05/ 2015 (637) cena 7,50 - poznaj swój kraj · poznaj swój kraj jest znakiem towarowym pod...

Rowerem na weekend BRZEGIEM BAŁTYKU

Wyprawy z plecakiemBŁĘDNE SKAŁKI

Kołobrzeg9 770032 615206

50

Index 369799 ISSN 0032-6151 VAT 5%

05/ 2015 (637) cena 7,50

Pałace w Ostromecku Przemyśl Spływ Regą

I

II

Obiekty Rekomendowane 30% rabatu dla Ciebie

Zniżki dla turysty

Uwaga na zasięg! Schroniska położone są w strefach słabych zasięgów telefonów i internetu. Wskazana cierpliwość przy połączeniach.

Obiekty rekomendowane to hotele, ośrodki wczasowe, schroniska, które naszym Czytelnikom – Prenumeratorom na podstawie Karty Prenumeratora udzielają 30% zniżek na noclegi. Zniżki dotyczą również najbliższej Rodziny Prenumeratora, przybywającej razem z nim.

Karta Prenumeratora zawiera indywidualny numer, będący podstawą do uzyskania zniżek w Obiektach Rekomendowanych, ale także umożliwiający nadsyłanie odpowiedzi na wszystkie konkursy (w tym rozwiązania krzyżówek) drogą mailową na adres: [email protected]. Karta stanowić będzie także swego rodzaju przepustkę do brania udziału w konkursach przeznaczonych wyłącznie dla Prenumeratorów. Zapraszamy do współpracy obiekty turystyczno-sportowe.

Prenumerata PSK na rok 2015 to tylko 80 złotych. Można ją zrealizować przelewem na konto nr 02-1020-1026-0000-1602-0119-3895 lub przekazem pocztowym na adres: Poznaj Swój Kraj sp. z o.o. 01-445 Warszawa, ul. Ciołka 17.Powyższe informacje można znaleźć także na naszej stronie internetowej www.poznaj-swoj-kraj.pl

Karta ważna do 31 stycznia 2016 r.

Odpowiedzi prosimy przysyłać do 20 sierpnia br. na kartkach pocztowych z numerem Karty Prenumeratora na adres:

Redakcja „Poznaj Swój Kraj”, 01-445 Warszawa, ul. Ciołka 17. Można wysyłać odpowiedzi również na adres: [email protected] podając numer Karty Prenumeratora. Wśród autorów prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy nagrody.

Odpowiedzi do każdego konkursu prosimy przysyłać w oddzielnych emailach lub na oddzielnych kartkach w jednym liście. To nam znakomicie ułatwi segregację i zmniejszy prawdopodobieństwo błędnego zaszeregowania odpowiedzi. Na widokówki czy kartki pocztowe czekamy od tych z Państwa, którzy biorą udział tylko w jednym z konkursów.

FotozagadkaCo to za obiekt?

Obiekt Adres Telefon E-mailSchronisko

Orzeł57-450 Ludwikowice Kłodzkie Sokolec 52 74 845-72-78 [email protected]

www.orzel.info.plSchronisko

Na Śnieżniku57-514 Międzygórze ul. Śnieżna 37 74 813-51-30 [email protected]

www.sudety.info.pl/nasnieznikuOśrodek Wypoczynkowy

Jodełka26-013 Święta Katarzyna ul. Kielecka 3 41 311-21-11 [email protected]

www.hoteljodelka.plPTG Twierdza

Toruń87-100 Toruń ul. Chrobrego 86 56 655-82-36 [email protected]

www.fort.torun.plAgro-SPA

Wzgórze Słońca87-400 Golub-DobrzyńNowogród 88 664-874-318 [email protected]

www.agro-spa.pl

Hotel Fero-Active 34-335 Korbielówul. Graniczna 17 33 863 40 13 [email protected]

www.hotelfero.pl

Bacówka PTTKna Krawcowym Wierchu

34-371 UjsołyKrawców Wierch 504-684-027 [email protected]

www.krawcow.pttk.pl

Schronisko „Na Przełęczy Okraj”

58-530 KowaryPrzełęcz Okraj 1

663 391 085, 791 999 953

[email protected]

1

Pełnia sezonu uśmiecha się do nas piękną, słoneczną pogodą, zachęcającą do wycieczek i poznawania swojego kraju. Większość z nas zapewne rozjechała się po kraju szukać no-wych, nieodkrytych dotąd przez siebie miejsc. Tych, którzy zostali w domach, zabieramy

w podróż po kolejnych obszarach naszego kraju.W tym numerze proponujemy wycieczkę do niezwykłych gór, gdzie przyroda wiatrem, desz-czem i mrozem wyrzeźbiła przecudne formy skalne, jakby zmieniając w kamień różne posta-cie: ludzi, zwierzęta, grzyby. To Góry Stołowe, Błędne Skałki i Szczeliniec. Niezwykle miejsce.

A tuż obok – Kotlina Kłodzka ze swoimi uzdrowiskami i patrzącym na nie niejaki z góry Śnieżnikiem… Rowerzystów, ale nie tylko, zapraszamy na nadmorską wycieczkę z Kołobrzegu do Ustki. Różnorodna trasa, również plażą, wiele nieodkrytych miejsc, mnogość wariantów przejazdu i wielkie zabytki sprawią, że będziesz tam chętnie powracał. Podobnie jak Kołobrzeg, również Przemyśl to tysiącletnia historia, zabytki i niezwykły klimat CK Armii uosobionej w dobrym wojaku Szwejku. To miejsce wciąż ma tę atmosferę dziewiętnastowiecznego, prowincjonalnego miastecz-ka. Amatorów architektury drewnianej zapraszamy do starego kościółka w Starej Wsi na Śląsku, gotyckiego, ale z wieloma akcentami renesansu i baroku. A co to są soboty – dowiecie się z lektury artykułu.Pomysł na wycieczkę – to kolejna propozycja dla kajakarzy, tym razem Rega na Pomorzu Zachodnim. Jadących do Rzymu i Wenecji zachęcamy do wstąpienia do „polskiej” Padwy, miasta w którym kształciło się wielu Polaków: Mikołaj Kopernik, Jan Kochanowski, Jan Zamoyski, Jan Łaski i po których pamiątki w niemałej ilości upięk-szają miasto. Warto wstąpić, zwłaszcza, że „po drodze”.Wielu ciekawych rzeczy dowiecie sięczytając o pałacach w Ostromecku, koło Bydgoszczy i ruinach zamku w Kazi-mierzu, o twierdzy w felietonie niezrównanego mistrza Bralczyka. Zapraszamy!

