1185 2006i

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК СТАНДАРТЫ Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі

ХИМИЯЛЫҚ ӨНІМДЕРДІҢ ҚАУІПСІЗДІК ПАСПОРТЫ

Құрамы, əзірлеу жəне қолдану тəртібі

ҚР СТ 1185-2006

Ресми басылым

Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда министрлігінің Стандарттау, метрология жəне сертификаттау жөніндегі комитеті

(Мемстандарт)

Астана

http://www.memst.kz/ru/shop/ Страница 1 из 50

РГП "Казахстанский институт стандартизации и сертификации" Электронная копия нормативного документа

ҚР СТ 1185-2006

II

Алғысөз

1 Техникалық реттеу жəне метрология комитетінің “Қазақстан стандарттау жəне сертификаттау институты» республикалық мемлекеттік кəсіпорны ƏЗІРЛЕП ЕНГІЗДІ

2 Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда министрлігінің

Техникалық реттеу жəне метрология комитетінің 2006жылғы 1 қыркүйектегі № 370 бұйрығымен БЕКІТІЛІП ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛДІ

3 БІРІНШІ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 2011 жыл ТЕКСЕРУ КЕЗЕҢДІЛІГІ 5 жыл 4 Стандарт мына халықаралық құжаттардың ережелерін жүзеге асырады: Ғалами деңгейде келісілген химиялық заттарды (GHS) таңбалау жəне

қауіптілігін жіктеу жүйесі. Ресми басылым орыс тілінде. БҰҰ, 2003 Женева. ISO 11014-1 «Safety Data Sheet for Chemical Products» стандарты, 1994;

Еуропалық Қоғамдастықтар Комиссиясының Ақ кітап ережелері- «Химикаттарға қатысты болашақ саясат стратегиясы» - комиссиясымен ұсынылған баяндама. Брюссель, 16.02.2001, СОМ (2001) 88, соңғы нұсқа.

ЕС 91/155/ЕЭС Директивалары «Химиялық өнімдер жөніндегі арнайы ақпарат жүйесі» (түзетулермен)

ЕС 67/548/ЕЕС Директивалары «Қауіпті заттарды жіктеуге жəне заттаңбалауға қатысты регламенттейтін жəне əкімшілік ережелер, заңнамаларды жақындату мəселесі бойынша» (түзетулермен).

№ 170 Халықаралық еңбекті ұйымдастыру конвенциялары (ХЕҰ) жəне Өндірісте химиялық заттарды пайдалану кезіндегі қауіпсізідік туралы № 177 (ХЕҰ) ұсыныстар, 1990; ANSI Z400.1-2003 «Material Safety Data Sheets - Preparation.

Көрсетілген халықаралық актілерге, құжаттарға жəне стандарттарға сəйкес талаптар мен ережелер мəтін бойынша курсивпен белгіленген.



ҚР СТ 1185-2006

III

5 Осы стандартта: «Техникалық реттеу туралы», «Қоршаған ортаны қорғау туралы», «Еңбек қауіпсзідігі жəне қорғау туралы», «Қазақстан Республикасында тілдер туралы», «Дəрі құралдары туралы», «Мал дəрігерлік туралы», «Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саулығы туралы», «Тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігі туралы», «Қауіпті өндірістік объектілерде өнеркəсіптік қауіпсіздік туралы», «Қазақстан Республикасында азаматтардың денсаулығын сақтау туралы», «Өрт қауіпсзідігі туралы», «Табиғи мен техногендік сипатты төтенше жағдайлар туралы», «Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы», «Озон қабатын қорғау туралы» Қазақстан Республикасы заңдарының нормалары, сонымен қатар 2004-2015 жылдарға Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамалары жүзеге асырылды.

6 ҚР СТ 1185-2003 Өнімдер, заттар мен материалдардың қауіпсіздік

паспорты. Құрамы, əзірлеу жəне қолдану тəртібі ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ Осы стандартты Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда

министрлігінің Техникалық реттеу жəне метрология комитетінің рұқсатынсыз ресми басылым ретінде толық немесе ішінара қайталауға, көбейтуге жəне таратуға болмайды.



ҚР СТ 1185-2006

IV

Мазмұны

1 Қолданылу саласы 1

2 Нормативтік сілтемелер 2

3 Терминдер мен анықтамалар 2

4 Жалпы ережелер 4

5 Қауіпсіздік паспортының мазмұнына қойылатын талаптар 5

6 Қауіпсіздік паспортын əзірлеу мен қолдану тəртібі 6

7 Қауіпсіздік паспортын келісу, тіркеу, басып шығару жəне

қайта басып шығару

8

А қосымшасы (ұсынылатын). Қауіпсіздік паспортының титул

парағының пішіні

9

Б қосымшасы (міндетті). Қауіпсіздік паспортының бөлімдері

мазмұнына қойылатын талаптар

10

В қосымшасы (ақпараттық). Адамның өмірі мен денсаулығына

жəне қоршаған ортаға қауіптілік тудыратын химиялық

өнімдердің түрлері

21

Қосымша (анықтамалық). Библиография 23



ҚР СТ 1185-2006

1

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК СТАНДАРТЫ Қазақстан Республикасының мемлекеттік техникалық реттеу жүйесі


Құрамы, əзірлеу жəне қолдану тəртібі

Енгізілген күні 2007-07-01 1 Қолданылу саласы Осы стандарт қауіптілігі физикалық жəне химиялық қасиеттерімен

немесе адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға жағымсыз əсер етуімен ескертілген химиялық өнімдердің қауіпсіздік паспортының құрамына, оны əзірлеу, рəсімдеу, тіркеу, тарату жəне қолдану тəртібіне (бұдан əрі - химиялық өнім, химиялық зат) қойылатын жалпы ережелер мен талаптарды белгілейді.

Қауіпсіздік паспорты адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға химиялық өнімнің өмірлік циклінің кезеңдеріндегі оның қауіпсіздігі туралы ақпаратты таратуға арналған.

Стандарт өндірушінің меншікті мұқтаждарына немесе Қазақстан Республикасы рыногында өткізуге арналған өндірілген жəне əкелінген химиялық өнімдерге таратылады.

Осы стандарттың ережелерін уəкілетті мемлекеттік органдар, жеке жəне заңды тұлғалар химиялық өнімдерді үйлестірумен, өндірумен, қолданумен жəне оның қауіпсіздігін қадағалаумен байланысты атқаратын қызметтері шектерінде қолдануы тиіс.

Стандарт: - Жатып қалған күйдегі пайдалы қазбаларға (соның ішінде

байытылмаған шикізат, табиғи сулар, жыныстар, топырақ үлгілері жəне т.б); - дайын дəрілік препараттарға; - радиобелсенді шикізатқа, заттарға, материалдарға жəне олардың

қалдықтарына; - ауыл шаруашылық өндірісі өнімдеріне, сонымен қатар тамақ

өнеркəсібінің дайын өнімдеріне; - дайын парфюмерлік-косметикалық өнімдерге; - жабық номенклатура бойынша шығарылған химиялық заттарға

(материалдарға);

Ресми басылым



ҚР СТ 1185-2006

2

- пайдалану процесінде өзінің химиялық құрамын жəне агрегаттық жағдайын өзгертпейтін жəне адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға зиян əсер етуге бейім концентрацияларда қауіпті химиялық заттар шығармайтын бұйымдарға таралмайды.

Қалдықтардың қауіптілік паспортын əзірлеу ГОСТ 30774 сəйкес жүзеге асырылады, қажет болған жағдайда ол осы стандартта ескерілген талаптармен толықтырылады.

2 Нормативтік сілтемелер Осы стандартта мынандай стандарттарға сілтемелер қолданылды: ҚР СТ Р ГОСТ ИСО/МЭК 37 – 2004 Тұтыну тауарлары. Қолданылуы

жөнінде нұсқаулықтар. Жалпы талаптар ҚР СТ* Ресурсты сақтау. Қалдықтармен жұмыс істеу. Өндіріс жəне

тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу қызметін құжаттау жəне реттеу. Негізгі ережелер.

ГОСТ 8.417-2002 Мемлекеттік өлшем бірліктерін қамтамасыз ету жүйесі. Шамалар бірліктері.

ГОСТ 12.1.004-91 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.

ГОСТ 12.1.005-88 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жұмыс аумағының ауасына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар.

ГОСТ 12.1.007-76 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Зиянды заттар. Жіктеу жəне жалпы қауіпсіздік талаптары.

ГОСТ 12.1.044-89 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Заттар мен материалдардың өрт-жарылыс қауіптілігі. Көрсеткіштер номенклатурасы мен оларды анықтау əдістері.

ГОСТ 19433-88 Қауіпті жүктер. Жіктеу жəне таңбалау. ГОСТ 30774-2001 Ресурсты сақтау. Қалдықтармен жұмыс істеу.

Қалдықтардың қауіптілік паспорты. Негізгі талаптар. 3 Терминдер мен анықтамалар Осы стандартта тиісті анықтамаларымен мынадай терминдер

қолданылды: 3.1 Зиянды зат: Адам ағзасымен қатынаста болған кезде кауіпсіздік

талаптары бұзылған жағдайда жұмыс процесінде де, сондай-ақ қазіргі жəне келешек ұрпақ өмірінің алыс мерзімінде қазіргі заманның əдістерімен анықталатын өндірістік жарақаттар, кəсіптік аурулар немесе денсаулық жағдайында ауытқуларды тудыратын зат. ____________ *Стандарт əзірленуде



ҚР СТ 1185-2006

3

3.2 Химиялық өнімдердің өмірлік циклі: Өнімді өндіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, сату, кəдеге жарату жəне жою процестері.

3.3 Бұйым: Өндірістің барлық технологиялық сатыларынан өткен жəне адамның қажеттілігін қанағаттандыру үшін немесе оны кейіннен өңдемей дайындаушы-кəсіпорын шығарған түрде өндіру үшін пайдалануға жарамды өнім.

3.4 Қауіптіліктің қысқаша сипаттамасы: Өнімнің қауіптілік санатын жəне осы қауіптіліктің дəрежесін белгілеуге мүмкіндік туғызатын стандартты сөйлемшелер жинағы.

3.5 Материал: Басқа материалдар мен бұйымдарды өндіруге (дайындауға) арналған, сондай-ақ дайын өнімдерді пайдалану жəне процестерді жүзеге асыру үшін қолданылатын химиялық заттың немесе заттар қоспасының өнеркəсіптік қайта өңделген (өңдеген) өнімдері.

3.6 Қауіпсіздік паспорты: Химиялық өнімдердің қауіптілік сипаттамалары жəне оның қауіпсіз қолданылуын қамтамасыз ету шаралары туралы қажетті мəліметтері бар құжат.

3.7 Сақтандыратын таңбалау: Химиялық өнімдердің қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілер талаптарына сəйкес өнімге жəне (немесе) орамға жазылатын химиялық өнімдердің қауіпті қасиеттері жəне оны қолдану сатыларындағы қауіпсіздік шаралары туралы ақпарат.

3.8 Сигнал беретін сөз: Химиялық өнімдердің қауіптілік дəрежесіне назар аудару үшін қолданылатын сөз.

3.9 Символ: Осы немесе басқа ақпаратты жинақы түрде беру мақсатындағы графикалық элемент.

3.10 Заттар қоспасы: Екі немесе одан да көп химиялық заттардан тұратын, бір-бірімен химиялық реакцияға түспейтін қоспа немесе ерітінді.

3.11 Уəкілетті мемлекеттік орган (органдар): Мемлекеттік саясатты іске асыруды, химиялық өнімдердің қауіпсіздігін, олардың өмірлік циклінің Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген құзыреттілігі шегінде химиялық өнімдердің қауіпсіздігі саласында Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сəйкестігін бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган (органдар).

3.12 Химиялық өнім: Химиялық реакцияларды (синтез, полимерлеу, бұзылу) пайдалану арқылы табиғи ресурстардан бөлінуі жəне (немесе) шикізат түзілуі нəтижесінде алынған, адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға зиянды əсер ететін немесе əсер ете алатын өнімдер.

3.13 Химиялық зат: Табиғатта бар немесе технологиялық операциялар нəтижесінде алынған элемент немесе қосылыс.



ҚР СТ 1185-2006

4

4 Жалпы ережелер 4.1 Рынокқа химиялық өнімдерді ұсынатын жеке немесе заңды тұлға

(өндіруші, жеткізуші) тұтынушыны қауіпсіздік паспортымен қамтамасыз етуге тиіс.

4.2 Химиялық өнімдерді бөлшектеп өткізу кезінде қауіпсіздік паспорты талап етілмейді. Тұтынушының сұрауы бойынша оған химиялық өнімдер жəне адамға, қоршаған ортаға оның қауіпті əсерінен қорғану шаралары туралы қосымша ақпарат ұсынылуы мүмкін.

Е с к е р т у – Бөлшектеп өткізу кезінде химиялық өнімдер ҚР СТ ГОСТ Р ИСО/МЭК 37 бойынша мынадай:

- өнімді тағайындау; - қолдану шарттары; - қауіпті қасиеттерінің бар болуы; - қауіпсіз қолдану жөніндегі шаралар; - алғашқы көмек көрсету шаралары туралы ақпарат болуы тиіс

нұсқаулықпен қоса жіберіледі. 4.3 Рынокқа химиялық өнімдерді дайындайтын жəне (немесе) жеткізетін

өндіруші немесе жеткізуші қауіпсіздік паспортына кіретін деректер мен мəліметтерді əзірлейді жəне олардың толықтығы мен шындығына жауап береді.

