ສາທາລະນະລັດ ...€¦ · wto ... ທ່ານ lars sondergaard. ......

ບດລາຍງານ ການພດທະນາ ສປປ ລາວ ປ 2014ເສມຂະຫຍາຍການສາງວຽກເຮດງານທຳ ຢາງມສະມດຕະພາບ ເພອການເຕບໂຕຢາງກວາງຂວາງ 1

ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປະໄຕ ປະຊາຊນລາວ

ບດລາຍງານການພດທະນາສປປ ລາວ ປ 2014

ບດລາຍງານ ເລກທ: ACS9577

ເສມ ຂະ ຫຍ າຍ ການ ສາງວຽກ ເຮດ ງານ ທຳ ຢາງ ມ ສະ ມດ ຕ ະ ພາບ ເພອ ການ ເຕບ ໂຕ ຢາງກວາງ ຂວາງຕລາ 2014

ລາຍການອກສອນຫຍASEAN ອາຊຽນDEAC ກມສງເສມກະສກຳ ແລະ ການຮວມມ ECD ການພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນECE ການສກສາກອນໄວຮຽນ EDI ເຄອງມພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ EGRA ການປະເມນການອານນກຮຽນຊນປະຖມ ETS ການບລການທດສອບລະດບການສກສາ FAO ອງການອາຫານ ແລະ ກະສກຳFDI ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດGDP ລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນILO ອງການແຮງງານສາກນ IMF ອງການການເງນສາກນ IRRI ສະຖາບນຄນຄວາພນເຂາສາກນສປປ ລາວ ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປະໄຕ ປະຊາຊນລາວLECS ການສຳຫວດລາຍຈາຍ ແລະ ການບລໂພກຂອງລາວ LFS ການສຳຫວດກຳລງແຮງງານ ແລະ ແຮງງານເດກLSB ຫອງການສະຖຕແຫງຊາດ LSIS ການສຳຫວດຕວຊວດດານສງຄມໃນລາວ MDG ເປາໝາຍສະຫະສະຫວດ ສສກ ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ NSEDP ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມແຫງຊາດOECD ອງການພດທະນາ ແລະ ຮວມມດານເສດຖະກດ PSE ການປະເມນການສງເສມຜຜະລດSTEP ໂຄງການທກສະເພອການຈາງງານ ແລະ ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານTFP ປດໄຈດານຜະລດຕະຜນລວມ TVET ອະຊວະສກສາ ແລະ ເຝກອບຮມສປຊພ ສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາWTO ອງການການຄາໂລກWDI ຕວຊວດການພດທະນາທວໂລກWDR ບດລາຍງານການພດທະນາທວໂລກ

ອດຕາແລກປຽນເງນຕາຫວໜວຍເງນຕາ=ລາວກບUS$ 1 = 8,000 Kip

ຮອງປະທານປະຈຳພາກພນ : ແອກເຊລ ວນ ຕອດເຊນເບກຜອຳນວຍການປະຈຳປະເທດ : ອຣກ ຊກຄາວຜອຳນວຍການອາວໂສປະຈຳຂະແໜງ : ອາຣບ ບາເນຈຫວໜາຫອງການປະຈຳປະເທດ : ແຊລລ ເບນນງແຮມຜຈດການປະຈຳຂະແໜງ : ຈຮານ ອາຣລປຣາກາຊາມຫວໜາໂຄງການ : ລາສ ເອມ ຊອນເດກາດ

ການສະແດງຄວາມຮບນຄນ

ບດລາຍງານສະບບນໄດຖກກະກຽມໂດຍທມງານພາຍໃຕການຊນຳຈາກ ທານ Lars Sondergaard. ໃນໂອກາດນຂສະແດງຄວາມຮບນຄນມາຍງການປະກອບສວນຂອງ ທານ Minna Hahn Tong (ທປກສາ) ໃນການຮາງ ແລະ ປບປງບດລາຍງານ. ລາຍຊຂອງທມງານທານອນໆປະກອບມຄດງຕໄປນ (ລຽງຕາມພະຍນຊະນະພາສາອງກດ) ທານນາງ Genevieve Boy-reau, ທານນາງ Lucilla Maria Bruni, ທານນາງ Ximena del Carpio, ທານ Paavo Eliste, ທານ Somneuk Da-vading, ທານ Thomas Flochel, ທານນາງ Yuki Ikeda, ທານ Dilaka Lathipipat, ທານ Bob McLaughlin, ທານ KonesawangN Ghardsaysone, ທານນາງ Keomanivone Phimmahasay, ທານ Richard Record, ທານ Marlon Seror, ທານນາງ ອານຕາ ສກກະເສມ, ທານນາງ ໂສພາວນ ທດສ, ທານນາງ Ami A. Thakkar ແລະ ທານ Sergiy Zorya.

ເອກະສານກຽວກບຄວາມເປນມາຂອງບດລາຍງານສະບບນໄດຂຽນຂນໂດຍທມງານດງຕໄປນ (ລຽງຕາມພະຍນຊະນະພາສາ ອງກດ) ທານນາງ Lucilla Maria Bruni, ທານນາງ Ximena del Carpio, ທານນາງ Yuki Ikeda, ທານ Dilaka Lathipi-pat, ທານ ກອນສະຫວາງ ຫງາດໄຊສອນ, ທານນາງ Richard Record ແລະ ທານ Michele Davide Zini.

ວຽກໂດຍລວມຖກຈດຕງປະຕບດພາຍໃຕການຊນຳໂດຍ ທານ Jehan Arulpragasam, ທານນາງ Keiko Miwa ແລະ ທານນາງ Xiaoqing Yu. ທມງານດງກາວຮສກຍນດຕການສະໜບສະໜນ ແລະ ການຊແນະຕາງໆຈາກບນດາທານເຫານນ.

ນອກນ, ທມງານຍງຂສະແດງຄວາມຮບນຄນມາຍງ ທານ Philip O’Keefe ສຳລບຄຳເຫນ ແລະ ການໃຫຄຳປກສາໃນບາງຂນຕອນຂອງການກະກຽມບດລາຍງານສະບບນ. ຮາງບດລາຍງານສະບບນ ຍງໄດຮບຄຳເຫນ ແລະ ຄຳແນະນຳທເປນປະໂຫຍດຈາກຫາຍທານລວມເຖງ ທານ Christian Bodewig ແລະ ທານນາງ Reena Badiani-Magnusson ເຊງພວກເພນໄດໃຫບດຮຽນຈາກການ ຂຽນບດລາຍງານການພດທະນາຂອງປະເທດຫວຽດນາມ ປ 2014 ທເປນປະໂຫຍດ ແລະ ເປນແຮງ ບນດານໃຈ ເພອຂຽນບດທ 4 ຂອງບດລາຍງານສະບບນ. ສດທາຍນ, ຂຂອບໃຈບນດາທານອນໆ ທປະກອບຄຳແນະນຳທມຄນຄາຫາຍຕບດລາຍງາຍສະບບນເຊນ ທານນາງ Omporn Regel, ທານ Lan Van Nguyen (IFC), ທານ ພງສະຫວນ ພມກອງ (IFC), ທານ Pedro Cerdan-Infantes, ທານນາງ ບນອມ ອນທະຊມ, ທານນາງ Xiaoyan Liang ແລະ ທານ Stephen Rudgard (ຜຕາໜາອງການ FAO ປະຈຳລາວ).

ຄຮວມງານທຮວມທບທວນບດລາຍງານສະບບນແມນ: ທານນາງ Ekaterina VOstroknutova (ແນວຄວາມຄດ ແລະ ຂນຕອນຕດສນໃຈ), ທານ Halsey Rogers (ຂນຕອນແນວຄວາມຄດ), ທານ Ariel Fiszbein (ຂນຕອນແນວຄວາມຄດ), ທານ Christian Bodewig (ຂນຕອນຕດສນໃຈ), ທານ Rogier J. E. Van Den Brink (ຂນຕອນຕດສນໃຈ) ແລະ ທານ Ana Maria Oviedo (ຂນຕອນຕດສນໃຈ).

ທມງານຍງໄດຮບການຕຊມອນມຄາກຽວກບສງພບພເບອງຕນ ແລະ ໄດຮບຂຄວາມສະເໜແນະຈາກການຈດກອງປະຊມ ຖອດຖອນບດຮຽນຮວມກບພາກລດຖະບານທງໝດຫກຄງດວຍກນ.

ບດລາຍງານສະບບນຈະບມຄວາມສມບນໄດຖາປາສະຈາກຂມນທໄດມາຈາກໂຄງການທກສະເພອການຈາງງານ ແລະ ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ຂອງທະນາຄານໂລກ ຫ ພາສາອງກດຂຽນວາ: World Bank’s Skills Toward Employ-ment and Productivity (STEP), ເຊງເປນ ໂຄງການວເຄາະປະເມນທກສະທເກບກຳຂມນກຽວກບຂະແໜງການແຮງງານໃນຫາຍປະເທດທວໂລກ, ເຊງລວມເອາປະເທດໃນຮອບທຳອດເຊນ: ປະເທດ ສປປ ລາວ, ປະເທດຫວຽດນາມ, ແຂວງຢນານ ຂອງປະເທດຈນ, ປະເທດສລງກາ ແລະ ປະເທດໂບລເວຍ ໃນປ 2011/2012. ສຳລບການສຳຫວດ ໃນປະເທດລາວແມນໄດຈດຕງປະຕບດໂດຍທມງານຂອງທານນາງ Maria Laura Sanchez Puerta ແລະ ທານນາງ Alexandria VAlerio ຈາກ ເຄອຄາຍພດທະນາຊບພະຍາກອນມະນດຂອງທະນາຄານໂລກ (World Bank’s Human Development Network) ພາຍໃຕການຊນຳຂອງທານ Ariel Fiszbein.

10

141520

2425272831

3234424447

4849525661

626364

677173

22

29

3335414657

ສາລະບານບດສງເຂບ .......................................................................................................................................

ບດທ 1: ສະພາບລວມ .....................................................................................................................I. ບດນຳ ..............................................................................................................................II. ສະພາບລວມຂອງບດລາຍງານ .............................................................................................

ບດທ 2: ການປບປງຊວດການເປນຢໂດຍການເພມຜະລດຕະພາບດານກະສກຳໃຫສງຂນ ............I. ສະພາບການ ແລະ ສງທາທາຍ ..............................................................................................II. ວທການປະຕບດຂອງລດຖະບານໃນປະຈບນ ...........................................................................III. ຄຳແນະນຳ .......................................................................................................................IV. ສະຫບ .............................................................................................................................

ບດທ 3: ການຂະຫຍາຍໂອກາດການຈາງງານເພອແຮງງານທກຳລງເຕບໂຕ ..................................I. ສະພາບການ ແລະ ສງທາທາຍ ..............................................................................................II. ວທການປະຕບດຂອງລດຖະບານໃນປະຈບນ ...........................................................................III. ຄຳແນະນຳ .......................................................................................................................IV. ສະຫບ .............................................................................................................................

ບດທ 4: ການສາງຄວາມຮ ແລະ ທກສະທສຳຄນເພອການຈາງງານທມປະສດທຜນ ..........................I. ສະພາບການ ແລະ ສງທາທາຍ ..............................................................................................II. ວທການປະຕບດຂອງລດຖະບານໃນປະຈບນ ...........................................................................III. ຄຳແນະນຳ .......................................................................................................................IV. ສະຫບ .............................................................................................................................

ບດທ 5: ພາກສະຫບ .......................................................................................................................I. ສງລວມຂແນະນຳດານນະໂຍບາຍ ..........................................................................................II. ຂງເຂດທຕອງຈດຕງປະຕບດເພມ ..........................................................................................

ເອກະສານຊອນທາຍ 1: ບນຫາທາງດານຂມນກຽວກບຕະຫາດແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ .......................................ເອກະສານຊອນທາຍ 2: ເອກະສານຄວາມເປນມາ ແລະ ບດລາຍງານຂອງທະນາຄານໂລກສຳລບ ສປປ ລາວ 2014 ..ເອກະສານອາງອງ ................................................................................................................................

ກອງກອງ 1.1. ນະໂຍບາຍທເປນບລມະສດຫກສຳລບ “ເສດຖະກດກະສກຳ”............................................................ກອງ 2.1. ການກະຕນການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ ແລະ ຫດຜອນຄວາມທກຍາກໂດຍຜານທາງນະໂຍບາຍ ສງເສມການຜະລດເຂາໃນປະເທດກຳປເຈຍ.................................................................................ກອງ 3.1. ການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານຈາກຂະແໜງການທມຜະລດຕະພາບຕຳໄປສຂະແໜງການທມຜະລດຕະ ພາບສງກວາຢປະເທດຫວຽດນາມ...............................................................................................ກອງ 3.2. ການບລຫານທເປນອປະສກການເຄອນຍາຍພາຍໃນຍງມສງ ...........................................................ກອງ 3.3. ໂດຍທວໄປມຄວາມເຂາໃຈຜດສອງຢາງທເປນສງທາທາຍກຽວກບກຳລງແຮງງານລາວ ..........................ກອງ 3.4. ສນຂມນຂາວສານທາງດານການຄາເພມຄວາມໂປງໃສໃນວຽກງານການຄາ ........................................ກອງ 4.1. ການປະເມນຄວາມພອມໃນການເຂາໂຮງຮຽນຂອງເດກນອຍໃນປະເທດຫວຽດນາມ...............................

1516161717

181925252626263034

34

3637

38

383839

40

4041

49

4950505051

5152535354

ຮບພາບຮບພາບ 1.1: ອດຕາສວນຂອງບລສດທມຢໃນ ສປປ ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ) ທໄດຮອງຮຽນກຽວ ກບການບມຜສະໝກວຽກ ຫ ມຜສະໝກຈຳນວນໜອຍໂດຍປຽບທຽບຕາມລະດບທກສະສມ ..............ຮບພາບ 1.2: ໂຄງຮາງຂອງພນລະເມອງລາວໃນປ 2010 .............................................................................ຮບພາບ 1.3: ການຄາດຄະເນໂຄງຮາງຂອງພນລະເມອງລາວໃນປ 2030 ........................................................ຮບພາບ 1.4: ການຈາງງານໃນແຕລະຂະແໜງການໃນ ສປປ ລາວ .................................................................ຮບພາບ 1.5: ໂຄງຮາງຂອງປະຊາກອນທເປນຊາວກະສກອນໃນ ສປປ ລາວ ....................................................ຮບພາບ 1.6: ການແບງປະເພດຂະແໜງການຕາມຜນຜະລດ ແລະ ແຮງງານ ໃນເສດຖະກດໂດຍລວມຂອງ ສປປ ລາວ ..........................................................................................................................ຮບພາບ 1.7: ການປະເມນການອານຂອງນກຮຽນຊນປະຖມໃນ ສປປ ລາວ ......................................................ຮບພາບ 2.1: ອດຕາສວນຂອງແຮງງານແຍກຕາມປະເພດຂອງວຽກ (circa 2010) ...........................................ຮບພາບ 2.2: ປະຫວດ ແລະ ການຄາດຄະເນເຂາເກນດນ (ຈຳນວນເຂາສານຄດເປນໂຕນ) (1990-2015) ............ຮບພາບ 2.3: ການເຕບໂຕຂອງຂະແໜງການກະສກຳສະເລຍຕຫວຄນ,ໃນປ 2000-2012 .................................ຮບພາບ 2.4: ລາຄາເຂາໜຽວໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດໄທ, ປ 2006-2013 ($/ໂຕນ) ...................................ຮບພາບ 2.5: ການສມທຽບຂະແໜງການຕຊວໂມງເຮດຕໜງອາທດໃນ ສປປ ລາວ (ປ 2013)..............................ຮບພາບ 2.6: ວວດທະນາການຂອງການຈດສນງບປະມານ ໄປສຜຜະລດ ........................................................ຮບພາບ 3.1: ການປຽບທຽບການປຽນແປງ ດານແຮງງານຂອງປະເທດແຍກຕາມຂະແໜງການ ..............................ຮບພາບ 3.2: N ຈຳນວນເດອນທເຮດວຽກກະສກຳ ໃນໄລຍະ 12 ເດອນຜານມາ (ແຮງງານໃນຂະແໜງການຜະລດ) ໃນປ 2013 .......................................................................ຮບພາບ 3.3: ການປບປຽນຄາຈາງງານໃນຂະແໜງກະສກຳທຽບກບຂະແໜງທບແມນກະສກຳຢ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດໄທ (ສຳລບແຮງງານທມລະດບການສກສາຊນມດທະຍມ) ...............................................ຮບພາບ 3.4: ການປຽບທຽບຄາແຮງງານໃນຂະແໜງກະສກຳຢ ສປປ ລາວ ກບຄາແຮງງານຢໄທ (2013) ..............ຮບພາບ 3.5: ດດຊະນລາຄາຂອງຜນໄດຮບ ແຍກເປນແຕລະຂະແໜງການຢ ສປປ ລາວ (ຕວປບລດຜະລດຕະພາບຕລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ) .............................................................ຮບພາບ 3.6: ການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານຕວຈງ ແລະ ຜະລດຕະພາບແຮງງານຕວຈງຢ ສປປ ລາວ, ປ 2009-2013 ................................................................................................................ຮບພາບ 3.7: ການປຽບທຽບຫວໜວຍຄາ ແຮງງານໃນໂຮງງານຂອງແຕລະປະເທດ ...........................................ຮບພາບ 3.8: ຄວາມສາມາດໃນການສາງກຳໄລໃນຂະແໜງການຜະລດ ..........................................................ຮບພາບ 3.9: ການປຽບທຽບຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ການປຽບທຽບເສດຖະກດ ຕກບຄວາມສະດວກໃນ ການດຳເນນທລະກດ .........................................................................................................ຮບພາບ 3.10: ການລງທນຂອງພາກເອກະຊນຢ ສປປ ລາວ ແຍກເປນແຕລະຂະແໜງການ (ສວນແບງຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ) ............................................................................ຮບພາບ 3.11: ຄວາມສາມາດໃນການສາງກຳໄລຂອງຂະແໜງບລການ ..........................................................ຮບພາບ 4.1: ອດຕາສວນຮອຍຂອງໜວຍງານທລະກດທລະບໃນແຕລະປດໄຈ ທເປນບນຫາໃຫຍທສດໃນ ສປປ ລາວ ໃນປ 2012 .....................................................................................................ຮບພາບ 4.2: ການປຽບທຽບເປນສວນຮອຍຂອງປະເທດທມຜວາຈາງຍອມຮບວາແຮງງານທມລະດບການສກສາບ ພຽງພເປນບນຫາຫກທຮາຍແຮງ ...........................................................................................ຮບພາບ 4.3: ທກສະການອານໜງສຂນພນຖານຂອງນກຮຽນຊນປະຖມປທ 2-4 ໃນ ສປປ ລາວ ..............................ຮບພາບ 4.4: ການສມທຽບລະດບການສກສາຂອງຜໃຫຍໃນສາກນ ...............................................................ຮບພາບ 4.5: ການສມທຽບລະດບການສກສາຂອງຜໃຫຍ ໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ ...................................ຮບພາບ 4.6: ຂະບວນການໃນການສາງທກສະ...........................................................................................ຮບພາບ 4.7: ອດຕາສວນຮອຍຂອງນກຮຽນຊນ ປ 1 ທໄດເຂາຮຽນຮບແບບຕາງໆຂອງການສກສາກອນຊນປະຖມ ໃນ ສປປ ລາວ ..................................................................................................................ຮບພາບ 4.8: ອດຕາການມຢຂອງເດກເຕຍໃນກມເດກນອຍ ອາຍຕຳກວາ 5 ປ (%) ............................................ຮບພາບ 4.9: ການໃຊຈາຍງບປະມານ ແບງຕາມລະດບການສກສາ (%) ..........................................................ຮບພາບ 4.10: ການໃຊຈາຍງບປະມານ ໃນດານ ການສກສາ (ອງໃສສວນແບງຈາກລາຍຮບ ສະເລຍຕຫວຄນ).........ຮບພາບ 4.11: ທກສະສາມດານ ທຜປະກອບການຕອງການ ..........................................................................

5664

27

376164

ຮບພາບ 4.12: ບນດາບາດກາວໃນການພດທະນາທາງດານທກສະ ...............................................................ຮບພາບ 5.1: ສງລວມຂສະເໜແນະສຳລບການຈດຕງປະຕບດ ...................................................................

ຕາຕະລາງຕາຕະລາງ 2.1: ຄາດຄະເນການສະໜບສະໜນສຳລບຜຜະລດເຂາໜຽວຂອງ ສປປ ລາວ (ຕກບ) ........................ຕາຕະລາງ 3.1: ຄວາມໜາແໜນໃນການປະກອບທນຄງທແຍກຕາມຂະແໜງການສຳລບ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດໄທ (ມນຄາຂອງຮນ (ໃນລາຄາເປນເງນກບຄງທໃນປ 2002) ຕຊວໂມງແຮງງານ) .............ຕາຕະລາງ 4.2: ຂມນທເກບກຳຈາກບດຄນຄວາຕດຕາມນກສກສາທຮຽນຈບຈາກມະຫາວທະຍາໄລດສ ປ 2007 ....ຕາຕະລາງ 5.1: ການສມທຽບປະເທດທມການເກບກຳຂມນດານແຮງງານ .......................................................

Photo by Bart Verweij / World Bank, 2014

ບດລາຍງານ ການພດທະນາ ສປປ ລາວ ປ 2014ເສມຂະຫຍາຍການສາງວຽກເຮດງານທຳ ຢາງມສະມດຕະພາບ ເພອການເຕບໂຕຢາງກວາງຂວາງ10

ຮບສະແດງ 1: ອດຕາສວນຂອງຜປະກອບການໃນ ສປປ ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ແຂວງ ຢນນານ (ຈນ) ທຮອງທກວາ ເຂາເຈາບມ ຫ ມຜທມາສະໝກງານໜອຍຫາຍ, ຈດແບງຕາມ ລະດບສມແຮງງານ

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດວສາຫະກດໃນ ສປປ ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ແຂວງ ຢນນານ (ຈນ) ໂດຍ ທະນາຄານໂລກ (2012)

ອດຕາ

ສວນຂ

ອງບລ

ສດ

ສປປ ລາວ ຫວຽດນາມ ແຂວງຢນານ (ຈນ)

ທກສະສງ ທກສະປານກາງ ທກສະຕຳ

ບດສະຫບໂດຍສງເຂບ

ເນອໃນໃຈຄວາມຕນຕ

• ເຖງວາບດຂາວກຽວກບຄວາມຄດເຫນຕ “ບນຫາທາງ ດານສມແຮງງານ” ໃນ ສປປ ລາວ ໄດກະຕນໃຫມການ ເນນໜກໃສບດບາດຂອງຂະແໜງສກສາ ເພອສາງສມ ແຮງງານທສອດຄອງກບຄວາມຕອງການກຕາມ, ແຕ ການສມໃສແກໄຂບນຫາສມແຮງງານນນຍງມອງຂາມບນຫາພນຖານຫາຍຢາງທສຳຄນສຳລບກຳລງແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ເສດຖະກດໃນອະນາຄດ.

• ເພອບນລໄດການເຕບໂຕຢາງກວາງຂວາງ ແລະ ຫດ ຜອນຄວາມທກຍາກນນ, ມນຮຽກຮອງໃຫ ສປປ ລາວ ຕອງອອກແຮງເພມເຕມໃນການລະດມທນຮອນ ເພອແກ ໄຂບນຫາສງທາທາຍຕນຕທາງດານກາລງແຮງງານ ແລະ ສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດ.

• ເນອງຈາກວາປະຊາກອນຈານວນຫວງຫາຍແມນເຮດ ວຽກໃນຂະແໜງກະສກຳ, ການເພມທະວສະມດຕະພາບ ຂອງການຜະລດກະສກາຈະເຮດໃຫລາຍຮບຈາກການ ປກຝງຫາຍຂນ ແລະ ໃນທສດແຮງງານທຖກປດປອຍຈາກ ຂະແໜງກະສການນກຈະຫງໄຫໄປເຮດວຽກຢໃນຂະ ແໜງທມສະມດຕະພາບສງ ແລະ ມຄາຈາງທສງກວາເກາ.

• ການສງເສມການຜະລດໃຫມຄວາມຫາກຫາຍຈະເປນ ສງທສຳຄນຫາຍໃນການສາງໂອກາດທາງດານວຽກເຮດ ງານທາທດກວາເກາໃຫແກແຮງງານທຖກປດປອຍ ອອກຈາກຂະແໜງກະສກຳ. ເນອງຈາກວາໃນຂະແໜງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຈະສາງວຽກເຮດງານທາຈານວນພຽງໜອຍດຽວເທານນ, ສະນນມນຮຽກຮອງໃຫມ ການສາງແວດລອມທເອອອຳນວຍໃຫແກຫວໜວຍທລະ ກດໃນຂະແໜງປງແຕງ ແລະ ຂະແໜງບລການທສາງ ວຽກເຮດງານທາເປນຈານວນຫາຍນນໃຫມການຂະ ຫຍາຍຕວ.

• ພອມດຽວກນນນ, ແຮງງານກຈະຕອງມຄວາມພອມທາງ ດານສມແຮງງານທເປນພນຖານ ເຊງເປນສງທຈຳເປນ ໃນການຊອກຫາວຽກເຮດງານທຳໃນຂະແໜງທມສະມດຕະພາບການຜະລດທສງກວາເກາ. ສະນນຈະຕອງສມ ໃສການປະຕຮບທາງດານການສກສາ ເພອເສມຂະຫຍາຍການສກສາຂອງເດກກອນໄວຮຽນ, ຮບປະກນໃຫປະຊາ ກອນຮໜງສ ແລະ ສາງທກສະທາງດານວຊາການໃນວຽກ ງານທກຽວຂອງ.

1. ພາກສະເໜ

ໃນຫວາງບດນມານ, ສມວນຊນໄດລາຍງານວາ “ບນຫາທາງ ດານສມແຮງງານ” ຢໃນ ສປປ ລາວ ໄດເຮດໃຫເກດມການ ສມໃສການລເລມພດທະນາສມແຮງງານຢາງຫວງຫາຍ. ໃນບດຂາວທກາລງເປນທສນໃຈຂະນະນກຽວກບການເພມ ຄາແຮງງານ ແລະ ຄຳຮອງທກຈາກບນດາຜປະກອບການ ກຽວກບການຂາດແຄນແຮງງານທມສມ ເຊງມນໄດເພມທະ ວຄວາມກງວນໃຫແກຜປະກອບການຕາງໆວາແຮງງານ

ລາວນນແມນມທກສະພຽງພແລວບ. ລດຖະບານ ແລະ ບນ ດາຄຮວມງານອນໆກໄດແກໄຂບນຫາດງກາວໂດຍການ ຊອກຫາແຫງທນເພມເຕມ ເພອເອາມາພດທະນາສມແຮງ ງານ, ເຊນ: ການລງທນເຂາໃນການສາງສະຖາບນຝກອບ ຮມທາງດານວຊາຊບ ເພອສາມາດຝກອບຮມໃຫແກແຮງ ງານໄດຫາຍຂນກວາເກາ.

ແຕຢາງໃດກຕາມ, ບດລາຍງານສະບບນພດມຂໂຕຖຽງວາ ບນຫາທາງດານກາລງແຮງງານທ ສປປ ລາວ ພວມປະເຊນ ຢນນບແມນທາງດານການສກສາແຕພຽງຢາງດຽວ. ການເບງ ໃນແງຂອງການພດທະນາສມແຮງງານພຽງແຕຢາງດຽວ ເພອ ແກໄຂບນຫານນອາດຈະບແມນການແກໄຂບນຫາທເປນ ພນຖານ ເຊງກວມເອາດານການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ, ການສາງວຽກເຮດງານທຳ ແລະ ການຫດຜອນຄວາມ ທກຍາກ. ການສາງສະພາບແວດລອມທເອອອຳນວຍໃຫທລະກດດານກະສກຳ ແລະ ບແມນກະສກຳເພອດງດດການ ລງທນ ແລະ ເຮດໃຫເສດຖະກດຂະຫຍາຍຕວນນເປນບາດ ກາວທສາຄນກອນໝໝດໃນການພດທະນາສມແຮງງານ. ດງທທະນາຄານໂລກ (2004) ໄດກາວໄວວາ, “ການຝກອບ ຮມບແມນການສາງງານ. ສມແຮງງານແມນຄວາມຕອງການ ທສບເນອງ ເຊງຂນກບການວາງນະໂຍບາຍທາງດານການ ສງເສມການຂະຫຍາຍຕວຂອງເສດຖະກດ ແລະ ການສາງ ວຽກເຮດງານທຳ”.

ສງໜງທຊບອກໃຫເຫນເຖງບນຫາທາງດານໂຄງສາງແຮງງານທໃຫຍກວານນແມນການທບນດາຜປະກອບການໄດ ກາວວາພວກເຂາຍງຂາດແຄນແຮງງານ, ແມນແຕໃນວຽກທ ຕອງການສມແຮງງານຕາກຕາມ. ເກອບເຄງໜງຂອງຈຳນວນ ຜປະກອບການທງໝດໃນ ສປປ ລາວ ໄດຊໃຫເຫນວາເຂາ ເຈາຍງຂາດແຄນ ຫ ມຜມາສະໝກເຮດວຽກໜອຍຫາຍໃນ ຕຳແໜງທບຕອງການສມແຮງງານເລຍ (ເບງຮບສະແດງ1), ເຊງມອດຕາຂາດແຄນແຮງງານສງກວາໃນປະເທດອອມ ຂາງ. ປະກດການດງກາວມນຊໃຫເຖງບນຫາທາງດານກຳລງ ແຮງງານ. ເປນຫຍງຈງບມຄນມາສະໝກເຮດວຽກໃນຂະ ແໜງອດສາຫະກາການຜະລດ ເຊງມນເປນໂອກາດທດ ກວາ? ສປປ ລາວ ມບນຫາຂາດແຄນແຮງງານ, ແລະ/ຫ ບນ ຫາແຮງງານບມສມກນແທ?


ຮບສະແດງ 2: ຜນຜະລດ ແລະ ແຮງງານຈດແບງຕາມຂະ ແໜງການໃນເສດຖະກດລວມ ຂອງ ສປປ ລາວ

ໂຄງປະກອບເສດຖະກດ ອງຕາມຜນຜະລດ ຂອງແຕລະຂະແໜງການ (ວດແທກໂດຍມນຄາເພມ ແລະ

ມຫວໜວຍເປນ % ຂອງມນຄາເພມທງໝດ)

ແຫງຂມນ: ສນສະຖຕແຫງ ສປປ ລາວ.

ກະສກຳ

ໂຮງຈກໂຮງງານ

ບແຮ, ໄຟຟາ, ນຳ ແລະ ນຳມນ

ກສາງ ແລະ ບລການ

ການແກໄຂບນຫາກາລງແຮງງານ ແລະ ສະມດຕະພາບຂອງ ການຜະລດເປນບນຫາຕນຕເນອງຈາກວາ ສປປ ລາວ ພວມ ຢໃນໄລຍະການປຽນແປງທາງດານປະຊາກອນ. ຈຳນວນ ປະຊາກອນຄາດວາຈະເພມຂນ 38 ເປເຊນ ຈາກ 6,4 ລານ ໃນປ 2010 ມາເປນ 8,8 ລານ ໃນປ 2030, ປະຊາ ກອນໃນໄວເຮດວຽກຈະເພມຂນປະມານ 96,000 ຄນ ຕປ ໃນໄລຍະທດສະວດຂາງໜານ ຊງເພມຂນ 63,000 ຄນ ທຽບໃສຊມປ 1990. ການເພມຂນຂອງຈຳນວນແຮງງານ ແລະ ການຫດລງຂອງຈຳນວນຜທບຢໃນໄວເຮດວຽກຈະເປນ ໂອກາດອນດໃນການເຕບໂຕຂອງເສດຖະກດ, ຖາ ສປປ ລາວ ຫາກສາມາດໝນໃຊໂອກາດທາງດານ ແຮງງານໜມ ນອຍໂດຍການສາງວຽກເຮດງານທຳຢາງມສະມດຕະພາບ. ຖາປາສະຈາກວຽກເຮດງານທາໃຫແກແຮງງານໃໝເຫານ ແລວ, ວຽກງານການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ແລະ ສະຖຽນລະພາບຂອງຊາດກອາດຈະບສຳເລດຜນຕາມຄາດໝາຍໄດ.

2. ສງທາທາຍຕນຕ

ບນຫາສງທາທາຍທາງດານກາລງແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ແມນຮຽກຮອງໃຫຕອງໄດຮບການແກໄຂ ເພອຮບປະກນໃຫ ສາເລດວຽກງານການປຽນແປງທາງດານໂຄງສາງປະຊາ ກອນ ແລະ ກາວໄປສການພດທະນາໃນລະດບຕໄປ. ສງທາ ທາຍດງກາວມດງນ:

• ການເອອຍອງໃສຂະແໜງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ຫາຍເກນໄປ. ການເອອຍອງໃສຂະແໜງຊບພະຍາກອນ ທຳມະຊາດ ເພອຊກຍໃຫແກການເຕບໂຕນນ, ມນຈະບ ສາງໃຫມການເຕບໂຕ ແລະ ການສາງງານທມຄວາມ ສມດນໄດ. ຍອນວາຂະແໜງດງກາວນນມອດຕາການ ສາງທນຮອນຕການສາງແຮງງານສງຫາຍ, ມນສາມາດ ສາງມນຄາທກວມປະມານ 18 ເປເຊນຂອງ GDP ຂອງ ສປປ ລາວ ໃນປ 2013 ແຕສາງວຽກເຮດງານທຳໄດພຽງ 22,000 ຄນ. ຍງກວານນ, ການຂະຫຍາຍຕວຢາງແຂງແຮງຂອງຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດຍງເຮດໃຫ ຂະແໜງອດສາຫະກາການຜະລດໃໝພບຄວາມຫຍງ ຍາກໃນການພດທະນາ, ພອມທງເປນການກດດນທາງດານອດຕາແລກປຽນ ເຊງເຮດໃຫການສງອອກຜນຜະ ລດມຄວາມສາມາດໃນການແຂງຂນຕຳ ແລະ ການເພມ ຂນຂອງຄວາມຕອງການຊມໃຊ ແລະ ການລງທນອາດ ສາງຄວາມກດດນໃຫແກຄາງຈາງແຮງງານນຳອກ. ຄວາມ ກດດນຈາກຄາແຮງງານທເພມຂນນນອາດເປນເຫດຜນໜງທເຮດໃຫຄາແຮງງານໃນຂະແໜງການຜະລດເພມຂນ 12 ເປເຊນ ຕປ ໃນໄລຍະ 5 ປທຜານມາ, ສງກວາ ອດຕາການເພມຂນຂອງສະມດຕະພາບການຜະລດ.

• ສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດຢໃນຂະແໜງກະສກາ. ຍອນວາກຳລງແຮງງານສວນຫາຍໃນປະຈບນແມນ ຢໃນຂະແໜງກະສກຳ, ການປບປງຊວດການເປນຢຂອງ ປະຊາຊນຢໃນຂະແໜງດງກາວຈງມຄວາມສາຄນຫາຍ ໃນວຽກງານການຫດຜອນຄວາມທກຍາກຢ ສປປ ລາວ. ຢາງໃດກຕາມ, ແຮງງານລາວ 7 ໃນ 10 ຄນແມນເຮດ ວຽກໃນຂະແໜງກະສກຳທມສະມດຕະພາບການຜະລດຕຳ ເຊງຍງເປນຂະແໜງທມຈຳນວນແຮງງານຫາຍເຖງ

ວາຈະມເງອນໄຂການດຳລງຊວດຕຳກຕາມ. ສງນເປນ ບນຫາຕນຕ ເມອພຈາລະນາເບງວາມເດກນອຍປະມານ 1 ລານຄນ ທມອາຍຕຳກວາ 10 ປ ອາໄສຢໃນຄອບ ຄວທເຮດການປກຝງ ແລະ ຍງປະສບກບຄວາມຫຍງ ຍາກໃນການຫດພນອອກຈາກຄວາມທກຍາກ.

• ໂອກາດໃນການໄດເຮດວຽກທມຄາຈາງສງກວາ, ມສະມດ ຕະພາບການຜະລດສງກວາຍງຈາກດ. ຫາຍປະເທດ ແມນພດທະນາໂດຍການເຄອນຍາຍແຮງງານຈາກອາ ຊບທມສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດຕາໃນຂະແໜງກະສກຳໄປສອາຊບທມຄາຈາງແຮງງານສງກວາ, ມສະມດຕະພາບການຜະລດສງກວາໃນຂະແໜງອດສາຫະກຳການຜະລດ ແລະ ການບລການ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ຂະແໜງອດສາຫະກາການຜະລດຂອງລາວຍງພບກບບນຫາການດງດດກຳລງແຮງງານ ແລະ ປດໄຈຕາງໆທເຮດໃຫບຢາກມການລງທນທຈາເປນໃນການເພມສະ ມດຕະພາບຂອງການຜະລດໃຫສງຂນ (ແລະ ປດໄຈ ທາງດານຄາແຮງງານ). ດງທເຫນໃນຮບສະແດງ 2, ອດ ຕາສວນຂອງຂະແໜງອດສາຫະກາການຜະລດທາງ ດານຜນຜະລດ ແລະ ແຮງງານຢໃນເສດຖະກດໂດຍ ລວມຍງຕຳ ເມອທຽບກບຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະ ຊາດ ແລະ ຂະແໜງກສາງ ແລະ ບລການໃນຫາຍປ ຜານມາ.


ຮບສະແດງ 3: ການປະເມນຄວາມສາມາດໃນການອານໃນ ລະດບການສກສາຂນຕນ ຂອງ ສປປ ລາວ

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2014). “ບດລາຍງານຜນການປະເມນຄວາມສາມາດໃນການອານໃນລະດບການສກສາຂນຕນ ຂອງ ສປປ ລາວ ປ 2012” [ຮາງ].

% ຂ

ະແນນ

ທຽບໃ

ສ 0

ອານຫຽນໄຫ

ປ 2 ປ 3 ປ 4

ອານເຂາໃຈ

ຮບສະແດງ 3: ປຽບທຽບຄວາມຮໜງສຂອງຜໃຫຍຈດແບງ ຕາມລະດບການສກສາລະຫວາງ ສປປ ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ

ອດຕາ

ສວນຮ

ອຍອດ

ຕາສວ

ນຮອຍ

ຄະແນນ

ຄະແນນ

ປະຖມຫຕຳກວາ


ມດທະຍມ

ມດທະຍມ

ຫງມດທະຍມ


ສປປ ລາວ

ຫວຽດນາມແຫງຂມນ: ອງຕາມການຄດໄລຂອງຜຂຽນ ໂດຍອງໃສຂມນຈາກ LECS III, IV, V.

ກະສກຳ




ໂຄງປະກອບເສດຖະກດ ອງຕາມຊວໂມງເຮດວຽກຂອງ ແຕລະຂະແໜງການ (ມຫວໜວຍເປນ % ຂອງຊວໂມງ

ເຮດວຽກທງໝດ)

• ອດຕາການຮໜງສຍງຕາຫາຍ. ບນຫາທາງດານສມແຮງ ງານໃນ ສປປ ລາວ ມຄວາມ ເລກເຊງ ແລະ ຮາຍແຮງ ກວາທພວກເຮາຮໂດຍທວໄປ, ເນອງຈາກວາບນຫາບແມນ ຍອນການຂາດແຄນສມແຮງງານແຕມນເປນບນຫາທ ເປນພນຖານທກຽວກບຄວາມສາມາດໃນການອານ ແລະ ການຄດໄລ. ຜນການປະເມນຄວາມສາມາດໃນການອານ ຢລະດບການສກສາຂນຕນສະແດງໃຫເຫນວາເດກ ນອຍ ປ2 ຫາຍກວາ 30 ເປເຊນ ອານບອອກເລຍຈກຄຳ ແລະ ໃນນນ 57 ເປເຊນ ແມນຜທອານອອກແຕບເຂາໃຈ ຄວາມໝາຍຂອງເນອໃນສງທເຂາເຈາໄດອານ (ຮບສະ ແດງ 3). ການປະເມນຄວາມສາມາດໃນການອານຂອງຜ ໃຫຍກໄດຈດຕງປະຕບດໃນ 6 ປະເທດ ຢໃນໂລກ ຊງ ລວມ ທງ ຫວຽດນາມ, ແຂວງຢນນານ (ຈນ) ແລະ ສປປ ລາວ. ຜໃຫຍໃນ ສປປ ລາວ ແມນມທກສະໃນການ ອານຕາກວາໝໃນຈານວນຜໃຫຍທ ເ ຂາຮວມສອບ ເສງທງໝດ. ຜທຮຽນຈບມດທະຍມຢໃນ ສປປ ລາວ ມຜນສອບເສງເກອບເທາລະດບສະເລຍຂອງນກຮຽນ ປະຖມໃນຫວຽດນາມ (ເບງຮບສະແດງ 4). ຍອນເຫນໄດ ຄວາມສາຄນຂອງຄວາມສາມາດໃນການອານໃນການພດທະນາທກສະອນໆໃນລະດບທສງຂນ, ການຮໜງ ສຂນພນຖານທ ຍງຢໃນລະດບຕານນຈະສງຜນກະທບທຮາຍແຮງຕການຍກລະດບສະມດຕະພາບຂອງ ການຜະລດ, ການເຕບໂຕຂອງເສດຖະກດ ແລະ ຄວາມ ສາມາດໃນການແຂງຂນຂອງຊາດ.

ໝາຍເຫດ: ຮບສະແດງຂາງເທງໄດສະແດງໃຫເຫນຄະແນນຈາກການສອບເສງວດ ແທກຄວາມຮໜງສຂນພນຖານ (ແຕ 0-8 ຄະແນນ) ຂອງຜໃຫຍໃນລະດບການສກສາທແຕກຕາງກນ ຢ ສປປ ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດຄວເຮອນ STEP 2011/2012. ໃນການສຳຫວດ, ມການ ອອກແບບການປະເມນຄວາມຮໜງສໂດຍສນສອບເສງດານການສກສາ (ETS).

3. ແຜນໃນຕໜາ

ເນອງຈາກວາກາລງແຮງງານຂອງຊາດໃນປະຈບນຈານວນຫວງຫາຍແມນມອາຊບປກຝງ, ການເພມສະມດຕະພາບຂອງ ການຜະລດໃນຂະແໜງປກຝງຖວາເປນບລມະສດສງສດ ຂອງການພດທະນາໃນ ສປປ ລາວ. ໃນໄລຍະສນ, ສະມດຕະ ພາບຂອງການຜະລດໃນຂະແໜງກະສກຳຈະຊວຍປບປງຊວດການເປນຢໃຫແກປະຊາຊນລາວຈຳນວນ 4,5 ລານຄນ ທອາໄສການປກຝງໃນການດຳລງຊວດ. ໃນໄລຍະຍາວ, ສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດທເພມຂນໃນການປກຝງ ໃນທສດກຈະຕອງການແຮງງານໜອຍລງກວາເກາ ເຊງຈະເຮດ ໃຫແຮງງານໃນຂະແໜງດງກາວນວາງງານ ແລວເຄອນຍາຍໄປຊອກເຮດວຽກໃນຂະແໜງການອນ. ເວາສະເພາະ ແມນມສອງຢາງທຄວນເອາໃຈໃສເປນພເສດ ດງລມນ:

• ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການຄາໃນການຜະລດເຂາ ເປອກ ແລະ ເຂາສານ ເພອຊກຍໃຫມການລງທນຈາກ ເອກະຊນໃນການສເຂາ ເຊງຈະຊວຍຫດຜອນຕນທນໃນການສເຂາ ແລະ ສາງແຮງຈງໃຈໃຫແກຊາວກະສກອນ ໃນການຜະລດເພອສງອອກຫາຍຂນ;


ຮບພາບ 5.1: ສງລວມຂສະເໜແນະສຳລບການຈດຕງປະຕບດ

ການເພມຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສກຳ

ຊກຍການລງທນເອກະຊນ ໃນທລະກດໂຮງສເຂາ ໂດຍການອຳນວຍຄວາມສະດວກດານການຄາເຂາເປອກ

ແລະ ເຂາສານ

ເຮດໃຫການດຳເນນທລະກດມຄວາມສອດຄອງ ແລະ ມກນໄກການຊຳລະຄາໃຊຈາຍ

ທກຽວຂອງກບພາກລດທງາຍດາຍ

ຂະຫຍາຍ ແລະ ສາງຄວາມ ເຂມແຂງໃຫແກການສກສາ ແລະ

ພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ

ປບປງຄວາມໂປງໃສໃນຂ ະແໜງການລດ ໃນການໃຫບລການແກພາກທລະກດ

ຮບປະກນໃຫເດກທກຄນສາມາດອານໄດພາຍຫງຈບ ປ 2

ສາງສະພາບແວດລອມໃນການດຳເນນທລະກດໃຫມຄວາມເອກະພາບ ແລະ ສາມາດຄາດຄະເນໄດ

ສາງທກສະດານວຊາການທ ສອດຄອງກບໜາວຽກ

ໝນໃຊຊບພະຍາກອນຂອງລດ ເພອ ສະໜບສະໜນ

ຊາວກະສກອນ ທປກ ເຂາ

ສາງວຽກທໜາດງດດໃນຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ

ຮບປະກນທກສະຄວາມຮພນຖານ

• ຄມຄອງການໃຊຈາຍງບປະມານຂອງລດໃນການສະ ໜບສະໜນຊາວນາໃຫດຂນກວາເກາໂດຍໃຫມການດນດຽງທາງດານການຈດສນງບປະມານລະຫວາງກດຈະກຳ ການຄນຄວາທດລອງວທະຍາສາດເຂາໃນການປກຝງ, ການພດທະນາເຕກໂນໂລຢ ແລະ ການໂອນຄວາມຮທາງ ດານວຊາການ (ລວມທງແນວພນທດ) ແລະ ການຂະ ຫຍາຍຊນລະປະທານ.

ໃນຂະນະທສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດກະສກາໄດ ຮບການຍກລະດບ ແລະ ແຮງງານທສາມາດເຄອນຍາຍອອກ ຈາກຂະແໜງປກຝງມຈຳນວນເພມຂນນນ, ສປປ ລາວ ຈຳ ເປນຈະຕອງໄດສາງວຽກງານທສາມາດດງດດແຮງງານເຂາມາເຮດວຽກໃນຂະແໜງທບແມນການປກຝງໃຫຫາຍຂນຕມ ເພອຮອງຮບຈຳນວນແຮງງານທເພມຂນດງກາວ. ກງກນຂາມ ກບການລາຍງານຂອງສມວນຊນ, ສປປ ລາວ ບໄດປະເຊນ ໜາກບບນຫາຂາດແຄນແຮງງານ ເນອງຈາກວາຍງມ “ແຫງ ສະສມ” ແຮງງານໃນຂະແໜງປກຝງຢາງຫວງຫາຍ ເຊງສາ ມາດຍາຍອອກມາເປນແຮງງານໃນຂະແໜງທບແມນການ ປກຝງໄດ; ແຕໃນຄວາມເປນຈງ ແລວ, ບນຫາແມນຢບອນວາ ສປປ ລາວ ຂາດແຄນວຽກງານ ທຈະສາມາດດງດດເອາແຮງ ງານກຄຊາວນາອອກມາຈາກຂະແໜງປກຝງລຽງສດໄດ. ເພອສາມາດສາງວຽກເຮດງານທຳທດງດດໃຈໄດນນ, ມນ ຮຽກຮອງໃຫຕອງແກໄຂບນຫາສງກດຂວາງໃນການດຳເນນທລະກດຢ ສປປ ລາວ ເພອຊກຍໃຫມການລງທນ ແລະ ກະຕນໃຫມການຍກລະດບສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດໃຫແກຂະແໜງການຕາງໆ. ເວາສະເພາະແມນມສາມບນຫາຕນຕທຕອງໄດເອາໃຈໃສດງລມນ:

• ປບປງທາງດານຄາໃຊຈາຍໃນການປະຕບດຕາມຂນ ຕອນຕາງໆຂອງລດ ແລະ ຄາທລະກຳຕາງໆ ເພອຄວາມ ວອງໄວ ແລະ ງາຍດາຍກວາເກາ ພອມທງເພອສາງແວດ ລອມເອອອຳນວຍໃຫແກການດຳເນນທລະກດໃຫດກວາເກາ;

• ປບປງທາງດານຄວາມໂປງໃສໃນການບລການຂອງ ພາກລດຕຜປະກອບການໂດຍສາງເປນມາດຕະການຄກ ແນເປນຕນແມນການຈດພມເຜຍແຜຕາຕະລາງຄາທານຽມຕາງໆ, ເງອນໄຂການຂໃບອະນຍາດ ແລະ ທະບຽນ ທລະກດ; ແລະ

• ຄວນສາງເງອນໄຂໃຫຄວາມສະດວກແກພາກເອກະຊນ ໃຫສາມາດຮບຮເຖງການປຽນແປງທາງດານນຕກາ ຕາງໆ ພອມທງປະຕບດນຕກຳ, ລະບຽບ ແລະ ຂກຳນດ ກດໝາຍຕາງໆຢາງເປນເອກະພາບກນພອມທງຫດ ຜອນຂນຕອນຕາງໆລງ.

ໃນຂະນະທການຜະລດທຫາກຫາຍຈະສາງໂອກາດດານ ວຽກເຮດງານທຳທມສະມດຕະພາບ, ມນຮຽກຮອງໃຫມການຮບປະກນວາກຳລງແຮງງານລາວຈະຕອງມຄວາມພອມທາງ

ດານການສກສາ ແລະ ມທກສະໃນການເຮດວຽກ. ການສມ ໃສການສາງກາລງແຮງງານທມສມພນຖານທຈາເປນໃນການ ຜະລດໃຫມສະມດຕະພາບຄວນເປນບລມະສດຕນຕ. ຮຽກ ຮອງໃຫມການສມທນຮອນເຂາໃສການສາງໂອກາດທສາ ຄນໃຫແກແຮງງານໃນເມອເຂາເຈາໄດຮບການຝກຝນສມ ແລວໂດຍການ:

• ເສມຂະຫຍາຍ ແລະ ສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກການພດ ທະນາ ແລະ ການສກສາເດກນອຍກອນໄວຮຽນ ເພອ ຊວຍກະກຽມຄວາມພອມທາງດານທກສະ ແລະ ການຮຽນ ຮພນຖານພອມທງທກສະທາງດານພດຕກາກອນ ເຂາໂຮງຮຽນ ເຊງລວມທງການສມໃສການຫດຜອນການ ຂາດສານອາຫານຊາເຮອທເປນອປະສກໃຫແກການ ພດທະນາທາງດານການຮຽນຮຂອງເດກ;

• ຮບປະກນໃຫເດກນອຍທງໝດສາມາດອານໜງສໄດ ພາຍຫງຈບ ປ 2, ສາງພດຕກຳມກອານ ເພອສາງກຳລງ ແຮງງານ ສປປ ລາວ ໃຫມສມ ແລະ ມປະສດທພາບ; ແລະ

• ສາງທກສະທາງດານວຊາການທກຽວຂອງກບວຽກເຮດ ງານທຳໂດຍໃຫລດຖະບານເຂາມາມບດບາດທາງດານຍດທະສາດໃນການພດທະນາທກສະໃນລະດບອະຊວະສກສາໂດຍມການສາງນະໂຍບາຍ, ກຳນດມາດຕະຖານ, ສມທນຮອນໃສການສາງເອກະສານເພອການຝກອບຮມ ແລະ ສາງຄຝກ, ປບປງຂມນຂາວສານກຽວກບລະບບ ການຝກອບຮມ ແລະ ມການປະເມນຜນການຝກອບຮມ.

ໃນຂນຕອນການວາງແຜນປະຕຮບວຽກງານເຫານ, ມນຮຽກ ຮອງໃຫມນະໂຍບາຍທສາຄນເພອເປນເອກະສານອາງອງ ທາງດານຂມນຂາວສານທດກວາເກາ. ຕວຢາງ: ນະໂຍບາຍ ທມຜນກະທບຕກຳລງແຮງງານຄວນອງໃສສະແດງໃຫເຫນ ພາບອງປະກອບໃນຕະຫາດແຮງງານຢາງຄບຖວນ ແລະ ຊດ ເຈນ-ມຫຍງເກດຂນແດ, ແມນໃຜທໄດຮບຜນກະທບ, ຄວາມ ໝາຍຄວາມສຳຄນຂອງນະໂຍບາຍດງກາວມຫຍງແດ. ແຕ ຢາງໃດກຕາມ, ຂມນຂາວສານກຽວກບການຈາງງານ, ການ ເຄອນຍາຍແຮງງານ ແລະ ຕວຊວດທາງດານຕະຫາດແຮງ ງານຕາມແຕລະຂະແໜງການແມນຍງຂາດແຄນຢ. ເຄອງມ ຕາງໆເປນຕນແມນຜນການສາຫວດກາລງແຮງງານຈະ ສາມາດຊວຍສະໜອງຂມນທຈາເປນໃຫແກຜວາງນະໂຍບາຍໃຫສາມາດຮບຮຂມນກຽວກບສງທາທາຍຕນຕ ແລະ ຊອກຫາວທການແກໄຂ. ບນຫາດງກາວນໄດຮຽກຮອງໃຫ ມການເອາໃຈໃສເພມເຕມໃນການຄນຄວາຈດລຽງບນດາ ປດໄຈທມຜນກະທບເຮດໃຫເກດມສງທາທາຍຕາງໆກຽວ ກບກຳລງແຮງງານດງທກາວມາຂາງເທງ, ພອມທງຊກຍໃຫ ມການຄນຄວາວໄຈບນຫາກຽວກບຄາແຮງງານໃນຂະແໜງ ປງແຕງທເພມຂນໄວກວາສະມດຕະພາບຂອງການຜະລດ, ແລະ ສກສາກຽວກບສງກດຂວາງອນໆຕກບແຮງງານໃນ ການ ຍາຍວຽກ ແລະ ຍາຍຂະແໜງການ.