KonkursyPublikujemy na stronie 43 regulamin kolejnego konkursu, do udziału w którym zapraszamy każdego, kto tylko po-siada jakikolwiek aparat fotograficzny. Trzeba nim tylko wykonać zdjęcie jakiejś ciekawostki krajoznawczej, np. wo-dospadu, urwiska w górach, niezwykłego drzewa, czy „zwykłej” katedry. Jeśli to ma być tzw. „selfie”, albo inny portret, to oczekujemy na zgodę na publikacje wizerunku od wszystkich osób umieszczonych na zdjęciu. Zgody tej nie trzeba od przypadkowych osób, które niechcący zostały uchwycone w tle. Przysyłajcie swoje prace, będziemy je publikować na Faceboku i tam poddamy pod głosowanie. Które zdjęcie otrzyma najwięcej głosów (lajków) – te zwycięży. Warunkiem udziału jest oczywiście „polubienie” naszej strony. Zapraszamy.

Przypominamy i zapraszamyna trzy imprezy organizowane przez współpracujące z nami podmioty. Piewszy to już 1. i 2. sierpnia organizowany międzynarodowy Jarmark Folkloru w Węgorzewie. Następ-ne będą Żniwa w Skansenie - w Sierpcu, także 2. sierpnia. Marsz Śledzia, czyli przejście po dnie morza z Kuźnicy do Redy odbędzie się 22. sierpnia, a ostatnia impreza to Wykopki w Skansenie w Sierpcu - w niedzielę, 6. września. Do zobaczenia!

Paweł Cukrowski

Czytany od 1958 rokuWydawany przez Poznaj Swój Kraj sp. z o.o.

Redakcja: 01-445 Warszawa ul. Ciołka 17 tel: 22-299-70-74 [email protected]

PKO BP 02 1020 1026 0000 1602 0119 3895Redaktor Naczelny: Paweł CukrowskiRedaktor Prowadzący: Monika Woźniak

Autorzy tekstów i zdjęć: Anny Babiak-Owad, Jan Bałdowski, Bartosz Bijak, Jerzy Bralczyk, Anna Cukrowska, Paweł Cukrowski, Urszula Gronowska, Anna Kraska, Eugeniusz Łącki, Kamil Nowak, M. Makarczuk, Grzegorz Pełczyński, Grzegorz Stężycki, Jacek A. Wiśniewski, Krzysztof Wojtasiński, Jan Wortyński, Michał Woźniak, Monika Woźniak, Karol Zub Projekt, grafiki i skład: Tomasz Rządkowski

Okładka: Kołobrzeg, Latarnia morska, fot. Paweł CukrowskiNakład: 8000 egz.Wszelkie prawa zastrzeżone

Poznaj Swój Kraj jest znakiem towarowym pod ochroną, zarejestrowanym w Urzędzie Patentowym RP. Używanie go przez kogokolwiek na terenie kraju jest bezprawne. Wykorzystywanie w/w nazwy jest możliwe wyłącznie za pisemną zgodą Poznaj Swój Kraj sp. z o.o. Zastrzegamy sobie prawo do zmian w nadsyłanych tekstach i dokonywania skrótów. Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów.

Moi mili

Muzeum EtnograficzneKURPIOWSKIE [email protected] 607 676 356

WACHHotelik, caravaning, campingELIXIR

11-500 Giżycko,Guty 9 [email protected] 602 715 753

GIŻYCKO Wycieczki wąskotorówkąPIASECZYŃSKO-GRÓJECKIE

TOWARZYSTWO KOLEI WĄSKOTOROWEJwww.kolejka-piaseczno.comturystyka@kolejka-piaseczno.pl

22 756-75-67

PIASECZNO

Artykuł wstępny ...................1

Spis treści ............................. 2

Reklama .............................. 3

Temat miesiąca ......................4Międzynarodowy Jarmark Folkloru

Reklama .............................. 7

Zamki, pałace, posiadłości .....8Dwa pałace i park W Ostromecku, na ziemi chełmińskiej, ma-łej wsi 3 kilometry od Bydgoszczy, znajdu-je się wyjątkowe miejsce zwane Bydgoskim Wilanowem...

Architektura drewniana ......12Stara Wieś

Kraj .....................................15Imprezy Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu lato 2015r.

Wioski, miasta,miasteczka ...16Przemyśl – na skraju RzeczpospolitejPrzemyśl jest oczywiście jednym z najstar-szych polskich miast. Dawnym, wczesnośre-dniowiecznym Grodem Czerwieńskim, o któ-ry rywalizowały Polska, Ruś i Węgry...

PTTK ..................................21OMTTK i uroki województwa podlaskiego

Zabytki ...............................24Niezwykła przemiana

Ruiny ..................................25W Kazimierzu Dolnym nad Wisłą

Polonica ..............................28Padwa

Rowerem na weekend .........31Brzegiem BałtykuDo wyboru są tam tylko trzy kierunki jazdy: na zachód – pierwotnie przeze mnie planowa-ny, na południe – zdecydowany i na wschód – zrealizowany…

Pomysł na wycieczkę ..........38Kajakiem do morza. Rega

Konkursy ............................43Znasz li ten kraj?

Konkursy ............................43Regulamin konkursu fotograficznego

Wyprawa z plecakiem ........ 44Błędne Skały, Skalne GrzybyZabłądzić niełatwo: idzie się wytyczoną trasą, ograniczoną przeważnie przez ba-rierki i płotki, choć czasem pojawia się możliwość...

Parki krajobrazowe .............49Jar Brynicy i inne atrakcje

Kraina turystyczna ..............52Kotlina Kłodzka

W świecie roślin ..................57Jaśmin?Mam go na stole, więc zerkam na białe płatki wśród intensywnie zielonych gałązek, a za-pach sam wciska mi się do nosa – wystarczy oddychać…

Bliżej zwierząt .....................58Leśne duszki

Mniejsze mniejszości ........... 60Bułgarzy

Bralczyk o... .......................61Bralczyk o twierdzy Dawne polskie nazwy twierdzy, takie jak ćwierdza czy ćwirdza (bo tak to u nas zapi-sywano, więc pewnie i wymawiano), nie mo-głyby się utrzymać ...