4.4 Қауіпсіздік паспорты мемлекеттік жəне орыс тілдерде ресімделеді. Қауіпсіздік паспортының мəтіні шет тілдерге аударыла алады. Химиялық өнімдерді республикадан тыс жерлерге жеткізу кезінде қауіпсіздік паспорты рəсімделетін тіл тапсырушы мен дайындаушы арасындағы келісім бойынша анықталады.

4.5 Қауіпсіздік паспорты мынадай жағдайларға: - отандық жəне импорт өндірістің жаңа жəне жаңғыртылған қауіпті мен

əлуетті қауіпті химиялық өнімдерге; - нормативтік құжаттарда қауіпсіздік талаптары кірген химиялық

өнімдерге; - қауіпті жəне əлуетті қауіпті заттардың халықаралық тізілімдеріне

(тізбелерге) кіргізілген химиялық өнімдерге əзірленеді. 4.6 Қазақстан Республикасы аумағына қауіпсіздік паспорты жоқ импорт

өндірістің химиялық өнімдерін əкелуге рұқсат етілмейді. 4.7 4,5 қарастырылмаған жағдайларда қауіпсіздік паспортын əзірлеу

қажеттілігі туралы шешімді өндіруші жəне (немесе) жеткізуші қабылдайды жəне ол үшін жауап береді.

4.8 Қауіпсіздік паспортында химиялық өнімнің адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға əлуетті əсері туралы жəне онымен жұмыс істеу (өндіру, қолдану, сақтау, тасымалдау жəне кəдеге жарату) кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ететін шаралар туралы ақпарат болуға тиіс.



ҚР СТ 1185-2006

5

4.9 Қауіпсіздік паспортында толтырылмаған бөлімдердің болуына рұқсат етілмейді. Егер ақпаратқа қол жеткізілмесе немесе ол жоқ болса, бұл туралы нақты ескертілуге тиіс.

4.10 Қауіпсіздік паспортын оны əзірлеу кезінде пайдаланушылардың ерекше қажеттіліктерін есепке алуға тиіс құзыретті маман дайындауға тиіс.

Паспортты жасау үшін қажетті ақпарат 6.3 талаптарына сəйкес келетін көздерден немесе қолданыстағы нормативтік құжаттама талаптарына сəйкес жүргізілген зерттеулер (сынаулар) нəтижесінде алынуға тиіс.

4.11 Қауіпсіздік паспортында берілген ақпарат анық, қысқа, дəл, қайшы емес, толық, түсінікті жəне пайдаланушыны (қызмет көрсететін қызметкерлерді құрамын), оның ішінде арнайы білімі жоқ пайдаланушыны адастырмайтын болуға тиіс. Қауіпсіздік паспорты өнеркəсіптік қауіпсіздік, еңбекті қорғау, апаттық-құтқару қызметі мен қалыптастыру саласындағы қызмет көрсететін қызметкерлер құрамы, басшылық, мамандар, үкімет ұйымдарының өкілдері, сонымен қатар қоғамдастық өкілдері үшін ақпарат көздері ретінде жалпы немесе ішінара пайдаланылады.

4.12 Қауіпсіздік паспорты мəтінін баяндау ақпарат берілген мемлекеттік, орыс немесе басқа тілдің емле ережесі нормаларына сəйкес келуге тиіс. Акронимдер мен қысқартуларды, сонымен қатар“қауіпті төндіруі мүмкін”, “денсаулыққа зиян əсер етпейді”, “егер тиісті тəсілмен пайдаланылса, қауіпсіз”, “жарамайтын”, “қолданудың көптеген тəсілдері кезінде” немесе “зиянсыз” деген сөйлемшелерді, сөз тіркестерін, осыған ұқсас сөз орамдарын пайдалануға рұқсат етілмейді.

Егер химиялық өнімдердің кейбір қасиеттері туралы ақпарат қауіпсіздік саласына жатпаса немесе оны техникалық себептер бойынша алуға мүмкін емес болса, онда ол паспорттың тиісті бөлімдерінде көрініс табуға тиісті. Егер қауіптің жоқтығы туралы айтылса, қауіпсіздік паспортында қауіпті жіктеуге қажетті деректер жоқ жағдайлар мен сынаулақтардан бұрыс нəтижелер алынған жағдайлар нақты көрсетілуге тиіс.

4.13 Қауіпсіздік паспортында сəйкестендірілген нөмірі мен оның əзірленген күні көрсетілуге тиіс. Қауіпсіздік паспорты қайта қаралған жағдайда сəйкестендірілген нөмірі, нұсқасының нөмірі мен қайта қаралған күні көрсетілуге тиіс.

5 Қауіпсіздік паспортының мазмұнына қойылатын талаптар 5.1 Қауіпсіздік паспортында А қосымшасында берілген титул парағы

мен төмендегідей тəртіппен орналасқан Б қосымшасына сəйкес міндетті бөлімдер болуға тиіс:



ҚР СТ 1185-2006

6

- химиялық өнімдердің/заттардың (препарат) жəне өндірушінің атауы; - қауіп-қатерді (лерді) анықтау; - химиялық заттар туралы ақпарат/құрамы; - алғашқы көмек шаралары; - өртке қарсы шаралар; - төтенше жағдайлар кезіндегі шаралар; - қолдану мен сақтау; - сəуле алудан қорғау (жеке қорғау); - физикалық жəне химиялық қасиеттер; - тұрақтылығы мен реактивтілігі; - уыттылық туралы ақпарат; - экологиялық ақпарат; - қалдықтарды басқару; - тасымалдау туралы ақпарат; - реттеу туралы ақпарат; - техникалық реттеу саласында нормативтік құқықтық актілермен

белгіленген химиялық өнімдердің жеке түрлеріне арналған ақпарат. 5.2 Қауіпсіздік паспортында ұсынылған ақпарат көлемі

регламенттелмейді жəне оның қауіпсіз қолданылуын қамтамасыз ету үшін химиялық өнімдердің қауіптілік дəрежесімен жəне қажетті ақпарат көлемімен мөлшерленген болу тиіс.

5.3 Қауіпсіздік паспортының барлық беттері нөмірленген жəне олардың жалпы көлемі көрсетілген (мысалы, «3-тен 1 бет»), немесе беттің нөмірі мен қауіпсіздік паспортының жалғасуы туралы ақпарат (мысалы, «Жалғасуы келесі бетте» немесе «Қауіпсіздік паспортының соңы») көрсетілген болу тиіс.

5.4 Қауіпсіздік паспортында жүргізілген шамалар сандары мен бірліктері ГОСТ 8.417 сəйкес болу тиіс.

6 Қауіпсіздік паспортын əзірлеу мен қолдану тəртібі 6.1 Қауіпсіздік паспорты оны тұтынушыға ұсынуды қамтамасыз ететін

мерзімде, өнімді өндіріске қою кезінде əзірленеді. Ұсыныстарда [1] негізделген химиялық өнімдердің түрлері В қосымшасында келтірілген.

6.2 Қауіпсіздік паспортты техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер талаптары, қауіпсіздік пен еңбекті қорғау, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі мемлекеттік нормативтік талаптар, химиялық өнімдердің қауіптілігі туралы өндірушіге белгілі басқа деректер мен мəліметтер негізінде əзірленеді.

6.3 Қауіпсіздік паспортын құрастыру кезінде пайдаланылатын ақпарат оның тиісті бөлімдеріне қатысты сұрақтарда құзыретті көздерден алыну тиіс.

Осындай көздер ретінде:



ҚР СТ 1185-2006

7

- химиялық өнімдердің өндірісіне стандарттау жөніндегі қолданыстағы нормативтік құжаттар;

- стандарттық анықтамалық деректердің ресми кестелері (САД); - техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актілер, соның

ішінде стандарттық, гигиеналық, мал дəрігерлік, құрылыс, ресми анықтамалық басылымдар, экологиялық, өрт, сонымен қатар өнеркəсіптік қауіпсіздігі бойынша нормалар мен ережелер;

- мемлекеттік қадағалаудың (бақылаудың) уəкілетті органдарынан ресми алынған немесе олармен келісілген басқа ақпарат;

- химиялық өнімдердің қауіпсіздігі саласында уəкілетті мемлекеттік органдармен əзірленген жəне бекітілген басқа құжаттар мен заңды актілер;

- қауіпті заттар мен материалдарды қолдану саласында халықаралық ұйымдардың құжаттары мен жарияланымдары пайдаланылуы мүмкін, соның ішінде:

а) Еуропалық экономикалық қоғамдастық комиссиясы (ЕЭҚ); б) Стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым (ИСО); в) Дүниежүзілік денсаулықты сақтау ұйымы (ДДҰ); г) Қоршаған ортаны қорғау бойынша БҰҰ бағдарламалары; д) Халықаралық Еңбек Ұйымы (ХЕҰ); е) Химиялық қауіпсіздіктің халықаралық бағдарламалары; ж) Əлуетті Уытты Химиялық заттардың Халықаралық тізілімі; и) Рак ауруларын зерттеу жөніндегі Халықаралық агенттігі; к) Қауіпті жүктерді тасымалдау бойынша БҰҰ сарапшылар комитеті; л) Халықаралық теңіз ұйымы; м) Халықаралық Автокөліктік қауымдастығы. Е с к е р т у – Нормативтік талаптар жоқ кезінде қауіпсіздік паспортына

анықтамалық деректерді немесе тəжірибелік сынаулар (зерттеулер) негізінде алынған деректерді кіргізеді.

6.4 4.5 Ескертілмеген химиялық өнімдер үшін қауіпсіздік паспорттарын құрастыру, егер олар өнімдердің қауіптілігін ғылыми растайтын болса, ұлттық жəне шетелдік ғылыми-техникалық жарияланымдар мен анықтамалық басылымдардың ақпарат көздері ретінде пайдаланылып рұқсат етіледі.

6.5 Химиялық өнімдердің қауіпсіздігі туралы деректер мен мəліметтер көздеріне сілтеме қауіпсіздік паспортында міндетті.

6.6 Қауіпсіздік паспорты химиялық өнімдердің барлық өмірлік циклінің сатыларында қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында, оны өндіріске қоюдан кəдеге жаратуға жəне (немесе) химиялық өнімдерді жоюға дейін қолданылады.



ҚР СТ 1185-2006

8

7 Қауіпсіздік паспортын келісу, тіркеу, басып шығару жəне қайта басып шығару

7.1 Химиялық өнімдердің қауіпсіздік паспорты техникалық реттеу

саласындағы нормативтік құқықтық актілермен белгіленген тəртіпте келісіледі жəне тіркеледі.

7.2 Қауіпсіздік паспорттарды басып шығару жəне қайта басып шығару өнімді өндірушімен жəне (немесе) жеткізушімен жүзеге асырылады.



ҚР СТ 1185-2006

9

А қосымшасы (ұсынылатын)

Қауіпсіздік паспортының титул парағының пішіні


Сəйкестендіру № ________ «____» ___________200___ ж.

200___ ж. «____» ___________№ ________ тіркелген 200___ ж. «____» ___________ дейін жарамды

__________________________________________________________________ (тіркейтін органның атауы)

_________________________ ___________________________ (орган басшысының қолы) (қолды шешу) М.Ө. Жеткізуші/өндіруші атауы мен деректемелері

__________________________________________________________________ (заңды тұлғаның атауы немесе жеке тұлғаның АЖТ (жеке басының куəл. № немесе патенті), СТН)

__________________________________________________________________

(мекенжайы) телефоны ___________ факсы ______________ e-mail ___________________ Есеп айырысу шоты № _________________ ____________________________ (банк деректемелері) __________________________________________________________________ Топтама нөмірі мен топтама өлшемі _______________________________ __________________________________________________________________ Химиялық өнімдердің атауы __________________________________________________________________

(химиялық өнімдердің толық атауы)

ЭҚТ ӨЖ коды________________ ЭҚТ ТН коды _____________________ __________________________________________________________________

(өнім өндірісіне нормативтік құжаттың атауы мен белгісі)

Жеткізуші/өндірушінің басшысы __________ ________________ (қолы) (шешу) М.Ө.



ҚР СТ 1185-2006

10

Б қосымшасы (міндетті)

Қауіпсіздік паспортының бөлімдері мазмұнына қойылатын талаптар

1 Бөлім “Химиялық өнімдердің атауында [заттың (препараттың)

жəне өндірушінің]” химиялық өнімдерді сəйкестендіруге мүмкіндік туғызатын мына ақпарат болу тиіс:

- техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық актіде, ал жоқ кезде химиялық өнімдердің стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарына нақты сəйкес атауы (аты). Сонымен қатар, бар болса, сауда атауын (заттаңбадағы атауын), жалпы пайдаланатын синонимдерді, нөмірлерді, кодтарды немесе басқа бірегей сəйкестендіргіштерді көрсету керек. Барлық жағдайларда химиялық өнімдер туралы сəйкестендірілген деректер қабылданған таңбалау жөніндегі халықаралық талаптарға сəйкес келтірілген деректерге нақты сəйкес болу тиіс. Егер аздаған айырмашылығы бар бірнеше химиялық өнімдердің түрлері үшін қорытындыланған бір қауіпсіздік паспорты пайдаланылса, аттардың барлық нұсқалары қауіпсіздік паспортында аталуы жəне оған енгізілген заттардың номенклатурасы нақты белгіленуі тиіс;

- толық аты, пошта жəне электронды мекен-жайы, ұйымның телефоны мен факсы, сонымен қатар төтенше жағдайлар кезінде жедел кеңестерге арналған телефон нөмірі мен көмек қызметтердің координаттары. Егер осы қызметтер жұмысында жұмыс уақыты сияқты шектеулер (мысалы, дүйсенбіден жұмаға дейін, 8:00-ден 18:00 дейін, немесе тəулік бойы) немесе қызметтердің белгілі түрлеріне шектеулер (мысалы, жедел медициналық көмек, өртке қарсы, экологиялық, тасымалдаулар мен басқа жедел қызметтер) бар болса, ол туралы нақты өтінім берілуі тиіс;

- химиялық өнімдер қолданудың ұсынылған немесе болжамды салалардың сипаттамасы, оның негізгі арналуының қысқа баяндамасын қоса, мысалы, оттан қорғайтын құрам, антиоксидант, жəне т.б. Мүмкіндігінше, тыйым салу салаларын қоса, қолдануы бойынша шектеулері көрсетілуі тиіс.

