1ناریا رصاعم یرامعم رد تلاصا موهفم باتزاب و...

1

1بررسی و بازتاب مفهوم اصالت در معماری معاصر ایران

)مطالعه موردی: منتخبی از آثار شاخص معماری معاصر ایران(

رعنا نیلی* داراب دیبا ** محمد جواد مهدوی نژاد***

چکیده:

زیستی اجتماعی چند مطالعه تاریخ و سیر تحوالت معماری معاصر، بر کثرت گرایی موجود نه بر مبنای هم :زمینه و هدف

بعنوان آنحفظ و مدیریت شاره دارد با این حالجدید جوامع اهای کثرت وجود هویت بر بلکه ،تمدن و فرهنگ کنار هم

نگهداری اهمیت. می یابد ضرورت، سیاسی و اجتماعی فرهنگی، مسائل مثابه میراث حاویبه بستر رویداد این مسائل و

مفهومشناخت و میراث فرهنگی از یک سو، شکل گیری معماری نا به هنجار و فاقد هر گونه ارزش از سوی دیگر، مطالعه

معماری ایران وامدار از آنجا کهقلمداد می کند. ضروریامری را آن در معماری معاصر ایران شاخصه هایاصالت و معرفی

ملی یقابلیت ها در کنار های بین المللی به کار گیری شایستگیسوم است اری غرب و تجربیات جهان تحوالت معم

)گواهی از ریشه فرهنگی و تاریخی( اجتناب ناپذیر و واکاوی مفهوم اصالت از دیدگاه نظریه پردازان را ممکن می سازد.

میراثی"بعنوان معرفی و تحلیل مولفه های اصالت در معماری معاصر ایران ضمن هدف پژوهش، در جریان :روش بررسی

مدل الگویی ارائه می گردد که با نظر سنجی بعنوان ، تحلیل شاخصه های مذکور در نمونه های مورد مطالعه ،"برای آینده

، میزان و چگونگی SPSSر توسط نرم افزا الگو ارزشگذاریدر راستای گرفته وقرار توسط افراد متخصص مورد ارزیابی

تاثیرمعیارها بر میراث معماری معاصر مورد تحلیل قرار می گیرد.

اصالت "و "اصالت بدیع"در پی دست یافتن به سطحی از شناخت و تعیین ابعاد اصالت، چهار ژانر اصلی :یافته ها

آن معرفی شده در پنج نمونه موردی توسط بعنوان چارچوب مفهومی "اصالت ارجاعی"و "اصالت تاثیر گذار"و "استثنایی

گروهی از فارغ التحصیل های معماری ارزشگذاری و در نهایت بعد از تحلیل هر ژانر، الویت اصالت استثنایی در بنای باغ

ی بناها محرز گردید.قفردوس و اصالت ارجاعی در ما ب

الش به دریافت دستور زبانی برای طراحی با هدف در ادامه ضمن بررسی داده ها و مدل تحلیلی، ت :حث و نتیجه گیریب

ماندگاری می گردد تا بناهای نوپا، جریان تازه ای را به فراخور زمان خود بوجود آورد و بتواند به عنوان آثاری فاخر، انتقال

بیشتر در زمان صرف تداوم "،"تاریخ و سنت فرهنگ، با ارتباط تداوم "دهنده ارزش و بعد معنایی خود باشند. از این رو

بعنوان مهمترین پارامتر های تاثیر "طراحان ذهن و آینده معماری بر تأثیر ارتقاء"، "بنا به کاال نسبت حس القاء عدم "،"بنا

گذار برای تبدیل به میراثی برای آینده بیان نمود.

استثنایی، اصالت ارجاعیاصالت ، اصالت تاثیر گذار، اصالت بدیع، اصالتمعماری معاصر، واژگان کلیدی:

:مقدمه

است که به راهنمایی دکتر "آینده برای میراثی به ایران معاصر معماری تبدیل در اصالت و ارزش نقش "معماری با عنوان این مقاله مستخرج از رساله دکتری 1

داراب دیبا و مشاوره دکتر محمد جواد مهدوی نژاد در دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات انجام یافته است.

پست -10122112190شماره تماس : -اسالمی، ، تهران، ایران آزاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاهگروه معماری، معماری، دکتری * دانشجوی

yahoo.com Rana@الکترونیک: شماره تماس: -اسالمی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران آزاد هنر و معماری، دانشگاه دانشکده علمی هیات ** )نویسنده مسئول(، استاد وعضو

[email protected] پست الکترونیک: 10121110190

پست الکترونیک: -10122112291شماره تماس: -*** دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

odares.ac.irMahdavinejad@m

mailto:[email protected]




2

مسیر های گوناگون از آغاز تا به امروز معماری معاصر ایران مسیر پر فراز و نشیبی را در راه تکامل خود طی و آن را در

موثر ر، تئوری ها و تجارب معماری معاصر غرب به مثابه یک دستاورد جهانی در این شکل گیری بسیاجستجو کرده است

در نوع خود یکی از جریان های سازنده معماری معاصر ایران به بلکهنکته منفی نبوده نه تنهان امر در نفس خود بوده که ای

نیز از ابتدای حرکت در معماری ایران از و پشتوانه ای غنی فرهنگیشمار می رود، و از طرفی دیگر توجه به محتوای درونی

تکیه گاه اصلی به شمار می رود.

