(12) opis patentowy (19) pl (11)185563 (13) b1public.sds.tiktalik.com/patenty/pdf/199908.pdf ·...

52
PL 185563 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)185563 (21) Numer zgłoszenia: 322326 (22) Data zgłoszenia: 15.03.1996 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 15.03.1996, PCT/US96/03611 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 26.09.1996, W096/29073, PCT Gazette nr 43/96 (13) B1 (51) IntCl7 C07D 405/06 A61K 31/40 Opis patentowy przedrukowano ze względu na zauważone błędy ( 54 ) Pochodne kwasu nodulisporowego oraz zawierające je kompozycje farmaceutyczne (30 ) Pierwszeństwo: 20.03.1995, US,08/406619 Zgłoszenie ogłoszono: 19.01.1998 BUP 02/98 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.2003 WUP 06/03 (73) Uprawniony z patentu: MERCK & CO INC., Rahway, US (72) Twórcy wynalazku: Peter T. Meinke, Rahway, US Thomas Shih, Rahway, US Michael H. Fisher, Rahway, US (74) Pełnomocnik: Sitkowska Jadwiga, PATPOL Spółka z 0.0. 1. Pochodne kwasu nodulisporowego o wzorze I: w którym: - - - - - - oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze; jeden z R1i R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa lub R1+R2 oznaczają =O; R3oznacza grupę OH; R4oznacza H lub ORa; R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -O-; R7 oznacza fragment o wzorze:

Upload: dodieu

Post on 27-Feb-2019

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

PL 18

5563

B1

RZECZPOSPOLITAPOLSKA

Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)185563(21) Numer zgłoszenia: 322326(22) Data zgłoszenia: 15.03.1996

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:15.03.1996, PCT/US96/03611

(87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

26.09.1996, W096/29073,PCT Gazette nr 43/96

(13) B1

(51) IntCl7C07D 405/06A61K 31/40

Opis patentowy przedrukowano ze względu

na zauważone błędy

(54) Pochodne kwasu nodulisporowego oraz zawierające je kompozycje farmaceutyczne

(30) Pierwszeństwo:20.03.1995, US,08/406619

Zgłoszenie ogłoszono:19.01.1998 BUP 02/98

(45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.2003 WUP 06/03

(73) Uprawniony z patentu:MERCK & CO INC., Rahway, US

(72) Twórcy wynalazku:Peter T. Meinke, Rahway, US Thomas Shih, Rahway, US Michael H. Fisher, Rahway, US

(74) Pełnomocnik:Sitkowska Jadwiga, PATPOL Spółka z 0.0.

1. Pochodne kwasu nodulisporowego o wzorze I:

w którym:- - - - - - oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;jeden z R1 i R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa lub R1+R2 oznaczają =O; R3 oznacza grupę OH;R4 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -O-;R7 oznacza fragment o wzorze:

Pochodne kwasu ncdulisporowego oraz zawierając je kompozycjefarmaceutyczne

Z a s t r z e ż e n i a p a t e n t o w e

1. Pochodne kwasu nodulisporowego o wzorze I:

w którym:oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;

jeden z R1 i R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa lub R,+R2 oznaczają =0; R3 oznacza grupę OH;R4 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -O-;R7 oznacza fragment o wzorze:

w którym-----oznacza wiązanie pojedyncze lub podwójne;R8 i R9 niezależnie oznaczają H lub OH;R10 oznacza:(1) O(O)ORb; lub(2) C(O)NRcRd;Ra oznacza atom wodoru lub C1-C10alkil;Rb oznacza:(a) C1-C10alkil, ewentualnie podstawiony podstawnikami wybranymi z:- grupy CO2H,- grupy hydroksylowej,- grupy N(C1-C6alkil)2,- pirolidynylu, morfolinylu, furanylu, tetrahydrofuranylu, piperydynylu, piperazynylu,

pirolidynonu, pirolidynylu, imidazolonu;- C1-C5perfluoroalkilu,- arylu, ewentualnie podstawionego przez C1-C5perfluoroalkil, N O2, C O2(C1-C6alkil),

C1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkoksylu;- grupy okso;(c) benzotriazolil, pirolidynyl, morfolinyl, dihydrotiazolil, piperydynyl, uracyl, chinukli-

dynyl, piperazynyl łub azepinyl, ewentualnie podstawiony przez grupę hydroksylową;Rc i Rd niezależnie oznaczają:

185 563 3

(a) atom wodoru,(b) C1-CI0alkil, ewentualnie podstawiony przez podstawnik(i) wybrany(e) z następujących:- halogen;-OH;- grupa okso;-N H 2;- C N ;-SH;-CONH2,- hydroksyC1-C6alkoksyl;- aminoC1-C6alkoksyl;- C1-C12alkoksyl;- hydroksyC1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkil-NH-;- NHC1-C6alkil;- N(C1-C6alkil)2;- NHCOC1-C5alkil;- CO2C1-C6alkil;- CO2C1-C6alkiloaryl;- CO2H;- (C1-C6alkil)-S(O)m, gdzie m ma wartość 0,1 lub 2;- C3-C7cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez grupę aminową;- C1-C5perfluoroalkil;- C5-C7cykloalkenyl;- aryl lub aryl podstawiony przez OH, halogen, C1-C6alkil, C1-C5perfluoroalkil, C1-C6al-

koksyl;- morfolinyl, piperazynyl, pirolidynyl, imidazolil, pirolidynyl, tetrahydrofuranyl, me-

tylenodioksyfenyl, imidazolil, pirolil lub tienyl, ewentualnie podstawione przez grupy okso, (C1-C6alkil), hydroksy(C1 -C6alkil), CO2-( C1-C6alkil);

(c) C3-C10alkenyl;(d) C3-C10alkinyl;(e) pirolidynyl, piperazynyl, morfolinyl, tiazolil, piperydynyl, uracyl, chinuklidynyl, aze-

pinyl, tiomorfolinyl, ewentualnie podstawione przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2- C]-C6alkilu;

(f) C3-C15cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez OH lub NH2;(g) C5-C10cykloalkenyl;lub Rc + Ra razem z atomem N, do którego są przyłączone, tworzą 3 do 10 członową grupę

karbocykliczną lub grupę heterocykliczną wybraną z piperazynylu, tiomorfolinylu, pirolidynylu, tiazolilu, piperydynylu, azepinylu, azocynylu, imidazolilu, indolilu, aza[3.2.1]bicyklooktanu, izochinolinylu, spiroindeno[1,4]piperydynylu, ewentualnie podstawioną przez podstawniki wy-brane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6alkilu, CONH2, amino- C1-C6alkilu, C1-C6alkoksylu, C1-C6alkoksyarylu, C1-C6alkiloarylu, C1-C5alkiloarylu, 3,4-metyle- nodioksybenzylu;

oraz ich dopuszczalne farmaceutycznie sole.2. Związek według zastrz. 1, o wzorze

w którym Rb wybrany jest z grupy obejmującej:

4 185 563

CH3, CH2CH3, CH2CH2OH, CH2CH2N(CH(CH3)2)2, CH2CH2CH2OH, CH2CH,CH2CH2OH, CH2CH2CH,CH2CH2OH, CH2CH2N(CH3)2, CH2CH(OH)CH2N(CH(CH3)2)2, CH,CH2OCH2CH2OH, CH2Ph(4-NO2), CH2PH(3-NO2), CH2CF3, CH2CH2CH2C(=0)CH3, CH2CH2CH2Ph, CH2CH2C(CH3),- CH3, CH(CF3)2, CH2Ph(2-CF3),

3. Związek według zastrz. 1, o wzorze

w którym Rx wybrany jest z grupy obejmującejH, CH3, CH2CH3, C(CH3)3, CH,CH2CH3, CH2CH2OH, CH(CO2CH3)CH2OH, CH2CO2CH3,

CH2CH(OCH2CH3)2, CH,CH2OCH2CH2OH, CH(CH3)(CH2)3C(CH3)2OH, (CH2)3OH, (CH2)4OH, (CH2)5OH, CH(CH2OH)CH2CH3, NHC(CH3)3, CH2CN, (CH2)6OH, CH2CH(OH)CH3, CH(CH,- OH)CH2CH2CH3, CH2CH2SCH3, CH2CH2SCH2CH3, CH2CONH2, CH(CH3)(CH2OH)2, CH2CH2- NHCH2CH2OH, CH(CH2OH)(CH2)3CH3, CH(CH2OCH3)CH3, (CH2)2SH, (CH2)4NH2, CH2CH2- SO2CH3, CH2CH2S(O)CH3, CH(CH(CH3)2)CH2OH, (CH2)3NH2, (CH2)3N(CH2CH3)2, (CH2)3N- (CH3)2, OCH2CH3, CH2CH(OH)CH2OH, OCH3, CH2CH2OCH3, CH2CH2NHC(O)CH3, C(CH3)2- CH2OH, c-C3H5, c-C6H,1, (CH2)3O C H 3, CH2CH=CH2, C(CH2CH3)(CH2OH)2, CH2C=CH, CH2- CO2CH2CH3, CH2CH2F, (CH2)3O(CH2) 11CH3,CH2CH2N(CH3)2, CH2CH2OCNH2O [2NH2, CH2CF3, NHCH2CO2O H2CH3, CH(CH3)CO2CH3, C(CH3)2CH2C(O)CH3, CH(CO2CH2CH3)2, CH2CH3, CH- (CH2CH2CH3)CO2CH3, CH2CH2CH2OCH3, C(CH3)2O C H , (CH2)4CH3, CH(CH2CH2CH3)2,

(CH2)5CH3, CH2CH2CO,H, CH(CH ( C O 2 C H 3 OCH2CO2H, CH(CH(CH3)2)CH2OH, CH(CH(CH3)2)CH2OH, CH(CH3)CH2OH, CH(CH3)CH2OH, CH(CH3)2, C(CH3)3, (CH2)CH(CH3)2, CH(CH3)CH2CH3, CH2CH(CH3)OH, (CH2)3CH3, (CH2)2OCH2CH3,1-adamantyl, (CH2)8CH3, CH- (CH3)CH(CH3)2, (CH2)3NHCH3, (CH2)2N(CH2CH3)2,

185 563 5

4. Związek według zastrz. 1, o wzorze

w którym NRxRy wybrany jest z grupy obejmującej N(CH3)CH2 = N, N(CH3)CH2CH3, N(CH3)CH(CH3)2, N(CH3)CH2CHXH3, N(CH3)CHC H2CH2CH3, N(CHC H3)CH2CH2OCH3,N(CH3)CH2CH2OCH3, N(CH2CH3)CH2CH2CH3, N(CH,CH-CH2)2, N(CH3)CH2CH2OH, N(CH,CH(CH3)OH)2, N(CH2CH3)2, N(CH,CH2OH)2, N(CH2CH3)CH(CH3)2, N(CH2CH2CH2CH3)2,N(CH,CH,CH2CH,CH3)2, N(CH3)2, N(CH2CH2CH3)2, N((CH,),CH3)CH,CH,OH, N(CH3)CH,OCH, N((CH,)8CH3)2, N((CH2)7CH3)2, N(CH3)(CH2)2NHCH3, N(CH3)(CH2)3NH2, NHCH(CH2OH)CH2Ph, NHPh(2-OH,4-CH3), NHCH2Ph(4-NH2), NHPh(4-Cl), NHPh(4-CH,CH2OH), NHPh(2-CH2CH2OH), NHCH2CH,Ph, NHPh(2-CH2OH), NHPh(3-N(CH3)2, NHPh(4-SO,NH2), NHNHPh, NHPh(2-CONH,), NHCH,CH2Ph(4-OH),

6 185 563

NHCH2CH2Ph(4-SO2NH2), NHPh(2-NH2),NHCH(CH2CH(CH3)2)CO2CH2Ph, NHSO2CH2Ph(4-C(CH3)3),NHSO2CH2Ph, NHNHPh(2-F), NHCH2Ph(4-CF3), NHPh(4-OCH2Ph), NHPh(4-SCH3), NHCH(CH2Ph)CO2CH2CH3,NHCH(CH2Ph)CO2CH3, NHCH2Ph(4-OCH3), NHCH2-1-naphthyl,NHPh(4-F), NHCH2Ph(2-F), NHCH2CH(Ph)OH, NHCH2CH2Ph(4-F), NHC(CH3)2CH2Ph(3-F), NHPh(3,4-diF), NHCH2Ph(3-CH3), NHNH(3-CH3)Ph, NHCH2Ph(2-Cl), NHCH2Ph(2,4-diCl), NHNHPh(4-CH3),NHCH2Ph(4-Cl), NH(CH2)3Ph, NHCH2CH2Ph(4-Cl),NHCH2CH2N(CH3)Ph, NHCH2Ph(3-CF3), NHCH2Ph(2-CF3), NH(CH2)4Ph,N(CH3)CH(CH3)CH(CH3)Ph,N(CH3)CH(CH3)CH(CH3)Ph, N(CH2Ph)(CH2)3CH3, NHOCH2Ph, NCH2Ph(2,6-diF), N(CH3)CH(CH3)Ph, NHCH(CH3)Ph,N(CH3)CH2Ph, NHCH2Ph(3,4-diCl), N(CH3)CH(CH3)Ph,

N(CH2Ph)CH,CH2Ph, NHNHCH2Ph, NHCH2Ph(2,4-diF),NHNHPh(2,5-diCl), NHCH2Ph(3-F), NHCH(Ph)CH2Ph,NHCH2Ph(3,4-diOH), NHCH2Ph(3,4-diOCH3), N(CH3)CH2Ph, N(CH2CH3)CH2Ph, N(CH3)CH(CH3)Ph, NHCH2CH2(3-F)Ph, NHCH(CH2Ph)CH2OH,

185 563 7

5. Związek według zastrz. 1, o wzorze

w którym R8 i R9 oznaczają atomy wodoru i rozdzielone są wiązaniem podwójnym, albo R8 oznacza grupą hydroksylową, R, oznacza atom wodoru i grupy te rozdzielone są wiąza-niem pojedynczym.

6 . Związek według zastrz. 3, o wzorze

w którym R8 i R9 oznaczają atomy wodoru i rozdzielone są wiązaniem podwójnym, albo R8 oznacza grupę hydroksylową, R, oznacza atom wodoru i grapy te rozdzielone są wiązaniem pojedynczym.

7. Związek według zastrz. 4, o wzorze

8 185 563

w którym R8 i R9 oznaczają atomy wodom i tozdzielone są wiązaniem podwójnym, albo R8 oznacza grupę hydroksylową, R9 oznacza atom wodoru i grupy te rozdzielone są wiązaniem pojedynczym.

8. Związek według zastrz. 3, o wzorze

9. Związek według zastrz. 4, o wzorze

11. Związek według zastrz. 4, o wzorze

12. Związek według zastrz. 3, o wzorze

185 563 9

13. Związek według zastrz. 4, o wzorze

14. Pochodne kwasu nodulisporowego o wzorze

w którym:-----oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;jeden z R1 i R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa lub R1+R2 oznaczają =0;Ra oznacza atom wodoru lub C1-C10 alkil;R3 oznacza grupę OH;R4 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -0-;R8 i R9, niezależnie oznaczają H lub OH;R11 oznacza:(1)C OCl(2) CON3, lub(3) NCO.

15. Kompozycja farmaceutyczna, znamienna tym, że zawiera jako substancję czynną pochodną kwasu nodulisporowego o wzorze I:

10 185 563

w którym:-----oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;jeden z R1 i R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza OR1 lub R1 + R2 oznaczają =0; R3 oznacza grupę OH; R4 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -O-;R7 oznacza fragment o wzorze:

w którym-----oznacza wiązanie pojedyncze lub podwójne;R8 i R9 niezależnie oznaczają H lub OH;R10 oznacza:(1) C(O)ORb; lub(2) C(O)NRcRd;Ra oznacza atom wodoru lub C1-C10 alkil;Rb oznacza:(a) C1-C10 alkil, ewentualnie podstawiony podstawnikami wybranymi z:- grupy C 02H,- grupy hydroksylowej,- grupy N(C1-C6alkil)2,- pirolidynylu, morfolinylu, furanylu, tetrahydrofuranylu, piperydynylu, piperazynylu,

pirolidynonu, pirolidynylu, imidazolonu;- C1-C5perfluoroalkilu,- arylu, ewentualnie podstawionego przez C]-C5perfluoroalkil, NO2, CO2(C1-C6alkil),

C1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkoksylu;- grupy okso;(b) benzotriazolil, pirolidynyl, morfolinyl, dihydrotiazolil, piperydynyl, uracyl, chinu-

klidynyl, piperazynyl lub azepinyl, ewentualnie podstawiony przez grupę hydroksylową;Rc i Rd niezależnie oznaczają:(a) atom wodoru,(b) C1-C10alkil, ewentualnie podstawiony przez podstawnik(i) wybrany(e) z następu-

jących:-halogen;-OH;- grupa okso;- NH2;-CN;-SH;-CONH2,- hydroksyC1-C6alkoksyl;- aminoC1-C6alkoksyl;- C1-C12alkoksyl;- hydroksyC1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkil-NH-;- NHC1-C6alkil;- N(C1-C6alkil)2;- NHCOC1-C5alkil;- CO2C1-C6alkil;

- CO2C1-C6alkiloaryl;-CO2H;- (C1-C6alkil)-S(O)m, gdzie m ma wartość 0,1 lub 2;- C3-C7cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez grupę aminową;- C1-C5perfluoroalkil;- C5-C7cykloalkenyl;- aryl lub aryl podstawiony przez OH, halogen, C1-C6alkil, C1-C5perfluoroalkil, C1-C5al-

koksyl;- morfolinyl, piperazynyl, pirolidynyl, imidazolil, pirolidynyl, tetrahydrofuranyl,

metylenodioksyfenyl, imidazolil, pirolil lub tienyl, ewentualnie podstawione przez grupy okso, (C1-C6alkil), hydroksyl-C1-C6alkil), CO2-(C1-C6alkil);

(c) C3-C10alkenyl;(a) C3-C10alkinyl;(e) pirolidynyl, piperazynyl, morfolinyl, tiązolil, piperydynyl, uracyl, chinuklidynyl, aze-

pinyl, tiomorfolinyl, ewentualnie podstawione przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6alkilu;

(f) C3-C15cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez OH lub NH2;(g) C5-C10cykloalkenyl;lub Rc + Rd razem z atomem N, do którego są przyłączone, tworzą 3 do 10 członową

grupę karbocykliczną lub grupę heterocykliczną wybraną z piperazynylu, tiomorfolinylu, pi- rolidynylu, tiazolilu, piperydynylu, azepinylu, azocynylu, imidazolilu, indolilu, aza[3.2.1]- bicyklooktanu, izochinolinylu, spiroindeno[1,4]piperydynylu, ewentualnie podstawioną przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6al- kilu, CONH2, aminoC1-C6alkilu, C1-C6alkoksylu, C1-C6alkoksyarylu, C1-C6alkiloaiylu, C1-C5alki- loarylu, 3,4-metylenodioksybenzylu;

lub jej dopuszczalną farmaceutycznie sól,oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik.

185 563 11

* * *

Wynalazek dotyczy nowych pochodnych kwasu nodulisporowego oraz kompozycji far-maceutycznych zawierających nowe pochodne kwasu nodulisporowego, mających zastoso-wanie jako środki roztoczobójcze, przeciwpasożytnicze, owadobójcze i robakobójcze, oraz w leczeniu infekcji pasożytniczych, w tym robaczycy, u ludzi i zwierząt, a także zastosowanie do zwalczania infekcji pasożytniczych na roślinach i produktach roślinnych. Niektóre z no-wych pochodnych kwasu nodulisporowego mają zastosowanie jako półprodukty do syntezy pochodnych wykazujących czynność biologiczną.

