10 mythoi kosmogonias

24
10 Το σφυρί των Θεών: Νορβηγική Μυθολογία Με την αφθονία της σε ρωμαλέους και εύρωστους θεούς παρέα με καλόβολες θεές, η αρχαία νορβηγική θρησκεία των σκανδιναβικών και γερμανικών χωρών προσφέρει τον ιδανικό δημιουργικό μύθο για τους λάτρεις των αγώνων πάλης αλλά και της μουσικής Heavy Metal. Σύμφωνα με τις νορβηγικές παραδόσεις πριν από την ύπαρξη της Γης (Midgard) υπήρχε η Muspell, μια φλεγόμενη χώρα με φύλακες που κράδαιναν πύρινα σπαθιά, το αχανές κενό διάστημα (Ginnungagap) και το Niflheim που ήταν μια περιοχή σκεπασμένη με πάγο. Όταν το ψύχος του Niflheim άγγιξε τις φλόγες του Muspell ο γιγάντιος Ymir και η αγελάδα μεγαθήριο Auehumla αναδύθηκαν από τους λιωμένους πάγους. Στη συνέχεια η αγελάδα έγλειψε τον θεό Bor και τη γυναίκα του και τους έφερε στη ζωή. Το ζευγάρι γέννησε τον Buri που έκανε τρεις γιους, τους Odin, Vili και Ve. Οι γιοι μεγάλωσαν και σκότωσαν τον Ymir και από το σώμα του δημιούργησαν: από τη σάρκα του τη Γη, από τα οστά του τα βουνά, από τις τρίχες του τα δέντρα και από το αίμα του τα ποτάμια, τις λίμνες και τη θάλασσα. Τέλος, από το κρανίο του οι θεοί δημιούργησαν τον ουρανό με τα αστέρια. 9 Ζωροαστρισμός, η θρησκεία της αρχαίας Περσίας Σύμφωνα με τις δοξασίες της μέσης εποχής της Περσίας ο κόσμος δημιουργήθηκε από τη θεότητα Ahura Mazda. Το μεγάλο βουνό Alburz μεγάλωνε για 800 χρόνια μέχρι που άγγιξε τον ουρανό. Τότε έπεσε βροχή που σχημάτισε τη θάλασσα Vourukasha και δύο μεγάλους ποταμούς. Το πρώτο ζώο που ήταν ένας λευκός ταύρος έζησε στις όχθες του ποταμού Veh Rod. Όμως το κακό πνεύμα Angra Mainyu τον

Upload: -

Post on 01-Nov-2015

1.981 views

Category:

Documents


6 download

DESCRIPTION

10 ΜΥΘΟΙ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑΣ ΟΠΩς ΔΙΑΣΩΘΗΚΑΝ ΣΤΙΣ ΜΝΗΜΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ

TRANSCRIPT

Page 1: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

10 Το σφυρί των Θεών: Νορβηγική Μυθολογία

Με την αφθονία της σε ρωμαλέους και εύρωστους θεούς παρέα

με καλόβολες θεές, η αρχαία νορβηγική θρησκεία των

σκανδιναβικών και γερμανικών χωρών προσφέρει τον ιδανικό

δημιουργικό μύθο για τους λάτρεις των αγώνων πάλης αλλά και

της μουσικής Heavy Metal. Σύμφωνα με τις νορβηγικές

παραδόσεις πριν από την ύπαρξη της Γης (Midgard) υπήρχε η

Muspell, μια φλεγόμενη χώρα με φύλακες που κράδαιναν πύρινα

σπαθιά, το αχανές κενό διάστημα (Ginnungagap) και το Niflheim

που ήταν μια περιοχή σκεπασμένη με πάγο. Όταν το ψύχος του

Niflheim άγγιξε τις φλόγες του Muspell ο γιγάντιος Ymir και η

αγελάδα μεγαθήριο Auehumla αναδύθηκαν από τους λιωμένους

πάγους. Στη συνέχεια η αγελάδα έγλειψε τον θεό Bor και τη

γυναίκα του και τους έφερε στη ζωή. Το ζευγάρι γέννησε τον Buri

που έκανε τρεις γιους, τους Odin, Vili και Ve. Οι γιοι μεγάλωσαν

και σκότωσαν τον Ymir και από το σώμα του δημιούργησαν: από

τη σάρκα του τη Γη, από τα οστά του τα βουνά, από τις τρίχες

του τα δέντρα και από το αίμα του τα ποτάμια, τις λίμνες και τη

θάλασσα. Τέλος, από το κρανίο του οι θεοί δημιούργησαν τον

ουρανό με τα αστέρια.

9 Ζωροαστρισμός, η θρησκεία της αρχαίας Περσίας

Σύμφωνα με τις δοξασίες της μέσης εποχής της Περσίας ο κόσμος

δημιουργήθηκε από τη θεότητα Ahura Mazda. Το μεγάλο βουνό Alburz

μεγάλωνε για 800 χρόνια μέχρι που άγγιξε τον ουρανό. Τότε έπεσε βροχή

που σχημάτισε τη θάλασσα Vourukasha και δύο μεγάλους ποταμούς. Το

πρώτο ζώο που ήταν ένας λευκός ταύρος έζησε στις όχθες του ποταμού

Veh Rod. Όμως το κακό πνεύμα Angra Mainyu τον σκότωσε. Το σπέρμα

του μεταφέρθηκε στη Σελήνη και εξαγνίστηκε κι έτσι δημιουργήθηκαν

πολλά ζώα και φυτά. Δίπλα στον ποταμό ζούσε ο πρώτος άνθρωπος ο

Gayomard, που ήταν φωτεινός σαν τον Ήλιο. Ο Angra Mainyu τον

σκότωσε και εκείνον. Ο Ήλιος όμως εξάγνισε το σπέρμα του για 40 χρόνια

απ' όπου μετά βλάστησε το φυτό ραβέντι. Το φυτό μεγάλωσε και

μεταμορφώθηκε στους Mashya και Mashyanag, τους πρώτους θνητούς.

Αντί να τους σκοτώσει όμως ο Angra Mainyu τους ξεγέλασε και τους έκανε

Page 2: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

να τον λατρεύουν. Μετά από 50 χρόνια γέννησαν δίδυμα, αλλά τα δίδυμα

αυτά κουβαλούν τις αμαρτίες των γονέων τους. Μετά από πολύ καιρό

γεννήθηκαν άλλα δύο δίδυμα και από αυτά προήλθαν όλοι οι άνθρωποι και

ιδιαίτερα οι Πέρσες.

8 Από τους Ποταμούς της Βαβυλώνας

Ο βαβυλωνιακός δημιουργικός μύθος, το Enuma Elish, ξεκινά με τους θεούς

των νερών, τον Apsu (φρεσκάδα) και την Tiamat (αλμύρα), που δημιούργησαν

διάφορες γενιές θεών με αρχηγό τον Ea και τους πολλούς του αδελφούς. Αλλά

αυτοί οι νέοι θεοί έκαναν τόσο θόρυβο που οι Apsu και Tiamat δεν μπορούσαν

να κοιμηθούν. Έτσι ο Apsu σχεδίασε να τους σκοτώσει αλλά πρόλαβε και τον

σκότωσε ο Ea. Η Tiamat ορκίστηκε εκδίκηση και δημιούργησε μια σειρά από

τέρατα, μεταξύ των οποίων ήταν ο τρελός σκύλος και ο άνθρωπος σκορπιός. Ο

Ea και η θεά Damkina έκαναν τον Marduk, έναν γιγάντιο θεό με τέσσερα μάτια

και τέσσερα αυτιά για να τους προστατεύει. Παλεύοντας με την Tiamat ο

Marduk χρησιμοποίησε τους ανέμους σαν όπλα του και εκτόξευσε έναν κακό

άνεμο στο λαιμό της με αποτέλεσμα να την εξουδετερώσει. Τότε τη σκότωσε με

ένα μοναδικό βέλος που της έριξε στην καρδιά. Χώρισε στη συνέχεια το σώμα

της στα δύο και το χρησιμοποίησε για να φτιάξει τους ουρανούς και τη Γη.

