1. lyù thuyeát thöông maïi quoác teá 2. lyù thuyeát ñaàu tö quoác teá

1

1. Lyù thuyeát thöông maïi quoác 1. Lyù thuyeát thöông maïi quoác teá teá

2. Lyù thuyeát ñaàu tö quoác teá 2. Lyù thuyeát ñaàu tö quoác teá

3. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng 3. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán FDIñeán FDI

CHÖÔNG 2:CHÖÔNG 2: LYÙ THUYEÁT VEÀ THÖÔNG MAÏI QUOÁC LYÙ THUYEÁT VEÀ THÖÔNG MAÏI QUOÁC

TEÁ TEÁ VAØ ÑAÀU TÖ QUOÁC TEÁ VAØ ÑAÀU TÖ QUOÁC TEÁ

((THEORY OF INTERNATIONAL TRADE & THEORY OF INTERNATIONAL TRADE & INVESTMENT)INVESTMENT)

2

1. LYÙ THUYEÁT THÖÔNG MAÏI QUOÁC TEÁ 1. LYÙ THUYEÁT THÖÔNG MAÏI QUOÁC TEÁ

1.1. Thuyeát Troïng Thöông (Mercantilism)1.1. Thuyeát Troïng Thöông (Mercantilism)

1.2. Lyù thuyeát Lôïi Theá Tuyeät Ñoái (Theory of Absolute 1.2. Lyù thuyeát Lôïi Theá Tuyeät Ñoái (Theory of Absolute Advantage)Advantage)

1.3. Lyù thuyeát Lôïi Theá So Saùnh (Theory of Comparative 1.3. Lyù thuyeát Lôïi Theá So Saùnh (Theory of Comparative Advantage)Advantage)

1.4. Lyù thuyeát Heckscher - Ohlin (Heckscher - Ohlin Theory)1.4. Lyù thuyeát Heckscher - Ohlin (Heckscher - Ohlin Theory)

1.5. Nghòch lyù Leontief (The Leontief Paradox)1.5. Nghòch lyù Leontief (The Leontief Paradox)

1.6. Lyù thuyeát veà söï töông ñoàng giöõa caùc quoác gia 1.6. Lyù thuyeát veà söï töông ñoàng giöõa caùc quoác gia (Country Similarity Theory)(Country Similarity Theory)

1.7. Lyù thuyeát Chu Kyø Saûn Phaåm Quoác Teá 1.7. Lyù thuyeát Chu Kyø Saûn Phaåm Quoác Teá (International Product Life Cycle Theory)(International Product Life Cycle Theory)

1.8. Lyù thuyeát lôïi theá caïnh tranh toaøn caàu (Global 1.8. Lyù thuyeát lôïi theá caïnh tranh toaøn caàu (Global Strategic RivalryTheory)Strategic RivalryTheory)

1.9. Lyù thuyeát Lôïi Theá Caïnh Tranh Quoác Gia – Kim 1.9. Lyù thuyeát Lôïi Theá Caïnh Tranh Quoác Gia – Kim cöông cuûa Porter (Theory of National Competitive cöông cuûa Porter (Theory of National Competitive Advantage: Porter’s Diamond)Advantage: Porter’s Diamond)

3

1.1. THUYEÁT TROÏNG THÖÔNG 1.1. THUYEÁT TROÏNG THÖÔNG (MERCANTILISM)(MERCANTILISM)

Giöõa theá kyû 15, 16, 17 vaø keát thuùc vaøo theá Giöõa theá kyû 15, 16, 17 vaø keát thuùc vaøo theá kyû 18kyû 18

Tö töôûng chínhTö töôûng chính Phaùt trieån kinh teá laø gia taêng khoái löôïng Phaùt trieån kinh teá laø gia taêng khoái löôïng

tieàn teätieàn teä Phaûi phaùt trieån ngoaïi thöông, ñaëc bieät laø Phaûi phaùt trieån ngoaïi thöông, ñaëc bieät laø

xuaát sieâu, trao ñoåi khoâng ngang giaù xuaát sieâu, trao ñoåi khoâng ngang giaù Nhaø nöôùc ñieàu tieát hoaït ñoäng ngoaïi thöôngNhaø nöôùc ñieàu tieát hoaït ñoäng ngoaïi thöông

Öu ñieåmÖu ñieåm Taàm quan troïng cuûa thöông maïi quoác teáTaàm quan troïng cuûa thöông maïi quoác teá Vai troø Nhaø nöôùc trong vieäc ñieàu tieát ngoaïi Vai troø Nhaø nöôùc trong vieäc ñieàu tieát ngoaïi

thöôngthöông Nhöôïc ñieåmNhöôïc ñieåm

Ñôn giaûn, chöa giaûi thích ñöôïc caùc hieän Ñôn giaûn, chöa giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng kinh teá töôïng kinh teá

4

1.2. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ TUYEÄT ÑOÁI1.2. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ TUYEÄT ÑOÁI

Taùc giaû -Taùc giaû - Adam Smith (1723 - 1790), ngöôøi Anh, Adam Smith (1723 - 1790), ngöôøi Anh,

taùc phaåm “Nghieân cöùu veà baûn chaát vaø taùc phaåm “Nghieân cöùu veà baûn chaát vaø

nguyeân nhaân giaøu coù cuûa caùc quoác gia” (1776)nguyeân nhaân giaøu coù cuûa caùc quoác gia” (1776)

