WIELKANOC

1. Poznanie zwyczajów wielkanocnych

Tradycje wielkanocne

- palemki

Niegdyś takie palmy występowały głównie na Wileńszczyznie, a obecnie spotyka się je

w całej Polsce. Dziś jeszcze na Kurpiach czy w Małopolsce pielęgnuje się konkursy na

przyszykowanie najpiękniejszej i najdłuższej palmy wielkanocnej. Rekordziści przygotowują

takie kilkumetrowej długości, które samodzielnie stoją wykonane z giętkiej wikliny. Ozdabia

się je kwiatami z bibuły i baziami. Tak wykonane cuda zabiera się potem na procesję

palmową, która polega na obchodzeniu kościoła wewnątrz lub na zewnątrz, albo na przejściu

z jednego kościoła, symbolizującego Górę Oliwną Jerozolimy, do drugiego kościoła, który

wyobraża Święte Miasto.

- święconka wielkanocna

1. Jajka - symbol życia, które się odradza, ale także Zmartwychwstania Chrystusa. Jajka najczęściej barwi się różnymi kolorami lub ozdabia specjalnymi wzorami (pisanki). Dla ozdoby można dodać także kolorowe wydmuszki.

2. Chleb - symbol, który wiąże się z ciałem Chrystusa i wydarzeniami Wielkiego Czwartku oraz Ostatniej Wieczerzy. Chleb jest podstawowym posiłkiem, modlimy się o niego w modlitwie "Ojcze Nasz" i prosimy, by nigdy go nie zabrakło.

3. Baranek - oznacza Chrystusa prowadzonego na rzeź, umierającego za człowieka, a następnie zmartwychwstałego i triumfującego. Baranka wykonuje się masła, z ciasta lub z cukru. Najczęściej zawiera także chorągiewkę z napisem Alleluja - okrzykiem radości wychwalającym Boga.

4. Sól - symbolizuje ochronę przed zepsuciem, ale także obronę przed wszelkim złem i działaniem diabła. Chrystus mówił o swoich uczniach, że są "solą ziemi". Jej znaczenie nawiązuje także do więzi między Bogiem a jego ludem.

5. Mięso i wędliny - są symbolem witalności, zdrowia i dostatku. Są także pamiątką baranka paschalnego i wieczerzy, którą Jezus zjadł z apostołami przed swoją męką i śmiercią.

6. Chrzan - oznacza ludzką krzepę, fizyczną siłę i zdrowie, wzmacnia właściwości pozostałych potraw.

7. Ciasto - najlepiej, gdy jest zrobione przez nas, nie kupione w sklepie. Symbolizuje ludzkie umiejętności, kunszt wykonania i zdolności. Jest także oznaką słodyczy, która następuje po dniach postu i wyrzeczenia.

8. Ser - pokazuje związek między człowiekiem a przyrodą. Nawiązuje do dziękczynienia za pokarm otrzymany od zwierząt i szacunku wobec nich.

9. Pieprz - przypomina o gorzkich ziołach, które Izraelici jedli na pamiątkę swojego pobytu w Egipcie.

10. Woda - spotykana czasem jako symbol odrodzenia i chrztu, który obmywa nas z grzechu.

Koszyczek powinien być wiklinowy, dekorowany bukszpanem, z białą serwetką.

- malowanie jajek

Wielkanocne tradycje w Polsce to również zwyczaj malowania jajek na Święta. Jeden z tych, którego za dziecka wyczekiwało się z wielką niecierpliwością. Wywodzi się jeszcze ze starosłowiańskich wierzeń, gdzie jajko miało bardzo ważne znaczenie. Symbolizowało siły witalne i podobnie jak dzisiaj – początek nowego życia. Pośredniczyło między światem ludzkim, a duchów i bogów. Obecnie wszystkie kolorowe jajka zwiemy pisankami, ale powinniśmy rozróżnić wśród nich:

Kraszanki – występują w północnej części Polski, zwane malowankami i byczkami. Nazwa pochodzi od słówka „krasić”, czyli „barwić”, bo kraszanki to jajka gotowane w barwnym wywarze – dawniej uzyskiwanym tylko z naturalnych składników, takich jak łupiny cebuli, kora dębu, łupiny włoskiego orzecha, sok z buraka czy pędy młodego żyta. Często wydrapuje się na nich przeróżne wzory.