Konkursy .............................62Krzyżówka

Konkursy .............................63Rozwiązania z nr 04/2015

Artykuł archiwalny ............. 64W krainie Wielkich JeziorPSK nr 5/1978

Koszatka

Jaśmin

Bułgarzy

Rowerem na weekend

Architekturadrewniana

Niezwykła przemianaPoddębice

ParkKrajobrazowy

JarBrynicy

Pomysłna wycieczkę

BłędneSkałki

KrainaTurystycznaKotlinaKłodzka

Kołobrzeg

Stara Wieś

Pomysł na wycieczkę

Rega

Zamki, pałace,posiadłości

Ostromecko

Międzynarodowy Jarmark Folkloru Węgorzewo

Ruiny

Kazimierz

Wioski, miasta, miasteczka

Przemyśl

OMTTK

Białystok

PadwaWłochy

SPIS TREśCI

2

Pomimo tych zmian na mapie Polski, są jeszcze regiony gdzie pielęgnuje się wartości przekazywane w niezmie-

nionej, autentycznej formie od pokoleń. Jednym z takich miejsc jest województwo warmińsko-mazurskie i Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie, które w tym ro-ku po raz 38 zgromadzi na węgorzew-skiej scenie muzyków, śpiewaków i twór-ców ludowych.

„... Można tu będzie za marny gros wsystkiego nakupać i diabła, co z Węgo-prapy, węgorzy łapie, apostoła, co małe dzieci błogosławi, cy z głowno na bok sfra-sowanego świętego. Obrazow rozmaitech –

a na tech malowidłach topieliskach mazur-skich jeziorów, zamki kiedyśniejszych ryce-rzów powykoślawiane. Szydełkowej roboty to samo. Nie wiadomo cy tylko oglądać, cy rękoma brać. Będą cymbaliste, armoniste będą skrzypiste tańcowali i grali, i skrzypieli i śpiewali przez calutkie dwa dni ...”

Kultura ludowa na przestrzeni dziesięcioleci poddaje się licznym wpływom i przemianom cywilizacyjnym. Zanika w swoim pierwotnym kształcie i sukcesywnie odchodzi w zapomnienie.

Międzynarodowy Jarmark Folkloru TEMAT MIESIąCA

dOkOńczenie aRtykułu w PSk nR 637

4

Pałace są tutaj dwa, a wokół nich park krajobrazowy z zadbanymi trawnika-mi, dywanami kwiatowymi, okazały-

mi drzewami. U podnóża Pałacu Starego harmonizuje z budynkiem ogród włoski w stylu renesansowym, jeden z nielicz-nych w Polsce, w nim aleja wysadzana stuletnimi lipami.

Gdy przekraczamy bramy, widzimy wpierw neoklasycystyczny pałac zwa-ny Nowym. Turyści często myślą, że jest

główną atrakcją tego miejsca. Dopiero w głębi parku zauważamy mniejszy, nie rzucający się tak w oczy, ale godniejszy zobaczenia, pełen czaru Pałac Stary.

Przewodnik Po PrzeszłościDzisiejszy wygląd obu pałaców zawdzię-czamy głównie pracom z lat 2007-2011, ale historia budowli ma prawie 300 lat. Pałac Stary powstał w roku 1730, wyko-nano go w stylu saskiego rokoka, prze-kształcono w rokoko warszawskie. Dzi-siaj przeważa w nim barok. Nieopodal, w latach 1832-1840 lub później, posta-wiono neoklasycystyczny Pałac Nowy, zwany Myśliwskim.

W Ostromecku, na ziemi chełmińskiej, małej wsi 3 kilometry od Bydgoszczy, znajduje się wyjątkowe miejsce zwane Bydgoskim Wilanowem. Jest to zespół pałacowo-parkowy, który swoim pięknem i sielankowym spokojem może oczarować każdego.

Dwa pałacei park

ZamKi, Pałace, Posiadłości

W Ostromecku oprócz pałaców i parku znajduje się źródło alkaliczne Maria, mau-zoleum grobowe Schoenbornów oraz za-bytkowy kościół z XV wieku, biały, muro-wany, z dobudowaną w baroku wieżą.

Widok na pałac Myśliwski zwany Nowym


6

w jednym z poprzednich numerów (02/2015) pisaliśmy o Wilamowi-cach, miasteczku na pograniczu

Małopolski i Śląska, w którym żyją po-tomkowie średniowiecznych przybyszów z zachodniej Europy. Do dzisiaj kultywują oni swoje tradycje i język, zawierający elementy z języków: dolnoskasońskiego,

niderlandzkiego, fryzyjskiego, angielskie-go, a nawet szkockiego.

Antiquo willAmowiczGdyby nie przypadek, to dzisiaj nie Wi-lamowice, ale Stara Wieś byłaby główną miejscowością Wilamowian. Po najeździe

Mongołów w 1241 roku, który spustoszył między innymi Małopolskę, książę opol-sko-raciborski Mieszko II Otyły

Położona na pograniczu Pogórza Wilamowickiego i Pogórza Śląskiego miejscowość zasługuje na odwiedzenie nie tylko ze względu na ciekawą historię, ale także drewniany kościół, który wzniesiono w pierwszej połowie XVI stulecia.

Stara WieśARChITEKTURA dREWNIANA


7

Żniwa w skansenie ! Muzeum Wsi Mazowieckiej zaprasza na żniwa:

Gdzie? W Sierpcu, na ul. Narutowicza 64Kiedy? W niedzielę, drugiego sierpnia br.

Jak wygląda kosa?Co to jest kierat?Jak się wiąże snopki?Co to są trojaki?Ile sierpów jest w Sierpcu?

Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania – musisz koniecznie przyjechać do Muzeum Wsi Mazowieckiej. Zobaczysz tam żniwa, jakich już nie ma gdzie indziej.Pokaż dzieciom polską wieś, jaką jeszcze nie tak dawno była.

Gdzie? W Sierpcu, na ul. Narutowicza 64Kiedy? W niedzielę, szóstego września br.

Wykopki to już pożegnanie lata i przygotowanie się do zimy. Zanim

jeszcze wynaleziono kombajny do zbioru ziemniaków całe rodziny szły w polu

z gracami, by wygrzebywać z ziemi pyry, kartofle, czy ziemniaki, jak zwano

w różnych rejonach kraju podstawę wyżywienia nie tylko najuboższych.

Zakończenie zbiorów symbolizowało ognisko, przy którym kartofle smakowały

najlepiej. Na takie właśnie ognisko zapraszamy do Sierpca.

Wykopki w skansenie ! Muzeum Wsi Mazowieckiej zaprasza na wykopki:

Na każdej sierpeckiej imprezie możesz zakupić wiejski chleb, wędliny, miód. Dzieci mogą wziąć udział w różnorodnych zabawach, a dorośli zobaczyć występy zespołów folklorystycznych.

