15-МАВЗУ: МИКРОЎҒИТЛАРНИНГ

АҲАМИЯТИ ВА ИШЛАТИЛИШИ.

КЎКАТ ВА БАКТЕРИАЛ ЎҒИТЛАР.

Режа:

1. Борли, молибденли, мисли, марганецли ўғитлар.

2. Тўшамали ва тўшамасиз гўнглар таркиби.

3. Кўкат ва бактериал ўғитларнинг хоссалари ваишлатилиши.

1. Борли ўғитлар. Ўсимликлар ҳосил етиштириш учун 1га ердан 20 дан 250 г гача бор истеъмол килади. Донлиэкинлар жавдар, бугдой, сули, арпа, тарик, тупроқдан борникамроқ олади. Кунгабоқар, картошка, зигир, беда, хапталвабаъзи сабзавот экинлари борни анча кўп истеъмол килади

Бор етишмаса, аввало поя, новда ва илдизларнинг усишнукталари касалланади, нобуд бўлади.

Тупроқлардаги борнинг умумий миқдори 1 кг тупроқхисобидан олинганда уларнинг хилига қараб 1-2 дан 50-80мггача бўлади.

Борли ўғитлар борнодотолит уни (2% В) бор-магнийлиўғит (2-3 % В) оддий ва куш борли суперфосфат (0,2 % В)дир. Борнинг соф тузи-борат (11%В) ва борат кислота (17 %В) қиммат туради, уруғларга экишдан олдин ишлов беришучун, шунингдек илдиздан ташкари озиқлантириш учунишлатилади.

2.Молибденли ўғитлар. Ўсимликларда молибденмиқдори қуруқ моддасига нисбатан хисобланади.Уруғларда, айниқса дуккакли ўсимликлар уруғида кўпбўлади. Дуккакли экинларнинг туганаклари молибденгаайниқса бой. Молибден туганак бактериялар ва эркиняшовчи бактериялар томонидан хаво азотини фиксациякилинишида муҳим роль ўйнайди.

O 3. Мисли ўғитлар. ўсимликлардагиуглевод ва оқсил алмашинувида вабаргларда хлорофилл ҳосил бўлишидакатта аҳамиятга эга.

OМис етишмаганда баргларнинг хлорофиллҳосил қилиши издан чикади.

OМисли ўғитлар: Пирит куйиндиси (0,25-0,6 % Сu). Мис кўпороси СиSO45Н2О (25% Сu) илдиздан ташқари озиқланишиучун 250-500 г мис кўпороси 300-500 лсувда эритилади.

Марганецли ўғитлар: марганец сульфат (20 % Mn)марганецланган донадор суперфосфат (1-2 % Mn).Рухли ўғитлар: Рухнинг экинлар билан бирга олибчиқиб кетиладиган миқдори 0,07 кг дан (карам)1,5 (картошка) ва 2,2 кг гача (қанд лавлаги)бўлади. Рух етишмаганда ўсимликларда ауксинларҳосил бўлиши бузилади. Бу эса уларнинг ўсишисекинлашувига сабаб бўлади. Д.Н.Прянишников гўнгнинг аҳамиятига тўхталиб

«минерал ўғитлар ҳар қанча ишлаб чиқарилмасин,қишлоқ хўжалигида гўнг хеч вақт ўз аҳамиятинийўқотмайди» деб айтган.

o Кўкат ўғитлар ёки сидератлар деб тупроқни азот ваорганик моддалар билан бойитиш максадида далаларгаэкиб, устириладиган айрим ўсимликлар (сидератлар)гаайтилади,

o Кўкат ўғит сифатида кузги жавдар, хантал, арпа, хашакинухат, хашаки кўкатлар, йунгичка, кизил себарга шабдар(эрон бедаси), мош каби оралик экинлариданфойдаланиш тавсия этилади. Бу оралик экинларидангектарига 350 – 400 ц дан кук масса олинганда, айнимасса таркибида 120 – 200 кг азот бўлиб, уз навбатидабу ўртача 35 –40 тонна гўнгга эквивалент.

o Мисол: хашаки нухат таркибида 0,50 фоиз азот, 0,15фоиз фосфор, 0,50 фоиз калий, 0,30 фоиз кальцийэлементлари бор.

Эътиборингиз учун

Рахмат