ບດທ 1: ສະພາບລວມ



ຮບພາບ 1.1: ອດຕາສວນຂອງບລສດທມຢໃນ ສປປ ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ) ທໄດຮອງຮຽນກຽວກບ ການບມຜສະໝກວຽກ ຫ ມຜສະໝກຈຳນວນໜອຍໂດຍປຽບທຽບຕາມລະດບທກສະສມ

I. ບດນຳ1. ສບເນອງຈາກບດລາຍງານຂອງສໃນໄລຍະຜານມາທ ໄດສະທອນເຖງ “ບນຫາດານທກສະ” ໃນສປປ ລາວ ໄດເຮດ ໃຫເກດມການລເລມໂຄງການພດທະນາທກສະຂອງແຮງ ງານ. ປະເດນທຖກຍກຂນໃນບດລາຍງານຂອງສແມນກຽວ ກບອດຕາຄາຈາງທເພມສງຂນ ແລະ ການຮອງຮຽນຂອງບນດາບລສດທຂາດແຮງງານສມດກາຍເປນຄວາມກງວນທວາແຮງງານລາວຈະສາມາດຕອບສະໜອງທກສະແຮງງານທບລສດຕອງການໄດ ຫ ບ. ລດຖະບານ ແລະ ຄຮວມງານທກຽວ ຂອງໄດມການຮບມກບບນຫາດງກາວໂດຍການຈດສນຊບ ພະຍາກອນຫາຍຂນ ເພອພດທະນາທກສະ, ໂດຍສະເພາະໄດເລງໃສໂຄງການພດທະນາສມແຮງງານໃຫແທດເໝາະ ກບຄວາມຕອງການຂອງຜໃຊແຮງງານ. ມາດຕະການດງ ກາວລວມມການເພມການລງທນໃນສນເຝກວຊາຊບໃຫສາມາດເຝກຜອອກແຮງງານຫາຍຂນ, ໂດຍເລມຕນຈາກງບປະມານລາຍຈາຍທມຢໃນລະດບຕຳສດ.

2. ແນວໃດກຕາມ, ບດລາຍງານສະບບນໄດພບວາສງທາ ທາຍດານການພດທະນາຂອງ ສປປ ລາວ ບແມນພຽງແຕ ເກດຈາກບນຫາທາງດານການສກສາ ແລະ ທກສະເທານນແຕຍງລວມເຖງການປະຕຮບດານໂຄງສາງຂອງປະເທດທມຄວາມລາຊາ. “ບນຫາດານທກສະ” ທໄດຍກຂນເປນປະເດນ ສນທະນາສຳຄນ, ເຊງອາດເຮດໃຫເຫນວາຄວນມການສມ ໃສຊບພະຍາກອນທມຢເພອແກໄຂບນຫາດງກາວໂດຍໄວ. ຕວຢາງ: ໂດຍການຂະຫຍາຍອາຊວະສກສາ ຫ ເພມການຝກ ອບຮມໃນເວລາປະຕບດໜາວຽກຕວຈງ. ແຕບດຄວາມທສຳ ຄນໃນບດລາຍງານນແມນຢາກເນນໃສວານອາດຈະແມນ ແນວຄວາມຄດທເຂາໃຈຜດຖາພຽງແຕສມໃສຂະແໜງການ ສກສາ ແລະ ເພມການຝກອບຮມ ເພອໃຫເປນທາງອອກ ຂອງບນຫາເພາະການສມໃສດງກາວບສາມາດແກໄຂບນ ຫາຕນຕທກດຂວາງການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ, ການຈາງງານ ແລະ ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ. ການສາງ ສະພາບແວດລອມທເ ອອອານວຍຕຂະແໜງການກະສກຳ ແລະ ຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ ເພອການລງທນ ແລະ ການພດທະນາຍງແມນບາດກາວທສຳຄນຕການພດທະນາທກສະສມແຮງງານ. ບດຄວາມຂອງທະນາຄານໂລກ (2004) ໄດກາວວາ: “ການເຝກອບຮມບແມນການສາງວຽກ ເຮດງານທຳ, ທກສະຂອງແຮງງານແມນມາຈາກຄວາມຕອງ

ການ ແລະ ຄວາມຕອງການນນຂນຢກບນະໂຍບາຍສຳລບ ການພດທະນາ ແລະ ການສາງວຽກເຮດງານທຳ” ນອກນ, ເມອເວາເຖງຄວາມຕອງການໃນການປບປງທກສະຂອງ ແຮງງານ, ບດລາຍງານສະບບນກໄດຍກໃຫເຫນອກວາງບປະມານພາກລດທມຈຳກດໃນປະຈບນຄວນຖກນາໃຊເຂາ ໃນການແກໄຂຊອງຫວາງ ຫ ບນຫາທມຢໃນການອານອອກ ຂຽນໄດຂນພນຖານ.

3. ຕວຊບອກຂອງບນຫາໃຫຍດານໂຄງສາງລວມກຄການ ຈມວາຈາກພາກສວນບລສດທເວາເຖງວາບມພະນກງານ ສະໝກເຂາເຮດວຽກພຽງພ, ລວມເຖງວຽກທບໃຊທກສະສງ. ດງທສະແດງຢໃນ ຮບພາບ 1.1. ບລສດເກອບເຄງໜງໃນ ສປປ ລາວ ໄດຊແຈງວາພວກເຂາໄດຮບໃບສະໝກເຂາເຮດ ວຽກໃນຕຳແໜງທບໃຊທກສະສມສງເປນຈຳນວນໜອຍ ຫ ບມການສະໝກເລຍ, ເມອທຽບໃສແຂວງຢນານ (ຈນ) ຫ ຫວຽດນາມ ເຫນວາມການຢນສະໝກເປນຈຳນວນຫວງ ຫາຍ. ປະເດນດງກາວໄດຊໃຫເຫນເຖງບນຫາທເກດຂນໃນຂະ ແໜງການແຮງງານ. ເປນຫຍງຈງບມຄນເຄອນຍາຍ ເພອຕມ ເຕມຕຳແໜງທສາມາດສະໜອງໂອກາດທດກວາ? ປະເທດ ລາວຂາດແຮງງານ ແລະ/ຫ ນແມນບນຫາຂອງການທຜອອກແຮງງານບມທກສະກງກບຄວາມຕອງການໃນປະຈບນ?

ແຫງຂມນ: ຜນສຳຫວດ ຂອງທະນາຄານໂລກກຽວກບຂງເຂດວສາຫະກດ ໃນ ສປປ ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ) (2012)

ອດຕາ

ສວນຂ

ອງບລ

ສດ

ສປປ ລາວ ຫວຽດນາມ ແຂວງຢນານ (ຈນ)

ທກສະສງ ທກສະປານກາງ ທກສະຕຳ


ແຫງຂມນ: ສະຫະປະຊາຊາດ (2013)

ຮບພາບ 1.2: ໂຄງຮາງຂອງພນລະເມອງລາວໃນປ 2010 ຮບພາບ 1.3: ການຄາດຄະເນໂຄງຮາງຂອງພນລະເມອງ ລາວໃນປ 2030

4. ການຮບມກບບນຫາແຮງງານແມນມຄວາມຫຍງຍາກ ໂດຍສະເພາະໃນກລະນຂອງ ສປປ ລາວ ທປະຈບນກາລງ ປະເຊນໜາກບສະພາບການປຽນແປງດານໂຄງສາງພນລະ ເມອງ, ເຊງມນໄດກາຍເປນບນຫາ ແລະ ໂອກາດສາລບການ ເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວ ແລະ ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ. ສປປ ລາວ ມພນລະເມອງສວນໃຫຍເປນໄວໜມ ເຊງກຳລງ ກາວເຂາສສະພາບຜໃຫຍ ແລະ ກຳລງເລມເຂາສຕະຫາດ ແຮງງານ. (ຮບພາບ 1.2 ແລະ ຮບພາບ 1.3). ມການຄາດ ຄະເນວາຈະມອດຕາສວນ ເພມຂນຈາກ 38% ເຊງແມນ 6.4 ລານຄນໃນປ 2010 ເຖງ 8.8 ລານຄນ ໃນປ 2030, ເຊງໃນນມປະມານ 96,000 ຄນທກາວເຂາສໄວເຮດວຽກ

ກມອາ

ຍ

ກມອາ

ຍ

ເພດຊາຍ ເພດຊາຍເພດຍງ ເພດຍງ

ຈຳນວນປະຊາກອນ (‘000) ຈຳນວນປະຊາກອນ (‘000)

ໃນແຕລະປໃນໄລຍະ ສບປຕໜາ ເມອທຽບໃສ 63,000 ຄນ ໃນຊມປ 1990. ການຂະຫຍາຍຕວຂອງປະຊາກອນທເປນ ກຳລງແຮງງານ ແລະ ການຫດລງຂອງປະຊາກອນທບສາມາດ ອອກແຮງງານໄດຊໃຫເຫນເຖງໂອກາດໃນການຂະຫຍາຍ ຕວຂອງເສດຖະກດ. ໂດຍສະເພາະຖາຫາກວາປະເທດລາວ ສາມາດນາໃຊໂອກາດທມພນລະເມອງທເປນຜອອກແຮງ ງານໄວໜມເປນຈຳນວນຫວງຫາຍເຂາໃນການຈາງງານທມ ປະສດທຜນ. ສະນນ, ຖາບມທາແຮງຮອງຮບແຮງງານຄນ ຫນໃໝດງກາວການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ແລະ ການພດ ທະນາແບບຍນຍງອາດຈະບບນລໄດ.


ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດລາຍຈາຍ ແລະ ການບລໂພກຂອງລາວ (LECS) ສະບບທ IV (2007-2008) ແລະ ສະບບທ V (2012/13)

ແຫງຂມນ: ຫອງການສຳຫວດກະສກຳ (2012).

ຮບພາບ 1.4: ການຈາງງານໃນແຕລະຂະແໜງການໃນ ສປປ ລາວ

ຮບພາບ 1.5: ໂຄງຮາງຂອງປະຊາກອນທເປນຊາວກະສກອນໃນ ສປປ ລາວ

ກະສກຳ ກສາງ ແລະ ບລການ

ໂຮງຈກໂຮງງານ ພະລງງານ ແລະ ບແຮ

5. ບນຫາຫກທຕດພນກບຂະແໜງການແຮງງານຈາຕອງໄດຮບການແກໄຂເພອໃຫ ສປປ ລາວ ຄມຄອງການປຽນ ແປງດານໂຄງສາງປະຊາກອນຢາງສາເລດຜນ ແລະ ບນລ ເປາໝາຍການເຕບໂຕ ແລະ ຈງຫວະການພດທະນາຂອງ ປະເທດ. ບນຫາດງກາວລວມມ:

• ການເອອຍອງໃສຂະແໜງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ຫາຍເກນໄປ. ເຖງວາຈະມການເອອຍອງໃສຂະແໜງ ການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຢາງຫວງຫາຍໂດຍຖ ເອາເປນກນຈກຂບເຄອນການເຕບໂຕຂອງເສດຖະກດ, ແຕວາປະເທດລາວບສາມາດເອອຍອງສະເພາະແຕ ຂະແໜງການຊບພະຍາກອນຢາງດຽວ. ເນອງຈາກວາ ຂະແໜງການດງກາວມອດຕາການລງທນຕແຮງງານສງ. ຂະແໜງການນສາມາດໃຫຜນຜະລດປະມານ 18 ສວນຮອຍຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນຂອງປະເທດ ໃນປ 2013 ໂດຍມແຮງງານ 22,000 ຄນເທານນ (ຮບພາບ 1.4). ສະນນເຫນໄດວາຂະແໜງການນບສາ ມາດສາງສວນແບງການເຕບໂຕ ແລະ ການຈາງງານໄດ.

ຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດບພຽງແຕສາງວຽກເຮດງານທຳໄດໜອຍເທານນ, ມນຍງສງຜນໃຫຂະ ແໜງການ ອດສາຫະກຳໃໝເຕບໂຕ ຍາກຫາຍ. ຜນກະທບດງກາວສະແດງອອກໃນຫາຍຮບແບບເຊນ: ມນໄດ ສາງຄວາມກດດນຕອດຕາການແລກປຽນເງນຕາເຊງ ເຮດໃຫອດສາຫະກຳການສງອອກບມສກກະຍະພາບໃນການແຂງຂນ.1 ມນຍງສງຜນໃຫການບລໂພກ ແລະ

ການລງທນເພມສງຂນເຊງເຮດໃຫມການກດດນທາງ ດານອດຕາຄາຈາງງານເປນເຫດຜນທເຮດໃຫຜອອກ ແຮງງານໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານມອດຕາຄາຈາງ ງານເພມຂນປະມານ 40 ສວນຮອຍໃນໄລຍະ 5 ປທຜານ ມາເຊງສງກວາການເຕບໂຕດານຜະລດຕະພາບຂອງ ແຮງງານ.2

• ຜະລດຕະພາບທຕາໃນຂະແໜງການກະສກາ. ຍອນວາ ແຮງງານສວນໃຫຍໃນປະຈບນແມນຢໃນຂງເຂດກະສກຳ. ສະນນ, ການປບປງຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນ ໃນຂງເຂດດງກາວຈງມຄວາມສຳຄນ ແລະ ຈຳເປນຕ ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກໃນ ສປປ ລາວ. ແນວໃດ ກຕາມ, ຂະແໜງກະສກຳຍງຄງເປນຂະແໜງການທມ ຜະລດຕະພາບຕຳຫາຍ. ຄດໄລໂດຍສະເລຍມແຮງງານ ລາວປະມານ 7 ໃນ 10 ຄນທຍງເຮດວຽກກະສກຳທມຜະລດຕະພາບຕຳພວກເຂາຍງສບຕເຮດວຽກໃນສວນ, ໄຮນາເຖງແມນວາມນມມາດຕະຖານການດາລງຊວດຕາກຕາມ. ສງນແມນບນຫາທຕອງໄດຮບການພຈາລະນາ ຍອນວາມເດກນອຍປະມານ 1 ລານຄນທ ອາຍຕຳກວາ 10 ປອາໄສຢໃນສວນ ແລະ ໄຮນາ (ຮບພາບ 1.5) ແລະ ກາລງປະເຊນກບຄວາມຈາກດໃນການຫດພນອອກ ຈາກຄວາມທກຍາກ.

1 ການສງອອກຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໄດນຳເອາເງນຕາຕາງປະເທດເຂາປະເທດເປນຈຳນວນຫວງຫາຍ ເຊງເຮດໃຫມນຄາ ເງນຕາຂອງປະເທດເພມສງຂນ. ຄາເງນທແຂງໂຕ ເຮດໃຫສນຄາສງອອກອນໆທຜະລດພາຍໃນປະເທດ (ໂດຍສະເພາະສນຄາທມາຈາກຂະແໜງການໂຮງຈກໂຮງງານ) ມລາຄາສງຂນສຳລບປະເທດນຳເຂາອນໆ. ສະນນ, ມນໄດ ເຮດໃຫກຳລງການແຂງຂນຂອງສນຄາສງອອກຫດລງ ແລະ ສງຜນຮາຍຕຜຜະລດພາຍໃນ.2 ຜນກະທບຈາກຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດທມຕຂະແໜງການອນໃນ ສປປ ລາວ ໄດມການສກສາຄນຄວາໂດຍນກຄນຄວາຫາຍທານລວມເຖງ ທານ Mitra (2007) (ສກສາໃນຊວງປ 2000-2006), ທານ Brahmbhatt ແລະ ທານ Vostroknutova (2010) (ສກສາໃນຊວງ 2000-2009) ແລະ ທະນາຄານໂລກ (2014g).

ປະຊາກອນກະສກຳ4,501,000

ເດກອາຍຕຳກວາ 10 ປ932,000 (21%)

ບມການຈາງງານປກກະຕ 849,000 (19%)

ອາຊບຫກແມນກະສກຳ2,395,000 (53%)

ວຽກຫກແມນການບລຫານດວຍຕນເອງ 2,286,000 (51%)

ມລາຍຮບຈາກການຮບຈາງ 109,000 (2%)

ອາຊບຫກບແມນກະສກຳ325,000 (7%)

ມການຈາງງານປກກະຕ 2,721,000 (60%)

ປະຊາກອນອາຍ 10 ປ ແລະ ເກນ 10 ປ 3,569,000 (79%)


ຮບພາບ 1.6: ການແບງປະເພດຂະແໜງການຕາມຜນຜະລດ ແລະ ແຮງງານ ໃນເສດຖະກດໂດຍລວມຂອງ ສປປ ລາວ

ອງປະກອບຂອງເສດຖະກດທປະກອບດວຍຈຳນວນຜນ ການຜະລດໃນແຕລະຂະແໜງການ

(ວດແທກໂດຍມນຄາເພມ ແລະ ຄດໄລອອກເປນ% ຂອງຈຳນວນມນຄາເພມທງໝດ)

ອງປະກອບຂອງເສດຖະກດທປະກອບດວຍຈຳນວນຊວ ໂມງເຮດວຽກໃນແຕລະຂະແໜງການ (ຄດໄລເປນ% ຂອງຈຳນວນທງໝດ)

ແຫງຂມນ: ສນສະຖຕແຫງຊາດຂອງ ສປປ ລາວ ແຫງຂມນ: ການຄດໄລຂອງຜສາງບດລາຍງານ ໂດຍອງໃສ LECS III, IV ແລະ V

• ໂອກາດທມຈາກດສາລບວຽກທມຄາຈາງສງ ແລະ ວຽກ ທມຜະລດຕະພາບສງ. ຫາຍປະເທດທສາມາດພດທະ ນາໄດໂດຍການເຄອນຍາຍແຮງງານທມຜະລດຕະພາບ ຕຳໃນຂະແໜງກະສກຳ ໄປຫາວຽກທໃຫ ຜະລດຕະພາບ ສງ ແລະ ລາຍຮບສງ ໃນຂະແໜງການໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ການບລການ. ແນວໃດກຕາມ, ຂະແໜງການໂຮງ ຈກໂຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ກຳລງປະສບບນຫາການ ດງດດແຮງງານ ແລະ ປດໄຈຖວງດງດານການລງທນ ທຈຳເປນຕການຂບເຄອນຜະລດຕະພາບ (ແລະ ອດຕາ ຄາຈາງງານ) ໃນຂະແໜງການດງກາວ. ຄດງທສະແດງ ໃນ ຮບພາບ 1.6 ກຽວກບອດຕາສວນຂອງຂະແໜງໂຮງ

ຈກໂຮງງານໃນດານຜນຜະລດ ແລະ ແຮງງານໃນເສດ ຖະກດໂດຍລວມແມນຍງຕາຫາຍຖາທຽບໃສຂະແໜງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ຂະແໜງກສາງ ແລະ ຂະ ແໜງບລການໃນຊມປທຜານມາ. ການເຕບໂຕຂອງຂະ ແໜງການບລການເພມຂນໃນຂະນະທຂະແໜງການ ໂຮງຈກໂຮງງານກາລງພບພຄວາມຫຍງຍາກສງນບງບອກເຖງຄວາມກງວນທວາຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ອາດໄດຮບຜນກະທບຈາກການຂະຫຍາຍຕວຂອງຂະ ແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດດງທອະທບາຍ ຂາງເທງນນ.

ກະສກຳ




ກະສກຳ





ຮບພາບ 1.7: ການປະເມນການອານຂອງນກຮຽນຊນປະຖມໃນ ສປປ ລາວ

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2014e)

Photo by Stan Fradelizi / World Bank, 2011

• ລະດບທກສະການອານ ແລະ ຂຽນຍງຕາ. ເຖງແມນວາໂອກາດການຈາງງານທໃຫຜະລດຕະພາບສງ ແລະ ອດ ຕາຄາຈາງງານສງຍງມຈຳກດ. ແຕກເຫນໄດວາຂະແໜງ ການແຮງງານຍງບມຄວາມພອມທຈະຮບເອາໂອກາດ ໃນການຈາງງານທມຢໃນປະຈບນ. ລະດບທກສະການ ອານ ແລະ ຂຽນ ແມນບນຫາສະເພາະຕນຕ. ບດປະ ເມນທກສະການອານຂອງນກຮຽນຂນປະຖມສະແດງ ໃຫເຫນວາ 30 ສວນຮອຍຂອງນກຮຽນ ປ 2 ບສາມາດ ອານໜງສໄດ ແລະ ເດກນອຍໃນຈຳນວນ 57 ສວນຮອຍ ທສາມາດອານ ໜງສໄດບມຄວາມເຂາໃຈໃນ ສງທພວກ ເຂາໄດອານ (ຮບພາບ 1.7). ໃນການປະເມນຄວາມ

ຮຜໃຫຍທດຳເນນໃນ 6 ປະເທດທວໂລກລວມເຖງປະ ເທດຫວຽດນາມ, ແຂວງຢນານ (ຈນ) ແລະ ສປປ ລາວ, ຜໃຫຍ ໃນ ສປປ ລາວ ມລະດບທກສະການອານ ແລະ ຂຽນ ທຕຳທສດເມອທຽບໃສຜໃຫຍໃນປະເທດ ອນໆທໄດຮວມປະເມນ. ເນອງຈາກຄວາມສາມາດໃນການອານແມນສາຄນສາລບການຮຽນຮທກສະອນໆ ໃນລະດບສງຂນ, ການມລະດບທກສະການອານ ແລະ ຂຽນພນຖານທຕາມຜນສະທອນທຮາຍແຮງຕຜະລດ ຕະພາບ, ການຂະຫຍາຍຕວ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນ ການແຂງຂນຂອງປະເທດ.

% ຂ

ະແນນ

ທຽບໃ

ສ 0

ອານຫຽນໄຫ

ປ 2 ປ 3 ປ 4

ອານເຂາໃຈ


II. ສະພາບລວມຂອງບດລາຍງານ

6. ບດລາຍງານສະບບນ ໄດຕອບສະໜອງຕຄວາມເປນ ຫວງທເກດຂນ ໃນກາລງແຮງງານຂອງ ສປປ ລາວ ໂດຍ ນາໃຊຫກການໃໝເຂາໃນການຄນຄວາແກໄຂສງທາທາຍ ຕນຕທກດຂວາງການຈາງງານ ແລະ ການເຕບໂຕ ຂອງ ສປປ ລາວ. ເພອເຮດໄດຄແນວນນ, ບດລາຍງານສະບບນ ມຈດປະສງ ເພອຊວຍວເຄາະສະພາບໃຫແກສອງຍດທະ ສາດທສຳຄນທກຳລງໄດຮບການປບປງຄ: ຍດທະສາດການ ພດທະນາຊບພະຍາກອນມະນດແຫງຊາດສະບບປບປງ ແລະ ການກະກຽມແຜນພດທະນາເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມ ແຫງຊາດຄງທ 8. ເອກະສານຍດທະສາດທງສອງມເປາ ໝາຍໃນການຮບປະກນວາຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ຊບພະຍາກອນທມຢຈະສມໃສການພດທະນາໃນຂງເຂດທມຄວາມສຳຄນທສດຢາງມປະສດທພາບ.

7. ບດລາຍງານສະບບນຂຽນຂນໂດຍການນາໃຊຂມນຈາກ ຫາຍແຫງ, ລວມເຖງຂມນຈາກດາເນນການສາຫວດໃໝ. ການກະກຽມບດລາຍງານລວມມການທບທວນຫາຍໆເອກະສານທກຽວຂອງ, ການວເຄາະຜນສຳຫວດຄວເຮອນຈຳນວນຫາຍທມໃນປະຈບນ,3 ແລະ ລວມເຖງການສຳຫວດເກບກຳຂມນຂອງ 4 ຂງເຂດ: ການສຳຫວດ 3,000 ຄວເຮອນທລວມເອາ ການປະເມນທກສະ (ທມການດຳເນນໄປພອມກນກບການ ປະເມນໃນ 5 ປະເທດທວໂລກ), ການສຳຫວດບລສດ ເອກະຊນ 379 ແຫງ ໂດຍສມໃສທກສະຄວາມສາມາດຂອງແຮງງານທພວກເຂາຕອງການ, ການສຳຫວດນກຮຽນທຫາກສຳເລດການສກສາໃໝຈາກໂຮງຮຽນວຊາຊບເກອບ 3,000 ຄນ; ແລະ ການສຳຫວດສະຖາບນການສກສາ 29 ແຫງ. ມການຈດກອງປະຊມ “ແລກປຽນການຮຽນຮ” 6 ຄງຮວມກບ ຊຽວຊານຈາກພາກລດຖະບານ ເພອປກສາຫາລກຽວກບປະ ເດນພບພຈາກຜນການສຳຫວດເຫານນ. ມການກະກຽມ ເອກະສານຄວາມເປນມາ ເປນບອນອງສຳລບການວເຄາະ ແລະ ໄດແຈກຢາຍໃຫແກຜເຂາຮວມຈາກພາກລດ.4 ນອກນ, ບດລາຍງານສະບບນຍງໄດຮບຜນປະໂຫຍດຈາກຂມນທ ໄດມາຈາກການສຳຫວດໃໝຂອງທະນາຄານໂລກໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ການສຳຫວດຂອງທະນາຄານໂລກ ກຽວກບບນ ຫາທຄາຍຄກນໃນບນດາປະເທດໃກຄຽງ ແລະ ບດລາຍງານ ທໄດຮບການຕພມໃໝກຽວກບການມວຽກເຮດງານທາໃນ ລະດບພາກພນອກດວຍ.5

8. ບດລາຍງານມໂຄງຮາງດງຕໄປນ. ບດທ 1 ແມນການສະ ຫບໂດຍຫຍກຽວກບປະເດນທພບພຈາກການສາຫວດເຊງ ຈະໄດມການອະທບາຍລະອຽດໃນບດຕໄປຂອງບດລາຍງານສະບບນ. ບດທ 2 ອະທບາຍກຽວກບສງທາທາຍຂອງ ຂະແໜງການກະສກຳ ແລະ ໃຫຂແນະນຳກຽວກບບາງບລມະ ສດເພອປບປງຜະລດຕະພາບຂອງຂະແໜງກະສກຳໃຫກາວ ໜາຕໄປ. ບດທ 3 ກາວເຖງໂອກາດສາງວຽກເຮດງານທຳ ຢນອກຂງເຂດກະສກຳ, ໂດຍແນໃສການສາງເງອນໄຂຊກຍ ເພອເຮດໃຫຂະແໜງການຜະລດກາຍເປນແຫງຈາງງານທມອດຕາຄາຈາງງານສງ ແລະ ມຜະລດຕະພາບສງ. ບດທ 4 ນຳ ສະເໜການແກໄຂບນຫາກຽວກບທກສະໂດຍການເບງພາບລວມຂອງທກສະທມຢ ແລະ ສະເໜໃຫມການຄນໄປສມໃສຄວາມພະຍາຍາມເພອປບປງລະດບທກສະພນຖານທມລະດບຕຳໃນ ສປປ ລາວ. ສດທາຍແມນ ບດທ 5 ເຊງຈະສະຫບ, ທບທວນ ແລະ ໃຫການສະເໜແນະກຽວກບຂງເຂດບລມະ ສດທຕອງມການປະຕຮບ ແລະ ນຳສະເໜບາດກາວຕໄປສຳ ລບວຽກໃນອະນາຄດ.

9. ບດລາຍງານນໃຫເຫດຜນວາ ບລມະສດທ 1 ຂອງ ສປປ ລາວ ແມນການຊວຍປບປງຊວດການເປນຢຂອງຜອອກ ແຮງງານໃນຂະແໜງກະສກາ ໂດຍການເພມຜະລດຕະພາບ ຂອງການຜະລດໃນຂະແໜງການດງກາວ. ເນອງຈາກວາ ໃນປະຈບນ 70 ສວນຮອຍ ຂອງແຮງງານລວມແມນຢໃນຂງ ເຂດກະສກາເຮດໃຫປະເທດລາວເປນປະເທດທສມໃສ ເສດຖະກດກະສກຳ. ຄດງທໄດກາວໃນບດລາຍງານຂອງ ທະນາຄານໂລກ (2014d) ສຳລບປະເທດທເສດຖະກດຈດ ຢໃນໝວດທເອນວາ “ເສດຖະກດກະສກຳ” ການເພມຜະລດ ຕະພາບຂອງຂະແໜງກະສກາແມນບລມະສດຫກໃນການ ປບປງຄວາມຢດກນດທໄດມາຈາກການເຮດວຽກ (ກອງ 1.1). ໃນໄລຍະສນ, ຜນຜະລດຕະພາບການເຮດກະສກຳທສງ ກວາເກາຈະຊວຍເຮດໃຫຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນ ລາວປະມານ 4.5 ລານຄນທເຮດວຽກໃນຂງເຂດກະສກຳດຂນ. ແຕໃນໄລຍະຍາວ, ການເພມຂນຂອງຜະລດຕະພາບ ໃນຂະແໜງການກະສກາຈະສງຜນໃຫຄວາມຕອງການ ດານແຮງງານຫດລງ, ເຮດໃຫແຮງງານກະສກຳເປນອດສະ ລະທຈະເຄອນຍາຍໄປຫາວຽກທຕອງການແຮງງານໃນຂະ ແໜງອນໆ, ເຖງວາວາລະຂອງການປະຕຮບໃນຂະແໜງ ກະສກຳມຂອບເຂດກວາງ ແຕບດລາຍງານສະບບນມຂສະ ເໜໃຫແນໃສສອງຈດ:

3ການວເຄາະຕະຫາດສຳລບບດລາຍງານນໄດອງໃສການສຳຫວດລາຍຈາຍ ແລະ ການບລໂພກຂອງ ສປປ ລາວ ໃນສາມຄງລາສດ (LECS3, LECS4, ແລະ LECS5) ຫາຍກວາ ຜນສຳຫວດກຽວກບກຳລງແຮງງານ ແລະ ແຮງງານເດກໃນລາວ ແລະ ທກສະເພອການມວຽກເຮດງານທຳ ແລະ ຜະລດຕະພາບ (STEP) ຍອນວາຂາດຂມນຈາກຜນສຳຫວດເຫານນ, ເຊງໄດ ອະທບາຍໃນເອກະສານຊອນທາຍ 1.4 ເອກະສານຕດຂດທ 2 ອະທບາຍຄວາມເປນມາຂອງແຕລະປະເດນຢາງລະອຽດ.5 ບດລາຍງານນໄດອງໃສການປະເມນທາງດານວຊາການກຽວກບລະດບທກສະໃນ ສປປ ລາວ ປ 2013 (“ທກສະສຳລບ ວຽກງານທມຄນະພາບ ແລະ ການພດທະນາໃນ ສປປ ລາວ”) ບດລາຍງານລະດບພາກພນທາງດານທກສະປ 2014 “ບດລາຍ ງານພາກພນອາຊຕາເວນອອກ ແລະ ປາຊຟກ: ການຈາງງານ, ວສາຫະກດ ແລະ ການມຊວດການເປນຢ.” ການສກສາຄນຄວາສຳລບບດລາຍງານນ ແມນຈດຕງປະຕບດໄປພອມກນກບການສາງບດລາຍງານຂອງປະເທດຫວຽດນາມ (“ເພມພນທກສະສມຂອງແຮງງານຫວຽດນາມ: ການກະກຽມຂະແໜງການແຮງງານສຳລບ ເສດຖະກດທນສະໄໝ,” ຕພມ ໃນປ 2013) ແລະ ບດລາຍງານຟລບປນ (“ບດງາຍງານການພດທະນາຂອງປະເທດຟລບປນ: ເພມຈຳນວນ ແລະ ຄນະພາບຂອງການມວຽກເຮດງານທຳ” ຕພມ ໃນປ 2013) ລວມເຖງບດລາຍງານດານທກສະໃນແຂວງຢນານ, ປະເທດຈນ (“ພດທະນາທກສະສມສຳລບການ ປະຕຮບເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມທມຄວາມຜາສກ ໃນປະເທດຈນ: ບດສກສາຄນຄວາຂອງແຂວງຢນານ” ຕພມໃນປ 2014). ບດລາຍງານດງກາວຍງຍກໃຫເຫນເຖງບດລາຍງານ ພາກພນປ 2014 ກຽວກບທກສະສມ, “ບດລາຍງານພາກພນອາຊຕາເວນອອກ ແລະ ປາຊຟກ: ການຈາງງານ, ວສາຫະກດ ແລະ ຊວດການເປນຢ.”


• ອານວຍຄວາມສະດວກດານການຄາ ເຂາເປອກ ແລະ ເຂາສານ ເພອກະຕກຊກຍການລງທນເອກະຊນໃນທ ລະກດໂຮງສເຂາ, ເຊງຈະຊວຍເຮດໃຫຫດຜອນຄາໃຊຈາຍ ແລະ ສາງແຮງຈງໃຈໃຫແກຊາວກະສກອນເພມຂນ ເພອເພມການຜະລດສຳລບການສງອອກ; ແລະ

• ໝນໃຊແຫງທນພາກລດ ເພອສະໜບສະໜນຊາວນາ ຊາວໄຮ, ໂດຍວທການປະຕບດທມຄວາມສມດນໃນການຈດສນທນເພອສງເສມການເຮດກະສກຳ, ການ ພດທະນາເຕກໂນໂລຊ ແລະ ການປະສມ ພນພດ (ລວມ ເຖງສາງເມດພນທດ) ແລະ ການສາງຊນລະປະທານ.

10. ໃນຂະນະດຽວກນ, ຕອງສງເສມໃຫການຈາງງານໃນ ຂະແໜງທບແມນກະສກາ ເປນສງທດງດດ ຄວາມສນໃຈຂອງ ແຮງງານ. ກງກນຂາມບດລາຍງານຂອງບນດາສພດລາຍ ງານວາ ສປປ ລາວ ບມສະພາບການຂາດແຮງງານເພາະວາ ລາວມ “ແຫງລວມ” ແຮງງານໃນຂະແໜງກະສກຳ ເຊງສາມາດ ເຄອນຍາຍໄປຫາຂະແໜງທບແມນກະສກຳ; ແທນທຈະ ລາຍ ງານວາ ສປປ ລາວ ຂາດວຽກເຮດງານທຳທໃຫຄາຕອບ ແທນພຽງພທຈະເຮດໃຫຊາວກະສກອນປະຖມວຽກກະສກຳ. ເພອຊວຍເຮດໃຫວຽກທບແມນກະສກຳມຄວາມດງດດ, ຕອງ ກຳຈດສງກດຂວາງຕການເຮດທລະກດໃນ ສປປ ລາວ ເພອ ຊກຍການລງທນ ແລະ ກະຕນການເຕບໂຕທມຜະລດຕະ ພາບໃນຫາຍໆຂະແໜງການ. ໂດຍສະເພາະແມນການຈດ ຕງປະຕບດໃນສາມຂງເຂດຕໄປນ:

• ເຮດໃຫການແລນເອກະສານດຳເນນທລະກດງາຍຂນ ແລະ ຫດຂນຕອນການອະນມດໃຫສນເຂາ ພອມທງຫດຜອນຄາໃຊຈາຍໃນການດາເນນເອກະສານ ແລະ ການ ພວພນກບພາກລດ ເພອເຮດໃຫສະພາບແວດລອມໃນການດຳເນນທລະກດສະດວກຂນ.

• ປບປງຄວາມໂປງໃສໃນຂງເຂດການໃຫບລການແກພາກ ທລະກດຂອງລດດວຍການແຈງລາຄາຄາບລການຕາງໆ, ການອອກໃບອະນຍາດ ແລະ ຂກຳນດກຽວກບການຂ ຂນທະບຽນທລະກດ; ແລະ

• ສາງໂອກາດທເທາທຽມໃຫແກຂະແໜງການເອກະຊນ ໂດຍການຈດຕງປະຕບດລະບຽບກດໝາຍຢາງເປດ ເຜຍ, ລວມເຖງການປະຕບດລະບຽບການຕາງໆໃນ ກອບຂອງກດໝາຍ ແລະ ຫດຜອນຂນຕອນ ຫ ພທການໃນການອະນຍາດດຳເນນທລະກດຕາງໆ.

11. ບດລາຍງານໄດໃຫເຫດຜນອກວາ ການຊກຍຜອອກແຮງ ງານເຂາເຖງໂອກາດເຫານຕອງມການຈດບລມະສດເພອ ຮບປະກນການສາງທກສະການອານ ແລະ ຂຽນຂນພນຖານ. ບລມະສດຫກຄວນແນໃສການສາງໃຫຂະແໜງການແຮງ ງານເປນຜມທກສະພນຖານທມຄວາມຈຳເປນຢາງມປະສດ ທຜນ. ຊບພະຍາກອນທມປະຈບນຕອງເນນໜກໃຫເປນຊອງ ທາງທສຳຄນ ເຊງເປນໂອກາດທກຳລງເປດກວາງຄຽງຄກບການສາງທກສະໃຫມປະສດທພາບໂດຍຕອງສມໃສ:

• ການຂະຫຍາຍ ແລະ ສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກການ ພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ ແລະ ການສກສາທຊວຍ ສາງທກສະຄວາມພອມເພອການຮາຮຽນ ແລະ ທກສະ ໃນການຄນຄດຂນພນຖານ ແລະ ສາງຄວາມປະພດ ທດ ເຊງມນລວມເຖງການພະຍາຍາມທຈະຫດຜອນການ ຂາດໂພຊະນາການແບບຊາເຮອ ເຊງເປນສງທາທາຍຕການພດທະນາສະໝອງຂອງເດກນອຍ;

• ຮບປະກນວາ ເດກນອຍທກຄນສາມາດອານໜງສໄດພາຍຫງຈບຫອງ ປ 2, ເຮດໃຫການອານເປນນໄສຝງແໜນໃນຈດໃຈຂອງປະຊາຊນລາວທງຊາດ ເພອເຮດ ໃຫ ສປປ ລາວ ສາມາດສາງແຮງງານທມທກສະສມດ ແລະ ຄວາມຮຄວາມສາມາດ; ແລະ

• ສາງທກສະດານວຊາການທກຽວຂອງກບໜາວຽກ ດວຍ ການໃຫລດເປນເຈາການດານຍດທະສາດ ໃນການພດ ທະນາວຊາຊບໂດຍການສາງນະໂຍບາຍ, ສາງຕງມາດ ຕະຖານການສາງສມແຮງງານ, ລງທນໃນອປະກອນ ການເຝກອບຮມ ແລະ ສາງຄເຝກ, ປບປງຂມນພາກລດ ກຽວກບລະບບການເຝກສອນ ແລະ ມການປະເມນຜນຂອງການເຝກອບຮມ.


ຮບພາບ: ອດຕາສວນປະຊາກອນທອາໄສຢເຂດຊນນະບດ,ໂດຍແຍກຕາມລາຍຮບ ແລະ ຂະໜາດຂອງປະຊາກອນ, ໃນພາກພນອາຊຕາເວນອອກ ແລະ ປາຊຟກ (2010)

ກອງ 1.1: ນະໂຍບາຍທເປນບລມະສດຫກສຳລບ “ເສດຖະກດກະສກຳ”

ໂດຍນາໃຊຮບແບບເຕກໂນໂລຊທມໃນບດລາຍງານດານການພດທະນາຂອງໂລກ ຂອງທະນາຄານ ໂລກປ 2013, ບດລາຍງານຂອງ ທະນາຄານໂລກ (2014d) ໄດນຳສະເໜໃຫມການຈດປະເພດປະເທດທຢໃນຂງເຂດອາຊຕາເວນອອກ ເພອ ຊວຍການດນະໂຍບາຍທເປນບລມະສດສາລບເສດຖະກດແຕລະປະເພດໂດຍການນຳໃຊມາດຕະຖານຈດແບງປະເທດອອກ ເປນ 8 ປະເພດທແຕກຕາງກນ: ປະເທດກະສກຳ, ປະເທດທມ ຜນກະທບຈາກການຂດແຍງພາຍໃນ, ປະເທດກຳລງພດທະນາ, ປະເທດທຮງມດານຊບພະຍາກອນ, ປະເທດທເປນເກາະນອຍ, ປະເທດທມອດຕາການວາງງານໃນໄວໜມສງ, ປະເທດທພດທະ ນາແລວ ແລະ ປະເທດທມປະຊາກອນສງອາຍຫາຍ. ຈາກນນ, ກໄດກຳນດ ແລະ ຈດບລມະສດນະໂຍບາຍເພອປບປງຊວດ ການ ເປນຢຈາກວຽກເຮດງານທຳໂດຍອງໃສການຈດປະເພດດງກາວ.

ເຖງແມນວາ ສປປ ລາວ ອາດນອນຢໃນຫາຍປະເພດປະເທດທ ກາວມາຂາງເທງນນ, ເນອງຈາກປະຊາຊນສວນໃຫຍອາໄສຢ ໃນຂງເຂດຊນນະບດ, ປະເທດລາວ ຈງຖກຈດເປນປະເທດ “ກະສກຳ”. ເສດຖະກດ “ກະສກຳ” ແມນໜງໃນອາຊບຫກຂອງ ປະຊາຊນ (ປະມານ 60 ສວນຮອຍ ຫ ຫາຍກວາ) ທອາໄສ ຢເຂດຊນນະບດ ເຊງເປນເຂດທວຽກສວນຫາຍແມນວຽກເຮດ ກະສກຳເພອລຽງຊບ ແລະ ເປນທລະກດກະສກຳຂະ ໜາດນອຍ ແລະ ທລະກດທຕດພນກບ ການກະສກຳ. ດງທສະແດງໃນຮບ ພາບຂາງລມນ, ມປະເທດອນໆໃນພາກພນທຢໃນ ກມປະເທດ ປະເພດດຽວກນເຊນ: ປະເທດກຳປເຈຍ, ປະເທດ ໄທ, ຫວຽດ ນາມ, ມຽນມາ, ປາປວນວກນ ແລະ ຕມເລດສະເຕ.

ຄດງທບດລາຍງານ ຂອງທະນາຄານໂລກ (2014d) ໄດອະທ ບາຍວາປະເພດເສດຖະກດ ກະສກຳມນະໂຍບາຍທເປນບລມະ ສດ ເພອຜະລດຕະພາບໃນການຜະລດກະສກຳ ເພອເຮດໃຫ ແຮງງານໃນຂະແໜງການນສາມາດໄປເຮດວຽກກບວສາຫະກດ ທບແມນກະສກຳ ແລະ ສດທາຍກເຄອນຍາຍອອກໄປເຮດວຽກ ໃນຕວເມອງ. ກນໄກທມໝາກຜນໃນການເພມຜະລດຕະພາບ ດານກະສກຳ ແລະ ອຳນວຍຄວາມສະດວກຕກບການປຽນແປງໂຄງສາງກຄການປະຕຮບທດນ, ແຜນງານການສງເສມກະສກຳ,

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2014d)

ຍຕການຄວບຄມລາຄາ, ໂຄງຮາງພນຖານໃນຊນນະບດ ແລະ ຄນະພາບການສກສາທດ ແລະ ການໃຫບລການສຂະພາບ ເພອ ສາງທນດານຊບພະຍາກອນມະນດ. ເນອງຈາກແຮງງານຫງໄຫ ເຂາສໃນເມອງ, ລດຖະບານຄວນຍດຕນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນ ງານທຈາກດປະຊາຊນບໃຫອອກຈາກຂງເຂດກະສກາ ແລະ ຍາຍເຂາສຂະແໜງການທບ ແມນກະສກຳ, ຂະແໜງການຜະລດ ແລະ ການບລການໃນຕວ ເມອງ.

ອດຕາ

ສວນພ

ນລະເ

ມອງທ

ອາໄສ

ຢເຂດ

ຊນນະ

ບດ ,

2010

ລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ ($2005)

ປາປວນວກນ

ກຳປເຈຍ

ຕມເລດສະເຕ

ມຽນມາຫວຽດນາມ

ສປປ ລາວ ໄທ

ອນໂດເນເຊຍ

ມງໂກເລຍ

ຈນ

ມາເລເຊຍ

ເກາຫໃຕນວຊແລນ

ອດສະຕາລຢປນ

ຈດນບເຂາເປນເສດຖະກດ

ກະສກຳ (60%)ຟລປນ



12. ສດທາຍ, ບດລາຍງານສະບບນໄດທບທວນປະເດນທພບພ ແລະ ສະເໜແນະແນວທາງລວມໃນການຈດບລມະ ສດສາລບການປະຕຮບ. ຄດງທໄດກາວມາຂາງເທງນນ, ການ ຍກລະດບຜະລດຕະພາບດານການກະສກຳແມນບລມະສດຫກ ເພອແກໄຂສງທາທາຍໃນຂະແໜງການແຮງງານຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ສງເສມການເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວຢາງ ກວາງຂວາງ. ເມອຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງການກະສກຳ ເພມຂນ ແລະ ກມໄວໜມໄດກາວເຂາສຕະຫາດແຮງງານທ ເຕບໂຕ, ປະເທດລາວຈະມຄວາມກດດນທຕອງໄດຮບປະກນ ການສາງງານທມຄນະພາບໃຫແກພວກເຂາເຫານນ. ໃນເວ ລາດຽວກນ, ບລສດກຈະຕອງການແຮງງານທມທກສະສມ ດຫາຍຂນກວາເກາ. ຍອນວາ, ການປະຕຮບໃນຂະແໜງນ ຕອງການເວລາເພອບນລຜນສຳເລດ. ສະນນ, ການປະຕຮບ ດງກາວຕອງປະຕບດຢາງໄວວາ.

13. ບດລາຍງານສະບບນຍງໄດລະບອກວາໃນຂະບວນການ ວາງແຜນການປະຕຮບສະເພາະໃນຂະແໜງການໃດໜງ, ມນຈຳເປນຈະຕອງມຂມນທເປນພນຖານທດໃຫແກການ ສາງນະໂຍບາຍຕາງໆ. ການແກໄຂຊອງວາງດານຂມນແມນ ບລມະສດທຈະຕອງຈດຕງປະຕບດຢາງຮບດວນ, ຕວຢາງ: ປບປງການເກບຂມນກຽວກບສະພາບການມວຽກເຮດງານ ທຳໂດຍຜານການສຳຫລວດແຮງງານປະຈຳປ. ຍງໄປກວາ ນນ, ການວເຄາະໃນຕໜາທຈຳເປນຕອງເຂາໃຈກຽວກບປດ ໄຈຕາງໆທສງຜນກະທບຕສງທທາທາຍໃນຂະແໜງການ ແຮງງານທໄດກາວໃນບດລາຍງານສະບບນ, ລວມໄປເຖງ ການການດວາເປນຫຍງອດຕາຄາຈາງງານຂອງຂະແໜງ ໂຮງຈກໂຮງງານຈງເພມສງຂນໄວກວາຜະລດຕະພາບຂອງ ແຮງ ງານ ແລະ ຕອງມການກຳນດສງກດຂວາງອນໆທສງຜນ ຕການເຄອນຍາຍແຮງງານຈາກວຽກໜງໄປຫາວຽກອນ ແລະ ຈາກຂະແໜງໜງໄປຫາອກຂະແໜງອນ.



ບດທ 2: ການປບປງຊວດການເປນຢໂດຍການ ເພມຜະລດຕະພາບດານກະສກາໃຫສງຂນ


ຮບພາບ 2.1: ອດຕາສວນຂອງແຮງງານແຍກຕາມປະເພດ ຂອງວຽກ (circa 2010)

ຮບພາບ 2.2: ປະຫວດ ແລະ ການຄາດຄະເນເຂາເກນດນ (ຈຳນວນ ເຂາສານຄດເປນໂຕນ) (1990-2015)

ແຫງຂມນ: ຂມນຈາກທະນາຄານໂລກ, ຖານຂມນກຽວກບການກະຈາຍລາຍຮບ ສາກນ(I2D2); ສນສະຖຕແຫງຊາດຂອງ ປະເທດຈນ.

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ, IRRI ແລະ FAO (2012) (ອງຕາມຂມນກະຊວງກະສກຳ ແລະ ປາໄມ ແລະ ຫອງການສະຖຕແຫງຊາດ)

14. ເນອງຈາກວາປະຈບນ ແຮງງານສວນໃຫຍຂອງປະ ເທດແມນນອນຢໃນຂະແໜງກະສກາ, ການເພມຜະລດຕະ ພາບດານກະສກາແມນເປນສງສາຄນຫາຍໃນການປບປງ ຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນໃນ ສປປ ລາວ. ການເພມ ຜະລດຕະພາບດານກະສກຳ ແມນບລມະສດຫກສຳລບການພດທະນາໃນ ສປປ ລາວ ມນບແມນພຽງແຕເປນການປບປງ ລາຍຮບສຳລບກມແຮງງານຂະໜາດໃຫຍໃນຊນນະບດເທາ ນນ ແຕມນຍງເປນການຫດຜອນຄວາມຕອງການດານແຮງງານໃນຂະແໜງກະສກຳອກດວຍ. ເມອເປນແນວນນ, ແຮງ ງານຈາກຂະແໜງການດງກາວຈະຖກປດປອຍໄປສຂະແໜງ ການໃນຂງເຂດເສດຖະກດທມຜະລດຕະຜນຫາຍກວາ ເຊງ ສາມາດສະໜອງໂອກາດທເຮດໃຫລາຍຮບສງຂນ ແລະ ເຮດ ໃຫເສດຖະກດເຕບໂຕດຂນ. ບດລາຍງານໃນພາກນໄດສະໜອງພາບລວມກຽວກບປດໄຈທເປນຂຄງຄາງຂອງການພດ ທະນາຂະແໜງການກະສກຳ ແລະ ໄດນຳສະເໜມາດຕະ ການເພອຊວຍໃຫສາມາດເພມພນຜະລດຕະພາບດານກະ ສກຳໃຫສງຂນຕໄປ.

I. ສະພາບການ ແລະ ສງທາທາຍ

15. ຂະແໜງກະສກາໂດຍສະເພາະແມນຂະແໜງຜະລດເຂາ ເປນຂະແໜງການທສາຄນຕການດາລງຊວດ ແລະ ຄວາມໝນຄງດານສະບຽງອາຫານຂອງປະຊາຊນລາວ. ສປປ ລາວ ມພນລະເມອງ 2.3 ລານ ຄນທເຮດການຜະລດກະສກຳ ເຊງກວມເອາ 70 ສວນຮອຍ ຂອງແຮງງານພາຍໃນປະເທດ ແລະ ເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ກາຍເປນປະເທດເສດຖະກດກະສ ກຳ ໃນຂງເຂດອາຊຕາເວນອອກ (ຮບພາບ 2.1). ເຂາແມນພດທເປນຜນລະປກຫກ, ມ 71 ສວນຮອຍ ຂອງຄວເຮອນພາຍໃນປະເທດປກເຂາໃນປ 2010/2011. ມນແມນອງປະກອບທາງ ດານຄວາມໝນຄງດານສະບຽງອາຫານ ແລະ ໄດກາຍເປນ ສນຄາສງອອກທສຳຄນຕການຄາລະຫວາງປະເທດລາວ ກບ ປະເທດຫວຽດນາມ, ປະເທດໄທ ແລະ ກຳລງຂະຫຍາຍໄປສການຄາເຂາກບປະເທດຈນ.

16. ຍອນການຜະລດທຂະຫຍາຍຕວ, ເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ສາມາດບນລການຜະລດເຂາທພຽງພສາລບການບລໂພກພາຍໃນປະເທດ ແລະ ກາລງເພມການຜະລດເຂາໃຫເຫອພຽງພສາລບການສງອອກ. ເຖງແມນວາໃນບາງພນທບສາມາດຜະລດເຂາໄດ, ສປປ ລາວ ສາມາດບນລການຜະລດ ເຂາທພຽງພຕການບລໂພກຕງແຕປ 1990 (ຮບພາບ 2.2). ເຖງວາຈະມການຄາດຄະເນການເຕບໂຕຂອງການຜະລດ ຈະບສງ ແລະ ມການປຽນແປງດານປະຊາກອນແບບດງ ເດມ, ອດຕາການສງອອກເຂາ ແມນຄາດວາຈະມປະມານ 450,000 ເຖງ 500,000 ໂຕນ ໃນປ 2015.