Tö töôûng chínhTö töôûng chính

Thöông maïi quoác teá thuùc ñaåy kinh teá phaùt Thöông maïi quoác teá thuùc ñaåy kinh teá phaùt

trieåntrieån

Nguoàn goác giaøu coù cuûa nöôùc Anh laø coâng Nguoàn goác giaøu coù cuûa nöôùc Anh laø coâng

nghieäp nghieäp

Caùc nöôùc neân chuyeân moân hoùa nhöõng Caùc nöôùc neân chuyeân moân hoùa nhöõng

ngaønh coù lôïi theá tuyeät ñoáingaønh coù lôïi theá tuyeät ñoái

Xuaát khaåu saûn phaåm coù lôïi theá tuyeät ñoái Xuaát khaåu saûn phaåm coù lôïi theá tuyeät ñoái

vaø nhaäp khaåu saûn phaåm khoâng coù lôïi theá vaø nhaäp khaåu saûn phaåm khoâng coù lôïi theá

tuyeät ñoái tuyeät ñoái

5

Minh hoïaMinh hoïa

Myõ coù lôïi theá tuyeät ñoái saûn xuaát luùa Myõ coù lôïi theá tuyeät ñoái saûn xuaát luùa mì mì chuyeân moân hoùa saûn xuaát luùa mì chuyeân moân hoùa saûn xuaát luùa mì

Anh coù lôïi theá tuyeät ñoái saûn xuaát vaûi Anh coù lôïi theá tuyeät ñoái saûn xuaát vaûi chuyeân moân hoùa saûn xuaát vaûi chuyeân moân hoùa saûn xuaát vaûi

Myõ ñoåi 6 giaï luùa vôùi Anh ñeå laáy 6m vaûiMyõ ñoåi 6 giaï luùa vôùi Anh ñeå laáy 6m vaûi Myõ coù lôïi 2 m vaûi, hay tieát kieäm ñöôïc ½ Myõ coù lôïi 2 m vaûi, hay tieát kieäm ñöôïc ½

giôøgiôø Anh coù lôïi 24m vaûi, hay tieát kieäm ñöôïc Anh coù lôïi 24m vaûi, hay tieát kieäm ñöôïc

gaàn 5giôøgaàn 5giôø

1.2. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ TUYEÄT ÑOÁI (tt)1.2. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ TUYEÄT ÑOÁI (tt)

Saûn phaåm Saûn phaåm Myõ Myõ Anh Anh

Luùa mì Luùa mì (giaï/giôø)(giaï/giôø)

66 11

Vaûi (meùt/giôø)Vaûi (meùt/giôø) 44 55

6

Öu ñieåmÖu ñieåm

Coâng cuï phaùt trieån lyù thuyeát kinh teá Coâng cuï phaùt trieån lyù thuyeát kinh teá

Lôïi theá tuyeät ñoái, phaân coâng lao ñoängLôïi theá tuyeät ñoái, phaân coâng lao ñoäng

Nhöôïc ñieåmNhöôïc ñieåm

Khoâng giaûi thích hieän töôïng: Moät nöôùc Khoâng giaûi thích hieän töôïng: Moät nöôùc

coù lôïi theá tuyeät ñoái moïi saûn phaåm coù lôïi theá tuyeät ñoái moïi saûn phaåm

vaø moät nöôùc khoâng coù lôïi theá tuyeät vaø moät nöôùc khoâng coù lôïi theá tuyeät

ñoái naøo caû, lieäu thöông maïi quoác teá ñoái naøo caû, lieäu thöông maïi quoác teá

coù xaûy ra giöõa 2 nöôùc naøy khoâng?coù xaûy ra giöõa 2 nöôùc naøy khoâng?

1.2. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ TUYEÄT ÑOÁI (tt)1.2. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ TUYEÄT ÑOÁI (tt)

7

1.3. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ SO SAÙNH1.3. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ SO SAÙNH

Taùc giaû -Taùc giaû - David Ricardo (1772 - 1823), David Ricardo (1772 - 1823), nhaø kinh teá hoïa ngöôøi Anh (goác Do nhaø kinh teá hoïa ngöôøi Anh (goác Do Thaùi), taùc phaåm “Nhöõng nguyeân lyù Thaùi), taùc phaåm “Nhöõng nguyeân lyù kinh teá chính trò vaø thueá” (1817)kinh teá chính trò vaø thueá” (1817)

Tö töôûng chínhTö töôûng chính Moïi nöôùc luoân coù theå vaø raát coù Moïi nöôùc luoân coù theå vaø raát coù

lôïi khi tham gia phaân coâng lao ñoäng lôïi khi tham gia phaân coâng lao ñoäng vaø thöông maïi quoác teá khi coù lôïi vaø thöông maïi quoác teá khi coù lôïi theá so saùnhtheá so saùnh

Lôïi theá so saùnh moät saûn phaåm Lôïi theá so saùnh moät saûn phaåm laø khaû naêng caïnh tranh cuûa moät laø khaû naêng caïnh tranh cuûa moät quoác gia treân theá giôùi quoác gia treân theá giôùi

8

RCA (Rate of Comparative Advantage) - heä soá so saùnhRCA (Rate of Comparative Advantage) - heä soá so saùnh E1 - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm X cuûa quoác gia E1 - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm X cuûa quoác gia

trong 1 naêmtrong 1 naêm EC - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm X cuûa quoác gia EC - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm X cuûa quoác gia

trong 1 naêmtrong 1 naêm E2 - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm X cuûa theá giôùi E2 - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm X cuûa theá giôùi

trong 1 naêmtrong 1 naêm EW - Kim ngaïch xuaát khaåu cuûa theá giôùi trong 1 naêmEW - Kim ngaïch xuaát khaåu cuûa theá giôùi trong 1 naêm Neáu RCA Neáu RCA 1: saûn phaåm khoâng coù lôïi theá so saùnh 1: saûn phaåm khoâng coù lôïi theá so saùnh Neáu RCA < 2,5: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnhNeáu RCA < 2,5: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh Neáu RCA Neáu RCA 2,5: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh raát cao 2,5: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh raát cao