Nalepianki – popularne w Krakowskiem i Łowickiem, to jaja zdobione kolorowymi wycinankami z papieru.

Oklejanki – spotykane w części mazowieckiej, to wydmuszki oklejone rdzeniem sitowia i kolorową włóczką, co tworzy piękne ornamenty.

Dawnej to wyłącznie kobiety zdobiły jajka na Wielkanoc, a mężczyznom nie wolno było nawet wchodzić do pokoju, gdzie je malowano! Kiedyś barwiono je tylko na kolor czerwony, bo według legendy Maria Magdalena, po zmartwychwstaniu Chrystusa, radośnie spostrzegła, że wszystkie zakupione przez nią jajka zabarwiły się na czerwono. Dzisiaj, zwyczaj malowania jajek na Wielkanoc wciąż jest żywy, ale barwi się je na różne kolory.

Pisanki były również przedmiotem zabawy! Do dzisiaj w niektórych domach bawimy się w tak zwaną „walatkę”, która polega na stukaniu się czubkami jajek lub toczeniu pisanek po stole, tak by się zderzyły. Wygrywa ten, którego jajko rozbiło pisankę przeciwnika.

- śmigus - dyngus

Poniedziałek Wielkanocny kojarzy nam się przede wszystkim z oblewaniem wodą innych osób. Zwyczaj wiąże się z dawnymi praktykami pogańskimi, gdzie ma symbolizować oczyszczenie z zimowego brudu i budzenie się przyrody na wiosnę. Dawniej wierzono, że im mocniej została oblana panna, tym ma ona większe szanse na rychłe zamążpójście. Dzisiaj

znany jako śmigus-dyngus, a dawniej były to dwa odrębne zwyczaje. Śmigusem zwano symboliczne smaganie witkami wierzbowymi po nogach i oblewanie zimną wodą, co miało związek z wiosennych oczyszczeniem. Dyngus z kolei polegał na wykupieniu się od oblewania wodą. Gdy panna nie chciała być ani smagana gałązkami, ani oblewana, mogła wykupić się przez podarek tradycyjnej pisanki lub innego przysmaku ze świątecznego stołu.

- na podstawie opowiadania:

Opowiadanie „Bajeczka wielkanocna” A. Galicy

Wiosenne słońce tak długo łaskotało promykami gałązki wierzby, aż zaspane wierzbowe

Kotki zaczęły wychylać się z pączków.

- Jeszcze chwilkę – mruczały wierzbowe Kotki – daj nam jeszcze pospać, dlaczego musimy

wstawać?

A słońce suszyło im futerka, czesało grzywki i mówiło:

- Tak to już jest, że wy musicie być pierwsze, bo za parę dni Wielkanoc, a ja mam jeszcze tyle

roboty.

Gdy na gałęziach siedziało już całe stadko puszystych Kotków, Słońce powędrowało dalej.

Postukało złotym palcem w skorupkę jajka – puk-puk i przygrzewało mocno.

- Stuk-stuk – zastukało coś w środku jajka i po chwili z pękniętej skorupki wygramolił się

malutki, żółty Kurczaczek.

Słońce wysuszyło mu piórka, na głowie uczesało mały czubek i przewiązało czerwoną

kokardką.

- Najwyższy czas – powiedziało – to dopiero byłoby wstyd, gdyby Kurczątko nie zdążyło na

Wielkanoc.

Teraz Słońce zaczęło rozglądać się dookoła po łące, przeczesywało promykami świeżą trawę,

aż w bruździe pod lasem znalazło śpiącego Zajączka. Złapało go za uszy i wyciągnęło na łąkę.

- Już czas, Wielkanoc za pasem – odpowiedziało Słońce – a co to by były za święta bez

wielkanocnego Zajączka? Popilnuj Kurczaczka, jest jeszcze bardzo malutki, a ja pójdę obudzić

jeszcze kogoś.

