2015

2015Monitorim i lajmeve mjedisore të paketës informative “Mjedisi Sot”

2015

programi i informacionit mjedisor

REC ShqiperiRr. Ismail Qemali, Nr. 27, Tiranë • Tel/Faks: 042232928 • Email: rec.albania@rec.org • Web: http://albania.rec.org

Qendra Rajonale e Mjedisit për Evropën Qendrore e Lindore (REC) është një organizatë ndërkombëtare jopartizane, joavokate, jofitim-prurëse me mision mbështetjen për zgjidhjen e problemeve mje-disore në Evropën Qendrore e Lindore (EQL). Qendra e përmbush misionin e saj duke nxitur bashkëpunimin ndërmjet organizatave joqeveritare, qeverive, bizneseve dhe aktorëve të tjerë mjedisorë, si dhe duke mbështetur shkëmbimin e lirë të informacionit dhe pjesë-marrjen e publikut në vendim-marrjen mjedisore.

REC është krijuar në 1990 nga Shtetet e Bashkuara, Komisioni Ev-ropian dhe Hungaria. Sot REC bazohet ligjërisht në Kartën e REC, nënshkruar nga 30 vende dhe Komisioni Evropian dhe në një mar-rëveshje ndërkombëtare me qeverinë hungareze. REC ka zyrën qen-drore në Szentendre, Hungari dhe zyrat e vendeve në secilin prej 17 vendeve përfituese, të cilat janë: Shqipëria, Bosnja-Hercegovina, Bullgaria, Kroacia, Republika Çeke, Estonia, Hungaria, Letonia, Litu-ania, Maqedonia, Polonia, Rumania, Serbia, Mali i Zi, Sllovakia, Sllo-venia dhe Turqia.

2015

Programi i Informacionit Mjedisor, është krijuar nga REC Shqipëri në vitin 2000 si një burim i rëndësishëm monitorimi, vetëndërgjegjësimi dhe si një bazë të dhënash për analizim të mëtejshëm dhe studim tendecash në fushën e mjedisit, për publikun e gjerë.

Akoma sot, vit pas viti puna sistematike vazhdon me synim rritjen e kulturës komunitare në respektin për natyrën drejt zhvillimit të qëndrueshëm, sepse REC Shqipëri e konsideron shkëmbimin e informacionit si një mjet shumë të rëndësishëm në përfshirjen e publikut të interesuar në çështjet e mjedisit, në mbrojtjen dhe përmirësimin e mëtejshëm të situatës mjedisiore.

Programi i Informacionit Mjedisor synon t’i ofrojë publikut një informacion të gjerë mbi ngjarjet mjedisore, duke ofruar një burim unik gjithë vjetor të këtij informacioni. Programi: i) siguron marrjen e lirë të informacionit mjedisor dhe rritjen e ndërgjegjësimit mjedisor; ii) nxit rrjetëzimin dhe bashkëpunimin midis aktorëve të mjedisit; dhe iii) ndihmon të tjerët në përmirësimin e të drejtës për të marrë informacion mjedisor.

Media e shtypur dhe media elektronike janë në vëzhgim të përditshëm përsa i përket lajmeve me tematikë mjedisore, të cilat më pas pasqyrohen edhe në platformën informative Mjedisi Sot.

Nëpërmjet këtij sistemi, i cili ofron informacion në mënyrë elektronike dhe në formë të shtypur, REC ka ngritur dhe forcuar më tej një metodologji dhe bazë të dhënash, e cila i shërben çdo individi apo institucioni në punën e përditshme.

Hyrje

2015

231Aktivitete

Problematike

Investime

Opinione Reportazhe

408

10784 88

Shpërndarja e artikujve mjedisorë sipas llojit të lajmit përgjatë vitit 2015

Gra

fiku

1

2015

Shpërndarja e artikujve mjedisorë përgjatë muajve

Jan Shku Mars Prill Maj Qer Korr Gu Sht Tet Nen

Dhje

67

86 8778

7461

71

46

200

82

51

38

0

50

100

150

200

250

Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nentor Dhjetor

Vitit 2015 ka qenë një vit i mbushur me lajme mjedisore. Gjithsej Mjedisi Sot ka regjistruar 941 lajme mjedisore, përkatësisht me një mesatare prej 2.5 lajmesh në ditë.