WC EE

EE

RCA 21 =

1.3. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ SO SAÙNH (tt)1.3. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ SO SAÙNH (tt)

9

Minh hoïaMinh hoïa

Myõ coù lôïi theá tuyeät ñoái ôû caû 2 saûn phaåm, Myõ coù lôïi theá tuyeät ñoái ôû caû 2 saûn phaåm, coøn Anh thì khoângcoøn Anh thì khoâng

Tuy nhieân,Tuy nhieân, Myõ coù lôïi theá so saùnh veà luùa mì (6/1 > 4/2) Myõ coù lôïi theá so saùnh veà luùa mì (6/1 > 4/2)

Myõ chuyeân moân hoùa saûn xuaát luùa mì Myõ chuyeân moân hoùa saûn xuaát luùa mì Anh coù lôïi theá so saùnh veà vaûi (2/4 > 1/6) Anh coù lôïi theá so saùnh veà vaûi (2/4 > 1/6)

Anh chuyeân moân hoùa saûn xuaát vaûiAnh chuyeân moân hoùa saûn xuaát vaûi Myõ ñoåi 6 giaï luùa vôùi Anh ñeå laáy 6m vaûiMyõ ñoåi 6 giaï luùa vôùi Anh ñeå laáy 6m vaûi Myõ coù lôïi 2m vaûi, hay tieát kieäm ½ giôøMyõ coù lôïi 2m vaûi, hay tieát kieäm ½ giôø Anh coù lôïi 6m vaûi, hay tieát kieäm 3 giôøAnh coù lôïi 6m vaûi, hay tieát kieäm 3 giôø


Saûn phaåm Saûn phaåm Myõ Myõ Anh Anh

Luùa mì Luùa mì (giaï/giôø)(giaï/giôø)

66 11

Vaûi (meùt/giôø)Vaûi (meùt/giôø) 44 22

10

Öu ñieåmÖu ñieåm Chuyeân moân hoùaChuyeân moân hoùa Lôïi theá so saùnh Lôïi theá so saùnh

Nhöôïc ñieåmNhöôïc ñieåm Khoâng tính cô caáu nhu caàu tieâu Khoâng tính cô caáu nhu caàu tieâu

duøng moãi nöôùc duøng moãi nöôùc Khoâng ñeà caäp chi phí vaän taûi, Khoâng ñeà caäp chi phí vaän taûi,

baûo hieåm haøng hoùa vaø haøng baûo hieåm haøng hoùa vaø haøng raøo baûo hoä maäu dòchraøo baûo hoä maäu dòch

Khoâng giaûi thích nguoàn goác lôïi Khoâng giaûi thích nguoàn goác lôïi theá so saùnhtheá so saùnh


11

1.4. LYÙ THUYEÁT HECKSCHER - OHLIN1.4. LYÙ THUYEÁT HECKSCHER - OHLIN

Taùc giaû -Taùc giaû - Eli Heckscher & Bertil Ohlin, Eli Heckscher & Bertil Ohlin, nhaø kinh teá hoïc Thuïy Ñieån, taùc nhaø kinh teá hoïc Thuïy Ñieån, taùc phaåm “Thöông maïi lieân khu vöïc vaø phaåm “Thöông maïi lieân khu vöïc vaø quoác teá” (1933)quoác teá” (1933)

Tö töôûng chínhTö töôûng chính Caùc yeáu toá saûn xuaát khaùc nhau Caùc yeáu toá saûn xuaát khaùc nhau

giöõa caùc quoác giagiöõa caùc quoác gia Chuyeân moân hoùa nhöõng ngaønh Chuyeân moân hoùa nhöõng ngaønh

söû duïng yeáu toá saûn xuaát chi phí söû duïng yeáu toá saûn xuaát chi phí reû hôn, chaát löôïng cao hônreû hôn, chaát löôïng cao hôn

Cô sôû thöông maïi quoác teá laø lôïi Cô sôû thöông maïi quoác teá laø lôïi theá töông ñoáitheá töông ñoái

12

RCA (the Coefficient of Revealed Comparative Advantage) - heä RCA (the Coefficient of Revealed Comparative Advantage) - heä

soá bieåu thò lôïi theá töông ñoái hay so saùnhsoá bieåu thò lôïi theá töông ñoái hay so saùnh

TTA A - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm A cuûa nöôùc X (tính - Kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm A cuûa nöôùc X (tính

giaù FOB) giaù FOB)

TTX X - Toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa nöôùc X trong 1 naêm- Toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa nöôùc X trong 1 naêm

WWA A - Toång kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm A cuûa theá - Toång kim ngaïch xuaát khaåu saûn phaåm A cuûa theá

giôùi Tgiôùi T

WW - Toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa theá giôùi trong 1 naêm- Toång kim ngaïch xuaát khaåu cuûa theá giôùi trong 1 naêm

Neáu RCA Neáu RCA 1: saûn phaåm khoâng coù lôïi theá so saùnh 1: saûn phaåm khoâng coù lôïi theá so saùnh

Neáu 2,5 < RCA < 4,25: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh caoNeáu 2,5 < RCA < 4,25: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh cao