2 Бөлім “Тəуекелдікті(терді) анықтау”: - əсіресе адамның өмірі мен денсаулығы, жануарлар мен өсімдіктер,

қоршаған орта үшін өте қауіпті химиялық өнімдердің қауіпті қасиеттері туралы мəліметтерді. Химиялық өнімдердің қауіптілік класын ГОСТ 12.1.007 бойынша жəне осы қауіптіліктерге сəйкес ескерту ақпаратын (ескерту таңбалау, сигналдық сөз, қысқа қауіптілік сипаттамасы (ры) жəне сақтық шаралар) ҚР СТ Р ГОСТ ИСО/МЭК 37 сəйкес келтіру керек. Қауіптілік символдары (белгіленген тəртіпте Қазақстан Республикасында



ҚР СТ 1185-2006

11

қолданыстағы жəне (немесе) мойындалған халықаралық талаптарға жəне стандартарға сəйкес белгіленген) символдың ақ-қара суреті түрінде графикалық немесе рəміздің мəтіндік сипаттамасы түрінде (мысалы, «жалын», «бас сүйегі мен айқасқан сүйектер») көрсетілу мүмкін;

- ГОСТ 12.1.005 бойынша жұмыс аумағы ауасында, сонымен қатар атмосферада, жерде, суда зиянды заттардың шекті рауалы концентрацияларының мəні мен жұмыстар санатын;

- адамға əсер ету кезінде, соның ішінде химиялық өнімдерді дұрыс емес пайдалану нəтижесінде тəуекелдікті бағалауды (осы кезде байқалған симптомдар сипатталуы тиіс);

- ағзаға түсу кезінде мүмкін болатын тəуекелдік жолдарын сипаттауды (демалу органдары, тері, көздің шырышты қабығы, ауыз арқылы жəне т.б.) қамтиды;

- жіктелмейтін, бірақ материалдың қауіптілік сипаттамасына толық əсер ететін басқа қауіптіліктер туралы мəліметтерді келтіру керек (мысалы, кептіру кезде немесе өңделу кезінде атмосфералық ауаны ластайтын заттардың пайда болуы; жарылғыш-қауіпті шаңның пайда болуына, тұншығу немесе үсу мүмкіндігіне байланысты; немесе топырақтық организмдерге уытты əсер ету тұрпатты, қоршаған ортаға жағымсыз əсер ету).

3 Бөлім “Химиялық заттар туралы ақпарат/құрамы” қолдануға

байланысты, тəуекелдікті анықтау кезінде тұтынушыға көмектесу үшін қоспалар жəне қосымдар туралы (тұрақтандыратын қоспалар) мəліметтерді қоса, химиялық заттардың құрамы туралы (компоненттер бойынша) деректерді қамту тиіс. Құрамына кіретін химиялық заттар мен компоненттерді сəйкестендіру үшін олардың химиялық атауы келтіріледі.

Е с к е р т у – Жағдайға байланысты заттардың химиялық атауын халықаралық каталогтар бойынша химиялық атауы деп түсінуге болады.

Заттардың қоспалары (күрделі қосындылар) үшін қолданыстағы нормативтік немесе заңды актілермен белгіленген шектеулер бар компоненттер ғана бойынша деректерді келтіруге болады. Осы компоненттер үшін міндетті түрде жұмыс аумағы ауасындағы шекті рауалы концентрацияның мəні жəне қоспалардағы компоненттердің салмақтық жəне көлемдік пайыздар (азаю тəртібінде) түрінде ұсынылған қоспалардағы компоненттер концентрациясы келтірілуі тиіс.

Бұл жағдайда, егер қоспа қауіптілігі толық зерттелмеген жəне құрамы туралы мəліметтер ауқымдар түрінде келтірілген болса, адамның өмірі мен денсаулығы, қоршаған орта үшін қауіптілік қоспадағы əр компоненттің барынша құрамы бойынша сипатталуы тиіс.

Е с к е р т у – «ауқым» ұғымы концентрациялар ауқымына немесе қоспадағы əр компоненттің пайыздық құрамына жатады.



ҚР СТ 1185-2006

12

Қауіпсіз компоненттер туралы ақпарат өндіруші (жеткізуші) қалауы бойынша ұсынылу мүмкін.

Егер химиялық өнімдер құрамында кез келген компоненттердің болуы туралы мəліметтер құпиялық болып табылса, онда Қазақстан Республикасының арнайы нормативтік жəне нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын басшылыққа алу керек. Осы компоненттер туралы деректер тұтынушылардың қауіпсіздігіне кепілдік беретін шарада ұсынылуы тиіс;

Е с к е р т у – Қауіпсіздік паспортында құпиялық болып табылатын құрамы туралы ақпараттың келтірілмегенін көрсету қажет.

4 Бөлім “Бірінші көмек шаралары”: - зақымданғандарға дəрігерлік көмек дереу көрсетілген жағдайларды

міндетті түрде көрсетіп алғашқы көмек шараларын. Сонымен нақты кəсібі бар дəрігер-маманның (токсиколог, дерматолог жəне т.б) көмегі қажетті немесе қалаулы болып табылатынын көрсету керек;

- тікелей оқиға болған жерде сəтсіз оқиға кезінде не істеу керек туралы мəліметтерді. Күрделі жабдықты қолданылмай жəне қолжетімді медикаменттерді кең қолданылмай, арнайы дайындықтан өтпеген тұлғалармен көрсетілетін алғашқы көмек шаралары (зақымданғанды ашық ауаға шығаруға бола ма, зақымданғанның киімі мен аяқ киімін шешуге жəне (немесе) өңдеуге бола ма, зақымданғанға бірінші көмек көрсету кезінде жеке қорғау құралдарын пайдалануға бола ма);

- кез келген салдарлардың мүмкіндігі туралы нұсқауларды; - ағзаға (демалу органдары, көз, тері, ауыз жəне б. арқылы) түсу тəсіліне

байланысты топталған кез келген химиялық заттардың ағзаға түсу кезінде бірінші көмек шаралары туралы нұсқауларды;

- дереу көмек көрсету үшін арнайы құралдардың орнында болу қажеттілігі туралы нұсқауды, осы құралдардың тізбесін;

- алыс салдарды табу мақсатында медициналық зерттеуді жүргізу қажеттілігі туралы нұсқау, ерекше антидоттар туралы ақпарат (егер олар белгілі болса), кейбір дəрілер мен шараларды қолдануға қарсы көрсетілімдерді қамту керек.

5 Бөлім “Өртке қарсы шаралар” химиялық өнімдерді дайындау,

қолдану, тасымалдау мен сақтау кезінде өрт қауіпсіздігі талаптарына сəйкес: - ГОСТ 12.1.004 бойынша өрт қауіпсіздігінің жалпы талаптарын; - химиялық өнімдерден пайда болған немесе оның орналасу маңында

пайда болған жарылыстар, жанулар мен өрттерді жою жөніндегі шараларды;

- өртті сөндіруге қажетті құралдар тізбесін;



ҚР СТ 1185-2006

13

- сөндіру құралдарының қауіпсіздік түсінігі бойынша тыйым салынған тізбесін;

- химиялық өнімдердің өзінен немесе оның жану өнімдерінен немесе термиялық деструкциясынан пайда болатын ерекше қауіптілік мүмкіндігі туралы мəліметтерді (мысалы, “жанған кезде көміртек моноксидінің уытты сыңары пайда болуы мүмкін» немесе «жанған кезде күкірт тотығы мен азот пайда болады»);

- өрт сөндіру уақытында сақтауға қажетті сақтандыру шараларын (мысалы,

- өртті сөндіру кезінде жеке қорғау құралдарының тізбесін қамту тиіс. 6 Бөлім “Төтенше жағдайлар кезіндегі шаралар” апаттық (төтенше)

жағдайлар мен оларды жою құралдарының болуын болдырмайтын шараларды:

- ұжымдық жəне жеке қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын (жұмыс аумағында зиянды заттардың құрамын бақылау, тұтану жəне шаң көздерін жою, демалу органдарын қорғау, көзге жəне теріге əсер етуді болдырмау жəне б.);

- қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін сақтық шараларды (топырақ жəне беттегі суларды, топырақтарды қорғау, жақын орналасқан аудандар тұрғындарына хабарлау қажеттілігі жəне т. б.);

- бейтараптандыру, белсенділігін жою жəне тазарту, сонымен қатар абсорбирленген материалдарды пайдалану (топырақ, қоқымдар, арнайы жəне əмбебап байланыстыратын заттар жəне т. б.), зиян заттардың концентрациясын төмендету үшін суды жəне басқа құралдарды пайдалану əдістерін қамту керек. Қажет кезінде осы мақсаттар үшін қандай əдістер мен құралдарды жəне қандай жағдайларда қолдануға болмайтынын көрсету керек.

7 Бөлім “Қолдану жəне сақтау” химиялық өнімдерді өндіру, қолдану

жəне сақтау кезінде тəуекелдіктер қауіптілігін жоққа шығаратын технологияны жəне жабдықты, еңбек тəсілдері мен əдістерді таңдауды:

- химиялық өнімдерді өндіру жəне қолдану кезінде пайдаланылатын техникалық бақылау құралдары мен қорғау құралдарын пайдалану жəне тиісті түрде ұстауды;

- жергілікті жəне жалпы желдетуді ұйымдастыру, аэрозоль мен шаң пайда болуын жəне таралуын, сонымен қатар олардың жануын болдырмау жөніндегі шараларды;

- электр жабдыққа қойылатын арнайы талаптарды, статикалық электрді жоюды



ҚР СТ 1185-2006

14

- химиялық өнімдерді қауіпсіз тасымалдауды қамтамасыз ететін, соның ішінде тасымалдау кезінде пайдалануға кез келген нақты жабдықты немесе процедураларды ұсынатын немесе тыйым салатын ережелерді;

- химиялық өнімдерді қауіпсіз сақтау шарттары мен мерзімдерді, соның ішінде:

а) өткізбейтін қабырғалар (қоршаулар) мен желдеткіші бар болуын қоса, сақтандырғыш немесе ыдыстар конструкцияның ерекшеліктерін;

б) өнімдерінің басқа түрлерімен (үйлеспейтін материалдар тізбесі) сақтау кезінде химиялық өнімдердің үйлесушілігін;

в) сақтау мен металға олардың əсер етуі кезінде химиялық заттардың бөлінуі туралы ақпаратты;

г) температураның, ылғалдылықтың, қысым мен тербелістің рауалы ауқымдары, жарықтандыру (жарықта немесе қараңғыда), ортасы жөніндегі (мысалы, интерті газ ортасында) талаптардың рауалы ауқымдарын;

е) тұрақтандырғышты немесе антиоксиданттарды пайдалану кезінде заттың немесе қоспалардың химиялық құрамы сақталуын (тұрақтылығын);

д) сақтаудың белгілі шарттары кезінде химиялық өнімдердің қаптамасының рауалы салмағын;

ж) сақтауға арналған қаптамаға қойылатын талаптар, сақтау шарттарына қойылатын қосымша арнайы талаптарды қамту тиіс .

8 Бөлім “Сəулеленуден қорғау/жеке қорғау” адамның өміріне жəне

денсаулығына, қоршаған ортаға қауіпті химиялық өнімдердің əсер ету тəуекелдіктерін шеттен шығаратын еңбекті қорғау тəсілдерін мен əдістерін пайдалануды:

- персоналға сəулелену тəуекелдігінің дəрежесін жəне басқа зиян əсерлерді жою немесе барынша кеміту үшін химиялық өнімдердің айналуын пайдалану кезінде сақтауға қажетті қауіпсіздік шараларының толық тізбесін;

- персоналға биологиялық қауіпсіз белгілеу жүйелерін қоса (еңбек қорғау жөніндегі мемлекеттік нормативтік талаптары бар стандарттар, басқа нормативтік құжаттар бойынша) жұмыс аумағының параметрлерін(кəсіптік лимиттер). 7.5 сəйкес зиян əсерлерге кəсіптік лимиттер бойынша деректер көздері көрсетілуі тиіс. Биологиялық шекті мəндерді санап шығу кезінде 3 бөлімге сəйкес химиялық сəйкестендіруді пайдалану қажет. Мүмкін болған жерде биологиялық шекті мəндер, қауіпсіздік паспорты ұсынылатын елдерде немесе өңірлерде қабылданғандарға сəйкес болу тиіс;

- жеке қорғау құралдарын пайдалану қажет болғанға дейін қабылданған қауіпсіздік инженерлік шаралары жүйелері туралы деректер мен мəліметтер (бұл ақпарат 7 бөлімде ұсынылған деректерді толықтыру тиіс);

- персоналдың қажетті қауіпсізідігін қамтамасыз ететін (егер олар қажетті болса) жеке қорғау құралдарының тұрпаты, с.і.:



ҚР СТ 1185-2006

15

қауіпті газдар, булар немесе шаңнан жəне.т.б, демалу органдарын сақтауға арналған оқшаулағыш жəне сүзгіш газ тұтқыштар, шаңтұтқыштар, сүзгіштер;

химиялық өнімдермен жұмыс істеу кезінде қолдарды қорғауға арналған қолғаптар, ал қауіптілік көтерілген кезде – қол терісін қорғаудың кез келген қосымша құралдары;

материалды көрсетіп, қорғаудың басқа құралдарының тізбесі (арнайы қорғайтын киім жəне аяқ киім, алжапқыштар).