ປາປວ

ນວກນ

ກຳປເ

ຈຍ

ຕມເລ

ດສະເ

ຕ

ມຽນມ

າ

ຫວຽດ

ນາມ

ສປປ

ລາວ ໄທ

ອນໂດ

ເນເຊ

ຍ

ມງໂກ

ເລຍ ຈນ

ມາເລ

ເຊຍ

ເກາຫ

ໃຕ

ນວຊແ

ລນ

ອດສະ

ຕາເລ

ຍ

ກະສກຳ ອດສາຫະກຳ ບລການ

ຢປນ

ຟລປນ


ແຫງຂມນ: ການຄດໄລຂອງຜສາງບດລາຍງານ ໂດຍອງໃສຂມນ ຕວຊວດດານການພດທະນາ ຂອງທະນາຄານໂລກ

ໝາຍເຫດ: ປະເທດລາວແມນສຳລບເຂາໜຽວຄນະພາບມສອງ, ລາຄາຂາຍຍອຍ. ລາຄາເຂາໃນປະເທດໄທແມນລາຄາສງອອກເຂາໜຽວ ສຳລບຈຳນວນ10% ທວາງຈຳ ຫນາຍໃນບາງກອກ.ແຫງຂມນ: FAO (GIEWS)

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດລາຍຈາຍ ແລະ ການບລໂພກຂອງລາວຄງທ V (2012/2013)

ຮບພາບ 2.3: ການເຕບໂຕຂອງຂະແໜງການກະສກຳສະ ເລຍຕຫວຄນ,ໃນປ 2000-2012

ຮບພາບ 2.4: ລາຄາເຂາໜຽວໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດໄທ, ປ 2006-2013 ($/ໂຕນ)

ຮບພາບ 2.5: ການສມທຽບຂະແໜງການຕຊວໂມງເຮດຕໜງອາທດໃນ ສປປ ລາວ (ປ 2013)

17. ເຖງແນວໃດກຕາມ, ຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສ ກາຍງມລະດບຕາ ແລະ ອດຕາການເຕບໂຕ ໃນທດສະວດທຜານມາແມນຢໃນລະດບຕາທສດໃນພາກພນ. ໃນປ 2012, ມນຄາເພມດານກະສກຳ ໂດຍສະເລຍຕໜງຫວໜວຍແຮງ ງານ (ຕເປນເງນໂດລາ US$ ປ 2005) ໃນ ສປປ ລາວ ແມນ US$ 476, ຕຳກວາປະເທດກຳປເຈຍ (US$ 524) ແລະ ປະເທດໄທ (US$ 1,136). ໃນຂະແໜງຜະລດເຂາ, ຜະລດ ຕະພາບໃນການຜະລດທຕາເກດຈາກຫາຍປດໄຈເຊນ: ການບມແນວພນເຂາທມຄນະພາບ ແລະ ປດໄຈໃນຕວອນໆ, ຄນະພາບໃນການໃຫຄຳແນະນຳສຳລບການເຮດກະສກຳຍງຕຳ ແລະ ບທວເຖງ, ມຂຈຳກດທາງດານຊນລະປະທານ ແລະ ການລະບາຍນາ ແລະ ຄວາມແຕກຕາງທາງດານສງຄມ ແລະ ຄນລກສະນະທາງພມອາກາດ (ທະນາຄານໂລກ, IRRI ແລະ FAO, 2012). ຜະລດຕະພາບທຕຳຄດງກາວຊໃຫເຫນວາມຄວາມຕອງການດານແຮງງານໃນຂະແໜງ ກະສກຳຢາງຫວງຫາຍ, ແຕລະຫວໜວຍແຮງງານສາມາດ ສາງຜນຜະລດໄດພຽງຈຳນວນໜອຍ ແລະ ເຮດໃຫພວກເຂາ ມຊວດການເປນຢທຂາດເຂນ. ອດຕາການເຕບໂຕດານກະສກຳໂດຍສະເລຍຕຄນຕປ ແມນ 0.8 ສວນຮອຍ ຕງແຕປ 2000-2012 ເມອທຽບໃສ 2.8 ສວນຮອຍ ໃນປະເທດ ກຳປເຈຍໃນຊວງເວລາດຽວກນ (ຮບພາບ 2.3)

18. ຊາວນາລາວຂາຍເຂາໄດລາຄາຕາເຊງເປນຜນທເກດຈາກຫາຍປດໄຈ ລວມເຖງນະໂຍບາຍຂອງແຕ ລະຂະແໜງ ການ ເຊງຈາກດຜນກາໄລຂອງຊາວນາ. ເຖງວາຜນຜະລດ ເຂາສວນໃຫຍຂອງປະເທດແມນເຂາໜຽວ ແລະ ມຄາລາສງເມອທຽບໃສເຂາປະເພດອນໆ, ແຕວາການສເຂາ ຂອງລາວມຄນະພາບຕຳເຮດໃຫເມດເຂາທສອອກມາບເປນທສນໃຈສຳລບຕະຫາດເພອນບານ (ແລະ ມລາຄາຫດລງ, ເບງ ຮບພາບ 2.4). ມການຍກເລກການຄາຂນແຂວງ ແລະ ການກຳນດລາຄາເພດານ, ການຈຳກດການສງອອກກສງຜນ ໃຫລາຄາເຂາຂອງຊາວກະສກອນຫດລງ. ອກສາເຫດໜງ

19. ສງທເດນ ແລະ ຢງຢນໃຫເຫນວາມອດຕາການວາງ ງານສງໃນຂະແໜງກະສກາ ເມອທຽບໃສຂະແໜງອນໆ. ການ ເຮດກະສກຳແມນວຽກທອງຕາມລະດການ ແລະ ເປນວຽກ ທບໄດເຮດ “ເຕມເວລາ” ມຊາວນາພຽງແຕ 11 ສວນຮອຍ ທເຮດວຽກ 9-12 ເດອນຕປໃນຄວເຮອນຊາວກະສກອນ, ໃນຂະນະທ 45 ສວນຮອຍ ເຮດວຽກປະມານ 3-6 ເດອນ (ການສຳຫວດກະສກຳ). ການລຽງສດຕາມທຳມະດາໃຊເວລາໜອຍກວາ 1 ຊວໂມງຕມ. ຜນການປຽບທຽບຈຳນວນຊວ ໂມງເຮດວຽກຕອາທດ ໃນແຕລະຂະແໜງການ ພບວາແຮງ ງານກະສກຳໃຊເວລາເຮດວຽກໜອຍກວາແຮງງານທບແມນ ກະສກຳ (ຮບພາບ 2.5). ຫກຖານດງກາວໄດຊໃຫເຫນວາ ແຮງງານກະສກຳມທາແຮງໃນການສະໜອງແຮງງານ ແລະ ສາມາດເຮດການຜະລດເພມຂນ (ທະນາຄານໂລກ, 2013c).

ທເຮດໃຫລາຄາເຂາຫດລງແມນຍອນຄາໃຊຈາຍທກຽວກບ ໂຄງລາງພນຖານເພມສງຂນ ແລະ ມນກໄດເຮດໃຫລາຍຮບຂອງຊາວນາຫດລງ. ນອກນ, ຕນທນດານການຕະຫາດເຮດໃຫຕນທນການຜະລດສງຂນເຮດໃຫຜນກຳໄລຫດລງ.

ກຳປເ

ຈຍ

ຫວຽດ

ນາມ

ຫວຽດນາມ

ກະສກຳ ບແມນກະສກຳ ທກຂະແໜງການ

ສະຫວນນະເຂດ ຄຳມວນ ບາງກອກ (ເຂາໜຽວ 10%)

ສປປ

ລາວ ໄທ

ອນໂດ

ເນເຊ

ຍ

ມງໂກ

ເລຍ ຈນ

ມາເລ

ເຊຍ

ສງກະ

ໂປ

ຟລປນ

($/ໂ

ຕນ)

ຊວໂມ

ງເຮດ

ວຽກຕ

ອາທດ


ຕາຕະລາງ 2.1: ຄາດຄະເນການສະໜບສະໜນສຳລບຜຜະລດເຂາໜຽວຂອງ ສປປ ລາວ (ຕກບ)

ການສະໜບສະໜນລາຄາ(+)/ພາສອາກອນ (-)ງບປະມານກະສກຳຄາດຄະເນຍອດລວມຕຳສດສຳລບການສະໜບສະໜນຜຜະລດ

2005/06

-332

32

-300

2006/07

-2,373

45

-2,328

2007/08

-840

63

-777

2008/09

619

74

694

2009/10

-1,703

70

-1,633

2010/11

-3,141

74

-3,067

ໝາຍເຫດ: ການສະໜບສະໜນລາຄາແມນສວນຕາງລະຫວາງຄາສະເລຍລາຄາຊຢນາໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ລາຄາຂາຍຕາມຊາຍແດນຕດກບ ປະເທດໄທ ສຳລບເຂາເປອກທມຄນະ ພາບສາມາດແຂງຂນໄດກບຕາງປະເທດ.ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ, IRRI, ແລະ FAO (2012)

II. ວທການປະຕບດຂອງລດຖະ ບານໃນປະຈບນ20. ມຫາຍນະໂຍບາຍ ແລະ ຍດທະສາດ ການພດທະ ນາແຫງຊາດທແນໃສຄວາມສາຄນຂອງກະສກາ ແລະ ການ ຜະລດເຂາ, ໂດຍສະເພາະເພອສາງຄວາມໝນຄງດານສະ ບຽງອາຫານ ແລະ ການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ. ການ ຜະລດເຂາເປນບລມະສດຫກຂອງລດຖະບານທນອນຢໃນແຜນພດທະນາເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມ ຕງແຕສະ ບບທຳອດ. ຄດງທໄດອະທບາຍໃນບດລາຍງານຂອງ ທະນາ ຄານໂລກ, IRRI ແລະ FAO (2012), ປະຈບນມ 3 ນະໂຍ ບາຍທເວາເຖງກອບວຽກທາງຍດທະສາດ ແລະ ເປາໝາຍ ເພອບນລການຜະລດເຂາ ໃນ ສປປ ລາວ: (i) ບດລາຍ ງານການເມອງຂອງຄະນະກຳມະການສນກາງພກ ຄງທ 8 ຕກອງປະຊມສະພາແຫງຊາດຊດທ 9 ໃນປ 2011; (ii) ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມຄງທ 7; ແລະ (iii) ຍດທະສາດການພດທະນາຂະແໜງກະສກຳ ແລະ ແຜນແມ ບດທກຽວຂອງກບກະສກຳ. ຕວຢາງ, ໃນບດລາຍງານການເມອງຕກອງປະຊມສະພາແຫງຊາດຊດທ 9 ໄດຍກໃຫເຫນເຖງຄວາມສຳຄນຂອງຂະແໜງກະສກຳ ແລະ ປາໄມ ທເປນ “ຂະແໜງການພນຖານຂອງໂຄງຮາງເສດຖະກດຂອງພວກ ເຮາ” ແລະ ຮຽກຮອງໃຫມການປະຕຮບໃນຂະແໜງການຜະລດເຂາໃຫທນສະໄໝໃຫມຜະລດຕະຜນສງ ແລະ ສອດຄອງ ກບຄວາມຕອງການຂອງຕະຫາດ.

21. ການການດນະໂຍບາຍໄດຊວຍເຮດໃຫມການຫນປຽນ ໄປສການເຮດກະສກາເພອການຄາ ແລະ ປບປງການຜະລດຂນສລະດບໃດໜງ. ມາດຕະການດງກາວລວມມການ ລເລມປບປງພນເຂາຄງທຳອດ ໃນປ 1970 ແລະ ມການ ໂຢະຍານລາຄາເຂາ ໃນປ 1980 ເຊງໄດກະຕນຊກຍຜຜະ ລດໃຫຜະລດຫາຍຂນ. ການຜະລດມລກສະນະສອດຄອງ ກບຄວາມຕອງການຂອງຕະຫາດເຮດໃຫ 70 ສວນຮອຍ ຂອງຄວເຮອນສາມາດຂາຍຜນລະປກບາງສວນທຜະລດໄດ ໃນປ 2010/2011 ເມອທຽບໃສປ 1998/1999 ເຊງມພຽງແຕ 35 ສວນຮອຍ ຂອງຄວເຮອນເທານນທເຮດໄດ. ການນຳ

ໃຊປດໄຈດານການຄາປະກອບສວນເຂາໃນການຜະລດ ເຮດໃຫຜະລດຕະພາບເພມສງຂນ. ປະມານ 42 ສວນຮອຍ ຂອງຊາວກະສກອນໃນປ 2010/2011 ນຳໃຊແນວພນປບ ປງ, ຝນເຄມ ແລະ ຝນຊວະພາບ. ເມອທຽບໃສປ 1989/1999 ທມຊາວກະສກອນພຽງແຕ 30 ສວນຮອຍ ນຳໃຊແນວພນປບປງ, 29 ສວນຮອຍ ນຳໃຊຝນເຄມ ແລະ 34 ສວນຮອຍ ນຳໃຊຝນຊວະພາບ (ການສຳຫວດກະສກຳ, 2012). ຕງແຕປ 1988/1989 ເຖງປ 2010/2011 ອດຕາ ສວນຊາວກະສກອນທເປນເຈາຂອງລດໄຖນາ ຕອກຕອກ (ລດໄຖນາເດນຕາມ 2 ຕນ) ໄດເພມຂນຈາກ 7 ສວນຮອຍ ເປນ 34 ສວນຮອຍ ໃນຂະນະທອດຕາສວນນຳໃຊ ລດໄຖນາ ເພມຂນຈາກ 20 ສວນຮອຍ ມາເປນ 61 ສວນຮອຍ.

22. ແນວໃດກຕາມ, ນະໂຍບາຍຂອງລດທຈາກດດານການ ຄາກໄດສງຜນຕການພດທະນາໃນຂະແໜງກະສກາ. ຄດງ ທອະທບາຍໃນບດລາຍງານຂອງທະນາຄານໂລກ, IRRI ແລະ FAO (2012) ໃນຂະນະທຂການຄາເຂາແມນມການ ຄວບຄມຫາຍປະການ, ການສງອອກເຂາເປອກຊາພດຖກສງ ຫາມສງອອກຊວຄາວຫາຍຄງເຮດໃຫສາຍພວພນດານ ການຄາບມຄວາມໝນຄງ. ຂຈຳກດດງກາວກບໄດມ ການ ແຈງລວງໜາທງໃນຂນສນກາງ ແລະ ຂນແຂວງ. ເຂາທຖກ ສງອອກໄປປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ປະເທດໄທ ມລກສະນະ ບເປນທາງການ ແຕເປນຈຳນວນໜອຍ ແລະ ມລາຄາສງ ເຊງນາລາຍໄດເຂາສຊາວກະສກອນພຽງແຕຈານວນໜອຍ ເທານນ. ໃນຂະນະດຽວກນ, ງບປະມານຂອງລດກໄດຖກນຳໃຊເຂາໃນການສາງຊນລະປະທານ, ຖະໜນ, ການຄນ ຄວາກະສກຳ, ການສງເສມກະສກຳ ແລະ ວຽກພາກລດອນໆທພະຍາຍາມເພມລາຍຮບໃຫແກຊາວກະສກອນ, ມນໄດສາງ ຜນກາໄລພຽງສວນໜອຍເມອທຽບໃສການສນເສຍທເກດ ຈາກນະໂຍຍາຍສງເສມການຄາພາຍໃນ, ຄດງທສະແດງໃນ ຕາຕະລາງ 2.1 ລມນ.


6 ລາຍລະອຽດເພມຕມ ຂອງວາລະການປະຕຮບສຳຫບຂະແໜງຜະລດເຂາ ແມນມໃນບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ, IRRI, and FAO (2012).

23. ຕວເລກທເພມຂນຢາງຫວງຫາຍຂອງການໃຫສາປະ ທານແກການເຮດກະສກາຂະໜາດໃຫຍນບຕງແຕຊມປ 2000 ບສາມາດທດແທນການເພມຜະລດຕະພາບດານກະສກາຂະໜາດນອຍ. ໃນປ 2009 ຄາດວາມເນອທດນປະມານ 1.1 ລານເຮກຕາ ໄດຖກຈດໃຫເປນດນເສດຖະກດສຳ ປະທານ, ເຊງລວມມເນອທດນກະສກຳຢປະມານ 1,700 (Scheenweger et al., 2012). ໃນນນ, ໄດມການຈມວາ ນະໂຍບາຍດງກາວບພຽງແຕສາງວຽກເຮດງານທາໜອຍ ແຕມນຍງບຊກຍໃຫແຮງງານກະສກຳເຄອນຍາຍໄປຫາຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ ແລະ ຍງມຜນກະທບຂາງຄຽງ ຕຜປະກອບການຂະໜາດນອຍອອມຂາງຂະແໜງການ ກະສກຳ, ຕວຢາງຄການປຽນມານຳໃຊເຕກໂນໂລຊເຂາໃນ ການຜະລດ. ການເຮດກະສກຳແບບປະຖມປະຖານຍງແມນ ຖານວຽກງານທໃຫຍທສດໃນ ສປປ ລາວ, ຖາບມການປບປງ ຜະລດຕະພາບ ແລະ ຜນກຳໄລຂອງຂະແໜງການດງກາວ ໃຫສງຂນ, ຕະຫາດແຮງງານຈະສບຕໄດຮບຜນກະທບ ຍອນ ກະແສແຮງງານຂະໜາດຕຳທໄຫອອກຈາກຂະແໜງການ ກະສກຳ.

III. ຄຳແນະນຳ

24. ເຖງແມນວາວາລະການປະຕຮບກະສກາຈະມຂອບເຂດ ກວາງຂວາງ, ບດລາຍງານສະບບນໄດການດເອາສອງຂງ ເຂດທສາຄນໃນການແກໄຂສງທາທາຍທຊາວກະສກອນ ຂອງລາວກາລງປະເຊນຢ ເພອເພມຜນຜະລດ. ເນອງຈາກ ວາບດລາຍງານສະບບນແນໃສບນຫາທຕດພນກບຂະແໜງ ການແຮງງານໂດຍສມໃສສອງຂງເຂດການປະຕຮບຈະສາ ມາດຊວຍເພມຜະລດຕະພາບ ແລະ ຜນກຳໄລໃນຂະແໜງ ການຜະລດເຂາ.6 ການປະຕຮບດງກາວຈະຊວຍເຮດໃຫມ ການປບປງຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນສວນຫາຍທມ ອາຊບຜະລດເຂາ ແລະ ສາມາດປອຍແຮງງານໄປຫາຂະ ແໜງການທມຜະລດຕະພາບສງ.

25. ບນດາຂແນະນາ/ສະເໜແນະດງກາວແມນສມໃສໃນ ຂະແໜງການຜະລດເຂາຍອນວາມນເປນຂະແໜງການທມ ອດທພນຕເສດຖະກດໃນປະຈບນ, ເຖງຢາງໃດກຕາມການ ປຽນແປງຫາຍໆຮບແບບເທອລະກາວແມນມຄວາມຈາເປນ ເພອຮກສາຜະລດຕະພາບ ແລະ ຜນກາໄລຂອງຂະແໜງກະ ສກາໃຫສງຂນໃນໄລຍະຍາວ. ການຊວຍເຫອຊາວນາໃນ ລາວໃຫຄອຍໆຫນໄປສການຜະລດເຂາທໃຫຜນຜະລດສງ ຫ ປກພດຊະນດອນໆຈະຊວຍໃຫຊາວນາໄດຮບຜນກຳໄລ ໃນໄລຍະຍາວ. ສະນນ, ການລງທນຈາກພາກລດໃນດານກະ ສກຳຄວນຈະມການກຳນດຍດທະສາດການພດທະນາຂະ ແໜງກະສກຳໃຫກວມລວມຂນຕມ, ຫກເວນແຜນງານທເນນ ສະເພາະການປກພດເສດຖະກດຊະນດໃດໜງໃນແຜນການລງທນຂອງພາກລດທເລງໃສຊາວກະສກອນທທກຍາກຫາຍ ກວາໃສພດຜນ. ມນຍງມຄວາມສຳຄນໃນການສະໜບສະ

ໜນໃນການປບປງພນຖານໂຄງລາງໃນເຂດຊນນະບດ ເຊງຈະເປນປະໂຫຍດໃຫແກການຜະລດພດຜນທກຊະນດ.

ອານວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການຄາເຂາເປອກ ແລະ ເຂາ ສານ ເພອຊກຍການລງທນຂອງເອກະຊນໃນອດສາຫະກາ ການສເຂາ.

26. ໜງໃນບລມະສດຫກແມນການຊກຍການລງທນເອກະ ຊນໃນອດສາຫະກາການສເຂາໂດຍຜານການອານວຍ ຄວາມສະດວກໃຫແກການຄາເຂາເປອກ ແລະ ເຂາສານ. ອດສາຫະກຳໂຮງສເຂາໃນ ສປປ ລາວ ສວນໃຫຍແມນ ມຂະໜາດນອຍ ແລະ ນຳໃຊເຄອງຈກສເຂາທຫາຫງ ເຊງ ຮຽກຮອງໃຫມການລງທນເພອຫດຜອນຄາໃຊຈາຍໃນການສເຂາໃຫທຽບເທາຕະຫາດໃນປະເທດໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ ເພອໃຫນກລງທນສາມາດຊເຂາເປອກຈາກຊາວນາໃນລາ ຄາທສງກວາເກາ. ປະສບການຂອງຜສງອອກເຂາເປນສນ ຄາຢປະເທດ ເພອນບານໄດຊໃຫເຫນວາການເປດກວາງນະ ໂຍບາຍການຄາເຂາສາມາດສະໜອງແຮງຈງໃຈໃຫແກນກ ລງທນໃນອດສາຫະກຳການສເຂາ ເພອຮບເອາຜນປະໂຫຍດ ທມາຈາກຕະຫາດທເກດໃໝ.

27. ປະສບການຂອງປະເທດກາປເຈຍສະແດງໃຫເຫນວາ ການສງອອກເຂາເປອກ ແລະ ເຂາສານສາມາດເພມຂນໄດ ຈາກນະໂຍບາຍເປດກວາງດານການຄາ ເຊງມຜນຕການ ພດທະນາ ແລະ ຄວາມທກຍາກ. ນະໂຍບາຍເປດກວາງ ການຄາຂອງປະເທດກາປເຈຍເຮດໃຫຊາວກະສກອນສາ ມາດຂາຍທງເຂາເປອກ ແລະ ເຂາສານໃຫແກປະເທດທມ ຊາຍແດນຕດຈອດກບຕນ ແລະ ປະເທດຢພາກພນອນໂດຍ ປາສະຈາກຂຫາມໃດໆ. ຍອນມແຮງຈງໃຈດງກາວການຜະ ລດເຂາເປອກໄດ ເພມຂນເປນ 6 ສວນຮອຍຕປ ໃນໄລ ຍະ 5 ປທຜານມາ. ໃນປ 2013, ປະເທດກຳປເຈຍສງອອກ ເຂາເປອກ 1.6 ລານໂຕນ (ທຽບເທາກບເຂາສານ) ໃຫແກ ປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ປະເທດໄທ, ເມອສມທຽບໃສປ 2008 ເຂາທສງອອກມພຽງແຕ 0.1 ລານໂຕນເທານນ (ທະນາຄານໂລກ, 2014b). ເຂາເປອກຈຳນວນດງກາວຖກສຢນອກປະເທດກຳປເຈຍຍອນວາຕນທນການສເຂາ ຢປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ປະເທດໄທຖກກວາ, ແຕໃນ ຂະນະດຽວກນ, ນະໂຍບາຍເປດກວາງການຄາເຂາໄດກະຕນ ການລງທນເອກະຊນໃນອດສາຫະກຳການສເຂາ. ຍອນບມ ການຈາກດການສງອອກເຂາເຮດໃຫອດສາຫະກາການສ ເຂາ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການຂດສເຂາໃນກຳປເຈຍ ເພມຂນ 7 ເທາ ໃນຊມປ 2009 ເຖງ 2013. ຜນໄດຮບ ດງກາວແມນເກດຈາກການລງທນຂອງເອກະຊນໃນອດສາ ຫະກຳການສເຂາມນໄດເຮດໃຫການສງອອກເຂາ ເຕນຂນ ຈາກ 12,600 ໂຕນ ໃນປ 2009 ເຖງ 38,800 ໂຕນ ໃນປ 2013. ກອງ 2.1 ໄດອະທບາຍເຖງຜນກະທບທມາຈາກນະໂຍບາຍຂອງລດຕການກະຕນການເຕບໂຕຂອງເສດຖະກດ ແລະ ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກໃນປະເທດກຳປເຈຍ.


ກອງ 2.1: ການກະຕນການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ ແລະ ຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ໂດຍຜານທາງນະໂຍບາຍສງເສມການຜະລດເຂາ ໃນປະເທດກຳປເຈຍ

ປະເທດກຳປເຈຍສາມາດບນລການເຕບໂຕຢາງໂດດເດນ ແລະ ມການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ໃນລະຫວາງປ 2004 ເຖງ 2011, ເຊງຜນສຳເລດສວນໃຫຍ ແມນເນອງມາຈາກນະໂຍບາຍຂອງ ຂະແໜງການຜະລດເຂາ. ໃນຊວງ 7 ປທຜານມາ, ລາຍຮບສະ ເລຍຕຫວຄນຂອງປະເທດກຳປເຈຍ (ຄງຕວທ US$ 200) ມອດ ຕາສວນ ການເຕບໂຕແມນ 54.5 ສວນຮອຍ, ຕດອນດບທ 15 ໃນ 175 ປະເທດທວໂລກ. ນອກນ, ການເຕບໂຕ ດງກາວ ແມນ ອອກມາຈາກອດຕາຄວາມທກຍາກ ໂດຍອດຕາທກຍາກໄດຫດ ລງຢາງຫວງຫາຍຈາກ 52.2 ສວນຮອຍ ໃນປ 2004 ມາເປນ 20.5 ສວນຮອຍ ໃນປ 2011.

ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກແມນສມໃສຂງເຂດຊນນະບດ (ບອນທມອດຕາສວນຜທກຍາກອາໄສຢປະມານ 90 ສວນຮອຍ) ເຊງສວນຫາຍແມນເຮດການຜະລດເຂາ. ຕງແຕປ 2003 ເຖງປ 2009, ລາຄາເຂາ (ມນຄາຄງທ) ເພມຂນເປນ 37.1 ສວນຮອຍ, ເຮດໃຫລາຍຮບດານກະສກຳເພມຂນ ແລະ ສະໜອງແຮງຈງໃຈ ທເຮດໃຫການຜະລດສງຂນ. ຄດງທສະແດງໃຫເຫນໃນຮບພາບດງລມນ, ລາຄາເຂາທເພມສງຂນຢາງຫວງຫາຍ ແລະ ຜນຜະລດ ເຂາທເພມຂນແມນສອງປດໄຈຫກທສາຄນຂອງການຫດຜອນ ຄວາມທກຍາກໃນໄລຍະ ຊມປທຜານມາ. ອດຕາຄາຈາງງານໃນ ຊນນະບດເພມສງຂນ ແລະ ລາຍຮບໃນຂະແໜງທບແມນກະສ ກຳກໄດຮບການປບປງ ແລະ ປະກອບສວນເຂາໃນການຫດຜອນຄວາມທກຍາກອກດວຍ.

ຮບພາບ: ປດໄຈຂອງການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ, ໃນປະເທດກຳປເຈຍ ປ 2004-2011

ແຫງຂມນ: ພນຖານຂອງການກະຕນການຜະລດສຳລບທະນາຄານໂລກ (2013g) (ເບງລາຍລະອຽດໃນ ເອກະສານຊອນທາຍ 3 ຂອງບດລາຍງານສະບບນ)

ປະສບການຂອງປະເທດກຳປເຈຍ ໄດສະໜອງໃຫເຫນຕວຢາງທສຳຄນກຽວກບນະໂຍບາຍຂອງລດຖະບານ ທສາມາດເພມໂອ ກາດສາລບຄວເຮອນໃນການຫດພນອອກຈາກຄວາມທກຍາກ ດວຍຕວຂອງເຂາເອງ. ນະໂຍບາຍຂອງລດຖະບານກຽວກບການ ຜະລດເຂາ (ໂດຍປາສະຈາກການຄວບຄມລາຄາ ແລະ ບມອາ ກອນ) ການປບປງໂຄງລາງພນຖານ (ຖະໜນ, ການສສານ, ຊນລະ ປະທານໃນຊນນະບດ) ອດຕາຄາແຮງງານຂນພນຖານໃນຂະ ແໜງການຕດຫຍບ ແລະ ນະໂຍບາຍດານອດສາຫະກຳ ໂດຍ ລວມໄດສະໜອງສະພາບແວດລອມທເໝາະສມສຳລບຜທກຍາກໃຫສາມາດນຳໃຊໂອກາດທມໃຫເກດປະໂຫຍດສງສດ.

28. ເນອງຈາກ ສປປ ລາວ ໄດກາວອອກຈາກການເປນປະເທດທຜະລດເຂາຂາດດນ ກາຍເປນປະເທດທສາມາດສງ ອອກເຂາ ແລະ ຍອນວາການຂາດເຂາກຄການຂາດສະບຽງ ອາຫານທກາລງກາຍເປນບນຫາຂອງຫາຍທອງຖນ. ສະນນ, ລດຖະບານຄວນຢດເຊາການຈາກດການສງອອກເຂາຊວ ຄາວ. ເຂາໜຽວແມນເປນທຕອງການໃນ ປະເທດເພອນບານ. ຊາວຄາຂາຍຄນໄທ, ຫວຽດນາມ ແລະ ນາຍທນຈນມຄວາມ ສນໃຈໃນການນາເຂາເຂາໜຽວທເປນເຂາເປອກຈາກລາວ ເຊງສາມາດນາໄປສໃນປະເທດຂອງພວກເຂາໄດໃນລາຄາ ຖກ ແລະ ຂາຍໃນຕະ ຫາດພາຍໃນ ແລະ ສາກນ. ແນວ ໃດກຕາມ, ຖາບມນະໂຍບາຍສງເສມການສງອອກທດ, ການ ສເຂາໃຫໄດໃນລາຄາຕຳ ແລະ ການເພມຜນຜະລດເຂາ ເປອກໃຫໄດສງຂນອາດຈະເຮດໃຫການເພມຜະລດຕະພາບດານກະສກຳບສາມາດບນລໄດ.

29. ເປນຫຍງຈງຕອງສມໃສການປບປງຜະລດຕະພາບຂອງ ການຜະລດເຂາ, ແທນທຈະສມໃສການເພມຜະລດຕະພາບ ດານກະສກາໃນວງກວາງ? ເຖງວາການປບປງຜະລດຕະ ພາບຂອງການຜະລດແມນສງທຕອງການທວຂະແໜງການ ກະສກຳ, ບລມະສດຂອງ ສປປ ລາວ ໃນໄລຍະການພດທະນາປະຈບນຄວນແມນການປບປງຜະລດຕະພາບຂອງການຜະລດເຂາຍອນເຫດຜນນາໆປະການ. ເຫດຜນທໜງ, ເນອທການປກເຂາໃນລະດຝນກວມເອາ 57 ສວນຮອຍ ຂອງເນອທກະສກຳອງຕາມຜນສຳຫວດຂອງຂະແໜງກະສກຳ 2011. ການຄາເຂາແມນກວມເອາສວນແບງສວນໃຫຍຂອງລາຍຮບ ຈາກການຜະລດເຂາເປອກເກອບທງໝດ. ສະນນ, ໃນຂະນະ ທຂະແໜງກະສກຳຄວນໄດຮບການພດທະນາ ແລະ ໂອກາດ ທາງການຄາກມຫາຍຂນ, ແຕຖາຫາກວາບແກໄຂບນຫາຜະ ລດຕະພາບຂອງການຜະລດເຂາທຍງຕຳ, ມນຍາກທຈະຍກ ລະດບລາຍຮບສະເລຍຂອງຂະແໜງກະສກຳ. ເຫດຜນທ ສອງ, ຖາຫາກວາຜະລດຕະພາບຂອງການຜະລດເຂາ ຍງຕຳ, ຊາວກະສກອນຈະສບຕນຳໃຊເນອທດນເກອບທງໝດເຂາ ໃນການປກເຂາ ເຊງຈະເຮດໃຫການປກຝງ ແລະ ລຽງສດບ ຂະຫຍາຍຕວແບບຫາກຫາຍ,ໂດຍສະເພາະຢເຂດທງພຽງ.

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2013g)

ເງນເດອນ ໃນ ຕວ ເມອງ

4%

ທລະ ກດ ທ ບ ແມນ ກະສກຳ

19%

ການ ຜະລດ ເຂາ 23%

ລາຄາ ເຂາ 24%

ບ ສາມາດ ອະທບາຍໄດ

14%

ຄາ ແຮງ ງານ ໃນ ຂະ ແໜງ ກະສກຳ

16%


ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ, IRRI and FAO (2012).

7 ຂມນເພມເຕມ ກຽວກບໂຄງການ ທໄດທນຊວຍເຫອຈາກປະເທດສະວດເຊແລນ ສາມາດເບງໄດທ http://www.laoex.org/LEAP.htm

ນາໃຊທນລດຖະບານສະໜບສະໜນ ຊາວກະສກອນ ຜຜະ ລດເຂາ

30. ຄນຄາສງສດຂອງການລງທນຂອງລດໃນຂະແໜງ ກະສກາ ແມນການຫດຕນທນການຜະລດ ເພອຊວຍໃຫ ຊາວກະສກອນສາມາດເພມລາຍຮບ ແລະ ຂະຫຍາຍຖານ ການຜະລດ. ການລງທນໃນຊນນະບດ (ແນໃສງບປະມານ ກະ ສກຳໃນປະຈບນ) ສາມາດຊວຍໄດແຕກຕອງມການລງທນ ໃສຂະແໜງການອນໆຂອງພາກລດ ເຊນດຽວກນ (ຮບພາບ 2.6). ໃນນຊໃຫເຫນວາ ແນວທາງປະຕບດທສມດນແມນ ຈຳເປນຕອງມການຈດສນຊບພະຍາກອນຂອງລດເຂາໃນການລງທນເພອຂະຫຍາຍການເຮດກະສກາຕາງໆ, ການພດທະນາເຕກໂນໂລຊ, ການສາງ ພນພດ (ເມດພນທດ) ແລະ ຊນລະປະທານ.

ຮບພາບ 2.6: ວວດທະນາການຂອງການຈດສນງບປະມານ ໄປສຜຜະລດ (ຕວເລກຄງທ ໃນປ 2011 ຫວໜວຍລານກບ)

ເຝກອບຮມເພມ

ໃຫເງນກແກຊາວກະສກອນ

ສາງຊນລະປະທານ

ບລຫານ ແລະ ຕດຕາມລະບບຊນລະປະທານ

ຄາໄຟຟາສຳລບຊນລະປະທານ

31. ໂຄງການທດລອງໄດຊໃຫເຫນວາ ການລງທນໃນຊນລະປະທານມຄວາມສາຄນ ແຕມນຄາການຜະລດທສາມາດເພມຂນສງສດ ແລະ ຜນຕອບແທນຂອງການລງທນຂອງລດແມນມາຈາກ “ການຈດຕງປະຕບດທດ” (ທະນາຄານໂລກ, IRRI ແລະ FAO ປ 2012). ການລງທນໃນຊນລະປະທານຄວນ ເຮດຄຽງຄກນກບການໃຫຄຳປກສາດານກະສກຳ ເພອເຮດ ໃຫການຖາຍທອດເຕກໂນໂລຊ ແລະ ຄວາມຮດານການຕະຫາດແກຊາວກະສກອນ ເພອການເຮດກະສກຳມຜະລດຕະພາບສງຂນ ແລະ ມຄວາມຍນຍງ. ໂຄງການສງເສມກະສກຳ

ໃນ ສປປ ລາວ ໄດຊວຍເຮດໃຫຊາວກະສກອນ ເພມຜນຜະ ລດ ສງເຖງ 43 ສວນຮອຍ ແລະ ໄດໃຫບດຮຽນວາການໃຫບລການດານທປກສາສຳລບການເຮດກະສກາທດສາມາດ ຈດຕງປະຕບດໄດ.7 ເວາສະເພາະ, ຄວນມການສກສາຄນ ຄວາທເໝາະສມ ແລະ ການພດທະນາເຕກໂນໂລຊ ເພອ ການຜະລດເມດພນ ແລະ ມລະບບຄມຄອງ ພອມທງຕອງ ເຂາໃຈບນຫາ ແລະ ແກໄຂປດໄຈທຈຳກດຜນຜະລດເຂາ. ຄວາມພະຍາຍາມໃນການສງເສມກະສກາຄວນແນໃສເປາ ໝາຍການເປນກະສກຳກນຈກ ແລະ ຫດຜອນ ການຂາດທນ ຫງການຜະລດ. ຄວາມພະຍາຍາມດງກາວຄວນໄດຮບການສະໜບສະໜນໂດຍແນໃສແຜນງານສາງຂດຄວາມສາມາດທມຄວາມຍນຍງ.

32. ການຝກນກວທະຍາສາດດານແນວພນເຂາລນຕໄປ ແລະ ພະນກງານສງເສມກະສກາ ຄວນຖເປນບລມະສດຫກ. ປະຈບນ, ການຊກຍດານກະສກຳພາຍໃຕການຈດຕງປະຕບດຂອງ ກມສງເສມກະສກຳ ແລະ ການຮວມມ ແມນມຂຈຳກດທາງດານຈຳນວນພະນກງານ, ລວມເຖງການເຝກອບຮມ ແລະ ນະໂຍບາຍສາງແຮງຈງໃຈໃຫແກພະນກງານ. ກມສງ ເສມກະສກຳ ແລະ ການຮວມມ ຍງມບນຫາທນບພຽງພ ແລະ ມງບບລຫານໜອຍສຳລບພະນກງານທອງຖນທບຢໃນເຂດ ຮບຜດຊອບຂອງຜໃຫທນ. ເພອຮບປະກນການສງເສມກະສກຳທມປະສດທພາບຄວນມການຈດສນຊບພະຍາກອນສຳ ລບການເຝກອບຮມໃນອະນາຄດສາລບນກວທະຍາສາດ ດານແນວພນເຂາ ແລະ ພະນກງານສງເສມກະສກຳ. ແນວທາງທເປນນະວດຕະກຳໃໝເຊນ: ການນຳໃຊການບລການທບແມນຂອງລດຄວນໄດຮບການພຈາລະນາເພອສງເສມ ການລງທນໃນການສງເສມກະສກຳ.

33. ເພອເຮດໃຫການບລການເພອສງເສມກະສກາ ແລະ ການເຂາເຖງຝນກະສກາເປນໄປໄດດ, ການລງທນໃສການ ຜະລດເມດພນທມຄນະພາບແມນອງປະກອບທສາຄນ. ຂກຳນດພນຖານສຳລບການປບປງ ແລະ ສງເສມຄວາມຍນ ຍງໃນການຜະລດເຂາແມນການພດທະນາ, ການທດລອງ ແລະ ນຳໃຊແນວພນເຂາທມປະສດທພາບ ແລະ ໃຫຜນຜະ ລດສງພອມທງທນທານຕລະບບນເວດ ໃນ ສປປ ລາວ. ການປະເມນທເປນລະບບ, ການທດລອງ ແລະ ຂນຕອນການ ຈດຕງປະຕບດຄວນຖກການດໄວລວມເຖງການສບຕຂະ ຫຍາຍແນວພນໃໝທມຄນະພາບ ເພອຮບປະກນວາຊາວກະ ສກອນສວນໃຫຍສາມາດເຂາເຖງແນວພນທພວກເຂາຕອງການ, ຄວນມການເພມການລງທນເພອສະໜບສະໜນພາກເອກະຊນໃນການຜະລດແນວພນເຂາ.



IV. ສະຫບ

34. ການຈດຕງປະຕບດບລມະສດທນາສະເໜ ເພອເພມຜະ ລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສກາຈະຊວຍຮບປະກນອະນາຄດທດຂນຂອງເດກນອຍ 1 ລານຄນ ທອາຍຕາກວາ 10 ປ ທປະຈບນດາລງຊວດຢຕາມໄຮນາຮວສວນ. ເນອງຈາກວາ ການຜະລດສນຄາກະສກາແມນຕອງການແຮງງານເປນຈານວນຫວງຫາຍ (ເຊງແຕກຕາງຈາກຂະແໜງການບແຮ ແລະ ພະລງງານ) ການເພມຜະລດຕະພາບໃນການຜະລດຂອງ ຂະແໜງກະສກາສາມາດສງຜນຕການດາລງຊວດທດຂນ. ລາຍຮບທສງຂນສາມາດຊວຍລບລາງຄວາມທກຍາກໃຫແກຄວເຮອນທກຍາກຈຳນວນຫວງຫາຍທເຮດໄຮເຮດນາ.

35. ການປບປງຜະລດຕະພາບ ແລະ ຜນກາໄລໃນຂະແໜງ ການກະສກາ ກຍງມຄວາມສາຄນຕການປະຕຮບເສດຖະກດ ຂອງ ສປປ ລາວ ອກດວຍ. ເຖງແມນວາ ບດລາຍງານ ຂອງສຕາງໆ ອາດຍກໃຫເຫນວາ ການເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍ ຕວຂອງເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ບໄດຖກຈຳກດໂດຍ ການຂາດເຂນແຮງງານ. ແຕໃນຄວາມເປນຈງ ບນຫາຫກກ ຄແຮງງານສວນຫາຍໃນ ສປປ ລາວ ແມນນອນຢໃນຂະ

ແໜງການກະສກຳ ທມຜະລດຕະພາບຕຳ. ສະນນ, ການ ເຄອນຍາຍແຮງງານດງກາວໄປສຂະແໜງການອນທມຜະລດຕະຜນສງ ຈງມຄວາມຈຳເປນເພອຊວຍເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ມຄວາມກາວໜາ ແລະ ໄດຮບການພດທະນາ. ໂດຍ ລວມແລວ, ເສດຖະກດທວໂລກແມນເລມຕນຈາກການເຮດ ກະສກຳເປນຕນຕ ແລະ ມການຫດຜອນລງຕາມລຳດບ. ໂດຍອງໃສປະຫວດສາດຂອງໂລກ, ອດຕາສວນຂອງຂະ ແໜງກະສກາໃນໂຄງຮາງເສດຖະກດເຮດໃຫຫາຍປະເທດ ມຄວາມຮງມຫາຍຂນ, ມນະວດຕະກຳດານເຕກໂນໂລຊທ ທນສະໄໝ ແລະ ການພວພນທາງດານການຄາເຮດໃຫເກດ ມຄວາມຫາກຫາຍ ແລະ ການປຽນແປງດານໂຄງສາງໂດຍ ລວມ. ການຍາຍອອກຈາກການເປນປະເທດກະສກຳສາມາດ ເຮດໄດດວຍສອງທາງຄ: ເພມຜະລດຕະພາບຂອງການຜະ ລດໃນຂງເຂດກະສກາ ເຊງຈະສາມາດຄອຍປດປອຍແຮງ ງານໄປຫາຂະແໜງການທບແມນກະສກາອນໆໄດ ແລະ ດວຍການເພມວຽກເຮດງານທາໃນຂະແໜງທບແມນກະສ ກຳຈະຊວຍເຮດໃຫສາມາດດງດດ ແລະ ຮອງຮບແຮງງານທ ເພມຂນຄດງທໄດອະທບາຍໃນ ບດທ 3.


ບດທ 3: ການຂະຫຍາຍໂອກາດການຈາງງານເພອ ແຮງງານທກາລງເຕບໂຕ



ການຂະຫຍາຍຕວຢາງໄວວາຂອງເສດຖະກດຂອງປະເທດຫວຽດ ນາມໃນໄລຍະສອງທດສະວດທຜານມາຕດຕາມດວຍການ ເຄອນຍາຍຢາງວອງໄວຂອງແຮງງານຈາກຂະແໜງກະສກຳທ ມຜະລດຕະພາບຕຳໄປສຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ຂະແໜງ ການບລການທມຜະລດຕະພາບສງກວາ. ປະເທດຫວຽດນາມໄດ ເລມຕນຈາກການເປນປະເທດທເອອຍອງໃສກະສກຳສງ, ເຊງ ໃນປ 1990 ຂະແໜງດງກາວໄດກວມເອາ 73 ສວນຮອຍ ຂອງ ການຈາງງານທງໝດ. ພາຍໃນປ 2008, ສວນແບງການຈາງ ງານຂອງຂະແໜງກະສກຳໄດຫດລງຢາງໄວວາຈນເຫອພຽງ 54 ສວນ ຮອຍ ໃນຂະນະທສວນແບງການຈາງງານຂອງຂະແໜງດງກາວ ເພມຂນຈາກ 18 ສວນຮອຍໃນປ 1990 ມາເປນ 32 ສວນ ຮອຍໃນປ 2008 ແລະ ສວນແບງການຈາງງານຂອງຂະແໜງ ການຜະລດເພມຈາກ 8 ສວນຮອຍມາເປນ 14 ສວນຮອຍ. ການເໜງຕງຂອງແຮງງານໄດປະກອບສວນສຳຄນຕການເຕບ ໂຕໃນໄລຍະດງກາວ: ບດລາຍງານຂອງ McCaig ແລະ Pavc-nik (2013) ໄດປະເມນວາການເໜງຕງດງກາວນກວມເອາ 38 ສວນຮອຍຂອງລວມຍອດຜະລດຕະພາບແຮງງານທງໝດ, ເຊງເພມຂນໂດຍສະເລຍ 5.1 ຕປໃນໄລຍະດງກາວ.

ກອງ 3.1: ການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານຈາກຂະແໜງການທມຜະລດຕະພາບຕຳໄປສຂະແໜງການທມ ຜະລດຕະພາບສງກວາຢປະເທດຫວຽດນາມ

ປດໄຈ ““ຊກຍ”” ແລະ ““ແກດງ”” ຜກດນການເຄອນຍາຍຂອງແຮງ ງານຈາກຂະແໜງກະສກຳ. ໃນທາຍຊມປ 1980, ປະເທດຫວຽດນາມໄດຈດຕງປະຕບດບນດານະໂຍບາຍຕາງໆ (ເຊງຮກນໃນຊ ດອຍມອຍ ຫ Doi Moi) ເຊງລວມມການປະຕຮບຂະແໜງກະສກຳ, ຂະແໜງວສາຫະກດ ແລະ ການເຊອມໂຍງກບສາກນ. ການ ປະສມປະສານຂອງການປະຕຮບດານກະສກຳ (ລວມທງການ ຫດຜອນ/ກຳຈດຂຈຳກດທາງການຄາສຳລບການຄາຂາຍເຂາ) ໄດປະກອບສວນຕການເພມຂນຂອງຜະລດຕະພາບຂອງແຮງ ງານຂອງກະສກຳ ແລະ ການຂະຫຍາຍຕວຢາງວອງໄວຂອງຜນ ຜະລດເຂາ. ປະກດວາຜະລດຕະພາບດານກະສກຳຂອງຫວຽດ ນາມສາມາດຕອບສະໜອງໄດຢາງພຽງພໃນລະດບສງທຈະເຮດກະສກຳເພມຫາຍຂນເກນລະດບກມກນ ແລະ ສາມາດປດປອຍແຮງງານໄປສຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານໄດຫາຍຂນ. ໃນຂະນະ ດຽວກນ, ການປະຕຮບຂະແໜງວສາຫະກດ (ລວມທງການເປດ ເສລຂອງການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ ແລະ ການປະຕ ຮບຕາງໆທໄດປບປງສະພາບແວດລອມດານທລະກດໃຫດຂນ ຢາງວອງໄວ) ເບງຄວາຈະປະກອບສວນໃສການຜະລດໃຫໄດ ຫາຍຂນສຳລບຂະແໜງການອນໆທບແມນກະສກຳເຊງຊວຍ ດງດດແຮງງານຈາກຂະແໜງກະສກຳໄປສວຽກງານຕາງໆໃນ ຂະແໜງທບແມນກະສກຳໃຫຫາຍຂນ.

ແຫງຂມນ: McCaig ແລະ Pavcnik (2013)

36. ເຖງແມນວາຂະແໜງກະສກາຍງສບຕມຄວາມສາຄນ ຢາງຕເນອງແກ ສປປ ລາວ ເປນເວລາຫາຍພສມຄວນ, ການ ຂະຫຍາຍຕວຂອງຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ການບລການກຖວາເປນສວນສຳຄນທຈະສາງໂອກາດອນດໃນ ການມວຽກເຮດງານທາແກແຮງງານ ພອມທງການຂະຫຍາຍຕວຂອງເສດຖະກດທຫາກຫາຍ. ດງທໄດຍກຂນໃນບດທ 2, ເສນທາງການພດທະນາເສດຖະກດສວນໃຫຍແມນຕດພນກບການຫນປຽນຈາກຂະແໜງກະສກຳໄປສຂະແໜງການທ “ທນສະໄໝ” ເຊງຈະສາງໂອກາດໃຫລາຍຮບເພມຂນ. ເມອ ຜະລດຕະພາບດານກະສກຳເພມຂນ ແລະ ມແຮງງານຈຳ

ນວນຫາຍຂນທສາມາດຫນປຽນອອກຈາກການປກຝງ, ເສດຖະກດລາວຈຳເປນຈະຕອງໄດສາງ ໂອກາດໃນການສາງ ວຽກເຮດງານທຳໃຫມຄວາມອດມສມບນເພມຂນເພອຮອງ ຮບແຮງງານເຫານ. ກອງ 3.1 ອະທບາຍກຽວກບປະສບການຂອງປະເທດຫວຽດນາມ, ເຊງການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານຈາກຂະແໜງການທມຜະລດຕະພາບຕຳ ໄປສຂະແໜງການທມຜະລດຕະພາບສງກວາດວຍປດໄຈ “ຊກຍ” ແລະ “ແກດງ ” ຖເປນກນຈກສຳຄນຂອງການພດທະນາເສດຖະກດໃນໄລຍະສອງທດສະວດທຜານມາ.


8 ເປນທໜາສນໃຈ, ອດຕາສວນໃຫຍຂອງແຮງງານທອອກຈາກຂະແໜງກະສກຳໄປສຂະແໜງການບລການທຢດເຊາອາຊບການເຮດກະສກຳ: 71 ສວນຮອຍຂອງແຮງງານໃນຂະແໜງການບລການໄດລາຍງານວາເຂາເຈາບໄດເຮດວຽກກະສກຳເລຍໃນໄລຍະ 12 ເດອນຜານມາ.9 ຕວເລກ ໄດຊໃຫເຫນ “ການປຽນແປງທປະປນກນ” ແຍກເປນແຕລະກດຈະກຳຂອງຂະແໜງການ (ແລະ ການວາງ ງານ) ແຍກເປນແຕລະປະເທດ, ອງໃສການວເຄາະສວນແບງ ຂອງການຍກຍາຍຂອງແຮງງານ. “ການປຽນແປງທປະປນກນ” ດງກາວໄດນຳສະເໜໃຫເຫນວາການຈາງງານ ຫ ການວາງງານໃນຂະແໜງການໃດໜງຈະມການປຽນແປງຫາຍ ປານໃດຖາຫາກການເພມຂນໂດຍລວມໃນກຳລງແຮງງານແມນສນ. ຕວເລກທສະແດງແມນເປນສວນຮອຍຂອງການປຽນແປງທງໝດໃນກຳລງແຮງງານສຳລບການປຽບທຽບກນ ໃນແຕລະໄລຍະ ແລະ ລະຫວາງປະເທດ. ເມອ ປຽບທຽບບນດາປະເທດທມລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນໃນລະດບໃກຄຽງກນ ໂດຍອງຕາມຂມນທມກຽວກບການຈາງງານ ແລະ ການ ວາງງານຂອງແຕລະຂະແໜງງານທສາມາດເກບກຳໄດ ແລະ ເລອກເອາປະເທດທມຂມນລວມໃນຊວງເວລາເຈດປ ເພອໃຫເປນຂມນທກວມເອາໄລຍະເວລາທຍາວນານທສດ ເຊນວາ ປະເທດອນໂດເນເຊຍ, ເຊງມຂມນກບຫງໄປຮອດປ 1990, ພອມກນນນກຫກເວນໄລຍະເວລາທມການຢດເຊາເນອງຈາກວກດການເສດຖະກດຂອງອາຊຕາເວນອອກໃນ ໄລຍະ ປ 1997-1998. ບໄດລວມເອາປະເທດໄທເຂານຳເພາະວາຂມນກບຫງປ 1990 ແມນກວມເອາຂມນຂອງ ສປປ ລາວ ໃນປ 2005 ທມລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນໃນລະດບ ດຽວກນກບຂອງປະເທດໄທ ໃນປ 1966.

ຮບພາບ 3.1: ການປຽບທຽບການປຽນແປງ ດານແຮງງານຂອງປະເທດແຍກຕາມຂະແໜງການ

ຮບພາບ 3.2: N ຈຳນວນເດອນທເຮດວຽກກະສກຳ ໃນໄລຍະ 12 ເດອນຜານມາ (ແຮງງານໃນຂະແໜງການຜະລດ) ໃນປ 2013

ແຫງຂມນ: WDI ແລະ WDR9 ແຫງຂມນ: LECS V (2012/13)

37. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ໃນປະຈບນ ສປປ ລາວ ແມນເອອຍ ອງໃສຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ເຊງສາງວຽກ ເຮດງານທາພຽງໜອຍດຽວເທານນ, ມຄວາມສຽງທຈະບສາມາດສະໜອງໂອກາດໃນການຈາງງານທພຽງພ. ສງນມຜນ ສະທອນຕກຳລງແຮງງານຂອງ ສປປ ລາວ ລວມທງອະນາ ຄດໃນການເຕບໂຕຂອງປະເທດໃນໄລຍະຍາວອກດວຍ. ເນອໃນຂອງບດນເນນໜກໃສຄວາມຈຳເປນທຕອງສາງເສດ ຖະກດທຄກຄນຂນນອກເໜອຈາກພະລງງານໄຟຟານຳ ຕກ ແລະ ບແຮ, ໂດຍສະເພາະໃນການກະຕນການເຕບໂຕ ແລະ ການລງທນໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ການບ ລການຢາງກວາງຂວາງທຈະສາມາດສະໜອງການຈາງງານ ໃຫແກປະຊາຊນຈຳນວນຫາຍ.


38. ການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານອອກຈາກຂະແໜງກະສກາຢ ສປປ ລາວ ແມນມຄວາມຊກຊາກວາ ຖາທຽບໃສບນ ດາປະເທດເພອນບານທມການພດທະນາໃນລະດບດຽວກນ. ດງທໄດຍກຂນກອນໜານນ, ສປປ ລາວ ຍງຄງເປນປະເທດ ໜງໃນຂງເຂດອາຊຕາເວນອອກທອງໃສການເຮດກະສ ກຳຂບເຄອນເປນເສດຖະກດຕນຕ ແລະ ເປນ “ແຫງລວມ” ຂອງແຮງງານຈຳນວນຫວງຫາຍທສາມາດຖາຍໂອນໄປສຂະ ແໜງການທບ ແມນກະສກຳ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ດງທໄດ ສະແດງໃຫເຫນໃນ ຮບພາບ 3.1, ການເຄອນຍາຍ ຂອງແຮງງານຈາກການເຮດກະສກຳໄປສຂະແໜງການອນໆ ທອາດສະໜອງລາຍຮບໄດຫາຍກວາແມນຍງຂອນຂາງ ຊກຊາ. ເຖງແມນວາແຮງງານໄດອອກຈາກຂະແໜງກະສກຳ ເພອປະກອບອາຊບໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານກຕາມ, ມພຽງແຕ 47 ສວນຮອຍ ຂອງແຮງງານເຫານນທຢດເຊາ ການເຮດວຽກກະສກຳ (ຮບພາບ 3.2).8

ອດຕາ

ການປ

ຽນແປ

ງ

ການຈາງງານໃນຂະແໜງກະສກຳ

ການຈາງງານໃນຂະແໜງອດສາຫະກຳ

ການຈາງງານໃນຂະແໜງບລການ

ວາງງານ

ສປປ

ລາວ

ອນໂດ

ເນເຊ

ຍ

ຈນ

ຫວຽດ

ນາມ

ກຳປເ

ຈຍ

0 ເດອນ

4 ຫາ 6 ເດອນ

12 ເດອນ




ມາດຕາຕາງໆຢໃນດຳລດກຽວກບການຍກຍາຍຖນຖານ (ລງວນ ທ 14 ກນຍາ, 2012). ຍອນວາຂນຕອນໃນການຍກຍາຍມ ຄວາມຫຍງຍາກ, ຈງເປນການງາຍທຈະມະໂນພາບໄດວາຊາວກະສກອນຜທສນໃຈຈະເຄອນຍາຍໄປເຮດວຽກຢເມອງອນອາດ ຈະຍກເລກຄວາມຕງໃຈ ຫ ຕດສນໃຈຍກຍາຍໄປແບບບຖກກດໝາຍ.

ມາດຕາ 7: ຂນຕອນສາລບການຍກຍາຍຖນຖານ(ມາດຕາຍອຍ 7.1 ວາດວຍ “ການຍກຍາຍລະຫວາງບານພາຍໃນ ເມອງດຽວກນ,” ແລະ ມາດຕາຍອຍ 7.2 ວາດວຍ “ການຍກຍາຍລະຫວາງເມອງຫາເມອງພາຍໃນແຂວງດຽວກນ”)

ມາດຕາຍອຍ 7.3: ການຍກຍາຍລະຫວາງແຂວງ• ບກຄນ ຫ ຄອບຄວ ທຕອງການຍກຍາຍຈຳເປນຕອງຢນ

ໃບຄຳຮອງຂຍກຍາຍໄປຫາການຈດຕງຂນບານ, ຕຈາກ ນນຄຳຮອງຈະຖກພຈາລະນາໂດຍຫອງການພາຍໃນ ຂນເມອງຂອງເມອງທຈະຍກຍາຍໄປຢ. ຫງຈາກນນຄຳຮອງຈະຕອງຖກຢນໄປພະແນກພາຍໃນຂນແຂວງຂອງ ບອນທຈະຍາຍໄປອາໄສຢພາຍໃນ 7 ວນລດຖະການ (ເລມນບຕງແຕວນທ ທຮບໃບຄຳຮອງ).

• ພາຍຫງທໄດຮບໃບຄຳຮອງຈາກຫອງການພາຍໃນຂນ ເມອງ, ພະແນກພາຍໃນຂນແຂວງຂອງແຂວງທຈະຍາຍ ໄປອາໄສຢຈະຕອງພຈາລະນາ ແລະ ໃຫຄຳຕອບວາຈະ ຮບ ຫ ບຮບເຂາອາໄສຢໃນແຂວງດງກາວພາຍໃນ 15 ວນລດຖະການ (ເລມນບຕງແຕວນທທຮບ ໃບຄຳຮອງ).

• ເມອໄດຮບການອະນມດໂດຍເຈາແຂວງຂອງແຂວງທຈະຍາຍໄປອາໄສຢ, ໜງສຍກຍາຍຈະຕອງອອກໂດຍ

ກອງ 3.2: ການບລຫານທເປນອປະສກ ຂອງການເຄອນຍາຍພາຍໃນຍງມສງ

ການຈດຕງບານ, ຫອງການພາຍໃນຂນເມອງ ແລະ ຂນ ແຂວງຂອງບານທ ຢອາໄສເດມ. ຫງຈາກນນ, ໃບອະນ ມດຈະເຊນໂດຍເຈາແຂວງຂອງບານທອາໄສເດມ. ຕຈາກນນຈງສາມາດຍາຍເຂາໄປອາໄສຢບານໃໝ.

• ພະແນກພາຍໃນຂນແຂວງຂອງທຢອາໄສໃໝຕອງແຈງ ໃຫພະແນກປອງກນຄວາມສະຫງບແຂວງພາຍໃນ 15 ວນລດຖະການ ເພອປຽນປມສຳມະໂນຄວໃໝ.

ມາດຕາ 8: ການປະກອບເອກະສານຄາຮອງຂຍກຍາຍເອກະສານຄຳຮອງແມນໄປເອາໄດຈາກບານທຈະຍາຍໄປອາໄສຢ ເຊງປະກອບມ:

• ໃບຄຳຮອງຂຍກຍາຍ,• ໃບຢງຢນທຢ,• ປມສຳມະໂນຄວ ແລະ ບດປະຈຳຕວ,• ຊວະປະຫວດຫຍ,• ໃບແຈງໂທດ, ແລະ• ໜງສອນໆທບອກເຫດຜນຂອງການຍກຍາຍ.

ເອກະສານທຕອງເອາໄປຢນ ແລະ ອອກໃຫ ໂດຍຫອງການບານ ທອາໄສຢເດມ ປະກອບມ:

• ໃບຮບຮອງຈາກນາຍບານ, ເຈາເມອງ, ເຈາແຂວງ ຫ ເຈາຄອງ ຂອງບານທຈະຍາຍໄປອາໄສຢໃໝ;

• ໃບອະນມດໃຫຍກຍາຍຈາກນາຍບານ, ເຈາເມອງ, ເຈາ ແຂວງ ຫ ເຈາຄອງ ຂອງບານທອາໄສຢເດມ;

• ໃບກວດສຂະພາບ; ແລະ• ຮບຂະໜາດ 3 x 4 cm ຈຳນວນ 6 ໃບ.

ແຫງຂມນ: ເອກະສານແປຢາງບເປນທາງການ ຂອງຄຳສງລດຖະມນຕ ເລກທ: 663 ມາດຕາ 7 ແລະ 8

39. ບນດາບລສດໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ການບລການຈມວາບມຜສະໝກວຽກເລຍ ເຖງແມນວາຈະເປນວຽກ ທຈມວາລະດບທກສະຍງຕາ ແລະ ມຄວາມເປນໄປໄດທ ແຮງງານຈະມລາຍໄດສງກວາເມອອອກຈາກຂະແໜງກະ ສກາກຕາມ. ຂະແໜງກະສກຳມລາຍຮບທຕຳຫາຍຖາທຽບ ກບຂະແໜງການອນໆ. ໃນປ 2013, ແຮງງານໃນຂະແໜງກະ ສກຳທມການສກສາໃນລະດບມດທະຍມ (ຜເຊງມພນຖານ ການສກສາທຈະເຮດໃຫສາມາດຊອກຫາວຽກເຮດງານທຳ ໄດໃນຂະແໜງການອນນອກອອກໄປ ຈາກຂະແໜງກະສກຳ)

ຈະມລາຍໄດປະມານ 4,100 ກບ ຕຊວໂມງໃນຂະແໜງການ ກະສກຳ (ຮບພາບ 3.4). ດວຍການເຄອນຍາຍແຮງງານອອກ ໄປສຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ, ແຮງງານຈະສາມາດ ສາງລາຍຮບໄດສອງເທາຂອງເງນເດອນຂອງຕນ (ລາຍໄດ 7,450 ຕຊວໂມງ). ຄາຍຄກນນນ, ແຮງງານທມການສກສາ ຊນສງຈະສາມາດສາງລາຍໄດໂດຍສະເລຍປະມານ 6,911 ກບຕຊວໂມງໃນຂະແໜງກະສກຳທຽບກບລາຍໄດ 7,970 ຕຊວໂມງ ໃນຂະແໜງອດສາຫະກຳ ແລະ 9,574 ຕຊວໂມງ ໃນຂະແໜງການບລການ.


ຮບພາບ 3.3: ການປບປຽນຄາຈາງງານໃນຂະແໜງກະສກຳທຽບກບຂະແໜງທບແມນກະສກຳຢ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດໄທ (ສຳລບແຮງງານທມລະດບການສກສາຊນມດທະຍມ)

ການປບປຽນຄາຈາງສຳລບແຮງງານທຈບການສກສາຊນມດທະຍມຢ ສປປ ລາວ ໃນຂະແໜງກະສກຳ

ທຽບກບຂະແໜງ ການທບແມນກະສກຳ

ການປບປຽນຄາແຮງສຳລບແຮງງານທຈບການສກສາຊນມດທະຍມຢປະເທດໄທໃນຂະແໜງກະສກຳ

ທຽບກບຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ

ແຫງຂມນ: ການຄດໄລຂອງຜຂຽນແມນອງໃສ LECS III, VI ແລະ V ແລະ ການສຳຫວດກຳລງແຮງງານຂອງໄທ

ແຮງງານທມລະດບການສກສາຊນມດທະຍມໃນຂະແໜງກະສກຳ

ແຮງງານທມລະດບການສກສາຊນມດທະຍມໃນຂະແໜງກະສກຳ

ແຮງງານທມລະດບການສກສາຊນມດທະຍມໃນຂະແໜງບແມນກະສກຳ

ແຮງງານທມລະດບການສກສາຊນມດທະຍມໃນຂະແໜງບແມນກະສກຳ

40. ການຂາດຕວເລກ ແລະ ຂມນເຮດໃຫມຄວາມຫຍງຍາກ ທຈະກຳນດປດໄຈທກດຂວາງແຮງງານຢເຂດຊນນະບດທຈະເຄອນຍາຍໄປປະກອບອາຊບໃນຂະແໜງການບລການ ແລະ ເຮດວຽກໃນໂຮງຈກໂຮງງານ. ຫາຍປດໄຈໃນວງກວາງ ອາດຈະກະທບຕຄວາມຕອງການ ແລະ ຂດຄວາມສາມາດ ຂອງແຮງງານທຈະຕອງການເຄອນຍາຍໄປປະກອບອາຊບ ໃນຂະແໜງການອນໆ, ລວມທງລະດບການຮໜງສ ຫ ທກສະ ດານພາສາທຍງຕຳ, ຂາດຂມນທຈະຊອກຫາໂອກາດໃນ ການເຮດວຽກ ແລະ ມຄວາມຫຍງຍາກໃນການຊອກຫາທພກ ໃນເຂດຕວເມອງ. ແຕໂຊກບດ, ຕວເລກທມຢບໄດສະໜອງ ຂມນທພຽງພເພອໃຫຮໄດວາປດໄຈອນໃດແດທກດຂວາງການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານ, ຍອນວາມບນຫາການອານ ແລະ ຂຽນຂນພນຖານທຕຳດງທໄດຍກຂນໃນບດທ 4, ຄວາມສາມາດຂອງການອານອອກຂຽນໄດ ທບພຽງພເບງຄ ກບວາຈະເປນປດໄຈໜງທສຳຄນ.

41. ເມອປຽບທຽບກບປະເທດອນໆເຫນວາການຂາດແຮງຈງ ໃຈທອາດຈະເປນປດໄຈໜງທເປນອປະສກຂອງແຮງງານ ຈາກການເຄອນຍາຍອອກໄປປະກອບອາຊບໃນຂະແໜງ ການທບແມນກະສກາ. ເຖງແມນວາອາຊບໃນຂະແໜງການ

ທບແມນກະສກຳຈະສະໜອງຄາຈາງທສງກວາ “ສວນຕາງ ຂອງຄາຈາງ” ໃນປະຈບນສຳລບອາຊບຕາງໆໃນຂະແໜງ ການທບແມນກະສກຳກຍງບທນສງພຽງພທຈະດງດດແຮງ ງານຈາກຂະແໜງກະສກຳໄດ. ຕວຢາງເຊນຢໃນປະເທດໄທ, ໃນໄລຍະການເຄອນຍາຍຈຳນວນຫາຍຂອງຊາວນາທມາ ປະກອບອາຊບໃນຂະແໜງການໂຮງຈກໂຮງງານທເກດຂນ ຕະຫອດທດສະວດທເສດຖະກດຮງເຮອງຈາກປ 1986 ເຖງ 1996, ຊາວກະສກອນທມລະດບການສກສາຊນມດ ທະຍມອາດສາມາດສາງລາຍໄດເກອບເຖງສາມເທາຂອງ ລາຍຮບປະຈບນຈາກການຫນປຽນອາຊບດງກາວ (ຮບພາບ 3.3). ປະເທດໄທຍງຄງເປນສະຖານທທໜາສນໃຈສຳລບ ແຮງງານລາວຫາຍໆຄນ, ຍອນວາຄາແຮງໃນຂະແໜງກະສ ກຳ ຢໄທ ກ ຍງ ສງກວາຄາແຮງໃນຂະແໜງກະສກຳ ຢ ສປປ ລາວ ເຖງສອງເທາ ແລະ ຍງສງກວາອາຊບ ອນທບ ແມນການເຮດກະສກຳຢ ສປປ ລາວ (ຮບພາບ 3.4). ເຖງ ແມນວາຍງບທນມຕວເລກຈະແຈງສຳລບຈຳນວນແຮງ ງານລາວທເຮດວຽກຢປະເທດໄທ, ສປຊພ ໄດປະເມນວາ ມແຮງງານລາວຢາງໜອຍ 250,000 ຄນ ທເຮດວຽກຢ ປະເທດໄທ (ສປຊພ, 2006). ຕວເລກດງກາວເບງຄວາໄດ ເພມຂນອກນບແຕປ 2006.


ຮບພາບ 3.4: ການປຽບທຽບຄາແຮງງານໃນຂະແໜງກະສ ກຳຢ ສປປ ລາວ ກບຄາແຮງງານຢໄທ (2013)

ໝາຍເຫດ: ອດຕາຄາແຮງ ທສະແດງໃຫເຫນນນແມນອດຕາຄາຈາງທແທຈງຕຊວໂມງ, ເຊງໝາຍຄວາມວາຕາງໜາແຮງງານແມນມການສກສາຊນມດທະຍມ ແລະ ມປະສບ ການເຮດວຽກ 17 ປ (ຕວຢາງ: ອາຍປະມານ 34 ປ)ແຫງຂມນ: ການຄດໄລຂອງຜຂຽນແມນອງໃສ LECS III, VI ແລະ V ແລະ ການ ສຳຫວດກຳລງແຮງງານຂອງໄທ

ຕາຕະລາງ 3.1: ຄວາມໜາແໜນໃນການປະກອບທນຄງທແຍກຕາມຂະແໜງການສຳລບ ສປປ ລາວ ແລະ ປະເທດໄທ (ມນຄາຂອງຮນ (ໃນລາຄາເປນເງນກບຄງທໃນປ 2002) ຕຊວໂມງແຮງງານ)

ກະສກຳໂຮງຈກໂຮງງານບແຮ, ໄຟຟາ, ນາ & ນຳມນການກສາງ & ການບລການຜນລວມ

2003

7,202

16,466

1,028,278

18,475

13,289

2008

7,619

12,277

705,030

15,291

13,746

2013

8,746

12,619

780,384

22,472

19,126

1986

2,702

35,282

326,704

51,872

18,635

1996

5,243

67,060

745,772

81,500

44,742

2006

10,276

66,791

1,259,037

79,390

56,445

2011

11,853

81,742

1,117,369

78,197

59,832

ແຫງຂມນ: ສນສະຖຕແຫງຊາດຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ຫອງການສະຖຕແຫງຊາດຂອງປະເທດໄທ.

ສປປ ລາວ ປະເທດໄທ

ຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ ຢ ສປປ ລາວ

7450 ກບ /ຊວໂມງ ຊາວ ນາ ລາວ 4100 ກບ/ຊວ ໂມງ

(2013)

ຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ ຢປະເທດໄທ

12600 ກບ/ຊວໂມງ(11000 ກບ/ຊວໂມງ ສຳລບ

N/NE ປະເທດໄທ)

8950 ກບ/ຊວ ໂມງ(7400 ກບ/ຊວ ໂມງ ສຳ ລບ

N/NE ປະ ເທດ ໄທ)

ຂະແໜງການກະສກຳ ຢ ປະເທດໄທ

42. ນອກຈາກສວນຕາງຂອງຄາຈາງທຕາ, ສງກດຂວາງດານ ການບລຫານຈດການເຮດໃຫລາຍຈາຍ ເພອຈະຍກຍາຍ ສງຂນ. ເຖງແມນວາການຍກຍາຍຈາກບານໜງໄປຫາເມອງ ອນແມນອະນຍາດໃຫເຮດໄດຢໃນ ສປປ ລາວ, ສງທຳອດ ທບກຄນຜທຕອງການຍກຍາຍຕອງໄດຮບອະນຍາດຜານ ຂະບວນການ ແລະ ຂນຕອນຕາມສາຍປກຄອງທຫຍງຍາກ. ດຳລດຂອງລດຖະມນຕ (ເລກທ: 633, ລງວນທ14/09/2012) ອອກໂດຍກະຊວງພາຍໃນບງບອກວາມຄວາມຫຍງຍາກ ຫາຍທຄອບຄວໃດໜງຈະຕອງຝາຟນເພອຍກ ຍາຍຖນຖານ,

ແຕລະຂນຕອນຂອງການແລນເອກະສານຄາຍຄວາຈະເຮດ ໃຫຄອບຄວດງກາວຢດຄວາມພະຍາຍາມທຈະຍກຍາຍ (ເບງ ກອງ 3.2).

43. ການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານຢ ສປປ ລາວ ແມນມ ໜອຍ ເຊງຊໃຫເຫນເຖງບນຫາທເລກເຊງກວາໃນຂະແໜງ ການຜະລດ, ລວມທງການເຕບໂຕດານຜະລດຕະພາບທຕາ. ຖາບມກນຈກໃໝໆ ແລະ ການປະກອບທນຄງທຮບແບບ ອນ, ການເຕບໂຕຂອງຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານຈະຍງຄງ ສບຕງຽບສະງດ. ໃນຂະນະທຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານຂອງ ສປປ ລາວ ແມນສງກວາ ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານໃນຂະແໜງກະສກຳເຖງ ສາມເທາໃນປ 2013, ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານໃນຂະ ແໜງການຜະລດຢປະເທດໄທໃນປ 1986 (ເມອປະເທດໄທ ແມນຫາກຢໃນໄລຍະທມການເຄອນຍາຍແຮງງານຈຳນວນຫວງຫາຍອອກຈາກຂະແໜງກະສກຳ) ແມນສງກວາຜະລດຕະພາບແຮງງານໃນຂະແໜງກະສກຳເຖງ 15 ເທາ. ຄາຍຄ ກນນ, ໃນໄລຍະທມການເຄອນຍາຍຢາງໄວວາຂອງແຮງງານ ຫວຽດນາມຈາກຂະແໜງກະສກຳໄປຫາຂະແໜງການທບແມນກະສກຳໃນຊມປ 1990 ແລະ ຊມປ 2000, ຜະລດ ຕະພາບຂອງແຮງງານໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານແມນສງກວາຂະແໜງກະສກຳເຖງສເທາໃນຊມ ປ 1990 ແລະ ສງກວາເຖງຫກເທາໃນຊມປ 2000 (McCaig ແລະ Pavc-nik, 2013). ອນນຊໃຫເຫນວາ ໃນຂະນະທບນດາບລສດຜ ຜະລດຂອງລາວແມນມການລງທນ, ເຂາເຈາຍງບໄດລງທນໃນອດຕາສງພຽງພ: ດງທ ຕາຕະລາງ 3.1 ສະແດງໃຫເຫນ ເຖງຄວາມເຂມໃນການໃຊທນ (ອດຕາສວນລະຫວາງຈຳ ນວນແຮງງານ ແລະ ທນ) ແມນໄດຫດລງໃນຂະແໜງໂຮງຈກ ໂຮງງານຢລາວນບແຕປ 2003.


10 ໃນການທບທວນເສດຖະກດລາວປະຈຳປສາມຄງຜານມາ, ອງການການເງນສາກນ (IMF) ໄດໃຫຂສງເກດວາອດຕາແລກປຽນໃນຕະຫາດເງນ ເບງຄວາຈະມມນຄາເກນຄວາມຈງຫາຍເຖງ 20 ສວນຮອຍ (ອງການການເງນສາກນ 2011, 2012 ແລະ 2013).11 ການປະມານຄາແບບເປນຈດຂອງຜະລດຕະພາບການຜະລດລວມ (TFP) ຢ ສປປ ລາວ ໃນໄລຍະສາມຮອບຜານມາຂອງການສຳຫວດວສາຫະກດ (2006, 2009, ແລະ 2012) ສະແດງໃຫເຫນວາມການເພມຂນຂອນຂາງຈຳກດຫາຍໃນໄລຍະດງກາວ. ຍງໄປກວານນ, ການປະເມນໄດຊໃຫເຫນວາ TFP ແມນມການເພມສງຂນຊາກວາຫາຍທຽບກບລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ. ອງຕາມອດຕາການຂະຫຍາຍຕວຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນທຽບກບປະເທດອນໆ, ບາງທານອາດຄາດຫວງວາ TFP ໃນ ສປປ ລາວ ຈະຕກປະມານ 75-85 ສວນຮອຍສງກວາທມການປະເມນໄວໃນປະຈບນ. ການປະເມນຜະລດຕະພາບແຮງງານສະແດງໃຫເຫນຮບແບບທຄາຍຄກນ (ສຳລບການຖກຖຽງກນກຽວກບຫວຂນຢາງຄບຖວນກະລນາເບງ ທະນາຄານໂລກ 2014g).

ແຫງຂມນ: ການຄດໄລຂອງຜຂຽນແມນອງໃສ LECS III, VI ແລະ V (ສຳລບລາຍລະອຽດກະລນາເບງຕາຕະລາງຊອນທາຍຕາຕະລາງຊອນທາຍ 1)

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດວສາຫະກດຂອງທະນາຄານໂລກ, 2009 ແລະ 2012

ຮບພາບ 3.7: ການປຽບທຽບຫວໜວຍຄາ ແຮງງານໃນໂຮງ ງານຂອງແຕລະປະເທດ

44. ໃນເວລາດຽວກນ, ຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານຂອງລາວມການພດທະນາທາງດານຄາແຮງງານທຂອນຂາງເສຍປຽບ. ດງທສະແດງໃຫເຫນໃນ ຮບພາບ 3.5, ການພດທະນາຄາແຮງງານໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານແມນຂອນຂາງບເປນ ໄປຕາມທຄາດຫວງຖາທຽບກບຂະແໜງກະສກຳ ແລະ ບແຮ. ຄາແຮງງານທຂອນຂາງສງໃນຂະແໜງກະສກຳເຮດໃຫການ ເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານທຫນໄປສຂະແໜງການຜະລດ ຂອນຂາງບເປນທດງດດເທາທຄວນສຳລບຊາວກະສກອນ. ການຂະຫຍາຍຕວຢາງວອງໄວຂອງຂະແໜງບແຮ ແລະ ພະລງງານໄຟຟາໄດເລມວາງຮບຮາງເສດຖະກດຂອງລາວໃນຫາຍຮບແບບ, ເຮດໃຫການລງທນໂດຍກງຈາກຕາງປະເທດ ມອດຕາເພມສງຂນຫາຍ, ເສດຖະກດມການເຕບໂຕຢາງ ເຂມແຂງ ແລະ ຄວາມກດດນຕຄາແຮງງານ ແລະ ອດຕາແລກ ປຽນເພມຂນ.10 ດງນນ, ບນດາໂຮງຈກໂຮງງານຈງປະເຊນ ກບການຫດລງຂອງອຳນາດ ໃນການທຈະປບຄາແຮງງານໃຫ ເພມສງຂນ ແລະ ອຳນາດໃນການແຂງຂນ.

ຮບພາບ 3.5: ດດຊະນລາຄາຂອງຜນໄດຮບ ແຍກເປນແຕ ລະຂະແໜງການຢ ສປປ ລາວ (ຕວປບລດຜະລດຕະພາບຕລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ)

ຮບພາບ 3.6: ການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານຕວຈງ ແລະ ຜະລດຕະພາບແຮງງານຕວຈງຢ ສປປ ລາວ, ປ 2009-2013

ແຫງຂມນ: ສນສະຖຕແຫງຊາດຂອງ ສປປ ລາວ (ຮບພາບຂາງເທງສະແດງໃຫເຫນຕວປບລດຜະລດຕະພາບຕລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນຂອງຂະແໜງການ)

ດດຊະ

ນ, 2

002=

100

ກະສກຳ




ປ

45. ການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານໂດຍບສມສວນກບຜະລດ ຕະພາບທໄດຮບໄດເຮດໃຫຄວາມສາມາດສາງຜນກາໄລຫດ ຕຳລງສຳລບບນດາບລສດຂອງຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ຈາກດການຂະຫຍາຍຕວຂອງທລະກດພວກເຂາເຈາ. ດງທໄດສະແດງໃຫເຫນໃນ ຮບພາບ 3.6, ຄາແຮງງານຕວຈງ ແມນເພມຂນໃນອດຕາທໄວກວາຜະລດຕະພາບຂອງແຮງ ງານ. ເຊນຕວຢາງ, ຄາແຮງງານຕວຈງໃນຂະແໜງການຜະ ລດເພມຂນປະມານ 12 ສວນຮອຍຕປໂດຍສະເລຍລະຫວາງ ປ 2009 ແລະ 2013, ໃນຂະນະທຜນຜະລດຈາກແຮງງານ

(ຕຊວໂມງ) ເພມຂນປະມານ 8 ສວນຮອຍ.11 ເມອຄາແຮງງານ ເພມຂນໄວກວາຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ, ຜນກຳໄລ ຂອງບລສດແມນຫດຖອຍລງ, ເວນເສຍແຕວາບລສດມຄວາມສາມາດທຈະເພມລາຄາທເຂາເຈາຂາຍຜະລດຕະພນຂອງ ຕນໄດ. ໃນກລະນຂະແໜງການຜະລດຂອງ ສປປ ລາວ, ການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານຢາງໄວວາໝາຍເຖງຜນ ກຳໄລທຫດຕຳລງ (ດງທໄດສະແດງໃຫເຫນໃນ ຮບພາບ 3.7 ແລະ ຮບພາບ 3.8).

ຄາສະ

ເລຍຂ

ອງກາ

ນເພມ

ຂນຕປ

ລະ

ຫວາງ

ປ 2

009

ແລະ

2013

ກະສກຳທກປະເພດ

ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ: ຜນງານຕຊວໂມງ (ຄາຄງທ)

ຄາຈາງ (ຄາຄງທ)

ໂຮງຈກໂຮງງານ ກສາງ ແລະ ບລການ ທກຂະແໜງເສດຖະກດ

ຫວໜ

ວຍຄາ

ແຮງງ

ານ

ສປປ

ລາວ

2009

ຈນ 2

012

ກກຣສ

200

9

ຟລປນ

200

9

ຫວຽດ

ນາມ

2009

ອນໂດ

ເນເຊ

ຍ 20

09

ສປປ

ລາວ

2012

ເນປາ

ນ 20

09

ມງໂກ

ເລຍ

2009

ກາຊກ

ສະຖາ

ນ 20

09


12 ດງທໄດຍກຂນໃນທະນາຄານໂລກ (2014g), ຄາແຮງຂນຕຳທນຳໃຊໃນພາກເອກະຊນເພມຂນປະມານ 20 ສວນຮອຍໃນປ 2009, ຕດຕາມດວຍການເພມຂນຕມອກປະມານ 80 ສວນຮອຍທໄດມຜນນຳໃຊໃນເດອນມງກອນ 2012. ຍງໄປກວານນ, ລດຖະບານໄດຂນເງນເດອນລດຖະກອນປະມານ 35-40 ສວນຮອຍຕປໃນໄລຍະສອງສກປງບປະມານ ຕດຕກນ(2013-2014), ເຊງສາງແຮງກດດນໃຫຄາແຮງງານໃນທວເສດຖະກດເພມຂນ ເນອງຈາກເປນການດງດດຜທມຄວາມຮຄວາມຊຳນານໃນຂະແໜງເອກະຊນໃຫຫນເຂາ ໄປເປນພະນກງານລດທມສະຖານະພາບທສງກວາ ແລະ ວຽກງານທມສະຖຽນລະພາບໝນຄງກວາ.

ໝາຍເຫດ: ແກນນອນຂອງຮບພາບສະແດງໃຫເຫນເຖງລາຍຮບທເປນຄາກາງຈາກ ການຂາຍເປນອດຕາສວນຮອຍ (ກອນຫກອາກອນ, ບມການຫກຄາຫຍຫຽນ)ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດວສາຫະກດຂອງທະນາຄານໂລກ

ຮບພາບ 3.8: ຄວາມສາມາດໃນການສາງ ກຳໄລໃນຂະແໜງ ການຜະລດ

ຫວຽດນາມ 2009

ເນປານ 2009

ສປປ ລາວ 2012


ອນໂດເນເຊຍ 2009

ກາຊກສະຖານ 2009

ມງໂກເລຍ 2009

ຈນ 2012

ກກຣສ 2009

ຟລປນ 2009

46. ເນອງຈາກຂມນບພຽງພ, ສາຍເຫດອນຕນຕຂອງການ ເພມຂນຂອງຄາແຮງງານທບສມສວນກບຜະລດຕະພາບ ຂອງແຮງງານແມນຍງບທນສາມາດຮໄດ. ຂມນເພມຕມ ແລະ ການວເຄາະແມນຈຳເປນຕອງໄດເຂາໃຈວາເປນຫຍງຄາແຮງງານຈງເພມຂນຢາງໄວວາ ໃນຂະນະທການເພມຂນ ຂອງຜະລດຕະພາບແມນຍງຊກຊາຢ. ສງທສຳຄນອນໜງ ຂອງການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານຂນຕຳ, ການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານໃນພາກລດ, ຄວາມຕອງການຂອງແຮງງານຈາກ ຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ແລະ ປດໄຈອນໆທປະກອບສວນຕບນຫາດງກາວຈຳເປນຕອງໄດຮບການກຳນດ.12 ດງທໄດສນທະນາໃນເອກະສານຊອນທາຍ 1, ການປຽນແປງຂອງຕະຫາດແຮງງານຢາງໄວວາ, ພຽງແຕມຂມນ ກຽວກບການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານ ແລະ ຄາແຮງງານໃນທກໆຫາປເຫນວາບມຄວາມຄບຖວນພຽງພ.

47. ເຖງຢາງໃດກຕາມຂຈາກດຂອງຂມນທມຢ, ບລສດໃນ ຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ເຫນວາພວກເຂາເຈາຕກຢໃນສະພາບທຫຍງຍາກ ເມອເວາເຖງບນຫາກາລງ ແຮງງານຂອງເຂາເຈາ. ເມອຄາແຮງງານເພມຂນຢາງໄວວາ ໃນທວເສດຖະກດ (ດວຍເຫດຜນຕາງໆທລວນແຕຍງບທນມຄວາມຊດເຈນເທອ), ເພອຮກສາ ແລະ ດງດດແຮງງານ, ບລສດດງກາວຈຳເປນຕອງໄດສະໜອງຄາແຮງງານທສງກວາ ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ. ດງທໄດຍກຂນມາຂາງເທງນນ, ອນນພາໃຫຄວາມສາມາດໃນການສາງຜນກຳໄລຫດລງ. ການຫດລງຂອງຄວາມສາມາດໃນການສາງຜນກຳໄລ ຂະຫຍາຍເວລາຂອງວງຈອນຂອງບນຫາທເຮດໃຫ ບລສດ ພບຄວາມຫຍງຍາກໃນການລງທນໄລຍະຍາວທຈະປບປງ ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ແລະ ມເຫດຜນຮອງຮບຄາ

ແຮງງານທສງຂນນນໄດ.

48. ການເຕບໂຕທຂອນຂາງຫງວມເຫງາຂອງຂະແໜງການ ຜະລດໄດເພມຄວາມໜາເປນຫວງຕການປຽນແປງໂຄງ ສາງຂອງ ສປປ ລາວ ຈະມາເຖງຈດສນສດ. ດງທໄດກາວມາ ຂາງເທງ, ເກອບວາທກໆເສດຖະກດຂອງປະເທດພດທະນາແລວແມນຫນປຽນຈາກກະສກຳໄປສການຜະລດແບບໂຮງຈກໂຮງງານເຊງແມນສວນສຳຄນຂອງຂະບວນການພດທະນາ. ຖາຫາກວາການປຽນແປງໂຄງສາງນບເກດຂນໄດ, ສປປ ລາວ ຈະບສາມາດບນລຄວາມອາດສາມາດບມ ຊອນທງໝດໃນການພດທະນາຂອງຕນໄດ ແລະ ການຂະ ຫຍາຍຕວອາດຈະຢດຈງ. ປະສບການຂອງປະເທດຟລບປນ ເປນຕວຢາງທຄວນລະມດລະວງໃນສງທເກດຂນເມອມການ ຫນປຽນໂຄງສາງທບສມບນ: ດງທໄດຍກຂນໃນ ທະນາຄານ ໂລກ (2013d), ສວນແບງຂອງຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານຕລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນໄດຢດຢທປະມານ 25 ສວນຮອຍ ນບແຕຊມປ 1960 ແລະ ສວນແບງຂອງການຈາງງານໃນຂະ ແໜງໂຮງຈກໂຮງງານຕກບການຈາງງານທງໝດແມນ ເກອບວາບໄດເພມຂນເກນ 10 ສວນຮອຍ. ຄວາມບສຳເລດທຈະຫນເປນອດສາຫະກຳເຕມສວນ ເປນຜນມາຈາກການບດເບອນນະໂຍບາຍເກອບທງໝດ ເຊນ: ມການລງທນຂອງລດ ແລະ ເອກະຊນທຕຳ ແລະ ນະໂຍບາຍກດກນເຊນວາ: ນະໂຍ ບາຍການຜະລດເຂາແຕພກມກນສງຜນໃຫສະຖຕການຂະ ຫຍາຍຕວຂອງເສດຖະກດອອນແອເຊງບໄດພາໃຫມການ ຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ຫ ທສຳຄນບໄດມການສາງວຽກເຮດ ງານທຳແຕຢາງໃດ. ອດຕາການວາງງານ ແລະ ການເຮດວຽກ ທບເຕມສວນຍງຄງມສງຢ ຢາງບລດລະໃນລະດບປະມານ 8 ສວນຮອຍ ແລະ 20 ສວນຮອຍຕາມລຳດບ.

49. ສງກດຂວາງເສນທາງທໃຫຍຫວງຕການເຕບໂຕຂອງ ຂະແໜງການຜະລດແມນສະພາບແວດລອມດານການລງ ທນທບດເຮດໃຫການປະກອບທລະກດຢ ສປປ ລາວ ດງດດ ໃຈໜອຍຫາຍຖາທຽບກບປະເທດອນໆທມຄາແຮງໃນລະ ດບຄາຍຄກນ. ສປປ ລາວ ແມນໜງໃນບນດາຜທມຜນງານ ດອຍທສດໃນໂລກຖາເບງທາງດານຕວຊບອກດານສະ ພາບແວດລອມໃນການດຳເນນທລະກດ. ໃນປ 2013 ການປະເມນຄວາມສະດວກໃນການດຳເນນທລະກດ, ເຊງນຳສະເໜຕວຊບອກດານປະລມານກຽວກບລະບຽບການທລະກດ ແລະ ການປກປອງສດທທາງຊບສນທສາມາດປຽບທຽບກນກບບນດາເສດຖະກດ 189 ປະເທດ, ສປປ ລາວ ໄດຮບການ ຈດອນດບທຢອນດບທຕຳທຽບກບປະເທດອນໆໃນເຂດ ພາກພນທາງດານຄວາມສະດວກໃນການດຳເນນທລະກດ (ຮບພາບ 3.9). ມນມຈຳນວນຕວເລກສະເລຍສງສດໃນ ການເຂາພບ ຫ ຈຳເປນຕອງປະຊມຮວມກບເຈາໜາທສວຍ ສາອາກອນ ໃນເຂດພາກພນອາຊຕາເວນອອກ ແລະ ປາຊ ຟກ (ທະນາຄານໂລກ, 2014e) ແລະ ນຳໃຊເວລາຫາຍທສດໃນທວເຂດພາກພນ ຍອນຄວາມຊກຊາໃນການຈດທະບຽນ (92 ມໃນປ 2012). ໄລຍະເວລາທດນຄດງກາວອາດຈະບ ເປນ ການຊກຍສງເສມການເຮດທລະກດ.


ໝາຍເຫດ: ການຈດອນດບໃນດດຊະນການສຳຫວດຄວາມສະດວກໃນການດຳເນນທລະກດໄດຈດລຽງເສດຖະກດຂອງປະເທດຈາກ 1 ເຖງ 189, ໂດຍທອນດບໜງແມນ ອນດບທດທສດ. ການຈດລຽງອນດບສງ (ໝາຍຄວາມວາ ປະເທດທມຄວາມສະດວກ ຈະໄດຮບການຈດອນດບດວຍຕວເລກທນອຍ) ໝາຍຄວາມວາສະພາບແວດລອມທາງລະບຽບການແມນເອອອຳນວຍແກການດຳເນນທລະກດ.ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2013a)

ແຫງຂມນ: ສນສະຖຕແຫງຊາດຂອງ ສປປ ລາວ

ໝາຍເຫດ: ແກນນອນຮບພາບສະແດງໃຫເຫນຄາກາງຂອງຜນຕອບແທນຈາກການຂາຍ ໃນຮບແບບເປນສວນຮອຍ (ກອນອາກອນ, ບມຄາຫຍຫຽນ). “ການບລການ” ໝາຍ ເຖງທກໆບລສດຂາຍຍອຍ, ບລສດກສາງ ແລະ ບລສດບລການເຊນ: ດວຍການຈດປະ ເພດທລະກດຕາມກດຈະກຳທາງເສດຖະກດ (ISIC) Rev. 3 ກມ E ຕະຫອດເຖງ K.ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດວສາຫະກດຂອງທະນາຄານໂລກ

ຮບພາບ 3.9: ການປຽບທຽບຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ການ ປຽບທຽບເສດຖະກດຕກບຄວາມສະດວກໃນການດຳເນນ ທລະກດ

ຮບພາບ 3.10: ການລງທນຂອງພາກເອກະຊນຢ ສປປ ລາວ ແຍກເປນແຕລະຂະແໜງການ (ສວນແບງຂອງລາຍຮບ ສະເລຍຕຫວຄນ)

ຮບພາບ 3.11: ຄວາມສາມາດໃນການສາງກຳໄລຂອງຂະ ແໜງບລການ

ຈດລຽງຕາມຄວາມສະດວກໃນການເຮດທລະກດ

ໄທ

ມາເລເຊຍ

ສປປ ລາວ

ພະລງງານບແຮບລການ

ກະສກຳ

ອດສາຫະກຳທບກຽວກບຊບພະຍາກອນ(ໂຮງຈກໂຮງງານ, ກສາງ, ອນໆ)


ສະເລຍພາກພນ(ອາຊປລະປາຊຟກ)

ຈນ

ກຳປເຈຍ


50. ໃນທາງກງກນຂາມ, ຂະແໜງຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແມນເປນຜຮບທສາຄນໃນການລງທນຈາກພາກເອກະຊນ. ເຖງແມນວາການລງທນຈາກຕາງປະເທດ ແລະ ພາຍໃນ ໃນເບອງຕນຈະເປນຜນປະໂຫຍດຂອງຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງ ງານ ແລະ ການບລການ, ຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໄດກາຍເປນຜຮບຫກ (ຮບພາບ 3.10). ນກລງທນໃນຂະແໜງ ການຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແມນດຳເນນງານພາຍໃຕກອບວຽກນຕກຳທອງໃສການສຳປະທານເປນພນຖານ ເຊງຢນອກເໜອຈາກເສນທາງສຳຄນຂອງສະພາບແວດລອມໃນການດຳເນນທລະກດ. ອນນໄດຊວຍໃນການເລງລດບນດາ “ໂຄງການຂະໜາດ ໃຫຍ” ແຕວາອາດຈະເຮດໃຫແຮງຈງໃຈໃນການປະຕຮບບນຍາກາດດານການລງທນຢາງກວາງ ຂວາງມຄວາມອອນແອລງ, ຍອນມການໄຫວຽນຂອງທນພຽງ ພ ແລະ ການຂະຫຍາຍຕວຜານການລງທນໃນຮບແບບທອງໃສ ສຳປະທານເປນຫກ. ດງທໄດກາວມາຂາງເທງນນ, ການ ລງທນ ແລະ ໂອກາດທອງຂອງການບລໂພກ ທຕດພນກບ ການຂະຫຍາຍຕວໃນຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໄດປະກອບສວນໃສການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານ ເຊງໃນທາງກບກນແມນກະທບຕຜນກຳໄລຂອງບລສດໃນຂະແໜງ ໂຮງຈກໂຮງງານ (ບແມນຂະແໜງບລການ). ການເຟອງຟ ຂອງຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດຍງໄດປະກອບ ສວນຕເງນກບລາວແຂງຄາຂນ ເມອທຽບກບສະກນເງນຂອງ ບນດາຄຄາຂອງຕນ ເຊງຈະເປນການທຳຮາຍບນດາບລສດສງອອກໃນ ສປປ ລາວ, ເຊງສວນໃຫຍແມນຢໃນຂະແໜງ ໂຮງຈກໂຮງງານ. ດງນນ ຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໄດເລມຕນທຈະປຽນແປງຮບໂສມຂອງເສດຖະກດລາວຄນໃໝ, ໂດຍສາງຄວາມກດດນໃສການໄຫວຽນຂອງແຮງງານ ແລະ ການຄາ ເຊງຈະບງຄບໃຫຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານສະ ໜອງໂອກາດການຈາງງານໂດຍກງທຈຳກດ, ອກຄງໜງແມນ ໄດຊໃຫເຫນເຖງຄວາມສຳຄນຂອງຄວາມຫາກຫາຍຂອງຮບແບບເສດຖະກດ.

ອດຕາ

ສວນຂ

ອງລາ

ຍຮບສ

ະ ເລ

ຍຕຫວ

ຄນ

51. ບນດາບລສດໃນຂະແໜງບລການແມນມການຈດການ ດກວາວສາຫະກດໂຮງຈກໂຮງງານ ແລະ ຜສງອອກ. ມຫາຍ ບລສດໃນຂະແໜງບລການ ໂດຍສະເພາະແມນການກສາງ, ການຂາຍຍອຍ ແລະ ການທອງທຽວ ແມນມຈດສຳຄນທ ແຕກຕາງຈາກບນດາບລສດໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ: ສນຄາທເຂາເຈາຜະລດ ແມນ “ບສາມາດຊ-ຂາຍໄດ” ແລະ ບຂນກບການແຂງຂນຂອງສາກນ. ດງນນບນດາບລສດເຫາ ນຈງມຄວາມຍດຍນຫາຍກວາທຈະຂນລາຄາສນຄາຂອງ ເຂາເຈາເພອສະທອນໃຫເຫນຄາແຮງງານທສງຂນ. ບນດາ ໂຮງຈກໂຮງງານບສາມາດມຄວາມຍດຍນທຄາຍຄກນນໄດ ເພາະວາຜບລໂພກສາມາດຈດຊສນຄາຂອງເຂາເຈາຈາກບລສດຕາງປະເທດແທນ. ດວຍຂແຕກຕາງທສຳຄນນ, ທລະກດບລການຈງສາມາດຈດການໄດດກວາເມອທຽບກບວສາຫະກດໂຮງຈກໂຮງງານ, ດງທສະແດງໃຫເຫນໃນ ຮບພາບ 3.11 ທຽບກບ ຮບພາບ 3.8 ຂາງເທງ.

ຫວຽດນາມ 2009 ເນປານ 2009




ກາຊກສະຖານ 2009 ມງໂກເລຍ 2009

ຈນ 2012

ກກຣສ 2009ຟລປນ 2009


ກອງ 3.3: ໂດຍທວໄປມຄວາມເຂາໃຈຜດສອງຢາງທເປນສງທາທາຍກຽວກບກຳລງແຮງງານລາວ

ຄວາມເຂາໃຈຜດ #1: ຕະຫາດແຮງງານລາວແມນກາລງຖກແຮງ ງານຕາງຊາດຫງໄຫເຂາມາເພອທດແທນແຮງງານພາຍໃນທບ ພຽງພ

ຄວາມເຂາໃຈຜດທພບທວໄປໃນ ສປປ ລາວ ແມນຕະຫາດແຮງ ງານລາວກຳລງພບກບບນຫາທມກອນກຳລງແຮງງານຕາງຊາດ ຈຳນວນມະຫາສານຫງໄຫເຂາມາຢາງກະທນຫນ, ສວນໃຫຍແມນ ມາຈາກປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ຈນ. ທດສະນະນຊໃຫເຫນວາ ສປປ ລາວ ມການຂາດແຮງງານພາຍໃນ, ດງນນຕະຫາດແຮງ ງານຈງຮຽກຮອງຕອງການນຳໃຊແຮງງານຕາງຊາດແທນ.

ເຖງວາຕວເລກຂມນຈະຫາຍາກ, ແຕຂມນການສຳຫວດທມຢຊ ໃຫເຫນວາ ສປປ ລາວ ມແຮງງານຕາງຊາດຂອນຂາງໜອຍ, ໂດຍສະເພາະແມນແຮງງານໃນຕຳແໜງທບແມນຂນວຊາການ ແລະ ຂນບລຫານ. ໂດຍອງໃສຜນການສຳຫວດວສາຫະກດ, ມ ພຽງ 2 ສວນຮອຍ ຂອງແຮງງານທບມວຊາສະເພາະໃນ ສປປ ລາວ ທໄດຮບການລາຍງານວາເປນແຮງງານຕາງຊາດ ເມອທຽບ ກບແຂວງຢນານ (ຈນ) ແມນມແຮງງານຕາງຊາດຫາຍກວາ 20 ສວນຮອຍ. ການປຽບທຽບກບແຂວງຢນານຍງສະແດງໃຫເຫນຈະ ແຈງຂນວາແຮງງານຕາງຊາດຢ ສປປ ລາວ ສວນໃຫຍແມນຖກ ນຳໃຊເພອຕມເຕມຊອງວາງດານແຮງງານວຊາການໃນລະດບ ສງທມຄວາມຮວຊາການທຫາກຫາຍ (ເຊນ: ສຳລບຕຳແໜງຂນ ບລຫານ ແລະ ວຊາການຂນສງ). ໃນຂະນະທຂມນຕວເລກທມຢອາດຈະບໄດເກບກຳລະອຽດຄບຖວນກຽວກບການຫງໄຫເຂາມາຂອງແຮງງານຕາງຊາດເພາະວາແຮງງານຕາງຊາດບາງຈຳນວນອາດຈະໄດຮບການຈດຈາງຢາງບເປນທາງການ ແລະ “ແຮງງານທລກເຂາມາແບບຜດກດໝາຍ”, ຫກຖານໃນທາງປະລມານຂອງຄນກຳລງແຮງງານຕາງຊາດມະຫາສານແມນຍງບມພຽງພ.

ຍງໄປກວານນ, ທກງກນຂາມກບຄວາມເຊອສວນໃຫຍ, ສປປ ລາວ ແມນກຳລງປະເຊນກບບນຫາການຂາດແຄນແຮງງານພາຍໃນ. ດງທໄດຍກຂນໃນຕອນຕນຂອງບດລາຍງານນ, ສປປ ລາວ ມແຫງແຮງງານຂະໜາດໃຫຍໃນຂະແໜງກະສກຳທອາດຈະສາ ມາດນຳມາຮບໃຊໃນຂະແໜງການຜະລດ ແລະ ການບລການ.

52. ໃນການພຈາລະນາວາປະເທດລາວຈະສາມາດສບຕ ເສນທາງການປຽນແປງໂຄງສາງໄດແນວໃດ, “ຄວາມເຊອ ຝງໃຈ” ສອງຢາງທຕດພນກບກາລງແຮງງານລາວຈະຕອງໄດຮບການແກໄຂ. ຄວາມເຊອຝງໃຈສອງຢາງ ທພບທວໄປ ຫ ຄວາມເຂາໃຈຜດກຽວກບກຳລງແຮງງານລາວນາບຂໃຫ ອອກຈາກເສນທາງ ຫ ປະຕເສດຄວາມຕອງການຕຄວາມ ພະຍາຍາມເພອຂະຫຍາຍໂອກາດການຈາງງານທມຜະ ລດຕະຜນ. ຄວາມເຂາໃຈຜດອນໜງແມນ ສປປ ລາວ ກຳລງປະເຊນກບບນຫາແຮງງານຕາງປະເທດທຫງໄຫເຂາມາ, ໂດຍສນນຖານວາ ເພອຕອບສະໜອງຕການຂາດ

ເຂນແຮງງານພາຍໃນ. ຄວາມເຊອຝງໃຈອກຢາງໜງຂອງ ແຮງງານລາວທຂາດແຮງຈງໃຈ ຫ ຈນຍາບນໃນການເຮດ ວຽກທຈຳເປນສຳລບວຽກງານໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານ ຫ ການບລການ. ຄວາມເຂາໃຈຜດເຫານໄດຮບການອະທບາຍເພມເຕມໃນ ກອງ 3.2, ຈຳເປນຈະຕອງໄດຮບການ ກຳຈດປດເປາໃຫໝດໄປ ເພາະວາມນຈະເຮດໃຫບເຫນພາບ ທຈະແຈງຂອງຄວາມຫາກຫາຍຂອງຕະຫາດ ແຮງງານ ແລະ ດງນນ ຈງບສາມາດຮເຖງຄວາມສຳຄນຂອງການສາງໂອ ກາດເພອການມວຽກເຮດງານທຳສຳລບກຳລງແຮງງານລາວທ ກຳລງຂະຫຍາຍຕວ.

ຮບພາບ: ອດຕາສວນຮອຍຂອງແຮງງານຕາງຊາດໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ), ແຍກຕາມລະດບຄວາມຮວຊາການ

ຮບພາບ: ການປຽບທຽບກຳລງແຮງງານພາຍໃນ ແລະ ຕາງຊາດຢ ສປປ ລາວ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ), ແຍກເປນແຕລະກມອາຊບ

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດວສາຫະກດ (2012) ຢ ສປປ ລາວ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ)

ແຫງຂມນ: ການສາຫວດວສາຫະກດ (2012) ຢ ສປປ ລາວ ແລະ ແຂວງຢນານ (ຈນ)

% ຂ

ອງແຮ

ງງານ

ຕາງຊ

າດ

ທກສະສງ ທກສະປານກາງ ບມທກສະ

ທກສະສງ ທກສະສງ

ສປປ ລາວ ແຂວງຢນນານ (ຈນ)

ບມທກສະ ບມທກສະ

ແຮງງານພາຍໃນ ແຮງງານພາຍໃນແຮງງານຕາງຊາດ ແຮງງານຕາງຊາດສປປ ລາວ ແຂວງຢນານ (ຈນ)

ທກສະປານກາງ

ທກສະປານກາງ

ຄວາມເຂາໃຈຜດ #2: ແຮງງານລາວແມນບເໝາະສມທຈະເຮດ ວຽກໃນໂຮງງານ

ຄວາມເຊອຝງໃຈທວໄປກຽວກບແຮງງານລາວແມນວາເຂາເຈາບເໝາະສມກບການເຮດວຽກໃນໂຮງງານ ແລະ ບລສດ ເນອງຈາກ ເຫດຜນທາງວດທະນະທຳ ແລະ ວຖຊວດ. ມນໄດຊໃຫເຫນວາ ເຂາເຈາຂາດວໄນ ແລະ ຈນຍາບນທຈຳເປນໃນການເຮດວຽກທ ຮຽກຮອງໃຫຕອງທມເທສດແຮງໃນການເຮດວຽກຕາມສນຍາທກຳນດເວລາໂມງການທຍາວນານກວາຂະແໜງອນ. ຍງໄປກວາ ນນ, ເຖງແມນວາຈະມໂອກາດສງທຈະໄດຮບຄາຈາງສງກວາໃນຂະແໜງທບແມນກະສກຳ, ເຂາເຈາອາດຈະເລອກທຈະຍງຢໃນອາຊບປກຝງເພາະວາເຂາເຈາໃຫຄວາມສຳຄນຕກບການມເວລາພກຜອນຫາຍກວາ.