Muaji Shtator ka shënuar pikun për vitin 2015 me 200 lajme, ose nje mesatare ditore prej 6.6 lajmesh. Pika më e ulët në grafikun e lajmeve mjedisore shënohet në muajin gusht me vetëm 46 lajme.

Gra

fiku

2

Total 941Lajme mjedisore

2015

74

20

48

106

53

21

55

66

47

55

39

67

43

18

41 41

7

43

95

2

25

4430

22

71

Kategoria e çështjes mjedisoreDuke u ndalur më në hollësi tek çështjet mjedisore të trajtuara nëpër artikuj, në vlerësimin vjetor për 2015-ën, tema më e lakuar ka qenë ajo e lumenjve/liqeneve me 106 artikuj në total. Kjo temë ka qenë mjaft e trajtuar gjatë muajit shkurt me 36 lajme si rezultat i diskutimeve dhe debateve për devijimin e Lumit Vjosa dhe mbrojtjen e tij, si zemra blu e Evropës si dhe protestat e shumta në lidhje me ndërtimet te Liqeni Artificial i Tiranës .

Gra

fiku

3

74

20

48

106

53

21

55

66

47

55

39

67

43

18

41 41

7

43

95

2

25

4430

22

71

Tema e dytë më e lakuar ka qenë ajo e pyjeve me 95 artikuj në total. Vetëm gjatë muajit korrik ka pasur 15 artikuj kryesisht të lidhur me zjarret në pyjet e Bulqizës, Krujës, Shkodrës, Librazhdit, Thethit dhe Durrësit.

2015

Shtator 2015Aktivitetet të cilave iu është kushtuar më shumë rëndësi në media gjatë muajit shtator janë:

- Java e mobilitetit / Dita pa makina në Tiranë;

- Protesta për puset e naftës në Zvërnec;

- Monitorimi i cilësisë së ajrit në kryeqytet;

- Aplikacioni “Mjedisi im” dhe moratoriumi 10 vjecar për prerjet e pyjeve;

- Rikonstruksione në Monumentet e Kulturës pas sezonit turistik.

Grafiku 4:Kategorizimi sipas llojit të lajmit në Shtator

Problematike

12%

34%

Aktivitete

30%

Investime

10%

Opinion

9%

Reportazh

2015

lajmi i ditës

2015

Numri i artikujve sipas burimit

Gazeta Shqiptare

141

163

126140

214

121

2115

Gazeta Shekulli

Gazeta Panorama

Gazeta Shqiptarja.

com

Gazeta Shqip

Direkt nga

Specilaistë

Direkt nga

OJF-të

Media Elektronike

...burim më i madh informacioni gjatë vitit 2015 ka qenë media elektronike me 214 shkrime, pasuar në shtypin e shkruar nga Gazeta Shekulli me 163 shkrime.

Gra

fiku

5

?Për totalin prej 585 lajmesh mjedisore në shtypin e shkruar vetëm 17 % e tyre kanë qenë të pozicionuara në faqet e para, ose e thënë ndryshe vetëm 99 shkrime.

Vendi që zë artikulli në shtypin e shkruar

83 %

17%

Çfarë e bën një lajm mjedisor për tu pozicionuar në faqen e parë të shtypit të shkruar?

...ndër titujt e faqeve të para gjejmë:

1. Janar- Vendosja e satelitëve të monitorimit mjedisor;

2. Shkurt- Protesta e banorëve të Tiranës për ndërtimet te Liqeni Artificial;

3. Mars- Analizë nga ekspertë për zhvillimet mbi rrjedhën e Vjosës;

4. Prill - Marinza, dalin analizat zyrtare. ISHP: Uji, i ndotur me naftë

5. Maj- Problemi i mbetjeve spitalore;

6. Qershor- Ndotja e ajrit në Tiranë;

7. Korrik- Ndotja e portit të Durrësit;

8. Gusht - 60 hektare kullotë të përfshira nga zjarri;

9. Shtator- Moratorium 10 vjeçar kundër prerjes së pyjeve;

10. Tetor- Vlora nën ujë, u përmbytën 1.120 ha tokë;

11. Nëntor- Plazhi i Durrësit “përmbytet” nga nafta;

12. Dhjetor- COP21 - arrihet marreveshja për klimën;

Gra

fiku

6

2015

Lajmi mjedisor dhe Shoqëria Civile Mjedisore

Duke iu referuar përfshirjes së shoqërisë civile në pasqyrimin e shkrimeve mjedisore, zëri i saj është gjithnjë e më i pranishëm në lajmet ditore. Në 50% të rasteve këto janë shkrime të bëra nga OJF-të apo ambientalistë në media të ndryshme, në 46 % të rasteve shkrimet pasqyrojnë kryesisht aktivitete të organizuara nga vetë OJF-të në fushën e mjedisit por ka dhe opinione të ekspertëve apo referime për problematika të mprehta të momentit, të pasqyruara nga mediat e ndryshme.

Gjatë gjithë vitit shoqëria civile ka kontribuar me lajme mjedisore me 15% të totalit. Vetëm në 4 shkrime referenca e shkrimit mjedisor ka si burim një OJF mjedisore apo opinionin një ambientalisti.

Çështjet kryesore që kanë ngjallur reagimin e shoqërisë civile përgjatë 2015 ishin:

• Laguna e Nartës në rrezik nga industria e naftës,

• Moratoriumi i gjuetisë,

• Zgjedhjet e pushtetit vendor nën moton “Gjelbërimi i zgjedhjeve”,

• Situata e përmbytjeve në jug të vendit,

• Gjuetia e paligjshme në zona të mbrojtura.

2015

Sipas burimeve të ndryshme brenda shoqërisë civile

50

%

46

%

4 %

Shkrimi pasqyron aktivitet të OJF-së

Ambjentalist/OJF shkruan në gazetë

Reference në shkrim

ekspertit/OJF-së

Gra

fiku

7

2015

Situatës së përmbytjeve në jug të vendit iu dedikua një numër i konsiderueshëm shkrimesh nga ekspertë të ndryshëm të OJF-ve

Lajmi mjedisor dhe Shoqëria Civile

mjedisore.

Një temë tjetër e trajtuar dhe në vëmendje të OJF-ve mjedisore ka qenë gjuetia e paligjshme dhe monitorimi i zbatmit të Moratoriumit të gjuetisë.

2015

Në vëmendje të OJF-ve mjedisore por dhe medias për 2015-tën kanë qenë dhe çështjet që lidhen me ndotjen në Marinzë dhe shpimi për kërkime nafte në lagunën e Nartës.

Lajmi mjedisor dhe Shoqëria Civile

2015

Objekti i monitorimit dhe metodologjia

Monitorimi i burimeve të informacionit, të cilave iu referohet Mjedisi Sot, është një përpjekje e hershme e REC Shqipëri, për të dokumentuar deri në një masë të caktuar informacionin dhe përmbajtjen e tij ndër vite. Ky informacion mblidhet në formë sasiore dhe statistikore, me një vlerësim të shpejtë, pa analiza të thelluara mbi përmbajtjen dhe arsyet mbi të cilat ndërtohet informacioni.

Objekti i këtij monitorimi janë gazetat e shtypit të shkruar, të pavarura e me mbulim kombëtar. Përzgjedhja e këtyre gazetave nuk është bërë mbi ndonjë kriter të veçantë, përveç atij të shtrirjes dhe pavarësisë së informacionit. Objekt tjetër i monitorimit janë dhe burimet e drejtpërdrejta të informacionit në paketën informative “Mjedisi Sot”, të tilla si specialistë të mjedisit, OJF mjedisore, media elektronike, etj.

Informacioni mblidhet në mënyrë ditore dhe dokumentohet sipas një moduli të paracaktuar, i cili e zbërthen lajmin në disa aspekte, ku përfshihen: burimi; tematika; çështja që trajtohet; natyra e shkrimit dhe vendi që zë lajmi në media.

Në këtë studim janë përfshirë të gjitha lajmet e botuara në paketën ditore informative Mjedisi Sot, për periudhën janar-dhjetor 2015, ku në total për këtë vit janë botuar 941 artikuj.

Është me rëndësi të theksohet se ky informacion nuk është shterues dhe nuk ka qëllim tjetër përveç dhënies së një tendence të përgjithshme të informacionit sipas burimeve të sipërshënuara.

@ mjedisisot.info