- қажет болса жеке гигиенаның арнайы шараларын көрсетеді (мысалы, “жұмыс аумақтарында ішіп-жеуге жəне темекі шегуге тыйым салынады”, “өнімдермен қатынасудан кейін қол жуу керек”, “тамақтанатын жерге кірер алдында кірленген киімді жəне қорғайтын жабдықты шешу керек”).

9 Бөлім “Физикалық жəне химиялық қасиеттер” химиялық

өнімдердің қауіпті қасиеттерін нақты анықтайтын немесе сипаттайтын көрсеткіштерді, мысалы:

- сыртқы түрін (түсін көрсетіп физикалық жағдайын (қатты, сұйық, газ тəрізді);

- иісін; - су ерітіндісінің рН немесе су сорындысын (концентрациясын көрсетіп); - бастапқы қайнау температурасын жəне қайнау ауқымын; - балқыту температурасын (мұздау); - лап ету температурасын, - тұтану жəне жарылғыштық температурасын; - тұтану кезіндегі жағдайын (қатты зат, газ); - өз жану ықтималы мен шарттары; - тотықтырғыш қасиеттері; - булар қысымы; - тығыздылық, салыстырмалы тығыздылық; - суда немесе шарттарды көрсетіп органикалық еріткіштердегі ерітінді; - Н-октанол/су бөлу коэффициенті; - бөлшектену температурасы қамтиды. Бу тығыздылығы, араласуы, булану жылдамдығы, электр өткізгіштігі,

тұтқырлығы сияқты қауіпсіздігін қамтамасыз етуге осындай маңызды параметрлерін көрсету қажет.

Өлшеудің тиісті бірліктерін жəне (немесе) реперлік нүктелер параметрлерін (ол қажетті жерде) анықтау қажет. Егер мүмкін болса, сандық мəнін талқылау үшін белгілеу əдісі көрсетіледі қажет (мысалы, лап температурасы, ашық отбақыраш/жабық отбақыраш).

Көп компонентті өнімдер үшін деректер егер олар өнімдерге толық жатпайтын болса, компоненттің қай біріне жататынын нақты көрсету қажет.



ҚР СТ 1185-2006

16

Егер белгілі сипаттамалар қолданылмаса немесе қолжетімді болмаса, əдейі белгілеу керек.

Осы бөлімге енгізілген деректер пайдалану үшін ұсынылатын өнімдерге қолдану тиіс.

10 Бөлім “Тұрақтылығы мен реактивтілігі”: - қалыпты жағдайларда жəне күтілген температураларда сақтау мен

қолдану қысымы кезінде химиялық өнімдерінің тұрақтылық сипаттамаларын; - химиялық өнімдерінің тотығуы мен полимерленуі ықтимал кезіндегі

шарттарды; - қауіпті өзгертулерден аулақ болу үшін жоюға қажетті қиын жағдайлар

(температура, жарықтандыру тəртібі, соққы, статистикалық разряд жəне т.б.), олардың қысқа сипаттамасын;

- заттар тізбесі (су, ауа, тотықтырғыштар, негіздеме, қышқылдар, кез келген басқалар) немесе жіктелген химиялық өнімдер, олармен қатынасқан кезде қауіпті реакциялар пайда болуы мүмкін, (жарылыс, қызып кетуі, мұздау, уытты немесе тұншықтыратын газдарды бөлу), осы реакцияларды қысқа баяндауды;

- ыдырау нəтижесінде пайда болатын қауіпті өнімдер тізбесін; - химиялық өнімдерді пайдалану жəне сақтау нəтижесінде пайда болуға

ықтимал қауіпті ыдыраған өнімдер тізбесін; - тұрақтандырғыштың қажеттілігі жəне бар болуы, қауіпті

экзотермиялық (жылы бөлуімен) реакция мүмкіндігі, заттың физикалық жағдайы өзгеруі ықтималдығын,

- жоғарыда аталған жағдайларда химиялық өнімдердің жарамдылық мерзімін қамтиды.

11 Бөлім “Токсикологиялық ақпарат”: - токсикологиялық қасиеттерді (өте улы заттар, улы заттар, зиянды

заттар, күйдіргіш заттар жəне т.б.); - химиялық өнімдермен адам қатынасқан жағдайларда токсикологиялық

əсерлердің қысқа, бірақ толық сипаттамасы; - негізгі токсикологиялық көрсеткіштер мен олардың мəндері; - химиялық өнімдермен тікелей қатынасқан кезде адамның жəне

жануарлардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті əсерлер туралы мəліметтерді (соның ішінде демалу, жұту, теріге, көзге тиген кезде);

- қысқа мерзімді жəне ұзақ əсер ету нəтижесіндегі белгілі алыс, с.і созылмалы салдарлар туралы мəліметтерді (мысалы, сенсибилизация, канцерогенділігі, мутагенділігі, өсімпаздық уыттылығы, наркотикалық əсер ету жəне т.б.). Токсикологиялық мəліметтер адамға арналған деректерге немесе жануарларға сынау жүргізу деректеріне негізделгені көрсетілу тиіс;



ҚР СТ 1185-2006

17

- адамның өміріне жəне денсаулығына химиялық өнімдердің жеке компоненттері ерекше əсер етуі туралы нұсқауларды қамтиды.

Денсаулыққа əсер ету нəтижелері анық сипатталуы жəне олардың айырықша ерекшелері белгіленуі тиіс, мысалы, аллергиялық қатынастық дерматит жəне қатынастық дерматит тітіркену кезінде сипаттауда айырмашылығы болу тиіс.

Компонент немесе материал үшін осы сынаулардың мəнді мөлшері болған кезде мысалы, ағзаға əсер ету тəсіліне сəйкес олардың қысқа сипаттамасын берген дұрыс. Сонымен қатар тиісті жағымсыз деректердің болуы туралы ақпаратты ұсыну керек, мысалы, «егеуқұйрықтарда канцерогенділігін зерттеуде ракпен ауырған кезде мəнді асқыну табылған жоқ». Денсаулыққа əсер ету нəтижелері туралы мəліметтер жоқ фактілері жөнінде хабарлау керек.

Ең аз əсерлер кезінде бірінші жəне мəнді əсерлер кезінде кейінгі симптомдарды сипаттау керек; мысалы, “ бас аурулары жəне бас айлануы мүмкін, кейін талу немесе естен тану жағдайлары болуы ықтимал; көп мөлшерлер коматоздық жағдайға жəне өлімге келтіруі мүмкін”.

Адамның денсаулығына жағымсыз əсерлерге келтіретін мөлшер, концентрация жəне əсер ету жағдайлары туралы мəліметтерді ұсыну қажет. Қажетті жерде мөлшерлерді зиян келтіретін ықтималды əсерлер кезеңін есеп алып əсерлердің симптомдарымен жəне нəтижелерімен байланыстыру керек.

Қаралатын химиялық өнімдер үшін деректерді табу мүмкін болмаған жағдайда, анықтамалық деректер немесе ұқсас тұрпатты химиялық өнімдерге арналған деректер қолданылуы мүмкін. Қауіпсіздік паспортында қорытылған деректер қайда қолданылатыны, сондай-ақ деректердің мүлдем табылмаған жерлері анық келісілген болу тиіс.

Егер адамның өміріне жəне денсаулығына химиялық өнімдердің əсерлерін анықтау үшін зерттелмеген болса, компоненттерге арналған мəліметтерді келтіру керек. Денсаулыққа əсер ету нəтижелері туралы жиналған деректер жəне əр компонент үшін кері əсер мен мөлшердің өзара байланысы негізінде денсаулыққа қоспа əсерінің құрамдастырылған нəтижесін бағалау керек. Компоненттер үшін деректерді пайдалану кезінде бүкіл денсаулыққа өнімдердің əсер ету нəтижелерін бағалау үшін мына факторларға көңіл аудару керек:

а) ауада өлшенген бөлшектер концентрацияларын қоса алғанда, компоненттер концентрациясына;

б) компоненттің рауалы қауіптілігіне; в) ағзадағы компоненттер арасындағы кез келген ықтимал өзара

əрекеттерге. Компоненттер жұтудың, зат алмасуының жəне бөлінудің түрлі

жылдамдықтарына келтіріп, ағзада бір бірімен өзара əрекеттенуі мүмкін.



ҚР СТ 1185-2006

18

Оның нəтижесінде, токсикологиялық əсерлер өзгерістерге ұшырауы мүмкін жəне қоспа уыттылығы жалпы оның компоненттерінің токсикологиялық қасиеттерінен өзгеше болуы мүмкін.

Қоспадағы əр компоненттің концентрациясы адамның өміріне жəне денсаулығына əсер ету үшін жеткілікті мəнді болып табылатыны қарау қажет. Токсикологиялық əсерлер туралы ақпарат əр компонент үшін ұсынылуы тиіс, мына жағдайлардан басқа:

а) егер ақпарат қосарланатын болса, оны бір реттен көп келтірудің қажеті жоқ. Мысалы, екі компонент құсық жəне диарея пайда болдыратын болса, онда осы ақпаратты екі рет келтірудің қажеті жоқ. Жалпы, қоспа құсық пен диарея пайда болдыратын ретінде сипатталады

б) егер токсикологиялық əсерлер мəнді концентрациялар кезінде болуы күмəнді болса. Мысалы, орташа тітіркендіргіш тітіркену пайда болдырмайтын ерітіндіде араласқан болса, онда толық қоспа тітіркендірмейтіні ықтимал.

в) компоненттер арасындағы өзара əрекеттерді болжамдау қиын, жəне өзара əрекет туралы ақпаратты табуға мүмкін болмаса, болжамдарды енгізу керек емес; оның орнына денсаулыққа əр компоненттің əсер ету нəтижелері жеке аталуы тиіс

12 Бөлім “Экологиялық ақпарат”: - қоршаған ортаға ықтимал əулеттік əсерлерді бағалауды; - қоршаған ортаға химиялық өнімдер əсерлерінің ең мəнді

сипаттамаларды, соның ішінде: - трансформацияны (химиялық, биологиялық); -биокумуляцияға, персистенттілікке жəне биоазғындаушылыққа

(ыдырауына) қабілеттілікті; - экоуыттылығы жөніндегі деректерді, түрлі салалардағы гигиеналық

нормативтерді қамтиды. Е с к е р т у – Қоршаған ортаға əсер етуді бағалау критерийлері, сонымен

қатар жоғарыда аталған қасиеттері жөніндегі деректер қоршаған орта, сондай-ақ оның құрамына кіретін компоненттер үшін қауіпті ретінде жіктелеген барлық химиялық өнімдер үшін келтірілуі тиіс.

Мүмкіндігінше, қоршаған ортаға, жануарлар, флоралар, фауналар өлімі, топырақ коррозиясы, аумақтың бос қалуы, жердің озондық қабатының бұзылуы, фотохимиялық озонның пайда болуы, эндокриндік бұзылуы, жəне (немесе) климаттың ықтимал ғаламдық жылынуы сияқты кез келген басқа жағымсыз əсерлер туралы ақпарат келтірілу тиіс.

13 Бөлім “Қалдықтарды басқару” бөлімінде ҚР СТ * ескертілген

деректер, соның ішінде:



ҚР СТ 1185-2006

19

- тұтыну, сақтау тасымалдау, төтенше жағдайларда жəне т.б. пайда болатын қалдықтарды қолдану кезіндегі қауіпсіздік шараларды;

- кəдеге жарату тəсілдері туралы мəліметтерді, (жою, рецирклдеу немесе қалпына келтіру). Қалдықтарды өрттеу немесе көму кезіндегі сақтық шаралар (мысалы, канализацияға жойылатын қалдықтардың түсуіне кедергілер);

- химиялық өнімдердің қалдықтарын залалсыздандыру, жою немесе көму əдістері мен жерлері, кірленген ыдыс (қаптама) туралы мəліметтер болу тиіс.

14 Бөлім “Тасымалдау туралы ақпарат” ГОСТ 19433 талаптарын

есепке алып жəне көліктің осы түріне (автомобиль, теміржол, теңіз, ауа) күші бар жүктерді тасымалдау ережелеріне сəйкес тұтынушы білуге тиісті жəне тасымалдау (тиеу) кезінде ескеруге қажетті сақтық шараларын көрсету керек.

БҰҰ [2] ұсыныстарынан БҰҰ нөмірін келтіру қажет. Өнім үшін [2] бойынша БҰҰ тиісті Тиеу Атауын көрсету керек, егер ол өнімдердің басқа сəйкестендіргіші болып табылмаса. Ұсыныстарға сəйкес тасымалдау уақытында қауіпті сол өнімдер үшін жүктің негізгі жəне қосымша қауіптілік класын көрсету қажет[2].