Fot. d Krześniak

Fot. d Krześniak

8

9

Fot. d Krześniak

Przemyśl jest oczywiście jednym z naj-starszych polskich miast. Dawnym, wczesnośredniowiecznym Grodem

Czerwieńskim, o który wielokrotnie ry-walizowały Polska, Ruś i Węgry. Jan Dłu-gosz pisze, że w roku 1071 było to miasto „wieżami silnie obwarowane”, „potężne, wielką liczbą obywateli miejscowych i przy-byłych osiadłe i we wszelką broń zaopa-trzone, obronne rowy głębokimi i okopami znacznej wysokości, tudzież rzeką Sanem, płynącym od północnej strony”. Szczęśliwe położenie w dolinie Sanu, na styku trzech krain geograficznych: Pogórza Przemyskie-go, Dynowskiego i Kotliny Sandomierskiej, w tak zwanej Bramie Przemyskiej, zaważy-

ło na roli miasta – komunikacyjnej, han-dlowej, politycznej i sakralnej. Tędy od stuleci przebiegał szlak handlowy, łączący wschodnią i zachodnią Europę.

do kłębkA miAstAWędrówkę chcę zacząć od najwyższe-go punktu Przemyśla, by potem krętymi uliczkami, niczym nitką, zejść do kłębka Starego Miasta.

Ponoć najlepszym sposobem na poznanie miasta, do którego się przyjeżdża, jest pójście do jego muzeów i… na cmentarze. Są prawdziwym zapisem historii i kultury. Zmierzajmy tym tropem – w nieco subiektywnej wędrówce.

Przemyśl – na skraju Rzeczpospolitej

WiOSKi, miAStA, miASteCzKA

Widok od strony Rynku na most na sanie


młodzież ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich rywalizuje w swoich gminach, powiatach, a na-

stępnie na szczeblu wojewódzkim – by w końcowej fazie spotkać się na finale centralnym. Na tegoroczny, XLIII już finał OMTTK, przybyły po trzy drużyny z każ-dego województwa, w trzech kategoriach wiekowych. Byli to zwycięzcy eliminacji wojewódzkich, którzy w dniach 28-31 maja zostali zaproszeni do przeuroczej podlaskiej miejscowości uzdrowiskowej, położonej w granicach Parku Krajobrazo-wego Puszczy Knyszyńskiej – do Supraśla.

turniejUczestnicy turnieju, zakwaterowani w ośrodku „Bukowisko” oraz w budyn-kach Akademii Supraskiej znaleźli się w prawdziwie serdecznej atmosferze.

OMTTK to Ogólnopolski Młodzieżowy Turniej Turystyczno-Krajoznawczy. Organizuje go PTTK przy współudziale Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz wielu organizacji z goszczącego finalistów województwa – od wielu lat, bo tradycję Turniej ma już naprawdę długą.

OMTTK i uroki województwa podlaskiego

KRAJ


10

oto w ubiegłoroczne wakacje posta-nowiłem rodzinie pokazać sympa-tyczne powiatowe miasto, w którym

kiedyś mieszkałem. W leniwą sobotę uda-liśmy się do Poddębic. Położone czter-dzieści parę kilometrów na północny za-chód od Łodzi, dawne polsko-żydowsko-niemieckie miasteczko po raz pierwszy pojawiło się na kartach historii pisanej już w 1388 roku w łęczyckich księgach sądowych, a prawa miejskie otrzymało około roku 1400. Dziś turysta może od-wiedzić tu trzy niezwykle interesujące zabytki: renesansowy kościół pw. św. Katarzyny z około 1610 roku fundowany przez Barbarę Grudzińską, pałac – także renesansowy – jeden z najpiękniejszych zabytków tego stylu w Polsce środkowej, wzniesiony przed 1617 rokiem staraniem męża Barbary, to jest Zygmunta Grudziń-skiego, oraz usytuowany na skraju pała-cowego parku zbór luterański.

Ten ostatni, najskromniejszy archi-tektonicznie, zawsze wydawał mi się naj-bardziej intrygujący i tajemniczy, pewnie dlatego, że stał mocno zapomniany (na-

bożeństwa odbywały się bardzo rzadko) i zamknięty na głucho. Ilekroć mijałem go w drodze do liceum, tylekroć zastanawia-łem się, jak wygląda w środku. Aż w koń-cu po latach, w pewien lipcowy dzień A.D. 2014 stanąłem przed nim jak wryty i jąłem oczy przecierać ze zdumienia...

Zamiana świątyni – bez względu jakiej religii czy wyznaniu służyła – na obiekt innej użyteczności budzi mój wewnętrzny sprzeciw. Oczywiście, wątpliwości są mniejsze w przypadku „przeróbki” na muzeum niż na sklep spożywczy (oba przykłady z Polski), ale zawsze istnieją. Tymczasem – życie potrafi pozytywnie zaskoczyć.

Niezwykła przemianaZabyteK

Fasada kościoła-pijalnidzwonnica


11

Gotycki zamek w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą wybudowano jako część wielkiego planu warowni miejskich,

grodów i zamków obronnych, utworzo-nego przez króla Kazimierza Wielkiego – jak podaje Jerzy Wyrozumski, w celu podniesienia zdolności obronnej Pań-stwa, jak również dania mieszkańcom poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji.

jAkie były PoczątkiPatrząc na wzgórze Kazimierzowskie do-strzegamy stojącą samodzielnie w pobliżu ruin zamku dwudziestometrową wieżę. Część badaczy uważa, że jest ona pozo-stałością pierwotnej warowni. Jadwiga Teodorowicz-Czerepińska zwraca uwa-gę, że w „Kazimierzu mamy do czynienia nie z jednym, a z dwoma zamkami”.

Kazimierz Dolny nad WisłąJak perła między wzgórzamiSwoistym pięknem nam rozbłysnął(...)”

– śpiewał niezapomniany Marek Grechuta. Piękna tego strzegł od wieków zamek. dziś rolę tę pełnią romantyczne, pełne uroku i odrestaurowane jego ruiny.

W Kazimierzu Dolnym nad Wisłą

RUINy


12

i omijane, choć leży tuż-tuż. Szkoda, bo są tu ciekawe dla nas pamiątki przeszło-ści, z czasów, gdy była celem wędrówek

średniowiecznych i późniejszych żaków.

Polskie ślAdy w PAdwieZanim z okolic Wenecji wyruszysz dalej do Rzymu i na południe Włoch, warto, być zajrzał do sąsiedniej średniowiecznej Padwy, znanej między innymi z jedne-go z najstarszych uniwersytetów świata. Tam zdobywali wiedzę Mikołaj Kopernik, Jan Zamoyski, Jan Kochanowski, Jan Ła-ski, a nawet Jeremi Wiśniowiecki. Lista polskich studentów jest o wiele

Padwa to miasto oddalone o kilkadziesiąt kilometrów od Wenecji, dla Polaków zmierzających – na przykład – do Rzymu skryte w jej głębokim cieniu.