Kwas nodulisporowy oraz dwa pokrewne składniki są środkami przeciwpasożytniczymi i przeciw pasożytom zewnętrznym, wydzielonymi z hodowli fermentacyjnej Nodulisporium sp. MF-5954 (ATCC 74245). Te trzy związki można przedstawić następującymi wzorami: kwas nodulisporowy (związek A)

kwas 29,30-dihydro-20,30-oksanodulisporowy (związek B)

12 185 563

I

w którym:-----oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;jeden z R1 I R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa, lub R,+R2 oznaczają =0; R3 oznacza grupę OH;R1 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -O-;R7 oznacza fragment o wzorze:

w którym-----oznacza wiązanie pojedyncze lub podwójne;R8 i R9 niezależnie oznaczają H lub OH;

185 563 13

R10 oznacza:(1) C(O)ORb' lub(2) C(O)NRcRd;Ra oznacza atom wodoru lub C1-C10 alkil;Rb oznacza:(a) C1-C10 alkil, ewentualnie podstawiony podstawnikami wybranymi z:- grupy CO2H,- grupy hydroksylowej,- grupy N(C1-C6 alkil)2,- pirolidynylu, morfolinylu, furanylu, tetrahydrofuranylu, piperydynylu, piperazynylu,

pirolidynonu, pirolidynylu, imidazolonu;- C1-C5perfluoroalkilu,- arylu, ewentualnie podstawionego przez C1-C5perfluoroalkil, N O2, CO2(C1-C6alkil),

C1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkoksylu:- grupy okso;(b) benzotriazolil, pirolidynyl, morfolinyl, dihydrotiazolil, piperydynyl, uracyl, chinu-

klidynyl, piperazynyl lub azepinyl, ewentualnie podstawiony przez grupę hydroksylową;Rc i Rd niezależnie oznaczają:(a) atom wodoru,(b) C1-C10 alkil, ewentualnie podstawiony przez podstawnik(i) wybrany(e) z następujących: -halogen;-OH;- grupa okso;- NH2;- C N ;-SH;- CONH2,- hydroksyC1-C6alkoksyl;- aminoC1-C6alkoksyl;- C1-C)2alkoksyl;- hydroksyC1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkil-NH-;- NHC1-C6alkil;- N(C1-C6alkil)2;- NHCOC1-C5alkil;- CO2C1-C6alkil- CO2C1-C6alkiloaryl;-C O2H;- (C1-C6alkil)-S(O)m, gdzie m ma wartość 0, 1 lub 2;- C3-C7cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez grupę aminową;- C1-C5perfluoroalkil;- C5-C7cykloalkenyl;- aryl lub aiyl podstawiony przez OH, halogen, C1-C6alkil, C1-C5perfluoroalkil, C1 C6al-

koksyl;- morfolinyl, piperazynyl, pirolidynyl, imidazolil, pirolidynyl, tetrahydrofuranyl, rae-

tylenodioksyfenyl, imidazolil, pirolil lub tienyl, ewentualnie podstawione przez grupy okso (C1-C6alkil), hydroksy(C1-C6alkil), CO2-(C1-C6alkil);

(c) C3-C10alkenyl;(d) C3-CI0alkinyl;(e) pirolidynyl, piperazynyl, morfolinyl, tiazolil, piperydynyl, uracyl, chinuklidynyl, aze-

pinyl, tiomorfolinyl, ewentualnie podstawione przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6alkilu;

(f) C3-C15cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez OH lub NH2;(g) C5-C10cykloalkenyl;lub Rc + Rd razem z atomem N, do którego są przyłączone, tworzą 3 do 10 członową

grupę karbocykliczną lub grupę heterocykliczną wybraną z piperazynylu, tiomorfolinylu, pi- rolidynylu, tiazolilu, piperydynylu, azepinylu, azocynylu, imidazolilu, indolilu, aza[ 3.2.1]bi- cyklooktanu, izochinolinylu, spiroindeno[ 1,4] piperydynylu, ewentualnie podstawioną przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6alkilu, CONH2, aminoC1-C6alkilu, C1-C 6alkoksylu, C1-C6alkoksyarylu, C1-C6alkiloarylu, C1-C5alki- loarylu, 3,4-metylenodioksybenzylu; oraz ich dopuszczalne farmaceutycznie sole.

W jeszcze innym wykonaniu przedmiotem wynalazku są związki o poniższym wzorze

14 185 563

Xw którym:-----oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;jeden z R, IR2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa lub R1+R2, oznaczają =O;Ra oznacza atom wodoru lub C1-C10alkil;R3 oznacza oznacza grupę OH;R4 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają -O-;R8 i R 9 niezależnie oznaczają H lub OH;R11 oznacza: (1) COC1(2) CON3 lub,(3) NCO.Związki powyższe są przydatne jako półprodukty do wytwarzania pewnych związków

o wzorze I ze związków A, B i C.Przedmiotem wynalazku jest także kompozycja farmaceutyczna zawierająca jako sub-

stancję czynną związek o wzorze I,

Iw którym:-----oznacza wiązanie podwójne lub pojedyncze;jeden z R1 i R2 oznacza H, a drugi z nich oznacza ORa lub R1+ R2 oznaczają =O; R3 oznacza grupę OH;R4 oznacza H lub ORa;R5 i R6 oznaczają atomy wodoru lub razem oznaczają-O-;

185 563 15

R7 oznacza fragment o wzorze:

w którym-----oznacza wiązanie pojedyncze lub podwójne;R8 i R9 niezależnie oznaczają H lub OH;R 10 oznacza:(1) C(O)Rb; lub(2) C(O)NRcRd;Ra oznacza atom wodoru lub C1-C10alkil;Rb oznacza:(a) C1-CI0alkil, ewentualnie podstawiony podstawnikami wybranymi z:- grupy CO2H,- grupy hydroksylowej,- grupy N(C1-C6alkil)2,- pirolidynylu, morfolinylu, furanylu, tetrahydrofuranylu, piperydynylu, piperazynylu,

pirolidynonu, pirolidynylu, imidazolonu;- C1-C5perfluoroalkilu,- arylu, ewentualnie podstawionego przez C1-C5perfluoroalkil, NO2, CO2(C1-C6alkil),

C1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkoksylu;- grupy okso;(b) benzotriazolil, pirolidyny!, morfolinyl, dihydrotiazolil, piperydynyl, uracyl, chinukli-

dynyl, piperazynyl lub azepinyl, ewentualnie podstawiony przez grupę hydroksylową;Rc i Rd niezależnie oznaczają:(a) atom wodoru,(b) C1-C10alkil, ewentualnie podstawiony przez podstawnik(i) wybrany(e) z następujących:- halogen;-OH;- grupa okso;-N H 2-CN;-SH;- CONH2,- hydroksyC1-C6alkoksyl;- aminoC1-C6alkoksyl;- C1-C12alkoksyl;- hydroksyC1-C6alkil;- hydroksyC1-C6alkil-NH-;- NHC1-C6alkil;- N(C1-C6alkil)2;- NHCOC1-C5alkil;- CO2C1-C6alkil;- CO2C1-C6alkiloaryl;- CO2H;- (C1-C6alkil)-S(O)m, gdzie m ma wartość 0,1 lub 2;- C3-C7cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez ;grupę aminową;- C1-C5perfluoroalkil;- C5-C7cykloalkenyl;- aryl lub aryl podstawiony przez OH, halogen, C -C6alkil, C1-C5perfluoroalkil, C1-C6al-

koksyl;

- morfolinyl, piperazynyl, pirolidynyl, imidazolil, pirolidynyl, tetrahydrofuranyl, metyle- nodioksyfenyl, imidazolil, pirolil lub tienyl, ewentualnie podstawione przez grupy okso, (C1-C6al- kil), hydroksy(C1-C6alkil), CO2-(C1-C6alkil);

(c) C3-C10alkenyl;(d) C3-C10alkinyl;(e) pirolidynyl, piperazynyl, morfolinyl, tiazolil, piperydynyl, uracyl, chinuklidynyl, aze-

pinyl, tiomorfolinyl, ewentualnie podstawione przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6alkilu;

(f) C3-C15cykloalkil, ewentualnie podstawiony przez OH lub NH2;(g) C5-C10cykloalkenyl;lub Rc + Rd razem z atomem N, do którego są przyłączone, tworzą 3 do 10 członową

grupę karbocykliczną lub grupę heterocykliczną wybraną z piperazynylu, tiomorfolinylu, pi- rolidynylu, tiazolilu, piperydynylu, azepinylu, azocynylu, imidazolilu, indolilu, aza[3.2.1]bi- cyklooktanu, izochinolinylu, spiroindeno[1,4]piperydynylu, ewentualnie podstawioną przez podstawniki wybrane spośród C1-C6alkilu, hydroksyC1-C6alkilu, hydroksylu, CO2-C1-C6alkilu, CONH2, aminoC1-C6alkilu, C1-C6alkoksylu, C1-C6alkoksyarylu, C1-C6alkiloarylu, C1-C5alkilo- arylu, 3,4-metylenodioksybenzylu; lub jego dopuszczalną farmaceutycznie sól; oraz farmaceu-tycznie dopuszczalny nośnik.

Takie kompozycje mogą ponadto zawierać jedną lub więcej innych substancji czynnych, takich jak środki przeciw robakom, środki zwalczające owady, agoniści ekdozyny i fipronil.

Zwalczanie choroby pasożytniczej u ssaka polega na tym, że podaje się przeciwpaso- żytniczą ilość związku o wzorze I. Leczenie może ponadto obejmować łączne podawanie jed-nej lub więcej innych substancji czynnych takich jak środki przeciw robakom, środki zwal-czające owady, agoniści ekdozyny i fipronil.

Określenie „alkil” oraz wszystkie inne grupy z przedrostkiem „alk”, takie jak alkoksyl, al.kanoil, alkenyl, alkinyl itp., odnoszą się do łańcuchów węglowych, które mogą być liniowe lub rozgałęzione, albo stanowić ich kombinacje. Do przykładowych grup alkilowych należy etyl, etyl, propyl, izopropyl, butyl, sec- i tert-butyl, pentyl, heksyl, heptyl itp. Określenia „al- kenyl”, „alkinyl” i inne podobne obejmują łańcuchy węglowe zawierające co najmniej jedno nie-nasycone wiązanie „węgiel-węgiel”.

Określenie „cykloalkil” oznacza grupę karbocykliczną nie zawierającą heteroatomów i obej-muje mono-, dwu- i trójcykliczne nasycone grupy karbocykliczne oraz benzo-skondensowane grupy karbocykliczne. Do przykładowych grup cykloalkilowych należy cyklopropyl, cyklo- butyl, cyklopentyl, cykloheksyl, dekahydronaftalen, adamantan, indanyl, indenyl, fluorenyl,1,2,3,4-tetrahydronaftalen itp. Podobnie „cykloalkenyl” oznacza grupę karbocykliczną nie za-wierającą heteroatomów, z co najmniej jednym niearomatycznym wiązaniem podwójnym C-C1 obejmującą mono-, dwu- i trójcykliczne częściowo nasycone grupy karbocykliczne oraz benzo-skondensowane cykloalkeny. Do przykładowych cykloalkenów należy cykloheksenyl, in-denyl itp.

Określenie „chlorowiec” obejmuje atomy chlorowca, fluoru, chloru, bromu i jodu.Określenie „aryl” obejmuje mono- i dwucykliczne pierścienie aromatyczne i heteroaro-

matyczne zawierające 0-5 heteroatomów wybranych niezależnie spośród azotu, tlenu i siarki. Określenie „aryl” obejmuje także benzo-skondensowane grupy cykloalkilowe, benzo-skonden-sowane grupy cykloalkenylowe i benzo-skondensowane grupy heterocykliczne. Do przykłado-wych grup „arylowych” należy fenyl, pirolil, izoksazolil, pirazynyl, pirydynyl, oksazolil, tiazo-lil, imidazolil, triazolil, tetrazclil, ftiranyl, triazynyl, tienyl, pirymidynyl, pirydazynyl, pirazynyl, naftyl, benzoksazolil, benzotiiizolil, benzimidazolil, benzofuranyl, furo(2,3-b)pirydyl, 2,3-dihy- drofuro(2,3-b)pirydyl, benzoksazynyl, benzotiofenyl, chinolinyl, indolil, 2,3-dihydrobenzoaira- nyl, benzopiranyl, 1,4-benzodioksanyl, indanyl, indenyl, fluorenyl, 1,2,3,4-tetrahydronaflalen itp.

Określenie „ewentualnie; podstawiony” obejmuje zarówno grupy podstawione jak i nie-podstawione; tak np. ewentualnie podstawiony aryl może oznaczać pentafluorofenyl albo pier-ścień fenylowy.

Pewne z powyżej określonych terminów mogą pojawiać się więcej niż raz w powyższym wzorze; w takim przypadku każdy z terminów jest określony niezależnie od innych.

16 185 563

185 563 17

Związki przedstawione w opisie zawierają jedno lub więcej centrów asymetrii i w związku z tym mogą tworzyć diastereoizomery i izomery optyczne. Wynalazek obejmuje swym zakresem wszystkie możliwe diastereoizomery, a także ich racemiczne oraz rozdzielone, enancjomerycznie czyste formy, a także wszystkie możliwe izomery geometryczne. Ponadto wynalazek obejmuje swym zakresem wszystkie ich farmaceutycznie dopuszczalne sole. Określenie „farmaceutycznie dopuszczalne sole” odnosi się do soli wytworzonych z farmaceutycznie dopuszczalnych, nietok-sycznych zasad obejmujących zasady nieorganiczne i organiczne. Do soli pochodzących od zasad nieorganicznych należą sole glinowe, wapniowe, miedzi, żelazowe, żelazawe, litowe, magnezowe, manganowe, manganawe, potasowe, sodowe, cynkowe itp. Szczególnie korzystne są sole amono-we, wapniowe, magnezowe, potasowe i sodowe. Do soli pochodzących od farmaceutycznie do-puszczalnych nietoksycznych zasad organicznych należą sole amin pierwsze-, drugo- i trzecio-rzędowych, podstawionych amin obejmujących podstawione aminy występujące w przyrodzie, amin cyklicznych oraz zasadowych jonitów, takich jak arginina, betaina, kofeina, cholina, N,N-di- benzyloetylenodiamina, dietyloamina, 2-dietyloaminoetanol, 2-dimetyloaminoetanol, etanoloami- na, etylenodiamina, N-etylomorfolina, N-etylopiperydyna, glukamina, glukozamina, histydyna, hydrabamina, izopropyloamina, lizyna, metyloglukamian, morfolina, piperazyna, piperydyna, ży-wice poliaminowe, prokaina, puryny, teobromina, trietyloamina, trimetyloamina, tripropyloamina, trometamina itp.

Gdy związek według wynalazku jest zasadowy, wytworzyć można sole z farmaceutycznie dopuszczalnymi, nietoksycznymi kwasami, obejmującymi kwasy nieorganiczne i organiczne. Do takich kwasów należy kwas octowy, benzenosulfonowy, benzoesowy, kamforosulfonowy, cytrynowy, etanosulfonowy, fumarowy, glukonowy, glutaminowy, bromowodorowy, chlorowo-dorowy, izetionowy, mlekowy, maleinowy, jabłkowy, migdałowy, metanosulfonowy, śluzowy, azotowy, pamoesowy, pantotenowy, fosforowy, bursztynowy, siarkowy, winowy, p-toluenosul-fonowy itp. Do szczególnie korzystnych należy kwas cytrynowy, bromowodorowy, chloro-wo- dorowy, maleinowy, fosforowy, siarkowy i winowy.

Związki według wynalazku nazywa się w oparciu o zwyczajową nazwę związku macie-rzystego, kwasu nodulisporowego (związku A), przy czym numeracje pozycji zostały zazna-czone we wzorze I.

Związki według wynalazku wytwarza się z 3 kwasów nodulisporowych (związków A, B i C), które z kolei uzyskuje się z hodowli fermentacyjnych Nodulosporium sp. MF-5954 (ATCC 74245). Opis drobnoustroju wytwarzającego, procesu fermentacji oraz wydzielania i oczyszczania trzech kwasów nodulisporowych ujawniono w patencie USA nr 5 399 582 z 21 marca 1995, który wprowadza się w całości źródło literaturowe.

Powyższe wzory strukturalne przedstawiono bez podawania określonej stereochemii w pewnych pozycjach. Jednakże w czasie syntez wykorzystywanych do wytwarzania takich związków, albo przy przeprowadzaniu racemizacji lub epimeryzacji sposobami znanymi spe-cjalistom uzyskać można produkty w postaci mieszaniny stereoizomerów. W szczególności stereoizomery przy C 1, C4, C20, C26, C31 i C32 mogą być zorientowane w pozycji a lub (3, co oznacza, że grupy są zorientowane odpowiednio pod lub nad płaszczyzną cząsteczki. W każdym takim przypadku, a także w innych pozycjach w cząsteczce zarówno konfiguracje a jak i 6 należy uważać za objęte zakresem wynalazku.

Związki o wzorze I, w których grupa allilowa w pozycji 26 jest w konfiguracji epi, uzy-skać można działając na odpowiedni prekursor zasadami takimi jak wodorotlenek, metanolan, imidazol, trietyloamina, wodorek potasu, diizopropyloamidek litu itp., zależnie od potrzeb w protonowym lub aprotonowym rozpuszczalniku takim jak woda, metanol, etanol, chlorek me-tylenu, chloroform, tetrahydrofuran, dimetyloformamid itp. Reakcję prowadzi się w tempera-turach od -78°C do temperatury wrzenia roztworu przez okres od 15 minut do 12 godzin.

W związkach o wzorze I, w którym R2 i R1 oznaczają atom wodoru, R3, R4 i R8 ozna-czają niezależnie grupy hydroksylowe, można odwrócić konfigurację przez obróbkę odpo-wiedniego alkoholu sposobami znanymi specjalistom. Tak np. alkohol można poddać reakcji Mitsunobu z kwasem karboksylowym (kwasem mrówkowym, kwasem propionowym, kwa-

sem 2-chlorooctowym, kwiisem benzoesowym, kwasem p-nitrobenzoesowym itp.), tripodsta- wioną fosfiną (tri-fenylofosfiną, tri-n-butylofosfiną, tripropylofosfiną itp.) oraz z diazodi- karbo ksylanem dialkilu (diazodikarboksylanem dietylu, diazodikarboksy łanem dimetylu, dia- zodikarboksylanem diizopropylu itp.) w aprotonowym rozpuszczalniku takim jak chlorek metylenu, tetrahydrofuran, chloroform, benzen itp. Reakcje Mitsunobu prowadzi się przez1-24 godziny w temperaturach od 0°C do temperatury wrzenia roztworu. Uzyskane estry można zhydrolizować przez obróbkę wodorotlenkiem lub wodorotlenkiem amonu w protonowym rozpuszczalniku takim jak metanol, etanol, woda, tetrahydrofuran/woda albo dimetylofor-mamid/woda itp., w temperaturze od 0°C do temperatury wrzenia roztworu. Uzyskane estry można także zhydrolizować przez obróbkę kwasem Lewisa takim jak chlorek magnezu, chlo-rek glinu, i tetraizopropanolan tytanu itp., w protonowym rozpuszczalniku takim jak metanol, etanol, izopropanol itp, prowadząc reakcję przez 1-24 godziny w temperaturze od 0°C do temperatury wrzenia roztworu.

W pewnych reakcjach opisanych poniżej konieczne może być zabezpieczanie grup w R2, R3, R4, R8 R9, i R10. Zabezpieczając takie pozycje można przeprowadzić reakcje w in-nych pozycjach bez wpływania na resztę cząsteczki. Po jakiejkolwiek z opisanych reakcji (patrz poniżej) jakiekolwiek grupy zabezpieczające można usunąć i wydzielić związek nie chroniony. W R2, R3, R4, R8, R 9, i R10 zastosować można takie grupy zabezpieczające, które dają się łatwo zsyntetyzować, nie wpływają znacząco na reakcje w innych pozycjach oraz dają się usunąć bez znaczącego wpływania na inne grupy funkcyjne cząsteczki. Jeden z korzyst-nych typów grup zabezpieczających stanowią trój-podstawione grupy sililowe, korzystnie grupy tri-niższoalkilosililowe lub di-niższoalkilo-arylosililowe. Do szczególnie korzystnych należy grupa trimetylosililowa, trietylosililowa, triizopropylosililowa, tert-butylo-dimetylosi- lilowa i dimetylofenylosililowa.