ری امروز جهان بیش از هر زمان دیگری شاهد وفور و کثرت پارادایم های نظری و ایدئولوژیکیست که بدون شک معما

از دیدگاه کیت نسبیت، انتشار (1)مباحث درونی و ارتباط بیرونی آن را امکان پذیر نموده و حتی سازماندهی می کنند

مرتبط با نفوذ همین پارادایم های فرا رشته ای، تئوری ها و گفته هایی در جهت بیان بحران های معماری عصر حاضر،

و تکرار کلیشه ای بازنگری در ( 2)ر فناوری و خیال پردازی بوده استبرای کاهش معماری مدرن به آرمانگرایی های مبتنی ب

معماری امروز گردیده لذا حاکم نبودن هیچ نظریه خاصی بر گفتمان معماری تا آن جا پیش رفته است، که معماران

تحوالت معمارانه حاصل از واقعیت اجتماعی ( 2) از دیگر رشته ها به عاریه بگیرند.دانشگاهی پارادایم های نظری جدیدی را

و این ، به تضعیف میراث ملی می انجامداز سویی دیگر و فرهنگی از یک سو و تحوالت پدیده های فوق در سطح جهانی

قابلیت ولت میراث سازگاری داشته ااصا ب ،بناهای جدیدتا ای بالقوه، پتانسیل هبررسی مفهوم اصالت و تاکیدیست به

استفاده مجدد از محتوای ،بخشی جدایی ناپذیر از توسعه فرهنگی معماریبعنوان ،حفاظت از میراث پیدا کند. حفاظت

معرفی مولفه های اصالت در صدد و به دست یابی و ممکن ساختهی را جدید های ارزش شکوفایی و درونی این میراث

ز بر توسعه درون زای شاخصه ضمن تمرک ،معماریاستفاده از میراث به عبارتی توسعه اجتماعی و اقتصادی کمک می کند

، تالشی برای کاهش دادن آشوب و پراکندگی مراکز شهری می باشد .اصالت

اید ر مورد توجه قرارگیرد، این است که بناهای مذکور بآنچه که بایست به عنوان یک اصل کلیدی در ایجاد بنایی ماندگا

در این راستادهد، ولی در عین حال باید ویژگی تاریخی و فرهنگی زمینه را مورد توجه قرار روح زمان حاضر را القاء کنند

دامنه ارائه همچنین می باشد. قه مورد نظرط، بر اساس اصالت خاص منهای مربوط به ساخت وسازهای جدید پیشنهاد

ی توان راهبرد هایی به اما م امری غیر ممکن است، ،، به دلیل تنوع عواملوسیعی از راه حل ها جهت طراحی بنایی ماندگار

اء ارزش های شاخص و تاثیر گذار هر کالبد در اختیار طراحان قرار گیرد.منظور ارتق

اصالت می پردازد تا ضمن پاسخگویی به سوال معماری میراث، به شناخت مولفه های در نظر گرفتن ضمن در این مقاله

از دیدگاه متخصصان در جهت اهمیت به معماری معاصر پرداخته و در نهایت با ها به بررسی و تحلیل شاخصه ی مربوطهها

به ارائه الگویی جامعه وه و بالفعلتوجه به نظرات و راهبرد ها به منظور بهره گیری درست و مناسب از پتانسیل های بالق

بیانجامد. مناسب و درخور

اصالت .1

Authenticity معادل اصطالح اصالت با مفاهیم تداوم، تغییر و حقیقت در ارتباط است به عبارتی ضمن حقیقی بودن اثر

زمانی که مک کانل 01از دهه (.9)اره داردشبه تداوم آن و همچنین تغییر در چارچوب تعیین شده از سوی ذات اصلی اثر ا

اقدام به بحث های به معرفی مفهوم اصالت در مطالعات جامع شناختی پرداخت، محققان نیز در جهت صحت این مفهوم

پرداختند. (1)اصالت مناطق تاریخی (،9)، اصالت نمادین(1)گوناگون در این زمینه مانند اصالت حقیقی

3

امروزه مفهوم اصالت نقش اصلی در بسیاری از مطالعات میراث با سوال اینکه آیا اصالت آثار است که مخاطب را به تجربه

از این (.0)اتصال بین گذشته، حال و آینده است ،رات جمعیطحس هویت و نوستالوژی خایا ( 0)سوق می دهد اثرمجدد

ر این زمینه فراهم کرده و مبنای تحقیقات بیشتری در راستای روست که پژوهش های حاضر می تواند نظری مناسب د

شناخت مفهوم اصالت و ارائه شاخصه های آن در نمونه های تاریخی، فرهنگی و چشم انداز های طبیعی مرتبط با رویداد ها

رخ داده در بنا ها باشد.و فعالیت

ای مهم در ارزیابی ذخایر میراث فرهنگی است. از دید کلی، اصالت هنگامی به منبعی نسبت داده جنبه ،اصالت و درستی

به عبارتی، حقیقتی عاری از انحراف و همچنین شود( شود که از نظر مواد اولیه، اصل و واقعی است )زمانی که ساخته می می

اصلی این نکته قابل ذکر است که (.9)اعت مفهوم اصالت دارندبودن و بد یبعنوان چیزی جدید و بدیع داللت بر جنبه حقیق

اند، های قدیمی های جدید شبیه به ساختمان بودن )یا واقعی بودن( نباید با شبیه بودن اشتباه شود؛ برای مثال ساختمان

(0)نظر اصالت، واقعی و اصیل نیستند ولی از

کند که همچنین اشاره می (.11)ارزیابی واقعی بودن اثر تکیه داردبر درستی منابع اطالعاتی، برای 1001در « نارا»سند

نظیر از غنای فکری و روحی برای تمام انواع ها و میراث فرهنگی به عنوان یک منبع غیرقابل جایگزین و بی تنوع فرهنگ

های مختلفی استنباط اصالت از تعریف منبع، مشتق شده و بنابراین بسته به اهمیت بافت تاریخی به روش می باشد.بشر

حامل ،هر یک از اجزاء ویا بر این اساس ممکن است کلیه ویژگی های اثر و کلیت آن نشانگر اصالت اثر نباشد (.0)شود می

نه مطلق و صالت مفهومی نسبی تلقی می گردداز این رو ا ،بخشی از شاخص های اصالت باشند نه همه آنها

منشور ها و کنوانسیون ها از دیدگاه نظریه پردازان،پیشینه اصالت . 2

هر کشور پرسشی است که بسیاری از کشور های جهان، 1 ارزش مفاهیم اصالت وکاربرد الگوی معماری معاصر با تلفیقی از

و اصالت آن با اثر یک دانستن ارزش با که است آن گویای ما گذشته های تجربهو از جمله ایران با آن رو به رو می باشند.