Αργότερα έφτιαξε τον άνθρωπο για να κάνει τις σκληρές δουλειές που οι θεοί

αρνούνταν να κάνουν, όπως την καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία.

7 Τα Πνεύματα της Αρχαίας Αιγύπτου

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν διάφορους μύθους δημιουργίας. Όλοι ξεκινούν με τα

στροβιλώδη, χαοτικά νερά της Nun. Ο Atum ήρθε στη ζωή και στη συνέχεια

δημιούργησε ένα βουνό, ώστε να υπάρχει ένα μέρος για να σταθεί. Δεν είχε

φύλο και διέθετε ένα μάτι που μπορούσε να δει τα πάντα. Γέννησε έναν γιο τον

Shu που ήταν ο θεός του αέρα. Στη συνέχεια έκανε εμετό μια κόρη την Tefnut,

που ήταν η θεά της υγρασίας. Ο ρόλος τους ήταν να δημιουργήσουν τάξη από

το χάος. Ο Shu και η Tefnut δημιούργησαν τον Geb και τη Nut που ήταν

αντίστοιχα η γη και ο ουρανός. Στην αρχή ήταν ενωμένοι αλλά στη συνέχεια ο

Geb άφησε τη Nut να υψωθεί πάνω από αυτόν. Σταδιακά σχηματίστηκε η

κοσμική τάξη, αλλά ο Shu και η Tefnut χάθηκαν στο σκοτάδι που είχε

απομείνει. Ο Atum έβγαλε το μάτι του που έβλεπε τα πάντα και το έστειλε για

να τους ψάξει. Όταν ο Shu και η Tefnut γύρισαν εξαιτίας του ματιού, ο Atum

δάκρυσε από χαρά. Στα σημεία που έπεσαν τα δάκρυα ξεφύτρωσαν οι

άνθρωποι.

Page 3: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

6 Μεξικό, οι Αζτέκοι

Η γήινη μητέρα των Αζτέκων, η Coatlicue ('φούστα από φίδια') απεικονίζεται με

τρόπο που προκαλεί τρόμο, να φοράει ένα περιδέραιο από ανθρώπινες

καρδιές και χέρια και μια φούστα από φίδια, όπως υποδηλώνει και το όνομά

της. Η Coatlicue έμεινε έγκυος από ένα μαχαίρι από οψιδιανό και γέννησε την

Coyolxauhqui, θεά της Σελήνης, και 400 γιους που έγιναν τα άστρα του νότιου

ουρανού. Αργότερα έπεσε από τον ουρανό μία μπάλα από φτερά και η

Coatlique τη μάζεψε και την έκρυψε στη ζώνη της κι έτσι έμεινε ξανά έγκυος. Η

Coyolxauhqui και τα αδέλφια της στράφηκαν εναντίον στη μητέρα τους,

θυμωμένοι και σοκαρισμένοι από τη δεύτερη εγκυμοσύνη της, που δεν ήξεραν

από πού προήλθε. Ωστόσο, το παιδί που βρισκόταν μέσα της, ο Huitzilopochtli,

θεός του πολέμου και θεός του ήλιου, πήδηξε από τα σπλάχνα της πλήρως

μεγαλωμένος και οπλισμένος. Επιτέθηκε στην Coyolxauhqui και τη σκότωσε με

τη βοήθεια ενός φλεγόμενου ερπετού. Της έκοψε το κεφάλι και το πέταξε στον

ουρανό, όπου έγινε το φεγγάρι, πράγμα που ανακούφισε τη μητέρα του

Και ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο. Κάθε πολιτισμός έχει να

παρουσιάσει μια ιστορία δημιουργίας. Αρχέγονα πλάσματα

ξεπηδούν από το αρχαίο διάστημα, θεότητες και συχνά τέρατα,

που άλλοτε μαλώνουν μεταξύ τους και άλλοτε ενώνονται για να

δημιουργήσουν στρατιές αθάνατων πλασμάτων. Σε άλλους

μύθους ο άνθρωπος μοιάζει σαν ένα παραπροϊόν αυτής της

διαδικασίας, ενώ σε κάποιους φαίνεται πως ο κόσμος

δημιουργήθηκε μόνο και μόνο για τον άνθρωπο. Θα δούμε στη

συνέχεια 5 ακόμα μύθους δημιουργίας. Του κόσμου, αλλά και των

ανθρώπων.

Κίνα, το Μέσο Βασίλειο

Page 4: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

Ένα κοσμικό αυγό επέπλεε στο άχρονο διάστημα και περιείχε τις αντίθετες

δυνάμεις του yin και του yang. Μετά από αιώνες επώασης το πρώτο ον, ο

Pan Gu ήρθε στη ζωή. Τα βαριά τμήματα του αυγού (yin) παρασύρθηκαν

προς τα κάτω σχηματίζοντας τη Γη. Τα ελαφρύτερα τμήματα (yang)

υψώθηκαν και σχημάτισαν τον ουρανό. Ο Pan Gu φοβούμενος ότι τα

τμήματα του αυγού θα επανενωθούν, στάθηκε επάνω στη Γη και κράτησε

τον ουρανό. Ψήλωνε 3 μέτρα κάθε μέρα για 18.000 χρόνια μέχρι που ο

ουρανός έφτασε σε απόσταση 30.000 μιλίων ψηλά. Όταν τελείωσε η

αποστολή του, πέθανε. Τα μέλη του μεταμορφώθηκαν σε στοιχεία του

κόσμου, κάποια από αυτά έγιναν ζώα, κάποια έγιναν καιρικά φαινόμενα ή

ουράνια σώματα. Κάποιοι λένε ότι οι ψύλλοι που κάθονταν πάνω του

έγιναν άνθρωποι, αλλά υπάρχει και μια δεύτερη εκδοχή. Η θεά Nuwa

ένιωθε μοναξιά και έτσι έφτιαξε τους ανθρώπους από λάσπη που βρήκε

στον Κίτρινο Ποταμό. Αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι τη γοήτευσαν αλλά επειδή

έπαιρνε πολύ χρόνο για να τους φτιάξει, σκόρπισε σταγόνες λάσπης σε

όλη τη Γη και κάθε μία από αυτές έγινε ένας νέο άνθρωπος. Αυτοί οι

βιαστικά φτιαγμένοι άνθρωποι έγιναν οι κοινοί άνθρωποι, ενώ οι

προηγούμενοι ήταν οι εκλεκτοί.

Ιαπωνία, η Γη ως νησί

Οι θεοί δημιούργησαν δύο θεϊκά αδέλφια τον Izanagi και την αδελφή του

την Izanami που στάθηκαν πάνω σε μια γέφυρα που έπλεε στον αρχέγονο

ωκεανό. Χρησιμοποιώντας την χρυσοποίκιλτη λόγχη των θεών τάραξαν τα

νερά και αναδύθηκε το πρώτο νησί, το Onogoro. Τα δύο αδέλφια

παντρεύτηκαν επάνω στο νησί και έκαναν τέσσερις απογόνους που ήταν

παραμορφωμένοι. Οι θεοί το απέδωσαν σε κάποια παράβαση ενός

πρωτοκόλλου. Κατά τη διάρκεια της τελετής του γάμου, η Izanami μίλησε

πρώτη. Στην τελετή του γάμου τους τα δύο αδέλφια διεκδίκησαν τον

σχηματισμό των νησιών της Ιαπωνίας καθώς και τη δημιουργία μερικών

ακόμα θεοτήτων. Ωστόσο, στη γέννα του Kagutsuchi Kami, του θεού της

φωτιάς, η Izanami πέθανε. Συντετριμμένος ο Izanagi την ακολούθησε στο

Yomi, τη χώρα των νεκρών. Η Izanami που είχε φάει την τροφή του Yomi

δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω. Όταν ο Izanagi είδε ξαφνικά το σώμα της

να αποσυντίθεται ένιωσε τρόμο και απομακρύνθηκε τρέχοντας. Η Izanami

εξοργίστηκε και τον καταδίωξε παρέα με αποκρουστικές γυναίκες. Ο

Izanagi πέταξε κατά πάνω τους προσωπικά αντικείμενα, τα οποία

Page 5: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

μετατράπηκαν σε διαστροφές. Διαφεύγοντας από τη σπηλιά που ήταν η

είσοδος του Yomi την έφραξε με έναν ογκόλιθο και έτσι διαχώρισε για

πάντα τη ζωή από το θάνατο.

