตรฐาน การท าการตลาด และการตรวจสอบยอนกลบของผลตภณฑเกษตร (food traceability) เปนตน

4.3 จดใหมระบบโลจสตกสสชมชนทครบวงจร เพอบรการการจดการขนสงสนคาและวตถดบของชมชน รวมถงการสงเสรมกลไกการจายเงนผานระบบอเลกทรอนกส (e-payment) ทนาเชอถอ ในราคาทเหมาะสม เพออ านวยความสะดวกของการท าธรกจชมชน

ยทธศาสตรท 3: สรางสงคมคณภาพดวยเทคโนโลยดจทล

การสรางสงคมคณภาพดวยเทคโนโลยดจทล หมายถง การพฒนาประเทศไทยทประชาชนทกกลม โดยเฉพาะอยางยงกลมเกษตรกร ผทอยในชมชนหางไกล ผสงอาย ผดอยโอกาส และคนพการ สามารถเขาถงและใชประโยชนจากบรการตางๆ ของรฐผานเทคโนโลยดจทล มการรวบรวมและแปลงขอมล องคความรของประเทศทงระดบประเทศและระดบทองถนใหอยในรปแบบดจทลทประชาชนสามารถเขาถงและน าไปใชประโยชนไดโดยงายและสะดวก โดยประชาชนมความรเทาทนขอมลขาวสาร และมทกษะในการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางมความรบผดชอบตอสงคม

40

แผนงาน

1. สรางโอกาสและความเทาเทยมในการเขาถงและใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลส าหรบประชาชนโดยเฉพาะอยางยงกลมผสงอาย กลมผพการ กลมผทอยอาศยในพนทหางไกล

1.1 สนบสนนดานเทคโนโลยดจทลหรอเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวกใหแกคนพการ และก าหนดใหสอดจทล การพฒนาเวบไซต แอปพลเคชน และบรการอเลกทรอนกสตางๆ ของรฐตองพฒนาตามหลกการออกแบบทเปนสากล

1.2 ขยายผลศนยสารสนเทศชมชนไปสทกต าบลใหเปนศนยบรการของชมชนทมการบรณาการการท างานรวมกบหนวยงานภาครฐทงสวนกลางและทองถน สามารถใหบรการประชาชนแบบเบดเสรจ เปนจดรบบรการภาครฐ ใหความรดานการท าธรกจและประกอบอาชพผานระบบออนไลนของชมชน และพนทของชมชนในการท ากจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมโดยเนนบรการดานการศกษา การเกษตร การดแลสขภาพ การคาขาย การบรการทองเทยว สทธและสวสดการสงคม

2. พฒนาศกยภาพของประชาชนในการใชเทคโนโลยดจทลใหเกดประโยชนและสรางสรรค รวมถงความสามารถในการคดวเคราะห และแยกแยะขอมลขาวสารในสงคมดจทลทเปดกวางและเสร

41

2.1 เพมศกยภาพและทกษะดานการใชเทคโนโลยดจทลใหเกดประโยชนและสรางสรรคของประชาชน โดยเฉพาะอยางยงในกลม ผสงอาย คนพการ และผดอยโอกาส ผานการอบรมโดยศนยดจทลชมชนรวมกบหนวยงานพนธมตร และจดใหมการก าหนดมาตรฐานการเรยนรดานไอซทขนพนฐานส าหรบคนกลมตางๆ

2.2 สงเสรมแนวปฏบตทดในโลกดจทล โดยบรรจเรองการรเทาทนสอทเปนมาตรฐานลงไปในหลกสตรการศกษาทกระดบ ด าเนนการวดระดบการรเทาทนสอตามเกณฑทก าหนดใหชดเจน รณรงคใหเกดความรดานการรเทาทนสอในวงกวาง โดยมงเนนในเรองความสามารถในการแยกแยะ วเคราะหสอและขอมลขาวสาร การใชเทคโนโลยอยางมความรบผดชอบตอสงคม และการไมละเมดสทธในทรพยสนทางปญญา

2.3 สรางกลไกตดตามขอมลขาวสารออนไลน ส าหรบเฝาระวงขอมลทเปนอนตรายตอสงคมแบบทนสถานการณ (real time) เชน ความเชอทผดในเรองอาหารและยา สอลามกอนาจารเดก ขอมลเทจ และกระแสขาวทท าใหสงคมตนตระหนก ฯลฯ เพอสงตอไปใหหนวยงานทเกยวของใหขอมลทถกตองแกสงคม

3. สรางสอ คลงสอ และแหลงเรยนรดจทลเพอการเรยนรตลอดชวต ทประชาชนเขาถงไดอยางสะดวก ผานทงระบบโทรคมนาคม ระบบแพรภาพกระจายเสยง และสอหลอมรวม

3.1 ก าหนดใหหนวยงานเจาของขอมลตางๆ เชน เอกสารส าคญของราชการ ขอมล สถต ความรเชงอาชพ มรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน และสาระบนเทงตางๆ เปนตน เรงผลตหรอแปลงขอมล ขาวสาร องคความร ของหนวยงานใหอยในรปแบบดจทล และเปดใหประชาชนเขาถง สบคนได รวมถงมกลไกทอนญาตใหประชาชน หรอธรกจสามารถน าขอมลไปตอยอดใชประโยชน

3.2 สรางและสงเสรมแหลงความรดจทลทงในระดบประเทศและระดบทองถนเพอเปนแหลงความร ทนาเชอถอของสงคมไทย ผานการสรางเครอขายผพฒนาแหลงความร การใหทนสนบสนน การรบรองความนาเชอถอของขอมลและองคความร และการบรณาการแหลงความรดวยกน เพอใหประชาชนเขาถงขอมลและความรไดงาย

3.3 สงเสรมใหภาคเอกชนและภาคประชาชนผลตสอดจทลทเปนประโยชนตอสาธารณะ เชน การผลตสอผานกจกรรมทรบผดชอบตอสงคมโดยหนวยงานเอกชน หรอการผลตสอภมปญญาทองถนโดยประชาชนและชมชน โดยสอทเกดใหมจะตองรองรบความหลากหลายในสงคม ทงดานภาษา วฒนธรรม สภาพรางกาย พนททางภมศาสตร ฐานะทางเศรษฐกจ และการเปนประชาคมอาเซยนและประชาคมโลก

3.4 สรางระบบและสภาพแวดลอมทเออตอการเปนเศรษฐกจและสงคมแหงการแบงปน (sharing and caring economy) โดยมแพลตฟอรมทรวมรวมขอมลความรความสามารถของบคคล โดยเฉพาะบคลากรหลงเกษยณอาย ปราชญชมชน นกวชาการ และผมจตอาสา เพอเปนเวทแลกเปลยนประสบการณ แลกเปลยนเรยนรรวมกน และถายทอดองคความรและประสบการณจากรนสรน จากชมชนสชมชน

4. เพมโอกาสการไดรบการศกษาทมมาตรฐานของนกเรยนและประชาชน แบบทกวย ทกท ทกเวลา ดวยเทคโนโลยดจทล

42

4.1 บรณาการการน าเทคโนโลยดจทลเขาสโรงเรยนในพนทหางไกลชายขอบ เชน โรงเรยนในพนทหางไกลและเดนทางล าบาก โรงเรยนในพนทชายแดน โรงเรยนในพนททมความขดแยงสง โดยการบรณาการจะรวมถงเทคโนโลยพลงงานแสงอาทตย เทคโนโลยสอสารโทรคมนาคมและแพรภาพกระจายเสยง และเทคโนโลยการศกษาผานระบบอนเทอรเนตทเออตอการศกษาและเรยนรของนกเรยน ประชาชนและชมชน

4.2 พฒนาและสงเสรมบรการการเรยนรผานระบบเปดส าหรบมหาชน (Massive open online course: MOOC) ทครอบคลมถงหลกสตรเสรมการศกษาในระบบโรงเรยนประถมและมธยม หลกสตรดานอาชวศกษา หลกสตรในระดบมหาวทยาลยทผเรยนสามารถเรยนรขามสถาบนการศกษาได หลกสตรส าหรบอาเซยน ไปจนถงหลกสตรเพอประชาชนทวไปทตองการเรยนรเพมเตมตลอดชวตตามความสนใจ

4.3 ผลตสอและคลงสอสาระออนไลนเพอการศกษาเรยนรทมลขสทธถกตอง หรอใชระบบลขสทธแบบเปด รวมถงการอบรมใหครและผสนใจมทกษะดานการผลตสอออนไลน เพอใหเกดการตอยอดการท าสอการเรยนรทงในระบบ และนอกระบบการศกษา

5. เพมโอกาสการไดรบบรการทางการแพทยและสขภาพททนสมย ทวถง และเทาเทยม สสงคมสงวยดวยเทคโนโลยดจทล

5.1 บรณาการระบบประวตสขภาพผปวยอเลกทรอนกสซงเชอมตอกนทวประเทศ ทประชาชนสามารถเขาถงและบรหารจดการขอมลสขภาพของตนได เพออ านวยความสะดวกในการเขารบการรกษา และเปนขอมลส าคญประกอบการรกษากรณฉกเฉน

5.2 บรณาการและสงเสรมใหเกดการใชเทคโนโลยดจทลทเหมาะสม ทครอบคลมถงระบบการใหบรการแพทยทางไกล (telemedicine) การสรางพนทปรกษาปญหาและแลกเปลยนเรยนร การเฝาระวงและสอสารเตอนภยดานสขภา รวมไปถงการประยกตใชเทคโนโลยเพอสขภาพในรปแบบใหม เพอสนบสนนการมสขภาพ สขภาวะทด หรอแกปญหาสขภาพของประชาชน โดยเฉพาะอยางยงประชาชนในพนทหางไกล กลมแมและเดก กลมผสงอาย และผพการ

5.3 เรงจดท านโยบายและแผนการด าเนนการการใชเทคโนโลยดจทลเพอเตรยมความพรอมในการเขาสสงคมสงวย โดยบรณาการรวมกบหนวยงานทเกยวของทางดานการแพทย เทคโนโลยดจทล วทยาศาสตรและเทคโนโลย และการพฒนาสงคม

ยทธศาสตรท 4: ปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล

ปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล หมายถง การน าเทคโนโลยดจทลมาใชในการปรบปรงประสทธภาพในการบรหารจดการของหนวยงานรฐทงสวนกลางและสวนภมภาคอยางมแบบแผนและเปนระบบจนพฒนาสการเปนรฐบาลดจทลโดยสมบรณ โดยลกษณะของบรการภาครฐหรอบรการสาธารณะจะอยในรปแบบดจทลทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชนหรอผใชบรการ (citizen driven) ซงประชาชนทกคน

43

สามารถเขาถงบรการไดโดยไมมขอจ ากดทางกายภาพ พนท และภาษา และในระยะตอไปดวยความกาวหนาของเทคโนโลยดจทลจะชวยใหรฐบาลสามารถหลอมรวมการท างานของภาครฐเสมอนเปนองคกรเดยว ภาครฐ จะแปรเปลยนไปเปนผอ านวยความสะดวกในการสรางบรการสาธารณะโดยเอกชนและประชาชน เรยกวา บรการระหวางกน (peer to peer) ตามหลกการออกแบบทเปนสากล (universal design) ประชาชนมสวนรวมในการก าหนดแนวทางการพฒนาสงคมและเศรษฐกจ การปกครอง/บรหารบานเมอง และเสนอความคดเหนตอการด าเนนงานของภาครฐไดอยางสมบรณ

แผนงาน

1. จดใหมบรการอจฉรยะ (smart service) ทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชนหรอผใชบรการ (citizen driven)

1.1 พฒนาบรการอจฉรยะ (smart service) โดยแปรสภาพการบรการของรฐจากรปแบบเดม ไปสรปแบบการบรการทประชาชนผรบบรการสามารถเลอกใชบรการสาธารณะผานระบบดจทลตามความตองการของแตละบคคลไดดวยตนเอง รวมทงการพฒนาไปสการบรการสาธารณะในลกษณะอตโนมต

44

(automated public services) ตามหลกการออกแบบทเปนสากล ทตรงกบสถานการณ โดยผรบบรการไมตองรองขอหรอยนเรองตอรฐ เชน เมอมเดกเกดใหม ประชาชนไมตองแจงเกดตอรฐ แตระบบจะเชอมโยงกบขอมลการแจงเกดโดยโรงพยาบาล บนทกขอมลลงฐานขอมลทะเบยนราษฎร และสงหลกฐานใหผปกครองของเดกเกดใหมเอง

1.2 พฒนาบรการทอ านวยความสะดวกตอประชาชน ภาคธรกจ และนกทองเทยว ตามวงจรชวตของประชาชน ธรกจ และนกทองเทยว ส าหรบบรการประชาชนจะเนนบรการทเปนการอ านวยความสะดวกตลอดชวงชวต เชน บรการสงเสรมการเรยนรตลอดชวงชวต สงเสรมและดแลพฒนาคณภาพชวตของประชาชน และบรการเกยวกบอาชพ (ในระยะแรกเนนกลมเกษตรกร) โดยรฐจดใหมบรการทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชน ภาคธรกจ หรอผใชบรการ ใหมความเปนอยทด และเพอเปนรากฐานของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ รองรบการเชอมโยงเศรษฐกจและสงคมในประชาคมอาเซยน และประชาคมโลก

1.3 การปรบเปลยนจากบรการลกษณะเดมมาเปนบรการในรปแบบดจทล จะสามารถสรางนวตกรรมบรการบนบรการรปแบบเดม หรอสรางบรการใหมได และไมตองยดตดกบขนตอนการบรการรปแบบเดม โดยเปดโอกาสใหเอกชนเขารวมการพฒนาบรการดงกลาว

1.4 พฒนาระบบสนบสนนการอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการทมมาตรฐานเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขตางๆ ในการพจารณาอนญาต ตลอดจนพฒนาระบบสนบสนนกรณการยกเลกการอนญาต หรอกรณการจดใหมมาตรการอนแทนการอนญาต (ตามแนวทางของ พ.ร.บ. การอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558) เพอเปนการลดการใชดลยพนจโดยเจาหนาทรฐ

1.5 สรางความมนคงปลอดภยของการใหบรการอเลกทรอนกสภาครฐ เพอใหประชาชนเกดความเชอมนในการใชบรการ

1.6 เตรยมความพรอมส าหรบการใหประชาชนและเอกชนปรบเปลยนไปเปนผใหบรการระหวางกน (peer to peer) โดยมภาครฐเปนผอ านวยความสะดวก หรอก ากบดแล เพอใหเกดความเปนธรรม

2. ปรบเปลยนการท างานภาครฐดวยเทคโนโลยดจทล ใหมประสทธภาพและธรรมาภบาล

2.1 ใชทรพยากรดจทลรวมกนอยางมประสทธภาพสงสด ลดความซ าซอนในการลงทน ดวยการลงทนตามกรอบของแบบสถาปตยกรรมองคกร บรณาการขอมลและทรพยากรรวมกน

2.2 เชอมโยงการท างานของหนวยงานภาครฐ (connected government) และบรณาการขอมลขามหนวยงาน จนเสมอนเปนองคกรเดยว (one government) ส าหรบการพฒนากระบวนการบรหารจดการและการบรการทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชนหรอผใชบรการ (citizen driven) ซงประชาชนทกคนสามารถเขาถงบรการไดโดยไมมขอจ ากดทางกายภาพ พนท และภาษา

45

2.3 พฒนา back office รนใหม (back office platform) เพอรองรบการปรบเปลยนกระบวนการบรหารจดการทกอยางของรฐใหอยในรปแบบดจทล (digital by default) อยางเปนระบบ รวมถงน าเอกสารอเลกทรอนกสมาใชแทนกระดาษ เพอลดขนตอน และเพมประสทธภาพในกระบวนการท างานของรฐทงในสวนการใหบรการประชาชนและการบรหารจดการ ทงนระบบ back office ของสวนราชการตองรองรบการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกสไดโดยสมบรณ

2.4 สงเสรมใหเกดการเพมมลคาของขอมลดวยเทคโนโลยการวเคราะหขอมล โดยเฉพาะขอมลขนาดใหญ (big data analytics)

2.5 เตรยมความพรอมส าหรบการเพมขนของขอมลจ านวนมหาศาลในระบบ ในดานการจดเกบขอมล การวเคราะหขอมล และการจดการความปลอดภยไซเบอร

2.6 เพมศกยภาพของขาราชการและบคลากรภาครฐใหสามารถใชเทคโนโลยดจทลในกระบวนการท างาน จนสามารถปรบเปลยนตนเองจากผใช (user) เปนผทมความสามารถในการพฒนานวตกรรม เพอปรบเปลยนตนเองไปท างานทมคณคาสงขน หรอเปนผประกอบการทพฒนาหรอใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลในการสรางธรกจได

3. สนบสนนใหมการเปดเผยขอมลท เปนประโยชน (open data) และใหประชาชนมสวนรวมในกระบวนการท างานของรฐ (open government) เพอน าไปสการเปน Digital Thailand

3.1 สงเสรมใหหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน เปดเผย จดเกบ แลกเปลยน และบรณาการขอมล ตามมาตรฐาน open data เพอน ามาซงการพฒนาสนคาและบรการรปแบบใหมเชงนวตกรรม สรางมลคาทางเศรษฐกจและคณคาใหกบสงคมจากขอมลเปดภาครฐ