چگونگی و چیستی نوعی به داده؟ ارزش بنا به چیزی چه که است این سوال و داشته مستقیمی رابطه اثر شدن میراثی

جامعه های پرسش برای روشن هایی کشورها، جهت دریافت پاسخ دیگر های تجربه از ارزش است که ما را ملزم به استفاده

بهتر چه هر تبیینبه جهان در ای گسترده های تالش با همسو بتوانیم نیز ما تا می کند ایران معاصر معماری مورد در

.گردد ماندگاری هدف با طراحی برای زبانی دستور دریافت برای تالشی ساز و زمینه پرداخته موضوع

با تاکید بر جنبه های فرهنگی آثار هنری و 2بنام اختصاری ایکوموس "ها و محوطهشورای بین المللی یادمان "سازمان

که بهمعماری بعنوان اولین ارگان خصوصی در سطح جهان اظهار می دارد بنا های با ارزش نه تنها افتخاری ملی اند،

ین سالگرد بیانیه ی جهانی حقوق بیانیه ایکوموس به مناسبت پنجاهمدر ادامه (.11)می انجامدافزایش تبادالت فرهنگی

، بر حق میراث فرهنگی، بخش ال ینفک از حقوق انسانی که ماهیت عینی میراث ملموس و غیر ملموس 1000بشر در سال

همچنین بر 2111را مورد توجه قرار می دهد تاکید می دارد. در گام بعدی در بیانیه مصوب عمومی ایکوموس در سال

حفاظت از آثار ارزشمند معماری معاصر را بهترین شیوه برای انتقال ارزش 2111ثبت آثار جهانی اساس بند چهارم منشور

ها و مفاهیم دوران معاصر، به نسل آینده دانست.

1 Value 2 Icomos: The International Council on Monuments and Sites.

4

با هدف ایجاد بستری جهت گفتمان و استفاده از 1009در این زمینه در سال 2بعنوان مشاور یونسکونیز 1داکومومو

ناگون در امر حفاظت از آثار معماری و شهر سازی دوره مدرن در کشورهای گوناگون جهان به وجود تجربیات کشور های گو

ثبت برای ارائه قابلیت که دارد وجود توجهی قابل های نمونه نیز ایران معاصر معماری آثار میان در که آنجایی آمد. از

و یابد می اهمیت جهان طبیعی و فرهنگی میراث از حمایت نظیر هایی سیوننکنوا در ایران حضور باشد داشته را جهانی

در ادامه به مرور پژوهش های . باشد ایران معاصر معماری آینده راهگشای تواند می موضوعی چنین از پرسش آن بر عالوه

انجام شده در پیرامون موضوع پرداخته می شود.

گانماخذ: نگارند در منشورها، توصیه نامه و قطعنامه ها طبقه بندی مطالعات انجام شده در زمینه اصالت -1جدول

Table . Classification of studies on authenticity in the charter, recommendations and resolutions

(Reference: The authors) نتیجه عملکرد )تشریح فعالیت ( نهاد سال ردیف

دقیق آثار معماری معاصر شناخت وحفاظت - داکومومو 1001 1

توصیه نامه مادرید 1011 2 استحکام بخشی با حفظ اصالت فن و شیوه ساخت بنا -

تداوم کاربری در بناهای کهن برای ادامه حیات بنا -

قطعنامه آتن 1091 9 حفظ اصالت با تاکید بر مستند سازی -

حفظ محوطه ها و محیط های پیرامون آثار -

ونیزقطعنامه 1011 1 حساسیت بر اصالت فن و طرز ساخت -

استفاده از مصالح مدرن -

گردهمایی ایکوموس 1010 9 تاکید بر جنبه معنوی و فرهنگی آثار هنری و معماری -

تاکید بر افتخار ملی بناهای با ارزش و افزایش تبادالت فرهنگی -

پیرامون مراکز تاریخیتدوین قوانین و مقررات محیط های - بیانیه کیوتو 1010 1

شبیه سازی و استفاده از مدل های ساخته شده از اثر - منشور مرمت ایتالیا 1002 0

تاکید بر تنوع اصالت های فرهنگی و اتحاد آن ها - بیانیه ازاکا 1009 0

سند نارا 1001 0

داوری در باب ارزش و اصالت بر مبنای زمان و مکان آثار -

اصالت فرم، طرح، مواد و مصالح، کاربرد، عملکرد، فنون و اصالت متکی بر -

سنت زمینه روح و احساس

بیانیه سان آنتونیو 1001 11

اصالت و پویایی منظر های فرهنگی -

اصالت و هویت، اصالت و تاریخ، اصالت و مصالح، اصالت و ارزش های -

اصالت و اقتصادو مدیریت، اجتماعی، اصالت در مکان های پویا و ایستا، اصالت

حفظ میراث فرهنگی جز الینفک از حقوق بشر - گردهمایی ایکوموس 1000 11

مجمع عمومی ایکوموس 2111 12 آثار امروز نمادی از زندگی معاصر -

آنچه نمادی از دوره خاص زندگی بشر است ارزش حفظ دارد -

همایش یونسکو 2111 19زمینه شناسایی معماری مدرن تعیین جهت گیری ها و اهداف یونسکو در -

بعنوان میراثی برای آینده

حفظ و انتقال آثار با ارزش بی کم و کاست به نسل بعدی - منشور ثبت آثار جهانی 2111 11

ایکوموس 2110 19 تکوین مفهوم اصالت در فرآیند حفاظت -

تاکید بر مفاهیم روح و معنای مکان -

1 DoCoMoMo: Document and Conservation of Buildings, Sites and Neighbourhoods of the Modern

Movement. 2 UNESCO: The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.

های زمینه در المللی بین همکاری راه از جهان در امنیت و صلح به که متحد ملل سازمان به وابسته تخصصی سازمان: متحد ملل تربیتى و فرهنگی ، علمی سازمان

.پردازد می است متحد ملل سازمان منشور پایه بر بشر، حقوق و مداری قانون و عدالت به احترام افزایش منظور به وتربیتى فرهنگی و علمی و آموزشی

5

(. 12)فراهم کرده اند جدید بیانیه ای بین المللی مانند نارا و . . . . پیرامون اصالت دستور العمل هایی نیز در سال های اخیر

تاکید ژانر های اصالت شناخت ضرورتبر میراثی، معماری ایجاد جهت الگویی حاصل از شاخصه های اصالت اساسی به نیاز

دارد.