Ινδική Κοσμολογία, Ραντεβού με τον Brahma

Η ινδική κοσμολογία περιλαμβάνει πολλούς μύθους δημιουργίας και οι

αρχικοί πρωταγωνιστές έχουν ανεβεί και κατεβεί σε σημαντικότητα κατά τη

διάρκεια των αιώνων. Το αρχαίο βεδικό κείμενο, η Rig Veda, αναφέρεται

σε ένα γιγάντιο ον, το Purusha, που είχε χίλια κεφάλια, μάτια και πόδια και

μπορούσε να αγκαλιάσει τη Γη. Όταν οι θεοί το θυσίασαν, το σώμα του

παρήγαγε καθαρό βούτυρο από το οποίο δημιουργήθηκαν τα πουλιά και τα

ζώα. Τα μέλη του σώματός του μεταμορφώθηκαν στα στοιχεία του κόσμου

και στους θεούς Agni, Vayu και Indra. Επίσης, από το σώμα του

δημιουργήθηκαν οι τέσσερις κάστες της ινδικής κοινωνίας: οι ιερείς, οι

πολεμιστές, οι πολίτες και οι υπηρέτες. Αργότερα στην ιστορία η τριάδα

των Brahma (δημιουργός), Vishnu (διατηρητής) και του Shiva

(καταστροφέας) απέκτησαν εξέχουσα θέση στην ινδική κοσμολογία. Ο

Brahma εμφανίζεται επάνω σε έναν λωτό που ξεφυτρώνει από τον αφαλό

του κοιμούμενου Vishnu. Ο Brahma είναι ο δημιουργός του σύμπαντος

που διαρκεί για μια μέρα του Brahma, ή 4,32 δισεκατομμύρια χρόνια. Μετά

ο Shiva καταστρέφει το σύμπαν και ο κύκλος αρχίζει ξανά.

Οι Έλληνες και οι Τιτάνες

Οι αρχαίοι έλληνες ποιητές εξιστορούσαν πολλές κοσμογονίες. Αυτή που έχει

διατηρηθεί καλύτερα είναι η Θεογονία του Ησιόδου. Στο έπος αυτό, μέσα από

το αρχέγονο χάος ήρθαν οι πρώτες θεότητες, όπως η Γαία (η μητέρα Γη). Η

Γαία δημιούργησε τον Ουρανό για να καλυφθεί. Γέννησαν μια ολόκληρη

στρατιά θεών και τεράτων, ανάμεσα στους οποίους ήταν οι Εκατόγχειρες, 3

τέρατα με 50 κεφάλια και 100 χέρια που ονομαζόντουσαν Βριάρεως

(στιβαρός), Κόττος (μανιώδης) και Γύης (αυτός που έχει ανίκητα μέλη) και οι

Κύκλωπες που είχαν μόνο ένα μάτι στο κέντρο του μετώπου τους. Μετά ήρθαν

οι Τιτάνες, 6 γιοι και 6 κόρες. Ο Ουρανός αντιμετώπισε με περιφρόνηση τα

παιδιά τέρατα και τα φυλάκισε στα Τάρταρα, τα σπλάχνα της Γης. Η Γη

εξοργισμένη έδωσε ένα τεράστιο δρεπάνι στο νεότερο γιο της τον Κρόνο, μαζί

με οδηγίες. Όταν μετά ο Ουρανός εμφανίστηκε για να συνουσιαστεί με τη Γαία,

ο Κρόνος ξεπήδησε και του έκοψε με το δρεπάνι τα γεννητικά όργανα. Εκεί

Page 6: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

όπου έπεσε το αίμα και τα τμήματα από τα όργανα του Ουρανού,

δημιουργήθηκαν τέσσερα ακόμα πλάσματα, οι Γίγαντες, οι Ερινύες, οι Μελίες

Νύμφες και η Αφροδίτη που γεννήθηκε από το σπέρμα του Ουρανού που

έπεσε στην αφρισμένη θάλασσα. Αργότερα ο Κρόνος έγινε ο πατέρας της

επόμενης γενιάς θεών, του Δία και κάποιων από τους Ολύμπιους.

Η Γένεση των Ιουδεοχριστιανικών και Ισλαμικών Θρησκειών

Η Γένεση είναι το πρώτο βιβλίο της εβραϊκής Torah και της χριστιανικής βίβλου

και περιλαμβάνει δύο ιστορίες δημιουργίας, οι οποίες είναι αποδεκτές σήμερα

σε μεγάλο βαθμό από Εβραίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους. Στην

πρώτη ιστορία λέει ο θεός να γίνει Φως και εμφανίζεται το φως. Σε έξι ημέρες

δημιουργεί τον ουρανό, τη γη, τα φυτά, τον ήλιο και το φεγγάρι, τα ζώα και όλα

τα πλάσματα μαζί με τους ανθρώπους. Τους εύχεται να αυξάνονται και να

πληθαίνουν, πράγμα το οποίο πράττουν. Την έβδομη ημέρα ο θεός

ξεκουράζεται και συλλογίζεται το έργο του.

Στη δεύτερη ιστορία ο θεός δημιουργεί τον

πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, από την ίδια τη γη. Του φτιάχνει τον κήπο της

Εδέμ, αλλά του απαγορεύει να φάει από το Δέντρο της Γνώσεως του Καλού και

του Κακού. Ο Αδάμ απασχολείται με το να δίνει ονόματα στα ζώα, αλλά νιώθει

μόνος. Έτσι, ο θεός τον αναισθητοποιεί και παίρνοντας ένα πλευρό του

φτιάχνει την πρώτη γυναίκα, την Εύα. Αλλά ένα φίδι που μιλάει την πείθει να

δοκιμάσει από τον απαγορευμένο καρπό και στη συνέχεια η Εύα πείθει τον

Αδάμ να κάνει το ίδιο. Όταν το ανακαλύπτει ο θεός τους εξορίζει από τον κήπο

και τους κάνει θνητούς.

Τέρατα και Δράκοντες - πως η Πραγματικότητα οδήγησε στο ΜύθοΔημοσίευση: 23 Δεκ. 08

Ο πτερόσαυρος Quetzalcoatlus

Page 7: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

Οι δράκοντες είναι χιμαιρικά πλάσματα που εμπνέουν το δέος και

βρίσκονται σε μύθους και θρύλους πολιτισμών όλου του κόσμου.

Στην Ευρώπη έχουν έναν εφιαλτικό χαρακτήρα καθώς

συναντούμε ερπετά που εκτοξεύουν φλόγες με την ανάσα τους,

είναι τεράστια και μοιάζουν με σαύρες που έχουν διχαλωτή

φιδίσια γλώσσα και φτερά νυχτερίδας. Στους θρύλους έχουν

φορτωθεί με φόβο και έχουν διασυρθεί για τρομερές ενέργειες

όπως την αρπαγή νεαρών κοριτσιών, την καταστροφή χωριών

και την φύλαξη ολόκληρων βουνών από χρυσάφι.