ຄວາມເຊອຝງໃຈນບແມນຈະເປນສງທເກດຂນສະເພາະແຕຢ ສປປ ລາວ ເທານນ. ໃນທກໆປະເທດກມຄວາມເຊອກຽວກບວາ ຄນທທກຍາກແມນບໄດມແຮງຈງໃຈ ແລະ ບມຄວາມເໝາະສມ ທຈະເຮດວຽກຫາຍຊວໂມງທຍາວນານ. ດງທໄດບນລະຍາຍໃນບດ ລາຍງານຂອງທານ Chang (2007), ໃນຕອນຕນຂອງຂນຕອນການພດທະນາຂອງປະເທດເຢຍລະມນ ແລະ ຍປນ, ຄວາມຄາດ ຫວງທມດມວແມນວາ “ຄວາມເໝາະສມທາງ ວດທະນະທຳ” ຂອງກຳລງແຮງງານຂອງຕນ (ໄດຮບການບນລະຍາຍໄວຄກນກບ “ຄນເຢຍລະມນທບຊສດ” ແລະ “ຄນຍປນທຂຄານ”) ທຈະເຄອນ


ຍາຍໄປສຂະແໜງອດສາຫະກຳທນສະໄໝ. ການຢນຢນເຫານ ແນນອນພສດໃຫເຫນວາບມເຫດຜນ ແລະ ສະແດງໃຫເຫນວາ ຄວາມເຊອນນຜດພາດຢາງທສດ. ຕວຢາງຈາກທວໂລກໄດສະ ແດງໃຫເຫນວາເມອປະຊາຊນໄດຮບການສາງຄວາມເຂມແຂງ ດວຍຄວາມຮທກສະທແທດເໝາະ ແລະ ສາມາດເຂາເຖງໂອ ກາດທດກວາ, ເຂາເຈາຈະຄວາໂອກາດທມ ນນເພອປບປງຊວດການເປນຢຂອງຕນ ແລະ ຫດພນຈາກຄວາມທກຍາກ. ບດລາຍ ງານນຮບຮເຖງອປະສກຕາງໆ ແລະ ສງທເຮດໃຫຫຍທ ທແຮງ ງານລາວໄດປະເຊນໜາໃນການປບປງຊວດການເປນຢຂອງຕນ ແລະ ໄດຊໃຫເຫນວາສງສຳຄນທສດແມນການຂະຫຍາຍໂອ ກາດທມໃຫແກເຂາເຈາ.

ເຖງແມນວາຄວາມເຊອຝງໃຈກຽວກບແຮງງານລາວອາດຈະເປນ

ຄວາມເຊອທຜດ, ອນນບໄດໝາຍຄວາມວາອດທພນ ຂອງປດໄຈ ທາງສງຄມ ແລະ ວດທະນະທຳກຽວກບການຕດສນໃຈໃນການ ຈາງງານຈະເປນເລອງນອຍບສຳຄນແຕຢາງໃດ. ເພອໃຫແນໃຈ ວາ ແຜນການແຊກແຊງຕະຫາດແຮງງານວາງເປາໝາຍໃສແຮງ ຈງໃຈທແທດເໝາະສຳລບແຮງງານ, ມນມຄວາມສຳຄນທຈະຕອງ ເຂາໃຈທກໆປດໄຈທມບດບາດສຳຄນຕການຕດສນໃຈຂອງ ແຮງງານທຈະປຽນ (ຫບປຽນ) ອາຊບ ແລະ ຂະແໜງການ. ເຊນ ຕວຢາງ, ອປະສກອນໜງທອາດກດຂວາງ ການເຄອນຍາຍດງ ກາວແມນຄາໃຊຈາຍ ແລະ ປະເພດຂອງທພກອາໄສທມຢສຳລບ ແຮງງານຈາກຊນນະບດທຈະຍາຍເຂາມາປະກອບອາຊບໃນເຂດ ຕວເມອງ. ອນນອາດຈະເປນບນຫາທາງວຖຊວດລວມທງບນຫາ ທາງເສດຖະກດທອາດຈະກະທບຕແຮງຈງໃຈຕແຮງງານທຈະ ຍກຍາຍເຂາມາຕວເມອງ.

II. ວທການປະຕບດຂອງລດຖະ ບານໃນປະຈບນ

53. ເຖງແມນວາ ສປປ ລາວ ໄດເລມເຫນການປຽນແປງ ທາງດານຕະຫາດ, ລດຖະບານຍງຄງສບຕມບດບາດສາ ຄນໃນຊວງຫລງຂອງການວາງແຜນເສດຖະກດແບບລວມສນ. ລດຖະບານສາມາດເຂາຮວມ ແລະ ກຳນດ ທດທາງຂອງເສດຖະກດໂດຍຜານ 4 ຊອງທາງຄ: ການ ຜະລດສນຄາ ແລະ ບລການ, ການໂອນເງນ, ອາກອນ, ແລະ ລະບຽບການ. ເຖງແມນວາລດຖະບານອາດຈະເຂາຮວມ ຫລາຍກວາໜງຊອງທາງ, ສງທໜາເປນຫວງກຄການແຍກ ຄວາມເປນເຈາການອອກຈາກການຄວບຄມພາຍໃຕລະ ບຽບການຂອງຂະແໜງການນນໆ. ລດຖະບານຍງຄງສບຕມບດບາດໃນການກຳນດທດທາງເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ພອມທງຖຄອງຫນສວນໃຫຍໃນຂະແໜງການທະນາຄານ, ປະກນໄພ ແລະ ໂທລະຄມມະນາຄມ. ດວຍຂຈຳກດໃນການແບງແຍກລະຫວາງຄວາມເປນເຈາຂອງ ແລະ ການຄວບຄມ ປະກອບກບການຂາດລະບບຄມຄອງ ແລະ ກນໄກທາງດານ ການປະຕບດລະບຽບການ,ເຮດໃຫລດປະເຊນກບຄວາມ ສຽງທສງ ແລະ ຫລາຍຄງແມນເຮດໃຫເກດຄວາມບໜາດງ ດດໃຈແກພາກເອກະຊນໃນການລງທນເນອງຈາກກງວນ ກຽວກບຄວາມສະເໝພາບ.

54. ລະບຽບກດໝາຍແມນຖກສາງຕງ ແລະ ນາໃຊຢາງ ບສະຫມາສະເໝ ສງຜນໃຫສະພາບແວດລອມດານທລະກດ ມຄວາມບແນນອນ. ການປະຕບດລະບຽບການທຂາດຄວາມ ສະໝຳສະເຫມລວມເຖງຂາດຄວາມໂປງໃສ ແລະ ຄາດການ ບໄດແມນເຫນໄດໃນທກຂະແໜງການ ແລະ ທກເຂດ. ຍກຕວ ຢາງ, ການນຳໃຊລະບຽບກດໝາຍອາດມປະສດທຜນ ແລະ ຄວາມສະເຫມພາບທບສງໃນຫລາຍຂະແໜງການ ເຊນ: ການ ທະນາຄານພາກເອກະຊນ, ໂທລະຄມມະນາຄມ ແລະ ປະ ກນໄພ. ຫລາຍຄງການອະນມດບາງໂຄງການລງທນໂດຍ ກງຂອງຕາງປະເທດ ໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ການໃຫສຳປະ ທານດຳເນນການບນເງອນໄຂພນຖານທບມມາດຖານເງອນ ໄຂສະເພາະ ແລະ ມສງຈງໃຈ. ການຂະຫຍາຍຕວຢາງໄວ

ຂອງກອບນຕກຳທາງດານທລະກດໃນໄລຍະທ ສປປ ລາວ ກຳລງພະຍາຍາມດຳເນນການຕາມຄວາມຮຽກຮອງຂອງ ຫລາຍໆອງການຈດຕງສາກນ (ເຊນ ອງການການຄາໂລກ ແລະ ອາຊຽນ) ໄດເຜຍຈດອອນທາງດານໂຄງສາງທມຄວາມ ອອນແອໃນຂະບວນການສາງກດໝາຍ. ການຈດຕງປະຕບດ ກດໝາຍຢຂນລມຫາຍຄງແມນມຄວາມບສອດຄອງກບ ບນດາກອບນຕກຳຢຂນເທງ, ສາງໃຫເກດຄວາມບແນນອນ ອກທງເປດທາງໃຫພະນກງານມພດຕກຳສວຍໃຊໂອກາດ. ການຂາດຄວາມສະເຫມພາບ, ຄວາມບສະໝຳສະເໝໃນ ການປະຕບດລະບຽບຫກການຕາງໆ, ແລະ ການປະຕບດທແຕກຕາງກນໄປພາໃຫເກດມການແຂງຂນທບມຄວາມເປນທຳ, ການສລາດບງຫວງ, ການບດເບອນນະໂຍບາຍ ແລະ ການຂາດປະສດທພາບໃນການຈດສນຊບພະຍາກອນ.

55. ຄວາມບສະໝາສະເໝຂອງລະບຽບການ ແລະ ພາລະ ບດບາດຂອງພາກລດທບຈະແຈງອາດນາໄປສການຕຄວາມ ໝາຍໄປຕາງໆນາໆ ແລະ ມຄວາມເຂາໃຈທບຖກ ຕອງໃນ ຂນຈດຕງປະຕບດ. ຕວຢາງອນໜງແມນກດໝາຍທອງທຽວ ເຊງໄດຮບການຮບຮອງເອາໃນປ 2005 ແຕມພຽງບາງ ສວນຂອງກດໝາຍທມການນຳໃຊ ແລະ ປະຈບນກຳລງຢ ໃນຂນປບປງ. ຫກການໃຫຍຂອງກດໝາຍສະບບນແມນໃຫ ບລສດເອກະຊນສາມາດດຳເນນການໃນຂະແໜງການດງ ກາວໄດ, ແຕໃນພາກປະຕບດຕວຈງມຫລາຍມາດຕາທຍງບ ທນໄດຖກນຳໃຊ. ພາລະບດບາດທບຈະແຈງຂອງ ພາກລດຄ ທງເປນຜຄມຄອງ ແລະ ທງເປນນກລງທນໃນພາກການ ຜະລດ ແລະ ການສະໜອງບລການຕາງໆພາໃຫເກດມຊອງ ຫວາງໃນການຕດສນທບເປນກາງ ແລະ ການປະຕບດທ ຂາດຄວາມສະໝຳສະເໝຫາຍຄງກເພມຕມຄວາມລຳຄານ ໃຈ ແລະ ຄວາມບເຊອໝນທມຢແລວໃຫຍງສງຂນໄປກວາ ເກາອກ.

56. ໃນຂະນະທມການໃຊຄວາມພະຍາຍາມໃນການຫດ ຜອນຂນຕອນຂອງການສາງຕງທລະກດ, ຜນສາເລດທຍາດ ມາໄດດງກາວຊຳພດນບມນບຖກກດໜວງໂດຍການອອກໃບອະນຍາດຂນທສອງ ແລະ ເງອນໄຂຂອງການອະນມດ ທມຄວາມສະລບສບຊອນໃນລະດບ ຂະແໜງການ. ຍກຕວ ຢາງ, ຂະແໜງການທອງທຽວຍງຄງຊກຊາຍອນລະບຽບການ


13 ເບງຕມ World Bank (2014g) ສຳລບ ການສນທະນາເພມຕມ.14 ເປນທຈະແຈງວາ ການຍກເລກເງອນໄຂການອະນມດໃບອະນຍາດສຳລບນຕບກຄນ ຈະເປນສງທບໜາດງດດໃຈ ແລະ ມການຕຕານ ເນອງຈາກການເສຍໂອກາດໃນການເກບຄາທຳນຽມທບເປນທາງການ. ເຊນດຽວກນ, ອງໃສ ສະພາບວກດການ ດານການເງນໃນ ສປປ ລາວ ໃນປະຈບນນ ເຊງສງຜນໃຫມການຕດງບປະມານຫາຍຢາງ, ໜວຍງານຂນລມ ຂອງລດຖະບານ ແມນນບມນບລງເລທຈະຍອມປອຍໂອກາດໃນການເກບ “ຄາທຳນຽມດານວຊາການ” ທມເພມຂນ ໃນຂນອງກອນໂດຍກງ. ເຫດຜນ ສຳລບການມເງອນໄຂຕາງໆຢາງຫວງຫາຍ ໃນການອອກໃບອະນຍາດ (ເຊງສວນໃຫຍ ແມນມນມລະດກຕກທອດ ຂອງລະບບການວາງແຜນແບບລວມສນ) ແມນເພອເກບກຳສະຖຕ. ແນນອນວາ ມວທການ ອນໆອກທມປະສດທຜນ ແລະ ຕນທນທຕຳກວາ ໃນການເກບກຳສງລວມສະຖຕ ທງຍງເປນປະໂຫຍດ ຕຜສາງນະໂຍບາຍອກ.15 ເບງ ທະນາຄານໂລກ (2014g) ສຳລບລາຍລະອຽດ ເພມຕມ.

ໃນການອອກໃບອະນຍາດທມຄວາມຊບຊອນ, ເຊງສວນ ໃຫຍແມນບມຄວາມຈຳເປນ. ນກລງທນໃໝໆໃນພາກໂຮງ ແຮມ ແລະ ຮານອາຫານແມນຕອງໄດນຳສະເໜແຜນທລະ ກດຕບນດາເຈາໜາທເພອປະເມນຢາງລະອຽດໃນບາດກາວ ຂອງການສງຄຳຮອງ ເພອຂໃບອະນຍາດໃນຂນເບອງຕນ. ໃນບນດາເງອນໄຂຕາງໆ, ກຳນດວາແຜນທລະກດດງກາວ ແມນຈະຕອງສາມາດສາງຜນກຳໄລ ແລະ ຕອງໃຫລາຍລະ ອຽດຕວເລກຄາດຄະເນກຽວກບການຈດຈາງພະນກງານ. ມນ ເປນການຍາກທຈະເຫນເຖງປະໂຫຍດຂອງການບງຄບ ໃຊບາດກາວດງກາວທບມຄວາມຈຳເປນຕພາກທລະກດ, ເຮດໃຫສນເປອງຄາໃຊຈາຍ ແລະ ເວລາທງຍງບຊກຍການ ລງທນທມຄນະພາບ.13

57. ໃນຂະນະດຽວກນ, ລດຖະບານຊຳພດມລະບຽບການ ຄວບຄມໃນຫລາຍທລະກດທບມຄວາມສບຊອນ. ຂນຕອນ ຂະບວນການດງກາວ (ໃບອະນຍາດດຳເນນທລະກດ, ໃບ ອະນຍາດຕາງໆ ແລະ ບນດາຂຕກລງອະນມດຕາງໆ) ບໄດ ໃຫປະໂຫຍດຫຍງຫາຍແກພາກເອກະຊນ, ອກທງພວພນ ເຖງການຈາຍທເປນທາງການ ແລະ ບເປນທາງການເຮດ ໃຫມຄວາມຫຍງຍາກໃນການປບປງປຽນແປງ14 ຜນທຕາມ ມາກຄວາກດຈະກຳສວນໃຫຍຂອງຫລາຍກມກອງຂອງລດຖະບານແມນສມໃສແຕວຽກປະຈຳວນ ແລະ ການເກບກຳ “ລາຍຮບທາງດານວຊາການ”. ຕວຢາງ, ແຜນວາດເຊງສະ ແດງລາຍລະອຽດຂນຕອນການກວດເອກະສານໃນບາດ ກາວການພຈາລະນາຄຳຮອງສຳລບໃບອະນຍາດນຳເຂາສນຄາລະບວາເອກະສານຄຳຮອງແມນໄດຜານຂນຕອນການພຈາລະນາເຖງ 8 ບາດກາວໃນໜງກມກອງ. ນອກຈາກຄວາມກງວນກຽວກບບນຫາການສວຍໃຊໂອກາດ ແລະ ຄາທຳນຽມທຫວໜວຍເອກະຊນຕອງໄດປະຕບດຕາມແລວ, ມນຍງສງຜນໃຫພະນກງານລດຫລາຍໆໜວຍງານມໜາທພຽງແຕສງຕເອກະສານຈາກໂຕະໜງໄປຫາອກໂຕະໜງ.

58. ເມອເກດບນຫາຂນ, ການດາເນນທລະກດຊຳພດຖກ ຖວງດງໂດຍພະນກງານລດທອອນປະສບການ ແລະ ຄວາມ ສາມາດຍງບພຽງພຫາຍກວາຈະເປນຜທຊວຍຈດການ ແລະ ແກໄຂບນຫາເຫານນ. ຄວາມລາຊາໃນການຕດສນໃຈເຮດ ໃຫເສຍເວລາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍສຳລບ ນກທລະກດ, ດງຈະເຫນໄດຈາກຂຂດແຍງດານການແຂງຂນໃນທລະກດການສສານ, ປະກນໄພ ແລະ ການນຳໃຊທດນ. ນອກຈາກນ, ສປປ ລາວ ຍງບທນມກນໄກທມປະສດທຜນສງໃນການໃຫພາກເອກະຊນສາມາດຮຽກຮອງຄາເສຍຫາຍໃນກລະນທມຂຂດ

ແຍງກບລດຖະບານ (ເຊນດານອາກອນ, ພາສ, ການອອກ ໃບອະນຍາດດຳເນນ ທລະກດ).

59. ປດໄຈເຫານ ສງຜນໃຫ ສປປ ລາວ ຖກຈດຢໃນອນ ດບທບດໃນດານຕນທນໃນການດາເນນທລະກດ. ໃນປ 2012, ຫວໜວຍທລະກດໃນ ສປປ ລາວ ບອກໃຫຮວາ ເກອບ 8 ສວນຮອຍ ຂອງຜບລຫານຂນອາວໂສໃຊເວລາ ໄປກບການປະຕບດລະບຽບການຂອງພາກລດ. ຕວເລກດງ ກາວນຖວາສງກວາຫາກສມທຽບກບປະເທດທມຂະໜາດ ຂອງເສດຖະກດໃກຄຽງກນ ແລະ ຍງຖວາເປນຕວເລກທສງ ຂນທຽບກບການ ສຳຫວດ ກຽວກບຂງເຂດທລະກດ ໃນປ 2009. ເຊນດຽວກນ, ຫວໜວຍທລະກດ ໃນ ສປປ ລາວ ແມນຖກກວດກາຢຽມຢາມ ໂດຍພະນກງານລດ (ອາກອນ ແລະ ອນໆ) ຂອນຂາງຖ ຫາກທຽບໃສປະເທດອນໆທຖກ ນຳມາປຽບທຽບ. ຄາທຳນຽມທສງຖວາເປນໜງໃນຄຳຕຳໜສງ ຂາວ ອນດບຕນໆ ກຽວກບສະພາບການເຮດທລະກດໃນ ສປປ ລາວ. ຍກຕວຢາງ, ນກທລະກດມກຈະສງຂາວກຽວກບ ການຄມຄອງອາກອນຫາຍກວາອດຕາອາກອນ, ເຊງບອກ ໃຫຮວາຄາທຳນຽມແມນອປະສກດານສະພາບແວດລອມໃນການດຳເນນທລະກດທສຳຄນອນໜງ.15

60. ໃນຂະນະທມຄວາມພະຍາຍາມໃນການປບປງສະພາບ ແວດລອມດານການລງທນ, ວາລະຂອງການປບປງປຽນແປງ ສວນໃຫຍແມນເນນໃສການອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນ ການລງທນ ໃນຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ “ໂຄງການຂະໜາດໃຫຍ” ແທນທຈະເປນຫລາຍໆຂະ ແໜງການ. ນອກຈາກນນ, ນກລງທນໃນຂະແໜງການຊບ ພະຍາກອນທຳມະຊາດແມນມຄວາມອາດສາມາດໃນການ ຈດການກບຕນທນການລງທນທສງໄດຫລາຍກວາ, ອນເປນ ຜນມາຈາກຄາເຊາຊບພະຍາກອນຂະໜາດໃຫຍ ແລະ ການ ປະຢດ ເນອງຈາກການຂະຫຍາຍຂະໜາດການຜະລດ. ຄາ ໃຊຈາຍທສງ, ເຊງຖວາເປນສວນໜງຂອງຕນທນຂອງການລງທນ, ເຮດໃຫນກລງທນຂະໜາດນອຍບຢາກລງທນໃນຂະແໜງການອນໆໃນວງຈອນເສດຖະກດ. ແມແຕໃນຂງເຂດທ ສປປ ລາວ ໄດມການຈດຕງປະຕບດການປບປງສະພາບ ແວດລອມດານການດຳເນນທລະກດ, ສປປ ລາວ ກຍງນຳ ຫງປະເທດອນໆທໃຊໃນການສມທຽບຢເນອງຈາກວາປະ ເທດອນໆໃນຂງເຂດກໄດມການດຳເນນການປບປງປຽນ ແປງໄປເຊນກນເຮດໃຫຊອງວາງຄວາມແຕກຕາງຂອງການປບປງປຽນແປງລະຫວາງ ສປປ ລາວ ກບປະເທດອນໆຍງ ຄງຫາງໄກກນເໝອນເດມ.


16 ເຊນ ຄວາມສຽງທສງຂນໃນດານເຊນ ຄວາມສຽງທຈະເກດວກດການທາງການຄາ, ຜນໄດຮບບກມທນ, ຄວາມສຽງທກຽວພນກບຂຈຳກດຂອງການສງອອກ ຫ ຜະລດຕະພນທບ ຫາກຫາຍ. ເບງການອະທບາຍທຄບຖວນໃນ Brahmbhatt ແລະ VOstroknutova (2010)17 ເບງເພມຕມ ທະນາຄານໂລກ (2014f).


61. ເຖງແມນວາຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຈະເປນກນຈກ ສາຄນທຂບເຄອນເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ໃຫຈະ ເລນເຕບໂຕ, ແຕການເອອຍອງໃສພຽງແຕຂະແໜງການຊບ ພະຍາກອນທາມະຊາດຖວາມຄວາມສຽງ ແລະ ຜນເສຍ. ຄດງທໄດກາວໄວຂາງເທງ, ໃນຂະນະທຂະແໜງການຊບພະ ຍາກອນທຳມະຊາດແມນແຫງໜງທສຳຄນສຳລບການສາງ ລາຍຮບ ແລະ ການພດທະນາຂອງ ສປປ ລາວ, ມນຊາພດ ສາງວຽກເຮດງານທຳບຫາຍ ແລະ ຍງຖວງດງການຂະຫຍາຍ ຕວຂອງຂະແໜງການອນໆ, ໂດຍສະເພາະຂະແໜງ ການອດ ສາຫະກຳແປຮບເຊງມບດບາດສຳຄນໃນຂະບວນການຫນ ເປນອດສາຫະກຳທນສະໄໝ. ນອກຈາກນ, ການເພມທະວການເອອຍອງໃສຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດສາມາດເພມ ຄວາມສຽງໃຫກບເສດຖະກດຂອງປະເທດໂດຍພາໃຫເກດພາວະເອອຍອງໃສສນຄາພຽງແຕອນດຽວ.16 ເພອຮບປະກນ ຄວາມຍນຍງ ແລະ ການເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວທກວາງ ຂວາງມນຈຳເປນທຕອງໄດເນນໃສການພດທະນາເສດຖະ ກດທກໃຫເກດການຈາງງານທຫາກຫາຍປະເພດໃນທວຂະ ແໜງການ. ເວາສະເພາະ, ການພດທະນາໃນຂະແໜງການ ຍອຍ ເຊນ ຂະແໜງການອດສາຫະກຳແປຮບ ແລະ ການບລການທເຮດໃຫຄນມວຽກເຮດງານທຳໜາຈະມຄວາມສຳຄນໃນການຍກສງການຂະຫຍາຍຕວຂອງເສດຖະກດທບຂນກບ ຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ.

62. ນອກເໜອໄປຈາກຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະ ຊາດແລວ, ສປປ ລາວ ຍງມຂະແໜງການຍອຍທຫາກ ຫາຍຕມອກລວມເອາເຖງຂະແໜງການອດສາຫະກຳແປ ຮບທມທາແຮງສງໃນການພດທະນາເສດຖະກດ. ຂະແໜງ ການອດສາຫະກຳແປຮບປະກອບດວຍກດຈະກຳທຫາກ ຫາຍ, ບຈຳກດພຽງແຕການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ ທເປນ “ຮບການແບບເກາ” ທກຽວພນກບການພດທະນາ ຂະແໜງການອດສາຫະກຳໃນປະເທດທມລາຍຮບຕຳ ເຊນ: ອດສາຫະກຳຕດຫຍບ, ເກບ, ແລະ ເຄອງໃຊໄຟຟາ ຂະໜາດນອຍ. ເນອງດວຍຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດທອດມ ສມບນຫາກທຽບໃສຊບພະຍາກອນມະນດໃນ ສປປ ລາວ, ກາລະໂອກາດ ຫ ທາແຮງຂອງການພດທະນາອາດຢໃນຂະ ແໜງການອດສາຫະກຳຂະໜາດນອຍທຕດພນກບຂະແໜງ ການກະເສດ ແລະ ທລະກດກະສກຳ, ເປນຕນໂຮງສ, ກາເຟ, ໝາກໄມ ແລະ ພດຜກ.17 ທາແຮງໃນການ “ເຮດ ກະສຳກຳເປນການຄາ” ສາມາດສະໜອງໂອກາດໃນການ ພດທະນາ, ແຕວາການເພມການຜະລດແມນຈະຖກຖວງດງ ດວຍຕອງໂສການສະໜອງທມຕນທນສງ ແລະ ຕນທນລວມ ກສງ, ວຽກງານການສງເສມ ແລະ ການບລການທຍງອອນ, ບລມາດການຜະລດຂະໜາດນອຍ ແລະ ບຜານມາດຖານ ສາກນດານຄວາມສະອາດ ແລະ ສຂະອະນາໄມ.

63. ເພອຊວຍຂະຫຍາຍທາແຮງໃນການເຕບໂຕທວຂະແໜງ ການອດສາຫະກາແປຮບ ແລະ ການບລການ, ການປບປງ ສະພາບແວດລອມດານການລງທນຖເປນບລມະສດອນ ຮບດວນ. ປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ປະເທດຈນ ໄດສະແດງ ໃຫເຫນວາມນເປນໄປໄດທຈະພດທະນາຂະແໜງການອດ ສາຫະກຳແປຮບໃຫມໂສມໃໝເຖງແມນວາຕວຊບອກໃນ ການດຳເນນທລະກດຂອງປະເທດຂອງພວກເຂາຈະຖກຈດຢໃນເກນທຕຳກຕາມ. ທງສອງປະເທດດງກາວໄດສະໜອງ ຕະຫາດຊສນຄາພາຍໃນປະເທດທມຂະໜາດໃຫຍ ແລະ ໜາ ສນໃຈແກນກລງທນ, ພອມທງມຄວາມສະດວກໃນການເຂາ ເຖງຕະຫາດໂລກ ແລະ ການຂນສງສນຄາທມຄນະພາບທສງ ກວາ ແລະ ຄາໃຊຈາຍທຕຳກວາ. ກງກນຂາມ, ສປປ ລາວ ບຕດຮອດອນດບສດທາຍຂອງການຈດອນດບໃນກມປະ ເທດດງກາວນ. ໃນຖານະທເປນປະເທດທບມທາງອອກສ ທະເລ ແລະ ຂາດການເຊອມຕກບປະເທດອນໆລວມເຖງຕະຫາດພາຍໃນທມຂະໜາດນອຍ, ສປປ ລາວ ຕອງຂະຫຍາຍ ໂອກາດໃນການພດທະນາຂະແໜງການອນໆທບອງໃສ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດໃຫມຄວາມເຂມແຂງ. ການປບປງ ສະພາບແວດລອມໃນການລງທນຈະຊວຍໃຫຜປະກອບ ການພາກອດສາຫະກຳແປຮບ ແລະ ພາກບລການສາມາດ ລະດມທນ ແລະ ຍກລະດບກຳລງການຜະລດຂອງພວກເຂາ ຂນ, ເຊງຈະເຮດໃຫພວກເຂາສາມາດສາງຜນກຳໄລ ແລະ ສາມາດສະເໜຄາຈາງທສງຂນເພອຊວຍດງເອາແຮງງານ ເຂາສວຽກງານທມຜະລດຕະຜນສງກວາ. ຄຳແນະນຳໃນ ສາມຂງເຂດແມນຢຂາງລມນ.

64. ເຖງແມນວາ ຈະມຫາກຫາຍບນຫາທມຜນສະທອນ ຕການພດທະນາພາກເອກະຊນ ໃນ ສປປ ລາວ ເຊນ ຂຈາ ກດດານພນຖານໂຄງລາງ, ບດລາຍງານສະບບນເນນໃສ ບນຫາ “ເບາໆ” ທຍງບທນໄດຮບການແກໄຂເທອ. ບນດາ ຜສາງນະໂຍບາຍ ໃນ ສປປ ລາວ ແມນມຄວາມຕນຕວກຽວ ກບຂຈຳກດດານພນຖານໂຄງລາງທມຕການຍກລະດບການ ພດທະນາຂອງພາກເອກະຊນ ແລະ ໄດດຳເນນການແກໄຂ ບນຫາຢາງມຄວາມຄບໜາ. ມຫາຍການປະເມນບນຍາກາດ ດານການລງທນທສະແດງໃຫເຫນເຖງຄວາມຄບໜາດງ ກາວໃນຊວງສບປທຜານມາກຽວກບປດໄຈທເປນຕວກດ ຂວາງຫກຂອງການລງທນ, ໂດຍປຽນຈາກບນຫາ “ໜກໆ” (ເຊນ: ການສະໜອງໄຟຟາ, ຖະໜນຫນທາງ, ການຂາມ ຊາຍແດນ) ໄປສ ບນຫາ “ເບາໆ” (ເຊນ ແຮງງານ/ທກສະ, ການປະຕບດຕລະບຽບການ). ຢາງໃດກຕາມ, ຄວາມ ເອາໃຈໃສດານນະໂຍບາຍຕບນຫາ “ເບາໆ” ເຫານແມນຍງ ຈຳກດຢ. ຄຳແນະນຳຂອງບດລາຍງານສະບບນຈງໄດເນນ ໃສບນຫາ “ເບາໆ” ທທາງຫວໜວຍທລະກດລະບວາເປນອ ປະສກທເປນບນຫາໃຫຍທສດສຳລບພວກເຂາ.

ການຈດລະບຽບ ແລະ ຫດຜອນຂນຕອນຂອງການດາເນນ ການທາງທລະກດ ແລະ ຄາທານຽມຕາງໆຂອງພາກລດ


18 ການນຳໃຊລະບບປະມວນຜນແບບອດຕະໂນມດ ຂອງໜວຍງານພາສ ຊວຍໃຫສາມາດຈດປະເພດຂອງການແຈງນຳເຂາ ໃສໃນປອງສແດງ, ສເຫລອງ, ສຂຽວ ແລະ ສຟາ ອງຕາມຄວາມສຽງ ໄດຊວຍຫດຜອນເວລາໃນການດຳເນນການລງ, ທງສາງແຮງຈງໃຈໃຫແກພາກເອກະຊນໃນການປະຕບດຕາມລະບຽບການ ແລະ ຊວຍໃຫເຈາໜາທສາມາດຈດ ບລມະສດວຽກ ຜຄາຂາຍທຢໃນກມສຽງສງ ແທນ.19 ເບງ ທະນາຄານໂລກ (2012), ການຈດລະບຽບກຽວກບມາດຕະການສວຍສາອາກອນ - ເຄອງມສຳລບຜສາງນະໂຍບາຍ. 20 ເບງ http://www.worldbank.org/en/news/feature/2012/07/09/lao-pdr-new-online-platform-to-boost-trade-transparencyເພອສກສາລາຍລະອຽດ ເພມຕມ ກຽວກບ ສນຂມນຂາວສານ ທາງດານການຄາ. ເອກະສານ ວາດວຍ ວທປະຕບດທດ ທໄດຈດທຳຂນໂດຍ ກມການຄາສາກນ ຂອງທະນາຄານໂລກໂດຍອງໃສຮບແບບ ຂອງ ສປປ ລາວ —ທະນາຄານໂລກ (2012), ການພດທະນາລະບບຂາວສານ ແລະ ຂມນການຄາ, ທະນາຄານໂລກ,ພະແນກການຄາສາກນ

65. ລດຖະບານຕອງໄດເອາໃຈໃສຕມໃນການສະແດງໃຫ ເຫນເຖງຄວາມເອາຈງເອາຈງໃນການສາງສະພາບແວດ ລອມທເອອເຟອແກການລງທນໃຫຫາຍກວາເກາ, ເຊງຖວາ ເປນສວນສຳຄນຂອງການຫດຜອນຕນທນຂອງການເຮດທລະກດ. ການຈະເຮດໄດຄດງກາວຈຳເປນທພາກລດຈະຕອງ ໄດໃຊຄວາມພະຍາຍາມສງໃນການຫນປຽນວທຄດກຽວ ກບບດບາດ ແລະ ການເຮດວຽກຮວມກບພາກເອກະຊນ. ພາກລດຈະຕອງຫນປຽນຈາກການຄມຄອງກດຈະການທລະ ກດທາງກງໂດຍຜານຮບການອອກໃບອະນຍາດດຳເນນ ທລະກດ, ອອກໃບອະນຍາດຕາງໆ ແລະ ການສວຍສາອາກອນໄປສວທການອຳນວຍຄວາມສະດວກອນ, ໂດຍສງເສມ ການນຳໃຊວທການພຈາລະນາຄວາມສຽງທ ສາງໃຫມ ການກຳນດເງອນໄຂທຈຳເປນຕາງໆ ເພອດງດດນກລງທນ. ປະຈບນນ, ມພຽງແຕຂງເຂດຂອງວຽກງານພາສທໄດມການ ທດລອງນຳໃຊວທການພຈາລະນາຄວາມສຽງດງກາວໃນ ບາງໜວຍງານຂອງອງກອນໃນເວລາເຮດວຽກກບຫວໜວຍ ທລະກດ.18 ມຫາຍຂງເຂດທສາມາດນຳໃຊວທການພຈາລະ ນາຄວາມສຽງສຳລບໜວຍງານຂອງພາກລດ ເຊນ: ການອອກ ໃບອະນຍາດຂອງຂະແໜງການ ແລະ ກນໄກການຄມຄອງ ຕາງໆ ເຊງສາມາດເຮດໄດໃນຫາຍຂງເຂດໂດຍບຈຳເປນຈະ ຕອງລງທນເພອສາງລະບບກນໄກຄອມພວເຕໃຫເຮດວຽກ ຢາງອດຕະໂນມດ.

66. ການປຽນແປງທສາຄນອນໜງຄການທະວການຫດຜອນ ຈານວນຂອງຂະແໜງການທຕອງການໃບອະນຍາດດາເນນ ທລະກດ ແລະ ໃບອະນຍາດຕາງໆແບບບຕາຍຕວ ເພອສາງ ຕງ ແລະ/ຫ ດາເນນທລະກດ, ທງປະເພດທລະກດນາເຂາ ແລະ ສງອອກ. ນໝາຍຄວາມ ວາຂນຕອນໃຫຍໆ ແລະ ຂນຕອນຍອຍໆທບຈຳເປນ, ລວມເຖງມາດຕະການຕາງໆ, ໃບອະນຍາດຕາງໆ ແລະ ເງອນໄຂຂກຳນດຕາງໆທບຈຳເປນ ຂອງພາກລດທບຈຳເປນສຳລບຫວໜວຍທລະກດແມນຈະຕອງໄດຖກຕດອອກ. ການປະຕບດຕາມລະບຽບແມນຈະຍງຄງສບຕດຳເນນການຕໄປແຕຈະຈຳກດຢພຽງຂະແໜງການຈຳນວນໜອຍໜງເທານນ. ສຳລບລະບຽບການກອນໜານ, ການຄມຄອງທາງດານລະບຽບການຈະຍງຄງສບຕດຳເນນ ການຕໄປພຽງແຕໃນບາງຂງເຂດທມອາດມຜນສະທອນ ຕປະຊາຊນ (ເຊນ ເລອງທພວພນເຖງສຂະພາບ ຫ ຄວາມປອດ ໄພຂອງປະຊາຊນ). ໂດຍການຫດຜອນວຽກກວດເອກະສານ ທພວພນກບຄາທຳນຽມໃນແຕລະວນຂອງພະນກງານ, ເວ ລາ ທປະຢດໄດແມນໃຫພະນກງງານທສາມາດນຳໄປສມໃສ ການພຈາລະນາກດຈະການທມຄວາມສຽງສງທຕອງໄດປະຕ ບດຕາມລະບຽບການຂອງພາກລດ.19 ຂກຳນດຕາງໆໃນບນ ດາລະບຽບການທເຫອແມນສາມາດດຳເນນການຜານລະບບ ແລກປຽນຂມນແບບອເລກໂຕຣນກຢາງເຕມຮບແບບສຳລບການ ສງອອກ/ນຳເຂາ, ເຊນ: ໜວຍງານບລການປະຕດຽວແຫງຊາດທຄມຄອງທາງດານລະບຽບການທລວມເອາການ ອະນມດຜານທາງອເລກໂຕຣນກຢາງເຕມສວນ. ການປບປງ ປຽນແປງດງກາວນຈຳເປນຕອງໄດມການສະໜບສະໜນ

ທາງດານການເມອງຢາງຕເນອງ, ເນອງຈາກວາມນມແຮງຈງ ໃຈທາງດານການເງນກຽວຂອງ (ທງທເປນທາງການ ແລະ ບ ເປນທາງການ) ໃນເວລາທຂະແໜງການພາກລດ ແລະ ພາກ ເອກະຊນເຮດວຽກຮວມກນ.

67. ຄາບລການ ການດາເນນການຍງສາມາດຫຜອນໄດຕມ ອກດວຍການລງທນເພມຕມໃສພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ການ ບລການເພອເພມຄວາມສາມາດໃນການແຂງຂນ, ແຕຕອງ ປະຕບດບນພນຖານຂອງມນຄາທສາມາດຊາລະໄດ. ຍກຕວ ຢາງ, ການປບປງປຽນແປງໃນບລເວນດານຊາຍແດນ ແລະ ກອນເຖງດານຊາຍແດນເພອຫດຜອນຄາໃຊຈາຍຕາງໆທ ພວພນເຖງການຄາກບສາກນ ເຊງຜຄາຂາຍຂະໜາດນອຍ ທບ ໄດເຮດທລະກດໃນພາກຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດຮສກ ວາຄວນປບປງຫາຍທສດ ແລະ ຄວນໄດສບຕດຳເນນການ ຕໄປ. ການລງທນໃສວດຖອປະກອນຮບໃຊຕາງໆ, ໄຟຟາ, ການສສານ ແລະ ລະບຽບການອາດສາມາດຊວຍຫດຜອນ ຄາໃຊຈາຍຕາງໆລງໄດ

ການປບປງຄວາມໂປງໃສໃນການສະໜອງການບລການ ຂອງພາກລດທມຕພາກທລະກດ 68. ສປປ ລາວ ຕອງການຄວາມເອາໃຈໃສຢາງຈງຈງຈາກ ມະຫາຊນ ເພອຍກສງຄວາມໂປງໃສໃນທກຂງເຂດວຽກງານທພາກລດໄດເຂາໄປພວພນກບພາກເອກະຊນ. ນກທລະກດ ໃນ ສປປ ລາວ ໄດຮບຜນກະທບຈາກພາວະການຂາດຄວາມ ໂປງໃສທຕາງຝາຍຕາງຄາດຫວງຈາກກນ ແລະ ກນ. ການ ຂາດຄວາມໂປງໃສເຮດໃຫເກດຄວາມບແນນອນ, ເພມ ຄວາມສຽງ ແລະ ເພມໂອກາດໃນການສະແຫວງຫາຜນ ປະໂຫຍດ ແລະ ເຮດໃຫສະພາບແວດລອມດານການລງທນ ມຄວາມອອນແອ. ມາດຕະການທາງດານນະໂຍບາຍທຂສະ ເໜແນະລວມມການບງຄບໃຫມການຈດພມຂມນກຽວກບ ຄາທຳນຽມ, ບນດາໃບອະນຍາດຕາງໆ ແລະ ເງອນໄຂໃນ ການອອກໃບອະນຍາດ; ອາກອນ, ອາກອນຂອງສນຄາບາງ ຊະນດທຜະລດ ແລະ ນຳໃຊພາຍໃນປະເທດ, ພາສ ແລະ ອາກອນສນຄານຳເຂາ; ແລະ ເງອນໄຂການພຈາລະນາຫວ ໜວຍທລະກດວາທລະກດປະເພດໃດທຕອງໄດປະຕບດ ຕາມລະບຽບຫກການ. ການເຜຍແຜກດໝາຍໃນຮບຂອງສອເລກໂຕຣນກ ເຊນ: ບນດາກດໝາຍ, ລະບຽບການຕາງໆ ແລະ ກຳນດເວລາຄວນໃຫຄວາມສຳຄນເທາກນກບການຕພມ ເນອງດວຍຈຳນວນຜເຂາຊມໃຊທຫາຍກວາ. ສງນຖວາ ມຄວາມສຳຄນທງເພອເປນການຍກລະດບຄວາມເຂາໃຈ ຂອງພາກທລະກດຕຂກຳນດທາງດານລະບຽບການ ແລະ ທງ ເປນການຫດຜອນໂອກາດໃນການຕດສນແບບບເປນກາງຂອງພາກລດ. ສນຂມນຂາວສານທາງດານການຄາ (ກອງ 3.2) ເປນຕວຢາງໜງທໜາສນໃຈທທາງ ສປປ ລາວ ໄດດຳ ເນນບາດກາວສຳຄນໃນການປບປງຄວາມໂປງໃສທາງດານ ລະບຽບການຕາມມາດຖານຂອງສາກນວາດວຍການຄາ.20


21 “ກດໝາຍ ວາດວຍ ການສາງລະບຽບການ” ສະບບໃໝ ປ 2012 ໄດກຳນດ ຫາຍໆຫກການໃນຂງເຂດນ ແລະ ນຳເອາມາດຖານຕາງໆທຈຳເປນທໃຊກນທວໄປມາສຂະບວນ ການສາງລະບຽບກດໝາຍ ໃນ ສປປ ລາວ. ຢາງໃດກຕາມ, ການຈດຕງປະຕບດ ຜານມາແມນຍງບທວເຖງ.

ສນຂມນຂາວສານທາງດານການຄາ(www.laotradepor-tal.gov.la), ເປດຕວໂດຍກະຊວງອດສາຫະກຳ ແລະ ການ ຄາໃນວນທ 22 ມຖນາ 2012, ຊວຍໃຫຜຄາຂາຍຫດຜອນການ ເດນທາງ ເພອມາເອາຂມນ ຫ ຫດຜອນໄລຍະເວລາໃນເວລາ ດຳເນນການຄາຜານຊາຍແດນ. ມນຍງເປນບາດກາວທຳອດເພອ ກາວໄປສການສາງຕງໜວຍງານປະຕດຽວແຫງຊາດ ເຊງຈະຊວຍ ໃຫ ຜຄາຂາຍສາມາດດຳເນນການຕາມຂບງຄບຂອງການ ນຳເຂາ/ສງອອກ ທງໝດໂດຍຜານພຽງໜງຊອງທາງແບບອເລກ ໂຕຣນກ.

ສນຂມນຂາວສານ ທາງດານການຄາຊວຍໃຫຜຄາຂາຍສາມາດ ເຂາເຖງ:

• ບນດາກດໝາຍທກຽວຂອງກບການຄາ, ມາດຕະການ ຕາງໆ, ຂຈຳກດເກອດຫາມຕາງໆ ແລະ ເງອນໄຂການອອກໃບອະນຍາດຕາງໆລວມເຖງລາຍການຄາທຳນຽມ ສນຄາ ຫ ບລການທນຳເຂາ, ການກວດສອບສມທຽບ ແລະ ຄນຫາຕາມລະຫດຂອງສນຄາ.

ກອງ 3.4: ສນຂມນຂາວສານທາງດານການຄາ ເພມຄວາມໂປງໃສໃນວຽກງານການຄາ

• ລາຍລະອຽດແຜນວາດຂນຕອນການນຳເຂາ ແລະ ສງ ອອກສນຄາ;

• ບນຊລະອຽດກຽວກບມາດຖານແຫງຊາດວາດວຍຜະ ລດຕະພນ;

• ວທການໃນການປອຍສນຄາ ຕາມຊາຍແດນ;• ແບບຟອມຕາງໆທສາມາດດາວໂຫລດທາງອນເຕເນດ

ໄດ; ແລະ• ການແຈງເຕອນຜານທາງອເລກໂຕຣນກເຊງຜຄາຂາຍ

ສາມາດກຳນດເອງກຽວກບການຮບເອາຂມນກຽວກບ ສນຄາຕາງໆ ໄດ.

ສນຂມນຂາວສານທາງດານການຄາຍງຊວຍໃຫ ສປປ ລາວ ສາມາດປະຕບດຕາມພນທະສນຍາທໃຫໄວກບ ອງການການຄາ ໂລກ ແລະ ອາຊຽນ ເຊງລະບວາປະເທດສະມາຊກຈະຕອງສາງ ຄວາມສະດວກໃຫປະຊາຊນສາມາດເຂາເຖງບນດາລະບຽບການທກຽວຂອງກບການຄາໄດຢາງງາຍດາຍ.

69. ການຈດຕງປະຕບດບນດາກດໝາຍຕາງໆກແມນຕອງໄດມການປບປງໃຫເຂມແຂງຂນຕມ, ລວມເຖງການບງຄບ ໃຫມການດຳເນນການປກສາຫາລຮາງລະບຽບການກອນ ການຮບຮອງເອາ, ການບງຄບໃຫມການຈດພມເຜຍແຜລະ ບຽບການທໄດຮບຮອງເອາກອນການນຳໃຊລະບຽບການທ ຮບຮອງເອາດງກາວ, ແລະ ຄວາມໂປງໃສຢາງເຕມທຂອງບນ ດານຕກຳຕາງໆ ແລະ ການຈດຕງປະຕບດ “ການກຳນດມສດທາຍຂອງການບງຄບໃຊຕາມກດໝາຍ ຫ ສນຍາ” ເຊງຈະລບລາງລະບຽບການທບຈຳເປນໂດຍອດຕະໂນມດ.21 ຂນຕອນ ການສາງຮາງນຕກຳທບມຄວາມໂປງໃສຂາດການປກສາຫາລກບພາກສວນເອກະຊນມກຈະນຳໄປສນຕກຳທບມ ຄວາມຊດເຈນ, ຂາດຄວາມສອດຄອງລະຫວາງບນດາລະ ບຽບການຕາງໆ ແລະ ລະຫວາງຂກຳນດສຳລບພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ ແລະ ອາດນຳມາເຊງຜນສະທອນດານລບ ທບອາດຄາດການໄດອກນຳ. ຜນໂດຍລວມທຕາມມາກຄ ຄວາມໝນໃຈຂອງນກລງທນພາກເອກະຊນທຫດລງ, ຄວາມຂດແຍງ ລະຫວາງ ບນດາລະບຽບການທຍງຄງມຕໄປ ແລະ ຂຫຍງຍາກໃນເວລາຈດຕງປະຕບດຈງ.

ການສາງສະໜາມການແຂງຂນທມຄວາມແນນອນກວາເກາໃຫແກພາກທລະກດ

70. ສະພາບແວດລອມດານການລງທນ ແມນສາມາດຖກປບປງໃຫດຂນໂດຍການຍກລະດບຄວາມສກສດໃນການປະຕບດກດໝາຍ ແລະ ຮບປະກນໃຫໄດວາຫວໜວຍທລະ ກດ, ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ, ໄດຮບການປະຕບດ

ຢາງເທາທຽມກນ. ການຈະເຮດໄດຄດງກາວພະນກງານຈຳ ເປນຕອງໄດປບປຽນວທການເຮດວຽກກບນກທລະກດ, ໂດຍ ເນນໃສການປະຕບດກດໝາຍ, ຂບງຄບຕາງໆ ແລະ ກດລະ ບຽບຕາງໆທມການເປດເຜຍຢາງເປນທາງການຢາງສອດ ຄອງພອມທງຫດຜອນອຳນາດການຕດສນໃຈທບໄປຕາມຫກການຂອງຝາຍບລຫານຫາຍຄງທຕອງເລອກລະຫວາງ “ຕາມການຕກລງ” ກບ “ຕາມລະບຽບການ”, ບາດກາວທໄດ ຮບອດທພນມາຈາກໂຄງການທາງດານຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດຂະໜາດ “ໃຫຍ” ໃນສະພາບເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ໃນປະຈບນ, ເຮດໃຫມຄວາມສຽງທຜນປະໂຫຍດຈະ ຕກໄປສພຽງແຕນກລງທນຜຮຈກຂາວວງໃນ ຫ ຜທໄດຮບ ສດທພເສດ, ແທນທຈະເປນຫວໜວຍທລະກດທວໄປ.

71. ຈາເປນຕອງສາງຂນຕອນການຮອງຟອງ ຫ ຂອທອນ ຕກບການຕດສນໃຈຂອງຝາຍບລຫານທມຄາໃຊຈາຍຕຳ, ໂປງໃສ ແລະ ມຄວາມເປນກາງສາລບພາກເອກະຊນ (ກຽວ ກບອາກອນ, ພາສ ແລະ ການອະນມດໃບອະນຍາດຕາງໆ). ການບງຄບໃຊກດໝາຍຢາງບສອດຄອງ ແລະ ບເປນກາງ ຈະຫດຜອນຄວາມເຊອໝນຂອງນກລງທນ. ນກທລະກດຄວນ ສາມາດເຂາເຖງກນໄກການແກໄຂບນຫາທມຄວາມວອງໄວ, ຄາໃຊຈາຍຕຳ ແລະ ມຄວາມເປນກາງໃນກລະນເກດມຂຂດ ແຍງກບພາກລດ. ເວາໂດຍລວມ, ສປປ ລາວ ຈຳເປນຕອງ ໄດຫນປຽນຈາກລະບບການເຈລະຈາຕລອງໄປສລະບບຂອງ ການປະຕບດດານອາກອນ, ການອອກໃບອະນຍາດຕາງໆ ແລະ ການພວພນລະຫວາງພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນ ທມຄວາມຈະແຈງ, ໂປງໃສ ແລະ ຄາດການໄດດກວາເກາ.


22 ສປປ ລາວ ໄດສະແດງໃຫເຫນເຖງຄວາມເອາໃຈໃສສງຕຂງເຂດວຽກງານນ ເຊງເປນສວນໜງຂອງຂນຕອນການເຂາເປນສະມາຊກ ຂອງອງການການຄາໂລກ ໃນປ 2013.

72. ຍງມຫາຍຂງເຂດທປະກດວາມຄວາມຂດແຍງດານຜນ ປະໂຫຍດ, ໂດຍສະເພາະໃນຂະແໜງການບລການທລດ ຖະບານເປນທງຜຄມຄອງ ແລະ ຫນສວນ. ໂດຍຫກລຽງບ ໄດສງເຫານຈະນຳມາເຊງຄວາມຂດແຍງ, ຈອງດງການລງທນ ແລະ ນຳໄປສການຂດຜນປະໂຫຍດທເຫນໄດຢາງຈະແຈງ. ຈຳເປນທຈະຕອງໄດມຄວາມພະຍາມໃນການແຍກຢາງຈະ ແຈງລະຫວາງສອງໜາທຂອງລດຖະບານກບການກຳນດ ໜວຍງານຄມຄອງລະບຽບການທມຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ເປນກາງກວາເກາໃນຂະແໜງານບລການທສຳຄນໆ (ໂດຍ ສະເພາະກວມເອາຂະແໜງການໂທລະຄມມະນາຄມ, ຂນສງ ແລະ ບລການດານການເງນ 22).

73. ເຊນດຽວກນ, ຈະຕອງມຄວາມພະຍາຍາມຕມໃນການປບປງການພບປະໂອລມລະຫວາງພາກລດ-ພາກເອກະຊນ ເພອໃຫກາຍເປນເຄອງມອນໜງເພອຊວຍໃນການແກໄຂບນຫາຕາງໆຂອງພາກເອກະຊນທມລກສະນະເປດກວາງ ແລະ ໂປງໃສ. ກອນໜານ, ກອງປະຊມພບປະນກທລະກດ ໄດເຮດໜາທເປນກນໄກອນໜງໃນການປະສານງານ ເພອ ວເຄາະບນຫາຕາງໆທພວພນເຖງການພດທະນາຂອງພາກ ເອກະຊນ ເພອນຳສະເໜຕລດຖະບານໃຫແກໄຂ. ຄວາມບ ສະໝຳສະເໝໃນການຈດປະຊມລວມເຖງການຂາດການຕດຕາມພາຍຫງການປະຊມເຮດໃຫຄວາມໝນໃຈຕກບການສນ ທະນາດງກາວແມນຫດລງສງຜນໃຫເກດການຈອງດງຄວາມ ພະຍາຍາມທຈະແກໄຂບນຫາຂອງພາກເອກະຊນທຢໃນ ຄວາມສນໃຈຂອງປະຊາຊນ. ການຂາດກນໄກການມສວນ ຮວມໃນວງສນທະນາລະຫວາງພາກລດ-ເອກະຊນທມປະ ສດທຜນ ແລະ ເປດກວາງຍງເປນການສງເສມການແກໄຂຂຂດແຍງລະຫວາງພາກລດ-ເອກະຊນດວຍວທການແບບ “ຕາມການ ຕກລງ” ກບ “ຕາມລະບຽບການ” ອກນຳ.

