Duurzaamheid

Ondernemers kunnen

energie-investering

aftrekken

Voor ondernemers die willen investeren in energiebesparende technieken en de toepassing van duurzame energie in hun onderneming is de Energie-investeringsaftrek (EIA) in het leven geroepen.Door de EIA leveren dergelijke investeringen een ondernemer dubbel voordeel op. Niet alleen bespaart u op uw energiekosten, u betaalt ook minder inkomsten- of vennootschapsbelasting.

De Energie-investeringsaftrek (EIA) is een fiscale regeling van de ministeries van Financiën en Economische Zaken. SenterNovem en de Belastingdienst voeren de EIA uit. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de EIA helpdesk, tel.: 038 - 455 34 30 of mail naar eia@senternovem.nl.

EnergiecentrumOndernemers die inzicht willen krijgen in energiebesparende maatregelen, kunnen terecht bij het Energiecentrum Midden- en Kleinbedrijf (www.energiecentrum.nl). Dit centrum biedt onder andere de energiescan, een quickscan bedrijfshallen, een tool om energiebedrijven te vergelijken en een lijst met besparingsmaatregelen.

Ze dachten dat ze best zuinig met energie omgingen. De familie Dikkeboer uit Gorssel was bijvoorbeeld al overgestapt van elektrisch koken naar koken op gas. Maar toen het gezin zich afgelopen voorjaar aanmeldde voor het project ‘Energieservice aan huis’, bleek na een bezoek van een energieconsulent dat er nog flink wat te besparen viel.

“We hebben vooral ons gedrag aangepast”, vertelt moeder Annoesjka. “We lieten eerst altijd de computer de hele dag aanstaan of verwarmden boven terwijl de ramen soms nog openstonden. Of we lieten lichten onnodig branden. Dat soort dingen kosten veel energie. Door het gratis energieadvies leer je bewuster om te gaan met je gedrag. Dat levert ons per jaar mooi tussen de 200 en 250 euro op. Ik denk dat ieder gezin nog veel energie en dus geld kan besparen.”

Tips

In het energieadvies staan allerlei tips waarvan de familie dankbaar gebruik maakt. “We gaan dit najaar een gordijn ophangen achter de voordeur. Dat is nog de enige tochtplek in huis. Verder maak ik nu geregeld de roosters achter de koelkast schoon, zodat die efficiënter koelt. We hebben nu een koffiezetapparaat met thermoskan die afslaat als de koffie is doorgelopen.”Deelnemers aan het project ‘Energieservice aan huis’ krijgen ook een gratis energie-box, met onder andere spaarlampen en een waterbespaarder voor de douche.

Positief

Op de vraag of de nieuwe levenswijze moeilijk is vol te houden, wordt eensgezind nee geschud. Vader Marco: “Het is een heel positieve ervaring en elke euro die je uitspaart, is pure winst. Het vergt een inspanning van het hele gezin en de kinderen hebben soms nog wel een zetje nodig, maar iedereen doet goed mee.” Zo probeert dochter Lisanne niet meer zo lang onder de douche te staan…

Iedereen kan energie en geld besparen

De familie Dikkeboer uit Gorssel doet gretig mee aan ‘Energieservice aan huis’. Vader Marco, moeder Annoesjka, zoon Patrick en dochter Lisanne reageren positief op dit project.

Plastic afval apartspaart het milieuBij de negen milieustraten in de gemeente Lochem kunt u sinds kort ook plas-tic verpakkingen apart inleveren. Het gaat bijvoorbeeld om plastic flessen, shampoo- en wasmiddelenflacons en zakjes van etenswaren. Die kunt u nu kwijt in speciale ondergrondse containers voor kunststof verpakkingsafval.

Een aanzienlijk deel van uw afval thuis bestaat uit plastic verpakkingen. Als u die gescheiden afvoert, blijft er dus minder restafval over. De productie van plastics kost bovendien veel grondstoffen en energie. Het gescheiden afvoeren en daarna hergebruiken bespaart zodoende grondstoffen en energie. Dat is ook weer goed voor het klimaat, want het scheelt ook in de uitstoot van CO2.

Nieuwe productenBerkel Milieu leegt de speciale containers en brengt het plastic afval naar het over-slagpunt in Zutphen. Daar wordt het geperst en naar een fabriek in Duitsland ge-bracht. Het gesorteerde afval wordt vermalen tot korrels. De kunststofverwerkende industrie gebruikt de korrels als grondstof. Zij maken er nieuwe producten van zoals tennisballen, mobieltjes, dashboarden van auto’s en nieuwe verpakkingen zoals flessen en flacons.