Қаптама Тобының нөмірін (оны қолданған жағдайда) көрсету қажет. Нормативтік құжаттарға сəйкес өнім белгілі теңіз кірлендіргіш болып

табылатынын көрсету керек, жəне егер солай болса, онда ол «теңіз кірлендіргіші» немесе «күшті теңіз кірлендіргіші» екенін көрсету керек. Сондай-ақ өнім халықаралық талаптарға сəйкес экологиялық қауіпті болып табылатынын көрсету керек.

Тұтынушы білуге немесе ол тасымалдауға байланысты сақтауға тиісті кез келген арнайы сақтық шаралар туралы ақпаратты көрсету керек.

Қауіпті жүктерді тасымалдау кезінде ықтимал апаттық жағдайларды жəне олардың салдарын жою үшін қажетті құралдар мен мобильдік бөлімшелер туралы ақпаратты көрсету керек.

15 Бөлім “Реттеу туралы ақпарат”: - қауіпті заттар мен препараттарды жіктеу, буып-түю жəне таңбалау

жөніндегі ұлттық жəне халықаралық нормативтік құжаттардың [3] талаптарына сəйкес заттаңба туралы;

_______________ *Стандарт əзірленуде



ҚР СТ 1185-2006

20

- адамды немесе қоршаған ортаны қорғау бөлігінде талаптарды регламенттейтін, нақты құжаттар бар химиялық өнімдерге арналған ақпаратты (мысалы, сату жəне қолдану жөніндегі шектеулерді, жұмыс орнындағы қатынас жөніндегі шектеулерді) қамтиды, осы құжаттар ережелеріне сілтемелерді келтіреді. Тұтынушының назары осы ережелерді көрсететін ұлттық заңдар мен стандарттарға аударылуы тиіс.

16 Бөлім “Техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық

актілермен белгіленген химиялық өнімдердің жеке түрлері бойынша ақпарат” адамның өмірі мен денсаулығы жəне қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мəнді қосымша мəліметтер мен деректерді, соның ішінде:

- қауіпсіздік паспортын құрастыру кезінде пайдаланылатын деректер көздерінің библиографиялық сипаттамасын (міндеті);

- оқыту бойынша кеңестерді; - қолдану жөніндегі ұсыныстарды (соның ішінде шектеулерді); - химиялық өнімдерді қауіпсіз қолдануды қамтамасыз етудің техникалық

сұрақтары бойынша ықтимал қатынастарды қамтиды.



ҚР СТ 1185-2006

21

В қосымшасы (анықтамалық)

Адамның өмірі мен денсаулығына жəне қоршаған ортаға қауіптілік

тудыратын химиялық өнімдердің түрлері

В.1 Қауіптілігі физикалық жəне химиялық қасиеттерімен негізделген химиялық өнімдердің түлері:

а) жарылғыш-қауіпті өнімдер – қоршаған заттарды бұзатын осындай температурасы жəне қысымы мен жылдамдығы бар газдардың бөліп өзінен өзі химиялық реакцияға қабілеті бар өнім;

б) 50 0С температурада 300 кПа көп бу қысымы бар немесе 20 0С температурада жəне 101,3 кПа қысымы кезінде толық газ тəрізді, газ тəрізді химиялық өнімдер (газ астында қысылған, сұйықталған жəне ерітілген);

в) тұтанатын (жанғыш) газдар – 20 0С температурада жəне 101,3 кПа қысымында жалын тараудың концентрациялық шектері бар, газ тəрізді химиялық өнім;

г) аэрозольді қаптамадағы тұтанатын химиялық өнім – құрамына 1 % кем емес тұтанатын газдар мен жанғыш заттар кіретін, аэрозольді қаптамадағы химиялық өнім;

д) жанғыш химиялық өнім - ≤ 93 °С лап ету температурасы бар сұйықтық немесе тұтану көзінен немесе үйкелу кезінде оңай жанатын немесе жануды ұстап тұратын қатты өнім.

е) өзі ыдырайтын химиялық өнім – ауаға кірмесе де қарқынды экзотермиялық реакцияға салынуға қабілетті термиялық тұрақсыз химиялық өнім. Өзі ыдырайтын химиялық өнімге жарылғыш-қауіпті өнім, органикалық пероксидтер жəне тотықтыратын химиялық өнім жатпайды;

ж) пирофорлық химиялық өнім – аздаған мөлшерде ауамен қатынасқан соң 5 минут ішінде өзі тұтанатын өнім;

и) өзі қызатын өнімдер – ауамен қатынасқан кезде энергияны сырттан кіргізбей өзі қызуға қабілеті бар, пирофорлық химиялық өнім;

к) ауамен өзара алмасу кезінде тұтынатын газдарды бөлетін химиялық өнім – сумен қатынасқан кезде ауамен жарылғыш қоспаларды пайда болдыруға қабілеті бар тұтанатын газдарды бөлетін химиялық өнім;

л) тотықтандыратын химиялық өнім – экзометриялық-тотығу-қалпына келтіретін реакциясы нəтижесінде пайда болатын немесе басқа заттардың тұтануына көмектесетін, оттегін шығаратын жануды ұстайтын жəне қарқындандыратын химиялық өнім;

м) органикалық пероксидтер – құрамына органикалық заттар кіретін химиялық өнім, құрамында –О-О– қосваленттік құрылымы бар жəне сутектің бір немесе екі атомы органикалық радикалдармен ауыстырылған



ҚР СТ 1185-2006

22

кезде сутек пертотығының туындысы болып саналуы мүмкін. Осы топқа олардың құрамында :

- егер сутек пертотығының құрамы 1,0 % аспайтын болса, органикалық пертотықтардан 1,0 % бос оттегінен көп емес; немесе

- сутек пертотығының құрамы 1,0 % көп болса, бірақ 7,0 % көп емес, органикалық пертотықтардан алынған бос оттегіден 0,5 % көп емес органикалық пертотықтардың қоспалары жатпайды.

н) металдар коррозиясын пайда болдыратын химиялық өнімдер – химиялық əсер нəтижесінде мəнді зиян келтіретін немесе металдарды бұзатын химиялық өнім;

В.2 Адамның өміріне жəне денсаулығына, қоршаған ортаға қауіпті

химиялық өнімдердің түрлері: а) улы химиялық өнім – демалу, жұту немесе теріге тиген кезде өлім,

мəнді зақымдану, улану немесе адамның денсаулығына зиян келтіретін химиялық өнім;

б) күйдіргіш химиялық өнім – теріні зақымдандыратын/тітіркендіретін жəне (немесе) көзді мəнді зақымдандыратын/ көздің шырышты қабықтарын тітіркендіретін химиялық өнім;

в) сенсибилизациялайтын əсері бар химиялық өнім – теріге тиген кезде аллергиялық реакция болдыратын немесе тыныс жолдарына түсу кезінде пайда болатын химиялық өнім;

г) мутагендік əсері бар химиялық өнім; д) қайталау қызметіне əсер ететін химиялық өнім – тератогендік,

гонадотроптық жəне (немесе) эмбриотроптық əсері бар химиялық өнім; е) адам үшін канцерогенді химиялық өнім – адамда қатерлі жəне

зарарсыз ісіктерді пайда болдыратын химиялық өнім; ж) бір мəрте немесе көп мəрте əсер ету кезінде нысана-органдарын

жəне жүйелерді зақымдандыратын ерекше таңдалған уыттылығы бар химиялық өнім;

и) қоршаған ортаға қауіптілік тудыратын химиялық өнім;



ҚР СТ 1185-2006

23

Қосымша (анықтамалық)

Библиография

[1] БҰҰ, Женева, 2003 Ғалами деңгейде келісілген химиялық

заттардың (GHS) қауіптілігін жəне таңбалауын жіктеу жүйесі

[2] БҰҰ ST/SG/AC Құжат. 10/1/Rev.11

Қауіпті жүктерді тасымалдау жөніндегі ұсыныстар

[3] 1991 жылғы 5 маусымдағы № 640-XII Қазақстан Республикасының заңы

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы



ҚР СТ 1185-2006

24

ƏОЖ 658.382.3:006.354 МСЖ 013.20 Түйінді сөздер: қауіпсіздік паспорты, химиялық өнімдер, əзірлеу тəртібі, физикалық жəне химиялық қасиеттері, уыттылық, адамның өмірі мен денсаулығы, қоршаған ортаны қорғау, зиянды зат, химиялық зат



ГОСУДАРСТВЕННЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН Государственная система технического регулирования Республики Казахстан

ПАСПОРТ БЕЗОПАСНОСТИ ХИМИЧЕСКОЙ ПРОДУКЦИИ

Состав, порядок разработки и применения

СТ РК 1185-2006

Издание официальное

Комитет по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан

Астана



СТ РК 1185-2006

II

Предисловие.

1 РАЗРАБОТАН И ВНЕСЕН Республиканским государственным предприятием «Казахстанский институт стандартизации и сертификации» Комитета по техническому регулированию и метрологии

2 УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ Приказом Комитета по техническому

регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан от 1 сентября 2006г. № 370

3 СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ 2011 год ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ 5 лет 4 Стандарт реализует положения следующих международных документов: Системы классификации опасности и маркировки химических веществ (GHS),

согласованной на глобальном уровне. Официальное издание на русском языке. ООН, Женева, 2003.

Стандарта ISO 11014-1 «Safety Data Sheet for Chemical Products», 1994; Положений Белой книги Комиссии Европейских Сообществ- «Стратегия будущей политики в отношении химикатов».-доклад представленный комиссией. Брюссель, 16.02.2001, СОМ (2001) 88, окончательный вариант.

Директивы ЕС 91/155/ЕЭС «Система специальной информации по химической продукции» (с поправками).

Директивы ЕС 67/548/ЕЕС «По вопросу сближения законодательств, регламентирующих и административных положений, относящихся к классификации и этикетированию опасных веществ» (с поправками).

Конвенции Международной организации труда (МОТ) № 170 и Рекомендаций МОТ № 177 о безопасности при использовании химических веществ на производстве, 1990; ANSI Z400.1-2003 «Material Safety Data Sheets - Preparation.

Требования и положения соответствующие указанным международным актам, документам и стандартам, по тексту выделены курсивом

5 В настоящем стандарте реализованы нормы законов Республики Казахстан: «О

техническом регулировании», «Об охране окружающей среды», «О безопасности и охране труда», «О языках в Республике Казахстан», «О лекарственных средствах», «О ветеринарии», «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения», «О качестве и безопасности пищевых продуктов», «О промышленной безопасности на опасных производсвенных объектах», «Об охране здоровья граждан в Республике Казахстан», «О пожарной безопасности», «О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера», «О защите прав потребителей», «Об охране озонового слоя», а также Концепции экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015 годы

6 ВВЕДЕН ВЗАМЕН СТ РК 1185-2003 Паспорт безопасности продукции,

веществ и материалов. Состав, порядок разработки и применения. Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен,

тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан.



СТ РК 1185-2006

1

ГОСУДАРСТВЕННЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН Государственная система технического регулирования Республики Казахстан

ПАСПОРТ БЕЗОПАСНОСТИ ХИМИЧЕСКОЙ ПРОДУКЦИИ

Состав, порядок разработки и применения

Дата введения 01.07.2007

1 Область применения Настоящий стандарт устанавливает общие положения и требования к составу, по-

рядку разработки, оформлению, регистрации, распространению и применению паспорта безопасности химической продукции (далее - химическая продукция, химическое вещест-во), опасность которой обусловлена ее физическими и химическими свойствами или нега-тивным воздействием на жизнь и здоровье человека, окружающую среду.

Паспорт безопасности предназначен для распространения информации о безопасно-сти химической продукции на этапах ее жизненного цикла для жизни и здоровья человека, окружающей среды.

Стандарт распространяется на производимую и ввозимую химическую продукцию, предназначенную для собственных нужд производителя или реализации на рынке Респуб-лики Казахстан.

Положения настоящего стандарта подлежат применению уполномоченными госу-дарственными органами, физическими и юридическими лицами, в пределах выполняемых ими функций, связанных с координацией, производством, обращением химической про-дукции и надзором за ее безопасностью.

Стандарт не распространяется на: - полезные ископаемые в состоянии залегания (в том числе необогащенное сы-

рье, природные воды, породы, образцы почв и. т. д.); - готовые лекарственные препараты; - радиоактивные сырье, вещества, материалы и их отходы; - продукцию сельскохозяйственного производства, а также готовую продукцию

пищевой промышленности; - готовую парфюмерно-косметическую продукцию; - химические вещества (материалы), выпускаемые по закрытой номенклатуре; - изделия, которые в процессе использования не изменяют свой химический со-

став и агрегатное состояние и не выделяют опасные химические вещества в концентра-циях, способных оказать вредное воздействие на жизнь и здоровье человека, окружаю-щую среду.

Разработка паспорта опасности отходов осуществляется в соответствии с ГОСТ 30774, который в случае необходимости может дополняться требованиями, предусмот-ренными в настоящем стандарте.

2 Нормативные ссылки В настоящем стандарте использованы ссылки на следующие стандарты: СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 37 – 2004 Товары потребительские. Инструкции по при-

менению. Общие требования Издание официальное



СТ РК 1185-2006

2

СТ РК* Ресурсосбережение. Обращение с отходами. Документирование и регулиро-вание деятельности по обращению с отходами производства и потребления. Основные положения.

ГОСТ 8.417-2002 Государственная система обеспечения единства измерений. Еди-ницы величин.