Chronione związki można wytwarzać stosując odpowiednio podstawiony trifluorometa-nosulfonian sililu lub halogenek sililu, korzystnie chlorek sililu. Reakcje prowadzi się w ap-rotonowym rozpuszczalniku takim jak chlorek metylenu, benzen, toluen, octan etylu, octan izopropylu, tetrahydrofuran, dimetyloformamid itp. W celu ograniczenia do minimum reakcji ubocznych do mieszaniny reakcyjnej wprowadza się zasadę, która reaguje z kwasem uwal-niającym się podczas reakcji. Do korzystnych zasad należą aminy takie jak imidazol, piry-dyna, trietyloamina albo diizopropyloetyloamina itp. Zasadę należy stosować w ilościach równomolowych w stosunku do uwolnionego halogenku wodoru, z tym że zazwyczaj stosuje się kilka równoważników aminy. Mieszaninę reakcyjną miesza się w temperaturze od 0°C do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej przez 1-24 godziny.

Grupę sililową usuwa się działając na związek sililowy bezwodną piiydyną-fluorowo-dorem w tetrahydrofiiranie albo w dimetylosulfotlenku, bądź też stosując fluorek tetraalkilo- amoniowy w tetrahydrofuranie. Reakcję prowadzi się przez 1-24 godziny w temperaturze od 0°C do 50°C. Grupę sililową można także usunąć mieszając związek sililowany w niższych rozpuszczalnikach protonowych takich jak metanol, etanol, izopropanol itp., z udziałem kwasu jako katalizatora, korzystnie monohydratu kwasu sulfonowego takiego jak kwas p-toluenosul-fonowy, kwas benzenosulfonowy albo kwasów karboksylowych takich jak kwas octowy, kwas propionowy, kwas monochlorooctowy, kwas dichlorooctowy, kwas trichłorooctowy itp. Reakcję prowadzi się 1-24 godziny w temperaturze od 0°C do 50°C.

Grupy zabezpieczające, które mogą być także przydatne przy wytwarzaniu związków według wynalazku, znaleźć można w standardowych podręcznikach takich jak Greene i Wutz, Protective Groups in Organie Synthesis, 1991, John Wiley & Sons, Inc.

Związki o wzorze I, w którym jedno lub oba wiązania — - oznaczają wiązanie pojedyncze, wytworzyć można z odpowiednich związków, w których — oznacza wiązanie podwójne, na drodze konwencjonalnego uwodornienia Wiązania podwójne można uwodornić w obecności dowolnego z wielu standardowych katalizatorów uwodornienia opartych na metalach szlache-tnych, takiego jak katalizator Wilkinsona, katalizator Pearlmana, 1-25% pallad na węglu, 1-25% platyna na węglu itp. Reakcję zazwyczaj prowadzi się w nieulegających redukcji rozpuszczalni-

18 185 563

185 563 19

kach (protonowych lub aprotonowych) takich jak metanol, etanol, izopropanol, tetrahydrofuran, octan etylu, octan izopropylu, benzen, toluen, dimetyloformamid itp. Źródłem wodoru może być wodór gazowy pod ciśnieniem 1-50 atmosfer, albo inne źródło wodoru takie jak mrówczan amonu, cykloheksen, cykloheksadien itp. Redukcję można również przeprowadzić stosując di- tionian sodu i wodorowęglan sodu w obecności katalizatora przenoszenia międzyfazowego, zwłaszcza tetraalkiloamoniowego katalizatora przenoszenia międzyfazowego, itp. Reakcję moż-na prowadzić w temperaturze od 0°C do,100°C przez czas od 5 minut do 24 godzin.

Związki o wzorze I, w którym R8 i R9 oznaczają grupy hydroksylowe, wytworzyć moż-na w sposób przedstawiony na schemacie I.

S ch em a t 1

II III IV

I tak na związek II działa się czterotlenkiem osmu w warunkach znanych specjalistom, uzyskując produkt diolowy II. W reakcji tej powstaje również aldehyd IV. Czterotlenek osmu można zastosować w ilości stechiometrycznej lub katalitycznej w obecności utleniacza takie-go jak, ale nie wyłącznie, N-tlenek morfoliny, N-tlenek trimetyloammy, nadtlenek wodoru, wodoronadtlenek tert-butylu itp. Reakcje dihydroksylowania można przeprowadzić w wielu rozpuszczalnikach lub w mieszaninach rozpuszczalników. Należą do nich zarówno rozpusz-czalniki protonowe jak i aprotonowe takie jak woda, metanol, etanol, tert-butanol, eter, tetra-hydrofuran, benzen, pirydyna, aceton itp. Reakcje można prowadzić w temperaturze od -78°C do 80°C przez okres czasu od 5 minut do 24 godzin.

Związki o wzorze I, w którym R8 oznacza grupę NRcRd, a R9 oznacza atom wodoru, wytworzyć można działając na odpowiedni prekursor zawierający nienasycenie C31-C32 związkiem HNRcRd albo HCl.HNRcRd w odpowiednich protonowych lub aprotonowych roz-puszczalnikach takich jak metanol, etanol, benzen, toluen, dimetyloformamid, dioksan, woda itp. Reakcję można ułatwić dodając zasadę taką jak pirydyna, trietyloamina, węglan sodu itp. albo kwasy Lewisa, takie jak chlorek cynku, chlorek magnezu itp. Reakcje prowadzi się przez1-24 godziny w temperaturach od 0°C do temperatury wrzenia roztworu.

Związki o wzorze I, w którym R2 oznacza grupę OH, a R2 oznacza H, wytworzyć można z odpowiedniego ketonu działając na odpowiedni analog okso standardowymi środkami redu-kującymi takimi jak, ale nie wyłącznie, borowodorek sodu, borowodorek litu, wodorek lito- wo-glinowy, tri-sec-butyloborowodorek potasu, wodorek diizobutyloglinu, diboranowe oksa- zaborolidyny i alkiloborany (achiralne i chiralne). Reakcje takie przeprowadza się w sposób znany specjalistom, w nieulegających redukcji rozpuszczalnikach takich jak metanol, etanol, eter dietylowy, tetrahydrofuran, heksany, pentan, chlorek metylenu itp. Reakcje prowadzi się przez okres od 5 minut do 24 godzin w temperaturze w zakresie od -78°C do 60°C. Związkio wzorze I, w którym R2 jest OH, R] oznacza H, a R10 oznacza CH2OH, otrzymać można w re-akcji odpowiedniego analogu w postaci kwasu karboksylowego lub estru (np. takiego, w któ-rym R10 oznacza CH2H albo CH2Ra) z silniejszymi środkami redukującymi spośród wymie-nionych powyżej, takimi jak wodorek litowo-glinowy, borowodorek litu itp. Związki o wzo-rze I, w którym R2 i R1 tworzą razem grupę okso, a R10 oznacza CH2OH, otrzymać można w reakcji odpowiedniego kwasu karboksylowego (np. takiego, w którym R10 oznacza CO2H) z mniej reaktywnymi środkami redukującymi takimi jak diboran itp.

Związki o wzorze I, w którym R2 oznacza OH, a R1 nie oznacza H, wytworzyć można z odpowiedniego ketonu działając na odpowiedni analog okso odczynnikiem Grignarda R,MgBr, albo odczynnikiem litowym R1Li. Reakcje te przeprowadza się w sposób znany spe-cjalistom, a korzystnie w aprotonowych rozpuszczalnikach takich jak eter dietylowy, tetrahy-drofuran, heksany albo pentany. Reakcję można prowadzić przez okres od 5 minut do 24 go-dzin w temperaturze w zakresie od -78°C do 60°C.

Związki o wzorze I, w którym R10 oznacza grupę C(O)NRcRd, wytwarza się z odpowie-dniego kwasu karboksylowego stosując standardowe reagenty amidujące znane specjalistom. Re-akcje prowadzi się stosując co najmniej jeden równoważnik aminowego nukleofilu HNRcRd, choć korzystnie stosuje się 10-100 równoważników aminowego nukleofilu. Do odczynników ami- dujących należą, ale nie wyłącznie, dicykloheksyłokaibodiimid, chlorowodorek 1-(3-dimetylc- aminopropylo)-3-etylokarbodiimidu (EDC.HC1), diizopropylokarbodiimid, heksafluorofosfonian benzotriazol-1-iloksy-tris(dimetyloamino)fosfoniowy (BOP), chlorek bis(2-okso-3-oksazolidiny- lo)fosfinowy (BOP-C1), heksafluorofosfonian benzotriazol-1-iloksy-tris-pirolidyno-fosfoniowy (PyBOP), heksafluorofosfonian chloro-tris-pirolidyno-fosfoniowy (PyCloP), heksafluorofosfonian bromo-tris-pirolidyno-fosfoniowy (PyBroP), azydek difenylofosforylu (DPPA), heksafluorofosfo-nian 2-(1H-benzotriazol-1-ilo)-1,1,3,3-tetrametyluroniowy (HBTU), heksafluorofosfonian O-ben- zo triazo 1 -1 -ilo-N,N,N' ,N'-bis(pentametyleno)uroniowy i jodek 2-chloro-1-metylopirydyniowy. Re-akcje amidowania można ułatwić dodając ewentualnie N-hydroksybenzotriazol albo N-hydroksy- -7-aza-benzotriazol. Reakcję amidowania zazwyczaj przeprowadza się stosując co najmniej jeden równoważnik (choć można zastosować kilka równoważników) zasad aminowych takich jak trie-tyloamina, diizo-propyloetyloamina, pirydyna, N,N-dimetyloaminopirydyna itp. Grupę karboksyl-ową można uaktywnić do tworzenia wiązania amidowego poprzez odpowiedni chlorek kwasowy lub mieszany bezwodnik, w warunkach znanych specjalistom. Takie reakcje tworzenia amidu przeprowadza się w aprotonowych rozpuszczalnikach takich jak chlorek metylenu, tetrahydrofu-ran, eter dietylowy, dimetyloformamid, N-metylopirolidyna itp., w temperaturze od -20°C do 60°C w okresie od 15 minut do 24 godzin.

Związki o wzorze I, w którym R10 oznacza grupę C(O)ORb, wytwarza się z odpowied-niego kwasu karboksylowego stosując standardowe reagenty tworzące estry, znane specjali-stom. Reakcję estryfikacji prowadzi się stosując co najmniej jeden równoważnik alkoholu HORb, choć korzystnie stosuje się 10-100 równoważników alkoholu; estryfikację można także prowadzić stosując alkohol jako rozpuszczalnik. Do odczynników estryfikujących należą, ale nie wyłącznie, dicykloheksylokarbodiimid, chlorowodorek 1-(3-dimetyloaminopropylo)-3-etylo- -karbodiimidu (EDC/HCl), diizopropylokarbodiimid, heksafluorofosfonian benzotriazol-1-iloksy- tris(dimetyloamino)fosfonowy (BOP), chlorek bis(2-okso-3-oksazolidinylo)fosfonowy (BOP-C1), heksafluorofosfonian benzotriazol-1-iloksy-tris-pirolidynofosfoniowy (PyBOP), heksafluorofos-fonian chloro-tris-pirolidynofosfoniowy (PyCloP), heksafluorofosfonian bromo-tris- pirolidynofosfoniowy (PyBroP), azydek difenylofosforylu (DPPA), heksafluorofosfonian 2-(1H- -benzotriazol-1-ilo)-1,1,3,3-tetrametyluroniowy (HBTU), heksafluorofosfonian O-benzotriazol-1- -ilo-N,N,N',N'-bis(pentametyleno)uroniowy i 2-jodek 2-chloro-1-metylopirydyniowy. Reakcje estryfikacji można ułatwić dodając ewentualnie N-hydroksybenzotriazol, N-hydroksy-7- -azabenzotriazol, 4-(N,N-dimetyloamino)pirydynę albo 4-pirolidynopirydynę. Reakcję estryfika-cji zazwyczaj przeprowadza się stosując co najmniej jeden równoważnik (choć można zastoso-wać kilka równoważników) zasad aminowych takich jak trietyloamina, diizopropyloetyloamina, pirydyna itp. Grupę karboksylową można uaktywnić do tworzenia wiązania amidowego poprzez odpowiedni chlorek kwasowy lub mieszany bezwodnik, w warunkach znanych specjalistom. Ta-kie reakcje tworzenia estru przeprowadza się w aprotonowych rozpuszczalnikach takich jak chlo-rek metylenu, tetrahydrofuran, eter dietylowy, dimetyloformamid, N-metylopirolidyna itp., w temperaturze od -20°C do 60°C w okresie od 15 minut do 24 godzin.

Związki o wzorze I, w którym R1, R2, i/lub R4 oznacza grupę ORa, wytworzyć można wy-korzystując znane sposoby alkilowania alkoholi. Alkilowanie można przeprowadzić stosując re-agenty takie jak, ale nie wyłącznie, halogenki IR\ BrRa, CIRa, reagenty diazowe N2Ra, trichloro-

20 185 563

185 563 21

acetimidany RaOC(NH)CCl3, siarczany RaOSO2Me, RaOSO2CF3 itp. Reakcje alkilowania można ułatwić dodając kwas, zasadę lub kwasy Lewisa, zależnie od potrzeb. Reakcje przeprowadza się w aprotonowych rozpuszczalnikach takich jak chlorek metylenu, chloroform, tetrahydrofuran, benzen, toluen, dimetyloformamid, N-metylopirolidyna, dimetylosulfotlenek, heksametylofosfo- ramid, w temperaturze od 0°C do temperatury wrzenia roztworu przez okres od 15 minut do 48 godzin.

Związki o wzorze I, w którym R10 oznacza C(O)NRcRd, wytwarza się z odpowiedniego kwasu karboksylowego poprzez odpowiedni azydek acylu (VI) i izocyjanian (VII), jak to po-kazano na schemacie II.

S ch em a t I I

Na schemacie II R8, R9, Rc, Rd i mają takie same znaczenia jak we wzorze 1.1 tak nakwas karboksylowy (związek V) działa się azydkiem difenylofosforylu uzyskując azydek acylu (związek VI). W wyniku ogrzewania związku VI w aprotonowym rozpuszczalniku ta-kim jak benzen, toluen, dimetyloformamid itp., uzyskuje się w wyniku przegrupowania zwią-zek VII, izocyjanian.

Związki o wzorze IX wytworzyć można, gdy związki o wzorze VII podda się reakcji z odpowiednią aminą HNRcRd w aprotonowym, rozpuszczalniku takim jak chlorek metyle-nu, tetrahydrofuran, dimetyloformamid, dimetylosulfotlenek, benzen, toluen itp. Reakcje tworzenia mocznika można przeprowadzić w temperaturze od 0°C do 100°C w okresie od 15 minut do 24 godzin.

Związki według wynalazku są silnymi środkami przeciwpasożytnicznymi o działaniu wewnętrznym i zewnętrznym, działającymi na pasożyty takie jak robaki, pasożyty zewnętrz-

ne, owady i roztocza, infekujące ludzi, zwierzęta i rośliny i w związku z tym znajdują zasto-sowanie w ochronie zdrowia ludzi i zwierząt, w rolnictwie i w zwalczaniu szkodników w ob-szarach domowych i handlowych.

Choroba lub grupa chorób ogólnie określana jako robaczyca wywołana jest infekcją zwie-rzęcego gospodarza pasożytniczymi organizmami określanymi również jako robaki. Robaczy-ca stanowi zasadniczy i poważny problem ekonomiczny w przypadku zwierząt domowych takich jak świnie, owce, konie, bydło, kozy, psy, koty, ryby, bawoły, wielbłądy, lamy, renife-ry, zwierzęta laboratoryjne, zwierzęta futerkowe, zwierzęta zoologiczne, gatunki egzotyczne i drób. Spośród robaków grupa organizmów określanych jako nicienie wywołuje bardzo roz-powszechnione i często groźne infekcje u wielu gatunków zwierząt. Do grup nicieni najczę-ściej infekujących powyższe zwierzęta należą Haemonchus, Trichostrongylus, Ostertagia, Ne- matodirus, Cooperia, Ascaris, Bunostomum, Oesophagostomum, Chabertia, Trichuris, Stro- ngylus, Trichonema, Dictyocaulus, Capillaria, Habronema, Druschia, Heterakis, Toksocara, Ascaridia, Oksyuris, Aneylostoma, Uncinaria, Toksascaris i Parascaris. Pewne z nich, np. Ne- matodirus, Cooperia i Oesophagostomum, atakują przede wszystkim przewód jelitowy, pod-czas gdy inne, takie jak Haemonchus i Ostertagia, przeważają w żołądku, a jeszcze inne, takie jak Dictyocaulus, znajdują się w płucach. Jeszcze inne pasożyty mogą znajdować się w in-nych tkankach i narządach organizmu, np. w sercu i naczyniach krwionośnych, w tkance pod-skórnej i limfatycznej, itp. Infekcje pasożytnicze określane jako robaczyce prowadzą do ane-mii, niedożywienia, osłabienia, spadku wagi ciała, poważnych uszkodzeń ścianek przewodu pokarmowego oraz innych tkanek i narządów, a jeśli nie są leczone, mogą doprowadzić do śmierci zainfekowanego gospodarza. Związki według wynalazku wykazują aktywność w sto-sunku do tych pasożytów, a ponadto działają także na Dirofilaria u psów i kotów, Nema- tospiroides, Syphacia i Aspiculuris u gryzoni, stawonogowe pasożyty zewnętrzne zwierząt i ptactwa, takie jak kleszcze, roztocza takie jak wszy świądowe, pchły, muchy mięsne oraz inne owady tnące na zwierzętach domowych i drobiu, takie jak Tenophalides, Ixodes, Pso- roptes i Heotobia, Lucilla sp. u owiec, owady tnące i takie migrujące larwy dwuskrzydłych jak Hypodera sp. u bydła, Gastrophilus u koni oraz Cuterebra sp. u gryzoni, a także przykre mu-chy takie jak muchy żywiące się krwią i muchy śmietnikowe.

Związki według wynalazku są także przydatne do stosowania przeciw pasożytom infe-kujących ludzi. Do najczęściej występujących gatunków pasożytów przewodu żołądkowo-jelitowego u ludzi należą Aneylostoma, Necator, Ascaris, Strongyloides, Trichinella, Capilla-ria, Trichuris i Enterobius. Do innych istotnych z medycznego punktu widzenia gatunków pasożytów, które znaleziono we krwi lub innych tkankach i narządach poza przewodem żo- łądkowo-jelitowym należą nitkowce takie jak Wuchereria, Brugia, Onchocerca i Loa, Dra- cunuculus oraz pozajelitowe stadia nicieni jelitowych takich jak Strongyloides i trichinella. Związki wykazują także skuteczność w zwalczaniu stawonogów będących pasożytami czło-wieka, tnących owadów oraz innych szkodników dwuskrzydłych drażniących ludzi.

Związki wykazują także skuteczność w zwalczaniu szkodników domowych takich jak karaluch, Blatella sp., mole, Tineola sp., chrząszcze dywanowe, Attagenus sp., mucha domo-wa, Musca domestica, a także pchły, roztocza w kurzu domowym, termity i mrówki.