- Kogo? Kogo? – dopytywał się Zajączek, kicając po łące.

- Kogo? Kogo? – popiskiwało Kurczątko, starając się nie zgubić w trawie.

- Kogo? Kogo? – szumiały rozbudzone wierzbowe Kotki.

A Słońce wędrowało po niebie i rozglądało się dokoła, aż zanurzyło złote ręce w stogu siana

i zaczęło z kimś rozmawiać.

- Wstawaj śpioszku – mówiło – baś, baś, już czas, baś, baś.

A to „coś” odpowiedziało mu głosem dzwoneczka : dzeń-dzeń, dzeń-dzeń.

Zajączek z Kurczątkiem wyciągali z ciekawości szyje, a wierzbowe Kotki pierwsze zobaczyły,

że to „coś” ma śliczny biały kożuszek i jest bardzo małe.

- Co to? Co to? – pytał Zajączek.

- Dlaczego tak dzwoni? – piszczał Kurczaczek.

I wtedy Słońce przyprowadziło do nich małego Baranka ze złotym dzwonkiem na szyi.

- To już święta, święta, święta – szumiały wierzbowe Kotki, a Słońce głaskało wszystkich

promykami, nucąc taką piosenkę:

W Wielkanocny poranek

Dzwoni dzwonkiem Baranek,

A Kurczątko z Zającem

Podskakują na łące.

Wielkanocne Kotki,

Robiąc miny słodkie,

Już wyjrzały z pączka,

Siedzą na gałązkach.

Kiedy będzie Wielkanoc

Wierzbę pytają.

Rozmowa na temat opowiadania:

Co robiło słonko?

Kogo obudziło jako pierwsze, drugie, ... ?

Dlaczego słonko budziło bazie, kurczaczka, zajączka i baranka?

Jakie święta zbliżają się do nas wielkimi krokami?

- na podstawie piosenki

https://www.youtube.com/watch?v=OCmZrAz3t-U

https://www.youtube.com/watch?v=9pCJGz1jOzk

- na podstawie filmu

https://www.youtube.com/watch?v=nDlJVu4rXrU

1. Zabawy ruchowe dla dzieci - zumba i inne

https://www.youtube.com/watch?v=2BQCcIjudZ8

https://miastodzieci.pl/zabawy/mini-gimnastyka-dla-mlodszych-dzieci/

https://www.youtube.com/watch?v=iKeatJK181Q

https://www.youtube.com/watch?v=SOBEPiqlz48

https://www.youtube.com/watch?v=rHfjaRcltmQ

2. Zgaduj - zgadula - zagadki o tematyce wielkanocnej https://www.superkid.pl/zagadki-wielkanoc

3. Zadania do wykonania

4. Wielkanocne zabawy matematyczne

Układanie rytmów Ćwiczenia w układaniu rytmów pomagają dzieciom zauważać powtarzalność różnych wzorców, korzystania z nich w rozmaitych sytuacjach, pozwalają lepiej rozumieć otaczający je świat, a w przyszłości - łatwiej uczyć się matematyki.

Rytmy można układać naprawdę ze wszystkiego co tylko przyjdzie nam do głowy np. sylwety jajek wycięte z twardej kartki (różne kolory).

Przeliczanie Najprostsza możliwa aktywność - kładziemy przed dzieckiem pisanki lub kurczaczki i prosimy, żeby powiedziało ile ich jest. Wkładamy je do woreczka i pytamy ile znajduje się w woreczku, ile musimy dołożyć lub zabrać, żeby zostało tyle i tyle. Liczymy obiekty w ciągu, a następnie je przestawiamy, żeby pomóc dzieciom zauważyć, że niezależnie od układu, ich liczba zostaje taka sama. Odejmujemy i dodajemy kurczaczki i pisanki za każdym razem pytając ile ich jest. Koszyk i pisanki Przy koszyku kładziemy karteczkę z cyfrą, prosimy dzieci, żeby włożyły do niego tyle jajek ile wskazuje cyfra. Koszyk i pisanki do pobrania https://drive.google.com/file/d/0B1vPG2uXBGClQUlkZ2szeWhNRDA/view