ГОСТ 12.1.004-91 Система стандартов безопасности труда. Пожарная безопасность Общие требования.

ГОСТ 12.1.005-88 Система стандартов безопасности труда. Общие санитарно-гигиенические требования к воздуху рабочей зоны.

ГОСТ 12.1.007-76 Система стандартов безопасности труда. Вредные вещества. Клас-сификация и общие требования безопасности.

ГОСТ 12.1.044-89 Система стандартов безопасности труда. Пожаровзрывоопасность веществ и материалов. Номенклатура показателей и методы их определения.

ГОСТ 19433-88 Грузы опасные. Классификация и маркировка. ГОСТ 30774-2001 Ресурсосбережение. Обращение с отходами. Паспорт опасности

отходов. Основные требования. 3 Термины и определения В настоящем стандарте применены следующие термины с соответствующими опре-

делениями: 3.1 Вредное вещество: Вещество, которое при контакте с организмом человека в

случае нарушения требований безопасности может вызвать производственные травмы, профессиональные заболевания или отклонения в состоянии здоровья, обнаруживаемые современными методами, как в процессе работы, так и в отдаленные сроки жизни настоя-щего и последующих поколений.

3.2 Жизненный цикл химической продукции: Процессы производства, эксплуата-ции, хранения, транспортирования, реализации, утилизации и уничтожения продукции.

3.3 Изделие: Продукция, прошедшая все технологические стадии производства и годная к использованию для удовлетворения потребностей человека или для производства в том виде, в котором она выпущена предприятием-изготовителем, без дальнейшей дора-ботки.

3.4 Краткая характеристика опасности: Набор стандартных фраз, позволяющих установить категорию опасности продукции и степень данной опасности.

3.5 Материал: Продукт промышленной переработки (обработки) химического ве-щества или смеси веществ, предназначенный для производства (изготовления) других ма-териалов и изделий, а также используемый для осуществления процессов и эксплуатации готовой продукции.

3.6 Паспорт безопасности: Документ, содержащий необходимые сведения о харак-теристиках опасности химической продукции и мерах по обеспечению безопасного обра-щения с ней.

3.7 Предупредительная маркировка: Информация об опасных свойствах химиче-ской продукции и мерах безопасности на стадиях обращения с ней, наносимая на продук-цию и (или) упаковку в соответствии с требованиями нормативных правовых актов в об-ласти безопасности химической продукции.

3.8 Сигнальное слово: Слово, используемое для акцентирования внимания на сте-пени опасности химической продукции.

_____________________________ *Стандарт находится в стадии разработки



СТ РК 1185-2006

3

3.9 Символ: Графический элемент, имеющий цель в сжатом виде передать ту или иную информацию.

3.10 Смесь веществ: Смесь или раствор, состоящий из двух или более химических веществ, не вступающих в химическую реакцию друг с другом.

3.11 Уполномоченный государственный орган (органы): Государственный орган (органы), осуществляющий реализацию государственной политики, контроль безопасно-сти химической продукции, соответствия процессов ее жизненного цикла требованиям законодательства Республики Казахстан в области безопасности химической продукции в пределах компетенции, установленной законодательными актами Республики Казахстан.

3.12 Химическая продукция: Продукция, полученная в результате выделения из природных ресурсов и (или) преобразования сырья с использованием химических реакций (синтеза, полимеризации, деструкции), которая оказывает или может оказывать вредное воздействие на жизнь и здоровье человека, окружающую среду.

3.13 Химическое вещество: элемент или соединение, существующее в природе или полученное в результате технологических операций.

4 Общие положения 4.1 Физическое или юридическое лицо (производитель, поставщик), представляю-

щее химическую продукцию на рынке, должно обеспечить потребителя паспортом безо-пасности.

4.2 При розничной реализации химической продукции паспорт безопасности не тре-буется. По запросу потребителя ему может быть представлена дополнительная ин-формация о химической продукции и мерах защиты от ее опасного воздействия на чело-века, окружающую среду.

П р и м е ч а н и е – При розничной реализации химическая продукция сопровожда-ется инструкцией по СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 37, которая должна содержать следую-щую информацию:

- назначение продукции; - условия применения; - наличие опасных свойств; - меры по безопасному применению; - меры оказания первой помощи. 4.3 Разрабатывает и несет ответственность за полноту и достоверность включенных

в паспорт безопасности данных и сведений производитель или поставщик, изготавливаю-щий и (или) поставляющий химическую продукцию на рынок.

4.4 Паспорт безопасности оформляется на государственном и русском языках. Текст паспорта безопасности может быть продублирован на иностранных языках. При по-ставках химической продукции за пределы республики язык, на котором оформляется паспорт безопасности, определяется по согласованию между заказчиком и изготовителем.

4.5 Паспорт безопасности разрабатывают в следующих случаях: - на новую и модернизируемую опасную и потенциально опасную химическую

продукцию отечественного и импортного производства; - на химическую продукцию, на которую в нормативных документах включены

требования безопасности; - на химическую продукцию, включенную в международные регистры (перечни)

опасных и потенциально опасных веществ. 4.6 Ввоз химической продукции импортного производства, не имеющей паспорта

безопасности на территорию Республики Казахстан не допускается.



СТ РК 1185-2006

4

4.7 В случаях, не предусмотренных 4.5, решение о необходимости разработки пас-порта безопасности принимает и несет за него ответственность производитель и (или) по-ставщик.

4.8 Паспорт безопасности должен содержать информацию о потенциальном воз-действии химической продукции на жизнь и здоровье человека, окружающую среду и о мерах, обеспечивающих безопасность при работе (производстве, применении, хранении, транспортировании и утилизации) с ней.

4.9 Наличие незаполненных разделов в паспорте безопасности не допускается. Если информация не доступна или отсутствует, это должно быть четко оговорено.

4.10 Паспорт безопасности должен быть подготовлен компетентным специали-стом, который при его разработке должны учитывать специфические потребности пользователей.

Информация, необходимая для составления паспорта, должна быть получена из источников, соответствующих требованиям 6.3 или в результате исследований (испыта-ний), проводимых в соответствии с требованиями действующей нормативной документа-ции.

4.11 Представленная в паспорте безопасности информация должна быть ясной, краткой, достоверной, непротиворечивой, полной, понятной и не вводящей пользователя (обслуживающий персонал) в заблуждение, в том числе, не имеющего специального обра-зования. Следует принять во внимание, что паспорт безопасности в целом или частично может использоваться в качестве источника информации для обслуживающего персо-нала, руководства, специалистов в области промышленной безопасности, охраны труда, аварийно-спасательных служб и формирований, представителей правительственных ор-ганизаций, а также представителей общественности.

4.12 Изложение текста паспорта безопасности должно соответствовать нормам пра-вописания государственного, русского или иного языка, на котором дается информация. Не допускается использовать акронимы и сокращения, а также выражения, словосочета-ния и фразы типа: “может представлять опасность”, “не оказывает вредного воздей-ствия на здоровье”, “безопасен, если используется должным образом”, “не подходящий”, “при большинстве способов применения” или “безвреден”.

Если информация о некоторых свойствах химической продукции не относится к об-ласти безопасности или её невозможно получить по техническим причинам, то это должно найти отражение в соответствующих разделах паспорта. Если заявлено, что не существует опасности, в паспорте безопасности должны быть четко указаны случаи отсутствия данных, необходимых для проведения классификации опасности, и случаи, когда имеются отрицательные результаты испытаний.

4.13 В паспорте безопасности должны быть указаны идентификационный номер и дата его разработки. В случае пересмотра паспорта безопасности – идентификационный номер, номер версии и дата пересмотра.

5 Требования к содержанию паспорта безопасности 5.1 Паспорт безопасности должен содержать титульный лист приведенный в при-

ложение А и обязательные разделы в соответствии с приложением Б, расположенные в следующем порядке:

- наименование химической продукции [вещества (препарата) и производителя]; - определение риска (ов); - состав/информация о химических веществах; - меры первой помощи; - противопожарные меры;



СТ РК 1185-2006

5

- меры при чрезвычайных ситуациях; - обращение и хранение; - защита от облучения (индивидуальная защита); - физические и химические свойства; - стабильность и реактивность; - токсикологическая информация; - экологическая информация; - управление отходами; - информация о транспортировании; - информация о регулировании; - информация к отдельным видам химической продукции, установленным норма-

тивными правовыми актами в области технического регулирования. 5.2 Объем информации, представляемой в паспорте безопасности, не регламенти-

руется и должен быть соразмерен со степенью опасности химической продукции и объ-емом необходимой информации для обеспечения ее безопасного обращения.

5.3 Все страницы паспорта безопасности должны быть пронумерованы и указан их общий объем (например, “Страница 1 из 3”), или указан номер страницы и информация о продолжении паспорта безопасности (например, “Продолжение на следующей страни-це” или “Конец паспорта безопасности”).

5.4 Числа и единицы величин, приводимые в паспорте безопасности должны соот-ветствовать ГОСТ 8.417.

6 Порядок разработки и применения паспорта безопасности 6.1 Паспорт безопасности разрабатывается при постановке продукции на производ-

ство, в сроки, обеспечивающие представление его потребителю. Виды химической про-дукции, основанные на рекомендациях [1] приведены в приложении В.

6.2 Паспорт безопасности разрабатывают на основе требований нормативных право-вых актов в области технического регулирования, государственных нормативных требо-ваний по безопасности и охране труда, охране окружающей среды, других известных про-изводителю данных и сведений об опасности химической продукции.

6.3 Информация, используемая при составлении паспорта безопасности, должна быть получена из источников, компетентных в вопросах, касающихся соответствующих его разделов.

В качестве таких источников могут быть использованы: - действующие нормативные документы по стандартизации на производство хими-

ческой продукции; - официальные таблицы стандартных справочных данных (ССД); - нормативные правовые акты в области технического регулирования, в том числе

санитарные, гигиенические, ветеринарные, строительные, официальные справочные изда-ния, экологические, пожарные, а также нормы и правила по промышленной безопасности;

- иная информация, официально полученная от уполномоченных органов государст-венного надзора (контроля) или согласованная с ними;

- другие документы и законодательные акты, разработанные и утвержденные упол-номоченными государственными органами, в области безопасности химической продук-ции;

- документы и публикации международных организаций в области обращения с опасными веществами и материалами, в том числе:

а) Комиссии Европейского экономического сообщества (ЕЭС); б) Международной организации по стандартизации (ИСО);



СТ РК 1185-2006

6

в) Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ); г) Программы ООН по охране окружающей среды; д) Международной Организации Труда (МОТ); е) Международной программы химической безопасности; ж) Международного Регистра Потенциально Токсичных Химических веществ; и) Международного Агентства по изучению Раковых заболеваний; к) Комитета экспертов ООН по перевозке опасных грузов; л) Международной морской организации; м) Международной Автотранспортной Ассоциации. П р и м е ч а н и е - При отсутствии нормативных требований в паспорт безопасно-

сти включают справочные данные либо данные, полученные на основе опытных испыта-ний (исследований).

6.4 Для химической продукции, не предусмотренной в 4.5, составление паспортов безопасности допускается с использованием в качестве источников информации нацио-нальных и зарубежных научно-технических публикаций и справочных изданий, если они научно подтверждают опасность продукции.

6.5 Ссылка на источники данных и сведений о безопасности химической продукции в паспорте безопасности обязательна.

6.6 Паспорт безопасности применяется в целях обеспечения безопасности на всех стадиях жизненного цикла химической продукции, от постановки ее на производство до утилизации и (или) уничтожения химической продукции.

7 Согласование, регистрация, издание и переиздание паспорта безопасности 7.1 Паспорта безопасности на химическую продукцию согласуются и регистрируют-

ся в порядке, установленном нормативными правовыми актами в области технического регулирования.

7.2 Издание и переиздание паспортов безопасности осуществляется производителем и (или) поставщиком продукции.



СТ РК 1185-2006

7

Приложение А (рекомендуемое)

Форма титульного листа паспорта безопасности

ПАСПОРТ БЕЗОПАСНОСТИ ХИМИЧЕСКОЙ ПРОДУКЦИ

Идентификационный № ________ от «____» ___________200___ г. Зарегистрирован за № ____ от «_____» _____________ 200___ г. Действителен по «____» ____________200____ г. _______________________________________________________________________

(наименование регистрирующего органа) __________________________ ___________________________ (подпись руководителя органа) (расшифровка подписи) М.П. Наименование и реквизиты производителя/поставщика _______________________________________________________________________ (наименование юридического или Ф.И.О. физического лица (№ уд.личности или патента), РНН) _______________________________________________________________________

(адрес) телефон _________________ факс ________________ e-mail ____________________ Расчетный счет №________________________в_______________________________

(банковские реквизиты) ______________________________________________________________________ Номер партии и размер партии ____________________________________________ _______________________________________________________________________ Наименование химической продукции _______________________________________________________________________

(полное наименование химической продукции) код по КП ВЭД ______________________ код ТН ВЭД ________________________ _______________________________________________________________________

(наименование и обозначение нормативного документа на производство продукции) Руководитель производителя/поставщика __________ ________________

(подпись) (расшифровка)

М.П.