Związki wykazują także skuteczność w zwalczaniu owadów-szkodników magazynowa-nego ziarna, takich jak Tribollium sp., Tenebrio sp. oraz szkodników na rolniczych, takich jak mszyce (Acyrthiosiphon sp.); przeciw wędrującym prostoskrzydłym takim jak szarańcza oraz niedojrzałym stadiom owadów żyjących na tkance roślinnej. Związki są przydatne jako środki nicieniobójcze do zwalczania nicieni glebowych i pasożytów roślin takich jak Meloidogyne sp., co może być bardzo ważne w rolnictwie. Związki są także wysoce przydatne do stosowa-nia na obszarach opanowanych przez mrowiska mrówki czerwonej. Związki rozrzuca się nad opanowanym obszarem w niewielkich dawkach w preparatach przynętowych, które zabierane są do mrowiska. Oprócz bezpośredniego, ale powolnego działania toksycznego na mrówki czerwone związki wykazują długotrwałe działanie na mrowisko powodując sterylizację kró-lowej, co skutecznie niszczy mrowisko.

22 185 563

185 563 23

Związki według wynalazku można podawać w postaci kompozycji, w których substan-cja czynna jest dokładnie wymieszana z jednym lub więcej obojętnymi składnikami, ewentu-alnie z dodatkiem jednej lub więcej dodatkowych substancji czynnych. Związki można sto-sować w dowolnych kompozycjach znanych specjalistom, do podawania ludziom i zwierzę-tom, do stosowania na rośliny oraz w obejściach i lokalach do zwalczania szkodników do-mowych, zarówno w pomieszczeniach mieszkalnych jak i handlowych. Do podawania lu-dziom i zwierzętom w celu zwalczania wewnętrznych i zewnętrznych pasożytów stosować można kompozycje doustne w postaci stałej lub ciekłej, ciecze do podawania pozajelitowego, implanty lub iniekcje depotowe. Do stosowania miejscowego wykorzystywać można kompo-zycje do maczania, natryskiwania, proszek, pył, kompozycje do polewania, nakraplania, roz-pylania, szampony, opaski, obroże lub uprzęże. Do stosowania w obejściach lub na obszarach rolniczych stosować można ciecze do oprysku, proszki, pyły lub przynęty. Ponadto stosować można „formy przechodzące z pożywieniem” do zwalczania uciążliwych much, które odży-wiają się lub rozmnażają na odchodach zwierzęcych. Związki preparuje się, np. przez kapsuł- kowanie, tak, aby w odchodzić zwierzęcym pozostały resztki substancji czynnej, które będą zwalczać muchy śmietnikowe lub inne stawonogi - szkodniki.

Związki takie podawać można doustnie w formie jednostkowych postaci dawkowania takich jak kapsułka, bolus lub tabletka, albo jako ciekłe lekarstwa przeciw robakom podawane ssakom. Lekarstwo takie stanowi zazwyczaj roztwór, zawiesina lub dyspersja substancji czynnej, zazwyczaj w wodzie, wraz ze środkiem zawieszającym takim jak bentonit, oraz środkiem zwil-żającym lub innym podobnym dodatkiem. Zwykle ciekłe lekarstwa dla zwierząt zawierają rów-nież środek przeciwpieniący. Ciekłe lekarstwa dla zwierząt zwykle zawierają od około 0,001 do 0,5% wagowych substancji czynnej. Korzystne ciekłe lekarstwa dla zwierząt mogą zawierać od 0,01 do 0,1% wagowych substancji czynnej. Kapsułki ibolusy zawierają substancję czynną wymieszaną z nośnikiem takim jak skrobia, talk, stearynian magnezu lub fosforan diwapniowy.

Gdy pożądane jest podawanie związków według wynalazku w postaci suchej, stałej dawki jednostkowej, zazwyczaj stosuje się kapsułki, bolusy lub tabletki zawierające pożądaną ilość substancji czynnej. Takie postaci dawkowania wytwarza się przez dokładne i równomierne wy-mieszanie substancji czynnej z odpowiednimi silnie rozdrobnionymi rozcieńczalnikami, wypeł-niaczami, środkami ułatwiającymi rozpad i/lub środkami wiążącymi, takimi jak skrobia, laktoza, talk, stearynian magnezu, żywice roślinne itp. Takie preparaty w postaci dawek jednostkowych mogą znacznie różnić się pod względem całkowitej wagi i zawartości środka przeciwpasożytni- czego, w zależności od czynników takich jak rodzaj leczonego zwierzęcia gospodarza, ostrość i typ infekcji oraz waga gospodarza.

Gdy substancję czynną podaje się w karmie dla zwierząt, jest ona dokładnie rozproszo-na w karmie lub stosowana jako posypka albo w postaci granulatu lub cieczy, którą można następnie dodawać do gotowej karmy lub ewentualnie podawać osobno. Pojedyncze formy dawkowania oparte na karmie można również podawać jako środki do przeżuwania. Związki przeciwpasożytnicze według wynalazku można ponadto podawać zwierzętom pozajelitowo, np. na drodze iniekcji do żwacza, domięśniowej, dożylnej, dotchawiczej lub podskórnej, przy czym wówczas substancja czynna jest rozpuszczona lub zdyspergowana w ciekłym nośni-ku. Do podawania pozajelitowego substancję czynną dogodnie miesza się z dopuszczalnym nośnikiem, korzystnie z olejem roślinnym takim jak olej arachidowy, olej bawełniany itp. Można także stosować inne nośniki do podawania pozajelitowego, takie jak preparaty orga-niczne oparte na soiketalu, formalu gliceryny lub glikolu propylenowym, albo wodne prepa-raty pozajelitowe. Jedną lub więcej substancji czynnych rozpuszcza się lub zawiesza w pre-paracie do podawania pozajelitowego; preparaty takie zazwyczaj zawierają od 0,0005 do 5% wagowych substancji czynnej.

Środki według wynalazku stosować można do leczenia i/lub zapobiegania chorobom powodowanym przez pasożyty, np. pasożytnicze stawonogi takie jak kleszcze, wszy, pchły, roztocza oraz inne tnące stawonogi, w przypadku udomowionych zwierząt i drobiu.

Środki według wynalazku są również przydatne w leczeniu i zapobieganiu chorobom powodowanym przez robaczycę. Są one również skuteczne w leczeniu chorób pasożytniczych występujących u innych zwierząt, w tym u ludzi. Optymalna stosowana ilość w celu osiągnię-cia najlepszych wyników będzie oczywiście zależeć od konkretnego stosowanego związku, od gatunku leczonego zwierzęcia oraz od rodzaju i ostrości infekcji lub inwazji pasożytniczej. Zazwyczaj dobre wyniki uzyskuje się w przypadku nowych związków podawanych doustnie w dawce od około 0,001 do 500 mg/kg wagi ciała zwierzęcia, przy czym taka całkowita daw-ka podawana jest jednorazowo lub w postaci dawek podzielonych w stosunkowo krótkim okresie czasu, np. w ciągu 1-5 dni. W przypadku korzystnych związków według wynalazku doskonałe zwalczanie takich pasożytów osiąga się w przypadku zwierząt przy podawaniu pojedynczej dawki o wielkości od około 0,0025 do około 100 mg/kg wagi ciała. Powtórne leczenie przeprowadza się w zależności od potrzeb, w celu zwalczenia nawrotu infekcji, z tym że zależą one od gatunku pasożyta oraz stosowanych technik chowu. Zależnie od potrzeb po-wtórne leczenie można przeprowadzić w odstępie dziennym, tygodniowym, dwutygodnio-wym lub miesięcznym, albo wykorzystując dowolne kombincje powyższych rozkładów. Techniki podawania takich materiałów zwierzętom są dobrze znane weterynarzom.

Gdy opisane związki podaje się jako składnik karmy dla zwierząt, albo rozpuszczone lub zawieszone w wodzie pitnej, stosuje się kompozycje, w których jednej lub więcej sub-stancji czynnych dokładnie dysperguje się w obojętnym nośniku lub rozcieńczalniku. Obojęt-nym jest taki rozcieńczalnik, który nie reaguje ze środkiem przeciwpasożytniczym i który można bezpiecznie podawać zwierzęciu. Korzystnie do podawania stosuje się taki nośnik, który stanowi lub może stanowić składnik kanny dla zwierząt.

Odpowiednie kompozycje stanowią przedmieszki lub dodatki do karmy, które zawierają substancję czynną w stosunkowo dużych ilościach i które są przeznaczone do bezpośredniego podawania zwierzęciu lub do dodawania do karmy, bezpośrednio lub po pośrednim etapie rozcieńczania lub mieszania. Do typowych nośników i rozcieńczalników przydatnych w ta-kich kompozycjach należy np. wysuszone ziarno gorzelniane, mąka zbożowa, mączka cy-trusowa, pozostałości pofermentacyjne, mielone skorupy ostryg, plewy pszeniczne, części roz-puszczalne melasu, mączka z kaczanów kukurydzy, jadalna mączka z roślin strączkowych, śruta sojowa, kruszony wapień itp.

Substancje czynne są dokładnie zdyspergowano w nośniku metodami takimi jak uciera-nie, mieszanie, mielenie i bębnowanie. Kompozycje zawierające od około 0,005 do 2,0% wa-gowych substancji czynnej stanowią szczególnie odpowiednie przedmieszki paszowe. Dodat-ki do paszy, które podaje się zwierzęciu bezpośrednio, zawierają od około 0,0002 do 0,3% wagowych substancji czynnych.

Takie dodatki wprowadza się do karmy dla zwierząt w ilości zapewniającej uzyskanie w gotowej karmie stężenia substancji czynnej wymaganego do leczenia i zwalczania chorób pasożytniczych. Jakkolwiek pożądane stężenie substancji czynnej będzie wahać się w zależ-ności od uprzednio wspomnianych czynników, a także od konkretnego stosowanego związku, związki według wynalazku dla osiągnięcia pożądanego działania przeciwpasożytniczego za-zwyczaj podaje się w karmie w stężeniach od 0,00001 do 0,002% wagowych.

Przy stosowaniu związków według wynalazku wytwarzać można poszczególne związki i stosować je w takiej formie. Można także stosować mieszaniny poszczególnych związków, albo też możnaje łączyć z innymi substancjami czynnymi o innej budowie niż związki według wynalazku.

Związki według wynalazku są przydatne także w zwalczaniu szkodników rolniczych, które powodują uszkodzenie roślin uprawnych podczas ich uprawy lub przechowywania. Związki stosuje się znanymi technikami takimi jak aerozole, pyły, emulsje itp., na rosnące lub przechowywane uprawy, aby zapewnić ochronę przed szkodnikami rolniczymi.

Związki według wynalazku można podawać wspólnie ze środkami przeciwrobaczymi. Do takich środków przeciw robakom należą, ale nie wyłącznie, związki wybrane spośród środków z klasy awermektyny i milbemycyny, takich jak iwermektyna, awermektyna, aba- mektyna, emamektyna, eprynamektyna, doramektyna, fulladektyna, moksydektyna, intercep-

24 185 563

185 563 25

tor i nemadektyna. Do dodatkowych środków przeciw robakom należą benzimidazole takie jak tiabendazol, kambendazol, parbendazol, oksybendazol, mebendazol, flubendazol, fenben- dazol, oksfendazol, albendazol, cyklobendazol, febantel, tiofanat itp. Do jeszcze innych środ-ków przeciw robakom należą imidazotiazole i tetrahydropirymidyny takie jak tetramizol-le- wamizol, butamizol, pirantel, pamoesan, aoksantel albo morantel.

Związki według wynalazku można podawać wspólnie z fipronilem.Związki według wynalazku można podawać wspólnie z regulatorem wzrostu owadów

o. działaniu hamującym łuszczenie się, takim jak lufenuron itp.Związki według wynalazku można podawać wspólnie z agonistą ekdysonu takim jak te-

bufenozyd itp., wywołującym przedwczesne złuszczanie i zanik odżywiania się.Takie wspólnie podawane związki podaje się sposobami i w dawkach stosowanych za-

zwyczaj w ich przypadku.Poniższe przykłady podano w celu dokładniejszego zilustrowania wynalazku, przy

czym nie ograniczają one w jakikolwiek sposób jego zakresu.P r z y k ł a d 1Nodulisporan metyluDo 5,4 mg kwasu nodulisporowego w 5 ml metanolu w temperaturze pokojowej dodano

0,5 ml 10% roztworu trimetylosililodiazometanu w heksanach. Po 15 minutach dodano 3 krople lodowatego kwasu octowego i roztwór rozcieńczono benzenem, zamrożono i liofilizowano. Czysty ester metylowy uzyskano po oczyszczeniu metodą HPLC z odwróconymi fazami sto-sując mieszaninę 85:15 metanol:woda jako eluent, a produkt scharakteryzowano metodą 1HNMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 229,30-dihydro-20,30-oksa-nodulisporan metyluDo 0,8 mg związku B w 1 ml metanolu w temperaturze pokojowej dodano 0,2 ml IM roz-

tworu trimetylosililodiazometanu w heksanach. Po 5 minutach dodano 0,1 ml lodowatego kwasu octowego, roztwór mieszano przez 3 minuty i dodano 2 ml nasyconego NaHCO3 (wystąpiło pienie-nie). Roztwór wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono Na,SO4, przesączono i zatężono pod próż-nią. Surowy produkt oczyszczano metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując mieszaninę 15:85 woda/metanol jako eluent, a oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR

P r z y k ł a d 331 -hydroksy-20,30-oksa-29,30,31,32-tetrahydronodulisporan metyluDo 1 mg związku C w 1 ml metanolu w temperaturze pokojowej dodano 0,2 ml IM

roztworu trimetylosililodiazometanu w heksanach. Po 5 minutach dodano 0,1 ml lodowatego kwasu octowego, roztwór mieszano przez 3 minuty i dodano 2 ml nasyconego NaHCO3 doda-no (wystąpiło pienienie). Roztwór wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono Na2SO4, prze-sączono i zatężono pod próżnią. Surowy produkt oczyszczano metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując mieszaninę 17,5:82,5 woda/metanol jako eluent, a oczyszczony produkt scha-rakteryzowano na podstawie 1HNMR.

P r z y k ł a d 4Nodulisporan etyluDo roztworu zawierającego 20 mg kwasu nodulisporowego w 2 ml chlorku metylenu

w temperaturze pokojowej dodano 0,11 ml etanolu, 0,008 ml diizopropyloetyloaminy, 1 mg N,N-dimetyloaminopirydyny (DMAP), a następnie 13 mg odczynnika BOP. Po 50 godzi-nach w temperaturze pokojowej roztwór wylano do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka i wyekstrahowano chlorkiem metylenu. Połączone warstwy organiczne wysuszono nad siarczanem sodu, osad przesączono, a roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt otrzymano po preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym (1 płytka 1000 p.) stosując mieszaninę 1/3 aceton/heksany jako eluent. Oczyszczony produkt (15 mg) scharaktery-zowano na podstawie protonowego NMR i spektrometrii masowej (m/z: 708,4 (M+1)).

Ogólną procedurę z przykładu 4 powtórzono stosując alkohole zestawione w tabeli 1 poniżej uzyskując odpowiednie pochodne nodulisporanowe. Związki te scharakteryzowano metodą proto-nowego NMR i/lub spektrometrii masowej (m/z podano dla (M+1), o ile nie zaznaczono inaczej).

26 185 563

Tabela 1: P ochod ne estrow e kw asu n o d u lisp o ro w eg o

Prz. m /z A lk oh o l R b

5 7 9 7 ,6 N -h yd rok syb en zotriazo l <306 7 2 4 ,4 2 -hydroksyetanol CH2 CH2 OH

7 8 0 7 ,5 2 -(d iizo p ro p y lo a m in o )-

etan olCH2 CH2N (C H (C H 3)2)2

8 7 3 8 r4 3 -h y droksypropanol CH 2CH 2CH 7 OH

9 7 5 2 ,3 4-hydroksybutanol CH2 CH2 CH2 CH 2 OH

10 7 6 7 ,0 5-hydroksypentanol CH2 CH 2CH2 CH2 CH2 OH

11 7 5 1 ,5 2 -d im etyoam in oetan o l CH2 CH2N (C H 3 )2

12 8 3 7 ,7 3 -d iizo p ro p y lo a m in o -2 -

hydroksypropanol

CH2 CH (O H )CH 2 N (C H (C H 3

) 2)2

13 7 6 8 ,9 2 - ( 2 -h y d ro k sy eto k sy )-e ta n o l CH 2 CH2 OCH2 CH2 OH

14 8 1 5 ,4 a lk oh ol 4 -n itro b en zy lo w y C H 7 P h (4 -N 0 7 )

15 81 5 , 4 a lkoh o l 3 -n itro b en zy lo w y CH2 P h (3 -N O 2)

16 8 0 7 ,7 2 -h y d ro k sy -3 -(1-

p iro lid yn y lo )p rop an o lCH2CH (OH) CH

17 7 9 3 ,7 4 -(2 -h y d ro k sy e ty lo )-

m orfo lin aCH2CH 2

18 7 6 2 ,4 2 ,2 ,2 -tr iflu oroetan o l CH2 CF3

19 2 -(hydroksym ety lo)furan C H 2l i

185 563 27

20 76 4 ,5 5-h yd rok sypen tan -2-on CH2 CH2 CH 2 C(=O )C H 3

21 3 -fen y lo p ro p a n o l CH2 CH2 C H 2Ph

22 764 ,3 3 ,3 -d im ety lo b u ta n o l CH2 CH2 C (C H 3) 2 CH3

24 766 ,7 3 ,4 -d ih yd rok sy tetra -h yd ro-

furan, izo m er A

OH , izom er A

25 76 6 ,6 3 ,4 -d ih yd rok sy tetra -h yd ro-

furan, izo m er B

OH , izom er B

26 831 ,5 1, 1 , 1 ,3 ,3 ,3 -h ek sa flu oro -

izo p ro p a n o l

C H (C F3 ) 2

27 a lk o h o l 2 -( tr iflu o -

rom ety l o )b en zy lo w y

CH2 P h (2 -C F 3 )

P r z y k ł a d 28Ogólna procedura wytwarzania dodatkowych pochodnych estrowych związków A, B i CDo roztworu zawierającego 20 mg związku A, B albo C w 2 ml chlorku metylenu

w temperaturze pokojowej dodać 110 mg odpowiedniego alkoholu wybranego z tabeli 2, 0,008 ml diizopropyloetyloaminy i 1 mg DMAP, a następnie 13 mg odczynnika BOP. Po czasie od 1 godziny do 3 dni w temperaturze pokojowej, wylać roztwór do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka i wyekstrahować chlorkiem metylenu. Połączone warstwy organiczne można wysuszyć nad siarczanem sodu, a osad można odsączyć. Zatę- żyć roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać po chromato-grafii flash albo preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym, bądź też chromatografii cie-czowej z odwróconymi fazami. Oczyszczony produkt można scharakteryzować na podsta-wie protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej.