Wel en niet Verpakkingen die u kunt inleveren zijn bijvoorbeeld plastic tassen en flessen, sham-poo- en wasmiddelflacons, boterkuipjes, lege tubes van tandpasta en zakken en bakjes van groente, fruit en salade. Zorg er wel voor dat de verpakkingen leeg zijn. Enkele verpakkingen mogen er niet in, zoals chipszakken, vleesschaaltjes van schuimplastic, zuivel- en sappakken. Deze bevatten coatings die niet verwerkt kunnen worden. En bijvoorbeeld afgedankt plastic speelgoed is van een soort plastic dat evenmin geschikt is om ter verwerken.

Waar?Waar kunt u de negen milieustraten vinden?

Almen - Whemerweg Barchem - Kerklaan/Schoolstraat Eefde - Schurinklaan (bij supermarkt) Epse - Lochemseweg/Wansinkweg Gorssel - Molenweg (bij ‘t Trefpunt) Harfsen - Bremweg Laren - Vonkertweg Lochem - Graafschapsterrein - Dillenburg/Koedijk

Vragen?Als u nog vragen hebt over de inzameling van plastics, kijk dan op de website www.berkelmilieu.nl.

Of neem contact op met de Afval-Informatie-Lijn, tel. 0575 - 545 646.

Energieservice aan huis:gratis advies en energieboxEen gratis energieadvies aan huis en een gratis energiebox ter waarde van 80 euro voor mensen met een minimum inkomen en voor huurders in oudere wonin-gen. Dat is de actie ‘Energieservice aan huis’ van de gemeente Lochem en de wo-ningstichtingen De Groene Waarden en Viverion. Door het energieadvies en het gebruik van de energiebox kan de energierekening jaarlijks afnemen met tussen de 200 en 300 euro. Dat is dus goed voor uw portemonnee en voor het milieu.

In totaal gaat het om rond de 1300 huurders, die in vier fasen worden aange-schreven. Dit voorjaar werden 290 huurders van De Groene Waarden in Gorssel aangeschreven met een woning van voor 1 januari 1998. Ruim de helft daarvan kreeg inmiddels een gratis energieadvies en een energiebox met onder andere spaarlampen, radiatorfolie, een douchecoach en nog vele andere energiebespa-rende apparaten.

Dit najaar krijgen bijna 240 huurders van Viverion en zo’n 250 huurders met een minimum inkomen in de kern Lochem een brief van de gemeente. Daarna zijn rond de 280 huurders en Eefde aan de beurt. In de vierde fase gaat het om ruim 280 huurders in alle overige kernen van de gemeente.

Een groep van negentien Lochemse bedrijven sloot in februari de cursus Duurzaam Ondernemen af. In de cursus kwam een groot aantal onder-werpen aan de orde, zoals duurzaam inkopen, duurzame bedrijfsvoering, subsidies en samenwerking tussen bedrijven en verenigingen en vrijwilli-gersorganisaties. Vanwege het succes besloten de organiserende partijen – de gemeente Lochem, provincie Gelderland en de Industriële Kring Lo-chem – verder te gaan met het invullen van duurzaam ondernemen. Zo bogen de deelnemers zich dit jaar over de thema’s energiebesparing, duurzaam vervoer en subsidies. De provincie en gemeente laten ook onderzoeken hoe de Lochemse bedrij-venterreinen duurzaam kunnen worden ingepast wat betreft hun vorm en sa-menstelling. Zo worden per bedrijfster-rein de mogelijkheden onderzocht voor het uitwisselen van warmte, koeling en energie op bedrijventerreinniveau ver-der onderzocht. Dit geldt ook voor de mogelijkheden om bedrijfsterreinen toekomstgericht te bouwen. Daarnaast is de gemeente bezig met het invoeren van een jaarlijkse duur-zaamheidsprijs voor ondernemers.