Kurczaczki w zagrodzie Kładziemy przed dziećmi karteczki z cyframi, dodatkowo możemy pokazywać odpowiednią ilość oczek na kostce do gry, jeżeli dzieci mają jeszcze problemy z rozpoznawaniem cyfr. Prosimy, żeby włożyły do zagrody tyle kurczaczków, ile jest napisane na kartce/pokazane na kostce. Dopasowywanie cyfry do liczby pisanek Kładziemy przed dziećmi daną liczbę pisanek. Prosimy, żeby dopasowały do nich odpowiednią cyfrę. Można dodatkowo pokazywać odpowiednią liczbę oczek na kostce.

Zadania tekstowe Lubię liczyć przy pomocy zadań tekstowych. Myślę, że dzieci często też wolą zadania z historyjką niż samo "suche" liczenie. Bohaterami moich zadań będą oczywiście Zajączek,

kurczaczki i pisanki. Ale przy wymyślaniu możemy dać upust sile naszej wyobraźni Podaję zadania przykładowe: Zadanie 1 Zajączek miał w koszyczku 5 pisanek. 1 zaniósł kurczaczkowi, a 3 rozdał dzieciom. Ile zostało pisanek w koszyczku Zajączka? Zadanie 2 Z jajek w kurniku wykluło się 10 kurczaczków. 5 kurczaczków wyruszyło razem z Zajączkiem roznosić wielkanocne koszyczki. Ile kurczaczków zostało w kurniku?

5. Wprowadzenie litery j- małej i wielkiej, drukowanej i pisanej

https://mala275.blogspot.com/2015/09/literka-j.html https://www.okiemmamy.pl/do-pobrania/karty-do-nauki-literek-a-l/ https://www.printoteka.pl/lh/materials/item/1798

6. Prace plastyczne https://malinowaplaneta.pl/prace-plastyczne-na-wielkanoc/

7. Zadania do wykonania w książkach - dzieci 5-letnie Kolorowy start cz.3 str. 60- 69

https://flipbooki.mac.pl/przedszkole/druk/ks-5l-kp-cz3.pdf

- dzieci 6-letnie Kolorowy start z plusem cz.3 str. 72- 81

https://flipbooki.mac.pl/przedszkole/druk/ksplus-6l-kp-cz3.pdf

8. Jajka, jajeczka

- Słuchanie wiersza K. Datkun – Czerniak „Jajko” Kura zniosła jajko i przetarła oczy: -Jakie ono białe? Zawołała głośno: kok- kodak, kok – kodak Co w kurzym języku może znaczyć tak: - Ratunku ! Pomocy! Zbiegły się kury, kaczki i indyczki - cały podwórkowy drób. A kura płacze i woła: - Jajko jest chore! Patrzcie jakie jest blade. Och moje jajeczko! Wezmą cię do szpitala. Już cię pewnie nie zobaczę! Rzekła gąska: Gę, gę, gę Moja kurko przyjaciółko, jajko jest takie jak należy. Przyjdzie gospodyni, jajko do domu zabierze, Zrobi z niego pyszności i twoje jajko na stole zagości. A jeżeli- tak się zdarzyć może- będą święta, Twoje jajko, razem z innymi jajkami... Zalśni kolorami! Rozmowa na temat wiersza - jak wyglądało jajko, które zniosła kura? Dlaczego kura myślała, że jest chore? - co na pocieszenie powiedziała kurce gąska? - dlaczego na święta jajko zalśni kolorami? - eksperymenty i zabawy badawcze z jajkami

https://vimeo.com/224050224

https://www.mamawdomu.pl/2016/03/eksperymenty-z-jajem-czyli-7-pomyslow-na-doswiadczenia-z-dziecmi.html

9. Zabawy ruchowe dla dzieci - zumba i inne

https://www.youtube.com/watch?v=2BQCcIjudZ8

https://miastodzieci.pl/zabawy/mini-gimnastyka-dla-mlodszych-dzieci/

https://www.youtube.com/watch?v=iKeatJK181Q

https://www.youtube.com/watch?v=SOBEPiqlz48

https://www.youtube.com/watch?v=rHfjaRcltmQ