T a b e 1 a 2: Alkohole do wytwarzania dodatkowych pochodnych estrowych związków A, B and C

3-(metylotio)propanol, 1H,1H-pentafluoropropanol, 2-pentyn-1-ol, 3-pentyn-1-ol, 4-pentyn-1-ol, propanol, 2-hydroksyetanoł, glikolan metylu, kwas glikolowy, alkohol 4-(metoksy)ben- zylowy, 3-(dimetyloamino)propanol, 3-(4-morfolinylo)propanol, 2-(hydroksymetylo)-pirydyna,1-(2-hydroksyetylo)piperazyna, 2-hydroksy-3-fenylopropanol, 2-(hytlroksyetoksy) etanol, 4-(2-hy- droksyetylo)morfolina, 1-(2-hydroksyetylo)piperydyna, 3-(hydroksymetylo)pirydyna, 1-(hydro- ksymetylo)pirymidyna, 3-hydroksypropanol, 4-hydroksy-butanol, 1-(2-hydroksyetylo)-4-metylo- piperazyna, 2-(2-hydroksyetylo)pirydyna, 1-(3-hydroksy-propylo)-2 -pirolidynon, 1-(2-hydroksy- etylo)pirolidyna, 1-(3-hydroksypropylo)imidazol, 2-hydroksybutanol, 4-(hydroksy-metylo)pirydy- na, 2-hydroksypirazyna, hydroksyacetonitryl, 6-hydroksyheksanol, 4-(3-hydroksypropylo)morfo- lina, 2-hydroksypropanol, 2-hydroksypentanol,1-hydroksy-1 -(hydroksymetylo)cyklopentari, 2-(me- tylotio)etanol, 3-hydroksy-1,2,4-triazyna, 2-amino-3-hydroksypirydyna, 2-(etylotio)etanol, gliko- lamid, 2-nydroksy-2-(hydroksymetyio)propanol, trans-2-hydroksycykloheksanoi, 2-hydroksy-4-me-

tylo fenol, 2-(hydroksymetylo)pirydyna, 1-hydroksymetylo-1-cykloheksanol, 2-hydroksyheksanol, 2-hydroksy-1 -metoksypropan, 2-(hydroksymetylo)imidazol, 3-hydroksymetylopirazol, trans-4- -hydroksycykloheksanol, N-acetylo-4-hydroksybutyloamina, hydroksycyklopentan, 2-(metylo- sulfonylo)etanol, 2-(metylosulfmylo)etanol, 4-(2-hydroksyetylo)fenol, 2-(2-hydroksyetylo)fenol, 2-hydroksy-3-metylobutanol, 3-(N-acetyloamino)propanol, 3-(dietyloamino)propanol, 3-(dimety- loamino)propanol, alkohol allilowy, 2-(dimetyloamino)etanol, gliceryna, 2-metoksyetanol, 2-(N- -acetyloamino)etanol, D-(hydroksy-metylo)pirolidyna, 3-hydroksypirolidyna, 2-(hydroksyety- lo)benzen, 2-hydroksyetylo-1-metylopirolidyna, 2-hydroksy-2-metylopropanol, cyklopropanol, cykloheksanol, 3-hydroksypropanol, 3-etoksypropanol, alkohol propargilowy, glikolan etylu, 2-fluoroetanol, 3-(dodecyloksy)propanol, 4-hydroksybutanol, 5-hydroksypentanol, 2-(dimetylo- amino)etano 1, 2-(2-hydroksyetoksy)etanol, 1-(2-hydroksyetylo)imidazolon, 2-(2-hydroksyeto- ksy)etyloamina, izopropanol, 2,2,2-trifluoroetanol, alkohol 4-nitrobenzylowy, alkohol 3-nitroben- zylowy, 2-metoksyetanol, 4-(hydroksyetylo)fenol, 4-(3-hydroksypropylo)-1-sulfonamidobenzen,D,L-2-(hydroksymetylo)tetrahydroiuran, mleczan metylu, ester metylowy kwasu 5-hydroksy- heksanowego, 3-metoksypropanol, 3-hydroksypiperydyna, pentanol, 4-hydroksyheptan, 4-(2-hy- droksyetylo)-l,2-dimetoksybenzen, 4-hydroksymetylo-1,2-metylenodioksybenzen, alkohol 4-(triflu- orometylo)benzylowy, 4-(metylotio)fenol, 2-(hydro ksymetylo)furan, 5-hydroksypentan-2-on, ester metylowy kwasu 2-hydroksy-3-metylobutanowego, ester etylowy kwasu 2-hydroksy-3-fenylopro- panowego, 1-(hydroksymetylo)naftalen, 3-fenylopropanol, 3,3-diinetylobutanol, 3-(2-hydroksyety- lo)fluorobenzen, 4-hydroksy-1 -karboetoksypiperydyna, (R)-2-(hydroksymetylo)-tetrahydrofuran, (S)-2-(hydroksymetylo)tetrahydrofuran, (S)-2-hydroksy-3-metylobutanol, (R)-2-hydroksy-3- -metylo-butanol, (S)-2-hydroksypropanol, 3,4-dihydroksytetrahydrofuran, 1,1,1,3,3,3-heksaflu- oroizopropa-nol, alkohol 2-fluorobenzylowy, tertbutanol, 2-hydroksy-1-fenyloetanol, izobutanol, 4-(2-hydroksy-etylo)fluorobenzen, 3-(hydroksymetylo)toluen, alkohol 2-chlorobenzylowy, alkohol2,4-dichoro-benzylowy, sec-butanol, R-2-hydroksypropanol, butanol, alkohol 4-chloro-benzylowy,2-etoksy-etanol, 2-(2-hydroksyetylo)chlorobenzen, 2-(N-metylo-N-fenyloamino)-etanol, alkohol3-(trifluorometylo)benzylowy, alkohol 2-(trifluorometylo)benzylowy, 2-(hydroksyetylo)-tetrahy- drofuran, 4-fenylobutanol, alkohol nonylowy, alkohol 2,6-difluorobenzylowy, 2-(hydroksyme- tylo)tiofen, 2-(hydroksyetylo)-1-metylopirol, 2-hydroksy-3-metylobutan, 4-hydroksymetylo-1,2- -dichlorobenzen, 3-(metyloamino)propanol, alkohol 1,4-difluorobenzylowy, (2-hydroksyme- tylo)furan.

P r z y k ł a d 29N-metylonodulisporamid i 26-epi-N-metylonodulisporamidDo 1 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml dimetyloformamidu w temperaturze pokojo-

wej dodano 2 mg HCl.H2NMe, 2 mg N-hydroksybenzotriazolu i 10 μl diizopropyloetyloami- ny, do której dodano 2 mg EDC.HC1. Po 30 minutach reakcję przerwano dodając metanoli 1 kroplę lodowatego kwasu octowego. Roztwór rozcieńczono solanką, wyekstrahowano octa-nem etylu, wysuszono Na2SO4 przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Mie-szaninę reakcyjną częściowo oczyszczono metodą preparatywnej TLC (płytka z żelu krze-mionkowego 1 x 0,5 mm) stosując 6:3:1 EtOAc/aceton/metanol. N-metylonodulisporamid i 26-epi-N-metylonodulisporamid oczyszczono do jednorodności metodą HPLC z odwróco-nymi fazami stosując 60-minutowy liniowy gradient od 25:75 do 100:0 acetonitryl/woda. Oczyszczone produkty scharakteryzowano na podstawie ‘H NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 30N-(n-propylo)nodulisporamidDo 0,5 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej

dodano 2 krople diizopropyloetyloaminy, 5 mg H2NCH2CH2CH3, 3 mg N-hydroksybenzo- triazolu i 3 mg PyBOP. Po 30 minutach w temperaturze pokojowej reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHCO3, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono (NaS O4), przesączono i za-tężono pod próżnią. Surowy produkt częściowo oczyszczono metodą chromatografii błyska-wicznej („flash”) na żelu krzemionkowym stosując 0,5:5:95 NH4OH/MeOH/CHCl3 jako elu-ent, a następnie metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując 20:80 woda/metanol jako elu-ent. Produkt scharakteryzowano na podstawie ' H NMR.

28 185 563

185 563 29

P r z y k ł a d 314-morfolinylo-nodulisporamidDo 1,5 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej

dodano 1 kroplę diizopropyloetyloaminy, 1 kroplę morfoliny i 2 mg N-hydroksybenzotriazolu. Następnie dodano 2 mg pyBOP. Po 1 godzinie w temperaturze pokojowej roztwór przesączono przez 2 cale żelu krzemionkowego w pipecie, bez obróbki, stosując octan etylu jako eluent. Uzyskany roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i czysty produkt otrzymano po HPLC z odwróconymi fazami stosując 20:80 wodę/MeOH jako eluent. Produkt scharaktery-zowano na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 32N-(2-hydroksyetylo)-nodulisporamidDo 0,5 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej

dodano 2 krople diizopropyloetyloaminy, 5 mg H2NCH2CH2OH, 3 mg N-hydroksybenzotria-zolu i 3 mg PyBOP. Po 30 minutach reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHCO3, wyekstra-howano octanem etylu, wysuszono (Na2SO4), przesączono i zatężono pod próżnią. Surowy produkt oczyszczano metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując 20:80 woda/metanol jako eluent, a produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 33N-( 1 -metoksykarbonylo-2-hydroksyetylo)nodulisporamidDo 1,5 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej

dodano 2 krople diizopropyloetyloaminy, 5 mg HCl.H2NCH(CH2OH)CH2Me, 3 mg N-hy-droksybenzotriazolu i 3 mg PyBOP. Po 30 minutach reakcję przerwano 2 ml nasyconego Na- H C03, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono (NaS O4), przesączono i zatężono pod próżnią. Czysty produkt otrzymano po HPLC z odwróconymi fazami stosując 20:80 wo-da/metanol jako eluent, a produkt scharakteryzowano na podstawie ‘H NMR.

P r z y k ł a d 34Nodulisporamid i 31-amino-31,32-dihydronodulisporamidDo 1,5 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze po-

kojowej dodano 1 kroplę diizopropyloetyloaminy, 1 kroplę NH4OH i 2 mg N-hydroksy-benzotriazolu. Dodano 3 mg PyBOP i roztwór mieszano przez 15 min. Reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHCO3, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono Na2SO4 przesączono i zatężono pod próżnią. Czysty nodulisporamid otrzymano po preparatywnej TLC (1 x 0,5 mm, żel krzemionkowy) stosując 1:9 metanol/chloroform jako eluent. Nodulisporamid schara-kteryzowano na podstawie 1H NMR i spektrometrii masowej. W reakcji tej otrzymano także 31 -amino-31,32-dihydronodulisporamid.

P r z y k ł a d 35N-(metoksykarbonylometylo)nodulisporamidDo 1,5 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej

dodano 1 kroplę diizopropyloetyloaminy, 2 mg N-hydroksybenzotriazolu i 2 mg HC1. H2-N- CH2CO2Me. Do roztworu tego dodano 2 mg PyBOP. Po 30 minutach reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHCO3, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono stosując Na2SO4, przesą-czono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt otrzymano po oczyszczaniu metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując 17,5:82,5 woda/metanol jako eluent. Produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 36N,N-tetrametylenonodulisporamidDo 125 mg kwasu nodulisporowego w 10 ml chlorku metylenu w 0°C dodano 0,18 ml

diizopropyloetyloaminy, 0,15 ml pirolidyny, a następnie 108 mg PyBOP. Po 5 minutach roztwór ogrzano do temperatury pokojowej. Po 1,5 godziny roztwór wylano do 25 ml nasy-conego NaHC03, wyekstrahowano chlorkiem metylenu, wysuszono Na^SO«,, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty N.N-tetrametylenonodulisporamid otrzy-mano po oczyszczaniu metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując 50:50 acetonitryl/-

30 185 563

woda jako eluent (izokratycznie przez 10 minut), a następnie przez 30 minut z liniowym gradientem do 75:25 acetonitryl/woda. Czysty produkt (26 mg) scharakteryzowano na pod-stawie 1H NMR i MS.

P r z y k ł a d 37N-etylo-29,30-dihydro-20,30-oksa-nodulisporamidDo 1 mg związku B w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej dodano 1 kro-

plę diizopropyloetyloaminy, 1 kroplę CH3CH2NH2, 3 mg N-hydroksybenzotriazolu i 3 mg PyBOP. Po 15 minutach reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHC03, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono N S O 4 przesączono i zatężono pod próżnią. Surowy produkt oczyszczano metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując 15:85 woda/metanol jako eluent, a oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 38N-(2-hydroksyetylo)-29,30-dihydro-20,30-oksa-nodulisporamidDo 0,7 mg związku B w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej dodano 1 kroplę

diizopropyletyloaminy, 1 kroplę HOCH2CH2NH2, 3 mg N-hydroksybenzotriazolu i 3 mg PyBOP. Po 15 minutach reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHCO3, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono Na2SO4 przesączono i zatężono pod próżnią. Surowy produkt oczyszczano metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując najpierw 20:80 woda/metanol, a następnie 15:85 woda/- metanol jako eluent i oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 39N-(2-hydroksyetylo)-31-hydroksy-20,30-oksa-29,30,31,32-tetrahydronodulisporamidDo 1 mg związku C w 1 ml chlorku metylenu w temperaturze pokojowej dodano 1

kroplę diizopropyloetyloaminy, 1 kroplę HOCH2CH2NH2, 3 mg N-hydroksybenzotriazolu i 3 mg PyBOP. Po 15 minutach reakcję przerwano 2 ml nasyconego NaHCO3, wyekstraho-wano octanem etylu, wysuszono Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnie-niem. Surowy produkt oczyszczano metodą HPLC z odwróconymi fazami stosując najpierw 20:80 woda/metanol jako eluent, a oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie 1HNMR.

P r z y k ł a d 40N- tert-butylonodulisporamidDo roztworu 30 mg kwasu nodulisporowego w 3 ml chlorku metylenu w 0°C dodano

0,03 ml trietyloaminy i 12 mg N-hydroksybenzotriazolu, a następnie 28 mg odczynnika BOP. Roztwór mieszano przez 10 minut, po czym dodano 0,05 ml tert-butyloaminy. Roz-twór mieszano przez noc w 4°C1 po czym wylano do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowę-glan sodu/solanka, wyekstrahowano chlorkiem metylenu i połączone warstwy organiczne wysuszono nad siarczanem sodu. Osad odsączono, a roztwór zatężono do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczono częściowo metodą preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym (jedna płytka 1000 (i) stosując 1/2 aceton/heksany jako eluent. W wyniku dodatkowego oczyszczania metodą HPLC (6/4 acetonitryl/woda przez 15 minut, a następnie 45 minut z liniowym gradientem do 7/3 acetonitryl/woda) uzyskano czysty pro-dukt (17 mg). Oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie protonowego NMR i MS (m/z: 735,7 (M +1)).

Ogólną procedurę z przykładu 40 powtórzono stosując odpowiednie aminy zestawione w tabeli 3 poniżej, uzyskując odpowiednie monopodstawione związki nodulisporctmidowe. Związki te scharakteryzowano metodą-protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej (o ile nie zaznaczono inaczej, m/z dotyczy M+1).

185 563 31

T abela 3: M on op od staw ion e a lifa ty czn e poch od n e n od u lisp oram id u

Prz. m/z Aminy Rx

41 796,5 dietyloacetal aminoacetaldehydu CH2 CH(OCH2 CH3)2

42 767,6 (2-hydroksyetoksy)etyloamina CH2CH2OCH2 CH2OH

43 792,5 4-(2-am inoetylo)m orfolina---- CH2CH2— O

44 790,4 1 -(2 -aminoetylo)piperydyna---- CH2CH2—N

45 807,5 6-amino -2-metyloh.eptan-2 -ol CH(CH3)(C H 2)3 C-

(CH3) 2.OH

46 737,5 3-aminopropanol (CH2)3OH

47 751,5 4-aminobutanol (CH2)4 OH

48 765,6 5-aminopentanol (CH2) 5OH

49 791,5 1 -(2 -aminoetylo)piperazyna

50 804,6 1-(3-am inopropylo)-2-pirolidy-

non— (CH2)3— N

O

51 776,4 1-(2-am inoetylo)pirolidyna — (CH2) 2—

52 751,4 2-aminobutanol CH(CH2 OH)CH2 CH3

53 750,5 tert-butylohydrazyna NHC(CH3)3

54 718,3 aminoacetonitryl CH2c n

55 779,6 6-aminoheksanol (CH2) 6OH

56 806,8 4-(3-am inopropylo)m orfolina- CH2,C H 2 , C H 2 - N

57 737,4 3-am inopropan-2-ol CH2 CH(OH)CH3

32 185 563

58 765,4 2 -am inopentanol CH(CH2OH)CH2 CH2CH3

59 777,7 1 -am ino- 1 -cyklopentanometanol

60 2 -(m etylotio)etyloam ina CH2 CH2SCH3

61 765,4 2-(etylotio)etyloam ina CH2 CH2SCH2CH3

62 736,5 glicynoam id CH2 CONH2

63 748,4 1 -am inopirolidyna

64 2 -am ino-2-(hydroksymetylo)-

propanol

CH(CH3)(CH2OH)2

65 777,6 trans-2 -aminocykloheksanol HO

66 777,6 1-am ino-4-metylo-piperazyna - - - N

67 766,5 2-(2 -aminoetyloamino)etanol CH2 CH2NHCH2CH2 OH

68 791,4 I -am inom etylocykloheksan-1 -o l

69 779,4 2-am inoheksanol CH(CH2OH)CCH2) 3CH3

70 751,5 2 -am ino-1-metoksypropan CH(CH2OCH3)CH3

71 764,4 4-am inom orfolina

72 777,6 trans-4-am inocykloheksan-1 -ol — OH

73 739,4 2 -am inoetanotiol (CH 2)2SH

74 750,5 4-am inobutyloamina (CH 2)4NH

75 764,4 2-am ino-4,5-dihydrotiazol

76 747,5 aminocyklopentan

77 2 -(m etylosulfonylo)etyloam ina CH2 CH2 SO2CH3

78 2 -(metylosulfi nylo)etyloamina CH2 CH2 S(O)CH3

79 765,4 2-am ino-3-metylobutanol CH(CH(CH3 )2)CH2OH

80 736,5 3-aminopropyloamina (CH2)3NH2

185 563 33

81 792,5 3-(dietyloam ino)propyloam ina (CH2)3N(CH2CH3) 2

82 764,5 3 -(dimetyloam ino)propyloamina (CH2) 3N(CH3)2

83 723,5 O-etylohydroksyloamina OCH2CH3

84 753,5 3-amino-2-hydroksypropanol CH2CH(OH)CH2OH

85 709,4 O-metylohydroksyloamina OCH3

86 737,4 2 -m etoksyetyloamina CH2 CH2OCH3

87 764,4 N-acetyletylenodiam ina CH2 CH2NHC(O)CH3

88 790,6 2 -am inoetylo- 1 -m etylopirolidyna

89 751,5 2 -am ino-2-metylopropanol C(CH3)2 CH2OH

90 719,4 cyklopropyloamina C-C 3H 5

91 760,5 cykloheksyloam ina C-C6H 11

92 765,5 3 -etoksypropyloamina (CH 2)3OCH2CH3

93 719,5 alliloam ina CH2CH= CH2

94 789,5 2 -am ino-2-(hydroksymetylo)-

butanolC(CH2 CH3)(CH2 OH)2

95 717,5 propargiloamina CH2C=CH

96 765,5 Ester etylowy glicyny CH2CO2CH2 CH3

97 725,7 2 -fluoroetyloam ina CH7CH7F

98 905,5 3-(dodecyloksy)propyloam ina (CH2)3 O(CH2) 11CH3

99 751,0 2-(dim etyloam ino)etyloam ina CH2 CH2N(CH3)2

100 791,4 1 - (2 -am inoetylo)im idazolon

101 766,4 2 -(2 -am inoetoksy) etyloamina CH2CH2OCH2CH2NH 2

102 2,2,2-trifluoroetyloam ina CH2 CF3

103 780,5 hydrazynoctan etylu NHCH2 CO2CH2CH3

104 763,5 D ,L-2-(aminometylo)tetrahydro-

furan

105 1 -aminopiperydyna

106 765,6 ester m etylowy D-alaniny CH(CH3)CO2CH3

107 777,5 4-am ino-4-m etylopentan-2-on C(CH3)2 CH2C (O)CH3

34 185 563

108 837,6 2-aminomalonian dietylu CHCCO2CH2CH3)2

109 5-aminouracyl

o

110 707,6 etyloamina CH2CH3

111 807,8 ester m etylowy norleucyny CH(CH2CH2CH3)CO2CH3

112 751,7 3-metoksypropyloamina CH2 CH2 CH2OCH3

113 745,5 1,1 -dimetylopropargiloamina C(CH3 )2 C= CH

114 749,7 pentyloamina (CH2)4 CH3

115 777,9 4-aminoheptan CH(CH2CH2CH3)2

116 763,8 heksyloamina (CH2) 5 CH3

117 776,8 c is -1,2 -diaminocykloheksan

118 788,9 3-aminochinuklidyna

119 751,7 (3-ałanina CH7CH7 C0 7 H

120 793,5 ester m etylowy L-waliny CH(CH(CH3)2)C O2CH3

121 1 -am ino-4-(2-hydroksyetylo)-

piperazyna-----N— CH2CH2OH

122 753,4 kwas aminoksyoctowy 0 CH7C0 7 H

123 834,5 4-am ino-1 -karboetoksypipery-

dynaCO2CH2CH3

124 763,5 (R )-2-

(aminometylo)tetrahydrofuran

125 763,6 (S)-2-(aminomet-ylo)tetrahydro-

furan

126 765,6 L-walinol CH(CH(CH3) 2 CH2OH

127 765,7 D -w alinol CH(CH(CH3) 2CH2OH

128 737,7 L-alaninol CH(CH3)CH2OH

129 737,6 D -alaninol CH(CH3)CH2 OH

130 721,7 izopropyloamina CH(CH3) 2

131 735,7 tert-butyloamina C(CH3)3

132 735,7 izobutyloamina (CH2 )CH(CH3)2

185 563 35

133 735,5 sec-butyloam ina CH(CH3)CH2CH3

134 737,6 (R)-3-am inopropan-2-ol CH2CH(CH3)OH135 735,6 n-butyloamina (CH2)3)CH3

136 751,7 2-etoksyetyloam ina (CH2)2OCH2CH3

137 787,7 2-am inoetylocykloheksan

138 813,7 1 -aminoadamantan 1-adamantyl

139 805,7 n-nonyloam ina (CH2)8CH3

140 749,8 2-am ino-3-metylobutan CH(CH3)CH(CH3)2

141 750,6 3-(metyloamino)propyloamina (CH2)3NHCH3

142 778,7 2 -(dietyloam ino)etyloam ina (CH2)2N (CH2C H ,3)2

143 776,7 1 -amino-homopiperydyna

Ogólną procedurę z przykładu 40 powtórzono stosując aminy zestawione w tabeli 4 po-niżej, uzyskując odpowiednie związki nodulisporamidowe. Związki te scharakteryzowano metodą protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej (o ile nie zaznaczono tego inaczej, m/z podano dla M+1).