3.2 พฒนาฐานขอมล รวมถงชดขอมลดานตางๆ โดยเชอมโยงขอมลจากทกหนวยงานภาครฐโดยไมยดตดความเปนเจาของ และเปดเผยตอสาธารณะ เพอใหเกดการพฒนานวตกรรมบรการ และสรางคณคาทางเศรษฐกจและสงคม เชน ทะเบยนขอมลประชาชน ทเกบรวบรวมขอมลบคคลตงแตเกดจนตายส าหรบการวางแผนพฒนาคนตลอดชวงชวต ขอมลสขภาพทจะพฒนาส บรการสขภาพดถวนหนา (universal healthcare) รวมไปถงทะเบยนขอมลเกษตร ขอมลคด

3.3 เชอมโยงการบรหารจดการ กระบวนการพฒนาและใหบรการของภาครฐ ใหเกดการมสวนรวมของประชาชนและภาคธรกจทเกยวของ เพอก าหนดนโยบายและเปนสวนหนงของกระบวนการการตดสนใจทเกดจากการหลอมรวมทางสงคม รวมทงเกดการตรวจสอบการท างานของภาครฐ น าไปสความโปรงใสและลดปญหาการทจรต (corruption)

4. พฒนาแพลตฟอรมบรการพนฐานภาครฐ (government service platform) เพอรองรบการพฒนาแอปพลเคชนหรอบรการรปแบบใหมทเปนบรการพนฐานของทกหนวยงานภาครฐ

4.1 สงเสรมใหเกดการบรณาการขอมลและบรการระหวางหนวยงานของรฐ เชน แบบฟอรมกลาง (single form) เพอใหเกดความสะดวกในการตดตอ หรอการท าธรกรรม และสนบสนนใหเกดการใชทรพยากรทม

46

อยอยางจ ากดใหเกดประโยชนสงสด โดยในการบรณาการขอมลไมจ าเปนตองยดตดกบการท างานรปแบบเดม เชน ไมจ าเปนตองบรณาการขอมลภายใตรปแบบและมาตรฐานเดยวกน แตสามารถสรางนวตกรรมเพอใหเกดการบรณาการขอมลได

4.2 สงเสรมใหเกดแพลตฟอรมบรการพนฐาน (common platform) เพอสนบสนนใหเกดการพฒนาตอยอดบรการ การเชอมโยงระบบงานและการใชงานในวงกวาง น าไปสความรวมมอและการแบงปนในรปแบบใหม

4.3 สงเสรมใหเกดการพฒนาแพลตฟอรมบรการพนฐาน ซงเปนบรการรวมพนฐานเพออ านวยความสะดวกส าหรบทกหนวยงานภาครฐ และภาคธรกจในการปรบเปลยนรปแบบการท าธรกรรมและการใหบรการ ทเปนบรการพนฐานของทกหนวยงานภาครฐ เชน การบรหารจดการพลงงานของพนทอยางชาญฉลาด การตรวจวดสงแวดลอมเพอการเฝาระวงภย บรการตวรวม บรการใบรบรองอเลกทรอนกส บรการยนยนตวตน บรการช าระเงนทางอเลกทรอนกส บรการโลจสตกส และบรการแปลภาษา ใหสะดวก รวดเรว และมความปลอดภยในการใชงานและใหบรการ

ยทธศาสตรท 5: พฒนาก าลงคนใหพรอมเขาสยคเศรษฐกจและสงคมดจทล

การพฒนาก าลงคนดจทล หมายถง การสรางและพฒนาบคลากรวยท างานใหมความสามารถในการสรางสรรคและใชเทคโนโลยดจทลอยางชาญฉลาดในการประกอบอาชพ รวมถงการพฒนาทกษะดานเทคโนโลยดจทลในบคลากรภาครฐ ภาคเอกชน ทงทประกอบอาชพในสาขาเทคโนโลยดจทลโดยตรงและทกสาขาอาชพ ใหมความรความสามารถและความเชยวชาญตามระดบมาตรฐานสากล เพอสรางใหเกดการจางงานทมคณคาสงรองรบการพฒนาประเทศในยคเศรษฐกจและสงคมทใชเทคโนโลยดจทลเปนปจจยหลกในการขบเคลอน

47

แผนงาน

1. พฒนาทกษะดานเทคโนโลยดจทลใหแกบคลากรในตลาดแรงงาน ทงบคลากรภาครฐ ภาคเอกชนในทกสาขาอาชพ ตลอดจนสงเสรมการพฒนาบคลากรวยท างาน และวยเกษยณใหมความสามารถในการสรางสรรค ใชเทคโนโลยดจทลอยางชาญฉลาดในการประกอบอาชพ เพอน าไปสการสรางคณคาสนคาและบรการไดเทาทนความตองการของผรบประโยชน

1.1 พฒนาความร ทกษะ และองคความรดานเทคโนโลยดจทลสมยใหมทสอดคลองกบความตองการของภาคอตสาหกรรมหรอระบบเศรษฐกจ ดวยการสงเสรมใหมการเรยนรและพฒนาทกษะทางดานเทคโนโลยดจทลผานระบบเปดส าหรบมหาชน (MOOC) ตามความตองการในหลากหลายระดบทงบคลากรวยท างาน สถานประกอบการหรอผทสนใจทวไปไดใชประโยชน

1.2 พฒนาทกษะในลกษณะของสหวทยาการ (interdisciplinary) เชน ทกษะทางดานเทคโนโลยดจทล ทกษะดานการคดค านวณอยางเปนระบบ (computational thinking) ทกษะดานการออกแบบกระบวนการทางธรกจ (design process thinking) ทกษะทางดานนวตกรรมบรการ และทกษะการเปน

48

ผประกอบการเทคโนโลยดจทล (digital entrepreneurship) น าไปสการสรางธรกจใหมบนพนฐานของการใชเทคโนโลยดจทลและสรางการจางงานทมคณคาสง

1.3 จดใหมศนยถายทอดองคความรทางดานนวตกรรมและเทคโนโลยดจทล เนนการเรยนรและปฏบตเพอเพมทกษะรปแบบใหมในลกษณะบรณาการการเรยนการสอนรวมกนทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคการศกษา อาท การสงเสรมใหมการฝกงาน (on-the-job training) ทเปนการปฏบตงานจรงกบภาคธรกจเอกชนในหลกสตรการศกษาทเปนทตองการในการพฒนาอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลแหงอนาคต

1.4 พฒนาบคลากรทเกยวของกบการบญญตและบงคบใชกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบตางๆ ใหมความรอบร และเทาทนตอเทคโนโลยดจทลสมยใหม เชน บคลากรวชาชพดานนตศาสตรมความเขาใจและเชยวชาญทางดานเทคโนโลยดจทลในกระบวนการยตธรรม

1.5 พฒนาทกษะและทศนคตของบคลากรภาครฐใหสามารถใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลไดอยางรอบร เทาทนการเปลยนแปลงของเทคโนโลย เพอน าไปสการเปนองคกรททนสมย สามารถใหบรการไดอยางรวดเรวและถกตอง

2. สงเสรมการพฒนาทกษะ ความเชยวชาญเฉพาะดานทรองรบเทคโนโลยใหมในอนาคต ใหกบบคลากรในสายวชาชพดานเทคโนโลยดจทลทปฏบตงานในภาครฐและเอกชน

2.1 อ านวยความสะดวกในการเขามาท างานของบคลากรจากตางประเทศทมทกษะเปนทตองการ ตลอดจนสรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมและผอนปรนกฎระเบยบเรองการอนญาตท างานใหกบบคลากรตางชาตทตองการเขามาท างานในประเทศไทย และใชประโยชนจากการเปดเสรทางการคาการเคลอนยายบคลากรดานเทคโนโลยดจทลทมทกษะและความเชยวชาญระดบสงจากประเทศในกลมอาเซยนและกลมประเทศพนธมตรทวโลก

2.2 เพมปรมาณและคณภาพของบคลากรทมความเชยวชาญทางดานดจทล (digital specialists) ในสาขาทใชเทคโนโลยดจทลเขมขน (high-tech sector) ใหมความรและทกษะในระดบมาตรฐานสากล โดยสนบสนนสถาบนการศกษาทงในและนอกระบบใหเพมหลกสตรในสาขาทขาดแคลน เชน ดานการประมวลผลขอมลขนาดใหญ ดานระบบอตโนมต ดานการออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวรขนสงและวทยาการบรการ ดานความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ ตลอดจนปรบปรงระบบการเรยนการสอนดานเทคโนโลยดจทลในทกระดบการศกษา ใหมงเนนทกษะการปฏบตงานจรงควบคกบทฤษฎ

2.3 สรางเครอขายความเชยวชาญเฉพาะดานทงในประเทศและภมภาคอาเซยน โดยเนนการแลกเปลยนองคความรทางวชาการและทกษะใหมๆ ระหวางองคกรและบคลากรทงภายในประเทศและระหวางประเทศ โดยใหมความรวมมอในการแลกเปลยนผเชยวชาญ กระบวนการถายทอดเทคโนโลยและองคความร รวมถงการท าวจยและพฒนานวตกรรมและเทคโนโลยดจทลรวมกน

49

2.4 จดท าแผนพฒนาก าลงคนทางดานดจทลทรองรบการปรบโครงสรางการพฒนาก าล งคนทางดานดจทลของประเทศในทกระดบทงภาคการศกษา ภาครฐ และภาคธรกจ ทเหมาะสมและสอดคลองตอทศทางการเปลยนแปลงความตองการการจางงาน ลกษณะการจางงาน อตราก าลง และคานยมของการท างานทางดานดจทลในอนาคต

3. พฒนาผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ

3.1 พฒนาผบรหารระดบสงของรฐ (CEO) ใหมความเขาใจและสามารถวางแผนยทธศาสตรการน าเทคโนโลยดจทลไปพฒนาภารกจขององคกร ทสอดคลองกบสถาปตยกรรมองคกรของหนวยงาน ตลอดจนสามารถสรางคณคาจากขอมลขององคกรและเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐ เพอใหเกดประโยชนตอสาธารณะ

3.2 สรางเครอขายผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและผบรหารดานขอมลดจทลระดบสงของรฐ เพอแลกเปลยนเรยนรกระบวนการวางแผนยทธศาสตร และตดตามความกาวหนาของเทคโนโลยดจทลใหมๆ ทสงผลตอการพฒนาองคกร รวมถงแนวคดในการบรหารจดการสารสนเทศยคใหม เพอน าไปสการบรณาการการท างานระหวางหนวยงาน พฒนาองคกรใหทนสมย สรางสรรคบรการตอบสนองความตองการของผรบประโยชนไดอยางรวดเรว ถกตอง และประหยดงบประมาณ

ยทธศาสตรท 6: สรางความเชอมนในการใชเทคโนโลยดจทล

การสรางพลงขบเคลอนประเทศแบบบรณาการสความมนใจในการใชเทคโนโลยดจทล หมายถง การอาศยมาตรฐาน กฎหมาย กฎ ระเบยบ และกตกา ทมประสทธภาพทนสมยและสอดคลองกบหลกเกณฑสากลมาเปนพลงในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคมดจทลของประเทศ ตลอดจนการสรางความมนคงปลอดภยการสรางความเชอมน และการคมครองสทธใหแกผใชงานเทคโนโลยดจทลในทกภาคสวน เพอกอใหเกดการอ านวยความสะดวก ลดอปสรรค เพมประสทธภาพในการประกอบกจกรรมทเกยวของตางๆ พรอมกบสรางแนวทางขบเคลอนอยางบรณาการเพอรองรบการเตบโตของเทคโนโลยดจทลในอนาคต

50

แผนงาน

1. จดใหมระบบนเวศนทเหมาะสมในการสรางความไดเปรยบในการยกระดบความสามารถในการด าเนนธรกจและการปรบปรงคณภาพชวตของประชาชน โดยสรางความมนคงปลอดภยในการใชงานเทคโนโลยดจทลดวยการก าหนดมาตรฐาน กฎ ระเบยบ และกตกา ใหมความทนสมยและมประสทธภาพ เพออ านวย ความสะดวกดานการคา และการใชประโยชนในภาคเศรษฐกจและสงคม18 ซงภาครฐจะเปนผเรมตนในการลดอปสรรคในการด าเนนการตางๆ

1.1 จดใหมสงอ านวยความสะดวกในการด าเนนธรกจดจทลทเหมาะสมทท าใหผใชงานมความมนใจ ซงประกอบดวย ระบบเชอมโยงมาตรฐานสนคาทเปนสากล การจดเกบฐานขอมลกลางสนคา ( trusted source data pool) ระบบการช าระเงนอเลกทรอนกส (e-payment) การสาธารณสขอเลกทรอนกส (e-health) การคาสนคาอเลกทรอนกส (e-trade) ทเชอมโยงกนได การด าเนนการมาตรฐานขอความทเกยวกบการคา เชน e-invoice และ e-tax invoice ของภาคธรกจทสามารถใชเปนหลกฐานทางกฎหมายได การก าหนดกฎระเบยบท เกยวของกบการประยกตและน า Internet of Things (IoT) มาใชใน

18เชน การประกาศใชพระราชบญญตการอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558

51

ภาคอตสาหกรรมและการผลต (industrial internet)19 เปนตน เพอสนบสนนการท าธรกจทเชอมโยงกนทงในประเทศและตางประเทศใหมมาตรฐานทใชงานรวมกนทไดรบการยอมรบจากผเกยวของ

1.2 ปรบแกกฎหมาย ใหภาครฐและเอกชน ยอมรบการใช เอกสารอ เลกทรอนกส โดยไมตอง ยนแบบฟอรมกระดาษในการท าธรกรรมตางๆ ตลอดจนสามารถใชเปนหลกฐานทางกฎหมาย

1.3 ลดขนตอน ลดจ านวนใบอนญาต ลดจ านวนเอกสาร และลดระยะเวลาในการด าเนนงานทางธรกรรมทงภาครฐและเอกชน

1.4 สรางกลไกและแรงจงใจในการก ากบดแลตนเองในกลมผประกอบการ และการมกระบวนการตดตามและประเมนระดบความสามารถในการด าเนนธรกจอยางตอเนอง

1.5 ก าหนดมาตรฐานการแลกเปลยนขอมลทางเทคนคเพอการปฏบตงานรวมกน (interoperability standard) เชน การก าหนดรายการขอมลและโครงสรางขอมลเพอการแลกเปลยน กฎกตกาการตงชอรายการขอมล กฎกตกาการออกแบบโครงสรางเอกสาร มาตรฐานกลางเชอมโยงขอมลการคา การช าระเงน ภาษ เปนตน

2. ปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบเศรษฐกจและสงคมดจทลใหมความทนสมย สอดคลองตอพลวตของเทคโนโลยดจทลและบรบทของสงคม

2.1 มกฎหมายทเกยวของททนตอความกาวหนาของเทคโนโลยดจทลและสอดคลองกบมาตรฐานสากลซงสามารถสนบสนนการใชงานและใชประโยชนไดอยางเปนรปธรรม เชน กฎหมายทเกยวกบความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศและขอมลสวนบคคล กฎหมายเกยวกบทรพยสนทางปญญาเพอสงเสรมและสรางแรงจงใจในการท านวตกรรม เปนตน

2.2 เรงปรบปรงกลไกการคมครองทรพยสนทางปญญาทรองรบความกาวหนาทางเทคโนโลยดจทล และสอดคลองกบหลกเกณฑ แนวปฏบตสากล และสรางแรงจงใจใหเกดการใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญาทสรางสรรคโดยคนไทย

2.3 ใหประชาชน และหนวยงานทเกยวของ สามารถมสวนรวมในกระบวนการยกราง พฒนา ตรวจสอบ และทบทวนกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบเทคโนโลยดจทลซงเปนการเรมตนของการตดตอสอสารระหวางประชาชนกบรฐบาลในเรองการตดสนใจเกยวกบนโยบายสาธารณะทมผลกระทบตอประชาชน (e-participation)

19จากผลการส ารวจความนยมในการประยกตใช IoT ในป 2015 พบวา smart home และ Industrial internet อยในอนดบ 1 และอนดบ5 ตามล าดบโดย Gartner และ Cisco คาดการณวา industrial internet มแนวโนมและความเปนไปไดมากทสดในบรรดาการประยกตใช IoT นอกจากน smart supply chain ทเปนโซลชนทเขามาชวยตดตามสนคาทก าลงขนสงไปตามทองถนน และ smart farm ทเปนระบบในการตดตามดแลการปฏบตงานทางการเกษตร จะเปนประโยชนมากส าหรบการท าการเกษตรในพนทหางไกล

52

3. สรางความเชอมนในการใชเทคโนโลยดจทลและการท าธรกรรมออนไลน

3.1 สรางความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศและการสอสาร เพอสรางความเชอมนใหกบภาคธรกจและประชาชนในการสอสาร และการท าธรกรรมออนไลน เชน จดใหมระบบการช าระเงนทตรงตามความตองการ มประสทธภาพ และความมนคงปลอดภย เปนตน