Neáu RCA Neáu RCA 4,25: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh raát cao 4,25: saûn phaåm coù lôïi theá so saùnh raát cao

A A

X

T WRCA = ÷

T W

1.4. LYÙ THUYEÁT HECKSCHER – OHLIN (tt)1.4. LYÙ THUYEÁT HECKSCHER – OHLIN (tt)

13

Saûn phaåm thaâm duïng lao ñoäng (labour intensive goods) Saûn phaåm thaâm duïng lao ñoäng (labour intensive goods)

- Saûn phaåm caàn nhieàu ñôn vò lao ñoäng treân 1 ñôn vò - Saûn phaåm caàn nhieàu ñôn vò lao ñoäng treân 1 ñôn vò

tö baûn tö baûn

Saûn phaåm thaâm duïng tö baûn (capital intensive goods) - Saûn phaåm thaâm duïng tö baûn (capital intensive goods) -

Saûn phaåm caàn nhieàu ñôn vò tö baûn treân 1 ñôn vò lao Saûn phaåm caàn nhieàu ñôn vò tö baûn treân 1 ñôn vò lao

ñoängñoäng

Quoác gia coù nguoàn lao ñoäng doài daøo Quoác gia coù nguoàn lao ñoäng doài daøo chuyeân moân chuyeân moân

hoùa saûn xuaát saûn phaåm coù tyû troïng lao ñoäng cao hoùa saûn xuaát saûn phaåm coù tyû troïng lao ñoäng cao

xuaát khaåu haøng hoùa coù tyû troïng lao ñoäng cao ñoåi xuaát khaåu haøng hoùa coù tyû troïng lao ñoäng cao ñoåi

laïi haøng hoùa coù tyû troïng tö baûn caolaïi haøng hoùa coù tyû troïng tö baûn cao

Quoác gia coù nguoàn tö baûn doài daøo Quoác gia coù nguoàn tö baûn doài daøo chuyeân moân chuyeân moân

hoùa saûn xuaát saûn phaåm coù tyû troïng tö baûn cao hoùa saûn xuaát saûn phaåm coù tyû troïng tö baûn cao

xuaát khaåu haøng hoùa coù tyû troïng tö baûn cao ñoåi laïi xuaát khaåu haøng hoùa coù tyû troïng tö baûn cao ñoåi laïi

haøng hoùa coù tyû troïng lao ñoäng caohaøng hoùa coù tyû troïng lao ñoäng cao


14

Öu ñieåmÖu ñieåm Khuyeán khích thöông maïi quoác teá Khuyeán khích thöông maïi quoác teá

phaùt trieånphaùt trieån Giaûi thích nguoàn goác hình thaønh lôïi Giaûi thích nguoàn goác hình thaønh lôïi

theá so saùnhtheá so saùnh Nhöôïc ñieåmNhöôïc ñieåm

Khoâng cho pheùp giaûi thích moïi Khoâng cho pheùp giaûi thích moïi hieän töôïng thöông maïi quoác teá, hieän töôïng thöông maïi quoác teá, ñaëc bieät khi:ñaëc bieät khi:Ñaûo ngöôïc nhu caàuÑaûo ngöôïc nhu caàuCaïnh tranh khoâng hoaøn haûoCaïnh tranh khoâng hoaøn haûoChi phí vaän taûi vaø baûo hieåm Chi phí vaän taûi vaø baûo hieåm quaù lôùnquaù lôùn


15

1.5. NGHÒCH LYÙ LEONTIEF1.5. NGHÒCH LYÙ LEONTIEF

Taùc giaû - Wassily Leontief, thöû nghieäm moâ hình H - O (1951) Taùc giaû - Wassily Leontief, thöû nghieäm moâ hình H - O (1951)

ñeå giaûi thích haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu vaøo Myõ (döõ ñeå giaûi thích haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu vaøo Myõ (döõ

kieän 1947)kieän 1947)

Giaû thieát - Myõ coù lôïi theá töông ñoái veà saûn xuaát haøng Giaû thieát - Myõ coù lôïi theá töông ñoái veà saûn xuaát haøng

hoùa coù tyû troïng tö baûn cao, neân seõ xuaát khaåu haøng hoùa coù tyû troïng tö baûn cao, neân seõ xuaát khaåu haøng

hoùa thaâm duïng tö baûn (capital intensive goods) vaø nhaäp hoùa thaâm duïng tö baûn (capital intensive goods) vaø nhaäp

khaåu haøng hoùa thaâm duïng lao ñoäng (labour intensive khaåu haøng hoùa thaâm duïng lao ñoäng (labour intensive

goods)goods)

Keát quaû baát ngôø - Saûn phaåm xuaát khaåu töø caùc coâng ty Keát quaû baát ngôø - Saûn phaåm xuaát khaåu töø caùc coâng ty

Myõ coù tyû troïng lao ñoäng cao hôn saûn phaåm nhaäp khaåuMyõ coù tyû troïng lao ñoäng cao hôn saûn phaåm nhaäp khaåu

Nghòch lyù - Myõ laø moät nöôùc coù nguoàn lao ñoäng doài Nghòch lyù - Myõ laø moät nöôùc coù nguoàn lao ñoäng doài

daøo?daøo?