T abela 4: P o ch o d n e n o d u l isporam idu

Prz. M /z am ina N R x Ry

144 7 9 1 ,5 1 - ( 2 -a m in o e ty lo )-

p ip era zy n aN -C H 2CH2-N H 2

145 7 7 6 ,6 4-

am in om ety lop ip eryd yn aN -CH2-NH2

146 7 6 5 ,4 tio m o rfo lin a

36 185 563

147 759 ,4 d ia llilo a m in a N (C H 2 CH=CH2) 2148 737 ,4 2 -(m ety l oam ino)etanol N (C H 3)C H 2 CH2 OH

149 795 ,4 diizopropanolam ina N (C H 2 CH(CH 3)O H )2

150 763,5 L -2-(h yd rok sym ety lo)-

p iro lid yna

151 763,5 D -2-(h yd rok sym ety lo )-

p iro lid yn a

152 749,5 3-hydroksypirolidyna

153 732,7 m ety loam inoaceton itryl N (C H 3)C H 2= N

154 4-(2 -h yd rok syety lo )-

piperazynaN -CH2C H

155 777 ,7 4-ety lop iperazyna

156 721,5 N -ety lom etyloam ina N (C H 3)C H 9 CH3

157 735,6 N -(m ety-lo )izoprop yloam ina

N (C H 3 )C H (CH 3) 2

158 735,5 N -m etylopropyloam ina N (C H 3)C H 2 CH2 CH3

159 749,5 ST-metylbutyloamina N (C H 3)C H 2 CH2 CH2 CH3

160 765,7 N-ety lo -2 -m eto k sy ety lo -

am ina

N (C H 2 CH3 )C H 2 CH2 OCH3

161 751 ,7 N -m ety lo -2 -

m etoksyetyloam ina

N (C H 3)C H 2 CH2 OCH3

162 749 ,7 N -etylopropyloam ina N (C H 2 CH3) CH2CH2CH3

163 751,5 tetrahydrotiazol

164 767 ,8 d ietanoloam ina N (C H 2 CH2 OH)2

165 763,8 3-hydroksypiperydyna

OH

166 763,9 4-hydroksypiperydyna

185 563 37

167 749,6 N-(etylo)izopropyloamina

N ( C H 2 C H 3 ) C H ( C H 3 )2

168 747,8 piperydyna

169 735,8 dietyloamina N ( C H 2 CH3 )

170 762,7 4-metylopiperazyna

171 767,6 S-tlenek tetrahydrotia-

zolu

172 791,7 dibutyloamina N ( C H 2 C H 2 C H 2 C H 3 ) 2

173 745,7 1,2 ,3 ,6-tetrahydropirydyna

174 790,8 3-(karboksyamido)-piperydyna

CONH2

175 819,6 3- (karboetoksy)piperydyna

CO2CH2CH3

176 761,6 leksametylenoimina

177 820,7 (1-(karboetoksy)piperazyna

178 819,7 dipentyloamina N ( C H 2 C H 2 C H 2 C H 2 C H 3 ) 2

179 775,6 leptametylenoimina

180 787,6 Oktahydroindol CO\

181 760,5 4,5-dihydro-5,5-

dimetyloimidazolN

CH3

182 707,5 dimetyloamina N( C H 3 ) 2

38 185 563

183 763,7 Dipropyloam ina N (C H 2 C H 2 CH3 )2184 761,7 (2 -m etylopiperydyna

H C3

185 779,5 2 -(buty loam ino)etano l N ( (C H 2 ) 2 CH3)CH2 CH2 OH

186 731,7 metylopropargi loamina N (C H 3 )C H 2 C=CH

187 854,7 1- ( 4 -m e to k sy fe n y lo ) -

piperazyna-----N O C H 3

188 931,9 dinonyloam ina N ((C H 2 ) 8 CH3 )2189 903,8 diokty loamina N ((C H 2 ) 7 CH3) 2

190 815,7 4 ,6 ,6 - t r im ety lo -2 -

a z a [ 3 , 2 , 1]b icykloktan

C H 3

H C

191 750,7 N ,N ' -d im e ty lo e ty l eno-

diamina

N (C H 3 ) ( C H 2 ) 2NHCH 3

192 750,6 3 - (m ety loam in o) -

propyloaminaN (C H 3 ) ( C H 2 ) 3N H 2

193 813,7 L -2 -am in o-3 - fen y lo -propanol

N H C H (C H 2 OH)CH2 Ph

194 785,6 2 -am in o -4 -m ety lo feno l N H P h (2 -O H ,4 -C H 3 )

195 4-am inobenzyloam ina NHCH2 P h (4 -N H 2 )

196 789 ,4 4 -ch loroan i l ina N H Ph (4-C l)

197 799,5 4 - (2 -h y d r o k sy e ty lo)-

anil ina

N H P h (4 -C H 2 CH2 OH)

198 799,5 2 - ( 2 -hydroksyety lo)-

anil ina

N H P h (2 -C H 2 CH2 OH)

199 783 ,4 2 - f e n y lo e t y l oamina NHCH2 CH2 Ph

200 785 ,4 2 -(hydroksym ety lo ) -

anil ina

N H P h (2 -C H 2 OH)

201 798,8 3-

(d im ety loam ino)ani l ina

N H P h (3 -N (C H 3) 2

202 835,1 4-

(su l fon y lam id o)an i l in a

N H P h ( 4 - S O2N H 2)

185 563 39

203 fenylohydrazyna NHNHPh

204 798 ,4 2 -karboksyamidoanilina NHPh(2-CONH2)

205 7 9 9 ,8 4-(aminoety lo) fenolN H C H 2 C H 2 P h ( 4 - O H )

NHCH2 CH2 Ph(4-OH)

206 884,5 4- (3-am inopropylo)-1-

sulfonamidobenzen

NHCH2 CH2P h (4 -S O2N H 2 )

207 770,5 2 -aminoanilina NHPh(2-NH7)

208 883,7 ester benzylowy

L-leucyny

NHCH(CH2 CH(CH3 ) 2 )-

CO2 CH2Ph

209 888,5 4-( tert-butylo)benzylo-

sulfonamidN H S O2 CH2 Ph(4-C(CH3 )3)

210 833,6 benzylosulfonamid N H SO 2 CH2Ph

211 788,7 2 -fluorofenylohydrazyna NHNHPh(2-F)

212 843,8 4 - (2 -a m in o ety lo ) -1,2-

dimetoksybenzen

OMe

NHCH2CH2— L ----OMe

213 867,5 ester benzylowy L- proliny

PhCH2O2C

2,14 813,8 4 -am inom ety lo -1,2-

metylenodioksybenzen

215 837,5 4 - (trifluorometylo) -

benzyloaminaNHCH2 Ph(4-CF3)

216 882,6 1- ((3 ,4-

mety lenodioksy)-

benzylo)piperazyna-O-CO

217 862,7 3 -(benzyloksy)ani lina NHPh(4-OCH2Ph)

218 801,4 4-(metylotio)anil ina NHPh(4-SCH3)

219 855,5 ester etylowy L-fenylo-

alaninyNHCH(CH2 Ph)CO2 CH2 CH3

220 841,4 ester metylowy D-

fenylo-alaninyNHCH(CH2 Ph)CO2 CH3

221 799,4 4 - (m etoksy)benzylo -amina

NHCH2 Ph(4-OCH3)

222 819,5 1 -(aminometylo)naftalen -NHCH7 -l -nafty l

40 185 563

223 792 ,4 1,2,3 ,4-tetrahydro-

izoch inol ina

224 821,8 3-amino-2-hydroksy-

naftalen

225 801,7 3 - (2 -am in oety lo ) -

fluorobenzen

NHCH2 CH2 (3-F)Ph

226 823,7 4-fenylopiperazyna r \— N N—Ph

v _ v

227 814,7 D-fenyloa laninol NHCH(CH2Ph3CH20H

228 838,6 l- (o -Toly l )p iperazyna

h 3c

229 847,6 S p iro ( lH - in d e n o - l ,4 ' -

piperydyna)

230 773,6 4-f luoroanil ina NHPh(4-F)

231 787,5 2 -f luorobenzyloamina NHCH7Ph(2-F)

232 799,7 2 -a m in o -1-fenyloetanol NHCH7 CH(Ph)OH

234 801,8 4 - ( 2 -a m in o e ty lo ) -1-f luorobenzen

NHCH2 CH2 Ph(4-F)

235 829,5 4-(2 -am ino-2-m ety lo -

propylo)-1-f luorobenzen

NHC(CH3) 2CH2Ph(3-F)

236 791 ,7 3 ,4-d if luoroani lina NHPh(3,4-diF)

237 783 ,7 3 -(aminometylo) toluen NHCH2PH(3-CH3)

238 784,5 3-metylofenylohydra-

zyna

NH NH (3-CH 3)Ph

239 803,5 2 -ch lorobenzyloamina NHCH2Ph(2-C1)

240 838,8 2,4 -d ichorobenzylo-

aminaNHCH2Ph(2 ,4 -d iCl)

241 782 ,7 4 -m ety lofenylohydra-

zynaNHNHPH(4-CH3)

242 803,8 4-chlorobenzyloamina NHCH7Ph(4-C H)

243 797,7 3-fenylopropyloamina NH(CH7 ) 3Ph

185 563 41

2 44 8 1 7 , 6 4 - ( 2 - a m i n o e t y l o ) - 1-

c h lo r o b e n z e n

N H C H 2 CH2 P h ( 4 - C l )

245 8 9 3 , 8 1 - ( m - t r i f lu o r o m e t y lo -

f e n y lo ) p ip e r a z y n a

CF3

2 4 6 8 5 2 , 6 1- ( 2 , 3 - d i m e t y l o f e n y l o ) -

p ip erazyn a

H3C CH33 3

247 8 1 2 , 7 N - m e t y l o - N - f e n y l o -

e ty le n o d ia m in a

N H C H 2 CH2 N ( C H 3 ) P h

248 8 3 7 , 6 3 - ( t r i f l u o r o m e t y l o ) -

b e n z y lo a m in a

N H C H 2 P h ( 3 - C F 3 )

2 4 9 8 3 7 , 7 2 - (tri f l u o r o m e t y l o -

b e n z y lo a m i n a

N H C H 2 P h ( 2 - C F 3 )

2 50 1 - ( 4 - m e t o k s y f e n y l o ) -

p ip era zy n a

251 7 9 5 , 7 2 - a m in o in d a n

'252 8 4 3 , 6 9 - a m in o f lu o r e n

253 8 1 1 , 7 4 - f e n y l o b u t y l o a m i n a N H ( C H 2 ) 4 Ph

2 5 4 8 2 7 ,8 ( R , R ) - 2 - m e t y l o a m i n o -3-

f e n y lo b u ia n

N ( C H 3 )C H ( C H 3 ) -

C H (C H 3 )Ph

255 8 2 7 , 8 ( S , S ) - 2 - m e t y l o a m i n o -3-

f e n y lo b u ta n

N ( C H 3 ) C H ( C H 3 )-

C H (C H 3 )Ph

2 5 6 8 2 5 , 9 b e n z y lo b u t y lo a m i n a N ( C H 2 P h ) ( C H 2 ) 3 C H 3

2 5 7 7 8 5 , 6 O - b e n z y l oh y d r o k s y l o -

amina

N H O C H 2 Ph

258 8 0 5 ,5 2 , 6 - d i f l u o r o b e n z y l o-

amina

N C H 2 P h ( 2 ,6 - d iF )

42 185 563

25 9 9 2 0 ,9 1 - ( 2 - ( o - t r i f lu o r o m e ty lo -

f e n y lo ) e t y lo ) p ip e r a z y n a

2 6 0 7 9 7 ,7 ( S ) - N ,α - d im e ty lo b e n z y -

loam ina

N ( C H 3 )C H (C H 3 )Ph

261 7 8 3 ,7 ( S ) -α -m e ty ib e n z y lo -

amina

N H C H (C H 3 )Ph

2 6 2 7 9 7 ,6 m e ty lb en zy lo a m in a N ( C H 3 )C H 2Ph

2 63 4 - a m i n o m e t y l o - 1,2-

d ich lo ro b en ze n

N H C H 2 P h (3 ,4 -d iC l )

2 6 4 7 8 3 ,7 ( R ) -α -m e ty lb e n z y lo -

amina

N ( C H 3 ) C H (C H 3)Ph

265 8 7 3 ,8 1- b e n z y lo a m in o -2 -

f e n y lo e ta n

N ( C H 2 P h )C H 2 CH2 Ph

2 6 6 7 8 4 ,6 b en zy loh yd razyna N H N H C H 2 Ph

2 6 7 8 0 5 ,7 2 ,4 - d i f lu o r o b e n z y lo -

amina

N H C H 2 P h (2 ,4 -d iF )

26 8 8 3 8 ,8 2 , 5 - d i c h lo r o f e n y lo h y d -

razyna

N H N H P h (2 ,5 -d iC l )

2 6 9 7 8 7 ,7 3 - f lu o r o b e n z y lo a m in a N H C H 2 P h (3 -F )

2 70 7 9 5 ,5 1-am ino ind an

271 8 5 9 ,8 1 ,2 -d i f e n y le ty lo a m in a N H C H (P h )C H 2Ph

2 7 2 8 0 1 ,8 3 ,4 -d ih y d r o k s y b e n z y lo -

amina

N H C H 2 Ph (3 ,4 -d iO H )

273 8 2 9 ,7 2 ,4 - d im e t o k s y b e n z y lo -

amina

N H C H 2 P h (3 ,4 -d iO C H 3 )

2 7 4 7 8 3 ,8 N -b e n z y lo m e ty lo a m in a N ( C H 3 ) C H 2 Ph

2 7 5 7 9 7 , 7 N - b e n z y lo e ty lo a m in a N ( C H 2 C H 3 )C H 2 Ph

2 7 6 ( R ) - N ,α -d im ety lo b en zy -

loa m in a

N ( C H 3 ) C H ( C H 3)Ph

277

1

7 7 0 ,5 3 - (a m in o m ety lo )p ir y -

dyna

185 563 43

278 745,9 3-amino-4,2,4-tr iazol

279 757,4 2-aminopirymidyna

280 784,6 2-(2-aminoetylo)piry-

dyna

281 787,5 1-(3-aminopropylo)-

imidazol

282 770,6 4-(aminometylo)piry-dyna

283 757,4 2-aminopirazyna

284 3-amino-1,2,4-triazyna

285 5-amino-3-hydroksypirazol

286 2-amino-3-hydroksy-

pirydyna

287 4-amino-5-karboksy-amidoimidazol

288 770,4 2-(aminometylo)-

pirydyaa

289 751,5

M+Li

2-aminoimidazol

290 745,4 3 -aminopirazol

44 185 563

291 795 ,2 6-aminobenzopirazol

292 797 ,5 4 - a m in o - 1,2 ,4-triazol

293 2-amino-4 ,5-d ihydro-

t iazo l

294 7 6 2 ,4 2-aminot iazo l

295 7 95 ,4 5-aminobenzopirazol

296 761 ,6 3 ,5 -d ia m in o -1,2,4-

tr iazol

297 825 ,7 1-(2-p irydylo)-

piperazyna

298 798 ,7 4- (ety loaminom ety lo)-

pirydyna

299 1032 ,7 1,1-difenylmetyloamid

L-tryptofanu

300 2-(am inom ety lo)t io fen

301 2 - (2 -a m in o e ty lo ) -1 -

m etylopirol

302 759,5 2-(am inom ety lo)furan

P r z y k ł a d 303Ogólna procedura wytwarzania dodatkowych pochodnych amidowych kwasu noduli-

sporowegoDo roztworu 30 mg kwasu nodulisporowego w 3 ml chlorku metylenu w 0°C dodać 0,03 ml

trietyloaminy i 12 mg N-hydroksy-benzotriazolu, a następnie 28 mg odczynnika BOP. Mieszać roztwór przez 10 minut, po czym dodać 50 mg aminy wybranej z tabeli 5. Mieszać roztwór przez noc w 4 ° C1 po czym wylać do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka, wyek-strahować chlorkiem metylenu i wysuszyć połączone warstwy organiczne nad siarczanem sodu. Odsączyć osad i zatężyć roztwór do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać metodą chromatografii „flash” albo preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami. Oczyszczony produkt można scharakte-ryzować na podstawie protonowego NMR i spektrometrii masowej.