Ondernemers gaan duurzaam verder

Duurzaamheid

Boeren gaan leren nóg duurzamer te werkenVijftien melkveehouders die in en om het Nationale Land-schap De Graafschap werken, onder wie enkele uit de gemeente Lochem, gaan leren nog duurzamer te werken. Een tweejarig project gaat melkveebedrijven economisch sterker maken door zuiniger te werken met voer en (kunst)mest, het verlies van fosfaat, stikstof en koolstof te ver-minderen, de bodemvruchtbaarheid te verhogen en een gevarieerder en vitaler landschap te maken.

Dit project ‘Duurzaam boer blijven’ begint eind oktober en sluit aan op de behoefte bij een aantal boeren aan meer informatie over integrale duurzame bedrijfsvoering. Via de kringloopge-dachte worden verliezen op het bedrijf beperkt en wordt de bodemvruchtbaarheid verbeterd. Dit geeft een goede uitstraling van het bedrijf door mooie weiden met meer biodiversiteit en goede opbrengsten.In studiegroepbijeenkomsten gaan de melkveehouders hiermee actief aan de slag. Zij gaan onder andere hun bedrijf monitoren en bedrijfsplannen schrijven waarin staat hoe de doelstellin-gen worden gerealiseerd. Soortgelijke projecten zijn al eerder uitgevoerd in onder andere Drenthe, de Gelderse Vallei en de Utrechtse Waarden. Het Nationale Landschap De Graafschap is het gebied tussen Lochem, Borculo/Ruurlo, Hengelo (Gld) en Warnsveld. Het is een kleinschalig gebied met een groen karakter, vele buitenplaatsen en een kenmerkend waterhuis-houdingsysteemDe gemeente Lochem is opdrachtgever van het project, de uitvoering doet ETC Nederland. Agrarische Natuurvereni-ging (ANV) ’t Onderholt is nauw betrokken, evenals een stu-diegroepbegeleider van Boerenverstand. Daarnaast worden externe deskundigen van verschillende organisaties en onder-zoeksinstellingen ingehuurd voor specifieke thema’s.

Subsidies geven gezin een ‘duurzaam zetje’

Ze wonen in een huis uit begin jaren zeventig en stonden voor wat onder-houdswerkzaamheden. “Als we dan toch bezig gaan, dan liever meteen duurzaam.” zegt Maarten Kottier. “We willen graag zodanig investeren, dat we minder kosten hebben aan energie. En door enkele regelingen van de over-heid is bijvoorbeeld het isoleren van de spouwmuur best goed te betalen.”

Maarten doelt op de BTW-verlaging voor isolatiewerkzaamheden en de Meer met Minder-stimuleringsregeling. En niet te vergeten: de tijdelijke subsidieregeling maatwerkadvies. “Het eerste wat je nodig hebt als je besparende maatregelen wilt treffen, is een goed advies. Als je boven-dien een keer je woning wilt verkopen, moet je huis een energielabel hebben. Daarvoor heb je ook zo’n maatwerkad-vies nodig, ook wel Energie Prestatie Ad-vies genoemd. Tot onze verrassing kwam uit dat advies bijvoorbeeld dat de ener-gieprestatie van onze woning door een spouwmuurisolatie fors zou verbeteren.”

Voor het maatwerkadvies kreeg de fami-lie Kottier uit Eibergen € 200 subsidie. De spouwmuurisolatie gaat rond de € 2000 kosten. Daarvan wordt € 750 vergoed vanuit de Meer met Minder-regeling, om-dat energieprestatie door deze maatregel met 0,75 punten verbetert. “De gemeente Berkelland waar we wonen had ook een stimuleringsregeling, die ons € 1000 zou opleveren. We waren alleen te laat met aanvragen. Dat is jammer, anders had die isolatie ons maar een paar honderd euro gekost.”

Het gezin denkt nog na over de aanschaf van een nieuwe HR-ketel met zonneboi-ler of warmtepomp. “We hebben ruimte in onze hypotheek om iets dergelijks te financieren. Ook hier geldt een landelijke regeling voor duurzame warmte. De in-vestering is wel hoog. We bekijken nog of we dat de moeite en de kosten waard vinden.”

Verschillende subsidieregelingen van het Rijk voor isola-tiemaatregelen en het opwekken van duurzame energie kunnen een woningeigenaar honderden euro’s voordeel opleveren. Ook voor het laten opstellen van een zogehe-ten maatwerkadvies – ook wel Energie Prestatie Advies (EPA) genoemd – kan tweehonderd euro subsidie opleve-ren. Zo’n maatwerkadvies is de eerste stap naar energie-besparende maatregelen.