Στους αρχαίους πολιτισμούς του Μεξικό και της Νότιας Αμερικής ένα θεϊκό

φτερωτό ερπετό με πολλά ονόματα θεωρούνταν ότι ανανέωνε τον κόσμο

μετά από κάθε κύκλο καταστροφής. Στην Κίνα, οι δράκοντες είναι αμφίβια

πλάσματα που κατοικούν σε ωκεανούς, λίμνες και ποτάμια, ακόμα και στις

σταγόνες της βροχής. Τιμούνται ως ζωογόνα σύμβολα της τύχης και της

ευφορίας, που μπορούν να αποδεσμεύσουν τη βροχή σε περιόδους

ξηρασίας. Είναι μωσαϊκά ζώων με σώμα φιδιού, λέπια ψαριού και αετίσια

νύχια, έχουν συχνά κέρατα και πρόσωπο μυστήριο, μυθικό και τρομερό.

Παρά τις διαφορές τους, πολλοί από τους μυθικούς δράκοντες που έχουν

βρεθεί σε ιστορίες όλου του κόσμου ξεκίνησαν ως ασαφείς ιδέες ενός

ερπετού που έχει μοντελοποιηθεί βάσει πραγματικών πλασμάτων, με

αφετηρία ένα φίδι ή κάποιο άλλο φοβερό ερπετό. Μέσα στα χρόνια

απέκτησαν πιο καθορισμένα και εξωτικά σχήματα καθώς απορρόφησαν τις

ελπίδες και τις δεισιδαιμονίες κάθε πολιτισμού και δανείστηκαν τα

χαρακτηριστικά γνωρίσματα τοπικών ζώων.

Η σύντομη λίστα από πλάσματα και φυσικά φαινόμενα που ακολουθεί

αποκαλύπτει τις πηγές από τις οποίες προήλθε η έμπνευση για τους

δράκοντες και τα άλλα τέτοια μυθικά πλάσματα.

Κινέζικος Αλιγάτορας

Οι κινέζικοι αλιγάτορες πιθανότατα αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους

ασιάτες δράκοντες. Στην κινεζική μυθολογία οι δράκοντες ήταν στενά

συνδεδεμένοι με το νερό. Ήταν οι φύλακες της βροχής που χαρίζει τη ζωή,

αλλά σε καιρούς που είχαν καταληφθεί από μανία μπορούσαν να

απελευθερώσουν καταστροφικούς κατακλυσμούς. Οι κινέζικοι αλιγάτορες

μπορούν να μεγαλώσουν σχεδόν μέχρι το μήκος περίπου δύο μέτρων και

συχνά μπορούν να βρεθούν να επιπλέουν ακριβώς κάτω από το επίπεδο

του νερού όπου στα κλεφτά παραμονεύουν για το θήραμά τους. Ο

Page 8: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

κινέζικος αλιγάτορας αποτελεί ένα από τα πιο επικίνδυνα ερπετά του

κόσμου. 

Ο Κροσσωτός Δράκοντας

Ο δράκοντας με τα κρόσσια είναι μια μικρή σαύρα που βρίσκεται στα δάση

και στους δασότοπους της βόρειας Αυστραλίας. Όπως υποδηλώνει το

όνομα, ένα ογκώδες κρόσσι περιβάλλει το κεφάλι και τον αυχένα της

σαύρας και μπορεί να ανοίξει σαν ομπρέλα όταν αυτή τρομάξει. Εάν αυτό

δεν αρκεί για να τρομάξει τον εχθρό, ο κροσσωτός δράκοντας θα

ανασηκωθεί στα πίσω του πόδια και θα απομακρυνθεί γρήγορα, αλλά από

το να δραπετεύσει με την ουρά του να μπλέκεται ανάμεσα στα πόδια του

θα προτιμήσει να την αφήσει πίσω ώστε να μπερδέψει τον επίδοξο

θηρευτή του. 

Ο Γενειοφόρος Δράκοντας

Το ερπετό αυτό είναι επίσης ένα τοπικό είδος στους δασότοπους της

βόρειας Αυστραλίας. Έχει πολυάριθμες αγκαθωτές προεξοχές που

προβάλλουν από το δέρμα γύρω από το κεφάλι του και μπορεί να

φουσκώσει μια σακούλα κάτω από το πηγούνι του για να καταστήσει την

εικόνα του πιο απειλητική. Μπορεί να αλλάξει χρωματικές αποχρώσεις,

από ανοιχτές σε σκούρες, που αντανακλούν συγκεκριμένες

συναισθηματικές του καταστάσεις ή τον βοηθούν στο να ρυθμίσει τη

θερμοκρασία του σώματός του. Όπως και ο κροσσωτός δράκοντας, μπορεί

επίσης να ανασηκωθεί στα πίσω του πόδια και να φύγει τρέχοντας.

Πύθωνας

Οι πύθωνες είναι μεταξύ των μεγαλύτερων φιδιών στον κόσμο και ο

δικτυωτός πύθωνας της Ινδίας μπορεί να υπήρξε μια από τις εμπνεύσεις

που κρύβονται πίσω από τους παραδοσιακούς δράκοντες των αρχαίων

καιρών. Ανήκουν στα φίδια σφικτήρες, δηλαδή σε εκείνα που σφίγγουν

μέχρι θανάτου πουλιά και μικρά θηλαστικά με τα οποία τρέφονται. Στα

ταξίδια του στην Ινδία ο ρωμαίος νατουραλιστής Πλίνιος ισχυρίστηκε ότι

είδε έναν δράκοντα τόσο μεγάλο που μπορούσε να στραγγαλίσει έναν

ελέφαντα. Ο Πλίνιος πιθανότατα περιέγραψε έναν δικτυωτό πύθωνα, ένα

φίδι που μπορεί να φτάσει σε μήκος παραπάνω από εννέα μέτρα. Στη

Page 9: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

διήγηση του Πλίνιου ο δράκοντας τελικά πεθαίνει γιατί συντρίβεται από το

βάρος του νικημένου ελέφαντα.

Ιπτάμενος Δράκοντας

Οι ιπτάμενοι δράκοντες της νοτιοανατολικής Ασίας είναι μικρές σαύρες που

μπορούν να γλιστρούν πετώντας ανάμεσα στα δέντρα χρησιμοποιώντας

πτυχές που προεκβάλλουν από το δέρμα τους και μοιάζουν με φτερά. Το

μήκος τους φτάνει περίπου στα είκοσι εκατοστά και τρώνε κυρίως

μυρμήγκια και άλλα μικρά έντομα. Τα φτερά τους στηρίζονται σε πέντε με

επτά πλευρές που εξέχουν από το σώμα τους και μπορούν να

γλιστρήσουν πετώντας σε αποστάσεις που φτάνουν τα εννέα μέτρα. Τα

φτερά αυτά είναι συχνά έντονα χρωματισμένα με μοτίβα που

περιλαμβάνουν ρίγες και βούλες, αλλά μπορούν να τα διπλώσουν και να

πάρουν το χρώμα του περιβάλλοντός τους όταν θέλουν να παραμείνουν

απαρατήρητοι. 

Οι Δράκοι του Κόμοντο

Οι δράκοι του Κόμοντο από την Ινδονησία είναι οι μεγαλύτερες εν ζωή

σαύρες του κόσμου. Το μήκος τους μπορεί να φτάσει τα τρία μέτρα και

μπορούν να τρέξουν όσο γρήγορα τρέχει ένας σκύλος σε μικρές

αποστάσεις. Τρέφονται με πτώματα αλλά επίσης κυνηγούν ζωντανά

θηράματα και μπορούν να σκοτώσουν πλάσματα που είναι πολύ

μεγαλύτερα από τους ίδιους. Έχουν μια ογκώδη μυώδη ουρά και δυνατό

δάγκωμα. Ακόμα και ένα μικρό γδάρσιμο μπορεί να είναι θανατηφόρο και

να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση εξαιτίας των σηπτικών βακτηρίων που

ζουν στο σάλιο του δράκου του Κόμοντο. Θα μπορούσαν να είναι ένας

σημαντικός υποψήφιος για την έμπνευση ευρωπαϊκών μύθων που

σχετίζονται με δράκοντες, αν και οι Ευρωπαίοι άργησαν μέχρι τις αρχές του

1900 για να τους ανακαλύψουν.