تاثیر گذار متغییر، از یک سو به توصیف معیار ها بعنوان (19)گیلمور و پاینت انجام شده و شناخت ژانرهای با مرور مطالعا

بر اصالت اثر پرداخته و از سویی دیگر عناصر تشکیل دهنده نمونه های مورد مطالعه، در چارچوب این متغییر ها مورد

قرار می گیرد. سنجش

های آنبازخوانی مفهوم اصالت در قالب ژانر . 3

مردم تمایل دارند چیزی را اصیل بپندارند که دارای اصالت در طراحی بوده، اولین نوع خود باشد، -) بدیع(: اصالت اصلی اولژانر

(.19)نشده باشد؛ کپی یا تقلیدی نباشد قبالً توسط انسانی مشاهده

بنابراین، تعدادی از (. 11)دارندرا ، محیط زیست ساخته شده و آثار باستانی تجربه حضور دربنا ،مخاطبین آثاراز آنجا که

و ( 0)نندگان از میراث و آثار به نمایش گذاشته ی آنها را بشناسند یمطالعات تجربی تالش کرده اند تا اصالت ادراکی ب

نتیجه گرفتند که بازدیدکنندگان مکان های موروثی به دنبال اصالت عینی هستند که مترادفی از اصالت اصلی گیلمور و

در بنا ، لوازم، مبلمان های موجوداشیایاز از نسخه های اصلی است که آثارپاین است. اصالت عینی شامل استفاده مرتبط

به دست می مواد، مصالح، نقاشی ها و . . . اصیل و معتبر از شناخت تجربهو توسط گردشگران درک و حس می شوند

(.19)آید

مردم تمایل دارند چیزی را اصیل بپندارند که به طور فوق العاده خوب، به طور خارق العاده توسط یک -وم: اصالت استثناییدژانر

بازدید تجربه (.19)احساس یا ریاکارانه انجام شودبی فرد انجام شود که نشان دهنده توجه انسان است؛ نه این که به صورت

د. بنابراین، فرایند اطرافیان خود ایجاد شواز اجتماع پذیری بیشتر برایزمانی افزایش می یابد که پیشنهاداتی کنندگان آثار

فرهنگی به بنایدر عصر مصرف انبوه، که در آن هر همچنین (. 19)تعامل انسانی برای تفسیر اصالت استثنایی اساسی است

مهم تلقی گشته و در نهایت نیز مخاطبین ارائه ،آثار فاصله از کاالگرایی، مبدل می شودبرای توسعه بخشی اقتصادی کاال

(.19)خدمات انسانی مناسب را در بازدید آثار ترجیح می دهند

مردم تمایل دارند چیزی را اصیل بپندارند که با الهام گرفتن از تاریخ بشر به برخی زمینه های دیگر -م: اصالت ارجاعیسوژانر

صداقت را به عنوان ،بیورلند (.19)اشاره دارد و به خاطرات و آرزوهای مشترک ما تلنگر بزند؛ مشتق شده یا بی اهمیت نباشد

ه قابل بررسی از سه دیدگاه اصلی است: استفاده از یک مکان و عامل اصلی تعیین کننده اصالت ارجاعی شناسایی نمود ک

گیلمور و (.11)ات تجاریظیندهای تولید سنتی؛ و جذابیت فراتر از مالحآتاریخ و فرهنگ آن به عنوان مرجع؛ تعهد به فر

عدم کاالیی شدن (، به 1000می دانند همچنین کوهن )ارجاعی ،طبق تعریف را تمام مکان های دارای تم تاریخی پاین،

اشاره دارد.یک مالحظه بسیار مهم در قضاوت اصالت بعنوان

نفوذ اعمال می کند، انسان ها را ، مردم تمایل دارند چیزی را اصیل بپندارند که بر نهادهای دیگر -: اصالت دارای نفوذچهارمژانر

به هنگام (.19)به هدف های باالتر فرا می خواند و پیش بینی برای راه های بهتر را فراهم می سازد؛ بی اهمیت و بدون معنی نیست

سمت ا را بهتاثیر گذارد یا آنه مخاطبینشمی تواند بر معماری معاصرتقاضای اصالت دارای نفوذ، سوال این است که آیا

به افرادی که به دنبال مسیر متفاوت یا جدیدی در زندگی هستند، احساس تولد معماری ماندگاربهتر شدن تغییر دهد؟

از همه اقشار به مخاطبینیعالوه بر آن، .دوباره می دهد و به آنها این فرصت را می دهد تا با دید تازه ای به دنیا بنگرند

6

در جستجوی اصالت دارای نفوذ هستند، بر احساسات نوستالوژیک برای گذشته ای افرادی که خود سوق می دهد. سمت

که از بین رفته ، جستجو برای ریشه های تاریخی خود و بر یک زمان مصور که زندگی طبیعی تر، خالص تر و ساده تر بوده،

داخته و برای سنجش میزان در ادامه به مرور شاخص های اصالت و ویژگی آن ها در قالب جدول پر (.10)متکی هستند

اصالت آثار سواالتی متناسب با ویژگی مزبور در نمونه های مورد مطالعه در نظر گرفته می شود.