Nghieân cöùu, tranh luaän Nghieân cöùu, tranh luaän Phaân bieät lao ñoäng vaø tö baûn Phaân bieät lao ñoäng vaø tö baûn

khaùc nhau. Ví duï: lao ñoäng coù kyõ naêng vaø khoâng kyõ khaùc nhau. Ví duï: lao ñoäng coù kyõ naêng vaø khoâng kyõ

naêngnaêng

16

1.6. LYÙ THUYEÁT VEÀ SÖÏ TÖÔNG ÑOÀNG GIÖÕA 1.6. LYÙ THUYEÁT VEÀ SÖÏ TÖÔNG ÑOÀNG GIÖÕA CAÙC QUOÁC GIACAÙC QUOÁC GIA

Taùc giaûTaùc giaû - Staffan Burenstam Linder, giaûi thích - Staffan Burenstam Linder, giaûi thích thöông maïi theá giôùi thaäp nieân 60 vaø 70thöông maïi theá giôùi thaäp nieân 60 vaø 70

Tieàn ñeàTieàn ñeà Khi thu nhaäp taêng Khi thu nhaäp taêng nhu caàu möùc phöùc nhu caàu möùc phöùc

taïp saûn phaåm taêngtaïp saûn phaåm taêng Caàn thieát am hieåu thò tröôøng trong nöôùc Caàn thieát am hieåu thò tröôøng trong nöôùc

vaø nöôùc ngoaøi vaø nöôùc ngoaøi nhu caàu caùc thò tröôøng nhu caàu caùc thò tröôøng töông ñoàngtöông ñoàng

Tö töôûng chínhTö töôûng chính Thöông maïi phaùt trieån giöõa hai quoác gia coù Thöông maïi phaùt trieån giöõa hai quoác gia coù

möùc thu nhaäp hay möùc ñoä coâng nghieäp möùc thu nhaäp hay möùc ñoä coâng nghieäp hoùa xaáp xæ hoùa xaáp xæ

Toàn taïi söï trao ñoåi saûn phaåm töông töï Toàn taïi söï trao ñoåi saûn phaåm töông töï hoaëc coù chuùt ít khaùc bieäthoaëc coù chuùt ít khaùc bieät

17

1.7. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ1.7. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ

Taùc giaûTaùc giaû - Giaùo sö Raymond Vernon (1966) - Giaùo sö Raymond Vernon (1966) Tieáp caänTieáp caän - saûn phaåm, thoâng tin, kieán - saûn phaåm, thoâng tin, kieán

thöùc, chi phí vaø quyeàn löïc thöùc, chi phí vaø quyeàn löïc Tö töôûng chínhTö töôûng chính - chu kyø saûn phaåm ñöôïc - chu kyø saûn phaåm ñöôïc

chia 3 giai ñoaïnchia 3 giai ñoaïn Giai ñoaïn 1 - Saûn phaåm môùiGiai ñoaïn 1 - Saûn phaåm môùi

Saûn xuaát taïi thò tröôøng coâng Saûn xuaát taïi thò tröôøng coâng nghieäp hoùa raát caonghieäp hoùa raát cao

Lao ñoäng kyõ naêng caoLao ñoäng kyõ naêng cao Chi phí saûn xuaát caoChi phí saûn xuaát cao Giaù ñoäc quyeànGiaù ñoäc quyeàn

18

Giai ñoaïn 2 - Saûn phaåm tröôûng thaønhGiai ñoaïn 2 - Saûn phaåm tröôûng thaønh Saûn xuaát môû roäng, tieâu chuaån hoùa daàn daànSaûn xuaát môû roäng, tieâu chuaån hoùa daàn daàn Giaûm lao ñoäng kyõ naêngGiaûm lao ñoäng kyõ naêng Taêng xuaát khaåuTaêng xuaát khaåu Taêng caïnh tranhTaêng caïnh tranh Giaûm giaù Giaûm giaù Nhu caàu giöõ thò phaàn Nhu caàu giöõ thò phaàn Ñaàu tö nöôùc ngoaøi Ñaàu tö nöôùc ngoaøi

Giai ñoaïn 3 - Saûn phaåm tieâu chuaån hoùaGiai ñoaïn 3 - Saûn phaåm tieâu chuaån hoùa Saûn xuaát hoaøn toaøn tieâu chuaån hoùaSaûn xuaát hoaøn toaøn tieâu chuaån hoùa Lao ñoäng reû, khoâng caàn kyõ naêng caoLao ñoäng reû, khoâng caàn kyõ naêng cao Caïnh tranh gay gaétCaïnh tranh gay gaét Lôïi theá caïnh tranh chuyeån sang nöôùc keùm phaùt Lôïi theá caïnh tranh chuyeån sang nöôùc keùm phaùt

trieån - xuaát khaåu ngöôïc laïi cho caùc nöôùc coâng trieån - xuaát khaåu ngöôïc laïi cho caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieånnghieäp phaùt trieån

1.7. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ (tt)1.7. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ (tt)

19

Öu ñieåmÖu ñieåm Giaûi thích baûn chaát ñaàu tö nöôùc Giaûi thích baûn chaát ñaàu tö nöôùc

ngoaøingoaøi Chuyeån nghieân cöùu töø quoác gia Chuyeån nghieân cöùu töø quoác gia

ñeán saûn phaåmñeán saûn phaåm Nhìn nhaän söï di chuyeån tö baûn, Nhìn nhaän söï di chuyeån tö baûn,

coâng ngheä, thoâng tin,…coâng ngheä, thoâng tin,… Nhöôïc ñieåmNhöôïc ñieåm

Chæ phuø hôïp saûn phaåm coâng Chæ phuø hôïp saûn phaåm coâng ngheä caongheä cao

1.7. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ (tt)1.7. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM QUOÁC TEÁ (tt)

20

1.8. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH TOAØN 1.8. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH TOAØN CAÀUCAÀU