IV. ສະຫບ

74. ການສາງຄວາມຫາກຫາຍ ແລະ ການຄມຄອງການພດ ທະນາຂອງຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະຊາດຢາງ ເໝາະສມຈະຊວຍປບປງເລອງແຮງງານ ແລະ ເສດຖະກດຂອງປະເທດໂດຍລວມໃນໄລຍະຍາວ. ຖາຂະແໜງການຊບ ພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ການບລການຍງຄງສບຕເຕບ ໃຫຍຂະຫຍາຍຕວຕໄປໃນຂະນະທຜປະກອບການພາກອດ ສາຫະກຳຍງຕດຢກບບນຫາການຍກລະດບຜະລດຕະພາບ ຂອງແຮງງານຂອງພວກເຂາໃຫເຖງລະດບທພວກເຂາສາ ມາດສະເໜຄາຈາງແຮງງານທໜາສນໃຈໄດ, ສປປ ລາວ ຈະ ບສາມາດສາງງານເພອຕອບສະໜອງໄດກບການເຕບໃຫຍ ຂະຫຍາຍຕວຂອງແຮງງານພາກການຜະລດໄດ. ດງນນ,

ມາດຕະການຕາງໆທໄດສະເໜໄວຂາງເທງ ເພອຊວຍສາງ ຄວາມຫາກຫາຍໃຫແກການພດທະນາເສດຖະກດທເກດຜນ ສະທອນໄລຍະຍາວຕການປບປງຊວດການເປນຢ, ການຮກ ສາຄວາມໝນຄງ, ການສງເສມການພດທະນາເສດຖະກດທ ເຂມແຂງກວາເກາ.

75. ເມອການຂະຫຍາຍຄວາມຫາກຫາຍຂອງການພດທະ ນາເສດຖະກດໄດສາງໂອກາດເພມຕມແກແຮງງານພາກ ການຜະລດແລວ, ມນມຄວາມສາຄນ ແລະ ຈາເປນທຈະຕອງ ຮບປະກນໃຫໄດວາແຮງງານຂອງ ສປປ ລາວ ແມນມຄວາມ ພອມທາງດານຄວາມຮ ແລະ ທກສະສມສາມາດເຮດວຽກດງກາວນນໄດ. ການເພມຕວເລກຕຳແໜງງານຂນເປນພຽງການ ແກໄຂບນຫາສະເພາະໃນດານຈດປະສງຂອງຕະຫາດແຮງ ງານເທານນ. ໃນດານການສະໜອງແຮງງານ, ໂດຍສະເພາະ ສຳລບຕຳແໜງງານໃໝໆທຖກສາງຂນໃນຂະແໜງການທ “ທນສະໄໝ” ຂອງເສດຖະກດ, ມນມຄວາມສຳຄນທຕອງໄດມແຮງງານທມການສກສາ ແລະ ທກສະສມແຮງງານ. ຫາກຂາດແຮງງານທມຄນນະວດທພຽງພເພອຮອງຮບວຽກທຖກ ສາງຂນເຫານນ, ຜະລດຕະພາບ ແລະ ການເຕບໂຕທາງເສດ ຖະກດແມນຈະຢດຈງຢກບທ. ໃນພາກຖດໄປຈະໄດເບງກຽວ ກບສະຖານະການກຽວກບທກສະສມແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ສນທະນາກຽວກບບນດາສງທາທາຍທຕອງໄດຮບການ ແກໄຂເພອຮບປະກນວາແຮງງານດງກາວຈະໄດຮບການ ກຽມຄວາມພອມທຈະຄວາເອາໂອກາດໃນການມວຽກເຮດ ງານທຳໃນຂະແໜງການຜະລດທມຢໃນປະຈບນ ແລະ ຈະມ ໃນອະນາຄດ.

76. ຕອງມການການດ ແລະ ແກໄຂບນຫາກຽວກບອປະສກ ຕາງໆທມຕການເຄອນຍາຍແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ. ຄດງທໄດກາວໄວໃນເບອງຕນ, ເຖງແມນວາການສນທະນາຈະສມ ໃສພຽງແຕຄວາມແຕກຕາງຂອງເງນເດອນທບສງວາອາດຈະ ເປນສາເຫດເຮດໃຫແຮງງານປຽນວຽກຈາກຂະແໜງການ ໜງໄປຍງອກຂະແໜງການອນ, ປດໄຈອນໆອກກອາດມຜນ ຕການຕດສນໃຈຂອງພວກເຂາເຊນດຽວກນ. ເຫດຜນອນໆ ທພາໃຫມຄວາມຫາຊາໃນການຫນປຽນຈາກພາກກະສກຳ ແລະ ຊນນະບດອາດເປນຍອນການຂາດທກສະໃນການນຳໃຊພາສາລາວ, ການຂາດຂມນ, ໂຄງສາງພນຖານການຂນສງທຍງບພອມ ແລະ ການຂາດສະຫວດດການທາງສງຄມ. ຢາງໃດກຕາມ, ຂມນກຽວກບອດທພນຂອງປດໄຈຕາງໆດງກາວວາຈະເປນອປະສກຕການຫນປຽນສະພາບແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ຫ ບ ແລະ ໃນລະດບໃດແມນຍງມຂມນສະໜບສະໜນທໜອຍຫາຍ. ຄດງທໄດສນທະນາໄປໃນພາກທ 5, ຈຳເປນທຈະຕອງໄດມການດຳເນນການສກສາຄນຄວາເພອ ໃຫເຂາໃຈກຽວກບບນຫາເຫານຕມ ເພອຮບປະກນວານະ ໂຍບາຍຕາງໆຂອງລດຖະບານແມນສາມາດຈດການກບປດໄຈທເປນອປະສກໄດຢາງມປະສດທຜນ.



ບດທ 4: ການສາງຄວາມຮ ແລະ ທກສະທສາຄນເພອ ການຈາງງານທມປະສດທຜນ


23 ““ບນຫາອນໆ”” ແມນຈດເຂາໃນ 9 ປະເພດບນຫາທມຄວາມເປນໄປໄດ (ເຊງໄດແຈງໃຫທາງໜວຍງານທລະກດ): “ການຈດທະບຽນ ທລະກດ ແລະ ການຂອະນຍາດ”; “ການສລາດບງຫວງ”; “ການຟອງສານ”; “ອາດຊະຍາກຳ, ການລກຂະໂມຍ ແລະ ຄວາມບເປນລະບຽບ”; “ລະບຽບພາສ ແລະ ການຄາ”; “ໄຟຟາ”; “ລະບຽບແຮງງານ”; “ຄວາມບໝນຄງທາງດານການເມອງ”; ແລະ “ການຄມຄອງການຈດເກບພາສ”24 ດງທໄດກາວ ໃນລາຍລະອຽດຂອງບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ (2014g), ການສຳຫວດ ໃນຂງເຂດທລະກດແມນໄດໃຊສອງວທ ເພອກຳນດບນຫາທໃຫຍທສດຂອງ ບລສດທກຳລງພະເຊນຢ: ວທທໜງ ແມນໃຊໜງຄຳຖາມ ເພອສອບຖາມບລສດ ໃຫເລອກເອາ ບນຫາຈາກລາຍການບນຫາທມຄວາມເປນໄປໄດ (ໃຊສຳຫບການສາງຮບພາບ 4.1); ອກວທໜງ ແມນໃຫບລສດຈດອນດບ ລາຍການບນຫາທເປນໄປໄດ (ໃຊສຳຫບການສາງ ຮບພາບ 4.2).25 ແຜນວາດໄດນຳໃຊການສຳຫວດ ໃນຂງເຂດທລະກດຈາກທວໂລກ. ການສຳຫວດດງກາວ ໄດສອບຖາມຜວາຈາງວາແຮງງານທບມການສກສາບພພຽງເປນບນຫາລະດບໃດ ເຊນວາ: ບເປນອປະສກ, ເປນອປະສກເລກນອຍ, ເປນອປະສກປານກາງ, ເປນອປະສກຫກ, ຫ ເປນອປະສກທຮາຍແຮງ. ແຜນວາດໄດສະແດງຜນລວມຂອງຄຳຕອບຈາກບລສດວາ “ແຮງງານທມລະດບການສກສາບພຽງພ” ແມນເປນບນຫາ “ຫກ” ຫ “ຮາຍແຮງ”.

77. ຄວາມພະຍາຍາມເພອກະຕນການຂະຫຍາຍຕວທາງດານໂອກາດເພອການຈາງງານທມປະສດທຜນຈະຕອງດາ ເນນການໄປຄຽງຄກບຄວາມພະຍາຍາມທຈະສາງໃຫແຮງ ງານລາວມຄວາມຮ ແລະ ທກສະເພອຍາດແຍງເອາໂອກາດ ຕາງໆ. ດງທໄດກາວໄວໃນບດທ 3, ການເພມໂອກາດໃນ ການຈາງງານໃນຂະແໜງການຕາງໆແມນຕອງການໃຫມແຮງງານທມທກສະຫາຍຂນ. ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ໃນການ ປະເມນທຜານມາບດນນໄດຊໃຫເຫນວາ ສປປ ລາວ ກຳລງ ພະເຊນກບຊອງວາງທາງທກສະທໜາເປນຫວງ, ແມນແຕໃນ ລະດບການອານ ແລະ ຂຽນຂນພນຖານ. ສະນນ, ຄວາມພະ ຍາຍາມໃນການພດທະນາທກສະຈະຕອງດຳເນນການໃຫຫາຍຂນໃນປະຈບນທເລງໃສໃນຂະແໜງອາຊວະສກສາ ເພອຮບປະກນວາຂະບວນການສາງແຮງງານຈາກທກສະ ຈຳເປນພນຖານເພອໃຫສາມາດເພມທກສະ ແລະ ຜະລດຕະ ພາບຂອງແຮງງານຂນຕມ. ໃນບດນຈະເບງທກໆຂນຂອງ ການພດທະນາທກສະ ແລະ ການກຳນດບລມະສດເພອຮບ ປະກນວາແຮງງານລາວສາມາດຕອບສະໜອງຕຄວາມຕອງການໃນຕະຫາດແຮງງານໄດ.


78. ສປປ ລາວ ຕກບ ““ບນຫາທາງດານທກສະ”” ໄດກາຍ ເປນບນຫາອນດບໜງຕກບໜວຍງານທລະກດ. ດງທສະ ແດງໃນ ຮບພາບ 4.1, ໜວຍງານທລະກດທຖກຂໃຫຈດລຳ ດບຂອງບນຫາທສຳຄນທສດ 3 ອນດບທພວກເຂາກຳລງ ປະເຊນຢ, ອດຕາສວນສງທສດຈາກທໜວຍງານທລະກດໄດ ລະບມາ ແມນແຮງງານມລະດບການສກສາບພຽງພ ”ເຊງ ເປນອປະສກທໃຫຍທສດໃນປ 2012. ບນຫາຕາງໆໄດປາ ກດຂນ ແລະ ສາງຄວາມກງວນໃຈໃຫແກໜວຍງານທລະກດ ໃນປ 2009, ບນຫາທມອດຕາເພມ ຂນມຄ“: ອາຊະຍາກຳ, ການລກຂະໂມຍ, ຄວາມບເປນລະບຽບ,” ແລະ “ການເຂາ ເຖງການເງນ” ທເປນບນຫາສງສດຂອງພວກເຂາ. ພາຍໃນປ 2012, 17 ສວນຮອຍ ຂອງໜວຍງານທລະກດໄດກາວວາ ແຮງງານທມລະດບການສກສາບພຽງພ” ແມນເປນບນຫາສງ ສດຂອງພວກເຂາຫາຍກວາບນຫາອນໆທໄດລຳດບມາ.23

ຮບພາບ 4.1: ອດຕາສວນຮອຍຂອງໜວຍງານທລະກດທລະ ບໃນແຕລະປດໄຈ ທເປນບນຫາໃຫຍທສດໃນ ສປປ ລາວ ໃນປ 2012

ຮບພາບ 4.2: ການປຽບທຽບເປນສວນຮອຍຂອງປະເທດທມຜວາຈາງຍອມຮບວາແຮງງານທມລະດບການສກສາບພຽງພເປນບນຫາຫກ ຫ ຮາຍແຮງ.25

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດທະນາຄານໂລກ ທາງດານທລະກດປ 2012

ຂາດແຮງງານທມການສກສາ

ການເຂາເຖງແຫງທນ

ການເຂາເຖງເນອທດນ

ປດໄຈອນໆ

ບຮ

ອດຕາພາສ

ການຂນສງ

ການແຂງຂນກບຄແຂງເພອໃຫເຂາ ເຖງຂມນຂາວສານ

79. ສປປ ລາວ ກຍງເປນປະເທດທໂດດເດນໃນຂງເຂດອາຊ ເຊງເປນປະເທດທທກສະສມແຮງງານທມບນຫາຫາຍທສດ. ດງທສະແດງໃນຮບພາບ 4.2, ມການວາຈາງແຮງງານ ຫວຽດນາມປະມານ 10 ສວນຮອຍ ເນອງຈາກການຂາດ ແຮງງານທມສມໃນປ 2009, ທຽບໃສ ແຮງງານລາວທມຢ 19 ສວນຮອຍ. ເຖງວາບມການເຮດສຳຫວດໃນຂງເຂດທລະ ກດສມທຽບກບບນດາປະເທດສວນຫາຍໃນປ 2012, ອດຕາ ສວນຂອງບລສດໃນລາວລາຍງານວາແຮງງານທບມທກສະ ສງແມນເປນບນຫາຫກ ຫ ບນຫາຮາຍແຮງເປນສອງເທາ ໃນປ 2012 ທຽບໃສກບປະເທດຫວຽດນາມ ໃນປ 2009.24

ແຫງຂມນ: ຈາກການຄດໄລຂອງຜຂຽນລາຍງານຈາກບນດາການສຳຫວດຂງເຂດດານທລະກດຂອງທະນາຄານໂລກ

% ບລສດທລາຍງານວາການຂາດແຮງງານທມການສກສາເປນບນຫາຫກ ຫ ຮາຍແຮງຕການດຳເນນທລະກດ

ຫວຽດນາມ 2009

ເນປານ 2009




ມງໂກເລຍ 2009

ສຣລງກາ 2011

ຟລປນ 2009


26 ແຜນວາດໄດສະແດງ ອດຕາສວນຂອງຜເຂາຮວມປະເມນດານການສກສາຂອງຄະແນນລະຫວາງ 0-8, ຄະແນນ 8 ເປນຄະແນນສງສດ ແລະ ຄະແນນ 3 ແມນຜານການສກສາ. ການລາຍງານດານອດຕາສວນນຕກບປະເທດອນໆ ສວນຮອຍຂອງການເຂາຮວມໃນການປະເມນດງກາວ.

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2014e)

ຂສງເກດ: ແຜນວາດສະແດງຄະແນນການທດສອບການສກສາຂນພນຖານ (ຄະແນນ ຈາກ 0-8) ສຳຫບຜໃຫຍ ລະດບການສກສາທຕາງກນໃນ ສປປ ລາວ (ແຜນວາດດານ ຊາຍ) ແລະ ຫວຽດນາມ (ແຜນວາດດານຂວາ).ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດຄວເຮອນໃນໂຄງການ STEP 2011/12. ໃນການສຳຫວດ ດງກາວ, ການປະເມນທາງດານການສກສາດງກາວໄດອອກແບບໂດຍການບລການ ທດສອບທາງດານການສກສາ (ETS).

80. ບນຫາດານທກສະໃນ ສປປ ລາວ ແມນເປນບນຫາທ ເລກເຊງ ແລະ ຮາຍແຮງກວາທຮບຮໂດຍທວໄປ, ເຊງບເປນ ພຽງແຕບນຫາໃນລະດບອາຊວະສກສາເທານນແຕມນຍງ ເປນບນຫາດານທກສະການອານໜງສ ແລະ ຄດໄລເລກ ໃນລະດບພນຖານ. ການປະເມນການອານໜງສໃນລະດບ ການສກສາຊນປະຖມທໄດເຮດໃນເດອນຕລາ 2012 ພບວາ ຫາຍກວາ 1/3 ຂອງນກຮຽນຊນປະຖມປທ 2 ຍງອານໜງສເປນເທອລະຄຳຍງບຖກຕອງ (ຮບພາບ 4.3). ຮາຍແຮງໄປກວານນບນຫາດງກາວເກດຂນກບກມເດກນອຍທບໄດເວາ ພາສາລາວເລຍເວລາຢເຮອນ. ນກຮຽນເລມທຈະສາມາດ ອານໜງສໄດລຽນໄຫກຄວາສາມາດອານໜງສໄດທກຄຳ ດວຍຄວາມເຂາໃຈຢາງຄບຖວນຫງຈາກຈບຊນປະຖມປທ 3, ເຊງໝາຍຄວາມວາເດກນອຍໃຊເວລາ 3-4 ປໃນໂຮງຮຽນ ເພອໃຫສາມາດອານໄດໃນລະດບພນຖານ. ນອກເໜອຈາກ ນນ, ການປະເມນດງກາວຍງພບວາຈານວນນກຮຽນຫາຍ ກວາ 40 ສວນຮອຍ ໃນລະດບຊນປະຖມປທ 4 ຍງບສາມາດ ອານໜງສໄດຢາງລຽນໄຫເທອ (ບດລາຍງານທະນາຄານ ໂລກ, 2014e).

ຮບພາບ 4.3: ທກສະການອານໜງສຂນພນຖານຂອງນກ ຮຽນຊນປະຖມປທ 2-4 ໃນ ສປປ ລາວ

ຮບພາບ 4.4: ການສມທຽບລະດບການສກສາຂອງຜໃຫຍ ໃນສາກນ26

ຮບພາບ 4.5: ການສມທຽບລະດບການສກສາຜໃຫຍ ໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ຫວຽດນາມ

ອດຕາ

ສວນຮ

ອຍຂອ

ງນກຮ

ຽນ

ຈຳນວນຄຳທອານຖກຕນາທ

ອດຕາ

ສວນຮ

ອຍອດ

ຕາສວ

ນຮອຍ

ຄະແນນ

ຄະແນນ



ມດທະຍມ

ມດທະຍມ



ປ 2

ປ 3

ປ 4

81. ການສມທຽບດານການອານອອກຂຽນໄດລະດບສາກນ ເນນໃຫເຫນເຖງບນຫາ ແລະ ການສະແດງໃຫເຫນເຖງການ ແຂງຂນສາລບ ສປປ ລາວ ຫາຍຂນ. ຈາກຜນການປະ ເມນລະດບການສກສາຂອງຜໃຫຍໃນບດນມານ (ບດລາຍ ງານທະນາຄານໂລກ, 2013e) ໄດສະແດງໃຫເຫນວາລະດບ ການສກສາຂອງຜໃຫຍໃນ ສປປ ລາວ ຍງຕຳຫາຍຖາທຽບໃສບນດາປະເທດທບແຕກຕາງກນຫາຍເຊນ: ຫວຽດນາມ, ໂບລເວຍ, ສຣລງກາ ແລະ ແຂວງຢນານປະເທດຈນ (ຮບພາບ 4.4). ໃນນນປະມານ 64 ສວນຮອຍ ຂອງຄນໃນ ຊນນະບດ ແລະ 33 ສວນຮອຍ ຂອງຄນໃນຕວເມອງທບຜານ ການທດສອບການອານໃຫເຂາໃຈ ແລະ ຕຄວາມໝາຍຈາກ ເນອໃນຈາກການອານ, ປະເທດປຽບທຽບເຊນ: ຫວຽດນາມ ແລະ ແຂວງຢນານປະເທດຈນມພຽງແຕ 10 ສວນຮອຍ (ບດ ລາຍງານທະນາຄານໂລກ, 2013c). ນອກຈາກນນ, ການປະ ເມນດງກາວພບວາຜໃຫຍໃນ ສປປ ລາວ ມລະດບຄວາມຮ ຈາກການສກສາທກຂນຕຳກວາປະເທດອນໆ. ດງສະແດງ ໃນ ຮບພາບ 4.5, ມພຽງແຕ 32 ສວນຮອຍ ຂອງຄນລາວທຮຽນຈບ ລະດບຊນມດທະຍມທໄດຄະແນນສມບນ, ທຽບໃສຫວຽດ ນາມທມເຖງ 81 ສວນຮອຍ. ສວນນກຮຽນລາວໃນລະດບຊນ

ມດທະຍມຕອນປາຍແມນມລະດບການສກສາເທາກບຊນມດ ທະຍມຕອນຕນໃນຫວຽດນາມ(ທະນາຄານໂລກ, 2013e).

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດຄວເຮອນໃນໂຄງການ STEP 2011/12

ລາວຊນນະບດ

(44)%

ລາວຕວເມອງ(67)%

ໂບລເວຍຕວເມອງ(83)%

ສຣລງກາຕວເມອງ(86)%

ຫວຽດນາມຕວເມອງ(95)%

ຢນານຕວເມອງ(95)%

(ຄະແນນເຕມ)

(ຄະແນນຜານ)

ສປປ ລາວ



ຮບພາບ 4.6: ຂະບວນການໃນການສາງທກສະ

ຮບພາບ 4.7: ອດຕາສວນຮອຍຂອງນກຮຽນຊນ ປ 1 ທໄດເຂາຮຽນຮບແບບຕາງໆຂອງການສກສາກອນ ຊນປະຖມໃນ ສປປ ລາວ

82. ລະດບການອານອອກຂຽນໄດທຍງຕາແມນເປນບນຫາ ສາຄນໃນ ສປປ ລາວ, ເນອງຈາກຄວາມສາມາດພນຖານ ດານການສກສາເຫານແມນເປນພນຖານໃຫແກການຮຽນ ແລະ ພດທະນາທກສະຕາງໆ. ຮບພາບ 4.6 ສະແດງຂະບວນການຂອງການສາງຮບແບບຂອງທກສະໃນຊວງອາຍຕາງໆ. ເດກນອຍທບໄດຮຽນການອານໃນລະດບຕນໆ ຈະມຄວາມສຽງທຈະພບອປະສກໃນການສກສາລະດບຕໆມາ ເຊງບາງເທອເຮດໃຫອອກໂຮງຮຽນເລຍ ແລະ ມຄວາມ ຫຍງຍາກທຈະມທກສະໃນການຄນຄດບນຫາທຫຍງຍາກສບສນ ແລະ ທກສະໃນການວເຄາະແບບໃຊເຫດ ແລະ ຜນ ແລະ ທກສະທາງວຊາການ. ການຮຽນຮຂນພນຖານເຫານນ ຈະເຮດໃຫບກຄນສາມາດເຂາໃຈຂມນຈາກເອກະສານ ຕາງໆ. ການຂາດທກສະພນຖານໃນການອານຈະເຮດໃຫອະນາຄດຂອງຜນນບປະສບຜນສຳເລດໃນການເຮດວຽກ ແລະ ບມຜະລດຕະພາບ.

ແຫງຂມນ: ບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ (2013e)

0 ຫາ 3 3 ຫາ 5 ໂຮງຮຽນປະຖມ

ໂຮງຮຽນມດທະຍມ


ການຮຽນຮຕະຫອດຊວດ

ທກສະດານນດໄສ

ທກສະດານການຮຽນຮ

ທກສະດານວຊາການ

83. ການອານອອກຂຽນໄດຂນພນຖານ (ຫ ຂາດສງນ) ເປນ ຜນສະທອນອນແທຈງສຳລບການຂະຫຍາຍຕວທາງເສດ ຖະກດ. ດງໃນບດລາຍງານຂອງ Gove and Wetter-berg (2011), ຈາກບດຄນຄວາທບດນມານໄດສະແດງໃຫ ເຫນວາການຮຽນຮທປະກອບສວນໃນການຊວຍໃຫເສດຖະ ກດຂະຫຍາຍຕວບແມນຈຳນວນປທເຂາໂຮງຮຽນ. ໄດມ ການ ຄາດຄະເນວາການເພມຂນ 10 ສວນຮອຍ ຂອງຈຳນວນນກ ຮຽນທສຳເລດການສກສາຂນພນຖານຈະເປນຜນໃຫການຂະຫຍາຍຕວທາງເສດຖະກດເພມຂນອກ 0.3 ສວນຮອຍ (Hanushek & Woessman, 2009).

84. ການຂະຫຍາຍໂອກາດການສກສາກອນໄວຮຽນ (ECE) ກອາດເປນບນຫາໄດເຊນດຽວກນ. ສປປ ລາວ ຍງມຄວາມຫາ ຫງຫາຍທຽບກບບນດາປະເທດເພອນບານໃນການສະໜອງການເຂາໂຮງຮຽນອະນບານແບບເຕມມຂອງເດກນອຍອາຍ 5 ປ. ນອກນນ, ແຜນງານການສກສາກອນໄວຮຽນຂອງລດຖະ ບານແມນກວມເອາເດກນອຍທມອາຍ 5 ປ, ເດກໃນໄວຮຽນ ““ຫອງປກຽມ”” ທເສມເຂາໃນໂຮງຮຽນປະຖມ, ສວນເດກ ນອຍອາຍ 3-4 ປ ທມຂຈຳກດໃນການເຂາເຖງການຮຽນ. ດງສະແດງໃນ ຮບພາບ 4.7, ການບລການການສກສາກອນ ໄວຮຽນແມນມໃນກມປະຊາກອນທມຖານະຮງມ ແລະ ສວນ ໃຫຍແມນຢໃນຕວເມອງ. ມພຽງແຕ 10 ສວນຮອຍ ຂອງເດກ ນອຍທກຍາກທໄດເຂາຮຽນໃນຮບແບບຕາງໆຂອງການສກ ສາກອນໄວຮຽນກອນທຈະເຂາຮຽນໃນລະດບຊນປະຖມ, ສວນກມຄນຮງມແມນມເຖງ 67 ສວນຮອຍ. ມເດກນອຍປະມານເຄງໜງໃນຕວເມອງສາມາດເຂາເຖງການສກສາກອນໄວ, ສວນຢໃນຊນນະບດມພຽງ 20 ສວນຮອຍ.

ແຫງຂມນ: ການສຳຫວດ ຕວຊວດທາງສງຄມໃນ ລາວ (LSIS) 2011-2012

ໄດເຂາຮຽນກຽມປະຖມ

ໃຕ

ກາງ

ເໜອ

ຊນນະບດ

ຕວເມອງ

ຮງມ

ລະດບ

ຄວາມ

ຮງມ

ຂອນຂາງຮງ

ຂອນຂາງທກ

ທກທສດ

ຍງ

ຊາຍ

ຫວໜ

າຄວ

ເຮອນ

ທເປນ

ຊນເຜ

າເຂ

ດທຢ

ອາໃສ

ພາກ

ເພດ

ບແມນລາວ-ໄຕ

ລາວ-ໄຕ

ປານກາງ

ບໄດເຂາຮຽນກຽມປະຖມ


ໝາຍເຫດ: ລາຍຮບສດທສະເລຍ (GNI) ຕຫວຄນໂດຍອງໃສຂມນໃນປ 2011. ຂມນອດຕາສວນເດກເຕຍຫາສດທສາມາດເກບກຳໄດແຫງຂມນ: ຕວຊວດການພດທະນາຂອງໂລກ

27 ເບງລາຍງານ Hoddinott, Alderman, Behrman, Haddad, and Horton (2013) ສຳລບການທບທວນລະດບການສກສານ.28 ເບງ ບດລາຍງານອງການຊວຍເຫອເດກ (2013). ບນດາຜນກະທບເຫານ ທຍງມຢເນອງຈາກ ພນຖານຄອບຄວຂອງເດກ, ລວມທງບອນທພວກເຂາເກດ ແລະ ໄປໂຮງຮຽນ.29 ການມຢຂອງເດກເຕຍ ທເກດຈາກເດກນອຍຂາດສານອາຫານຢາງຮາຍແຮງ. ໄດມການຄດໄລເປນສວນຮອຍ ຂອງເດກນອຍອາຍຕຳກວາ 5 ປ ຄວາມສງທຽບໃສອາຍ ທແບງ ໄດເປນຫາຍກວາ ສອງມາດຕະຖານທຕາງອອກໄປ ຕຳກວາການອາງອງມາດຕະຖານສາກນ ດານພນລະເມອງອາຍ 0-59 ເດອນ.

85. ເຫນໄດວາ, ບນຫາທາງດານການຮຽນແມນມຄວາມກຽວພນກບບນຫາດານສຂະພາບ ແລະ ໂພຊະນາການຂອງເດກ, ເຊງການຂາດສານອາຫານຈນກາຍເປນເດກຂອດແມນ ສງຜນກະທບທາງລບທຮາຍແຮງຕກບການພດທະນາຂະ ບວນການຮຽນຮຂອງເດກ. ສປປ ລາວ ແມນໜງໃນປະເທດທມອດຕາເດກເຕຍສງທສດໃນໂລກ, ມ 44 ສວນຮອຍ ຂອງ ເດກນອຍອາຍຕຳກວາ 5 ປມການຈະເລນເຕບໂຕຊາ (ຮບ ພາບ 4.8). ບນຫາເດກເຕຍນເປນຜນມາຈາກການລຽງດທບພຽງພໃນຊວງອາຍຍງນອຍ, ເຖງວາຈະມການປບປງບນ ຫາທາງດານສະບຽງອາຫານໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ບນຫາທາງ ດານສຂະອະນາໄມທຍງອອນ. ເດກນອຍທມບນຫາທາງ ດານການຈະເລນເຕບໂຕແມນມກຈະມຄວາມສາມາດໃນ ການຮຽນຮຕຳ ດງທໄດມການເຮດການສກສາກນຢາງກວາງ ຂວາງ.27 ບນຫາສຳຄນແມນເດກຂາດສານອາຫານຢາງຮາຍແຮງທເຮດໃຫການພດທະນາຂອງສະໝອງຊາ ເຊງອາດຈະເຮດໃຫບສາມາດໄດເຂາໂຮງຮຽນ ຫ ອອກໂຮງຮຽນໄວຂນ.

ສມທຽບກບເດກນອຍທບມບນຫາທາງດານການຈະເລນ ເຕບໂຕ ແລະ ເດກນອຍທມບນຫາ:• 7 ສວນຮອຍ ໄດຄະແນນຕຳໃນການເສງວຊາຄະນດສາດ;• 19 ສວນຮອຍ ຂອງເດກອາຍ 8 ປ ບສາມາດອານປະໂຫຍກ

ທຳມະດາໄດ, ແລະ 12 ສວນຮອຍ ເບງຄວາຈະບສາມາດ ຂຽນປະໂຫຍກທຳມະດາໄດ; ແລະ

• 13 ສວນຮອຍ ຂອນຂາງວາຈະບໄດຮຽນໃນຊນຮຽນທຖກຕາມລະດບອາຍໃນໂຮງຮຽນ.28

ອດຕາ

ການມ

ຢຂອງ

ເດກເ

ຕຍໃນ

ກມເດ

ກນອຍ

ອາຍຕ

ຳກວາ

5 ປ

(%

)

ລາຍຮບສດທສະເລຍຕຫວຄນ (2005 ໂດລາ)

ເອທໂອເປຍສປປ ລາວກຳປເຈຍ

ເນປານອການດາ

ໂຕກາ


ຟລປນ


ສຣລງກາໄທ

ຈນ

ຮບພາບ 4.8: ອດຕາການມຢຂອງເດກເຕຍໃນກມເດກນອຍ ອາຍຕຳກວາ 5 ປ (%)29

II. ວທການປະຕບດຂອງລດຖະ ບານໃນປະຈບນ

86. ການຂະຫຍາຍການເຂາເຖງການສກສາ ມຄວາມຄບໜາ ຫາຍ ໃນ ສປປ ລາວ. ຄວາມພະຍາຍາມອນຍງໃຫຍໃນການຂະຫຍາຍຕາໜາງໂຮງຮຽນທວປະເທດ ແລະ ກສາງພະນກ ງານພອມທງຄອາຈານໃນແຕ ລະໂຮງຮຽນ ໄດປະກອບສວນ ເຂາໃນຜນສຳເລດທສຳຄນດງກາວຂອງຂະແໜງການສກ ສາໃນຊວງຫາຍປມານ. ສປປ ລາວ ໄດປະຕບດຕາມບາດ ກາວເພອໃຫບນລເປາໝາຍສະຫດສະວດໃນການພດທະນາ ເພອໃຫໄດ 99 (98%)ສວນຮອຍ ຂອງອດຕາການເຂາຮຽນ ຂອງນກຮຽນໃນຊນປະຖມສກສາພາຍໃນປ 2015, ໂດຍຍກ ສງຄວາມສະເໝພາບດານຍງຊາຍໃຫສງຂນ.

87. ໃນແຜນພດທະນາຂະແໜງການສກສາ (2010-2015) ແລະ ນະໂຍບາຍແຫງຊາດວາດວຍການພດທະນາເດກກອນ ໄວຮຽນ (2010), ລດຖະບານແມນເຫນໄດຄວາມສາຄນຕກບ ການສກສາກອນໄວຮຽນສາລບເດກນອຍທກຄນ. ເຊງມນ ເປນຄາດໝາຍສຊນສຳລບການໃຫບລການການສກສາ ກອນໄວຮຽນໃຫແກເດກເກນອາຍ 5 ປ (ໃຫໄດ 55 ສວນຮອຍ ພາຍໃນປ 2015) ແລະ ໃຫມຂະຫຍາຍການບລການສຳລບ ເດກນອຍອາຍ 3-4 ປ ເປນບລມະສດຫກໃນດານການສກ ສາ, ເຊງກຍງເປນຄາດໝາຍສຊນທສງສມຄວນ (ໃຫໄດ 17 ສວນຮອຍ ພາຍໃນປ 2015). ນອກນນ, ນະໂຍບາຍແຫງຊາດ ວາດວຍການພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນໄດການດບນດາ ນະໂຍບາຍສຳຄນສຳລບເດກນອຍເກນອາຍ 0-2 ປ ເຊງມ ການສະໜອງການສກສາໃຫແກພແມ ແລະ ການສງເສມສຂະ ພາບໃນຊວງການຖພາ ແລະ ການລຽງ ລກດວຍນມແມ. ພອມ ດຽວກນນນ, ລດຖະບານຍອມຮບວາການໃຫບລການແບບ ໃໝທມຕນທນຕຳນ ແລະ ສາມາດມການປບປຽນຮບແບບໄດ ເຊງອາດຈະມການຂະຫຍາຍຮບແບບດງກາວອອກໄປສເຂດ ຫາງໄກສອກຫກ. ລດຖະບານໄດມການແນະນຳໃຫດຳເນນ ການບລການຮບແບບເຫານເທອລະກາວ, ຄວນມການທດ ສອບ ແລະ ການປະເມນຮບແບບເຫານນກອນທຈະມການພ ຈາລະນາໃຫຂະຫຍາຍອອກໄປໃນວງກວາງ. ບດຮຽນຈາກ ຮບແບບການທດລອງເຫານຈະມຄວາມສຳຄນໃນການພດທະນາແຜນງານທຊມຊນເປນເຈາການ ເຊງຈະເຮດໃຫເກດ ປະສດທພາບແທດເໝາະກບສະພາບ ຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ຈະເປນບດບາດອນສຳຄນໃນການຂະຫຍາຍການເຂາເຖງ ການສກສາກອນໄວຮຽນທມຄວາມຍນຍງ.


88. ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ (ສສກ) ຈະຕອງເຮດອກຫາຍຢາງໃຫສາເລດຢາງຈງຈງທໄດລະບໄວໃນບດລາຍ ງານການທບທວນແຜນການພດທະນາຂະແໜງສກສາໄລ ຍະກາງສາລບ 2011-2015. ເຖງວາອດຕາການເຂາຮຽນຊນ ປະຖມໄດເພມຂນ, ແຕອດຕາການປະລະຂອງນກຮຽນຊນ ປ 1 ແລະ ການກບເຂາຮຽນຄນຂອງເດກນນຍງບມການປຽນ ແປງໃນຊວງໄລຍະ 6 ປຜານມາ, ເຊງໝາຍຄວາມວານກ ຮຽນ ໄດເຂາໂຮງຮຽນໃນເບອງຕນແຕໄດປະລະການຮຽນ ຫ ບໄດ ກບເຂາໄປຮຽນຄນອກ. ນອກນນ, ຂມນແຫງຊາດຍງມຄວາມ ແຕກໂຕນກນຫາຍໃນທວປະເທດໂດຍສະເພາະແມນຂມນ ຂອງ 3 ແຂວງ (ແຂວງຜງສາລ, ແຂວງຫວພນ ແລະ ແຂວງ ສະຫວນນະເຂດ) ທຍງຄງມຄວາມຫາຫງຢ (ສສກ, 2013).

89. ໃນຊວງບດນມານ ສໂຄສະນາກຽວກບ “ບນຫາດານ ທກສະ” ໄດແຈງເຕອນໃຫລດຖະບານ ແລະ ຄຮວມພດທະ ນາຫາຍພາກສວນໃຫເອາໃຈໃສດານທກສະ ແລະ ດານວຊາຊບ ໃຫຫາຍຂນ, ເພາະມນຈະເຮດໃຫມຄວາມສຽງຕກບບນຫາ ຕນຕຫາຍຂທໄດກາວມາຂາງເທງນນ. ປະເດນທນກຮຽນຈຳນວນຫາຍຮຽນຈບຊນປະຖມ ແລະ ສບຕການສກສາທສງຂນ. ບນຫາທຫາຍໆບລສດຕາງກຈມວາກຽວກບການຂາດທກສະຂອງແຮງງານ, ເຊງມນເປນການຈງໃຈໃຫບນດາການນຳໃຫຄວາມສນໃຈຫາຍຂນ ແລະ ການຂດສນທາງດານງບປະມານ ເພອເນນໃສວຽກງານອາຊວະສກສາ ແລະ ການສກສາຊນສງ. ດງທຈະໄດກາວເພມຕມໃນຂາງລມ, ຄວາມພະຍາຍາມເຫານອາດເປນຜນກະທບພຽງເລກນອຍຕກບສາເຫດຕນຕຂອງບນຫາດານທກສະຂອງແຮງງານລາວ.

90. ໂດຍລວມແລວ, ການໃຊຈາຍທາງດານການສກສາແມນເພມຂນ ແລະ ອງປະກອບຂອງລາຍຈາຍ (ແບງຕາມລະດບ ຂອງການສກສາ) ເຫນວາສມເຫດສມຜນ. ອດຕາສວນຂອງ ປະຊາກອນທອາຍຕຳກວາ 15 ປ ມຈຳນວນຫາຍ, ມຄວາມ ຫຍງຍາກທາງດານພມສນຖານ ແລະ ມຄວາມແຕກໂຕນທາງ ດານການສກສາ ເມອທຽບກບບນດາປະເທດເພອນບານ, ສປປ ລາວ ຄວນຈະລງທນໃສການສກສາ (ອດຕາສວນຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ) ຫາຍກວາໃນປະເທດ ເພອນບານ. ຕວຢາງ, ການເພມຂນຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນໃນຊວງຫາຍປມານ (ຮບພາບ 4.10) ແມນເປນສນຍານຕອບຮບທດ. ເຖງແນວກຕາມ, ການໃຊຈາຍທຫາຍຂນໃສການສກສາກບໝາຍຄວາມວາຈະສາມາດຮບປະກນຜນສາເລດວາມນດຂນ. ແນນອນວາ, ການເພມເງນເດອນຂອງພະນກງານຄ (ທໄດປະຕບດ ໃນຫາຍປຜານມາ) ກບອາດຈະປບປງຜນສຳ ຂອງຂະແໜງການສກສາໄດດເທາທຄວນ. ອງປະກອບຂອງ ລາຍຈາຍໂດຍລວມ (ແບງຕາມລະດບຂອງການສກສາ) ຍງ ຄງສມເຫດສມຜນ: ງບປະມານສວນໃຫຍຈະເນນໃສການສກສາຊນປະຖມ, ສວນໜອຍຈະລງໃສການສກສາຊນສງ ແລະ ອດຕາສວນຂອງຄາໃຊຈາຍໃສການສກສາກອນໄວ ຮຽນແມນເພມຂນ.

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ Edstat ແລະ ບດທບທວນກາງພາກຂອງແຜນງານການ ສກສາ ໃນລາວ

ຮບພາບ 4.9: ການໃຊຈາຍງບປະມານແບງຕາມລະດບການ ສກສາ (%)

ຟຈ (2

011)

ອະນບານ

ມດທະຍມ

ປະຖມ

ມະຫາວທະຍາໄລ

ອດສະ

ຕາລ

(201

0)

ຟລປນ

(200

9)

ເກາຫ

ໃຕ (2

009)

ຫອງກ

ງ (ຈ

ນ) (2

012)

ນວຊແ

ລນ (2

011)

ໄທ (2

011)

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ Edstat ແລະ ບດທບທວນກາງພາກຂອງແຜນງານການ ສກສາ ໃນລາວ

ຮບພາບ 4.10: ການໃຊຈາຍງບປະມານ ໃນດານການສກສາ (ອງໃສສວນແບງຈາກລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ)

ອດຕາ

ສວນຂ

ອງລາ

ຍຮບສ

ະເລຍ

ຕຫວຄ

ນ

ມຽນມ

າ (2

013/

14)

ກຳປເ

ຈຍ (2

010)

ຟລປນ

(200

9)

ເກາຫ

ໃຕ (2

009)

ສປປ

ລາວ

(201

1/12

)

ສປປ

ລາວ

(201

2/13

)

ອນໂດ

ເນເຊ

ຍ (2

011)

ຫອງກ

ງ (ຈ

ນ) (2

012)

ຍປນ

(201

0)

ມງໂກ

ເລຍ

(201

0)ອດ

ສະຕາ

ລ (2

010)

ຫວຽດ

ນາມ

(201

0)

ຟຈ (2

011)

ໄທ (2

011)

ເມເລ

ເຊຍ

(201

1)

ນວຊແ

ລນ (2

011)


ແຫງຂມນ: Pierre, Sanchez Puerta, and Valerio (forthcoming), ການສຳຫວດວດແທກທກສະໃນໂຄງການ STEP, ການປະດດເຄອງມ ສຳລບການປະເມນດານທກສະ

ຮບພາບ 4.11: ທກສະສາມດານ ທຜປະກອບການຕອງການ

ການຮບຮ ເຕກນກສງຄມ ແລະ ນໄສກຽວພນກບ ການໃຊເຫດຜນ,

ສນຊາດຕະຍານ ແລະ ການຄດແບບສາງສນ

ທກສະການສສານ, ທກສະທາງສງຄມ, ທກສະການດຳເນນຊວດ,

ບກຄະລກສະເພາະ

ກຽວພນກບ ຄວາມຄອງແຄວ ແລະການນຳໃຊດານເຕກນກ, ອປະກອນ,

ເຄອງມ ແລະ ອນໆ

ຄວາມສາມາດໃນການແກບນຫາສະ ເພາະໜາ ແລະ

ຄວາມຮໃນການແກໄຂບນຫາ

ເປນຄນໃຈກວາງ,ເປນຄນມຫກການໝນຄງ, ເປນຄນເປດເຜຍ,

ເປນຄນແບບປະນປະນອມ, ເປນຄນທທນທຽງໝນຄງ

ໄດຮບການພດທະນາທາງດານເຕກນກ ຈາກໂຮງຮຽນອາຊວະສກສາ ຫ

ສງທຈຳເປນໃນວຽກງານ

ຄວາມສາມາດໃນການປາກເວາ, ການຄດໄລ, ແກໄຂບນຫາ,

ຄວາມຈຳ (ທງໃນການເຮດວຽກ ແລະ ໃນໄລຍະຍາວ) ແລະ ສະໝອງໄວ

ເປນຄນມລະບຽບ, ມຄວາມພາກພຽນ, ສາມາດຕດສນບນຫາ, ທກສະການເຂາຫາຄນ

ທກສະທມຄວາມຕອງການສະເພາະ ວຽກ (ເຊນ: ວສະວະກອນ, ນກເສດຖະສາດ, ຊຽວຊານດານເຕກນກຂມນຂາວສານ

ແລະ ອນໆ)

91. ໃນການພດທະນາແຮງງານໃຫມທກສະທເໝາະສມ, ສປປ ລາວ ແມນກາລງນາໃຊວທການວາງແຜນແບບລວມ ສນ, ແຜນດງກາວອາດຈະມຢາງໜອຍໜງຄນພາຍນອກທບສາມາດເຂາເຖງຂມນທຖກຕອງຮວມວາງແຜນນາຈງເຮດໃຫ ແຜນດງກາວບໄດໃຫທດທາງທເປນປະໂຫຍດເທາທຄວນ. ດງໃນແຜນພດທະນາເສດຖະກດ ແລະ ສງຄມ 5 ປແຫງຊາດ, ນກເສດຖະສາດຄາດຄະເນຈາກລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ ແບງຕາມຂະແໜງການ ແລະ ໃຊການຄາດຄະເນດງກາວ ເພອປະເມນ “ຄວາມຕອງການດານແຮງງານ” ແບບກວາງໆ (ເຊນ: ມຈຳນວນແຮງງານທຕອງການຫາຍປານໃດໃນແຕລະ ຂະແໜງການ), ໂດຍນຳໃຊຂມນຄນຫງທສະແດງໃຫເຫນ ຄວາມກຽວພນລະຫວາງການຂະຫຍາຍຕວຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວຄນ ແລະ ການຈາງງານ. ເຖງແມນວາຈະພະຍາຍາມ ນຳໃຊຄວາມກຽວພນລະຫວາງຕວປຽນຕາງໆທສງຜນຕການປບປຽນໂຄງສາງຂອງເສດຖະກດທກຳລງດຳເນນຢ (ເຊງມ ຄວາມຫາຊາຫາຍກວາທກຳນດໄວ), ການຄາດຄະເນດງກາວ ນອາດຈະບມຄວາມຊດເຈນສງປານໃດ. ບນດາການຄາດ ຄະເນເຫານແມນບສາມາດແບງຕາມຂະແໜງການຂະໜາດ ນອຍ ຫ ຕາມອາຊບເມອສມທຽບໃສການຄາດຄະເນດານ ການສະໜອງແຮງງານ (ທຄດໄລຈາກຂມນທາງດານປະຊາກອນ ແລະ ຈຳນວນເຂາຮຽນຂອງນກຮຽນ). ບໜາແປກໃຈເລຍທການຄາດຄະເນດງກາວໄດສະແດງໃຫເຫນວາ ສປປ ລາວ ຈະຂາດເຂນແຮງງານໃນອະນາຄດ, ຜນການຄາດຄະເນທບຖກຕອງດງກາວເຮດໃຫເຂາໃຈຜດຈາກທວາອດຕາ ການຂະຫຍາຍຕວສງໃນອະນາຄດທຄາດການເອາໄວຈະ ເກດຂນກາຍມາເປນວາຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານທຕາ ໃນອະດດນນຈະຍງສບຕໄປໃນອະນາຄດ.

92. ນອກນນ, ຍງເຫນວາການນາ ລດຖະບານ ພຈາລະນາ ວທແກໄຂບນຫາໃນການພດທະນາທກສະໂດຍສມໃສການ ພດທະນາທກສະວຊາຊບຫາຍກວາທຈະພຈາລະນາການ ແກໄຂບນຫາທກສະໂດຍລວມທມຄວາມສາຄນສາລບການ ຈາງງານທມຜະລດຕະຜນ. ທກສະຂອງແຮງງານແມນປະ ກອບດວຍທກສະສຳຄນຫາຍຢາງ: ທກສະການຮບຮ, ທກສະ ດານສງຄມ ແລະ ນດໄສ, ທກສະທາງດານເຕກນກ (ຮບພາບ 4.11). ທກສະການຮບຮປະກອບມການໃຫເຫດຜນ, ມສນ ຊາດຕະຍານ ແລະ ການຄດແບບວເຄາະພອມທງການແກ ໄຂບນຫາທຕອງການຄວາມຮ. ສງເຫານລວມເອາຄວາມສາ ມາດທາງດານການອານຂຽນ ແລະ ການຄດໄລ ແລະ ຄວາມສາມາດທຈະເຂາໃຈແນວຄດທສບຊອນ, ການຮຽນຈາກປະ ສບການ ແລະ ການວເຄາະບນຫາຈາກຂະບວນການທໃຊ ເຫດ ແລະ ຜນ. ທກສະທາງດານສງຄມ ແລະ ນໄສເປນບກ ຄະລກສະເພາະທພວພນເຖງການປະສບຜນສຳເລດໃນຕະ ຫາດແຮງງານ: ບກຄະລກທພອມຈະເປດຮບປະສບການ ໃໝໆ, ບກຄະລກແບບຍດໝນໃນຫກການ, ບກຄະລກແບບ ເປດເຜຍ, ບກລະລກແບບປະນປະນອມ ແລະ ບກຄະລກທ ທນທຽງໝນຄງ. ທກສະທາງດານເຕກນກແມນເລມຈາກ ຄວາມຄອງແຄວວອງໄວໃນການນຳໃຊເຄອງມທສບຊອນ ແລະ ອປະກອນທຕອງການຄວາມຮໃນວຊາຊບສະເພາະ ເຊນ: ທກສະໃນຂງເຂດວສະວະ ຫ ການຢາ.


Photo by World Bank, 2008


ແຫງຂມນ: ບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ (2013f)


93. ການມທກສະພນຖານ ແມນສາຄນຫາຍຕອະນາຄດຂອງ ແຮງງານລາວ, ບດລາຍງານນຂແນະນາໃຫສບຕສມໃສການກສາງທກສະພນຖານດງທກາວມາຂາງເທງນ, ໂດຍສະເພາະ ແມນໃຫມການຈດສນງບປະມານເຂາໃນການກສາງທກສະ ເຫານນ. ເນນໜກ (ແລະ ງບປະມານ) ເພອສະໜບສະໜນ ການເຝກອບຮມທາງດານທກສະເຕກນກໃຫແກນກຮຽນ ອາດຈະບສາມາດແກໄຂບນຫາໄດ. ທກໆບນດາກດຈະກຳທເຮດແມນຕອງຮບປະກນວາແຮງງານລາວມຄວາມພອມທາງ ດານການສກສາຂນພນຖານ ແລະ ທກສະອນໆ ທຈຳເປນ ໃນການສາງພນຖານເພອພດທະນາທກສະການຮບຮ, ນໄສ ແລະ ທກສະທາງດານເຕກນກທຈຳເປນຕການເພມຜະລດ ຕະຜນຂອງແຮງງານໃຫໄດຫາຍຂນ.

94. ໃນເວລາທມການພດທະນາດານທກສະ, ບນດາຄວາມ ພະຍາຍາມຕາງໆຄວນຈະສມໃສໃນຊວງຫວລຽວຫວຕ ແລະ ປະຕແຫງການໂອກາດ. ວທການທເປນປະໂຫຍດໃນການ ພດທະນາທກສະຄການພຈາລະນາທກສະທຈາເປນຕອງ ສາງໃຫມຄວາມຊຳນຊຳນານໃນແຕລະຂນຂອງການຮຽນຮ. ຮບພາບ 4.12 ໄດສະແດງໃຫເຫນສາມຂນຕອນໃນການພດ ທະນາທກສະ: (i) ການສງເສມໃຫໂຮງຮຽນມຄວາມພອມທ ຈະຊວຍໃຫເດກນອຍສາມາດເຂາຮຽນໃນໂຮງຮຽນໄດ, (ii) ການສາງທກສະພນຖານ, ແລະ (iii) ການຮຽນຮທກສະກຽວ ກບການເຮດວຽກ ເພອເພມໂອກາດໃນການມວຽກເຮດງານ ທຳ. ທງສາມຂນຕອນແມນມຄວາມສຳຄນເພອສາງທກສະ ໃຫແກແຮງງານ ແລະ ແຕລະບາດກາວຂອງການສາງທກສະແມນຂນກບບາດກາວທມກອນໜາເຊນວາ: ທກສະທາງດານ ນໄສ ແມນການຮຽນຮ ແລະ ເປນປະໂຫຍດຈາກທກສະທາງ ດານການຮບຮ, ທກສະທາງດານນໄສ ແລະ ການຮບຮສາ ມາດ ຊວຍເຮດໃຫທກສະທາງດານເຕກນກເຂມແຂງຂນ. ຂ ແນະ ນາທໄດນາສະເໜຂາງລມນເປນການການດບນດາບາດ ກາວໃນການພດທະນາທກສະ.