Hier volgt een overzicht van de verschillende landelijke rege-lingen. Meer over de voorwaarden en manier van aanvragen kunt u vinden op www.meermetminder.nl en op de website www.senternovem.nl. Of bij www.milieucentraal.nl onder ‘sub-sidie woningisolatie’.

Subsidieregeling Maatwerkadvies (EPA)Woningeigenaren die tussen 1 juli 2009 en 31 december 2010 een maatwerkadvies afnemen – ook wel een Energie Prestatie Advies (EPA) genoemd - van een gecertificeerde adviseur, ko-men eenmalig in aanmerking voor een subsidie van maximaal 200 euro. In totaal kunnen 50.000 woningeigenaren gebruik maken van deze subsidie. Voor overige voorwaarden: www.senternovem.nl/maatwerkadvies.Begindatum: 1-7-2009; einddatum: 31-12-2010

Meer Met Minder-StimuleringspremieEen eigenaar-bewoner kan een stimuleringspremie krijgen voor het nemen van energiebesparende maatregelen via een maatwerkadvies. Als de zogeheten Energie Index van de wo-ning verbetert met 0,5 levert dat € 300 subsidie op. Gaat deze index met 0,75 omhoog, kan de regeling € 750 opleveren.Begindatum: 1-3-2009: einddatum: 1-5-2011

Subsidieregeling Duurzame warmteDeze regeling geldt voor eigenaren van een bestaande woning van voor 1 januari 2008. Wie een zonneboiler, warmtepomp of micro-warmtekrachtketel laat installeren, kan in aanmerking komen voor verschillende subsidietarieven, afhankelijk van de soort installatie en de capaciteit daarvan. Er komen tot en met 2011 nog drie subsidieronden. Per ronde wordt de hoogte van de subsidietarieven bepaald.Begindatum: 1-9-2008: einddatum: 31-12-2011

Stimuleringsregeling Duurzame Energiepro-ductie (zonnepanelen)Tot 30 oktober van dit jaar kan een particuliere woningeigenaar subsidie aanvragen voor het installeren van zonnepanelen. Als uw aanvraag wordt goedgekeurd, wordt u daarmee ‘groene stroomproducent’. Elke maand ontvangt u dan een vergoeding van 25,3 cent per kWh. Begindatum: 6-4-2009; einddatum:30-10-2009

Hoogrendement dubbel glasPer 1 oktober geldt een nieuwe subsidieregeling voor het laten plaatsen van hoogrendement dubbel glas (HR++) in woningen van voor 1995. De subsidie is voor woningeigenaren en geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 juli 2009. De exacte hoogte van de subsidie is nog niet bekend. Via de website www.meer-metminder.nl kunt u een waardebon aanvragen.Begindatum: 1-7-2009; einddatum: 31-12-2010

Scholieren luisteren naar ‘duurzaam verhaal’

De Dag van de Duurzaamheid werd in Lochem op 9 september jl. niet alleen in de schouwburg gevierd. ’s Morgens om precies 9 uur werd op twee scholen het verhaal ‘Mijn duur-zame oma’ van Sjoerd Kuyper voor-gelezen door wethouder Thijs de la Court en directeur Hanneke ten Brinke. Voorafgaand aan dit verhaal werd met de leerlingen van groep 7 van De Rank uit Lochem en de Prins Willem-Alexanderschool in Laren een klimaatles gehouden.

tijdelijke foto

Subsidies Rijk kunnen veel voordeel opleveren

kadertje EPABTW-verlaging isolatiewerkzamhedenDe btw voor het uitvoeren van een aan-tal isolatiewerkzaamheden van woningen ouder dan twee jaar is per 1 juli 2009 verlaagd van 19 naar 6%. Het gaat daar-bij om het btw-tarief voor arbeid en - in beperkte mate - voor materialen. Als het aandeel van arbeidsloon hoger is dan de materiaalkosten, dan geldt de verlaging voor het hele bedrag. De betrokken aan-nemer verwerkt het lagere btw-tarief in de factuur. De btw-verlaging is een regeling van het ministerie van Financiën en loopt via de Belastingdienst. Voor vragen over de regeling belt u met de Belasting Tele-foon: 0800-0543.