СТ РК 1185-2006

8

Приложение Б (обязательное)

Требования к содержанию разделов паспорта безопасности

Раздел 1 “Наименование химической продукции [вещества (препарата) и про-

изводителя]” должен содержать информацию, позволяющую идентифицировать химиче-скую продукцию:

- наименование (название), которое должно точно соответствовать указанному в нормативном правовом акте в области технического регулирования, а при отсутствии, в нормативных документах по стандартизации на химическую продукцию. Следует указать также, при наличии, торговое наименование (наименование на этикетке), общепринятые синонимы, номера, коды или другие уникальные идентификаторы. Во всех случаях иден-тификационные данные о химической продукции должны точно соответствовать дан-ным, приведенным в соответствии с принятыми международными требованиями по маркировке. Если используется один обобщенный паспорт безопасности для нескольких незначительно отличающихся видов химической продукции, все варианты названий должны быть перечислены в паспорте безопасности и четко отмечена номенклатура включенных в него веществ;

- полное название, почтовый и электронный адреса, телефон и факс организации, а также номер телефона для экстренных консультаций и координаты служб помощи при чрезвычайных ситуациях. Если имеются ограничения в работе данных служб, такие, как время работы (например, с понедельника по пятницу, с 8:00 до 18:00, или круглосуточно), или ограничения на определенные виды услуг (например, экстренная медицинская помощь, противопожарная, экологическая, перевозки и другие экстренные службы), об этом должно быть четко заявлено;

- описание рекомендуемых или предполагаемых областей применения химической продукции, включая краткое описание её основного предназначения, например, огнеза-щитный состав, антиоксидант, и т. д. По-возможности, должны быть указаны ограни-чения по применению, включая области запрета.

Раздел 2 “Определение риска(ов)” должен содержать: - сведения об опасных свойствах химической продукции, в особенности критиче-

ски опасных для жизни и здоровья человека, животных и растений, окружающей среды. Необходимо привести классы опасности химической продукции по ГОСТ 12.1.007 и соот-ветствующую этим опасностям предупредительную информацию (предупредительную маркировку, сигнальное слово, краткую характеристику опасности(ей) и меры предос-торожности) в соответствии с СТ РК ГОСТ Р ИСО/МЭК 37. Символы опасности (ус-тановленные в соответствии с международными требованиями и стандартами, дейст-вующими и (или) признанными в Республике Казахстан в установленном порядке) могут быть представлены графически в виде черно-белого изображения символа или в виде текстового описания символа (например, “пламя”, “череп и перекрещивающиеся кос-ти”);

- категории работ и значения предельно допустимых концентраций вредных ве-ществ в воздухе рабочей зоны по ГОСТ 12.1.005, а также в атмосфере, почве, воде;

- оценка риска при воздействии на человека, в том числе и в результате возмож-ного неправильного использования химической продукции (должны быть описаны на-блюдаемые при этом симптомы);

- описание путей возможного риска при поступлении в организм (через органы дыхания, кожу, слизистые оболочки глаза, через рот и.т.п.);



СТ РК 1185-2006

9

- следует привести сведения о других опасностях, которые не могут быть клас-сифицированы, но которые оказывают влияние на характеристику опасности материа-ла в целом (например, образование веществ, загрязняющих атмосферный воздух при вы-сыхании или при обработке; или опасность, связанная с образованием взрывоопасной пы-ли, возможностью удушья или обморожения; или негативное воздействие на окружаю-щую среду, типа токсичного воздействия на почвенные организмы).

Раздел 3 “Состав/информация о химических веществах” должен включать дан-

ные о составе химических веществ (по компонентам), включая сведения о примесях и при-садках (стабилизирующих добавках) для помощи потребителю при определении риска, связанного с применением. Для идентификации химического вещества и компонентов, входящих в его состав, приводится их химическое наименование.

П р и м е ч а н и е – Под химическим наименованием вещества в зависимости от ситуации, может пониматься химическое наименование по международным каталогам.

Для смесей веществ (сложных соединений) допускается приводить данные только по тем компонентам, в отношении применения которых существуют ограничения, установ-ленные действующими нормативными или законодательными актами. Для этих компо-нентов должны быть обязательно приведены значения предельно допустимой концентра-ции в воздухе рабочей зоны и концентрация компонентов в смесях, представленная в виде массовых и объемных процентов (в порядке убывания).

В том случае, если опасность смеси в целом не изучена, и сведения о составе приво-дятся в виде диапазонов, опасность для жизни и здоровья человека, окружающей среды должна описываться по максимальному содержанию каждого компонента в смеси.

П р и м е ч а н и е – понятие “диапазон” относится к диапазону концентраций или процентного содержания каждого компонента в смеси.

Информация о неопасных компонентах может быть представлена по желанию производителя (поставщика).

Если сведения о наличии в составе химической продукции каких-либо компонентов являются конфиденциальными, то следует руководствоваться требованиями специальных нормативных и нормативных правовых актов Республики Казахстан. Данные об этих ком-понентах должны быть представлены в той мере, которая гарантирует безопасность по-требителей;

П р и м е ч а н и е - В паспорте безопасности необходимо указать, что информация о составе, являющаяся конфиденциальной, не приведена.

Раздел 4 “Меры первой помощи” должен включать: - меры первой помощи с обязательным указанием случаев, когда пострадавшим

врачебная помощь должна быть оказана немедленно. При этом следует указать, является ли помощь врача-специалиста конкретного профиля (токсиколога, дерматолога и др.) не-обходимой или желательной;

- сведения о том, что следует делать при несчастном случае непосредственно на месте происшествия. Меры первой помощи, которые могут быть оказаны лицом, не про-шедшим специальную подготовку, без использования сложного оборудования и без широ-кого использования доступных медикаментов (рекомендуется ли перемещение постра-давшего на открытый воздух, рекомендуется ли снять и (или) обработать одежду и обувь пострадавшего, рекомендуется ли использование средств индивидуальной защиты при оказании пострадавшему первой помощи);

- указания о возможности каких-либо отдаленных последствий;



СТ РК 1185-2006

10

- указания о мерах первой помощи при попадании в организм любых химических веществ, сгруппированных в зависимости от способа попадания в организм (через органы дыхания, глаза, кожу, рот и др.);

- указание о необходимости наличия на месте специальных средств для оказания немедленной помощи, перечень этих средств;

- указание о необходимости проведения медицинских обследований с целью выяв-ления отдаленных последствий, информация о специфических антидотах (если они из-вестны) и противопоказания к применению некоторых лекарств и мер.

Раздел 5 “Противопожарные меры” в соответствии с требованиями пожарной

безопасности при изготовлении, применении, транспортировании и хранении химической продукции должен содержать:

- общие требования пожарной безопасности по ГОСТ 12.1.004; - меры по ликвидации взрывов, возгораний и пожаров, вызванных химической про-

дукцией, или возникших в окрестностях ее расположения; - перечень средств, необходимых для тушения пожара; - перечень запрещенных по соображениям безопасности средств тушения; - сведения о возможной особой опасности, вызываемой самой химической про-

дукцией или продуктами ее горения и термической деструкции (например, “могут обра-зовываться токсические пары моноксида углерода при горении” или “образуются окиси серы и азота при сгорании”);

- меры предосторожности, которые нужно соблюдать во время пожаротуше-ния (например, “охлаждать емкость струей воды”);

- перечень средств индивидуальной защиты при тушении пожара. Раздел 6 “Меры при чрезвычайных ситуациях” должен включать меры предот-

вращения аварийных (чрезвычайных) ситуаций и наличие средств их ликвидации: - меры обеспечения коллективной и индивидуальной безопасности (контроль за

содержанием вредных веществ в рабочей зоне, устранение источников воспламенения и пыли, защита органов дыхания, предотвращение воздействия на глаза и кожу и др.);

- меры предосторожности, обеспечивающие защиту окружающей среды (защита грунтовых и поверхностных вод, почвы, необходимость оповещения жителей близ распо-ложенных районов и др.);

- методы нейтрализации, дезактивации и очистки, в том числе использование аб-сорбирующих материалов (песок, опилки, специальные и универсальные связывающие вещества и. т. п.), использование воды и других средств для снижения концентрации вредных веществ. При необходимости должно быть указано, какие методы и средства и при каких условиях нельзя применять для этих целей.

Раздел 7 “Обращение и хранение” должен содержать выбор технологии и обору-

дования, приемов и методов труда, которые сводят к минимуму опасность рисков при производстве, обращении и хранении химической продукции:

- использование и надлежащее содержание технических средств контроля и средств защиты, используемых при производстве и обращении химической продукции;

- организацию местной и общей вентиляции, меры по предотвращению образования и распространения аэрозоля и пыли, а также их возгорания;

- специальные требования к электрическому оборудованию, меры для устранения статического электричества;



СТ РК 1185-2006

11

- правила, обеспечивающие безопасную перевозку (транспортирование) химической продукции, в том числе запрещающие либо рекомендующие какое-либо конкретное обо-рудование или процедуры к использованию при перевозке;

- условия и сроки безопасного хранения химической продукции, в том числе: а) особенности конструкции хранилищ или емкостей, включая наличие непроницае-

мых стен (перегородок) и вентиляции; б) совместимость химической продукции при хранении с другими видами продук-

ции (перечень несовместимых материалов); в) информация о выделении химических веществ при хранении и их воздействии на

металл; г) допустимые диапазоны температуры, влажности, давления и вибрации, требова-

ния по освещенности (на свету или в темноте), по среде (например, в среде инертного га-за);

е) сохранность ( стабильность) химического состава вещества или смеси при ис-пользовании стабилизаторов или антиоксидантов;

д) допустимая масса упаковки химической продукции при определенных условиях хранения;

ж) требования к упаковке для хранения, дополнительные специальные требования к условиям хранения.

Раздел 8 “Защита от облучения/индивидуальная защита” должен включать ис-

пользование приемов и методов охраны труда, исключающих риск воздействия опасной химической продукции на жизнь и здоровье человека, окружающую среду:

- полный перечень мер безопасности, которые необходимо соблюдать при ис-пользовании обращении химической продукции, чтобы исключить или максимально уменьшить степень риска облучения и других вредных воздействий на персонал;

- параметры рабочей зоны (профессиональные лимиты), подлежащие обязатель-ному контролю, их предельно допустимые значения, включая системы обозначения, био-логически безопасные для персонала (по стандартам, другим нормативным документам, содержащим государственные нормативные требования по охране труда). Должен быть указан источник данных по профессиональным лимитам на вредные воздействия соглас-но 7.5. При перечислении биологически предельных значений необходимо использовать хи-мическую идентификацию в соответствии с разделом 3. Где это возможно, биологиче-ски предельные значения должны соответствовать принятым в странах или регионах, в которые паспорт безопасности предоставляется;

- данные и сведения о системе инженерных мер безопасности, которые должны быть приняты до того, как потребуется использовать индивидуальные средства защиты (эта информация должна дополнить данные, представленные в разделе 7);

- тип средств индивидуальной защиты, обеспечивающих необходимую безопас-ность персонала (если они необходимы), в т.ч.:

изолирующие и фильтрующие противогазы, респираторы, фильтры для защиты ор-ганов дыхания от опасных газов, паров или пыли и т.п.;

перчатки для защиты рук при работе с химической продукцией, а при повышенной опасности – любые дополнительные средства защиты кожи рук;

перечень других средств защиты (специальная защитная одежда и обувь, фартуки) с указанием материала.

- при необходимости указывают специальные меры личной гигиены (например, “прием пищи, питье и курение в рабочих зонах запрещены”, “мыть руки после контакта с продукцией”, “снимать загрязненную одежду и защитное снаряжение перед входом в места приема пищи”).



СТ РК 1185-2006

12

Раздел 9 “Физические и химические свойства” должны включать показатели, чет-ко определяющие или характеризующие опасные свойства химической продукции, на-пример:

- внешний вид (физическое состояние (твердое, жидкое, газообразное) с указани-ем цвета);

- запах; - рН водного раствора или водной вытяжки (с указанием концентрации); - температуру начала кипения и диапазон кипения; - температуру плавления (замерзания); - температуру вспышки, - температуру воспламеняемости или взрываемости; - состояние при воспламеняемости (твердое вещество, газ); - возможность и условия самовозгорания; - окислительные свойства; - давление паров; - плотность, относительная плотность; - растворимость в воде или органических растворителях с указанием условий. - коэффициент распределения Н-октанол/вода; - температура разложения. Необходимо указать такие важные для обеспечения безопасности параметры, как

плотность пара, смешиваемость, скорость испарения, электрическая проводимость, вяз-кость.

Необходимо определить соответствующие единицы измерения и (или) параметры реперных точек (где это необходимо). Если возможно, для интерпретации числового зна-чения необходимо указать метод определения (например, температура вспышки, откры-тый тигель/закрытый тигель).

Для многокомпонентной продукции необходимо четко указать, к какому из компо-нентов относятся данные, если они не относятся к продукции в целом.

Следует специально отметить, если определенные характеристики не применяются или не доступны.

Данные, включаемые в этот раздел, должны применяться к продукции как рекомен-дуемые для использования.

Раздел 10 “Стабильность и реактивность” должен включать: - характеристики стабильности химической продукции при нормальных условиях

и при ожидаемых температурах и давлениях хранения и обращения; - условия, при которых возможно окисление или полимеризация химической

продукции; - критические условия, которые необходимо исключить (температура, режим ос-

вещенности, удар, статистический разряд и т.п.) во избежание опасных изменений, крат-кое их описание;

- перечень веществ (вода, воздух, кислоты, основания, окислители, любые дру-гие) или классифицированная химическая продукция, контакт с которыми может вызвать опасные реакции (взрыв, перегрев, обморожение, выделение токсичных или удушающих газов), краткое описание этих реакций;

- перечень опасных продуктов, которые могут образоваться в результате разло-жения;

- перечень опасных продуктов разложения, которые могут образоваться в резуль-тате использования и хранения химической продукции;



СТ РК 1185-2006

13

- необходимость и присутствие стабилизаторов, возможность опасной экзотер-мической (с выделением тепла) реакции, возможное изменение физического состояния вещества,

- срок годности химической продукции при вышеперечисленных условиях.