ماخذ: نگارندگانشاخصه های اصالت -2جدول

Table . Authenticity indices (Reference: The authors)

ردیف ژانر های اصالت ژانر های اصالتویژگی

ارتباط با گذشته

اصالت بدیع

1

2 یاجتماع التیتشکی(، فاتیتشر مراسم مثال) ها تیفعال

9 فعالیت روزمره انجام گرفته در بنا

طراحی، تارو پود، مصالح مورد استفاده، مصنوعات هنری ) نقاشی، موزاییک، دست نوشته ها،

) . . . 1

9 بنا به مربوط ظروف و لیوسا و مبلمان یظاهر شکل

یانسان تعامالت

اصالت استثنایی

1

ی(فروتن ،ینواز مهمان) خدمات ارائه

خود سازمان ده0

0 تاثیرتاریخ بر عناصر تشکیل دهنده بنا

گذشته با ارتباط و یخیتار داوم

یارجاع اصالت

0

11 محصول دیتول یسنت یها ندیفرآ به یبندیپا

11 یساز یتجار فقدان

یدرون رییتغ و یادراک و یحس تعامل

گذار ریتاث اصالت

12

19 رفته نیب از گذشته یبرا( ینوستالژ) یدلتنگ احساس

11 طراحان هنذ و یمعمار بر یرگذاریتاث

روش تحقیق .4

موضوع پژوهش از جمله معماری معاصر ایران پرداخته ، ضمن مطالعهراهبردی در این پژوهش ، به الگوییبه منظور ارائه

اصالت در میراث معماری معاصر است ، شناسایی و الویت بندی گردیده است . در قوهاینکه آن چه به عنوان مولفه های بال

و کارشناسی ادامه به منظور ساخت مدل الگویی برای بناهای آینده ، ارزش گذاری مولفه ها از طریق فارغ التحصیل

داده ها مورد آزمون و چگونگی تاثیر SPSSمعماری روی نمونه های موردی صورت گرفت و با نرم افزار ارشد دانشجویان

نمونه های موردی انتخابی ، جهت دریافت نظر مخاطبان آن ها تحلیل و بررسی گردید و حدود هر یک مشخص شده است.

و الویت بندی انجام شده توسط حضار "یکصد معمار ، یکصد انتخاب"در نشست و تهیه پرسشنامه براساس ارائه آثار

آثار توسط اساتید، پیشکسوت های معماری و . . . 11انتخاب گردیده است. الزم به ذکر است در هر نشست به معرفی

به آثار انجام گرفته و نتایج معماری ( امتیاز دهی نپرداخته و در پایان با نظر سنجی حضار ) دانشجویان و فارغ التحصیال

طی جمع بندی عددی ارائه می گردد.

نمونه مورد مطالعه انتخاب گردید و با % به عنوان01اثر اول با امتیاز هایی باالی 9با بررسی و مرور نتایج نشست ها ،

نفر 111برای تشخیص این امر پرسشنامه متناسب با ویژگی ژانر های اصالت، آثار منتخب مورد سنجش قرار می گیرد.

فارغ التحصیالناز نفر دیگر 91نفر از آنها دانشجویان کارشناسی ارشد معماری و 91بعنوان جامعه آماری انتخاب شده که

نمونه های منتخب از هر گونه فضای معماری اعم از چشم انداز طبیعی ، بناهای سنتی .گردیدکارشناسی معماری انتخاب

تنوع زیادی بین انتخاب ها و سالیق معماران امروز ایران گوناگونی کاربری ها دلیل برو معاصر ، المان ها و . . . می باشد.

7

ی و مبانی نظری معماران ما بر می گردد. نکته است . این تنوع سالیق ، قطعا به سبب نوع نگاه و مشرب زیبایی شناخت

ه در این پژوهش کامال عیان است ، نقش و وزن بزرگان معماران ایران در سالهای آخر چهل و اوایل پنجاه کمهمی

آن نسل پر افتخار معماران ایران تعلق به% آثار برجسته معرفی شده توسط معماران 91خورشیدی است به عبارتی بیش از

است. داشته

گانماخذ: نگارند مورد مطالعهنمونه های معرفی کلی – 3جدول

Table . Overview samples (Reference: The authors) ردیف اثر منتخب عکس طراح آثار معرف آثار امتیاز

01% محمد مهدی

محمودی کوروش فرزامی

1 سر در دانشگاه تهران

آزاده شاهچراغی 01%پاسبان ابولفضل

حضرت

2 باغ فردوسی

کامران دیبا علی کرمانیان 01%

9 نمازخانه پارک الله

بهروز احمدی شیوا آراسته 01%

فرهنگسرای

نگارستان) موزه قرآن(1

نادر خلیلی کمال کمونه 01%

گل "خانه های

"تافته9

منتخب آثار از هریک تفکیک به ها اصالت نمرات مرکزی گرایش و پراکندگی شاخصهای مقایسه. 5

در این پژوهش با بررسی ترجیحات فردی میزان تاثیر گذاری عناصر تشکیل دهنده آثار با معیار های اصالت مورد ارزیابی

. گیردقرار می

درصد قابل توجهی از پاسخ ها در رابطه با میزان تاثیر گذاری هریک از پنج اثر نشان می دهد که باغ فردوسی بیشترین

را آثار دیگردر انتخاب مخاطبیندرصد ترجیحات را به خود اختصاص داده است بررسی آمار ، اختالف ناچیز ترجیحات

به تفکیک هر اثر می پردازد.. در ادامه به مرور دقیق هر اصالت تاکید می کند

گانماخذ: نگارند مقایسه میانگین نمرات اصالت بدیع به تفکیک اثرهای منتخب – 1و نمودار 4جدول

Table , Chart . Comparison of mean scores of original authenticity by the selected effects

(Reference: The authors)

میانگین اصالت ( بیشتر بعد29/1بدیع باغ فردوس ) نشان می دهد که میانگین اصالت باال یافته های جدول و نمودار

حال این سوال مطرح است که آیا بین نظرات نمونه می باشد.دیگر اثر دو ( بیشتر از اصالت بدیع01/9خانه گل تافته )بدیع

؟ها در خصوص اصالت بدیع اثرهای منتخب تفاوت معنادار وجود دارد

انحراف معیار میانگین اثر منتخب

01/1 11/9 سر درب دانشگاه تهران

19/1 29/1 باغ فردوس

09/1 21/9 نمازخانه پارک الله

11/1 10/9 فرهنگسرای نگارستان ) موزه قران(

99/1 01/9 خانه های گل تافته

3.664.23

3.263.69 3.84

0

1

2

3

4

5

سردرب

دانشگاه

تهران

باغ فردوس نمازخانه

پارک الله

فرهنگسرای

نگارستان

خانه گل

تافته

8

گانماخذ: نگارند تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه -5جدول

Table . Data analysis (using one way ANOVA and SHAFEH) (Reference: The authors)