Coâng ty taïo laäp lôïi theá caïnh tranh laâu daøi, baèngCoâng ty taïo laäp lôïi theá caïnh tranh laâu daøi, baèng

Naém quyeàn sôû höõu saûn phaåm trí tueäNaém quyeàn sôû höõu saûn phaåm trí tueä

Ñaàu tö lónh vöïc R & D, nhaèm taän duïng öu theá Ñaàu tö lónh vöïc R & D, nhaèm taän duïng öu theá

thöôïng phong (First-Mover Advantage)thöôïng phong (First-Mover Advantage)

Tieát kieäm chi phí nhôø taêng quy moâ saûn xuaát Tieát kieäm chi phí nhôø taêng quy moâ saûn xuaát

(Economies of Scales) hoaëc ña daïng hoùa saûn (Economies of Scales) hoaëc ña daïng hoùa saûn

phaåm (Economies of Scope)phaåm (Economies of Scope)

Khai thaùc ñöôøng cong kinh nghieäm (Exploiting Khai thaùc ñöôøng cong kinh nghieäm (Exploiting

experience curve)experience curve)

21

1.9. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH QUOÁC GIA 1.9. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH QUOÁC GIA – KIM CÖÔNG CUÛA PORTER– KIM CÖÔNG CUÛA PORTER

Taùc giaû – Michel Porter, tröôøng HarvardTaùc giaû – Michel Porter, tröôøng Harvard

Tö töôûng chínhTö töôûng chính

Lôïi theá caïnh tranh baét nguoàn töø söï Lôïi theá caïnh tranh baét nguoàn töø söï

töông taùc cuûa caùc yeáu toá trong moâi töông taùc cuûa caùc yeáu toá trong moâi

tröôøng kinh doanhtröôøng kinh doanh

Söï thaønh coâng treân thò tröôøng quoác Söï thaønh coâng treân thò tröôøng quoác

teá caàn moâi tröôøng kinh doanh thuaän teá caàn moâi tröôøng kinh doanh thuaän

lôïi vaø naêng löïc caïnh tranh baûn thaân lôïi vaø naêng löïc caïnh tranh baûn thaân

doanh nghieäpdoanh nghieäp

22

4 yeáu toá taùc ñoäng ñeán naêng löïc caïnh tranh 4 yeáu toá taùc ñoäng ñeán naêng löïc caïnh tranh doanh nghieäpdoanh nghieäp

Nhöõng ñieàu kieän veà taøi nguyeân (Factor Nhöõng ñieàu kieän veà taøi nguyeân (Factor conditions),conditions), 2 loaïi 2 loaïi Caùc yeáu toá cô baûn (Basic factors) – taøi Caùc yeáu toá cô baûn (Basic factors) – taøi

nguyeân, khí haäu, vò trí vaø ñòa lyùnguyeân, khí haäu, vò trí vaø ñòa lyù Caùc yeáu toá naâng cao (Advanced factors) – Caùc yeáu toá naâng cao (Advanced factors) –

cô sôû haï taàng thoâng tin, kyõ naêng lao cô sôû haï taàng thoâng tin, kyõ naêng lao ñoäng, bí quyeát coâng ngheä, …ñoäng, bí quyeát coâng ngheä, …

Nhöõng ñieàu kieän veà nhu caàu (Demand Nhöõng ñieàu kieän veà nhu caàu (Demand conditions)conditions) Baûn chaát töï nhieân vaø tinh teá nhu caàu thò Baûn chaát töï nhieân vaø tinh teá nhu caàu thò

tröôøng trong nöôùctröôøng trong nöôùc Kích côõ vaø möùc phaùt trieån nhu caàu taïi Kích côõ vaø möùc phaùt trieån nhu caàu taïi

moät nöôùcmoät nöôùc Quoác teá hoùa nhu caàu noäi ñòaQuoác teá hoùa nhu caàu noäi ñòa

1.9. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH QUOÁC GIA 1.9. LYÙ THUYEÁT LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH QUOÁC GIA – KIM CÖÔNG CUÛA PORTER (tt)– KIM CÖÔNG CUÛA PORTER (tt)

23

Nhöõng ngaønh coâng nghieäp hoã trôï vaø Nhöõng ngaønh coâng nghieäp hoã trôï vaø lieân quan (Related and supporting lieân quan (Related and supporting industries) industries) Ngaønh coâng nghieäp caïnh tranh quoác Ngaønh coâng nghieäp caïnh tranh quoác

teáteá Ngaønh coâng nghieäp lieân quanNgaønh coâng nghieäp lieân quan

Chieán löôïc, caáu truùc cuûa caùc xí Chieán löôïc, caáu truùc cuûa caùc xí nghieäp vaø söï caïnh tranh (Firm strategy, nghieäp vaø söï caïnh tranh (Firm strategy, structure, and rivalry)structure, and rivalry) Caùch ñieàu haønhCaùch ñieàu haønh Tìm kieám vaø ñaït ñöôïc muïc tieâuTìm kieám vaø ñaït ñöôïc muïc tieâu Ñoái thuû caïnh tranh noäi ñòaÑoái thuû caïnh tranh noäi ñòa


24

2 yeáu toá bieán thieân beân ngoaøi2 yeáu toá bieán thieân beân ngoaøi Vai troø veà cô hoäi vaän may ruûiVai troø veà cô hoäi vaän may ruûi