EPA-adviseursWie een energielabel voor zijn woning laat opstellen, ontvangt daarbij een zogeheten Energie Prestatie Advies (EPA), ofwel maatwerkadvies. Het EPA is een rapport over de mogelijkhe-den en kosten voor energiebesparing in uw woning. Via het Rijk kan een woningeigenaar hiervoor maximaal 200 euro subsidie krijgen.

Huiseigenaren kunnen in de regio terecht bij meerdere gecer-tificeerde EPA-adviseurs. Namen en adressen kunt u vinden op de website www.kbi.nl/zoek-een-certificaathouder/ en dan via de optie ‘advisering energieprestatie woningen’. Het is altijd raadzaam bij meerdere adviseurs een offerte te vragen, aan-gezien de prijzen van het onderzoek en advies verschillen per adviseur.

Duurzaamheid

De rekening voor gas en stroom stijgt van jaar tot jaar. Maar u hebt geen idee welke maatregelen in uw eigen woning de meeste energie kunnen besparen en ook nog eens betaalbaar zijn. Of u heeft al van alles gedaan maar wil nog een stap verder gaan. Om woningeigena-ren met lagere inkomens te helpen hun woningen minder energie te laten verbruiken, heeft de gemeente Lochem een subsidieregeling in het leven geroepen. Bovendien bestaat een speciale regeling voor eigenaren van gemeentelijke monumenten.

Woningeigenaren die aan energiebesparende maatregelen denken, kun-nen het beste eerst een energielabel laten opstellen. Daarin staat, net als bijvoorbeeld bij een koelkast, hoe groot het energieverbruik van de woning is. Eigenaren van woningen zijn sinds 1 januari 2008 verplicht bij verkoop of verhuur een zogeheten ‘energielabel’ te overhandigen aan de

koper of huurder. Wie een energielabel laat opstellen, ontvangt daarbij een zogeheten Energie Prestatie Advies (EPA). Woningeigenaren met een inkomen tot modaal, die energiebesparende maatregelen laten uitvoeren na een EPA, kunnen 1000 euro subsidie krijgen van de gemeente.

MonumentenDe gemeente heeft een speciale subsidieregeling voor eigenaren van een gemeentelijk monument. In monumenten ligt het energieverbruik vaak hoog door de aard van de gebouwen. Bovendien zijn standaard maatre-gelen om energie te besparen niet zonder meer geschikt of soms zelfs schadelijk.Om eigenaren van monumenten toch te stimuleren energiebesparende maatregelen te nemen, subsidieert de gemeente het laten opstellen van

een Energie Prestatie Advies (€ 500) en energiebesparende maatregelen (€1000). Aan deze regeling kunnen maximaal vijftig monumenteneigena-ren deelnemen.

InformatieInformatie over de regelingen kunt u vinden op de website van de gemeente Lochem (www.lochem.nl) onder het kopje ‘Duurzaam Lochem’. Daar vindt u ook aanvraagformulieren. U kunt ook contact opnemen met milieu-ambtenbaren Peter Kelder of Harm Harmsen. Zij zijn bereikbaar via 0573 – 289222. Of mail naar duurzaam@lochem.nl.

In een afgeladen grote zaal van de Schouwburg in Lochem hield de gemeente op de Dag van de Duur-zaamheid (9 september 2009) een sym-posium over het principe van ‘Cradle to Cradle’ (C2C). Het idee achter C2C is dat elke grondstof uiteindelijk geen afval wordt maar grondstof voor een nieuw product. Dit uitgangspunt past in de ambitie van de gemeente om de plaatselijke samenleving zo duurzaam mogelijk te maken.

Burgemeester Frans Spekreijse leidde de avond in door de oude, zinken vuilnisem-mer van zijn ouders mee te nemen. “Deze komt uit de jaren zestig. Ik moest hem als jongetje altijd aan de weg zetten. In deze emmer ging het afval van ons grote gezin en van het kledingatelier van mijn vader. Dat paste gewoon. Het geeft aan hoe onze afvalberg de laatste decennia is gegroeid”.

Rob Beukeboom, directeur inkoop van netwerkbeheerder Liander (voorheen Continuon), gaf aan dat zijn organisatie in de regio al veel initiatieven heeft op het gebied van duurzaamheid. Bijvoorbeeld de laadpunten voor elektrische auto’s en de slimme energiemeter. Net zoals het opzetten van lokale energienetwer-ken, waardoor lokaal opgewekte energie plaatselijk wordt verwerkt.