مجموع مجذورات منابع تغییردرجه

آزادی

میانگین

مجذورات Fمقدار

معناداریسطح

(sig)

11/1 1 10/21 بین گروهها

10/12

10/1 211 21/110 درون گروهها 111/1

- 210 90/112 کل

ب تفاوت معنادار وجود تخ( نشان می دهد که از نظر نمونه ها بین اصالت بدیع اثر های من9یافته های جدول شماره )

اطمینان% 00 با لذا باشد می 11/1 سطح در آلفا خطای مقدار از کوچکتر با برابر معناداری سطح چوندارد

:داد نشان را زیر نتایج شفه تعقیبی آزمون و گردد می تائید تفاوت

میانگین اصالت بدیع باغ فردوس بیشتر از میانگین اصالت بدیع سردرب دانشگاه تهران، نماز خانه پارک الله، -

فرهنگسرای نگارستان می باشد .

میانگین اصالت بدیع خانه های گل تافته بیشتر از میانگین اصالت بدیع نماز خانه پارک الله است اما با اصالت -

فردوس ، سردرب دانشگاه تهران و فرهنگسرای نگارستان تفاوت ندارد. بدیع باغ

ن( تفاوت آبین میانگین اصالت بدیع سر درب دانشگاه تهران، نمازخانه پارک الله، فرهنگسرای نگارستان ) موزه قر -

معنادار وجود ندارد.

قیق اصالت بدیع، به مرور جداول و نمودارهای اصالت با توجه به نبود فرصت تشریح داده ها در این پژوهش، با تفسیر د

د.ارجاعی، تاثیر گذار و استثنایی پرداخته و در نهایت نتایج مربوط به شاخصه ها مطرح می گرد

ماخذ: نگارندگان مقایسه میانگین نمرات اصالت استثنایی به تفکیک اثرهای منتخب – 2و نمودار 6جدول

Table , Chart . Comparison of mean scores of exceptional authenticity by the selected effects

(Reference: The authors)

گانمقایسه میانگین نمرات اصالت ارجاعی به تفکیک اثرهای منتخب ماخذ: نگارند – 3و نمودار 7جدول

Table , Chart . Comparison of mean scores of referential authenticity by the selected effects (Reference: The

authors)

میانگین اثر منتخبانحراف

معیار












3.29

4.45

3.183.66 3.63

0

1

2

3

4

5

سردرب

دانشگاه تهران


پارک الله

فرهنگسرای

نگارستان

خانه گل تافته

3.99

4.28

3.8 3.8

4.26

3.4

3.6

3.8

4

4.2

4.4

سردرب

دانشگاه

تهران


پارک الله

فرهنگسرای

نگارستان

خانه های

گل تافته

Sig=

9

گانماخذ: نگارندمقایسه میانگین نمرات اصالت تاثیر گذار به تفکیک اثرهای منتخب – 4و نمودار 8جدول

Table , Chart . Comparison of mean scores of influential authenticity by the selected effects

نشان می دهد : 0و 0، 1یافته های جداول

میانگین اصالت استثنایی باغ فردوس بیشتر از میانگین اصالت استثنایی سایر اثرهای منتخب می باشد . اما بین -

سایر اثرهای منتخب تفاوت معنادار وجود ندارد. اصالت استثنایی

( 9بین میانگین اصالت ارجاعی هیچیک از اثرهای منتخب تفاوت معنادار وجود ندارد . هر چند یافته های جدول ) -

بین میانگین ها مقداری تفاوت نشان می دهد اما معنادار نیست.

بیشتر از میانگین اصالت تاثیر گذار سردرب دانشگاه تهران و فرهنگسرای میانگین اصالت تاثیر گذار باغ فردوس -

نگارستان ) موزه قران ( است اما با اصالت تاثیر گذار نمازخانه پارک الله و خانه های گل تافته تفاوت معنادار ندارد.

بین اصالت تاثیر گذار سایر اثرهای منتخب تفاوت معنادار وجود ندارد. -

اصالت آثارمعیار های موثر بر سهم .6

مشاهده می شود پارامتر (0در ادامه به مرور پارامتر های هر اصالت مربوط به کل آثار پرداخته، همانطور که در جدول )

های تاثیر گذار بر اصالت بدیع پنج مورد و مابقی اصالت ها سه مورد می باشد که درصد ترجیح مخاطبین در هر یک قابل

بررسی و تحلیل است.

گانماخذ: نگارند بر اساس پرسش ها مخاطبینبررسی ترجیحات - 9جدول Table . Review preferences contacts by questions (Reference: The authors)

استثنایی اصالت بدیع اصالت

ترجیحات پرسش ها ردیف ترجیحات پرسش ها ردیف

%91 دوستان با خوب اوقاتی کردن سپری فرصت 1 %21 بنا طراحی در تاریخ و سنت فرهنگ، با ارتباط 1

%10 مکان این در ویژه تمهیداتهای و ترتیبات 2 کاربرین های نیاز تامین نوازی، مهمان خدمات 2

بنا در99%

%21 بنا با مرتبط تاریخ ویژگیدرک 9 اثر گیری شکل تاریخ از خواسته بر اشیاء عرضه 9

بنا در91%

1 مصالح داخلی، طراحی به مربوط های ویژگیانطباق

با سالیق نسل ها مصرفی22%

------ ---

9 مبلمان و اثاثیه ظاهری شکل به بوط مر های ویژگیانطباق

با سالیق نسل ها21%

------ ---

گذار تاثیر اصالت ارجاعی اصالت

ترجیحات ترجیحات ردیف ترجیحات ترجیحات ردیف

%91 آن گیری شکل دوره بازتاب بنا های ویژگی 1 در آرام فضای فرد به منحصر معنوی ی تجربه 1