3.2 ก าหนดมาตรการและแนวปฏบตส าหรบผใหบรการทงภาครฐและภาคเอกชนในการคมครองสทธ สวนบคคลและการคมครองขอมลสวนบคคลของผรบบรการ เชน แนวปฏบตในการใชงาน mobile commerce หรอ smart phone แนวปฏบตในการใชงาน social media เปนตน เพอรองรบการเตบโตของการใชงานเทคโนโลยดจทลในอนาคต

3.3 การก าหนดมาตรการการเฝาระวงและรบมอภยคกคามไซเบอรทเหมาะสมและสอดคลองตามมาตรฐานสากล โดยเฉพาะการปกปองโครงสรางพนฐานทมความจ าเปนอยางยงยวด (critical infrastructure) เชน โครงสรางพนฐานทางไฟฟา โครงสรางพนฐานทางการเงน เพอใหมความมนคงปลอดภยเพยงพอตอการคาและการลงทน การสรางเครอขายแลกเปลยนขอมลภยคกคามไซเบอร พรอมก าหนดหนวยงานรบแจงเหต และสรางกลไกการบงคบใชกฎหมายทมประสทธภาพในการปองกนปราบปรามการกระท าความผดทมผลตอระบบความมนคงปลอดภยดจทลทงน การสงเสรมใหเกดความตระหนกและรเทาทนภยคกคามทางไซเบอรเปนสงส าคญทตองด าเนนการอยางตอเนอง

3.4 สรางระบบและกลไกการคมครองผบรโภคทใชธรกรรมออนไลน เชน สงเสรมและผลกดนใหหนวยงานหลกทเกยวของมความพรอมและความเขมแขง สามารถท างานรวมกบหนวยงานทเกยวของได อยางมประสทธภาพ รวมถงกระบวนการในการระงบขอพพาทออนไลน และการเนนใหภาคธรกจสามารถดแลและก ากบกนเองไดอยางมธรรมาภบาล โปรงใส ตรวจสอบได เปนไปตามมาตรฐานทไดรบการรบรองโดยภาครฐ (self regulation) ทงน ในบางสถานการณ ภาครฐอาจรวมก ากบดแล (co-regulation) ตามความเหมาะสม เพอใหระบบการควบคมก ากบดแลมประสทธภาพ

53

4. กลไกการขบเคลอน

เพอวางรากฐานเศรษฐกจและสงคมไทยใหพรอมรบการเปลยนแปลงทเกดจากการน าเทคโนโลยดจทลมา

ประยกตใชภายใตนโยบายการขบเคลอนประเทศไทยดวยดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมนน สงทตองเรงด าเนนการคอการขบเคลอนใหเหนผลอยางเปนรปธรรมในระยะสน การเตรยมความพรอมประเทศโดยเฉพาะการปรบเปลยนโครงสรางเชงสถาบน การบรณาการและการจดสรรทรพยากรทเกยวของ และการมกลไกในการท างานและตดตามผลการด าเนนงานอยางเปนระบบ ดงรายละเอยดดงน

4.1 การขบเคลอนดวยกจกรรม/โครงการทเปนรปธรรมในระยะเรงดวน (1 ป 6 เดอน)

เพอวางรากฐานเศรษฐกจและสงคมไทยใหพรอมรบการเปลยนแปลงทเกดจากการน าเทคโนโลยดจทลมาประยกตใช กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจงไดจดใหมกจกรรมเพอขบเคลอนการด าเนนงานในระยะเรงดวน (1 ป 6 เดอน) โดยเนนทการลงทนและสรางรากฐานการพฒนาดจทล (digital foundation) ดงสามารถสรปโดยสงเขป ดงน

การขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาดวยโครงการทเปน

รปธรรมในระยะเรงดวน (1 ป 6 เดอน)

การเปลยนแปลงโครงสราง

เชงสถาบนการบรณาการการจดสรรงบประมาณและบคลากร

การตดตามความกาวหนาการด าเนนการและประเมนผล

54

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

1. ขยายโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงใหครอบคลมหมบานทวประเทศ โดยประชาชนสามารถใชบรการและสอสารผานบรการอนเทอรเนตความเรวสงไดอยางทวถงและเทาเทยมกน ซงการมโครงขายอนเทอรเนตความเรวสงจะชวยยกระดบคณภาพชวตของคนไทย ใหดขน สามารถเขาถงบรการดานการศกษา สาธารณสข และการบรการอนๆ ของภาครฐผานโครงขายอนเทอรเนต ความเรวสง รวมทงชวยเพมความสามารถใน การแขงขนใหกบภาคเอกชน ซงจะสงผลตอการพฒนาประเทศไทยอยางยงยนในอนาคต

- มบรการอนเทอรเนตความเรวสงเขาถงชมชน 10,000 แหง ดวยความเรว ไมต ากวา 30 Mbps - มบรการอนเทอรเนตความเรวสงเขาถงทกหมบาน - มบรการอนเทอรเนตสาธารณะทสามารถใชงานไดโดยไมมคาบรการ

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2. ยกระดบโครงสรางพนฐานของประเทศไทย ใหมโครงขายเชอมตอโดยตรงกบ ศนยกลาง การแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนต ของโลก ใหมเสถยรภาพ และมความจเพยงพอรองรบความตองการของประเทศ ลดตนทนการเชอมตออนเทอรเนตตางประเทศของผใหบรการอนเทอรเนตในประเทศไทยให สามารถแขงขนไดกบประเทศเพอนบาน ท าใหคาบรการอนเทอรเนตสาหรบ ประชาชนถกลง รวมทงยกระดบประเทศไทยใหเปนศนยกลาง การแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนต หรอ ศนยกลางดจทลของภมภาคอาเซยนในอนาคต

- เพมขนาดความจรวมของระบบเคเบลใตน าระหวางประเทศเปน 4000 Gbps - ขยายโครงขายหลกภายในประเทศไปยงระบบเคเบลใตน าระหวางประเทศ รวมทงจดเชอมตอทางภาคพนดนระหวางประเทศ คาบรการวงจรเคเบลใตน าระหวางประเทศ ลดลงรอยละ 30

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3. สรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจฐานราก โดยเพมโอกาสการสรางรายไดใหกบชมชน ยกระดบการประกอบอาชพ พฒนาธรกจชมชนจากการคาขายสนคาชมชนไปสการพฒนาสนคาและบรการทมคณภาพ พรอมทงขยายตลาดจากตลาดชมชนสตลาดเมอง ดวยการสงเสรมใหประชาชนในชมชนมโอกาสเรยนรวธการคาขายผานพาณชยอเลกทรอนกส

รานคาออนไลนในระดบชมชน 10,000 รานคา

- กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร - กระทรวงมหาดไทย - องคการบรหารสวนจงหวด/อ าเภอ/ต าบล

55

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

4. เพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบภาคธรกจไทย โดยเฉพาะธรกจ SMEs ใหมการประยกตใชเทคโนโลยดจทล โดย - พฒนาและปรบปรงกระบวนการด าเนนธรกจในระดบองคกร สงเสรมใหภาคธรกจมการใชเทคโนโลยดจทล เพอเพมประสทธภาพและลดตนทนการท าธรกจ เชน ระบบบรหารจดการทรพยากรภายในองคกร (ERM) ระบบบรหารจดการหวงโซอปทาน (SCM) ระบบบรหารจดการสนคาคงคลง และสนบสนนใหธรกจไทยเปลยนรปแบบการท าธรกจแบบเดมสระบบการคาออนไลนเตมรปแบบ (e-Business) รวมถงเตรยมความพรอมในการปรบเปลยนกระบวนการผลตและการใหบรการของภาคธรกจใหทนสมยโดยใชเทคโนโลยดจทลในขนตอนของการผลตเพอรองรบการกาวเขาสยคอตสาหกรรม4.0 - สรางกลไกและยกระดบความเชอมนใหกบสนคาของไทย ตลอดจนเตรยมฐานขอมลเพอเชอมโยงระบบการคาไทยเขากบระบบการคาสากล ดวยการสงเสรมใหภาคธรกจมความรความเขาใจและตระหนกถงความส าคญของรหสสนคา และมาตรฐานสนคาของไทย

- ธรกจ SMEsไทย 3,000 ราย มโอกาสเขาถงและใชงานระบบ e-Businessเพอปรบเปลยนการท าธรกจแบบเดม และสรางโอกาสสงเสรมการซอ-ขายโดยมยอดการคาเพมขน 2,000 ลานบาท - มฐานขอมลสนคากลาง และมาตรฐานสนคาทไดมาตรฐานสากลสามารถเชอมโยงขอมลและตรวจสอบยอนกลบไดอยางมประสทธภาพใน 3 กลมอตสาหกรรมน ารอง ไดแก เครองมอแพทย สมนไพร และผลตภณฑอาหารเสรม

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

5. ผลกดนการพฒนาคลสเตอรดจทลตามนโยบายสงเสรมเขตเศรษฐกจพเศษและ supercluster เพอเพมโอกาสทางการคาและการลงทนใหกบอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลทเปนอตสาหกรรมแหงอนาคต ทจ าเปนตองมการสงเสรมภายในพนทคลสเตอรดจทล เพอใหเปนฐานการแลกเปลยนองคความรและการถายทอดเทคโนโลย ระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และสถาบนการศกษา ตลอดจนหนวยงานวจยและ

- มฐานขอมลสถานประกอบการในเขตคลสเตอรดจทล - มบรษทชนน าของโลกในอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลมาลงทนไมต ากวา 3 ราย และมศนยนวตกรรมเพอถายทอดเทคโนโลยไมนอยกวา 2 ศนย

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

56

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

พฒนาภายในประเทศและธรกจทางดานเทคโนโลยดจทลทส าคญระดบโลก รวมถงการพฒนาใหประเทศไทยเปนแหลงรบจางผลต (outsource) ทางดานเทคโนโลยดจทลทส าคญของภมภาค โดยการขบเคลอนกจกรรม Smart Thailand ผานวธการรวมมอกบผน าอตสาหกรรมระดบโลก

- ธรกจ SMEs ไดรบการถายทอดเทคโนโลยและรบงาน outsource ไมนอยกวา 100 บรษท - สนบสนน SME ใหไดรบการถายทอดเทคโนโลยและรบงาน outsourcing ไมต ากวา 100 บรษท สรางก าลงคนในอตสาหกรรมดจทลในระดบสากลไมต ากวา 1,000ราย

6. กจกรรมการพฒนาเครอขายศนยดจทลชมชน โดยการปรบศนยการเรยนร ICT ชมชนเดม เปนศนยรปแบบใหมทใหบรการดานดจทลและขอมลขาวสารเชงเศรษฐกจและสงคมแกชมชน วสาหกจชมชน เปนแหลงรวบรวมขอมลขาวสารชมชนเพอการแลกเปลยนเรยนรระหวางชมชนและการบรหารประเทศ มจดกจกรรมเชงเศรษฐกจอยางตอเนอง เชน การเปดรานคาออนไลน การปรบปรงสนคา/บรการ การสอสาร และการประชาสมพนธผานสอดจทล เปนตน ควบคกบการจดสภาพแวดลอมการเรยนรตลอดชวตทเออตอการเรยนรทกททกเวลาบนทกอปกรณ เพอใหประชาชนมความรเทาทนดจทล และใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลเพอการประกอบอาชพและการด ารงชวต เปนรากฐานของการพฒนาทยงยน

- มการจดตงศนยดจทลชมชน จ านวน 600 แหง ทวประเทศ - น ารองพฒนา Smart Farming ตรวจสอบยอนกลบสนคาเกษตรอนทรย เชน ขาว ผก ผลไม - ม Digital Farmer จ านวนไมนอยกวา 1,600 คน

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย องคการบรหารสวนจงหวด/อ าเภอ/ต าบล

7. กจกรรมเพอสงเสรมการใหประชาชนทกกลมมมชองทางในการเรยนรตลอดชวตรปแบบใหมโดยผานการระบบการเรยนรในระบบเปดทเรยกวาMOOCs (Massive Open Online Courses) นอกจากนประชาชนทอาศยอยในพนทชายขอบของประเทศซงเปนพนทหางไกลทยงไมมไฟฟาสญญาณอนเทอรเนตและสญญาณโทรศพทมอถอจะไดรบโอกาสในการเขาถงขอมลความรมากยงขน

- สรางระบบ e-Learning ทม Mobile App. ส าหรบประชาชนทกกลม ไดแก ประชาชาชนทวไป ขาราชการ ผประกอบการ ลกจาง เพอเพมทกษะการสอสารภาษาองกฤษและภาษาอนทจ าเปนเพอเขาส AEC - ระบบการจดการเรยนการสอนระบบเปด (MOOC) ขนาดใหญทเปดใหประชาชนทกคน

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงมหาดไทย

57

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

เขาถงและเรยนรไดโดยไมเสยคาใชจายอยางนอย 3 ระบบ - โรงเรยนในชมชนชายขอบทเขาถงเทคโนโลยดจทล และสามารถเรยนรผานระบบดจทล จ านวน 20 โรงเรยนในกรอบระยะเวลา 1 ป และหลงจากนนจะขยายผลรวมกบกระทรวงฯศกษาไปยงโรงเรยนชายขอบอนๆทวประเทศในขนตอนตอไป

องคการบรหารสวนจงหวด/อ าเภอ/ ต าบล

8. กจกรรมสงเสรมการใชดจทลอยางสรางสรรคและรบผดชอบตอสงคม โดยรณรงคและเสรมสรางทกษะดจทลใหแกประชาชน ทงเดกเยาวชนในและนอกระบบการศกษาครผปกครองรวมถงทงคนพการผดอยโอกาสและผสงอาย ใหสามารถเขาถงเรยนรและไดประโยชนจากการใชเทคโนโลยดจทลอยางปลอดภยสรางสรรคมจรยธรรมและตระหนกถงผลกระทบตอสงคม เพอเตรยมความพรอมของประชาชนไทยสการเปนพลเมองดจทลในอนาคตตอไป

-มหลกสตรทกษะดจทลเบองตนทเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทย 1 หลกสตร - จ านวนผทไดรบการเสรมสรางทกษะการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทล และตระหนกถงการใชประโยชนอยางสรางสรรค เปนประชาชนทวไป อยางนอย 42,000 คน และ คนพการผดอยโอกาสและผสงอาย อยางนอย 8,000 คน - มเครอขายการใชเทคโนโลยดจทลอยางสรางสรรค จ านวน 100,000 ผใช (user)

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงศกษาธการ

9. ยกระดบคณภาพงานบรการภาครฐ 9.1) ปรบกระบวนการด าเนนการภาครฐ โดยน าเทคโนโลยดจทลมาใชในการพฒนาระบบสนบสนนงานบรการประชาชน ตาม พ.ร.บ. อ านวยความสะดวก 2558ฯ 9.2)บรณาการขอมลและระบบงานภาครฐเพอสนบสนนมาตรการและนโยบายของรฐบาลผานอปกรณสอสารแบบเคลอนท 9.3) อ านวยความสะดวกแกประชาชนในการใชบรการของรฐ ไดแก การอ านวยความสะดวกแกผประกอบการในการเรมตนธรกจ และการอ านวยความสะดวกแกประชาชนในการลดส าเนาเมอตดตอหรอใชบรการของรฐ

- มกฎหมาย e-Gov ทมหลกการครอบคลมถง นโยบายและแผนยทธศาสตรรฐบาลดจดล ก าหนดและรบรองมาตรฐานบรการดจทลของรฐ การปกปองการขอมล ดแลความมนคงปลอดภยขอมลหนวยงานรฐ ตดตามการปฎบตตามแผนและมาตรฐานตางๆ - มบรการโครงสรางพนฐานกลางภาครฐ (Government Shared nfrastructure/Data Center) ผานบรการเครอขายภาครฐ (GIN) บรการ G-Cloud และ ระบบจดหมายอเลกทรอนกสกลางเพอสอสารในภาครฐ (MailGoThai)

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.)