PadovaPOLONICA

Prato della Valle


13

Kołobrzeg wcale niekoniecznie oznacza miejscowość koło (obok, blisko, niedaleko) brzegu. Pochodzenie nazwy należy łączyć raczej z kołami, czyli drągami, palami służącymi do obrony brzegu przed naporem morza. alternatywną hipotezą jest powiązanie nazwy miasta z palisadą, czyli obronnym, kolistym zabezpieczeniem grodu przed napaścią wroga.

Brzegiem Bałtyku

ROWEREM NA WEEKENd

Pomnik Zaślubin z Morzem


14

d la planujących taką eskapadę (lub po prostu lubiących spływy) Rega nadaje się idealnie. Długa – po Wiśle

i Odrze jest najdłuższą rzeką wpadającą do morza, ciekawa (mocno meandruje,

na jej szlaku są dwa jeziora) i malownicza – wszystko to zachęca, by z jej pomocą zwiedzić kawałek Polski.

sekretyNazwa jest tajemnicza. Językoznawcy nie do końca mają pomysł, skąd właśnie Rega – niektórzy sugerują, że od prain-doeuropejskiej cząstki -arg, oznaczają-cej kolor biały, inni, że to zniekształco-na „rzeka”. Istnieje wiele hipotez, a za-tem: nikt nie ma pewności. I nie jest to jedyna trudność, bo kłopoty są także z ustaleniem faktycznej długości rzeki. W zależności od źródła: od 168 do nie-mal 200 kilometrów.

Kajakiem do morza – czemu nie? Po wiosłowaniu – plażowanie. Po czarnych kormoranach – białe mewy. Po wodzie słodkiej – słona.

Kajakiem do morza. RegaPOMySŁ NA WyCIECZKę

Rozlewiska Regi w okolicy wsi Prusim

A takich widoków jest mnóstwo, zwłaszcza w górnym odcinku rzeki


15

u fny w potęgę swoich bogów popeł-nia karygodny błąd: zaczyna kpić z Liczyrzepy i wyśmiewać jego moc.

Co gorsza, podburza resztę wyznawców. A tego, jak wiadomo, władcy i duchy nie cierpią ponad wszystko.

Jest wieczór. W okolicy szczytu góry, nazwanej dużo później Skalniakiem, gromadzą się ludzie, by oddać cześć pogańskim bogom. Już mają rozpocząć się modły, gdy dostrzegają stojącą na uboczu potężną postać mężczyzny. Zapraszają go do wspólnego uczczenia boskich opiekunów, w których moc i opiekę silnie wierzą – mężczyzna jednak nie reaguje. Wtedy przywódca zgromadzonych, kapłan, rozpoznaje w nim Liczyrzepę – znanego od wieków okolicznym mieszkańcom ducha Gór.

Błędne Skały, Skalne Grzyby

WyPRaWa Z PlecaKiem


16

w utworzonym w 1990 roku Górz-nieńsko-Lidzbarskim Parku Krajo-brazowym.

Położony na powierzchni na styku trzech województw (warmińsko-mazur-skie, kujawsko-pomorskie i mazowieckie), zajmuje niecałe 30 tysięcy hektarów, chro-niąc niezwykle cenny i ciekawy obszar.

zAlety PoGrAniczADuże zróżnicowanie krajobrazu jest tu w znacznej mierze wynikiem położenia na pograniczu kilku regionów (geomor-fologicznych, geograficznych i przyrod-niczych).

W poprzednim numerze obiecałem trzy pieczenie turystyczne na jednym pieczone ogniu, czyli trzy parki krajobrazowe – położone na tyle blisko siebie, by odwiedzić je podczas jednego krótkiego wyjazdu. Wystarczą nawet trzy dni, choć będzie to wtedy ledwie liźnięcie parkowych przyjemności. dziś przeskakujemy zatem południowo-zachodnią granicę Welskiego Parku Krajobrazowego (PSK 4/2015) i po kilku kilometrach jesteśmy już...

Jar Brynicy i inne atrakcje

PaRKi KRajobRaZoWe

Brynica w głębokim jarze

Polodowcowy krajobraz


17

1.Cud łagodny, uspokajający, sycący duszę i pasący oczy. Upo-rządkowany, uładzony, jakby teren zaprojektował wybitny, obdarzony gustem, smakiem i sporą dozą dobrotliwości ar-chitekt krajobrazu. Trochę tu jak w słynnej Toskanii, trochę nawet lepiej.

Ciche wzgórza, z grupkami drzew, domami i kapliczka-mi rozrzuconymi wśród pól zielonych, żółtych (rzepak) i fio-letowych (facelia). Do nich dołączone są skały o szalonych kształtach, stare pałace na sprzedaż (na przykład: w Bożko-wie), zamki w ruinie (co chwila), zamki nie w ruinie (jak Leśna w Szczytnej na Szczytniku), kopalnie (choćby – złota w Zło-tym Stoku), twierdze.

W Kotlinie Kłodzkiej, jest, Moi Mili, po prostu miód – tak by się mogła, dlaczego nie, zaczynać jakaś sentymentalna piosenka, do grania na dancingach uzdrowiskowych promenad. Mogłaby, szczerze, bo (Moi Mili), w Kotlinie Kłodzkiej, jest (Moi Mili), po prostu – cud.

Kotlina Kłodzka

KRAINA TURySTyCZNA

Panorama, fot. M. Makarczuk


18

spektakularnie i mocno to robi. Mam go na stole, więc zerkam na białe płat-ki wśród intensywnie zielonych gałą-

zek, a zapach sam wciska mi się do nosa – wystarczy oddychać. Zresztą, wszyscy to znamy: i te wieczory o zapachu jaśmi-nu, i kimona haftowane w jego kwiaty, i może magiczne „Jasminum” Jana Jaku-ba Kolskiego.

Tu jednak kryje się pułapka. Na moim stole stoją bowiem

Co tak pachnie oszałamiająco? Co trzyma się w wazonie przez dwa tygodnie? Co daje poznać nozdrzom, że właściwie to jest już lato?

Czy to jaśmin?W śWiecie Roślin


19

A tak się składa, że małe te stworki żyją często tuż obok nas, a czasa-mi – wręcz z nami. Znają je jedynie

bywalcy górskich schronisk, gdyż tajem-nicze nocne hałasy i nadgryzione zapasy to właśnie często sprawka popielic lub koszatek.

nocne mArkiWszystkie nasze popielicowate prowa-dzą nocny tryb życia, co bardzo utrudnia ich obserwację. Jedynie jesienią, kiedy

intensywnie żerują gromadząc zapasy tłuszczu na zimę, można je wyjątkowo spotkać w ciągu dnia.