بنا99%

2 و مدیریت گیری، شکل در سنتی های فرآیند به پایبندی

بنا حفظ92%

از گذشته برای( نوستالژی) دلتنگی احساس 2

رفته بین99%







3.64

4.34

3.793.64

4.04

3.23.43.63.8

44.24.4

سردرب

دانشگاه

تهران


پارک الله

فرهنگسرای

نگارستان

خانه های

گل تافته

11

%91 بنا به نسبت شدن کاالیی یا کاالگرایی حس القا عدم 9 و آینده معماری بر بنا دهنده شکل عناصر تاثیر 9

طراحان ذهن91%

گیری هیجنت

آسیب های فراوانی را بر بافت معماری با ارزش معاصر ایران تحمیل ،معماری معاصر ایران گویای آن است که توسعه شتابزده بتجار

که قرار بود باعث رشد تعاملی و افزایش کیفیت فضایی شوند، با تخریب و تجسس در زندگی آرام شهری عمال هاکرده است. مجموعه

توان پاسخگوی نیاز های روزآمد ساختاری و فرهنگی نمی هایتاثیر منفی باقی گذاشته است. از این رو بدون در نظر گرفتن ارزش

.کاربران و مخاطبین معماری معاصر در ایران باشد

منسجم در زمینه چارچوب تحلیلی بعنوانمعاصر معماریبرای اصالت ژانرهای گیلمور و پاین طی مرور و بررسی مطالعات انجام شده

و آثار، دو دیدگاه دارای اهمیت هستند؛ اجزا )ویژگی های ( بناهابرای درک مفهوم اصالت معرفی گردید. آثار فرهنگی، تاریخی و . . .

مخاطبین، دیدگاه اول توسط معرفان آثار مطرح و بررسی گردیده و دیدگاه دوم نیز توسط امتیاز دهی دانشجویان در پایان هر تجربیات

ابطه با این دو دیدگاه یافته های این مطالعه در رنشست و همچنین از طریق پرسشنامه تنظیم شده مورد واکاوی قرار گرفت بنابراین،

به تحلیل گذاشته شد.

قضاوتی برای مطالعه فضای معماری و اصالت یک ساخت فرهنگی -جود ارتباط تنگاتنگ شاخصه های اصالت نمی توان منکر خودبا و

و تجارب بازدیدکنندگان رخ می دهد بر نسبی بودن ادراک یک فرد از اصالت از طریق فیلتر افکار شخصی با تاکیدبر اینکه بنابراینشد.

تاکید می گردد.مفهوم اصالت

اصیل به نظر برسند، نه به خاطر این که به طور ذاتی اصیل هستند بلکه به این » ، اشیا باید در پژوهش عنوان گردیدهمانگونه که

، به نظر می رسد که برخی از معیارهای به عبارت دیگر« دلیل که از نظر دیدگاه ها، عقاید، باورها یا قدرت اینگونه ساخته می شوند

اکنون واضح است که هر فرد »کرینر گزارش دادند، -هستند. همانگونه که کولینز مخاطبینعینی وجود دارند که مستلزم درک ذهنی

در « ی نیستبر تجربه فراهم شده توسط هدف کاف یی،تنهابه می تواند تجربه شخصی خود را به گونه ای متفاوت تفسیر کند، و تمرکز

با مرور معیار های عینی اصالت، نمونه های مورد مطالعه الویت بندی شده و به بیان نحوه بازتاب معیارها در بنا می پردازد تا آخر

بعنوان دستور زبانی البته نا تمام برای طراحان و پژوهندگان تلقی گردد.

گانماخذ: نگارند منتخب به تفکیک انواع اصالت های پراکندگی و گرایش مرکزی اثرهایه مقایسه شاخص – 11جدول

Table . Comparison of dispersion characteristics and central tendency of selected effects to different types

of authenticity (Reference: The authors)

آثار منتخب اصالت

عیبد

اصالت

استثنایی

اصالت

ارجاعی

اصالت تاثیر

گذار نحوه بازتاب در بنا

سر در

دانشگاه تهران11/9 90/9 00/9 11/9

است. پشتوانه فرمهای معماری تاریخی ایراناثر ذات یگانه -

می باشد. آموختگان به یادماندنی دانشفضای مکاناین امروز -

91/1 20/1 19/1 29/1 باغ فردوسیکه در تاکید داشته "معماری حواس"و "آشکارگی طبیعت"به -

ریشه دارد. آثار معماری ایران

نمازخانه

پارک الله21/9 10/9 01/9 00/9

دهد. ترین نیازهای یک عبادتگاه را پاسخ می اصولی -

ترکیبی از دو مربع تودرتو در دو جهت متفاوت هندسه اثر که -

.است، در خدمت جوهر اثر است

فرهنگسرای

نگارستان

)موزه قرآن(10/9 11/9 01/9 11/9

به احترام بناهای اطرافِ خود، بصورت دفنی در سطوح زیر زمین -

است. شده ساخته

امروز در کنار احترام به اصول اولیه معماری اصیل ایرانی، نیازهای -

.کند را برآورده می

"خانه های

"گل تافته01/9 19/9 21/1 11/1

به روشها و دانشهای متکیدانش امروز براساسگیری ضمن شکل -

می باشد.قدیم ایرانی

11

در نهایت یافته های جدول باال، نشان می دهد که بیشترین میانگین شاخص های پراکندگی مربوط به باغ فردوس نسبت به بقیه آثار

و پس از آن اصالت تاثیر ( می باشد 19/1می باشد. همچنین در خصوص باغ فردوس بیشترین میانگین مربوط به اصالت استثنایی )

قرار گرفتند. این در حالیست که در مابقی آثار، اصالت ارجاعی 29/1( ، و اصالت بدیع با میانگین 20/1( ،اصالت ارجاعی) 91/1گذار )

قرار گرفته است. هااصالت ژانر های دیگر در رتبه اول در مقابل

منابع

، 111جایگاه مباحث میان رشته ای، مجله معماری و شهرسازی، شماره (. معماری معاصر و 1900محمودی، محمدرضا ) .1

.10-11صص:

(، تهران: نشر نی.1909ت: محمدرضا شیرازی)، نظریه های پسا مدرن در معماری(. 1901نسبیت، کیت ) .2

پژوهشی هنر –نشریه علمی ،واکاوی مولفه های بازشناخت اصالت در حفاظت میراث فرهنگی(. 1909فدایی نژاد، سمیه ) .9

01-00، صص: 1، شماره 10های زیبا، دوره

. MacCannell, D. ( ). Staged Authenticity: Arrangements of social space in tourist

settings. American Journal of Sociology, , pp. – .