58

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

- ลดการใชส าเนาเอกสารในบรการของภาครฐ (Smart Service) ไมนอยกวา ๗๙ บรการ มระบบอ านวยความสะดวกผประกอบการในการเรมตนธรกจ (Doing Business Platform) โดยมการจดท าระบบสนบสนนการด าเนนธรกจในชวงเรมตน - มการพฒนาระบบตดตอสอสารแบบออนไลนส าหรบหนวยงานภาครฐผานอปกรณสอสารแบบเคลอนท (G Chat) รองรบผใชงานไมต ากวา ๑๕,๐๐๐ คน - มศนยกลางบรการภาครฐส าหรบประชาชน (GovChannel) ๓ ชองทาง ๑. ผานเวบไซต (govchannel.co.th, egov.go.th, data.go.th, info.go.th) ๒. ผานอปกรณสอสารเคลอนท เชน สมารทโฟน แทบเลต มระบบส าคญอาทเชน G-News, ภาษไปไหน ๓. ขยายการตดตงตใหบรการอเนกประสงคภาครฐ (Smart Government Kiosk) ครอบคลมพนททกจงหวด และม e-Service ระบบแสดงสทธและรบรองสทธการรกษาระบบตรวจสอบการนดหมายระบบแสดงขอมลผใชไฟฟา

10.พฒนาก าลงคนทางดานดจทลในธรกจเทคโนโลยดจทล (Tech Startup) เพอใหมทกษะ และความเชยวชาญในการตอยอดนวตกรรมและสรางสนคาและบรการรปแบบใหมรองรบการขยายตวของเศรษฐกจและสงคมดจทล รวมถงการเพมการจางงานในอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทล

- ก าลงคนในธรกจเทคโนโลยดจทลไดรบการพฒนาผานกระบวนการอบรมหลกสตรเฉพาะดานทงในประเทศและตางประเทศ 1,500 ราย และเพมการจางงานใหกบอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลไมนอยกวา 1,000 งาน

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

59

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

11. สงเสรมบคลากรทเปนผบรหารระดบสง เพอใหมความรความเขาใจสาระส าคญของหลกเกณฑและแนวทางการบงคบใชกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ

- มหลกสตรตนแบบดานเทคโนโลยสารสนเทศแบบสหวทยาการส าหรบผบรหารระดบสงอยางนอย 2 หลกสตร และผบรหารระดบสงของหนวยงานส าคญในการพฒนาเศรษฐกจดจทลของประเทศอยางนอย 30 คนมความรความเขาใจกฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

12. พฒนาบคลากรดานการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอร เพอใหมความพรอมในการรบมอ ตรวจจบ วเคราะห ประเมนความเสยง และด าเนนการกบชองโหวของระบบเทคโนโลยสารสนเทศของหนวยงานรฐทมความส าคญกบเศรษฐกจดจทลไดอยางมประสทธภาพพรอมทงขยายเครอขาย CERT โดยเนนความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ

- มผเชยวชาญดานการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอรในการดแลความมนคงปลอดภยของระบบในระดบกระทรวง โดยน ารอง sector-based CERT 3 สาขา คอ ตลาดทน ตลาดเงน และพลงงาน

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

13. อ านวยความสะดวกในการเคลอนยายบคลากรและการท างานของผเชยวชาญทางดานเทคโนโลยดจทลในคลสเตอรดจทล เพอสงเสรมใหประเทศไทยเปนศนยกลางก าลงคนทางดานดจทลทส าคญของภมภาคและสรางสภาพแวดลอมทเออใหเกดการถายทอดองคความรและเทคโนโลยดจทลดวยการจดตงศนยนวตกรรมเพอการเรยนร

มจ านวนผเชยวชาญทางดานเทคโนโลยดจทล (Digital Specialist) ในประเทศเพมขน และกระตนใหมการจางงานบคลากรในอตสาหกรรมดจทลไมนอยกวา 1,000 คน

กระทรวงแรงงาน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

14. การผลกดนกลมกฎหมายทเกยวของกบดจทล เพอเศรษฐกจและสงคมเพอเปนการวางรากฐานในปรบเปลยนโครงสรางเชงสถาบน ทงการจดตงหนวยงาน การมกฎเกณฑกตกา เพอสรางความเชอมนในการใชเทคโนโลยดจทลในการท าธกรรมตางๆ

- กลมกฎหมายทเกยวกบการสงเสรมและพฒนาเศรษฐกจดจทล (ราง พ.ร.บ. ปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม ราง พ.ร.บ.การพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม และ ราง พระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถและก ากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

60

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม) และกลมกฎหมายทสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจดจทล เชน ราง พ.ร.บ. วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร มผลใชบงคบ

ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต

15. การลดขนตอนและกระบวนการในการอนญาต รบแจง อนมต ของหนวยงานราชการ เพอลดอปสรรค เพมประสทธภาพในการใหบรการ โดยลดกระบวนการและการใชเอกสารทซบซอน เพมเพมความรวดเรว และโปรงใสในทกขนตอน

- บรการภาครฐมกรอบเวลาและมาตรฐานในการใหบรการทชดเจน (Commitment to Service Delivery) - ลดการใชเอกสารและเกดความรวดเรว เนองจากไมมการขอขอมลทหนวยงานรฐมอย - ภาคธรกจสามารถด าเนนการเพอขออนญาตจดตงธรกจไดภายในหนงวน (เรมตงแตการจองชอนตบคคล ช าระ คาหน จดทะเบยนธรกจ ยนขอบงคบตางๆ) - บรการเบดเสรจ ณ จดเดยว ไมตองไปตดตอหลายหนวยงาน - มแรงจงในการด าเนนธรกจ เนองจากมความไดเปรยบจากการน าเทคโนโลยดจทลมาใชยกระดบในการใหบรการ (ความแตกตางระหวาง Online และ Offline)

หนวยงานภาครฐทท าหนาทเกยวกบการใหบรการสาธารณะในรปแบบตางๆ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) และการบรณาการงานบรการภาครฐทเกยวของกบการด าเนนการ 63 บรการหลก (ตาม พ.ร.บ.อ านวยความสะดวกฯ)

16. การสรางเมองนาอยและปลอดภย ประกอบดวย - การบรณาการเชอมโยง CCTV ทมอยแลวในจงหวดภเกตและการประมวลผลภาพเพอปองกนอาชญากรรมเชงรก - การพฒนาระบบรายงานสภาพจราจรแบบ real time และระบบบอกเวลารถเขาปาย - การใชดจทลเทคโนโลยเพอการกวดขนวนยจราจรภายใน - การพฒนาศนยสงการอจฉรยะ

- ศนยควบคม การจราจรอจฉรยะ - ศนยสงการอจฉรยะ

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงมหาดไทย

61

กจกรรมตวอยาง ผลลพธทคาดหวง เจาภาพด าเนนการ

17. การขบเคลอนการลงทนเพอการเตบโตแบบยงยน (Smart Growth) เปนโครงการทเนนเรองการตอยอดธรกจทองเทยวอนรากฐานทส าคญของจงหวดภเกต และการสรางอตสาหกรรมท 2 เพอมารองรบอตสาหกรรมทองเทยว เนนใหเกดการพฒนาผประกอบการรนใหม การดงดดการลงทนจากนกลงทนจากทงไทยและตางชาต ผานการใหสทธประโยชนตางๆ ประกอบดวย - สรางอนเทอรเนตความเรวสงสาธารณะ เพอ Smart City จงหวดภเกต

- มความรวมมอ Smart City กบประเทศเกาหลใต ประเทศญปน ประเทศในสหภาพยโรป และประเทศอเมรกา - มศนยกลางการลงทนจงหวดภเกต (Invest Phuket) - ม International Creative and Innovation Entrepreneur Academy - ใหบรการอนเทอรเนตความเรวสงสาธารณะดวยเทคโนโลยไรสาย Wi-Fi (Hi-speed Wi-Fi) แกประชาชน นกทองเทยว และชาวตางชาต ณ พนทสาธารณะ พนททองเทยว และพนทขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดภเกต จ านวน ๑๐๐ สถานท รวมทงปรบปรงและขยายโครงขายหลกผานโครงขายใยแกวน าแสง (Fiber Optic Cable) หรอโครงขายประสทธภาพสงใหครอบคลมพนท รวมถงพนทเกาะทเปนแหลงทองเทยวส าคญ

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

4.2 กลไกการขบเคลอนภายใตการเปลยนแปลงโครงสรางเชงสถาบน

การน าเทคโนโลยดจทลมาประยกตใชนน มสวนชวยในการบรหารราชการแผนดนและการใหบร การสาธารณะ ซงสงผลตอบทบาทภาครฐทมการเปลยนแปลงจากรปแบบเดมทมโครงสรางขนาดใหญ ยดกฎ ระเบยบ ล าดบชนการบงคบบญชา มขนตอนการควบคมทมความชดเจน ผกขาดการใหบรการสาธารณะ สการยกระดบประสทธภาพและประสทธผลในการจดบรการสาธารณะใหเปนไปอยางรวดเรว โปรงใส ทวถง มคณภาพ ในชองทางทหลากหลาย ไมถกจ ากดดวยสถานทและเวลาในการใหบรการอกตอไป และเพอใหนโยบายดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมเกดผลอยางจรงจงและตอเนอง จะตองอาศยกลไกการขบเคลอนททกภาคสวนตองปรบรปแบบการท างานใหมลกษณะเชงบรณาการขามหนวยงาน ทงในระดบภาครฐและภาคเอกชน รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตรวจสอบและตดตามผล ดงนน การปรบปรงรปแบบและวธการท างานของภาครฐ จะบรณาการการท างานในลกษณะขามกระทรวง เพมประสทธภาพระบบราชการ ลดบทบาทภาครฐ

62

กระจายและมอบอ านาจการปฏบตราชการเพอลดกระบวนการ ขนตอน ระยะเวลาด าเนนการ และการใชดลยพนจของเจาหนาท

การท างานเชงบรณาการเพอขบเคลอนการพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม จะตองมการจดตงหนวยงานกลาง 3 หนวยงาน คอ กระทรวงดจทลเพอพฒนาเศรษฐกจและสงคม ส านกงานคณะกรรมการดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล เพอท าหนาทก าหนดนโยบาย ประสานและขบเคลอนใหการพฒนาดจทลของประเทศเปนไปอยางมเอกภาพ โดยหนวยงานทจ าเปนตองจดตงขนใหมนน ควรมจ านวนเทาทจ าเปนตอภารกจทหนวยงานทมอย ณ ปจจบนไมสามารถด าเนนการไดตามกรอบกฎหมายทมอย เพอลดภารกจทซ าซอน และ/หรอทบซอน และเพอตอบสนองตออตสาหกรรมและนวตกรรมดจทลทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว หนวยงานทเกดขนใหมควรมขนาดกระชบ มโครงสรา งองคxกรทยดหยน เนนเปาหมายมากกวากระบวนการ มระบบการบรหารงานคลองตว เปนอสระ ไมผกพนกบกฎระเบยบการปฏบตและขอบงคบของราชการหรอรฐวสาหกจ กระจายอ านาจ เปดโอกาสใหบคลากรแสดงศกยภาพในการท างานไดเตมท มอสระและอ านาจตดสนใจภายใตกรอบการดแลและตรวจสอบ เพอใหสงมอบงานทมประสทธภาพ คณภาพ และรวดเรว มกลไกก าหนดคาตอบแทนและสวสดการทเหมาะสมและสรางแรงจงใจแกผปฏบตงานทเปนผเชยวชาญเฉพาะดาน

4.3 กลไกการบรณาการและการจดสรรงบประมาณและทรพยากรอนๆ ในการด าเนนงาน

การท างานของหนวยงานทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงหนวยงานภาครฐตองบรณาการการท างานรวมกนในลกษณะทเปนองครวมแทนทการท างานแบบแยกสวนดงทเคยปฏบตในชวงทผานมา เพอใหกลไกตางๆ สามารถท างานไดอยางสมดลและมประสทธภาพ ก าหนดเจาภาพรบผดชอบในแตละภารกจ มการท างานรวมกนหรอเชอมโยงกน เพอใชทรพยากรภาครฐรวมกนอยางคมคา เมอบคลากรในแตละหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนมการท างานเชอมโยงกน ลดภารกจททบซอน/ซ าซอน และน าขอมลทแตละฝายมอยมาใชใหเกดประโยชน จะชวยใหบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางจ ากดใหเกดความคมคาสงสด ลดตนทนการด าเนนงาน อ านวยความสะดวก เพมความรวดเรว

นอกจากน เครองมอทสนบสนนใหเกดการบรณาการการใหบรการสาธารณะทมประสทธภาพและคณภาพยงขน คอการแกไขกฎระเบยบและระบบงบประมาณทเอออ านวยใหสวนราชการท างานรวมกน มระบบประสานงานระหวางสวนราชการในการใหบรการประชาชน เชน พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอ านาจ พ.ศ.

63

255020 และ พ.ร.บ.การอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. 255821 รวมถงการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการเชอมโยง/แลกเปลยนขอมลทรวบรวมและครอบครองโดยหนวยงานรฐมาวเคราะห เชอมโยง และใชประโยชนในการใหบรการสาธารณะแกประชาชน เพอใหบรการขามกระทรวง

การขบเคลอนโครงการตางๆ อยางเปนรปธรรมซงตองเปนไปอยางรวดเรว สอดคลองกบพลวตรของเทคโนโลยดจทลนน จ าเปนตองมความคลองตว ท าใหรฐตองมกลไกทางเลอกในการสนบสนนทางการเงนกบโครงการเหลานน ดงนน นอกจากการสนบสนนดวยงบประมาณรายจาย รฐควรจดตงกองทนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมมาสนบสนนการด าเนนงานดงกลาว แตตองเปนไปดวยความรอบคอบ รดกม และโปรงใส พรอมตอการตรวจสอบของผทเกยวของและประชาชน

4.4 กลไกตดตามความกาวหนาของนโยบาย แผนงาน

เพอใหการขบเคลอนแผนดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมเกดประสทธภาพตามเปาหมายทก าหนด ขยายผลไปสภาคเศรษฐกจและสงคมทตรงตอความตองการ ความจ าเปน และความเหมาะสม กอใหเก ดผลสมฤทธภายใตงบประมาณทจ ากด จงตองมการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลความเปนไปไดอยางตอเนองเปนระยะ เมอพบปญหา และอปสรรคในการน านโยบายสการปฏบต ตองจดใหมกลไกชวยเหลอหรอจดสรรทรพยากรเพมเตมตามความจ าเปนและเหมาะสมอยางเพยงพอและทนทวงท น าผลทไดจากการตดตามมาทบทวนเพอปรบปรงใหสามารถด าเนนการไดอยางเปนรปธรรม

นอกจากน ตองเปดโอกาสใหทกภาคสวนมสวนรวมตงแตกระบวนการปรกษาหารอ การส ารวจ และการรบฟงความเหนของประชาชน มกระบวนการตรวจสอบ ตดตามความคบหนาการด าเนนงาน เพอน าไปสการบรหารจดการภาครฐทมงผลสมฤทธของการปฏบตงานเปนหลก ใหความส าคญกบการลดตนทนคาใชจายและการเพมประสทธภาพ การใชจายงบประมาณตองเปนไปอยางคมคาและเหมาะสม มการยดหยนการใชเงนงบประมาณนอกกรอบทขออนมตไวลวงหนาตามภารกจทตองด าเนนการเพมเตมระหวางปงบประมาณได เพอลดการเรงใชเงนงบประมาณเมอใกลระยะเวลาสนสด ดงนน การอบรมและเผยแพรความรเกยวกบเศรษฐกจและสงคมดจทลและสรางทกษะแกประชาชนจงตองด าเนนการเพอใหท าการนไดอยางมประสทธภาพ

20 ผด ารงต าแหนงทมอ านาจหนาทสามารถมอบอ านาจใหผด ารงต าแหนงอนปฏบตราชการแทนได ท าใหเพมประสทธภาพในการปฏบตราชการน าไปสการกระจายอ านาจการตดสนใจ และความรบผดชอบทเหมาะสม ไมตองผานการพจารณาของผด ารงต าแหนงตางๆ มากเกนความจ าเปน 21 มผลบงคบใชเมอวนท 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ซงหนวยงานราชการ 20 กระทรวง รฐวสาหกจ องคการมหาชน องคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) หรอกจการอนใดของรฐ ตองลดกระบวนการขนตอนในการอนญาต อนมต การจดทะเบยน ขนทะเบยน รบแจง การใหประทานบตร อาชญาบตร ฯลฯ ก าหนดรายการเอกสารหลกฐานทตองใชประกอบการพจารณา มกรอบก าหนดระยะเวลาชดเจน รวมถงการเพมชองทางการยนค าขอ การตดตามความคบหนาในการพจารณา เพมประสทธภาพการพจารณาออกใบอนญาตใหรวดเรว โดยมวตถประสงคเพอเพมศกยภาพและประสทธภาพในการแขงขน ท าใหประชาชนสามารถใชบรการไดสะดวกรวดเรว มคาใชจายถกลง กระบวนการขอใบอนญาตจากหนวยงานรฐโปรงใส ตรวจสอบและสามารถรองเรยนไดหากกระบวนลาชา

64

5. ภาคผนวก

อภธานศพท App Economy เศรษฐกจอกลกษณะหนงทเกดจากการขยายตวและการเตบโตของโทรศพทเคลอนท และการเพมขน

อยางตอเนองของแอพพลเคชนใหมๆ ส าหรบระบบปฏบตการบนโทรศพทเคลอนท รวมถงความสามารถในการใชงานของกลมคนดอยโอกาสทางเทคโนโลย (People at the bottom of Pyramid, BoP) โดยมตส าคญของเศรษฐกจแอพพลเคชน คอ 1) นวตกรรมทเกดขนจากเศรษฐกจน จะเปนการสรางงานในลกษณะใหม ๆ ทงในสาขาธรกจดงเดม เชน เกษตรกรรม รวมไปถงราชการและธรกจฐานความรเขมขนในภาคบรการ 2) ความรวมมอระหวางผสรางและผใชแอพพลเคชนเปนหวใจส าคญของกลไกขบเคลอนนเวศนเชงระบบของเศรษฐกจน 3) การควบคมและกฎเกณฑจากภาครฐไมควรมากเกนไป เนองจากกลมผเลนหลก อยระหวางภาคเอกชนและภาคประชาสงคม โดยเฉพาะอยางยงกลมผประกอบการสงคม (Social entrepreneur) เกษตรกร กลมแพทยชนบท และคนพการ เปนตน

Application Programming Interface (API)