Раздел 11 “Токсикологическая информация” должен включать: - токсикологические свойства (очень ядовитые вещества, ядовитые вещества,

вредные вещества, едкие вещества и т.д.); - краткое, но исчерпывающее описание токсикологических воздействий в случае

контакта человека с химической продукцией; - основные токсикологические показатели и их значения; - сведения об опасных для жизни и здоровья человека и животных воздействиях

при непосредственном контакте с химической продукцией (в том числе при вдыхании, проглатывании, контакте с кожей, глазами и пр.);

- сведения об известных отдаленных последствиях, в т.ч. хронических, в резуль-тате краткосрочных и длительных воздействий (например, сенсибилизация, канцероген-ность, мутагенность, репродуктивная токсичность, наркотическое воздействие и пр.). Должно быть указано, основаны ли токсикологические сведения на данных для человека или на данных по испытанию на животных;

- указания об особом воздействии отдельных компонентов химической продук-ции на жизнь и здоровье человека.

Результаты воздействия на здоровье должны быть четко описаны и выделены их отличительные особенности, например, аллергический контактный дерматит и кон-тактный дерматит при раздражении должны различаться при описании.

При наличии значительного количества данных испытаний для компонента или ма-териала, желательно дать их краткое изложение, например, в соответствии со спосо-бом воздействия на организм. Следует представить также информацию о наличии со-ответствующих отрицательных данных, например, “исследования канцерогенности на крысах не выявили существенного осложнения в течении заболевания раком ”. Следует сообщить о фактах отсутствия сведений о результатах воздействия на здоровье.

Следует описать первые симптомы при минимальных воздействиях и последующие при более серьезных воздействиях; например, “могут иметь место головные боли и голо-вокружение с последующими обморочными или бессознательными состояниями; большие дозы могут привести коматозному состоянию и смерти”.

Необходимо представить сведения о дозе, концентрации или условиях воздействия, которые могут приводить к неблагоприятным воздействиям на здоровье человека. Где это необходимо, дозы следует увязать с симптомами и результатами воздействий с уче-том периода вероятного воздействия, причиняющего вред.

В случаях, когда данные для рассматриваемой химической продукции не удается найти, могут использоваться справочные данные или данные для химической продукции аналогичного типа. В паспорте безопасности должно быть четко оговорено, где исполь-зуются обобщенные данные, а где данные вообще не удалось найти.

Если химическая продукция в целом не была исследована для определения воздейст-вия на жизнь и здоровье человека, следует привести сведения для компонентов. На основе собранных данных о результатах воздействия на здоровье и взаимосвязи дозы с ответ-ной реакцией для каждого компонента должна быть сделана оценка комбинированного результата воздействия смеси на здоровье. При использовании данных для компонентов для оценки результатов воздействия продукции в целом на здоровье должны быть при-няты во внимание следующие факторы:

а) концентрации компонентов, включая концентрации взвешенных в воздухе частиц;



СТ РК 1185-2006

14

б) допустимая опасность компонента; в) любые возможные взаимодействия между компонентами в организме. Компоненты могут взаимодействовать друг с другом в организме, приводя к раз-

личным скоростям поглощения, обмена веществ и выделения. В результате, токсикологические воздействия могут претерпеть изменения, и

токсичность смеси в целом может отличаться от токсикологических свойств ее ком-понентов.

Необходимо рассмотреть, является ли концентрация каждого компонента в смеси достаточно существенной, чтобы оказать влияние на жизнь и здоровье человека. Ин-формация о токсикологических воздействиях должна быть представлена для каждого компонента, кроме случаев:

а) если информация дублируется, нет необходимости приводить ее больше одного раза. Например, если два компонента вызывают рвоту и диарею, то нет необходимости приводить эту информацию дважды. В целом, смесь описывается как вызывающая рво-ту и диарею;

б) если маловероятно, что токсикологические воздействия произойдут при сущест-вующих концентрациях. Например, когда умеренный раздражитель разбавлен в не вызы-вающем раздражение растворе, то полная смесь вряд ли вызовет раздражение.

в) предсказывать взаимодействия между компонентами чрезвычайно трудно, и ес-ли информацию о взаимодействиях не удается найти, не следует вводить предположе-ния; вместо этого должны быть отдельно перечислены результаты воздействия каж-дого компонента на здоровье.

Раздел 12 “Экологическая информация” должен включать: - оценку возможных потенциальных воздействий на окружающую среду; - наиболее важные характеристики воздействия химической продукции на окру-

жающую среду, в том числе: - трансформация (химическая, биологическая); - способность к биокумуляции, персистентности и биодеградации (разложению); - данные по экотоксичности, гигиенические нормативы в различных сферах. П р и м е ч а н и е - Критерии оценки влияния на окружающую среду, а также дан-

ные по вышеперечисленным свойствам должны быть приведены для всей химической продукции, классифицированной как опасная для окружающей среды, а также входящих в её состав компонентов.

При возможности, должна быть приведена информация о любых других неблаго-приятных воздействиях на окружающую среду, таких как гибель животных, флоры, фау-ны, коррозия почв, опустынивание территории, возможное разрушение озонового слоя земли, образование фотохимического озона, эндокринное разрушение и (или) возможное глобальное потепление климата.

Раздел 13 “Управление отходами” должен содержать данные, предусмотренные в

СТ РК *, в том числе: - меры безопасности при обращении с отходами, образующимися при потребле-

нии, хранении, транспортировании, чрезвычайных ситуациях и др; - сведения о способах утилизации (удалении, рециркуляции или восстановлении)

отходов. Меры предосторожности при сжигании или захоронении отходов (например, препятствующие попаданию удаляемых отходов в канализацию);

_____________________________ *Стандарт находится в стадии разработки



СТ РК 1185-2006

15

- сведения о местах и методах обезвреживания, уничтожения или захоронения отходов химической продукции, загрязненной тары (упаковку).

В разделе 14 “Информация о транспортировании” с учетом требований ГОСТ 19433 и в соответствии с правилами перевозки грузов, действующими на данном виде транспорта (автомобильном, железнодорожном, морском, воздушном), следует указат ме-ры предосторожности, о которых должен знать потребитель и которые необходимо учи-тывать при транспортировании (отгрузке).

Необходимо привести номер ООН из рекомендаций ООН [2]. Для продукции необхо-димо указать надлежащее Отгрузочное Наименование ООН по [2], если оно не является иным идентификатором продукции. Необходимо указать основной и дополнительный классы опасности груза для той продукции, которая представляет опасность во время транспортировки в соответствии с рекомендациями [2].

Необходимо указать номер Группы Упаковки (в случае ее применимости). Следует указать, является ли продукция известным морским загрязнителем соглас-

но нормативным документам, и если так, то указать, что это “морской загрязнитель” или “сильный морской загрязнитель”. Следует также указать, является ли продукция экологически опасной согласно международным требованиям.

Следует указать информацию о любых специальных мерах предосторожности, о которых пользователь должен знать, или которые он должен соблюдать в связи с транспортировкой.

Следует указать информацию о средствах и мобильных подразделениях, необходи-мых для ликвидации возможных аварийных ситуаций и их последствий при транспорти-ровании опасных грузов.

Раздел 15 “Информация о регулировании” должен содержать: - информацию об этикетке в соответствии с требованиями [3], национальных и

международных нормативных документов по классификации, упаковке и маркировке опасных веществ и препаратов;

- для химической продукции, на которую имеются конкретные документы, рег-ламентирующие требования в части защиты человека или окружающей среды (например, ограничения по продаже и применению, ограничения по контакту на рабочем месте), при-водят ссылки на положения этих документов. Внимание потребителя должно быть обра-щено на национальные законы и стандарты, которые отражают данные положения.

Раздел 16 “Информация по отдельным видам химической продукции, установ-

ленная нормативными правовыми актами в области технического регулирования ” должен содержать дополнительные сведения и данные, существенные для обеспечения безопасности жизни и здоровья человека и охраны окружающей среды, в том числе:

- библиографическое описание источников данных, использованных при состав-лении паспорта безопасности (обязательно);

- советы по обучению; - рекомендации по применению (в том числе ограничения); - возможные контакты по техническим вопросам обеспечения безопасного обра-

щения химической продукции и др.



СТ РК 1185-2006

16

Приложение В (справочное)

Виды химической продукции, представляющей опасность для жизни и здоровья

человека, окружающей среды

В.1 Виды химической продукции, опасность которой обусловлена их физически-ми и химическими свойствами:

а) взрывоопасная продукция – продукция, которая сама по себе способна к химиче-ской реакции с выделением газов такой температуры и давления и с такой скоростью, что это вызывает повреждение окружающих предметов;

б) газообразная химическая продукция (сжатые, сжиженные и растворенные под давлением газы), которая при температуре 50 0С имеет давление пара более 300 кПа или полностью газообразная при температуре 20 0С и давлении 101,3 кПа;

в) воспламеняющиеся (горючие) газы – газообразная химическая продукция, имею-щая концентрационные пределы распространения пламени при температуре 20 0С и дав-лении 101,3 кПа;

г) воспламеняющаяся химическая продукция в аэрозольной упаковке – химическая продукция в аэрозольной упаковке, в состав которой входят не менее 1 % воспламеняю-щихся газов или горючих веществ;

д) горючая химическая продукция - жидкость, которая имеет температуру вспыш-ки ≤ 93 °С, или твердая продукция, которая может легко загореться от источника вос-пламенения или при трении или поддержать горении;.

е) саморазлагающаяся химическая продукция – термически неустойчивая химиче-ская продукция, способная подвергаться интенсивной экзотермической реакции даже без доступа воздуха. К саморазлагающейся химической продукции не относится взрывоопас-ная продукция, органические пероксиды и окисляющая химическая продукция;

ж) пирофорная химическая продукция – продукция, которая даже в небольших ко-личествах может воспламениться в течение 5 минут после контакта с воздухом;

и) самонагревающаяся продукция - химическая продукция, кроме пирофорной про-дукции, которая при контакте с воздухом без подвода энергии извне способна к самона-греванию;

к) химическая продукция, выделяющая воспламеняющиеся газы при взаимодействии с водой – химическая продукция, которая при контакте с водой может выделять вос-пламеняющиеся газы, способные образовывать взрывчатые смеси с воздухом;

л) окисляющая химическая продукция – химическая продукция, поддерживающая и интенсифицирующая горение, вызывающая или способствующая воспламенению других веществ в результате экзотермической окислительно-восстановительной реакции, со-провождающейся выделением кислорода;

м) органические пероксиды – химическая продукция, в состав которой входят орга-нические вещества, содержат двухвалентную структуру –О-О– и могут считаться производными пероксида водорода, когда один или оба атома водорода замещены орга-ническими радикалами. К данной группе не относятся смеси органических пероксидов, которые содержат:

- не более 1,0 % свободного кислорода из органических пероксидов, когда содержа-ние пероксида водорода не превышает 1,0 %; или

- не более 0,5 % свободного кислорода из органических пероксидов, когда содержа-ние пероксида водорода составляет более 1,0 %, но не более 7,0 %;



СТ РК 1185-2006

17

н) химическая продукция, вызывающая коррозию металлов – химическая продукция, которая может существенно повредить или даже разрушить металлы в результате химического воздействия;

В.2 Виды химической продукции, которая представляет опасность для жизни и здоровья человека, окружающей среды:

а) ядовитая химическая продукция – химическая продукция, которая может вы-звать смерть, серьезное повреждение, отравление или причинить вред здоровью человека при вдыхании, проглатывании или контакте с кожей;

б) едкая химическая продукция – химическая продукция, которая может вызвать поражения/раздражение кожи и (или) серьезные повреждения глаз/раздражение слизи-стых оболочек глаз;

в) химическая продукция, обладающая сенсибилизирующим действием – химическая продукция вызывающая аллергическую реакцию при контакте с кожей или при попадании в дыхательные пути;

г) химическая продукция, обладающая мутагенным действием; д) химическая продукция, воздействующая на функцию воспроизводства – химиче-

ская продукция, обладающая тератогенным, гонадотропным и (или) эмбриотропным действиями;

е) канцерогенная для человека химическая продукция – химическая продукция спо-собная вызвать образование у человека злокачественных и доброкачественных опухолей;

ж) химическая продукция, обладающая специфической избирательной токсично-стью, поражающая органы-мишени и системы при однократном или многократном воз-действии;

и) химическая продукция, представляющая опасность для окружающей среды;



СТ РК 1185-2006

18

Приложение (справочное)

Библиография

[1] ООН, Женева, 2003 Система классификации опасности и марки-

ровки химических веществ (GHS), согласованная на глобальном уровне

[2] Документ ООН ST/SG/AC. 10/1/Rev.11

Рекомендации по перевозке опасных грузов

[3] Закона Республики Казах-стан от 5 июня 1991 года № 640-XII

О защите прав потребителей



СТ РК 1185-2006

19

УДК 658.382.3:006.354 МКС 013.20 Ключевые слова: паспорт безопасности, химическая продукция, порядок разработ-

ки, физические и химические свойства, токсичность, жизнь и здоровье человека, охрана окружающей среды, вредное вещество, химическое вещество



СТ РК 1185-2006

20

Д л я з а м е т о к



1185 2006i

News & Politics