Megalania Prisca

Το όνομα αυτό προέρχεται από τον Sir Richard Owen και σημαίνει

'Αρχαίος Μεγάλος Περιπλανώμενος'. Αν και πιο στιβαρός και κοντύτερος

από τον δράκο του Κόμοντο ο Megalania Prisca υπήρξε ένα πολύ

μεγαλύτερο ζώο. Έφτανε σε μήκος τα 9 μέτρα και ζύγιζε σχεδόν 450 κιλά,

καθιστώντας τον τη μεγαλύτερη σαύρα που υπήρξε. Ο Megalania

Page 10: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

περιπλανιόταν στους αυστραλιανούς ερημότοπους κατά τη διάρκεια της

τελευταίας εποχής των πάγων και μπορούσε να κυνηγήσει θηράματα που

ήταν διπλάσια σε μέγεθος από τον ίδιο και δεκαπλάσια στο βάρος τους,

σκοτώνοντάς τα με τα καμπύλα πριονωτά δόντια του και τα μεγάλα του

νύχια. Είναι λοιπόν φυσικό το γεγονός ότι στα λατινικά το όνομά του

σημαίνει 'αρχαίος γιγάντιος σφαγέας'.

Πτερόσαυρος

Από όλα τα πλάσματα που έζησαν ποτέ, ο πτερόσαυρος μοιάζει

περισσότερο με τους δράκοντες των ευρωπαϊκών θρύλων. Ήταν ερπετό

και δεν είχε φτερά, αλλά πετούσε με δερμάτινα πτερύγια που

στηριζόντουσαν από ένα μοναδικό μακρύ και οστεώδες δάκτυλο. Ο

μικρότερος πτερόσαυρος είχε το μέγεθος ενός σπουργιτιού ενώ ο

Quetzalcoatlus (το όνομα προέρχεται από τον θεό των Αζτέκων,

Κετζαλκοάτλ) είχε άνοιγμα φτερών που ξεπερνούσε τα δώδεκα μέτρα,

καθιστώντας τον το μεγαλύτερο ιπτάμενο πλάσμα που έχει υπάρξει.

Ο Δράκος της Θάλασσας

Ο θαλάσσιος δράκοντας είναι στενός συγγενής των θαλάσσιων αλόγων.

Μπορεί να βρεθεί στους κρύους βραχώδεις υφάλους της νότιας και δυτικής

Αυστραλίας. Ενώ τεχνικά θεωρείται ότι είναι ψάρι, ο θαλάσσιος δράκοντας

δεν κολυμπάει πολύ αλλά λικνίζεται καθώς μιμείται την κίνηση των φυκιών

και του θαλάσσιου χόρτου, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και ο τόπος

διαμονής του. Έχει πτερύγια που μοιάζουν με φύλλα και προεξοχές που

είναι σχεδόν διαφανείς, καθώς επίσης ένα στόμα σαν σωλήνα που το

χρησιμοποιεί για να αναρροφά τα θαλάσσια σκουλήκια και τα

οστρακόδερμα με τα οποία τρέφεται.

Κομήτες

Αν και η τελευταία αυτή αναφορά μπορεί να εκπλήσσει, μην ξεχνάμε ότι

αναζητούμε τις πηγές έμπνευσης για τα θρυλικά τέρατα και τους δράκους.

Οι δράκοντες συχνά έχουν περιγραφεί ως φτερωτά ερπετά με μακριές

ουρές και συχνά επίσης τους καταλογίστηκε ότι είναι προάγγελοι

καταστροφών ή τύχης. Το όνομα του θεού των Αζτέκων, Κετζαλκοάτλ,

σημαίνει 'φτερωτό ερπετό΄. Για τους ανθρώπους που ζούσαν στις αρχαίες

εποχές, ένας κομήτης που έσκιζε τον ουρανό με μια παγωμένη ουρά που

Page 11: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

είχε μήκος εκατομμύρια μίλια, θα έμοιαζε πιθανότατα με ένα τέτοιο

πλάσμα. Αυτή η εικόνα μοιάζει με αυτή του κομήτη Hyakutake, που

ανακαλύφθηκε στις 30 Γενάρη του 1996. (Ο κομήτης είχε περάσει πολύ

κοντά στη Γη τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς και θεωρήθηκε ως ο

'Μεγάλος Κομήτης' καθώς το πέρασμά του δίπλα από τη Γη ήταν ένα από

τα κοντύτερα που έχουν συμβεί στα τελευταία διακόσια χρόνια).  Εάν οι

κομήτες αποτέλεσαν έμπνευση για κάποιους δράκοντες, αυτό θα

βοηθούσε στο να εξηγήσουμε το γιατί οι δράκοντες είναι τόσο διαδεδομένοι

στους μύθους και στους θρύλους τόσων πολλών διαφορετικών πολιτισμών

σε όλες τις γωνιές του κόσμου

Ο φαραώ Tutankhamen όπως δεν τον έχετε ξαναδεί.

Η τεχνολογία έκανε το... θαύμα της

Μια εικόνα του προσώπου του εφήβου Φαραώ Tutankhamen έχει

αναδημιουργηθεί με την βοήθεια επιστημόνων και εξειδικευμένων καλλιτεχνών.

Ο τάφος του βασιλιά Tutankhamen που κυβέρνησε την Αίγυπτο στο 14ο αιώνα

π.Χ και πέθανε μυστηριωδώς σε νέα ηλικία, ανακαλύφθηκε από το βρετανικό

αρχαιολόγο Howard Carter το 1922.

Η ομάδα αναδημιουργίας αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει τις ακτίνες X για να

μπορέσουν να ξεπεράσουν την φθορά της μούμιας.

Οι επιστήμονες και οι ειδικοί καλλιτέχνες στη Μεγάλη Βρετανία και τη Νέα

Ζηλανδία χρησιμοποίησαν τις ψηφιακές τεχνικές που εφαρμόστηκαν στις

Page 12: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

έρευνες εγκλήματος για να διαμορφώσουν ένα πρότυπο "φίμπεργκλας" που

όπως λένε παρέχει την πιό στενή πιθανή ομοιότητα του βλέμματος του

pharaoh.

Μαύρη γάτα: μυστήριο, μύθος και συμβολισμός

H αιγυπτιακή θεά της μαγείας, Bastet

Κανένα άλλο είδος γάτας, καθαρόαιμο ή όχι, δεν είναι περισσότερο

βουτηγμένο στο μύθο και το μυστήριο, όσο είναι η μαύρη γάτα. Από

το βασικό χαρακτηρισμό «καλότυχη κακότυχη», μέχρι τον περίπλοκο

συμβολισμό που σχετίζεται με διαφορετικές χώρες, οι μαύρες γάτες

έχουν υπάρξει τμήμα της πολιτιστικής ιστορίας του κόσμου, από την

αυγή του καταγεγραμμένου χρόνου.

Χωρίς αμφιβολία, η πιο κοινή συσχέτιση αφορά τις μάγισσες και τις μαύρες

γάτες ως οικείες τους, μαζί με βατράχους, πουλιά και φίδια. Οι παγανιστικές

θρησκείες στην Ευρώπη είχαν τη μαγεία ως κυρίαρχή τους πίστη και αυτή

σχετιζόταν με ζώα της φύσης, συμπεριλαμβανομένων των γάτων. Καθώς ο

Χριστιανισμός έγινε πιο ισχυρός, το 15ο αιώνα το κυνήγι μαγισσών

επικεντρώθηκε γύρω από ηλικιωμένες γυναίκες, που ήταν πιο πιθανό να ζουν

μόνες τους και να έχουν γάτες ως συντροφιά.