ถกพฒนาขนมาเพอใหนกพฒนาซอฟตแวรพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรไดงายขน ท าใหนกพฒนาสามารถเรยกใชชดค าสงของโปรแกรมหรอบรการของผอนไดโดยงาย สงผลใหนกพฒนาสามารถพฒนาแอพพลเคชนใหมๆ ไดสะดวกรวดเรวยงขน

Application โปรแกรมอ านวยความสะดวกในดานตางๆ ทถกสรางขนเพอใชงานแตละระบบปฏบตการบนโทรศพทเคลอนทหรอแทบเลต แอพพลเคชนทถกพฒนาขนจงมความซบซอนไมมาก ใชงานงาย ตอบสนองความตองการของผใชงาน

Authentication การยนยนตวตน เปนขนตอนการยนยนวาเปนบคคลทระบจรง เชน ขนตอนการตรวจสอบวาผถอบตรประชาชนมใบหนาตรงกบรปบนบตร เรยกวา Authentication แตกรณทเคาทเตอรจายยาของโรงพยาบาล เรยกชอจรง และใหคนไขเอยนามสกล เพอตรวจสอบวาเปนคนทเรยกจรง เปนการท า Authentication

Back Office ระบบงานภายในของภาครฐ หรอระบบของหนวยงานภาครฐซงใชในการบรหารจดการ สนบสนนงานตามภารกจของหนวยงาน อาทเชน ระบบบญช ระบบบรหารงานบคคล ระบบงบประมาณ ระบบยทธศาสตร แผนงาน โครงการ เปนตน

Bandwidth ความสามารถของการเชอมตอเครอขาย โดย Bandwidth จะบงบอกถงจ านวนของขอมลทสามารถสงไปตามเครอขายได ยงมจ านวน Bandwidth มากทาไหร หมายถงวาจะสามารถดาวนโหลดขอมล (ผานเครอขาย) ไดเรวขนเทานน โดยมากจะใชกลาวถงในการเชอมตออนเตอรเนต การเชอมตอในเครอขายของมอถอ เปนตน

Big Data Analytics การน าขอมลทมปรมาณขอมลขนาดใหญ (Big Data) มาจดการวเคระหเพอใหสามารถน าขอมลมาใชไดงายขน เพอประโยชนในการวางแผน หรอการตดสนใจ

65

Big Data ปรมาณขอมลทมขนาดใหญมาก (ระดบ Tera Byte หรอ Peta Byte) เกนกวาขดความสามารถในการประมวลผลของระบบฐานขอมลธรรมดาจะรองรบได (Volumn) และขอมลมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว (Velocity) เชน ขอมลจาก Social Media ขอมลการซอขาย ขอมล Transaction การเงนหรอการใชโทรศพท หรอขอมลจาก Sensor จงท าใหขอมลมหลากหลายรปแบบ (Variety) ทงทมรปแบบและไมมรปแบบซงอาจจะอยในรปทง RDBMS, text, XML, JSON หรอ Image ส าหรบเทคโนโลย Big Data คอ การน าขอมลจ านวนมหาศาลมาวเคราะห ประมวลผล และแสดงผลดวยวธทเหมาะสม

Broadcast โครงขายสงสญญาณแพรภาพกระจายเสยงระบบดจทลทครอบคลมพนททวประเทศ ซงการพฒนาโครงขาย Broadcast จะครอบคลมถงการเปลยนผานจากโทรทศนระบบแอนะลอกดงเดมไปสระบบดจทล ทงโทรทศนภาคพนดน โทรทศนผานดาวเทยม โทรทศนผานเคเบล และยงรวมถงโทรทศนแบบใหมทเปนดจทลอยแลว เชน โทรทศนอนเทอรเนต ทสามารถรบชมไดทกท ทกเวลา นอกจากนยงรวมถงระบบวทยดจทลในอนาคตดวย

Business Insight เปนการวเคราะหขอมลทมอยเพอใหเหนสถานภาพปจจบน อาจท าโดยนกสถตในการวเคราะหขอมล จดท ากราฟในมตตางๆ เพอท าใหเขาใจขอมลไดงายขน

CIO/CEO ผบรหารเทคโนโลยสารสนเทศระดบสง (Chief Information Officer : CIO) เปนต าแหนงทมอ านาจหนาทดแลรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในองคกร ซงหมายรวมถงการดแลเกยวกบมาตรฐาน กฎเกณฑ โครงสราง งบประมาณ กระบวนการใหความร บคลากรของหนวยงานสารสนเทศ โดย CIO เปนผใหค าแนะน าแกผบรหารสงสดขององคกร (Chief Executive Officer : CEO) เกยวกบการพฒนาและน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชใหการบรหารองคกรประสบความส าเรจตามวสยทศน และเปาหมายรวมของหนวยงานทก าหนดไว

Citizen-Centric Service

ระบบบรการอเลกทรอนกสของภาครฐทพฒนาขนตามความตองการของผใชบรการ/ประชาชน หรอเรยกวา บรการทเนนผรบบรการ/ประชาชนเปนศนยกลาง

Cloud Computing การใหบรการประมวลผลแบบคลาวด เกดจากแนวคดการใหบรการโดยใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานไอททท างานเชอมโยงกน โดยมเซรฟเวอรมากมายท างานสอดประสานเปนหนงเดยวกน เพอใหบรการแอพพลเคชนตางๆ มขอดคอลดความซบซอนยงยากของผตองการใชบรการ อกทงยงชวยประหยดพลงงานและลดคาใชจาย เพราะคลาวด คอมพวตง ท างานผานเทคโนโลยเสมอน (Virtualization) ระบบจงไมไดถกจ ากดในเรองของสมรรถนะและขดความสามารถของการใชระบบประมวลผลจากระบบตาง ๆ ท าใหเกดการบรการหลายๆ อยาง เชน การประชมผานอนเทอรเนต Web conferencing, Online meetings ผใชงานอาจอยในหองเดยวกน หรอหางไกลกนคนละซกโลกกได การประมวลผลแบบคลาวด สามารถแบงออกเปน 2 แบบใหญๆ คอ Private cloud computing เปนการใชงานภายในองคกร โดยเปนการใชสมรรถนะของดาตาเซนเตอรภายในองคกรนนๆ และ Public cloud computing เปนรปแบบทมผใหบรการสาธารณะจดสรรการใหบรการการเขาถงขอมลรปแบบตางๆ ผานทางอนเทอรเนตเปนสวนมาก โดยผใชบรการไมจ าเปนตองรบทราบวามเซรฟเวอรตดตงอยทไหนและมากเทาใด สนใจเพยงแตบรการทไดรบเทานน

66

Computer crime การกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร: การกระท าดวยประการใดๆ ใหระบบคอมพวเตอรไมสามารถท างานตามค าสงทก าหนดหรอท างานผดพลาดจากค าสงทก าหนดไว หรอใชวธการใดๆ เพอใหลวงรขอมล แกไข หรอท าลายขอมลของบคคลอนในระบบคอมพวเตอรโดยมชอบ หรอใชระบบคอมพวเตอรเพอเผยแพรขอมลอนเปนเทจหรอมลกษณะลามกอนาจาร ท าใหเกดความเสยหาย (พรบ.วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 )

Connected Government รฐบาลแหงการเชอมโยง

การทประเทศมหนวยงานภาครฐตาง ๆ ทสามารถเชอมโยงดานขอมลขาม หนวยงาน ไมยดตดกบขอบเขต ของหนาทความรบผดชอบตามท ได รบ มอบ ห ม าย ข อ งแ ต ล ะ หนวยงาน แตค านงถงประโยชน ของประชาชนเปนทตงและม เปาหมายในการสงมอบบรการทม คณภาพแกประชาชน

Corruption Perception Index (CPI)

ดชนชวดภาพลกษณปญหาคอรรปชนของประเทศตาง ๆ ทวโลก จดท าโดยองคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International) ซงเปนองคกรอสระนานาชาตทกอตงขนเพอรณรงคแกไขปญหาคอรรปชนและมเครอขายใน 120 ประเทศทวโลก และไดจดท าดชนชวดภาพลกษณคอรรปชนของประเทศตาง ๆ เปนประจ าทกปมาตงแต พ.ศ. 2538

Creative Commons การก าหนดสทธทเจาของงาน (มกใชกบเอกสารดจทล) ทอนญาตใหผอนน างานของตนเองไปใชไดโดยไมตองเสยคาใชจายใดๆ เมอใชครเอทฟคอมมอนส เจาของผลงานสามารถมอบสทธทตนเองเหนสมควรใหกบผตองการใชผลงานได เชน สทธในการท าซ า สงตอ จดแสดง ดดแปลง โดยไมตองขออนญาตกลบมาทเจาของผลงาน โดยในขณะเดยวกนกเลอกสงวนสทธบางประการ (Some rights reserved) เชน สทธในการไดรบการอางองวาเปนเจาของงานตนฉบบ (Attribution - by) การหามดดแปลงผลงาน (No derivative - nd) การหามน าไปใชเพอการคา (Noncommercial - nc) และการก าหนดใหตองเผยแพรผลงานทถกตอยอดหรอดดแปลง ภายใตสญญาอนญาตฉบบเดยวกนกบงานตนฉบบเทานน (Share alike - sa) เพอท าใหมนใจวาผลงานจะถกเผยแพรตอไปเรอยๆ โดยไมถกใครสงวนสทธทกประการตอผลงานทดดแปลงแลว (ซงกฎหมายลขสทธอนญาตใหท าเชนนน) สญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสมกจะใชกบเอกสารดจทลในทกรปแบบ การประกาศท าไดหลากหลายวธ ทงการฝงสญญาฯ ไปกบเอกสาร หรอการเขยนประกาศทางหนาเวบไซตพรอม banner ก ากบ

Critical infrastructure กลมโครงสรางพนฐานทส าคญยงยวด

หนวยงานทมความส าคญและจ าเปนตอโครงสรางพนฐานของประเทศ โดยมภารกจเกยวกบเศรษฐกจ ความมนคง ชวต และทรพยสน หากเกดความเสยหายตอหนวยงานเหลาน อาจกอใหเกดความเสยหายและกระทบกบความมนคงของประเทศ ทงนหนวยงานดงกลาวสามารถแบงออกไดเปนหลายกลม เชน ไฟฟาและพลงงาน การเงนการธนาคารและการประกนภย สอสารโทรคมนาคมและขนสง หรอความสงบสขของสงคม

Crowdsourcing การรวมสรางสรรคผลงาน รวมหาทางออก หรอ รวมแกไขปญหา ผานชมชนออนไลน (Online Community) โดยอาศยเทคโนโลยดจทลเปนพนฐานของการเชอมโยงกลมคนในทกสาขาอาชพอยางไรพรมแดน ยกตวอยางเชน การรวมกนสรางสรรคองคความรในสารานกรมออนไลน (Wikipedia) หรอ การแกไขปญหาเชงเทคนคของโปรแกรมและแอปพลเคชน ปจจบน Crowdsourcing ถกน ามาใชในการระดมความคดเพอสรางสรรคผลงานทจะน ามาตอยอดธรกจ และการตลาดออนไลน

67

Cyber Security ความมนคงปลอดภยทเกยวของกบการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกส รวมถงการรกษาความมนคงปลอดภยทางโลกดจทล ซงมความเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสาร การรกษาความลบของขอมล ทตองค านงถงการปองกนภยและควบคมการท ารายการผานระบบออนไลน การปองกนการละเมดขอมล มาตรฐานทเกยวของ และวธการจดการความปลอดภย ความเชอมนของผใช

Data Center ศนยขอมลทมพนทส าหรบใชจดวางระบบประมวลผลกลาง ระบบเครอขายคอมพวเตอรและอปกรณการสอสารตางๆ การออกแบบศนยขอมลตองค านงถงปจจยส าคญตางๆ อาทเชน ความมเสถยรภาพ ความพรอมใชงาน การบ ารงรกษา ความเหมาะสมในการลงทน ความปลอดภย การรองรบการขยายในอนาคต ศนยขอมลจงเปนสงทตองออกแบบและกอสรางอยางถกตองและใหไดมาตรฐานเพอใหบรการทมคณภาพไดอยางตอเนองรวมทงในสถานการณฉกเฉน

Data protection การคมครองขอมลสวนบคคล เชน ขอมลสขภาพ ขอมลการเงน ขอมลเกยวกบความเชอทางศาสนาเปนตน ใหมการน าไปใชอยางเหมาะสมโดยไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลเพอหลกเลยงการละเมดสทธในขอมลสวนบคคลของผอนทตนเองครอบครองหรอดแลอยอนจะท าใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมล

Data Traffic ขอมลจราจรทางคอมพวเตอร

ขอมลเกยวกบการตดตอสอสารของระบบคอมพวเตอร ซงแสดงถงแหลงก าเนด ตนทาง ปลายทาง เสนทาง เวลา วนท ปรมาณ ระยะเวลา ชนดของบรการ หรออนๆ ทเกยวของกบการตดตอสอสารของระบบคอมพวเตอรนน

Digital Cluster การรวมกลมของอตสาหกรรมและสถาบนทางดานเทคโนโลยดจทลทด าเนนกจกรรมอยในพนทใกลเคยงกน โดยมความรวมมอ เกอหนน เชอมโยงซงกนและกนอยางครบวงจร เพอพฒนาความเขมแขงของหวงโซมลคา (Value Chain) ของอตสาหกรรมเทคโนโลยดจทล

Digital Content เนอหาดจทล

สารสนเทศทมรปแบบดจทล โดยอาศยการสอ หรอการแสดงเนอหาผานทางอปกรณดจทลตางๆ เชน คอมพวเตอร สมารทโฟน โทรทศนดจทล รวมถงปายโฆษณาระบบดจทล และโรงภาพยนตรระบบดจทล

Digital Competence บคลากรทมความเชยวชาญในการประยกตใชเทคโนโลยดจทล

บคลากรทประยกตใชเทคโนโลยดจทลเพอกอใหเกดมลคาเพมตอระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ซงภายใตบรบทของเศรษฐกจดจทล บคลากรในกลมนจะหมายถงบคลากรทมความเชยวชาญในสาขาวชาชพอนทกสาขา ทมความสามารถในการใชเทคโนโลยดจทล เพอสรางคณคาใหกบงาน หรอ สรางสนคาและบรการใหมทสงผลตอการพฒนาประเทศในภาพรวม

Digital Economy เศรษฐกจและสงคมทใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (หรอเรยกวาเทคโนโลยดจทลเพอใหทนยคสมย) เปนกลไกส าคญในการขบเคลอนการปฏรปกระบวนการผลต การด าเนนธรกจ การคา การบรการ การศกษา การสาธารณสข การบรหารราชการแผนดน รวมทงกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมอนๆ ทสงผลตอการพฒนาทางเศรษฐกจ การพฒนาคณภาพชวตของคนในสงคม และการจางงานทเพมขน เศรษฐกจและสงคมทรปแบบ และกระบวนการด าเนนกจกรรมใดๆ ถกขบเคลอนและ

68

เปลยนแปลงดวยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) กลาวคอ ICT เปนกลไกหลกทปฏรปกระบวนการผลต การด าเนนธรกจ การคา การบรการ รวมทงการด าเนนชวตประจ าวนของประชาชน จนกลายเปนระบบดจทล ท าใหมความยดหยนสง สามารถรองรบและปรบตวตอการเปลยนแปลงทเกดขนอยตลอดเวลา สงผลตอการพฒนาทางเศรษฐกจ การพฒนาคณภาพชวตของคนในสงคม การจางงานทดขน การด าเนนกจกรรมทางสงคมของปจเจกชน องคกร และชมชน การใหบรการของภาครฐ ตลอดจนการเรยนร เขาถง และการใชประโยชนจาก “ขอมล/สารสนเทศ” ของทกภาคสวน

Digital Entrepreneur ผประกอบการดจทล

: เจาของธรกจทมการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางเขมขนเพอพฒนาทกษะและศกยภาพในการบรหารจดการ การวางกลยทธทางธรกจ ตลอดจนการสรางขดความสามารถในการแขงขน ดวยการประยกตใชองคความรทางเทคโนโลยมาปรบปรงกระบวนการทางธรกจแบบเดม

Digital Government รฐบาลดจทล

การน าเทคโนโลยดจทลมาใชในการปรบปรงประสทธภาพและเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในกระบวนการท างาน และการใหบรการสาธารณะ โดยลกษณะของบรการภาครฐหรอบรการสาธารณะจะอยในรปแบบดจทลทขบเคลอนโดยความตองการของประชาชนหรอผใชบรการ (citizen driven) ซงประชาชนทกคนสามารถเขาถงบรการไดโดยไมมขอจ ากดทางกายภาพ พนท และภาษา บรการรฐบาลดจทล มลกษณะส าคญ 3 ประการไดแก (1) Reintegration: การบรณาการการท างานของหนวยงานภาครฐตางๆ เขาดวยกน เพอใหเกดการก ากบควบคมการบรหารภาครฐทมประสทธภาพ (2) Needs-based holism: การปรบปรงองคกรภาครฐเพอใหเกดการใหบรการสาธารณะทใหความส าคญตอการน าความตองการของพลเมองมาเปนศนยกลาง (3) Digitalization: การใชศกยภาพอยางเตมทในการน าระบบบรหารสารสนเทศมาใช รวมถงการใหความส าคญตอการสอสารผานทางอนเทอรเนตซงจะเขามาแทนทวธการท างานแบบเดม