ຮບພາບ 4.12: ບນດາບາດກາວໃນການພດທະນາທາງດານ ທກສະ

0 ຫາ 3 3 ຫາ 5 ໂຮງຮຽນປະຖມ

ໂຮງຮຽນມດທະຍມ


ການຮຽນຮຕະຫອດຊວດ

ຂະຫຍາຍ ແລະ ສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກການສກສາກອນໄວຮຽນ ແລະ ການຈະເລນເຕບໂຕ

ຮບປະກນວາເດກນອຍທກຄນສາມາດອານໄດຕອນຈບຊນ ປ 2

ສາງທກສະວຊາການທກຽວພນກບວຽກງານ

ທກສະການຮຽນຮ ແລະ ນດໄສຂນພນຖານ ທກສະດານວຊາການ ແລະ ນດໄສລະດບເລກ

ບາດກາວທ 1: ການຂະຫຍາຍ ແລະ ສາງຄວາມເຂມແຂງ ໃນການພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ ແລະ ການສກສາກອນ ໄວຮຽນ

95. ການລງທນໃນການພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ ແລະ ການສກສາກອນໄວຮຽນຈະເຮດໃຫເກດຜນທະວຄນ ແລະ ເຮດໃຫການໃຊຈາຍຈາກພາກລດໃນການສາງທກສະພນ ຖານໄດຜນຕອບແທນທສງກວາການໃຊຈາຍໃນການສາງ ທກສະຂນສງ. ດງທໄດກາວມາຂາງເທງ, ບນດາທກສະໃໝໆ ແມນຖກສາງຂນມາຈາກທກສະເກາໆ. ການຊວຍເຫອເດກ ນອຍ (ອາຍ 3-5 ປ) ໃຫພດທະນາທກສະຄວາມພອມໃນ ໂຮງຮຽນ ແລະ ທກສະການຮບຮ ແລະ ນໄສແມນຈະມປະສດ ທພາບຫາຍກວາ ແລະ ມຄາໃຊຈາຍໜອຍກວາທຈະໄປແກ ໄຂບນຫາດງກາວໃນຊວງອາຍຫາຍແລວ. ພອມນນ, ການປະກອບສວນຂອງພາກເອກະຊນໃນຂງເຂດອາຊວະສກສາ ແລະ ການສກສາຊນສງຈະເປນສງທອະທບາຍໄດວານກຮຽນ ຈະສາມາດ (ແລະ ຄວນຈະ) ຮບພາລະຄາໃຊຈາຍໃນການສກ ສາທສງຂນ. 96. ຄວນມການເອາໃຈໃສຊວຍເຫອພແມນກຮຽນໃຫຫາຍ ຂນ (ໂດຍສະເພາະໃນຄອບຄວຜດອຍໂອກາດ ແລະ ພແມ ທ ທກຍາກ) ເພອໃຫພວກເຂາເຂາເຖງຫາຍໆຂມນຂາວສານ ແລະ ທາງເລອກສາລບການສກສາຂອງລກຫານ, ໂດຍສະ ເພາະແມນຂມນກຽວກບການລຽງດ ແລະ ການກະຕນຄວາມ ສະຫຽວສະຫາດຂອງເດກ. ການຈດຕງປະຕບດວຽກງານ ການສກສາກອນໄວຮຽນໄດຊໃຫເຫນວາມນບພຽງແຕເປນ ວຽກໜງທຄມຄາຕການລງທນໃນຂະແໜງການສກສາແຕ ມນຍງເປນວຽກໜງທເຮດໃຫທກຄນເຂາເຖງການສກສາໄດ ຢາງທວເຖງເນອງຈາກວາວຽກງານການສກສາກອນໄວຮຽນ ສວນໃຫຍແມນກວມເອາກມປະຊາກອນທດອຍໂອກາດ. ການຮຽນຮໃນໄລຍະເລມຕນນແມນຊວງເວລາສາຄນທ ສດສາລບການປດຊອງວາງຄວາມບສະເໝພາບຂອງການ ເຂາເຖງການສກສາລະຫວາງເດກທທກຍາກ ແລະ ເດກທມາ ຈາກຄວເຮອນທຮງມ. ຖາຫາກວາໂອກາດດງກາວຖກລະ ເລຍໄປແລວ, ເດກທບທນໄດຮຽນຮທກສະພນຖານກຈະສບ ຕປະລະ ແລະ ຮຽນບທນໝເພອນເຊງເຮດໃຫພວກເຂາເຈາມ ຈດອອນໃນການຮຽນຮໃນຕຫນາ ແລະ ຕກຢໃນຄວາມບສະ ເໝພາບຢາງຖາວອນ.


97. ແຜນງານຂອງລດສາລບວຽກງານການສກສາກອນໄວຮຽນມຜນງານເປນທໜາຍອງຍສນເສນ, ແຕຍງມບາງຈດ ທຄວນເອາໃຈໃສເຊນ: (i) ເພມຄວາມເອາໃຈໃສຕເດກນອຍ ໃນຊວງ 1,000 ວນທາອດຂອງຊວດ, ເຊງເປນຮາກຖານຕນ ຕຂອງຫາຍບນຫາດານການພດທະນາຂອງ ສປປ ລາວ; ແລະ (ii) ຍດທະສາດສາລບການລະດມຊບພະຍາກອນຈາກພາກລດ ແລະ ເອກະຊນເພອລງທນຂະຫຍາຍການປກຄມ. ການປກຄມຂອງການໃຫບລການການສກສາກອນໄວຮຽນ ແລະ ການສະໜອງຊບພະຍາກອນໃຫແກວຽກການສກສາ ກອນໄວຮຽນແມນຍງບພຽງພ. ເຖງວາຈະມການລງທນໃສຂະ ແໜງການສກສາເປນຈຳນວນຫວງຫາຍ, ແຕວາງບປະມານຂອງລດສາລບວຽກງານການສກສາກອນໄວຮຽນກວມເອາ ພຽງແຕ 5.4 ສວນ ຮອຍຂອງງບປະມານລວມໃນຂະແໜງ ການສກສາໃນສກປ 2012/13 ເທານນ ເຊງເຫນວາເປນຈຳ ນວນໜອຍທສດເມອທຽບໃສຂະໜາດຂອງບນຫາທກາລງ ພະເຊນຢ. ສະນນ, ຄວນມການລະດມຊບພະຍາກອນຂອງພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນເພມຕມເພອຂະຫຍາຍການ ປກຄມຂອງວຽກງານດງກາວ.

98. ການຂະຫຍາຍການບລການໃຫແກເດກກອນໄວຮຽນໃຫ ຫາຍຂນຄວນຖເປນບລມະສດຫກ ແລະ ມຄວາມຈາເປນທຈະຕອງການດຍດທະສາດທມປະສດທພາບທສດສາລບ ການຈດຕງປະຕບດວຽກງານການສກສາກອນໄວຮຽນໃຫມຄນະພາບໃນແຕລະທອງຖນ. ໃນການຈດຕງປະຕບດແຕລະ ໂຄງການຄວນມການວເຄາະຢາງລະອຽດເຖງຄວາມຕອງ ການ ເພອທຈະຈດຕງປະຕບດວຽກການສກສາກອນໄວຮຽນ ທມຄນະພາບ ແລະ ຮວາຕອງໃຊຈາຍງບປະມານເທາໃດ. ຄດງທໄດອະທບາຍໄວໃນບດລາຍງານຂອງ ສສກ (ປ 2013) ເຫນວາຄວາມຕອງການຂອງສງຄມກຽວກບການສກສາ ກອນໄວຮຽນຍງມສງ. ສະນນ, ຄວນສາງທາງເລອກທຫາກ ຫາຍໃຫແກຊມຊນທມຄວາມຕອງການໃຫຂະຫຍາຍຕາ ໜາງການບລການດງກາວ. ຕວຢາງ: ການຂະຫຍາຍການ ເຂາເຖງໂຮງຮຽນອະນບານ ແລະ ຫອງປກຽມສຳລບເດກອາຍ 5 ປ ເຊງບາງແຂວງໄດສະເໜໃຫມຫກສດເຝກອບຮມຄແບບ “ເລງລດ” 30 ວນ ແທນຫກສດເຝກອບຮມຄ 30 ອາທດ ທປະຈບນມການຈດຕງປະຕບດໃນນະຄອນຫວງວຽງຈນ. ບນດາ ຫກສດເຝກອບຮມໄລຍະສນອາດຈະເປນອກທາງເລອກໜງ ທສາມາດໃຊແທນຫກສດ 30 ອາທດ ທກຳລງຈດຕງປະຕບດ ຢໃນປະຈບນ ເຊງອາດຈະຫດຜອນຕນທນໃນການຂະຫຍາຍ ຕາໜາງການປກຄມໄດຢາງຫວງຫາຍ. ຄາຍຄກນກບການ ສອນຫອງຄວບໃນການສກສາກອນໄວຮຽນທໃຫນກຮຽນ

ເກນອາຍ 3-5 ປ ຮຽນຫອງດຽວກນໂດຍໃຫຄທມຄນະພາບ ມາສອນ ເຊງໄດມການພສດແລວວາສາມາດປະຢດຄາໃຊ ຈາຍໃນຂງເຂດທມນກຮຽນບເຕມຫອງອະນບານ. ອກທາງ ເລອກໜງໂດຍສະເພາະໃນເຂດຫາງໄກສອກຫກກຄຮບແບບການສກສານອກໂຮງຮຽນສຳລບເດກອາຍ 3-5 ປ. ບດຮຽນ ຈາກປະເທດທກຳລງພດທະນາອນໆ (ເຊນ: ປະເທດອນໂດ ເນເຊຍ, ໂມແຊມບກ, ປະເທດຟລບປນ) ໄດສະແດງໃຫເຫນ ວາການສກສານອກໂຮງຮຽນສຳລບເດກກອນໄວຮຽນສາ ມາດສງຜນຕການພດທະນາຂອງເດກໄດເຊນດຽວກນໂດຍ ໃຊຄາໃຊຈາຍພຽງໜອຍດຽວເທານນ. ແນວໃດກຕາມ, ລາຍ ລະອຽດສຳລບການຈດຕງປະຕບດແມນມຄວາມສຳຄນຫາຍ ທສດໃນການບນລຫກສດນອກໂຮງຮຽນດງກາວ. ສະນນ, ເຫນໄດວາການສກສາຄນຄວາ ແລະ ການປະເມນເຖງຄວາມ ເປນໄປໄດໃນສະພາບຄວາມເປນຈງຂອງ ສປປ ລາວ ແມນມຄວາມຈາເປນທສດສາລບການຂະຫຍາຍຕວຢາງໄວວາໃນ ການໃຫບລການຄຽງຄກນກບການຮບປະກນຄນະພາບຂອງ ການບລການດງກາວ.

99. ການປະເມນຍດທະສາດ ແລະ ໂຄງການສາລບການ ສກສາກອນໄວຮຽນຈະຮຽກຮອງໃຫມການການດວາ “ຄນະພາບ” ແມນຫຍງ ແລະ ຈະວດແທກວາບນລເປາໝາຍໄດແນວໃດ. ຂກຳນດດານຄນະພາບແມນມຄວາມສຳຄນສຳລບການພຈາ ລະນາວາສງໃດສາມາດເຮດໄດ ແລະ ສງໃດທບສາມາດເຮດ ໄດ. ໃນທສດ, ຫາຍປະເທດໄດມການນຳໃຊຮບແບບການ ປະເມນທເປນມາດຕະຖານເພອວດແທກພດທະນາການ ຂອງເດກໃນບາງຂງເຂດທສຳຄນ ແລະ ຕດຕາມເບງວາຮບ ແບບໃດທສາມາດຜນຂະຫຍາຍໄດ ຫ ບໄດ. ການປະເມນ ເຫານສາມາດນຳໃຊເຂາໃນການຕດຕາມວາ ການບລການ ທມການສະໜອງນນມຄວາມສະເໝພາບ ຫ ບ. ຄດງຕວຢາງ ໃນ ກອງ 4.1 ທອະທບາຍກຽວກບການປະເມນຄວາມພອມ ໃນການເຂາໂຮງຮຽນຂອງເດກໃນຊນອະນບານໃນປະເທດ ຫວຽດນາມ. ເຖງວາຄອະນບານໃນປະເທດລາວຈະຕອງໄດ ຕດຕາມພດທະນາການຂອງເດກແຕລະຄນໃນຫອງຮຽນ ໂດຍອງໃສຫກເກນຄຳຖາມ 100 ຂ (ຕວຢາງ: “ເດກຈບບກ ໄດບ?” “ເດກສາມາດສສານໃຫຮກຽວກບຄວາມຕອງການ ຂອງພວກເຂາ ຫ ບ?”), ແຕຂມນທເກບກຳມານນສວນ ຫາຍກບໄດນຳໃຊ. ສະນນ, ການພດທະນາແບບຟອມໃຫ ມຄວາມງາຍດາຍໃນການນາໃຊ (ຄາຖາມສາລບການຕດ ຕາມປະມານ 10-15 ຂ) ແລະ ມການເກບກຳຂມນໃນລະດບໂຮງຮຽນໄປຈນເຖງຂນເມອງສາມາດຊວຍໃຫເຫນພາບລວມຂອງຊອງວາງຂອງການພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ.

ໃນປ 2012, ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ການເຝກອບຮມຂອງປະເທດ ຫວຽດນາມ ໄດມການປະເມນຄວາມພອມໃນການເຂາໂຮງຮຽນຂອງ ເດກອາຍ 5 ປໃນຊນອະນບານ. ການສຳຫວດໄດມການນຳໃຊເຄອງມພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ (ສນອອຟຟອດເພອການສກສາຄນຄວາ ກຽວກບເດກປ 2013) ໄດວດແທກພດທະນາການຂອງເດກໃນ 5 ຂງເຂດ: ຂງເຂດກາຍະພາບ ແລະ ການຈະເລນເຕບໂຕ; ຄວາມຮດານສງຄມ ແລະ ຄວາມສາມາດ; ສຂະພາບຈດ/ຄວາມເປນຜໃຫຍ; ພາສາ ແລະ ພດທະນາການດານສະໝອງ; ຄວາມຮຮອບໂຕ ແລະ ທກສະ ດານການ ສສານ. ຄະແນນໃນແຕລະຂງເຂດໝາຍເຖງອດຕາສວນຂອງເດກທມຄວາມພອມໃນການເຂາໂຮງຮຽນໃນລະດບທແຕກຕາງກນ. ເດກທໄດຄະແນນຕຳທສດໃນໝວດຈດລຽງ ແລະ ມຄະແນນຕຳໃນໜງ ຫ ສອງ

ຂງເຂດຖວາເປນກມເດກທ “ອອນແອ” ໃນດານຄວາມພອມໃນການເຂາ ໂຮງຮຽນ. ເຖງວາເຄອງມພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນບສາມາດນຳໃຊ ເພອປະເມນວາເດກມຄວາມສາມາດໃນການເຂາໂຮງຮຽນ ຫ ບ ແຕວາ ມນກສາມາດນຳໃຊເພອລະບອດຕາສວນ ແລະ ປະເພດຂອງເດກທມ ຄວາມອອນແອທສດໄປຈນເຖງການລະບປະເພດຂອງເດກທບມຄວາມພອມເລຍ.

ຜນໄດຮບຂອງການປະເມນໃນປະເທດຫວຽດນາມປ 2012 ໄດຢງຢນວາຜນການຮຽນຮທບສະເໝພາບກນ ໃນເດກຊນປະຖມ ແລະ ສງກວາເກດຂນກອນການເລມຕນການສກສາສາມນ. ຜນການປະເມນແມນໄດ ສະຫບໄວ ໃນຮບພາບຕໄປນ.

ກອງ 4.1: ການປະເມນຄວາມພອມໃນການເຂາໂຮງຮຽນຂອງເດກນອຍໃນປະເທດຫວຽດນາມ


ຮບພາບ: ອດຕາສວນຂອງເດກນອຍໃນຫວຽດນາມທອອນແອໃນດານຄວາມພອມໃນການເຂາໂຮງຮຽນໂດຍ ອງຕາມ ຄວາມທກຍາກຂອງຄວເຮອນ ແລະ ຂງເຂດ

ແຫງຂມນ: ທະນາຄານໂລກ (2013f).

30 ອງການຊວຍເຫອເດກ (2013).

ອດຕາສວນຮອຍຂອງເດກທອອນແອໃນສວນທຕຳທສດຂອງແຕລະຂງເຂດ

ລະດບຕຳໃນຢາງໜອຍໜງຂງເຂດ

ກາຍຍະພາບ ແລະການຈະເລນເຕບໂຕ

ການພດທະນາດານສງຄມ

ອາລມ ແລະ ຄວາມເປນຜໃຫຍ

ພາສາ ແລະການຮບຮ

ການສສານ ແລະຄວາມຮຮອບຕວ

ຄວເຮອນທກຍາກ ຄວເຮອນບທກ

100. ຍອນການຂາດໂພຊະນາການຊາເຮອ ທພາໃຫເດກ ກາຍເປນເດກຂອດມຜນກະທບດານລບຕພດທະນາການ ດານການຮບຮ, ບນຫາການຂາດໂພຊະນາການດງກາວຄວນ ໄດຮບການແກໄຂພາຍໃຕກອບຍດທະສາດຂອງວຽກການ ສກສາກອນໄວຮຽນ. ການແກໄຂບນຫາກຽວກບການສກສາ ຂອງລາວຕອງເລມຕນຈາກການ ແກໄຂອດຕາການຂາດໂພ ຊະນາການຢາງຮາຍແຮງ. ຜອອກນະໂຍບາຍໃນແຕລະກະ ຊວງຕອງຮບປະກນວາ ວຽກງານດານໂພຊະນາການໄດນອນ ຢໃນອງປະກອບຫກຂອງແຜນງານສຳລບໄວເດກ, ລວມໄປ ເຖງແຜນງານການສກສາກອນໄວຮຽນ. ໂຄງການທຈດຕງ ປະຕບດເພອກະຕນພດທະນາການຂອງເດກ (ເຊນ: ການ ຫນເກມ, ການອານໜງສໃຫເດກຟງ ແລະ ການຟງເພງ) ຄວນເປນສວນໜງຂອງແຜນງານສຳລບໄວເດກເພອແກໄຂບນຫາການຂາດໂພຊະນາການທມຜນກະທບຕພດທະນາ ການດານການຮບຮຂອງເດກ.30

101. ສາເຫດຂອງບນຫາດານໂພຊະນາການແມນມລກສະນະກວາງຂວາງ ແລະ ຕດພນກບຫາຍຂະແໜງການ ແຕກສາມາດປອງກນໄດ. ສາເຫດດງກາວລວມມ: ຄວາມທກຍາກຈາກດການບລໂພກອາຫານທມຄວາມຫາກຫາຍ, ການດແລເດກອອນ ແລະ ການໃຫອາຫານເດກທບຖກວທ, ສຂະອະນາໄມຕຳ ແລະ ບນຫາພະຍາດຖອກທອງ, ການຂາດ ຈລະສານອາຫານ, ການເຈບປວຍແບບຊຳເຮອໃນໄວເດກ ແລະ ພະຍາດເລອດຈາງຂອງແມ. ການຂາດໂພຊະນາການ ສາມາດປອງກນໄດໂດຍການປບປງດານສຂະອະນາໄມ ແລະ ການສະໜອງຈລະສານອາຫານເສມໃຫແມຍງຖພາ ແລະ ສອນໃຫພວກເຂາຮກຽວກບຄວາມສຳຄນຂອງສາມຂນຕອນທຕອງປະຕບດໃນການໃຫອາຫານເດກ:

• ການໃຫນມລກພາຍໃນໜງຊວໂມງຫງຈາກເກດລກ; • ການລຽງລກດວຍນມແມພຽງຢາງດຽວໃນໄລຍະ 6 ເດອນ

ທຳອດພາຍຫງການເກດ; ແລະ• ການແນະນາກຽວກບການໃຫສານອາຫານທພຽງພ

ແລະ ອາຫານເສມ (ອາຫານແຂງ) ທປອດໄພ ຕອນອາຍ 6 ເດອນ, ຄຽງຄກນກບການສບຕລຽງລກດວຍນມແມໄປ ຈນເຖງອາຍ 2 ປ ແລະ ຫາຍກວານນ.

ບາດກາວທ 2: ຮບປະກນວາເດກທກຄນສາມາດອານໄດ

102. ຄວນສງເສມການອານໃຫຝງແໜນຢໃນຈດໃຈຂອງ ທກຄນໃນ ສປປ ລາວ. ຕອງມການຊກຍໃຫເດກທກຄນມ ທກສະພນຖານໃນການອານ. ເປາໝາຍຫກກຄການຮບປະ ກນວາເດກສາມາດອານໄດພາຍຫງຮຽນຈບຫອງປ 2, ເຊງ ເປນເປາໝາຍທອາດຈະບນລໄດຍາກແຕມນມຄວາມຈາ ເປນຫາຍສຳລບການສາງທກສະ ແລະ ຜະລດຕະພາບຂອງ ແຮງງານ.

103. ປະສບການທໄດຈາກປະເທດອນໆໄດຊໃຫເຫນເຖງ ແຜນງານທສາມາດສງເສມການອານໃນລະດບປະຖມຕນ ຢາງມປະສດຕພາບ. ມນມຄວາມສຳຄນສຳລບ ສປປ ລາວ ໃນການການດແຜນງານສະເພາະທໃຫບນລຜນໄດຮບສງ ສດໂດຍອງໃສສະພາບຕວຈງຂອງປະເທດ ແລະ ຄວາມ ຕອງການຂອງປະຊາກອນ, ຄດງທໄດລະບໄວໃນເຄອງມ ການປະເມນການອານຂອງເດກໃນຊນປະຖມຕອນຕນ. ແນວໃດກຕາມ, ໂດຍອງໃສບດລາຍງານຂອງ Gove ແລະ Cvelich (ປ2011), ທເປນບດຮຽນຂອງສາກນໄດຊໃຫເຫນຂງເຂດທຕອງມແຜນງານສຳລບການຈດຕງປະຕບດ:


• ການເຝກອບຮມຄກຽວກບວທການເຝກສອນທກສະການອານ, ຍອນວາຄໃນບນດາປະເທດທມຂດຄວາມສາມາດ ຕຳສວນຫາຍຍງຂາດຄວາມຮ ແລະ ວທການເຝກສອນ ທກສະການອານ. ສະນນ, ຄວນມແຜນງານສຳລບການ ເຝກອບຮມສຳລບນກສກສາຄ ແລະ ຄປະຈຳການເຊນ: ການເຝກອບຮມດານທກສະຄນເທດ ໂດຍສະເພາະເພອ ການສອນພະຍນຊະນະ ແລະ ຄວາມເຂາໃຈໃນການ ອານ, ສະໜອງແຜນການສດສອນວທການອານ ແລະ ເຄອງມການສອນ (ໃນເງອນໄຂພວກເຂາໄດຮບການ ແນະນຳວທການນຳໃຊເຄອງມເຫານນ), ແລະ ການແນະ ນຳວທສອນໃນຫອງຮຽນເພອຊວຍໃຫຄສາມາດນາ ໃຊບດຮຽນເຂາໃນພາກປະຕບດຕວຈງ. ເຕກນກດງກາວ ສາມາດເຮດໃຫເຫນຜນໄດໄວ ແລະ ມການປຽນແປງ ຢາງຫວງຫາຍ, ເຊນ: ຢໃນປະເທດໄລເບເລຍ, ອາຟກາ ໃຕ ແລະ ປະເທດມາລ, ນກຮຽນສາມາດອານໄດດຂນປະ ມານສອງເຖງສເທາໃນໄລຍະເວລາພຽງແຕສອງສາມ ເດອນເທານນ ເມອທຽບໃສກມທບໄດນຳໃຊຮບແບບ ການສງເສມດງກາວ.

• ຂະຫຍາຍເວລາສອນໃນຫອງຮຽນ ເພອຮບປະກນວາການອານໄດຮບການເອາໃຈໃສແບບເປນວຊາບງຄບຄວນການດຕາຕະລາງເວລາສະເພາະເພອສອນການອານ. ເມອຄໄດຮບການເຝກທເໝາະສມ, ມອປະກອນ ແລະ ການແນະນຳຄບຖວນ, ພວກເຂາຕອງມຄວາມຮບຜດຊອບຕການບນລມາດຕະຖານຂອງຫກສດການອານ ແລະ ການຄມຄອງ ແລະ ທມເທເວລາໃຫແກການສອນ ການອານ.

• ສະໜອງປມຮຽນທເໝາະສມແກເດກແລະລະດມໃຫຊມຊນນາໃຊປມຮຽນເຫານນ. ໃນການພດທະນາການສກສາ ປມຮຽນແມນມຄວາມສຳຄນຫາຍທງໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ໃນບານ. ຄດງທລະບໄວໃນບດລາຍງານຂອງ Gove ແລະ Cvelich (ປ2011), ການສກສາຄນຄວາໃນປະ ເທດເອທໂອເປຍໄດຊໃຫເຫນວາ ປມຕຳລາຮຽນສາມາດ ເພມຄວາມຄອງແຄວໃນການອານຂອງເດກເຖງ 9.6 ຄຳ ຕນາທ, ແລະ ການອານປມປະເພດອນໆທມຢໃນບານ ສາມາດເພມຄວາມຄອງແຄວໃນການອານຂອງເດກເຖງ 8.3 ຄຳຕນາທ (Piper, 2010). ສະນນ, ພແມ ຜປກຄອງ ຄວນຊກຍໃຫເດກຫດອານເປນປະຈາທກໆມໃນເວລາຢບານເພອເຮດໃຫເດກມການເຝກຝນໃນການອານຢາງ ສະໝຳສະເໝ. ໃນກລະນຂອງ ສປປ ລາວ ຄວນມການຈດສນງບປະມານເພມຕມເພອປບປງອປະກອນການ ອານທເປນພາສາລາວ, ການຂາດປມຕຳລາຮຽນແມນ ບນຫາຫກທເປນຂຈຳກດໃນການຫດອານຂອງເດກ.

• ມການຈດຕງປະຕບດນະໂຍບາຍສງເສມການຮຽນຮພາສາທມເໝາະສມ. ດງທໄດສະຫບໄວໃນການຄນຄວາ ຂອງ Gove ແລະ Cvelich (2011) ພບວາໃນການ ສກສາຊນປະຖມ, ເດກທຮຽນຮຜານການນຳໃຊພາສາ ແມສາມາດຮຽນຮອານໄດຢາງໄວວາເຮດໃຫເຂາເຈາມ ແນວໂນມສບຕມາໂຮງຮຽນ ແລະ ຫດຜອນການປະລະ

ການຮຽນ ຫ ຄາງຫອງ. ມນຍງເປນພນຖານສຳລບການ ຮຽນຮພາສາທສອງອກດວຍ. ສະນນ, ຄວນມການພຈາ ລະນາຢາງລະອຽດ ແລະ ຖຖວນໃນ ການວາງແຜນ ແລະ ວາງນະໂຍບາຍເພອຮບປະກນວານະໂຍບາຍສງເສມ ການຮຽນຮພາສາລາວໃນໂຮງຮຽນມການຈດຕງປະຕບດຢາງມປະສດທພາບ.

• ການວດແທກທກສະໃນການອານ ເພອຊວຍໃນການກຳ ນດຄວາມຕອງການ ແລະ ອອກແບບມາດຕະການແກ ໄຂທມປະສດທພາບ. ຄວນຈດໃຫມການສອບເສງການ ອານລະດບປະຖມຕນເຊງ ເປນຊວງເວລາແຫງໂອກາດ ສາລບການຮຽນຮການອານຂອງເດກຄດງໄດກາວໄວ ຂາງເທງນນ. ຜນການສອບເສງຄວນເປນບອນອງສຳລບຄ ເພອປບປງການສອນ, ສຳລບຜຊນຳເພອຕດຕາມການ ສອນຂອງຄ ແລະ ສຳລບຊມຊນ ແລະ ຜວາງນະໂຍບາຍ ເພອຮວາຈະບນລເປາໝາຍໄດ ຫ ບ.

ບາດກາວທ 3: ສາງທກສະວຊາການທກຽວຂອງກບການ ເຮດວຽກ

104. ພາກສວນໜງທສາຄນໃນການພດທະນາແຮງງານກຄການມລະບບໂຮງຮຽນວຊາຊບທດ, ແຕວາການສາງລະບບ ໂຮງຮຽນວຊາຊບທດແມນມຄວາມຫຍງຍາກກວາການສາງ ລະບບການສກສາຮບແບບອນໆທຢໃນຂະແໜງການສກສາ, ໂດຍສະເພາະໃນປະເທດທພາກລດມຄວາມສາມາດ ຈາກດ. ເມອທຽບໃສໂຮງຮຽນປະເພດອນໆ ໂຮງຮຽນວຊາ ຊບມຄາໃຊຈາຍໃນການສາງຕງສງກວາຍອນວາມນຕອງ ນຳໃຊເຄອງມ ແລະ ອປະກອນຫາຍກວາ. ນອກນ, ຄາໃຊ ຈາຍໃນການບລຫານໂຮງຮຽນວຊາຊບກມສງເພາະວາຫອງ ຮຽນໜງໆຈຳຕອງມຈຳນວນນກຮຽນໃນຂອບຈຳກດ, ຕອງ ການພະນກງານທບແມນຄຈຳນວນຫາຍ, ມຄາໃຊຈາຍທບ ແມນເງນເດອນຫາຍເພອກະກຽມຄມແນະນຳ. ໂຮງຮຽນຊອກ ຫາຄສອນຍາກເພາະວາໂຮງຮຽນວຊາຊບຕອງການຄສອນ ທມຄວາມຊຳນານງານ ແລະ ຄວາມເປນມອາຊບກຽວກບເຕກ ນກວຊາການທຮຽກຮອງຕອງການໃນປະຈບນ ເຊງຄສອນ ທມຄນສມບດແນວນຈະເຮດວຽກກບພາກເອກະຊນເປນ ສວນໃຫຍ. ສງທສຳຄນທສດກຄການອອກແບບຫກສດວຊາ ຊບທເໝາະສມ ແລະ ຫວຂໃນການສອນແມນສງທທາທາຍ ທສດຍອນວາພາກເອກະຊນມການປຽນແປງຄວາມຕອງ ການດານທກສະຂອງແຮງງານຕະຫອດເວລາ. ນອກນ, ການ ບລຫານຄມຄອງຂະແໜງການອະຊວະສກສາແມນມຄວາມ ທາທາຍຫາຍກວາເມອທຽບໃສຂະແໜງການຍອຍອນໆ ໃນຂງເຂດການສກສາຍອນວາມນກວມເອາຫາຍພາກສວນ ຂອງລດທກຽວຂອງ ແລະ ລວມເຖງພາກສວນຜຕອງການ ແລະ ຜສະໜອງແຮງງານຫາຍໆພາກສວນ. ເວາລວມແລວ, ໃນຂະນະທລດຖະບານພະຍາຍາມແກໄຂບນຫາທກຳລງແຜ ລາມຢໃນລະບບການສກສາສາມນ, ການສາງລະບບໂຮງຮຽນ ວຊາຊບທດແມນເປນສງທທາທາຍ ໂດຍສະເພາະໃນປະເທດທ ກະຊວງສກສາມຄວາມສາມາດ ແລະ ຊບພະຍາກອນຈຳກດ.


105. ລະບບອະຊວະສກສາໃນ ສປປ ລາວ ບມຄວາມສອດຄອງກບສະພາບຕວຈງເທາທຄວນ ແລະ ໄດຮບຜນກະທບ ຈາກ “ການຂາດການເຊອມຕ” ກບບນດາໂຮງຮຽນ, ກມຜໃຊ ແຮງງານ ແລະ ກມນກຮຽນ. ຄດງທໄດອະທບາຍໃນບດລາຍງານຂອງທະນາຄານໂລກ (2013e), ໂຮງຮຽນວຊາຊບແມນ ມຂຈາກດດານການປະສານງານທເປນທາງການກບຜໃຊ ແຮງງານ ແລະ ນກຮຽນ ແລະ ການພດທະນາຫກສດການ ຮຽນການສອນກບໄດມການປະກອບສວນຈາກຜໃຊແຮງ ງານ ແລະ ນກຮຽນ. ບມກນໄກທເປນທາງການສຳລບພາກ ເອກະຊນໃນການສະໜອງການຕຊມແກໂຮງຮຽນກຽວກບ ຫກສດການຮຽນ ຫ ຄນະພາບຂອງການສອນ. ນອກນ, ໂຮງ ຮຽນວຊາຊບຂອງລດກບມແຮງຈງໃຈດານການເງນສາລບ ການອອກແບບຄນ ຫ ການປດຫກສດທມຈຳນວນນກຮຽນ ຫດລງ: ລດຖະບານຈາຍຄາສດສອນແກພະນກງານຄໂດຍບໄດອງໃສຈຳນວນນກຮຽນໃນຫອງຮຽນວາມ 10 ຫ 30 ຄນ. ສະນນ, ໂຮງຮຽນເຫານຈງຂາດການເຊອມຕກບຕະຫາດແຮງ ງານ ແລະ ບເຂາໃຈກຽວກບຄວາມຕອງການຂອງນກຮຽນ ແລະ ຍງເນນໜກໃສການສະໜອງທບຖກຈດເຊງອາດເຮດໃຫການສາງທກສະທບສອດຄອງກບຄວາມຕອງການມຫາຍຂນ.

106. ສງໜງທທາທາຍສາລບ ສປປ ລາວ ແມນການສາງລະບບອະຊວະສກສາໃຫແທດເໝາະກບຄວາມຕອງການ ສາເຫດກຍອນວາພາກເອກະຊນຂາດຄວາມຕນຕວ ແລະ ບມການຈດຕງທເປນລະບບ. ລະບບການເຝກອບຮມທສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕອງການໄດແມນເປນຜນການປະສານງານຂອງພາກອດສາຫະກຳ ແລະ ພາກລດ ແລະ ລະຫວາງຝາຍຕອງການ ແລະ ຝາຍສະໜອງ. ເພອໃຫກາຍ ເປນລະບບທອງໃສຄວາມຕອງການເປນຫກມນຈາເປນ ຕອງມການຮວມມ ແລະ ຊວຍເຫອຈາກພາກເອກະຊນໃນ ການກຳນດຄວາມຕອງການດງກາວ (ເຊນ: ຈຳນວນແຮງງານ ທຕອງການມຈກຄນ, ຢໃສ ແລະ ຄວາມສາມາດປະເພດໃດ). ປະເທດຫວຽດນາມມຕວຢາງທໜາສນໃຈກຽວກບບດບາດ ຂອງກະຊວງແຮງງານ, ກມພດທະນາສງຄມສງເຄາະ ແລະ ປວຍການໄດມການປະສານຮວມມກບບນດາຊຽວຊານດານອດສາຫະກຳ ເພອຊວຍກຳນດມາດຕະຖານທກສະ (ເບງບດ ລາຍງານທະນາຄານໂລກ 2013h).

107. ເນອງຈາກວາບດລາຍງານສະບບນໃຫເຫດຜນວາການ ພດທະນາທກສະພນຖານຄວນໄດຮບການເອາໃຈໃສຫາຍ ຂນຄກນກບການພດທະນາໂຮງຮຽນວຊາຊບ, ສະນນ ຈງເຫນ ວາພາກລດຕອງເພມທະວບດບາດດານຍດທະສາດໃຫ ຫາຍຂນ. ໂດຍອງໃສຂະໜາດຂອງບນຫາທຕດພນກບການ ສາງທກສະພນຖານ ແລະ ສງທາທາຍໃນການສາງລະບບໂຮງຮຽນວຊາຊບທດບດລາຍງານສະບບນແນະນາໃຫມການເອາໃຈໃສດານການຈດສນຊບພະຍາກອນຂອງລດ ເພອປບປງ ແລະ ພດທະນາທກສະພນຖານ. ໃນຂງເຂດການ ພດທະນາໂຮງຮຽນວຊາຊບ, ລດຖະບານຄວນຫດຜອນ ຄວາມເປນເຈາການໃນການບລຫານຄມຄອງໂຮງຮຽນ (ເຊນ: ເປນຜສະໜອງການສກສາເອງ) ແຕຄວນເພມພນບດບາດ

ດານຍດທະສາດໂດຍເລງໃສການພດທະນານະໂຍບາຍ, ກຳນດມາດຕະຖານ, ລງທນໃນການພດທະນາເຄອງມການຮຽນການສອນ ແລະ ພະນກງານຄ, ປບປງຂມນທເຜຍແຜແກສາທາລະນະຊນກຽວກບລະບບການເຝກອບຮມ ແລະ ປະເມນການເຝກອບຮມ. ທະນາຄານໂລກ (2013e) ໄດແນະ ນຳໃຫມການແນໃສໃນບາງຂງເຂດດງລມນ:

• ຊກຍການປະສານງານກນລະຫວາງພາກເອກະຊນແລະໂຮງຮຽນວຊາຊບ. ຕວຢາງ: ຜໃຊແຮງງານສາມາດ ປະກອບສວນເຂາໃນການພດທະນາຫກສດການຮຽນການສອນ ໂດຍໃຫຄຳຕຊມກຽວກບຫກສດການຮຽນ, ການຕດສນໃຈເລອກຊອປະກອນ, ການເຊາອປະກອນ ແລະພດທະນາຫກສດການເຝກງານ. ພາກລດສາມາດກະຕກຊກຍການຮວມມລະຫວາງສະຖາບນການສກສາ ແລະ ບລສດເພອອອກແບບຫກສດ ຫ ອຳນວຍຄວາມສະ ດວກໃນການເປນຄຮວມງານລະຫວາງລດ ແລະ ເອກະຊນກຄບລສດເອກະຊນຂະໜາດໃຫຍ ແລະ ໂຮງຮຽນຢໃນປະເທດເພອນບານກໄດມການສະໜອງຕວຢາງຂອງການຊກຍຮບແບບການເປນເຄອຂາຍດງກາວ. ຕວຢາງ: ໃນປະເທດໄທ, ມການສາງຕງຄະນະກຳມະການຮວມທມາຈາກຂະແໜງການສກສາ ແລະ ຕວແທນຈາກສະມາ ຄມອດສາຫະກາກຄສະພາການຄາແຫງປະເທດໄທ ແລະ ລວມເຖງສະມາຄມສມແຮງງານອນໆ ເພອເຮດ ວຽກຮວມກນໃນການພດທະນາຫກສດການຮຽນການ ສອນທອງໃສຄວາມຕອງການດານທກສະເປນຫກ. ຄກນ ກບປະເທດຈນກໄດມການສາງຄວາມເຂມແຂງດານ ການເຊອມຕລະຫວາງສະຖາບນການສກສາ ແລະ ອດສາ ຫະກາໃນຫາຍຊມຊນໃນແຂວງກວາງຕງ, ຫລຽວໜງ, ຊານຕງ ແລະ ແຂວງຢນານ.

• ສາງຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃນການຕດຕາມແລະປະເມນຜນ. ປບປງຂມນຂອງຕະຫາດແຮງ ງານເພອຮບປະກນການພດທະນາທກສະທສອດຄອງ ແລະ ເໝາະສມ. ຂມນດງກາວສາມາດເກບກຳໄດຈາກ ການສຳຫວດແຮງງານປະຈຳປ, ການປກສາຫາລ ແລະ ບດສກສາການຕດຕາມຜນໄດຮບຂອງຜນສາເລດການ ສກສາຊນສງກຽວກບການມວຽກເຮດງານທຳ.

108. ນອກນ, ພາກລດຍງສາມາດສະໜອງການຊກຍໃຫແກ ພາກເອກະຊນສາລບການພດທະນາທກສະສະເພາະສາລບ ຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານທມການຂະຫຍາຍຕວສງ ຫ ຂະ ແໜງການບລການຍອຍ. ຕວຢາງ: ການຊວຍເຫອຂອງລດ ໃນຫກສດການຮວມມລະຫວາງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ, ວທະຍາໄລ ແລະ ຫວໜວຍທລະກດ. ແນວໃດກຕາມ ເພອ ຮບປະກນດານການຄມຄອງບນດາບລສດທໄດຮບຜນປະ ໂຫຍດຈາກຫກສດດງກາວຄວນເປນຜສະໜອງການລງທນທເໝາະສມດວຍຕນເອງ ແລະ ເປນເອກະພາບໃນຮບແບບ ການຈດຕງປະຕບດທໂປງໃສ ແລະ ມການວດແທກຜນການດຳເນນງານທເໝາະສມ.


ຕາຕະລາງ 4.1: ຂມນທເກບກຳຈາກບດຄນຄວາການຕດຕາມນກສກສາທຮຽນຈບຈາກມະຫາວທະຍາໄລດສ ປ2007

ວທະຍາສາດ ແລະ ຄະນດສາດ

ການປນປວ ແລະ ສາທາລະນະສກ

ວສະວະກຳ

ເສດຖະສາດ

ກດໝາຍ

ມະນດສາດ ແລະ ສນລະປະກຳ

ວທະຍາສາດສງຄມ

ກະເສດສາດ

ໄລຍະເວລາຊອກວຽກ (ເດອນ)

ຄາສະເລຍ

0.7

0.7

1.0

1.0

1.2

1.2

1.3

1.5

ລາຍຮບທງໝດຕເດອນ (ເອໂຣ)


2499

2904

2772

2954

2864

2188

2317

2137

ເຮດວຽກເຕມເວລາ

(%)ຄາສະເລຍ

88.4

79.0

94.4

96.1

92.7

59.1

60.6

86.7

ຜບລຫານ ຫ ຊຽວຊານ

(% ISCO 1 ຫ 2)


83.6

82.6

87.4

70.3

87.8

66.0

72.0

84.2

ພະນກງານຖາວອນ

(%)ຄາສະເລຍ

45.6

41.0

66.2

71.3

57.5

43.0

45.4

45.6

ຄວາມເພງພໃຈຕ

ວຽກງານສງ (%)


77.5

81.7

72.8

70.1

70.2

61.3

65.4

71.2

ແຫງຂມນ: ຕາຕະລາງນໄດມາຈາກສນຄນຄວາດານການສກສາ ແລະ ຕະຫາດແຮງງານ (ROA) ຂອງປະເທດເນເທແລນ ປ2008 (ສາງຄນໃໝຈາກ ທະນາຄານໂລກ, 2012)

109. ບນດາປະເທດພດທະນາແລວ ໄດມການສະໜອງຕວຢາງວທການເກບກາ ແລະ ແຈກຢາຍຂມນກຽວກບການຈາງງານພາຍຫງສາເລດການສກສາ. ປະເທດນເວ ໄດມການຕດຕາມເກບກຳຂມນຕງແຕປ 1972; ປະເທດອຕາລປ 1998; ແລະ ໃນປະເທດຮອນແລນ ເກອບໝດທກສະຖາບນການສກ ສາຊນສງໄດມການສຳຫວດທກໆ 1.5 ປ ພາຍຫງທນກຮຽນສຳເລດການສກສາ. ການສຳຫວດໄດເກບກຳຂມນທລະອຽດ ໃນຫາຍຫວຂລວມເຖງຂມນກຽວກບຊວງໄລຍະການຫາວຽກ ພາຍຫງຈບການສກສາ (ຕງຄາຖາມວາທານໃຊເວລາດນ ປານໃດຈງໄດວຽກເຮດປະຈາ? ທານມຊວງເວລາທລຖາ

ການຈາງງານ ຫ ບ?); ປະເພດ ແລະ ຄນະພາບຂອງການ ຈາງງານ (ຕວຢາງ: ຂະແໜງການ ແລະ ຂກຳນດດານການ ສກສາ ແລະ ທກສະ); ແລະ ຄວາມເພງພໃຈຂອງນກຮຽນກຽວ ກບການສກສາທເຂາໄດຮບ (ມນໄດສະໜອງພນຖານທໜກແໜນສຳລບການເຂາສຕະຫາດແຮງງານ ຫ ບ? ມນໄດຊວຍ ພດທະນາທກສະທຈຳເປນ ຫ ບ? ມນໄດຊວຍເກບກຽວ ຄວາມຮທງໃນດານທດສະດ ແລະ ພາກປະຕບດຕວຈງ ຫ ບ?) ຕາຕະລາງ 4.1 ໄດສະແດງໃຫເຫນເຖງປະເພດຂອງຂມນທເກບກຳໄດຈາກການສຳຫວດ.

• ນາໃຊທດສະດການຕະຫາດໃນການອານວຍຄວາມສະດວກສາລບການຊອກວຽກທສອດຄອງກບທກສະ: ການ ຕະຫາດສາມາດຊວຍໂຄສະນາຫກສດການຮຽນການ ສອນ ເພອຜນໄດຮບທາງສງຄມທສງກວາ. ເຮດໃຫນກ ຮຽນຫດຜອນການຮຽນຫກສດບລຫານທລະກດ, ບນຊ, ເສດຖະກດທມຜນໄດຮບຕາໄປຫາຫກສດທມຄວາມ ຕອງການສງຈາກສງຄມ ເຊນ: ໄຟຟາ ແລະ ການກສາງ. ເຕກນກດານການຕະຫາດສາມາດນາໃຊເຂາໃນການ ເພມຄວາມຕນຕວກຽວກບຂະແໜງອະຊວະສກສາ ແລະ ດງດດນກຮຽນໄປສຂະແໜງການທມຄວາມຕອງການສງດງກາວ.

ແນວໃດກຕາມ, ເຕກນກການຕະຫາດອາດບສາມາດແກ ໄຂສາເຫດຂອງບນຫາກຽວກບການເຂາຮຽນຂອງນກ ຮຽນໃນຂະແໜງອະຊວະສກສາ. ການຂາດຄວາມສນໃຈ ເກດຈາກຫາຍປດໄຈ ເຊນ: ຂຫຍງຍາກໃນລະບບອະຊ ວະສກສາຄດງທອະທບາຍມາຂາງເທງນນເຮດໃຫການສບຕຮຳຮຽນໃນລະດບອະຊວະສກສາບໜາສນໃຈ. ບນ ຫາຂອງນກຮຽນທບສນໃຈໃນວດທການສກສາລະດບ ອະຊວະສກສາເພອຊວຍໃຫກາວເຂາສຂະແໜງການ ຜະລດອາດເປນຍອນການຢດເຊາຂອງຂະແໜງ ຫ ການ ບຂະຫຍາຍຕວຂອງຂະແໜງການດງກາວ. ສະນນ, ເຖງ ວາຈະມການນາໃຊເຕກນກການຕະຫາດຫາຍປານໃດ

ບນຫາກບສາມາດແກໄຂໄດ ແລະ ມວທການແກໄຂຮບ ແບບໃໝ.

IV. ສະຫບ

110. ເນອງຈາກວາ, ມຂຫຍງຍາກຫາຍດານໃນການພດທະ ນາທກສະ, ມນມຄວາມຈາເປນທຕອງຈດຕງປະຕບດຍດ ທະສາດເພອການປະຕຮບ ແລະ ແນໃສການປດຊອງວາງທ ເປນບນຫາເຫານນ. ລດຖະບານໄດມການທບທວນຂະແໜງ ການສກສາຢາງກວາງຂວາງ ເພອກຳນດບນຫາ ແລະ ຊອກ ຫາທາງແກໄຂໃນຂະແໜງການສກສາ. ຍອນຂຈຳກດດານ ຊບພະຍາກອນເຊງມຄວາມຈາເປນໃນການຈດບລມະສດ ດານການປະຕຮບ ແລະ ຈດສນງບປະມານຢາງເໝາະສມ. ການຈດລຽງບລມະສດຢາງລະມດລະວງ ແມນມຄວາມສຳ ຄນ. ຕວຢາງ: ແນໃສການພດທະນາທກສະພນຖານແມນມຄວາມສາຄນສາລບການປບປງພດທະນາຂະແໜງການ ອນໆຄດງທອະທບາຍມາຂາງເທງນນ. ບດທ 5 ໄດທບທວນກຽວກບການປະຕຮບຂງເຂດທເປນບລມະສດດງທກາວໄວ ໃນບດທ 2, 3, 4 ແລະ ສະເໜແນວທາງສຳລບການຈດຕງປະ ຕບດໃນຕໜາ.


ບດທ 5: ພາກສະຫບ



I. ສງລວມຂແນະນຳດານນະໂຍ ບາຍ

111. ສະຫບ, ເພອບນລການພດທະນາທກວາງຂວາງ ແລະ ຫດຜອນຄວາມທກຍາກ, ສປປ ລາວ ຕອງເພມການຈດ ສນຊບພະຍາກອນໃຫຫາຍຂນເພອແກໄຂບນຫາຫກດານ ກາລງແຮງງານ ແລະ ສງທາທາຍດານຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ. ຄດງທໄດອະທບາຍໃນບດຮຽນທຜານມາ. ວາລະ ຂອງການພດທະນາແມນເລກເຊງກວາບນຫາທກສະສມ ແຮງງານທກຳລງໄດຮບການເອາໃຈໃສຢາງຂນຂຽວ. ເຖງວາ ການພດທະນາທກສະສມແຮງງານຈະແມນສວນໜງຂອງ ວາລະການພດທະນາໂດຍລວມ ແຕ ສປປ ລາວ ບນລການ ພດທະນາໂດຍນຳໃຊມາດຕະການທມຄວາມດນດຽງ, ຫກ ລຽງການເອອຍອງທາງດານຊບພະຍາກອນທາມະຊາດ ແລະ ສາງສະພາບແວດລອມທແທດເຫມາະເພອຊວຍໃຫຂະ ແໜງການກະສກຳ ແລະ ຂະແໜງການທບແມນກະສກຳມ ການເຕບໂຕ. ການຂະຫຍາຍຕວຂອງຂະແໜງການທສະ ໜອງວຽກເຮດງານທາຄຽງຄກນກບການປບປງການສກສາ ພນຖານ ແລະ ທກສະອນໆຈະຊວຍເຮດໃຫແຮງງານສາມາດ ເຄອນຍາຍໄປສຂະແໜງການທໃຫຜະລດຕະຜນສງເຊງຈະສງຜນຕການເຕບໂຕທເຂມແຂງ, ປບປງການແຂງຂນ ແລະ ຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນລາວ.

112. ໂດຍສະເພາະແມນການຈດຕງປະຕບດສາມບລມະ ສດທຈາເປນ (i) ການເພມຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສ ກາ, (ii) ສາງວຽກເຮດງານທາທມຄວາມຫນາດງດດໃຈໃນຂງ ເຂດທບແມນກະສກາ ແລະ (iii) ຮບປະກນໃນການສາງທກ ສະພນຖານ. ການຈດຕງປະຕບດສາມບລມະສດເຫານແມນ ມຄວາມຈາເປນໃນການແກໄຂສງທາທາຍດານກຳລງແຮງ ງານ ແລະ ດານຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ສປປ ລາວ. ມາດຕະການດງກາວແມນມຄວາມກຽວຂອງກນ. ການມຜະລດຕະພາບດານກະສກຳທສງຂນແມນມຄວາມຈຳເປນ ເພອ ປບປງຊວດການເປນຢຂອງຜອອກແຮງງານສວນໃຫຍທ ເຮດວຽກໃນຂະແໜງການກະສກຳ ແລະ ປດປອຍໃຫພວກ ເຂາເຄອນຍາຍໄປເຮດວຽກໃນຂະແໜງການ “ທທນສະໄໝ” ທໃຫຜະລດຕະຜນສງ. ໂອກາດໃນການມວຽກເຮດງານທຳ ໃນຂະແໜງການ “ທທນສະໄໝ” ດງກາວຕອງໄດຮບການ ຂະຫຍາຍຕວເພອຮອງຮບການໄຫວຽນຂອງແຮງງານທອອກຈາກຂະແໜງການກະສກຳ ເຊງ ໝາຍເຖງວາຕອງເບງຂາມຂະແໜງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ກະຕກຊກຍການ ເຕບໂຕຂອງຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານທສາງວຽກເຮດງານທຳ ແລະ ຂະແໜງການບລການຍອຍ. ໃນຂະນະດຽວກນ, ມນມຄວາມສຳຄນທຕອງຮບປະກນວາແຮງງານລາວໄດຮບ ການປບປງດານຄວາມຮຂນພນຖານເພອສາມາດເຂາເຖງ ວຽກງານທມໃນປະຈບນ.

113. ໃນຂະນະທການເພມຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສກາແມນມຄວາມສາຄນທສດ ແລະ ເປນບລມະສດອນຮບດວນສາລບເສດຖະກດກະສກາຂອງ ສປປ ລາວ, ການປະຕຮບໃນຂງເຂດອນໆກມຄວາມຈາເປນທຕອງຈດຕງປະຕ ບດຢາງໄວວາ. ຍອນຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສກຳສງຂນ ແລະ ຈຳນວນຄນໜມທກາວເຂາສຕະຫາດແຮງງານເພມ ຂນເສດຖະກດຈະໄດຮບຄວາມກດດນໃຫມການສະໜອງ ໂອກາດການຈາງງານທມຄນະພາບ. ແນວໃດກຕາມ, ການ ສາງສະພາບແວດລອມສຳລບການເຮດທລະກດເພອດງ ດດການລງທນ ໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ ແລະ ການຊກຍໃຫບລສດມາລງທນບສາມາດເຮດສາເລດໄດພາຍໃນຄນ ດຽວ. ໃນຂະນະດຽວກນບລສດກມຄວາມຕອງການແຮງງານ ທມສມເພມສງຂນ. ການແກຍາວມາດຕະການແກໄຂບນຫາ ດານໂພຊະນາການ ແລະ ສງເສມການສກສາຂນພນຖານ ຈະເປນການສນເສຍທມມນຄາສງຍອນວາເດກທບມການ ສກສາໃນມນຈະບເປນແຮງງານທບມຜະລດຕະຜນໃນມອນ. ສະນນ, ເຖງວາການເພມຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສ ກຳຈະເປນບລມະສດຫກແຕວາ ສປປ ລາວ ກບສາມາດລຖາ ການຊກຍຈາກພາກທລະກດ ເພອແກໄຂຊອງວາງທາງດານທກສະທເປນບນຫາຕນຕ, ຍອນວາການປະຕຮບໃນຂງເຂດດງກາວຕອງໃຊເວລາຈງຈະເກດຜນ.