Οι γυναίκες έγιναν ο κύριος στόχος μομφής αν κάποιο είδος καταστροφής

χτυπούσε κάποιο χωριό, ιδιαίτερα αν είχαν ένα γάτο που ήταν μαύρος, το

χρώμα της μαγείας και του μυστηρίου. Αφθονούν οι ιστορίες σχετικά με

μεταμορφώσεις, στις οποίες κάποια γάτα τραυματιζόταν κατά τη διάρκεια που

είχε κάποια μάχη με δεισιδαίμονες ανθρώπους. Την ημέρα οι γυναίκες που

Page 13: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

είχαν συσχετιστεί με τις γάτες βρισκόντουσαν να έχουν παρόμοια τραύματα. Η

εικόνα μιας μάγισσας να καίγεται στον πάσσαλο μαζί με τη γατίσια συντροφιά

της είναι βαθιά χαραγμένη στην ιστορία, ακόμη και μέσα στην παράδοση της

Αμερικής το 17ο αιώνα. Υπήρχε ακόμη η πεποίθηση ότι οι γάτες θυσιάζονταν

από μάγισσες κατά τη διάρκεια των τελετουργικών τους, αλλά αυτό έρχεται σε

αντίφαση με το φιλικό προς τη φύση πνεύμα της μαγείας.

Είναι κάποιες φορές δύσκολο να διακρίνει κανείς τη μυθολογία της μαύρης

γάτας από τις γάτες γενικά. Η εικόνα της γάτας που περιτυλίγεται σε ένα κύκλο

όπως ένα ερπετό, μπορεί να ερμηνευτεί ως σύμβολο της αιωνιότητας ή ακόμα

και ως σύμβολο της κόλασης, που οδηγεί στη δοξασία ότι οι μαύρες γάτες είναι

μοχθηρές.

Υπάρχει ακόμη η εικόνα του κοσμικού Καταστροφέα, στην οποία η γάτα και το

φίδι παλεύουν μεταξύ τους. Καθώς η ουράνια γάτα του ηλιακού θεού Ρα

πάλεψε με το σκοτάδι της νύχτας, ο Καταστροφέας πήρε τη μορφή ενός φιδιού.

Ωστόσο, το φίδι μπορεί να είναι επίσης ένα σύμβολο φωτός και ζωής. Καθώς ο

ήλιος έδυε, έπαιρνε τη μορφή ενός φλεγόμενου φιδιού και η γάτα τότε γινότανε

σκοτάδι, θάνατος και χάος. Οι Καταστροφείς δεν είναι ούτε αρσενικοί, ούτε

θηλυκοί, αν και η περιβάλλουσα άποψη για τη γάτα την οδηγούσε στο να

εμφανίζεται ως ένα σύμβολο για την σκοτεινότερη πλευρά της θηλυκότητας.

Ως τέτοια η μαύρη γάτα έγινε μια από τις μεγαλύτερες θεότητες της

καταστροφής, γνωστή για το παιχνίδι της γάτας και του ποντικιού με τους

νεαρούς θεούς της γονιμότητας της άνοιξης. Έκανε έρωτα μαζί τους, τους

ευνούχιζε και τέλος τους σκότωνε.

Δύο μαύρες γάτες έσερναν το άρμα της ηλιακής θεάς Φρέγια. Οδηγώντας τις

Βαλκυρίες έγινε γνωστή ως η θεά του θανάτου. Στη Γερμανία ήταν γνωστή ως

Χελ και αντιπροσώπευε την καταστρεπτικότητα του χειμώνα. Ως ένας φορέας

της Χελ, η μαύρη γάτα θεωρούνταν από πολλούς ως ένας οιωνός του θανάτου.

Πολλές ιστορίες λέγονται για φαντάσματα μαύρων γατών, που εθεάθησαν από

ανθρώπους στο κρεβάτι του θανάτου τους, ή από τους συγγενείς τους. Οι

Γερμανοί και οι Ιταλοί πίστευαν ότι αν μια μαύρη γάτα πηδούσε πάνω στο

κρεβάτι ενός άρρωστου ανθρώπου, ο θάνατός του ήταν αναπόφευκτος.

Οι Αιγύπτιοι ήταν γνωστό ότι ειδωλοποιούσαν τις γάτες και τους φερόντουσαν

όπως στους βασιλείς. Βρέθηκε ένα νεκροταφείο που περιείχε χιλιάδες μούμιες

Page 14: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

από μαύρες γάτες. Ο φόνος μιας γάτας τιμωρούνταν με θάνατο. Έβλεπαν τη

γάτα ως ένα νυχτερινό πλάσμα, που περπατούσε στις σκιές με μεγάλη

αυτοπεποίθηση, με την τέλεια ικανότητα να νιώθει και να αισθάνεται το

περιβάλλον στο σκοτάδι της νύχτας. Για το λόγο αυτό θεωρούνταν ως ένα ζώο

σύμβολο της μεταθανάτιας ύπαρξης.

Στη Βρετανία και την Ιαπωνία αν ο δρόμος ενός ανθρώπου διασταυρωνόταν με

μιας γάτας, αυτό θα του έφερνε καλοτυχία, αλλά η ίδια συγκυρία θεωρείται ως

κακοτυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες και διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες. Μια

σκωτική πρόληψη θεωρεί τη θέαση μιας μαύρης γάτας στη βεράντα ενός

σπιτιού ως σημάδι ευημερίας. Οι αγρότες της Λάτβια πιστεύουν ότι οι μαύρες

γάτες στις δεξαμενές των σπόρων τους είναι το πνεύμα του Rungis, ενός θεού

της συγκομιδής. Σε αντίθεση, οι κινέζοι πίστευαν ότι οι μαύρες γάτες ήταν οι

προάγγελοι λιμών και φτώχειας.

Στη Φιλανδία θεωρούσαν ότι οι μαύρες γάτες μετέφεραν τις ψυχές των νεκρών

στον άλλο κόσμο. Οι Κέλτες πίστευαν ότι οι μαύρες γάτες ήταν μετεμψυχωμένα

όντα, ικανά να βλέπουν στο μέλλον. Στην Ινδία πιστεύεται ότι μια

μετενσαρκωμένη ψυχή θα μπορούσε να απελευθερωθεί ρίχνοντας μια μαύρη

γάτα μέσα σε μια φωτιά. Στη Βεγγάλη οι γυναίκες του λαού μπορούσαν να

μετατρέψουν την ψυχή τους σε μαύρη γάτα και πίστευαν πως οποιοδήποτε

κακό πάθαινε η γάτα θα το υπέφερε και η γυναίκα. Στη Νορμανδία υπήρχε η

δοξασία, πως εάν κάποιος διασταυρώσει την πορεία του με την πορεία μιας

γάτας στο φως του φεγγαριού, ήταν πολύ πιθανό να πεθάνει από επιδημία,

ενώ στη Ρωσία έπρεπε κανείς σ' αυτήν την περίπτωση να αλλάξει δρόμο ή να

τον περάσει κρατώντας ένα κουμπί. Ωστόσο, η μπλε γάτα (το μπλε θεωρείται

ως λιγότερο έντονο μαύρο) της Ρωσίας, ήταν το αγαπημένο ζώο του Τσάρου

Νικόλαου Ι και θεωρούνταν πως έφερνε καλοτυχία.

Οι μαύρες γάτες έχουν χρησιμοποιηθεί με μεγάλη συχνότητα στον χώρο της

διαφήμισης. Το άρωμα 'My Sin', τα πυροτεχνήματα 'Black Cat' και το ομώνυμο

ταϊλανδέζικο Ουίσκι, χρησιμοποιούν την εικόνα της στο λογότυπό τους. Η

εταιρία Carreras που κατασκεύαζε στην Αγγλία τσιγάρα από τα μέσα του 1800

μέχρι το 1950, χρησιμοποιούσε μια μαύρη γάτα ως λογότυπο στα πακέτα της.