Digital Hub การเปนศนยรวมในการตดตอสอสาร แลกเปลยนขอมลสารสนเทศ การด าเนนธรกจ รวมถงการด าเนนกจกรรมทเกยวของกบเทคโนโลยดจทล เพอใหเกดการเชอมโยงถงกนทสะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ

Digital Marketing การตลาดทอาศยเครองมอทางอเลกทรอนกสและเทคโนโลยดจทล เชน การใชเครอขายอนเทอรเนต อปกรณเคลอนท โดยอาศยเทคโนโลยดจทลแบบผสมผสาน ไดแก เทคโนโลยเวบไซต (Web 1.0-Web 3.0) และ เครอขายสงคมออนไลน (Social Network) เพอน าสงขอมล/เนอหาไปยงผบรโภค สรางโอกาสทางการตลาดผานเครอขายอนเทอรเนต

Digital Specialist บคลากรทมความเชยวชาญทางดานดจทล

บคลากรทอยในอตสาหกรรมดจทล (Digital Industry) ทใชเทคโนโลยเขมขน (High-tech Sector) และบคลากรทใชเทคโนโลยและนวตกรรมเพอเปลยนแปลงรปแบบและกระบวนการท าธรกจ (Disruptive Business) นอกเหนอจาก อตสาหกรรมดจทลแลว Worldbank ยงไดใหความส าคญกบ High-tech Sector และ Disruptive Business ในฐานะของการเปนพนฐานของการพฒนาบคลากรใหสามารถแขงขนไดในเศรษฐกจของโลกทมการเชอมตอระหวางกน (interconnected world) ขณะทสหภาพยโรปไดใหค าจ ากดความของ High-tech sectors วาเปนอตสาหกรรมหลกทจะขบเคลอนการเตบโตของระบบเศรษฐกจ สรางผลตภาพใหกบประเทศ และเปนฐานของการจางงานทมคณคาสง

69

e-Commerce ธรกรรมทกระท าขนโดยใชวธการทางอเลกทรอนกสทงหมดหรอแตบางสวน (พรบ. วาดวยธรกรรมอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544) การท าธรกรรมผานสออเลกทรอนกส ไดแก ระบบเครอขายคอมพวเตอร ระบบอนเทอรเนต และะบบโทรศพทเคลอนท ครอบคลมการท าธรกรรมตงแตการซอขาย การช าระเงน การตลาด และการสงมอบสนคา

e-Government รฐบาลอเลกทรอนกส

การน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชเพอปรบปรงประสทธภาพในการใหบรการสาธารณชน เพมความโปรงใส และความนาเชอถอของรฐบาล

Enterprise Architecture (EA) สถาปตยกรรมองคกร

เปนแนวความคดใหมทบรณาการระบบเทคโนโลยสารสนเทศเขากบธรกจอยางเปนระบบ ตงแตการก าหนดโจทยธรกจ การมองสถาปตยกรรมธรกจ (Business Architecture) ใหแตกฉาน เพอออกแบบการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศใหเชอมโยงกบการด าเนนงานไดอยางสอดคลองและมประสทธภาพทงในระดบ Architecture ไปจนถง Roadmap ขององคกร เพอผลกดนใหองคกรสามารถด าเนนการตามนโยบายและวสยทศนขององคกรทก าหนดไว

e-Participation การมสวนรวมทางอเลกทรอนกส

การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เพอ ตอบสนองความตองการของพลเมอง ทปรารถนาจะเขารวมกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะผานระบบอเลกทรอนกส และใชชองทางใหมๆ ในการเขาถงบรการสาธารณะ หรอขอค าปรกษาตางๆ จากภาครฐผานโลกดจทล ซงบรหารจดการบน ฐานของความโปรงใส ตรวจสอบไดกระจายอ านาจสชมชน และรบผดชอบตอสงคม

e-Participation Index ดชนการมสวนรวมทางอเลกทรอนกส ของประชาชน (e-Participation Index) โดยองคการสหประชาชาต โดยเปนการประเมนการมสวนรวมทมคณภาพและเปนขอมลทเปน ประโยชน ในการใหบรการแกประชาชน โดยแบงระดบของการมสวนรวมทางอเลกทรอนกสของประช าชน (e-Participation Index) ส าม ารถแบงออกเปน 3 ระดบ ไดแก 1. ความสะดวกในการแบงปนขอมล (e-Information sharing) 2. การใหค าปรกษาและสรางปฏสมพนธแกภาค ประชาชน (e-Consultation) 3. การมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจของรฐ (e-Decision making)

e-Service ระบบบรการอเลกทรอนกสภาครฐ

ระบบของหนวยงานภาครฐซงใหบรการอเลกทรอนกสส าหรบประชาชน ผประกอบการ หรอชาวตางชาต โดยบรการดงกลาวอาจจะเปนในลกษณะของการใหขอมล (Information) มการปฏสมพนธกบประชาชน (Interaction) รองรบการด าเนนธรกรรมภาครฐ (Interchange Transaction) หรออยในระดบของการบรณาการ (Integration) กได

Expatriate คนทไปท างานหรออาศยอยในประเทศอนเพอท างาน เชน ผเชยวชาญ/ผบรหาร/คนท างานทไดรบมอบหมายใหไปท างานในประเทศอนเพอดแลสาขาในตางประเทศ หรอ คนท างานอสระทไปท างานอยในประเทศอน

Frictionless การลดขนตอนกระบวนการท างาน ขจดอปสรรค เพอเพมประสทธภาพ อ านวยความสะดวกและตอบสนองความตองการของผเกยวของ

70

Gateway จดเชอมตอ และแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนตระหวางเครอขายหนงไปยงเครอขายอน หากเปนการเชอมตอเครอขายอนเทอรเนตระหวางประเทศจะเปนการเชอมตอไปยงศนยกลางการแลกเปลยนขอมลอนเทอรเนตของโลก (Internet Hub) โดยผานวงจรสอสญญาณในหลายรปแบบ เชน ระบบเคเบลใยแกวน าแสงภาคพนดน (Terrestrial cable) เคเบลใตน า (Submarine cable)

Global Open Data Index

เปนดชนการประเมนวดสถานะการเปดเผยขอมลภาครฐทวโลก ทจดท าโดยมลนธ Open Knowledge โดยประเมนการเปดเผยขอมลของรฐ ในชดขอมล (Data set) ส าคญทภาครฐเปดเผย ในดานตางๆ อาท ดานการจดซอจดจาง ดานกฎหมาย ดานการถอครองทดน ดานงบประมาณภาครฐ ดานคณภาพน า ดานการจดทะเบยนบรษท เปนตน โดยใชวธการส ารวจในลกษณะทเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม ในการประเมน ทงนเพอเปนการตรวจสอบจากภาคประชาสงคม

Global Value Chain หวงโซคณคาโลก

กจกรรมทสรางมลคาเพมทงหมดทเกดขนกบผลตภณฑและบรการทมการกระจายอยในหลายประเทศ/หลายภมภาค เชอมโยงกนกระบวนการผลตบนระบบการผลตบนหวงโซอปทานเดยวกน (Single Supply Chain) นบแตขนตอนการออกแบบผลตภณฑ จนกระทงสนคานนถงมอผบรโภคขนสดทาย รวมทงบรการหลงจากนน (after-sales services) อาท เรมตงแตขนตอนการวจย (R&D) การออกแบบ การผลต การขนสง การโฆษณา การขาย และการบรการหลงการขาย โดยแตละกจกรรมจะสรางมลคาเพมใหกบสนคา

Gross Domestic Product (GDP) ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

ผลรวมของมลคาสนคาและบรการขนสดทายทผลตไดภายในประเทศในรอบระยะเวลาหนง โดยทวไปจะวดในรอบ 1 ป หรอ 1 ไตรมาส ทเรยกวา QGDP (Quarterly Gross Domestic Product) หรอผลตภณฑมวลรวมในประเทศรายไตรมาส

High – Tech Sector สาขา/อตสาหกรรมทมการใชเทคโนโลยเขมขน

ครอบคลมสาขา/อตสาหกรรมการผลตทใชเทคโนโลยขนสง (high-tech manufacturing sector) สาขา/อตสาหกรรมกการผลตทใชเทคโนโลยขนกลาง (medium high-tech manufacturing sector), และสาขา/อตสาหกรรมการบรการทใชองคความรเขมขนในการใหบรการ (knowledge-intensive service sector)

High Value Job งานทอาศยองคความรและทกษะทางดานเทคโนโลยทสามารถสรางคณคาใหกบระบบเศรษฐกจและสงคมโดยรวมของประเทศ ซงสวนใหญแลว High Value Job จะมงเนนการน าทกษะทางดานดจทล (Digital Skills) มาประยกตใชกบการท างานประเภทตางๆ เพอกอใหเกดมลคาเพม (Value-added) กบผลลพธของงานตอระบบเศรษฐกจของประเทศ โดยสหภาพยโรปไดใหค าจ ากดความของค าวา การจางงานทมคณคาสง (high value job) ประกอบดวย 1. งานทสรางมลคาเพมสงใหกบประเทศ (high value-added contributed to economy) และ2. งานทมคาจางสง (well-paid employment)

ICT Professional การจ าแนกประเภทอาชพในระดบนานาชาตมกจะใชมาตรฐานอาชพสากลขององคการแรงงานระหวางประเทศ (International Standard of Industrial Classification of Occupations: ISCO) เปนหลก อยางไรกด แตละประเทศ อาจมการก าหนดนยาม ประเภทและการจดเกบขอมลบคลากรในรายละเอยดทแตกตางกนไป เพอใหสะทอนประเภทของอาชพ ทกษะ/องคความรทมความตองการใน

71

ระดบตางๆ ซงกรอบนโยบาย ICT2020 ไดก าหนดความหมายกวางๆ ของ ICT professional (บคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร) หมายถงบคลากรทมหนาทหลก (Job description) เกยวกบงานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ซงประกอบดวยบคลากรหลายกลม เชน บคลากรดานฮารดแวรซอฟตแวร เนตเวรค ความมนคงปลอดภย (security) เปนตน

Industry 4.0 การปรบเปลยนกระบวนการผลตและการบรการใหมความทนสมย (Modernization) เพมประสทธภาพ (Optimization) และลดตนทน (Cost Reduction) ใหกบระบบการผลตและการบรหารจดการหวงโซอปทานใหมขนตอนการด าเนนงานดวยระบบอตโนมต เพอเปลยนกระบวนการผลตแบบเดมจากการผลตสนคาและบรการจากการผลตจ านวนมาก (Mass Production) เปนการผลตไดหลากหลายในปรมาณมากไดอยางรวดเรว (Mass Customization) โดยใชกระบวนการผลตทประหยดและมประสทธภาพดวยเทคโนโลยดจทล

Infrastructure as a Service

รปแบบของการจดหาอปกรณเพอสนบสนนการท างานภายในส านกงานดวยการจดจางจากภายนอก (outsource) อนไดแก storage, hardware, servers และ อปกรณทเกยวของกบ network ทงนผใหบรการจะเปนผรบผดชอบเกยวกบการตดตง ด าเนนการ และบ ารงรกษา ผใชบรการเสยคาใชจายเปนรายครงตอการใชบรการ

Innovation การใชความร ทกษะการบรหารจดการและประสบการณทางดานวทยาศาสตรและดานเทคโนโลย เพอการคดคน การประดษฐ การพฒนา การผลตสนคา การบรการกระบวนการผลต และการจดการองคกรในรปแบบใหม

Interdisciplinary การบรณาการศาสตรหลายสาขาเขาดวยกน เปนการเชอมโยงศาสตรตางๆ เขาหากนจนกลายเปนเนอเดยวกน กอใหเกดองคความรใหมทมลกษณะของของการผสมผสานศาสตรหลากหลายสาขาวชาเขาดวยกน เชน เศรษฐศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย อกษรศาสตร รฐศาสตร ฯลฯ

Interoperability แนวทางทจะท าใหขอมลในระบบ หรอคอมโพเนนทตาง ๆ ของแตละหนวยงานสามารถท างานรวมกนไดโดยระบบไมจ าเปนตองมาจากทเดยวกนหรอหนวยงานเดยวกน แตตองสามารถคยกนได ตดตอสอสารกนได แลกเปลยนขอมลกนได

Intelligent Transport System (ITS) ระบบขนสงและจราจรอจฉรยะ

เปนระบบดานจราจรและขนสงทเกดจากการน าเอาเทคโนโลยดานสารสนเทศและการสอสารโทรคมนาคมมาชวยปรบปรงหรอเพมประสทธภาพในดานตางๆใหดยงขน ชวยลดระยะเวลาทสญเสยไปในการเดนทาง ลดอบตเหต หรอเพมความสะดวกสบายในการเดนทาง

Last Mile Access วงจรสอสารส าหรบการเขาถงโครงขายระยะสดทายทสามารถใชเทคโนโลยสอสารหลายประเภทเพอเชอมตอโครงขายหลกกบผใชปลายทาง ซงถอเปนสวนทยากในการลงทนทสดของโครงขายเนองจากตองกระจายออกจากโครงขายหลกไปสผใชจ านวนมาก กลาวคอ เปนชวง “หนงไมลสดทาย” และ “หนงไมลแรกของการสอสาร

72

Law & Code of Conduct

กฎหมาย กฎ ระเบยบ กตกา แนวปฏบต ทเหมาะสม มกลไกการบงคบใชอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบมาตรฐานสากล ซงบญญตขนเพอสงเสรมและสนบสนนการใชงานเทคโนโลยดจทล รวมถงคมครองสทธของผเกยวของ เชน กฎหมายทวางรากฐานเกยวกบโครงสรางพนฐานและการเตรยมความพรอมรองรบนโยบายดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม กฎหมายทสรางความเชอมนในความมนคงปลอดภยแกผเกยวของ อาท กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล เปนตน

Logistics & e-Logistics ระบบโลจสตกส หรอการบรหารจดการโลจสตกส

เปนกระบวนการท างาน ตางๆทเกยวของกบการวางแผน การด าเนนการ และการควบคมการท างานขององคกร รวมทงการบรหารจดการขอมลและธรกรรมทางการเงนทเกยวของ ใหเกดการเคลอนยาย การจดเกบ การรวบรวม การกระจายสนคา วตถดบ ชนสวนประกอบ และการบรการ ใหมประสทธภาพ และประสทธผลสงสด โดยค านงถงความตองการและความพงพอใจของลกคาเปนส าคญ และระบบโลจสตกสกเปนกระบวนการหนงของการจดการสนคาและบรการตลอดหวงโซอปทาน ดงนน e-Logistics มกจะหมายความรวมๆ วาหมายถงการน าเอา ICT เขามาชวยในกระบวนการดงกลาว เชน ICT เขามาชวยในกระบวนการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางหนวยงาน

Media and Information Literacy การรเทาทนขอมลและสอ

ความสามารถของแตละบคคลในการเขาถง เขาใจ ตความ ประเมน และสรางขอมลและสอในรปแบบทหลากหลายดวยความตระหนกถงผลกระทบของขอมลและสอตางๆดงกลาว โดยไมถกครอบง า และสามารถใชสอเปนประโยชนตอการเรยนร และการด ารงชวตของทงตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคม

National Broadband โครงขายสอสารความเรวสง (ความเรวไมนอยกวา 2 Mbps) ของประเทศ ซงจะใชเปนสาธารณปโภคพนฐาน ส าหรบประชาชนทกคน เพอใหประชาชนไดใชงานอยางทวถง และเทาเทยม ในการรบ-สง แลกเปลยนขอมล ความร และเขาถงบรการสาธารณะ เชน อนเทอรเนตความเรวสง, โทรศพทเคลอนท 3G/4G/LTE, ประชมทางไกลแบบเหนหนา, ทวดจทล, การรกษาทางไกล, การเรยนทางไกล ฯลฯ เหลาน เปนสวนหนง ทจะไดประโยชนจากการรบ-สงขอมล ความร และเขาถงบรการสาธารณะผานโครงขายสอสารความเรวสง

Massive Open Online Course (MOOC)

รปแบบการใหการศกษาแบบหนง ทจดการศกษาผานออนไลน มการออกแบบการเรยนการสอนรายวชาเพอรองรบผเรยนจ านวนมาก เปดใหทกคนเขาเรยนไดจากทกสถานททเขาถงเครอขายอนเทอรเนต โดยไมมเงอนไขใดๆในการเขาเรยน และโดยทวไปแลวเรยนไดโดยไมมคาลงทะเบยนเรยน การศกษาผานรปแบบ MOOC เรมตนจากรายวชาและเนอหาในระดบอดมศกษา แตไดขยายสเนอหาความร และการเรยนการสอนในระดบอนๆ ทงในการจดการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการเรยนรอธยาศย รปแบบการด าเนนการและโมเดลธรกจของผใหบรการ MOOC และสถาบนการศกษาทจดการเรยนการสอนยงคงมการปรบเปลยนและพฒนาอยางตอเนอง