ArmhoedeOp het symposium was veel aandacht voor het initiatief van wethouder Thijs de la Court om in het gebied rond de oude afvalstort Armhoede het Cradle to Cradle-principe toe te passen. Het doel is om in dit gebied afvalstromen om te zetten in bronnen van voedsel. Stikstof (uit kunst-mest) dat via het afvalwater vrijkomt van het agrarische land, wordt uit het water gehaald. Daarna wordt met dat afvalwa-ter algen gekweekt. Algen bevatten veel eiwitten en oliën en zijn zeer geschikt voor toepassing in veevoer. Zo wordt van afval voedsel gemaakt.

Na een voorzichtige verkenning met vijf veehouders, wil de gemeente dit jaar samen met de veehouders en bewo-ners in het gebied, een uitvoerbaar plan maken. Ook kennisinstellingen, maat-schappelijke organisaties en andere overheden zijn betrokken.

Blikvanger van het symposium was Mi-chael Braungart, die het principe Cradle to Cradle, samen met William McDonough, wereldwijd uitdraagt. Het was bijzonder te noemen dat deze van oorsprong Duitse chemicus Lochem aandeed.

Subsidies gemeente voor energiebesparing en advies

Symposium Cradle to Cradletrekt veel belangstellenden

Zowel een burgerpanel van 120 leden en de selectiecommissie van de ge-meente zelf kozen in september uit vijf inzendingen voor het meest duurzame ontwerp van het nieuwe gemeentehuis. Architectenbureau RAU uit Amsterdam tekende voor dit ontwerp.

Uitgangspunt van architect Thomas Rau is dat het gebouw energieneutraal is. Dat wil zeggen dat het gebouw zelf evenveel energie oplevert als nodig is. Dat wil Rau onder andere bereiken door het toepassen van een energieopwekkend dak met zonnepanelen en door zonlicht en warmte zo optimaal mogelijk te gebruiken. Der-gelijke uitgangspunten sluiten naadloos aan op de ambitie van de gemeente om zo duurzaam mogelijk te zijn.

Het burgerpanel vond bovendien de criteria “architectonische kwaliteit” en “steden-bouwkundige inpassing” in het ontwerp van Rau hoog scoren.

Eind dit jaar is het voorlopige ontwerp klaar. Als alles volgens planning verloopt, gaat eind 2010 de eerste schop de grond in.

Van burgers en bedrijven in de gemeente vragen duurzaam te doen is één. Zelf als gemeente het goede voorbeeld geven is natuurlijk nóg beter. Wat dat betreft is de lande-lijke duurzaamheidsmeter een aardige graadmeter. Lochem staat daarop dit jaar op de 26ste plaats met een score van 72%. Dat is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van vorig jaar, toen Lochem nog in de middenmoot stond. De gemeente doet het dus steeds beter!

Koplopers Breda en Alkmaar haalden dit jaar 94%. De 132 deel-nemende gemeenten vulden voor de duurzaamheidsmeter van 2009 een uitgebreide vragenlijst in over hun beleid op sociaal, ecologisch en economisch gebied (‘People, Planet en Profit’). Het gaat daarbij om zaken als burgerparticipatie en internationale samenwerking, om klimaat en energie, duurzaam waterbeheer, natuur- en milieubeleid en om de duurzame overheid, - mobiliteit en een duurzaam bedrijfsleven. Op de gebieden Planet en Profit scoort Lochem ruim 80 %. Waar het gaat om People (sociaal beleid, participatie en internationale samenwerking) is nog winst te behalen (nu een score van 47 %).

Wat doet de gemeente dan concreet? Lochem koopt bijvoor-beeld honderd procent groene stroom in, doet aan energiebe-sparing voor de eigen gebouwen, stimuleert duurzaam vervoer onder de eigen medewerkers, schenkt al jaren ecologische koffie en thee, stimuleert duurzaam ondernemen, laat een energiezui-nige woonwijk (Woonpark Gelderland) en een duurzaam nieuw gemeentehuis bouwen (project Etalage naar de Toekomst), sti-muleert energiebesparing bij de inwoners, et cetera….

Kijk voor meer informatie op www.duurzaamheidsmeter.nl. En op www.lochem.nl bij ‘Duurzaam Lochem’.

Hoe duurzaam is de Gemeente Lochem zelf?Burgers en gemeente kiezen

duurzaam nieuw gemeentehuis

tijdelijke foto