. Grayson, K., & Martinec, R. ( ). Consumer perceptions of iconicity and indexicality

and their influence on assessments of authentic market offerings. Journal of Consumer

Research, , pp. – .

. Goffman, E. ( ). The presentation of self in everyday life. New York: Doubleday

. Waitt, G. ( ). Consuming heritage: Perceived historical authenticity. Annals of

Tourism Research, , pp. – .

. Millar, S. ( ). Heritage management for heritage tourism, Tourism Management, ( ),

pp. – .

(، تهران: انتشارات دانشگاه 1909ت: پیروز حناچی) ،میراث جهانیراهنمای مدیریت برای محوطه (. 1901فیلدن، برنالد ) .0

تهران.

(، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.1909ت: پیروز حناچی)، تئوری مرمت(. 1901برندی ، سزار ) .11

چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ،مرمت شهری(. 1901حبیبی، سید محسن ) .11

.روزنه نشر: تهران دوم، چاپ بهاری، خشایار طالبیان، حسن محمد ترجمه معماری، حفاظت تاریخ(. 1901) یوکا یوکیلهتو، .12

. Gilmore, J. H., & Pine, B. J. Jr., ( ). Authenticity: What consumers really want?

Boston. MA: Harvard Business School Press. . Ryan, M. M., & McKenzie, F. H. ( ). A monastic tourist experience. The packaging of

a place, Tourism Geographies, ( ), pp. – . . Andriotis, K. ( ). Genres of Heritage Autenticity Denotations from a Pilgrimage

Landscape, Annals of Tourism Research, No. , pp. –

. Beverland, M. B. ( ). Crafting brand authenticity: The case of luxury wines. Journal of

Management Studies, ( ), pp. – .

. Bruner, E. ( ). Abraham Lincoln as authentic reproduction: A critique of

postmodernism. American Anthropologist, , pp. –

12

The review and reflection of Authenticity Concept in Iranian

contemporary architecture1

(Case study: an eclectic selection of outstanding Iranian contemporary architecture)

Rana nili * Darab diba** Mohammadjavad Mahdavinejad***

Abstract:

Background and Objectives: The study of history and evolution trend of the contemporary

architecture is reflective of the existence of a certain type of pluralism which is not based on social

symbiosis of several civilizations and cultures alongside one another rather it is based on the

existence of multiple new identities in the modern communities; however, preservation and

management of such a multiplicity becomes necessary as the grounding for the occurrence of such

issues and as an example of a heritage containing cultural, social and political issues. The

importance of preserving cultural heritage, on the one hand, and the formation of abnormal

architecture devoid of any value, on the other hand, makes it necessary to study and recognize the

concept of authenticity and introduce its relevant indicators in Iran’s contemporary architecture.

Since Iran’s architecture owes part of itself to the western architectural changes and third world

experiences, the application of international qualities along with the national competencies, as an

evidence of cultural and historical root) is inevitable and makes it feasible to explore the concept of

authenticity for the creation of an architectural heritage from the perspective of the theoreticians.

Methods: In the course of the current research paper’s accomplishment of the objectives,

meanwhile introducing and analyzing the indicators of authenticity in Iran’s contemporary

architecture as “a heritage to be handed over to the future generations”, the aforementioned indices

are analyzed in the studied samples so as to finally come up with a model that has been evaluated

based on inquiries from the experts. Also, the amount and the quality of the effects that the scales

exert on the contemporary architecture’s heritage are investigated by taking advantage of SPSS

software in line with a valuation of the proposed model.

Findings: In pursue of attaining a level of recognition and for the determination of the aspects of

authenticity, the four main genres, to wit “Original Authenticity”, “Exceptional Authenticity”,

“Influential Authenticity” and “Referential Authenticity”, introduced as a conceptual framework

for the five studied cases, are appraised by a group of architecture graduates and then each genre,

after being analyzed, will undergo an evaluation for the “Exceptional Authenticity” in the buildings

of “Ferdows Garden” and for the “Referential Authenticity” in the rest of the buildings.

Discussion and Conclusion: Next, meanwhile investigating the data and the analysis model, it is

endeavored to gain insight about a language structure for the designing of the buildings aiming at

making them persistent constructions so that the newly-emerging buildings can be provided with a

novel stream of construction as made necessary by the time and space constraints and then they

can, as prominent buildings, transfer their semantic and value aspects. Therefore, the “continuation

1 - This article is extracted from a PhD thesis entitled ‘Value and Authenticity in Developing Future Heritage

through Contemporary Architecture of Iran’ with supervision of Dr. Darab Diba and consultation of Dr.

Mohammadjavad Mahdavinejad in Science and Research Branch of Tehran Islamic Azad University. (SRB).

* PHD Condidate, Department of architecture, College of art & architecture, science and research branch,

@yahoo.com ranaE. mail: - Tell: + -Islamic Azad University, Tehran, Iran

** (Corresponding author)- Department of Architecture, College of art & architecture, Central Tehran

Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

*** Department of Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.


https://scholar.google.com/citations?view_op=view_org&hl=en&org=8940115736409083918

13

of the relationship with culture, tradition and history”, the “continuation of much more time

spending in the buildings”, “the buildings’ non-association with a sense of their being a

commodity”, the “enhancement of the effect on the future architecture and designers’ minds” are

expressed as the most important influential parameters for the conversion of what is implemented

as architecture today to a heritage left out there for the upcoming generations.

Keywords: Contemporary architecture, Authenticity, Influential Authenticity, Exceptional

Authenticity, Referential Authenticity.

1ناریا رصاعم یرامعم رد تلاصا موهفم باتزاب و...

Documents