Tabela 5: Aminy do wytwarzania dodatkowych pochodnych nodulisporamidowychN-metylo-2,2,2-trifluoroetyloamina, 2,2,3,3,3-pentafluoro-propyloamina, N-metylo-

-2,2,3,3,3-pentafluoropropyloamina, 1,1,1,3,3,3-heksafluoroizopropyloamina, 2-difluoro-3- -metoksy-1 -metylo-propyloamina, N-metylo-1,1,1,3,3,3-heksafluoroizopropyloamina, 1,1,1 -tri- fluorometylopropyloamina, 2-(3,3,3-trifluorometylo)-propyloamina, N-metylo-1,1,1,3,3,3- -heksafluoroizopropyloamina, di-(2,2,2-trifluoroetylo)amina, N-(2-metoksyetylo)-2,2,2-tri- fluoroetyloamina, 2-metoksy-1-metyloetyloamina, 3-metoksy-1-melylo-propyloamma, 2-meto- ksy-1 -metyloetyloamina, N-metylo-2-metoksy-1 -benzyloetyloamina, 1-metoksymetylo-3- -metylo-butyloamina, metylosulfonamid, izopropylosulfonamid, etylosulfonamid, benzylo- sulfonamid, sec-butylosułfonamid, N-metyloetylosulfonamid, N ,1,1-trimetylopropargilo- amina, N-etylo-1,1-dimetylo-propargiloamma, N ,1-dimetylopropargiloamina, 1-metylo-propar- giloamina, 1-trifluoro-metylopropargiloamina, N ,1,1-trimetylo-propargiloamina. N-etylo- - 1,1 -dimetylopropargilo-amina. N, 1 -dimetylopropargiloamina, N, 1,1 -trimetylo-propargilo- amina, 1-metylo-propargiloamina, 1-trifluoro-metylopropargiloamina, N-etylopropargilo- amina, N-(2-metoksy-etylo)propargiloamina, 1-amino-2-pentyn, 1-amino-3-pentyn, 1-ami- no-4-pentyn, 1-metyloamino-2-pentyn, 1-metyloamino-3-pentyn, 1-metyloamino-4-pentyn, 1 -etyloamino-4-pentyn, 1 -trifiuorometyloamino-2-pentyn, 1 -trifluorometylo-amino-3-pen- tyn, 1 -trifluorometyloamino-4-pentyn, N-(2-metoksyetylo)-2-amino-1,1 -dimetylo-2-butyn,1-amino-2-butyn, 1 -amino-3-butyn, N-metyloamino-2-butyn, N-metyloamino-3-butyn, 1-ety- łoamino-3-butyn, 2-(aminometylo)dioksan, 2-(2-aminoetylo)dioksan, 2-(3-aminopropylo)- dioksan, 2-(2-amino-propylo)dioksan, 2-(metyloaminometylo)dioksan, 2-(1-amino-etylo)- dioksan, 2-aminometylo-2H-tetrahydropiran, 2-(2-aminoetylo)-2H-tetrahydropiran, 2-(3- -aminopropylo)-2H-tetrahydropiran, 2-(2-aminopropylo)-2H-tetrahydropiran, 2-(2-amino- etylo)-5-etylo-2H-tetrahydropiran, 2-metyloamino-metylo-2H-tetrahydropiran, 2-(1-amino- etylo)-2H-tetrahydropiran, 2-(2-aminopropylo)tetrahydrofuran, 2-aminometylo-5-etylotetra- hydrofuran, 2-metyloaminometylotetrahydrofuran, 2-(etyloaminometylo)tetrahydrofuran,2-(1 -aminoetylo)tetrahydrofuran, 4-(metoksymetylo)benzyloamina, 4-(2-metoksyetylo)ben- zyloamina, 4-(etoksymetylo)benzyloamina, 4-(acetoksyoksymetylo)benzyloamina, 3-(dime- tyloaminometylo)benzyloamina, 4-(sulfonamidometylo)benzyloamina, 2-chloro-6-fluoro- benzyloamina, 3-chloro-4-fluorobenzyloamina, 2-chloro-4-fluorobenzyloamina, 3,5-diflu- orobenzyloamina, 2,4-difluorobenzyloamina, pentafluorobenzyloamina, 4-metoksy-2,3,5,6-te- trafluorobenzyloamina, 4-(metylo)benzyloamina, benzyloamina, 4-(etylo)benzyloamina, 4-(eto- ksy)-benzyloamina, 4-(izopropylo)benzyloamina, 4-(izobutylo)benzyloamina, 4-(izopropo- ksy)benzyloamina, 4-(izobutoksy)benzyloamina, 4-(allilo)benzyloamina, 4-(alliloksy)ben- zyloamina, 4-(3,3,1,1-tetrafluoroalliloksy)benzyloamina, 4-(trifluorometoksy)benzylo- amina, 4-(2,2,2-trifluoroetoksy)benzyloamina, 3,4-etylenodioksybenzyloamina, 4-metoksy- metylo-2-chlorofenetyloamina, 4-(2-metoksy-etylo)fenetyloamina, 4-(etoksymetylo)fene- tyloamina, 4-(acetoksyoksymetylo)fenetyloamina, 3-(dimetyloaminometylo)fenetyloami- na, 1-fenylo-2,2,2-trifluoroetyloamina, 4-(trifluorometoksy)anilina, 4-metoksyanilina, 4-eto- ksyanilina, 3-chloro-4-fluoro-anilina, 4-chloro-2-fluoro-anilina, 4-(acetoksy)anilina, 4-(buto- ksy) anilina, 3-chloroanilina, 4-(metylotio)anilina, 5-(aminometylo)benzofuran, 5-(metylo-

185 563 45

aminometylo)benzofuran, 4 -(1-aminoetylo)benzofuran, 5-(2-aminoetylo)benzofuran, 5-ami- nometylo-2,3-dihydrobenzofuran, 5-metyloaminometylo-2,3-dihydrobenzofuran, 4-1 -ami- noetylo-2,3-dihydrobenzofuran, 5-2-aminoetylo-2,3-dihydro-benzofuran, 5-amino-metylo- 2H-tetrahydrobenzopiran, 5-metyloaminometylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 4-1-amino- etylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-2-aminoetylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-aminometylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-metyloaminometylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 4-(1 -aminoety- lo)-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-(2-aminoetylo)-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-aminometylobenzo-1,4-dioksan, 5-metyloaminometylobenzo-1,4-dioksan, 4 -1-aminoetylobenzo-1,4-dioksan, 5-2- -aminoetylo-benzo-1,4-dioksan, 5-aminometylo-benzo-1 ,4-dioksan, 5-metyloaminometylo-ben- zo-1,4-dioksan, 4-(1-aminoetylo)benzo-1,4-dioksan, 5-(2-aminoetylo)-benzo-1,4-dioksan, 3-ami- no-5-metoksytiofen, 2-amino-5-chlorotiofen, 2-(2-aminoetylo)tiofen, 2-(3-aminopropylo)tio- fen, 3-(3-aminopropylo)tiofen, 3-(2-metyloaxninoetylo)tiofen, 2-chloro-3-(2-aminoetylo)tiofen,2-aminoetylo-4-metoksytiofen, 2-amino-3-etylotiofen, 2-(metyloaminometylo)tiofen, 3-(ami- nometylo)tiofen, 2-(2-aminoetylo)-4-metoksytiofen, 1-(aminometylo)tetrazol, 1-(1-aminoety- lo)tetrazol, 1-(3-aminopropylo)tetrazol, 5-amino-3-metyloizoksazol, 3-aminopirydyna, 4-ami- nometylotiazol, 2-(2-aminoetylo)pirazyna, 2-(1-aminoetylo)imidazol, 2-(amino-metylo)izoksa- zol, 3-(2-aminoetylo)pirazol, 2-(aminometylo)-1,3,4-tiadiazol.

P r z y k ł a d 304Ogólna procedura syntezy pochodnych amidowych związków B i CDo roztworu 30 mg związku B albo C w 3 ml chlorku metylenu w °C dodać 0,03 ml

trietyloaminy i 12 mg N-hydroksy-benzotriazolu, a następnie 28 mg odczynnika BOP. Mie-szać roztwór przez 10 minut, po czym dodać 50 mg aminy wybranej z tabeli 6. Mieszać przez noc w 4°C1 a następnie w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Wylać roztwór do mie-szaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka. Wyekstrahować roztwór chlorkiem mety-lenu i wysuszyć połączone warstwy organiczne nad siarczanem sodu. Odsączyć osad i zatężyć roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać po oczyszczaniu me-todą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z od-wróconymi fazami. Produkty można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej.

Tabela 6 : Dodatkowe pochodne amidowe związków B i C2-(2-hydroksyetoksy)etyloamina, 4-(2-aminoetylo)morfolina, 1 -(2-aminoetylo)piperydy-

na, 6-amino-2-metyloheptan-2-ol, 3-(aminometylo)pirydyna, 3-aminopropanol, 4-aminobutanol,5-aminopentanol, 2-(2-aminoetylo)piperydyna, 1-(3-amino-propylo)-2-pirolidynon, 1-(2-amino- etylo) pirolidyna, 2-aminobutanol, 4-(aminometylo)pirydyna, 2-aminopirazyna, tert-butylohy- drazyna, 6-aminoheksanol, 4-(3-aminopropylo)morfolina, 3-aminopropan-2-ol, 2-aminopenta- nol, 1-amino-1-hydroksymetylocyklopentan, 2-(metylotio)etyloamina, 2-(etylotio)etyloamina, tiomorfolina, 4-amino-5-karboksyamidoimidazol, 1-aminopirolidyna, 2-amino-2-hydroksyme- tylopropanol, trans-2-aminocykloheksan-1-ol, 4-aminobenzyloamina, 2-(aminometylo)pirydyna,1-aminometylocykloheksan-1-ol, 2-amino-1-metoksypropan, 2-aminoimidazol, 4-aminomorfo- lina, trans-4-aminocykloheksan-1-ol, 4-amino-1,2,4-triazol, 2-amino-4,5-dihydrotiazol, 2-(meta- nosulfonylo)etyloamina, 2-(metanosulfinylo)etyloamina, 4-(2-hydroksyetylo)anilina, 2-(2-hy- droksyetylo)anilina, 2-amino-3-metylobutanol, dialliloamina, 2-(metyloamino)etanol, O-etylo- hydroksyloamina, 3-amino-2-hydroksypropanol, O-metylo-hydroksyloamina, L-(hydroksyme- tylo)pirolidyna, 2-metoksyetyloamina, N-acetyloetylenodiamina, D-(hydroksymetylo)pirolidy- na, 3-hydroksypirolidyną, 2-(aminoetylo)benzen, 2-amino-2-metylopropanol, cykloheksyloami- na, 3-etoksypropyloamina, alliloamina, 2-amino-2-hydroksymetylobutanol, propargiloamina,2-fluoroetyloamina, 3-(dimetyloamino)anilina, 2-dimetylo-aminoetanol, 4-(2-hydroksyetylo)pi- perazyna, 4-etylo-piperazyna, N-etylometyloamina, N-(metylo)izopropyloaminą 2,2,2-trifluoro- etyloamina, N-metylopropyloamina, N-metylobutyloamina, N-etylo-2-metoksyetyloamina, 4-(aminoetylo)fenol, N-metylo-2-metoksyetyloamina, N-etylopropyloamina, D,L-2-(amino- metylo)tetrahydrofuran, 1-aminopiperydyna, ester metylowy D-alaniny, 3,5-diamino-1,2,4- -triazol, benzylosulfonamid, 4-amino-4-metylopentan-2-on, 5-aminouracyl, etyloamina, ester metylowy norleucyny, 3-metoksypropyloamina, 3-hydroksypiperydyna, 4-hydroksypiperydyna,

46 185 563

1,1 -dimetylopropargiloamina, N-(etylo)izopropyloamina, pentyloamina, piperydyną, 2-fluorofeny- lohydrazyna, heksyloamina, dietyloamina, 4-(2-aminoetylo)-1,2-dimetoksybenzen, 1-(2-pirydylo)- -piperazyna, 4-metylopiperazyna, 4-(2-hydroksyetylo)morfolina, 4-aminometylo- 1,2-metylenodio- ksybenzen, 1 -((3,4-metyleno-dioksy)benzylo)-piperazyna, 4-(etyloaminometylo)pirydyna, ester metylowy L-waliny, ester metylowy D-fenyloalaniny, 4-(metoksy)benzyloamina, 1-amino-4-(2- -hydroksyetylo)piperazyna, 1,2,3,6-tetrahydropirydyna, 3-(2-aminoetylo)fluorobenzen, 1-fenylopi- perazyna, 4-amino-1-karboetoksypiperydyna, 1-(karboetoksy)piperazyna, (R)-2-(aminometylo)te- trahydrofuran, (S)-2-(aminometylo)tetrahydrofuran, L-walinol, D-walinol, L-alaninol, D-fenylo- alaninol, 3,4-dihydroksytetrahydrofuran, D-alaninol, 2-fluorobenzy loamina, 4-fluoroanilina, izo-propyloamina, tert-butyloamina, izo-butyloamina, 4-(2-aminoetylo)fluorobenzen, 4,5-dihydro-5,5- -dimetyloimidazol, sec-butyloamina, dimetyloamina, (R)-3-aminopropan-2-ol, di-n-propyloamina, n-butyloamina, 2-metylopiperydyna, 4-chlorobenzyloaminą, 3-fenylopropyloamina, 2-etoksyetylo- amina, metylopropargiloamina, 2-(trifluorometylo)benzyloamina, 4-fenylobutyloamina, O-benzy- lohydroksyloamina, 2,6-difluorobenzylo-amina, 2-(aminometylo)tiofen, 2-(2-aminoetylo)-1-mety- lopirol, (S)-N,a-dimetylobenzyloamina, 2-amino-3-metylobutan, (S)-a-metylobenzyloamina, 1-metyloamino-2-fenyloetan, 3,4-dichlorobenzyloamina, 1,4-difiuorobenzyloamina, 2-(aminome- tylo)furan, 3-fluorobenzyloamina, 2,4-dimetoksybenzyloamina, N-benzylometyloamina, N-etylo- benzyloamina, N-metylo-2,2,2-trifluoroetyloamina, 2,2,3,3,3-pentafluoropropyloamina, N-metylo- -2,2,3,3,3-pentafluoropropyloamina, 1,1,1,3,3,3-heksafluoroizopropyloamina, 2-difluoro-3-meto- ksy-1 -metylopropyloamina, N-metylo-1,1,1,3,3,3-heksafluoroizopropyloamina, 1,1,1 -trifluorome- tylopropyloamina, 2-(3,3,3-trifluorometylo)propyloamina, N-metylo-1,1,1,3,3,3-heksafluoroizo- propyloamina, di-(2,2,2-trifluoroetylo)amina, N-(2-metoksyetylo)-2,2,2-tnfluoroetyloamina, 2-me- toksy-1 -metyloetyloamina, 3-metoksy-1 -metylopropyloamina,. 2-metoksy- 1 -metyloetyloamina, N-metylo-2-metoksy-l-benzyloetyloamina, 1-metoksymetylo-3-metylobutyloamina, metylosulfo- namid, izopropylosulfonamid, etylosulfonamid, benzylosulfonamid, sec-butylosulfonamid, N-metyloetylosulfonamid, N, 1,1 -trimetylopropargiloarnina, N-etylo-1,1 -dimetylopropargiloamina, N, 1 -dimetylopropargiloamina, 1 -metylopropargiloamina, 1 -trifluorometylopropargiloamina, N, 1,1 -trimetylopropargiloamina, N-etylo-1,1 -dimetylopropargiloamina, N, 1 -dimetylopropargilo-amina. N, 1,1-trimetylopropargiloamina, 1-metylopropargiloamina, 1-trifluorometylopropargilo-amina, N-etylopropargiloamina, N-(2-metoksyetylo)propargilo1mina, 1-amino-2-pentyn, 1-amino- -3-pentyn, 1-amino-4-pentyn, 1-metyloamino-2-pentyn, 1-metyloamino-3-pentyn, 1-metyloamino- -4-pentyn, 1-etyIoamino-4-pentyn, 1-trifluorometyloamino-2-pentyn, 1-trifluorometyloamino- -3-pentyn, 1-trifluorometyloamino-4-pentyn, N-(2-metoksyetylo)-2-amino-1,1-dimetylo-2-butyn,1-amino-2-butyn,1 -amino-3-butyn, N-metyloamino-2-butyn, N-metyloamino-3-butyn, 1-etylo- amino-3-butyn, 2-(aminometylo)dioksan, 2-(2-aminoetylo)dioksan, 2-(3-aminopropylo)dioksan,2-(2-aminopropylo)dioksan,2-(metyloaminometylo)dioksan, 2-(1-arainoetylo)dioksan, 2-amino- metylo-2H-tetraliydropiran, 2-(2-aminoetylo)-2H-tetrałiydropiran, 2-(3-aminopropylo)-2H-tetrahy- dropiran, 2-(2-aminopropylo)-2H-tetrahydropiran, 2-(2-aminoetylo)-5-etylo-2H-tetrahydropiran,2-metyl oaminometylo-2H-tetrahydropiran, 2-( 1 -aminoetylo)-2H-teti'ałiydropiran, 2-(2-aminopro- pylo)tetrahydrofuran, 2-aminometylo-5-etylotetrahydrofuran, 2-metyloaminometylotetrahydrofu- ran, 2-(etyloaminometylo)tetrahydrofuran, 2-(1-aminoetylo)tetrahyclrofuran, 4-(metoksymetylo)- benzyloamina, 4-(2-metoksyetylo)benzyloamina, 4-(etoksymetylo)benzyloamina, 4-(acetoksyo- ksymetylo)benzyloamina, 3-(dimetyloaminometylo)benzyloamina, 4-(sulfonamidometylo)benzy- loamina, 2-chloro-6-fluorobenzyloamina, 3-chloro-4-fluorobenzyloamina, 2-chloro-4-fluoro- benzyloamina, 3,5-difluorobenzyloamina, 2,4-difluorobenzyloamina, pentafluorobenzyloamina,4-metoksy-2,3,5,6-tetrafluorobenzyloamina, 4-(metylo)benzyloamina, benzyloamina, 4-(etylo)ben- zyloamina, 4-(etoksy)benzyloamina, 4-(izopropylo)benzyloamina, 4-(izobutylo)benzyloamina,4-(izopropropoksy)benzyloamina, 4-(izobutoksy)benzyloamina, 4-(allilo)benzyloamina, 4-(allilo- ksy)benzyloamina, 4-(3,3,1, 1 -tetra-fluoroalliloksy)benzy loamina, 4-(trifluorometoksy)benzylo- amina, 4-(2,2,2-trifluoroetoksy)benzyloamina, 3,4-etylenodioksybenzyloamina, 4-metoksymetylo- -2-chlorofenetyloamma, 4-(2-metoksyetylo)fenetyloamina, 4-(etoksyrnetylo)fenetyloamina, 4-(ace- toksyoksymetylo)fenetyloamina, 3-(dimetyloaminometylo)fenetyloamina, 1 -fenylo-2,2,2-trifluoro- etyloamina, 4-(trifluorometoksy)anilina, 4-metoksyanilina, 4-etoksyanilina, 3-chloro-4-fluoroani- lina, 4-chloro-2-fluoroanilina, 4-(acetoksy)anilina, 4-(butoksy)anilina, 3-chloro-anilina, 4-(metylotio)-

185 563 47

anilina, 5-(aminometylo)benzofuran, 5-(metyloaminometylo)benzofuran, 4-(1-aminoetylo)benzo- furan, 5-(2-aminoetylo)benzofuran, 5-aminometylo-2,3-dihydrobenzofuran, 5-metyloaminomety- lo-2,3-dihydrobenzofuran, 4-1-aminoetylo-2,3-dihydrobenzofuran, 5-2-aminoetylo-2,3-dihydro- benzofuran, 5-aminometylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-metyloaminometylo-2H-tetrahydroben- zopiran, 4-l-aminoetylo-2H-tetrahydrobenzopixan, 5-aminoetylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-ami- nometylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-metyloaminometylo-2H-tetrahydrobenzopiran, 4-(1-amino- etylo)-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-(2-aminoetylo)-2H-tetrahydrobenzopiran, 5-aminometyloben- zo-1,4-dioksan, 5-metyloaminometylobenzo-1,4-dioksan, 4-1-aminoetylobenzo-1,4-dioksan, 5-ami- noetylobenzo-1,4-dioksan, 5-aminometylobenzo-1,4-dioksan, 5-metyloaminometylobenzo-1,4- -dioksan, 4-(1-aminoetylo)benzo-1,4-dioksan, 5-(2-aminoetylo)benzo-1,4-dioksan, 3-amino-5- -metoksytiofen, 2-amino-5-chlorotiofen, 2-(2-aminoetylo)tiofen, 2-(3-aminopropylo)tiofen, 3-(3- -aminopropylo)tiofen, 3-(2-metyloaminoetylo)tiofen, 2-chloro-3-(2-aminoetylo)tiofen, 2-amino- etylo-4-metoksytiofen, 2-amino-3-etylotiofen, 2-(metyloaminometylo)tiofen, 3-(aminomety- lo)tiofen, 2-(2-aminoetylo)-4-metoksytiofen, 1-(aminometylo)tetrazol, 1-(1-aminoetylo)tetrazol,1-(3-aminopropylo)-tetrazol,5-amino-3-metyloizoksazol, 3-aminopirydyna, 4-aminometylotiazol,2-(2-aminoetylo)pirazyna, 2-(1-aminoetylo)imidazol, 2-(aminometylo)izoksazol, 3-(2-aminoety- lo)pirazol, 2-(aminometylo)-1,3,4-tiadiazol.