National Single Window บรการอเลกทรอนกสภาครฐแบบเบดเสรจจากชองทางเดยว

การน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการใหบรการภาครฐกบประชาชนแบบเบดเสรจทเดยว ส าหรบใหประชาชนสามารถเขาถงบรการภาครฐจากหลายหนวยงานไดจากเวบทาเวบเดยว โดยแนวทางการจดท าเวบไซตตงอยบนพนฐานของความตองการในการท าธรกรรมกบภาครฐของประชาชน (citizen centric) มากกวาจดท าเวบไซตตามโครงสรางองคกรของภาครฐ

73

Networked Readiness Index

ดชนบงชระดบความพรอมของการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และโอกาสในการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการพฒนาประเทศ ทครอบคลมทงภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ ซงจดท าขนโดย World economic forum และมการรายงานใน Global information technology report เปนประจ าทกป ดชน NRI ประกอบดวยดชนยอย (sub-index) 3 กลม กลาวคอ (1) สภาพแวดลอม/ปจจยพนฐานทสงผลตอการพฒนา ICT ประกอบดวย (i) สภาพแวดลอมทางดานการท าธรกจ/ตลาดของ เชน การมนกวทยาศาสตรและวศวกรทเพยงพอ กฏระเบยบของภาครฐ และผลของมาตรการทางภาษตางๆ เปนตน (ii) สภาพแวดลอมทางดานการเมองการปกครอง และกฎเกณฑการก ากบดแลตางๆ อาท การมกฏหมายทเกยวของกบ ICT ประสทธภาพของการบงคบใชกฎหมาย การคมครองทรพยสนทางปญญา และ (iii) สภาพแวดลอมทางดานโครงสรางพนฐาน เชน ไฟฟา โทรศพท เปนตน (2) ความพรอมทางดานเครอขายซงรวมถงความพรอมของบคลากรทจะเปนผใชประโยชนจากเครอขาย โดยในการวดยงแบงเปนความพรอมของประชาชนทวไป (individual), ภาคธรกจ (business) และ ภาครฐ (government) โดยตวอยางตวชวด (indicators) ทน ามาพจารณาคอ (i) การเชอมตอและการลงทนในเครอขาย เชน การเขาถงอนเทอรเนตของโรงเรยน การเชอมตอคสายโทรศพทของครวเรอน/สถานประกอบการ การจดซอจดหาเทคโนโลยของภาครฐ (ii) ปจจยทสงผลตอการพฒนาทรพยากรมนษย เชน คณภาพของระบบการศกษาในประเทศ การลงทนดานการฝกอบรมของบคลากรในสถานประกอบการ และการใหความส าคญกบการสรางและพฒนาความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (iii) การใชดชนยอยอนๆ มาประเมนวด เชน e-Government readiness (3) ความสามารถในการใชประโยชนจาก ICT ของภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ โดยอาจจดกลมชวดทส าคญไดดงน คอ (i) การแพรกระจายโครงสรางพนฐานเพอใหคน/องคกรกลมตางๆ สามารถใชประโยชน เชน การแพรกระจายของคอมพวเตอร โทรศพท (ประจ าทและเคลอนท) และอนเทอรเนต ระดบการมการใช ICT ของภาครฐ (ii) ความสามารถในการใชประโยชนจาก ICT เชน ความสามารถในการดดซบเทคโนโลยของภาคธรกจ ประสทธผลของการใช ICT ในภาครฐ (iii) ระดบของการใชประโยชนจาก ICT เชน จ านวนบรการภาครฐออนไลน การใชประโยชนจากอนเทอรเนตของภาคธรกจ และจ านวนขอมลทไหลเวยนบนอนเทอรเนต (Internet Traffic) เปนตน

One Government แนวคดการพฒนาในอนาคต ทรฐบาลมกระบวนการท างาน และการใหบรการเปนระบบดจทลโดยสมบรณ เชอมโยง และบรณาการการท างานและขอมลระหวางหนวยงานภาครฐอยางไรรอยตอ จนผรบบรการรสกเสมอนเปนการรบบรการจากองคกรเดยวกน

One stop service การใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว เปนแนวคดทตองการอ านวยความสะดวกแกผมาตดตอใหสามารถรบบรการตางๆ ได ณ ทแหงเดยว แทนทการตดตอหลายแหง ท าใหไดรบความสะดวกสบาย ประหยดเวลา และคาใชจาย ทงยงลดภาระคาใชจายของหนวยงาน สามารถใชรวมกนทงสถานท บคลากร ตลอดจนเครองมอเครองใชตางๆ นอกจากน การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ One-Stop Service ยงอาจหมายถง การน างานทใหบรการทงหมดทเกยวของ มารวมใหบรการอยในทเดยวกน ในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยว โดยมจดประสงคเพอใหการใหบรการมความรวดเรวขน รปแบบของการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ มไดหลายรปแบบทส าคญ คอ (1) การน าหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน เปนการ

74

น างานหลายขนตอนทตองผานหลายหนวยงานมารวมกนไวใหบรการอยในสถานทเดยวกน (2) กระจายอ านาจมาใหหนวยงานใดหนวยงานหนงท าหนาทใหบรการแบบเบดเสรจ เปนการกระจายอ านาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนผทท าหนาทใหบรการแทนทงหมด โดยมเจาหนาทเพยงคนเดยวท าหนาทใหบรการเบดเสรจทงหมด (3) การปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการ รปแบบนอาจใชวธการปรบลดหรอยบรวมขนตอน (Reprocess) หรอการสรางใหม (Redesign) และ (4) การใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท การใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท

Open Data ขอมลทสามารถน ามาใชไดโดยอสระ สามารถน ากลบมาใชใหมไดและแจกจายไดโดยใครกตาม แตตองระบแหลงทมาหรอเจาของงานและตองใชสญญา หรอเงอนไขเดยวกนกบทมาหรอตามเจาของงานก าหนด ความหมายทสมบรณของการเปดเผยขอมล สรปสาระส าคญไดดงน (1) Availability and Access ขอมลทงหมดตองมความพรอมใชงานและคาใชจายตองไมมากกวาคาใชจายใน การท าส าเนา โดยเฉพาะการดาวนโหลดผานอนเทอรเนต ขอมลจะตองมอยในรปแบบทสะดวกตอการใชงาน และสามารถปรบปรงแกไขได (2) Re-use and Redistribution ขอมลตองถกจดเตรยมใหภายใตเงอนไขทอนญาตใหน ามาใชใหมและแจกจายได รวมทงการผสมผสานระหวางชดขอมลอนๆ ได (3) Universal Participation ทกคนตองสามารถทจะใช น ามาใชซา และแจกจายได ไมมการเลอกปฏบตตอบคคลหรอกลมคน ตวอยางเชน ขอจ ากดของ ‘non-commercial’ ทปองกนการใชในเชงพาณชย หรอ ขอจ ากดในการใชเพอวตถประสงคเฉพาะบางอยาง (เชน ในการศกษาเทานน) กจะไมถอวาขอมลดงกลาว เปนแบบ Open Data

Open Government รฐบาลทมการบรหารปกครองอยางเปดเผย หรอเรยกสนๆ วารฐบาลเปด มนยของการบรหารราชการทเนนความโปรงใส เปดเผย และเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม และสรางความรวมมอกบทกภาคสวน ซงรฐบาลเปดมจดเนนอย 3 ประการ คอ (1) รฐบาลตองโปรงใส เพอเสรมสรางความนาเชอถอ และชวยใหประชาชนไดไดรบทราบวารฐบาลก าลงท าอะไร ขอมลขาวสารของรฐบาลกลางถอเปนทรพยสนของชาตคณะรฐบาลจะเปดเผยขอมลอยางรวดเรวในรปแบบทประชาชนจะเขาถงและน าไปใชไดงาย ทงนตองอยภายใตกรอบของกฎหมายและนโยบายของประเทศ ภาครฐจะตองจดหาเทคโนโลยใหมๆ เพอน าเสนอขอมลเกยวกบการด าเนนงาน และการตดสนใจผานระบบ online ใหสาธารณชนเขาถงไดอยางทนทวงท พรอมกนนตองจดหาขอมลยอนกลบจากประชาชน เพอระบขอมลทจะเปนประโยชนตอประชาชนอยางแทจรง (2) รฐบาลจะตองเปดใหมสวนรวม เพอชวยเพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ และเพมคณภาพการตดสนใจ เนองจากองคความรใหมๆ เกดขนตลอดเวลา และกระจายอยทวไปในสงคม หากเจาหนาทของรฐเขาถงองคความรทมอยกจะเกดประโยชนมาก ดงนนหนวยงานภาครฐจะตองเพมโอกาส และแนวทางใหประชาชนมสวนรวมในการก าหนดนโยบาย การออกกฎหมาย กฎกระทรวง และกฎระเบยบอนๆ ทมผลตอประชาชนโดยตรง รฐบาลตองหามาตรการชกชวนใหประชาชนออกความคดเหนเกยวกบความมสวนรวมเพอบงเกดผลอยางเปนรปธรรม (3) รฐบาลตองรวมมอท างานกบทกภาคสวน ทงภายในหนวยงานของภาครฐเอง และรวมมอกบหนวยงานภายนอก เชน องคกรอสระ และธรกจ ความรวมมอรวมใจจะท าใหประชาชนมสวนรวมในกจการของรฐ รฐบาลตองรจกใชประโยชนจากเทคโนโลยเพอใหเกดความรวมมอกบภาคประชาชนอยางจรงจง และฟงเสยงสะทอนจากประชาชนเกยวกบการรวมมอท างานอยางมประสทธภาพ

75

Platform แพลตฟอรม

ระบบโปรแกรมคอมพวเตอรทสามารถขยายขดความสามารถอยางไมจ ากด มคนพฒนาฟงกชนหรอโมดลใหมๆ มาตอยอดอยตลอดเวลา เกดนวตกรรมใหมๆ เสมอ และสามารถน าไปตอเชอมกบระบบอนๆได แพลตฟอรมไมไดจ ากดอยแคซอฟตแวร แตยงรวมไปถงเวบไซต หรอ บรการตางๆ ทคนอนสามารถเขยนโปรแกรมตางๆเขามาตอเชอมหรอดงขอมลไดโดยอตโนมต

Public Private Partnership (PPP)

แนวคดทสงเสรมบทบาทของภาคเอกชนในการขบเคลอนการพฒนาประเทศ โดยสงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐ-เอกชน ในรปแบบตางๆ เชน การระดมทนในการพฒนาโครงสรางพนฐานทางเศรษฐกจและสงคมของภาครฐ โดยใหเอกชนรวมด าเนนการบรหารจดการโครงการและจดหาแหลงเงนลงทนเองทงหมด ปจจบนหลายๆ ประเทศไดใหความส าคญกบการน าหลกการดงกลาวมาใชในการพฒนาประเทศ ในสวนของประเทศไทยกไดมการจดตง คณะกรรมการนโยบายความรวมมอในการลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน (PPP : Public Private Partnership committee) เพอท าหนาทส าคญในการ (1) พจารณาคดกรองโครงการส าคญภาครฐทมศกยภาพและมความเหมาะสมทจะด าเนนโครงการในลกษณะความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน (2) พจารณาความพรอมในการระดมทนของโครงการลงทนส าคญในภาครฐโดยใหมความสอดคลองกบนโยบายของรฐบาลอยางตอเนอง (3) ขบเคลอนการจดท าความรวมมอในการลงทนในโครงการส าคญระหวางภาครฐและภาคเอกชน (PPP) (4) ก ากบและตดตามความกาวหนาในการด าเนนโครงการลงทนทส าคญในภาครฐ ทงน รวมทงยงมการจดตง ส านกงานวาดวยความรวมมอในการรวมลงทนระหวางภาครฐและภาคเอกชน ภายใตส านกงบประมาณ

Public Service การบรการสาธารณะ

การทหนวยงานทมอ านาจหนาททเกยวของซงอาจจะเปนของรฐหรอเอกชน ด าเนนการสงตอบรการใหแกประชาชน โดยมจดมงหมายเพอตอบสนองตอความตองการของประชาชนโดยสวนรวม

Service Platform ระบบบรการทสรางขนจากซอฟตแวรและแอปพลเคชนทใชเปนพนฐานส าหรบการใหบรการอนๆ ไปยงผรบปลายทาง หรอ เชอมโยงบรการระหวางหนวยงาน/องคกร ทตองอาศยความสามารถหรอฟงกชนการท างานทอยในระบบบรการฐาน เชน บรการระบบซอฟตแวรฐานส าหรบเนอหาดจทล (Content Delivery Platform) หรอ ระบบซอฟตแวรฐานส าหรบเชอมโยงอปกรณอจฉรยะ เปนตน

Service Science วทยาการบรการเปนแนวคดทเกยวของกบการบรการทท าใหเกดคณคาจากการท ากจกรรมรวมกนระหวางผรบบรการ ผใหบรการ และผทเกยวของอน เรยกวา “Co-creation of value” วทยาการบรการเปนศาสตรใหมหรอความรใหมทเนนการหาค าตอบเกยวกบวธการปฏบตเพอรวมสรางคณคาใหไดสงสดจากการน าเทคโนโลยดจทลมาเปนสวนหนงของการสรางคณคารวมกน

Smart Service บรการอจฉรยะ

รปแบบการบรการสาธารณะทมงเนนประชาชนเปนศนยกลาง (Citizen Centric) โดย ประชาชนสามารถเขาถงบรการโดยผานชองทางดจทลทหลากหลาย สอดคลองกบความตองการ และสถานการณของแตละบคคล รวมทงการไดรบการบรการในลกษณะอตโนมต (Automated Service) โดยผรบบรการไมตองรองขอ หรอยนเรองตอรฐ

SMEs วสาหกจขนาดยอม ไดแกกจการทมลกษณะดงตอไปน 1) กจการผลตสนคา ทมจ านวนการจางงานไมเกน 50 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกน 50 ลานบาท 2) กจการใหบรการทมจ านวนการจาง

76

งานไมเกน 50 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกน 50 ลานบาท 3) กจการคาสงทมจ านวนการจางงานไมเกน 25 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกน 50 ลานบาท 4) กจการคาปลกทมจ านวนการจางงานไมเกน 15 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรไมเกน 30 ลานบาท วสาหกจขนาดกลาง ไดแกกจการทมลกษณะดงตอไปน 1) กจการผลตสนคา ทมจ านวนการจางงานเกนกวา 50 คน แตไมเกน 200 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรเกนกวา 50 ลานบาทแตไมเกน 200 ลานบาท 2) กจการใหบรการ ทมจ านวนการจางงานเกนกวา 50 คน แตไมเกน 200 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรเกนกวา 50 ลานบาทแตไมเกน 200 ลานบาท 3) กจการคาสง ทมจ านวนการจางงานเกนกวา 25 คน แตไมเกน 50 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรเกนกวา 50 ลานบาทแตไมเกน 100 ลานบาท 4) กจการคาปลก ทมจ านวนการจางงานเกนกวา 15 คน แตไมเกน 30 คน หรอมมลคาสนทรพยถาวรเกนกวา 30 ลานบาทแตไมเกน 60 ลานบาท

Social Media สงคมออนไลนทมผใชเปนผสอสาร หรอเขยนเลาเนอหา เรองราว ประสบการณ บทความ รปภาพ และวดโอ ทผใชเขยนขนเอง ท าขนเอง หรอพบเจอจากสออนๆ แลวน ามาแบงปนใหกบผอนทอยในเครอขายของตน ผานทางเวบไซต Social network ทใหบรการบนอนเทอรเนต

Spectrum Management

การบรหารจดการและการก ากบดแลการใชความถวทยซงเปนทรพยากรทมจ ากด เพอใหเกดประโยชนสงสดตอประเทศ โดยตองใหมความสมดลของการก ากบดแล การแขงขนโดยเสร และการแปรรปจากกจการของรฐไปเปนเอกชน

Standardization การก าหนดมาตรฐานการด าเนนการในดานตางๆ ใหเปนหนงเดยว ถกตอง สรางความนาเชอถอตอผเกยวของ เชน มาตรฐานการช าระเงน มาตรฐานขอมลสนคา เปนตน เพอใหเกดการเชอมโยง เพมขดความสามารถในการแขงขน และสรางสภาพแวดลอมในการน าประเทศไทยเขาสระบบการคาและบรการทสอดคลองกบหลกเกณฑสากล

Trust การสรางความเชอมนในการใชงานดจทล ทสบเนองจากการวางรากฐานโครงสรางพนฐานและระบบรองรบการด าเนนการตางๆ ใหมความเสถยรและเกดความมนคงปลอดภย ส าหรบผใชงานเทคโนโลยดจทล

Universal Design ระบบดจทลตามหลกการออกแบบทเปนสากล

การออกแบบทเปนสากลใหกบคนทกๆ กลม ไมวาจะเปนคนทวไป คนพการ และผสงอาย โดยหลกการของ Universal Design ม 7 ประการ คอ 1) การใชงานอยางเทาเทยมกน (Equitable use) 2) มความยดหยนในการใชงาน (Flexibility in use) 3) เรยบงายและใชงานไดงาย (Simple and intuitive) 4) ขอมลสารสนเทศ สามารถรบรได (Perceptible information) 5) ทนตอความผดพลาด (Tolerance for error) 6) ใชไดดวยความสามารถทางกายภาพต า (Low physical effort) 7) ขนาดและพนท ส าหรบการใชงาน (Size and space for approach and use)