Gryzonie z rodziny popielicowatych, czyli pilchy, to chyba najbardziej tajemniczy mieszkańcy lasu. Niewiele osób słyszało takie nazwy, jak: orzesznica, koszatka, żołędnica czy popielica, a jeszcze mniej widziało te zwierzęta na własne oczy.

Leśne duszkiBLIżEJ ZWIERZąT

Koszatka

Popielica


20

do Polski bułgarscy ogrodnicy przy-jeżdżali głównie w latach 1921 – 1943. Oblicza się, że w tym czasie

osiedliło się tu około 300 obywateli buł-garskich, parających się tym zawodem. Zamieszkiwali wokół wielkich miast, gdzie wydzierżawiali lub kupowali zie-mię i zakładali ogrodnictwo. Uprawiali pomidory, paprykę, fasolę i inne warzy-wa, których mieszkańcy stale rozwija-jących się miast potrzebowali w coraz większych ilościach. W Stanisławowie, Lwowie, Krakowie, Katowicach, Pozna-niu szybko się przekonano, że to, co wyhodowali bułgarscy ogrodnicy, jest najwyższej jakości.

Bułgarzy

mniejsZe mniejsZości

Na terenie Bułgarii, dzięki sprzyjającym warunkom klimatycznym, rozwinęła się uprawa warzyw. Jednak nie dla wszystkich ogrodników starczało pracy. Niektórzy musieli więc jej szukać za granicą. Wyjeżdżali do pobliskich krajów, często mając w bagażu tylko nasiona.


21

dawne polskie nazwy twierdzy, takie jak ćwierdza czy ćwirdza (bo tak to u nas zapisywano, więc pewnie i wy-

mawiano), nie mogłyby się utrzymać – to zmiękczenie na początku tych słów tutaj zupełnie nie pasuje.

TwierdzaSłowo twierdza brzmi twardo, bo i z twardości się narodziło. Prasłowiańskie tvrditi to „utwardzać, umacniać”, a tvrda to „to, co utwardzone, umocnione”. Sam rdzeń tvrd znaczył „twardy” i pochodził z praindoeuropejskiego tuer-, co oznaczało „chwytać, mocno trzymać”. Od chwytania do twardości droga nieprosta, ale wyobrażalna. Czy ktoś chwycił, czy został schwytany, mógł odczuwać własną lub cudzą moc, siłę – im większą, tym łatwiej z twardością kojarzoną.

fot.

J. W

orty

ński

Fot. PC

FELIETON BRALCZyKA


22

znaczenie wyrazów:Poziomo: 3. miasto powiatowe w woj. podlaskim, nad Jabłonką, 10. pendolino, 11. miasto w pow. bieruńsko-lędzińskim, koło My-

słowic, 12. opis wyglądu człowieka, 13. choroba spowodowana nadmiernym ciśnieniem wewnątrz gałki ocznej, 15. obszar połowu ryb, 16. oscarowy film A. Kurosawy, 17. dawniej: prawnik, 18. odgałęzienie, 20. śpiewał o Chałupach, 21. ogrodowy budynek, 24. transakcja do ubicia, 25. płytka do rozrabiania farb, 28. widziadło, złuda, 29. trzecie co do wielkości miasto Cypru, 30. uważane za szlachetniejsze od pa-pierosa, 31. wrotkarz, 32. kościec głowy, 36. włoski port tuż przy granicy ze Słowenią, 37. omasta, 40. uczestnik pogrzebu, 42. zlot wiedźm, 48. zamykany otwór w pokładzie statku, 49. imię pierwszego premiera III RP, 51. trzeźwo patrzy na świat, 53. roztwór żywicy do pokrywa-nia powierzchni drewna, 54. model wykonany w zmniejszonej skali, 55. jednomasztowy, jednożaglowy jacht, 56. danie czegoś w zamian za coś, 57. kamerton, 58. ugotowana kukurydziana mąka, 62. miasto w pow. gryfickim, nad Regą, 63. zasłona, 66. sikora, kuzynka bogatki i sosnówki, 71. pas jezdni z szynami tramwajowymi, 73. naród, 75. mieszanie kart, 76. miara nasycenia solą, 77. dziejopisarz, 78. wymarły, olbrzymi ptak nowozelandzki, 79. piłka wodna, 80. rzymski gladiator – powstaniec.

Pionowo: 1. Catherine …, piąta żona henryka VIII, 2. uroda, 3. agresywna, hałaśliwa grupa ludzi, 4. zimny, porywisty wiatr wiejący w południowej Francji, 5. szybka, cięta odpowiedź, 6. imię naszej poetki - noblistki, 7. magiczna czapka, 8. zakończenie odnóży raka, 9. imię autorki „historii żółtej ciżemki”, 14. ambulans, karetka, 18. duża wieś na trasie Maków Podhalański - Jordanów, 19. rzemieślnik wypra-wiający skóry, 21. stolica Erytrei, 22. podtrzymuje złamaną rękę, 23. zmartwienie otyłego, 25. korespondencja, 26. największe miasto nad Kaczawą, 27. podróżnik, zwiedzający, 33. mniej ważna od koleżanki, 34. główne miasto, 35. amory, zaloty, 37. okres 8 dni, 38. miasto w pow. jarosławskim, nad Radą, 39. pasmo górskie w Czechach, Niemczech i Austrii, 41. na nodze, 42. chabeta, 43. uboga grupa ludzi, 44. utrwalo-ny obyczaj, 45. ośmiotysięcznik, piąty co do wysokości szczyt świata, 46. instrument J. hendrixa, 47. dekoracyjny dodatek do przedmiotu, 50. nad nim dynów, 52. na muchy, 58. do kopania ziemniaków, 59. członek wspólnoty religijnej założonej w USA w 1830 r. przez J. Smitha, 60. niezawodowy członek składu orzekającego, 61. bohater IV części „dziadów”, 63. wydatek pieniężny, 64. londyńska twierdza nad Ta-mizą, 65. okrągłe skrzyżowanie, 67. zwał śniegu, 68. „Jezioro Łabędzie”, 69. woda gazowana z dodatkiem chininy, 70. załącznik, dodatek, 72. jest nią mandat, 73. rybka z oscarowego filmu animowanego, 74. pora, termin.

Wśród autorów prawidłowego rozwiązania zostaną rozlosowane nagrody ufundowane przez Wydawcę. Rozwiązania krzyżówek prosimy przesyłać do 20 sierpnia 2015r. na adres mailowy [email protected]. Odpowiedzi można przysyłać również pocztą tradycyjną: Poznaj Swój Kraj sp. z o.o. 01-445 Warszawa, ul. Ciołka 17 . Odpowiedzi do każdego konkursu prosimy przysyłać w oddzielnych e-mailach lub na oddzielnych kartkach w jednym liście. To nam znakomicie ułatwi segregację i zmniejszy prawdopodobieństwo błędnego zaszeregowania odpowiedzi. Na widokówki czy kartki pocztowe czekamy od tych z Państwa, którzy biorą udział tylko w jednym z konkursów.