Η βιομηχανία της εταιρίας άνοιξε το 1928 και στην πρόσοψή της είχε μια

αναπαράσταση που αποτελούνταν από δύο μπρούτζινες γάτες με ύψος 2

μέτρα η καθεμία και οι οποίες φύλαγαν την κύρια είσοδο, ενώ την πρόσοψη

συμπλήρωναν 10 ακόμα μαύρες γάτες. Το σχέδιο του κτιρίου είχε αντλήσει

Page 15: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

έμπνευση από την ανακάλυψη του τύμβου του Τουταγχαμών και του ναού της

Βούβαστις, της θεάς που είχε γατίσιο κεφάλι.

Σε πολιτικό επίπεδο η μαύρη γάτα έχει συνδεθεί με τον αναρχισμό και ακόμα

και σήμερα αποτελεί σύμβολο της εργατικής κίνησης. Σε κοινωνικό επίπεδο οι

μαύρες γάτες της εποχής μας κυκλοφορούν άνετα σε διαμερίσματα φορώντας

ονόματα όπως 'Όνυξ', 'Έβενος', 'Σκιά', κ.λπ.. Ολοένα και αποσυνδέονται από

το μυστηριώδες παρελθόν τους, υπάρχουν όμως και εκείνοι που διστάζουν μα

υιοθετήσουν μια τέτοια γάτα, χωρίς να ομολογούν ανοιχτά την πρόληψή τους.

Όποια κι αν είναι η ερμηνεία που δίνουμε σήμερα στις μαύρες γάτες, το

σίγουρο είναι ότι η φήμη τους (όποια κι αν είναι αυτή) δεν είναι αβάσιμη.

ελληνικοί μύθοι για τη δημιουργία του κόσμου

Η Ελληνική μυθολογία είναι από τη γένεση της πολύπλοκη, διότι αναδύθηκε οργανικά αφού αναπτύχθηκε στην ψυχή του Ελληνικού λαού σε μια περίοδο μεγαλύτερης από δυο χιλιετίες. Γι αυτό δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι βρίσκουμε τους Ελληνικούς μύθους περιτυλιγμένους με τη μια στρώση πάνω στην άλλη και αυτές οι διαφορετικές στρώσεις συγχέονται συχνά μεταξύ τους αφού έχουν διεισδύσει η μια μέσα στην άλλη. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές όσον αφορά τους μύθους για την δημιουργία, γιατί σ' αυτούς τους μύθους πολλοί μεταγενέστεροι συγγραφείς και ποιητές παρείσφρεισαν τις δικές τους απόψεις.Κατά τη διάρκεια της πατριαρχικής περιόδου και της ανόδου των Ολυμπίων Θεών κάτω από την αιγίδα του Δία, έγιναν δυναμικές προσπάθειες να ξαναγραφτεί η μυθολογία της Δημιουργίας έτσι ώστε ο Δίας να παίξει διαμορφωτικό ρόλο. Ωστόσο οι αναμνήσεις ήταν τόσο ισχυρές και τα αισθήματα της Ελληνικής ψυχής για τους προγενεστέρους Θεούς και Θεές τόσο βαθιά, ακόμη και για τις πνευματικές δυνάμεις πριν τον κύκλο των Τιτάνων, ώστε αυτή η προσπάθεια απέτυχε. Μολονότι η διείσδυση αυτών των μεταγενεστέρων ερμηνειών και παρεμβολών πολλές φορές έφερε σε σύγχυση και διαστρέβλωσε την καλοσχηματισμένη, ισορροπημένη δομή των πρώτων μύθων περί δημιουργίας. Δεν είναι όμως πολύ δύσκολο να συναρμολογήσει κανείς τα κομμάτια τους, ιδιαίτερα όταν κατανοήσει την πρωταρχική σπουδαιότητα του αρχέτυπου της Τριπλής Θεότητος για τους Έλληνες.

Page 16: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

Πραγματικά, συναντάμε την Τριπλή Θεότητα στην αγνότερη της μορφή στους αρ-χαίους μύθους περί δημιουργίας

μύθοι από την Αφρική για τη δημιουργία του κόσμου

Η Αφρικάνικη μυθολογία σχετικά με την κοσμογονία θα παρουσιαστεί σε δύο μέρη. Το πρώτο κομμάτι αφορά στην Αιγυπτιακή μυθολογία για την οποία μπορεί κανείς να συγκεντρώσει πολλές πληροφορίες, να γοητευτεί από τους δρόμους που ανοίγονται όσο τη γνωρίζει και τις πολλαπλές ερμηνείες που δέχεται. Το δεύτερο αφορά στις υπόλοιπες φυλές και χώρες και θα ονομάζεται εφεξής αφρικάνικη μυθολογία, η οποία μαγεύει με την απλότητα της, αλλά συγχρόνως δίνει την αίσθηση της αδυναμίας από μέρος του αναπτυγμένου κόσμου να συλλάβει το πλήρες νόημά τους.

Πριν την παρουσίαση όσων περιγράφονται παραπάνω, θα παρατεθεί ότι γνωρίζουμε από τους μύθους και τις παραδόσεις της Αφρικής σχετικά με το μύθο της χαμένης Ατλαντίδας και τους κατακλυσμούς.Είναι εκπληκτικό πόσοι παρόμοιοι μύθοι και παραδόσεις έχουν δημιουργηθεί από πολλούς, διαφορετικούς λαούς της Γης, οι οποίοι κάνουν λόγο για την καταγωγή τους από μια αρχαία ήπειρο που ταυτίζεται με την Ατλαντίδα.Οι Ελληνες αντέγραψαν τους μύθους τους για τον Ατλαντα και την Ατλαντίδα από τους αντίστοιχους ινδικούς για τον Atalas [Shiva] και την Atala, έναν επίγειο

Page 17: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

παράδεισο που βυθίστηκε. Τόσο ο Ατλας όσο και ο Αtalas καταδικάστηκαν να γίνουν στυλοβάτες του κόσμου, ενώ για την Ατλαντίδα και την Αtala γνωρίζουμε πως ήταν βυθισμένες ήπειροι, που καταστράφηκαν από έναν μεγάλο κατακλυσμό.Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ο Σόλων πήρε πληροφορίες για την Ατλαντίδα από τους Αιγυπτίους, οι οποίοι με τη σειρά τους είχαν αντλήσει πληροφορίες από τους Ινδούς, συμπεραίνουμε ότι είναι πιθανό το μυστικό της Ατλαντίδος να βρίσκεται κρυμμένο στις μακρινές Ινδίες!

Η Αιγυπτιακή μυθολογία για τη δημιουργία του κόσμουΣύμφωνα με την Αιγυπτιακή Μυθολογία Ο Ατού, ο Δημιουργός στην αρχετυπική

του μορφή γεννά τον Σου Τεφνούτ, μετά τον Γκεμπ (Γη) μαζί με τη Νουτ (Ουρανό ) και τέλος τους Οσιρικούς Θεούς με πρωτότοκο τον Οσιρι και κατά σειρά, , τον Σεθ, την Ίσιδα και την Νέφθυ δημιουργώντας την Εννεάδα της Ηλιούπολης. Ο Όσιρις του οποίου το όνομα είναι ελληνική μεταγραφή της αιγυπτιακής λέξης λατρεύτηκε σε ολόκληρη την Αίγυπτο. Ανήκει σύμφωνα με τον εσωτερισμό στους θεούς τους Γης και σχετίζεται κυρίως με τον Διόνυσο και τον Άδη. Γεννήθηκε στις Θήβες της Άνω Αιγύπτου κι ο Ρε μόλις έμαθε τη γέννηση του, τον κάλεσε πλησίον του και τον αναγνώρισε ως κληρονόμο του θρόνου του. Ήταν ωραίος, μελαχρινός και ψηλότερος όλων των ανθρώπων. Όταν ο πατέρας του αποσύρθηκε στον ουρανό τον