Phaùt minh môùiPhaùt minh môùi Quyeát ñònh chính trò cuûa Chính Quyeát ñònh chính trò cuûa Chính

phuû caùc nöôùcphuû caùc nöôùc Chieán tranhChieán tranh Thay ñoåi cuûa thò tröôøng taøi chính Thay ñoåi cuûa thò tröôøng taøi chính

theá giôùitheá giôùi Thay ñoåi chi phí ñaàu vaøoThay ñoåi chi phí ñaàu vaøo Nhu caàu theá giôùi taêngNhu caàu theá giôùi taêng Phaùt trieån coâng ngheä, khoa hoïcPhaùt trieån coâng ngheä, khoa hoïc


25

Vai troø Chính phuûVai troø Chính phuû Trôï caápTrôï caáp Chính saùch giaùo duïcChính saùch giaùo duïc Thay ñoåi caùc quy ñònh trong Thay ñoåi caùc quy ñònh trong

thò tröôøng voánthò tröôøng voán Thaønh laäp tieâu chuaån saûn Thaønh laäp tieâu chuaån saûn

phaåm ñòa phöôngphaåm ñòa phöông Luaät thueá, luaät choáng ñoäc Luaät thueá, luaät choáng ñoäc

quyeànquyeàn


26

Chieán löôïc,

caáu truùc xí nghieäp

& caïnh tranh

Nhöõng ngaønh CN hoã trôï & lieân quan

Nhöõng ñieàu

kieän veà taøi

nguyeân

Nhöõng ñieàu kieän

nhu caàu thò

tröôøng

Vaän

ruûi

Chính phuû


27

2.1. Lyù thuyeát Chu Kyø Saûn 2.1. Lyù thuyeát Chu Kyø Saûn

Phaåm (Product Life Cycle Theory)Phaåm (Product Life Cycle Theory)

2.2. Lyù thuyeát Noäi Boä Hoùa 2.2. Lyù thuyeát Noäi Boä Hoùa

(Internalization Theory)(Internalization Theory)

2.3. Lyù thuyeát chieát trung cuûa 2.3. Lyù thuyeát chieát trung cuûa

Dunning (Dunning’s Eclectic Dunning (Dunning’s Eclectic

Theory)Theory)

2. LYÙ THUYEÁT ÑAÀU TÖ QUOÁC TEÁ2. LYÙ THUYEÁT ÑAÀU TÖ QUOÁC TEÁ

28

2.1. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM2.1. LYÙ THUYEÁT CHU KYØ SAÛN PHAÅM

Giôùi thieäu saûn phaåm môùi, caàn voán, lao Giôùi thieäu saûn phaåm môùi, caàn voán, lao ñoäng kyõ naêngñoäng kyõ naêng

Saûn phaåm tröôûng thaønh vaø ñöôïc moïi ngöôøi Saûn phaåm tröôûng thaønh vaø ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän, noù ñöôïc tieâu chuaån hoùachaáp nhaän, noù ñöôïc tieâu chuaån hoùa

Sau ñoù ñöôïc saûn xuaát haøng loaït, söû duïng Sau ñoù ñöôïc saûn xuaát haøng loaït, söû duïng lao ñoäng ít kyõ naênglao ñoäng ít kyõ naêng

Lôïi theá töông ñoái trong saûn phaåm ñöôïc Lôïi theá töông ñoái trong saûn phaåm ñöôïc chuyeån töø nöôùc phaùt trieån sang nöôùc ñang chuyeån töø nöôùc phaùt trieån sang nöôùc ñang phaùt trieånphaùt trieån

Ñaàu tö xuaát hieän khi caùc doanh nghieäp Ñaàu tö xuaát hieän khi caùc doanh nghieäp chuyeån cô sôû saûn xuaát sang nöôùc keùm phaùt chuyeån cô sôû saûn xuaát sang nöôùc keùm phaùt trieån hôn ñeå taän duïng lao ñoäng vaø taøi trieån hôn ñeå taän duïng lao ñoäng vaø taøi nguyeân reû nguyeân reû

29

2.2. LYÙ THUYEÁT NOÄI BOÄ HOÙA2.2. LYÙ THUYEÁT NOÄI BOÄ HOÙA

Chi phí giao dòch – chi phí thöông löôïng, giaùm Chi phí giao dòch – chi phí thöông löôïng, giaùm

saùt, vaø ñoác thuùc caùc beân ñoái taùc thöïc saùt, vaø ñoác thuùc caùc beân ñoái taùc thöïc

hieän hôïp ñoàng quaù lôùn, lôùn hôn chi phí hieän hôïp ñoàng quaù lôùn, lôùn hôn chi phí

thaønh laäp vaø ñieàu haønh chi nhaùnh coâng tythaønh laäp vaø ñieàu haønh chi nhaùnh coâng ty

Löïa choïn phöông aùn kinh doanh hieäu quaû vaø Löïa choïn phöông aùn kinh doanh hieäu quaû vaø

kinh teákinh teá

Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) laø phöông Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) laø phöông

aùn ñöôïc löïa choïn nhaèm giaûm thieåu chi phí aùn ñöôïc löïa choïn nhaèm giaûm thieåu chi phí

kinh doanh vaø naâng cao naêng löïc caïnh tranhkinh doanh vaø naâng cao naêng löïc caïnh tranh

30

2.3. LYÙ THUYEÁT CHIEÁT TRUNG CUÛA DUNNING2.3. LYÙ THUYEÁT CHIEÁT TRUNG CUÛA DUNNING

FDI ñöôïc thöïc hieän hieäu quaû khi 3 ñieàu kieän FDI ñöôïc thöïc hieän hieäu quaû khi 3 ñieàu kieän

sau ñöôïc thoûa maõn:sau ñöôïc thoûa maõn:

Lôïi theá quyeàn sôû höõu (Ownership Lôïi theá quyeàn sôû höõu (Ownership

Advantages) – coâng ngheä ñoäc quyeàn, tính kinh Advantages) – coâng ngheä ñoäc quyeàn, tính kinh

teá nhôø quy moâ, kyõ naêng quaûn lyù, uy tín,…teá nhôø quy moâ, kyõ naêng quaûn lyù, uy tín,…

Lôïi theá ñòa ñieåm (Location Advantages) – ñòa Lôïi theá ñòa ñieåm (Location Advantages) – ñòa

ñieåm coù öu theá taøi nguyeân, chi phí lao ñieåm coù öu theá taøi nguyeân, chi phí lao

ñoäng, thueá, chi phí vaän taûi,… ñoäng, thueá, chi phí vaän taûi,…

Lôïi theá noäi boä hoùa (Internalization Lôïi theá noäi boä hoùa (Internalization

Advantages) – chi phí giao dòch thoâng qua FDI Advantages) – chi phí giao dòch thoâng qua FDI

thaáp hôn caùc hoaït ñoäng xuaát khaåu, hôïp thaáp hôn caùc hoaït ñoäng xuaát khaåu, hôïp

ñoàng ñaëc quyeàn,...…ñoàng ñaëc quyeàn,...…

31

3. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN 3. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN FDIFDI

Nguoàn cung caáp (Supply factors) – oån ñònh, Nguoàn cung caáp (Supply factors) – oån ñònh,

giaù haï, tieáp caän coâng ngheä cao,… giaù haï, tieáp caän coâng ngheä cao,…

Nhu caàu thò tröôøng (Demand factors) – thoûa Nhu caàu thò tröôøng (Demand factors) – thoûa

maõn toái ña nhu caàu caùc thò tröôøng vaø maõn toái ña nhu caàu caùc thò tröôøng vaø

taän duïng caùc öu theá caïnh tranh cuûa taän duïng caùc öu theá caïnh tranh cuûa

coâng tycoâng ty

Chính trò (Political factors) – traùnh haøng raøo Chính trò (Political factors) – traùnh haøng raøo

thöông maïi hoaëc taän duïng chính saùch thöông maïi hoaëc taän duïng chính saùch

khuyeán khích ñaàu tö cuûa caùc nöôùckhuyeán khích ñaàu tö cuûa caùc nöôùc

32

3. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG 3. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN FDI (tt)ÑEÁN FDI (tt)

Nguyeân nhaân FDINguyeân nhaân FDI Taêng lôïi nhuaän vaø doanh soá baùnTaêng lôïi nhuaän vaø doanh soá baùn

Phaùt trieån saûn phaåm môùi ôû thò tröôøng noäi Phaùt trieån saûn phaåm môùi ôû thò tröôøng noäi ñòañòa

Xuaát khaåu thò tröôøng môùiXuaát khaåu thò tröôøng môùi Ñaàu tö nöôùc ngoaøi Ñaàu tö nöôùc ngoaøi

Thaâm nhaäp nhöõng thò tröôøng taêng tröôûng nhanhThaâm nhaäp nhöõng thò tröôøng taêng tröôûng nhanh Nhöõng thò tröôøng quoác teá ñang taêng tröôûng Nhöõng thò tröôøng quoác teá ñang taêng tröôûng

nhanhnhanh Thò tröôøng môùi xuaát hieänThò tröôøng môùi xuaát hieän

Giaûm chi phíGiaûm chi phí Chi phí lao ñoängChi phí lao ñoäng Nguyeân vaät lieäu (chaát löôïng vaø nguoàn cung Nguyeân vaät lieäu (chaát löôïng vaø nguoàn cung

öùng)öùng) Nguoàn naêng löôïngNguoàn naêng löôïng Chi phí vaän taûiChi phí vaän taûi

33

3. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG 3. NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN FDI (tt)ÑEÁN FDI (tt)

Nguyeân nhaân FDI (tt)Nguyeân nhaân FDI (tt) Nhöõng khoái kinh teá hôïp nhaátNhöõng khoái kinh teá hôïp nhaát

Lôïi theá trong khoái thöông maïi (NAFTA, AFTA,…)Lôïi theá trong khoái thöông maïi (NAFTA, AFTA,…) Nöôùc ngoaøi khoái chòu nhieàu loaïi thueá hôn Nöôùc ngoaøi khoái chòu nhieàu loaïi thueá hôn

Baûo hoä thò tröôøng noäi ñòaBaûo hoä thò tröôøng noäi ñòa Nhu caàu giöõ thò phaàn noäi ñòaNhu caàu giöõ thò phaàn noäi ñòa Gaây aùp löïc ñoái thuû caïnh tranhGaây aùp löïc ñoái thuû caïnh tranh

Baûo hoä thò tröôøng nöôùc ngoaøiBaûo hoä thò tröôøng nöôùc ngoaøi Taêng möùc FDI nhaèm baûo veä caùc thò tröôøng Taêng möùc FDI nhaèm baûo veä caùc thò tröôøng

nöôùc ngoaøi nöôùc ngoaøi Giaønh ñöôïc bí quyeát coâng ngheä vaø quaûn trò Giaønh ñöôïc bí quyeát coâng ngheä vaø quaûn trò

Giaùm saùt nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D) trong Giaùm saùt nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D) trong nöôùcnöôùc

Song song, thöïc hieän R&D taïi thò tröôøng quoác teáSong song, thöïc hieän R&D taïi thò tröôøng quoác teá

1. lyù thuyeát thöông maïi quoác teá 2. lyù thuyeát ñaàu tö quoác teá

Documents