Rozwiązaniem (litery z kratek dodatkowo ponumerowanych od 1 do 81) jest fragment wiersza Stanisława Karaszewskiego.

Krzyżów

ka

nr637

Auto

r Krz

yżów

ki: K

rzys

ztof

Woj

tasi

ński

3 41 2 7 85 6 11 129 10 15 1613 14 19 2017 18 23 2421 22 26 2725

31 3229 30 35 3633 34 39 4037 38 43 4441 42 47 4845 46 51 5249 50 5453

28

55 56

59 6057 58 63 6461 62 67 6865 66 71 7269 70 75 7673 74 79 8077 78 81

1

54

5

70

34

24

45

678140

72

8

38

33

56

61

19

78

9

14

73

39

79 12

64

50

28

10

13 14

16

18

24

29

32

40

6

20

25

46

74

41

48

53

58

71

7752 10

42

59

2

18

43

59 60 61

63

72

75

79

64 65

33 34 35

37

49

56

38 39

42

50

54

62

43 44

51 52

55

57

66

73 74

76

80

78

67 68 69 70

31

29

47

57

3255

45 46 47

17

75

63

3548

21

26

65

68

447

4

16 36

27

19

21

28

31

22 23

25

30

36

26 27

2 3

12

17

4 5 6

11

30

60

4969

62

77

51 80

37

11

41

71

1

22

76

58

1553

23

13

66

3

15

20

7 8 9

[email protected]

01 / 2015 (633)

Rowerem na weekend

ŚLĄSK OPOLSKI

Wyprawy z plecakiem

POGÓRZAŃSKIM SZLAKIEM

Kaplica „Na Wodzie” w

Ojcowie

9770032

615206

10

Index 36

9799

ISSN

0032

-6151

VAT 5%

01/

2015 (

633)

cena

7,50

www.poznaj-swoj-kraj.pl

miesięcznik krajoznawczo-turystyczny

KRAJOZNAWCZE

Tatrzańskie

DWUTYSIĘCZNIKI

Bralczyk o zabytku Szlakiem Orlich

Gniazd

Konkursy

24

Hasło krzyżówki 636

Rozwiązaniem krzyżówki z numeru 04/2015 jest hasło: „Słynąca z sercowatej szlary sowa płomykówka jest w Polsce chronionym, nielicznym ptakiem lęgowym.”

Otrzymaliśmy 38 maili i 13 kartek pocztowych.

Nagrody wylosowali: p. Zofia z Lędzin, p. Bogdan Rost z Olsztyna i p. Andrzej Kwiatosiński z Piotrkowa Trybunalskiego.

„Co to za obiekt”

Fotografia przedstawia szkołę lat dziecięcych, a dziś Muzeum kardynała Ste-fana Wyszyńskiego w Zuzeli nad Bugiem, na Mazowszu.

Otrzymaliśmy 36 odpowiedzi mailowych i 12 kartek. Nagrody wylosowa-li: p. Anna z Warszawy; p. Daria z Krakowa i p. Aleksandra z Krzeszowic.

ROZWIąZANIA KONKURSóW

Poznaj Swój Kraj - 04/2015

Wobec ponawiających się apeli o podawanie w „Rozwiązaniach” pełnych danych zwycięzców prosimy każdego, kto zechce aby umieszczono jego imię i nazwisko, a także miejscowość, w której mieszka, aby udzielił nam wyraźniej na to zgody poprzez umieszczenie dopisku: „W razie wygranej proszę o publikację mojego imienia i nazwiska, a także miejscowości we właściwym

numerze „Poznaj Swój Kraj”. Nie będę rościł sobie z tego powodu żadnych pretensji wobec Wydawcy”.

Wszystkim nagrodzonym serdecznie gratulujemy, nagrody prześlemy pocztą.

[email protected]

01 / 2015 (633)

Rowerem na weekend

ŚLĄSK OPOLSKI

Wyprawy z plecakiem

POGÓRZAŃSKIM SZLAKIEM

Kaplica „Na Wodzie” w

Ojcowie

9770032

615206

10

Index 36

9799

ISSN

0032

-6151

VAT 5%

01/

2015 (

633)

cena

7,50

www.poznaj-swoj-kraj.pl

miesięcznik krajoznawczo-turystyczny

KRAJOZNAWCZE

Tatrzańskie

DWUTYSIĘCZNIKI

Bralczyk o zabytku Szlakiem Orlich

Gniazd

Konkursy

redakcja@poznaj-sw

oj-kraj.pl

02 / 2015 (634)

Rowerem na weekend

DROGA KASZUBSKA

Wyprawy z plecakiem

NAJMNIEJSZE GÓRY ŚWIATA

Zamek w Bobolicach

9 7700

3261

5206

20

Index 369799 ISSN 0032-6151 VAT 5%

02/ 2015 (634)

cena 7,50

ww

w.poznaj-sw

oj-kraj.pl

miesięcznik krajoznaw

czo-turystyczny

KRAJOZNAWCZE

Polacy w Tunezji

Marsz Śledzia

Konkursy

red

ak

cja@

po

zna

j-swo

j-kra

j.pl

03

/ 20

15

(63

5)

Rowerem na weekend

DOLINĄ DRWĘCY

Wyprawy z plecakiem

ŚLADEM KROKUSA

Golub-Dobrzyń

9 770032 6152

06

30

Index 369799 ISSN 0032-6151 VAT 5%

03/ 2015 (635)

cena 7,50

ww

w.p

ozn

aj-sw

oj-k

raj.p

l

mie

sięczn

ik k

rajo

zna

wczo

-tury

styczn

y

KRAJOZNAWCZE

Pałac w Wilanowie Gibraltar

Konkursy

red

ak

cja@

po

zna

j-swo

j-kra

j.pl

04

/ 20

15

(63

6)

Rowerem na weekend DROGAMI PODLASIAWyprawy z plecakiemPOLANAMI NA JASIEŃ

Supraśl9 770032 615206

40

Index 369799 ISSN 0032-6151 VAT 5%

04/ 2015 (636)

cena 7,50

ww

w.p

ozn

aj-sw

oj-k

raj.p

l

mie

sięczn

ik k

rajo

zna

wczo

-tury

styczn

y

KRAJOZNAWCZE

Zamek Żupny w Wieliczce Konstancin Mielnik nad Bugiem

elektroniczniePromocja!pojedynczy egzemplarz 7,00 złprenumerata 2015 75,00 złZamówienia i informacje: [email protected]

Nagroda dla spóźnialskich.Wobec skróconego ostatnio czasu przeznaczonego na rozwiązywanie zadań konkursowych spośród tych

wszystkich, których odpowiedzi, nieważne z jakiej przyczyny, nadejdą po terminie, a przed zamknięciem numeru będziemy losować nagrodę pocieszenia w postaci niezbędnika turystycznego – noża, widelca i łyżki – gadżetu bardzo przydatnego w czasie wędrówek nie tylko na szlakach. Dotyczy to wszyst-kich rodzajów konkursów.