διαδέχθηκε στο θρόνο της Αιγύπτου και αναγόρευσε βασίλισσα την αδελφή του Ίσιδα. Κατήργησε την ανθρωποφαγία και εκπαίδευσε τους ημιάγριους υπηκόους του στην κατασκευή γεωργικών εργαλείων. Ανήγειρε τους πρώτους ναούς, έφτιαξε τις εικόνες των Θεών, διατύπωσε την τάξη των τελετών και των οργάνων που συνοδεύαν τα τραγούδια. Ακόμα ίδρυσε πόλεις και έδωσε νόμους. Αλλά θέλησε να εκπολιτίσει και τον υπόλοιπο κόσμο. Άφησε αντιβασίλισσα την Ίσιδα και χάρις την πραότητα του , προσεταίριζε τη μία χώρα μετά την άλλη και αφόπλιζε τους κατοίκους με τα μουσικά όργανα. Αφού επέστρεψε βρήκε τα πάντα σε πλήρη τάξη, χάρις την Ίσιδα.Σε μια γιορτή που έγινε στη Μέμφιδα, μετά την επιστροφή του στο βασίλειο, ο αδελφός του Σεθ μαζί με 72 συνενόχους τον προσκάλεσε σε συμπόσιο και του έφερε μεγάλο κατεργασμένο κιβώτιο και είπε ότι θα το πάρει εκείνος που θα χωρέσει ακριβώς σε αυτό. Ο Όσιρις μπήκε σε αυτό χωρίς να υποψιασθεί τίποτα. Αμέσως με τους συνωμότες τού κατέβασαν το κάλυμμα και το κάρφωσαν. Κατόπιν το έριξαν στο Νείλο όπου το ρεύμα το έφερε στις ακτές της Φοινίκης, στη ρίζα μιας μυρίκης που μεγάλωνε με καταπληκτική ταχύτητα και το έκρυψε μέσα στον κορμό της. Ο Βασιλιάς της περιοχής (της Βίβλου του Λιβάνου) όταν έριξε το δέντρο για να το χρησιμοποιήσει ως στήριγμα για τα ανάκτορα, άρχισε να βγάζει εξαιρετική ευωδιά, πράγμα που έκανε την Ίσιδα να υποψιαστεί ότι εκεί ήταν το πτώμα του Όσιρη. Έτσι αφού πήρε τον στύλο βρήκε το φέρετρο και το πήγε στα έλη της Βουτούς μακριά από το μίσος του Σεθ. Αυτός όμως λόγω τυχαίων γεγονότων καθώς κυνηγούσε στο Δέλτα, βρήκε το πτώμα του αδελφού του και για να δώσει οριστικό τέλος το έκοψε σε 14

Page 18: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

κομμάτια που τα διασκόρπισε. Η Ίσιδα άρχισε να κάνει έρευνες να τα βρει και τα βρήκε όλα εκτός τον φαλλό του, τον οποίο τον είχε καταβροχθίσει ένα ψάρι ο οξύρρυγχος. Αφού τα προσάρμοσε βοηθούμενη από την αδελφή της Νέφθη, τον βεζύρη Θωθ, τον ανεψιό της Άννουβι και γιο της Ώρο, που συνέλαβε με το πτώμα του συζύγου της, κατάφερε να τον ξαναφέρει στη ζωή κάνοντας μάγια και με το τυπικό της ταριχεύσεως τον έκανε αθάνατο. Κατόπιν κατέφυγε στα έλη της Βουτούς για να αναθρέψει με ασφάλεια τον γιο της που θα έπαιρνε αργότερα εκδίκηση, ο οποίος μαζί με το γεράκι του νικάει τον Σεθ και κλείνει ο κύκλος με την Τριάδα καθώς ζουν και οι τρεις σαν άγια οικογένεια, ενώ ο Όσιρις αποσύρεται αφήνοντας την κοσμική εξουσία στον Ώρο..

Αιγυπτιακή Κοσμολογία και οι εκλείψεις της σελήνηςΗ απεικόνηση της θεάς Νουτ

Η Αιγυπτιακή Κοσμολογική παράδοση έχει ανασυντεθεί από πολλά ευρήματα όπως παπύρους και τοιχογραφίες.Σύμφωνα με αυτόν ο δημιουργός του κόσμου είναι ο προαιώνιος θεός Ρα που με τον λόγο του δημιούργησε τον κόσμο ,την Γη, το Νερό, την χλωρίδα, την βλάστηση και την Έρημο. Ο λόγος του Ρα έφτασε και στην νέο-δημιουργημένη Γη και ενζυμώμενη με το χώμα έπλασε ανθρώπους, ζώα, φυτά κ.τ.λ. Το Σύμπαν το φανταζόταν ως ορθογώνιο κουτί με πάτωμα την Γη και οροφή ή μια Αγελάδα με τα άκρα της στα άκρα της Γης ή το επιμηκυμένο σώμα της θεάς Νουτ με το πρόσωπο της στραμένο στην ανατολή και τα άκρα της να αποτελούν τους στύλους του στερεώματος. Γύρω από το Σύμπαν-κουτί έρεε ένας μεγάλος ποταμός πάνω τον οποίο ταξίδευαν με τη βοήθεια καϊκιών ο Ήλιος και η Σελήνη που κρύβονταν στις σπηλιές των όχθεών του κατά την Δύση τους. Το ίδιο και οι πλανήτες. Καθε δεκαπενθήμερο περίπου ένα Αγριογούρουνο έτρωγε σιγά σιγά τη σελήνη για δυο εβδομάδες. Όταν πείναγε πολύ την έτρωγε με τη μία δημιουργώντας εκλείψεις.

Page 19: 10 MYTHOI KOSMOGONIAS

μύθοι από την Ασία για τη δημιουργία του κόσμουΗ δημιουργία του κόσμου ήταν ανέκαθεν για τον άνθρωπο ένα ερώτημα, στο οποίο προσπαθούσε να βρει απάντηση. Στην προσπάθειά του αυτή βρήκε αρωγούς τη θρησκεία, το μύθο και την επιστήμη. Πριν από χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι, αγνοώντας ολότελα, εξαιτίας της απουσίας των επιστημών, τη λειτουργία του φυσικού περιβάλλοντος, τρομοκρατημένοι από τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν — θύελλες, καταιγίδες, κεραυνούς, τρικυμίες, θερμοκρασία τρομακτική, ψύχος θανάσιμο — και απορώντας για τα φυσικά φαινόμενα στο στερέωμα — ήλιος, σελήνη, άστρα, γαλαξίας, φως και σκότος — απέδιδαν σε «θεότητες» τη δημιουργία και τη λειτουργία του Σύμπαντος! Εμφανίσθηκαν τότε οι κοσμογονικοί μύθοι. Πρόκειται για φαντασιώσεις που κυριαρχούσαν πριν από την εμφάνιση και ανάπτυξη της επιστήμης και της υψηλής τεχνολογίας.

Στη σελίδα αυτή παραθέτουμε μύθους από πολιτισμούς λαών της Ασίας.

Διαφορά κοσμογονίας - κοσμολογίας

Με τον όρο κοσμογονία, (κόσμος+γέγονα) εννοείται στη φιλοσοφία μια θεωρία προέλευσης του σύμπαντος, είτε θρησκευτικού, μυθικού, είτε επιστημονικού χαρακτήρα. Στη μυθολογία ειδικότερα ο όρος γίνεται κατανοητός ως μυθική αφήγηση ή σώμα μύθων που σχετίζεται με τη δημιουργία του σύμπαντος. Διαφέρει από την επιστήμη της κοσμολογίας, ως προς το γεγονός ότι η δεύτερη στοχεύει στην κατανόηση της φυσικής συγκρότησης του σύμπαντος και των νόμων που το κυβερνούν