Universal Service Obligation (USO)

การบรการโทรคมนาคมพนฐานโดยทวถงและบรการเพอสงคม ซงด าเนนการโดยคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กทช. (หรอคณะกรรมการกจการกระจายเสยงกจการโทรทศนและกจการโทรคมนาคมแหงชาต กสทช. ในปจจบน) เพอใหทองถนทอยหางไกล ไดมโอกาสใชบรการโทรคมนาคมอยางเทาเทยมและทวถง สรางโอกาสทางการศกษา การเขาถงบรการทางการแพทย การสงเสรม

77

วฒนธรรม การสงเสรมอาชพ และการบรรเทาภยพบตตาง ฯลฯ ส าหรบกลมคนดอยโอกาส หรอผทอยหางไกลเมองใหญ

Value added มลคาเพม

มลคาของสนคาและบรการทเพมขนมาในแตละขนตอนการผลต ค านวณไดจากสวนตางระหวางมลคาการผลต และคาใชจายขนกลางทใชไปในกระบวนการผลต หรอค านวณจากผลรวมของผลตอบแทนปจจยการผลตขนปฐม

World Competitiveness Scoreboard

ดชนบงชขดความสามารถในการแขงขนของประเทศทเปนทยอมรบกนทวไป ซงจดท าขนโดย International Institute for Management Development และมการเผยแพรเปนประจ าทกป ดชนนเนนวดและเปรยบเทยบความสามารถของประเทศตางๆ ในการการสรางสภาพแวดลอมตางๆ ทอ านวยตอการด าเนนธรกจของภาคเอกชนและสงผลตอศกยภาพในการแขงขนทางดานเศรษฐกจของประเทศ โดยพจารณาจากปจจยหลกอนประกอบดวย ปจจยทางดานสมรรถนะทางเศรษฐกจ (Economic Performance) ดานประสทธภาพภาครฐ (Government Proficiency) ดานประสทธภาพของภาคธรกจ (Business Proficiency) ดานโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) ทงนการพฒนาทางดาน ICT เปนปจจยยอยของการพฒนาทางดานโครงสรางพนฐาน

การเรยนรตลอดชวต การเรยนรตงแตเกดจนตายโดยคนทกกลมในสงคม เพอใหเกดการพฒนาตนเองไมวาจะเปนเดกกอนวยเรยน เดกและเยาวชนวยเรยนทอยทงในและนอกระบบการศกษาสามญ ผใหญในวยท างาน ผสงอายและผดอยโอกาสทกประเภท

การคมครองขอมลสวนบคคล

มาตรการทก าหนดใหผครอบครอง ควบคม หรอดแลขอมลสวนบคคลตองปฏบต โดยตองไดรบความยนยอมในการใช เปดเผย หรอเผยแพรขอมลของบคคลอน เวนแตเขาขอยกเวนบางประการ

การคมครองคนไรทพง การจดสวสดการสงคม การเสรมสรางสมรรถภาพทางรางกายและจตใจ การรกษาพยาบาล การสงเสรมการศกษาและอาชพ การสงเสรมและสนบสนนการสรางโอกาสในสงคม การพฒนาคณภาพชวต การสนบสนนใหคนไรทพงมงานท าและมทพกอาศย และการปองกนมใหมการเลอกปฏบตทไมเปนธรรมตอคนไรทพง

การคมครองสทธสวนบคคล

เปนหนงในสทธขนพนฐานทประชาชนพงมและไดรบ โดยภาครฐมสามารถกาวลวงหากไมมเหตผลจ าเปนการบรหารจดการภาวะวกฤต

การประกอบธรกจพาณชยอเลกทรอนกส

การประกอบธรกจดงตอไปน 1) การเสนอซอหรอขายสนคาหรอบรการ โดยวธการใชสออเลกทรอนกสผานระบบเครอขายอนเตอรเนต 2) การบรการอนเตอรเนต 3) การใหเชาพนทของเครองคอมพวเตอรแมขาย 4) การบรการเปนตคลาดกลางในการซอขายสนคาหรอบรการ โดยวธใชสออเลกทรอนกสผานระบบเครอขายอนเตอรเนต 5) การท าธรกรรมโดยวธใชสออเลกทรอนกสอน ตามทกรมพฒนาธรกจการคาประกาศก าหนด

การรเทาทนขอมลและสอ

ความสามารถของแตละบคคลในการเขาถง เขาใจ ตความ ประเมน และสรางขอมลและสอในรปแบบทหลากหลายดวยความตระหนกถงผลกระทบของขอมลและสอตางๆดงกลาว โดยไมถกครอบง า และ

78

สามารถใชสอเปนประโยชนตอการเรยนร และการด ารงชวตของทงตนเอง ครอบครว ชมชนและสงคมการรเทาทนสารสนเทศดจทล

คนไรทพง บคคลทไรทอยอาศยและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ และใหรวมถงบคคลทอยในสภาวะยากล าบากและไมอาจพงพาบคคลอนได ทงน ตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

คลงขอมล/ ความรดจทล การแปลงขอมลประเภทตางๆ เพอจดเขาคลงขอมล/ ความร และทยอยแปลงขอมลเขาระบบ เชนแปลงขอมลองคความรดานวฒนธรรมเปนดจทลเพออนรกษและสงเสรมอตลกษณความเปนไทย หรอขอมลเกาของหนวยงานภาครฐใหอยในรปดจทลเพอประโยชนในการจดเกบ ปองกนขอมลสญหาย ความสะดวกในการใชงาน และการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงาน

ทรพยสนทางปญญา ผลงานทเกดจากการคดคน ประดษฐ สรางสรรค และไดรบการคมครองตามกฎหมายในรปแบบตางๆ เมอมคณลกษณะทครบถวนตามเงอนไข

ทนมนษย คณคาของทรพยากรมนษยทเปนประโยชนตอองคกรหรอประเทศโดยพจารณาในสวนของความร ความสามารถ ตลอดจนทกษะหรอความช านาญรวมถงประสบการณของแตละบคคล ซงสงสมอยในตวบคคลและสามารถน าทรพยากรเหลานนมาใชประโยชนใหเกดศกยภาพแกองคกรและประเทศ

ธรกรรมออนไลน หรอ ธรกรรมทางอเลกทรอนกส

กจกรรมทกระท าขนระหวางหนวยธรกจ บคคล รฐ ตลอดจนองคกรเอกชนหรอองคกรของรฐใดๆ เพอวตถประสงคทางธรกจ การคา การบรการและการตดตองานราชการ โดยใชวธการทางอเลกทรอนกสทงหมดหรอแตบางสวน เชน การช าระเงนทางอเลกทรอนกส (e-Payment) การซอขายสนคาและบรการทางอเลกทรอนกส (e-Trading and service) การรบรองสทธทางอเลกทรอนกส (e-Certificate) การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทเกยวของกบสขภาพ (e-Health) การยนค ารองค าขอหนงสอ/เอกสารทางอเลกทรอนกส และการจดท ารายงานและเผยแพรในรปแบบอเลกทรอนกส (e-Filing and e-Reporting)

ธรกจเทคโนโลยดจทล ธรกจทมการสรางสรรคสนคาหรอบรการใหมดวยการประยกตใชเทคโนโลยและนวตกรรมดจทล กอใหเกดคณคาและรปแบบการท าธรกจใหมทแตกตางจากการท าธรกจแบบเดม (Disruptive Business) โดยธรกจเทคโนโลยดจทลครอบคลมทงธรกจใหมและธรกจเดมทมการคดคนนวตกรรมหรอมการปรบเปลยนรปแบบการท าธรกจ (Business Model) และกระบวนการทางธรกจแบบใหม ซงอาศยเทคโนโลยดจทลเปนพนฐานส าคญในการสรางมลคาเพมใหกบสนคาหรอบรการและตอบสนองความตองการของผใชงานทงในระดบการใชงานในอตสาหกรรมและผใชงานทวไป

นวตกรรมดจทล ผลตภณฑและบรการใหมๆ ทเกดจากการประยกตใชเทคโนโลยดจทล ทตอบสนองความตองการและพฤตกรรมของผบรโภค ทปรบเปลยนไปตามบรบทของเทคโนโลยทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว กอใหเกดการสรางสรรคธรกจใหมทไมเคยมมากอนบนพนฐานของการหลอมรวมเทคโนโลย Digital Supply Chain

79

นวตกรรมบรการ การคดคนบรการใหมๆ ทผานกระบวนการคดอยางเปนระบบในการสรางขอเสนอ (Offering) ทมคณคาเพอมงตอบสนองผรบบรการและการสรางประโยชนใหกบผรบบรการใหไดรบความพงพอใจสงสด ผานแนวทางการใหบรการรปแบบใหมทเปนการแกไขปญหา และ/หรอ สรางคณคาใหกบผรบบรการ นวตกรรมบรการไมจ ากดเพยงสนคาและบรการ แตยงรวมถงนวตกรรมทเกยวกบกระบวนการใหบรการ (Service process) รปแบบการท าธรกจ (Business model) โครงสรางพนฐานทเกยวกบการใหบรการ (Service infrastructure) รวมทงนวตกรรมอน ๆ ทเกยวกบการท าธรกจ เชน แนวทางการขายและการจดจ าหนาย การตลาด การสงมอบ และการบรการหลงการขาย

บรการบรอดแบนด บรการโครงขายสอสารความเรวสง (ความเรวไมนอยกวา 2 Mbps) ซงจะใชเปนสาธารณปโภคพนฐาน ส าหรบประชาชนทกคน เพอใหประชาชนไดใชงานอยางทวถง และเทาเทยม ในการรบ-สง แลกเปลยนขอมล ความร และเขาถงบรการสาธารณะ เชน อนเทอรเนตความเรวสง, โทรศพทเคลอนท 3G/4G/LTE, ประชมทางไกลแบบเหนหนา, ทวดจทล, การรกษาทางไกล, การเรยนทางไกล ฯลฯ เหลาน เปนสวนหนง ทจะไดประโยชนจากการรบ-สงขอมล ความร และเขาถงบรการสาธารณะผานโครงขายสอสารความเรวสง

ผบรโภค ผซอหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจหรอผซงไดรบการเสนอหรอไดรบการชกชวนจากผประกอบธรกจเพอใหซอสนคาหรอรบบรการ และหมายความรวมถงผใชสนคาหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจโดยชอบ แมมไดเปนผเสยคาตอบแทนกตาม

ผประกอบการดจทล เจาของธรกจทมการใชประโยชนจากเทคโนโลยดจทลอยางเขมขนเพอพฒนาทกษะและศกยภาพในการบรหารจดการ การวางกลยทธทางธรกจ ตลอดจนการสรางขดความสามารถในการแขงขน ดวยการประยกตใชองคความรทางเทคโนโลยมาปรบปรงกระบวนการทางธรกจแบบเดม

ผสงอาย บคคลทมอายเกนหกสบปบรบรณขนไปและมสญชาตไทย

มาตรฐาน ขอก าหนดอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางซงเกยวกบสงตางๆ ดงตอไปน 1) ผลตภณฑ วธการ กระบวนการผลต สวนประกอบ โครงสราง มต ขนาด แบบ รปราง น าหนก ประสทธภาพ สมรรถนะ ความทนทาน หรอความบรสทธของผลตภณฑ 2) หบหอ การบรรจหบหอ การท าเครองหมาย หรอฉลาก 3) วธการ กระบวนการ คณลกษณะ ประสทธภาพ หรอสมรรถนะ ทเกยวของกบการบรการ 4) ระบบการบรหารหรอการจดการเกยวกบคณภาพ สขอนามย อาชวอนามย สงแวดลอม ความปลอดภย หรอระบบอนใด 5) นยาม แนวทาง ขอแนะน า หนวยวด การทดสอบ การสอบเทยบ การทดลอง การวเคราะห การวจย การตรวจ การรบรอง การตรวจประเมน ทเกยวของกบ 1, 2, 3 และ 4 หรออนๆ ทเกยวกบการมาตรฐาน

ระบบนเวศดจทล สงแวดลอมและบรบทแวดลอมของการด าเนนงานทางดานเทคโนโลยดจทล การเชอมโยงกจกรรม และการประยกตใชเทคโนโลยดจทลในภาคธรกจ ภาคสงคม ภาครฐ ครอบคลมกจกรรมตงแตตนน าไปจนถงปลายน าและผใชปลายทางทงรฐ เอกชน และผบรโภครายบคคล

80

ระบบเชอมโยงการท าธรกจครบวงจร

กระบวนการทางธรกจทเรมจากเมอไดรบการสงซอสนคาจนถงการสงสนคา กระบวนการนมรายละเอยดแตกตางกนขนอยกบชนดของธรกจ สวนใหญจะประกอบดวยระบบการจดการสนคาจากคลงสนคา ระบบการบรรจหบหอ ไปจนถงระบบการจดสงสนคา นอกจากน ยงมระบบการแจงใหลกคาไดรบรเกยวกบสถานภาพในระหวางการขนสงสนคา การตดตามรบช าระเงน การแกไขปญหา รวมถงขนตอนการคนสนคาถามเหตจ าเปน ระบบ End-to-end จงครอบคลมกจกรรมทงหมดทธรกจหนงๆ ก าหนดขนเพอบรการใหลกคาตามขนตอนทกลาวขางตน ในกรณทใชเทคโนโลยดจทลเพอท างานตามขนตอนดงกลาว จะหมายถงการใชระบบออนไลนตลอดกระบวนการตงแตการรบใบสงซอจนถงขนจดสงสนคา ขนช าระเงน และสดทายการคนสนคา ตลอดจนการบรการหลงการขายอนตลอดหวงโซคณคาของสนคาและบรการ

ระบบนเวศของการท างานรปแบบใหมทอาศยเทคโนโลยดจทล

พนททางกายภาพและ/หรอพนทเสมอนส าหรบการท างานทเชอมโยงและตดตอสอสารกนดวยเครอขายอนเทอรเนตความเรวสง ครอบคลมการท างานสวนบคคลและการท างานรวมกบบคคลอน รวมถงมการปฏสมพนธระหวางบคคลกบบคคล (Man to Man) ระหวางบคคลกบเครองจกร (Man to Machine) และระหวางเครองจกรกบเครองจกร (Machine to Machine) เปนพนททมความยดหยนในการท างานสง และเขาถงไดหลากหลายชองทางทกททกเวลา

วสาหกจชมชน กจการของชมชนเกยวกบการผลตสนคา การใหบรการหรอการอนๆ ทด าเนนการโดยคณะบคคลทมความผกผน มวถชวตรวมกนและรวมตวกนประกอบกจการดงกลาว ไมวาจะเปนนตบคคลในรปแบบใดหรอไมเปนนตบคคล เพอสรางรายไดและเพอการพงพาตวเองของครอบครว ชมชนและระหวางชมชน โดยใชทรพยากร ผลผลต ความร ภมปญญา วฒนธรรม วถตนเอง ยดโยงเปนโครงสรางเศรษฐกจฐานรากเพอใหชมชนแขมแขง เพอทเปนสวนตอยอดใหระบบเศรษฐกจขางบนแขงแรงเพราะมรากฐานทแขงแรง

สอ สงทท าใหปรากฏดวยตวอกษร เครองหมาย ภาพ หรอเสยง ไมวาจะไดจดท าในรปของเอกสาร สงพมพ ภาพเขยน ภาพพมพ ภาพระบายส รปภาพ ภาพโฆษณา เครองหมาย รปถาย ภาพยนตร วดทศน การแสดง ขอมลคอมพวเตอรในระบบคอมพวเตอร หรอไดจดท าในรปแบบอนใดตามทก าหนดในกฎกระทรวง

สอปลอดภยและสรางสรรค

สอทมเนอหาสงเสรมศลธรรมจรยธรรม วฒนธรรม และความมนคง สงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนรทกษะการใชชวตของประชาชนโดยเฉพาะเดกและเยาวชน และสงเสรมความสมพนทดในครอบครวและสงคม รวมถงการสงเสรมใหประชาชนมความสามคคและสามารถใชชวตในสงคมทมความหลากหลายไดอยางเปนสข

หองสมดดจทล สถานทรวบรวมความรทกประเภทและท าการเชอมโยงหองสมดอเลกทรอนกสกบหองสมดแบบเดมของทงภาครฐ สถานศกษา และเอกชน

อตสาหกรรมเทคโนโลยดจทล

อตสาหกรรมเทคโนโลยดจทลทมการประยกตใชเทคโนโลยดจทลเขมขน ( Digital Technology Intensive Industry) และเปนอตสาหกรรมแหงอนาคตทเปนพนฐานทจ าเปนของการพฒนาภาคการผลตและบรการอนๆ ดวยการประยกตใชเทคโนโลยดจทล ประกอบดวย 5 อตสาหกรรม ไดแก

81

อตสาหกรรมซอฟตแวร (Autonomous Agent Software และ Service Architecture) อตสาหกรรมฮารดแวร (Embedded System และ Smart Device) อตสาหกรรมบรการทางดานดจทล (Data Center, Cloud Service, Data Analytics) อตสาหกรรมบรการสอสารโทรคมนาคม (Over the Top, Security) และอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต (Digital Content, Multimedia & Broadcast)