P r z y k ł a d 30529,30,31,32-tetrahydronodulisporan metyluDo 1,3 mg nodulisporanu metylu w 2 ml mieszaniny 1:1 benzen/woda w temperaturze

pokojowej dodano 1 kroplę Adogen® 464 (Aldrich Chemical Co., Milwaukee, Wisconsin), 10 mg NaHCO3 i 10 mg Na2S2O4. Roztwór ogrzano do 80°C na 10 minut. Mieszaninę reakcyjną schłodzono do temperatury pokojowej, wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono Na2SO4, przesączono i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Oczyszczony produkt otrzymano po preparatywną] TLC (1 x 0,5 mm żel krzemionkowy) stosując 6:4 EtOAc/heksany jako eluent. Oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 306N-(2-tetrahydrofuranylometylo)-29,30,31,32-tetrahydronodulisporamidDo 40 mg N-(2-tetrahydrofiiranylometylo) nodulisporamidu w 2 ml metanolu w tempe-

raturze pokojowej dodano 20 mg 10% Pd na węglu. Ustalono ciśnienie wodoru 1 atm. i utrzymywano je przez 2 godziny stosując balon. Po odsączeniu katalizatora na Celicie sto-sując metanol jako eluent, roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i 3 mg czystego produktu otrzymano po preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym (2 płytki 1000μ ). Pro-dukt scharakteryzowano na podstawie NMR i spektrometrii masowej (m/z: 767 (M +1)).

P r z y k ł a d 307N-etylo-N-metylo-29,30,31,32-tetrahydronodulisporamidDo 23 mg N-etylo-N-metylonodulisporamidu w 2 ml metanolu w temperaturze pokojo-

wej dodano 40 mg 10% Pd na węglu. Ustalono ciśnienie wodoru 1 atm. i utrzymywano je przez 3 godziny stosując balon. Po odsączeniu katalizatora na Celicie stosując metanol jako eluent, roztwór zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem i po średniociśnieniowej chromato-grafii cieczowej (93/7 metanol/woda jako eluent) otrzymano 9,5 mg zredukowanego produk-tu. Produkt scharakteryzowano na podstawie NMR protonowego i spektrometrii masowej (m/z: 723 (M+l)).

P r z y k ł a d 308Ogólna procedura wytwarzania pochodnych kwasu 29,30,31,32-tetrahydronodulispo-

rowegoUmieścić 50 mg nodulisporamidu albo analogu nodulisporanu otrzymanego z amin ze-

stawionych w tabeli 6 albo z alkoholi zestawionych w tabeli 2 w 4 ml metanolu w tempe-raturze pokojowej. Uwodornienie można przeprowadzić stosując 10% Pd na węglu pod ci-śnieniem wodoru 1 atm. przez okres od 15 minut do 24 godzin. Katalizator można odsączyć na wkładzie z celitu stosując metanol jako eluent. Po zatężeniu roztworu pod zmniejszonym ciśnieniem, a następnie oczyszczaniu na żelu krzemionkowym metodą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami uzyska się pożądane odpowiednie 29,30,31,32-tetrahydro pochodne.

48 185 563

185 563 49

W wariantowym wykonaniu umieścić 50 mg kwasu nodulisporowego w 4 ml metanolu w temperaturze pokojowej. Dodać 1-50 mg 10% Pd na węglu i ustalić atmosferę wodoru na okres od 15 minut do 24 godzin, stosując balon. Katalizator można odsączyć na wkładzie z ce- litu stosując metanol jako eluent. Po zatężeniu roztworu pod zmniejszonym ciśnieniem, a na-stępnie oczyszczaniu na żelu krzemionkowym metodą chromatografii „flash", preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami uzyska się pożądany odpo-wiedni kwas 29,30,31,32-tetrahydronodulisporowy. Kwas 29,30,31,32-tetrahydronodulisporowy uzyskany w ten sposób można sprzęgać z aminami z tabeli 6 i z alkoholami zestawionymi w tabeli 2 uzyskując pożądane pochodne 29,30,31,32-tetrahydroamidowe i estrowe.

P r z y k ł a d 309Kwas 29,30-dihydro-nodulisporowyDo 1 mg kwasu nodulisporowego w 1 ml dichlorometanu dodano 1,6 mg katalizatora

Wilkinsona. Mieszaninę reakcyjną mieszano w atmosferze wodoru z balona przez noc (18 go-dzin). Rozdział HPLC osiągnięto stosując kolumnę z odwróconymi fazami Magnum 9-ODS i gradient od 85:15 metanol:woda do 100% metanol. Oczyszczony produkt wydzielono po od-parowaniu rozpuszczalnika i scharakteryzowano na podstawie widma 1H NMR.

P r z y k ł a d 311Ogólna procedura wytwarzania pochodnych kwasu 29,30-dihydronodulisporowegoDo roztworu 30 mg kwasu 29,30-dihydronodulisporowego w 3 ml chlorku metylenu

w 0°C dodać 0,03 ml trietyloaminy i 12 mg N-hydroksybenzotriazolu, a następnie 28 mg od-czynnika BOP. Mieszać roztwór 10 minut, po czym dodać 50 mg aminy albo alkoholu wy-branego z tabeli 6. Mieszać przez noc w 4°C, a następnie w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Wylać roztwór do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka. Wyekstra-hować roztwór chlorkiem metylenu i wysuszyć połączone warstwy organiczne nad siarcza-nem sodu. Odsączyć osad i zatężyć roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać po oczyszczaniu metodą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami. Produkty można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 312Ogólna procedura wytwarzania pochodnych 31,32-dihydro związku BUmieścić 50 mg estrowego albo amidowego analogu wytworzonego ze związku B

i amin zestawionych w tabeli 6 albo alkohole zestawionych w tabeli 2, w 4 ml metanolu w temperaturze pokojowej. Uwodornienie wiązania podwójnego 31,32 można przeprowadzić stosując 10% Pd na węglu pod ciśnieniem wodoru 1 atm. przez okres od 15 minut do 24 go-dzin. Katalizator można odsączyć na wkładzie z celitu stosując metanol jako eluent. Po zatę-żeniu roztworu pod zmniejszonym ciśnieniem, a następnie oczyszczaniu na żelu krzemionko-wym metodą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczo-wej z odwróconymi fazami uzyska się pożądaną pochodną 31,32-dihydro związku B.

Alternatywnie, umieścić 50 mg związku B w 4 ml metanolu w temperaturze pokojowej. Dodać 1-50 mg 10% Pd na węglu i i^stalić atmosferę wodoru na okres od 15 minut do 24 go-dzin, stosując balon. Katalizator można odsączyć na wkładzie z celitu stosując metanol jako eluent. Po zatężeniu roztworu pod zmniejszonym ciśnieniem, a następnie oczyszczaniu na żelu krzemionkowym metodą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chro-matografii cieczowej z odwróconymi fazami uzyska się pożądany odpowiedni 31,32-dihydro związek B. 31,32-dihydro związek B uzyskany w ten sposób można sprzęgać z aminami z ta-beli 6 i z alkoholami zestawionymi w tabeli 2 uzyskując pożądane amidy i estry 31,32-di- hydro związku B.

P r z y k ł a d 313Azydek nodulisporyluDo 1 mg kwasu nodulisporowego w 0,2 ml chloroformu dodano 50 ul trietyloaminy i 20 ul

azydku difenylfosforylu. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 3 godziny, po czym oczyszczano na żelu krzemionkowym (preparatywną TLC1 1 x 0,5 mm żelu krzemionkowego), stosując 1:1 EtOAc/heksany, otrzymując 0,8 mg czystego produktu, który scharakteryzowano na podstawie 1H NMR i spektrometrii masowej.

50 185 563

P r z y k ł a d 314Azydek 29,30-dihydro-20,30-oksa-nodulisporyluDo 1 mg kwasu 29,30-dihydro-20,30-oksa-nodulisporowego w 0,2 ml chloroformu do-

dać 0,05 ml trietyloaminy a następnie 0,02 ml azydku difenylfosforylu. Mieszać mieszaninę reakcyjną w temperaturze pokojowej przez 3 godziny, po czym oczyszczano metodą chroma-tografii „flash” albo preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym. Uzyskany produkt można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 315Kwas 29,30-dihydro-20,30-oksa-32-dekarboksy-32-izocyjanianonodulisporowyOgrzać. 20 mg azydku 29,30-dihydro-20,30-oksanodulisporylu w 8 ml toluenu do 90°C

na 2 godziny. Rozpuszczalnik można usunąć przez odparowanie, a uzyskany produkt można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 316Kwas 32-dekarboksy-32-izocyjanianonodulisporowyRoztwór 54 mg azydku nodulisporylu w toluenie ogrzewano w 90°C przez 2 godziny.

Rozpuszczalnik odparowano, a produkt izocyanianowy otrzymano z ilościową wydajnościąi scharakteryzowano metodami 1H NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 317Kwas 32-dekarboksy-32-( 1 -karbometoksyamino)nodulisporowyDo 1,3 mg izocyjanianu z przykładu 313 w 1 ml metanolu dodano 20 μl trietyloaminy.

Mieszaninę reakcyjną ogrzewano 45 minut w 75°C1 a produkt karbaminianowy (0,7 mg) wy-dzielono metodą preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym (1 x 0,5 mm) i scharakteryzo-wano na podstawie 1H NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 340Azydek 31 -hydroksy-20,30 -oksa-29,30,31,32-tetrahydronodulisporyluDo 1 mg kwasu 31-hydroksy-20,30-oksa-29,30,31,32-tetrahydronodulisporowego w 0,2 ml

chloroformu dodać 0,05 ml trietyloaminy a następnie 0,02 ml azydku difenylofosforylu. Mieszać mieszaninę reakcyjną w temperaturze pokojowej przez 3 godziny, po czym oczyszczać metodą chromatografii „flash” albo preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym. Uzyskany produkt moż-na scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 341Kwas 31-hydroksy-20,30-oksa-29,30,31,32-tetrahydro-32-dekarboksy-32-izocyjaniano-

nodulisporowyOgrzewać roztwór 54 mg azydku 31-hydroksy-20,30-oksa-29,30,31,32-tetrahydrono-

dulisporylu w toluenie w90°C przez 2 godziny. Odparować rozpuszczalnik uzyskując pro-dukt izocyjanianowy, który można scharakteryzować na podstawie 1H NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 343Kwas 1 -hydroksynodulisporowyDo 2,8 mg kwasu nodulisporowego w 0,8 ml THF w 0°C w atmosferze argonu dodano

100 μl 2,0 M roztworu borowodorku litu w THF. Reakcję przerwano dodając 400 μl 2N HCl po 5 minutach w 0°C i produkty wyekstrahowano EtOAc. Ekstrakty wysuszono nad siarcza-nem sodu i zatężono pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczano metodą prepa-ratywnej TLC (płytka 1 x 0,5 mm, żel krzemionkowy, 95:5:0,5 dichlorometan:metanol:kwas octowy) uzyskując 0,8 mg izomeru A i 0,6 mg izomeru B, które scharakteryzowano na pod-stawie 1H NMR i MS.

P r z y k ł a d 344Ester metylowy kwasu 1-hydroksynodulisporowegoDo 0,5 mg nodulisporanu metylu w 1 ml metanolu w 0°C dodano 1 mg borowodorku

sodu. Po 10 minutach w 0°C roztwór oczyszczono metodą HPLC z odwróconymi fazami bez obróbki, stosując gradient liniowy od 30:70 do 15:85 (25 minut) woda/metanol, otrzymując czysty produkt. Produkt scharakteryzowano na podstawie 1H NMR.

185 563 51

P r z y k ł a d 345N-etylo-N-metylo-1-hydroksy-nodulisporamidDo 30 mg N-etylo-N-metylo-nodulisporamidu w 2 ml tetrahydrofuranu w temperaturze

pokojowej dodano 1 ml wodorku diizobutyloglinu (1,0 M roztwór w heksanach). Po 3 dniach w temperaturze pokojowej reakcję przerwano dodając kwas octowy. Roztwór przemyto nasy-conym wodorowęglanem sodu i solanką, wysuszono nad siarczanem sodu i odparowano do sucha. Pozostałość oczyszczano metodą chromatografii „flash” na żelu krzemionkowym, sto-sując 1/1 aceton/heksany jako eluent. Oczyszczony produkt scharakteryzowano na podstawie protonowego NMR i spektrometrii masowej (m/z: 723 (M+l)).

P r z y k ł a d 3461-hydroksy związek B albo CDo 5 mg związku B albo C w 2 ml metanolu w 0°C w atmosferze argonu dodać 5 mg

borowodorku sodowego. Po 10 minutach w 0°C wyekstrahować produkty chlorkiem metyle-nu. Wysuszyć połączone ekstrakty nad siarczanem sodu i zatężyć roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Stałą pozostałość można oczyszczać metodą chromatografii „flash”, preparatyw- nej TLC albo chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami, uzyskując 1-hydroksy-zwią- zek B albo C w postaci mieszaniny stereoizomerów, które można scharakteryzować na pod-stawie protonowego NMR i spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 347Ogólna procedura syntezy 1-hydroksy-amidowych i estrowych pochodnych związków

A, B i CDo roztworu 30 mg 1-hydroksy-związku A, B albo C w 3 ml chlorku metylenu w 0°C

dodać 0,03 ml trietyloaminy i 12 mg N-hydroksybenzotriazolu, a następnie 28 mg odczynnika BOP. Mieszać roztwór 10 minut, po czym dodać 50 mg aminy z tabeli 6 albo alkoholu wy-branego z tabeli 2. Mieszać przez noc w 4°C1 a następnie w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Wylać roztwór do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka. Wyekstra-hować roztwór chlorkiem metylenu i wysuszyć połączone warstwy organiczne nad siarcza-nem sodu. Odsączyć osad i zatężyć roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać po oczyszczaniu metodą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami. Produkty można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 348Kwas 1 -hydroksy-1 -metylonodulisporowyDo 0,5 ml 1,4 M roztworu bromku metylomagnezowego w THF/toluer)ie w 0°C dodano

1 mg kwasu nodulisporowego rozpuszczonego w 0,6 ml THF. Po 10 minutach reakcję prze-rwano 2N HC1 i wyekstrahowano EtOAc. W wyniku preparatywnej TLC (płytka 1 x 0,5 mm, żel krzemionkowy, 95:5:0,5 dichlorometan:metanol:kwas octowy) uzyskano 0,8 mg produktu scharakteryzowanego na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 349Ester metylowy kwasu 1-hydroksy-1-metylonodulisporowegoDo 1,2 mg nodulisporanu metylu w 1 ml TH w atmosferze argonu w -78°C dodano 0,5 ml

1,4 M roztworu bromku metylomagnezowego w THF/toluenie. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 15 minut, po czym dodano wodny roztwór chlorku amonu. Mieszaninę wyekstrahowano EtOAc. W wyniku preparatywnej TLC (płytka 1 x 0,5 mm, żel krzemionkowy, 2:3 heksan:EtOAc) uzyskano 1 mg tytułowego produktu, scharakteryzowanego na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 3501-hydroksy-1-alkilo- lub 1-hydroksy-1-arylo-związki A, B albo CDo 0,5 ml roztworu 1,0 M roztworu odczynnika Grignarda wybranego z tabeli 8 w mie-

szaninie 1/1 THF/toluen w 0°C dodać 1 mg związku A, B albo C rozpuszczonego w 0,6 ml THF. Po 10 minutach w 0°C przerwać reakcję 2N HCl i wyekstrahować chlorkiem me-tylenu. Wysuszyć połączone warstwy organiczne nad siarczanem sodu. Odsączyć osad i za-tężyć roztwór pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać po oczyszczaniu

52 185 563

metodą chromatografii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami. Produkty można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej.

Tabela 8: Odczynniki Grignarda Bromek metylomagnezowy Chlorek etylomagnezowy Bromek izopropylomagnezowy Jodek fenylomagnezowy Bromek benzylomagnezowy Bromek allilomagnezowy Bromek propargilomagnezowy Acetylid-bromek magnezowyP r z y k ł a d 351Kwas 1 -hydroksy-32-dekarboksy-32-hydroksymetylonodulisporowy Do 1,2 mg nodulisporanu metylu w 1 ml TH w atmosferze argolu w -78°C dodano 20 μl

IM roztworu wodorku litowo-glinowego w etrahydrofuranie. Żółte zabarwienie szybko zni-kło. Po 10 minutach reakcję przerwano w -78°C wkraplając nasycony roztwór Na2SO4. Roz-twór wyekstrahowano octanem etylu, wysuszono Na2SO4 przesączono i zatężono pod zmniej-szonym ciśnieniem. Czysty produkt uzyskano po preparatywnej TLC (płytka 1 x 0,25 mm, żel krzemionkowy) stosując 85:15 EtOAc/heksany jako eluent. Oczyszczony produkt scharakte-ryzowano na podstawie 1H NMR.

P r z y k ł a d 352Kwas i aldehyd 31,32-dihydro-31,32-dihydroksynodulisporowy (związek IV)Do 3 mg kwasu nodulisporowego dodano 1 ml metanolu i 100μl 0,04M OsO4 w t-buta-

nolu stabilizowanym 1% wodoronadtlenku t-butylu. Po 50 minutach w temperaturze poko-jowej dodano 400 mg siarczynu sodu w 2 ml wody do mieszaniny reakcyjnej i mieszanie kontynuowano przez kolejne 20 minut. Następnie mieszaninę wyekstrahowano EtO Ac i su-rowe produkty oczyszczano metodą preparatywnej TLC (płytka 1 x 0,5 mm, żel krzemio-nkowy) z eluowaniem układem 95:5:0,5 dichlorometan:metanol:kwas octowy, otrzymując ty-tułowy związek (1 mg izomeru A i 0,6 mg izomeru B) oraz 0,5 mg aldehydu pochodzącego od kwasu nodulisporowego (związku IV), z których każdy scharakteryzowano na podstawie 1HNMR.

P r z y k ł a d 353Ogólna procedura wytwarzania pochodnych estrowych i amidowych kwasu 31,32-di-

hydro-31,32-dihydroksynodulisporowegoDo roztworu 30 mg kwasu 31,32-dihydro-31,32-dihydroksynodulisporowego w 3 ml chlo-

rku metylenu w 0°C dodać 0,03 ml trietyloaminy i 12 mg N-hydroksybenzotriazolu, a następnie 28 mg odczynnika BOP. Mieszać roztwór 10 minut, po czym dodać 50 mg aminy z tabeli 6 albo alkoholu wybranego z tabeli 2. Mieszać przez noc w 4°C1 po czym wylać roztwór do mieszaniny 1/1 nasycony wodorowęglan sodu/solanka, wyekstrahować chlorkiem metylenu i wysuszyć połą-czone warstwy organiczne nad siarczanem sodu. Odsączyć osad i zatężyć roztwór do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Czysty produkt można otrzymać po oczyszczaniu metodą chromatogra-fii „flash”, preparatywnej TLC albo metodą chromatografii cieczowej z odwróconymi fazami. Produkty można scharakteryzować na podstawie protonowego NMR i/lub spektrometrii masowej.

P r z y k ł a d 360N-etylo-N-metylo-26-epi-nodulisporamidDo roztworu 5 mg N-etylo-N-metylonodulisporamidu w 2 ml acetonitrylu dodano 1 ml

trietyloaminy. Roztwór ogrzewano we wrzeniu pod chłodnicą zwrotną przez 20 godzin. Roz-twór zatężono do sucha pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszczano metodą chro-matografii „flash”, stosując 1/9 metanol/chlorek metylenu. Otrzymano pożądany produkt, który scharakteryzowano na podstawie protonowego NMR.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.Cena 6,00 zł.