W konkursach z numeru 4 otrzymaliśmy 3 spóźnione odpowiedzi, niezbędnik wysyłamy do p. Tomasza z Otwocka.

„Znasz-li ten kraj”

Fotografia przedstawia drogowskaz nieopodal tatarskiej restauracji w Kru-szynianach na Podlasiu. Jak słusznie za-uważyli niektórzy Czytelnicy brak na nim jeszcze wielu miejscowości…

Otrzymaliśmy 13 maili i 2 kartki.Nagrodę wylosowała p. Halina

z Zabrza, numer Karty E1282.

25

ARTyKUŁ ARChIWALNy PSK 5/78

26

Logo Partner Branża Adres Telefon E-mailKsięgarnia Atlas Mapy, atlasy, książki,

przewodniki, albumy, 00-133 Warszawa Al. Jana Pawła II 26 22-620-36-39 [email protected]

www.ksiegarniaatlas.pl

Demart S.A. Wydawnictwo, mapy, książki, albumy, atlasy

02-495 Warszawaul. Poczty Gdańskiej 22A 22 662-62-63 [email protected]

www.demart.com.pl

Wydawnictwo Lygian Przewodniki, regionalia 38-402 Krosnoul Bieszczadzka 59-D 798-326-622 [email protected]

www.lygian.pl

Sygnatura Wydawnictwo, mapy 65-154, Zielona Góraul. Dolina Zielona 28 68-327-17-69 [email protected]

www.sygnatura.com.pl

Wok Camping, motel, noclegi

04-867 Warszawaul. Odrębna 16 22 612-79-51 [email protected]

www.campingwok.warszawa.pl

Elixir Hotelik, caravaning,

camping11-500 GiżyckoGuty 9 602-715-753 [email protected]

www.elixirhotel.com

Camping Browarny Camping, pole namiotowe

27-600 Sandomierzul. Żwirki i Wigury 1

15 83-32-703 604 403 869

[email protected]

Nadbużańskie Domki Letniskowe

Wypoczynek w domkach nad Bugiem

22-523 Horodło nad Bugiem Matcze 52 505-150-269 [email protected]

www.nadbuzanska-cisza.pl

Akacja Pensjonat 57-350 Kudowa Zdrójul. Kombatantów 5 74-866-27-12 [email protected]

www.akacja.info.pl

Syriusz Pensjonat 58-540 Karpaczul. Reymonta 8 798-796-711 [email protected]

www.pensjonat-syriusz.com

Maria i Tadeusz Szostak Pensjonat 34-520 Poronin-Zakopaneul. Tatrzańska 60A 693-096-471 [email protected]

www.szostaki.plSklep rowerowy

Ryszarda SzurkowskiegoRowery, części, akcesoria, serwis

01-432 Warszawa ul. Ciołka 35/31 22-836-15-30 [email protected]

www.szurkowski.prodealer.com.pl

Biuro Podróży Artur Wycieczki krajowe i zagraniczne

04-083 Warszawa ul. Igańska 26 22-403-06-96 [email protected]

www.artur.waw.pl

TurKol Wycieczki pociągami retro

60-622 Poznań os. Stefana Batorego 79d 603-366-366 [email protected]

www.turkol.plTowarzystwo Przyjaciół Kolejki Średzkiej BANA

Wycieczki wąskotorówką

63-000 Środa Wielkopolska ul. Sportowa 3/10 607-967-143 [email protected]

www.ciuchcia-sroda.plPiaseczyńsko-Grójeckie

Towarzystwo Kolei Wąskotorowej

Wycieczki wąskotorówką

05-500 Piaseczno ul. Sienkiewicza 14

22 756-76-38 22 756-75-67

[email protected]

Kajaki.pl Wynajem kajaków, spływy zorganizowane

81-770 Sopotul. Parkowa 64/3

58-550-27-74 691-211-141

[email protected] www.kajaki.pl

Netlink Rejsy barkami 16-300 Augustów ul. Ks. Skorupki 2 502-667-272 [email protected]

www.kanal-augustowski.pl

Barkami.pl Wynajem barek, spływy zorganizowane

81-770 Sopotul. Parkowa 64/3

58-550-27-74 691-211-141

[email protected] www.barkami.pl

Liw Zamek, Muzeum, Zbrojownia

07-100 Liwul. Stefana Batorego 2 25-792-57-17 [email protected]

www.liw-zamek.plMuzeum Chleba,

Szkoły i Ciekawostek Muzeum 41-922 Radzionkówul. Z. Nałkowskiej 5 32 387-17-60 [email protected]

www.muzeum-chleba.plKurpiowskie Muzeum

w Wachu Muzeum 07-420 KadzidłoWach 14 607-676-356 [email protected]

www.kurpie.com.plMuzeum Miejskie Suchej

Beskidzkiej Muzeum 34-200 Sucha Beskidzkaul. Zamkowa 1 (33) 874 26 05 [email protected]

www.muzeum.sucha-beskidzka.pl

przewodnicy.warszawa.pl Forum przewodników warszawskich

03-456 Warszawaul. Starzyńskiego 10

22 215-24-67 22 618-72-25

[email protected]

Karta ważna do 31 stycznia 2016 r.

15% rabatu dla CiebiePartnerzy Inicjatywy Poznaj Taniej to podmioty działające w sferze turystyki,

które dla naszych Prenumeratorów udzielają 15% zniżki na swoje produkty i usłu-gi. Podstawą jest ważna Karta Prenumeratora Poznaj Swój Kraj.

Obie listy nie są zamknięte. Zapraszamy kolejne podmioty do współpracy.

W tym miesiącu prezentujemy jeden cud ale za to okazały: grzyb sfotografowany przez naszego wieloletniego Czytelnika - pana Jana z Lublina.

dziękując prosimy Czytelników o nadsyłanie kolejnych zdjęć – cudów przyrody.

Cuda przyrody

05/ 2015 (637) cena 7,50 - poznaj swój kraj · poznaj swój kraj jest znakiem towarowym pod...

Documents