114. ພາຍໃຕສາມຂງເຂດທຕອງເອາໃຈໃສ, ບດລາຍງານ ສະບບນກຍງໄດການດມາດຕະການທສາຄນເພອປບປງແກໄຂ ເຊງຕອງຖເປນບລມະສດ ແລະ ຈດລຽງລາ ດບຢາງລະມດລະວງ. ການຈດຕງປະຕບດໃນແຕລະຂງ ເຂດໄດສງລວມໃນ ຮບພາບ 5.1. ບດທ 2, 3, ແລະ 4, ໂດຍໄດສະໜອງແນວຄວາມຄດ ແລະ ການສະເໜແນະນຳ ດານມາດຕະການທສາມາດຈດຕງປະຕບດໃນແຕລະຂງ ເຂດ. ການເນນໜກ ແລະ ການເອາໃຈໃສແກໄຂບນຫາໃນທກໆຂງເຂດຢາງເທາທຽມກນແມນເປນໄປໄດຍາກ ແລະ ບ ສມຄວນເຮດພອມກນ, ລວມເຖງການກະຈາຍຊບພະຍາ ກອນໄປທວທກໆຂງເຂດກຈະເຮດໃຫບໄດຮບຜນເທາທ ຄວນ. ເພອໃຫໄດຮບຜນຢາງສງສດໂດຍການນຳໃຊຊບພະ ຍາກອນທມຈາກດຕອງມການວາງແຜນກຽວກບມາດຕະ ການປະຕຮບ ແລະ ຈດລຽງລຳດບຢາງລະມດລະວງໂດຍອງ ຕາມຄວາມຕອງການຮບດວນ, ຄວາມສຳຄນ ແລະ ຄວາມ ເປນໄປໄດໃນໄລຍະສນ, ໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວ.


ຮບພາບ 5.1: ສງລວມຂສະເໜແນະສຳລບການຈດຕງປະຕບດ

ຕາຕະລາງ 5.1: ການສມທຽບປະເທດທມການເກບກຳຂມນດານແຮງງານ

ປະເທດໄທ


ປະເທດຈນ

ກຳປເຈຍ


ສປປ ລາວ

ຊການສຳຫວດ

ການສຳຫວດແຮງງານ

ການສຳຫວດແຮງງານແຫງຊາດ

ການສຳຫວດຕວຢາງໃນຂະແໜງການແຮງງານປະຈຳປ

ການສຳຫວດເສດຖະກດແລະ ສງຄມໃນກຳປເຈຍ



ປທຳອດທການສຳຫວດໄດລເລມຂນ

1963

1986

1989?

1993-1994

1996

2010

ໄລຍະເວລາ

ປະຈຳເດອນ

ປະຈຳໄຕມາດ

ປະຈຳປ

ປະຈຳປ

ປະຈຳປ

ສຳຫວດພຽງຄງດຽວ

ຂອບເຂດຕວຢາງຄວາມຖຂອງການເກບກຳຂມນ

2 ປ

10 ປ

?

ຢາງຕເນອງ

ບໄດຮບການປບປງ ແລະ

ການກຳນດດຄວາມຖໃນການເກບກຳຂມນ

10 ປ

ໝາຍເຫດ: ເຄອງໝາຍຖາມ (?) ສະແດງໃຫເຫນວາບມຂມນໃນລະບບອນເຕເນດ LABORSTA.ແຫງຂມນ: ອງການແຮງງານສາກນ, ລະບບອນເຕເນດ LABORSTA. ຈາກເວບໄຊ http://laborsta.ilo.org/applv8/data/SSM3_NEW/E/SSM3.html [ເຂາວນທ 30 ສງຫາ 2013]. ນຳສະເໜໃນບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ(2013c).

ການເພມຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສກຳ

ຊກຍການລງທນເອກະຊນ ໃນທລະກດໂຮງສເຂາ ໂດຍການອຳນວຍຄວາມສະດວກດານການຄາເຂາເປອກ

ແລະ ເຂາສານ

ເຮດໃຫການດຳເນນທລະກດມຄວາມສອດຄອງ ແລະ ມກນໄກການຊຳລະຄາໃຊຈາຍ

ທກຽວຂອງກບພາກລດທງາຍດາຍ

ຂະຫຍາຍ ແລະ ສາງຄວາມ ເຂມແຂງໃຫແກການສກສາ ແລະ

ພດທະນາເດກກອນໄວຮຽນ

ປບປງຄວາມໂປງໃສໃນຂ ະແໜງການລດ ໃນການໃຫບລການແກພາກທລະກດ

ຮບປະກນໃຫເດກທກຄນສາມາດອານໄດພາຍຫງຈບ ປ 2

ສາງສະພາບແວດລອມໃນການດຳເນນທລະກດໃຫມຄວາມເອກະພາບ ແລະ ສາມາດຄາດຄະເນໄດ

ສາງທກສະດານວຊາການທ ສອດຄອງກບໜາວຽກ

ໝນໃຊຊບພະຍາກອນຂອງລດ ເພອ ສະໜບສະໜນ

ຊາວກະສກອນ ທປກ ເຂາ

ສາງວຽກທໜາດງດດໃນຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ

ຮບປະກນທກສະຄວາມຮພນຖານ

II. ຂງເຂດທຕອງຈດຕງປະຕບດ ເພມ115. ເພອຮບປະກນວາການປະຕຮບຈະມຄວາມສອດຄອງ, ມປະສດທພາບ ແລະ ມການວາງເປາໝາຍທເໝາະສມມນ ມຄວາມຈາເປນທຕອງປບປງຫກການພນຖານສາລບການ ປະຕຮບ. ຕວຢາງວາ, ບນດານະໂຍບາຍທມຜນສະທອນຕ ແຮງງານ ຄວນອງໃສພາບລວມທຖກຕອງ ແລະ ຄບຖວນຂອງ ຕະຫາດແຮງງານທມຄວາມຫາກຫາຍ ເຊນ: ແມນຫຍງກຳ ລງເກດຂນ? ໃຜໄດຮບຜນກະທບ? ຜນສະທອນທອາດເກດຂນພາຍໃຕນະໂຍບາຍໃໝແມນຫຍງ?.

116. ແນວໃດກຕາມ, ຂມນທສາຄນຍງຂາດເຂນກຽວກບ ການຈາງງານໃນຂະແໜງການຕາງໆ, ການເຄອນຍາຍ ແລະ ຕວຊບອກກຽວກບຕະຫາດແຮງງານ. ຄດງທໄດອະທບາຍຢ ໃນເອກະສານຊອນທາຍ 1, ວຽກງານດານການວເຄາະຕະຫາດແຮງງານທມຄວາມຫາກຫາຍເປນສງທທາທາຍ ເນອງ ຈາກຂມນການສຳຫວດບຄບຖວນ. ສປປ ລາວ ຍງມຄວາມຫາຊາໃນການເກບກາຂມນດານແຮງງານເມອທຽບໃສປະເທດອນໆໃນຂງເຂດພາກພນ, ຄດງທສະແດງໃຫເຫນໃນ ຕາຕະລາງ 5.1.

117. ຕອງມຄວາມພະຍາຍາມຫາຍຂນໃນການເກບກາ ຂມນເພອການວເຄາະທມຄວາມໝາຍ ແລະ ຖກຕອງສາລບ ການສາງນະໂຍບາຍ. ສງທສາຄນທສດສາລບ ສປປ ລາວ ກຄການສາຫວດຄວເຮອນ (ຫ ແຮງງານ) ເປນປະຈາເພອ ສະໜອງຂມນທລະອຽດກຽວກບການປຽນແປງໃນການຈາງ

ງານ ແລະ ຄາຈາງແຮງງານ. ຍອນການເຕບໂຕທາງດານ ເສດຖະກດ 8 ສວນຮອຍຕປ, ເຮດໃຫມແຮງງານຂະຫຍາຍ ຕວປະມານ 100,000 ຄນຕປ, ອດຕາຄາຈາງແຮງງານເພມ ສງຂນຢາງໄວວາ (ເຊງສງກວາຜະລດຕະພາບຂອງແຮງ ງານ), ຜສາງນະໂຍບາຍຕອງການຂມນເປນປະຈຳ ແລະ ທນ ສະພາບກວາຂມນທມປະຈບນທໄດຈາກການສາຫວດ LECS ໃນທກໆຫາປ.


31 ເບງລາຍລະອຽດໃນບດສກສາຂອງMachuca-Sierra (2014).

118. ຄຽງຄກບການປບປງຂມນ, ວຽກງານການວເຄາະແມນມຄວາມຈາເປນໃນຫາຍຂງເຂດທເປນບລມະສດ ເພອຊວຍຈດບລມະສດສາລບການປະຕຮບ. ໃນຂງເຂດການວເຄາະດງກາວຈຳເປນຕອງມການເກບຂມນ ເພມຕມໂດຍຜານການສຳຫວດຂມນ ແລະ ຊອງທາງອນໆ, ລວມເຖງ:

• ການການດຂຈາກດອນໆທມຜນຕການເຄອນຍາຍຂອງແຮງງານ. ໃນຂະນະທບດລາຍງານໄດແນໃສແຮງຈງໃຈ ດານຄາແຮງງານເພອໃຫແຮງງານມການກະຈາຍອອກ ສແຕລະຂະແໜງການ, ແຕມການວເຄາະພຽງຈຳນວນ ໜອຍເທານນທໄດເຮດຜານມາທວເຄາະກຽວກບຂຈາ ກດທມຜນຕການເຄອນຍາຍແຮງງານ. ຕວຢາງ: ຢໃນປະເທດຈນມຫາຍຂຈຳກດດານນະໂຍບາຍ ແລະ ການ ບລຫານທສງຜນກະທບຕການເຊອມຕແຮງງານຊນນະບດເຂາສແຮງງານໃນຕວເມອງ. ຂຈຳກດເຫານນລວມ ເຖງລະບບການຂນທະບຽນຄວເຮອນແຫງຊາດທປອງ ກນການເຂາເຖງການບລການຂນພນຖານຂອງແຮງ ງານທເຄອນຍາຍ ແລະ ຄອບຄວໃນທອງຖນທແຮງ ງານ ເຄອນຍາຍເຂາໄປຢ, ລວມເຖງຂຈຳກດ ດານການບລ ຫານຈດການ ເຊນ: ຂຈຳກດໃນການຖາຍໂອນບຳນານ ເຊງເປນການຫດຜອນຄວາມຫາວຫນຂອງແຮງງານໃນການເຄອນຍາຍໄປສຂງເຂດໃໝ.

ດງທໄດກາວໃນບດທ 3, ການວເຄາະໃນຕໜາ ຕອງສກສາວາມປດໄຈຫຍງນອກເໜອຄາແຮງງານທມອດທພນຊກຍໃຫແຮງງານລາວເຄອນຍາຍໄປຫາວຽກໃໝ ແລະ ເຂດພມສນຖານໃໝ. ຖາວາສງກດຂວາງຫາຍປະການທເປນອປະສກຕການເຄອນຍາຍ, ການປະຕຮບ ແລະ ເຮດ ໃຫການແກໄຂບນຫາບປະສບຜນສຳເລດ ແມນບນຫາຊອງວາງຂອງທກສະພນຖານ, ມນເປນໄປໄດທຂມນ ກຽວກບສງກດຂວາງເຫານນຈະສງຜນກະທບຕການ ເຄອນຍາຍລະຫວາງຂະແໜງການ. ບນຫາດານພາສາ ແລະ ພນຖານໂຄງລາງດານຄມມະນາຄມອາດມສວນ ເຮດໃຫແຮງງານບຢາກຍາຍຈາກຊນນະບດເຂາສຕວ ເມອງແນວໃດກຕາມຂມນດງກາວຄວນໄດຮບການສກ ສາຄນຄວາເພມຕມ.

• ສກສາຄນຄວາເພມຕມໃນຂະແໜງການອນ/ຂະແໜງການຍອຍທສາມາດປະກອບສວນເຂາໃນການຂະຫຍາຍຕວ ແລະ ການສາງວຽກເຮດງານທາໃນເຂດຊນນະບດ.ໃນຂະນະທຜະລດຕະພາບໃນຂະແໜງກະສກຳ ເພມຂນ, ຂງເຂດທມທດທາງໃນການເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວ ແລະ ສາງວຽກເຮດງານທຳກຄຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ. ແນວໃດກຕາມ, ໃນປະຈບນຂະແໜງການດງ ກາວຍງບໄດຮບຄວາມສນໃຈຫາຍ. ການສຳຫວດກະສ ກາໄດຊໃຫເຫນວາໂອກາດໃນການມວຽກເຮດງານທາໃນເຂດຊນນະບດແມນມການຂະຫຍາຍຕວ ແລະ ເຮດ ໃຫແຮງງານສວນຫາຍເຮດວຽກທສອງ/ສຳຮອງ. ອດຕາສວນຂອງແຮງງານກະສກຳອາຍ 15 ປ ຂນໄປ ທ ເຮດວຽກໃນພນທກະສກຳຂອງຕນເອງ ແລະ ຂອງຄນອນ ມເພມຂນຈາກ 24 ສວນຮອຍ ໃນປ 1998/1999 ເຖງ 40 ສວນຮອຍ ໃນປ 2010/2011. ຫາຍຄນເຮດວຽກໃນພນທກະສກຳຂອງຄອບຄວອນໃນຂະນະທມ 249,000 ຄນ

ເຮດວຽກໃນຂະແໜງການທບແມນກະສກຳ (ຫອງການ ສຳຫວດກະສກຳ, ປ 2012). ການສກສາເພມຕມແມນມຄວາມຈຳເປນ ເພອທຳຄວາມເຂາໃຈກຽວກບປະເພດ ການຈາງງານໃນຂງເຂດທບແມນກະສກຳ ແລະ ຄວາມ ເປນໄປໄດໃນການເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວຂອງຂະແໜງ ການຍອຍສະເພາະຂງເຂດຈດສມ ແລະ ຕະຫາດ (ການບ ລໂພກພາຍໃນ ແລະ ການສງອອກ) ເພອກຳນດວາຈດ ໃດຄວນໄດຮບການເອາໃຈໃສ ສປປ ລາວ.

• ທາຄວາມເຂາໃຈກຽວກບປດໄຈທຢເບອງຫງການເພມຂນຂອງອດຕາຄາຈາງແຮງງານໃນຂະແໜງໂຮງຈກໂຮງງານໃນຂະນະທເກດມຜະລດຕະຜນຊາ. ຄດງທອະທ ບາຍໃນບດທ 3, ການເພມຂນຂອງຄາແຮງງານບສອດ ຄອງກບຜະລດຕະຜນໃນຂະແໜງການດງກາວເຊງມຜນ ສະທອນຕຜນກຳໄລ ແລະ ການເຕບໂຕທາງດານທລະ ກດຂອງພວກເຂາ. ໃນບດທ 3 ໄດຊໃຫເຫນເຖງປດ ໄຈທຢເບອງຫງບນຫາດງກາວເຊງເກດຈາກການຂະຫຍາຍຕວຂອງຂະແໜງການຊບພະຍາກອນທາມະ ຊາດ, ການຂາດເຂນດານທກສະສະເພາະດານ, ການ ເພມຂນຂອງເງນເດອນລດ ແລະ ການອດຕາຄາແຮງ ງານຂນຕຳ. ແນວໃດກຕາມ, ຫກເກນຂອງປດໄຈຕາງໆ ບສາມາດຖກກຳນດໄດຢາງຈະແຈງເຮດໃຫມນມຄວາມ ຫຍງຍາກໃນການສາງນະໂຍບາຍທເໝາະສມ. ການສກ ສາຄນຄວາເພມຕມຄວນຄນຄວາກຽວກບວທການຕງ ເງນເດອນ ແລະ ທຳຄວາມເຂາໃຈຕກບປດໄຈຕາງໆທ ກຽວຂອງ.

• ການດມາດຕະການສະເພາະສາລບການສງເສມການອານອອກຂຽນໄດຂນພນຖານ. ຄດງໃນການປະເມນ ທຽບຖານກຽວກບການອານຂອງເດກໃນຊນປະຖມ 2012, ນອກນກຍງມການວເຄາະລງເລກໃນກລະນສກ ສາຂອງຕວຢາງໂຮງຮຽນໃນ ສປປ ລາວ.31 ເຖງວາຈະມ ການຜນຂະຫຍາຍບດຮຽນທຖອດຖອນໄດຈາກໂຮງຮຽນ ທມຜນການຈດຕງປະຕບດດຈະໃຫຜນທບຄກນກບໂຮງຮຽນທມຜນການຈດຕງປະຕບດຕຳ. ແຕແນວໃດກຕາມ ການສກສາດງກາວກໄດສະເໜໃຫມການຄນຄວາເພມ ຕມເພອຊວຍການດໂຄງການທຈະຊວຍສງເສມການ ອານໃນຊນປະຖມຕນ

o ການນຳໃຊເຕກນກການຄມຄອງຫອງຮຽນທສງຜນຕຜນສຳເລດຂອງການຮຽນ;

o ການປະຕບດກດຈະກຳໃນຫອງຮຽນທມຜນຕການຮຽນ;o ການນຳໃຊອປະກອນທມໃນໂຮງຮຽນເຊນ: ໄຟຟາ,

ນາສະອາດ, ຫອງນາທມຜນຕການປະຕບດກດຈະກຳການຮຽນ;

o ວທການສະໜອງການຊວຍເຫອ ແລະ ລະດມການຮວມມຈາກກມເດກຊນເຜາໃນກດຈະກາການສອນ ແລະ ການຮຽນໃນຫອງຮຽນໂດຍນຳໃຊວທການຮຽນຮວມ;

o ການນຳໃຊພາສາ, ພາສາຊນເຜາ ແລະ ສຳນຽງທອງ ຖນແນວໃດ ລວມເຖງການສງເກດການ ໃນຫອງຮຽນ ແລະ ສງຜນຕຜນສຳເລດຂອງການຮຽນຂອງພວກ ເຂາເຈາແນວໃດ.


Photo by HUMA / World Bank, 2012

ນອກນ, ການວເຄາະບນຫາຢາງເລກເຊງໃນລະບບການບລການດານການສກສາຈະສາມາດຊວຍກຳນດວທການປບປງ ການສກສາຂນພນຖານ ແລະ ການສງເສມການອານຂອງ ເດກໃນຊນປະຖມ.

• ການປະເມນຜນກະທບຂອງການເຊອມຕກບຂງເຂດ ພາກພນ. ສບເນອງຈາກຜນໄດຮບດານການຮວມມກບ ພາກພນ, ສປປ ລາວ ໄດເຊອມເຂາສເຄອຂາຍປະເທດ ເພອນບານ ແລະ ປະເທດອນໆ ໃນພາກພນອາຊຕາເວນ ອອກ. ການເຊອມຕກບພາກພນດງກາວເຮດໃຫມຜນກບ ເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ, ທງໃນການເປດກວາງດານ ການຄາ (ແລະ ໂອກາດເພອການພດທະນາສຳລບຂະ ແໜງການ ໂຮງຈກໂຮງງານ) ແລະ ການມວຽກເຮດງານ ທຳ. ໃນປ 2015, ປະເທດສະມາຊກອາຊຽນຈະໄດມ

ການອະນຍາດການເຄອນຍາຍແຮງງານທມທກສະສມດຢາງເສລ ເຊງເປນການເປດໂອກາດໃຫແກທກ ສະສມແຮງງານລາວທມຄວາມສາມາດໄປເຮດວຽກຢ ຕາງປະເທດ ແລະ ບລສດຂອງລາວກສາມາດຮບເອາພະ ນກງານທມາຈາກປະເທດສະມາຊກອາຊຽນເ ຂາ ມາຮຽນວຽກໄດ. ກນໄກດງກາວອາດສງຜນກະທບຕ ສປປ ລາວ ຖາການເຄອນຍາຍແຮງງານຈາກຊນນະບດ ສຕວເມອງ ແລະ ໃນແຕລະຂະແໜງການຍງສບຕມ ຄວາມຫາຊາຢ. ໃນຂະນະທມການເປດກວາງແນວຊາຍ ແດນ, ຂມນກຽວກບແຮງງານທໄປເຮດວຽກນອກ ສປປ ລາວ ຕອງໄດຮບການປບປງ, ພວກເຂາເຈາໄປໃສ, ມວຽກເຮດງານທາປະເພດໃດເພອທາຄວາມເຂາໃຈ ແລະ ມການຄາດຄະເນກຽວກບການປຽນແປງຂອງສະ ຖານະພາບແຮງງານ.


ຕາຕະລາງ 1: ການມສວນຮວມຂອງແຮງງານ ແລະ ອດຕາການວາງງານ (ອາຍ 15-64 ປ)

ຕາຕະລາງ 2. ອດຕາສວນຊວໂມງເຮດວຽກຂອງແຮງງານ ໃນແຕລະຂະແໜງການ (ອາຍແຮງງານ 15-64 ປ)

ອດການການມສວນຮວມຂອງແຮງງານ

ອດຕາການວາງງານ

ຂະໜາດຕວຢາງ (ອາຍ 15-64 ປ)

ກະສກຳ

ໂຮງງານອດສາຫະກຳ

ບແຮ, ໄຟຟາ, ນາ ແລະ ນາມນ


LECS III2003

92%

1.45%

26,778

LECS III2003

68%

6%

0.26%

25%

STEP 2012

91%

0.48%

2,847

STEP 2012

68%

5%

0.04%

27%

LECS IV2008

88%

2.96%

27,877

LECS IV2008

63%

8%

0.52%

28%

LECS V2013

88%

3.13%

26,728

LECS V2013

61%

8%

0.77%

30%

LFS 2010

83%

0.69%

36,021

LFS 2010

71%

5%

0.95%

23%

ເອກະສານຊອນທາຍ 1: ບນຫາທາງດານຂມນກຽວກບຕະຫາດແຮງ ງານໃນ ສປປ ລາວ

ການວເຄາະການເຄອນໄຫວໃນການຈາງງານ, ການປຽນແປງທາງດານຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ແລະ ຄາແຮງ ງານ ເຊງເປນບນຫາຫກໃນ ສປປ ລາວ ທມຢ 2 ເຫດຜນ: (i) ຂມນທມໃຫແກການວເຄາະ ແມນ 5 ປໃດຈງມເທອໜງ; ແລະ (ii) ສປປ ລາວ ແມນມແຮງງານທໄດລາຍຮບຈຳນວນໜອຍ, ເຮດໃຫຕວຢາງທໃຊໃນການສກສາມຂະໜາດນອຍ. ໃນເອກະສານຊອນທາຍນຈະໄດອະທບາຍກຽວກບຂຈຳກດເຫານເພມ.

ໃນດານຂມນ, ສຳລບຊວງທດສະວດ ເລມຕງແຕປ 2003 ເຖງ 2013, ມພຽງແຫງຂມນດຽວທມຄວາມໜາເຊອຖພຽງພເພອນຳໃຊເຂາໃນການປະເມນຕກບການເຄອນໄຫວຂອງ ຕະຫາດແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ໃນຊວງໄລຍະເວລາດງກາວ ແລະ ແຫງຂມນນແມນມໃຫພຽງ 3 ຄງທສາມາດນຳໄປວເຄາະ ໄດ. ແຫງຂມນທໜາເຊອຖນແມນເປນການເກບກຳຂມນ 3 ຄງ ຂອງການສຳຫວດການໃຊຈາຍ ແລະ ການບລໂພກໃນ ສປປ ລາວ (LECS3, LECS4 ແລະ LECS5), ເຊງໄດມ ການລງສຳຫວດໃນປ 2002/03, 2008/09 ແລະ 2012/13 ຈາກສນສະຖຕແຫງຊາດ (LSB). ສວນແຫງຂມນອກ 2 ແຫງກຽວກບຂມນຕະຫາດແຮງງານທອາດຈະນຳໃຊໄດ ໃນບດລາຍງານນຄການສຳຫວດແຮງງານລາວ ແລະ ແຮງ ງານເດກນອຍ 2010 (LFS 2010), ເຊງໄດເຮດການສຳ

ຫວດໂດຍສນສະຖຕແຫງຊາດຮວມກບການຊວຍເຫອ ຈາກອງການແຮງງານສາກນ (ILO), ແລະ ບດລາຍງານທະ ນາຄານໂລກດານທກສະຕກບການຈາງງານ ແລະ ຜະລດ ຕະພາບຂອງແຮງງານ (STEP) ເປນການສຳຫວດຄວເຮອນ ທໄດລງສຳຫວດໃນປ 2012. ເຖງຢາງໃດກຕາມ,ການປະ ເມນຢາງລະມດລະວງຕກບບນດາຂມນເຫານໄດຊໃຫ ເຫນບນຫາທສຳຄນທເຮດໃຫບາງຂມນບມຄວາມເໝາະສມເພອໃຊໃນການວເຄາະໂດຍສະເພາະໃນການເໜງຕງ ຂອງຄາຈາງແຮງງານ.

ຕາຕະລາງທ 1. ໄດສະແດງການມສວນຮວມຂອງແຮງງານ ແລະ ອດຕາການວາງງານທໄດຄຳນວນໂດຍນຳໃຊຂມນການສຳຫວດ 3 ຄງຂອງ LECS, ຂມນ LFS ແລະ ຂມນ STEP. ເຊງເຫນໄດທນທວາອດຕາຕວເລກການມສວນຮວມທຕຳ ມາຈາກຂມນ LFS ແລະ ທສງມາຈາກຂມນ STEP ຖາທຽບໃສຂມນທງ 3 ຄງຈາກ LECS. ທໃຫຂມນບປຽນ ແປງຈາກການສຳຫວດທງ 3 ຄງໃນ LECS, ອດຕາການວາງງານທຄຳນວນໂດຍນຳໃຊຂມນຈາກ LFS ແລະ STEP ກຍງມຄາທຕຳກວາຫາຍ. ບນຫາໜງທເຫນໄດໃນຂມນຈາກ STEP ແມນມຈຳນວນຂມນຕວຢາງທມຂະໜາດນອຍ, ທເຮດໃຫການຄດໄລທາງສະຖຕ ບມຄວາມໜາເຊອຖ ເຊງມການແຍກການວເຄາະຂມນ.

ຄວາມບແນນອນຈາກການສຳຫວດຂມນຈາກ LFS ແລະ STEP ສາມາດເຫນໄດໃນຕາຕະລາງທ 2, ທສະແດງຈຳ ນວນຊວໂມງໃນການເຮດວຽກໃນແຕລະຂະແໜງການເສດ ຖະກດໃນຊວງໄລຍະດງກາວ. ຜນການວເຄາະໄດສະແດງອດຕາສວນຂອງຊວໂມງການເຮດວຽກໃນຂະແໜງກະສກຳ

ປ 2010 ແລະ 2012 ແມນສງເກນໄປ, ສວນອດຕາສວນໃນຂະແໜງໂຮງງານອດສາຫະກຳ ແລະ ກສາງ ແລະ ບລການ ແມນຕຳເກນໄປ ທຽບໃສແນວໂນມທໄດຄດໄລໂດຍນຳໃຊຂມນທງ 3 ຄງໃນ LECS.


ຕາຕະລາງ 3. ລາຍຮບສະເລຍກຽວກບສະພາບການຈາງງານ (LFS 2010) - ອາຍ 15-64 ປ(ໃຊອດຕາຄາເງນກບປ 2008)

ຕາຕະລາງ 4. ຄາສະເລຍລາຍຮບເປນລາຍເດອນ (ຍກເວນ ຂມນຈາກ LFS 2010) – ອາຍ15-64 ປ (ໃຊອດຕາຄາເງນກບປ 2008 )

ສະພາບການວາຈາງງານ ວຽກຫກໆ

ແຮງງານທມລາຍຮບເປນລາຍອາທດ

ແຮງງານທມລາຍຮບເປນລາຍເດອນ

ແຮງງານທມລາຍຮບເປນລາຍວນ

ຮບແບບອນໆ

ແຮງງານທມລາຍຮບບເປນເງນ

ປ

2003

2008

LFS 2010

STEP 2012

2013

ຂະໜາດຕວຢາງ

106

3,621

540

201

6

ຂະໜາດຂອງຕວຢາງ

4,597

2,851

4,474

663

4,386

ຄາສະເລຍລາຍຮບ

602,283

987,749

185,867

1,580,395

3,716,960

ຄາສະເລຍ ລາຍຮບເປນລາຍເດອນ

990,235

845,197

910,306

1,135,101

1,199,657

ບນຫາທໜາກງວນຫາຍ ທພບໃນຂມນຈາກ LFS ຂອງລາຍ ຮບຈາກຄາແຮງງານທປຽນແປງ. ໃນຄຳຖາມທຳອດຂອງ ມາດຖານປະເມນທ 3 (ສະພາບກດຈະກຳໃນປະຈບນ) ທຖາມຜໃຊແຮງງານກຽວກບສະພາບການຈາງງານຂອງພວກເຂາ, ເຊງຈະແບງເປນ 5 ປະເພດຄ: ລາຍອາທດ, ລາຍເດອນ, ລາຍວນ ຫ ປະເພດລາຍຮບຈາກຄາຈາງອນໆ ແລະ ລາຍຮບທບເປນເງນ. ຈາກຄຳຖາມດງກາວແມນຈະເຮດເປນການສອບຖາມກຽວກບຈຳນວນເງນຂອງແຕລະຄນທໄດຮບຈາກວຽກງານທເຂາເຈາເຮດແຕບໄດລະບວາຈຳນວນເງນທໄດນນແມນເປນລາຍຮບແບບລາຍອາທດ, ລາຍເດອນ ຫ ລາຍວນ. ຄາສະເລຍການລາຍງານກຽວກບລາຍຮບແຕລະປະເພດການຈາງງານແມນສະແດງໄວໃນຕາ

ຕະລາງທ 3. ເຊງໃນນນຍງບມຄວາມຈະແຈງຂອງ ຂມນ ຢ 2 ປະການ ເຊງເປນແບບສະເພາະລາຍບກຄນເປນສວນ ໃຫຍ. ຕວຢາງ: ປະເພດ “ຜທໄດຮບ “ຄາຈາງເປນລາຍວນ”” ແມນຄດໄລລາຍຮບເປນລາຍວນ, ແຕປະເພດອນໆໃນບດລາຍງານແມນຄດໄລເປນລາຍເດອນ. ບນຫາຈາກການວ ເຄາະນແມນບຮວທການກວດສອບຄນວາໃນຕວຈງບກຄນ ໄດລາຍງານລາຍຮບຂອງຕນ. ຈາກຕວເລກຈຳນວນລາຍຮບ 185,867 ກບທເບງວາຂອນຂາງຈະສງເກນໄປຖາເບງໃນ ອດຕາຄາສະເລຍລາຍວນ, ແຕຖາທຽບໃສອດຕາຄາສະເລຍລາຍເດອນແມນຕຳໂພດ. ເຊນດຽວກນ, ຄວາມບແນນອນສາມາດເຫນໄດໃນປະເພດການຈາງງານອນໆອກ.

ລາຍຮບຈາກຄາແຮງງານທບຄງທຈາກການສຳຫວດຂອງ LECS ແລະ STEP ທເຫນວາມຄວາມໜາເຊອຖຫາຍຂນຈາກການສມທຽບ ເຊງການສຳຫວດໄດສອບຖາມແຮງງານ ເປນລາຍບກຄນສຳລບລາຍຮບເປນລາຍເດອນຂອງພວກ

ເຂາ. ຄາສະເລຍລາຍຮບເປນລາຍເດອນ (ຍກເວນຂມນຈາກ LFS ດງທໄດອະທບາຍມາຂາງເທງ) ຕາມໄລຍະເວລາດງ ກາວໄດຄດໄລໂດຍນຳໃຊຂມນຈາກຫາຍໆການສຳຫວດ ແມນສະແດງໃນຕາຕະລາງທ 4.

ໃນດານຈຳນວນແຮງງານທໄດຮບເງນເດອນ, ຂະໜາດຕວ ຢາງເປນບກຄນທມຂະໜາດນອຍຜທລາຍງານລາຍຮບ ຂອງພວກເຂາແມນມຄວາມກຽວພນກບບນຫາດານຖານຂມນ (ເບງໃນຕາຕະລາງທ 4). ບນຫາທຮາຍແຮງທສດສຳລບການສຳຫວດຄວເຮອນໃນ STEP ຕກບຂະໜາດ ຕວຢາງຈຳນວນ 663 ໃນປ 2012, ທເປນຈຳນວນທໜອຍ ຫາຍທເຮດການວເຄາະບມຄວາມໝາຍຍງໃນລະດບທບມ ການລວມກນຂອງຂມນ.

ຄວາມບແນນອນຂອງຂມນໃນດານອນໆ ແມນສະແດງໄວຢ ໃນຕາຕະລາງທ 5 ແລະ 6, ເຊງສະແດງຄາສະເລຍຈຳນວນ ຊວໂມງຂອງແຮງງານທມລາຍຮບເປນລາຍອາທດ ແລະ ລະ ດບການສກສາຂອງແຮງງານ. ການສຳຫວດຈາກ LFS ແລະ STEP ໄດຊໃຫເຫນວາແຮງງານລາວທມເວລາເຮດວຽກ ຫາຍກວາຂມນການສຳຫວດ 3 ຄງໃນ LECS. ຂມນທາງ ການສະໜອງແຮງງານເຫານອາດເຫນໄດຢາງຈະແຈງຈາກ ຕວເລກຜນຜະລດຈາກແຮງງານ (ຜນຜະລດ/ຊວໂມງເຮດ ວຽກ) ເຫນວາບມຄວາມສຳຄນເລຍ.


ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ຫ ຜນຜະລດ ຕຊວໂມງແຮງງານ (ກບ/ຊວໂມງ) - ລາຄາປະຈບນ200320082013ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ ຫ ຜນຜະລດ ຕຊວໂມງແຮງງານ (ກບ) - ລາຄາໃນປ 2002200320082013ດດຊະນ ຄາຂອງຜນຜະລດ (2002=100) 200320082013ຄາທຽບຖານຂອງຜນຜະລດ (ຄາຂອງຜນຜະລດຂອງຂະແໜງງານ/ຄາຂອງຜນຜະລດລວມ)200320082013ຄາແຮງງານ (ເປນເງນລວນ) ແຍກຕາມຂະແໜງການ - ກບ/ຊວໂມງ (ດດປບຕາມລະດບການສກສາຂນມດທະຍມ ຂອງແຮງງານ)200320082013ຄາແຮງງານຕວຈງທຽບໃສຄາເງນເຟ (ຄາເງນກບ ປ2012) - ກບ/ຊວໂມງ (ດດປບຕາມລະດບການສກສາຂນມດທະຍມ ຂອງແຮງງານ)200320082013

ຕາຕະລາງ 5. ຄາສະເລຍຊວໂມງເຮດວຽກສຳລບແຮງງານ (ອາຍ 15-64 ປ)

ປ

2003

2008

LFS 2010

STEP 2012

2013

ຂະໜາດຂອງຕວຢາງ

22,815

23,509

29,370

2,425

21,903

ຄາສະເລຍຊວໂມງເຮດວຽກ

37.7

38.7

48.3

58.5

37.6

ຕາຕະລາງ 6. ລະດບການສກສາຂອງແຮງງານ (ອາຍ 15-64 ປ)

ໄດເຂາຮຽນບາງປໃນຊນປະຖມ ຫ ຕຳກວາ

ສຳເລດຊນປະຖມ

ຊນມດທະຍມຕອນຕນ

ຊນມດທະຍມຕອນປາຍ

ຊນສງ

2003

49%

18%

18%

9%

5%

STEP 2012

38%

27%

16%

14%

5%

2008

39%

21%

19%

12%

8%

2013

35%

22%

21%

12%

10%

LFS 2010

38%

22%

20%

10%

10%

ຍອນວາບດລາຍງານສະບບນອງໃສຂມນຈາກການສຳຫວດຂມນ 3 ຄງຂອງ LECS ເຊງໃຫເຫນຄວາມຄງທຂອງຮບແບບ

ຂອງຕະຫາດແຮງງານໃນຊວງໄລຍະໜງທດສະວດຂອງຂ ມນທໃຊໃນການສກສາດງກາວ.

ກະສກາ

2,0942,4472,543

2,0942,4472,543

113169214

0.9630.9680.998

2,5893,0344,901

3,6873,0344,104


4,9235,9168,535

4,9235,9168,535

110143166

0.9400.8180.775

4,8314,950

10,459

6,8794,9508,759

ກສາງ & ບລການ

5,8426,9108,349

5,8426,9108,349

123171229

1.0490.9771.068

4,8435,3518,903

6,8965,3517,456

ຂະແໜງການຕາງໆທາງດານເສດຖະກດ

3,4764,4315,788

3,4764,4315,788

117175214

1.0001.0001.000

3,5314,5397,619

5,0284,5396,380

ແຫງຂມນ: ຈາກການຄດໄລຂອງຜຂຽນລາຍງານໂດຍນຳໃຊຂມນຈາກ LECS IV ແລະ LECS V

ຕາຕະລາງຊອນທາຍ 1: ຄາແຮງງານເປນຂະແໜງການ, ລາຄາ ແລະ ຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານ


ບດລາຍງານສະບບນ ແມນໄດຮບຂມນຢາງຫວງຫາຍຈາກ ເອກະສານຄວາມເປນມາຕາງໆ ແລະ ບດລາຍງານຈາກທະ ນາຄານໂລກໃນຊວງບດນມານ ໃນ ສປປ ລາວ. ເອກະສານ ຊອນທາຍນໄດອະທບາຍພາບລວມໂດຍຫຍຈາກບາງເອກະສານທໄດຮບ ແລະ ການວເຄາະພນຖານສຳລບບດລາຍງານ ສະບບນ.

ບນດາເອກະສານຄວາມເປນມາ

ບດລາຍງານຈາກທະນາຄານໂລກ (2013), “ການເຄອນ ໄຫວ ແລະ ການປຽນແປງດານໂຄງສາງຂອງຕະຫາດແຮງ ງານໃນ ສປປ ລາວ ” [ບໄດມການຈດພມ] ສປປ ລາວ ແມນ ຢໃນໄລຍະທມການຂະຫຍາຍຕວຂອງລາຍຮບສະເລຍຕຫວ ຄນ ແລະ ການປຽນແປງທໄວໃນໂຄງສາງເສດຖະກດໃນຊວງ ສອງທດສະວດທຜານມາ. ເອກະສານຄວາມເປນມານໄດເບງ ຄນຫລງໃນການປຽນແປງທເກດຂນໃນຕະຫາດແຮງງານ ໃນຊວງສອງທດສະວດທຜານມາ ເພອເປນການບງບອກເປນ ນະໂຍບາຍທາງດານເສດຖະກດໃນອະນາຄດ. ບດລາຍງານ ໄດເນນໃສໂດຍສະເພາະທາງດານມາດຕະຖານການດຳລງ ຊວດ, ໂດຍປະກອບມ 4 ຮບແບບທວໄປ ເພອການປບປງ ມາດຕະຖານການດຳລງຊວດ ໂດຍຜານການປຽນແປງຂອງ ຕະຫາດແຮງງານ: (1) ການປຽນແປງຂອງຂະແໜງການ; (2) ການປຽນແປງຂອງສະຖານທ; (3) ການລງທນໃສຜະລດ ຕະພາບທສງຂນ; ແລະ (4) ການລງທນທແນໃສຄນະພາບ ຂອງວຽກ. ການວເຄາະຂມນ ແມນມາຈາກຫາຍແຫງຂມນ ເຊນຈາກ LECS (ຈາກຫາຍປ) ແລະ ຕວຊວດການພດທະ ນາໂລກ.

ບດລາຍງານ Dilaka Lathapipat (2014), “ແມນຫຍງທເປນຄວາມແຕກຕາງກນລະຫວາງການປຽນແປງໂຄງສາງຂອງຕະຫາດແຮງງານໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ໄທ?” ບດລາຍ ງານນໄດໃຊການສຳຫວດຂມນທາງດານຄວເຮອນ ແລະ ຂ ມນອນໆຈາກ ສປປ ລາວ ແລະ ໄທ ໃນການປະເມນການເຄອນໄຫວຂອງການປຽນແປງໂຄງສາງຂອງຕະຫາດແຮງ ງານ ແລະ ການປະກອບສວນຈາກແຮງງານ ເພອໃຫກາຍເປນ ການຂະຫຍາຍຕວຜະລດຕະພາບຂອງແຮງງານໃນຊວງໄລຍະເວລາຕາງໆ. ການສມທຽບລະຫວາງສອງປະເທດນແມນໜາສນໃຈ ເນອງຈາກມການກຳນດອງປະກອບທໃກຄຽງກນ ຂອງການຈາງງານເປນຊວໂມງໃນຂະແໜງການຕາງໆໃນ ສປປ ລາວ ປ 2013 ແລະ ໃນໄທ ປ 1986. ເຖງແມນວາ, ບດ ລາຍງານໄດສະແດງໂຄງຮາງທາງດານເສດຖະກດຂອງທງ ສອງປະເທດທໃຫຄວາມສຳຄນແຕກຕາງກນຫາຍ.

ບດລາຍງານອນໆທຄນຄວາບດນມານ

ບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ, IRRI ແລະ FAO (2012), “ການສກສານະໂຍບາຍກຽວກບເຂາໃນ ສປປ ລາວ” ການສກສານແມນເປນຄວາມພະຍາຍາມທຳອດ ເພອວເຄາະໃນ ຂະແໜງເຂາໃນ ສປປ ລາວ ເພອສະໜບສະໜນຄວາມເປນ

ເອກະສານຊອນທາຍ 2: ເອກະສານຄວາມເປນມາ ແລະ ບດລາຍງານ ຂອງທະນາຄານ ໂລກ ສຳລບ ສປປ ລາວ 2014

ຈງຕການຕດສນທາງດານນະໂຍບາຍໃນຂະແໜງເຂາ ເຊງ ມນໄດລວມເອາຂມນມສອງທມຢຮວມກບການວເຄາະ ແລະ ເຕກນກວຊາສະເພາະແບບໃໝ. ລວມມ: (i) ຂມນການສຳ ຫວດຄວເຮອນໃໝຈາກ LECS III ແລະ IV ເພອເຂາໃຈແນວທາງການບລໂພກເຂາຕຫວຄນ; (ii) ການວເຄາະນະໂຍບາຍ ເຊນ: ການປະເມນການສງເສມຜຜະ ລດ (PSEs) ເຊງເປນ ວທໃນການປະເມນຈາກຂະແໜງການລດໃນນະໂຍບາຍ ການສງເສມຕກບຂະແໜງເຂາ; ແລະ (iv) ການວເຄາະເຫດ ການຂອງຂະແໜງການໃນອະນາຄດໃນການປຽນແປງຈາກ ເງອນໄຂຕາງໆຂອງການລງທນຈາກພາກລດ, ທຈະຖກປະ ເມນໃນດານປະສດທພາບ.

ບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ (2013), “ທກສະສາລບວຽກ ງານທມຄນະພາບ ແລະ ການພດທະນາໃນສປປ ລາວ: ການປະເມນທາງດານເຕກນກ ໃນສະພາບປະຈບນ.” ບດ ລາຍງານສະບບນ ແມນມຈດປະສງເພອ 1) ສະໜອງຂ ມນສຳຄນ ໃຫແກລດຖະບານ ກຽວກບຊອງວາງທາງດານທກສະທມຢ ໃນສປປ ລາວ; 2) ເພອໃຫລດຖະບານ ແລະ ຄະນະກຳມະການຊນຳທບທວນຍດທະສາດການພດທະ ນາຊບພະຍາກອນມະນດ 2000-2020 (ແລະ ການເຊອມຕໃສແຜນພດທະນາເສດຖະກດສງຄມແຫງຊາດຄງທ 8) ພອມ ທງຫກຖານຂອງສະພາບທກສະໃນປະເທດໃນປະຈບນ, ເປນການສະເໜທດກວາ ຕລດຖະບານ, ທະນາຄານໂລກ ແລະ ຄຮວມພດທະນາອນໆ ຂອງບນທດຖານຕວຊບອກ ທກສະຕກບການວດແທກຄວາມຄບໜາໃນອະນາຄດ. ແຫງຂມນມໜງທເຄຍນຳສະເໜໃນການວເຄາະລວມມ: ການສຳຫວດຄວເຮອນ ໃນດານທກສະຕກບການວາຈາງ ແລະ ຜນຜະລດ (STEP) (ເຊງປະກອບດວຍການປະເມນ ຈາກວທການໃຫບລການທດສອບທາງດານການສກສາ (ETS)), ເຊງການສຳຫວດຜວາຈາງໃນ STEP (ລວມມຄຳ ຖາມການສຳຫວດທາງດານທລະກດໂດຍທວໄປ), ແລະ ການສຳຫວດຜທຈບໃໝ. ນອກນນ, ຂມນຂນສອງ ເຊນ: ການສຳຫວດແຮງງານ (LFS) ແລະ LECS III ແລະ IV.

ບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ (2014), ““ບດລາຍງານການສາຫວດການປະເມນທກສະການອານກອນໄວຮຽນ EGRA ໃນ ສປປ ລາວ””. ບດລາຍງານນໄດສະຫບຜນການປະ ເມນທກສະການອານພາສາລາວກອນໄວຮຽນທໄດຈດຕງປະຕບດໃນເດອນຕລາ 2012. ການວເຄາະຂມນນກຮຽນ ເຊນ: ສະຖຕການອະທບາຍ (ຄາສະເລຍ ແລະ ມາດຕະ ຖານທຜດພາດ) ເພອວດແທກລະດບສະເລຍໃນທກສະການ ອານຂນພນຖານ; ຮບແບບການຄດແບບຕອງ ໂສ “Logit modle” ທນຳໃຊເພອກຳນດປດໄຈລະຫວາງນກຮຽນ ແລະ ຄສອນສະເພາະທມຄວາມສາພນຂອງຄາທາງສະຖຕທສຳ ຄນຕກບທກສະ ການອານ. ບດລາຍງານໄດສະເໜຜນທມ ຄວາມກຽວຂອງພອມທງບນດານະໂຍບາຍທພວພນຕກບ ສດສອນໃນການອານ ແລະ ການພດທະນາຄວາມເປນມອາຊບຂອງອາຊບຄໃນປະເທດ.



ບດລາຍງານທະນາຄານໂລກ (2014), ““ການເມນສະພາບ ການລງທນໃນ ສປປ ລາວ 2014: ນະໂຍບາຍທບແນນອນ ໃນຊວງທມການນຳໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດມຄວາມ ສາຄນ”” [ຮາງເບອງຕນ]. ບດລາຍງານນເປນຄງທ 3 ໃນການປະເມນສະພາບການລງທນສຳລບສປປ ລາວ ແລະ ໄດອງໃສການວເຄາະ ແລະ ການແປຄວາມໝາຍຂອງຂມນ ຈາກການສຳຫວດທາງດານທລະກດ ເຊງໄດດຳເນນການ ໃນທາຍປ 2012. ບດລາຍງານໄດທບທວນສະພາບເສດ

ຖະກດໃນປະຈບນຂອງ ສປປ ລາວ ເຊງການວເຄາະລະ ດບຂອງຫວໜວຍທລະກດໃນການດຳເນນງານ ແລະ ອປະ ສກທາງດານສງແວດລອມຕທລະກດ ເຊນ: ການກຳນດຈາກ ຫວໜວຍທລະກດ, ໂດຍສະ ເພາະສງ ເກດໃນ 4 ບນຫາສງ ແວດລອມທສຳຄນຕກບທລະກດທທາງຫວໜວຍທລະ ກດຜະເຊນຢໃນ ສປປ ລາວ ເຊງສະແດງອອກເປນຂມນຈາກ: ທກສະ, ການເຂາເຖງທາງ ການເງນ, ການປະຕບດຕາມກດ ລະບຽບການ ແລະ ການສລາດບງຫວງ.


ເອກະສານອາງອງຫອງການສຳຫວດດານກະສກຳ (2012). Lao Census of Agriculture 2010/2011 Highlights. VVientiane: Steer-ing Committee for the Agricultural Census, Agricultural Census Office.

Brahmbhatt, Milan and Ekaterina Vostroknutova (2010). “Natural Resource Management for Sustain-able Development with a Rapidly Expanding Natural Resources Sector: Challenges and Policy Options for Lao PDR.” Background Paper for Lao Development Report 2010.

Chang, Ha-Joon (2007). Bad Samaritans: The Myth of Free Trade and the Secret History of Capitalism. Bloomsbury Press.

Food and Agriculture Organization of the United Nations Global Information and Early Warning System (GIEWS). Available at http://www.fao.org/giews/pricetool/.

Gove, A. and P. Cvelich (2011). Early Reading: Igniting Education for All. A report by the Early Grade Learning Community of Practice. Revised Edition. Research Triangle Park, NC: Research Triangle In-stitute.

Gove, A. and A. Wetterberg, eds. (2011). The Early Grade Reading Assessment: Applications and Inter-ventions to Improve Basic Literacy. Research Triangle Park, NC: Research Triangle Institute.

Hoddinott, J. and H. Alderman, J. Behrman, L. Haddad and S. Horton (2013). “The Economic Rationale for Investing in Stunting Reduction.” GCC Working Paper Series, GCC 13-08.

IMF (2011). Lao People’s Democratic Republic: Staff Report; Country Report No. 11/257.

IMF (2012). Lao People’s Democratic Republic: Staff Report for the 2012 Article IV Consultation, Series: Country Report No. 12/286.

IMF (2013). Lao People’s Democratic Republic: Staff Report for the 2013 Article IV Consultation, Country Report No. 13/369.

Machuca-Sierra, Myrna (2014). Laos Snapshot of School Management Effectiveness (SSME) Case Studies, World Bank Mimeo.

McCaig, Brian and Nina Pavcnik (2013). Moving Out of Agriculture: Structural Change in Vietnam. NBER Working Paper Series 19616.

ກະຊວງສກສາທການ ແລະ ກລາ (MOES) (2013). ແຜນພດທະນາຂະແໜງການສກສາ 2011-2015 ທວນຄນໄລຍະກາງ (ຮາງບດລາຍງານ).

Mitra, Pritha (2007). “Macroeconomic Impact of the Resource Sector in Lao PDR” in International Mon-etary Fund (2007): Lao People’s Democratic Republic: Selected Issues and Statistical Appendix. IMF Country Report No. 07/359.

ອງການຊວຍເຫອເດກ (2013). Food for Thought: Tackling child malnutrition to unlock potential and boost prosperity. London: Save the Children.

Schoenweger, O., A. Heinimann, M. Epprecht, J. Lu and P. Thalongsengchanh (2012). Concessions and Leases in the Lao PDR: Taking Stock of Land Investments. Centre for Development and Environment (CDE), University of Bern, Bern and Vientiane: Geographica Bernensia.

ສະຫະປະຊາຊາດ, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2013). World Popula-tion Prospects: The 2012 Revision. http://esa.un.org/wpp/


ສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ (2006): Lao PDR. International Trade and Human Development: Third National Human Development Report. New York City: United Nations Development Programme.

ທະນາຄານໂລກ (2004). Skills Development in Sub-Saharan Africa. Washington, DC: World Bank Group.ທະນາຄານໂລກ (2012). Skills, Not Just Diplomas: Managing Education for Results in Eastern Europe. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013a). Doing Business 2014: Understanding Regulations for Small and Medium-Size Enterprises. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013b). Lao PDR Economic Monitor: Pressures on macroeconomic balances. Washing-ton, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013c). “Lao PDR Labor Market Dynamics and Structural Transformation.” Unpublished Background Paper for Lao Development Report 2014.

ທະນາຄານໂລກ (2013d). Philippine Development Report: Creating More and Better Jobs. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013e). Skills for Quality Jobs and Development in Lao PDR: A Technical Assessment of the Current Context. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013f). Vietnam Development Report 2014 - Skilling up Vietnam: Preparing the work-force for a modern market economy. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013g). Where Have All the Poor Gone?: Cambodia Poverty Assessment 2013. Wash-ington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2013h). Skills Development in East Asia, Meeting the Skills Challenges and Transforming Technical and Vocational Education and Training (TVET) Systems in East Asia. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2014a). “Cambodian Agriculture in Transition.” Draft report prepared by Agrifood Consult-ing International for the World Bank. Phnom Penh. Version March 15, 2014.

ທະນາຄານໂລກ (2014b). “Cambodia Rice Sector Monitoring in 2013.” Technical Assistance Note, Phnom Penh.

ທະນາຄານໂລກ (2014c). Developing Skills for Economic Transformation and Social Harmony in China: A Study of Yunnan Province. Washington, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2014d). East Asia Pacific At Work: Employment, Enterprise, and Well-Being. Washing-ton, DC: World Bank Group.

ທະນາຄານໂລກ (2014e). “2012 Lao PDR EGRA Survey Report” [draft].

ທະນາຄານໂລກ (2014f). “Lao PDR Trade and Transport Facilitation Assessment.”

ທະນາຄານໂລກ (2014g). “Lao PDR Investment Climate Assessment 2014: Policy Uncertainty in the Midst of a National Resources Boom.” Draft manuscript.

ທະນາຄານໂລກ, IRRI, and FAO (2012). Lao PDR Rice Policy Study. World Bank, International Rice Re-search Institute, and Food and Agriculture Organization.

Yamauchi, F. (2014). Wage Growth, Landholding, and Mechanization in Agriculture. Evidence from In-donesia. Policy Research Working Paper 6789, World Bank, Washington, D.C.


ຫອງການທະນາຄານໂລກປະຈຳ ສປປ ລາວປະຕໄຊ, ຖະໜນເນຣຕໄປສະນ 345ນະຄອນຫວງວຽງຈນ, ສປປ ລາວໂທ: (856-21) 266 200ແຟກ: (856-21) 266 299www.worldbank.org/laos

ທະນາຄານໂລກ1818 ຖະໜນ H, NWວຊງຕນ ດຊ 20433, ສະຫະລດອາເມລກາໂທ: (202) 473 1000ແຟກ: (202) 477 6391www.worldbank.org

ສາທາລະນະລັດ ...€¦ · wto ... ທ່ານ lars sondergaard. ......

Documents